Full text of "Novum Testamentum graece et latine"

See other formats

p5^! fv^>f %\sh$ IP

https://archive.org/details/nov

»ei ί Vfeji I

Eli* cAviiih
ntumOOnest

i iL?

Or MM

^lOSANCHfj^ ^OFCAUFOR^ ^OFCAUFOfy^

■^UIBRARYQr

.^FCAIIF(%

.^FUNIVERJ/A

^OSANGFlEf^

^SllBRARYQr
§ 1 ir- ' £

^UIBRARYtf/

^ϊλινιι·]^ ^ojiwjjo^ \onm-i^

^FCAUFOßfc

1^1

NOVUM
TESTAMENTUM
GRAECE et LATINE

curavit

EBERHARD NESTLE

NOVUM
TESTAMENTUM
GRAECE et L ATI NE

Utrumque textum

cum apparatu critico ex editionibus
et libris manu scriptis collecto

imprimendum curavit

EBERHARD NESTLE

Editio septima
recognita

STUTTGART

Privilegierte Württembergische Bibelanstalt
1923

1. Auflage 1906. Ι 4. Auflage 1912.

2. „ 1907. I 5. „ 1914.

3. „ 1910. I 6. „ 1921.

7. Auflage 1923,

Druck mit Sätzen der Privileg. Württ. Bibelanstalt
von der Stuttgarter Vereins-Buchdruckerei

In Memoriam.

Die nono mensis Martii 1913 auctor huius cditionis, pater
meus carissimus, DDr. Eberh. Nestle, defunctus est. Opus
eius, quod semper ei unice cordi fuit, a Societate Biblica
Stuttgartiensi mihi traditum est in posterum curandum.

Postquam in quint a Graeco -Latin a impressione (1914)
distinctio pericoparum opera complurium professorum, quorum
quos quisque saepius tractaverat libros Novi Testamenti exa-
minavit, ubi necessarium videbatur, rautata est et in sexta
(1921) omnes loci paralleli maxima pastoris em. A. Leube
(Ludwigsburg) cura revisi sunt, nunc in praesenti sept im a
impressione pauca tantummodo, temporum ratione habita,
emendavi et addidi , quae mihi imprimis , ut in prioribus edi-
tionibus, a professore P. Schmiedel (Zürich), qui septuagesimo
aetatis anno peracto indefessa cura huic operi adest, suppe-
ditata sunt.

Omnia reliqua doceant Monita patris mei infra sequen-
tia, amicosque huius editionis rogo, ut in posterum quoque
mihi adsint in hoc libro magis magisque perpoliendo.

Ulm a. D., 31. Mai 1922.

Erwin Nestle.

Monitum.

Post sextam impressionem editionis Graecae et quintam
Graeco-Germanicae sequitur prima impressio editionis Graeco-
Latinae. Cum textus Latinus paginis stereotypis constet,
Graecus (et Germanicus) typis, ut typographi dicunt, stantibus,
necesse erat, ut paginae Latinae in suo ordine remanerent i. e.
rectae rectae, versae versae, Graecarum ordo inverteretur,
notis marginalibus ad oppositam paginae partem translatis.
Quod opus typothetarum mihi causa fuit omnes locos parallelos
de novo revidendi.

In secunda editione multos locos parallelos, non nullas
lectiones variantes parti Graecae addidi, errores detectos ex
utraque semovi; in tertia editione denuo nonnullos errores ex
Latina parte semovi, in Graeca omnia continet, quae in editione
septima et octava addita vel emendata sunt, in primis Eusebii
synopsin, antiquas capitulationes , novos locos parallelos (v.
p. IX s.).

Quarta editio sequitur editionem alteram textus latini,
omnia continens, quae huic accesseruut ; pars Graeca cum
editione nona textus Graeci concordat.

Maulbronnae, 16. Aug. 1906; 25. Aug. 1907; 24. Nov. 1909;
4. Mart. 1912.

Eb. Nestle.

Te totum applica ad textuni
rem totam applica ad te.

J. A. Bengel.

(Nm Tm Gm manuale, 1784, praefatio.)

Manualis praesens editio Novi Testaraenti Graeci pro
fundamento habet praecipuas illas recensiones quae in XIX.
saeculo elaboratae sunt, Tischendorfianam et West-
cott-Hortianam; quibuscum coniungebatur in prima edi-
tione (1898) Ν1 T1 Gr1 recensio, quam R. Fr. Weymouth
evulgavit. Ε lectionibus variantibus quae duobus placebat,
in textum recepta est, altera in margine reposita. Ibidem,
in prima editione, inde ab Actis Apostolorum, omnes lectiones
erant collectae, quae recensioni a Bernardo Weiss inceptae
propriae sunt; in tertia editione, completa interea hac recen-
sione, Evangeliis anno 1900 editis, lectiones Weissianae cum
Tischendorfianis autWestcott-Hortianis consentientes in textum
receptae, Weymouthianae ubique in marginem relegatae sunt|
ita ut hae ad constituendum textum iam non valerent. Ubi omnes
Η, T, W, inter se discrepant, lectio media, e qua ceterae facillime
derivandae sunt, in textum recepta est (v. Mt 1,24. 25. R 8,24 etc.).

Conferebatur textus Tischendorfianus, siglo Τ notatus, —
inspecta multis in locis ipsa Tischendorfii editione octava
critica maiore (Lipsiae 1869.72, siglum Ti) — secundum ex-
emplar editionis minoris ab Oscar de Gebhardt curatae
(tertium emissae), quod postea typothetarum manibus inservie-
bat *) ; textus Anglorum (H) ad editionem minorem , mense
Octobri 1895 reimpressam, adhibitis ceteris eiusdem recensionis
impressionibus (Dec. 1881, Aug. 1890; May 1885) 2). De Wey-

*) Novum Testamentum Graece ex ultima Tischendorfii
recensione edidit Oscar de Gebhardt. Editio stereotypa
minor tertium emissa, Lipsiae, B. Tauchnitz 1895. Editio
quarta anni 1898 in tertia nostra impressione paucis in locis
(e. g. 2 Κ 5,19 ; Αρ. 17,9,) citatur, siglo T4 ; correctiones a Gregory
uotatae siglo Ti-Gr (e. g. Mt 7,13.14. 12,46; Lc 23,32; Jo 16,27;
Act 17,29).

2) The New Testament in the original Greek. The Text
revised by Brooke Foss Westcott D.D. and Fenton John
Anthony Hort D.D., London and Cambridge, Macmillan
1895, 618 pp. Prima impressio : Cambridge and London, May
1885. Prima impressio maioris editionis Cambr. and London,
May 1881, repetita Dec. 1881, Aug. 1890, Jan. 1898 (v. Lc7,47).
Alia forma bibliopola textum impressit London 1895 (v. R8,20).
II

mouth (R)3) et Weiss (W)4) praeter titulum hie nil subiungen-
dum est.

Omnes harum editionuin differentiae, quae ali cuius mo-
ment! videbantur, receptae sunt; negligebantur minutiora,
ut ν ίφελκνατικόν, ούτως et οντω (plerumque) 5) , differentiae
orthographicae quoad ι subscriptum 6), litteras initiales 7),

3) The Resultant Greek Testament, exhibiting the text in
which the Majority of Modern Editors are agreed, and con-
taining all the readings of Stephens (1550), Lachmann, Tre-
gelles , Tischendorf, Lightfoot . . . , Ellicott . . . , Alford,
Weiss . . . , the Bale edition (1880), Westcott and Hort and the
Revision Committee by Richard Francis Weymouth. Lon-
don, Elliot Stock (1886; novo titulo: Cheap edition 1892;
mutato titulo 1896; third ed., James Clarke & Co. 1905).

4) Das Neue Testament. Textkritische Untersuchungen
und Textherstellung von D. Bernhard Weiss. Erster Theil:
Apostelgeschichte. Katholische Briefe. Apokalypse. Leip-
zig, Hinrichs 1894 (20 Mk.). Zweiter Theil: Die paulinischen
Briefe einschliesslich des Hebräerbriefs 1896 (18 Mk.). Dritter
Theil. Die vier Evangelien 1900 (20 Mk.). Composita est pars
prima e fasciculis IX, 3/4; VIII, 3; VII, 1 collectionis ab
O. de Gebhardt et A. Harnack editae, Texte und Unter-
suchungen, annis 1893, 92, 91 emissis. Partis secundae et
tertiae prodierunt exempla sine disquisitione critica sub titulo :
Die Paulinischen Briefe (vol. III. Die vier Evangelien) im
berichtigten Text. Mit kurzer Erläuterung zum Hand-
gebrauche bei der Schriftiektüre (12 Mk. 50. et 12 Mk.) ; dis-
quisitiones criticae (sub titulo: „Textkritik der Paulinischen
Briefe", „Textkritik der vier Evangelien") sunt fasciculi XIV,
3 et XIX, 2 (= Nova Series IV, 2) collectionis dictae, annis
1896 et 99 emissi. De secunda editione 1902—05 v. infra.

5) Editiones plerumque concordant. Weiss e. g. praebet
ν in πασιν Mt 2,16. 23,20. Lc 16,26. Act 17,25 ; ενόνμαοιν Mt 7,15 ;
βλεπονοιν 18,10; πνενμαοιν Mc 1,27; χαλωσιν 2,4; πεν&ονοιν
16,10; εχονοιν Lc 16,29; γινωσκονσιν J 10,14; item Act 5,19;
18,10; 26,5; 1 Ρ 4,6 (κρι&.); omittit ν in όεηοεσι Lc 2,37 ; (ηλ&ε
9,55) ; {άγονοι J 8,3) ; habet οντω Mt 3,15.

β) Scripsimus cum Η ζφον, Ήρφόης etc., εική, κρνφη,
λά&ρα, πανταχή, πάντχ), contra Η άγαπαν, ζην etc.

7) a) Η scribit χρωτός et κύριος (non Χ et Κ) in vocativo et
post articulum, exceptis locis L 23,2 χριατον βαοιλέα (sic et W),
2 Κ 8,18 άπο κνρίον πνεύματος-, R ubique Χρ. et Κύριος; W χρ.
Αρ 11,15. 12,10. Scripsimus Διάβολος (et Σατανάς) cum Η Αρ 12,9.
20,2 ; ceteris in locis διάβολος et οατανας ; HR ubique Σατανάς.
III

aspirationems) et accentuationem ») in

communibusio), TOcalismum ») , divisionem vocum«), dlae

re815;r— diS variant adhibita sunt baec-.
4- : addit, addunt; v. Mt 1,8.
- : omittit, omittunt; v. Mt 1,24.
pr : praemittit, praemittunt; v. Mt 12,85.
> : transport, transponunt ; v. p. XXV (gi.-Ut.).
fin : finis versus; v. Mt 3,15.
i. e. : id est; v. Act 27,15.

c pre cig. : cum praeeedenti conjuiigit ; v. Mt 23,32

beetle recurrens, prime tantum loco notata ; v. Mt 3,1.
To 20 ϊο . yerbum in eodem versu saepius occurrens ; v.Mt 1,8.
TT . Tftxtus Westcott-Hortianus

X 'lectfo ^ textualis, ubicumque leetio marginal« cum
textu nostro exacte congruit

ηΤΐϊΐΓ^οός (et Χωρίον) Αίματος (sed Act 1,19 Β, αίμα-

Ä'(sic vuit W ublque), 'W, *J1«*« -^oooP^a,
owwiji»*» (etE); ι*(γμα (Ε), ««Oos (Ε £ J6,a «r 2 PV»

•riioe, ™n ami?llus εντος (Mt 2 ' }'

pleTcumHÄÄ^

πως μή πως, pf «οτε (μή*»Β Η Mt 25,9; « *sq h 2 Κ 6,3) ,

πρόιμος. . » . 10 33 26,24 etc;

Μ) at vide Mt 7,4 oov\ J 15,20. 19,11 , Act 10,00. ,

Τ μου τις L 8,46, που τις Η 2,6.

h lectio marginalia

h1' lectio reiecta notabilis (ex appendice); additur lai, ubi
latinis tantum testibus nituntur (L 21,11)

hr Η h vl Η βΓ h lectio quam Westcott-Hort occidentalem
(„western") appellant et his signis -\ \- includunt

hB lectio in suspicionem vocata; additur f, ubicumque
Westcott-Hort err or em primarium praesupponunt

cj cjj {— conjicit aut Westcott aut Hort; conjiciunt ambo)
addidi, ubi se ipsos lectionem conformasse confitentur, quia
testes graecos aut non habent aut (velut Η 11,4; 13,21) non
satis graves existimant ; commemorant eos qui extant in edi-
tione maiore

v (= sec. versionem vel versiones tantum), ubi lectionem
versione vel versionibus tantum innixam eodem modo quo
graecis testibus fultas praebent, velut Mc 6,33 h1'2; J 8,9.

e (= secundum formam emendatam), ubi in omnibus edi-
tionibus lectionem, quam in mente habuerunt, non recte ex-
hibent. Sic Mt 27,17 lectionem reiectam Ίηοοϋν Βαραββαν
praebent (utv.16) ; sed codices, ad quos ipsi in editione maiore
provocant, habent "Ιηοοϋν τον Βαραββάν. Si appendix edi-
tionis maioris veram perhibet lectionem, hanc sine nota red-
didi, videlicet Mc 6,3 ; Act 16,12 ; Uli, 6 ; lK 7,33 ; Η 12,11 ; Jd 22 s.

|[ ]j unci duplicati apud Η locos circumdant quos occiden-
tals praecipue testes aut omittunt („w es tern non-inter-
polations", L 22,19 s; 24,3.6.12.36.40.51.52; Mt 27,49) aut
praebent („western interpolations", Mt 16,2 s; L 22,43 s ;
23,34; Mc 16,9—20; J 7,53—8,11).

RTTiW vide supra

HRT uncis [ ] includunt verb um vel verba, de quibus
recipiendis dubitant; in apparatu nostro sigla uncis inclusa
sunt; exempli gratia

Mt 1,24 [o] : RW— Τ significat: Τ omittit vocem ό, quam
RW sine uncis, Η uncis inclusam in textu habent

Mt 15,14 τυφλών : [h]— 3t Westcott-Hort omittit in textu
vocem τυφλών a RTW praebitam, sed habet in margine uncis
inclusam; similiter de versibus; cf. Mt 12,47 etc.

2) Praeter has editionum discrepantias in margine inferiore
additae sunt aliae lectiones e codicibus manu scriptis petitae,
quoad Evangelia et Acta in primis, nec tarnen omnes e codice
Cantab rigiensi. Alias huius codicis singularitates invenies
inter lectiones reiectas notabiles, quas Westcott-Hort signis Η h
distinxerunt. Haustae sunt hae lectiones omnes paene ex
apparatu critico editionis Tischendoi flanae octavae ; pleraeque
codicibus Graecis innituntur, vix una et altera testimonio

v ." / ΪΜ

versionum antiquissimarum aut scriptorum christianoriim, ut
Ape 18,17 mare; merae conjecturae signo? vel cj significatae
uncisque inclusae sunt; inelusa quoque, quae ad interpunctionem
solam pertinent. Ubi plures lectiones variantes ad eandem
textus partem pertinentes affemntur, plerumque signum: ante
singulas repetitum est ; e. g. Mt 16,3 ad yoc. δύνασ&ε.

In prima (et secunda) editione hae lectiones sine testibus
allegatae erant, in tertia recensentium monitis cedens sigla
testium addere conatus sum. Ut lectionum, ita testium quin
plus quam delectum darem, spatii angustia obstabat. In
Evangeliis et Actis quae sine siglo manserunt lectiones co-
dici Cantabrigiensi sunt propriae. Lectionibus in textu
recepto servatis ab initio (in Evangelio Matthaei) nihil
praeter ζ est additum, et D ubicumque talis lectio iam in
isto codice invenitur ; in ceteris partibus unus alterve codex
adiungebatur, antiquissimus quisque, si licebat. Additis Uteris
a (vel at) m pc pi indicavi, alios multos paucos plurimos
codices vel testes accedere.

Inveniuntur in margine sigla sequential
I. Codices graeci

1) Evangeliorum

a) unciales ^ABCOBFGMlKJLMNJPItSTUWW^XZl
ΔΘΛΨΦ (= archetypus codicum 13. 69. 124. 846.
543. 713. 788. 826. 828 qui a W.H.Ferrar nomen
acceperunt).

b) minusculi 1. 9. 13. 28. 38. 56. 64. 66. 69. 83.
108. 122. 131. 157. 225. 243. 245. 348. 435. 472.
565. 743. 1012. (lal saepius = 1. 118. 131. 209).

c) lectionaria 22. 47ev.

2) Actorum et Epistolarum Catholicarum

a) XABCDEGHKLI><P

b) 1-10. 13-15. 17. 25. 27-29. 31-34. 36. 38. 40. 54. 56.
61. 68. 69. 70. 73.83. 95-100. 106. 114. 137. 163.
209*. 489. 1739.

3) Epistolarum Paulinarum

a) HABCnEFGTlKZMP

b) 1-7. 10. 13. 15. 17. 18. 21. 22. 27. 81-34. 37-39.
43. 46. 47. 67**. 69-71. 73. 74. 80. 93. 106. 109.
115. 132. 134. 1739.

c) lectionaria (R 2,12).

4) Apocalypseös

a) xACPQ (aliis == Β)

b) 1. 2. 6-9. 11-14. 16. 17. 18. 25. 26. 28. 31. 33. 36.
38. 41. 49. 79. 80. 98. 469.

χ*Α* etc. primam manum significat, A°B* etc. se-
cundam, tertiam etc.
II. Versiones

got = gotica Ulfilae ; lau a) Veteris Latinae codices ab c
d e /f2 Tc ρ q ; b) vg = Vulgata Hieronymi (vgcl = Clemen-
tina 1592); sah = Sahidica Egypti superioris; boh ==
Bohairica Eg. inferioris ; copt = Coptica ; syrP = Pe-
schitta ; syr8 = Syriaca in monte Sinai reperta ; syr° =
Curetoniana; syrhr = harclensis ; syr lect = Lectiona-
rium Palaestinense in Studiis Sinaiticis no VI (1897)
editum ; arm. = armeniaca.
III. Scriptores

Chrysostomus, Clemens Alex., Dorotheus, Epiphanius, Eu-
sebius, Evang. sec. Hebraeos, Hieronymus, Irenaeus, Ju-
stinus, Lucifer, Marcion, Origenes,Polycarpus,Primasius,
Ps. -Clemens homil., Tatianus, Tertullianus. comm(enta-
tores). edd. = Editiones. Erasmus. Ln = Lachmann.
(ζ = textus receptus ; ζ1 = editio Stephanica (1550)
fe = editio Elzeviriana (1624). i6)

3) In margine exteriore congesti sunt

a) omnes loci paralleli, qui editionem Germanicam
„recognitam" illustrant

b) loci similes e Vetere Testamento apud Η et Τ in
appendice collecti

c) haud pauci novi.

Additur LXX si non hebraicus textus, sed graeca versio
alluditur, ut L 1,41; Symm. (1 Κ 4,13) = versio Symmachi.

Exterior impressionis forma (litterae pinguiores, quae
locos e V. Τ. citatos distinguunt, strophi, pericopae) in primis

15) Accuratiora de his testibus (n Codex Sinaiticus,
A Alexandrinus , Β Vaticanus, C Ephraemi rescriptus etc.)
Prolegomena dant , quibus C. R. Gregory 1884—94 edi-
tionem Tischendorfianam octavam criticam maiorem locu-
nletavit, vel Eb. Nestle, Einführung in das griechische
Neue Testament (ed. tert., Gottingae 1909); C. R. Gregory,
Textkritik des Neuen Testamentes (Lipsiae 1900—1909);
H. v. Soden, Die Schriften des Ν. Τ. (I. Berlin 1902—10.
II. Gottingae 1913).

VII

editionem Westcott-Hortianam sequitur (at v. p. I). Versus
ad Bengelii exemplum signo I distinguuntur, ubicumque ini-
tium ex interpunctione non cognoscitur. Numerantur — paucis
locis exceptis , de quibus infra p. 665 — ut apud HE, se-
cundum editionem Stephanicam anni 1551 , i. e. primam, in
quam introducti sunt. Initium sectionis vel capitis antiqui,
ubi cum initio versus non congruit , asterisco * insignitur,
cf Mt 7,16; K, 13,14 (lat.).

Reliqua per se clara erunt.

Divenditis exemplaribus primae impressionis , cuius Mo-
nitum Ulmae, Mense Febr. 1898 scripseram, et secundae 1899
(Monitum: Maulbronnae, Oct. 1898), dein tertiae editionis
(I90i)i6), ad quartam praeparandam (Febr. 1903) contuli alteram
recensionis Weissianae editionem (1902). Quintae impressioni
praeparandae profuit editio quam pro Societate Biblica
Britannorum 1904 centesimum annum agente curavi; pro
sexta contuli Evangelia a B. Weiss denuo edita (1905),
multosque locos parallelos inserui, quos amicus A. Leube
pastor (tum) Sonthemiae ad Brentiam mini transmisit. 17) Quae
ad septimam et octavam editionem accesserint, sequentes pa-
ginae ostendent. In nona editione margo exterior locis par-
allelis plus quam sexcentis locupletabatur, quorum plurimos
amicus A. Leube mihi transmittebat; apparatus curis inde-
fessis professoris P. Schmiedel expurgabatur ; in textu
perpauca mutavi, ut J 16,27, interpunctionem Jc 4,14. De
apparatu plene redintegrando cogitandum erit, quando re-
censio quam Η. von Soden pollicitus est publici iuris facta
erit ; interim nil restat nisi ut omnibus qui de instituendo
et perpoliendo opere meruerunt merebuntve, gratias agam
quam maximas, lecturis autem exoptem ut quam plenissimum
fructum ex eo capiant.

*6) Ε praefatione hic repeto:

Ante omnes qui de perpolienda tertia editione bene
meruerunt, Professor Turicensis P. Schmiedel nominan-
due est, qui novandis Concordantiis operam dans plurimas
notationes mihi transmisit.

17) Accuratiora vide p. 665 in appendice.

Maulbronnae, Cal. Mai. 1912. EB. NESTLE.

VILl

Postquain in Latina N* T* editione a. 1906 emissa Eusebii
Caesariensis synopsin evangeliorum , qualem Tischendorf et
Wordsworth-White exhibuerant, necnon antiquissimorum La-
tinorum codicum capitulationes margini addideram, Graecae
editioni talia adiumenta et ornamenta deesse in dies magis
dolui. Addidi igitur — praeter multos locos parallelos — - in
septima editione (Apr. 1908)

1. in Evangeliis: a) Eusebii synopsin cum epistula ad
Carpianum; b) capitulationem Graecam antiquam (κεφάλαια),
numeris cursivis (i, 2 etc.) insignitam; v. Matth. 2,1. Initia
librorum in hac capitulatione non numerari usui correspondet,
φιβιη et Corpus Juris (Instit. et Dig.) et opera patrum ecclesia-
sticorum haud pauca sequuntur ; c) divisionem codicis Vaticani
et Zacynthii), numeris maioribus (1, 2) distinctam; v. Matth.
1,6.12. Uncis angulatis < > numeri includuntur, qui in codice
desunt, quadratis [ ] superflui. 2. in posteriore parte a) ca-
pitulationem antiquam; b) in actibus et epistulis divisionem
codicis Vaticani duplicem; antiquiorem ut supra insignitam,
iuniorem litteris pinguioribus ; v. Act 2,5.14; 3,1.
Eusebianum opus quod attinet, Tischendorf satis habuerat ut
in Latinum , ita etiam in Graecum textum earn transferre re-
censionem, quam a. Ph. Buttmann ο f. variorum < Latinorum >
librorum ope magno studio correctam C. Lachmannus a. 1842
Hieronymianae interpretationi inseruit; ego ex omni testium
genere praestantissimos quosque adhibui: codices Graecos ν
A CD, Latinos bfg, versionem gothicam, copticam (a G. Horner
1898 editam), collatis insuper editionibus prioribus (Erasmi,
Stephani, Millii, Matthaei, Lloydii, Scriveneri, Tregellesii).
Pleniora dedi in disquisitione Germanice scripta : Die Ε u s e -
bianische Ε ν a η g eli en - Synopse (Neue kirchliche
Zeitschrift 19,1—3 (1908). Primum igitur nunc labor Eusebii
correctior quam antehac studiosis exhibetur; v. e. g. sectiones
Lucanas secundam et tertiam ad 1,36.38, non ad 2,6.8.

Tabulae sunt Buttmannianae, sedcollatae cum editionibus
supra dictis E[rasmi]2-5, St[ephani], M[illii], Ma [tthaei], L[loydii]
annorum 1828, 1836, Scr[iveneri], ®[ischendorfii], ^[ordsworth-
Whitii]. Epistolae ad Carpianum apparatus nonnulla
operibus Gregorii (Textkritik 893) et v. Soden (1 , 388)
debet (Ln — Lachmann). Hieronymi epistulam ad Damasum
ex editione mea Latina addidi.

Pericopas Ecclesiae Graecae in marginibus vel in appen-
dice addendas posteriori tempori reservare coactus curiosos
refero ad editiones Matthaei 1803—7, Scholzii 1830—36, patri-
archatus Constantinopolitani 1904.

In octava editione accesserunt in margine exteriore plus
quam quingenti loci paralleli, quorum plurimi rursus pastori
A. Leube (nunc Unter-Jesingae) debentur; θ libris non ca-
nonicis ego nonnullos adieci; e. g. e. Psalterio Salomonis ad
Mt 6,26; Lc 2,11; 11,22. — Ex apparatu superiore semovi omnes
lectiones Weissianas, quas ab autore non longius probari
P. Schmiedel mihi significavit ; in inferiore praeter nonnullas
lectiones minoris momenti addidi ad Mcl6,14 particulam nunc
primum Graece ex Aegypto reportatam.

Interim, dum meliora desunt, his utere mecum.

Maulbronnae, Oct. 1909.

Eb. Nestle.

Εύαέβίος Καρπιανφ άγαπητφ άδελφφ έν κνρίφ
χαίρειν.

Αμμώνιος μεν ό Άλεξανδρεύς πολλήν ώς εικός φιλοπονίαν
και σπουδήν ε'ισαγηοχώς τό όιά τεααάρων ήμΐν καταλέλοιπ-εν
δ εύαγγέλιον , τφ κατά Ματθαίον τάς όμοφώνονς των λοιπών
ευαγγελιστών περικοπάς παραβείς, ώς έ§ ανάγκης σνμβήναι
τον της ακολουθίας είρμον τών τριών διαφθαρήναι όσον έπί
τφ ϋφει της άναγνώοεως' ϊνα δέ σωζομένου και του τών
λοιπών öl δλου οώματός τε και ειρμού εΐδέναι έχοις τους

10 οίκείους εκάστου εύαγγελιοτοϋ τόπους, εν οϊς κατά τών αυτών
ήνέχθησαν φιλαλήθως ειπείν , έκ του πονήματος του προει-
ρημένου άνδρδς είληφώς άφορμάς καθ3 ετέραν μέθοδον κα-
νόνας δέκα τον αριθμόν διεχάραξά οοι τους ύποτεταγμένους.
ών ο μεν πρώτος περιέχει άριθμούς έν οϊς τά παραπλήοια

15 είρήκασιν οι τέσσαρες, Ματθαίος Μάρκος Λουκάς Ιωάννης ·
ό δεύτερος, έν φ οι τρεις, Ματθαίος Μάρκος Λουκάς' δ
τρίτος, έν φ οί τρεις, Ματθαίος Λουκάς Ιωάννης · ό τέταρτος,
έν φ ol τρεις Ματθαίος Μάρκος Ιωάννης ' δ πέμπτος, έν φ
οί δύο, Ματθαίος Λουκάς · ό έκτος, έν φ οι δύο, Ματθαίος

20 Μάρκος ' ό έβδομος, έν φ οί δύο, Ματθαίος Ιωάννης* ό
όγδοος έν φ οί δύο, Λουκάς Μάρκος* ό ένατος έν φ οί δύο,
Λουκάς Ιωάννης · ό δέκατος, έν φ έκαΰτος αυτών περί τίνων
ιδίως άνέγραψεν. αύτη μεν ούν ή τών ύποτεταγμένων κανόνων
ύπόθεοις, ή δέ σαφής αυτών διήγησίς έστιν ήδε. έφ' έκάστω τών

25 τεσσάρων ευαγγελίων άριθμός τις πρόκειται, κατά μέρος αρχό-
μενος άπό του πρώτου, είτα δευτέρου και τρίτου, και καθεξής
προΐών δι δλου μέχρι του τέλους τών βιβλίων, καθ' έκαστον
δέ άριθμδν ύποσημείωσις πρόκειται δια κινναβάρεως, δηλοϋσα
έν ποίφ τών δέκα κανόνων κείμενος δ άριθμδς τυγχάνει, οίον

Inscr. Ε — L Υποθεσις κανόνων της των ευαγγελιστών συμ-
φωνίας Ma Έυσεβίου κάνονες (sic) 3 codd — ο 13 vS των
αριθμών (err. typ.) 22 Ma Scr LWMWC > περί τίνων έκ. αύτ.
ζ — L36 [jji περί τίνων εκ. αύτ. Ε — περι τίνων 24 cod — εστίν
25 ζ—L προκ. κ.μ., αρχ. 26 Ε cod — του 27 Ε— Ln του
βιβλίου 28 Ε δια του μέλανος έγκειται ζ— Ln > δια κινναβ.
αροκ.

80 ei μεν α , δήλον ώς έν τφ πρώτω* εΐ δε β' , έν τφ δεντέρω"
και όντως μέχρι των όέκα. εΐ ονν άναπτύξας εν τι των
τεσσάρων ευαγγελίων όποιονδήποτε βουληΰείης έπιστήσαί τινι
φ βούλει κεφαλαίω, και γνώναι τίνες τα παραπλήσια είρήκαοιν,
και τους οικείους έν έκάστω τόπους εύρειν , έν οϊς κατά

35 των αυτών ήνέχΰησαν , ής έπέχεις περικοπής άναλαβών τον
προκείμενον άρι&μόν , έπιζητήσας τε αυτόν ένδον έν τφ κα-
νόνι δν ή δια του κινναβάρεως ύποσημείωσις νποβέβληκεν,
ειαχι μεν εύϋ"υς εκ των έπι μετώπου του κανόνος προγραφών
όπόσοι τε και τίνες περί ου ζητείς είρήκαοιν έπιστήαας δέ

40 και τοις τών λοιπών ευαγγελίων άριΰμοϊς τοις έν τφ κανόνι
φ έπέχεις άριΰμφ παρακειμένοις, έπιζητήοας τε αυτούς ένδον
έν τοις οίκείοις εκάστου ευαγγελίου τόποις , τά παραπλήοια
λέγοντας αύτούς εΰρήοεις.

31 ζ — Ln ουτω καΰεξης μ. 32 Ε — Ln επιοτηναι | Ε τι
34 cod οικ. έκαστου 35 Ε το αυτο 36 Ε — εν 37 Ε
μέλανος 38 μεν ] Ε + ουν 39 Ε — Ln — τε \ περι ου ζητ. J
Ε — Ln τα παραπλήσια 41 Ε αρί'&μος παρακείμενος \ τε J Ε
cod δε 43 Ε — Ln — αυτούς \ fin E^ codd-\- Ερρωσο εν Κνριω.

CANON I, IN QUO QUATTUOR

loh

Ion

116

129

244

139

250

146

116

131

274

156

260

116

144

274

156

260

133

109

274

156

260

141

276

158

142

280

162

269

122

147

284

165

266

166

284

165

266

166

284

165

266

209

119

234

100

284

165

266

139

250

141

211

121

238

289

170

275

126

139

250

146

220

122

239

291

172

279

156

116

220

129

242

294

175

281

161

116

111

220

129

261

295

176

282

116

120

244

139

250

141

295

176

282

I. 87 a etc ] - E-Ma 98 ] > E* in Joh 120. 111. 40. 144.
129. 131, it ff— Scr, sed - 144, cf. can. X. 166 * etc ] -
E*; Ma in Mr. 64 220 »-» ] > E» in eolo Joh 85. 88. 77
220« ] ff-Scr in Mc 122 295»·» ] > E» in Joh 57. 42.

XII

loh

onn
ouu

TRI

98.^
AÖO

ΟΛΑ

ouu

181
löl

98F»

ώ0ϋ

ι to
lOÖ

OUa

1ÖO

987

ώΟΙ

IfiO
ίου

'ΛίλΛ
OU*

lö*

98Q

170
1 lU

30ß

ouo

187

löl

9QO

1ft9

ΙΟώ

OUO

187
löl

9QO

174.
11*

310

oiu

1Q1

iyi

9Q7

o«j

ΟΙΟ

1Q4
ΐσ*

9Q4.

179

314

195

291

166

314

195

291

168

Mt Mc Lc loh

315 196 292 175

318 199 300 176

320 200 302 178

320 200 302 180

325 204 310 184

326 205 311 188
326 205 313 194
328 206 314 196
331 209 315 197

I 332 210 318 197

Mt Mc Lc loh

334 212 321 201

335 214 324 199

336 215 317 198
336 215 319 198
343 223 329 204

348 227 332 206

349 228 333 208
352 231 336 209
352 231 336 211

CANON II, IN QUO TRES

179

197

251

146

255

146

190

105

195

253

148

204

102

185

103

192

106

216

258

150

257

114

193

107

121

259

151

258

133

116

193

107

218

264

155

156

116

165

194

108

152

269

154

228

116

177
Iii

194

108

219

271

930

aOU

121

197

195

109

220

278

160

263

122

129

198

110

221

281

163

268

123

14.7

1*1

199

111

173

285

166

265

130

201

112

222

285

166

267

131

203

114

270

296

177

280

135

205

116

224

296

177

284

186

137

167

206

117

232

301

182

286

143

208

118

233

308

189

305

144

217

127

240

312

193

299

169

149

219

128

241

316

197

293

149

223

130

243

317

198

295

153

225

134

245

322

202

309

164

144

226

133

244

338

218

322

110

168

229

135

137

339

219

325

168

206

229

135

246

340

220

327

112

170

242

137

237

342

222

323

172

242

137

248

344

224

328

114

174

243

138

249

346

225

330

141

148

176

101

248

143

209

353

232

337

141

251

178

102

248

143

253

354

233

338

178

217

249

144

254

3001-2 ] > Ε* in Joh 158. 79, sed scribit „?#y" pro 79
320 2 etc ] — Ε— Scr, cf can. IV. 352 2 ] g in Joh 209
II. 321-2 ] > E— Scr m Lc 133. 79 67 ] Ma in Mc 55 83 1 ]
Ε»-* in Lc 85 85 1-2 ] > E2 114. 88. 149 1-2 ] > E2 43. 35.
168» ] S-L28 in Lc 56 178* ] Ma in Lc 217 201 ] Ma
in Lc 122 229 1 ] E* in Lc 237 264 ] M— L88 in Lc 556
XIII

CANON III, IN QUO TRES

Ioh

loh

Ό*

ΌΟ

111

1 IQ

1 lu

1d8

119

11Q

11«7

87
Ol

Q
Ο

Λ8
Do

118
llö

119
HZ

1 1Q

11Ϊ7

119

11Q

1 IV

139

112

119

112

119

142

211

105

112

119

112

119

154

111

119

112

119

146

116

111

119

114

CANON

IV, IN QUO TRES

loh

Q
Ö

9ß
ZD

204

115

135

279

161

307

188

Ifid

117

9ft

Q'-t
«7ö

216

125

128

279

161

121

321

201

1Q9
luZ

117
11 f

9ft
ZO

Ϊ70

216

125

133

287

168

152

323

203

183

150

216

125

137

293

174

107

329

207

185

161

216

125

150

297

178

329

207

187

161

277

159

299

180

103

333

211

203

204

115

CANON

V, IN QUO DUO

ο
Ζ

AG.
*Ό

153

105

119

126

183

1Q8
luo

91Π

1dl
1*1

Q
Ö

134

108

125

187

1QQ

9d1
ZU

17^
I/O

19
1Z

11
11

d8
'to

191

111

127

128

197

979
Z/Z

9V»
ZOO

9Λ9
ZUZ

Iß

1ft
ID

150

109

128

132

213

ZOO

9^ß
ZOO

One;
ZUO

4ft

145

129

130

221

181
löl

ZO/

ZIO

97
Ζ 1

125

160

132

228

13Q
ΙΟσ

9ft1
ZOI

9Π7
ZU/

ΑΠ

l^d

182

134

120

231

17Q

9ft9
ZDZ

919
ZIZ

170

184

138

168

231

91*1
ZIO

9*^
ZOO

1 W7
10/

ΟΊ

ICH

ly*

102

156

232

1d9
ltZ

9ftft
ZOO

1 *Λ
100

1ft9
1DZ

104

158

226

234

IQß
10D

9ftft
ZOO

1 V7
10/

171

105

193

162

161

236

135

267

158

107

175"

200

237

138

270

229

172

108

115

182

187

238

140

272

231

123

110

118

182

189

III. 59 ] Ε*·5 54 112 -» ] > .E2 in Joh 87. 44. 61. 76. 90. 8.
154. 142. 112 ι ] Ma in Joh. 5 146 ] E»-s in Lc 47 in
Joh 91.

IV. 2161-4 ] > E2 in Joh 150. 128. 137. 133 216 1 ] Ε*·* in
Mc 115 2791-2 ] > E* in Joh 121. 72 307 etc ] +
Ε— Scr 321. 201. 180, cf. can. 1.

V. 27 etc ] E-L28 26. 47. L»e Scr 26. 48 28 etc ] Ε— L«8

in Lc 4$ 102 ] £ in Lc 1&0 231 > etc ] ®$ttl in Lc 176
231 2 ] Ε» ησσλ" Ε*·5 ,,σολ" 232 ] Ε*-* „oßu 266 β etc ]
- E-L*8 {hah L^Ser).

XIV

CANON VI, IN QUO DUO

145

165

224

131

275

157

309

190

148

169

246

140

282

164

311

192

152

173

247

142

286

167

330

208

154

180

100

250

145

288

169

337

217

126

157

189

103

252

147

290

171

341

221

159

202

113

254

149

292

173

347

226

100

160

214

120

260

152

298

179

350

229

139

163

215

124

263

153

305

185

Mt
5
19

loh
83
19

CANON VII, IN QUO DUO

Mt
19
19

loh

32
34

Mt loh
120 82
185 215

Mt loh
207 101

CANON VIII, IN QUO DUO

103

277

247

136

335

100

Mc
216
230

Lc loh

30 219

30 222

262 113

262 124

CANON IX, IN QUO DUO

Lc loh

274 227

274 229

274 231

303 182

Lc loh

303 186

303 190

307 182

307 186

Lc loh

307 190

312 182

312 186

312 190

Lc loh

340 213

340 217

341 221
341 223

Lc loh
341 225

CANON X, IN QUO MATTH. PROPRIE

106

136

181

210

235

319

109

140

184

212

239

324

113

151

186

218

245

327

115

155

188

222

268

345

118

167

191

227

273

351

124

171

196

230

283

355

101

126

177

200

233

303

VI. 139 ] Ε 134 275 ] Ε ,,σςε".

VII. 19 1 etc ] Μ in Joh „€&u 120 etc ] E« S in Joh nßn "
VIII. 335 etc ] + Ε 340. 234, + ff— Scr 339. 235.
IX. 2741-2 etc ] > Ε2 in Joh 229. 227. 3031 — 312» etc ] >

Ε2 303. 307. 312 ter 3032 307* 312* ] ΈΡ~'° „ςπξ" ter

3402 ] Ε 341 3412-8 ] ε 342.
X. Mt 26 ] E-Scr 27 235 ] φ 236.

CANON X, IN QUO LUC. PROPRIE

106

149

176

201

236

278

308

107

151

178

203

252

283

316

113

154

180

208

256

288

320

117

159

183

210

259

296

326

122

163

188

214

264

298

331

124

164

190

223

271

301

334

131

166

192

225

273

304

339

104

143

174

196

227

276

306

342

CANON

X , IN

QUO IOH. PROPRIE

108

134

157

181

212

110

136

159

189

214

112

138

163

191

216

115

140

165

193

218

117

143

167

195

220

119

145

169

200

224

123

147

171

202

226

125

149

173

205

228

102

127

151

177

207

230

104

130

153

179

210

232

106

132

155

Mc 213 ] +· Ε 235, + S— 234, + L™ Scr 234. 236

Lc 339 ] casu typogr. excidisse vid in L36, — Scr 342 ] Ε 343

Joh 143 ] -f M— Scr 144, cf. can. I.

XVI

Latinae Versionis lectio, ubi
consensione patrum Latinorum vel
etiam aliorum testium idoneorum
iirmatur, eximium ob singularem
antiquitatem pondus habet.

J. A. Bengel.

(Gnomon, praef. § 8.)

Quantum autoritatis insit Latinae versioni ad textum Novi
Testamenti probe instituendum recteque intellegendum, non est
cur hie amplius exponam1). Hoc unum moneo, singula Evangelia
a variis translata esse manibus, antiquissimis igitur tempo-
ribus, quando tetraeuangelii autoritas nondum praevalebat.

Est, exempli gratia, παςακαλεΐν in Mt = rogare,
in Mc = deprecari; Ιπιτιμαν in Mt = increpare, in
Mc = comminari; άςχ^ςενς (plerumque) in Mt = prin-
ceps sacerdotum, in Mc = summus sacerdos, in J =
pontifex. lagenam aquae baiulans Mc 14,13 = am-
phoram aquae portans L 22,10 etc.
Similiter epistulam ad Hebraeos non eadem manus ver-
tisse videtur, cui Paulinarum epistularum versionem debemus.

Augetur huius versionis autoritas, quia Hieronymus a. 383
Evangelia corrigens plurima manere patiebatur, ut fuerant,
et quae mutanda ei videbantur, ex veterum Graecorum co-
dicum collatione corrigebat, ut ipse testatur in epistula ad
Damasum operi suo praemissa (infra p. XIV).

Eo magis miraris paene neminem adhuc huius versionis
recensionem criticam per editionem manualem eis accessibilem
fecisse quorum est Novum Testamentum recte et intellegere
et exponere.

Quae causae talem editionem inhibuerint , hie taceo ;
sufficit, brevi abhinc tempore res in melius mutatas esse.

Prodiit die V mensis Iulii anno salutis MDCCCLXXX1X
primus fasciculus operis praestantissimi

!) Vide nunc Ad. v. Ha mack, Zur Revision der Prin-
zipien der neutestamentlichen Textkritik (Beiträge VII), 1916.

XVII

NOUÜM TESTAMENTÜM DOMINI NOSTRI IESU CHRISTI
LATINE secundum editionem sancti Hieronymi ad eodi-
cum manuscriptorum fidem recensuit Iohannes Words -
worth, S. Τ. P. episcopus Sarisburiensis in operis socie-
tatem adsumto Henrtco Iuliano White, Α. M. Collegii
Mertonensis socio. Pars prior — Quattuor Evangelia
Oxonii e typographeo Clarendoniano MDCCCLXXXIX—
MDCCCXCVIIL 40. XXXVIII. 779 pp.

Partis secundae fasciculus primus, Actus Apostolorum eon-

tinens, secutus est a. MDCCCCV.

Qui typographeo Clarendoniano Delegat! praesunt litteris

ab editoris socio H. J. White d. 23. Oct. 1905 ad me datis per-

miserunt, ut tanti operis fructum cum omnibus communicarem.
Habes ergo in praesenti volumine

1) Textum Clementinum ex editione anni 1592 quam
fidelissime repetitum ;

2) Collationem Editionis Sixtinae anni 1590, om-
nibus prioribus pleniorem et accuratiorem ;

3) Collationem textus a Wordsworth -White
constituti.

4) Cum opus Anglicum, quo tempore editionem meam
inchoavi, Actus nondum praecessisset, in secunda N.T.
parte contuli recensiones criticas , quae fere solae in
saeculo praeterito tentabantur

a) Lachmannianam a. 1850,

b) Tischendorfianam a. 1854,

quibus addidi collationem duorum codicum

c) Amiatini, a Tischendorfto et a Tregellesio editi,

d) Fuldensis, a Lachmannio collati et ab E. Ranke
editi.

5) In margine interiore, ad Evangelia Eusebianae
sectiones additae sunt, quibuscum conferas prae-
fationis p. IX ss., ad Epistulas (et Apocalypsin) capi-
tulacodicum supra dictorum, Amiatini et Fuldensis ;
in margine exteriore loci paralleli ex sexta impres-
sione Ν. T. Graeci a me curati.

6) Denique post praefationem invenies Epistulam ad
Laodicenses, quae per millennium plurimorum Bib-
liorum Latinorum pars fuit et in Bibliis Germanicis
praelutheranis locum obtinuit, unä cum Hieronymi
epistula ad Damasum supra memorata.

XVIII

Ut omnia quam aceuratissime imprimerentur cautum est,
quoad liumanarum virium imbecillitas permisit. Neque in his
minimis licet nobis perfectis esse.

Nunc ad singula

1) ad textum Clemen tin um — siglum Typotheta
operabatur ex exemplari editionis N.T. a M. Hetzenauer,
Oeniponte 1899, curatae; plagulas ego secundum exemplar
editionis origin alis anni 1592 corrigebam.

Ubi varietas alterius editionis Vaticanae (Romae 1593. 4°)
citanda erat, prior siglo Φ92, posterior ®93 notatur. Quae de
tertia editione (Romae 1598. 8° = <ft98) et de indicibus cor-
rectoriis editionum 1592 et 93 citantur (™™-™; corr.93^ ex editione
Romana anni 1618 et e collationibus Francisci Bukentop (Lux
de Luce, 1710) et Leandri van Ess (Biblia Sacra, Tubingae
1824, 22) depromebantur, cum exemplaria editionum 1592 et 93
a me adhibita his indicibus correctoriis careant et exemplar
editionis tertiae mihi ad manus non esset. Denique cum iam
plus quam 500 paginae editionis meae impressae essent , in
manus venit exemplar editionis novissimae

Biblia Sacra Vulgatae Editionis ex ipsis Vaticanis exem-
plaribus inter se atque cum indice errorum corrigen-
dorum collatis critice edidit P. Michael Hetzenauer
Ο. C., Oeniponte, MCMVI.

Continet haec editio fEpilogum criticum', qui sub tituio
Variantes Clementinae5 accuratissimam collationem editionum
supra dictarum (^92 9s.98) editionisque praebet, quam C. Ver-
c ell one Romae 1861 in lucem edidit. In textu constituendo
Hetzenauer, ubi impressiones posteriores (θ8·98) contra prima-
riam stabant, illas sequebatur; gaudeo, me plerumque Carolum
Vercellone a mea parte habere, quod scripturam editionis pri-
mariae retinui.

2) Pro textu Sixtino (*£) utebar exemplari Bibliothecae
Regiae Stuttgartiensis (tres tomi in uno volumine; Praelimi-
naria 2 fol., V. T. p. 1—899; Bibliorum Sacrorum Tomus Ter-
tius Novum Testamentum continens (2 folia) Matth.— Apoc
p. 900—1141; numerator p. „938" mendose pro 958, et „1113— 1141u
pro 1103—1131).

Priores collationes, quas James, Bukentop, van Ess, Words-
worth-White instituerunt , haud paucis locis emendandas et
supplendas inveni; meum laborem cum epilogo Hetzenaueri
contuli. Nam praeter 'Variantes Clementinas* continet seriem
XTX

secundam cVariantes Sixtinae inscriptam. Differentias mere
orthographicas (quoad literas initiales, ut Angelus — a-, Pro-
pheta — p-, Scriptum— s- ; distinctionem verborum ut quomodo
— quo modo, siquis — si quis etc.), item interpunctionem, ubi
nullius momenti erat, ego excluseram, Hetzenauer includit.
Contuli apparatum meum cum Ζ — hoc siglo Hetzenauer pro
editione sua utitur — ; itaque lector nunc de ratione quae
inter editionem Sixtinam et Clementinam intercedat, certus esse
potest. Neglexi divisionem versuum in quam Sixtus V
motu proprio introduxit, Clemens VIII iustis de causis cum
communi mutavit. Habent, e. g., in $ capitula Matthaei I— VII
versus 46, 17, 15, 17, 37, 33, 25. Ad divisionem Stephanicam,
vel potius Hentenianam revertens — de exemplari Bibliorum
Hentenianorum Antverpiae a. 1583 excussorum a revisoribus
Vaticanis adhibito cf pt I p. XXVIII s. — © intendisse videtur
illam stricte observandam ; vide e. g. I Tim 111,3.4, ubi © non
ante sed post „sed" dividit, quia in Graeco v. 4 incipit του
Ιδίου („non cupidum, sed I suae"); at, ut Stephanus ipse
in suis Latinis Bibliis a. 1555 haud raro priorem suam divi-
sionem Ν. T. anni 1551 deseruit, ita et in © nonnullae novae
divisiones inrepserunt, et ne ipsae quidem editiones Vati-
canae inter se concordant. Exemplo sit I Thess IV, ubi §
7—13 numerat, quae ®92 cum nobis 13—18, <&93· 98 12—17;
similiter Mt XV; XVII; II Thess II. |JH editionem Stephani-
cam 1555 sequitur; me primae divisioni anni 1551 adhaesisse,
variantibus Clementinis in margine notatis, probatum iri spero.

3) Editio a Wordsworth-White curata ($Jttl) textum
Hieronymianum restituisse videtur, quoad id testibus hodie
praesentibus fieri licet. Vera igitur lectio non in textu, sed
in apparatu editionis meae quaerenda est. Ubi a lectione
editionis Sixtinae distinguenda erat, siglo pi notatur, ceteris
omnibus in locis siglo caret. Omisi ex apparatu vel primo tantum
loco notavi variationes orthographicas regulariter recurrentes.

SP plerumque non assimilat ad-, con-, dis-, in-, sub-;
scribit igitur: adclamare, adcurrere, adferre (Mc 6,27;
12,15 et semper in J; sed allatus, attulit, et semper afficere
et attendere; e contra ammirari Mt7,28. L2,48; 11,14); ad-
firmare, adfligere, adlevare, adnuntiare, adplicere, adpo-
nere, adprehendere {plerumque), adpropiare, adpropinquare
(at appai'ere), adquiescere, adquirere, adseq-, adsidere,
adsirailare {non Mt 6,8; 7,24), adsistere, adstare, adsuere,
XX

adsumere (plerumque in Mc, non in Mt) ; conlaudare, con-
loqui, conpati, conpertus, conpungere; disrumpere; in-
lucescere, inludere, inluminare, inmaculatus, inminere,
inmittere, inmund- (sed implere, adimplere), inponere
(saepius), inpossibilis, inprobitas, inproperari, inprudens,
inpudic-, inreprehensibilis, inruere {sed irritus) ; submittere
(interdum).
pt scribit

ae pro oe (cael- ut vg), caena, faen-, haed-, maer-, paenit-
e pro ae Mattheus etc.

e pro i intelleg-, Esaias, heresis, teloneum, navem (in Fvr.),

paracletus
i pro e calcia-, hordiac-
i pro y lacrima
oe pro ae proel- (ut $f passim)
oe pro e oboed-
o pro oy Moses

u pro ο adulesc-, epistula, lucusta
u pro y murra

c pro ch car-, clamys (simulacr-)
c pro qu cotid-

c pro t conviciari, solacium, at nuntiare (ut © Lc9,61)
f pro ph fiala

laguena, at ungent-, extinguntur.

h : harena , harundo , have , holus , hordiaceus ; Helias,
Hieremias, Hiericho, Hierosolyma, Hieriisalem, Gab-
rihel, Israhel etc., Iohanna, Iohannes

ρ pro b optuli (interdum)

icere in compositis ut eicere, deicere etc

quotiens ^praegnas) ; promtus ; sumsi, temtare ; expectare,
at exspirare, exsuperare, exsurgere.
geminat: corrigia, loquella, querella, mercennar-; num-
mular-, rettulit, Sarra, sollicitus; at anulus, elemosyna,
litus, milia, oport-, vilicare; grabattus.

pt iungit: etsi, etiamsi, quemadmodum, quomodo

separat: ab intus, ad invicem, a foris, a modo, ante
quam; bene dicere, b. facere (fere semper) ; cruci figere
(non longius pi2) ; de foris, de intus, de super, de sur-
sum; id ipsum; legis peritus ; male habere, manu fac-
tus ; ne quando, ne quis, nonaginta novem; pater fami-
lias, plus quam, prius q. ; quo modo, quo usque, quoad
XXT

usque ; se ipsos etc., si quid etc. ; terrae motus ; usque
dum, usque quo; vale facere, verum tarnen.

Similem orthographiam sequuntur editores Lachmann et
Tischendorf, codices Amiatinus et Fuldensis.

4) a) Carolus Lachmannus a. 1842—1850 Novum Testa-
mentum graece et latine recensens nulla ratione editionum
impressarum habita textum ex paucis sed bonis codicibus
constituere ausus est, lectionibus variantibus inter uncos
rotundos ( ), additionibus inter quadratos [ ] positis. Praeter
collationem textus Lachmanniani (= plerasque harum
variantium et additionum suis signis i. e. ( ) et [ ] in appa-
ratum recepi.

b) Inter editiones N.T. a Tischendorfio emissas est:
Novum Testamentum Triglottum Graece Latine Germanice . . .
Latinum Hieronymi notata Clementina lectione ex auctoritate
codicum restituit . . . Aenoth. Frid. Const. Tischendorf Lipsiae,
Avenarius et Mendelssohn MDCCCLIV; editio secunda [repetita]
MDCCCLXV. Pars latina seorsum prodiit 1854 et 1864.

Tischendorfius in textu constituendo frequentissime cum
Lachmanno consentit; nec mirum quia uterque codices Amia-
tinum et Fuldensem duces habuit; Tischendorfius (= ®) in
apparatu praeter lectiones Clementinas e codice Amiatino
multas, e Fuldensi nonnullas notavit; ego horum codicum
plenam collationem exhibere constitui, partim quia inter prae-
stantissimos testes textus Hieronymiani numerantur, partim
ut iis qui impressos tantum libros legere consueverunt , hoc
exemplo ostenderem, quot quantisque vitiis iam codices anti-
quissimi praestantissimique scateant.

c) De codice Amiatino (= A) non necessarium est errores
palaeographorum celeberrimorum repetere aut retegere ; eum
iussu Abbatis Ceolfridi in Anglia scriptum et ab eodem a. 715
Sancto Petro Romae oblatum esse nunc constat. Lachmannus
de huius codicis neglegentissima collatione dependebat,
quam Ferd. -Flor. Fleck a. 1840 publici iuris fecit; Tischen-
dorfius codicem a. 1850 edidit, postquam, ut in Prolegomenis
testatur, „Sam. Prid.Tregellius ... collationem codicis Amia-
tini quam ipse non ita multo post me Florentiae instituerat,
ex Anglia Lipsiam transmisit: qua quidem ubique cum schedis
meis comparata factum est ut magna cum fiducia textum
Amiatinum edere possem". Nihilominus hie et illic errores in
hac editione occurrunt. Ut taceam mendum typographicum

XXII

forte pro 'sorte' Lcl,9, quod a van Ess 1824 ad Fleckiuin 1840,
a Fleckio ad Tischendoriium tarn in editionem codicis Amia-
tini 1850, quam in editionem criticam a. 1854.64 transmigravit :
in ipsa epistula ad Damasum Tischendorfius omnia errorum
genera admisit, quae in conferendis codicibus occurrere pos-
sunt: verbum omisit, quod in codice est, verba dedit, quae
in codice desunt, verba aliter dedit, quam in codice extant
(vide infra p. XIV). Haec aifero eorum memor quae J 8,7 et
Je 3,2 scripta sunt, ut lectores discant quantam diligentiam
tale opus postulet. Tischendorüi ego editionem imprimis
propter indicem lectionum manu posteriore correctarum ad-
hibui (prol. p. XXXII — XL VI), textum ex editione contuli,
quam S. Pr. Tregellesio debemus (The Greek New Testament,
edited from ancient authorities , with their various readings
in full, and the Latin Version of Jerome, by Samuel Prideaux
Tregelles. London 1857— 1879.) Differentias inter notationes
Tischendorfii et Tregellesii interdum notavi.

d) F designat codicem Fuldensem: „A. D. 541—546 iussu
Victoris Episcopi Capuae scriptus et ab ipso Victore correctus.
Edidit E. Ranke Marburgi 1868" ($β I p. XII). Ante E. Ranke
nunc codicem C. Lachmannus cum magna diligentia — inter-
dum, quoad codice non inspecto iudicare licet — maiore quam
Ranke adhibuit. F2 plerumque ipsius Victoris manum designat.
Codicem olim Bonifatii fuisse lectione „sobrii estote et vigilate
et excitamini" comprobari videtur quae a Bonifatio in epist. 70
citatur, hodieque ad 1 Pet. 5,8 in margine codicis F legitur.

Ubi omnes hi testes (Lachmannus, Tischendorfius , Amia-
tinus, Fuldensis) consentiunt, in prima editione lectiones sine
siglis in apparatu positae erant, ut R 1,1 „> Chr. L", quod signi-
ficabat, pro textuali lectione cIesu Christi' omnes hos testes
(Qf&AF) inversum ordinem verb orum 'Christi Iesu tueri. Ubi ad
hos quattuor testes Sixtina quoque editio accedit „et §u scriptum
erat, ut R 12,10, ubi „caritatem et § (ch-)" significabat, pro abla-
tivo „charitate", quem C praebet, Q$$AF accusativum habere,
verbo in $ per „ch-", in ceteris testibus per c- scripto. Lec-
tiones sic nude positae pro regula genuinae haberi poterunt,
lectionibus textualibus certe praeferendae sunt. Nam, quod
nemini ante editionem UP perspicere, paucis suspicari licuit,
textus Clementinus talis est, ut in Evangeliis et Actibus plus
centum lectiones Clementinas numeraverim , quae ne ab
uno quidem codicum a $Jttl adhibitorum exhibentur
XXIII

(ut septies „ergo" ; forniae nominum propriorum ut Arimathaea,
Iscariotes, Melita ; verborum ut idololatria ; lectiones ut 1 i b e r i s
Lc 20,28 pro filiis); talesque lectiones non modo a theologis,
sed etiam a philologis — videas Thesaurum Linguae Latinae
sub voce Arimathaea — usque ad hunc diem pro genuinis
Hieronymi lectionibus citantur! Profecto, rem minime in-
utiiem, immo maxime necessariam fecisse me credo, si pro
meis viribus laboravi, ut talis rerum status desineret, socie-
tatique Biblicae Stuttgartianae persuasi ut, quae antea pau-
cissimis ad manus essent, ea quam plurimis exhiberentur.

Divenditis exemplaribus primae impressionis cum pagi-
nae 1—96 iam iterum impressae essent, in manus meas venit
(22. XII. 1911) recensionis ceditio minor curante Henrico
J. White (Oxonii e typographeo Claxendoniano, Londini apud
Societatem Bibliophilorum Britannicam et Externam 1911 XX.
620). 1) Continet haec editio usque ad finem S. Pauli ad Romanos
epistulae textum quern editione maiore Wordsworth- White ad-
probaverunt, in reliquis vero libris credunt, cum demum editio
maior typis impressa fuerit, fore ut textus eius ab hoc qui
lectori benivolo nunc commendatur, haud multum abhorrere
videatur. In margine praebet selectas lectiones codicum manu
scriptorum ACDFGrHV(MZ) et plenam collationemeditionum§®.

Magno cum gaudio hac editione ad emendandam meam
utebar; in priore parte (Mt— Act) ex apparatu in meum trans-
feree quae me fugerant; erant haec plura quam suspicabar;
in secunda (Rom— Apoc) totum textum contuli. Nunc igitur
etiam in hac parte omnes lectiones nullo siglo notatae eae
sunt, quae a pi commend antur. Plurimae a codicibus AF aut
certe ab uno horum codicum praebentur et iam editoribus
aut alteri eorum placuerant. In prima editione, ut supra dixi,
eae lectiones siglo caruerant, quae ab omnibus testibus AF$$,
praebebantur, nunc in his locis argumentum ex silentio de A
vel F vel $ vel ® non longius valet. Apparatum in his locis
augere siglis de his testibus additis vix pretii fuisset; omnia
ex AF§i& allata delere nolui. Sufficit ut lectorem iterum
moneam, veram lectionem non in textu editionis meae sed in
apparatu e lectionibus nullo siglo notatis i. e. a pi commen-
datis quaerendam esse.

*) Alia exemplaria habent in titulo: Oxonii Ε Typo-
grapheo Clarendoniano, Londini et Noui Eboraci apud Henri-
cum Frowde.

XXIV

5) Hinoris momenti, neque tarnen nullius sunt sectiones Eu-
sebianae, capitulationes antiquissimae, quas in margine notavi.

6) Sigla in exseribendis variantibus adhibita fere eadem
sunt atque in Novo Testamento Graeco ; accedit siglum > ad
indicandam inversionem ; id ubicumque adspexeris , inversum
tantum ordinem verborum adesse scias. Sunt ergo liaec:

-f : addit, addunt ; cf Mt 5,9.

— : omittit, omittunt ; cf Mt 2,13.

>: invertit, invertunt; cfMtlftt).

coni: coniungit, coniungunt; cf L 1,3.

fin : finis versus ; cf Mt 12,3.

inc : incipit, incipiunt ; cf Mt 9,24 ; 10,2.

pr : praemittit, praemittunt ; cf R 5,17.

textus Clementinus ; <fMt5,4; 92,93,98 additur, ubi edi-
tiones annorum 92, 93, 98 variant; corr- 92> θ3' 98 indices cor-
rectorii harum editionum ; cf Mt 8,28 ; c- corr- textus contra
indicem correctorium ; c/'Mt26,53; (&primo (vel ©*) ρ oni-
tur, ubi correctio non in in dice, sed in ipso textu per rasu-
ram aut atramentum aut prelum effecta est, ut Mt 24,15.

g: textus Lachmannianus ; cf Rom., Inscr.; — [g] signi-
ficat, $ lectionem uncis [ ] includere ; cf R 1,13.15.
textus Sixtinus ; cf Mt 1,13; ^ prime- , ubi correctio
in ipso textu prelo vel calamo efficiebatur; cf Mc 10,1.

® : textus Tischendorfianus ; cf Rom., Inscr.

pt: textus Wordsworth -Whitianus ; cf Mt 1,13; eiusdem
textus sunt omneslecti ones η ullosiglo nota-
tae; cfMt, Inscr. et 1,3. Lectio de qua dubitant, signis
t . . . f apud|jKIcircumdatur; cfMt 16,9.10. H^notat edi-
tionem minorem, ubi a ^ß1 (= maiore) distinguenda erat ;
Act 6,13. Uncis [ ] includitur versio duplex Mc 9,15.

Λ : codex Amiatinus ; cf R 1,5 ; Λ* vel ^l2, prima, secunda
manus ; sec. Tr., sec. Ti additur, ubi Tregellesius et
Tischendorfius de scriptura codicis differunt; cf Η 3,6.

F: codex Fuldensis ; JP1, JP2, JP3, prima, secunda, tertia
manus, F2 plerumque Victoris manum significat.

Uncis curvatis ( ) vel quadratis [ ] lectiones circumdatae
sunt quae in edition e Lachmanniana sic notatae inveniuntur,
neque ex Amiatino neque ex Fuldensi haustae (vide supra
pag. XXII, 4 a); cf R 1,27; 2,14.15.

Siglo addito unci curvati minorem vel secundam varie-
tatem notant ; ut R 8,14 hi (£F hii) ; 11,24 hi (hii F) i. e. pro
„iiuli®|iilvlJP habent hi, sed F vel $F scribunt hii.

XXV

etc variantibus orthographicis regulariter recurrentibus
additur, ubi primo occurrunt ; cf Mt 1,24; 2,1.6.

nomie? num? coniecturam indicat; cf Jd9; Ap 5,12.

De sectionibus Eusebianis monendum est, tabulas
et notas numerates eas esse, qnas a Ph. Buttmanno f. pro
C. Lachmanno 1842 elaborates $ in editionem latinam et
graecam, pi ex transsumpsit ; meliora dedi in editione graeca.

In Epistulis numeri crassiores 1 2 3 notant capitula codici-
bus AF commuma, crassiores in uncis ( ) quae solus JP,
tenuiores in uncis (20), quae solus A praebet (cf R 8,17). In
epistula ad Hebraeos et Apocalypsi numeri crassiores sine
uncis codicem F designant, quia A in Apoc. capitulation e
omnino caret, in epistula ad Hebraeos aliam praebet.

7) Divisio versuum, ubi ex interpunctione cognosci non
poterat, lineola parva (I; cf Mt 1,3) notata est; initium sec-
tionis vel capitis, ubi cum initio versus non concordat, asterisco
distinguitur (*; Mt7,16; R 13,14).

8) Paginae latinae paginis editionis graecae (et germa-
nicae) exacte correspondent; ubi spatium deerat, aut pars
apparatus ad praecedentem vel sequentem paginam repone-
batur {cf p. 13.14; 76.77 etc), aut — in posteriore parte — lineae
textus comprimebantur {cf p. 395), aut hoc et illud fieri necesse
erat (p. 449.450).

Reliqua per se clara erunt.

9) Prius quam finem faciam, Protestantes moneo, version e
Latina non modo ad textum Graecum recte constituendum et
intellegendum, sed etiam ad versionem Lutheri recte diiudi-
candam neminem carere posse. J. A. Bengelium exempla
locorum collegisse, ubi Lutherus Cfe Vulgata vel ut Vulgata"
verterit, in libello meo 1 J. A. Bengel als Gelehrter (1893, p. 139)
docui; unum exemplum ibi allatum (Lc 15,30) non modo in
Lutherum, sed e Luthero in novissimas versiones, a C. Weiz-
säcker (editiones priores) et C. Stage elaboratas transiit.

Qui accuratiora de versione Latina discere cupit, adeat Pro-
legomena, quibus C. R. Gregory 1884—94 editionem Tischen-
dorfianam criticam maiorem complevit, vel eiusdem „Text-
kritik des neuen Testamentes" (Lipsiae 1900, 02); praefationem
et epilogum editionis $JP; libellum meum „Einführung in das
griechische Neue Testament" (ed. 3., Gottingae 1909) ; quae in
volumine tertio editionis tertiae Encyclopaediae Protestanticae
Fritzschium secutus de hac versione scrips! (seorsum edita in :
XXVI

Urtext und Übersetzungen der Bibel ) ; de editione Sixtina et
Clementina: cEin Jubilaeum der lateinischen Bibel Zum 9. No--
vember 1892* (in libro meo : cMarginalien und Materialien5) ;
Xavier-Marie leßachelet, S.J., Bellarmin et la Bible Sixto-
Clementine: Etude et Documents inedits (Paris 1911); Paul
Maria Baumgarten, Die Vulgata Sixtina von 1590 und ihre
Einführungsbulle: Aktenstücke und Untersuchungen (Münster
i. W. 1911); item quae Η. J. White apud Hastings' 'Dictionary
of the Bible' IV, 873—890 disseruit; commentarios et intro-
ductiones biblicas Protestantium et Catholicorum ; in primis
quae Samuel Β erg er ad historiam huius versionis elucidan-
dam contribuit: opus eins praemio coronatum „Histoire de la
Vulgate pendant les premiers siecles du moyen age", Paris
1893, eiusdemque laborem posthumum „Les Prefaces jointes
aux livres de la Bible dans les manuscrits de la Vulgate11,
Paris 1902 (Acad, des Inscr. I Ser., t. XI, II. p.).

Subiungo Hieronymi Epistulam ad Damasum cum expla-
natione sectionum Eusebianarum (ex $®fjJM.) et Epistulam
ad Laodicenses quae in F post Col. locum habet, secundum re-
censionem ab J. B.Lightfoot constitutam, quam Ad. Harnack
apud Lietzmann, 'Kleine Texte5 no 12 repetiit, cum lectio-
nibus codicis F in margine positis.

Restat ut Societati Biblicae, quae hanc editionem Latin am
Graecae addendam suscepit, gratias agam quam maximas, lectu-
ris autem exoptem ut quam plenissimum ex eo fructum capiant.

Maulbronnae d. 15. Julii 1906; Jan. 1912.

Eb. Nestle.

XXVII

EPISTULA AD DAMASUM.

BEATO PAPAE DAMASO HIERONYMUS.

Novum opus facere me cogis ex veteri, ut post exem-
plaria scripturarum toto orbe dispersa quasi quidam arbiter
sedeam et, quia inter se variant, quae sint ilia quae cum
5 Graeca consentiant veritate decernam. Pius labor, sed
periculosa praesumptio, iudicare de ceteris ipsum ab om-
nibus iudicandum, senis mutare linguam et caneseentem
mundum ad initia retrahere parvulorum. Quis enim doctus
pariter vel indoctus, cum in manus volumen adsumpserit

10 et a saliva quam semel inbibit viderit discrepare quod lec-
titat, non statim erumpat in vocem, me falsarium me da-
mans esse sacrilegum, qui audeam aliquid in veteribus
libris addere, mutare, corrigere? Adversum quam invidiam
duplex causa me consolatur : quod et tu qui summus sacer-

15 dos es fieri iubes, et verum non esse quod variat etiam
maledicorum testimonio conprobatur. Si enim Latinis
exemplaribus fides est adhibenda, respondeant quibus : tot
sunt paene quot codices. Sin autem Veritas est quaerenda
de pluribus , cur non ad Graecam originem revertentes ea

20 quae vel a vitiosis interpretibus male edita vel a prae-
sumptoribus imperitis emendata perversius vel a librariis
dormitantibus aut addita sunt aut mutata corrigimus?
Neque vero ego de veteri dispute testamento, quod a sep-
tuaginta senioribus in Graecam linguam versum tertio

25 gradu ad nos usque pervenit. Non quaero quid Aquila
quid Symmachus sapiant, quare Theodotion inter novos et
veteres medius incedat: sit ilia vera interpretatio quam

Inser. ] — A | [lncipit Praefatio S. Eusebii Hieronymi in
quattuor Evangelia] l Beatissimo ΦΑ 2 > me fac. $
β praesumt- A , u 21 7 canisc- A -f- [iam] $ 9 adsums- A
16 compr- 1&A 18 sunt ] -\~ enim \$}f£A + [exemplaria] 21 in-
per- g 22 — aut \° Ti {invito A) 23 — testam. [g] 26 Theo-
dotio ί&Α 27 — medius A (invito Ti)

XXVIII

apostoli probaverunt. De novo nunc loquor testamento,
quod Graecum esse non dubium est, excepto apostolo Mat-
theo, qui primus in Iudaea evangelium Christi Hebraeis 30
litteris edidit. Hoc certe cum in nostro sermone discordat
et diversos rivulorum tramites ducit, uno de fonte quae-
rendum est. Praetermitto eos codices quos a Luciano et
Hesychio nuncupatos paucorum hominum adserit perversa
contentio : quibus utique nec in veteri instrumento post 35
septuaginta interpretes emendare quid licuit nec in novo
profuit emendasse, cum multarum gentium linguis scriptura
ante translata doceat falsa esse quae addita sunt.

Igitur haec praesens praefatiuncula pollicetur quattuor
tantum evangelia, quorum or do iste est, Mattheus Marcus 40
Lucas Iohannes, codicum Graecorum emendata conlatione
sed veterum. Quae ne multum a lectionis Latinae con-
suetudine discreparent, ita calamo temperavimus ut, his
tantum quae sensum videbantur mutare correctis, reliqua
manere pateremur ut fuerant. 45

Canones quoque, quos Eusebius Caesariensis episcopus
Alexandrinum secutus Ammonium in decern numeros ordi-
navit, sicut in Graeco habentur expressimus; quodsi quis
de curiosis voluerit nosse quae in evangeliis vel eadem vel
vicina vel sola sint, eorum distinctione cognoscat. Magnus 50
siquidem hie in nostris codicibus error inolevit, dum quod
in eadem re alius evangelista plus dixit, in alio, quia minus
putaverint, addiderunt ; vel dum eundem sensum alius aliter
expressit, ille qui unum e quattuor primum legerat, ad eius
exemplum ceteros quoque aestimaverit emendandos. Unde 55
accidit ut apud nos mixta sint omnia, et in Marco plura
Lucae atque Matthei, rursum in Mattheo Iohannis et Marci,
et in ceteris reliquorum quae aliis propria sunt inveniantur.
Cum itaque canones legeris qui subiecti sunt, confusionis
errore sublato, et similia omnium scies et singulis sua 60
quaeque restitues. In canone primo concordant quattuor,
Mattheus Marcus Lucas Iohannes ; in secundo tres, Mattheus

29 — esse Α I Matthaeo $® etc 32.33 unio et quaerendus A
37 sciibt- $ 39 hoc A 40 — tantum [& 42 sed et A I a ] e A
43 imperavimus A {invito Ti) 48 quo si q. A quod siq. g£
51 leg. (» quod dum $ 52 leg. qui $ 53 leg. addi debere $ i
eumdem Ti {invito A) 56 aput g 57 [plura] Ioh. $ 58 — in A \
[in] aliis § 60 — scies [$] 62—67 in ] -f canone Οί,Α

XXIX

Marcus Lucas; in tertio tres, Mattheus Lucas Iohannes;
in quarto tres, Mattheus Marcus Iohannes ; in quinto duo,

65 Mattheus Lucas; in sexto duo, Mattheus Marcus; in septimo
duo, Mattheus Iohannes; in octavo duo, Lucas Marcus; in
nono duo, Lucas Iohannes ; in decimo propria unusquisque,
quae non habentur in aliis, ediderunt. Singulis evangeliis
ab uno incipiens usque ad finem librorum dispar numerus

70 increscit. Hie nigro colore praescriptus sub se habet alium
ex minio numerum discolorem, qui ad decern usque pro-
cedens indicat, prior numerus in quo sit canone requirendus.
Cum igitur aperto codice verbi gratia illud sive illud capi-
tulum scire volueris cuius canonis sit, statim ex subiecto

75 numero doceberis, et recurrens ad principia in quibus
canonum est distincta congeries, eodemque statim canone
ex titulo frontis invent ο, ilium quem quaerebas numerum
eiusdem evangelistae qui et ipse ex inscriptione Signatur
invenies, atque e vicinia ceterorum tramitibus inspectis

80 quos numeros e regione habeant adnotabis; et cum scieris,
recurres ad volumina singulorum, et sine mora, repertis
numeris quos ante Signaveras, reperies et loca in quibus
vel eadem vel vicina dixerunt. Opto ut in Christo valeas
et memineris mei, papa beatissime.

Explicit Epistula Hieron ymi.

63.64 — Matth. L. loh. ; in quarto tres ® 68 Singulis ]
-f vero [g]® Ti {invito A) 69 ad ] in %A 70 perscr- f&A* per-
scribt- $ 73 illut Ms g 76 eodem[que] g 78 inscribt- $
79 adque [e] $ 82 repper- $$,A | et ] leg. ea g 83.84 [Opto
. . beat.] S Subscr. — [ΪΙβ-Α

XXX

AD LAODICENSES.

Paulus apostolus non ab hominibus neque per hominem
sed per lhesum Christum, fratribus qui sunt Laodiciae,
gratia nobis et pax a deo patre et domino Ihesu Christo. 2

Gratias ago Christo per omnem orationem meam, quod 3
permanentes estis in eo et perseuerantes in operibus eins,
promissum expectantes in diem iudicii. neque destituant 4
uos quorundam uaniloquia insinuantium, ut uos euertant a
ueritate euangelii , quod a me praedicatur. et nunc faciet 5
deus, ut quae sunt ex me ad profectum ueritatis euangelii

deseruientes et facientes benignitatem operum quae [?]

salutis uitae aeternae. et nunc palam sunt uincula mea, 6
quae patior in Christo, quibus laetor et gaudeo. et hoc 7
mihi est ad salutem perpetuam, quod ipsum factum oratio-
nibus uestris et admiuistrante spiritu sancto, siue per
uitam siue per mortem, est enim mihi uita in Christo et 8
mori gaudium. et id ipsum in uobis faciet misericordia 9
sua, ut eandem dilectionem habeatis et sitis unianimes.

Ergo, dilectissimi, ut audistis praesentia mei, ita retinete 10
et facite in timore dei , et erit uobis uita in aeternum ; est 11
enim deus qui operatur in uos, et facite sine retractu quae- 12
cumque facitis.

Et quod est, dilectissimi, gaudete in Christo et prae- 13
cauete sordidos in lucro. omnes sint petitionee uestrae palam 14
apud deum, et estote iirmi in sensu Christi, et quae Integra 15
et uera et pudica et iusta et amabilia, facite. et quae 16
audistis et accepistis, in corde retinete, et erit uobis pax. ^

Salutant uos sancti. Gratia domini Ihesu cum spiritu 19
uestro; et facite legi [Colosensibus et] Colosensium uobis. 20

Tnscr. Exp. ad Colossenses Inc. ad Laodicenses

Timotheum instituit et docet de ordinatione episcopatus
et diaconii et omnis ecclesiasticae disciplinae

5 quae 1° ] qui | ev. des. | operumque sal. 7 admini-
strantem spiritum sanctum 8 mihi ] -f- vere 9 id ] in I
misericordiam suam 20 — [Col. et]

Suhscr. Exp. ad Laodicenses Inc. ad Timotheum

XXXI

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ι

Κατα Ma&ftcuov 1

Κατα Μαρχον 84

Κατα Λονχαν 188

Κατα Ιωανην 280

ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ m

ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ ΠΑΥΛΟΥ . . m

Προς Ρωμαίους 391

Προς Κορίνθιους α 426

Προς Κορίνθιους β' 457

Προς Γαλατάς 479

Προς Εφεοιους 489

Προς Φιλιπ,πηαιους 501

Προς Κοϊονοαεις 508

Προς Θεοοαλονικεις α 516

Προς θεοσαλονιχεις β' 528

Προς Τιμο&εον α 527

Προς Τιμο&εον β' 585

Προς Τιτον 542

Προς Φιλημονα 646

Προς Εβραίους 548

ΕΠΙΣΤΟΑΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΑ1 574

Ιαχωβου επιστολή 574

Πέτρου α 583

Πέτρου β' 592

Ιωανου α 698

Ιωανου β' 607

Ιωανου γ' 609

Ιουόα 610

Αποκααυψις Ιωανου βιβ

XXXII

Pagiua

Secundum Matthaeum 1

Secundum Marcum 84

Secundum Lucam 138

Secundum Iohannem 230

Actus Apostolorum 297

Ad Romanos 391

Ad Gorinthios I . 426

Ad Gorinthios ΙΪ 457

Ad Galatas 479

Ad Ephesios 489

Ad Philippenses 501

Ad Golossenses 508

Ad Thessalonicenses I 516

Ad Thessalonicenses II 523

Ad Timotheum I 527

Ad Timotheum II 535

Ad Titum 542

Ad Philemonem . . . * 546

Ad Hebraeos 548

Iacobi Epistula 574

Petri Epistula I 583

Petri Epistula II 592

Iohannis Epistula I . . 598

Iohannis Epistula II 607

Iohannis Epistula III 609

Iudae Epistula ·. 610

Apocalypsis Iohannis ...>..... 618

XXXJ II

ΚΑΤΑ ΜΑΘΘΑΙΟΝ

L 3,28-38.

1 Βίβλος γενέοεως Ίηοον Χριοτοϋ νίοϋ Δανεϊό ι
υίοϋ Αβραάμ.

25,2β; 29,35'; 2 Αβραάμ έγέννηοεν τον Ίοαάκ, Ισαάκ δέ έγέν-
ί ehr ι,84. νηοεν τον Ιακώβ, Ιακώβ δέ έγέννηοεν τον Ίούδαν
αη°38 22θ53ο' 3 καί το^ άδελφονς αύτον , Ιούδας όε έγέννηοεν
Rth 4,12.18—22! τον Φαρές και τον Ζαρά έκ της Θάμαρ, Φάρες
όέ έγέννηοεν τον Έσρώμ, Έορώμ όέ έγέννηοεν τον
ι chr 2,ιο β. 4 'Λράμ, 1 Άράμ όέ έγέννηοεν τον Άμιναδάβ, Άμινα-
όάβ δε έγέννηοεν τον Νααοοών, Νααοοών όέ έγέν-
Rth Jos3 VJl 5 νηοεν τον Σαλμών, Σαλμών όέ έγέννηοεν τον Βοές
*jc2,26i $κ τνξ 'Ραχάβ, Βοές δε έγέννηοεν τον Ίωβηδ έκ της
2 sm 12,24. β Ψούβ, Ίωβηδ δε έγέννηοεν τον Ίεοοαί, 1 Ίεοοαί όέ 2
έγέννηοεν τον Δανεϊό τον βαοιλέα. Δανεϊό δε έγέν-
ichr8,io-iet 7 νηοεν τον Σολομώνα έκ της τον Ούρίον, Σολομών
όέ έγέννηοεν τον Ψοβοάμ, Ψοβοάμ όέ έγέννηοεν τον

8 Άβιά, Άβια όέ έγέννηοεν τον Άοάφ, 1 Άοάφ όέ έγέν-
νηοεν τον Ίωοαφάτ, Ίωοαφάτ δε έγέννηοεν τον

9 Ίωράμ, Ίωράμ δε έγέννηοεν τον Όζείαν, 1 Όζείας δε
έγέννηοεν τον Ίωάΰαμ, Ίωάΰαμ όέ έγέννηοεν τον

10 *Αχαζ, *Αχαζ δέ έγέννηοεν τον Έζεκίαν, 1 Έζεκίας δε
έγέννηοεν τον Μαναοοή, Μαναοοης δέ έγέννηοεν τον
ι Eer ι ,82 Lxx. 1 1 Άμώς, Άμώς όέ έγέννηοεν τον Ίωοείαν, 1 Ίωοείας
όέ έγέννηοεν τον Ίεχονίαν κάί τονς άδελφονς αύτοϋ

R εναγγελων κ. Μ. 1 ,3 Η Έοοωμ 7.8 W '4σά, *4σά 8 έγέν-
νηοεν 3° : hr-f- τον Οχοζιαν, Οχοζιας όε έγέννηοεν τον Ιωας,
Ιωας όε έγέννηοεν τον Αμαοιαν, Αμαοιας όε έγέννηοεν 9 Η
Ιωαϋάμ, Ιωα&αμ | Η Αχας 9.10 Η Έζεκ. 10 W Άμών,
'4μών 11 έγέννηοεν: hr-f- τον Ιωακείμ, Ιωακείμ όε έγέννηοεν

1,5 Ζαρε Β 7 Αβιονό D (in Lc, v. p. 150)
1

SANCTVM

IESV CHRISTI

EVANGELIVM
SECVNDVM MATTHAEVM.

1-17:

L 3,23-38.

LIBER generations Iesu Christi iilii David, 1 ι ehr 17,11.
filii Abraham. „"Iii „« '

. T &n 21,3.12;

Abraham genuit Isaac. Isaac autem ge- 2 25,26; 29,35;
nuit Iacob. Iacob autem genuit Iudam, et 1 chV 1,34.
fratres eius. Iudas autem genuit Phares, et 3 i chr 2,5.9.
Zaram de Thamar. Phares autem genuit rui 4,18-22.
Esron. Esron autem genuit Aram. 1 Aram 4 1 Chr 2'10 s'
autem genuit Aminadab. Aminadab autem
genuit Naasson. Naasson autem genuit Sal-
mon. Salmon autem genuit Booz de Rahab. 5 ntu 4,13-17.
Booz autem genuit Obed ex Ruth. Obed
autem genuit Iesse. Iesse autem genuit 6 2 sm 12,24.
David regem. David autem rex genuit Salo-
monen! ex ea, quae fuit. Uriae. Salomon 7 1 ein- 3,10-10.
autem genuit Rob 0 am. Rob 0 am autem genuit
Abiam. Abias autem genuit Asa. 1 Asa autem 8
genuit losaphat. Iosaphat autem genuit Io-
ram. Ioram autem genuit Oziam. 1 Ozias 9
autem genuit Ioatham. Ioatham autem genuit
Achaz. Achaz autem genuit Ezechiam. 1 Eze- 10
chias autem genuit Manassen. Manasses autem
genuit Amon. Amon autem genuit Iosiam.
losias autem genuit Iechoniam, et fratres eius 11 1 esi- 1,32 lxs.

Inscr. EUANGELIUM SECUNDUM MATTHEUM.
1,5 zara | esrom bis
5 rachab abia bis

ι 1

1,12—22. BEGVNDVM MATTHAEVM.

ι ehr s,i7. 12 in transmigratione Babylonis. Et post trans-
Esva 3,2. niigrationem Babylonis : Iechonias genuit Sa-
lathiel. Salathiel autem genuit Zorobabel.
IB 1 Zorobabel autem genuit Abiud. Abiud autem
genuit Eliacim. Eliacim autem genuit Azor.

14 1 Azor autem genuit Sacloc. Sacloc autem
genuit Achim. Achim autem genuit Eliucl.

15 1 Eliud autem genuit Eleazar. Eleazar autem
genuit Mathan. Mathan autem genuit Iacob.

27,17.22. 16 Iacob autem genuit loseph virum Mariae, de
qua natus est Iesus, qui vocatur Christus.
17 Omnes itaque generationes ab Abraham
usque ad David, generationes quattuordecim :
et a David usque ad transmigrationem Baby-
lonis, generationes quattuordecim : et a trans-
migratione Babylonis usque ad Christum, ge-
nerationes quattuordecim.
l Mö. 18 Christi autem generatio sic erat: * Cum
esset desponsata mater eius Maria loseph,
antequam cpnvenirent, inventa est in utero
19 habens de Spiritu sancto. loseph autem vir
eius cum esset iustus, et nollet earn tradu-
1-20 cere: voluit occulte dimittere earn. Haec
autem eo cogitante, ecce Angelus Domini
apparuit in somnis ei, dicens: loseph fill
David, noli timere accipere Mariam con-
iugem tuam: quod enim in ea natum est,
l 1,31; 2,21. 21 de Spiritu sancto est. pariet autem filium:

Aft 4,12. , . τ

et vocabis nomen ems Iesum: ipse enim
salvum faciet populum suum a peccatis
is 7,1*. 22 eorum. Hoc autem totum factum est,

is §|μ Eliachini his
lb matthan his
17 itaque ] ergo
20 > in s. app. ei

Rata Madficuov

1,12-22.

8 επί της μετοικεοίας Βαβνλώνος. Μετά όέ την μετ- 12 ι ehr s,n.
οικεοίαν Βαβνλώνος Ίεχονίας έγέννηοεν τόν Σα- 8ra ' '
λαϋτήλ, Σαλαΰιήλ δε έγέννηοεν τόν Ζοροβάβελ,
1 Ζοροβάβελ όέ έγέννηοεν τόν Άβιούό, Άβιονδ 6ε 18
έγέννηοεν τόν Έλιακείμ, Έλιακείμ δε έγέννηοεν
τόν 'Λζώρ, 1 Άζώρ όε έγέννηοεν τόν Σαδώκ, Σαόώκ 14
όέ έγέννηοεν τόν Άχείμ, Άχείμ δε έγέννηοεν τόν
Έλιούδ, 1 Έλιοϋδ δε έγέννηοεν τόν Ελεάζαρ, Έλεά- 1Β
ζαρ δε έγέννηοεν τόν Μαΰΰάν, Maftftav δε έγέν-
νηοεν τόν Ιακώβ, Ιακώβ δε έγέννηοεν τόν Ίωοηφ 16 27,17.23. *
τόν άνδρα Μαρίας, έξ ης έγεννήΰη Ίηοονς ό ?*εγό·
μένος Χριοτός.

4 Παοαι ούν αί γενεαί άπό Αβραάμ έως Δανείδ 17
'10 γενεαί δεκατέοοαρες , κάί άπό Δανειδ έως της

μετοικεοίας Βαβνλώνος γενεαί δεκατέοοαρες , κάί
άπό της μετοικεοίας Βαβνλώνος έως τον Χριοτοϋ
γενεαί δεκατέοοαρες,

5 Τον δε Ίηοον Χριοτοϋ ή γένεοις όντως ην. 18 l ι,μ.
3,5 * μνηοτενΰείοης της μητρός αντον Μαρίας τφ Ίω-

οήφ, πριν η οννελΰεϊν αύτονς εύρέΰη έν γαοτρί
,ιο έχονοα έκ πνεύματος άγίον. Ίωοηφ δέ ό άνηρ 19
αντης, δίκαιος ων και μη $έλων αντην δειγμα-
τίοαι, έβονληϋη ?Λ&ρα άπολνοαι αύτήν. ταϋτα 20 ιβ.
όέ αντον ένΰνμηΰέντος, ίδον άγγελος κνρίον κατ 3
δναρ έφάνη αύτφ λέγων Ίωοηφ νιος Δανείδ, μη
φοβηΰης παραλαβεϊν Μαρίαν την γνναϊκά οον
τό γάρ έν αύτη γεννηΦέν έκ πνεύματος έοτιν
άγίον. τέξεται δε νίόν, και καλέοεις τό όνομα 21 l ι,βι; s,ei.
αντον Ίηοονν αύτός γάρ οώοει τόν λαόν αύτον Act 4'12'
άπό τών άμαρτιών αντών. Τοντο δε όλον γέγονεν 22 ΐβ 7,η.

18 Η [ΙΗΣΟΥ] ΧΡΙΣΤΟΥ h χριστού Ίηαοΰ W Χρ. i. |
hr γεννηοις 20 hRT Μαριάμ 22 W τοντο

16 Ιωοηφ ω μνηστεν&εισα παρ&ενος Μαριάμ έγέννηοεν
Ιηοονν τον λεγομενον Χριοτον Φ Josephum ; Josephus, cui
desponsata erat Maria virgo, genuit Jesum qui appellatur
Christus syr8

1,23— 2,8. Kara Μαϋΰαιον

Ινα πληρωθη το ρηθέν ύπό κυρίου δια τον προ-
φήτου λέγοντος*

23 ίάον ή ιζαρ&ένος έν γαΰτρϊ ε|ει και τέ|εται ν ιόν,
χαϊ καλέύονβιν τό όνομα αντον Εμμανουήλ,

δ έοτιν μεθερμηνευόμενον με&' ημών δ frsög.

24 1 έγερθείς όέ [ό] Ιωσήφ άπό του ύπνου έποίησεν 6
ώς προοέταξεν αύτφ ό άγγελος κυρίου, καϊ παρ-

25 έλαβεν την γυναίκα αύτοϋ' και ουκ έγίνωσκεν ;
αύτήν έως [ού] ετεκεν υΐόν καϊ έκάλεοεν τό.δνομα
αύτοϋ Ίηοοϋν.

2 Του όέ Ίησοϋ γεννηθέντος εν Βηθλεέμ της Ίου- 1
δαίας έν ήμέραις Ήρφόου του βασιλέως, ιδού μάγοι

2 άπό άνατολών παρεγένοντο εις Ιεροσόλυμα 1 λέ-
γοντες9 που έστιν ό τεχθεϊς βασιλεύς των Ιουδαί-
ων; ειδομεν γαρ αύτοϋ τον άστέρα έν τη άνατολη,

3 και ήλθομεν προσκυνήσαι αύτφ, άκουσας δε δ βα-
σιλεύς Ήρφδης έταράχθη, και πάσα Ιεροσόλυμα

4 μετ' αύτοϋ, και συναγαγών πάντας τους άρχιερεις
καϊ γραμματείς τοϋ λαοϋ έπυνθάνετο παρ* αύτών

5 ποϋ δ Χριστός γεννάται, οι δε είπαν αύτφ* ένδ>
Βηθλεέμ της Ιουδαίας* ούτως γαρ γέγραπται δια
τοϋ προφήτου*

6 χαϊ αν Βηθλεέμ, γη Ίονδα,

ουδαμώς ελαχίστη ει εν τοις ήγεμόοιν Ίονάα'
8χ αον yäp εζελενύεται ήγονμενος,

ούτις Λοιμανεϊ τον λαόν μον τον ' Ισραήλ.

7 Τότε Ήρφδης λάθρα καλέσας τους μάγους 8
ήκρίβωσεν παρ' αύτών τον χρόνον τοϋ φαινομένου 6»

8 αστέρος, και πέμψας αύτοϋς εις Βηθλεέμ εϊπεν*
πορευθέντες έξετάσατε άκριβώς περί τοϋ παιδίου*

24 [ο] : RW-T 25 [ον] : RT— W | hr τον νιον [αντης~\
τον πρωτοτοκον 2,6 HR ού, Βηθλεέμ γη

23 καλεοεις 25 και 1° . . . ετεκεν : και ένεκεν αντω syrs
2,4 — παρ αυτίον \ (αντων αον . . . γεννάται;) 6 (γη : γης
Drusius cj) \ Β. της ίουόαιας' μη ελ.

SECVNDVM MATTHAEVM. 1,23—2,8.

ut adimpleretur quod dictum est a Domino
per Prophetam dicentem:

Ecce virgo in utero habebit, et pariet filium: 23

et vocabunt nomen eius Emmanuel,
quod est interpretatum Nobiscum Deus. Ex- 24
urgens autem Ioseph a somno, fecit sicut prae-
cepit ei angelus Domini, et accepit coniugem
suam. Et non cognoscebat earn donee peperit 25 & 2,7.
filium suum primogenitum : et vocavit nomen
eius lesum.

Gum ergo natus esset Iesus in Bethlehem 2 L ^1-7-
Iuda in diebus Herodis regis, ecce Magi ab
Oriente venerunt Ierosolymam, 1 dicentes: Ubi 2 N« 24>17·
est qui natus est rex ludaeorum? vidimus
enim stellam eius in Oriente, et venimus ado-
rare eum. Audiens autem Herodes rex, tur- 3
batus est, et omnis Ierosolyma cum illo. Et 4
congregans omnes principes sacerdotum, et
Scribas populi, sciscitabatur ab eis ubi Christus
ynasceretur. At illi dixerunt ei: In Bethlehem 5 mcu 5,1.
Iudae: Sic enim scriptum est per Prophetam:
Et tu Bethlehem terra Iuda, 6

nequaquam minima es in principibus Iuda:
ex te enim exiet dux,

qui regat populum meum Israel.
^ Tunc Herodes clam vocatis Magis dili- 7
genter didicit ab eis tempus stellae, quae
apparuit eis: et mittens illos in Bethlehem, 8
dixit: Ite, et interrogate cliligenter de puero:

22 id quod

23 § vocabitur | emmanuhel

24 exsurg. etc

2,2 betlileem etc | iudaeae | hierosolymam etc

5 § Inda pi iudaeae

6 reget | israhel etc

2,9—18. SECVNDVM MATTH A Ε VM.

et cum inveneritis, renunciate mihi, ut et ego
9 veniens adorem eum. Qui cum aüdissent
regem, abierunt. et ecce Stella, quam viclerant
in Oriente, antecedebat eos, usquedum veniens
10 staret supra, ubi erat puer. Videntes autem
ps 72,10.15. 11 stellam gavisi sunt gaudio magno valde. Et
is βο,β. jntrantes domum, invenerunt puerum cum
Maria matre eins, et procidentes adoraverunt
eum : et apertis tbesauris suis obtulerunt ei
12 munera, aurum, thus, et myrrham. Et responso
accepto in somnis ne redirent ad Herodem,
per aliam viam reversi sunt in regionem suam.
ex 2,i5. 13 Qui cum recessissent, ecce angelus Do-
mini apparuit in somnis Ioseph, dicens: Surge,
et accipe puerum, et matrem eins, et fuge in
Aegyptum, et esto ibi usque dum dicam tibi.
Futurum est enim ut Herodes quaerat puerum
14 ad perdendum eum. Qui consurgens accepit
puerum, et matrem eius nocte, et secessit in
Hos ii,i.] 5 Aegyptum: et erat ibi usque ad obitum He-
rodis: ut adimpleretur quod dictum est a
Domino per Prophetam dicentem: Ex Aegypto
vocavi iilium meum.
16 Tunc Herodes videns quoniam illusus esset
a Magis, iratus est valde, et mittens occidit
omnes pueros, qui erant in Bethlehem, et in
omnibus finibus eius a bimatu et infra se-
cundum tempus , quod exquisierat a Magis.
ji« si,i5. 17 Tunc adimpletum est quod dictum est per

Ieremiam prophetam dicentem :
gm 35,19. 18 Vox in Rama audita est

ploratus, et ululatus multus:

8 renuntiate etc 11 g»|Si! tus | muvram

13 $ — et 1° U recessit

16 iiilusus etc 17 biereiniam etc 18 est , pl. et

Kara ΜαΰΦαιον 2,9—18.

έπάν δε εύρητε, άπαγγείλατέ μοι, δπως κάγώ
έλΰών προοκννήοω αύτφ. οί δε άκούοαντες τον 9
βασιλέως έπορενύ\οαν* και ιδού δ άοτήρ, δν εϊδον
έν τη άνατολη, προήγεν αυτούς εως έλΰών έοτάΰη
επάνω ου ην το παιδίον. ίδόντες δε τον άοτέρα 10
έχάρηοαν χαράν μεγάλην οφόδρα. και ελ&όντες 11 ρ*> 72,ιο.ΐ6.
εις την οίκίαν εϊδον το παιδίον μετά Μαρίας της 18 60,β'
μητρός αύτον, και πεοόντες προοεκύνηοαν αύτφ,
και άνοίξαντες τούς ΰηοανρούς αντών προοήνεγκαν
αύτφ δώρα, χρνοδν και λίβανονκαϊ ομύρναν. καιχρη- 12
ματιοΰέντες κατ οναρ μη άνακάμψαι προς Ήρφδην,
δι' άλ?*ης όδοϋ άνεχώρηοαν εις την χώραν αντών,

9 Άναχωρηοάντων δε αντών, ίδον άγγε?*ος κυρίου 13 εχ 2,ΐ5.
φαίνεται κατ' οναρ τφ Ίωοηφ λέγων* εγερθείς ieUi9^i2; 24
παράλαβε το παιδίον και την μητέρα αύτον, και Αρ 12'4,
φενγε εις Αιγνπτον, και ϊοΰι έκει εως άν εϊπω
οοι* μέλλει γαρ Ήρφδης ζητειν το παιδίον τον
άπολέοαι αύτό. δ δε έγερΰεϊς παρέλαβεν το παιδίον 14
και την μητέρα αύτον ννκτός και άνεχώρηοεν εις
Αιγνπτον, και ην έκει έως της τελεντής Ήρφδον* 15ηο·ιι,ι.
Ινα πληρωϋη το ρηΰέν ύπό κνρίον δια τον προ- u ' '
φήτον λέγοντος ' ε| Αίγνπτον έχάλεΰα τον ν ιόν μον.

L0 Τότε Ήρφδης ίδών δτι ένεπαίχΰη ύπό τών 16
μάγων έΰνμώΰη λίαν, και άποοτείλας άνεϊλεν
πάντας τούς παϊδας τούς έν Βηθλεέμ και έν
παοι τοις όρίοις αύτής άπό διετούς και κατωτέρω,
κατά τον χρόνον δν ήκρίβωοεν παρά τών μάγων,
'τάτε έπληρώΰη το ρηϋ>έν διά Ίερεμίον τον προ- 17 Jr βι,ιβ.
φήτον λέγοντος*

φωνή εν 'Ραμά ψ,ονύ&η, 18 Gn 35,19.

χλαν^μος χαϊ όόνρμος τΐολνς'

11 τονς '&ηο.: hr τας πήρας 13 h κατ οναρ έφανα
18 R Ραμά

9 επάνω τον παιόιον U syr8 11 τον aaiöa, it 13 bis .' '14. 20. 21.
17 ρηΰεν : + vno χνριον 18 κλανΰμος ι pr ΰρηνος και Dpi?
4

2,19—3,7, Kara Maftftatov

*Ρα#ήλ κλαίοντα τα τέκνα αντ^ξ,

χαΐ oiw ifösXsv ιζαραχλκι$ψαι, οτι ονχ εΐύίν.
19 Τελευτήσαντος δε τον Ήρφδου, ιδού άγγελος 11
κυρίου φαίνεται κατ' δναρ τ φ Ιωσήφ έν Αίγύπτφ
εχ 4,19. 20 1 λέγων * εγερθείς παράλαβε το παιδίον καί την
μητέρα αυτού, καί πορεύου εις γήν Ισραήλ* τε$νή-
κασιν γαρ οί ζητοϋντες την ψυχήν του παιδίου.

21 ·ό όε έγερΦείς παρέ?»αβεν το παώίον και την μη-

22 τέρα αυτού καί είσήλΰεν εις γήν Ισραήλ, άκου-
σας δε οτι Αρχέλαος βασιλεύει της Ιουδαίας άντι
του πατρός αύτοϋ Ήρφόου έφοβήν^η έκεϊ άπελ-
ΰεϊν* χρηματιστείς δε κατ' όναρ άνεχώρησεν εις

L At* Κ* 23 τ® ftSQV τήζ Γαλιλαίας, καί έλΰών κατφκησεν εις
18 "^i ι^46* πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ* όπως πληρωμή το $η$έν
Lv 2ΐ|ΐ2.' δια των προφητών ότι Ναζωραϊος κληϋήσεται.

μΙ~ι%-8. 3 'Εν οέ ταϊζ ήμέραις έκενναις παραγίνεται 3
L Ίωάνης ό βαπτιστής κηρύσσων έν τη έρήμω 7'3

J 2 της Ιουδαίας, 1 λέγων μετανοείτε* ήγγικεν γαρ ή
ΐβ 40,8. 3 βασιλεία των ουρανών, ούτος γάρ έστιν ό φηΰ'είς β,ι
J ^23, δια Ήσαΐου του προφήτου λέγοντος*
φωνή βοώντος εν τ\ έρήμω*
ετοι\ιό.6σ.τε τψ όάον κνρίον,
εν&είας ποιείτε τάς τρίβονς αντον.
2 Re 1,8. 4 Αυτός δε ό Ίωάνης ειχεν το ένδυμα αύτοϋ άπό (ΐ
lv 11,21 β. τριχών χαμηλού καί ζώνην δερματίνην περί τήν 9,6
όσφύν αύτοϋ* ή δε τροφή ην αύτοϋ άκρίδες καί μέλι
ιι,7 es. 6 άγριον. Τότε έξεπορεύετο προς αύτόν Ιεροσόλυμα (ΐ
καί πάσα ή Ιουδαία καί πάσα ή περίχωρος του Ίορ-
6 δάνου, καί έβαπτίζοντο έν τφ Ιορδάνη ποταμφ ύπ'
12,84 -, 23,88. 7 αύτοϋ έξομολογούμενοι τάς άμαρτίας αύτών. Ίδών ίο,
Gn 3,ΐ5. πολλούς τών Φαρισαίων καί Σαδδουκαίων ερχο-
μένου ς έπί τό βάπτισμα εϊπεν αϋτοις* γεννήματα
έχιδνών, τίς ύπέδειξεν ύμϊν φυγείν άπό της μελ-

23 Τ Ναζαρεΰ 3,1 etc. RT Ιωάννης 3 etc. RT Ήοαϊου
3,7βαπτ. : -\- αντον &ρΙΪ 5

SECVNDVM MATTHAEVM. 2,19—3,7.

L 1,13.
4,17.

Rachel plorans filios suos,

et noluit consolari, quia non sunt.
Defuncto autem Herode, ecce angelus Do- 19
mini apparuit in somnis Ioseph in Aegypto,

1 dicens : Surge, et accipe puerum, et matrem 20 ex 4,19.
eius, et vade in terrain Israel: defuncti sunt

enim , qui quaerebant animam pueri. Qui 21
consurgens, accepit puerum, et matrem eius,
et venit in terram Israel. Audiens autem quod 22
Archelaus regnaret in Iudaea pro Herode patre
suo, timuit illo ire: et admonitus in somnis,
secessit in partes Galilaeae. Et veniens habi- 23 l ι,2β; 2,39.
tavit in civitate, quae vocatur Nazareth: ut j l^leV 5
adimpleretur quod dictum est per Prophetas:
Quoniam Nazaraeus vocabitur. mc~i1,2-8.

I In diebus autem illis venit Ioannes Baptista 3 J f'^*18
praedicans in deserto Iudaeae, 1 et dicens: Poe- 2
nitentiam agite: appropinquavit enim regnum

7 caelorum. Hie est enim , qui dictus est per 3 is 40,3.
Isaiam prophetam dicentem:

Vox clamantis in deserto: Parate viam
Domini: rectas facite semitas eius.

flpse autem Ioannes habebat vestimentum de 4 2Rgi,s.
pilis camelorum, et zonam pelliceam circa
lumbos suos: esca autem eius erat locustae,
et mel silvestre. Tunc exibat ad eum Iero- 5
solyma, et omnis Iudaea, et omnis regio circa
Iordanem; et baptizabantur ab eo in Iordane, 6

jconfitentes peccata sua. Videns autem mul- 7 12,34523,33.
tos Pharisaeorum, et Sadducaeorum venientes Gn 3'15'
ad baptismum suum , dixit eis : Progenies
viperarum, quis demonstravit vobis fugere a

19 > app. ang. dorn. 21 surgens 22 quod ]
quia I illuc 23 nazareus etc 3,1 iohannes etc

2 paenit. etc \ ^ adpr- $ appr-abit 3 $ de quo
dictum est | esaiam 4 pelliciam | lucustae 5 exie-
bat I circurn | iordaiien etc 6 > in iord. ab eo

3,8—4,3. SEGVNDVM MATTHAEVM.

8 Ventura ira? Facite ergo fructum dignum
r 2,28.29 ; 4,12. 9 poenitentiae. Et ne velitis dicere intra vos:
8,33.39. Patrem habemus Abraham, dieo enim vobis
quoniam potens est Dens de lapiclibus istis
l 13,7-9. 10 suscitare filios Abrahae. Iam enim securis
15'6, ad radicem arborum posita est. Omnis ergo
arbor , quae non facit fructum bonum , ex-
Ji,i5.26.27.33.11 cidetur , et in ignem mittetur. Ego quidem"
ct *' ' baptizo vos in aqua in poenitentiam : qui
autem post me venturus est, fortior me est,
cuius non sum dignus calceamenta portare:
ipse vos baptizabit in Spiritu sancto, et igni.
13,30.12 Cuius ventilabrum in manu sua: et permun-|
dabit aream suam: et congregabit triticum
suum in horreum, paleas autem comburet
mJ3i~9-:h. igni inextinguibili.

jLi3si-34*. 13 Tunc venit Iesus a Galilaea in lordanem jjj

14 ad Ioannem, ut baptizaretur ab eo. Ioannes
autem prohibebat eum, dicens: Ego a te debeo

15 baptizari, et tu venis ad me? Respondens
autem Iesus , dixit ei : Sine modo : sic enim
decet nos implere omnem iustitiam. Tunc

io,i6.16 dimisit eum. Baptizatus autem Iesus, con- ~
ez Ί,ι'. festim ascendit de aqua, et ecce aperti sunt
ei caeli: et vidit spiritum Dei descendentem
17,5.17 sicut columbam, et venientem super se. Et
s ,7. is «.ι. ecce νοχ caejjs (jicens: Hie est Alius meus
mc 1,12.13. dilectus, in quo mihi complacui.
J η Γ,ΐδ! 4 Tunc Iesus ductus est in desertum a ~
iERg3i^8! 2 Spiritu , ut tentaretur a diabolo. Et cum 10

ieiunasset quadraginta diebus, et quadra-
Gn 3,1-7. 3 ginta noctibus, postea esuriit. Et accedens

7 futura ira 9 potest 10 $ arboris

, η > vos baptizo | calciamenta I ^ igne 12 & igne
je — et 'λ°. 4,2 ab sp. | temtaretur etc
6

Kara Μαύ^αων 3,8— 4,β,

λούοης οργής; ποιήοατε οϋν καρπόν άξιον της 8 J J»5*ei0
μετανοίας* 1 καϊ μη δόξητε λέγειν εν έαντοϊς* πατέρα 9 R 2,28.295 4,11
έχομεν τον Αβραάμ · Αε'γω γαρ fyuv δτ^ 0waTat J 8»88·8Θ·
ό $εός ε*κ των λίΰων τούτων έγειραι τέκνα τ φ
Αβραάμ, ήδη δε ή άξίνη προς την φίζαν των 10 L ι8|7-9.
δένδρων κείται · παν ο#ι> όε^όρον ποιούν καρ- 3 15,β·

ι πδν καλόν έκκόπτεται και είς πύρ βάλλεται, έγώ 11 j i,is.2e.2f.se,
μεν ύμάς βαπτίζω έν νδατι είς μετάνοιαν ό δε ίί^.1,βί ϊθ,4'
όπίοω μον έρχόμενος ίοχνρότερός μού έοτιν, οϋ
ούκ είμΐ ικανός τα ύποδήματα βαοτάοαι* αύτός

δύμάς βαπτίοει έν πνεύματι άγίω και πυρί* οϋ το 12 ιβ,βο.
πτύον έν τη χειρϊ αύτού, και διακαΰαριει την άλωνα
αύτού, και αννάξει τον οιτον αύτού είς την άπο-
$ηκην , τό δε άχνρον κατακαύοει πνρι άοβέοτω.

) Τότε παραγίνεται ό Ίηοούς από της Γαλιλαίας 13 MJ8i"e-ii.

0 έπί τον Ίορδάνην προς τον Ίωάνην τού βα- J J'J^8^
πτιοϋ'ήναι ύπ' αύτού. ό δε διεκώλνεν αύτόν λέγων 14 j ,β,β.
έγώ χρείαν έχω ύπό αού βαπτιοΨήναι, καϊ ού
έρχη προς με; άποκριΰεϊς δε ό Ίηοούς εϊπεν 15 γ,,π.
αύτφ* άφες άρτι* ούτως γαρ πρέπον έοτιν
ήμιν πληρώοαι πάοαν δικαιοούνην. τότε άφίηοιν

ι αύτόν. βαπτιοΰεϊς δε ό Ίηοούς εύΰύς άνέβη άπό 16 ιο,ιβ.
τού ύδατος* και ιδού ήνεφχΰηοαν οί ούρανοί, και \*\$*γΛ\%\.
εϊδεν πνεύμα $εού καταβαϊνον ώοει περιοτεράν,
έρχόμενον έπ' αυτόν* και ιδού φωνη έκ των ού" 17 Ρβ'2,7. Gn22,e.
ρανών λέγουοα* ούτός έοτιν ό νίός μον ό άγαπη- Ιβ^|
τός, έν φ εύδόκηοα. mc 1,12.1s.

6 Τότε ό Ίηοούς άνήχΰη είς την ερημον ύπό 4 η t' is?8'

2 τού πνεύματος, πειραοΰήναι ύπό τού διαβόλου. εχ β4,2β.

6 'καέ νηοτεύοας ήμέρας τεοοεράκοντα καϊ τέσσερα- 2 1 Rts 19,β*
κοντά νύκτας ύοτερον έπείναοεν. καϊ προοελΰών 3 Gn 8,1-7.

12 αποΰηκην : h-f αυτού 15 αντω : hRT προς αντον |
fin hr-{- et cum baptizaretur , lumen intens circum-
fulsit de aqua, ita ut timer ent omnes qui adveuerant.
16 ηνεωχ&> : Τ ανεωχΌ. h-f- αντω 17 h μον, ο αγαπητός
εν I Τ ηνόοκηαα 4, 1 Π [ο] 2 HR και ννκτ, τεααερ.

4,4— ιβ. Kara Maftficuov

l 28 «füÄ ^ πειράζων ειπεν αύτφ* εί νίός εϊτονΰεον, είπε
Dt 8,8. 4 οί λί$οι ούτοι άρτοι γένονται. δ δε άπο-
Snyjl%\ κριΦεις ειπεν* γέγραπται* ονχ επ' αρτω αόνω
ζήύεται 6 αν&ρωπο g, άλλ' επί itavxl ρήμαπ εκ-
27,58. 5 πορενομένω όιά ύτόματος &εον. Τότε παραλαμ- 17
Dn 9,27. βύνει αύτόν ό διάβολος εις την άγίαν πόλιν, και
ρ8 91,11.12. β εστησεν αύτόν έπι τό πτερύγων του ίερον, και
27,42' λέγει αύτφ' ει νίός ει τον #εοί), βάλε σεαντόν
κάτω* γέγραπται γαρ δτι

tots άγγέλοις αντον εκτελείται τϊερϊ ύον
χαϊ εττϊ χειρών άρονύίν ύε,

μη ποτε προύχο^ζ rtpög Xiftov τον πόδα ύον.
Dt β,ΐ6. 7 ιεφη αύτφ ό Ίησονς* πάλιν γέγραπται* ονχ εκ-
Dt 8,27 -, 34,1. 8 ;τεφάο~ει$ xvpiov töv #εό> σον. Πάλιν παρα- 18
Αρ ιβ'2β! λαμβάνει αντόν ό διάβολος εις δρος ύιμηλόν λίαν,
και δείκννοιν αύτφ πάοας τάς βασιλείας τον
9 κόομον και την δόξαν αύτών, και ειπεν αύτφ'
ταντά οοι πάντα δώοω, έάν πεοών προσκννήσης
Dt β,ΐ3. 10 μοι. τότε λέγει αύτφ δ Ιησούς* νπαγε, σατανά*
Dt 32 43 Lxx γέγραπται γάρ* xvpiov τον &εόν ύον προύχννηύεις
ι Rg ΐ9,5 es. Ii χαϊ αντω μόνω λατρενύεις. Τότε άφίησιν αύτόν ΐ7,β
η ι,β!ΐ4! ό διάβολος, και ίδον άγγελοι προσήλΰον και
Mc2iTi47i5. διηκόνονν αύτφ.

L 4,ΐ4*ιΙ" 12 Άκούσας δε δτι Ίωάνης παρεδόθη άνεχώρησεν 19
Hr8. j 2*12! 13 εις την Γαλιλαίαν. και καταλιπών την Ναζαρά 18,4
έλΰών κατφκησεν εις Καφαρναονμ την παραΰαλασ- '
ΐβ 8,23; 9,ι. 14 σίαν έν όρίοις Ζαβονλών και Νεφΰαλείμ* ινα πλη-
1 ' ρωβη τό φηύ^εν δια Ήσαΐον τον προφήτον λέγοντος*
15 γη Ζαβονλών και γ% Νεφ&αλείμ, όάον &αλάύύκις,
L ι,78 β. 16 ηέραν τον Ίορόάνον, Γαλιλαία των έ&νών, 1 ό λαος ό
χα^μενος εν σκοτία φως εΐάεν μέγα, χαϊ τοίςχα^ημέ-
voig εν χώρα χάί ύχια &ανάτον φως άνέτειλεν αντοΐς.

3 Η einöv 4 em : W εν 10 νηαγε ι hr-f οπιοω [μου] I
15 B.W — , 2° 16 Τ σχονει

7 ον neiQaastq

SECVNDVM MATTHAEVM. 4,4-1-6.

tentator dixit ei : Si filius Dei es, die ut lapides

isti panes fiant. Qui respondens dixit: Scriptum 4 Dt s,s.

est: Non in solo pane vivit homo, sed in omni

verbo, quod procedit de ore Dei. Tunc assumpsit 5 27,53.

eum diabolus in sanctam civitatem, et statuit

eum super pinnaculum templi, 1 et dixit ei: Si 6 ps 91,11.12

filius Dei es, mitte te deorsum. Scriptum est enim:

Quia angelis suis mandavit de te,

et in manibus tollent te,
ne forte offendas ad lapidem pedem tuum.
Ait illi Iesus: Rursum scriptum est: Non ten- 7 Dt β,ιο.
tabis Dominum Deum tuum. Iterum assumpsit 8 Dt 34,1.
eum diabolus in montem excelsum valde: et p 1 '
ostendit ei omnia regna muncli, et gloriam
eorum, 1 et dixit ei : Haec omnia tibi dabo, si 9
cadens adoraveris me. Tunc dicit ei Iesus : 10 Dt 6,13.
Vade Satana: Scriptum est enim: Dominum
Deum tuum adorabis, et illi soli servies. Tunc 11 j 1,51.
reliquit eum diabolus: et ecce angeli accesse- 1,6,1 L
runt, et ministrabant ei. 12-17:
Cum autem audisset Iesus quod Ioannes 12 f^utii
traditus esset, secessit in Galilaeam: et, re- 13 14,3. j 2,1
licta civitate Nazareth, venit, et habitavit in
Capharnaum maritima, in finibus Zabulon, et
Nephthalim: ut adimpleretur quod dictum est 14 is 8,23; 9,
per Isaiam prophetam:

Terra Zabulon, et terra Nephthalim, via 15
maris trans Iordanem , Galilaea gentium
1 populus, qui sedebat in tenebris, vidit lucem 16
magnam: et sedentibus in regione umbrae
mortis, lux orta est eis.

4 > pane solo 5 assumit | supra 6 mandabit |
% ut . . . tollant 7 g Iesus rursum : Ser. 8 assumit 9 ei]
üli I > tibi omnia' 10 satanas 12 — Iesus 13 mari-
timam ] nepthalim 14 impleretur 15 nepthalim
g» Nephtalim | ^pi Galilaeae | fin ^pl : 16 § ambu-
labat I > lue. vid. magn. | reg. et umbra
7

4,17-5,3. SEGVNDVM MATTHAEVM.

3,2. 17 Exinde coepit Iesus praedieare, et dieere:~
Poenitentiam agite: appropinquavit enim reg-
ie 22 num cae^orum-
Me 1,16-20. 18 Ambulans autem Iesus iuxta mare Gali-
ι,ϊοΐ'. laeae, vidit duos fratres, Simonem, qui vocatur
Petrus, et Andream fratrem eius, mittentes
e 13,47. 19 rete in mare, (er ant enim piscatores) 1 et ait -
illis: Venite post me, et faciam vos fieri pisca-
i9}27. 20 tores hominum. At illi continuo relictis retibus

21 secuti sunt eum. Et procedens inde, vidit alios ™
duos fratres, Iacobum Zebeclaei, et Ioannem
fratrem eius in navi cum Zebedaeo patre
eorum, reficientes retia sua: et vocavit eos.

22 Uli autem statim relictis retibus et patre,
secuti sunt eum.

iM4ib'44 ^ circuibat Iesus totam Galilaeam, docens "

let lolaö! in synagogis eorum, et praedicans evangelium
regni: et sanans oranem languorem, et omnem
Mc e,55. 24 infirmitatem in populo. Et abiit opinio eius in
totam Syriam, et obtulerunt ei onmes male
habentes , variis languoribus , et tormentis
comprehensos, et qui daemonia habebant, el

L*,ei7-ie lunaticos, et paralyticos, et curavit eos: et
secutae sunt eum turbae multae de Galilaea,
et Decapoli, et de Ierosolymis, et de Iudaea,
et de trans lordanem.

ο 5-7: 5 Videns autem Iesus turbas , ascendit in-

L 6,20-4'.'. 7 ι 10

montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum
2 discipuli eius, et aperiens os suum docebatf
eos dicens :

\Ts*i Til' Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum

est regnum caelorum.

17 }ß adpr- $ appr-abit

is — Iesus

23 circumibat etc

25 - de 2° 3°

5,1 — Iesus

Kara Maftficuov 4,n~~5,8.

* Άπό τότε ήρξατο ό Ίησονς κηρύσσειν καί λέγειν 17 8,2.
μετανοείτε* ήγγικεν γάρ ή βασιλεία των ούρανών.

Ο Περίπατων δε παρά την θάλασσαν της Γαλι- 18 Mls^J2o.
λαίας είδεν δύο άδελφούς, Σίμωνα τον λεγόμενον J f']"*1,
Πέτρον καί Άνδρέαν τον άδελφδν αύτοϋ, βάλλον-
τας άμφίβληστρον εις την θάλασσαν ήοαν γάρ 1847

2 άλεεις. καί λέγει αύτοϊς· δεντε όπίοω μον, 19 ^ ·
ποιήοω ύμάς άλεείς άνΰρώπων. οί δε εύΰέως 20 19,27.'

β άφέντες τά δίκτυα Ακολούθησαν αύτφ. Καί προ- 21
βάς έκείθεν εϊδεν άλλους δύο άδελφούς, Ίάκωβον
τον τοϋ Ζεβεδαίου καί Ίωάνην τον άδελφδν
αύτον, έν τφ πλοίω μετά Ζεβεδαίου τοϋ πατρός
αύτών καταρτίζοντας τά δίκτυα αύτών καί έκά-
λεσεν αύτούς. οί δε εύΰέως άφέντες το πλοιον 22
καί τον πατέρα αύτών ήκολούΦηοαν αύτφ.

L Καί περιηγεν έν όλη τη Γαλιλαια, διδάσκων 23 mc 1,39.

1 έν ιαϊς ουναγωγαϊς αύτών καί κηρύοοων το εύαγγέ- Act'iojlt
λιον της βασιλείας και ΰεραπεύων πάοαν νόοον 9'85' 10>U

I και πάοαν μαλακίαν έν τ φ λαφ. καί άπήλΰεν 24 mc θ,55.
ή άκοη αύτον εις δλην την Σνρίαν καί προσ- 17'15,
ήνεγκαν αύτφ πάντας τονς κακώς έχοντας ποικί-
λαις νόοοις και βαοάνοις ουνεχομένους, δαιμονι-
ζομένους και οεληνιαζομένους και παραλυτικούς,
καί έΰεράπενσεν αύτούς. και ήκολούΰησαν αύτφ 2δ mc 3,7.8.
όχλοι πολλοί άπό τηςΤαλιλαίας καί Δεκαπόλεως και L θ>17~19·
Ιεροσολύμων και Ιουδαίας καί πέραν τοϋ Ίορδάνου.

\ Ίδών δε τονς όχλους άνέβη είς το όρος* και 5 & e,so-49.

} καΰίσαντος αύτον προσήλθαν αύτφ οί μαΰηταί ΐ0'2θ'

s αύτον * καί άνοίξας το στόμα αύτον έδίδασκεν 2 ae,i.
αύτονς λέγων

, Μακάριοι οί πτωχοί τφ πνεύματι, δτι αύτών 3 is 57,15 ; βι,ι.
έστιν ή βασιλεία τών ούρανών. je 2,5? Μ8'

17 h— μετανοείτε et γαρ 24 σννεχομ. : T-f *cu
5,1 W προοηλΰον | Η [αντω]

18 παράγων 24 Σνριαν : αννοριαν JT

5,4—18. Κατά ΜαϋΦαιον

^is1!?'!." 4 μακάοιοί οι rtsr&ovvtsg, δτι αύτοί παραχλψ
ΑΡ 7,ΐ7. ξύονται.
Ρβ 87,ιι. 5 μακάριοι οί izpaeig, δτι αύτοί κληρονομησοναιν 27,ι
%ψ γψ.

L ιβ,θ.14. 6 μακάριοι οί πεινώντες και διψώντες την δίκαιο- 2β,5
σύνην, δτι αυτοί χορτασΦήσονται.
je 2,ΐ8. 7 μακάριοι οί έλεήμονες, δτι αυτοί έλεηΰήσονται. 2θ,ι
ρβ 24,4; 61,12-, g μακάοιοι 0[ %a&apol τη καρδία, δτι αύτοί τον 24
TtJi8i5s! ΰεόν δψονται.

η ΐ2,ΐ4. 9 μακάριοι οί ειρηνοποιοί, δτι [αύτοί] υιοί Φεοϋ

R 15,38 j 16,20. - α ,

κληνησονται.

ι ρ 8,ΐ4. 10 μακάριοι οί δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης, δτι
αύτών έοτιν ή βαοιλεία των ούρανών.
jie,2. ΐΡ4,ΐ4. 11 μακάριοι έοτε δταν όνειόίοωοιν ύμάς και διώξωσιν so,s
και εϊπωσιν παν πονηρόν καϋ>' υμών ψευδόμενοι
je 5,ιο. 12 ένεκεν έμοϋ. χαίρετε και άγαλλιάοΨε, δτι ό μισΨος
η ιι,38-38. $μων πολύς έν τοις ούρανοϊς· ούτως γαρ έδιωξαν
τούς προφήτας τους προ ύμών.
mc 9,50. 13 Ύμεϊς έοτε το άλας της γης* εάν δετό άλας ζι$
L 14,84.85. μωρανΰή, έν τίνι άλισΰήσεται; εις ούδεν ισχύει
ετι εί μη βληΰεν εξω καταπατεΐσΦαι υπό των
j 8,ΐ2. 14 άνΰρώπων. Ύμεις έοτε το φως- του κόσμου, 25
ΑΡ 2ΐ,ιο β. ο£ $$ναταί ποΊις χρνβήναι έπάνω δρους κειμένη * 32,2
mc 4,2ΐ. 15 ούδέ καίουσιν λύχνον και τιΰέασιν αύτδν ύπό
L8,ie{ ιι,33. το-ν μόδιον, άλλ' έπί την λυχνίαν, και λάμπει
ε 5,8.9. 16 πάσιν τοις έν τη οικία, ούτως λαμψάτω το φως
1 R 2,'23.' ύμών έμπροσθεν τών άνΰρώπων, δπως ιδωσιν ύμών
τα καλά εργα και δοξάσο^σιν τον πατέρα ύμών
τον έν τοις ούρανοϊς.
κ 8,31; 8,4- 17 Μη νομίσητε δτι ηλΰον καταλύσαι τον νόμον 26
j/sMs. τ°νς προφήτας* ούκ ήλΰον καταλύσαι άλλα33**
Lie,i7; 2i,32s. 18 πληρώσαι. άμήν γαρ λέγω ύμιν, εως άν παρέλν^η^

4.5 Η hr \- Τ 5.4 9 [αυτοί] : W— Τ 10.11 W ένεκα
11 Τ διωξουοιν 13 Τ α),α bis

10 εαται 11 — ψευδόμενου \ εμου : όίκαιοουνης 13 προ
υμών. -f υπάρχοντας

SEGVNDVM MATTHAEUM. 5,4—18.

-jjBeati mites: quoniam ipsi possidebunt δ ps 37,11.
terram.

7 Beati , qui lugent : quoniam ipsi consola- 4 ps 120,5.

buntur. ap 7J17.

7 Beati, qui esuriunt, et sitiunt iustitiam : quo- 6

niam ipsi saturabuntur.
Ϊ5 Beati misericordes : quoniam ipsi misericor- 7 jc 2,13.
diam consequentur.
Beati mundo corde: quoniam ipsi Deum 8 Ps24,4; 51,12;

videbunt. 1 jV,2.3.

Beati pacifici : quoniam filii Dei vocabuntur. 9 η i2,h.
Beati, qui persecutionem patiuntur propter 10 1 ρ 3,14.
iustitiam: quoniam ipsorum est regnum
caelorum.

-Beati estis cum maledixerint vobis, et perse- 11 1 ρ 4,14.
cuti vos fuerint, et dixerint omne malum ad-
versum vos mentientes, propter me: gaudete, 12 Jc 5,10.
et exultate, quoniam merces vestra copiosa η 11,33-38.
est in caelis. sic enim persecuti sunt prophetas,
qui fuerunt ante vos.

j Vos estis sal terrae. Quod si sal evanuerit, 13 Me 9,50.
in quo salietur? ad nihilum valet ultra, nisi L 14,34,3 '
Ut mittatur foras, et conculcetur ab homi-

??nibus. 1 Vos estis lux mundi. Non potest ci- 14 »gf"10 3<
vitas abscondi supra montem posita. neque 15 mc 4,21.
accendunt lucernam, et ponunt earn sub modio,
sed super candelabrum ut luceat omnibus, qui
in domo sunt. Sic luceat lux vestra coram 16 ε 5,8.9.
hominibus: ut videant opera vestra bona, et 1 P 2'12,
glorificent patrem vestrum, qui in caelis est.

^ Nolite putare quoniam veni solvere legem, 17 3,15. l 4,21.
aut prophetas: non veni solvere, sed adim- Rs,3i;io,4.

^plere. Amen quippe dico vobis, donee transeat 18 l 10,17; 21,31

(5.4 (ft numeral 4.5 2.3]) 9 quoniam ] + ipsi
11 vobis] + homines' 13 aallietür ία > vestra
b. op.

L 8,18; 11,33.

5,19—29. SECVNDVM MATTHAEVM.

caelum et terra, iota unum, aut unus apex
non praeteribit a lege, donee omnia iiant.
iK i5 9 ^ ei^° so^ver^ unum de mandatis istis mi-
nimis, et docuerit sic homines, minimus vo-
cabitur in regno caelorum: qui autem fecerit
et docuerit, hie magnus vocabitur in regno
20 caelorum. Dico enim vobis, quia nisi abunda-
verit iustitia vestra plus quam Scribarum,
ex so is- e^ Pharisaeorum , non intrabitis in regnum
ivmi" ^ caelorum. Audistis quia dictum est antiquis:
bti7,s! Non occicles: qui autem occiderit, reus erit
ι .τ 3,ΐδ. 22 iudicio. Ego autem dico vobis : quia omnis,
qui irascitur fratri suo, reus erit iudicio. Qui
autem dixerit fratri suo, raca: reus erit con-
cilio. Qui autem dixerit , fatue : reus erit
mo ii,25. 23 gehennae ignis. Si ergo offers munus tuum
ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater
24 tuus habet aliquid adversum te: relinque ibi
munus tuum ante altare, et vade prius recon-
ciliari fratri tuo: et tunc veniens offeres munus
u.i5; 18,35. 25 tuum. Esto consentiens adversario tuo cito
ip 5,8.' dum es in via cum eo : ne forte tradat te
adversarius iudici, et iudex tradat te ministro:
26 et in carcerem mittaris. Amen dico tibi, non
exies inde, donee reddas novissimum quadran-
ex 2o,i4. 27 tern. Audistis quia dictum est antiquis: Non
iob 3i,i. 28 moechaberis. Ego autem dico vobis : quia
' ' omnis, qui viderit mulierem ad concupiscen-
dum earn, iam moechatus- est earn in corde
29 suo. Quod si oculus tuus dexter scandalizat te,

22 racha

23 offeres

24 reconeiliare | offers
28 quoniam

Kara Mafificuov 5^9—29,

ό ούρανος καί ή γη, ιώτα έν ή μία κεραία ού
μη παρέλϋη άπό τον νόμον, έως άν πάντα γένη-
ο ται. δς έάν οϋν λνοη μίαν των έντολών τούτων 19 Je 2,10.
των έλαχίατων καί όιόάξη όντως τονς άνΰρώπονς, le%U'9'
έλάχιοτος κληΰήοεται εν τη βαοιλεία των ούρανών
δς ό' άν ποιήοη καί όιόάξη, ούτος μέγας κλη-
ΰήοεται εν τη βαοίλεία των ούρανών. λέγω γαρ 20 β,ι 5 ιβ,3.
ύμίν δτι έάν μη περιοοεύοη ύμών ή όικαιοούνη
πλεϊον τών γραμματέων και Φαριοαίων , ού μη ex 2o,is;

7 εΐοέλΰητε εις την βαοιλείαν τών ούρανών. Ήκού- 21 lv^it.
οατε δτι έρρέΰη τοις άρχαίοις* ον φονεναεις' δς Dt 17,8
ό' άν φονεύοη, ένοχος εοται τη κρίοει. εγώ δε 22 ι J 3,16.
λέγω ύμιν δτι πας ö όργιζόμενος τφ άόελφφ

αύτοϋ ένοχος εοται τη κρίοει* δς 6' άν ειπη τφ
άόελφφ αύτοϋ ρακά, ένοχος εοται τφ οννεόρίω·
δς ό' άν ειπη μωρέ, ένοχος εοται εις την γέενναν
τον πνρός. έάν οϋν προοφέρης το όώρόν οον 28 mc 11,25.
έπι το ΰνοιαοτήριον κάκει μνηοΰης δτι ό άόελ-
φός οον έχει τι κατά οον, άφες έκει το όώρόν 24
οον εμπροοΰεν τον ϋνοιαοτηρίον, καί νπαγε πρώ-
τον διαλλάγηΰι τφ άόελφφ οον, καί τότε έλΰών
5 πρόοφερε το όώρόν οον. io$i εύνοών τφ άντιδίκω 25 6«14·1δ5 18»3&·

\ et « τ ~ <■ « ~ ^ 12,58.59.

οον ταχν εως οτον ει μετ αυτόν έν τη οοφ · ι ρ β,β,
μη ποτέ οε παραόφ ό άντίόικος τφ κριτή και ό
κριτής τφ ϋπηρέτη, καί εις φνλακην βληΰήοη·
άμην λέγω οοι, ού μη έξέλΰης έκεϊΰεν έως άν 26

8 άποόφς τον έοχατον κοόράντην. Ήκούοατε δτι 27 ex 2o,u.
0 έρρέϋτ)· ον μοιχενΰεις. έγώ όέ λέγω ύμιν δτι 28 Job βι,ι.

πάς ό βλέπων γνναικα προς το έπιΰνμήοαι ssm'n^.
[αύτην] ηόη έμοίχενοεν αύτην έν τη καρό ία αύτοϋ.
]εί όέ ό όφν^αλμός οον ό όεξιος οκανδα?>ίζει οε, 29

18 Η κερεα | Η [αν] 21 R ερρηΰη, it 27. 31. 33. 38. 43.
22 αντον \° : hr-f ειχη | Τ ραχα 24 W πρώτον, 28 [αυ-
τήν] : RW-T

18 τον νομον : και των προφητών 13 27 ερρεΰη : -f~
τοις αρχαιοις Ζαζ

5,30—43. Kara ΜαΰΦαων

mc e«?«! %&λε αύτόν κα£ /Μλε από οοϋ' συμφέρει γάρ οοι
κοί 8,5. lva άπόληται εν των μελών οου καί μη δλον τό
30 οώμά οον βληΰ'β εις γέενναν. καί ει ή δεξιά
οον χειρ οκανόαλίζει οε, εκκοψον αύτήν και βάλε
άπό οοϋ' ονμφέρει γάρ οοι ίνα άπόληται εν των
19,8-9. μελών οον καί μη δ?*ον το οώμά οον εις γέενναν
Mc DtVv!Bl άπέλΰη. Έρρέ&η όέ' dg αν απόλυση τψ γυναίκα 29

L ιβ,ιβ. 32 αυτοϋ, άότω αυτή άποοτάοιον. εγώ όε λέγω ύμιν
ι κ τ,ιο.ιι. ^ άπολύων την γυναίκα αυτοϋ παρεκτός

εχ 2ο,7. λόγον πορνείας ποιεί αύτήν μοιχευΰήναι, και ος

33 άπολελνμένην γαμήοη , μοιχαται. Πάλιν 30
£t as ,22. ήκούοατε δτι έρρέΰη τοις άρχαίοις* ουκ έτζιορκψ
28,ιβ-22. ΰεις, άτζοδώοεις όε τω κυρίω tots όρκους ο~ου.
Act 7%'. 34 ι&Υω δε λέγω ύμιν μη όμόοαι όλως* μήτε εν τω
ρ» 48,8 ; 99,5. 35 ουρανώ, δτι θρόνος εοτϊν του &εοϋ' μήτε έν tri

Thr 2,1. ~r „ 1 , , _ , „ , Λ

γη, οτι υτιοτζόοιον εοτιν των ποοων αυτου' μήτε
εις Ίεροοόλνμα, δτι πόλις έοτίν του μεγάλου βα-
36 αιλέως- μήτε έν τη κεφαλή οον όμόοης, δτι ού
όύναοαι μίαν τρίχα λενκήν ποιήοαι ή μέλαιναν.
2 * β|ΐ2. 37 ιεοτω όε ό λόγος ύμών ναι ναί, οϋ οϋ* το όε περιο-
Lv 24,ΐ9.2ο. 38 σον τούτων έκ του πονηρού έστιν. Ήκούοατε 31

δτι έρρέϋη* οφ&αλμον άντϊ οφθαλμού καί οδόντα
j 18,22.28. 39 άντϊ οδόντος, έγώ όε λέγω ύμιν μη άντιοτήναι
jV ' τφ πονηρφ · * άλλ' δοτις οε φαπίζει εις την όεξιάν 38,
ι κ β,7. 40 οιαγόνα [οου], οτρέψον αύτφ και την άλλην ■ και
τφ ΰέλοντί οοι κριϋηναι και τον χιτώνά οου

41 λαβείν, άφες αύτφ και το Ιμάτιον καί δοτις οε 39,

42 άγγαρεύοει μίλιον %ν, ϋπαγε μετ αύτοϋ όύο. τφ
αίτοϋντί οε όός, καί τον Φέλοντα άπό οου όανί-

Lv ΐθ,ιβ. 43 oaoftai μή άποοτραφϋς. Ήκούοατε δτι έρρέ&η · 32
αγαπηθείς τον ιιληύίον ΰου καί μιοήοεις τον έχΰρόν

32 Η [xcu ος εαν απολ. γαμ. μοιχ.] 87 εστω : hW εσται
I hr τό Ναί ναί χαϊ τό Οϋ οϋ 39 [οον] : RW-T

32 ος αν απόλυση | μθιχεν&. : ιιοίχασϋαι EKL 39 —
όεξιαν 41 fivo : pr ftl αλλα
11

SEGVNDVM MATTHAEVM. 5,30-43.

erue eum, et proiice abs te: expedit enim tibi μο'Ι'μλί.

ut pereat unum membrorum tuorum, quam κοί 3,5.

totum corpus tuum mittatur in gehennam. Et 30

si dextra manus tua scandalizat te, abscide

earn, et proiice abs te: expedit enim tibi ut

pereat unum membrorum tuorum, quam totum

corpus tuum eat in gehennam. Dictum est 31 ^3~9-4 12

autem: Quicumque dimiserit uxorem suam, bt 24,1.

det ei libellum repudii. Ego autem dico vobis: 32 l ιβ,ιβ.
~ . , . ,. . .r iK 7,10,11.

Quia omnis, qui dimiserit uxorem suam, ex-
cept a fornicationis causa, facit earn moechari:
et qui dimissam duxerit, adulterat. Iterum 33 19' 12.
audistis quia dictum est antiquis : Non periu- Nu 30'3·
rabis: reddes autem Domino iuramenta tua. 23,16-22.
Ego autem dico vobis, non iurare omnino, 34 Act67%.
neque per caelum, quia thronus Dei est: neque 35 ps *8,3.
per terram, quia scabellum est pedum eius:
neque per Ierosolyrnam, quia civitas est magni
regis: neque per caput tuum iuraveris, quia 36
non potes unum capiilum album facere, aut
nigrum. Sit autem sermo vester, est, est: 37 2^1,17,
non , non : quod autem his abundantius est,
a malo est. Audistis quia dictum est : 38 1> 21,10.20.
Oculum pro oculo, et dentem pro dente. Ego 39^8,22.23.
• autem dico vobis, non resistere malo:*sed si
quis te percusserit in dexteram maxillam tuam,
praebe illi et alteram : et ei , qui vult tecum 40 1 κ 6,7.
iudicio contendere, et tunicam tuam tollere,
I dimitte ei et pallium, et quicumque te angaria- 41
verit mille passus, vade cum illo et alia duo.
Qui petit a te, da ei: et volenti mutuari a te, 42
!ne avertaris. Audistis quia dictum est: Di- 43 lv 19,18.
liges proximum tuum, et odio habebis inimicum

29 proice etc 30 dextera | $ abscinde 31 ei ] illi
33 peierabis 39 dextera maxilla tua 40 tecum ]
+ m I remitte 41 — et 2°

5,44-6,6. SECVNDVM MATTHAEVM.

ν i22f|42§; 44 tuum. Ego autem clico vobis: Diligite iniinicos
L 23,34. vestros, benefacite his, qui oderunt vos: et
orate pro persequentibus , et calumniantibus
κ 5,i. 45 vos : ut sitis filii patris vestri , qui in caelis
est: qui solem suum oriri facit super bonos,
et malos: et pluit super iustos et iniustos.

46 Si enim diligitis eos, qui vos diligunt, quamf
mercedem habebitis? nonne et publicani hoc

47 faciunt? Et si saiutaveritis fraires vestros
tantum, quid amplius facitis? nonne et ethnici

i.v 19,2. 48 hoc faciunt? Estote ergo vos perfecti , sicut
et pater vester caelestis perfectus est.

6 Attendite ne iustitiam vestram faciatis ~
coram hominibus , ut videamini ab eis : alio-
quin mercedem non habebitis apud patrem

2 vestrum, qui in caelis est. Cum ergo facis
eleemosynam, noli tuba canere ante te, sicut
hypocritae faciunt in S3magogis, et in vicis,
ut honorificentur ab hominibus: Amen dico
25,37-40. o vobis, receperunt mercedem suam. Te autem
faciente eleemosynam , nesciat sinistra tua

4 quid faciat dextera tua: ut sit eleemosyna
tua in abscondito, et pater tuns, qui videt in
abscondito, redclet tibi.
2s,e. δ Et cum oratis, non eritis sicut hypo-
critae, qui amant in synagogis, et in angu-
lis platearum stantes orare, ut videantur
ab hominibus: amen dico vobis, receperunt
"6*2o lxx ^ mercedem suam. Tu autem cum oraveris,
intra in cubiculum tuum , et clauso ostio,

46 diligatis

6,2 t'acies | elemosynam etc
6 orabis | ostio tuo

Γ2

Κατα ΜαΦΰαιον 5,44— 6,6.

gov. εγώ δε λέγω ύμϊν, άγαπάτε τονς έχΰρονς 44 R* Stic.

- ~ λ > η e - * . « $ . # - ~ L 28,84.

και προοενχεονε νπερ των οιωκοντων νμας' Act τ,βο.
1 δπως γένηοΰε viol τον πατρός ύμών τον έν 45 ε β,ι.
ούρανοϊς , δτι τον ήλιον αντον ανατέλλει επί L β'8ο'
πονηρούς %αί άγαΰονς καί βρέχει επί δικαίονς
και άδίκονς. εάν γαρ άγαπηοητε τονς αγαπών- 46 ι τ 5,8.
τας ύμας, τίνα μιοΰον έχετε; ονχϊ και οί τελώ-
ναι το αύτό ποιονοιν; και εάν άοπάοηοΰε τονς 47
άδελφονς ύμών μόνον, τί περιοοόν ποιείτε; ούχι
καί οί εθνικοί το αντό ποιονοιν ;'Έβ8ύ$ε ονν ύμεϊς 48i>t ιβ,ιβ.
τέλειοι ώς δ πατήρ ύμών δ ονράνιος τέλειος έοτιν. jj '

Προοέχετε όε την δικαιοούνην ύμών μη ποιειν ß 5,20. 23,5.
έμπροσθεν τών άνΰρώπων προς το ν^εαϋ'ήναι
αύτοις' ει δε μήγε, μιοΰδν ούκ έχετε παρά τφ
πατρι ύμών τφ έν τοις ονρανοϊς. "Οταν οϋν 2
ποιης έλεημοούνην, μη οαλπίοης έμπροοΰέν οον,
ώοπερ οί ύποκριται ποιονοιν έν ταις ονναγωγαϊς
και έν ταις ρύμαις, δπως δοξαοΰώοιν ύπό τών
άνΰρώπων άμην λέγω ύμϊν, άπέχονοιν τον μι-
oftov αύτών. οον δε ποιονντος έλεημοούνην μη 3 ^^β*0,
γνώτω ή άριοτερά οον τί ποιεί ή δεξιά οον, δπως 4 β. ι β.
|$ οον ή έλεημοούνη έν τφ κρνπτφ* και δ πατήρ
οον δ βλέπων έν τφ κρνπτφ άποδώοει οοι. Και 5 28,β.
δταν προοεύχηοΦε , ούκ εοεοϋε ώς οί ύποκριται9
δτι φιλονοιν έν ταις ονναγωγαϊς καί έν ταϊς γ ω-
νίαις τών πλατειών έοτώτες προοενχεοΦαι, δπως
φανώοιν τοις άν&ρώποις* άμην λέγω ύμϊν, άπέ-
χονοιν τον μιοΰδν αντών. ον δε δταν προοενχη, β s ns 4,8s.
δΓσελ&δ stg το ταμεΐόν σον καί xXa'tfag τψ &ίφαν η ιι,'θΓ Lxt*

4.18.

46 το αντο : hW όντως 6,1 HR [de] | Τ — τοις 4 Τ ή
οον ελεημ. $

44 νμων : -|- ενλογειτε τονς χαταρωμενονς νμας, καλώς
ποιείτε τοις μιοονοιν νμας 1>ρ1ζ \ των : -\- επηρεαζοντων
και Dpi 47 αόελφ. : φιλονς Lpl \ εϋνιχοι : τελωναι ΈρΙ
6,1 όιχαιοα. : ελΓημοοννιγν ΙΰρΙζ : όοαιν Ν1 4 fin -f εν νω
φανεοω ζ syr* 6 ίτροαευχη ονχ εοη ΠρΙζ
12

ef? — is* Κατα Mafifiatov

βον πρόαενξαι τφ πατρί σον τφ έν τφ κρνπτφ*
και ό πατήρ σον ό βλέπων έν τφ κρνπτφ άποδώσει
is 1,15. 7 σοι. Προοενχόμενοι δε μή βατταλογήσητε ώοπερ *
οί έ$νικοί· δοκοϋσιν γαρ δτι έν τή πολνλογία αύτών
82. 8 εΙσακονσΦήσονται. μή ονν όμοιων^ήτε αύτοις* οϊδεν
γαρ ό πατήρ ύμών ών χρείαν έχετε προ τον ύμάς
9 αιτή°αι αντόν. όντως ονν προσεύχεστε ύμεϊς*
J J7A Πάτερ ήμών ö έν τοις ονρανοϊς*

ΆγιασΦήτω το όνομά gov
7,21.26,42.10 έλΰάτω ή βασιλεία gov
Act ι,8.θ.' γενηΰήτω το ΰέλημά gov,

ώς έν ούρανφ και έπι γης*
j 6,82. 11 Τον άρτον ήμών τον έπιούοιον δός ήμΐν σήμερον

is 21-35* 12 Και ^Φεζ ^~ιν τ® όφειλήματα ήμών, ώς και

ήμεις άφήκαμεν τοις όφειλέταις ήμών
J ΓύΙΊΙ' 18 καί ^ είσενέγκχις ήμας εις πειρασμόν, άλλά
φνσαι ήμας άπδ τον πονηρού.
14 Έάν γαρ άφήτε τοις άνΰρώποις τα πάρα- \
πτώματα αύτών, άφήσει και ύμιν ό πατήρ ύμών
mc ιι,25.2θ. ΐΒ ό ούράνιος* έάν δε μή άφήτε τοις άνΦρώποις,
ούδε ό πατήρ ύμών άφήσει τα παραπτώματα
ΐ8τ5 24^?' 16 ΰβό>ν· "Οταν δε νηστεύητε, μή γίνεστε ώςύ
οί ύποκριται σκνΰρωποί' άφανίζονσιν γαρ τα 46
πρόσωπα αύτών δπως φανώσιν τοις άν&ρώποις
νηστεύοντες* άμήν λέγω ύμιν, άπέχονσιν τόν
17 μισΦόν αύτών. σν δέ νηστεύων άλειψαί σον
4.β. 18 τήν κεφαλήν και το πρόσωπον σον νίψαι, δπως
μή φανχ}ς τοις άνΦρώποις νηστεύων άλλα τφ
πατρί σον τφ έν τφ κρνφαίφ* και δ πατήρ σον
ό βλέπων έν τφ κρνφαίω άποδώσει σοι.

8 γαρ : [H]W-f ο ΰεος 10 W ελΰετω | W επι της γης
Chr 29,11-18. 13 ^H- οτί °ου εστίν η βαοιλει,α και η όυναμις και η
όοξα εις τους αιώνας, αμην. 15 αν&ρωποις : [H]R-f- τ&
παραπτώματα αντων 18 hW νηστεύων τοις ανσρ.

β — τω 2° Dial vg syr9 | fin ~f- β* τω φανεοο) ζ, ü is
7 εθνικοί : νποκριται Ii 6 an. αυτ. : ανοιϊαι, το οτομα 12 awi-
ομεν ΏαΙ αφιεμεν ΟαΙζ 1R (— reo 1° lit G Wellhansen φ \ finnttf
13

SEGVNDVM MATTHAEVM. , 6,7-18.

ora patrem tuum in abscondito: et pater tuus
qui videt in abscondito, reddet tibi. Orantes 7 is 1,15.
autem, nolite multum loqui, sicut ethnici.
putant enim quod in multiloquio suo exau-
diantur. Nolite ergo assimilari eis. seit enim 8 32.
pater vester, quid opus sit vobis, antequam
petatis eum.

Sic ergo vos orabitis : 9 l 11,2-4.

Pater noster, qui es in caelis: i,uf'
sanctiticetur nomen tuum.

Adveniat regnum tuum. iO 7,21. l 22,42.

Fiat voluntas tua,
sicut in caelo, et in terra.
Panem nostrum supersubstantialem da nobis 11

ho die.

Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos 12 14.15.
dimittimus debitoribus nostris.

Et ne nos inducas in tentationem. 13 j 17,11.15.

Sed libera nos a malo. Amen.
Si enim dimiseritis hominibus peccata eorum: 14
dimittet et vobis pater vester caelestis delicta
vestra. Si autem non dimiseritis hominibus: 15 mc 11,25.26.
nec pater vester dimittet vobis peccata vestra.
Cum autem ieiunatis, nolite fieri sicut hypo- 16 is 58,5-9.
critae tristes, exterminant enim facies suas,
ut appareant hominibus ieiunantes. Amen
dico vobis, quia receperunt merceclem suam.
Tu autem, cum ieiunas, unge caput tuum, 17
et faciem tuam lava, 1 ne videaris hominibus 18
ieiunans, sed patri tuo, qui est in abscondito:
et pater tuus, qui videt in abscondito, reddet tibi.

7 ethnici ] ^ -f faciunt. I quod ] quia 8 quid ]
quibus 13 > inducas nos | — amen 1~> — vobis
i6 exterm . ] demoliuntur | pareant

{ad p. 14) 19 erugo etc 22 — tui et tuus 1° 1
> si f. oc. t. simpl. 23 > neq. i'uerit | — ipsae | fin .

6,19—31. SECVNDVM MATTHAEVM.

19 Nolite thesaurizare ν obis thesauros in
terra: ubi aerugo, et tinea demolitur: et ubi
3.9,21. 20 fures effodiunt, et furantur. Thesaurizate f
κοιλία autem vobis thesauros in caelo : ubi neque
aerugo, neque tinea demolitur, et. ubi fures
21 non effodiunt, nee furantur. Ubi enim est
l 11,34-36. 22 thesaurus tuus, ibi est et cor tuum. Lucerna-
corporis tui est ο cuius tuus. Si ο cuius tuus
fuerit simplex: totum corpus tuum lucidum
2o,i5. 23 erit. Si autem ο cuius tuus fuerit nequam :
totum corpus tuum tenebrosum erit. Si ergo
lumen, quod in te est, tenebrae sunt: ipsae
l i6,9.i3. 24 tenebrae quantae erunt? Nemo potest duobusf
dominis servire: aut enim unum odio habebit,
et alterum diliget : aut unum sustinebit , et
alteram contemn et. Non potestis Deo servire,
l 12,22-31. 25 et mammonae. Ideo dico vobis, ne solicitff
ri» 4,o. sitis animae vestrae quid manducetis, neque
ιι"ΐ3^! corpori vestro quid induamini. Nonne anima
plus est quam esca: et corpus plus quam
io,29-3i.26 vestimentum? Respieite volatilia caeli , quo-
niam non serunt , neque metunt , neque con-
gregant in horrea : et pater vester caelestis
pascit ilia. Nonne vos magis pluris est is ill is?

27 Ouis autem vestrum cogitans potest adiicere

28 ad staturam suam cubitum unum? Et de
vestimento quid soliciti estis? Considerate
lilia agri quomodo creseunt: non laborant,

ι Kg io. 29 neque nent. Dico autem vobis, quoniam nec
Salomon in omni gloria, sua coopertus est

30 sicut unum ex istis. Si autem foenum agri,
quod hodie est, et eras in clibanum mittitur,
Dens sic vestit: quanto magis vos modicae

31 fidei? Nolite ergo soliciti esse, dicentes:

(cf.p.13) 24 mamonae 25 solliciti etc \ — plus 2°
27&dicereetc 28 φ®** .pro? so aut. enim | minimaeiid.
14

Rata Mafifiatov 6,19—31.

> Μη θησαυρίζετε ύμϊν θησαυρούς έπί της γης, 19
δπου σής καί βρώσις αφανίζει, καί δπου κλέπται
ί διορύσσουσιν καί κλέπτουσιν θησαυρίζετε δε ύμϊν 20 ι»,2ΐ.

« ι ~ g * ( » λ J L 12,88.34.

θησαυρούς εν ουρανφ, οπου ουτε σης ουτε βρωσις κοί 8,ι.2.
άφανίζει, καί δπου κλέπται ού διορύσσουσιν ούδέ
κλέπτουσιν δπου γάρ έστιν δ θησαυρός σου, έκεΐ 21 24,28.
έσται καί ή καρδία σου. Ό λύχνος του σώμα- 22 h n,84-se.
' τός έστιν δ όφθαλμός. έάν οϋν η δ οφθαλμός " '
σου απλούς, δλον το σώμα σου φωτεινδν εσται*
1 έάν δε δ όφθαλμός σου πονηρός η, δλον το σώμά 23 20,15.

* w ρ ν \ ~ * j , Mc 7,22.

σου σκοτεινον εσται. ει ουν το φως το εν σοι j π,ιο.

: σκότος εστίν, τό σκότος πόσον. Ουδείς δύναται 24 l ie,9.is.

' δυσι κυρίοις δουλεύειν · ή γαρ τον ένα μισήσει
καί τον έτερον άγαπήσει, ή ενός άνθέξεται καί
του έτερου καταφρονήσει* ού δύνασθε θεφ δου-
λεύειν καί μαμωνηί. Δια τούτο λέγω ύμϊν, μη 25L^22-si
μεριμνάτε τη ψυχή ύμών τί φάγητε [ή τί πίητε], ph 4'6
μηδέ τφ σώματι ύμών τί ένδύσησθε' ούχί ή ψυχή ^ΙΊ' 1Τ6'6
πλεϊόν έστιν της τροφής καί τό σώμα του ένδύ- ' ' -

ματος; έμβλέψατε εις τα πετεινά του ουρανού, 26 io,29-si.
δτι ού σπείρουσιν ούδε θερίζουσιν ούδέ συνάγουσιν 8 a 5'10 8'
εις άποθήκας , και δ πατήρ ύμών ό ούράνιος
τρέφει αύτά' ούχ ύμεις μάλλον διαφέρετε αύτών;
ιτίς δε έξ ύμών μεριμ,νών δύναται προσθεϊναι έπί 27
τήν ήλικίαν αύτού πήχυν ίνα; καί περί ένδύμα- 28
τος τί μεριμνάτε; καταμάθετε τα κρίνα του άγρού
πώς αύξάνουσιν ού κοπιώσιν ούδέ νήθουσιν 1 λέγω 29 ι Hg ιυ.
δε ύμϊν δτι ούδέ Σολομών εν πάση τη δ όζη αύτού
περιεβάλετο ως £ν τούτων, ει δέ τον χόρτον τού 30
άγρού σήμερον όντα καί αϋριον εις κλίβανον βαλλό-
μενον δ θεός ούτως άμφιέννυσιν, ού πολλφ μάλλον
ύμάς, dAtydmöTCH; μή οϋν μεριμνήσητε λέγοντες* 31

21 Η [καν] 22 Τ— ουν \ Η φωτινον 28 Η σκοτινον
25 [η xt, αιητε] : RW-T

24 ovdetq : -|- οιχετης Σ,ρο

8,32—7,12. Κατ α ΜαϋΦαισν

τί φάγωμεν; ή· τί πίωμεν; η· τί περιβαλώμεϋ-α;
s. 32 1 πάντα γαρ ταϋτα τα έ$νη έπιζητοϋοιν οϊδεν γαρ
R ΐ4 π ° πατήρ ύμών ό ουράνιος ότι χρήζετε τούτων
ι Rg s,is!i4! 33 άπάντων. ζητείτε δε πρώτον την βαοιλείαν καϊ

Ρβ 37,4.26. λ c Γ ,

την οικαιοουνην αυτόν, και ταύτα πάντα προοτε-
Ii. ει ιβ,ΐ9. 34 ΰήοεται ϋμϊν. μη οϋν μεριμνήοητε εις την αϋριον, I
ή γαρ αϋριον μεριμνήοει έαντής· άρκετόν τη
ήμέρα ή κακία αύτής.
ι κ 7 2 ιΜή κρίνετε, ίνα μη κριϋήτε* Ην φ γαρ κρίματι 3!
mc 4,24. κρίνετε κριΰήοεοΰε, και εν φ μέτρω μετρεϊτε μετρη- 60
L 6,37 β. 3 ΰήοεται ύμϊν. τί δε βλέπεις το κάρφος το έν 5ΐ

τφ όφΰαλμφ τοϋ άδελφοϋ οου, την δε έν τφ οφ
sir ΐ8,2ΐ. 4 όφΰαλμφ δοκδν οϋ κατανοείς; η πώς έρεϊς τφ
άδελφφ οου· άφες έκβάλω τό κάρφος έκ τοϋ
οφθαλμού οου, καϊ ιδού ή δοκός έν τφ όφυχαλμφ
5 οου; ϋποκριτά, Ικβαλε πρώτον έκ τοϋ όφΰαλμοϋ
οου την δοκόν, καϊ τότε διαβλέψεις έκβαλειν το
ιο,ιι. 6 κάρφος έκ τοϋ όφ$αλμοϋ τοϋ άδελφοϋ οου. Μη 4<
δώτε τό άγιον τοις κυοίν, μηδέ βάλητε τούς μαρ- 52
γαρίτας ύμών έμπροσθεν τών χοίρων, μη ποτε
mc Ii 24 καταπατήοουοιν αύτούς έν τοις ποοιν αϋτών και
jL 29'ΐ8 14* 7 οτοα(Ρέντε<ζ ρήζωοιν ύμάς. Αιτείτε, και δο$ή- 4:
J14.13; 16,23 β! οεται ύμνν% ζητείτε, και εϋρήοετε· κρούετε, και 58
Jc 1,β" 8 άνοιγηοεται ύμϊν. πάς γαρ ό αιτών λαμβάνει,
και ό ζητών εύρίοκει, και τφ κρούοντι άνοιγψ
9 οεται. fj τις έοτιν έξ ύμών άνθρωπος, όν αίτηοει
10 ό υίός αϋτοϋ άρτον, μη λίΰον έπιδώοει αύτφ; ι<ή I
je ι,ΐ7. 11 και Ιχΰύν αίτηοει, μη όφιν έπιδώοει αύτφ; 1 εί
Μ' οϋν ύμεις πονηροί δντες όίδατε δόματα άγαΰα
διδόναι τοις τέκνοις ύμών, πόοω μάλλον ό πατήρ
ύμών ό έν τοις ούρανοϊς δώοει άγαΰα τοις αίτοϋ-
2l36 ei! 12 0ίν αϋτόν. Πάντα οϋν δοα έάν ΰέλητε Ινα 54

R 13,8—10*

33 βαο. (hr-\- τον &εου) : W όικαιοα. | όικαιοσ. : W βαοιλ.
34 εαντ. : Η αντης W αντ. 7,4 εκ : W απο \ <ιον 3° et 5 1° : ΗΤ
σοϋ I fin Τ. 6 W χαταπατηοωοιν 8 hW ανοίγεται 9 HK,—

34 τα εαυτής ΈΚα Ιεατίν 11 fin R> 12 εαν :RWöV j

7,11 — όοματα Lpc γ§

SECVNDVM MATTHAEVM. 6,32—7,12.

Quid manducabimus, aut quid bib emus , aut
quo operiemur ? haec enim omnia gentes in- 32 3.
quirunt. Seit enim pater vester, quia his
omnibus indigetis. Quaerite ergo primum 33 κ u,i7.
regnum Dei, et iustitiam eius: et haec omnia ps 37%kl*'
adiicientur vobis. Nolite ergo soliciti esse in 34 11. Ex ie.,19.
crastinum. Crastinus enim dies solicitus erit
sibiipsi. sufficit diei malitia sua.

Nolite iudic-are, ut non iudicemini. In 72 f κ V,5.
quo enim iudicio iudicaveritis , iudicabimini : mc 4,24.
et in qua mensura mensi fueritis, remetietur
vobis. Quid autem vides festucam in oculo 3
fratris tui: et trabem in oculo tuo non vides?
Aut quomodo dicis fratri tuo : Sine eiiciam 4
festucam de oculo tuo : et ecce trabs est in
oculo tuo? Hypocrita, eiice primum trabem 5
de oculo tuo. et tunc videbis eiicere festucam
de oculo fratris tui. Nolite dare sanctum 6 10,11.
canibus: neque mittatis margaritas vestras
ante porcos, ne forte conculcent eas pedibus

• χ -ν χ r» Vx ι _ Mc 11,24.

suis, et conversi dirumpant vos. Petite, et 7 l 11,9-13.
dabitur vobis: quaerite, et invenietis: pulsate, jriSitia,aa
et aperietur vobis. Omnis enim, qui petit, 8
aeeipit: et qui quaerit, invenit: et pulsanti
aperietur. Aut quis est ex vobis homo, 9
quem si petierit filius suus panem, numquid
lapidem porriget ei? Aut si piscem petierit, 10
numquid serpentem porriget ei? Si ergo 11 je 1,17.
vos, cum sitis mali, nostis bona data dare θ'9'
filiis vestris : quanto magis pater vester,
qui in caelis est, dabit bona petentibus

Q2 39 40

se? Omnia ergo quaecumque vultis ut 12 l 6,si."

R 13,8-10.

33 ergo ] autem 34 > esse sollieiti | sibi ipse
7,2 ψ et non iudicabimini : nolite condemnare, et non
condemnabiraini 2 metietur 4 % Frater sine |
trabes 6 disrump- 10 petet 11 — data

7,13-24. SECVNDVM MATTHAEVM.

faciant vobis homines , et vos facite illis.
Haec est enim lex, et Prophetae.
l 13,24. 13 Intrate per angustam portani : quia lata f
porta, et spatiosa via est, quae ducit act
perditionem , et multi sunt qui intrant per
19,24. 14 earn. Quam angusta porta, et arcta via est,
01 ' "" quae ducit ad vitam : et pauci sunt, qui in-
24,4.5.24.15 veniunt earn! Attendite a falsis prophetis, ^
ot " '. ' qui veniunt ad vos in vestimentis ovium,
g &, 19-22. 16 intrinsecus autem sunt lupi rapaces: a fruc-
tibus eorum cognoscetis eos. * Numquid colli- f
gunt de spinis uvas, aut de tribulis ficus?
12,33.17 Sic omnis arbor bona fructus bonos facit :f
18 mala autem arbor malos fructus facit. Non
potest arbor bona malos fructus facere: neque
3,io. j i5,2.e. 19 arbor mala bonos fructus facere: Omnis arbor,
quae non facit fructum bonum, excicletur, et
20 in ignem mittetur. Igitur ex fructibus eorum
2i,29. r 2,18. 21 cognoscetis eos. Non omnis, qui dicit mihi;*
' \U" ' Domine, Domine, intrabit in regnum caelorum:
iki2,3. se(| fac^ voluntatem Patris mei, qui in
caelis est , ipse intrabit in regnum caelorum.
l 13,25-27.22 Multi dicent mihi in ilia die: Domine, Domine,?

1K1314>

,7, 14,14; 27.15. noiuie in nomine tuo prophetavimus , et in
nomine tuo daernonia eiecimus, et in nomine
i3,4i ; 25,4i. 23 tuo virtutes multas fecimus? Et tunc con-
fitebor illis: Quia numquam novi vos: disce-
Pb 6'9· dite a me, qui operamini iniquitatem.

2i. 24 Omnis ergo , qui audit verba mea ~
haec, et facit ea, assimilabitur viro sa-

12 illis ] eis 13 — est

14 arta | — est

17 > fr. malos is > fr. malos | > fr, bonos
το exciditur et mittitur
22 > in tuo nom. ter
28 §■ üLQiies qui

Kara Maftftaiov 7, is— 24*

ποιώοιν ύμνν οί άνθρωποι, ούτως καί ύμεϊς
ποιείτε αύτοϊς· ούτος γάρ έοτιν δ νόμος καί οί
προφήται.

ί Είοέλθατε δια της οτενής πύλης* δτι πλατεία 13 l 13,24.

* [ή πύλη] καί εύρύχωρος ή οδός ή άπάγονοα εις 10,7'9,
την άπώλειαν, καί πολλοί είοιν οί είοερχόμενοι

δι* αύτής· δτι οτενη ή πύλη και τεθλιμμένη ή 14 19,24.
<5όο£ ή άπάγονοα εις την ζωήν , και όλίγοι είοιν Act 14,22'
$ οί εύρίοκοντες αύτήν. Προοέχετε άπδ των ψευδό- 15 24,4.6.24

* προφητών, οϊτινες έρχονται προς ύμάς εν ένδύ- Act 20'29'
μαοι προβάτων, έοωθεν δέ είοιν λύκοι άρπαγες.

1 άπδ των καρπών αύτών έπιγνώοεοθε αύτούς. 16 α 5,19-22.

> * μήτι ονλλέγονοιν άπδ άκανθών οταφυλάς ή άπδ Jc 8'12,

s τριβόλων ονκα; ούτως παν δένδρον άγαθδν καρ- 17 i2,ss.
πους καλούς ποιεί, το δε οαπρδν δένδρον καρ-
πούς πονηρούς ποιεί, ού δύναται δένδρον άγαθδν 18
καρπούς πονηρούς ένεγκεϊν, ούδε δένδρον οαπρδν
καρπούς καλούς ένεγκεϊν. πάν δένδρον μη ποιούν 19 β,ιο. j 15,2.6.
καρπδν καλδν έκκόπτεται καί εις πνρ βάλλεται.
1 άραγε άπδ τών καρπών αύτών έπιγνώοεοθε αύτούς. 20

Ι 1 Ού πάς δ λέγων μοι κύριε κύριε , είοελεύοεται 21 21,29. r 2,1s.

8 εις την βαοιλείαν τών ούρανών, άλλ' δ ποιών το J°2*u?'20 5
θέλημα τον πατρός μον τον έν τοις ούρανοϊς. 1 κ 12»8,

5 1 πολλοί έρονοίν μοι έν έκείνη τη ήμέρα· κύριε 22 l 13,25-27.
κ^ρ^ε, ού τω σω ονόματι επροφψενύαμεν , και jr ΐ4,ΐ4;*27,ΐ5.
τφ οφ όνόματι δαιμόνια έξεβάλομεν , και τφ οφ
όνόματι δννάμεις πολ?Λς έποιήοαμεν; καί τότε 23 is,4i ; 25,4ΐ.
όμολογήοω αύτοις δτι ούδέποτε εγνων ύμάς· '
αποχωοεϊτε ατί εμον οί εργαζόμενοι τψ άνομίαν. Ρβ 6'9,

S Πάς ούν δοτις άκούει μον τούς λόγονς τού- 24 2ΐ. ιβ,ιβ.

5 τονς καί ποιεί αύτούς, όμοιωθήοεται άνδρί φρο- 1Γ 2'19'

13 \η πυλη] : hW— Η Ti-Gr 14 W οτι δε \ η πυλη :
[Τ] — Ti-Gr 15 W προσεχ. δε 17 h W ποιεί κάλους
18 ενεγκειν 2° : HR ποιειν 21 hr-J — | ούτος ειοελευοεται εις
την βασνλειαν των ουρανών }- 22 κύριε κύριε : hr-f ου

τω ονόματι αου εφαγομεν και [τω ονόματι αου] επιομεν,
23 W ' οτι . . . υμας , 24 Η [τούτους]

16 2

7,25— 8,8. Kara Maftfiaiov

νίμφ, δοτις φκοόόμηοεν αύτοϋ την οίκίαν έπί τήν
25 πέτραν. καί κατέβη ή βροχή καί ήλΰον οί
ποταμοί και έπνευοαν οί άνεμοι και προοέπεοαν
τη οικία εκείνη, και ούκ έπεοεν τεΰεμελίωτο γαρ !
je ι,22. 26 επί την πέτραν. καί πας ο άκούων μον τους λό- 4
γονς τούτους καί μη ποιών αύτούς όμοιωΰήοεται \
άνδρί μωρφ, δοτις φκοόόμηοεν αύτοϋ την οίκίαν

Εκ 13,10.11. 27 έπί την άμμον. καί κατέβη ή βροχή καί ήλΰον
οί ποταμοί καί επνενοαν οί άνεμοι καί προο· {
έκοψαν τη οικία έκείνη, καί επεοεν, καί ην ή

ιι,ΐ; 18,58; πτώοις αύτής μεγάλη.

19' Εχ28Μ8. 28 Καί έγένετο δτε έτέλεοεν 6 Ίηοοϋς τους λόγους 4 1
12,83. ι,22. τούτους, έξεπλήοοοντο οί όχλοι έπί τη διδαχή®
j 7,46. 29 αύτοϋ ' ην γαρ διδάοκων αύτούς ώς έξουοίαν έχων,
καί ούχ ώς οί γραμματείς αύτών.
Mc1rio-44 8 Καταβάντος δε αύτοϋ άπό τοϋ δρους ήκολού- β
L 5',ΐ2-ΐ4*. 2 ΰηοαν αύτφ δχλοι πολλοί, καί ιδού λεπρός προο- θί

ελϋ'ών προοεκύνει αύτφ λέγων κύριε, έάν ϋ'έλης,
Nu ΐ2,ΐ3. 3 δύναοαί με καΰαρίοαι. καί έκτείνας την χείρα \
ηψατο αύτοϋ λέγων ΰέλω, καϋαρίοΰητι. καί εύ· 1
9,30. mc 7,36. 4 $εω£ έκαΰερίοΰη αύτοϋ ή λέπρα, καί λέγει αύτφ
Lv 18,49 i ό Ίηοοϋς· δρα μηδενί ειπης, άλλα ϋπαγε οεαυτόν \
14,2-32. ΰείξον ζω ιεςεϊ καί προοένεγκον το δώρον δ προο-

έταξεν Μωϋοής, εις μαρτύριον αύτοις.
hi {-ίο. 5 Είοελΰόντος δε αύτοϋ εις Καφαρναούμ προο- 7 ί
J Μ*. 6 ήλύ^εν αύτφ έκατόνταρχος παρακαλών αύτόν 1 καί β*
λέγων κύριε, ό παις μου βέβληται έν τή οικία ]

7 παραλυτικός, δεινώς βαοανιζόμενος. λέγει αύτφ* ]

8 εγώ έλΰών ΰεραπεύοω αύτόν. άποκρι$είς δε ό έκα- j
τόνταρχος έφη* κύριε, ούκ ειμί ικανός ϊνα μου ύπό ί
την οτέγην είοέλΰης· άλλα μόνον είπε λόγω, καί

25.27 Η ηλϋ-αν 29 αυτών : hr -J- Η οι Φαρισαωι \-
8,1 Τ καταβαντι δε αυτω 3 Β. εκαΰαριο'&η 5.8 Τ εκατονταρχης

8,4 μηδενι : + μηδέν Tpc 5 Post haec autem accessit
ei chiliarchus syr8 7 εγω : pr ακολον&ει μοι κ* | (fin;
17

SECVNDVM MATTHAEVM. 7,25—8,8.

pienti, qui aedificavit domum suam supra
petram, 1 et descendit pluvia, et venerunt flu- 25
mina, et flaverunt venti, et irruerunt in do-
mum illam, et non cecidit: fundata enim erat
super petram. Et omnis, qui audit verba mea 26
haec, et non facit ea, similis erit viro stulto,
qui aedificavit domum suam super arenam:
et descendit pluvia, et venerunt flumina, et 27 ez 13,10.11.
flaverunt venti, et irruerunt in domum illam,
et cecidit, et fuit ruina illius magna.

11 1 · 13 53.

Et factum est: cum consummasset Iesus 28 19,1 1 2β\ι.'
verba haec, admirabantur turbae super doc- if 4,32.Μ°
trina eius. Erat enim docens eos sicut 29 j 7,46.
potestatem habens, et non sicut Scribae
eorum, et Pharisaei.

I Gum autem descendisset de monte, se- 8 mc 1,40-44.
quutae sunt eum turbae multae : et ecce 2 L 5'12"14·
leprosus veniens, adorabat eum, dicens: Do-
mine, si vis, potes me mundare. Et extendens 3
Iesus manum, tetigit eum, dicens : Volo. Mun-
dare. Et confestim mundata est lepra eius.
Et ait illi Iesus: Vide, nemini dixeris: sed 4 β,βο. mc 7,se
vade, ostende te sacerdoti, et offer munus, lv 13,49;
quod praecepit Moyses, in testimonium illis.

Cum autem introisset Capharnaum, acces- 5 L 7,1-10.
sit ad eum Genturio, rogans eum, 1 et dicens : 6 J M7,
Domine, puer meus iacet in domo paralyticus, v
et male torquetur. Et ait illi Iesus: Ego ve- 7
niam, et curabo eum. Et respondens Cen- 8
turio, ait: Domine, non sum dignus ut intres
sub tectum meum: sed tantum die verbo, et

25 inru- etc I supra 26 supra | harenam etc

27 illius ] eius 28 ammir- | doctrinam 29 — et 1° |

<*=> ©orUFl

8 1 secutae 3 > ext. man. tet. eum iesus

4 moses etc 7 — et 1°

8,9-20. SEGVNDVM MATTHAEVM.

9 sanabitur puer meus. Nam et ego homo sum
sub potestate constitutus , habens sub me
milites, et dico huic, Vade, et vadit: et alii,
Veni, et venit: et servo meo, Fac hoc, et
15,28. 10 facit. Audiens autem Iesus miratus est , et
sequentibus se dixit : Amen dico vobis , non
LT13',2ofo9' 11 inveni tantam fidem in Israel. Dico autem

Is 49,12 ;

Mi'i9ii vobis, quod multi ab Oriente, et Occidente
ps 107,3! venient, et recumbent cum Abraham, et Isaac,
22,13-, 24,5i; 12 et Iacob in regno caelorum: filii autem regni
eiicientur in tenebras exteriores : ibi erit fletus,
9,29; 15,28. 13 et stridor dentium. Et dixit Iesus Centurioni:
Vade, et sicut credidisti, fiat tibi. Et sanatus
est puer in ilia hora.
M^S-k 14 Et cum venisset Iesus in domum Petri,
L ι'κ~94δ! vidit socrum eius iacentem, et febricitantem:

15 et tetigit manum eius, et dimisit earn febris,

16 et surrexit, et ministrabat eis. Vespere
autem facto, obtulerunt ei multos daemonia
habentes: et eiiciebat spiritus verbo: et omnes

is 53,4. 17 male habentes curavit: ut adimpleretur quod
j i,29.3g. Return est per Isaiam prophetam, dicentem:
Ipse infirmitates nostras accepit: et aegrota-
tiones nostras portavit.
Mi. ^22! 18 Videns autem Iesus turbas multas
19-22: 19 circum se, iussit ire trans fretum. Et
l 9,o7-6o. accedens unus scriba , ait illi : Magister,
2 κ 8,9. 20 sequar te , quocumque ieris. Et dicit ei

9 — constitutus I $113 alio

12 & ubi

13 > in hora ilia

16 optul- etc

17 — nostras 2°

18 iussit ] φ + discipulos

Kara Maftftaiov 8,9—20.

Ιαΰήοεται ό παις μου. και γάρ έγώ άνθρωπος είμι 9
ύπό έξουοίαν, έχων ύπ' έμαντόν οτρατιώτας, και ;
λέγω τούτω* πορεύΰητι, και πορεύεται, και άλλφ*
έρχου, καϊ έρχεται, και τφ δούλω μον ποίηοον
τοϋτο, και ποιεί, άκούοας δε ό Ίηοοϋς έΰαύμαοεν 10 ΐ5,2β.
καϊ εϊπεν τοις άκολουΰοϋοιν άμήν λέγω ύμιν, παρ9 ° ' '
5 ούδενί τοοαύτην πίοτιν εν τφ Ίοραηλ εύρον. λέγω 11 l 13,28.29.
δε ύμιν δτι πολλοί άττο ανατολών χάί δνύμών 8 59,19. '
ηξουοιν και άνακλιΰήοονται μετά Αβραάμ και ρ8* /ό^,
Ίοαάκ και Ιακώβ έν τη βαοιλεία των ουρανών*
ιοί δε υιοί της βαοιλείας έκβληΰήοονται εις το 1213,42.50522,13;

, Λ*, » ~ » -Χ 1 α * ι 24,51; 25,30

οκοτος το εξώτερον* εκει εοται ο κλαυνμος και ρ8 ιΐ2,ιο.
δό βρνγμός των όδόντων. και εϊπεν ό Ίηοοϋς τφ 13 9,29; ΐ5,2β.

έκατοντάρχη* ϋπαγε, ώς έπίοτευοας γενηΰήτω οοι.

και ίάΰη ό παις έν τη ώρα έκείνη. u-te-
D Και έλΰών δ Ίηοοϋς εις την οίκίαν Πέτρου εϊδεν 14 mc 1,29-34.
2 την πενΰεράν αύτοϋ βεβλημένην και πυρέοοουοαν* ι κ^Ι.41* 1

ικαι ήψατο της χειρός αύτής, και άφηκεν αϋτήν δ 15 J*J68»41,
9 πυρετός* και ήγέρϋ'η, και διηκόνει αύτφ. Όψίας 16

όέ γενομένης προοήνεγκαν αύτφ δ αιμονιζο μένους

πολλούς* και έξέβαλεν τά πνεύματα λόγω, και

πάντας τους κακώς έχοντας έΰεράπευοεν* όπως 17 ΐβ 53,4.

πληρωμή τό ρηΰέν διά Ήοαΐου του προφήτου λέ- J ^29,86,

γοντος* αντός tag άα&ενείαξ ημών ελαβεν xal tag

νόαονς ίβάατααεν.
1 Ίδών δέ ό Ίηοοϋς δχλον περί αύτόν έκέ- 18^°8,22.6,
ο λευοεν άπελΰεϊν εις τό πέραν. Και προοελΰών 19 L ^9"** ;,
' εις γραμματεύς εϊπεν αύτφ* διδάοκαλε, άκο-

λουϋ'ήοω οοι όπου έάν άπέρχη. καϊ λέγει αύτφ 20 2 κ 8,9.

9 εξουσ. : Η + [ταααομενος] 10 παρ . . . Ισρ. : Τ ουόε
εν τω Ιορ. τοοαντην πιατιν 11 μετα : hr εν τοις κολποις [τον]
12 εκβληΰ. Η hri μ Τ εξελευοονται hra ibunt 18 οχλον : RT
πολλούς οχλονς h [πολλούς] όχλους

9 (υπο εξουαιαν εχων) 11 μετα : εις κόλπους Ps.-Clem.
horn. 13 fin -|- και νποστρεψας ο εκατονταρχος εις τον οίκον
αυτού (εν αυτη τη ωρα) ευρεν τον παιόα νγιαινοντα
15 αυτω : αυτοις Ι*ρΙζ

8,21— 32, Kara Maftfiaiov

ps 84,4. ο Ίηοοϋς* αί άλώπεκες φωλεούς εχουοιν και τά
πετεινά του ούρανοϋ καταοκηνώοεις, ό δε νιος του
ι Bg ιθ,2ο. 21 άνΰρώπου οϋκ έχει που την κεφαλήν κλίνη, έτερος
δε των μαθητών είπεν αύτφ* κύριε, έπίτρεψόν
μοι πρώτον άπελΰεϊν και ύ^άψαι τον πατέρα
j ι,48; 5,25.22 μου. ο δε Ίηοοϋς λέγει αύτφ· άκολούΰει μοι, και I

β'18' άφες τους νεκρούς Φάψαι τούς εαυτών νεκρούς*
mc 4^6-41. 23 Kai έμβάντι αύτφ εις το πλοϊον, ήκολούΰηοαν u
L 8ρβ^9! 24 αύτφ οί μαΰηταϊ αύτοϋ. και ιδού οειομός μέγας 69
έγένετο εν τη ΰαλάοοη, ώστε το πλοϊον καλύ-
πτεοΦαι ύπό τών κυμάτων αύτός δε έκάΰευδεν.
Jon 1,4 es. 25 ικαί προοελΰόντες ηγειραν αύτόν λέγοντες* κύριε,
ΐ4,8ΐ ; ιβ,8. 26 οώοον, άπολλύμεϋα. και λέγει αϋτοϊς* τί δειλοί
107,25 88. ' έοτε, όλιγόπιοτοι; τότε εγέρσεις έπετίμηοεν τοις
άνέμοις και τη ΰαλάοοη, και έγένετο γαλήνη
L 5,8. 27 μεγάλη, οί δε άνθρωποι έΰαύμασαν λέγοντες*
ποταπός έοτιν ούτος, δτι και οί άνεμοι και ή
Mc86 1-17 28 ΰάλαοοα αύτφ ύπακούουοιν; Και έλΰόντος ι%
L 8,26-87! αύτοϋ εις το πέραν εις την χώραν τών Γαδα-
ρηνών ύπήντηοαν αύτφ δύο δαιμονιζόμενοι εκ
τών μνημείων εξερχόμενοι, χαλεποί λίαν, ωοτε μη
ίοχύειν τινά παρελΰεϊν δια της δδοϋ εκείνης. I
1 Κνΐ'4ΐ' 29 Xyiai ^κοα^αν λέγοντες* τί ήμιν και οοί, νιε

2 ρ 2,4! του ΰεοϋ ; ήλθες ώδε προ καιρού βαοανίοαι
18'84' 30 ήμάς; ην δε μακράν άπ' αύτών άγέλη χοίρων

31 πολλών βοοκομένη. οί δε δαίμονες παρεκάλουν
αύτόν λέγοντες* ει έκβάλλεις ημάς, άπόστειλον

32 ήμάς εις την άγέλην τών χοίρων, και είπεν αϋτοϊς*
ύπάγετε. οί δε εξελθόντες άπήλΰον εις τούς
χοίρους* και ιδού ώρμηοεν παοα ή άγέλη κατά

22 Τ— Ιηαους 23 HR— το 28 Γαόαρ. : h"

Γερασηνων 1 Γεργεοηνων 32 HR αηηλΰαν

24 κυμάτων : -f ην γαρ ο άνεμος ενάντιος αυτοις 108
26 (τι ;) 29 νιε : pr Ιηαον t» \ βασαν. : απολεοαι Ν* 30 (όε :
+ ου Beza cj) 31 αποοτ. ημάς : επιτρεψον ημιν απελΦειν ζ
32 τ. χοιρ. : την αγελην των χοίρων ζ

SEGVNDVM MATTHAEVM. 8,21—32.

Iesus: Vulpes foveas habent, et volucres caeli

nidos : Alius autem hominis non habet ubi

caput rechnet. Alius autem de discipulis eius 21 1 Rg 19,20.

ait illi: Domine, permitte me primum ire, et

sepelire patrem meum. Iesus autem ait illi: 22 j 1,43; 5,25.

Sequere me, et dimitte mortuos sepelire mor- R 6'13'

tUOS SUOS. 23-27:

Et ascendente eo in naviculam, secuti 23 Le^s-ä1'
sunt eum discipuli eius : et ecce motus 24 Ps 4>9·
magnus f actus est in mari it a ut navicula
operiretur fluctibus, ipse vero dormiebat. Et 25
accesserunt ad eum Discipuli eius, et suscita-
verunt eum, dicentes: Domine, salva nos,
perimus. Et dicit eis Iesus: Quid timidi estis, 26 14,31; ιβ,β.
modicae fidei? Tunc surgens, imperavit ventis, Ps 107'25β8·
et mari, et facta est tranquillitas magna. Porro 27
homines mirati sunt, dicentes: Qualis est hie,
quia venti, et mare obediunt ei? Et cum 28 M*85~i3-i7
venisset trans fretum in regionem Geraseno- l 8,26-37.
rum, occurrerunt ei duo habentes daemonia,
de monumentis exeuntes, saevi nimis, ita ut
nemo posset transire per viam illam. Et ecce 29 l 4,4i.
clamaverunt , dicentes : Quid nobis , et tibi, 2 P 2,4'
Iesu fili Dei? Venisti hue ante tempus tor-
quere nos? Erat autem non longe ab illis 30
grex multorum porcorum pascens. Daemones 31
autem rogabant eum, dicentes: Si eiicis
nos hinc, mitte nos in gregem porcorum.
•Et ait illis: Ite. At illi exeuntes abierunt in 32
porcos, et ecce impetu abiit totus grex per

20 nidos ] tabernacula | § cap. suum 25 — ad
eum disc, eius 26 — Iesus | increpavit | vento
27 et venti | oboed- etc 28 venisset (sic et corr93.98) ]
g venisset Iesus (ft93-98 venissent 29 — Iesu

30 > pore. mult. 31 — hinc 32 § magno imp.
19

8,33-9,11. SEGVNDVM MATTHAEVM.

praeceps in mare: et mortui sunt in aquis.

33 Pastores autem fugerunt: et venientes in
civitatem, nunciaverunt omnia, et de eis, qui

34 daemonia habuerant. Et ecce tota civitas
exiit obviam Jesu: et viso eo rogabant, ut

Mc2*-i2. 9 transiret a fmibus eorum. Et ascendens in γ
L 5'174~i3' naviculam, transfretavit, et venit in civitatem
2 suam. Et ecce offerebant ei paralyticum
iacentem in lecto. Et videns Iesus Mem illo-
rum, dixit paralytico: Confide fili, remittuntur
2,7. 3 tibi peccata tua. Et ecce quidam de Scribis
12,25. j 2,25. 4 dixerunt intra se : Hie blasphemat. Et cum
vidisset Iesus cogitationes eorum, dixit: Ut

5 quid cogitatis mala in cordibus vestris? Quid
est facilius dicere: Dimittuntur tibi peccata

6 tua: an dicere: Surge, et ambula? Ut autem
sciatis, quia fllius hominis habet potestatem
in terra dimittendi peccata, tunc ait paraly-
tico: Surge, tolle lectum tuum, et vade in

7 domum tuam. Et surrexit, et abiit in domum

8 suam. Videntes autem turbae timuerunt, et
Q i3 glorificaverunt Deum, qui dedit potestatem

Me 2,i8-i7( 9 talem hominibus. Et , cum transiret inde j
7j 5'27-32, Iesus , vidit hominem sedentem in telonio,
Matthaeum nomine. Et ait illi : Sequere me.
10 Et surgens, secutus est eum. 1 Et factum estf
discumbente eo in domo, ecce multi publicani,
et peccatores venientes discumbebant cum Iesu,
l i5,2. 11 et discipulis eius. Et videntes Pharisaei, dice-
bant discipulis eius: Quare cum publicanis,
et peccatoribus manducat Magister vester?

33 $ haec omnia | his 34 & rog. eum
9,1 $ asc. Iesus 2 $ Vid. autem
5 — tua j an ] aut

€ > sciatis aut. | quoniam /
9 teloneo I mattheum
20

Kara Maftftaiov 8,33— 9, 11.

τον κρημνού είς την ΰάλαοοαν, καϊ άπέΰανον έν

τοις ϋδαοιν. οί δε βόοκοντες έφνγον, καί άπελ- 33

Κόντες εις την πόλιν άπηγγειλαν πάντα καί τά

των δαιμονιζο μένων, καί ιδού πάοα ή πόλος 34 26,ι.

έξήλΰεν εις ύπάντηοιν τφ Ίηοοϋ, καί ίδόντες αύτόν J 12'18,

παρεκάλεοαν δπως μεταβη άπό των ορίων αυτών.

>4 Καί έμβάς είς πλοϊον διεπέραοεν, καϊ ήλΰεν εις 9 Mc 2*-ΐ2.

^ την ιδίαν πόλιν. Καί ίδον προοέφερον αύτφ 2 ^g'17"26-
παραλντικόν έπι κλίνης βεβλημένον. και ίδών
δ Ίηοοϋς την πίοτιν αύτών εϊπεν τφ παραλντικφ·
ΰάροει, τέκνον, άφίενταί οον αί άμαρτίαι. καί 3 mc 2,7.
ιδού τίνες των γραμματέων είπαν έν έαντοις* ούτος
βλαοφημεϊ. καί είδώς δ Ίηοονς τάς ένϋνμήοεις 4 ΐ2,2δ. j 2,20,
αύτών εϊπεν Ινα τί ένϋνμεϊοΰε πονηρά έν ταις '
καρδίαις ύμών; 1 τί γάρ έοτιν εύκοπώτερον, ειπείν 5
άφίενταί οον αί άμαρτίαι, ή ειπείν έγειρε καί
περιπάτει; Ινα δε είδητε δτι έξονοίαν έχει δ νιος 6 J5.8; π,2.
τον άν&ρώπον έπι της γης άφιέναι άμαρτίας —
τότε λέγει τφ παραλντικφ · έγειρε άρόν οον την
κλίνην και νπαγε είς τον οϊκόν οον. καί έγερΰεϊς 7
άπήλΰ'εν είς τον οίκον αύτοϋ. ίδόντες δε οί 8
όχλοι έφοβήΰηοαν και έδόξαοαν τον ΰεδν τον

5 δόντα έξονοίαν τοιαύτην τοις άνΰρώποις. Kai 9 Μ*

'2 παράγων δ Ίηοονς έκεϊΦεν εϊδεν άνΰρωπον καΦή- l 5,27-32. '
μενον έπι το τελών ιον, Maftftaiov λεγόμενον,
και λέγει αύτφ' άκολούΰει μοι. καί άναοτάς

,2 ήκολούΰηοεν αύτφ. Καί έγένετο αύτοϋ άνακει- 10
μένον έν τη οικία, καί ίδον πολλοί τελώναι καί
άμαρτωλοι έλΰόντες οννανέκειντο τφ Ίηοον καί
τοις μαΰηταϊς αύτοϋ. και ίδόντες οί Φαριοαϊοι 11 l 10,25 ιθ,7.
έλεγον τοις μαΰηταϊς αύτοϋ· δια τί μετά τών
τελωνών καϊ άμαρτωλών έοΰίει δ διδάοκαλος ύμών;

34 τω : hT του | W tva 9,3 Τ ειπον 4 hT ώων
6 hT εγερ&εις 9 Τ ηκολον&ει, 10 Τ— xcu 2°

32 — τον Ν 9,8 εφοβηΰ. : εΰανμαααν ξ 9 Ματ&αιον ζ
11 εα&ιει : + και πίνει Μα

9, ΐ2—22Φ Kara Mafificuov

12 'ό δε άκούοας ειπεν ού χρείαν εχονοιν σί ίοχύοντες 78,$
t2,7. Ηοβ β,β. 13 ίατρον άλλ' οί κακώς έχοντες, πορενθέντες δε
ι sm 1Μ2. μά$ετε τί έοτιν* έλεος &έλω καϊ oi) frvöiav ού
14-17· ηλΰον καλέοαι δικαίους άλλα αμαρτωλούς.

mc 2,ΐ8-22. 14 Τότε προσέρχονται αύτφ οί μαΰηταί Ίωάνον λέ- 561*
Ϊ!3ι*Μ2! γοντες' δια τί ήμεϊς και οι Φαριοαϊοι νηοτεύομεν,
j 8,29. 15 οί δε μαΰηταί οον ού νηοτεύουοιν ; και ειπεν
αύτοις ö Ίηοονς* μη δύνανται οί νιοι τον ννμ-
φώνος πενΦεϊν έφ' δοον μετ9 αύτών έοτιν ό ννμφίος;
ελεύοονται δε ήμέραι δταν άπαρϋη άπ9 αύτών δ I
j ι,ΐ7. 16 ννμφίος, και τότε νηοτεύοονοιν. ούδεϊς δε επι-
βάλλει έπίβλημα ράκονς άγνάφον έπι ίματίφ
παλαιφ· αίρει γαρ το πλήρωμα αύτον άπό τον
jot 82,ΐ9. 17 ίματίον, και χείρον οχίομα γίνεται, ούδε βάλ- ι
λονοιν olvov νέον εις άοκονς παλαιούς* ει δε
μήγε, ρήγνννται οί άοκοί, και ό οίνος έκχειται και :
οί άοκοί άπόλλννται* άλλα βάλλονσιν οινον νέον 1
εις άοκονς καινούς, και άμφότεροι σνντηροννται.
mcV^-U. 18 Ταντα αύτον λαλονντος αύτοις, ίδον άρχων 15
L 8,40-56. [εις] προοελΰών προοεκύνει αύτφ λέγων δτι ή 74»1
Φνγάτηρ μον άρτι έτελεύτηοεν · άλλα έλΰών έπίΦες

19 την χειρά οον έπ' αύτήν, και ζήοεται. και εγερ-
θείς ό Ίηοονς ήκολούΰει αύτφ και οί μαΰηταΐ 1

20 αύτον. Και ίδον γννη αίμορροονοα δώδεκα ετη Μ
προοελΰονοα οπιοΰεν ηψατο τον κραοπέδον τον

ι*,8β. 21 ίματίον αύτον* 1 έλεγεν γαρ εν έαντη· εάν μόνον
mc 5,84. 22 άψωμαι τον ίματίον αύτον, σωΰήσομαι. ό δε
Ίηοονς οτραφεις και ίδών αύτην έίπεν ΰάροει,
ΰύγατερ* ή πίοτις οον οέοωκέν οε. και εοώΰη

12 Η αλλα 14 νηατενομεν : h -\- πολλά 15 ννμφωνος :
hr Η νυμφιον I- 18 [εις] προσελΰ. : RW : hT εισελΰ. | Τ— οτι
19 h ηκολονσηοεν 22 Τ— Ιηαους

12 ιατρών κ 13 fin + εις μετανοιαν ζ 15 ηεν&. : νη-
ονενειν | fin -j- εν εκειναις ταις ημεραις 17 ρηααει ο

οίνος ο νεος τονς α. και ο οίνος απολλνται κ. οι αοκοι
20 ετη : -f εχονοα εν τη αοΰενεια Χ
21

SEGVNDVM MATTHAEVM. 9,12-22.

At Iesus audiens, ait : Non est opus valentibus 12
medicus, sed male habentibus. Euntes autem 13 12,7. hos β,β.
discite quid est: Misericordiam volo, et non 18,11. '
sacrificium. Non enim veni vocare iustos, sed
peccatores. Tunc accesserunt ad eum disci- 14 MJ42~l1Ji22t
puli Ioannis, dicentes: Quare nos, et Pharisaei £ lii2S8'
ieiunamus frequenter: discipuli autem tui non
ieiunant? Et ait illis Iesus: Numquid possunt 15 j 3,29.
filii sponsi lugere, quamdiu cum illis est
sponsus? Venient autem dies cum auferetur
ab eis sponsus : et tunc ieiunabunt. Nemo 16 j 1,17.
autem immittit commissuram panni rudis in
vestimentum vetus: tollit enim plenitudinem
eius a vestimento: et peior scissura fit. Neque 17
mittunt vinum novum in utres veteres. alio-
quin rumpuntur utres, et vinum effunditur,
et utres pereunt. Sed vinum novum in utres
novos mittunt: et ambo conservantur.

Haec illo loquente ad eos, ecce princeps 18 M*8~|®;43
unus accessit, et adorabat eum, dicens: Do- l 8,41-50. *
mine, filia mea modo defuncta est: sed veni,
impone raanum tuam super earn, et vivet. Et 19
surgens Iesus, sequebatur eum, et discipuli
eius. Et ecce mulier, quae sanguinis fluxum 20
patiebatur duodecim annis, accessit retro, et
tetigit fimbriam vestimenti eius. Dicebat 21 14,36.
enim intra se : Si tetigero tantum vesti-
mentum eius : salva ero. At Iesus con- 22
versus, et videns earn, dixit: Confide filia,
fides tua te salvam fecit. Et salva facta est

12 medico
16 inmitt. etc

18 — domine | inpone etc | — tuam

'21

9,23-36. SEGVNDVM MATTHAEVM.

23 mulier ex ilia hora. Et cum venisset Iesus
in domum principis, et vidisset tibicines et
j n,ii.u.25. 24 turbam tumultuantem, 1 dicebat: Recedite: non
est enim mortua puella , sed dormit. Et de-

25 ridebant eum. Et cum eiecta esset turba,
intravit: et tenuit manum eius. Et surrexit

26 puella. Et exiit fama haec in universam

27 terram illam. Et transeunte inde Iesu, se-
cuti sunt eum duo caeci, clamantes, et di-

28 centes: Miserere nostri, fili David. Cum autem
venisset domum, accesserunt ad eum caeci.
Et dicit eis Iesus: Creditis quia hoc possum
facere vobis? Dicunt ei: Utique, Domine.

8,i3.29 Tunc tetigit oculos eorum, dicens: Secundum
8,4. 30 fidem vestram fiat vobis. Et aperti sunt oculi
eorum: et comminatus est illis Iesus, dicens:

31 Videte ne quis sciat. Illi autem exeuntes, diffa-

32 maverunt eum in tota terra ilia. Egressis
autem illis, ecce obtulerunt ei hominem mu»

33 tum, daemonium habentem. Et eiecto daemo-
"nio, locutus est mutus, et miratae sunt turbae,
dicentes : Numquam apparuit sic in Israel.

12,24.34 Pharisaei autem dicebant: In principe daemo-
niorum eiicit daemones.

4,23. 35 Et circuibat Iesus omnes civitates , et -
castella, docens in synagogis eorum, et
praedicans evangelium regni, et curans
omnem languorem , et omnem infirmitatem.
i4,i4. 36 Videns autem turbas , misertus est eis :

Me 6,34.

(24 © inc. v. 24 Recedite)

25 eius ] § -f et dixit : Puella surge :

28 > poss. hoc

30 eor. ] illorum

33 daemone

85 circumibat etc \ > civ. omii.

Kara Maftftaiov 9,23— 36,

ή γυνή άπό της ώρας έκείνης. Καί έλϋ>ών ό 23

Ιησούς εις την οίκίαν τον άρχοντος καί ίόών τοϋς

αύλητάς καί τον όχλον ΰορυβούμενον 1 έλεγεν · 24 J 11,11.14.25.

άναχωρεϊτε* ού γαρ άπέΰανεν το κοράσιον άλλα

καΰεύδει. καί κατεγέλων αύτοϋ. 1 δτε δε έξεβλήΰη 25 β,ΐδ.

ό όχλος, είσελΰών έκράτηοεν της χειρός αυτής, και

ήγέρΰη το κοράαιον. καί έξήλΰεν ή φήμη αύτη είς 26

68 δλην την γήν έκείνην. Και παράγοντι έκείϋ'εν τφ 27 20,29-34.
S.10 Ίηοοϋ ήκολούΰηοαν δύο τυφλοί κράζοντες καί λέ-
γοντες9 έλέηοον ήμάς, υιός Δαυείδ. έλΰόντι δε είς 28
την οίκίαν προσήλΰον αύτφ οί τυφλοί, καί λέγει
αύτοις ό Ίηοοϋς· πιστεύετε ότι δύναμαι τούτο ποι-
ήσαι; λέγουοιν αύτφ· ναι, κύριε, τότε ήψατο των 29e,is.
όφΰαλμών αύτών λέγων* κατά την πίοτιν ύμών
γενηΰήτω ύμϊν. καί ήνεφχΰησαν αύτών οί όφ- 30 8,4.
Παλμοί, καί ένεβριμήΰη αύτοίς δ Ίηοούς λέγων
οράτε, μηδεϊς γινωσκέτω. οί δε έξελϋ'όντες διεφψ 31

18 μιοαν αύτόν έν όλη τη γη έκείνη. Αύτών δε 32
έξερχομένων, ιδού προοήνεγκαν αύτφ κωφόν δαι·
μονιζόμενον. καί έκβληΰέντος τον δαιμονίου ^JffVe
έλάληοεν ό κωφός, καί έΰαύμασαν οί όχλοι
λέγοντες* ούδέποτε έφάνη ούτως έν τφ Ίοραήλ.
οί δε Φαριοαϊοι ελεγον* έν τφ άρχοντι τών ό at- 34 12,24.
μονίων έκβάλλει τά δαιμόνια.

59 Καί περιήγεν ό Ίηοούς τάς πόλεις πάσας καί 35 4,28; ιο,ι.
76,2 τάς κώμας, διδάοκων έν ταις ουναγωγαϊς αύτών

καί κηρύοσων τό εύαγγέλιον της βασιλείας καί
ΰεραπεύων πάσαν νόσον καί πάσαν μαλακίαν.

60 Τδών όέ τους όχλους έσπλαγχνίσΰη περί αύτών, 36 ι*.1*·

77,β Μο 6'84*

26 h αντης 27 ηκολ. : hRT+ αντω \ Χ νιε 28 Τ προσ-
ήλθαν I hW τούτο όνναμαι 80 Τ ανεωχΰησαν 82 αντω : Τ+
αν&ρωπον 34 οι . . . δαιμόνια : [Η]

24 fin -f ειόοτες οτι απε&ανεν Η* 29 ομμάτων 85 fin +
βν τω λαω < + *α* πολλοί ηχολον&ησαν αντω Χα
22

9,37— 10,i2, Kara Maftftcuov

Nu 27,17.

1 ΒΕζ284 δ! °*τι tfoav έοκυλμένοι και έριμμένοι ώύεί πρόβατα
L 10,2. 37 έχοντα ποιμένα, τότε λέγει τοις μαθηταις 7β,δ-
J 4,35' αύτοϋ· ό μεν θεριομός πολύς, οι δε έργάται όλίγοί'
38 ^δεήθητε οϋν του κυρίου του θεριομοϋ δπως έκβάλη
McV 7-18. 10έ°7άτας εις τον θεριομόν αύτοϋ. Και προοκα-wl
L 9,1—5. λεοάμενος τους δώδεκα μάνητας αύτοϋ εδωκεν 79'*
4,2s1;7 9?35! αύτοις έξουοίαν πνευμάτων ακαθάρτων ώοτε έκ·

βάλλειν αύτά, και θεραπεύειν πάοαν νόοον και Ι
Mc3~uii9 2 πάοαν μαλακίαν. Των δε δώδεκα άποοτόλων 61 j
L eas-ie.' τα όνόματά έοτιν ταύτα* πρώτος Σίμων ό λεγόμενος 80,*'
Act Ϊ,ΐ8. Πέτρος και Ανδρέας ό άδελφός αύτοϋ, και Ιάκωβος
ό τοϋ Ζεβεδαίου και Ίωάνης δ άδελφός αύτοϋ,

3 1 Φίλιππος καϊ Βαρθολομαίος, Θωμάς καΙΜαθθαιος
ό τελώνης, Ιάκωβος ό τοϋ Άλφαίου και θαδδαϊος,

4 1 Σίμων ό Καναναϊος και Ιούδας δ Ίοκαριώτης ό

5 και παραδούς αύτόν. Τούτους τους δώδεκα 62
άπέοτειλεν ό Ίηοοϋς παραγγείλας αύτοις λέγων 81'3

is ΐ28β28ΐ9!4! Είς όδόν έθνών μη άπέλθητε, και εις πόλιν

Act Is'Ie 6 Σαμαρειτών μη είοέλθητε · πορεύεστε δε μάλλον
jr δό,β! προς τα πρόβατα τα άπολωλότα οίκου Ίοραήλ.
L to1?! 7 1 πορευόμενοι δε κηρύοοετε λέγοντες ότι ηγγικεν ή
Act 9,34.40; 8βαοιλεία τών ούρανών. άοθενοϋντας θεραπεύετε, 82,
^Rg^ie! νεκρούς έγείρετε, λεπρούς καθαρίζετε, δαιμόνια

9 έκβάλλετε* * δωρεάν έλάβετε, δωρεάν δότε. Μη 63
κτήοηοθε χρυοόν μηδε άργυρον μηδέ χαλκδν εις
L ιο,4. ίο τάς ζώνας ύμών, μη πήραν εις όδόν μηδε δύο
Nu lelsi! χιτώνας μηδέ ύποδήματα μηδε ράβδον άξιος γάρ

11 ό έργάτης της τροφής αύτοϋ. εις ήν δ' αν πόλιν ββ,
ή κώμην είοέλθητε, έξετάοατε τίς έν αύτη άξιός
L ιο,6.β. 12 έοτιν · κάκει μείνατε έως άν έξέλθητε. είοερχό- 84,

10,3 θαόό. : Η h" h Τ Λεββαιος , h" Λεββαιος ο επι-
χληΰεις θαόόαιος * Judas Zelotes 5 Τ Σαμαριτων

36 εαχυλ. : εχλελυμενοι ζ 10,1 εξουοιαν : + χατα JEm \
μαλαχ. : -\- εν τω λαω It 4 Κανανυτης ζ 6 πορ. : υπάγετε
7 η : pr εφ ν μας Ν 10 ραβόονς Cpl \ της τροφ. : του
μω&ου Κα

SEGVNDVM MATTHAEVM. 9,37-10,12.

quia erant vexati, et iacentes sicut oves non ezIIs.7,

yhabentes pastorem. Tunc dicit discipulis suis: 37 l 10,2.
Messis quidem multa, operarii autem pauci.
Rogate ergo Dominum messis, ut mittat 38
operarios in messem suam. Et convocatis 10 Μό~β,?-ι&
duodecim discipulis suis, dedit illis potestatem L 9»1-5-
spirituum immundorum, ut eiicerent eos, et
curarent omnem languorem, et omnem infir-

" mitatem. Duodecim autem Apostolorum no- 2 mc 3*4-19.
mina sunt haec. Primus : Simon , qui dicitur J
Petrus, et Andreas frater eius, Iacobus Zebe-
daei, et Ioannes frater eius, ' Philippus, et 3
Bartholomaeus , Thomas, et Matthaeus publi-
canus, Iacobus Alphaei, et Thaddaeus, 1 Simon 4
Cananaeus, et Iudas Iscariotes, qui et tradidit

*A.eum. Hos duodecim misit Iesus: praecipiens 5
eis, dicens:

In viam gentium ne abieritis, et in civi-
tates Samaritanorum ne intraveritis : sed po- 6 i5^4i3 46<
this ite ad oves, quae perierunt domus Israel. Jr 5<>>β'·

jEuntes autem praedicate, dicentes: Quia 7 L'170,9.
appropinquavit regnum caelorum. Infirmos 8 Act 20,33.
curate, mortuos suscitate, leprosos mundate,
daemones eiicite: gratis accepistis, gratis date.
Nolite possidere aurum, neque argentum, neque 9
pecuniam in zonis vestris : non peram in via, 10 l 10,4.
neque duas tunicas, neque calceamenta, neque nu i8,38i.
virgam: dignus enim est operarius cibo suo.

j In quamcumque autem civitatem, aut castel- 11
lum intraveritis, interrogate, quis in ea dignus

^ sit : et ibi manete donee exeatis. Intran- 12 l 10,5.6.

38 eiciat

10,(2 inc. V. 3 Iacobus) 3 alphei
4 ®93 Chananaeus | scariotes 5 £$Jit eis et
10 calciamenta 11 — autem
23

10,13-25. SEGVNDVM MATTHAEVM.

tes autem in domum, salutate earn, dicentes:
13 Pax huic domui. Et si quidem fuerit domus
ilia digna , veniet pax vestra super earn : si
autem non fuerit digna, pax vestra revertetur
l 10,10-12. 14 ad vos. Et quicumque non receperit vos, j
Act 13,51; ΐ8,θ. neqUe audierit sermones vestros: exeuntes
foras de domo, vel civitate, excutite pulverem
n,24.15 de pedibus vestris. Amen dico vobis: Tolera-
l 20,47. kitius erit terrae Sodomorum, et Gomorrhaeo-
l10'3a* 16 rum in die iudicii, quam illi civitati. Ecce!6.

Act 20,29. 5

r ie,i9. ego mitto vos sicut oves in medio luporum.
17-22· * Estote ergo prudentes sicut serpentes, et
mc i3,9-i3. 17 simplices sicut columbae. Cavete autem ab ε
' 24,θ'. hominibus. Tradent enim vos in conciliis, et 1
Act 25 23* ^ *n synaB'°^s sins flagellabunt vos : et ad
27,24! ' praesides, et ad reges ducemini propter me
l 12,11.12. 19 in testimonium illis, et gentibus. Gum autem es
tradent vos, nolite cogitare quomodo, aut quid 2
loquamini: dabitur enim vobis in ilia hora,
j 14,26. 20 quid loquamini. non enim vos estis qui loqui-
mini, sed Spiritus Patris vestri, qui loquitur
Mch as. 21 in vobis. Tradet autem frater fratrem in
mortem, et pater filium: et insurgent filii in
24,9.13.22 parentes, et morte eos afficient: et eritis odio
omnibus propter nomen meum: qui autem
perseveraverit usque in finem, hie salvus erit.
ie,28. 23 Cum autem persequentur vos in civitate ista, 3?
fugite in aliam. Amen dico vobis, non con-
summabitis civitates Israel, donee veniat Filius
i3,i6 ;L 15,20. 24 hominis. Non est discipulus super magistrum, ™
12,24. 25 nec servus super dominum suum. sufficit

12 — die. . . . domui

13 — ilia I veniat | ad vos revertatur

14 de civit. 15 gomorraeorum

22 φ omnibus hominibus | — usque

23 amen enim

Rata Maftftcuov 10,13— 25.

μενοι δε εις την οίκίαν άσπάσασΰε αύτήν xcul3J2o,i9.
έάν μεν $ ή οικία άξία, έλΰάτω ή ειρήνη ύμών
έπ' αύτήν έάν δε μή ή άξία, ή ειρήνη ύμών προς
,2 ύμας έπιστραφήτω. καί δς αν μή δέξηται ύμας 14 \ 10,10-12.

s , ■ * ι> \ ~ U > »c. Act 18,51 ;18,β.

μηοε άκονση τους λογούς νμων, εξερχόμενοι εξω
της οικίας ή της πόλεως έκείνης Εκτινάξατε τον
κονιορτόν των ποδών ύμών. άμήν λέγω ύμίν, 15 & 19>4·
άνεκτότερον έοται γη Σοδόμων και Γομόρρων έν ' jioi2

,5 ήμέρα κρίοεως ή τη πάλει εκείνη. Ίδον έγώ 16 Act 20,29. '
άποοτέλλω ύμας ώς πρόβατα έν μέσω λύκων · ε δ,ι'β. '
γίνεστε οϋν φρόνιμοι ώς οι δφεις καί άκέραιοι Siri7-22:

ϊ4 ώς αί περιοτεραί. Προοέχετε δε άπδ τών άν- 17 ^ ΐ2-ΐ7.'

ι1 Φρώπων παραδώοονοιν γάρ ύμας εις οννέδρια, 24,9. 2κπ,24.

, , , „ , c Act 6,12.

και έν ταις ονναγωγαις αντων μαοτιγωσονσιν νμας* 24jl4t Dt8i,2e.
Χκαι έπι ήγεμόνας δε καί βασιλείς άχΰήσεσΰε ένεκεν 18 Α^7 ^»23;
,2 έμον, εις μαρτύριον αύτοις καί τοις έΦνεσιν. δταν 19 l 12,11.12.
όέ παραδώοιν ύμας, μή μεριμνήσητε πώς ή τί
λαλήσητε* δοΰήσεται γάρ ύμιν έν έκείνη τη ώρα
τί λαλήσητε* ού γάρ ύμεις έοτε οι λαλονντες, 20 J ^>|β.
άλλά το πνεύμα τον πατρός ύμών το λαλούν έν
ύμιν. παραδώσει δε άδελφός άδελφόν εις θάνατον 21 ss.

- » y , \ f ^ , » - Mch 7,6.

και πατήρ τεκνον, και επαναατηύονται τέκνα επί

γονεϊ$ καί ΰανατώσονσιν αύτούς. καί έσεσϋ'ε 22 24,9.13.

'Τ e , t ■# , i, J 15,21.

μιοουμενοι νπο πάντων οια το όνομα μον ο de
&ύπομείνας εις τέλος, ούτος σωΰήσεται. δταν δε 23 ιβ,2β; 28,84.
10 διώκωοιν ύμας έν τη πόλει ταύτη, φεύγετε εις

τήν έτέραν άμήν γάρ λέγω ύμιν, ού μή τελέσητε

τάς πόλεις τον Ισραήλ έως έλΰη ό νιος τον άν-
,8 ΰρώπον. Ούκ εστίν μαθητής ύπέρ τον διδάσκα- 24 j J^j. 16 20

λον ούδε δούλος ύπέρ τον κύριον αύτον. άρκετόν 25 12,24.

13 W ελΰετω | προς : Κ εφ 14 των : hT pr ex
16 W εις μεαον | h ο οφις 21 η επαναοτηοεται 23 ετεραν :
hr -1 — I καν εκ ταύτης όιωκωοιν υμας φενγετε εις την αλλην \-
I του ίο ; [H]-W

12 fin 4- λέγοντες ειρήνη τω οικω τοντω Ν*2) 14 — της
οικίας η 16 ακέραιοι : απλονατατοι 19 — όοΰηοεται . . .
λαληαητε OL

10,26—38· Kara Mafificuov

τφ μαϋ·ητη Iva γένηταί ώς ό διδάσκαλος αύτον,
καϊ ό δούλος ώς ö κύριος αύτον. * ει τον οίκο- 9ΐ,|
δεσπότην Βεεζεβονλ έπεκάλεσαν, πόοφ μάλλον
L *ΐ2 1-9. 26 το^£ οικιακούς αύτον. μη οϋν φοβηΰήτε αύτούς'
* mc 4,22. * ούδεν γάρ έστιν κεκαλνμμένον ο ούκ άποκαλν- 92/
L 8'17, 27 φΰήσεται, και κρνπτόν ο ού γνωσΰήσεται. δ λέγω β3,ι
ύ μ ιν εν τη σκοτία, είπατε εν τφ φωτί% και ο εις I
Je 4,ΐ2. 28 το οϋς άκούετε, κηρύξατε έπϊ των δωμάτων, και

2 Mcc 13,14. , η ~ α > ι ~ »

η 10,31. μη φοβεισνε απο των αποκτεννοντων το οωμα,
εζ 8,9. τήν ψνχήν μή δνναμένων άποκτεϊναι· φοβείστε

δε μάλλον τον δννάμενον και ψνχήν και οωμα {
29 άπολέσαι εν γεέννη. ούχί δύο στρονΰία άσσα-
ρίοϋ πωλείται; και εν εξ αύτών ού πεοεϊται επί
ι sm 14,45. 30 την γήν άνεν τον πατρός ύμών. ύμών δε και αί
τρίχες της κεφαλής πάοαι ήριΰμημέναι είοίν.
β,26; ΐ2,ΐ2. 31 μη οϋν φοβεϊσΰε· πολλών στρονϋΊων διαφέρετε

32 ύμεις. Πάς οϋν δοτις ομολογηθεί εν έμοι εμ- 66
προσΰεν τών άνΰρώπων, ομολογήσω κάγώ εν αϋτφ :
έμπροσθεν τον πατρός μον τον εν τοις οϋρανοϊς*
L 9,2β. 33 1 δοτις δ9 αν άρνήοηταί με έμπροσθεν τών άν&ρώπων, 94,
' ' άρνήσομαι κάγώ αύτον έμπροσθεν τον πατρός μον
ιΛ*~6ΐ-53. 34 το^ &ν τ°ϊ$ ούρανοϊς. Μη νομίοητε ότι ήλΰον 67
βαλεϊν είρήνην έπί την γήν · ούκ ήλ$ον βαλεϊν 95'
Mch 7,6. 35 είρήνην άλλα μάχαιραν. ήλΰον γάρ διχάοαι άν-
ΰρωπον κατά τον izarpög αντον και ϋνγατέρα
κατά τ% μητρός αί>τ% καϊ ννμψψ κατά ι%
36 πεν&ερας αντης, και εχθροί τον άν^ρώπον οί I
Dt 33,9. 37 οικιακοί αντον. Ό φιλών πατέρα ή μητέρα ύπέρ 68
L Η,26.27. ^£ ούκ εστίν μον άξιος* καϊ ό φιλών νίόν ή9**
16,24.25. 38 ΰνγατέρ α ύπέρ έμε ούκ έστιν μον άξιος · και ός i
ού λαμβάνει τον στανρόν αύτον και άκολονΦεϊ

25 hW τω οικοδεσπότη et τοις οικιακούς | Ε.Τ Βεελζεβονλ
28 φοβειο'&ε 1° : Η φοβηΰητε | Η αποκτεινοντων 32.33 Τ—
τοις 33 ö αν : HR öe

25 καλουοιν 28 αποκτ. : οφαξαι 2>* | εις γεενναν 29 επι
τ. γην : εις την παγίδα Orig. (cf. Amos 3,5) 31 πολλω 83
87 — άξιος 1°—2° Β*Ώ 25

SEGVNDVM MATTHAEVM. 10,26-38.

discipulo, ut sit sicut magister eius: et servo,
^ sicut dominus eius. * Si Patrem familias Beel-
zebub vocaverunt: quanto magis domesticos

26 —33 ·

j eius ? Ne ergo timueritis eos : Nihil enim est 26 l 12,2-9'.
opertum, quod non revelabitur: et occultum, ^Vif2'

j quod non scietur. Quod dico vobis in tenebris, 27
clicite in lumine: et quod in aure auditis,
praedicate super tecta. Et nolite timere eos, 28 jc 4,12.
qui occidunt corpus, animam autem non pos-
sunt occidere: sed potius timete eum, qui
potest et animam, et corpus perdere in gehen-
nam. Nonne duo passeres asse vaeneunt: et 29
unus ex illis non cadet super terram sine
patre vestro? Vestri autem capilli capitis 30
omnes numerati sunt. Nolite ergo timere : 31 12,12.
multis passeribus meliores estis vos. Omnis 32
ergo, qui confitebitur me coram hominibus,
confitebor et ego eum coram Patre meo, qui

—· in caelis est : qui autem negaverit me coram 33 l 9,20.
hominibus, negabo et ego eum coram Patre

j meo, qui in caelis est. Nolite arbitrari quia 34 L i2,5?-53.
pacem venerim mittere in terram: non veni
pacem mittere, sed gladium. veni enim sepa- 35 Mch 7,e.
rare hominem adversus patrem suum, et filiam
adversus matrem suam, et nurum adversus
socrum suam: et inimici hominis, domestic! 36

y eius. Qui amat patrem , aut matrem plus 37 Dt 33,9.
quam me, non est me dignus. et qui amat L u'26,27,
filium, aut filiam super me, non est me dignus.
Et qui non accipit crucem suam, et sequitur 38 10,24.25.

25 servus

26 — est 28 > eum tim.

29 glP veneunt ($Jttt ? ... vestro.)

30 aut. et cap.
32.33 > est in cael.

34 > venerim mitt. pac. in terr.

10,39-11,9. SECVNDVM MATTHAEVM.

l 17,83. 39 me, non est me dignus. Qui invenit animam -y-
12'25, suam, perdet illam: et qui perdiderit animam
i8,5. l ιο,ιβ. 40 suam propter me, inveniet earn. Qui recipit ~

J 12,44; 13,20. · Vl χ · · 7. · ·. 1

' vos, me recipit: et qui me recipit, recipit
41 eum, qui me misit. Qui recipit prophetam in ™
nomine prophetae, mercedem prophetae ac-
cipiet: et qui recipit iustum in nomine iusti,
25,40. mc 9,4i. 42 mercedem iusti accipiet. Et quicumque potum ™
dederit uni ex minimis istis calicem aquae
frigidae tantum in nomine discipuli: amen
dico vobis, non perdet mercedem suam.
7,28; 18,53; \ \ Et factum est, cum consummasset Iesus,—

1 Q 1 . 9A 1 . . 7 . ....... . . 10

praecipiens duodecim discipulis suis, transnt
inde ut doceret, et praedicaret in civitatibus
eorum.

2 Ioannes autem cum audisset in vinculis ψ
opera Christi, mittens duos de discipulis suis,

3 ι ait illi : Tu es, qui venturus es, an alium

4 expectamus? Et respondens Iesus ait illis:
Euntes renunciate Ioanni quae audistis, et

5 vidistis. Caeci vident, claudi ambulant, le-
prosi mundantur, surdi audiunt, mortui resur-

6 gunt, pauperes evangelizantur: et beatus est,

7 qui non fuerit scandalizatus in me. Illis
autem abeuntibus, coepit Iesus dicere ad
turbas de Ioanne: Quid existis in desertum

8 videre? arundinem vento agitatam? Sed
quid existis videre ? hominem mollibus
vestitum ? Ecce qui mollibus vestiuntur,

9 in domibus regum sunt. Sed quid existis
videre? prophetam? Etiam dico vobis,

11,4 renuntiate etc

7 harund- etc | desertum ? vid. ar. 8.9 existis ?
vid. horn, (proph.)

2-19:

L 7,18-3

14,3.

Ml 3,1.
Dn 9,26.

Is 85,5.6; 61,1.
5,3; L 4,18.

13,57; 26,31.

8,1.5.

L 1,76.

Kara Mafifiatov 10,39—11,9·

β όπίοω μου, ούκ έοτιν μου άξιος. δ εύρων την 39 l 17,88.

ψυχήν αύτοϋ άπολέοει αύτήν, καί ό άπολέσας την '
9 ψνχήν αύτοϋ ένεκεν έμοϋ εύρήοει αύτήν. Ό δεχό- 40 ιβ,β. l ιο,ιβ.
1 μένος ύμάς έμέ δέχεται, καί ο έμέ δεχόμενος Act Ίβ,ίδ. '
ο δέχεται τον άποοτείλαντά με. ό δεχόμενος ^τρο- 41 13^17^23,29^

φήτην είς δνομα προφήτου μιοθδν προφήτου 2 rs 4,8-37.

λήμψεται, καί ό δεχόμενος δίκαιον είς δνομα
6 δικαίου μιοθδν δικαίου λήμψεται. καί δς έάν 42 6,2 ; 2β,4ο.

« «, , Mc 9,41.

ποτιοη ενα των μικρών τούτων ποτήριον ψυχρού

μόνον είς δνομα μαθητού, άμήν λέγω ύμϊν, ού

μή άπολέση τον μιοθδν αύτοϋ.
) Καί έγένετο δτε έτέλεοεν ό Ίηοοϋς διατάοοων\\
0 τοις δώδεκα μαθηταις αύτοϋ, μετέβη έκειθεν του

διδάσκειν καί κηρύοοειν έν ταις πόλεοιν αύτών.

ο Ό δε Ίωάνης άκούαας έν τφ δεομωτηρίω 2 L27"118®:35#

τα έργα του Χριοτοϋ, πέμψας δια των μαθητών "Λ

αύτοϋ 1 εϊπεν αύτφ · ού ει δ έρχόμενος, ή έτερον 3 β,ιι. μι β,ι.

προσδοκώμεν ; και άποκριθείς ό Ίηοοϋς εϊπεν 4 i8,is; i5,si.
αϋτοις* πορευθέντες άπαγγείλατε Ίωάνει α άκούετε

ί και βλέπετε* τνφλοϊ άναβλέπονύιν και χωλοί περι- 5 ΐββδ,δ.β; βι,ι.

πατοϋοιν, λεπροί καθαρίζονται καί κωφοί άκού- 5,3' L 4'18'
ουοιν, καί νεκροί έγείρονται καί ιζτωχοϊ εναγγελί-

Covtar καί μακάριος έοτιν δς έάν μή οκανδαλιοθη 6 is,67; 2β,8ΐ.

L έν έμοί. Τούτων δε πορευομένων ήρξατο ό 7 β,ι.δ.
Ίηοοϋς λέγειν τοις δχλοις περί Ίωάνου* τί έξήλ-
θατε είς την έρημον θεάοαοθαι; κάλαμον ύπδ

άνέμου οαλευόμενον ; 1 άλλά τί εξήλθατε ίδειν; 8 2? 8,4.
άνθρωπον έν μαλακοϊς ήμφιεομένον ; ιδού οι τά
μαλακά φοροϋντες έν τοις οϊκοις των βαοιλέων.

Χάλλά τί έξήλθατε; προφήτην ίδειν; ναι λέγω ύμϊν, 9 l ι,7β.

42 HR αν I απολ. τ. μιοΰ. : hr -| αποληταν ο μισ&ος \-
,11,4 RT Ιωάννη \ δ h— και 1° 6 HR αν 8 Τ εξηλ&ατε;
αν&ρ. ιόειν εν 9 Ή. val,

42 ελάχιστων \ χρνχρ. : ψνχρουν Μ pr νόατοςΏ 11,2 Χρι-
όταν : Ιηοον Ί)άΙ \ όια : όνο { 7 (ερημον; '&εαα. καλ.)
8 μαλαχ. : -f ιματιοις | βασιλείων JE
26

llfio— 23. Kara Mafificuov

ex 23,20. 10 κάί περιοοότερον προφήτου, οϋτός έοτιν περί οϋ ιοί
mc?,2: γέγραπται*

j 8,28. ι$ου lyfo άπ?ο στέλλω töv αγγελόν μον rtpö ηρού-
ώιζον ύον,

dg χαταύχενάύει τψ όδόν ύον εμτΐρούΜν ύον,
ΐ3,ΐ7. 11 *άμήν λέγω ύμϊν, ούκ έγήγερται έν γεννητοϊς ιο<
γυναικών μείζων Ίωάνου του βαπτιοτού* ό δε
μικρότερος έν τη βασιλεία των ουρανών μείζων
L ιβ,ι β; 13,24. 12 αυτοΌ έοτιν, άπό δε τών ήμερών Ίωάνου του ίο;
β,1δ' βαπτιοτοϋ έως άρτι ή βασιλεία τών ούρανών
ι ρ ι,ιο. 13 βιάζεται, και βιαοται άρπάζουοιν αύτήν. πάντες
γαρ οι προφήται και δ νόμος έως Ίωάνου έπρο-
Μ18,2^7 ίο-ίβ' ^ φήτευοαν και εί θέλετε δέξαοθαι, αύτός έοτιν ιο·
' 16 Ηλείας ό μέλλων έρχεοθαι, ό έχων ώτα άκουέ-
16 τω, Τίνι δε όμοιώοω την γενεάν ταύτην; δμοία 7S
έοτιν παιδίοις καΰημένοις έν ταϊς άγοραις α προο- 10
Prv 29,9. 17 φωνοϋντα τοις έτέροις 1 λέγουοιν

ηύλήοαμεν ύμϊν και ούκ ώρχήοαοθε*
έθρηνήοαμεν και ούκ έκόψαοθε,
8,4. j ιο,2ο. 18 1 ήλθεν γαρ Ίωάνης μήτε έοθίων μήτε πίνων, και
9,ΐ4.ΐ5. 19 λέγουοιν δαιμόνιον έχει, ήλθεν δ υιός του ανθρώ-
που έοθίων και πίνων, και λέγουοιν ιδού άνθρωπος
φάγος και οίνοπότης, τελωνών φίλοςκαϊάμαρτωλών.
και έδικαιώθη ή οοφία άπό τών έργων αύτη ς,
ιΛο~ΐ2-ΐδ 20 Τότε ήρξατο όνειδίζειν τάς πόλεις έν αις έγένοντο 71
r>n 9 8 αι πλεϊσται δυνάμεις αύτοϋ, ότι ού μετενόηοαν · 10
Jona β'β'. 21 Χούαί οοι, Χοραζείν ούαί οοι, Βηθοαϊδάν ότι εί
' ' έν Τύρω και Σιδώνι έγένοντο αί δυνάμεις αί
γενόμεναι έν ύμϊν, πάλαι αν έν οάκκω και οποδφ
κ 2',ΐ2! 22 μετενόηοαν, πλην λέγω ύμϊν, Τύρω και Σιδώνι
4,18.16^8,6-, 23 άνεκτότερον έοται έν ήμέρα κρίοεως ή ύμϊν, και
ΐβ ΐ4,ΐ8.'ΐ6. ού, Καφαρναούμ, μη εω$ ovpavov -υψωΟ-ήσ^ ; εως
αόον χαταβίΐύψ * ότι εί έν Σοδόμοις έγενήθηοαν κ

16 R εταιροις 19 έργων : hr τεχνών 23 Wrj . . . ΰψώ'&ης, \

[Τ χαταβιβαο'&ηση

12 χαι : + οι 15 ωτα : + αχονειν upli
27

SEGVNDVM MATTHAEVM. 11,10-23.

^et plus quam prophetam. Hie est enim, de 10 mi 3,1. mc 1,2.
quo scriptum est : J 3,28'

Ecce ego mitto angelum meum ante faciem
tuam, qui praeparabit viam tuam ante te.

^Amen dico vobis, non surrexit inter natos 11 13,17.
mulierum maior Ioanne Baptista: qui autem
minor est in regno caelorum, maior est illo.

^A diebus autem Ioannis Baptistae usque nunc, 12 Lie,i6; 13,2*.
regnum caelorum vim patitur , et violenti J 6'15'

^rapiunt illud. Omnes enim prophetae, et lex 13
usque ad Ioannem prophetaverunt: et si vultis 14 ^$1%
recipere, ipse est Elias, qui venturus est. Qui 15

™ habet aures audiendi, audiat. Cui autem 16
similem aestimabo generationem istam? Si-
milis est pueris sedentibus in foro: qui cla-
mantes coaequalibus 'dicunt: 17prv29,9.
Gecinimus vobis, et non saltastis:
lamentavimus, et non planxistis.
Venit enim Ioannes neque manducans, neque 183,4.
bibens, et dicunt: Daemonium habet. Venit 19 9,14.15.
filius hominis manducans, et bibens, et dicunt:
Ecce homo vorax, et potator vini, publica-
norum, et peccatorum amicus. Et iustificata est

ψ sapientia a filiis suis. Tunc coepit exprobrare 20 L ^^-is
civitatibus, in quibus factae sunt plurimae vir-
tutes eius, quia non egissent poenitentiam. Vae 21 Jona 3,6.
tibi Corozain, vae tibi Bethsaida: quia, si in
Tyro, et Sidone factae essent virtutes, quae
factae sunt in vobis, olim in cilicio, et cinere
poenitentiam egissent. Verumtamen dico vobis: 22
Tyro, et Sidoni remissius erit in die iudicii, quam
vobis. Et tu Gapharnaum, numquid usque in 23 4,13; 8,5? 9,1.
caelum exaltaberis ? usque in infernum des- Is 14'13,15,

— cendes. * quia, si in Sodomis factae fuissent

10 > enim est 13 iohannen u helias etc
21 chorazain

11,24-12,7. SEGVNDVM MATTHAEVM.

virtutes> quae factae sunt in te, forte man-
10,15. 24 sissent usque in hanc diem. Verumtamen
dico vobis, quia terrae Sodomorum remissius
erit in die iudicii, quam tibi.
l2io~2i?22. 25 In illo tempore respondens Iesus dixit:
ι κ i,26-29. Confiteor tibi, Pater, Domine caeli et terrae,
Act 17,24! quia abscondisti haec a sapientibus, et pru-
26 dentibus, et revelasti ea parvulis. Ita Pater:
28,i8. 27 quoniam sic fuit placitum ante te. Omnia

J 3 35 " 17 2

' p'h 2,9. mihi tradita sunt a Patre meo. * Et nemo
i6,i7. g i,i5s. novit Filium, nisi Pater: neque Patrem quis
novit, nisi Filius, et cui vokierit filius reve-
12'2sirJ5^332s.' 28 lare. Venite ad me omnes, qui laboratis, et

jr e,i6. 29 onerati estis , et ego reflciam vos. Tollite
l Rg 12,4. . ' 0 .

p8 2,3 lxx. mgum meum super vos, et discite a me, quia

mitis sum, et humilis corde: et invenietis re-
1 J 5,3. 30 quiem animabus vestris. Iugum enim meum
suave est, et onus meum leve.
Mc 2,23-28. -[2 In illo tempore abiit Iesus per sata sab-
Dt 6,14; 23,26. bato : discipuli autem eius esurientes eoepe-
ex 20,10. 2 runt vellere spicas , et manducare. Pharisaei
autem videntes, dixerunt ei: Ecce discipuli
tui faciunt quod non licet facere sabbatis.
1 sin 21,7. 3 At ille dixit eis : Non legistis quid fecerit
David, quando esuriit, et qui cum eo erant:
Lv 24,9. 4 quomodo intravit in domum Dei, et panes pro-
positionis comedit, quos non licebat ei edere,
neque his, qui cum eo erant, nisi solis sacer-
Nu 28,9. 5 dotibus ? Aut non legistis in lege quia sab-
batis sacerdotes in templo sabbatum violant,
6 et sine crimine sunt? Dico autem vobis,
9,13. hob β,β. 7 quia templo maior est hie. Si autem sciretis,
quid est: Misericordiam volo, et non sacri-
ficium: numquam condemnassetis innocentes:

23 nunc 30 leve est 12,2 > sabb. p.

sata 2 lie. eis 5 fin §pl ? pro :
28

Kava Mafificuov 11,24— 12,7.

at δυνάμεις at γενόμεναι έν σοι, εμεινεν άν μέχρι

της σήμερον, πλην λέγω ύμιν δτι γη Σοδόμων 24 ιο,ιβ.

άνεκτότερον έσται έν ήμέρα κρίσεως ή σοι. 25-27:
Γ4 Έν έκείνω τφ καιρφ άποκριΰεις ό Ίησονς 25 L 10»21·22·
'»5 ειπεν έξομολογονμαί σοι, πάτερ, κύριε τον ούρανον ^ΛίΓδί,ι'.

και της γης, δτι εκρνψας ταντα άπό σοφών και σννε- l,C29,u2lxx.

των, και άπεκάλνψας αύτά νηπίοις* 1 ναι, ό πατήρ, 26^ \^
,8 δτι όντως εύδοκία έγένετο εμπροσΰέν σον. Πάντα 27 28,ιβ.
μ μοι παρεδόθη ύπό τον πατρός μον,* και ούδείς ιι%' 14'β'

έπιγινώσκει τον νίόν ει μή ό πατήρ, ούδε τον β^ίδ'β.

πατέρα τις έπιγινώσκει ει μή ό νιος και φ έάν 1β>17·
!5 βούληται ό νιος άποκαλύψαι. Δεϋτε πρός με 28 jr'si^'4'
10 πάντες οί κοπιώντες και πεφορτισμένοι, κάγώ

άναπανσω ύμάς. άρατε τον ζνγόν μον έφ' ύμάς 29 ι Rg 12,4.

και μάθετε απ9 έμον, δτι πρανς είμι και ταπεινός ίΐ t\l\xx.

τη καρδία, και ενρηβετε άνάπανσιν ταΐς ψνχαΐξ 0 5,1'

υμών ό γαρ ζνγός μον χρηστός και το φορτίον 30 υ β,8.

μον έλαφρόν έστιν. 18>
6 Έν έκείνω τφ καιρφ έπορεύΰη ό Ίησονς τοϊς\2 lc6 ι,21~28'
1 σάββασιν δια τών σπορίμων οί δε μαΦηται αύτον Dt '6U. 23 2β

έπείνασαν, και ήρξαντο τίλλειν στάχνας και έσΰίειν.
Jot δε Φαρισαϊοι ίδόντες είπαν αύτφ' ιδού οί 2 εχ 2ο,ιο.

μαΰηταί σον ποιονσιν δ ούκ έξεστιν ποιειν έν J 5'10,

σαββάτω. ό δε ειπεν αύτοϊς* ονκ άνέγνωτε τί 3 ι sm 21,7.

έποίησεν Δανειδ δτε έπείνασεν και οί μετ αντον;

{πώς είσήλΰεν εις τον οίκον τον $εοϋ και τονς 4 lv 24,9.

αοτους νη$ Μοο^έσεως έφαγον, δ ονκ έξόν ήν αϋτφ

φαγειν ούδε τοις μετ αύτον, εί μή τοις ίερενσιν
ομόνοις; ή ούκ άνέγνωτε έν τφ νόμω δτι τοις 5 Nu 28,9.

σάββασιν οί ιερείς έν τφ ίερφ το σάββατον βεβηλον-

αιν και άναίτιοί είσιν; λέγω δε ύμιν δτι τον ίερον 6 J 2,19.21.

μειζόν έστιν ώδε. εί δε έγνώκειτε τί έστιν έλεος &έλω 7 »,ΐ8. hob β,β.

xal οι> frvaiav, ούκ αν κατεδικάσατε τονς άναιτίονς.

12,1 W οαββατοις

27 επιγιν. . . νιος 1°: εγνω τ.πατ. ει μη ο ν.ον.τ.ν. ει μη ο n. Justin.

12,8— 23, Kara Maftftaiov

9-14 : 8 κύριος γάρ έοτιν τον ααββάτον δ νιος τον άνθρώπον.
iVe^n*. 9 Καί μεταβάς εκείθεν ήλθεν είς την ονναγωγην 2ΐ
L u.a. 10 αντών. καί ιδού άνθρωπος χείρα εχων ξηράν καί ι\
έπηρώτηοαν αύτδν λέγοντες · ει εξεοτιν τοις οάββαοιν j
11 θεραπενοαι; Ινα κατηγορήοωοιν αύτον. δ δε εϊπεν I
αύτοϊς* τις εοται εξ ύμών άνθρωπος δς έξει πρό~
βατον εν, και εάν έμπέοη τοντο τοις οάββαοιν \
L ΐ4,5. 12 είς βόθννον, ούχί κρατήοει αύτδ και έγερει; πόοω \
οϋν διαφέρει άνθρωπος προβάτον. ώοτε εξεοτιν I
13 τοις οάββαοιν καλώς ποιειν. τότε λέγει τφ I
άνθρώπω* εκτεινόν οον την χείρα, καί έξέτεινεν, ]|
j 6,ΐ6.ΐ8. 14 και άπεκατεοτάθη ύγιης ώς ή άλλη. εξελθόντες ?,
δε οι Φαριοαϊοι ονμβούλιον ελαβον κατ9 αύτον, lä
mc 3,7-ΐ2. 15 δπως αύτδν άπολέοωοιν. Ό δε Ίηοονς γνούςίί
άνεχώρηοεν εκείθεν. * καί ήκολούθηοαν αύτφ πολλοί, i j
8,4 'jm! 16 και έθεράπενοεν αύτονς πάντας,ικαί έπετίμηοεν |
is 42,ι-4; 17 αύτοις ίνα μη φανερδν αύτδν ποιήοωοιν ίνα πλη· j
41'9, ρωθη τδ ρηθέν δια Ήοαΐον τον προφήτον λέγοντος9 ]
Hg 2,23. 18 Ιόον ό itaig μον ον $ρέπο"α,
Act 3,13.26 \ δ αγαπητός μον ον ενδόχηύεν ή μον *

&ί]ύω το πνενμά μον επ* αντόν,
χαϊ χοίβιν το ig ε^νεύιν άπαγγελεϊ.
2 τ 2,24. 19 ονχ έοίοει ονάέ χρανγάύει,

ονδέ άχονύει rig εν raig πλατείαι$ τψ φωνψ αντον. I
Hb ι,4. 20 χάλαμον ύνντετριμμένον ον χατεάξει

χαϊ λίνον τνφόμενον οι> οβέύει, \
εω$ αν έχβάλΐβ εις νιχος τψ χρίύιν.
Act 4,ΐ2. 21 χαϊ τω ονόματι αντον ε&νη έλπιονΟΐν.
Mc^t-so. 22 Τότε προοηνέχθη αύτφ δαιμονιζόμενος τνφλδςϊ\
L ^Q-sl?6' Kai κωφός* καί έθεράπενοεν αύτόν, ώοτε τδν κω- 1 j
J 7,3ΐ. 23 φδν λαλεϊν και βλέπειν. καί έξίοταντο πάντες i
οί όχλοι καί ελεγον* μήτι ούτός έοτιν δ νίδς \

10 HR ΰεραπενειν 11 Η [εοται] 12 W προβάτου; | W f|
οαββατοις 18 ον 2° : W εις ον | Τ ηυόοκησεν 22 Κ τοτε I
προσηνεγκαν α. όαιμονιζομενον τνφλον κ. κωφον

15 όχλοι πολλοί Ώζ 19 — ταις JV 22 τον : + τνφλον και ζ Γ
29

SEGVNDVM MATTHAEVM. 12,8—23.

Dominus enim est filius hominis etiam sab- 8 9-14 :
Y bati. Et cum hide transisset, venit in syna- 9 l β,β-ϊι.'
gogam eorum. Et ecce homo manum habens 10 l u,s.
aridam, et interrogabant eum, dicentes: Si
licet sabbatis curare? ut accusarent eum.
Ipse autem dixit illis: Quis erit ex vobis 11
homo, qui habeat ovem unam, et si ceciderit
haec sabbatis in foveam, nonne tenebit, et
levabit earn ? Quanto magis melior est homo 12 l 14,5.
ove? Itaque licet sabbatis benefacere. 'Tunc 13
ait homini: Extende manum tuam. Et ex-
tendit, et restituta est sanitati sicut altera.
^ Exeuntes autem Pharisaei , consilium facie- 14 j 5,ie.

bant adversus eum, quomodo perderent eum.
^ Iesus autem sciens recessit inde : et secuti 15 mc 3,7-1
sunt eum multi, et curavit eos omnes: et 16 8,4.
praecepit eis ne manifestum eum facerent.
Ut adimpleretur quod dictum est per Isaiam 17 is 42,1-4
prophetam, dicentem:
Ecce puer meus, quern elegi, 18 3,17.

dilectus meus, in quo bene complacuit ani-
mae meae.
Ponam spiritum meum super eum,
et iudicium gentibus nunciabit.
- Non cont endet, neque clamabit, 19
neque audiet aliquis in plateis vocem eius.
arundinem quassatam non confringet, 20
et linum fumigans non extinguet.
donee eiiciat ad victoriam iudicium:
et in nomine eius Gentes sperabunt. 21
~ Tunc oblatus est ei daemonium habens, 22 mc 8^22-

caecus , et mutus , et curavit eum ita ut
^loqueretur, et videret. Et stupebant omnes 23
turbae, et dicebant: Numquid hie est filius

8 > est enim 12 ove. I bene facere etc u § quo

I modo I > eum perd. 15 secessit 18 placuit
29

12,24—35. SECVNDVM MATTHAEVM.

9,34.24 David? Pharisaei autem audientes, dixerunt:-*-
Hic non eiicit daemones nisi in Beelzebub

25 principe daemoniorum. Iesus autem sciens ~
cogitationes eorum, dixit eis: Omne regnum
divisum contra se, desolabitur: et omnis ci-
vitas, vel domus divisa contra se, non stabit.

26 Et si satanas satanam eiicit, adversus se di-
visus est: quomodo ergo stabit regnum eius?

27 Et si ego in Beelzebub eiicio daemones, filii
vestri in quo eiiciunt? Ideo ;psi iudices vestri

ι j 3,8. 28 erunt. Si autem ego in spiritu Dei eiicio
ι ib 2,i6. daemones, igitur pervenit in vos regnum Dei.
is 49,24. 29 aut quomodo potest quisquam intrare in do-
1 4'4, mum fortis, et vasa eius diripere, nisi prius
alligaverit fortem? et tunc domum illius di-
J1J52! 30 ripiet. Qui non est mecum , contra me est :
η β,4.β; io,26. 31 et qui non congregat mecum, spargit. Ideo ~
1 ' dico vobis : Omne peccatum , et blasphemia
remittetur hominibus, spiritus autem blasphe-
l 12,10. 32 mia non remittetur. Et quicumcrue dixerit

1 Τ 1 13

' * verbum contra filium hominis, remittetur ei: ·
qui autem dixerit contra Spiritum sanctum,
non remittetur ei neque in hoc saeculo,

7,i7. 33 neque in futuro. Aut facite arborem bo- -~
nam, et fructum eius bonum: aut facite
arborem malam, et fructum eius malum:

s,7. 34 siquidem ex fructu arbor agnoscitur. , Pro-

J 8,43 ; 12,89. . . ·, . ,

r 8,7. genies viperarum , quomodo potestis bona
loqui, cum sitis mali? ex abundantia enim

l e,45. 35 cordis os loquitur. Bonus homo de bono the- ™
sauro profert bona: et malus homo de malo

24 princ. daemonum

25 desolatur 26 satanan
27 > erunt vestri

29 diripiat

31 φ aut. blasphemiae
30

Kara Ma&ftcuov 12,24— 35.

,2 Δανείδ; 1 οί δε Φαριοαϊοι άκούααντες είπον ούτος 24 9,84.
ούκ έκβάλλει τά δαιμόνια εί μη έν τφ Βεεζεβονλ 2 Th 2,9'

ί,8 άρχοντι των δαιμονίων, είδώς δε τάς ένϋ'νμήοεις 25
αύτών ειπεν αύτοϊς· πάσα βαοιλεία μεριοϋ-εϊσα
καΰ·' έαντής έρημονται, και πάοα πόλις ή οικία
μεριοΰεϊσα κα#' έαντής ού οταΰήοεται. και εί 26
ό οατανάς τον οατανάν έκβάλλει, έφ' έαντόν
έμερίοΰη* πώς ονν οταΰήσεται ή βαοιλεία αύτον;
ικαί εί έγώ έν Βεεζεβονλ έκβάλλω τα δαιμόνια, 27
οί νιοι ύμών έν τίνι έκβάλλονοιν ; δια τοντο αύτοί
κριτάί εοονται ύμών. εί δε έν πνεύματι Φεον 28 24,23. ι j 3,8.
έγώ έκβάλλω τά δαιμόνια, άρα έφΰαοεν έφ' ύμας '
ή βαοιλεία τον ΰεον. ή πώς δύναται τις είσελΰεϊν 29 ΐβ 49,24.
εις την οίκίαν τον ίοχνρον και τά οκεύη αύτον 4,i-ii/
άρπάοαι, έάν μη πρώτον δήοη τον ίοχνρόν , και 1Sml7>50es*

I τότε την οίκίαν αύτον διαρπάοει; ό μη ών μετ 30 mc 9,40.
έμον κατ έμον έοτιν, και δ μη ονν άγων μετ έμον ·

ι,2 οκορπίζει. Διά τοντο λέγω ύμϊν, πάοα άμαρτία 31 η β,4.β; ιο,2β.
και βλασφημία άφεΰήοεται τοις άνΰρώποις, ή δε '
τον πνεύματος βλαοφημία ούκ άφεΰήοεται. και 32 l 12,10.
ος έάν εϊπχι λόγον κατά τον νίον τον άνΰρώπον, '
άφεΰήσεται αύτφ* ος ό' αν εϊπη κατά τον πνεύ-
ματος τον άγίον, ούκ άφεΰήοεται αύτφ ούτε έν

ιο τούτω τφ αίώνι ούτε έν τφ μέλλοντι. Ή ποιήοατε 33 7,ΐ7.
τό δένδρον καλόν και τον καρπόν αύτον καλόν,
ή ποιήοατε τό δένδρον οαπρόν και τον καρπόν
αύτον οαπρόν έκ γάρ τον καρπού τό δένδρον
γινώοκεται. γεννήματα έχιδνών, πώς δύναοΰε 34 ?»7· β <οοο

_» Q t λ ο ~ y * 3 \ 8,43 j 12,89*

αγαϋ'α λαλειν πονηροί οντες; έκ γαρ τον περιο- r 8,7.
,ιοεύματος της καρδίας τό οτόμα λαλεί, ό ^7«-35^Μ5,
$ός άνθρωπος έκ τον άγαΰον ΰησανρον έκβάλλει
άγαΰά, και ό πονηρός άνθρωπος έκ τον πονηρού

24.27 RT Βεελζεβονλ 29 HR ιοχνρον; et διαρπαοει. |
Τ όιαρπαση; 31 αφε&ηα. 1° : h -J- νμιν 32 ονκ αφεΰ. :
hW ου μη αφεΰη 35 αγαΰα : hT pr τα

25 ιόων sa2> 33 (ο καρπός . . κάλος, . . ο καρπός .
οαπρος' Wellhausen cj) qq

12,36— 46* Kara Μαΰΰαιον

24. 36 θηοανρον έκβάλλει πονηρά, λέγω δε ύμιν δτι 12Ι
15' πάν φήμα άργόν δ λαλήοονοιν οί άνθρωποι,
άποδώοονοιν περί αύτον λόγον εν ήμέρα κρίοεως·
L 19,22. 37 1 έκ γαρ των λόγων σον δικαιωθήση, καί έκ των
λόγων gov καταδικαοθήοη.
ιβ,ι. 38 Τότε άπεκρίθηοαν αύτφ τίνες των γραμματέων 23t

1 κ h22' και Φαριοαίων λέγοντες · διδάσκαλε, 4έλομεν άπό 127\

ιβ,4.39 οοϋ οημειον ίδειν. ο δε αποκριθείς εϊπεν αύτοις9 12|
γενεά πονηρά καί μοιχαλίς οημειον επιζητεί, κάί
οημειον ον δοθήσεται αύτη ει μη το οημειον Ίωνά

Jona 2,ι. 40 τον προφήτου, ώοπερ γάρ ψ'Ιωνα$ εν %\ κοιλία

τον χψονς τρεις ημέρας χαϊ τρεϊξ νύχτας, ούτως \
εοται ό νιος τον άνθρώπον εν τη καρδία της γης

Jona 8,6. 41 τρεις ήμέρας και τρεις νύκτας, άνδρες Νινενειται
άναοτήοονται εν τη κρίοει μετά της γενεάς ταύτης
και κατακρινονοιν αύτην% ότι μετενόηοαν εις το
ι Rg 10,1-10. 42 κηρνγμα Ίωνά, καί ίδον πλειον Ίωνά ώδε. βαοί-
λιοοα νότον έγερθήοεται έν τη κρίοει μετά της
γενεάς ταύτης καί κατακρίνει αύτήν* ότι ηλθεν
έκ των περάτων της γης άκονσαι την οοφίαν
Σολομώνος, και ίδον πλειον ΣοΡ^ομώνος ώδε.

43 "Οταν δε το άκάθαρτον πνεύμα έξέλθη άπό τον uj«
άν&ρώπον, διέρχεται δι άνύδρων τόπων ζητούν

44 άνάπανοιν, καί ούχ εύρίοκει. τότε λέγει* εις τον
οϊκόν μον έπιοτρέψω όθεν έξήλθον και έλθόν
εύρίοκει οχολάζοντα [καί] οεσαρωμένον καί κεκο-

2 ρ 2,2ο. 45 ομημένον. τότε πορεύεται κάί παραλαμβάνει μεθ'

27,β4' έαντον έπτά έτερα πνεύματα πονηρότερα έαντον,
καί είοελθόντα κατοικεί έκει* καί γίνεται τά έοχατα
τον άνθρώπον εκείνον χείρονα των πρώτων, ούτως
εοται καί τη γενε$ ταύτη τη πονηρςί.
μ* β^-βδ. 46 "Ετι αύτον λαλονντος τοις δχλοις, ίδον ή μήτηρ 8
L 8,ΐ9-2ΐ. κα* 0 c Αδελφοί αντ0ν είοτήκειοαν έξω ζητονντες 11

18,66.

I * 38 W— και Φαρισ. 44 [και] : T-RW 46 Η Ti-Ör ,
ιοτηκειοαν

SEGVNDVM MATTHAEVM. 12,36-46.

thesauro profert mala. Dico autem vobis 36
quoniam omne verbum otiosum, quod locuti
fuerint homines, reddent rationem de eo in
die iudicii. Ex verbis enim tuis iustificaberis, 37
et ex verbis tuis condemnaberis.

Tunc responderunt ei quidam de Scribis 38 ιβ,·ι.
et Pharisaeis, dicentes: Magister, volumus a 1 κ 1,22.
te signum videre. Qui respondens ait illis: 39
Generatio mala, et adultera signum quaerit:
et signum non dabitur ei, nisi signum Ionae
prophetae. Sicut enim fuit Ionas in ventre 40 Jona 2,1.2.
ceti tribus diebus, et tribus noctibus; sic erit
Filius hominis in corde terrae tribus cliebus,
et tribus noctibus. Viri Ninivitae surgent in 41 Jona 3,5.
iudicio cum generatione ista, et condemnabunt
earn: quia poenitentiam egerunt in praedica-
tione Ionae. Et ecce plus quam Ionas hie.
Regina austri surget in iudicio cum genera- 42 1 ng 10,1-10.
tione ista, et condemnabit earn: quia venit a
finibus terrae audire sapientiam Salomonis,
et ecce plus quam Salomon hie. Cum autem 43
immundus Spiritus exierit ab homine, ambulat
per loca arida, quaerens requiem, et non in-
venit. Tunc dicit : Revertar in domum meam, 44
uncle exivi. Et veniens invenit earn vacantem,
scopis mundatam, et ornatam. Tunc vadit, et 45 2 ρ 2,20.
assumit septem alios spiritus secum nequiores
se, et intrantes habitant ibi: et fiunt novis-
sima hominis illius peiora prioribus. Sic erit
et generationi huic pessimae. 46-50 :

Adhuc eo loquente ad turbas, ecce mater 46 ^8^31-35-
eius, et fratres stabant foris, quaerentes 13)55.

41 ninevitae | q. iona

43 inmund. etc

44 — earn

12,47-13,12. SEGVNDVM MATTHAEVM.

47 loqui ei. Dixit autem ei quidam: Ecce mater
tua, et fratres tui foris stant quaerentes te.
l 2,49. 48 At ipse respondens dicenti sibi, ait: Quae est
49 mater mea, et qui sunt fratres mei? Et ex-
tendens manum in discipulos suos, dixit: Ecce
r 8,29. 50 mater mea, et fratres mei. Quicumque enim
15'14, fecerit voluntatem Patris mei, qui in caelis
est: ipse meus frater, et soror, et mater est.

1—23 ·

Ml β 4-15 *n ^° ^e ex*ens Iesus de domo, sedebat^

2 secus mare. Et congregatae sunt ad eum
turbae multae, ita ut in naviculam ascendens

3 sederet: et omnis turba stabat in littore, 'et
locutus est eis multa in parabolis , dicens :

4 Ecce exiit qui seminat, Seminare. Et dum
seminat, quaedam ceciderunt secus viam, et
venerunt volucres caeli , et comederunt ea.

5 Alia autem ceciderunt in petrosa, ubi non
habebant terram multam: et continuo exorta
sunt, quia non habebant altitudinem terrae.

6 sole autem orto aestuaverunt : et quia non

7 habebant radicem, aruerunt. Alia autem ce-
ciderunt in spinas: et creverunt Spinae, et

8 suffocaverunt ea. Alia autem ceciderunt in
terram bonam: et dabant fructum, aliud
centesimum, aliud sexagesimum, aliud trige-

9 simum. Qui habet aures audiendi , aucliat.

10 Et accedentes discipuli dixerunt ei: Quare

11 in parabolis loqueris eis? Qui respon-
dens , ait illis : Quia vobis datum est
nosse mysteria regni caelorum: illis autem

25,29. Me 4,25. 12 non est datum. Qui enim habet , dabitur ψ

L 8,18. * 6

48 ille 49 — suos 50 et frater

13,2 litore etc 3 & seminare semen suum

4 — caeli 5 vero | tricesimum

Κατα Mafificuov 12,47— 13,12.

αύτφ λαλήοαι. [εϊπεν δέ τις αύτφ· ιδού ή μήτηρ 47
gov καί οί άδελφοί οου έξω έοτήκαοιν ζητοϋντές
οοι λαλήοαι.] ό δέ άποκριΰεις εϊπεν τφ λέγοντι 48 l 2,49.
αύτφ· τις έοτιν ή μήτηρ μου, καί τίνες είοίν οί
άδελφοί μου; καί έκτείνας τήν χείρα [αύτοϋ] επί 49
τους μάνητας αύτοϋ εϊπεν ιδού ή μήτηρ μου
καί οί άδελφοί μου* δοτις γαρ αν ποιήση τό50κ8,29.
ΰέλημα του πατρός μου του εν ούρανοϊς, αύτός J 15'14*
I μου άδελφός καί άδελφή καϊ μήτηρ έοτίν. ι_23 :

Mc 4,1-20.
L 8,4-15.

,2 Έν τή ήμερα έκείνη έξελΰών ό Ίηοοϋς τής\3 3β.
οικίας έκάΰητο παρά τήν ΰάλαοοαν · καί ουνήχΰη- 2 mc 8,9.
οαν προς αύτδν όχλοι πολλοί, ώοτε αύτόν εις
πλοιον έμβάντα καΰήοΰαι, καϊ πας δ δχλος έπι

Η τον αίγιαλόν είοτήκει. καί έλάληοεν αύτοις πολλά 3 S48.
έν παραβολαϊς λέγων* Ίδον έξήλΰεν δ οπείρων
του οπείρειν. καϊ έν τφ οπείρειν αύτδν ä μεν 4
επεοεν παρά τήν δδόν, καί έλΰόντα τά πετεινά
κατέφαγεν αύτά. άλλα δέ επεοεν επί τά πετρώδη 5
δπου ούκ εϊχεν γήν πολλήν, καί εύΰέως έξαν-
έτειλεν διά το μή εχειν βάΰος γης, ήλίου δέ άνα- 6
τείλαντος έκαυματίοΰη, καϊ διά το μή εχειν ρίζαν
έξηράνϋ·η. άλλα δέ επεοεν έπί τάς άκανθας, και 7
άνέβηοαν αί άκανΰαι καί άπέπνιξαν αύτά. άλλα 8
δέ επεοεν έπι τήν γήν τήν καλήν και έδίδου καρπόν,
δ μέν έκατόν, δ δέ έξήκοντα, δ δέ τριάκοντα, δ 9

33 έχων ώτα άκουέτω. Καί προοελΰόντες οί μα- 10 84β.
ΰηται είπαν αύτφ% διά τί έν παραβολαϊς λαλείς
αύτοϊς; δ δέ άποκριΰεις εϊπεν δτι ύμιν δέδοται 11
γνώναι τά μυοτήρια της βαοιλείας των ούρανών,

ί,6 έκείνοις δέ ού δέδοται. δοτις γάρ έχει, δοΰήοεται 12 25,29. mc 4,25.

Ij 8,18.

[47] hRW-H 48 W- μου 2° 49 [αντου] : RW-T
13,1 της : hT pr εκ 2 Η ιοτηκει 4 hRT ηλ&ον (Τ-εν) τα
η. και δ W της γης 6 W εκανματωΰη 7 hT έπνιξαν
11 ειπεν : hRW+ αντοις | Η οτι Υμιν

13,0 ωτα : ακονειν Ι)ζ, it 43

13,13— 23. Kara Maftftaiov

αύτφ και περιοοενΰήοεται· δοτις δε ούκ έχει, και
ι,4. Dt 2θ,8. 13 δ εχει άρ&ήοεται άπ' αύτον. διά τοντο έν παρα- iss
β'8β' βολαϊς αύτοϊς λαλώ, ότι βλέποντες ού βλέπονοιν
ΐβ 6,9.ιο. 14 καϊάκούοντες ούκ άκούονοιν ούδέοννιονοιν. καιάνα-
Act ΐΜο*β! πληρούται αύτοϊς ή προφητεία Ήοαΐον ή λέγονοα*
28,26.27. axoy άχονΰετε χάί ot> μή ύννψε,

χάί βλέποντες βλέπετε χάί ον μή ιόψε.
15 ina%vvd% γαρ ή χαρτιά τον λαον το-ύτον,
χάί tots ώύϊν βαρέως ψονύαν,

χαϊ τονς οφθαλμούς αντών έχάμμνΰαν
μή ποτέ ί'δωβιν τοις όφ&αλμοΐς
χάί τοις ώόίν άχονΰωΰιν
χαί τη χαρδία ύννώΰιν χάί έπιύτρέψωοΊν,
Pry Ιο]ίΙ'. Ιάβομαι αντονς.

ίϊο828?24! 16 νμών δε μακάριοι οί όφΰαλμοι οτι βλέπονοιν, και ιβ4
j 8,56. 17 τα ώτα [νμών] οτι άκούονοιν. άμην γαρ λέγω νμιν
io,4iJ; 2s,2»! °*τι πολλοί προφηται και δίκαιοι έπεΰύμηόαν ίδειν
ι ρ ι,ιο. $ βλέπετε και ούκ είδαν, και άκονοαι α άκούετε και

18 ουκ ήκονοαν. Ύμεις οϋν άκούοατε την παραβολην 84

19 τον οπείραντος. Παντός άκούοντος τον λόγον της 135
βαοιλείας και μη οννιέντος, έρχεται δ πονηρός κάί
άρπάζει το έοπαρμένον έν τη καρδία αύτον* ούτός

20 έοτιν ό παρά την όδόν οπαρείς. ό δε έπί τά πετρώδη
οπαρείς, ούτός έοτιν ό τον λόγον άκούων και

21 εύΰνς μετά χαράς λαμβάνων αύτόν ούκ έχει δε
ρίξαν έν έαντφ άλλά πρόοκαιρός έοτιν, γενομένης
δε ΰλίψεως ή διωγμού διά τον λόγον εύΰνς οκαν·

β,ΐ9-84. 22 δαλίζεται. ό δε εις τάς άκάνΰας οπαρείς, ούτός
ι τ β,9*. έοτιν ό τον λόγον άκούων, και ή μέριμνα τον
αιώνος και ή άπάτη τον πλούτον οννπνίγει τον
23 λόγον, και άκαρπος γίνεται, ό δε έπι την καλην

13 HR οννίουσιν 16 [νμων] : Τ— W 17 Τ— γαρ | Τ

Ιδαν W ειδον

13 οτι etc : ινα βλ. μη βλεπωοιν κ. α. μη ακοναωσιν και
μη αννωσιν μη ποτε επιοτρεψωοιν 14 πληρούται 1 243 Chrys.
I λέγουσα: -f- πορεν&ητι χαι ειπε το) λαω τοντω 17 ηόννη·
ϋηααν ιόειν 33

SECVNDVM MATTHAEVM. 13,13-23.

ei, et abundabit: qui autem non habet, et
ψ quod habet auferetur ab eo. Ideo in para- 13 Dt 29,3.
bolis loquor eis: quia videntes non vident, et
audientes non audiunt, neque intelligunt. Et 14 is 0,9.10.
adimpletur in eis prophetia Isaiae dicentis : Act 28,26.27.
Auditu audietis, et non intelligetis :

et videntes videbitis, et non videbitis.
Incrassatum est enim cor populi huius, 15

et auribus graviter audierunt,
et oculos suos clauserunt:
nequando videant oculis,
et auribus audiant,

et corde intelligant, et convertantur,
et sanem eos.

ψ Vestri autem beati oculi quia vident, et aures 16 l 10,23.24.
vestrae quia audiunt. Amen quippe dico vobis, 17
quia multi prophetae, et iusti cupierunt videre
quae videtis, et non viderunt: et audire quae

^auditis, et non audierunt. Vos ergo audite 18
parabolam seminantis. Omnis, qui audit ver- 19
bum regni, et non iritelligit, venit malus, et
rapit quod seminatum est in corde eius: hic
est qui secus viam seminatus est. Qui autem 20
super petrosa seminatus est, hic est, qui ver-
bum audit, et continuo cum gaudio accipit
illud: non habet autem in se radicem, sed 21
est temporalis, facta autem tribulatione et
persecutione propter verbum, continuo scan-
dalizatur. Qui autem seminatus est in spinis, 22 6,19-34.
hic est, qui verbum audit, et solicitudo saeculi 1 T e'9'
istius, et fallacia divitiarum suffocat verbum,
et sine fructu efficitur. Qui vero in terram 23

14 & ut adimpleatur | — in | dicens | intelleg- etc

15 cluserunt | ne quando | > oc. vid.
20 supra

22 > est sem. in spin.

33 3

13,24-33. SEGVNDVM MATTHAEVM.

bonam seminatus est, hie est qui audit ver-
bum, et intelligit, et fructum affert, et facit
aliud quidem centesimum, aliud autem sexa-
gesimum, aliud vero trigesimum.
36-48. 24 Aliam parabolam proposuit illis, dicens:
Simile factum est regnum caelorum homini,
qui seminavit bonum semen in agro suo.

25 cum autem dormirent homines, venit inimicus
eius, et superseminavit zizania in medio tri-

26 tici, et abiit. Cum autem crevisset herba, et
fructum fecisset, tunc apparuerunt et zizania.

27 Accedentes autem servi patrisfamilias, dixe-
runt ei: Domine, nonne bonum semen semi-
nasti in agro tuo? Unde ergo habet zizania?

28 Et ait illis: Inimicus homo hoc fecit: Servi
autem dixerunt ei , Vis , imus , et colligimus

29 ea? Et ait: Non: ne forte colligentes zizania,
3,12. 30 eradicetis simul cum eis et triticum. Sinite

utraque crescere usque ad messem, et in
tempore messis dicam messoribus : Colligite
primum zizania, et alligate ea in fasciculos
ad comburendum, triticum autem congregate
kc 4*3o-k. 31 in horreum meum. Aliam parabolam pro-
l 13^iö; posuit eis dicens: Simile est regnum caelorum
grano sinapis, quod accipiens homo semi-
Dn 4,9.i8. 32 navit in agro suo : quod minimum quidem

17,23; 31,6. , . 1 ,

Ps io4,i2. est omnibus semmibus : cum autem crevent,
maius est omnibus oleribus , et fit arbor,
ita ut volucres caeli veniant , et habitent

l 13,20.21. 33 in ramis eius. Aliam parabolam lo-
cutus est eis. Simile est regnum caelorum
fermento, quod acceptum mulier abscondit

23 centum | sexaginta | al. vero ] porro al. | triginta
27 patris fam. 30 — in 2°
32 holeribus

Kara Mafificuov 13,24— 33.

γήν οπαρείς, οϋτός έοτιν 6 τον λόγον άκούων

καί οννιείς, δς όη καρποφορεί καί ποιεί δ μεν ,ί

έκατόν, δ όέ έξήκοντα, δ όέ τριάκοντα,

85 "Αλλην παραβολήν παρέΰηκεν αύτοις λέγων* 24 86-48.
J'10 ώμοιώΰη ή βασιλεία των ούρανών άνΰρώπω ο πει-

ραντι καλόν οπέρμα έν τφ άγρφ αύτοϋ. έν όέ τφ 25 mc 4,27.
καΰεύόειν τους άνΰρώπονς ήλΰεν αύτον ό έχΰρός ob 81,40'
και έπέοπειρεν ζιζάνια άνά μέοον τον οίτον καϊ
άπήλΰεν. δτε όέ έβλάοτηοεν ό χόρτος και καρπόν 26
έποίηοεν, τότε έφάνη και τα ζιζάνια, προοελϋόντες 27 ;
όέ οί όονλοι τον οίκοόεοπότον εϊπον αύτφ' κύριε,
ούχί καλόν οπέρμα έοπειρας έν τφ οφ άγρφ;
πό$εν οϋν έχει ζιζάνια; 1 ό όέ έφη αύτοις' έχΰρός 28
άνθρωπος τοντο έποίηοεν. οί όέ όονλοι αύτφ
λέγονσιν Φέλεις οϋν άπελΰόντες ονλλέξωμεν αντά;
ό όέ φηοιν ον, μή ποτε ονλλέγοντες τα ζιζάνια 29
έκριζώοητε άμα αύτοις τον οιτον. άφετε ονναν- 30 s,i2.
ξάνεοΰαι άμφότερα έως τον ΰερισμοϋ' καϊ έν Αρ 14'15'
καιρφ τον Αερισμού έρώ τοις ΰερισταϊς· ονλλέξατε
πρώτον τα ζιζάνια και όήοατε αύτά εις όέομας
προς το κατακανοαι αύτά, τον όέ οίτον οννα-

86 γ άγετε εις την άποΰήκην μον. "Αλλην παρα- 31 Mf l'.soisa.
Ι7'2 βολην παρέΰηκεν αύτοις λέγων όμοία έοτίν ή L ™$*Λ9'*

βαοιλεία των ούρανών κόκκω οινάπεως, όν λαβών "^d.
άνθρωπος εοπειρεν έν τφ άγρφ αύτον* δ μικρό- 32 Dn 4,9.ιβ.

/ 3 ' ~ > «f c λ £ζ 17,23: 81,6

τερον μεν έοτιν πάντων των σπερμάτων, οταν όε Ρβ ι04,ΐ2.
αύξηΰχί, μείζον τών λαχάνων έοτιν και γίνεται
όένόρον , ώοτε έλ&είν τά πετεινό, τον ovpavov

87 καί καταακκινοΐν έν toTg κλάάοΐξ αντον. Αλλην 33 ιβ,β.

,8'5 παραβολήν έλάληοεν αύτοις* όμοία έοτίν ή βαοιλεία L ^20,21,
τών ούρανών ζύμη, ην λαβονοα γννη ένέκρνψεν

28 Η— όονλοι I Τ λεγουοιν αυτω 30 εως : h1 αχρι
h"T μέχρι | Η [εις] \ Κ ονναγετε 33 Η [ελαληα.

αυτοις]

31 παρε'ΰ. : ελαλησεν Ώα

13,34—45. Kara Maftficuov

είς άλεύρου σάτα τρία, έως οϋ έζυμώϋ'η δλον.
mc 4,88.84. 34 Ταϋτα πάντα έλάλησεν δ Ίησοϋς έν παραβολαϊς lso.ef
τοις δχλοις, καί χωρίς παραβολής ούδέν έλάλει
Ρβ 78,2. 35 αύτο ΐς * δπως πληρωμή το ρηΰεν δια τον προ-
φήτου λέγοντος* Ι.
άνοίζω εν Λαραβολαΐς το ατόμα μον,
ερενξομαι χεκρνμμένα άτζο καταβολής.
ι. 24-80. 36 Τότε άφεϊς τους δχλονς ήλ$εν είς την οίκίαν. 88 1
Kai προσήλΰον αύτφ οί μαΰηταί αύτοϋ λέγοντες* 140»Φ
διασάφησον ήμϊν τήν παραβολήν των ζιζανίων
37 του άγροϋ. δ δε άποκριΰείς είπεν* δ απείρων
ι κ 8,9. 38 το καλδν οπέρμα έοτίν δ υίδς του άνΰρώπου* δ
δε άγρός έοτιν δ κόσμος* το δε καλδν οπέρμα,
οϋτοί είσιν οί υίοϊ τής βασιλείας* τα δε ζιζάνιά
39 είοιν οί υίοϊ του πονηρού, δ δε έχΰρδς δ οπείρας
αυτά έοτιν δ διάβολος* ό δε ΰεριομδς ουντέλεια
j ΐδ,β. 40 αιώνος έοτιν, οί δε ΰεριοται άγγελοι είοιν. ώοπερ
οϋν συλλέγεται τα ζιζάνια και πυρί κατακαίεται,
zPh ι,8. 41 οϋτως έοται έν τή συντέλεια του αιώνος, άποστε-
25,8ΐ-4β. χε~ ^ ν<^^ το~ ^νν\ρ^πον τους άγγέλους αύτοϋ,

και συλλέξουσιν έκ τής βασιλείας αύτοϋ πάντα
τα σκάνδαλα και τοϋξ ποιονντας τψ άνομίαν,
so? 8,12.42 και βαλοϋσιν αύτούς είς την κάμινον τοϋ πυρός*
F*DnsX έκεϊ έσται δ κλαυ&μός και δ βρυγμδς των όδόν-
Dn ΐ2,8. 43 των. τότε οί δίκαιοι εκλάμ\\>οναιν ως δ ήλιος έν τή
βασιλεία τοϋ πατρός αύτών. δ έχων ώτα άκουέτω.
9,29. L 14,88. 44 Όμοια έοτιν ή βασιλεία των ούρανών ΰησαυρφ I
Prv μ! κεκρυμμένω έν τφ άγρφ, δν εύρων άνθρωπος
sir 20,82. έχρυψεν, καί άπό τής χαράς αύτοϋ ύπάγει
καί πωλεί όσα έχει και άγοράζει τον άγρόν
45 έκεινον. Πάλιν δμοία έστίν ή βασιλεία των 90

35 δια : hT+ Ηααιου | W χαταβολ. κοομου 36 HB,
προοηλΰαν \ όιαααφ. : Τ φρααον 44 οοα : hRT pr πάντα

34 ονόεν : ονκ Ώζ 37 ανΰρ. : ΰεου 28 40 (fin ')
43 cf 9 44 αν&ρ. : τις

SECVNDVM MATTHAEVM. 13,34—45.

in farinae satis tribus , donee fermentatum
est totum. Haec omnia locutus est Iesus 34 mc 4,ss.34.
in parabolis ad turbas : et sine parabolis non
loquebatur eis : ut impleretur quod dictum 35 r8 78,2.
erat per Prophetam dicentem:
Aperiam in parabolis os meum,
eructabo abscondita a constitutione mundi.

Tunc , dimissis turbis , venit in domum : 36 24-30.
et accesserunt ad eum discipuli eius, dicentes:
Edissere nobis parabolam zizaniorum agri.
Qui respondens ait illis: Qui seminat bonum 37
semen, est Filius hominis. Ager autem, est 38 1 κ 3,9.
mundus. Bonum vero semen, hi sunt filii
regni. Zizania autem, filii sunt nequam.
Inimicus autem, qui seminavit ea, est dia- 39
bolus. Messis vero, consummatio saeculi est.
Messores autem, angeli sunt. 1 Sicut ergo colli- 40 j is,e.
guntur zizania, et igni comburuntur: sic erit
in consummatione saeculi. mittet filius ho- 41 zPh 1,3.
minis angelos suos, et colligent de regno eius ^j1"46'
omnia scandala, et eos, qui faciunt iniqui-
tatem : 1 et mittent eos in caminum ignis. Ibi 42 8,12.
erit fletus , et stridor dentium. Tunc iusti 43 dq 12,3.
fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum.
Qui habet aures audiendi, audiat. 1 Simile 44 19,29. l 14,33.
est regnum caelorum thesauro abscon- Prv^i.
dito in agro: quern qui invenit homo,
abscondit, et prae gaudio illius vadit,
et vendit universa quae habet, et emit
agrum ilium. Iterum simile est regnum 45

35 adimpleretur

36 dissere

37 — illis
40 igne

43 patr. sui | — audiendi
35

13,46-57. SEGVNDVM MATTHAEVM.

caelorum homini negotiatori, quaerenti bonas
Prv 8,10.11. 46 margaritas. Inventa autem una pretiosa mar-
garita, abiit, et vendidit omnia quae habuit,
22,9.10. 47 et emit earn. Iterum simile est regnum
caelorum sagenae missae in mare, et ex
48 omni genere piscium congreganti. quam,
cum impleta esset, educentes, et secus littus
sedentes, elegerunt bonos in vasa, malos
25,32. 49 autem foras miserunt. Sic erit in consum-
matione saeculi : exibunt angeli , et separa-

50 bunt malos de medio iustorum, et mitteilt
eos in caminum ignis: ibi erit fletus, et stridor

51 dentium. Intellexistis haec omnia? Dicunt

52 ei: Etiam. Ait illis: Ideo omnis scriba doctus
in regno caelorum, similis est homini patri-
familias, qui profert de thesauro suo nova
et vetera.

Mcefi-e. 53 Et factum est, cum consummasset Iesus
7 otj';15nfi°; 54 parabolas istas, transiit incle. Et veniens in
i9,i; 2β,ι. patriam suam, docebat eos in synagogis
eorum, ita ut mirarentur, et dicerent: Unde
55 huic sapientia haec, et virtutes? Nonne
hie est fabri fllius? Nonne mater eius di-
citur Maria, et fratres eius, Iacobus, et
j 7,i5.52. 56 Ioseph , et Simon , et Iuclas ? et sorores
eius, nonne omnes apud nos sunt? Unde
j 4,44. 57 ergo huic omnia ista? Et scandalizabantur
in eo. * Iesus autem dixit eis : Non est pro-
pheta sine honore nisi in patria sua, et in

47 — piscium
52 patri fam.

Κατα Mafificuov

13,46—57

ούρανών έμπόρφ ζητούντι κάλους μαργαρίτας9

εύρων δε ένα πολύτιμον μαργαριτών άπελ- 46 Prv 8,10.11.

θών * πέπρακεν πάντα oca εϊχεν καί ήγόραοεν

ίΐ αυτόν. Πάλιν όμοια έστιν ή βασιλεία των 47 22,9.10.
ούρανών σαγήνη βληθείση εις την θάλασσαν και '
έκ παντός γένους συναγαγούση' ην δτε έπληρώθη 48
άναβιβάοαντες έπί τον αίγιαλόν καί καθίσαντες
συνέλεξαν τα καλά εις άγγη, τα δε οαπρά έξω
εβαλον. ούτως έσται έν τη συντέλεια του αιώνος* 49 25,82.
έξελεύσονται οι άγγελοι καί άφοριοϋοιν τους πονη- Ρβ 1,δ*
ρους έκ μέοου τών δικαίων, και βαλοϋσιν αύτούς 50 42. 8,ΐ2.
είς την κάμινον του πυρός · έκει εοται ό κλαυθμός £η ",β.10*
και ό βρυγμός τών όδόντων. Συνήκατε ταύτα 51
πάντα; λέγουοιν αύτφ· vaL ό δε έϊπεν αύτοϊς· 62 ΐ2,85.
δια τούτο πας γραμματεύς μαθητεύσεις τη βασι- '
λεία τών ούρανών όμοιος έοτιν άνθρώπω οικο-
δεσπότη, δοτις έκβάλλει έκ τού θησαυρού αύτού 53-58:
καινά και παλαιά. ?4$£.

)2 Και έγένετο δτε έτέλεοεν ό Ιησούς τάς πάρα- 53

ψ βολάς ταύτας, μετηρεν έκειθεν. καί έλθών είς 54
την πατρίδα αύτού έδίδαοκεν αύτούς έν τη συνα-
γωγή αύτών, ώστε έκπλήσσεσθαι αύτούς καί λέγειν
πόθεν τούτω ή σοφία αύτη και αί δυνάμεις; 1 ούχ 65
ούτός έστιν ό τού τέκτονος υιός; ούχ ή μήτηρ
αύτού λέγεται Μαριάμ και οί άδελφοϊ αύτού
Ιάκωβος και Ιωσήφ και Σίμων και Ιούδας; και 56 J 7,15.52.
αί άδελφαΐ αύτού ούχϊ πάσαι προς ήμάς είσιν;
πόθεν ούν τούτφ ταύτα πάντα;1 και έσκανδαλίζοντο 67 J μ*.

Μ έν αύτφ. * ό δε Ιησούς είπεν αύτοις' ούκ έστιν
προφήτης άτιμος ει μή έν τη πατρίδι και έν τη

45 εμπορω : hRT pr αν&ρωπω 52 ειπεν : h λέγει
55 Ιωσήφ : hri Ιωσης * Ιωάννης 57 τη 1° : hT-j- ιόια

46 πεπρακ. : επωλησεν 48 κάλλιστα 49 αιώνος : κό-
σμου 51 ναι : χνριε ζ 52 εκβαλλει : προφέρει Orig.
54 η : pr πάσα

13,58— 14,14, Kara Maftficuov

1-12:
Mc 6,14.17-80.

58 οικία αύτοϋ. καϊ ούκ έποίηοεν έκει δυνάμεις
πολλάς δια την άπιοτίαν αύτών.

14 'Εν έκείνφ τφ καιρφ ήκουοεν Ήρφδης δ τε-25 92
'^9,7-9; 2 τραάρχης την άκοην Ίηοοϋ, και είπεν τοις παιοιν 143'2ί
424' L83 αΰτ°ϋ* οϋτός έοτιν Ίωάνης δ βαπτιστής· αυτός
ήγέρΰη άπό των νεκρών, και δια τοϋτο αί δυνά-
ιι,2. 3 μεις ένεργοϋοιν έν αύτφ. Ό γαρ Ήρφδης κρατήοας m
τον Ίωάνην εδηοεν και έν φυλακή άπέΰετο δια
Ήρωδιάδα την γυναίκα Φιλίππου του άδελφοϋ
lv ΐ8,ΐ6 ; sofsil 4 αϋτοϋ · 1 ελεγεν γαρ δ Ίωάνης αύτφ· ούκ εξεοτίν
2ΐ,26. 5 οοι εχειν αυτήν, και &έλων αυτόν άποκτεϊναι
έφοβήΰη τον δχλον, δτι ως προφήτην αύτόν είχον.

6 γενεοίοις δε γενομένοις του Ήρφδου ώρχήοατο ή usi
Φυγάτηρ της Ήρωδιάδος έν τφ μέοψ και ήρεοεν

7 τφ Ήρφδη, όΰεν μεϋ·9 όρκου ώμολόγηοεν αύτη

8 δούναι δ έάν αίτήοηται. ή δε προβιβαοΰεϊοα
ύπό της μητρός αύτής* δός μοι, φηοίν, ώδε έπι

9 πινάκι την κεφαλήν Ίωάνου του βαπτιοτοϋ. και
λυπηθείς δ βαοιλεύς δια τους όρκους και τους

ΐ7,ΐ2. ίο ουνανακειμένους έκέλευοεν δοΰήναι, και πέμψας

11 άπεκεφάλιοεν Ίωάνην έν τη φυλακή, καϊ ήνέχΰη
ή κεφαλή αύτοϋ έπι πινάκι και έδόΰη τφ κορασίω,

12 και ήνεγκεν τη μητρι αύτής. και προοελΰόντες
οι μαΰηταϊ αύτοϋ ήραν το πτώμα και εΰαψαν αύτόν,

mc!6 8ΐ2-44 13 καί έλϋ'όντες άπήγγειλαν τφ Ίηοοϋ. Άκουσας 94
L 9)10-17! δε δ Ίηοοϋς άνεχώρηοεν έκεϊΰεν έν πλοίω εις 1ΜΜ
J Λ\ιΐ. ερημον τόπον κατ' ιδίαν καϊ άκούοαντες οι όχλοι
9,8β. 14 ήκολούΰηοαν αύτφ πεζη άπό τών πόλεων. Και
έξελϋ'ών,εϊδεν πολύν δχλον, και έοπλαγχνίσΰη έπ'
αϋτοις και έΰεράπευοεν τους άρρώοτους αύτών.

14,3 Ηρ. : W+ τοτε | Τ [Φίλιππου] 4 Τ— ο 7 Η μετα
13 hT πεζοί

58 τας απιατιας 14,2 ο βαπτ. : -\- ον εγω απεκεφαλιοα
6 — γενομενοις latt \ η ΰυγατ. αυτόν Ηρωόιας 8 — επι
πινάκι την 9 ελυπηΰη et δια δε ζ 12 αωμα ζ
37

SECVNDVM MATTHAEVM. 13,58—14,14.

domo sua. Et non fecit ibi virtutes multas 58
propter incredulitatem illorum.

— In illo tempore audivit Herodes tetrarcha 14 mc Ι,ιΪλί-βο,
famam lesu: 1 et ait pueris suis: Hie est 2 Iji^f.2o\
Ioannes Baptista: ipse surrexit a mortuis, et

Y ideo virtutes operantur in eo. Herodes enim 3 11,2.
tenuit Ioannem, et alligavit eum: et posuit in
carcerem propter Herodiadem uxorem fratris

sui. Dicebat enim illi Ioannes: Non licet tibi 4 lv 18,16520,21,
habere earn. Et volens ilium occidere, timuit 5 21,26.
populum: quia sicut prophetam eum habe-

Y bant. Die autem natalis Herodis saltavit filia 6
Herodiadis in medio, et placuit Herodi. Unde 7
cum iuramento pollicitus est ei dare quod-
cumque postulasset ab eo. At ilia praemo- 8
nita a matre sua, Da mihi, inquit, hie in
disco caput Ioannis Baptistae. Et contrista- 9
tus est rex: propter iuramentum autem, et
eos, qui pariter recumbebant, iussit dari.
Misitque et decollavit Ioannem in carcere. 10 17,12.
Et allatum est caput eius in disco, et datum 11

est puellae, et attulit matri suae. Et acce- 12
dentes discipuli eius, tulerunt corpus eius,
et sepelierunt illnd: et venientes nuncia-
Yverunt lesu. Quod cum audisset Iesus, 13, mc36~3i-44.
secessit inde in navicula, in locum deser- je'i-i3.7,
tum seorsum : et cum audissent turbae,
secutae sunt eum pedestres de civitatibus.
Et exiens vidit turbam multam , et miser- 14 9,3β.
tus est eis , et curavit languidos eorum.

14,1 audiit 9 g iusiurandum

11 tulit 12 — eius 2°

13 $ in naviculam

14 eis ] eius

14,15-27. SEGVNDVM MATTHAEVM.

15 Vespere autem facto , accesserunt ad eum ψ
cliscipuli eius, dicentes: Desertus est locus,
et hora iam praeteriit: dimitte turbas, ut

16 euntes in castella, emant sibi escas. Iesus
autem dixit eis: Non habent necesse ire:

17 date illis vos manducare. Responderunt ei:
Non habemus hie nisi quinque panes, et duos

18 pisces. Qui ait eis: Afferte mihi illos hue.

19 Et cum iussisset turbam discumbere super
foenum, acceptis quinque panibus, et duobus
piscibus , aspiciens in caelum benedixit ; et
fregit, et dedit discipulis panes, discipuli

2 Rg 4,44 20 autem turbis. Et manducaverunt omnes , et
saturati sunt. Et tulerunt reliquias, duodecim
21 eophinos fragmentorum plenos. Manducan-
tium autem fuit numerus, quinque millia
22 3β virorum, exceptis mulieribus, et parvulis.
mc θ,45-5β. 22 Et statim compulit Iesus discipulos ascendere ψ
J β'15"21· in naviculam, et praecedere eum trans fretum,
l e,i2; 9,i8. 23 donee dimitteret turbas. Et dimissa turba,

ascendit in montem solus orare. * Vespere !*>

24 autem facto solus erat ibi. navicula autem
in medio mari iactabatur fluctibus : erat

25 enim contrarius ventus. Quarta autem vigi-
lia noctis, venit ad eos ambulans super mare.

l 24,37 26 Et videntes eum super mare ambulantem,
turbati sunt, dicentes: Quia phantasma est.
27 Et prae timore clamaverunt. 1 Statimque Iesus
locutus est eis, dicens: Habete fiduciam: ego

18 > illos mihi

19 supra | faenum etc \ autem dederunt

21 mili a etc

22 stat. iussit discipulos
25.26 §pi supra

Kara Maftficuov 14, ι δ— 27«

Bb όψίας δε γενομένης προοήλΰον αύτφ οί μαΰηταί 15
Γ>1 λέγοντες* έρημος έοτιν ο τόπος καί ή ώρα ήδη παρ-
ήλΰεν άπόλνοον οϋν τους όχλους, Ινα άπελΰόντες
εις τάς κώμας άγοράοωοιν έαυτοϊς βρώματα. ό 16
όέ Ίησοϋς εϊπεν αύτοϊς· ού χρείαν έχουοιν άπελ-
ΰεϊν όότε αύτοϊς ύμεϊς φαγεϊν. οί δε λέγουοιν 17
αύτφ* ούκ έχομεν ώδε εί μη πέντε άρτους καί
δύο ίχϋύας. ό δε εϊπεν · φέρετέ μοι ώδε αύτούς. 18
και κελεύοας τους όχλους άνακλίΰήναι επί του 19 J «,« ; ι?

/ λ λ > ι / 3τ ·. * , c , Act 20,86.

χόρτου, λαβών τους πέντε άρτους και τους ουο
ίχΰ'ύας, άναβλέψας εις τον ούρανόν εύλόγηοεν, καί
κλάοας εδωκεν τοις μαΰηταϊς τοϋς άρτους, οί δε
μαΰηταί τοις όχλοις. και εφαγον πάντες και 20 a Rg μ*.
έχορτάαΰηοαν , και ήραν το περιοοεϋον των κλα-
ομάτων, δώδεκα κοφίνους πλήρεις» οί δε έοΰίοντες 21
ήααν άνδρες ώοεί πεντακιο χίλιοι χωρίς γυναικών

96 καί παιδιών. Καί [ευθέως] ήνάγκαοεν τους 22 Μ*26~46-5<

8'β μάνητας έμβήναι εις το πλοϊον καί προάγειν αύτόν J 6,15-21.

9,2 εις το πέραν, έως οϋ άπολύοη τους όχλους, καί 23 l 0,12; 9,18
άπολύοας τοϋς όχλους άνέβη εις το όρος κατ' ιδίαν

Μ προοεύξασΰαι. * όψίας δε γενομένης μόνος ήν έκει.
το όέ πλοιον ήδη οταδίους πολλούς άπό της γης 24
άπειχεν, βαοανιζόμενον ύπό των κυμάτων, ήν γαρ
έναντίος ό άνεμος, τετάρτη δε φυλακή της νυκτός 25 j*b779,280,
ήλΰεν προς αύτούς περίπατων έπί την θάλασσαν. is 43,ίβ.
οί δε μαΰηταί ίδόντες αύτόν έπί της Φαλάοοης 26 l 24,37.
περιπατούντα έταράχϋηοαν λέγοντες ότι φάνταομά
έοτιν, καί άπό του φόβου έκραξαν, εύΰύς δε 27
έλάλησεν [ό Ίηοοϋς] αύτοϊς λέγων ΰαροειτε, έγώ

15 HR προοηλϋαν | hT παρηλ&εν ηδη· \ KR— ονν
16 Τ— Ιησονς 19 h και εκελεναεν . . . και λαβών
22 [ενΰεως] : RW-T | W μα&. αντον \ Κ— το 1°
24 οταδ. . . . απειχεν (W-ε), : hRT μέσον της Φαλασοης ην
26 οι όε μαϋ. ιδ. : Τ ιδοντες όε 27 [ο Ιηο.] : RW-T

19 τονς χορτονς ζ τον χορτον Ό
88

14,28—15,6. Κατα Maftftaiov

28 είμι· μη φοβείστε, άποκριΰεϊς δε αύτφ ό Πέτρος i6it
εϊπεν κύριε, εί σν εϊ, κέλευοόν με έλΰεΐν προς

29 σε επί τα ϋόατα. 1 ό όέ εϊπεν έλΰέ. και καταβάς
άπό τον πλοίον Πέτρος περιεπάτηοεν έπϊ τα

30 ύδατα και ήλ$εν προς τον Ίησονν. βλέπων δε Ι
τον άνεμον έφοβή&η, και άρξάμενος καταπόντιζε-

8,26; 28,17.31 σΰαι εκραξεν λέγων κύριε, οώοόν με, εύΰέως δε
ό Ίησονς έκτείνας την χείρα έπελάβετο αύτον, και
32 λέγει αύτφ' όλιγόπιατε, εις τί έδίοταοας; Χκαϊ άνα- ΐ52,<
βάντων αύτών εις το πλοιον έκόπαοεν ό άνεμος, I
J 1,49.33 οί δε εν τφ πλοίω προοεκύνηοαν αύτφ λέγοντες·
mc β, 58 S. 34 άλη&ώς ΰεον νιος εί· Και διαπεράααντες ήλΦον 97 <
35 έπί την γήν εις Γεννησαρέτ. και έπιγνόντες αύτον 1 53,.
οί άνδρες τον τόπον έκείνον απέστειλαν εις δλην
την περίχωρον έκείνην, και προοήνεγκαν αύτφ πάν-
9,2ΐ. L 6,ΐ9. 36 τας τονς κακώς έχοντας, και παρεκάλονν αύτον
ίνα μόνον άψωνται τον κρασπέδον τον ίματίον
1-20· αύτον· και δοοι ηψαντο διεσώθησαν.
mc 7,ι-23. 15 Τότε προσέρχονται τφ Ίησοϋ άπό Ιεροσολύμων 28$
Dt 4,2. 2 Φαρισαϊοι και γραμματείς λέγοντες· δια τί οί16^
' ' μαΰηταί σον παραβαίνονσιν την παράδοσιν των
πρεσβντέρων ; ού γαρ νίπτονται τάς χείρας οταν
3 άρτον έσΰίωσιν. ό δε άποκριΰεϊς εϊπεν αύτοις·
δια τί και ύμεϊς παραβαίνετε την έντολην τον
Εχ 2ο,ΐ2; 4 ΰεοϋ δια την παράδοσιν ύμών; δ γαρ θεός εϊπεν
m 6,ΐ6. τίμα τον πατέρα καΐ τψ μητέρα, καί* ό χακολογών
Prv 28,24. 5 πατέρα ?/ μητέρα &ανάτω τελεντάτω * ύμεις δε
λέγετε· δς άν εϊπη τφ πατρι η τη μητρί· δώρον
6 δ έάν εξ έμον ώφεληθης, 1 ού μη τιμήσει τον πατέρα
αύτον ή την μητέρα αύτον· και ήκνρώσατε τον

28 Η αντω post ειπεν 29 και ηλ&. : hB, ελ&ειν
34 Η ηλΰαν 36 Η [αυτόν] 15,4 ειπεν : Τ ενετειλατο
λέγων 6 HE,— η την μητέρα αντου

30 ανεμον : + ιοχνρον Ώζ 34 επι : εις et — εις ζ |
Γεννηααρ 15,1 απο : pr οι ζ δ (ώφελή'&ης JB*) 6 ου
pr ονόεν εστίν ν* pr και ζ \ τον λογον : την εντολην ζ
39

SECVNDVM MATTHAEVM. 14,28—15,6.

sum, nolite timere. Respondens autem Petrus 28

dixit: Domine, si tu es, iube me ad te venire

super aquas. 1 At ipse ait: veni. Et descen- 29

dens Petrus de navicula, ambulabat super

aquam ut veniret ad Iesum. Videns vero 30

ventum validum, timuit: et cum coepisset

mergi, clamavit dicens: Domine, salvum me

fac. Et continuo Iesus extendens manum, 31 8,26.

apprehendit eum: et ait illi: Modicae ficlei,

quare dubitasti? Et cum ascendissent in 32

naviculam, cessavit ventus. Qui autem in 33

navicula erant, venerunt, et adoraverunt eum,

dicentes: Vere filius Dei es. Et cum trans- 34

fretassent, venerunt in terram Genesar. Et 35

cum cognovissent eum viri loci illius, mise-

runt in universam regionem illam , et obtule-

runt ei omnes male habentes: et rogabant 36 9,21. l 6,19.

eum ut vel flmbriam vestimenti eius tangerent.

Et quicumque tetigerunt, salvi facti sunt.

Tunc accesserunt ad eum ab Ierosolymis 15 mI~?^2B.
Scribae, et Pharisaei, dicentes : Quare disci- 2 Dt 4,2.
puli tui transgrediuntur traditionem seniorum? L n'38,
non enim lavant manus suas cum panem
manducant. Ipse autem respondens ait illis: 3
Quare et vos transgredimini mandatum Dei
propter traditionem vestram? Nam Deus 4 ex 20,12;
dixit: Honora patrem, et matrem. et: Qui d^Ä
maledixerit patri, vel matri, morte moriatur. -
Vos autem dicitis: Quicumque dixerit patri, 5
vel matri, Munus quodcumque est ex me,
tibi proderit: et non honorificabit patrem 6
suum, aut matrem suam: et irritum fecistis

28 > venire ad te 31 adpreh- etc 32 § ascen-
disset 34 gennesar

15,2 φ traditiones 4 patr. tiium | male dix-
erit 6 — suam

15,7—22. SEGVNDVM MATTHAEVM.

mandatum Dei propter traditionem vestram.
is 29,i3 lxx. 7 Hypocritae, bene prophetavit de vobis Isaias,
dicens :

8 Populus hie labiis me honorat:

cor autem eorum longe est a me.

9 Sine causa autem colunt me,

docentes doctrinas, et mandata hominum.
10 Et convocatis ad se turbis, dixit eis: Audite,
12,34. ι τ 4,4. 11 et intelligite. Non quod intrat in os , coin-
quinat hominem: sed quod procedit ex ore,
12 hoc coinquinat hominem. Tunc accedentes
discipuli eius, dixerunt ei: Scis quia Phari-
j i5,2. 13 saei audito verbo hoc, scandalizati sunt? At
ille respondens ait: Omnis plantatio, quam
non plantavit Pater meus caelestis, eradica-
23,24. l e,39. 14 bitur. Smite illos : caeci sunt , et duces
j 9,40. it 2,i9. caecorum. caecus autem si caeco ducatum

15 praestet, ambo in foveam cadunt. Respon-
dens autem Petrus dixit ei: Edissere nobis

16 parabolam istam. At ille dixit : Adhuc et vos

17 sine intellectu estis? Non intelligitis quia
omne, quod in os intrat, in ventrem vadit,

18 et in secessum emittitur? Quae autem pro-
cedunt de ore, de corde exeunt, et ea coin-

Gn 8,21. 19 quinant hominem: de corde enim exeunt co-
gitationes malae, homicidia, adulteria, fornica-
tiones, furta, falsa testimonia, blasphemiae.
20 ι haec sunt, quae coinquinant hominem. Non
lotis autem manibus manducare, non coin-
quinat hominem.
21-28: 21 Et egressus inde Iesus secessit in
0 '22 partes Tyri, et Sidonis. Et ecce mulier
Chananaea a finibus illis egressa clamavit,

9 — et 12 — hoc u — et

Kara Maftftaiov 15,7-— 22.

λόγον του θεού δια την παράδοσιν ύμών. ύποκρι- 7 ΐβ 29,ιβ lxx.
ταί, καλώς έπροφήτευσεν περί ύμών Ησαΐας λέγων

ό λαος οντος τοις χείλεαίν με τιμα, 8 J δ,42 ; ιβ,β.

ή όέ καρδία αντών πόρρω απέχει άιζ' εμον'
μάτην δε σέβονται με, 9
διδάαχοντες διδαΰκαλίας εντάλματα άν&ρώτίων.
Και προοκαλεοάμενος τον δχλον εϊπεν αύτοϊς* 10
άκούετε και συνίετε* 1 ού το είοερχόμενον εις το οτόμα 11 12,34. ι τ 4,4.
κοινοί τον ανθρωπον, άλλα το έκπορευόμενον έκ c 8'6'

,ιο του οτόματος, τούτο κοινοί τον άνθρωπον. Τότε 12
προσελθόντες οι μαθηταί λέγουοιν αύτφ' οϊδας
δτι οί Φαριοαϊοι άκούοαντες τον λόγον έσκανδα-
λίσΰησαν; δ δε άποκριΰείς εϊπεν πάσα φυτεία 13 J 15,2.
ην ούκ έφύτευοεν δ πατήρ μου δ ούράνιος έκριζω·

β,5 ΰήσεται. άφετε αύτούς· τυφλοί είοιν όδηγοί τυφ- 1423,24. l β,89.
λών τυφλός δε τυφλόν έάν δδηγη, άμφότεροι J9' '

7,6 εις βόΰυνον πεσούνται. Αποκριθείς δε ό Πέτρος 15
εϊπεν αύτφ' φράοον ήμιν την παραβολήν. ό δε 16
εϊπεν άκμήν και ύμεις άούνετοί έοτε; ού νοείτε 17
δτι παν το είοπορευόμενον εις το οτόμα είς την
κοιλίαν χωρεί και είς άφεδρώνα έκβάλλεται; τα 18
όέ έκπορευόμενα έκ του οτόματος έκ της καρδίας
έξέρχεται, κάκεινα κοινοί τον άνΰρωπον. έκ γαρ 19 αη β,2ΐ.
της καρδίας έξέρχονται διαλογισμοί πονηροί, φόνοι,
μοιχεϊαι, πορνεϊαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασ-
φημίας ταύτα έστιν τα κοινούντα τον άνΰρω- 20
πον το δέ άνίπτοις χερσίν φαγειν ού κοινοί τον
άνΰρωπον.

99 Και έξελΦών έκεϊΰεν δ Ιησούς άνεχώρησεν είς 21 2ΐ-2β:
τα μέρη Τύρου και Σιδώνος. και ιδού γυνή Χανα- 22 ι Rgn~e-k.
ναία άπό τών ορίων έκείνων έξελΦούσα έκραζεν Μο 8'8,

6 λογον : hT νομον 14 h Τ οδηγοί ειοιν τυφλοί \

τνφλων : [h] — Κ 22 hT εκραξεν W εκραυγαζεν

8 απέχει, : εστίν 11 ου : -f- παν | κοινωνεί it 18 14 αυτούς :
τους τυφλούς 17 ουπω ζ . 18 cf 11 20 κοινωνουντα
40

15,23—33· Kara Maftdcuov

λέγουσα* έλέηοόν με, κύριε νιος Δανείδ· ή ΰυγάτηρ
23 μον κακώς δαιμονίζεται, ό δε ουκ άπεκρίΰη
αύτη λόγον. και προοελΰόντες οί μαΰηται αύτοϋ
ήρώτονν αυτόν λέγοντες9 άπόλυοον αύτήν, δτι
ιο,β. 24 κράζει δπιοϋεν ήμών. ο δε άποκριΰεϊς είπεν ΐδβ,Ι
' ~ ' ούκ άπεοτάλην ει μη εις τα πρόβατα τα άπολω·

25 λότα οίκου Ίοραή)*. ή δε έλΰοϋσα προοεκύνει ΐ5θ,*|

26 αύτφ λέγουοα· κύριε, βοήΰει μοι. δ δε άποκρι-
Φεις είπεν % ούκ εοτιν καλόν λαβείν τον άρτον

27 των τέκνων και βαλειν τοις κυναρίοις. ή δε είπεν
ναί, κύριε* και γαρ τα κυνάρια έοΰίει άπό των
ψιχίων των πιπτόντων άπό της τραπέζης των

8,ιο.ΐ8. 28 κυρίων αύτών. τότε άποκριΰεις ό Ίηοοϋς είπεν
αύτη* ώ γύναι, μεγάλη οου ή πίοτις· γενηΰήτω
οοι ως θέλεις, και ίάΰη ή ΰυγάτηρ αυτής άπό
της ώρας εκείνης.
,ι. mc 7,8ΐ. 29 Και μεταβάς έκεϊΰεν ό Ίηοοϋς ήλΰεν παρά 30 ί
την ΰάλαοσαν της Γαλιλαίας, και άναβάς εις το 160,ί
mc δ,ιο. 30 όρος έκάΰητο έκει. και προοήλΰον αύτφ όχλοι
πολλοί έχοντες μεΰ' έαυτών χωλούς, κυλλούς,
τυφλούς, κωφούς, και έτέρους πολλούς, και εριψαν
αύτούς παρά τους πόδας αύτοϋ · και έΰεράπευοεν
ιι,4 ■· 31 αύτούς· ώστε τον δχλον ΰαυμάοαι βλέποντας
L ι\ιβ. κωφούς λαλοϋντας, κυλλούς ύγιεις και χωλούς
περιπατοϋντας και τυφλούς βλέποντας· και έδό-
Mc28*-io 32 iaoav τον &ε°ν Ίοραήλ. Ό δε Ίηοοϋς προοκαλε- si
Ή,ϋ! οάμενος τούς μαΰητάς αύτοϋ είπεν οπλαγχνίζομαι
έπί τον δχλον, δτι ηδη ήμέραι τρεις προομένουοίν
μοι και ούκ εχουοιν τί φάγωοιν · και άπολϋσαι αύτοϋς
33 νήοτεις ού ΰέλω, μη ποτε έκλυΰώοιν έν τη όδφ. και
λέγουοιν αύτφ οί μαΰηταί· πόΰ·εν ήμϊν έν έρημία

30 ηαρα : νπο \ αντονς 2° : -\- παντας
41

SEGVNDVM MATTHAEVM. 15,23-33.

dicens ei: Miserere mei Domine fili David:
filia mea male a daemonio vexatur. Qui non 23
respondit ei verbum. Et accedentes discipuli
eius rogabant eum dicentes: Dimitte earn:
quia clamat post nos. Ipse autem respon- 24 ιο,β.
dens, ait: Non sum missus nisi ad oves, quae
perierunt domus Israel. At ilia venit, et ado- 25
ravit eum, dicens: Domine, adiuva me. Qui 26
respondens ait: Non est bonum sumere panem
filiorum, et mittere canibus. At ilia dixit: 27
Etiam Domine: nam et catelli edunt de mi eis,
quae cadunt de mensa dominorum suorum.
Tunc respondens Iesus, ait illi: Ο mulier, 28 8,io.is.
magna est fides tua: fiat tibi sicut vis. Et
sanata est filia eius ex ilia hora.

Et cum transisset inde Iesus, venit secus 29 mc 7,81.
Mare Galilaeae: et ascendens in montem,
sedebat ibi. Et accesserunt ad eum turbae 30 mc s,io.
multae, habentes secum mutos, caecos, clau-
dos, debiles, et alios multos: et proiecerunt
eos ad pedes eius , et curavit eos : ita ut 31 mc 7,37.
turbae mirarentur videntes mutos loquentes,
claudos ambulantes, caecos videntes: et magni-
ficabant Deum Israel. Iesus autem , convo- 32 mc ejiS
catis discipulis suis, dixit: Misereor turbae, im*.
quia triduo iam perseverant mecum, et non
habent quod manducent: et dimittere eos
ieiunos nolo, ne deficiant in via. Et dicunt 33
ei discipuli : Unde ergo nobis in deserto

28 eius ] illius

30 mut. clodos caec.

31 clodos

15,34-16,8. SEGVNDVM MATTHAEVM.

panes tantos, ut saturemus turbam tantam?

34 1 Et ait illis Iesus : Quot habetis panes ? At
illi dixerunt: Septem, et paucos pisciculos.

35 Et praecepit turbae, ut discumberent super

36 terram. Et accipiens septem panes, et pisces,
et gratias agens, fregit, et dedit discipulis

37 suis, et discipuli dederunt populo. Et come-
derunt omnes, et saturati sunt. Et quod
superfuit de fragmentis, tulerunt septem

38 sportas plenas. Erant autem qui mandu-
caverunt, quattuor millia hominum, extra

39 parvulos, et mulieres. Et, dimissa turba,
ascendit in naviculam : et venit in fines
Mage dan.

Mc 8,11-21. 16 Et accesserunt ad eum Pharisaei, et Sad- ~

12,38. ducaei tentantes : et rogaverunt eum ut signum
l 12,54-58. 2 de caelo ostenderet eis. At ille respondens, *J
ait illis: Facto vespere dicitis: Serenum erit,
11,4. 3 rubicundum est enim caelum. Et mane: Hodie

tempestas, rutilat enim triste caelum. *Faciem~
ergo caeli diiudicare nostis: signa autem tem-
jona 2,1. 4 porum non potestis scire? Generatio mala et
12,39.40. adultera signum quaerit: et signum non da-
bitur ei, nisi signum Ionae prophetae. Et
5 relictis illis, abiit. Et cum venissent disci-
puli eius trans fretum, obliti sunt panes ac-
l 12,1. 6 cipere. Qui dixit illis: Intuemini, et cavete1^
a fermento Pharisaeorum , et Sadducaeorum.
7 At illi cogitabant intra se dicentes : Quia panes γ
e,ao. 8 non accepimus. Sei ens autem Iesus, dixit: Quid
cogitatis intra vos modicae fidei, quia panes non

34 > panes habetis

35 discumberet 38 man due aver ant
16,2 illis ] eis

3 — scire 4 — prophetae
7.8 inter

Kara Maft&acov 15,34—16,8.

άρτοι τοοοϋτοι ώστε χορτάοαι δχλον τοοοϋτον; και 34
λέγει αύτοις δ Ίηοοϋς % πόοονς άρτους έχετε; οί
δε ' είπαν έπτά, καί ολίγα ίχΰύδια. καί παρ ay- 35
γείλας τφ δχλφ άναπεοείν έπί την γήν 1 ελαβεν 36
τους έπτά άρτους καϊ τους Ιχΰύας καί εύχαρι-
οτήοας εκλαοεν καϊ έόίδου τοϊς μαΰηταϊς, οί δε
μαΰηται τοις δχλοις. καϊ εφαγον πάντες καί 37
έχορτάσΰηοαν, καί το περιοοεϋον των κλαομάτων
ήραν έπτά οφυρίδας πλήρεις, οί δε έσΰίοντες 38
ήσαν τετρακιοχίλιοι άνδρες χωρίς γυναικών και
παιδιών. Και άπολύοας τους όχλους ένέβη εις το 39
πλοιον, καϊ ήλν^εν εις τά δρια Μαγαδάν.

Καί προοελΰόντες οί Φαριοαϊοι καί Σαδδου-\§ Μ^β,ίι-ίΐ.
καιοι πειράζοντες έπηρώτηοαν αύτδν οημειον έκ ΐ2,8β.
του ούρανοϋ έπιόεϊξαι αύτοις. δ δε άποκριΰεϊς 2 l 12,54-66.
ειπεν αύτοϊς· [όψίας γενομένης λέγετε9 εύδία,
πυρράζει γάρ δ ούρανός' 1 και πρωί' οήμερονχειμών, 3 ιμ·
πυρράζει γάρ οτυγνάζων δ ουρανός, το μεν πρόο-
ωπον του ούρανοϋ γινώοκετε διακρίνειν, τά δε
σημεία των καιρών ού δύναοΰε;] γενεά πονηρά 4 Jona 2,1.

> ι \ ~ y u ~ \ » } 12,89.40,

και μοιχαλις οημειον επιζητεί, και οημειον ου

δοΰήσεται αύτη εί μή το οημειον Ίωνα. και

καταλιπων αύτούς άπήλΰεν. Και έλϋ'όντες οί 5

μαΰηται εις το πέραν έπελάΰοντο άρτους λαβείν.

δ δε Ίηοοϋς εϊπεν αύτοϊς9 δρατε καί προσέχετε 6 l 12,1.

άπδ της ζύμης τών Φαριοαίων καί Σαδδουκαίων.

οί δε διελογίζοντο έν έαυτοις λέγοντες δτι άρτους 7 j μ».

ούκ έλάβομεν. γνοϋς δε δ Ίηοοϋς εϊπεν τί δια- 8 β,βο.

λογίζεστε έν έαυτοις, όλιγόπιοτοι, δτι άρτους ούκ

34 RT ειπον 37 RT οπυριδας 38 ηοαν : h+ ως | hT
παιό. κ. γυναιχ. 16,2 Η [οι] \ hT επηρωτων 2.3 [οψυας
. . . όυναοΰέ] : [Η]| W 5 fin; : Η. 4 W αιτεί, 5 hW
λαβείν άρτους

35.36 παραγγειλας . . . ελαβεν : εκελενοε . . . χαι λα-
βων ζ 39 Μαγόαλα ϊ 16,3 ουρανός : αηρ | το : pr υπο-
χριται € \ Λυν. : Λοχιμ,αζετε JL : ουνι,ετε 8 : -+* όοχψαζειν G :
γνωναι 245. 1012 4 — και μοιχαλις
42

16,9— 21. Kara Maftftcuov

14,17-21. 9 έχετε; οϋπω νοείτε, ούδε μνημονεύετε τους πέντε
mc 6,52. %ρτονς %fov ^πεντακισχιλίων καί πόοονς κοφίνονς
15,84-88. ίο έλάβετε; ούδε τους έπτά άρτους των τετρακισχι-
11 λίων καί πόσας σφυρίδας έλάβετε; πώς ού νοείτε
δτι ού περί άρτων είπον ύμϊν; προοέχετε δε άπό
J β,27. 12 της ζύμης των Φαριοαίων και Σαδδουκαίων. τότε
ουνήκαν δτι ούκ εϊπεν προοέχειν άπό της ζύμης
[των άρτων], άλλα άπό της διδαχής των Φαριοαίων
και Σαδδουκαίων.
Mc8~27°3o 13 Έλϋ'ών δε ό Ίηοοϋς εις τα μέρη Καιοαρίας $
L 9,ΐ8-2ΐ! της Φιλίππου ήρώτα τους μάνητας αύτοϋ λέγων · 11
τίνα λέγουοιν οί άνθρωποι είναι τον υίόν του I
ΐ4,2. ΐ7,ιο. 14 άνθρωπου ; οί δε είπαν οί μεν Ίωάνην τον
2L15;ie! βαπτιοτήν, άλλοι δέ Ήλείαν, έτεροι δε Ίερεμίαν )
15 ή ένα των προφητών, λέγει αύτοις* ύμεις δε τίνα \
2β,68. j 6,69. 16 με λέγετε είναι; άποκριΰεϊς δέ Σίμων Πέτρος είπεν
β 1,16.16. 17 ού εί δ Χριοτός ό υιός του ϋ'εοϋ τον ζώντος, άπο- «
17'4,δ' κριθείς δε ό Ίηοοϋς εϊπεν αύτφ* μακάριος εί, ί
j ι,42. ε 2,2ο. Σίμων Βαρίων α, δτι σαρξ καί αίμα ούκ άπεκά- 1
Job 3β'ΐ7. λυψέν οοι άλλ' ό πατήρ μου ό έν τοις ούρανοϊς. Ι
Jr ι,Ίθ! 18 κάγώ δέ οοι λέγω δτι ού ει Πέτρος, και έπϊ ταύτη I
Pe9,iS4a;Pio7,'i8.' τϋ πέτρα οίκοδομήοω μου την έκκληοίαν, καί I
ΐ8,ΐ8. 28,ΐ8. 19 πύλαι ξ,δου ού κατιοχύοουοιν αύτής. δώοω οοι |
Mj 2o,'2s.' τάς κλείδας τής βαοιλείας τών ούρανών, καί δ εάν Ι
ΑΡ ι,ΐ8. δήοης επί τής γής εοται δεδεμένον έν τοις ούρανοϊς, 1
καί δ έάν λύσης έπί τής γής εοται λελυμένον έν |
ΐ7,9. 20 τοις ούρανοίς. τότε έπετίμηοεν τοις μαΰηταίς f
Iva μηδενί ειπωσιν δτι αύτός έοτιν ό Χριστός.
mc 8,8ΐ-9,ι. 21 Άπό τότε ήρξατο Ιησούς Χριστός δεικνύειν τοις ϊ
ίο 9 'Τϊ ΐ9* μαΰηταίς αύτοϋ δτι δει αύτόν εις Ιεροσόλυμα άπελ-

12,40. J 2,19.

8 έχετε : Τ ελαβετε 10 RT σπυριόας 12 [των άρτων] : RW :
Τ των Φαριοαίων και Σαόόονχαιων | W αλλ" | W τ. Σ. κ. Φ.
17 Η [τοις] 20 επετιμ. : hRT όιεατειλατο 21 Ιησ. Χρίστος :
h"T ο Ιηο. h"R Ιηο. hr» -

13 τινα : -f Α*β Ι>5 I — τον 16 οωζοντος 17 — Βαρι. . . .
ουρανοις Tat. | βαρ Ιωνα ζ 18 — καγω . . . οτι et — και επι . . .
εκκληο. Tat. | ου κατισχ. αυτής : te non vincentTat. 19 — vers.
Tat. I pr xai < | σοι όωσω 43

SECVNDVM MATTHAEVM. 16,9—21.

habetis? Nondum intelligitis, neque recorda- 9 14,17-21.

mini quinque panum in quinque millia homi-

num , et quot cophinos sumpsistis ? neque 10 15,34-38.

septem panum in quattuor millia hominum,

et quot sportas sumpsistis? Quare non in- 11

telligitis, quia non de pane dixi vobis: Ca-

vete a fermento Pharisaeorum, et Sadducae-

orum ? Tunc intellexerunt quia non dixerit 12 j 6,27.

cavendum a fermento panum, sed a doctrina

Pharisaeorum, et Sadducaeorum.

Venit autem Iesus in partes Caesareae 13 mc 8T27-30.
Philippi: et interrogabat discipulos suos, di- L 9>18-21-
cens: Quern dicunt homines esse Filium ho-
minis ? At illi dixerunt : Alii Ioannem Bap- 14 14,2. 17,10.
tistam, alii autem Eliam, alii vero Ieremiam,
aut unum ex prophetis. Dicit illis Iesus: Vos 15
autem quern me esse dicitis ? Respondens 16 j 6,69.
Simon Petrus dixit : Tu es Christus , filius

'Dei vivi. Respondens autem Iesus, dixit ei: 17 g 1,15.16.
Beatus es Simon Bar Iona: quia caro, et 17'4,5,
sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus,
qui in caelis est. Et ego dico tibi, quia tu 18 jGb se.iz.2'20'
es Petrus, et super hanc petram aedificabo p8v'l%07,i8.
ecclesiam meam , et portae inferi non prae- SaP 1β>13·
valebunt adversus earn. Et tibi dabo claves 19 ιβ,ιβ.
regni caelorum. Et quodcumque ligaveris Ap 1,18'
super terram, erit ligatum et in caelis: et
quodcumque solveris super terram, erit solu-

I tum et in caelis. Tunc praecepit discipulis 20 17,9.
suis ut nemini dicerent quia ipse esset Iesus
Christus. 21-28:

Exinde coepit Iesus ostendere discipulis 21 ^ V22-279'1'
suis , quia oporteret eum ire Ierosolymam, 12,4o. j 2,19.

9 qu. t milium f horn. 10 quatt. f milium f hom.
15 — Iesus 17 — ei | ^ Bariona
18 adversum 19 — et 3° 5°

16,22—17,4. SEGVNDVM MATTHAEVM.

et multa pati a senioribus, et Scribis, et
principibus saeerdotum, et occidi, et tertia die
22 resurgere, Et assumens eum Petrus, coepit^
increpare ilium dicens: Absit a te, Domine:
is 8}u. 23 non erit tibi hoc. Qui conversus, dixit Petro :
Vade post me satana, scandalum es mihi:
quia non sapis ea, quae Dei sunt, sed ea,
io,38.39. 24 quae hominum. Tunc Iesus dixit discipulis γ
suis: Si quis vult post me venire, abneget
semetipsum, et tollat crucem suam, et se-
25 quatur me. Qui enim voluerit animam suam
salvam facere, perdet earn, qui autem perdi-
derit animam suam propter me, inveniet earn.
4,8. 26 Quid enim prodest homini , si mundum Uni-
versum lucretur, animae vero suae detrimen-
tum patiatur? Aut quam dabit homo com-
j 5,29. r 2,6. 27 mutationem pro anima sua ? Filius enim ~

Ps 62 13 . .

prv 24^12! hominis venturus est in gloria Patris sui cum
angelis suis: et tunc reddet unicuique se-
10,23. 28 cundum opera eius. Amen dico vobis , sunt ψ
quidam de hie stantibus, qui non gustabunt
mortem, donee videant Filium hominis ve-
nientem in regno suo.
mc 9^2-13. 17 Et post dies sex assumit Iesus Petrum,
l 9,28-36. ej. la^Qbufl^ e^ loannem fratrem eius, et ducit
2 ρ i,ie-i8. 2 illos in montem excelsum seorsum: et trans-
figuratus est ante eos. Et resplenduit facies
eius sicut sol : vestimenta autem eius facta

3 sunt alba sicut nix. Et ecce apparuerunt
illis Moyses, et Elias cum eo loquentes.

4 Respondens autem Petrus, dixit ad Ie-
sum: Domine, bonum est nos hie esse: si

27 opus

17,i assumit (sic eicorr93) ] 3*&93 assumpsit $p as-
sumsit I § duxit 5 apparuit | moses
44

Kata Mafiftcuov 16,22— 17,4,

ftelv καϊ πολλά παΦεϊν άπό των πρεσβντέρων καϊ
άρχιερέων καϊ γραμματέων καί άποκτανΰήναι καϊ
τη τρίτη ημέρα έγερΰήναι. και προσλαβόμενος 22
αύτόν ο Πέτρος ήρξατο έπιτιμάν αύτφ λέγων
ϊλεώς οοι, κύριε* ού μή έσται σοι τοντο. ό όέ23Ιβ8»14·

* » π,' - , . 2 Sm 19,23.

στραφείς ειπεν τφ Πετρω ■ νπαγε όπισω μον, R 8,32.

οατανά' σκάνδαλον εϊ έμον, δτι ού φρονείς τα 4,ιο. Ίρ 2*8."

του $εοϋ άλλα τα των άνΰρώπων. Τότε ό 24 ιο,88.89.

Ιησούς εϊπεν τοις μαΰηταϊς αύτοϋ' ει τις &έλει

όπίσω μον έλΰεϊν, άπαρνησάσϋ'ω έαντόν και άράτω

τον οτανρόν αύτον, καϊ άκολονΰείτω μοι. ος γαρ 25

έάν $έλη την ψνχήν αύτον σώσαι, άπολέοει αύτήν

ος d' äv άπολέση την ψνχήν αύτον ένεκεν έμον,

εύρήοει αύτήν. τί γαρ ώφεληβησεται άνθρωπος, 26 *,8. Ph β,β.

έάν τον κόομον δλον κερδήση, την δε ψνχήν

αύτον ζημιωΰη; ή τί όώοει άνθρωπος άντάλ-

λαγμα της ψνχής αύτον; μέλλει γάρ ό νιος τον 27 J 6,29. κ 2,β.

άνΰρώπον έρχεσΰαι έν τη όόξη τον πατρός αύτον pjv 24,1*2.

μετά των άγγέλων αύτον, καί τότε άποόώαει εχάατω Sir 82(35)>24·

κατά τψ πραζιν αντον. άμήν λέγω ύμιν δτι είοίν 28ιο,285 2β,β4.

τίνες των ώδε έοτώτων οϊτινες ού μή γεύοωνται

ΰανάτον έως äv ιδωσιν τον νίόν τον άνυ^ρώπον

έρχόμενον έν τη βασιλεία αύτον.

Καί μεΰ' ήμέρας εξ παραλαμβάνει ό ΊησονςΥΙ Mc,gJii:18
τον Πέτρον και Ίάκωβον καί Ίωάνην τον άόελφόν l 9,28-86.'
αύτον, καί άναφέρει αύτονς εις όρος ύψηλόν κατ' ε* 24,ιβ.
ιδίαν, καί μετεμορφώΰη έμπροσθεν αύτών, καί 2 2 ρ ι,ιβ-ιβ.
ελαμψεν το πρόσωπον αύτον ως ό ήλιος, τά δε '
Ιμάτια αύτον έγένετο λενκά ως το φως. και ίδον 3 }°^22$2;β
ώφ&η αύτοϊς Μωϋσής και Ηλείας σννλαλονντες mi 8,22.2s.'
μετ' αύτον. άποκριΰεις δε ό Πέτρος εϊπεν τφ 4
Ίησοϋ' κύριε, καλόν έστιν ήμας ώδε είναι· ει

22 hW II. λέγει αντω επίτιμων 24 Η [ο] 17,1 Ιακώβ. :
h pr τον

21 μετα τρεις ημέρας, it 17,25 26 ωφελείται 27 τα

εργα ν* 17,1 ανάγει \ κατ ιόιαν : λιαν
44

17f5 — 17. Rata Maftftcuov

θέλεις, ποιήσω ώδε τρεϊς οκηνάς, σοι μίαν καϊ
ιβ ιβ π! 5 Μωϋοεϊ μίαν καί Ηλεία μίαν. έτι αύτοϋ λα-
Gn822'2* λοϋντος, ιδού νεφέλη φωτεινή έπεσκίασεν αυτούς,
ΐβ 42',ι! καί ίόού φωνή εκ της νεφέλης λέγουσα* ούτός
m 18,ε2λ έστιν ό νίός μου 6 άγαπητός, έν φ εύδόκησα*
Hb 3,2 lxx. 6 άκούετε αύτοϋ. καί άκούοαντες οί μαΰηται έπεσαν
έπί πρόσωπον αύτών καί έφοβήΰησαν σφόδρα,
ΑΡ ι,ΐ7. 7 καί προσήλϋ'εν ό Ιησούς καί άψάμενος αύτών
8 εϊπεν έγέρΰητε καί μη φοβείστε, έπάραντες δε
τους όφΰαλμούς αύτών ούδένα εϊδον εί μη αύτόν
ιβ,2ο. 9 Ίησοϋν μόνον. Καί καταβαινόντων αύτών έκ του 1
δρους ένετείλατο αύτοϊς δ Ιησούς λέγων μηδενί
εϊπητε το δράμα έως οϋ ό υίδς του άνΰρώπου έκ
u,i4. μι 8,28. 10 νεκρών έγερση. Καί έπηρώτησαν αύτόν οί μαΰηται ι
8' λέγοντες* τί οϋν οί γραμματείς λέγουσιν ότι Ήλείαν
11 δεί έλΰεϊν πρώτον; ό δε άποκριΰεις εϊπεν *Ήλείας
ΐ4,9.ιο. 12 μεν έρχεται και άτζοχαταύτίιαει πάντα* λέγω δέ
L 28,2δ* ύμιν ότι Ηλείας ήδη ήλΰεν, καί ούκ έπέγνωσαν
αύτόν, άλλ' έποίησαν έν αύτφ όσα ή&έλησαν
ούτως καί ό υιός του άνύ^ρώπου μέλλει πάσχειν
L ι,ΐ7. 13 ύπ' αύτών. τότε συνήκαν οί μαν^ηταί ότι περί
14_21. Ίωάνου του βαπτιστοϋ εϊπεν αύτοις.
mc 9,14-29. η Καί έλΰόντων προς τον δχλον προσήλΰεν αύτφ β
' ΙΒ άνθρωπος γονυπετών αύτόν 1 και λέγων κύριε,1
4,24. έλέησόν μου τον υίόν, ότι σεληνιάζεται καί
κακώς έχεί' πολλάκις γαρ πίπτει εις τό πυρ καϊ
16 πολλάκις εις τό ύδωρ. και προσήνεγκα αύτόν
τοις μαϋ'ηταις σου, καί ούκ ήδυνήϋ'ησαν αύτόν
Dt 82,6. 17 ΰεραπεϋσαι. άποκριΦεις δε ό Ιησούς εϊπεν ώ
κοί β,ίβ'. γενεά άπιστος καϊ διεστραμμένη, εως πότε μεϋ·'

4 hW ακηνας τρεις | W κ. μιαν Ηλεία 5 Η φωτινη
8 αντον : τον hRT 9 εγερ&η : h αναστη 10 W μαΰ. αυτόν
12 HR αλλα 12.13 όντως . . . αντων. τοτε . . . αντοις : hr
τότε . . . αντοις. όντως . . . αντων. 15 εχει : hRT παοχει

17 h [τοτε] αποχρι&εις ο

11 έρχεται : πρώτον ξ 15 ηολλαχις 2° : ενίοτε 2> Orig.
17 άπιστος : πονηρά Ζ

SECVN-DVM MATTHAEVM. 17,5—17.

vis, faciamus hie tria tabernacula, tibi unum,

Moysi unum, et Eliae unum. Adhuc eo lo- 5 3,17.

quente, ecce nubes lucida obumbravit eos. O^isji

Et ecce vox de mibe, dicens: Hie est Filius

meus dilectus , in quo mihi bene complacui :

ipsum audite. Et audientes discipuli cecide- 6

runt in faciem suam, et timuerunt valde. Et 7

accessit Iesus, et tetigit eos: dixitque eis:

Surgite, et nolite timere. Levantes autem 8

oculos suos , neminem viderunt , nisi solum

Iesum. Et descendentibus illis de monte, 9 10,20.

praecepit eis Iesus , dicens : ' Nemini dixeritis

visionem, donee Filius hominis a mortuis re-

surgat. Et interrogaverunt eum discipuli, di- 10 11,14. mi 3,23

centes : Quid ergo Scribae dicunt quod Eliam

oporteat primum venire? At ille respondens, 11

ait eis: Elias quidem venturus est, et resti-

tuet omnia, dico autem vobis , quia Elias 12 14,9.10.

iam venit, et non cognoverunt eum, sed fe- L 23'25,

cerunt in eo quaecumque voluerunt. Sic et

Filius hominis passurus est ab eis. Tunc in- 13 l 1,17.

tellexerunt discipuli, quia de Ioanne Baptista

dixisset eis.

Et cum venisset ad turbam, accessit ad 14 mc 9714-29.
eum homo genibus provolutus ante eum, di- 15 L 9'37-42*
cens: Domine, miserere filio meo, quia luna-
ticus est, et male patitur: nam saepe cadit
in ignem, et crebro in aquam. et obtuli 16
eum discipulis tuis, et non potuerunt curare
eum. Respondens autem Iesus, ait: 0 gene- 17 Dt 32,5.
ratio incredula , et perversa quousque ero J 14,9'

4 et mosi

5 nubis
9 — eis

15 (φ** om „15", numerant 15-26 pro 16—27)

17 — autem | quo usque
45

17,18-27. SEGVNDVM MATTHAEVM.

vobiscum? usquequo patiar vos? Afferte hue
18 ilium ad me. Et increpavit ilium Iesus , et
exiit ab eo daemonium, et curatus est puer
10,1. 19 ex ilia hora. Tunc accesserunt discipuli ad
Iesum secrete-, et dixerunt: Quare nos non
21,21. l i7,6. 20 potuimus eiicere ilium ? Dixit illis Iesus :
Me n,23. Propter incredulitatem vestram. Amen quippe
dico vobis, si habueritis fidem, sicut granum
sinapis, dicetis monti huic, Transi hinc illuc,
et transibit, et nihil impossibile erit vobis.
21 Hoc autem genus non eiicitur nisi per ora-
tionem, et ieiunium.

22.23:

Mr 22 Conversantibus autem eis in Galilaea,

L 9,43—45. . 7

16,21. dixit iilis Iesus : Films hominis tradendus
23 est in manus hominum: et Occident eum,
et tertia die resurget. Et contristati sunt
vehementer.

ex 3o,i3. 24 Et cum venissent Capharnaum, accesse-
runt qui didrachma accipiebant , ad Petrum,
et dixerunt ei: Magister vester non solvit

25 didrachma? 'Ait: Etiam. Et cum intrasset in
domum, praevenit eum Iesus, dicens: Quid
tibi videtur Simon? Reges terrae a quibus
accipiunt tributum vel censum? a filiis suis,

26 an ab alienis? 1 Et ille dixit: Ab alienis. Dixit

27 illi Iesus: Ergo liberi sunt filii. Ut autem
non scandalizemus eos, vade ad mare, et
mitte hamum : et eum piscem , qui primus
ascenderit, tolle: et aperto ore eius, invenies
staterem: ilium sumens, da eis pro me, et te.

17 usque quo

18 ilium ] eum

20 dicit I — Iesus | — illuc | inposs- etc

23 tertio

24 didragma his | — ei 25 — in

Kava Maftficuov 17,18—27.

ύμών ίαομαι; εως πότε άνέξομαι ύμών; φέρετέ
μοι αύτόν ώδε. καί έπετίμηοεν αύτφ ό Ίηοοϋς, 18
καί έξήλΰεν άπ' αύτοϋ τό δαιμόνιον, καί έ$ερα~

β πεύ$η ό παις άπό της ώρας έκείνης. Τότε προο- 19 ιο,ι.
ελΰόντες οί μαΰηταί τφ Ίηοοϋ κατ9 Ιδίαν είπον
δια τί ήμεις ουκ ήδυνήΰημεν έκβαλεϊν αύτό; ό δε 20 21,21. l ιτ,β.
λέγει αύτοις* δια την όλιγοπιοτίαν ύμών άμην ϊί^ί.^ικ is,s
γαρ λέγω ύμιν, εάν έχητε πίοτιν ώς κόκκον οινά-
πεως, έρεϊτε τφ όρει τούτω* μετάβα ένϋ'εν έκει,
καί μεταβήοεται, καί ουδέν άδυνατήοει ύμϊν. 22.23:

7 Συοτρεφομένων δε αυτών έν τη Γαλιλαία εϊπεν 22 ? ms-«.8"

2 αύτοϊς ό Ίηοοϋς· μέλλει ό υιός του άνΰρώπου ^sm^u
παραδίδοαΰαι είς χείρας άνΰρώπων, και άπο-
κτενοϋοιν αύτόν, και τη τρίτη ή μέρα έγερΰήοεται. 23 J ιβ,β.
καί έλυπήΰηοαν οφόδρα,

3 Έλΰόντων δε αύτών είς Καφαρναούμ προοήλ- 24 ε* βο,ιβ.

0 $ον οί τα δίδραχμα λαμβάνοντες τφ Πέτρω καί
είπαν* ό διδάοκαλος ύμών ού τελεί δίδραχμα;

1 λέγει* vaL και έλΰόντα είς την οίκίαν προ- 25
έφΰαοεν αύτόν ό Ίηοοϋς λέγων τί οοι δοκεϊ,
ι Σίμων; οί βαοιλεϊς της γης άπό τίνων λαμβά·
νουοιν τέλη η κήνοον; άπό τών υιών αύτών ή
άπό τών άλλοτρίων; είπόντος δέ* άπό τών άλλο- 26

1 τρίων, εφη αύτφ ό Ίηοοϋς* άραγε έλεύΰεροί είοιν

Ι οί υιοί. Ινα δε μη οκανδαλίοωμεν αύτούς, πο- 27 R ι Μ»·
ρευτείς είς ΰάλαοοαν βάλε άγκιοτρον καί τον
άναβάντα πρώτον ίχϋύν άρον, καί άνοίξας το
οτόμα αύτοϋ εύρήοεις οτατηρα* έκεΐνον λαβών δός
αύτοις άντί έμοϋ καί οοϋ.

19 Η είπαν 21 hr[R] τοντο όε το γένος ονκ εκπο-
ρεύεται ει μη εν προοενχη και νηοτεια, 23 εγερΰ. : hW ανα-
οτηοεται 24 τέλει : HH+ τα 25 hT εισελ'&οντα \

hW τίνος 27 hT σκανόαλιζωμεν

20 απι,οτι,αν Ώ$ 22 αυτών όε αναστρεφόμενων (αναστρ.
et ζ) 23 cf 16,22 I — και ελ. αφ. Κ
46

18fi — 12Φ Kara Maftftcuov

mc 9 88-47 18 Εν £κεί>νν τϋ &QQ προσήλΰον ol μαΰηταϊ τφ 37
L 9|4β-48. Ίησοϋ λέγοντες9 τις άρα μείζων έοτίν έν τη βασι- 17ί

2 λεία των ούρανών; καί προσκαλεσάμενος παιδίον
5,20; ΐθ,ΐ4. 3 έστησεν αύτό έν μέσω αύτών χ και εϊπεν9 άμην
j 8,8.6. χ^ω ΰμ,ΐν, iav μη οτ ρ άψητε και γένησΰε ως τα
παιδία, ού μη είσέλϋ>ητε'α7ΐς την βασιλείαν των
4 ούρανών. όστις οϋν ταπεινωθεί εαυτόν ως το
παιδίον τούτο, ούτος έοτιν ό μείζων έν τη βασι-
10,40. j ΐ8,2ο. 5 λεία των ούρανών. καί ος έάν δέξηται εν παιδίον

6 τοιούτο έπι τφ όνόματί μου, έμέ δέχεται* ός δ' äv ι||
οκανδαλίοη ένα των μικρών τούτων τών πιστευόν-
των εις έμέ, ονμφέρει αύτφ ίνα κρεμαστή μύλος
όνικός περί τον τράχηλον αύτού και καταποντισΦη
2β,24. 7 έν τφ πελάγει της θαλάσσης. Ούαϊ τφ κόσμω llj
L 17,1,2' άπό τών σκανδάλων άνάγκη γαρ έλϋ'ειν τα σκάν-
δαλα, πλην ούαί τφ άνφρώπω δι' ού το οκάνδαλον
5,29.80. 8 έρχεται. Ει δε ή χειρ οου fj ό πούς οον ιβ<
σκανδαλίζει σε, έκκοιρον αύτον και βάλε άπό σον*
καλόν σοι έστιν είσελΰεϊν εις την ζωην κνλλόν fj
χωλόν, fj δύο χείρας fj δύο πόδας έχοντα βληΰήναι
9 εις το πυρ το αίώνιον. και ει ό όφΦαλμός σου
σκανδαλίζει σε, έξελε αύτον και βάλε άπό σου9
καλόν σοι έστιν μονόφΰαλμον εις την ζωην είσελΦεϊν,
fj δύο όφΰαλμοϋς έχοντα βληΰήναι εις την γέενναν
η ι,ΐ4. ίο του πυρός. Όράτε μη καταφρονήσητε ένός τών ιβ|
Act ΐ2'ΐ5." μικρών τούτων9 λέγω γαρ ύμιν ότι οι άγγελοι
αύτών έν ούρανοϊς δια παντός βλέπουσι το πρόσ~
ι/ΐ6~4-7 12 ωπον τ°ν πατ°ός μου του έν ούρανοϊς. Τί ύμιν 3ί
δοκει; έάν γένηταί τινι άνΰρώπφ έκατόν πρόβατα 18
ι ρ 2,25. καί πλανήτη έν έξ αύτών, ούχί άφήσει τα ένενήκοντα
έννέα έπι τα όρη καί πορευθείς ζητεί το πλανώμενον;

1 εκείνη : hW + όε 7 γαρ : Τ 4- εστίν 10 εν ουρανοις
9,18. L 19,10. 1° : [h] W εν τω ονρανω 11 hr ηλΰεν γαρ ο υιος του αν-
ϋρωπου αωααι το απολωλος. 12 αφηαει : Τ αφεις et — και

1 ωρα : ήμερα 1 8 αυτόν : αυτα < | βλ. εις την γεενναν
του πυρός 1 10 τούτων : + των πιοτευοντων εις εμε
47

SEGVNDVM MATTHAEVM. 18,1-12.

ψ In ilia hora accesserunt discipuli ad Ie- 18 Mc \~sS-i7
sum, dicentes : Quis putas, maior est in regno l 9,46-48. '
caelorum? Et advocans Iesus parvulum, sta- 2
tuit eum in medio eorum , 1 et dixit : Amen 3 19,14. J 3,3.5.
dico vobis, nisi conversi fueritis, et efficiamini
sicut parvuli, non intrabitis in regnum caelo-
rum. Quicumque ergo humiliaverit se sicut 4
parvulus iste, hie est maior in regno caelo-
rum. Et qui susceperit unum parvulum talem 5 10,40. j 13,20.

~ in nomine meo, me suscipit. qui autem scan- 6 l 17,1.2.
dalizaverit unum de pusillis istis, qui in me
credunt, expedit ei ut suspendatur mola asi-
naria in collo eius, et demergatur in profun-
dum maris. 1 Vae mundo a scandalis. Necesse 7
est enim ut veniant scandala: verumtamen
vae homini illi, per quern scandalum venit.

~ Si autem manus tua, vel pes tuus scandalizat 8 5,29.30.
te: abscide eum, et proiice abs te: bonum
tibi est ad vitam ingredi debilem, vel claudum,
quam duas manus, vel duos pedes habentem
mitti in ignem aeternum. Et si oculus tuus 9
scandalizat te, erue eum, et proiice abs te:
bonum tibi est cum uno oculo in vitam in-
trare, quam duos oculos habentem mitti in

~ gehennam ignis. Videte ne contemn atis 10 η i,u.
unum ex his pusillis : dico enim vobis,
quia angeli eorum in caelis semper vident
faciem patris mei, qui in caelis est. Venit 11
enim Alius hominis salvare quod perierat.

~ Quid vobis videtur? si fuerint alicui 12 12-14:
centum oves , et erraverit una ex eis : L 15'4-7,
nonne relinquit nonagintanovem in monti-
bus, et vadit quaerere earn, quae erravit?

18,7 ab I - illi

8 abscinde | clodum

9 est f unoculum f in 12 relinquet

18,13—24. SEGVNDVM MATTHAEVM.

13 et si contigerit ut inveniat earn: amen dico
vobis, quia gaudet super earn nlagis quam
super nonagintanovem, quae non erraverunt.

14 Sic non est voluntas ante Patrem vestrum,
qui in caelis est , ut pereat unus de pusillis

lv i9,i7. 15 istis. Si autem peccaverit in te frater tuus, ~
l i7,3. g 6,i. va(je? et corripe eum inter te, et ipsum solum.
Dt i9,i5. 16 si te audierit, lucratus eris fratrem tuum. 1 si ~
autem te non audierit, adhibe tecum adhuc
unum, vel duos, ut in ore duorum, vel trium
ι κ 5,i3. 17 testium stet omne verbum. Quod si non
audierit eos: die ecclesiae. si autem ecclesiam
non audierit: sit tibi sicut ethnicus, et publt-
ie,i9. 18 canus. Amen dico vobis, quaecumque alliga- ~
J 20'28, veritis super terram, erunt ligata et in caelo:
et quaecumque solveritis super terram, erunt
mc n,24. 19 soluta et in caelo. Iterum dico vobis, quia^
si duo ex vobis consenserint super terram,
de omni re quamcumque petierint, fiet illis a
28,20. j 14,23. 20 patre meo , qui in caelis est. Ubi enim sunt
duo, vel tres congregati in nomine meo, ibi
sum in medio eorum.
21 Tunc accedens Petrus ad eum, dixit: Do-^
mine quoties peccabit in me frater meus^, et
l i7,4. 22 dimittam ei? usque septies? Dicit illi Iesus:
Non dico tibi usque septies: sed usque septua-

23 gies septies. Ideo assimilatum est regnum cae- ^
lorum homini regi, qui voluit rationem ponere

24 cum servis suis. Et cum coepisset rationem
ponere, oblatus est ei unus, qui debebat ei

15 gaudebit

16 > non te | > testium vel trium

17 aut. et eccl.
19 quacumque
21 quotiens etc

23 adsimil. 2* - ei 2°

Κανα Μαΰΰαι,ον 18,13— 24.

1 και έάν γένηται εύρειν αύτό, άμην λέγω ύμϊν ότι 13
χαίρει έπ' σύτφ μάλλον ή επί τοις ένενήκοντα εννέα
τοις μη πεπλανημένοις. ούτως ουκ εστίν θέλημα 14
έμπροοΰεν τον πατρός ύμών του εν ούρανοϊς ίνα

3.5 άπόληται εν των μικρών τούτων. Έάν δε 15 lv 19,17.
άμαρτήση ο άόελφός οον, ύπαγε έλεγξον αύτον L 17'8, G β,1'
μεταξύ οον και αύτον μόνον, έάν οον άκούοη,

,ιο έκέρδηοας τον άδελφόν οον · έάν δε μη άκούοη, 16 Dt 19,16.
παράλαβε μετά οον έτι ένα η δύο, Ινα επί στόματος
δυο μαρτύρων ij τριών ατα^η näv p%cr έάν δε 17 ι κ s,is.
παρακούση αύτών, είπόν τη έκκληοία* έάν δε και 1β'18'

I της έκκληοίας παρακούση , έοτω οοι ώοπερ ό

5,7 έΰνικδς και δ τελώνης. Άμην λέγω ύμϊν, boa 18 ιβ,ΐ9.
έάν δήοητε έπι της γης εοται δεδεμένα έν ούρανφ, '
και boa έάν λύοητε έπι της γης εοται λελνμένα

jil έν ούρανφ. Πάλιν [άμην] λέγω ύμϊν ότι έάν δύο 19 mc 11,24.

»10 ονμφωνήοωοιν έξ ύμών έπι της γης περί παντός ι κ 6,4.
πράγματος ού έάν αίτήοωνται, γενήοεται αύτοις
παρά τον πατρός μον τον έν ούρανοϊς. ού γάρ 20 2β,2ο. j u,2s.
είοιν δύο η τρεις οννηγμένοι εις το έμόν όνομα,
έκεϊ είμι έν μέοφ αύτών.

7.6 Τότε προσελΰών ό Πέτρος εϊπεν αύτφ' κύριε, 21
ποοάκις άμαρτήοει εις έμέ ό αδελφός μον και
άφήοω αύτφ; έως έπτάκις; 1 λέγει αύτφ ό Ίηοονς· 22 l 17,4.
ού λέγω οοι έως έπτάκις, άλλά έως έβδομηκον- Gn 4'24,

39 τάκις έπτά. Διά τοϋτο ώμοιώΰη ή βαοιλεία τών 23 22,2 ; 25,19.

' ούρανών άνΰρώπω βαοιλεϊ, ός ήΦέληοεν οννάραι
λόγον μετά τών δούλων αύτον. άρξαμένον δε 24
αύτον ονναίρειν, προοήχΰη εις αύτφ οφειλέτης

14 νμων : Κ μον 16 σον : Τ σεαντον \ h ετι ενα η
όνο μετα σον 17 RW ειιτε 19 [αμην] : RW-T | Τ σνμ-
φωνηοονοιν 20 hr ονκ εισιν γαρ όνο η τρεις οννηγμένοι
εις το εμον όνομα, παρ οις ονκ ειμι εν μεοω αντων.
21 αντω 1° : [Η] | W ο α<5. μον εις εμε 24 Τ προσηνεχϋη
I R αντω εις

15 αμαρτ, : -\- εις σε Ώζ 16 — μαρτνρων
48

18,25— 19,1. Kara Maftftaiov

25 μυρίων ταλάντων, μη έχοντος δε αύτον άπο-
δονναι, έκέλενοεν αύτον 6 κύριος πραΦήναι και
την γυναίκα και τα τέκνα και πάντα boa έχει,

26 και άποδοΰήναι. πεοών ούν ό δούλος προοεκύνει
αύτφ λέγων μακροΰύμηοον έπ' έμοί, και πάντα

27 άποδώοω οοι. οπλαγχνιοΰεις δε ό κύριος τον
δούλου έκείνου άπέλυοεν αύτόν, και το δάνειον

28 άφήκεν αύτφ. έξελΰών δε ό δούλος έκεινος εϋρεν
ένα των ουνδούλων αύτού, δς ώφειλεν αύτφ έκατόν
δηνάρια, καϊ κρατήοας αύτόν επνιγεν λέγων*

29 άπόδος ει τι όφείλεις. πεοών ούν ό ούνδουλος
αύτού παρεκάλει αύτον λέγων μακροΰύμηοον έπ*

30 έμοί, καϊ άποδώοω οοι. δ δε ούκ ήΰελεν, άλλα
άπελΰών έβαλεν αύτόν εις φυλακήν έως άποδφ

31 το όφειλόμενον. ίδόντες ούν οι ούνδουλοι αύτού
τα γενόμενα έλυπήΰηοαν οφόδρα, και έλΰόντες
διεοάφηοαν τφ κυρίω έαυτών πάντα τα γενόμενα.

7,2. Le,se-88. 32 τότε προοκαλεοάμενος αύτόν ό κύριος αύτον λέγει
αύτφ* δούλε πονηρέ, πάοαν την όφειλην έκείνην
33 άφήκά οοι, έπει παρεκάλεοάς με9 ούκ έδει καϊ
οέ έλεηοαι τον ούνδουλόν οου, ως κάγώ οε ήλέηοα;
5,2β; 22,7. 34 καϊ όργιοϋ'εϊς ό κύριος αύτον παρέδωκεν αύτόν \
τοις βαοανιοταϊς έως ού άποδφ παν τό όφειλό-
β,Η.ΐΒ. 35 μενον αύτφ. Οντως και ό πατήρ μον ό ούράνιος
ποιήοει ύμιν, έάν μη άφήτε έκαοτος τφ άδελφφ
αύτον άπό των καρδιών ύμών.

1-9:

mc 10,1-12. j g j£ai ty£VBX0 δτε έτέλεοεν ό Ίηοονς τονς λόγονς 11
18,68; 2β,ι ί τούτους, μετήρεν άπό της Γαλιλαίας και ήλΰεν 189
εις τα δρια της Ιουδαίας πέραν τον Ίορδάνον.

25 εχει, : Τ ειχεν 26 όουλ. : T-f- εκείνος 27 Η [εκείνον] |
Η όανιον 31 W αυτόν οι συνό. \ γενομ. 1° : Τ γινόμενα
33 W κάγώ οε 34 Η [ου] | HR— αυτω

24 μυρίων : πολλών Ν* 26 λεγ. : + χνριε ζ 28 αποδ. : -+-
μοι ζ 29 αυτού : + εις τους πόδας αυτού ζ | και : + πάντα ζ
34 — παν 35 επουράνιος ζ \ υμων : -}- τα παραπτω-

ματα αυτών ς* 19,1 ετελ. : ελαληοεν
49

SEGVNDVM MATTHAEVM. 18,25—19,1

decern millia talenta. Cum autem non haberet 25
imde redderet, iussit eum dominus eius ve-
nundari, et uxorem eius, et filios , et omnia,
quae habebat, et reddi. Procidens autem 26
servus ille, orabat eum, dicens: Patientiam
habe in me, et omnia reddam tibi. Misertus 27
autem dominus servi illius, dimisit eum, et
debitum dimisit ei. Egressus autem servus 28
ille invenit unum de conservis suis, qui debe-
bat ei centum denarios: et tenens suffocabat
eum, dicens: Redde quod debes. Et proci- 29
dens conservus eius, rogabat eum, dicens:
Patientiam habe in me, et omnia reddam tibi.
Ille autem noluit: sed abiit, et misit eum in 30
carcerem donee redderet debitum. Videntes 31
autem conservi eius quae fiebant, contristati
sunt valde: et venerunt, et narraverunt do-
mino suo omnia, quae facta fuerant. Tunc 32
vocavit ilium dominus suus: et ait illi: Serve
nequam , omne debitum dimisi tibi quoniam
rogasti me: nonne ergo oportuit et te mise- 33
reri conservi tui, sicut et ego tui misertus
sum? Et iratus dominus eius tradidit eum 34 5,2a.
tortoribus , quoadusque redderet Universum
debitum. Sic et Pater meus caelestis faciet 35 6,u.is.
vobis, si non remiseritis unusquisque fratri
suo de cordibus vestris.

Et factum est , cum consummasset 19 mc io.i
Iesus sermones istos, migravit a Galilaea, Meyi?
et venit in fines Iudaeae trans Iordanem,

24 milia etc

25 — eius 1°
31 f. erant
33 non ergo

19,2-13. SECVNDVM MATTHAEVM.

2 1 et secutae sunt eum turbae multae, et curavit
eos ibi.

5,3i.32. 3 Et accesserunt ad eum Pharisaei ten-
tantes eum , et dicentes : Si licet homini di-
mittere uxorem suam, quacumque ex causa?
Gn i,27. 4 Qui respondens , ait eis : Non legistis , quia
qui fecit hominem ab initio, masculum , et
Gn 2,24. 5 feminam fecit eos ? 1 et dixit : Propter hoc
ε 5,3i. dimittet homo patrem, et matrem, et adhae-
rebit uxori suae, et erunt duo in carne una.
ι κ 7,io.ii. 6 'itaque iam non sunt duo, sed una caro. Quod
Dt 24,i. 7 ergo Deus coniunxit, homo non separet. Di-
cunt illi: Quid ergo Moyses mandavit dare
8 libellum repudii, et dimittere? Ait illis: Quo-
niam Moyses ad duritiam cordis vestri per-
misit vobis dimittere uxores vestras : ab initio
l ie,i8. 9 autem non fuit sic. Dico autem vobis, quia
quicumque dimiserit uxorem suam , nisi ob
fornicationem , et aliam duxerit, moechatur:
10 et qui dimissam duxerit, moechatur. Dicunt
ei discipuli eius: Si ita est causa hominis
ι κ 7,7.i7. 11 cum uxore, non expedit nubere. Qui dixit
illis: Non omnes capiunt verbum istud, sed
12 quibus datum est. Sunt enim eunuchi, qui de
matris utero sic nati sunt: et sunt eunuchi,
qui facti sunt ab hominibus: et sunt eunuchi,
qui seipsos castraverunt propter regnum cae-
lorum. Qui potest capere capiat.
mc ioji3-ie. 13 Tunc oblati sunt ei parvuli , ut
l i8,i5-i7. manus eis imponeret , et oraret. Disci-

19,4 — hominem

(5 © inc. v. 5 Propter)

7 dari 8 > sic fuit

10 homini | ux. ] muliere

11 — illis

13 inpon- etc

Κατ α ΜαΰΦαιον 19,2— is.

καί ήκολούΰηοαν αύτφ όχλοι πολλοί, και έΰερά- 2
πενοεν αύτονς έκει.

3 Καί προοήλΰον αύτφ Φαριοαϊοι πειράζοντες 3 e.si.sa.
αύτον καί λέγοντες* εί εξεοτιν άπολνοαι την
γυναίκα αύτού κατά πάοαν αίτίαν; 6 δε άπο- 4 αη 1,27.
κριθείς ειπεν ούκ άνέγνωτε δτι 6 κτίοας άπ'

άρχής αραεν χάί ΰηλν εττοίηαεν αντονς 1 και ειπεν 5 βη 2,24.
ενεχα τούτον καταλείψει αν&ρωπος τον πατέρα ε δ,βι.
και τψ μητέρα χαϊ χο\\'φϊ{ΰεται τη γνναιχϊ αυτόν,
χαϊ εαονται οί όνο είξ ΰάρχα μίαν; ώοτε ούκέτι 6 ικβ,π;
είοιν δύο άλλα οάρξ μία. δ οϋν ό Φεός ουνέζευξεν,
άνθρωπος μη χωριζέτω. λέγονοιν αύτφ' τί οϋν 7 Dt 24,ι.
Μωνοής ένετείλατο όονναι βιβλίον άπούταύίον χαϊ
άπολνύαι; λέγει αύτοις' δτι Μωϋοής προς τφ> 8
οκληροκαρδίαν ύμών έπέτρεψεν ύμϊν άπολνοαι τ ας
γυναίκας ύμών άπ' άρχής δε ού γέγονεν ούτως.

,2 λέγω δε ύμϊν δτι δς άν άπολύοη την γυναίκα 9 ^ιβ,ιβ.
αύτον μη έπί πορνεία και γαμήοη άλλην, μοιχάται.

ίο λέγουοιν αύτφ οί μαΰηταί* εί ούτως έοτιν ή αιτία 10
του άνΰρώπον μετά της γυναικός, ού ουμφέρει
γαμήοαι. ό δε ειπεν αύτοις' ού πάντες χωροϋοιν 11 1 κ 7,7.17.
τον λόγον τούτον, άλλ' οίς δέδοται. είοιν γαρ 12
εύνούχοι οϊτινες έκ κοιλίας μητρός έγεννήΰηοαν l 14,20.
ούτως, και είοιν εύνούχοι οιτινες εϋνουχίοΰηοαν
ύπο των άνϋρώπων, και είοιν εύνούχοι οιτινες
εύνούχιοαν έαυτούς δια την βαοιλείαν των ούρανών.
ό δυνάμενος χωρειν χωρείτω.

4 Τότε προοηνέχΰηοαν αύτφ παιδία, Ινα τ ας 13 Mc1f0_if_ii€
,2 Ζεϊραζ έπιΰη αύτοις και προοεύξηται* οί δε μαϋ>η- L 18,15-17.

3 Η προσήλθαν \ αυτω : T-f- οι 4 Β,Τ ποιηαας 4.5 TW
αυτούς; χαι . . . μιαν. (W*) 7 απολυσαι : hW-j- αυτήν
8 Η αυτοις οτι Μ. 9 hW— οτι \ μη επι . . . μοιχάται, :
h παρεκτος λογού πορνείας, ποιεί αυτήν μοιχευΰηναι, και ο
απολελυμενην γαμηοας μοιχάται 11 Η— τούτον

3 εξεοτιν : -f- αν&ρωπω Ώζ 6 αυνεζ. : + εις εν 8 ουκ
$γ ενετό 10 αν&ρ. : ανόρος

19,14—26* Kara Maftficuov

18,2.8. 14 ται έπετίμησαν αύτοις. ό δε Ιησούς είπεν · άφετε
τα παιδία καί μη κωλύετε αύτά έλΰεϊν πρός με*
των γαρ τοιούτων έοτϊν ή βαοιλεία των ουρανών. I
15 και έπιΰεις τάς χείρας αύτοις έπορεύΰη έκεϊΰ'εν.
mc^oT^-si. 16 Και ίδον εϊς προσελΰών αύτφ εϊπεν διδά- 41
L 18'r~287! σκάλε, τί άγαΰόν ποιήοω Ινα οχώ ζωην αίώνιον; 19?
L ιο,26-28. 17 ό όέ εϊπεν αύτφ* τί με έρωτας περί τον άγαΰού;

εϊς έοτιν ό άγαΰός· εί δε Φέλεις εις την ζωην
Εχ 2ο,ΐ8-ιβ. 18 είσελΰεϊν, τηρεί τάς έντολάς. λέγει αύτφ· ποίας; I
Dt 6,ΐ7-2ο. £ Ίηοονς εφη· το ον φονεύσεις, ον μοιχενσεις,
Εχ 2ο,ΐ2. 19 ot> κλέψεις, ον ψευδομαρτυρία εις, 1 τίμα τον πατέρα
Otlfil'. »«1 τψ μητέρα, κάί αγαπήσεις τον πλησίον σου ώς
20 σεαυτόν. λέγει αύτφ ό νεανίσκος· ταύτα πάντα
β,2ο. L 12,88. 21 έφύλαξα· τί ετι ύστερώ; εφη αύτφ ό Ιησούς· εί μ
ph 8,7 β. θέλεις τέλειος είναι, νπαγε πώλησόν σον τά ύπάρ·
χοντα καί δός πτωχοις, και έξεις ΰησανρόν έν
ρβ β2,ιι. 22 ούρανοίς, και δεύρο άκολούΰει μοι. άκούσας δε ό Μ
νεανίσκος τον λόγον άπήλΰ'εν λνπούμενος' ην γάρ

23 εχων κτήματα πολλά. Ό δε Ιησούς είπεν τοις
μαΰηταϊς αύτού· άμήν λέγω ύμϊν δτι πλούσιος
δνσκόλως είσελεύσεται εις την βασιλείαν των

24 ούρανών. πάλιν δε λέγω ύμϊν, εύκοπώτερόν έστιν
κάμηλον δια τρήματος φαφίδος είσελΰεϊν ή

7,28. 25 πλούσιον εις την βασιλείαν τον ΰεού. άκούσαντες
δε οι μαϋ'ηταί έξεπλήσσοντο σφόδρα λέγοντες· τις
Gn ΐ8,ΐ4. 26 άρα δύναται σωΰηναι; έμβλέψας δε ό Ιησούς

Job 42,2.

Zeh 8,6. — ^ —

14 ειπεν : hT-j- αυτοις | Τ προς εμε 16 όνόασκαλε :
hr+ αγα&ε 17 τι με... αγα&ος : hrie τι με λέγεις αγα&ον ονόεις
αγα&ος ει μη εις ο ΰεος *ν post άγαμος -f ο &εος 8 post αγ. -f-
ο πατήρ [μον ο εν τοις ονρανοις] | hRT τηρησον 18 λέγει α.
3101. : hT ποιας; φηοιν \ εφη : hRT ειπεν 19 hrv— και αγαπ. . . .
οεαντον 20 hT πάντα ταύτα 21 εφη : h λέγει \ όος : [Η] R4-
τοις I Τ ονρανω 22 Τ— τον λογον : [HJW+ τούτον | W
χρήματα 24 νμιν : hT-f οτι | hRT τρυπήματος | hW όιελ~
Φειν I πλονοιον : hW-f- ειοελ&ειν \ τον ΰεου : Τ των ουρανών

20 εφυλαξαμην εχνεοτητος (μου) 24 καμιλον 59pc
25 εξεπληοο. : εφοβηΦηοαν
51

SECVNDVM MATTHAEVM. 19,14-26.

puli autem increpabant eos. Iesus vero ait 14 18,2.3.
eis : Sinite parvulos , et nolite eos prohibere
ad me venire: talium est enim regnum cae-
lorum. Et cum imposuisset eis manus, abiit 15
inde.

Et ecce unus accedens, ait illi : Magister 16 Mc^ofnlsi.
bone, quid boni faciam ut habeam vitam L 18»10-80·
aeternam? Qui dixit ei: Quid me interrogas 17 l 10,26-23.
de bono? Unus est bonus, Deus. Si autem
vis ad vitam ingredi, serva mandata. Dicit 18 ex 20,12-ie.
illi : Quae ? Iesus autem dixit : Non homi- Dt 5'17-20·
cidium fades: Non adulterabis: Non facies
furtum : Non falsum testimonium dices : 1 Ho- 19 ex 20,12.
nora patrem tuum, et matrem tuam, et diliges £l 5,9ie.8'
proximum tuum sicut teipsum. Dicit illi ado- 20
lescens: Omnia haec custodivi a iuventute
mea, quid adhuc mihi deest? Ait illi Iesus: 21 6,20. l 12,33.
Si vis perfectus esse, vade, vende quae habes,
et da pauperibus, et habebis thesaurum in
caelo : et veni , sequere me. Cum audisset 22 p8 62,11.
autem adolescens verbum, abiit tristis: erat
enim habens multas possessiones. Iesus 23
autem dixit discipulis suis: Amen dico vobis,
quia dives difficile intrabit in regnum caelorum.
Et iterum dico vobis: Facilius est camelum 24
per foramen acus transire, quam divitem in-
trare in regnum caelorum. Auditis autem his, 25
discipuli mirabantur valde, dicentes: Quis ergo
poterit salvus esse? Aspiciens autem Iesus, 26Gni8,i4.

Job 42,2.
Zch 8,6.

19 — tuum 1° et tuam

20 adulesc- etc | ^pl — a iuv. mea

21 vende ] § -j- omnia

19,27-20,8. SEGVNDVM MATTHAEVM.

dixit illis: Apud homines hoc impossibile
est: apud Deum autem omnia possibilia
l 5,11. 27 sunt. Tunc respondens Petrus, dixit ei:
Ecce nos reliquimus omnia, et secuti sumus
l 22,30. 28 te : quid ergo erit nobis ? Iesus autem dixit ~
n 7'9·10· iiiis . Amen dico vobis , quod vos , qui secuti
estis me, in regeneratione cum sederit Alius
hominis in sede maiestatis suae, * sedebitis et ψ
vos super sedes duodecim, iudicantes duode-
H 10,34. 29 cim tribus Israel. Et omnis, qui reliquerit-1*
domum, vel fratres, aut sorores, aut patrem,
aut matrem, aut uxorem, aut filios, aut agros
propter nomen meum, centuplum accipiet, et
2o,ift. τ. i3,3o. 30 vitam aeternam possidebit. Multi autem erunt γ
20 primi novissimi, et novissimi primi. Simile —
21,33. est regnum caelorum homini patrifamilias,
qui exiit primo mane conducere operarios in

2 vineam suam. Gonventione autem facta cum
operariis ex denario diurno, misit eos in vi-

3 neam suam. Et egressus circa horam ter-

4 tiam, vidit alios stantes in foro otiosos, 1 et
dixit illis: Ite et vos in vineam meam, et

5 quod iustum fuerit dabo vobis. Uli autem
abierunt. Iterum autem exiit circa sextam,

6 et nonam horam: et fecit similiter. Circa
undecimam vero exiit, et invenit alios
stantes, et dicit illis: Quid hie statis

7 tota die otiosi? Dicunt ei: Quia nemo nos
conduxit. Dicit illis: Ite et vos in vineam

8 meam. Cum sero autem factum esset,
dicit dominus vineae procurator! suo: Voca

29 reliquit

20, j est enim | patri fam.
4 > illis dixit
4.7 — meam

Rata Maftftcuov 19,27— 20,8.

εϊπεν αύτοϊς' παρά άν&ρώποις τοϋτο άδύνατόν

5 έστιν, παρά δέ &εω πάντα όννατά. Τότε άπο~ 27 l 5,11.
κριϋεις ό Πέτρος εϊπεν αϋτφ% ίδον ήμεις άφή-
καμεν πάντα καί ήκολον&ήσαμέν σοι9 τί άρα εσται

ο ήμίν; ό δε Ίησοϋς εϊπεν αύτοϊς· άμήν λέγω ύμϊν 28 l 22,80.
δτι ύμεϊς οί άκολονΰήσαντές μοι, έν τη πάλιν- Αρ 3,21. "
γενεσία, δταν καΰίση ό νίός τον άνΰρώπον έπϊ

5 θρόνου δόξης αύτοϋ, * καΰήσεσΰε και αύτοί έπϊ
δώδεκα θρόνους κρίνοντες τάς δώδεκα φυλάς τον

2 Ισραήλ, καί πάς δοτις άφήκεν οικίας ή άδελ- 29 η io,s4.
φονς ή άδελφάς ή πατέρα fj μητέρα ή τέκνα ή
άγρονς ένεκεν τον έμοϋ ονόματος, πολλαπλαοίονα

[ λήμψεται καί ζωήν αίώνιον κληρονομηθεί. Πολλοί δέ 30 2ο,ιβ. l i8,so.

2 έσονται πρώτοι έσχατοι και έσχατοι πρώτοι. Όμοία20

0 γάρ έστιν ή βασιλεία τών ούρανών άνΰρώπω 2i,ss.
οικοδεσπότη, δστις έξηλΰεν άμα πρωι μισΰώσα- 18 5,1~7,
σϋ'αι έργάτας εις τον αμπελώνα αύτοϋ. σνμφωνήσας 2 is.
δέ μετά τών εργατών εκ δηναρίον την ήμέραν Tob 5,15 l*x.
άπέστειλεν αύτονς εις τον άμπελώνα αύτοϋ. καί 3
έξελϋ'ών περί τρίτην ώραν εϊδεν άλλονς έστώτας
έν τη άγορη, αργούς, 1 καί έκείνοις εϊπεν · ύπάγετε 4
και νμεις εις τον άμπελώνα, και ο έάν η δίκαιον
δώσω ύμϊν. 1 οί δέ άπήλΰον. πάλιν [δέ] έξελΰών 5
περί εκτην και ένάτην ώραν έποίησεν ωσαύτως,
περί δέ την ένδεκάτην έξελΰών εύρεν άλλονς 6
έστώτας, και λέγει αύτοις' τί ώδε έστήκατε δλην
την ήμέραν άργοί; λέγονσιν αύτφ' δτι ούδεις ήμας 7
έμισΰώσατο. λέγει αϋτοϊς* ύπάγετε καί ύμεις εις
τον άμπελώνα. όψίας δέ γενομένης λέγει ό κύριος 8 lv 19,13.
τοϋ άμπελώνος τφ έπιτρόπω αύτοϋ* κάλεσον τονς

26 Τ όννατα ηαντα 28 Β,Τ κα&ιοεο&ε | αυτοί : HR
νμεις 29 οικίας η : hT η οικίας post αγρονς | Τ ένεκα
20,5 [όε] : T-W

28 αντοις : αντω 29 μητ. : -f- η γυναίκα Hal \ εκατοντα-
ηλαοιονα 20,6 εξηλ&εν και \ εοχωτ. : -\- αργούς ζ

7 αμπελώνα : + και ο εαν η όικαιον ληφεοΦε ζ
52

20,9— 2U Kara Μαΰ&αιον

έργάτας καί άπόδος τον μισβόν, άρξάμενος άπό
Dt 24,u β. 9 τών ίοχάτων εως των πρώτων, έλΰόντες δε οί
περί την ένδεκάτην ώραν ελαβον άνά δηνάριον.

10 καί έλΰόντες οί πρώτοι ένόμισαν δτι πλεΐον
λήμψονται* καϊ ελαβον το άνά δηνάριον και αύτοί.

11 λαβόντες δε έγόγγνζον κατά του οίκοδεοπότον

12 1 λέγοντες* ούτοι οί έσχατοι μίαν ώραν έποίησαν,
και ϊοονς αυτούς ήμιν έποίηοας τοις βαστάσασι

2. 13 τό βάρος της ήμέρας καί τον καύσωνα, ό δε
άποκριΰείς ένί αύτών ειπεν έταϊρε, ούκ άδικώ
14 σε* ουχί δηναρίου ουνεφώνηοάς μοι;ιάρον τό οόν
καί ϋπαγε' ΰέλω δε τούτω τφ έσχάτω δούναι ως
β 9,ιβ.2ΐ. 15 και σοί' ούκ εξεστίν μοι δ ΰέλω ποιήοαι έν τοις

β 23. Mc 7 22. » a

Ρβ 34,θ! έμοις; ή ό όφϋ'αλμός οου πονηρός έοτιν δτι έγώ
ΐ9,8ο. 16 άγαμος είμι; Ούτως έσονται οί εοχατοι πρώτοι καί
οί πρώτοι εοχατοι.

Mc\o782%4. 17 Μέλλων δε άναβαίνειν Ίηοοϋς είς Ίεροσό- 1
L ΐ8,8ΐ-88. Λνμα παρέλαβεν τούς δώδεκα κατ* ιδίαν, και έν
ΐ6,2ΐ ; 17,22.28. 18 τ^ί όόφ εϊπεν αύτοϊς* ιδού άναβαίνομεν είς Ιερο-
σόλυμα, και ό υιός του άνθρωπου παραδοϋησεται
τοις άρχιερεύοιν και γραμματεύσιν, καί κατακρι-
19 νούοιν αύτόν είς Φάνατον, καί παραδώοουοιν αύτόν
τοις εΰνεσιν είς τό έμπαϊξαι καί μαοτιγώοαι καί
σταυρώσαι, καί τη τρίτη ήμερα έγερϋ'ήσεται.
mc2im6-46. 20 Τότε προσήλΰεν αύτφ ή μήτηρ τών υιών Ζεβε-
ιο,2. δαίου μετά τών υιών αύτης προσκυνούσα καί
L 23'42' 21 α^το^σ(* τι αύτού. ό δε ειπεν αύτη* τί θέλεις;

8 αποόος : hW-j- αντοις 9 RT χαι ελϋοντες οι 10 χαι
ελΰ. : Τ ελ&οντες όε | Τ πλείονα | Η [το] 12 hW ημιν
αυτούς | W καύσωνα; 13 h ειπ. ενι αντ. W αντ. ενι
ειπ. 14 όε : [h] W εγω 15 ονχ : Τ pr η 16 εοχατοι
22,14. 2° : -\ hr f- -f- πολλοί γαρ ειοιν χλητοι ολίγοι όε εκλεχτοί

17 hRT Και ava/?atveov ο Ιησ. \ όωό. : HB,-}- [μα&ητας]

18 [Η] Β, ΰανατω 19 εγερΰ. : hW αναοτηοεται 80 απ :
hT παρ

18 οννεφωνηοα οοι Χ 15 ή : ει ζ
53

SECVNDVM MATTHAEVM. 20,9-21.

operarios, et redde illis mercedem incipiens a

novissimis usque ad primos. Gum venissent 9

ergo qui circa undecimam horam venerant,

acceperunt singulos denarios. Venientes autem 10

et primi, arbitrati sunt quod plus essent ac-

cepturi: acceperunt autem et ipsi singulos

denarios. Et accipientes murmurabant ad- 11

versus patremfamilias, 1 dicentes: Hi novis- 12

simi una hora fecerunt, et pares illos nobis

fecisti, qui portavimus pondus diei, et aestus.

At ille respondens uni eorum, dixit: Amice 13

non facio tibi iniuriam: nonne ex denario

convenisti mecum? Tolle quod tuum est, et 14

vade: volo autem et huic novissimo dare sicut

et tibi. Aut non licet mihi quod volo, facere? 15 r 9,16.21.

an oculus tuus nequam est, quia ego bonus 6'23,

sum? Sic erunt novissimi primi, et primi 16 19,30; 22,14.

novissimi. multi enim sunt vocati, pauci vero

electi.

Et ascendens Iesus Ierosolymam, as- 17 MJ7io!s2:-34.
sumpsit duodecim discipulos secreto , et ait L ιβ,βι-ω.
illis: Ecce ascendimus Ierosolymam, et filius 18 ie,2i ·, 17,22.23.
hominis tradetur principibus sacerdotum, et
Scribis, et condemn abunt eum morte, 1 et 19
tradent eum Gentibus ad illudendum, et
flagellandum , et crucifigendum , et tertia die
resurget.

Tunc accessit ad eum mater filiorum 20 20-28 :
Zebedaei cum filiis suis, adorans et petens 10°2. '
aliquid ab eo. Qui dixit ei : Quid vis ? 21 19,28.

11 patrem fam.

16 > sunt enim | vero 1 autem
19 deludenclum

20,22-31. SEGVNDVM MATTHAEVM.

Ait illi: Die ut sedeant hi duo filii mei, unus
ad dexteram tuam, et unus ad sinistram in
2β,39. j i8,n. 22 regno tuo. Respondens autem Iesus, dixit:
Nescitis quid petatis. Potestis bibere calicem,
quern ego bibiturus sum? Dicunt ei: Possu-
Act 12,2. 23 mus. Ait illis : Calicem quidem meum bibe-
Ap ^9, tis: sedere autem ad dexteram meam vel si-
nistram non est meum dare vobis, sed quibus
l 22,24-26. 24 paratum est a Patre meo. Et audientes de- 2f
cem, indignati sunt de duobus fratribus.
25 Iesus autem vocavit eos ad se, et ait: Scitis
quia principes gentium dominantur eorum:
et qui maiores sunt, potestatem exercent
23,ii.26 in eos. Non ita erit inter vos: sed qui-
cumque voluerit inter vos maior fieri, sit
mc 9,35. 27 vester minister : et qui voluerit inter vos
l 22,27 . 28 primus esse, erit vester servus. sicut filius ~
ph 2,7. ι 1 2,6. hominis non venit ministrari , sed ministrare,
et dare animam suam, redemptionem pro
29-34: multis.
*£ J!!;i£2: 29 Et egredientibus illis ab Iericho, se-ff
15,22. 30 cuta est eum turba multa , et ecce duo
caeci sedentes secus viam, audierunt,
quia Iesus transiret : et clamaverunt,
dicentes : Domine miserere nostri , fili |
31 David. Turba autem increpabat eos ut

23 vel ] et

28 § in redempt.

29 hiericho etc

Κατά Mafificuov 20,22— ai.

λέγεο αύτφ* είπε ϊνα καΰίοωοιν ούτοι οί δύο νίοί

μον είς έκ δεξιών καί εϊς έξ εύωνύμων οον έν τη

βασιλεία οον. άποκριΰείς δε ό Ίηοονς εϊπεν ούκ 22 2β,39. j ιβ,η.

οϊδατε τί αίτεϊοΰε. δύναοΰε πιεϊν το ποτήριον

δ έγώ μέλλω πίνειν; λέγονοιν αύτφ' δννάμεΰα.

λέγει αύτοϊς* το μεν ποτήριόν μον πίεοΰε, το δε 23 Act 12,2.

καΰίοαι έκ δεξιών μον καί έξ εύωνύμων ούκ έοτιν Αρ 1,9'

έμόν τούτο δούναι, άλλ' οίς ήτοίμαοται ύπό τού

πατρός μον. και άκούοαντες οί δέκα ήγανάκτηοαν 24 l 22,24-26.

περί των δύο άδελφών. ό δε Ίηοούς προοκαλε- 25

οάμενος αύτονς εϊπεν οϊδατε δτι οί άρχοντες τών

έΰνών κατακνριεύονοιν αύτών καί οί μεγάλοι κατ-

εξονοιάζονοιν αύτών. ούχ ούτως έοτϊν έν ύμϊν 26 2s,n.

άλλ' ος έάν $έλη έν ύμϊν μέγας γενέοΰαι, εοται 1 κ 9'19,

ύμών διάκονος, καί ος άν $έλη έν ύμϊν εϊναι 27 mc 9,35.

πρώτος, εοται ύμών δούλος* ώοπερ ό νίός τον 28 ρ8 49,8.

άνΰρώπον ούκ ήλΰεν διακονηΰήναι, άλλα διάκο- l 22,27. 88'

νήοαι και δούναι την ψνχην αύτον λύτρον άντι Ph 2'*· 1 τ Μ

πολλών.

Και έκπορενομένων αύτών άπό Ίερειχώ ήκο~ 29 u*iöf£j6i,
λούϋ"ηοεν αύτφ όχλος πολύς, καί ιδού δύο τνφλοι. 30 L w,»-«.
καθήμενοι παρά την όδόν, άκούοαντες δτι Ίηοούς 15'22,
παράγει, έκραξαν λέγοντες* κύριε, έλέηοον ήμάς,
νίός Λανείδ. δ δε όχλος έπετίμηοεν αύτοϊς ϊνα 31

21 λέγει αντω : h η όε ειπεν 23 και : hW η | HB,— τοντο
24 Τ ακουσαντες όε οι 26 εστίν : Β, Τ εοται | Η αν | hW μέγας
εν νμιν 27 εν νμιν ειν. : hW είναι νμων | W εατω 28 fin
hr -}- νμεις όε ζητείτε εκ μικρού ανξησαι και εκ μείζονος L ΐ4,8-ιο.
ελαττον είναι, εισερχόμενοι όε και παρακληΰ'εντες όειπνησαι
μη ανακλινεσ#ε εις τονς εξέχοντας τοπονς, μη ποτ ε ενόο-
ξοτερος σον επελΦη και προοελΰων ο όειπνοκλητωρ ειπη σοι
Ετι κατω χωρεί, και καταισχνν&ηση. εαν όε αναπεοης εις
τον ηττονα τόπον και επελ&η σου ήττων, ερει σοι ο όειπνο-
κλητωρ Σνναγε ετι ανω, και εοται σοι τούτο χρηοιμον. 30 Τ—
κνριε | ηΤ νιε, it 31

22 πινειν : + η το βάπτισμα ο εγω βαπτιζοιχαι βαπτιστή- l ΐ2,60.
ναι, it 23 -\- και το β. ο ε. β. βαπτισ&ησεσ&ε ζ 23 {-άλλοις 225 d)
24 ηρξαντο αγανακτειν η 26.27 εοται ι εστω ζ
54

20,32— 21,8, Κατα Maftftaiov

σιωπήσωσιν* οί δε μείζον έκραξαν λέγοντες9 κύριε,

32 έλέηοον ήμας, υιός Δανείδ. καί οτάς ό Ίησοϋς
έφώνηοεν αύτούς κάί είπεν τί θέλετε ποιήοω

33 ύμιν; λέγονοιν αϋτφ* κύριε, Ινα άνοιγώαιν οί όφ-

34 Παλμοί ήμών. σπλαγχνισΰείς δε ό Ίησονς ήψατο
των όμμάτων αύτών, και εϋΰέως άνέβλεψαν κάί
ήκολούΰησαν αύτφ.

mc ιΐ,ι-ιο. 21 Και δτε ήγγισαν εις Ιεροσόλυμα καί ήλΰον 45
j ΐ2'ΐ2-?β' ε^ Βηύ^φαγή εις το δρος των έλαιών, τότε Ίησοϋς 206
2 άπέστειλεν δύο μάνητας 1 λέγων αύτοις · πορεύεστε
εις την κώμην την κατέναντι ύμών, καί εύΰνς
εϋρήσετε δνον δεδεμένην καί πώλον μετ αυτής·
»6,ΐ8. 3 λύσαντες άγάγετέ μοι. καί έάν τις ύμιν εϊπη τι,
έρειτε δτι ό κύριος αύτών χρείαν έχει· εύϋνς δε
4 άποστελεί αύτούς. Τούτο δε γέγονεν ίνα πλήρωναν 2ο·,
τό ρηΰεν δια του προφήτου λέγοντος*
ΐβ β2,ιι. Β εϊιίατε τν &νγατοϊ Σιών

Zeh 9 9

Idov ό βασιλεύς σον έρχεται σοι
npavg χαΐ έπιβεβηχώς επί ονον
χαϊ επί πώλον viöv νηοζνγίον.

6 πορευΰέντες δε οί μαΰηταί καί ποιήσαντες κα&ώς 2ο

7 συνέταξεν αϋτοις δ Ίησοϋς 1 ήγαγον την δνον καί
τον πώλον, καί έπέΰηκαν έπ' αύτών τα ιμάτια,

2 Rg 9,ΐ8. 8 καί έπεκάΰισεν έπάνω αύτών. δ δε πλείστος δχλος
έστρωσαν έαυτών τα ιμάτια έν τή όδφ, άλλοι δε
εκοπτον κλάδους άπδ τών δένδρων καί άστρων-

32 Η [ο] 33 fin hri -f Quibus dixit Jesus Creditis
posse me hoc facere? qui responderunt ei Ita, Domine
ay + et videamus te 34 W αντ. τ. ομματ. 21,1 R.
Βη&φαγή | W ο Ιησ. 2 RW εν&εως | h άγετε 6 Τ
προοεταξεν 8 εοτρωννυον : Τ έστρωσαν

34 οφθαλμών ζ | ανεβλ. : + αντων οι οφ&αλμοι ζ
21,1 ηγγιοεν C3 \ ηλ&εν h*CP | εις 8° : προς ζ 3 χι, ι τι
ποιείτε Dal \ αποστέλλει Cpl 4 όε : -J- ολον JB^ δ — νιον Ν2 |
νποζνγιον 7 αντων 1° : αυτόν | εχα&ητο Ώ εχα&ιοαν Η*
επεχα&ισαν ν' | αντων 2° : αντον 2> : αντον η*
55

SECVNDVM MATTHAEVM. 20,32-21,8.

tacerent. At illi magis clamabant, dicentes:
Domine, miserere nostri, fili David. Et stetit 32
Iesus, et vocavit eos, et ait: Quid vultis ut
faciam vobis? Dicunt illi: Domine, ut ape- 33
riantur oculi nostri. Misertus autem eorum 34
Iesus, tetigit oculos eorum. Et confestim
viderunt, et secuti sunt eum.

1-11:

~ Et cum appropinquassent Ierosolymis, et 2 1 ί°ΐ9,2β-»
venissent Bethphage ad Montem oliveti : tunc J 12,i2-n
Iesus misit duos discipulos, 1 dicens eis: Ite 2
in castellum, quod contra vos est, et statim
invenietis asinam alligatam, et pullum cum
ea: solvite, et adducite mihi: 1 et siquis vobis 3 2β,ΐ8.
aliquid dixerit, dicite quia Dominus his opus

^ habet: et confestim dimittet eos. Hoc autem 4
totum factum est, ut adimpleretur quod dictum
est per Prophetam dicentem:

Dicite filiae Sion : 5 zCh 9,9.

Ecce rex tuus venit tibi

mansuetus, sedens super asinam,
et pullum filium subiugalis.

^Euntes autem discipuli, fecerunt sicut 6
praecepit illis Iesus. Et adduxerunt asi- 7
nam , et pullum : et imposuerunt super
eos . vestimenta sua , et eum desuper se-
dere fecerunt. Plurima autem turba stra- 8 2Rg9,i3.
verunt vestimenta sua in via : alii autem
caedebant ramos de arboribus, et sterne-

21,2 bethfage

4 — totum j impleretur

5 et sedens
7 sup. eis

21,9-19. SEGVNDVM MATTHAEVM.

9 bant in via : turbae autem, quae praecedebant, ~
et quae sequebantur, clamabant, dicentesr
Hosanna filio David:
benedictus, qui venit in nomine Domini;
hosanna in altissimis.

10 Et cum intrasset Ierosolymam, commota est^

11 uni versa civitas, dicens: Quis est hie? Po-
puli autem dicebant: Hie est Iesus propheta
a Nazareth Galilaeae.

12—22 :

Mo 11,11-24. 12 Et intravit Iesus in templum Dei, et^
V!'?!"?!' eiiciebat omnes vendentes, et ementes in

J 2,14 — 16. m 1

templo, et mensas numulariorum, et cathedras
is 58,7. 13 vendentium columbas evertit: et dicit eis:
Γ 7'η' Scriptum est: Domus mea domus orationis

vocabitur: vos autem fecistis illam speluncam
14 latronum. Et accesserunt ad eum caeci, et-^
ps ii8,25. 15 claudi in templo : et sanavit eos. Videntes *™

autem principes sacerdotum, et Scribae mira-

bilia, quae fecit, et pueros clamantes in

templo, et dicentes: Hosanna iilio David:
ps 8,8. 16 mdignati sunt , 1 et dixerunt ei : Audis quid

isti dicunt? Iesus autem dixit eis: Utique.

numquam legistis: Quia ex ore infantium, et

17 lactentium perfecisti laudem? Et relictis illis,
abiit foras extra Civitatem in Bethaniam:
ibique mansit.

18 Mane autem revertens in Civitatem, esuriit.
l i3,6. 19 Et videns fici arborem unam secus viam, venit

ad earn: et nihil invenit in ea nisi folia tan-
tum, et ait illi: Numquam ex te fructus nas-
catur in sempiternum. Et arefacta est continuo

9 osarma bis J venturus est
12 nummular. 15 osanna
16 dicant | dicit | lactantium
56

Ps 118,25.26.
2 Sm 14,4.

Rata Μαΰ"&αιον 21,9— 19·

νυον έν τή όόψ. οί δε όχλοι οί προάγοντες αυτόν 9 ρ« ιΐ8,2δ.2β,
και οί άκολουΰοϋντες έκραζον λέγοντες* 28,39. ' '

ώα αν να τφ υίφ Δανείδ*
ενλογημένος ό ερχόμενος εν ονόματι κνρίον

ώααννά έν τοις ύψίοτοις.
και ειοελΰόντος αϋτοϋ εις Ίεροοόλνμα έοείοΰη 10
πάοα ή πόλις λέγουοα* τις έοτιν ούτος; οί δε 11 4β.
όχλοι έλεγον οϋτός έοτιν ο προφήτης Ίηοοϋς ό
άπό Ναζαρέτ της Γαλιλαίας.

\ Και είσήλΰεν Ίηοοϋς εις το Ιερόν και 12 mc^Ti^-m.
έξέβαλεν πάντας τοϋς πωλοϋντας και άγορά- L 19»45-48·
ζοντας έν τφ ίερφ, και τάς τράπεζας των κολ-
λυβιοτών κατέοτρεψεν και τάς καθέδρας των
πωλούντων τάς περιοτεράς , και λέγει αϋτοις* 13 ι8 5β,7.
γέγραπται* ό owcog μον οΐχος ΐΓρούευχης χληΜιαε- Jr 7'n*

J tat, ύμεις δε αύτόν ποιείτε απηλαιον ληστών. Και 14 π,5.
προοήλΰον αύτφ τυφλοί και χωλοί έν τφ ίερφ,

5 και έΰεράπευοεν αύτούς. ίδόντες δε οί άρχιερεις 15 Ρβ ιΐ8,26.
και οί γραμματείς τά ΰανμάοια α έποίηοεν και
τοϋς παιδας τοϋς κράζοντας έν τφ ίερφ και λέ-
γοντας9 ώύαννά τφ υίφ Δαυείδ, ήγανάκτηοαν, '%cu 16 Ρβ β,β.
είπαν αύτφ* άκούεις τί ούτοι λέγουοιν; δ δε
Ίηοοϋς λέγει αϋτοις* ναι* οϋδέποτε άνέγνωτε δτι
έχ στόματος νηπίων xal θηλαζόντων χατηρτίαω

talvov; Και καταλιπών αύτούς έξήλΰεν έξω της 17
πόλεως εις Βηΰανίαν, και ηύλίοΰη έκεϊ.

2 Πρωί δε έπαναγαγών εις την πόλιν έπείναοεν. 18
και ίδών ουκήν μίαν έπί της όδοϋ ήλϋ'εν έπ' 19 l is,e.
αϋτήν, και οϋδεν εύρεν έν αύτη ει μη φύλλα
μόνον, και λέγει αύτή' ού μηκέτι έκ οοϋ καρπός
γένηται εις τον αιώνα, και έξηράνΰ'η παραχρήμα

9 Τ ώοαννα bis, it 15 12 ιερόν : -\ hr \- [R] Τ + τον &εου
17 fin : hr + et docebat eos de regno Dei 18 h επαναγων

9 — αντον ξ 11 όχλοι : πολλοί 13 εποιηοατε Ώζ
16 ακουεις ι pr ουκ Fa 18 παράγων
56

21,20—30. Kara Ma&ficuov

20 ή ονχή. και Ιδόντες οί μαΰηται έΰαύμασαν
λέγοντες* πώς παραχρήμα έξηράνΰη ή ονκή;
ΐ7,2θ. 21 άποκριΰεϊς δε 6 Ίησονς εϊπεν αύτοϊς* άμήν λέγω 2ΐι
' ' ύμϊν, έάν εχητε πίοτιν καί μή διακριΰήτε, ού
μόνον το της σνκής ποιήσετε, άλλα καν τφ δρει
τούτω εϊπητε ■ άρΰητι καί βλήύητι εις την θάλασσαν,
22 γενήσεται* καί πάντα δοα άν αίτήσητε έν τη προσ- 2ΐ
ενχη πιστεύοντες λήμψεσΰε.
„ ^zVL 23 Καί έλΰόντος αύτοϋ είς το Ιερόν προσήλΰον 4&

Mc 11,27-88. _ , b » , * t *

L 20,1-8. αύτφ οιοασκοντι οι άρχιερεις και οι πρεσβύτεροι 21
j 2,ΐ8. τοφ λαον λέγοντες* έν ποία έξονσία ταϋτα ποιείς;
24 καί τις οοι έδωκεν την έξονοίαν ταύτην; 1 άπο-
κριΰεϊς δε ο Ίησονς εϊπεν αύτοϊς* έρωτήσω ύμας
κάγώ λόγον ένα, ον έάν ειπητέ μοι, κάγώ ύμϊν
82. j ι,26. 33. 25 έρώ έν ποία έξονσία ταντα ποιώ* το βάπτισμα
L 15,18.21. τ£ Ίωάνον πόΰεν ήν; έξ ούρανον ή έξ άν&ρώ·
πων; οί δέ διελογίζοντο έν έαντοϊς λέγοντες*
έάν ειπωμεν* έξ ούρανον, έρεϊ ήμϊν* δια τι οϋν
4β; ΐ4,6. 26 ούκ έπιστεύσατε αύτφ; έάν δε ειπωμεν* έξ άν-
ΰρώπων, φοβούμεθα τον δχλον* πάντες γάρ ως
27 προφήτην έχονσιν τον Ίωάνην. και άποκριΰέντες
τφ Ίησοϋ είπαν* ούκ οϊδαμεν. έφη αύτοις και
αύτός* ούδέ έγώ λέγω ύμϊν έν ποια έξονσία ταντα \
L 16,11. 28 ποιώ* Τί δε ύμϊν δοκεϊ; άνθρωπος εϊχεν τέκνα 4$\
δύο * προσελΰών τφ πρώτω εϊπεν * τέκνον, νπαγε 23
7,2ΐ. 29 σήμερον έργάζον έν τφ άμπελώνι. 6 δε άπο-
30 κριθείς εϊπεν έγώ κύριε, καί ούκ άπήλϋ'εν. προσ-
ελΰών δε τφ δεντέρω εϊπεν ωσαύτως, ό δε άπο·

23 Η προσήλθαν 24 Η [όε] 25 εν : hRT παρ 27 R
ειπον 28 hW όνο τέκνα \ προσελΰ. : hRW pr και | h αμπ.
μου 29 — 31 RT ον ΰελω , . . . απηλΰεν . . . εγω , ...
ονκ απηλ&εν ... ο πρώτος (sie et hM, h8ie ο εοχατος)
30 όεντερω : Τ ετερω

26 ειχον 1 28 αν&ρ. : -f τις C
57

SEGVNDVM MATTHAEVM. 21,20-30.

ficulnea. Et videntes discipuli, mirati sunt, 20

~ dicentes : Quomodo continuo aruit ? Respon- 21 17,20.
dens autem Iesus, ait eis: Amen dico vobis,
si habueritis fidem, et non haesitaveritis, non
solum de ficulnea facietis, sed et si monti
huic dixeritis, Tolle, et iacta te in mare, fiet.

"eEt omnia quaecumque petieritis in oratione 22
credentes, accipietis.

ψ Et cum venisset in templum, accesserunt 23 μΛ^-ς
ad eum docentem , principes sacerdotum , et L 20'1-8·
seniores populi, dicentes: In qua potestate
haec facis? Et quis tibi dedit hanc potesta-
tem? Respondens Iesus dixit eis: Interro- 24
gabo vos et ego unum sermonem: quern si
dixeritis mihi, et ego vobis dicam in qua
potestate haec facio. Baptismus Ioannis unde 25 j 1,25.
erat? e caelo, an ex hominibus? At illi
cogitabant inter se, dicentes: Si dixerimus,
e caelo, dicet nobis: Quare ergo non credi-
distis illi? Si autem dixerimus, ex homini- 26 14,5.
bus, timemus turbam: omnes enim habebant
Ioannem sicut prophetam. Et respondentes 27
Iesu, dixerunt: Nescimus. Ait illis et ipse:
Nec ego dico vobis in qua potestate haec facio.

— 1 Quid autem vobis videtur ? Homo quidam 28
habebat duos filios, et accedens ad primum,
dixit: Fili, vade hodie, operare in vinea mea.
1 Ille autem respondens, ait: Nolo. Postea 29 7,21.
autem, poenitentia motus, abiit. Accedens 30
autem ad alterum, dixit similiter. At ille re-

24 eis ] illis

25 baptismum | (© inc. v. 26 Si dixerimus)

26 habent

27 faciam

28 — quidam

21,31-42. SEGVNDVM MATTHAEVM.

l 18,14. 31 spondens, ait: Eo, domine, et non ivit. quis
ex duobus fecit vohmtatem patris? Dicunt
ei: Primus. Dicit illis Iesus: Amen dico
vobis, quia publicani, et meretrices praece-
l 7,29. 32 dent vos in regnum Dei. Venit enim ad vos
Ioannes in via iustitiae, et non credidistis ei.
publicani autem, et meretrices crediderunt ei:
vos autem videntes nec poenitentiam habuistis
postea, ut crederetis ei.
Me ΐ2,ι-Ϊ2. 33 Aliam parabolam audite: Homo erat pater-
l 20,9-19. familias, qui plantavit vineam, et sepem cir-
•,i4. is 5,1.2. cumdedit ei, et fodit in ea torcular, et aedi-
iicavit turrim , et locavit earn agricolis , et

34 peregre profectus est. Cum autem tempus
fructuum appropinquasset , misit servos suos

35 ad agricolas, ut acciperent fructus eius. Et
agricolae, apprehensis servis eius, alium ce-
ciderunt, alium occiderunt, alium vero lapida-

36 verunt. Iterum misit alios servos plures prio-

37 ribus, et fecerunt illis similiter. Novissime
autem misit ad eos filium suum, dicens : Vere-

27,i8. 38 buntur filium meum. Agricolae autem videntes
filium, dixerunt intra se: Hie est heres, venite,
occidamus eum, et habebimus hereditatem eius.

39 Et apprehensum eum eiecerunt extra vineam,

40 et occiderunt. Cum ergo venerit dominus vi-

41 neae, quid faciet agricolis illis? Aiunt illi:
Malos male perdet: et vineam suam locabit
aliis agricolis, qui reddant ei fructum tempo-

Ps Acf^n! 42 ribus suis. Dicit illis Iesus: Numquam legistis
ipR2,e'-8. m Scrip turis*.

31 — ei I praecedunt

33 pater fam. | saepe | turrem

37 vereb. ] § + forte

41 — suam

Kara Μαΰ^αισν 21,3 1 --42.

κριθείς είπεν ού ΰέλω, ϋοτερον μετ αμεληθείς
άπήλΰεν. τις έκ των δύο έποίησεν το θέλημα του 31 l ie,u.
πατρός; λέγουσιν* ο ύστερος, λέγει αύτοιςό Ίηοοϋς·
άμήν λέγω ύμϊν δτι οί τελώναι καί αί πόρναι προ-
άγονοιν ύμάς εις την βαοιλείαν τον ΰεοϋ. ήλΦεν 32 25.
γαρ Ίωάνης προς ύμας έν όδφ δικαιοσύνης, καί jpi,».1
ούκ έπιοτεύοατε αύτφ9 οί δε τελώναι και αί
πόρναι έπίοτενοαν αύτφ* ύμεις δε Ιδόντες οϋδε

I μετεμελήΰητε ύστερον τοϋ πιστεϋσαι αύτφ. *Αλλην 33 mc 12,1-12.

1 παραβολήν άκούσατε. "Ανθρωπος ην οικοδεσπότης L 20'9"19,
δστις ίψντεναεν αμπελώνα, χαϊ ψραγμον αντω περί- 26,14' Ιβ 6,1'2'
έ^ηχεν %α\ ώβνξεν εν αντω ληνον χαϊ ώχοόόμκΐΰεν
πνργον, καί έξέδετο αύτόν γεωργοϊς, και άπεδή-
μησεν. δτε δε ηγγισεν ό καιρός των καρπών, 34
άπέστειλεν τους δούλους αύτοϋ προς τους γεωργούς
λαβείν τους καρπούς αύτοϋ. καί λαβόντες οί 35
γεωργοί τούς δούλους αύτοϋ όν μεν έδειραν, όν
δε άπέκτειναν , ον δε έλιΰοβόλησαν. πάλιν απ- 36
έστειλεν άλλους δούλους πλείονας τών πρώτων,
και έποίησαν αύτοις ωσαύτως, ύστερον δε άπ- 37
έστειλεν προς αύτούς τον υίόν αύτοϋ λέγων έντρα-
πήσονται τον υίόν μου. οί δε γεωργοί ίδόντες 38 27,ιβ.
τον υίόν είπον έν έαυτοϊς* ούτός έστιν ό κλήρο- '
νόμος' δεϋτε άποκτείνωμεν αύτόν καί σχώμεν την
κληρονομίαν αύτοϋ ■ καί λαβόντες αύτόν έξέβαλον 39 η is,i2 β.
έξω τοϋ άμπελώνος καί άπέκτειναν. όταν ούν 40
ελΰχι ό κύριος τοϋ άμπελώνος, τί ποιήσει τοις
γεωργοις έκείνοις; λέγουσιν αύτφ* κακούς κακώς 41
άπολέσει αύτούς, καί τον άμπελώνα έκδώσεται
άλλοις γεωργοις, οιτινες άποδώσουσιν αύτφ τούς
καρπούς έν τοις καιροϊς αύτών. λέγει αύτοις ό 42 Ict^n!'28,
Ίησοϋς* ούδέποτε άνέγνωτε έν ταις γραφαϊς· fp'SJi-e.

31 h8 cj — λεγονοιν ο υοτερος 32 ονόε : Τ ον

32 — ονόε 33 αν&ρ. : -\- ης ϊ 38 χατααχωμεν ζ
58

21, 43— 22,10· Κατ a Maftftaiov

λί&ον dv άπεδοχίμαβαν oi οίχοδομονντεζ,

ovtog έγενη^ϊΐ είς κεφαλψ γωνίας9
παρά χνρίον έγ ενετό αυτή,

χάί εστίν &ανμαύτή εν δφ&αλμοϊς ημών;
43 όί,ά τοϋτο λέγω ύμιν ότι άρΰήσεται άφ' ύμών ή
βασιλεία του ΰεού καί δοΰήσεται εΰνει ποιούντι
Dn 2,84.86. 44 τους καρπούς αυτής, [καί ό πεοών έπί τον λίΦον
τούτον συν&λασΰήσεται* έφ' δν δ' άν πέση, λικ-
45 μήσει αύτόν.] Καί άκούοαντες οί άρχιερεις καί
οί Φαρισαϊοι τάς παραβολάς αυτού έγνωσαν ότι ·
π.26.46 περί αύτών λέγει* καί ζητούντες αύτόν κρατήσαι
έφοβήΰησαν τους όχλους, έπεί είς προφήτην
2_10. 22αντον είχον, Καί άποκριΰείς δ Ιησούς πάλιν-
L 14,16-24. 2 εϊπεν έν παραβολαΐς αύτοίς λέγων ώμοιώΰη ή '
18,28' Αρ ϊθ*?.' βασιλεία των ούρανών άνΰρώπω βασιλει, δοτις
3 έποίησεν γάμους τφ υίφ αύτού. καί άπέοτειλεν
τους δούλους αύτού καλέοαι τους κεκλημένους είς
2ΐ,8β. 4 τους γάμους, και ούκ ήΰελον έλΰεϊν. πάλιν
άπέοτειλεν άλλους δούλους λέγων είπατε τοις
κεκλημένοις* Ιδού τδ άριοτόν μου ήτοίμακα, οί
ταύροι μου και τα οιτιοτά τεΰυμένα, καί πάντα
η 2,8. 5 έτοιμα* δεύτε είς τους γάμους, οί δέ άμελήσαντες
άπήλΰον, ος μεν είς τδν Ιδιον άγρόν, ος δε έπί
28,87. 6 την έμπορίαν αύτού* οί δε λοιποί κρατήοαντες
18,84; 24,2. 7 τους δούλους αύτού ύβριοαν καί άπέκτειναν. ό δε
βασιλεύς ώργίσϋ'η, καί πέμψας τα στρατεύματα
αύτού άπώλεσεν τους φονεις έκείνους καί την
Act ΐ3,4β. 8 πάλιν αύτων ένέπρησεν. τότε λέγει τοις δούλοις
αύτού* δ μεν γάμος έτοιμος έστιν, οί δε κεκλη-
18,47; 2ΐ,48. 9 μένοι ούκ ησαν άξιοι* πορεύεστε οϋν έπί τάς
διεξόδους των δδών, καί όσους έάν εϋρητε καλέ·
10 σατε είς τους γάμους, καί έξελΰόντες οί δούλοι

43 hW— οτι, [44] W— Τ 45 hT Ακουααντες de

46 τον οχλον Η* I εις : ως Ώζ 22,4 ητοιμαοα ζ - οται αϊ
5 em : εις ζ 7 και αχονσας ο βαοιλενς εκείνος C | το
οτρατενμα

SEGVNDVM MATTHAEVM. 21,43—22,10.

Lapidem, quern reprobaverunt aedificantes,
hie factus est in caput anguli?

A Domino factum est istud,

et est mirabile in oculis nostris:
ideo dico vobis, quia auferetur a vobis regnum 43
Dei, et dabitur genti facienti fructus eius. Et 44 Dn 2,34.35.
qui ceciderit super lapidem istum, confringetur:
super quern vero ceciderit, conteret eum. Et 45
cum audissent principes sacerdotum, et Phari-
saei parabolas eius, cognoverunt quod de ipsis
diceret. Et quaerentes eum teuere, timuerunt 46 11.
turbas: quoniam sicut prophetam eum habe-
bant. Et respondens Iesus, dixit iterum in 22 L2i4,1ie-24.
parabolis eis, dicens: ' Simile factum est regnum 2 J 3,29.
caelorum homini regi, qui fecit nuptias filio
suo. Et misit servos suos vocare invitatos 3
ad nuptias, et nolebant venire. Iterum misit 4 21,86.
alios servos, dicens: Dicite invitatis: Ecce
prandium meum paravi, tauri mei, et altilia
occisa sunt, et omnia parata: venite ad
nuptias. Uli autem neglexerunt: et abierunt, 5
alius in villam suam, alius vero ad negotia-
tionem suam: reliqui vero tenuerunt servos 6 23,37.
eius, et contumeliis aifectos occiderunt. Rex 7 24,2.
autem cum audisset, iratus est: et missis
exercitibus suis, perdidit homicidas illos, et
civitatem illorum succendit. Tunc ait servis 8
suis: Nuptiae quidem paratae sunt, sed qui
invitati erant, non fuerunt digni. ite ergo 9 13,47521,43.
ad exitus viarum, et quoscumque invene-
ritis, vocate ad nuptias. Et egressi servi 10

22,4 — sunt

6 contumelia | adfect-

22,11-24. SEGVNDVM MATTHAEVM.

eius in vias, congregaverunt omnes, quos in-
venerunt, malos et bonos: et impletae sunt

11 nuptiae discumbentium. Intravit autem rex
ut videret discumbentes, et vidit ibi hominem

12 non vestitum veste nuptiali. Et ait illi: Amice,
quomodo hue intrasti non habens vestem

8,12. 13 nuptialem ? At ille obmutuit. 1 Tunc dixit
rex ministris: Ligatis manibus, et pedibus
eius, mittite eum in tenebras exteriores: ibi
14 erit fletus, et stridor dentium. Multi enim
Mc 12,^3-17. sunt vocati, pauci vero electi.
L 20'2j_826. 15 Tunc abeuntes Pharisaei, consilium inie-
mc 3,6. j 3,2. 16 runt ut caperent eurn in sermone. Et mittunt
ei discipulos suos cum Herodianis dicentes:
Magister, scimus quia verax es, et viam Dei
in veritate doces, et non est tibi cura de
aliquo: non enim respicis personam hominum:

17 die ergo nobis quid tibi videtur, licet censum

18 dare Caesari, an non? Cognita autem Iesus
nequitia eorum, ait: Quid me tentatis hypo-

19 critae? 1 ostendite mihi numisma census. At

20 illi obtulerunt ei denarium. Et ait illis Iesus:
κ i3,7. 21 Cuius est imago haec, et superscriptio? 1 Di-

cunt ei: Caesaris. Tunc ait illis: Reddite
ergo quae sunt Caesaris, Caesari: et quae
j 8,9. 22 sunt Dei, Deo. Et audientes mirati sunt, et
23-33: relicto eo abierunt.
Ml 212,27-4o.' 23 In illo die accesserunt ad eum Sad-
Act 23,6.8. ducaei , qui dicunt non esse resurrec-
Dt2-85 β" ^ ti°nem : et interrogaverunt eum , 1 dicen-
tes: Magister , Moyses dixit : Si quis mor-
tals fuerit non habens rllium , ut ducat

13 > pedib. eius et man.

14 enim ] autem
17 videatur | dari

19 nomisma 20 suprascriptio

Kam Maftftaiov 22, 11— 24.

έκεινοι είς τάς όδοϋς οννήγαγον πάντας ους εύρον,
πονηρούς τε καί άγαϋούς' καί έπλήσϋ'η ό νυμφών
ο άνακειμένων. είσελΰών δε 6 βασιλεύς Ό^εάσασΦαι 11
τους άνακειμένους εϊδεν εκεί άνΰρωπον ούκ εν-
δεδυμένον ένδυμα γάμου * 1 καί λέγει αύτφ · εταίρε, 12
πώς εισήλθες ώδε μη έχων ένδυμα γάμου; δ δε
έφιμώΰη. τότε δ βασιλεύς εϊπεν τοις διακόνοις* 13 β,ΐ2. ρ8 112,10.
δήοαντες αύτοϋ πόδας καί χείρας έκβάλετε αύτόν
ί είς το οκότος το εξώτερον έκει έσται ό κλαυΰμός
I και δ βρυγμδς των οδόντων. Πολλοί γάρ είοιν 14
κλητοί,^ ολίγοι δε έκλεκτοί. mc 12,10-17.

) Τότε πορευϋ'έντες οι Φαριοαϊοι ουμβούλιον 15 j Ι,β.20-26,
1 ελαβον δπως αύτόν παγιδεύοωοιν εν λόγω. και 16 mc 8,β. j 8,2.
άποοτέλλουοιν αύτφ τους μαΰητάς αύτών μετά
των Ήρωδιανών λέγοντας* διδάοκαλε, οϊδαμεν ότι
άληΰής ει καί την όδόν του ΰεοϋ εν αλητεία
διδάσκεις, καί ού μέλει οοι περί ούδενός, ού γάρ
βλέπεις είς πρόσωπον άνΰρώπων είπόν οϋν ήμιν, 17
τί οοι δοκει; έξεστιν δούναι κήνοον Καίοαρι fj ού;
γνούς δε δ Ιησούς την πονηρίαν αύτών ειπεν 18
τί με πειράζετε, ύποκριταί; έπιδείξατέ μοι το 19
νόμισμα του κήνσου. οι δε προσήνεγκαν αύτφ
δηνάριον. καί λέγει αύτοϊς· τίνος ή είκών αύτη 20
καί ή επιγραφή;1 λέγουσιν Καίσαρος, τότε λέγει 21 r is,7.
αύτοϊς· άπόδοτε οϋν τα Καίσαρος Καίσαρι καί
τά του ϋ'εοϋ τφ $εφ. καί άκούσαντες έΰαύμασαν, 22 J 8,9.
καί άφέντες αύτόν άπήλΰαν. 23-33:

Έν εκείνη τη ήμέρα προσήλΰον αύτφ Σαδδου- 23 l VJi-io.7,
καϊοι, λέγοντες μη είναι άνάστασιν, καί έπηρώ- Act 23,6.8.
τησαν αύτόν 1 λέγοντες* διδάσκαλε, Μωϋσής ειπεν 24 Dt 25,5.6.
εάν rig aTtod^avri μη εχων τέκνα, ίηιγαμβρενύει ό

12 hr— εταίρε 17 RW είπε \ Η δοχει · 20 αντοις : hT-f
ο Ιησονς 22 W απηλΰον

10 νυμφών : γάμος ζ 12 ηλΰες 13 άρατε αντον
ποόων και χειρών xcu 23 λεγοντ. : pr οι <ί 24 τέκνα

Gn 88,8.

22f25— 42. Kara Maftftcuov

αδελφός αντον τψ γνναΐχα αντον χαϊ αναστήσει

25 σπέρμα τω άδελφω αντον. ήσαν δε παρ* ήμιν
έπτά άδελφοί' καί ό πρώτος γήμας έτελεύτησεν,
καί μη έχων σπέρμα άφήκεν την γυναίκα αντον

26 τφ άόελφφ αύτού' όμοίως καί ό δεύτερος καί 6

27 τρίτος, έως των έπτά. ύστερον όε πάντων άπέ·

28 ΰανεν ή γυνή. έν τη άναστάσει ούν τίνος των
ι κ ΐδ,84.29 έπτά έσται γυνή; πάντες γαρ εσχον αύτην. άπο-

κριϋ^είς όε ό Ιησούς εϊπεν αύτοϊς* πλανασΰε μη
^είόότες τάς γραφάς μηόε την δύναμιν τού ΰεού.

30 έν γαρ τη άναστάσει ούτε γαμούσιν ούτε γαμίζονται,

31 άλλ' ως άγγελοι έν τφ ούρανφ είσιν. περί όέ της
άναστάσεως των νεκρών ούκ άνέγνωτε το ρηΦέν

' ε'χ 8,6. 32 ύμϊν ύπό τον $εον λέγοντος* εγώ είμι 6 &εος
4Μιβ,2δ!9; Αβραάμ καί ό &εος'Ιύαάχ χαϊ ό &εος'Ιαχώβ; ούκ
7,28. 33 εστίν [ό] ΰεός νεκρών άλλα ζώντων, και άκούσαν-
τες οί όχλοι έξεπλήσσοντο έπι τη διδαχή αύτού.
mc ΐ2^28-3ΐ. 34 Οί δε Φαρισαϊοι άκούσαντες ότι έφίμωσεν τονς t
L ιο,26-28. 35 Σαδόονκαίονς, σννήχΰησαν έπι το αύτό,ικαί έπηρώ- 2
36 τησεν εϊς έξ αύτών νομικός πειράζων αύτόν di-
nt β,6. 37 δάσκαλε, ποία έντολη μεγάλη έν τφ νόμω; ό δε
έφη αύτφ· αγαπήσεις xvpiov τον &εόν αον εν ολη
τ\ χαρδία αον χαϊ έν ολίβ τη tywfy ύον χαϊ έν
38 ολ# %\ διάνοια αον. αύτη έστιν ή μεγάλη και
Lv ΐ9,ΐ8. 39 πρώτη έντολη. δεντέρα όμοια αύτη* αγαπήσεις
7'12' Ve'ul 40 tov ΛΜ^ον °~ον <*>S βεαντόν. έν ταύταις ταϊς
δνσϊν έντολαις όλος ό νόμος κρέμαται καί οί
41-46: προφήται.
Ml 20,41-44! 41 Σννηγμένων δε τών Φαρισαίων έπηρώτησεν ι
j 7,42. 42 αύτονς ό Ιησούς 1 λέγων τί ύμϊν δοκει περι'
τού Χριστού; τίνος υιός έστιν; λέγονσιν αύτφ*

30 άγγελοι : Τ+ #εον 32 [ο] : ÄW-T 34 Η αννο.
37 Η— τη 1° 39 όεντερα : R-f όε | όμοια αύτη (sie et h1) :
Κ όμοια αντη h'W ομοίως

24 — την γνν. αντ. 25 γαμηοας Ώζ 27 η : pr χαι
SO εχγαμιζονται ζ 34 επ αντον
61

SEGVNDVM MATTHAEVM. 22,25-42.

frater eius uxorem illius, et suscitet semen

fratri suo. Erant autem apud nos septem 25

fratres: et primus, uxore ducta, defunctus

est: et non habens semen, reliquit uxorem

suam fratri suo. Similiter secundus , et ter- 26

tius usque ad septimum. Novissime autem 27

omnium et mulier defuncta est. In resurrec- 28

tione ergo cuius erit de septem uxor? omnes

enim habuerunt earn. Respondens autem Iesus, 29

ait illis: Erratis nescientes Scripturas, neque

virtutem Dei. In resurrectione enim neque 30

nubent, neque nubentur: sed erunt sicut angeli

Dei in caelo. De resurrectione autem mor- 31

tuorum non legistis quod dictum est a Deo

dicente vobis: Ego sum Deus Abraham, et 32 β,ιι. ε* 3,β.

Deus Isaac, et Deus Iacob? Non est Deus

mortuorum , sed viventium. Et audientes 33 7,2s.

turbae, mirabantur in doctrina eius.

Pharisaei autem audientes quod silentium 34 mc 12,28-31.
imposuisset Sadducaeis, convenerunt in unum: L 10>25-28·
et interrogavit eum unus ex eis legis doctor, 35
tentans eum: Magister, quod est mandatum 36
magnum in Lege? Ait illi Iesus: Diliges 37 Dt 6,5.
Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et
in tota anima tua, et in tota mente tua. Hoc 38
est maximum, et primum mandatum. Secun- 39 lv 19,18.
dum autem simile est huic: Diliges proxi-
mum tuum , sicut teipsum. In his duobus 40 ^v?. 13'10,
mandatis universa lex pendet, et prophe- 41-46:
tae. Congregatis autem Pharisaeis , inter- 41 l°2o 41-44.7,
rogavit eos Iesus , 1 dicens : Quid vobis vide- 42 j 7,42.
tur de Christo? cuius filius est? Dicunt ei:

30 sunt
37 ex ] in

22,43-23,12. SEC VNDVM MATTHAEVM.

43 David. Ait illis : Quomodo ergo David in
spiritu vocat eum Dominum, dicens:
26,β4. ps 110,1. 44 Dixit Dominus Domino meo: sede a dextris

Act 2,34 s.

meis,

donee ponam inimicos tuos scabellum pedum
tuorum ?

45 Si ergo David vocat eum Dominum, quomodo

46 Alius eius est ? et nemo poterat ei respon- -
dere verbum: neque ausus fuit quisquam ex

Mc 12,38-40. illet die eum amplius interrogare.
l π 39-52! 23 Tunc Iesus locutus est ad turbas , et ad -
2 discipulos suos , 1 dicens : Super cathedram
mi 2,7.8. 3 Moysi sederunt Scribae, et Pharisaei. Omnia
ergo quaecumque dixerint vobis, servate, et
facite : secundum opera vero eorum nolite
4 facere: dicunt enim, et non faciunt. Alligant-
enim onera gravia, et importabilia , et im-
ponunt in humeros hominum: digito autem
β,ι. ex i3,9. 5 suo nolunt ea movere. Omnia vero opera sua -
Nu 15,38.39. facinnt ut videantur ab hominibus: dilatant
enim phylacteria sua, et magnificant fimbriae,
es j 5444' 6 Amant autem primos recubitus in coenis, et

7 primas cathedras in synagogis , et saluta-
tiones in foro, et vocari ab hominibus Rabbi.

8 Vos autem nolite vocari Rabbi, unus est enim*
Magister vester, omnes autem vos fratres

9 estis. Et patrem nolite vocare vobis super
terram: unus est enim Pater vester, qui in

10 caelis est. Nec vocemini magistri: quia Ma-
20,26.27.11 gister vester unus est, Christus. Qui maiory
Prv 29,23. 12 est vestrum, erit minister vester. Qui autem

lob 22,29. *

Ez 21,31.

L 18,14.

ι p 5,5. 44 scabillum 46 > resp. ei

23,4 enim ] autem | inport- | umeros
6 caenis etc
8.9 > enim est

Κατ a Maftfiaiov 22,43— 23,12.

τον Δανείό. λέγει αύτοϊς' πώς ούν ΔανεΙό έν 43
πνεύματι καλεί αύτόν κύριον λέγων

είΛεν xvpiog χνρίω μον * χά&ον ix δεζιών μον 44 2β,β4. ρ8 ιιο,ι.

η »> λ ~ ' > * ο ' ^ ♦ _ * ~ Act 2,84 β.

εως αν τονς εχνρονζ ύον νιζοχατω των η i,is.
ποδών ύον; αρ 8,2ΐ.

ει ούν ΔανεΙό καλεί αύτόν κύριον, πώς νίός αύτον 45
έοτιν; και ούόεις έόύνατο άποκριφήναι αύτφ λόγον 46
ό^όέ έτόλμησέν τις άπ' έκείνης της ή μέρας έπε-
ρωτήοαι αύτόν ούκέτι.

Τότε ό Ίηοοϋς έλάληοεν τοις όχλοις και τοϊς23 lC2o,45-474.0,
μα&ηταϊς αύτον 1 λέγων · έπί της Μωϋοέως καΰέόρας 2 L 11»39-52k
έκάΰιοαν οι γραμματείς και οί Φαρισαϊοι. πάντα 3 μι 2,7.8.
ούν δοα εάν εϊπωοιν ύμϊν ποιήοατε και τηρείτε,
κατά όε τα έργα αύτών μη ποιείτε* λέγονοιν γαρ
και ού ποιοϋαιν. όεαμεύοναιν όε φορτία βαρέα 4 n,28.so.
και έπιτιΰέαοιν έπι τονς ώμονς τών άνΰρώπων, Act 15,10 '28'
αύτοί όέ τφ όακτύλω αύτών ού ΰέλονοιν κινηοαι
αύτά. πάντα όε τα εργα αύτών ποιοϋαιν προς 5 β,ι. εχ is,9.
το ΰεαν^ηναι τοις άνΰρώποις* πλατύνονοιν γαρ '
τά φνλακτήρια αύτών κάί μεγαλύνονοιν τα κρά-
οπεόα, φιλοϋοιν όέ την πρωτοκλιοίαν έν τοις 6 l 14,7.
όείπνοις και τάς πρωτοκαθεδρίας έν ταις οννα- ' '
γωγαις 1 και τονς άοπαομονς έν ταις άγοραϊς και 7
καλεϊοϋ'αι ύπό τών άν&ρώπων $ α β β ε L ύμεις 8
δέ μη κληΰήτε ραββεί* είς γάρ έοτιν ύμών ό
όιόάοκαλος, πάντες όε ύμεις άόελφοί έοτε. και 9
πατέρα μη καλέοητε ύμών έπί της γης* εις γάρ έοτιν
ύμών ό πατήρ ό ούράνιος. μηόέ κληΰήτε καϋ'η- 10
γηταί, ότι καθηγητής ύμών έοτιν εις ό Χριοτός. ό 11 20,26.27.
όέ μείζων ύμών έοται ύμών όιάκονος. "Οοτις όε 12 Prv 29,23.

— Εζ 21,81. *

43 hT κ. κυριον αυτόν 44 fin Τ . 23,1 Η [ο] *8'14·
8 R αν 4 βαρέα : h [R] W + και όυαβασταχτα 1 r 6'6 β*

44 νποποόι,ον ζ 46 ημέρας : ωρας 23,3 υμιν : -f
τηρειν ζ 5 χραοπεόα : -f- των ιματίων αντων ζ 7 ραββει
ραββει 8 όιόασχ. : καθηγητής + ο χριστός ζ
11 εστω G

23ri3—26. Kara Maftftaiov

ύψώοει έαντόν ταπεινω&ήοεται, καί δοτις ταπεί'
ΐ6,ΐ9. 13 νώοει έαντόν ύψωΰήοεται, Ούαί δέ ύμϊν, γραμ·
L 11,52; 18,25. ματεϊς καί Φαριοαιοι ύποκριταί, δτι κλείετε την
βαοιλείαν των ούρανών έμπροσθεν των άνθρώπων*
ύμείς γαρ ούκ εισέρχεστε, ούδέ τους είοερχομένονς
15 άφίετε είοελθεϊν. Ούαί ύμϊν, γραμματείς καί
Φαριοαιοι ύποκριταί, δτι περιάγετε την θάλαοοαν
και την ξηράν ποιήοαι ένα προοήλντον, καί δταν
γένηται, ποιείτε αύτόν νίόν γεέννης όιπλότερον
ΐδ,ΐ4. 16 ύμών. Ούαί ύμϊν, οδηγοί τυφλοί οι λέγοντες* δς
άν όμόοη έν τφ ναφ, ούδέν έοτιν ος δ' äv όμόοχι

17 έν τφ χρνοφ τον ναον, οφείλει, μωροί καί τνφλοί,
τις γαρ μείζων έοτίν, 6 χρνοός ή 6 ναός ό άγιάοας

18 τον χρνοόν; καί* δς άν όμόοη έν τφ θνοιαοτηρίω,
ούδέν έοτιν δς δ' άν όμόοη έν τφ δώρω τφ έπάνω

εχ 29,87. ig αύτον, όφείλει. τνφλοί, τίγάρ μείζον, το δώρον ή το

20 ϋνοιαοτήριον το άγιάζον το δώρον; ό οϋν όμόοας
έν τφ ΰνοιαοτηρίω όμνύει έν αύτφ καί έν πάοι

21 τοις έπάνω αύτον9 καί ό όμόοας έν τφ ναφ ομνύει
6,34. 22 έν αύτφ καί έν τφ κατοικονντι αύτόν* καί ό

όμόοας έν τφ ούρανφ όμνύει έν τ φ θρόνω τον
lv 27,80. 23 θεού καί έν τφ καθημένω έπάνω αύτον. Ούαί

Mch 6,8. «~ ~ , -r ~ e ft>

12,7. L 12,57. νμιν, γραμματείς και Φαριοαιοι νποκριται, οτι
j 7,24. ι τ ι,5. άποδεκατοντε το ήδύοομον καί το άνηθον καί το
κνμινον, καί άφήκατε τα βαρύτερα τον νόμον,
την κρίοιν καί το έλεος καί την πίοτιν ταντα δέ
ιβ; ΐδ,Η. 24 έδει ποιήοαι κάκεινα μη άφεϊναι. όδηγοί τνφλοί,
οί διϋλίζοντες τον κώνωπα, την δέ κάμηλον κατά-
μο 7,4. 25 πίνοντες. Ούαί ύμϊν, γραμματείς καί Φαριοαιοι
ύποκριταί, δτι καθαρίζετε τό έξωθεν τον πθ'

13 fin hri -j- (v. 14) Ουαι νμιν γραμματείς και Φαριοαιοι
Mc 12,40. νποκριται, οτι κατεοΰιετε τας οικίας των χήρων και προφαοει
L 20,47. μακρά προοευχομενοι · όια τοντο λημψεο'&ε περιοαοτερον
κρίμα <β hr" Ουαι όε etc post 12 fin ζ 19 τυφλοί : h pr μωροί και, \
21 h κατοικηοαντι 23 Τ— όε | W αφιεναι 24 HR— οι

15 ινα ποιηοητε 17 αγιαζων ζ 23 βαρντ. : βαρέα lal \
τον ελεον ς* q%

SEGVNDVM MATTHAEVM. 23,13—25.

se exaltaverit, humiliabitur : et qui se humi-

^ liaverit, exaltabitur. Vae autem vobis Scri- 13
bae, et Pharisaei hypocritae: quia clauditis
regnum caelorum ante homines, vos enim non
intratis, nec introeuntes sinitis intrare. Vae 14
vobis Scribae, et Pharisaei hypocritae: quia
comeditis domos viduarum, orationes longas
orantes: propter hoc amplius accipietis iudi-

^cium. Vae vobis Scribae, et Pharisaei hypo- 15
critae: quia circuitis mare, et aridam, ut fa-
ciatis unum proselytum: et cum fuerit factus,
facitis eum filium gehennae duplo quam vos.
Vae vobis duces caeci, qui dicitis: Quicumque 16 i5,u.
iuraverit per templum, nihil est: qui autem
iuraverit in auro templi, debet. Stulti, et 17
caeci: Quid enim maius est, aurum, an
templum, quod sanctificat aurum? Et qui- 18
cumque iuraverit in altari, nihil est: qui-
cumque autem iuraverit in dono, quod est
super illud, debet. Caeci: Quid enim maius 19 ex 29,87.
est, donum, an altare, quod sanctificat donum?
Qui ergo iurat in altari, iurat in eo, et in 20
omnibus, quae super illud sunt, et quicumque 21
iuraverit in templo, iurat in illo, et in eo, qui
habitat in ipso: et qui iurat in caelo, iurat 22 5,34.
in throno Dei, et in eo, qui sedet super eum.

yVae vobis Scribae, et Pharisaei hypocritae: 23 lv 27,30.
qui decimatis mentham , et anethum , et cy- Mch θ,8'
minum, et reliquistis quae graviora sunt legis,
iudicium, et misericordiam , et fidem. haec

^oportuit facere, et ilia non omittere. Duces 24
caeci, excolantes culicem, camelum autem

^glutientes. Vae vobis Scribae, et Pharisaei 25 mc 7,4.
hypocritae, quia mundatis quod deforis est ca-

14 om vers. 21 quicumque ] qui | inhabitat 23 §
hypochritae | quia | mentam 25 quia ] § qui
63

23,26-37. SEGVNDVM MATTHAEVM.

licis, et paropsidis: intus autem pleni estis
Tt 1,15. 26 rapina, et immunditia. Pharisaee caece, munda
J 9'40, prius quod intus est calicis, et paropsidis, ut
Act 23,3. 27 fiat id, quod deforis est, mundum. Vae vobis 2-f
Scribae, et Pharisaei hypocritae: quia similes
estis sepulchris dealbatis, quae aforis parent
hominibus speciosa, intus vero plena sunt
l 16.15. 28 ossibus mortuorum , et omni spurcitia. sic
et vos aforis quidem paretis hominibus iusti:
intus autem pleni estis hypocrisi, et iniqui-

29 täte. Vae vobis Scribae, et Pharisaei hypo- —
critae, qui aedificatis sepulchra prophetarum,

30 et ornatis monumenta iustorum, 1 et dicitis:
Si fuissemus in diebus patrum nostrorum,
non essemus socii eorum in sanguine prophe-

Aot 7,52. 31 tarum. itaque testimonio estis vobismetipsis,
quia filii estis eorum, qui prophetas occide-
32 runt. Et vos implete mensuram patrum vestro- ^
s,7. 33 rum. Serpentes genimina viperarum, quomodo
13,52.34 fugietis a iudicio gehennae? Ideo ecce ego^
io,23. mitto ad vos prophetas, et sapientes, et scri-
l Th 2,15. ■j3as^ ex -jj-g occjdetis? et crucifigetis, et ex
eis flagellabitis in synagogis vestris, et per-
Gn 4,8. 35 sequemini de civitate in civitatem : ut veniat

2 Chr 24,20.21. . . - rn

27,25. super vos omnis sanguis mstus, qui enusus
est super terram, a sanguine Abel iusti usque
ad sanguinem Zachariae, filii Barachiae, quern
36 occidistis inter templum et altare. Amen
dico vobis, venient haec omnia super
22,e.Li3,34.35 . 37 generationem istam. Ierusalem Ieru-^-

Λη salem , quae occidis prophetas , et lapidas

25 parapsidis etc | pleni sunt

26 et id

Kara Ma&fiatov 23,26— 37·

τηρίου καί της παροψίδος, έοωθεν δε γέμου-

οιν έξ άρπαγής καί άκραοίας. Φαριοαίε τυφλέ, 26Tt^i5.

καΰάρισον πρώτον το έντός του ποτηριού Ινα

4 γένηται καί το έκτος αϋτοϋ καΰαρόν. Ούαί ύμϊν, 27 Act 28,8.
6 γραμματείς καί Φαριοαϊοι ύποκριταί, δτι παρ-
ομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οιτινες έξωθεν

μεν φαίνονται ωραίοι, έοωΰεν όέ γέμουοιν όοτέων
νεκρών καί πάαης άκαΰαροίας. ούτως καί ύμεϊς 28 τ, ιβ,ΐδ.
έξωθεν μεν φαίνεοθε τοις άνθρώποις δίκαιοι,
έοωθεν δέ έοτε μεοτοί ύποκρίοεως καί άνομίας.

5 Ούαί ύμϊν, γραμματείς και Φαριααϊοι ύποκριταί, 29 ιο,4ΐ 5 ιβ,π.

6 δτι οικοδομείτε τους τάφους τών προφητών καί
κοομειτε τα μνημεία τών δικαίων, 1 καί λέγετε* ει 30
ημεΰα έν ταις ήμέραις τών πατέρων ήμών, ούκ
άν ήμεθα αυτών κοινωνοί έν τφ αΐματι τών προ-
φητών, ώστε μαρτυρείτε έαυτοϊς δτι υιοί έοτε 31 Act 7,52.

10 τών φονευοάντων τους προφήτας. καί ύμεϊς πληρώ· 32 j^^1.8''
οατε το μέτρον τών πατέρων ύμών. δφεις, γεννή- 33 8,7,
ματα έχιδνών, πώς φύγητε άπό της κρίοεως της

,β γεέννης; δια τούτο ιδού έγώ άποοτέλλω προς ύμας 34 ιβ,62.
προφήτας καί οοφούς καί γραμματείς* έξ αύτών 10>28·
άποκτενεϊτε καί οταυρώαετε, καί έξ αύτών μαοτι- 1 Th s,16t
γώοετε έν ταις ουναγωγαϊς ύμών καί διώξετε άπό
πόλεως εις πόλιν δπως έλΰχι έφ' ύμας παν αίμα 35 βη 4,8.

«, , , ? _ - ^ , _ β ^ 2 Chr 24,20.21.

Οικαιον έκχυννομενον έπι της γης άπο του αίματος 27,25.
"Αβελ του δικαίου έως του αίματος Ζαχαρίου υίοϋ
Βαραχίου, δν έφονεύοατε μεταξύ του ναού καί του
ϋνοιαοτηρίου. άμήν λέγω ύμϊν, ηξει ταύτα πάντα 36
•β έπί την γενεάν ταύτην. Ίερουοαλήμ Ίερουοαλήμ, 37 22,e.Li8,84.86,
ή άποκτείνουοα τούς προφήτας καί λιθοβολούσα Act'^se?0'81'

____ _____ _ 1 Th 2,16.

26 ποτηρ. : HR-f [και της παροψιόος] 27 hW ομοιάζετε Η 11,S7,
I οιτινες . . . γεμ. : hr εξωΰεν ο τάφος φαίνεται ωραίος εοωΰεν
0ε γεμει 30 Τ κοινωνοί αντων 32 h πληρώσετε 34 h Ιόον
35 hr — νιου Βαραχιον 36 hW πάντα ταύτα,

25 ακρασ. : ακαθαρσίας 66pc αδικίας Cpl πλεονεξίας Μ
26 αυτού : αντων ζ 32 (και υμεις c. pre. cj g. Zahn) | επληρωοατβ
I μετρον : έργον 28 35 Βαοαχ. : Jojaaae Εν. sec. Hebr.

64 $

23,38— 24,11. Κατα Mafiftatov

τους άπεοταλμένονς προς αύτήν, ποοάκις ήΰέληοα
έπιουναγαγεϊν τά τέκνα οου, ον τρόπον δρνις έπι-
ουνάγει τά νοοοία [αυτής] ύπό τάς πτέρυγας, καί

Jr ι2κζ'£*λ'.38 ούκ ήΰελήοατε. ιδού άφίεται ύμίν ό ofxog νμών.

2ΐ,9. ps ιΐ8,26. 39 Αεγω γαρ ύμίν, ου μή με ϊδητε άπ' άρτι εως άν
εϊπητε*

ευλογημένος ό ερχόμενος εν ονόματι χνρίον.

L 2ΐΜ6-86 24 έ&λϋ'ών ό Ίηοοϋς άπο του ίεροϋ έπορεύετο, 13»

καί προοήλΰον οί μαΰηταί αύτοϋ έπιδεϊξαι αύτφ 242
L 19,44. 2 τάς οίκοδομάς του ίεροϋ, ό δε άποκριΰείς εϊπεν
αύτοϊς· ου βλέπετε ταϋτα πάντα; άμήν λέγω ύμίν,
ού μη άφεΰη ώδε λίΰος έπϊ λί$ον δς ου κατα- \
27; 28,39. 3 λυύ^ήοεται. Καυχημένου δε αύτοϋ έπϊ τοϋ ορούς 57
των έλαιών προοήλΰον αύτφ οί μαΰηταί κατ' Ιδίαν 24!|
λέγοντες* είπε ήμιν, πότε ταϋτα έοται, καί τί το
οημειον της οής παρουοίας καί ουντελείας τοϋ
4 αίώνος; καί άποκριΰείς δ Ίηοοϋς εϊπεν αϋτοις*
let 6 3β 37' 5 βλέπετε μή τις ύμας πλανήοη. πολλοί γάρ έλεύ-
ι j 2^18! οονται έπί τφ όνόματί μου λέγοντες* έγώ είμι δ
2 dVms! 6 Χριοτός, καί πολλούς πλανήοουοιν. μελλήοετε δε
άκούειν πολέμους καί άκοάς πολέμων οράτε, μή
νλροεϊο$ε' δει γάρ γενέΰ&αι, άλλ' οϋπω έοτίν το
is ΐ9,2. 7 τέλος, εγεο^βεται γάρ ε$Η>ος επί ε^νος και /Jatfi-
2 ehr ΐ5,β. χ^ια βααιλείαν, καί έοονται λιμοί καί οειομοί
ιο,ΐ7.22. 8.9κατά τόπους* πάντα δε ταϋτα άρχή ώδίνων, * τότε *
16'2' παραδώοουοιν ύμας είς ϋ'λίψιν καί άποκτενοϋοιν
ύμας, καί εοεοΰε μιοούμενοι ύπό πάντων των
Dn 11,41. ίο έΰνών διά το όνομά μου. καί τότε αχανδαλι- 2
β^ηύονται ΛολλοΙ καί άλλήλους παραδώοουοιν καί
7,ΐ5. ι j 4,1. 11 μιοήοουοιν άλλήλους* καί πολλοί ψευδοπροφήται

37 [αντης] : Τ— W | Η ηϋεληοατε; 38 υμων : hRT+
ερημος 24,3 Η ειπον | Η αιώνος. 7 επί 1° : Τ

επ I λιμοί : W+ και λοιμοί

37 αυτήν : σε 39 κυρίου : &εου 24,2 — ου 1°
β γενεοΰαι : pr πάντα <

SECVNDVM MATTH AEVM, 23,38-24,11.

eos, qui ad te missi sunt, quoties volui com-
gregare filios tuos, quemadmodum gallina
congregat pullos suos sub alas, et noluisti?
Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta, 38 ^2^.!2'7,
Dico enim vobis, non me videbitis amodo, 39 21,9. ρ8ιΐ8,2β.
donee dicatis:
Benedictus, qui venit in nomine Domini.

Et egressus Iesus de templo, ibat. Et 24 ^ 215-86.
accesserunt diseipuli eius, ut ostenderent ei
aedificationes templi. Ipse autem respondens 2 L 19>44·
dixit illis: Videtis haec omnia? Amen dico
vobis, non relinquetur hie lapis super lapidem,
qui non destruatur. Sedente autem eo super 3
Hontem oliveti, accesserunt ad eum diseipuli
secreto, dicentes: Die nobis, quando haec
erunt? et quod Signum adventus tui, et con-
summationis saeculi? Et respondens Iesus, 4
dixit eis : Viclete nequis vos seducat. multi 5 24· J 5>43·
enim venient in nomine meo, dicentes: Ego f j Ι,'ιβ."87"
sum Christus : et multos seducent. Audituri 6 Dn 2,2s.
enim estis praelia, et opiniones praeliorum.
Videte ne turbemini. oportet enim haec fieri,
sed nondum est finis, consurget enim gens 7
in gentem, et regnum in regnum, et erunt
pestilentiae , et fames, et terraemotus per
loca. haec autem omnia initia sunt dolorum. 8 ^ch/'ise.
Tunc tradent vos in tribulationem , et occi- 9 10,17.22.
dent vos : et eritis odio omnibus gentibus J 16'2,
propter nomen meum. Et tunc scandaliza- 10 Dn 11, 41.
buntur multi, et invicem tradent, et odio
habebunt invicem. Et multi pseudoprophetae 11 7,15. υ 4,1.

38 reim qui tur

24,2 illis ] eis € $ proel- bit
7 terrae mot.

24,12—29. SECVNDVM MATTHAEVM,

2 Th 2,10. 12 surgent , et seducent multos. Et quoniam
2 1 s'1"5" abundavit iniquitas , refrigescet Charitas mul-
10,22. ΛΡ i3,io. 13 torum. qui autem perseveraverit usque in
28,19. io,i8.14 finem, hie salvus erit. Et praedicabitur hoc —
Evangelium regni in universe* orbe, in testi-
monium omnibus gentibus: et tunc veniet
S»9,2>i 12,11. 15 consummatio. Gum ergo videritis abomina-2^
tionem desolationis, quae dicta est a Daniele
propheta, stantem in loco sancto, qui legit,
16 intelligat; tunc qui in Iudaea sunt, fugiant2^
l i7,3i. 17 ad montes: et qui in tecto, non descendat

18 tollere aliquid de domo sua: et qui in agro,

19 non revertatur tollere tunicam suam. Vae2^-
autem praegnantibus , et nutrientibus in illis

A.t 1,12.20 diebus. Orate autem ut non fiat fuga vestra2^
Dn 12,1.21 in hieme, vel sabbato. erit enim tunc tribu-'^i
iooi 2,2. \α\\0 magna ^ qUaiis non fuit ab initio mundi

22 usque modo, neque fiet. Et nisi breviati-g-
fuissent dies illi, non fieret salva omnis caro:
sed propter electos breviabuntur dies illi.

23 Tunc siquis vobis dixerit: Ecce hic est^-
5.11.24 Christus, aut illic: nolite credere. Surgent ~

ϊτ^ζϊ,Ι'. enim pseudochristi , et pseudoprophetae : et
dabunt signa magna, et prodigia, ita ut in
errorem inducantur (si fieri potest) etiam
2^ electi. Ecce praedixi vobis. *Si ergo dixerint 2f
vobis, Ecce in deserto est, nolite exire: ecce

l 17,23.24. 27 in penetralibus , nolite credere. Sicut enim 2f
fulgur exit ab Oriente, et paret usque in
Occidentem: ita erit et. adventus Filii ho-

^Hb9!^'. 28 minis. Ubicumque fuerit corpus, illic con- ψ
L 17,37. 29 gregabuntur et aquilae. Statim autem post —

12 g>|3i ab im dab it | Caritas

15 danihelo | g*© primo sancto (q. . . . intell.) tunc

19 praegnatibus 20 — in

23 — est 28 illuc I — et

Rata Maftftaiov 24,12—29.

έγερΰήοονται και πλανήοονοιν πολλούς* καί δια 12 a Th 2,10.

τό πληΰννΰήναι την άνομίαν ιρνγήοεται ή άγάπη ' ~~ '

των πολλών, ό δέ ύπομείνας είς τέλος, ούτος 13 10,22. apis,io.
θ οωΰήοεται. και κηρνχΰήοεται τούτο τό εύαγγέλιον 14 2β,ΐ9. ιο,ιβ.

της βαοιλείας έν όλη τη οίκονμένη είς μαρτύρων
β πάοιν τοις έΰνεοιν, καί τότε ήξει το τέλος. "Οταν 15 Dn ΐ2,η ; 9,27;

οδν ϊδητε το βόέλνγμα rife έρημώαεως τό $η$εν

δια Δανιήλ τον προφήτου έοτός έν τόττω αγίω,
2 ό άναγινώοκων νοείτω, 1 τότε οί έν τη Ίονδαία 16

φενγέτωοαν εις τα όρη, ό επί τον δώματος μη 17 l 17,31.

καταβάτω άραι τα εκ της οικίας αντον, καί ό έν 18

τφ άγρφ μη έπιοτρεψάτω όπίοω άραι τό ίμάτιον
2 αύτον. ούαί δε ταΐς έν γαοτρί έχούοαις καί ταις 19 l 23,29.
β ΰηλαζούοαις έν έκείναις ταις ήμέραις. προοεύχεοΰε 20 Act 1,12.

όέ Ινα μη γένηται ή φυγή ύμών χειμώνος μηδε
2 οαββάτψ' έοται γαρ τότε Φλίψις μεγάλη, οία οι> 21 Dn 12,1.

>»»~ r _ « ~~ Joel 2,2.

γεγονεν απ αρχής χούμου εω$ τον ννν ovo ον
β μη γένηται. καί εί μη έκολοβώΰηοαν αί ήμέραι 22

έκεϊναι, ούκ αν έοώΰη παοα οάρξ· δια δε τούς
2 έκλεκτούς κολοβωΰήοονται αί ήμέραι έκεϊναι. τότε 23

έάν τις ύμϊν ειπη% ιδού ώδε ο Χριοτός, ή* ώδε,
& μη πιοτεύοητε* έγερΰήοονται γαρ ψενδόχριοτοι καί 24 s.u.

ψενδοπροφψαι, και άώοΌνύιν αημεΐα μεγάλα καί 2 Th%2,8.9.

τέρατα, ώστε πλανήοαι, εί δννατόν, και τονς έκ- ^

λ , * JS , , t m ,, 9 * 3 25J14,29; 16,1.4.

5 λεκτονς. ίοον προειρηκα νμιν. έαν ουν ειπωοιν ^
ύμϊν ιδού έν τη έρήμω έοτίν, μη έξέλΰητε* ιδού

,5 έν τοις ταμείοις, μη πιοτεύοητε* ώοπερ γαρ ή 27 l 17,23.24,
άοτραπή έξέρχεται άπό άνατολών και φαίνεται
έως δνομών , ούτως έοται ή παρονοία τοϋ νίον Ι^ιν^'

β τον άνθρωπου* όπον έάν ή τό πτώμα, έκεϊ 28

2 σνναχΰήοονται οί άετοί. Εύ&έως δε μετά την 29 αρ β,ΐ2 8.

16 εις : hT επι 21 Τ ονκ εγενετο 23 W πιοτενετε
24 πλανηααι : Κ nXavaoftai Τ πλανηΰηναι

12 πληΰυναι 17 τα : τι 18 τα ιμάτια ζ 27 εοται :

-{- xat , 37 ζ 28 οι : pr και pc
66

24,30—40· Kava Ma#atov

ϋ'λίψιν των ήμερων έκείνων ό ήλιος ύκοτιύ&\\βεται,
18 182°ρ ?4ίο! ί <*ελψ*1 °ν δώύει tö φέγγος αντης, καϊ οι

άύτέρες ηεύοννται άπο τον ονραΐΌΐ;, κάί αί δυνάμεις
^ew* 30 ovpcwwr 6αλεν&ϊΐθονται. κάί τότε φανήσεται
Dn 7,i3!u! το σημειον τον υίοϋ του άνΰρώπου έν ούρανφ,

Zeh 12,10 88. * , , , , - * ,

Δρ 10,11. τοτε κοψοι>ται παβαι αι φνλαι της yjjg xcu 259,;

δψονται τον ν ιόν τον άν&ρώιζον έρχόμενον επϊ
ι κ 16,52. των νεφελών τον ονρανον μετά δυνάμεως και δόξης
1ApVi1s! 31 πολλής· καί άποοτελεϊ τους άγγέλους αύτοϋ μετά ι
zchVe' ffaXmyyog μεγάλης, καί έπιαννάξονοιν τους εκλεκ-
τά 8<μ! τους αύτοϋ εκ των τεαβάρων άνεμων άπ* άκρων

32 ονρανών εως άκρων αντών. Άπδ δε της ουκής
μάθετε την παραβολήν δταν ήδη ό κλάδος αύτής
γένηται απαλός καί τά φύλλα έκφύη, γινώσκετε

33 δτι έγγύς το ΰέρος* ούτως καί ύμεϊς δταν Ιδητε
πάντα ταύτα, γινώσκετε δτί έγγύς έοτιν επί θύραις.

34 άμήν λέγω ύμίν δτί ού μη παρέλΰη ή γενεά αύτη
6,ΐ8. 35 έως αν πάντα ταύτα γένηται. ο ούρανός καί ή γη

παρελεύαεταί, οί δε λόγοι μου ού μη παρέλΰωσιν.
ι Th 6,ι.2. 36 Περί δε της ήμέρας έκείνης καί ώρας ούδείς οϊδεν, 58

ούδε οί άγγελοι των ούρανών ούδε ό υιός, ει μη '
°L Π 26 2?' 37 ^ πατν9 μόνος, ώοπερ γαρ αί ήμέραι του Νώε, 2βι!
ούτως έσται ή παρουσία του υιού του άνΰρώπου.
2 ρ 8,5.6. 38 ως γάρ ήσαν έν ταϊς ήμέραις [έκείναις] ταϊς προ
ubi]d. τοϋ κατακλυσμού τρώγοντες και πίνοντες, γα-
μοϋντες και γαμίζοντες, άχρι ης ημέρας είύϊίλ^εν
39 Νώε είς τψ κιβωτόν, και ούκ έγνωσαν έως ήλΰεν
ό κατακλυσμός και ήρεν απαντάς, ούτως έσται και ή
L 17,85.36. 40 παρουσία τοϋ υίοϋ τοϋ άνΰρώπου. τότε έσονται 26
δύο έν τφ άγρφ, εϊς παραλαμβάνεται κάί εϊς

29 απο : Τ εκ 30 Τ— τοτε 2° 31 οαλπιγγ. : hRW+
φωνης \ εως : [H]W+ των 33 Τ ταύτα πάντα 34 RT—
οτι I Η [αν] 36 ουόε ο νιος : [R]— hr 37 γαρ : Τ όε
38 [εκειναις] : W— Τ | W γαμιακοντες 39 HR— και S0

30 εν ονρ. : του εν ουρανοις 31 σαλπ. και φωνής μεγ.
32 (έκφνγι) \ γινωσκεται J532> 36 πατήρ : -{- μου k 37 cf 27
38 εκγαμιζοντες ζ

SEGVNDVM MATTHAEVM. 24,30.-40.

tribulationem dierum illorum sol obscurabitur,
et luna non dabit lumen suum, et stellae ca- 1*νΧίο. 34'4'
dent de caelo, et virtutes caelorum coramo-
vebuntur: et tunc parebit signum Filii ho- 30 ^;7,
~ minis in caelo: *et tunc plangent omnes tribus zcVi^ss.
terrae: et videbunt Filium hominis venientem ap ^M-
in nubibus caeli cum virtute multa , et maie- t K 15 52
state. Et mittet angelos suos cum tuba, et 31 * Th 4,Ίβ.

ö . Ap 8,1.2.

voce magna : et congregabunt electos ems a is 27,13.
quattuor ventis , a summis caelorum usque Dt 3<m!
ad terminos eorum. Ab arbore autem fici 32
discite parabolam: cum iam ramus eius tener
fuerit, et folia nata, scitis quia prope est
aestas: ita et vos cum videritis haec omnia, 33
scitote quia prope est in ianuis. Amen dico 34
vobis, quia non praeteribit generatio haec,
donee omnia haec flant. Caelum , et terra 35 5,1s.
2go transibunt , verba autem mea non praeteri-
T bunt. De die autem illa, et hora nemo seit, 36 1 Th 5,1.2.
neque angeli caelorum, nisi solus Pater. Sicut 37 Gn β,η-13.
autem in diebus Noe ita erit et adventus L 17,26,24 ·
Filii hominis, sicut enim erant in diebus 38 2 ρ s,5.e.
ante diluvium comedentes et bibentes , nu- Gn 7'r*
bentes et nuptui tradentes , usque ad eum
diem, quo intravit Noe in arcam, 1 et non 39
cognoverunt donee venit diluvium , et tulit
omnes: ita erit et adventus Filii hominis. Tunc 40 l 17,35.36.
duo erunt in agro: unus assumetur, et unus

34 > haec gener.

35 aut. ] vero

36 > pat er solus

38 nuptum | > in arcam noe

24,41-25,6. SECVNDVM MATTIJAEVM.

41 relinquetur. duae molentes in mola: una
25,13.42 assumetur, et una relinquetur. Vigilate ergo,2-
quia nescitis qua hora Dominus vester ven-
l 12,39-46. 43 turus sit. Illud autem scitote , quoniam si 2-f
sciret paterfamilias qua hora fur venfurus
esset, vigilaret utique, et non sineret perfodi
AP 10,15. 44 domum suam. Ideo et vos estote parati:
quia qua nescitis hora Filius hominis ven-

45 turus est. Quis, putas, est fidelis servus, et2**
prudens, quem constituit dominus suus super
familiam suam ut det illis cibum in tempore?

46 Beatus ille servus, quem cum venerit dominus
25,21.23. 47 eius, invenerit sic facientem. amen dico vobis,

quoniam super omnia bona sua constituet eum.
Ecci 8,n. 48 Si autem dixerit malus servus ille in corde^-

49 suo: Moram facit dominus meus venire: 1 et
coeperit percutere conservos suos, manducet

50 autem, et bibat cum ebriosis: veniet dominus
servi illius in die, qua non sperat, et hora,

8,12. 51 qua ignorat: et dividet eum, partemque eius
ponet cum hypocritis. illic erit iletus, et
jj 12,35.36. 25 stridor dentium. Tunc simile erit regnum ~
Ap 19,7t caelorum decern virginibus : quae accipientes
lampades suas exierunt obviam sponso, et

2 sponsae. Quinque autem ex eis erant fatuae,

3 et quinque prudentes: sed quinque fatuae,
acceptis lampadibus, non sumpserunt oleum

4 secum : prudentes vero acceperunt oleum

5 in vasis suis cum lampadibus. Moram
autem faciente sponso , dormitaverunt

6 omnes et dormierunt. Media autem nocte
clamor factus est: Ecce sponsus venit, exi-

42 & Duo in lecto , imus assumetur, et unus re-
linquetur. Vigil.

43 pater fam. | perfodiri
45 supra 49 ebriis

Κατα Mafi&aiov 24,41—25,6·

άφίεται* δύο άλήΰονοαι έν τφ μύλω, μία παρα· 41
λαμβάνεται καϊ μία άφίεται. γρηγορείτε οϋν, δτι 42 25,ΐ8.
ούκ οϊδατε ποία ήμερα ό κύριος ύμών έρχεται.
Έκεϊνο δε γινώοκετε δτι ει ηδει ό οικοδεσπότης 43 l 12,39-46.
ποία φυλακή ό κλέπτης έρχεται, έγρηγόρηοεν άν
και ούκ αν είαοεν διορνχΰήναι την οίκίαν αύτοϋ.
δια τούτο και ύμεϊς γίνεοβε έτοιμοι, δτι η ού 44 Δρ ιβ,ΐδ.
δοκεϊτε ώρα ό νιος τον άνΰρώπον έρχεται. Τίς 45
άρα έοτϊν ό πιοτδς δούλος και φρόνιμος δν κατ-
έοτηοεν δ κύριος επί της οίκετείας αύτού τον
ι δούναι αύτοϊς την τροφην έν καιρφ; μακάριος ό 46
δούλος έκεινος δν έλΰών ό κύριος αύτού εύρήοει
όντως ποιούντα* άμην λέγω ύμιν δτι έπί παοιν 47 25,21.2s.
τοις ύπάρχονοιν αύτού καταοτήοει αύτόν. έάν δε 48ecc18,h.
ειπχι δ κακός δούλος έκεινος έν τη καρδία αύτού9
χρονίζει μον ό κύριος, 1 και αρξηται τύπτειν τονς 49
οννδονλονς αύτού, έοϋ·ίη δέ και πίνη μετά των
μεϋνόντων, ήξει ό κύριος τού δούλον έκείνον έν 50
ήμέρα η ού προοδοκψ και έν ώρα η ού γινώοκει,
)κάί διχοτομηθεί αύτόν, και τό μέρος αύτού μετά 51 β,ΐ2. ρ8ιΐ2,ιο.
των ύποκριτών $ήοει· έκει έοται ό κλανΰμός και
ό βρνγμός των όδόντων. Τότε όμοιωΰήοεται ή 25

λλ/~)~«' ο * ef L 12,85.86.

ραοιλεια των ούρανων δεκα παρνενοις, αιτινες j 3,29512,13.
λαβούοαι τάς λαμπάδας έαντών έξήλΰον εις ύπ- f I™'7'
άντηοιν τού ννμφίον. πέντε δε έξ αύτών ηοαν 2
μωραί και πέντε φρόνιμοι, αϊ γαρ μωραί λαβούοαι 3
τάς λαμπάδας ούκ ελαβον μεΰ' έαντών ελαιον
αί δέ φρόνιμοι ελαβον έλαιον έν τοις άγγείοις 4
μετά των λαμπάδων έαντών. χρονίζοντος δέ τον 5
ννμφίον ένύοταξαν πάοαι και έκάΰενδον. μέοης 6
δέ ννκτός κρανγη γέγονεν* ίδον δ ννμφίος, έξέρ-

43 W όιορνγηναι 48 Τ— εκείνος 25, 1 Τ αντων |
ννμφίον : hr + Η χ<μ της ννμφης \- 3 λαμπαό. : [HJR-f αντων

41 (εν τφ comm.) | μνλωνι 42 ήμερα : ωρα ζ 45 οικετ. :
ΰεραπειας Όζ 49 εοΰιειν ό. κ. ηινειν ζ 25,5 fin -\- εν τοις
αγγειοις αντων 6 ννμφ. : -f έρχεται ζ
68

25,7—21. Kara Maftftcuov

7 χεοθε εις άπάντησιν. τότε ήγέρθηοαν πάοαι αί
παρθένοι έκειναι καί έκόομηοαν τ ας λαμπάδας

8 έαυτών. αί δε μωραί ταις φρονίμοις είπαν δότε
ήμϊν εκ τον έλαίου ύμών, ότι αί λαμπάδες ήμών

9 οβέννυνται. άπεκρίθηοαν δε αί φρόνιμοι λέγουοαΐ9
μή ποτε ού μη άρκέοχι ήμϊν και ύμϊν πορεύεοθε
μάλλον προς τους πωλοϋντας καί άγοράοατε

10 έαυταϊς. άπερχομένων δε αύτών άγοράοαι ήλθεν
ό νυμφίος, και αί έτοιμοι είοηλθον μετ αύτοϋ
L 18,26.27. 11 εις τους γάμους, και έκλείοθη ή θύρα. ϋοτερον
δε έρχονται και αί λοιποί παρθένοι λέγουοαι*
7,23. 12 κύριε κύριε, άνοιξον ήμϊν. 6 δε αποκριθείς εϊπεν
24,42. 13 άμην λέγω ύμϊν, ούκ οϊδα ύμας. Γρηγορείτε οϋν,
14-30: 14 δτι ουκ οϊδατε την ήμέραν ούδέ την ώραν. "Ωοπερ β
' ~ ' γαρ άνθρωπος άποδημών έκάλεοεν τους ιδίους
' ' δούλους καί παρέδωκεν αϋτοϊς τα ύπάρχοντα αύτοϋ,
β ΐ2,6. 15 1 καί φ μεν εδωκεν πέντε τάλαντα, φ δε δύο, φ δε 2
εν, έκάοτω κατά την ιδίαν δύναμιν, καί άπε-

16 δήμηοεν. ευθέως 1 πορευθείς ό τα πέντε τάλαντα
λαβών ήργάοατο έν αύτοις καί έκέρδηοεν άλλα

17 πέντε* ώοαύτως δ τα δύο έκέρδηοεν άλλα δύο.

18 ό όέ το εν λαβών άπελθών ώρυξεν γην καί εκρυψεν
18,23. 19 το άργύριον του κυρίου αύτοϋ. μετά δε πολύν \

χρόνον έρχεται δ κύριος των δούλων έκείνων καί
20 ουναίρει λόγον μετ* αύτών. καί προοε?^θών δ τά
πέντε τάλαντα λαβών προοήνεγκεν άλλα πέντε
τάλαντα λέγων κύριε, πέντε τάλαντά μοι παρέ-
23. 24,45-47. 21 δωκας* ιδε άλλα πέντε τάλαντα έκέρδηοα. εφη \
η 12,2! αύτφ δ κύριος αύτοϋ* εύ, δοϋλε άγαθε καί πιστέ,
επί όλίγα ης πιοτός, έπί πολλών οε καταοτήοω*

9 W μηποτε' \ ου μη : hT ουκ 16 πορ. : W+ δε \ έκέρ-
δηοεν : Τ εποιηοεν \ αεντε 2° : Τ-}- τάλαντα 17 ωσαύτως :
hW+ και

10 εως υπαγουσυν αγορ. 11 ηλΰον αι 13 fin + w V ο υιός \
του άνθρωπου έρχεται < 15.16 απεδ. ευ&εως. πορ. δε Di \
17 εκερδησ. : (Ώ prj και αυτός · 18 — απελ'&ων \ εν \
τη γη Όζ 20 επεκερδηοα , it 22 21 επι 1° ι επει επ' , it 23

SECVNDVM MATTHAEVM. 25,7-21.

te obviam ei. Tunc surrexerunt omnes vir- 7
gines illae, et ornaverunt lampades suas.
Fatuae autem sapientibus dixerunt : Date 8
nobis de oleo vestro: quia lampades nostrae
extinguuntur. Responderunt prudentes, di- 9
centes: Ne forte non sufficiat nobis, et vobis,
ite potius ad vendentes, et emite vobis. Dum 10
autem irent emere, venit sponsus: et quae
paratae erant, intraverunt cum eo ad nuptias,
et clausa est ianua. Novissime vero veniunt 11 l 13,25.27.
et reliquae virgines, dicentes: Domine, Do-
mine, aperi nobis. At ille respondens, ait: 12 7,23.
Amen dico vobis, nescio vos. Vigilate itaque, 13 24,42.
^quia nescitis diem, neque horam. Sicut enim 14 14-30 :

2 ι η · ·. L 19,12-27.

homo peregre proneiscens, vocavit servos 21,33.
™ suos, et tradidit illis bona sua. Et uni dedit 15 R 12,6.
quinque talenta, alii autem duo, alii vero
unum, unicuique secundum propriam virtu-
tem, et profectus est statim. Abiit autem 16
qui quinque talenta acceperat, et operatus
est in eis, et lucratus est alia quinque. Si- 17
militer et qui duo acceperat, lucratus est alia
duo. Qui autem unum acceperat, abiens fo- 18
dit in terram, et abscondit pecuniam domini
sui. Post multum vero temporis venit do- 19
minus servorum illorum, et posuit rationem
cum eis. Et accedens qui quinque talenta acce- 20 *
perat, obtulit alia quinque talenta, dicens: Do-
mine, quinque talenta tradidisti mihi, ecce alia
quinque superlucratus sum. Ait illi dominus 21 23. 24,45-47.
eius: Euge serve bone, et fidelis, quia super hiI'I?
pauca fuisti fidelis, super multa te constituam,

25,s extinguntur 11 — vero
17 — et 18 in terra

20 > mihi tradidisti | et ecce

21 supra multa

25,22-34. SECVNDVM MATTHAEVM.

22 intra in gaudium domini tui. Accessit autem
et qui duo talenta acceperat, et ait: Domine,
duo talenta tradidisti mihi, ecce alia duo
21. 23 lucratus sum. Ait illi dominus eius : Euge
serve bone, et fidelisj quia super pauca fuisti
fidelis , super mult a te constituam , intra in

24 gaudium domini tui. Accedens autem et qui
unum talentum acceperat, ait: Domine, scio
quia homo durus es, metis ubi non seminasti,

25 et congregas ubi non sparsisti: et timens
abii, et abscondi talentum tuum in terra:

26 ecce habes quod tuum est. Respondens autem
dominus eius, dixit ei: Serve male, et piger,
sciebas quia meto ubi non semino, et con-

27 grego ubi non sparsi: oportuit ergo te com-
mittere pecuniam meam numulariis, et veniens
ego recepissem utique quod meum est cum

28 usura. Tollite itaque ab eo talentum, et date
1.V2.29 ei, qui habet decern talenta. omni enim ha-~-

benti dabitur, et abundabit: ei autem, qui
non habet, et quod videtur habere, auferetur
8,12. 30 ab eo. Et inutilem servum eiicite in tenebras ~
exteriores : illic erit fletus , et stridor den-
ies, zeh i4,5. 31 tium. Gum autem venerit Filius hominis*™
AP 20,11-is. ·η niaiestate sua, et omnes angeli cum
eo, tunc sedebit super sedem maiestatis
κ η, in. 32 suae: et congregabuntur ante eum omnes
gentes , et separabit eos ab invicem , sicut
ez 34,i7. 33 pastor segregat oves ab hoedis : et statuet
oves quidem a dextris suis, hoedos autem a
34 sinistris. Tunc dicet rex his, qui a dextris
eius erunt: Venite benedicti Patris mei,

23 supra multa 24 es et met. 26 fin?
27 mittere | minim- | et ] $ ut

31 $ angeli eius

32 baedis etc

Kara Matificuov 25,22—84·

εϊοελϋ'ε είς τήν χαράν τον κνρίον σον. προοελΰων 22
καί 6 τά δύο τάλαντα εϊπεν* κύριε, δύο τάλαντα
μου παρέδωκας* ϊδε άλλα δύο τάλαντα έκέρδηοα. -
έφη αύτφ 6 κύριος αύτοϋ* εϋ, δοϋλε άγα$έ καΐ 23 2ΐ.
πιοτέ, έπί όλίγα ή ς πιοτός, έπί πολλών οε κατά-
οτηοω* ειοελν^ε είς την χαράν τον κνρίον οον.
προοελΰων δε και 6 το εν τάλαντον είληφώς 24
εϊπεν κύριε, εγνων οε δτι οκληρός ει άνθρωπος,
ΰερίζων δπον ούκ έοπειρας, και αννάγων όΦεν
ού διεακόρπιοας* καί φοβηθείς άπελΰών εκρνψα 25
τό τάλαντόν οον έν τη γη* ιδε έχεις το οόν. άπο- 26
κριθείς δε ό κύριος αύτοϋ εϊπεν αύτφ* πονηρέ
δονλε καί όκνηρέ, ηδείς δτι Φερίζω δπον ούκ
εοπειρα, και οννάγω δ$εν ού διεοκόρπιοα; εδει 27
οε οϋν βαλειν τά άργύριά μον τοις τραπεζείταις,
καί έλΰών έγώ έκομιοάμην άν τό έμόν ονν τόκω.
άρατε ούν άπ' αύτοϋ τό τάλαντον καί δότε τφ 28

ϊεχοντι τά δέκα τάλαντα* τφ γαρ εχοντι παντί 29 is.ia.
δοΰήοεται καί περισσεν$ήσεται* τον δε μη έχοντος

ί,β και δ έχει άρΰηοεται άπ' αύτοϋ. καί τον άχρεϊον 30 8,ΐ2. ρβιΐ2,ιο.
δοϋλον έκβάλετε είς τό οκότος τό έξώτερον έκει
εοται ό κλανΰμός καί ό βρνγμός των όδόντων.

U "Οταν δε έ'λΌ^ ό νιος τον άνΰρώπον έν τη δόξη 31 ιβ,27. zchi4,6.

10 αύτοϋ καί πάντες οι άγγελοι μετ avtov, τότε Αρ 20,11~18·
καΰίοει έπί ΰρόνον δόξης αύτοϋ* καί ονναχφή- 32 r η,ιο.
οονται εμπροοΰεν αύτοϋ πάντα τά έϋ'νη, καί
άφορίοει αύτονς άπ' άλλήλων, ώοπερ ό ποιμην
άφορίζει τά πρόβατα άπό των έρίφων, καί οτήοει 33 εζ 84,ΐ7.
τά μεν πρόβατα έκ δεξιών αύτοϋ, τά δε έρίφια
έξ εύωνύμων. τότε έρει ό βαοιλενς τοις έκ δεξιών 34
αύτοϋ* δεϋτε οί εύλογημένοι τοϋ πατρός μον,

22 και : R de κ. 28 h πιοτος ης 27 H τραπεζιτ.
32 RW αφοριει

22 ταλ. 1° : -f λαβών 27 το αργυρών Ώζ 28 dexa ι

αεντε 29 (vi 30) fin -f ταύτα λέγων εφωνει* ο εχων ωτα
αχονειν ακουετω C9a 30 βάλετε εξω 31 αγγελ. : pr άγιοι ζ

32 εριφίων JB 33 — αντον Λ η§

25,35— 26,1. Rata Maftftcuov

κληρονομήοατε την ήτοιμαομένην ύμϊν βαοιλείαν
is 58,7. 35 άπό καταβολής κόομου. έπείναοα γαρ και έδώ-
κατέ μοι φαγεϊν, έδίψηοα και έποτίοατέ με, ξένος
36 η μην και οννηγάγετέ με, γυμνός και περιεβάλετέ
με, ήοΰένηοα και έπεοκέψαοΰέ με, έν φυλακή
β,3. 37 ημην και ήλΰατε πρός με. τότε άποκριΰήοονται
αύτφ οι δίκαιοι λέγοντες* κύριε, πότε οε είδομεν
πεινώντα και έφρέψαμεν, ή διψώντα και έπο-
SS τίοαμεν; πότε όέ οε ειδομεν ξένον και ουνηγάγο-
39 μεν, ή γυμνόν και περιεβάλομεν ; πότε δέ αε είδομεν
άοΰενοϋντα ή έν φυλακή και ήλΰομεν πρός οέ;
prv 19,17.40 και άποκριΰεις ό βααιλεϋς έρει αύτοις* άμην λέγω
' ' ύμϊν, έφ' δοον έποιήοατε ένί τούτων των άδελφών
7,28. 41 μου των έλαχίοτων, έμοι έποιήοατε. τότε έρει 14$
ΑΡ 20,10.16. ευωνύμων πορεύεοΰε άπ' έμοϋ κατ-

ηραμένοι εις το πυρ το αίώνιον το ήτοιμαομένον

42 τ φ διαβάλω και τοις άγγέλοις αύτοϋ. έπείναοα
γαρ και ούκ έδώκατέ μοι φαγεϊν, έδίψηοα και ούκ

43 έποτίοατέ με, ξένος ημην και ού ουνηγάγετέ με,
γυμνός και ού περιεβάλετέ με, άοΰενής και έν

44 φυλακή και ούκ έπεοκέψαοϋ'έ με. τότε άποκριΰή-
οονται και αύτοι λέγοντες * κύριε, πότε οε ειδομεν
πεινώντα ή διψώντα ή ξένον ή γυμνόν ή άοΰενή

45 ή έν φυλακή και ού διηκονήοαμέν οοι; τότε άπο-
κριΰήοεται αύτοις λέγων* άμην λέγω ύμνν, έφ'
δοον ούκ έποιήοατε ένί τούτων των έλαχίοτων,

τ 5,29. Dn ΐ2,2. 46 ούδέ έμοι έποιήοατε. και άπελεύοονται οίτοι είς
κόλαοιν αίώνιον j οι δε δίκαιοι είς ζωψ αίώνιον.

7,28; ιι,ΐ; 9β Και έγένετο δτε έτέλεοεν δ Ίηοοϋς πάντας 14

18,63; 19,1. «Ό , 1 , ν „ ' \ , J

τους λογούς τούτους, ειπεν τοις μανηταις αύτου·

37.38 Η ειόαμεν 39 HR Τ πρός σε 41 το πυρ το
αιων. : hr το οχοτος το εξώτερον | το ητοιμααμ. : hr
Η δ ητοιμασεν ο πατήρ μου \- 42 εόιψ. : Η pr [και]

46 χολασιν : hri ignem a ambustionem (comb-)

35 ετιοτ. με : εόωκατε μοι πιειν Clem. ΑΙ. 36 ηο&εν. :
ααβενης Clem. ΑΙ. 39 ααϋενη ζ
71

SECVNDVM MATTHAEVM. 25,35-26,1.

possidete paratum vobis regnum a constitu-
tione mundi. esurivi enim , et dedistis mihi 35 is 58,7.
manducare: sitivi, et dedistis mihi bibere:
hospes eram, et collegistis me : 1 nudus, et 36
cooperuistis me : infirmus , et visitastis me :
in carcere eram , et venistis ad me. Tunc 37 6,3.
respondebunt ei iusti , dicentes : Domine,
quando te vidimus esurientem , et pavimus
te: sitientem, et dedimus tibi potum? 1 quando 38
autem te vidimus hospitem, et collegimus te:
aut nudum, et cooperuimus te? aut quando 39
te vidimus infirmum: aut in carcere, et veni-
mus ad te? Et respondens rex, dicet illis: 40 prv 19,17.
Amen dico vobis, quamdiu fecistis uni ex his 11 2:11 '
fratribus meis minimis , mihi fecistis. Tunc 41 7,23.
dicet et nis , qui a sinistris erunt : Discedite Ap 20'10,15,
a me maledicti in ignem aeternum, qui pa-
ratus est diabolo, et angelis eius. esurivi 42
enim, et non dedistis mihi manducare: sitivi,
et non dedistis mihi potum: hospes eram, 43
et non collegistis me: nudus, et non coope-
ruistis me: infirmus, et in carcere, et non
visitastis me. Tunc respondebunt ei et ipsi, 44
dicentes: Domine, quando te vidimus esurien-
tem, aut sitientem, aut hospitem, aut nudum,
aut infirmum, aut in carcere, et non ministra-
vimus tibi? Tunc respondebit illis dicens: Amen 45
dico vobis: Quamdiu non fecistis uni de minori-
bus his, nec mihi fecistis. Et ibunt hi in suppli- 46 J5,29. Dni2,2
cium aeternum : iusti autem in vitam aeternam.

Ρ Et factum est: cum consummasset Iesus 26 7iSi^j*

1 io,od ; iy,i.

sermones hos omnes, dixit discipulis suis:

36 operuistis 37 — te 2° 38 — te 3° 40 ex ] de
it praeparatus 43 operuistis 44 — ei | aut 5° ] vel
71

26,2-18. SEGVNDVM MATTHAEVM.

mc i4,i.2. 2 1 Scitis quia post biduum Pascha fiet, et Filius
L 3 hominis tradetur ut crucifigatur. Tunc con-J
gregati sunt principes sacerdotum, et seniores
populi in atrium principis sacerdotum, qui

4 dicebatur Caiphas: et consilium fecerunt ut

5 Iesum dolo tenerent, et occiderent. Dicebant
autem: Non in die festo, ne forte tumultus

β -i3: fier et in populo.
L^e-lso! 6 Gum autem Iesus esset in Bethania in
j 12,1-8. η joino Simonis leprosi, accessit ad eum mulier
habens alabastrum unguenti pretiosi, et effu-

8 dit super caput ipsius recumbentis. Videntes
autem discipuli, indignati sunt dicentes: Ut

9 quid perditio haec? potuit enim istud vaenun-
l n,7. 10 dari multo, et clari pauperibus. Sciens autem

Iesus, ait illis: Quid molesti estis huic mu-
lieri? opus enim bonum operata est in me.
Dt i5,n. 11 nam semper pauperes habetis vobiscum: me

12 autem non semper habetis. Mittens enim haec
unguentum hoc in corpus meum: ad sepelien-

13 dum me fecit. Amen dico vobis, ubicumque
praedicatum fuerit hoc evangelium in toto

i4 ie mundo, dicetur et quod haec fecit in memo-
Mc i4,io."n. 14 riam eius. Tunc abiit unus de duodecim,
l -2,3-6. (jicebatur iuc[as Iscariotes , ad principes

j 11,57. 15 sacerdotum : 1 et ait illis : Quid vultis mihi
' dare, et ego vobis eum tradam? At illi
ι τ e,9.io. 16 constituerunt ei triginta argenteos. Et exinde
17-19: quaerebat opportunitatem ut eum traderet.
M V^j-is! 17 Prima autem die Azymorum accesserunt
ex i2,i8-2o. discipuli ad Iesum, dicentes: Ubi vis paremus
2i,3. 18 tibi comedere Pascha? At Iesus dixit: Ite in

26,5 caiaphas β > esset iesus 7 ungenti etc

9 venund. 10 — huic | — enim

11 § habebitis bis 13 quod M scarioth

16 oport- etc 17 — die

Kata Mafiftcuov 26,2— is.

οϊδατε δτι μετά δύο ήμέρας το πάοχα γίνεται, 2 Μ*ΐ4ΐ.2.
καί ό νιος τον άνΰρώπον παραδίδοται είς το L 28»1A

ι στανρωΰήναι. Τότε οννήχΰησαν ol άρχιερεις 3 20'18,
καί οι πρεοβύτεροι τον λαού είς την αύλήν τον
άρχιερέως τον λεγομένον Καϊάφα, καί οννεβονλεν- 4
οαντο Ινα τον Ίηοούν δόλω κρατήοωοιν καί άπο-
κτείνωοιν 1 έλεγον δέ* μη έν τη έορτη, ίνα μη 5
ΰόρνβος γένηται έν τφ λαφ. e-ia.

Τον δε Ίηοον γενομένον έν Βηΰανία έν οικία 6 ιΛ,Ββ-δο.'
Σίμωνος τον λεπρού, προσήλΰεν αντφ γννη έχονοα 7 J 12,1~8,
άλάβαοτρον μύρον βαρντίμον καί κατέχεεν έπί
της κεφαλής αντον άνακειμένον. ίδόντες δε οί 8
μαΰηταί Αγανάκτησαν λέγοντες* είς τ ί ή άπώλεια
αντη; έδύνατο γάρ τούτο πραΰήναι πολλού καί 9
δοΰήναι πτωχοϊς. γνονς δε δ Ιησούς είπεν αύτοίς* 10 l 11,75 ιβ,δ.
τί κόπονς παρέχετε τη γνναικί; έργον γάρ καλόν
ήργάσατο είς έμέ' πάντοτε γάρ τονς πτωχούς 11 Dt 10,11.
έχετε με$' έαντών, έμε δε ού πάντοτε έχετε*

ι βαλούοα γάρ αντη το μύρον τούτο έπί τον οώματός 12
μον προς το ένταφιάοαι με έποίησεν. άμην λέγω 13
ύμϊν, δπον έάν κηρνχΰη το εϋαγγέλιον τούτο έν
δλω τφ κόσμω, λαληΰήσεται καί δ έποίηοεν αντη

> είς μνημόοννον αύτής. Τότε πορενΰείς εϊς των 14 m^mJio'.h.

* δώδεκα, ό λεγόμενος Ιούδας Ισκαριώτης, προς L 22>3""6·
τονς άρχιερεϊς 1 εϊπεν τί $έλετέ μοι δούναι, κάγώ 15 J 11,57.
ύμϊν παραδώοω αύτόν; οι δε εΰτηύαν αύτφ χριά- 0 '
κοίτα άργνρια. καί άπο τότε έζήτει ενκαιρίαν Ινα 16 ι τ β,β.ιο.
αύτόν παραδφ. ΐ7-ΐ9:

3 Τη δε πρώτη των άζύμων προσήλΦον οί μα- 17 l^-is.16,
ΰηταί τφ Ίηοού λέγοντες* πού ΰέλεις έτοιμάσωμέν εχ 12,18-20.
οοι φαγεϊν το πάοχα; 1 ό όέ εϊπεν ύπάγετε είς 18 2i,s. l 19,6.

7 Τ πολυτίμου 15 W δούναι; et αυτόν. | Τ καν εγω \
αργυρ. : h" -\ οτατηρας \- ' οτατηρας αργυρίου

3 ol αρχιερ. : και οι γραμματείς C | Καϊφα 9 τούτο
+ το μυρον ζ | τοις πτωχοις

26,19— 32» Κατ α Maft&cuov

την πόλιν προς τον δείνα καί είπατε αύτφ* ό
Διδάσκαλος λέγει* ό καιρός μου έγγύς έοτιν* προς
19 οε ποιώ το πάοχα μετά των μαθητών μου. καί
έποίησαν οί μαθηταί ώς οννέταξεν αύτοίς ό Ιησούς,
Mc2u~i7-2e. 20 και ήτοίμαοαν το πάοχα. Όψίας όέ γενομένης 14
j ιϋ'δί-ϋβ' 21 άνέκειτο μετά των δώδεκα μαθητών, καί έσθιόν- 278
των αυτών εϊπεν* άμην λέγω ύμιν δτι είς εξ ύμών

22 παραδώοει με. καί λυπούμενοι σφόδρα ηρξαντο m
λέγειν αύτφ εις έκαστος* μήτι έγώ είμι, κύριε;

23 ό όέ άποκριθείς εϊπεν* ό έμβάψας μετ' έμοϋ την 283
ΐ8,7. 24 χεϊρα έν τφ τρυβλίω, ούτος με παραδώσει, ό μεν

υιός του άν&ρώπου ύπάγει καθώς γέγραπται περί
αυτού, ούαί δε τφ άνθρώπω έκείνω δι ού ό υιός
του άνθρώπου παραδίδοται* * καλόν ην αύτφ εί 28!
25 ούκ έγεννήθη ό άνθρωπος εκείνος, αποκριθείς 28!
όέ Ιούδας ό παραδιδούς αύτόν εϊπεν* μήτι έγώ
ΐ4,ΐ9. 26 είμι, ραββεί; λέγει αύτφ* ού εϊπας. Έσθ ιόντων 64
ι κ 11,38-25. ^ αύτών λαβών δ Ίηοούς άρτον καί εύλογήαας 28
έκλασεν καί δούς τοις μαθηταις εϊπεν* λάβετε
27 φάγετε* τούτό έοτιν το οώμά μου. καί λαβών 28
ποτηριον καί εύχαριοτήοας έδωκεν αύτοις λέγων*
jrX8i*8i'. 28 πίετε έξ αύτού πάντες * 1 τούτο γάρ έοτιν το αΐμά
Ζη ί!'2ο! ^ον Λα-θήχ^β τό περί πολλών έκχυννόμενον
Act ι,*; 10,41. 29 είς άφεοιν άμαρτιών. λέγω δε ύμιν, ού μη πιω
άπ' άρτι έκ τούτου του γενήματος της άμπέλου
έως της ήμέρας έκείνης όταν αύτό πίνω μεθ'
ρ· lie-lie. ύμών καινόν έν τη βασιλεία του πατρός μου.
j ΐ8,ι! 30 Καί ύμνήοαντες έξηλθον είς τό όρος τών έλαιών. 28
31-35: 31 Τότε λέγει αύτοϊς ό Ίηοούς* πάντες ύμεϊς σκαν- 1
L 22;si-s4! δαλισθησεσθε έν έμοί έν τη νυκτί ταύτη * * γέγραπται 28
Ζ?ΐ6 82* yÜQ' Λατά|ω τον ποιμένα, xal διαύχοριζιύ&ϊΐΟΌνται
28,7. 32 τα πρόβατα τ% ποίμνηξ· μετά δε τό έγερθήναί

20 μα&ητων : [Η]— W 27 και 2° : [Η]

26 τον αρτον ζ \ ενλογ. : ενχαριοτηαας Λα | εόιόον
τ. μ. και ζ 27 το ποτηριον Ώζ 28 της :\>r το ζ + καινής Όζ
73

SECVNDVM MATTHAEVM. 26,19-32.

civitatem ad quemdam, et dicite ei: Magister
dicit: Tempus meum prope est, apud te facio
Pascha cum discipulis meis. Et fecerunt di- 19
scipuli sicut constituit Ulis Iesus, et parave- 20-30 :
runt Pascha. Vespere autem facto, discum- 20 l ^,*4-23.6,
ψ bebat cum duodecim discipulis suis. Et eden- 21 J 18>21-26·

tibus illis, dixit: Amen dico vobis, quia unus
2®°vestrum me traditurus est. Et eontristati 22
' valde, coeperunt singuli dicere: Numquid ego

— sum Domine? At ipse respondens, ait: Qui 23
intingit mecum manum in paropside, hie me
tradet. Filius quidem hominis vadit, sicut 24

ψ scriptum est de illo : * vae autem homini illi,
per quem Filius hominis tradetur: bonum erat

-fei, si natus non fuisset homo ille. Respon- 25
dens autem Iudas, qui tradidit eum, dixit:
Numquid ego sum Rabbi ? Ait illi : Tu dixisti.

Y Coenantibus autem eis, accepit Iesus panem, 26 14,19.
et benedixit , ac fregit , deditque discipulis 1 κ π>23-25·
suis, et ait: Accipite, et comedite: hoc est

^corpus meum. Et accipiens calicem gratias 27
egit: et dedit illis, dicens: Bibite ex hoc
omnes. Hie est enim sanguis meus novi 28 ex 24,8.
testamenti, qui pro multis effundetur in re- zchafu.
missionem peccatorum. Dico autem vobis: 29
Non bib am amodo de hoc genimine vitis
usque in diem ilium , cum illud bibam vobis- P3 ii3_ii8.

— cum novum in regno Patris mei. Et hymno 30 j 22/39,
2*7dicto, exierunt in Montem oliveti. Tunc 31 31-35:

dicit illis Iesus : Omnes vos scandalum L^f-sS'
~ patiemini in me, in ista nocte. * Scriptum est zch 13,7.
enim: Percutiam pastorem et dispergentur '
oves gregis. Postquam autem resurrexero, 32 28,7.

18 gpi quendam 20 — suis
24 traditur 28 effunditur

26,33-45. SECVNDVM MATTHAEVM.

33 praecedam vos in Galilaeam. Respondens^
autem Petrus, ait illi: Et si omnes scandali-
zati fuerint in te, ego numquam scandali-
j 13,38. 34 zabor. Ait illi Iesus : Amen dico tibi , quia
in hac nocte antequam Gallus cantet, ter me
56. 35 negabis. Ait illi Petrus : Etiamsi oportuerit ~
me mori tecum, non te negabo. Similiter et
omnes discipuli dixerunt.
Mc3u782-42. 36 Tunc venit Iesus cum illis in villam, quae τ

1 22,40-46. dicitur Gethsemani, * et dixit discipulis suis:^

η 5,7. 37 Sedete hie donee vadam illuc, et orem. Et
assumpto Petro, et duobus filiis Zebedaei,
Ps 43,5. 38 coepit contristari et maestus esse. Tunc ait ~
' ' illis: Tristis est anima mea usque ad mortem:
j i8,ii. η 5,8. 39 sustinete hie, et vigilate mecum. Et pro-^
gressus pusillum, procidit in faciem suam,
orans, et dicens: Pater mi, si possibile est,
transeat a me calix iste. * verumtamen non γ
40 sicut ego volo, sed sicut tu. Et venit ad~
discipulos suos, et invenit eos dormientes, et
dicit Petro: Sic non potuistis una hora vigi-
H 2,i4; 4,i5. 41 lare mecum? Vigilate, et orate ut non in-

tretis in tentationem. * Spiritus quidem promp- V
β,ιο. 42 tus est, caro autem inflrma. Iterum secundo ~
abiit , et oravit , dicens : Pater mi , si non
potest hie calix transire nisi bibam ilium, fiat
43 voluntas tua. Et venit iterum, et invenit eos I
dormientes: erant enim oculi eorum gravati.
2 κ 12,8. 44 Et relictis illis, iterum abiit, et oravit tertio, 1

2 sm 24,i4. 45 eundem sermonem dicens. Tunc venit ad ψ I

84 ante quam | SOW gallus
89 — mi

40 — suos I $ . pro ?

41 promtus etc

Kara Mafifiatov 26,33— 45,

ι με προάξω ύμάς είς την Γαλιλαίαν. άποκριΰεϊς 33
δε ό Πέτρος εϊπεν αύτφ* εί πάντες ακανδαλιον^ή·
οονται έν οοί, έγώ ούδέποτε οκανδαλιοΰήοομαι.
έφη αύτφ ό Ίηαονς· άμην λέγω οοι δτι έν ταύτη 34 J ιβ,ββ.
τχι ννκτί πριν αλέκτορα φωνήοαι τρίς άπαρνήοη

β με. λέγεο αύτφ ό Πέτρος* καν δέη με συν οοί 35 se.
άποΰανεϊν, ού μή οε άπαρνήοομαι. όμοίως καί
πάντες οί μαΰηται είπαν.

ι Τότε έρχεται μετ' αύτών ό Ίηοονς είς χωρίον 36 mc 14,82-42.

β λεγόμενον Γεΰοημανεί, * κάί λέγει τοις μαΰηταϊς· L 22>40-46·
καΦίοατε αύτον έως ού άπελΰών έκει προοεύξω-
μαι. καί παραλαβών τον Πέτρον και τους όνο 37 η μ.
νιους Ζεβεδαίον ηρξατο λνπεϊανΧαι καί άδημονειν.

ψ τότε λέγει αύτοις ■ ϊίερίλνπόζ έΰτιν ή tyv%ri μον 38 ps 48,5.
έως Φανάτον μείνατε ώδε καί γρηγορείτε μετ '

ι έμον. και προελΰών μικρόν έπεοεν έπι πρόσωπον 39 J ιβ,ιι. η δ,β.
αύτον προοενχόμενος καί λέγων πάτερ μον, εί
δννατόν έοτιν, παρελΰάτω άπ* έμον το ποτηριον

I τούτο· * πλην ούχ ώς έγώ ΰέλω άλλ' ώς ού. καί 40
έρχεται προς τονς μαΰητάς και εύρίοκει αύτούς
καΰεύδοντας, και λέγει τφ Πέτρω· όντως ούκ
ίοχύοατε μίαν ώραν γρηγορηοαι μετ' έμον; γρη- 41 η 2,η; 4,ΐδ.
γορειτε και προοεύχεοΰε, Ινα μη είοέλΰητε είς ' ' ' '

>4 πειραομόν · * το μεν πνεύμα πρόΰνμον, ή δε αάρξ

0 άοΰενής. πάλιν έκ δεντέρον άπελΰών προοηύξατο 42 β,ιο.

,β λέγων 9 πάτερ μον, εί ού δύναται τούτο παρελΰενν
έάν μη αύτό πιω, γενη&ήτω τό ΰέλημά οον. καί 43
έλϋ'ών πάλιν εύρεν αύτονς καΰεύδοντας, ήοαν γαρ
αύτών οί όφΰαλμοι βεβαρημένοι, καί άφεϊς αύτονς 44 2 κ ΐ2,β.
πάλιν άπελΰών προοηύξατο έκ τρίτον, τον αύτον

>4 λόγον ειπών πάλιν. τότε έρχεται προς τονς 45 2 sm 24,14.

35 RT ειπον 36 Η [ου] 39 hT προοελΰων | Τ— μου
I W παρελϋετω 42 Η [λέγων] 44.45 h ειπών, πάλιν τότε

34 πριν αλεκτοροφωνιας lal 36 Γε&οαμανει 40 ισχνοας Λ
43 τοντο : (Χ> χ*ν) ς -\- το ποτηριον \ παρελΦ. : + απ εμον ζ
43 ενριαχει ξ

26,46— 57. Kara Maftftaiov

μαΰητάς και λέγει αύτοϊς· καΰεύδετε λοιπόν και
άναπαύεοΰε* ίδον ηγγικεν ή ώρα και ό νιος τον
άνϋ'ρώπον παραδίδοται εις χείρας άμαρτωλών,
3 ΐ4,3ΐ.46 έγείρεοΰε, άγωμεν ίδον ηγγικεν ό παραδιδούς με,
mc4im8-5o. 47 Και ετι αύτοϋ λαλοϋντος, ίδον Ιούδας εις τών 65t
Lj2i843-i2* δώδεκα ήλ'&εν, και μετ' αύτοϋ δχλος πολνς μετά 300»;
μαχαιρών και ξύλων άπδ τών άρχιερέων και πρε-
48 οβντέρων τον λαοϋ, ό δε παραδιδονς αύτδν εδωκεν soi,!
αϋτοις οημειον λέγων δν άν φιλήοω αύτός έοτιν I
Gn 33,4. 49 κρατήοατε αύτόν, καϊ εύΰέως προοελΰών τφ
2 Sm 20,9. *fy00y εϊπεν χαίρε, ραββεί, και κατεφίληοεν

50 αύτόν, ό δέ Ίηοοϋς είπεν αϋτφ* έταϊρε, έφ' δ
πάρει, τότε προοελΰόντες έπέβαλον τάς χείρας

51 επί τον Ίηοοϋν και έκράτηοαν αύτόν, και ίδον 302,
εις τών μετά Ίηοοϋ έκτείνας την χείρα άπέοπαοεν
την μάχαιραν αύτοϋ, καϊ πατάξας τον δοϋλον τον

Gn 9,6. 52 άρχιερέως άφεϊλεν αύτοϋ το ώτίον, τότε λέγει
ΑΡ 13,10. α$τφ 5 Ίηοοϋς * άπόοτρεψον την μάχαιράν οον

εις τον τόπον αϋτης* * πάντες γάρ οι λαβόντες 3os,
Joel 4,11. 53 μάχαιραν εν μαχαίρη άπολοϋνται, fj δοκεις δτι
μ<^5,9. οβ δύναμαί παρακαλέοαι τον πατέρα μον, και
j ι,5ΐ; ΐ8,8β. παραστηθεί μοι άρτι πλείω δώδεκα λεγιώνας
54 άγγέλων; πώς οϋν πληρωΰώοιν αί γραφαί δτι
j ΐ8,2ο. 55 όντως δει γενέσθαι; 'Εν έκείνη τη ώρα εϊπεν ό Ι5ί
Ίηοονς τοις δχλοις' ώς επί ληστην εξήλθατε μετά 304
μαχαιρών και ξύλων ονλλαβειν με; καΰ' ήμέραν
εν τφ ίερφ έκαΰεζόμην διδάοκων, και οϋκ έκρατή·
si. 56 οατέ με, τοϋτο δε δλον γέγονεν Ινα πληρωΰώοιν
αί γραφαί τών προφητών. Τότε οί μαΰητάί πάντες
άφέντες αύτόν εφνγον,

67-76:

Ml 22 54-7ΐ! 67 δε κρατήοαντες τον Ίηοοϋν άπήγαγον προς

L 22,54-71.
J 18,12-27.

306

45 λοιπ. : Τ το λοιπ. \ ιόον : hW + ραρ 48 Τ εαν
50 Τ πάρει ; 51 μετα Ιηα. : W μετ αντου 53 Τ λεγιωνων
55 Τ συλλ. με * 56 (Η Τούτο) \ μαΰηται : hW αντον

45 (αναπαυεοΦε;) 50 ο : ω ζ 51 επαταξεν . . . και αφ.
62 αηοΰανοννται Fpl 55 χα& ημερ. : -f- προς ν μας Όζ
76

SECVNDVM MATTHAEVM. 26,46-57.

discipulos suos , et dicit illis : Dormite iam,
et requiescite: ecce appropinquavit hora, et
Filius hominis tradetur in manus peccatorum.
Surgite eamus : ecce appropinquavit qui me 46 j u,si.
^tradet. Adhuc eo loquente, ecce Iudas unus 47 47-56 =
de duodecim venit, et cum eo turba multa l 22,47-53.
cum gladiis , et fustibus , missi a principibus J 18»3"12·

— sacerdotum, et senioribus populi. Qui autem 48
tradidit eum, dedit illis signum, dicens: Quem-
cumque osculatus fuero, ipse est, tenete eum.
Et confestim accedens ad Iesum, dixit: Ave 49
Rabbi. Et osculatus est eum. 1 Dixitque illi 50
Iesus: Amice, ad quid venisti? Tunc acces-
serunt, et manus iniecerunt in Iesum, et

ψ tenuerunt eum. Et ecce unus ex his , qui 51
erant cum Iesu, extendens manum, exemit
gladium suum, et pereutiens servum principis

^03 sacerdotum amputavit auriculam eius. Tunc 52 gu 9,6.
ait illi Iesus : Converte gladium tuum in locum Ap 13,10'
suum. omnes enim, qui acceperint gladium,
gladio peribunt. An putas, quia non possum 53 ji 3,11.
rogare patrem meum, et exhibebit mihi modo
plusquam duodecim legiones angelorum? Quo- 54
modo ergo implebuntur Scrip turae, quia sic

— oportet fieri? In ilia hora dixit Iesus turbis: 55
Tamquam ad latronem existis cum gladiis,

et fustibus comprehenclere me: quotidie apud
vos sedebam docens in templo, et non me

^tenuistis. Hoc autem totum factum est, ut 56 .1.
adimplerentur Scripturae prophetarum. Tunc
discipuli omnes, relicto eo, fugerunt. 57-75:

™ At illi tenentes Iesum , duxerunt ad 57 ^ c22 54-7172

J 18,'l2-27.

46 tradit 47 eo 1° ] ipso | multa , c. gl. et fust,
missi, 49 have etc 50 ad quod 53 ©93 c con- , pr0 ?
55 cotidie etc 56 implerentur
75

26,58-70. SECVNDVM MATTHAEVM.

Caipham principem sacerdotum , ubi Scribae

58 et seniores convenerant. Petrus autem seque- γ
batur eum a longe, usque in atrium principis
sacerdotum. Et ingressus intro, sedebat cum

59 ministris, ut videret finem. Principes autem γ
sacerdotum , et ornne concilium quaerebant
falsurn testimonium contra Iesum, ut eum

60 morti traderent : et non invenerunt ; cum
multi falsi testes accessissent. * Novissime γ

j 2,i9-2i, 61 autem venerunt duo falsi testes, et dixerunt:
Hie dixit: Possum destruere templum Dei, et
62 post triduum reaedilicare illud. Et surgens
princeps sacerdotum, ait illi: Nihil respondes
ad ea, quae isti adversum te testificantur ?
27,i2. 63 'Iesus autem tacebat. Et princeps sacerdotum
ait illi: Adiuro te per Deum vivum, ut dicas
•β ιιο,ΐ; β8,35. 64 nobis si tu es Christus filius Dei. Dicit illi3-)0
' Du 7,'ΐ3.' Iesus : Tu dixisti. verumtamen dico vobis,
Act 7,56. ainodo videbitis filium hominis sedentem a
dextris virtutis Dei, et venientem in nubibus
«,3. j 10,33. 65 caeli. Tunc princeps sacerdotum scidit-y
vestimenta sua, dicens : Blasphemavit : * quid γ
adhuc egemus testibus? ecce nunc audistis
lv «fiel 60 blasphemiam : 1 quid vobis videtur ? At illi
i8 5o,e.67 respondentes dixerunt: Reus est mortis. Tunc γ
expuerunt in faciem eius, et colaphis eum
ceciderunt, alii autem palmas in faciem eius

68 dederunt, 1 dicentes : Prophetiza nobis Christe,

69 quis est qui te percussit? Petrus vero sede- γ
bat foris in atrio: et accessit ad eum una an-

70 cilla, dicens: Et tu cum Iesu Galilaeo eras. At
ille negavit coram omnibus, dicens: Nescio

57 caiaphan 61 aedificare 64 — dei
67 eius 2° ] ei

{ad p. 77 ) 71 — ancilla 73 loquella etc 75 ploravit
76

Kara Μα^αιον 26,58— ?ό.

Καϊάφαν τον άρχιερέα, δπον οί γραμματείς καί οί
,4 πρεαβύτεροι οννήχΰηοαν. δ δε Πέτρος ήκολούΰει 58

αύτφ [άπδ] μακρόθεν εως της αύλής τον άρχιερέως,

καί είοελΦών εαω έκάΰητο μετά των ύπηρετών
3 ίδειν το τέλος. Οί δε άρχιερεϊς καί το συνέδρων 59
,2 δλον έζήτονν ψενδομαρτυρίαν κατά τον Ίηαον

δπως αύτον ΰανατώοωοιν, καί ούχ εύρον πολλών 60
,β προαελϋ'όντων ψ εν δ ο μαρτύρων. * νατερον δε προα-

ελΦόντες δύο* είπαν ούτος εφη* δύναμαι κατά" 61 J 2,19-21.

λνααι τον ναδν τον $εον καί διά τριών ήμερων

οίκοδομηααι. καί άναοτάς δ άρχιερενς εϊπεν αύτφ · 62

ούδέν άποκρίνη, τί ούτοι οον καταμαρτνροναιν ;

1 ό δε Ίηαονς έοιώπα. καί δ άρχιερενς εϊπεν αύτφ · 63 ιβ,ιβ ; 27,12.

έξορκίζω αε κατά τον ΰεοϋ τον ζώντος Ινα ήμιν '

ειπχις ει αν ει δ Χριοτδς δ νιος τον $εοϋ. λέγει 64 ρβιο4,8;ιιο,ι;
,ι αύτφ δ Ίηαονς* αν είπας* * πλην λέγω ύμϊν, άπ* le^fWo.

άρτι διρεοΰε τον υίον τον ανθρώπου χαϋημενον Act Vie'.

εχ dsfiaw rijg δυνάμεως καί ερχόμενον ml των 2 κ 13>4·
»β νεφελών τον ουρανού, τότε δ άρχιερεύς διέρρηξεν 65 9,8. j 10,38.
.2 τά ιμάτια αύτον λέγων * έβλαοφήμηοεν * * τίετιχρείαν

εχομεν μαρτύρων; ιδε ννν ήκούοατε την βλααφη-

μίαν*Χτί ύμϊν δοκει; οι δε άποκριΰέντες είπαν* 66 5>24,ιβ.
•ι ένοχος ΰανάτον έατίν. * Τότε ένέπτνοαν εις το 67 ΐβ βο,β.

πρόοωπον αύτον και έκολάφιοαν αύτόν, οί δε

έράπιοαν 1 λέγοντες * προφήτενοον ήμϊν, Χριοτέ, τις 68 l 23,89.
βέοτιν δ παίοας αε; Ό δε Πέτρος έκάΰητο εξω 69
.ι έν τη αύλη* καί προοήλΰεν αύτφ μία παιδίοκη

λέγονοα* και αν ήσΰα μετά Ίηαον τον Γαλιλαίον.

ό όέ ήρνήαατο έμπροσθεν πάντων λέγων* ούκ οΐδα 70

58 [απο] : W— Τ 59 Τ Φανατωσονσιν 61 Β,Τ ειπον \
ημερ. : T-f αντον 62 HE, αποκρινη; τι 63 και : T-j-
αποκριΰεις 64 h ειπας; 65 Η όιερηξεν 66 RT ειπον

59 αρχιερ. : -\- και οι πρεαβύτεροι ζ 60 όνο : ψενδο-
μαρτνρες Ώζ 61 οντ. εφη : τούτον ηκουσαμεν λέγοντα

63 ορκίζω Όα \ <&εον 2° : -}- του ζώντος C* 69 Γαλιλ. ι
Ναζωραιον C 70 παντ. : αντων πάντων Α αντων Κ |
fin -+· ονόε επιοταμαι ΌαΙ

26,71— 27,9, Κατ α Maftficuov

71 τί λέγεις, εξελθόντα δε είς τον πυλώνα εϊόεν sis,
αυτόν άλλη καί λέγει τοις έκει* ούτος ήν μετά
J 8,55. 72 Ίηοοϋ του Ναζωραίου. καί πάλιν ήρνήοατο μετά

73 δρκου δτι οϋκ οϊδα τον άνΰρωπον. μετά μικρόν
δέ προοελΰόντες οι έοτώτες ειπον τφ Πέτρω*
άληΰώς και ου εξ αυτών ει, καί γάρ ή λαλιά οου

74 δήλόν οε ποιεί, τότε ήρξατο καταΰεματίζειν και
όμνύειν δτι ουκ οϊδα τον άνΰρωπον. και εύϋ"υς

34. 75 άλέκτωρ έφώνηοεν. καί έμνήοΰη ο Πέτρος του sie
ι j 3,2ο! ρήματος Ίηοοϋ είρηκότος δτι πριν άλέκτορα
φωνήοαι τρις άπαρνήοη με* και έξελΰών έξω
έκλαυοεν πικρώς.
lC22,66*. 27 Πρωίας δε γενομένης ουμβούλιον ελαβον πάντες ΙΕ
J 18,28' οί άρχιερεις καί οί πρεοβύτεροι του λαοϋ κατά του 81'
j i£si?s2! 2 Ίηοοϋ ώστε ΰανατώοαι αύτόν · και δήοαντες αύτόν 3ΐι
άπήγαγον καί παρέδωκαν Πειλάτω τφ ήγεμόνι.
2β,ΐ5. 3 Τότε ίδών Ιούδας ό παραδούς αύτόν δτι κατεκρίΰη, 67
μεταμεληΰεις έοτρεψεν τά τριάκοντα άργύρια τοις 81
4 άρχιερεϋοιν και πρεοβυτέροις 1 λέγων ήμαρτον πα-
Act ι,ΐ8. ραδούς αίμα άΰφον. οί δε είπαν* τί προς ήμας;

2 Sm 17,28. _ , » r » , , , , , , χ ,

Tob 8,10 lxx. 5 ου οψη. και ριψας τα αργύρια εις τον ναον ανε-
mc ΐ2,4ΐ. 6 χώρηοεν, καί άπελΰών άπήγξατο. οί δέ άρχιερεις
λαβόντες τά άργύρια είπαν οϋκ έξεοτιν βαλειν
αύτά είς τον κορβανάν, έπεϊ τιμή αϊματός έοτιν.
7 ουμβούλιον δε λαβόντες ήγόραοαν έξ αύτών τον j
Act ι,ΐ9. 8 άγρόν τοϋ κεραμέως είς ταφήν τοις ξένοις. διό
έκλή$η 6 άγρός έκεϊνος άγρός αίματος εως της
zch ιι,ΐ2.ΐ8. 9 οήμερον. τότε έπληρώΰη το ρηΦέν διά Ιερεμίου
ίν-151;25 τοϋ προφήτου λέγοντος* και ελαβον τά τριάκοντα
82,6-9. άργνρια, τψ χιμψ τον τετιμημένον ον έτιμνιβαντο

71 όε : T-f- αυτόν 73 δηλ. οε ποιεί : hr -\ ομοιάζει^
74 RT εν&εως 27,2 Πειλατω : hr Η Ποντιω h Πειλ. 3 hT I
παραόιόους 4 αΰωον : Κ όικαιον | Ε.Τ ειπον 9 hn- j
Ιερεμίου * Ζαχαριον 8 Esaiam

71 τοις : αντοις Cpl 73 — και αν 27,3 απεοτρεψεν ζ
6 τα : -f- τριάκοντα Η | εν τω ναω (f
77

SECVNDVM MATTHAEVM. 26,71—27,9.

quid dicis. Exeunte autem illo ianuam, vidit 71
eum alia ancilla, et ait his, qui erant ibi: Et
hie erat cum Iesu Nazareno. Et iterum negavit 72 j 8,55.
cum iuramento: Quia non novi hominem. Et 73
post pusillum accesserunt qui stabant, et
dixerunt Petro: Vere et tu ex illis es: nam
et loquela tua manifestum te facit. Tunc 74
coepit detestari, et iurare quia non novisset
hominem. Et continuo gallus cantavit. 1 Et 75 34.
recordatus est Petrus verbi Iesu, quod dixe-
rat: Prius quam gallus cantet, ter me negabis.
Et egressus foras, flevit amare. /
Mane autem facto, consilium inierunt 27 ^22 ββ'
omnes principes sacerdotum, et seniores po- J 18,28.
puli adversus Iesum, ut eum morti traderent.
Et vinctum aclduxerunt eum, et tradiderunt 2 j ?|,3i.32.
Pontio Pilato praesidi. Tunc videns Iudas, 3 20,15.
qui eum tradidit, quod damnatus esset;
poenitentia ductus, retulit triginta argenteos
principibus sacerdotum, et senioribus, 1 di- 4
cens : Peccavi, tradens sanguinem iustum.
At illi dixerunt: Quid ad nos? tu videris.
Et proiectis argenteis in templo, recessit: et 5 ^sm'izM.
abiens laqueo se suspendit. Principes autem 6 mc 12,41.
sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt: Non
licet eos mittere in corbonam: quia pretium
sanguinis est. Consilio autem inito, emerunt 7
ex illis agrum figuli, in sepulturam peregri-
norum. Propter hoc vocatus est ager ille, 8 Act 1,19.
Haceldama, hoc est, ager sanguinis, usque
in hodiernum diem. Tunc impletum est 9 zch 11,12.1η.
quod dictum est per Ieremiam prophetam, Jr 32'6~9,
dicentem: Et acceperunt triginta argenteos
pretium appretiati , quern appretiaverunt

(cf. ^.76) 27,5 rettulit etc 6 > mitt, eos | corbanan
$ acheldemach | — hoc est 9 et tunc | adpret- etc

27,10-24. SEGVNDVM MATTHAEVM.

10 a liliis Israel : et dederunt eos in agrum
*,n7}$\ 11 fiRuli , sicut constituit mihi Dominus. Iesus ^

Mc 15,2-5. · . . . 1

L 23,2.3. autem stetit ante praesidem , et mterrogavit
eum praeses, dicens: Tu es Rex Iudaeorum?
26,β3. is 53,7. 12 Dicit ill! Iesus : Tu dicis. 'Et cum accusaretur -J-
a principibus sacerdotum, et senioribus, nihil
13 respondit. Tunc dicit illi Pilatus: Non audis
j i9,9. 14 quanta adversum te dicunt testimonia? Et
non respondit ei ad ullum verbum, ita ut
Mc i5,6-i5. 15 miraretur praeses vehementer. Per diem 3-f
j\s^i9,5i. autem sollenmem consueverat praeses populo
dimittere unum yinctum, quem voluissent.

16 habebat autem tunc vinctum insignem, qui —

17 dicebatur Barabbas. Congregatis ergo illis,
dixit Pilatus: Quem vultis dimittam vobis:

38 Barabbam , an Iesum , qui dicitur Christus ?
V- J ^l'ffi 18 Sciebat enim quod per invidiam tradidissent

'19 eum. Sedente autem illo pro tribunali, misit ~
ad eum uxor eius, dicens: Nihil tibi, et iusto
illi. multa enim passa sum hodie per visum

20 propter eum. Principes autem sacerdotum,™
et seniores persuaserunt populis ut peterent

21 Barabbam, Iesum vero perderent. Respondens
autem praeses, ait illis: Quem vultis vobis
de duobus dimitti? At illi dixerunt: Barab-

22 bam. Dicit illis Pilatus: Quid igitur faciam-J-
de Iesu, qui dicitur Christus? Dicunt omnes:

23 Crucifigatur. Ait illis praeses: Quid enim
mali fecit? At illi magis clamabant di-

r>t 2i,e. 24 centes : Crucifigatur. Videns autem Pilatus γ-7
quia nihil proficeret, sed magis tumultus
fieret : accepta aqua , lavit manus coram
populo, dicens: Innocens ego sum a san-

11 illi ] ei 13 dicant 15 > dim. pop. η ba-
rabban, it 20.21.26. 19 eum 1° ] ilium 22 § :pro ?
(<ft inc. ν. 23 Dicunt omnes)
78

Rata Mafiftcuov 27, 10—24.

άηο νιων 'ItfpcwjX, %a\ εδωχαν αυτά sis tbv άγρον 10 Ex 8,12 Lx*.
tov χεραμέωξ, χαΟ-ά αννέταζέν μοι xvpiog. Ό όέ 11 μ"Γμ-5.
Ίηοοϋς έοτάΰη έμπροοΰεν του ήγεμόνος* και έπη- j ιΙ'Ιό—ββ.
ρώτηοεν αυτόν ό ήγεμών λέγων* ου εϊ 6 βαοιλεύς
των Ιουδαίων; 6 δε Ίηοοϋς έφη* ου λέγεις. 1 καί 12 26,68. is 53,7.
έν τφ κατηγορεϊοΰαι αύτόν ύπό των άρχιερέων
καί πρεοβυτέρων ουδέν άπεκρίνατο. τότε λέγει 13
αύτφ ό Πειλάτος* ουκ άκούεις πόοα οου κατά-
μαρτυροϋοιν; και ουκ άπεκρίΦη αύτφ προς ούδέ 14 Ji9,9.Ps73,is.
έν ρήμα, ώοτε ΰαυμάζειν τον ηγεμόνα λίαν. Κατά 15 MJ5~26® :15
δε έορτην είώ$ει ό ήγεμών άπολύειν ένα τφ δχλω l 23,13-25.'
δέομιον δν ήΰελον. εϊχον δε τότε δέομιον έπί- 16 J ^»89-19»1,
οημον λεγόμενον Βαραββάν. ουνηγμένων ούν αυτών 17
εϊπεν αύτοϊς ό Πειλάτος* τίνα θέλετε άπολύοω ύμιν, 21 38
Βαραββαν η Ίηοοϋν τον λεγόμενον Χριοτόν; ηδει 18 faV^^tV 9
γάρ δτι διά φΰόνον παρέδωκαν αύτόν. Καΰη- 19 j 2,4.
μένου δε αύτοϋ έπί του βήματος άπέοτειλεν προς
αύτόν ή γυνή αύτοϋ λέγουοα' μηδέν οοι και τφ
δικαίω έκείνω* πολλά γάρ έπαΰον αήμερον κατ*
δναρ δι' αύτόν. Ol δε άρχιερεϊς καί οι πρε- 20
οβύτεροι έπειοαν τους όχλους Ινα αίτήοωνται τον
Βαραββαν, τον δέ Ίηοοϋν άπολέοωοιν. άποκριΰεϊς 21
όέ ό ήγεμών εϊπεν αύτοϊς· τίνα θέλετε άπό των
δύο άπολύοω ύμιν; οι δέ είπαν τον Βαραββαν.
λέγει αϋτοις δ Πειλάτος* τι ούν ποιήοω Ίηοοϋν 22 Act 3,13.
τον λεγόμενον Χριοτόν; λέγουοιν πάντες* οταυρω-
ΰήτω. 1 ό δέ έφη* τί γάρ κακόν έποίηοεν; οί δέ 23
περιοοώς έκραζον λέγοντες* οταυρωϋ^τω. ίδών 24 Dt 2ΐ,β.
όέ ό Πειλάτος δτι ούδέν* ώφελεϊ άλλά μάλλον 4'
θόρυβος γίνεται, λαβών ύδωρ άπεννψατο τάς χείρας
κατέναντι του δχλου λέγων* άΰφός είμι άπό τοϋ al-

io h εόωκα 11 εφη : hRW-f αντω ! h λέγεις; 16 Βα-
ραββ. : hr ΙηοοννΒαραββ. 17 Βαρ. : [H]W pr τον ι hTe Ιηοονν
τον Βαρ. 24 hT απέναντι | αιματ. : h [Β.] -|- του όικαιον

11 εατη ζ 22 στανρωΰητω οτανρω&ητω Κ
78

27,25—38. Kara Μαΰΰαιον

Act 6,28. 25 ματος τούτον* ύμεϊς δψεοΰε. καϊ άποκριΰεις
ι Th'ifie1«! πάς ό λαός ειπεν* τό αίμα αύτοϋ έφ' ήμας καϊ

26 έπι τά τέκνα ήμών. τότε άπέλνοεν αύτοϊς τον 328
Βαραββάν, τον δε Ίηοοϋν φραγελλώοας παρέδωκεν
Ινα οτανρωΰή.

Mc2i6~ie-i9 27 Τότε οί οτρατιώται τον ήγεμόνος παραλαβόντες 16
j'i9,2.s! τον Ίηόοϋν εις το πραιτώριον οννήγαγον έπ9 αύτόν 82'

28 δλην την οπεϊραν. και έκδύοαντες αύτόν χλαμύδα
L 19,27. 29 κοκκίνην περιέΰηκαν αύτφ, καϊ πλέξαντες οτέφανον
εξ άκανϋών έπέϋηκαν έπϊ της κεφαλής αύτοϋ και
κάλαμον εν τή δεξιςί αύτοϋ, καϊ γοννπετήοαντες
εμπροοΰεν αύτοϋ ένέπαιξαν αύτφ λέγοντες* χαίρε,
ι« 60,6. 30 βαοιλεϋ των Ίονδαίων, και έμπτύοαντες εις αύτόν ss
ελαβον τον κάλαμον και έτνπτον εις την κεφαλήν
Mc ΐδ72ο-4ΐ. 31 αύτοϋ. καϊ δτε ένέπαιξαν αύτφ, έξέόνοαν αύτόν τήν
J j8'i9;i6-3o.' χλαμύδα και ένέδνοαν αύτόν τά ιμάτια αύτοϋ, και

32 άπήγαγον αύτόν εις τό οτανρώοαι. Εξερχόμενοι 3ί
δε εύρον άνΰρωπον Κνρηναϊον, όνόματι Σίμωνα*
τούτον ήγγάρενοαν Ινα άρη τον οτανρόν αύτοϋ. i

33 Και έλΰόντες εις τόπον λεγόμενον Γολγοθά, δ si
ρβ 69,22. 34 έοτιν κρανών τόπος λεγόμενος, εόωκαν αύτφ Λιεϊν a

οΐνον μετά ^oX^g μεμιγμένον* και γενοάμενος ούκ
ρ« 22,ΐ9. 35 ήΰέληοεν πιεϊν. οτανρώοαντες δε αύτόν άιεμερί- s;

36 ααντο τά ιμάτια αύτοϋ βάλλοντες κλψον, καϊ κα$ή-

37 μενοι έτήρονν αύτόν έκει. και έπέφηκαν επάνω &]
τής κεφαλής αύτοϋ τήν αίτίαν αύτοϋ γεγραμμένην*
ΟΥΤΟΣ ΕΣΤΙΝ ΙΗΣΟΥΣ 0 ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ

ΐβ 63,12. 38 ΙΟΥΔΑΙΩΝ. Τότε στανροϋνται ονν αύτφ δύο ι

Gn 40,3 88. 3

28 hW ενόνααντες 29 hT ο βαοιλενς 31 Τ εκόνοαντες
αντ. τ. χλ. ενεό. 32 Κνρηναϊον : hr -\ — | εις απαντηοιν

αντου f- 34 Τ πειν bis | οινον : hr οξος 35 hRT βαλοντες
I fin hr -f- wa πληρο)ϋη το ρηΰεν νπο τον προφητον ■
όιεμεριααντο τα ιμάτια μον εαντοις, και επι τον ιματισμον
μον εβαλον κληρον.

28 και ενόνοαντες | χλαμνόα : pr ιματιον πορφνρουν και
29 ενεπαιζον ζ

SECVNDVM MATTHAEVM. 27,25-38.

guine iusti huius : vos videritis. Et respon- 25 Act 5,2s.
dens universus populus, dixit: Sanguis eius 23,85'

Ρ super nos, et super filios nostros. Tunc di- 2%
misit illis Barabbam: Iesum autem flagellatum
tradidit eis ut crucifigeretur.

f Tunc milites praesidis suscipientes Iesum 27 M*7i5
in praetorium , congregaverunt ad eum uni- J iv'.3.
versam cohortem: et exuentes eum, chla- 28
mydem coccineam circumdederunt ei, et 29
plectentes coronam de spinis, posuerunt
super caput eius, et arundinem in dextera
eius. Et genu flexo ante eum, illudebant ei,

f dicentes : Ave rex Iudaeorum. Et expuentes 30 is 5o,e.
in eum , acceperunt arundinem , et percutie-
bant caput eius. Et postquam illuserunt ei, 31 μΓι^ο-
exuerunt eum chlamyde, et induerunt eum jS'ie-f
vestimentis eius, et duxerunt eum ut cruci-

prigerent. Exeuntes autem invenerunt homi- 32
nem Gyrenaeum , nomine Simonem : hunc

" angariaverunt ut tolleret crucem eius. Et 33
venerunt in locum, qui dicitur Golgotha, quod

^est Calvariae locus. Et dederunt ei vinum 34 p3 09,22.
bibere cum feile mistum. Et cum gustasset,

γ noluit bibere. Postquam autem crucifixerunt 35 p8 22,19.
eum, diviserunt vestimenta eius, sortem
mittentes: ut impleretur quod dictum est
per Prophetam dicentem : Diviserunt sibi
vestimenta mea , et super vestem meam
miserunt sortem. Et sedentes servabant 36

ψ eum. Et imposuerunt super caput eius cau- 37
sam ipsius scriptam: Hie est iesus rex

ψ iudaeorum. Tunc crucifixi sunt cum eo duo 38 is 53,12.

27 in praetorio 28 clamydem etc
29 inlud- etc \ — ei 32 cyreneum
34 mixtum 35 ^pl — ut . . . sortem
79

2?,39-51. SEGVNDVM MATTHAEVM.

latrones: unus a dextris, et unus a sinistris.
Ps 22,8; io9,25. 39 Praetereimtes autem blasphemabant eum mo--|7
2β,6ΐ. j 2,i9. 40 ventes capita sua , 1 et dicentes : Vah qui
destruis templum Dei , et in tri duo illud
reaedificas: salva temetipsum: si iilius Dei

41 es, descende de cruce. Similiter et principes-^
sacerdotum illudentes cum Scribis, et senio-

42 ribus dicebant: Alios salvos fecit, seipsum
non potest salvum facere: si rex Israel est,
descendat nunc de cruce, et credimus ei:

Sa* vs. 43 1 confldit in Deo: liberet nunc, si vult eum:
18~20· 44 dixit enim: Quia iilius Dei sum. Idipsum3^
autem et latrones, qui crucifixi erant cum
45 eo, improperabant ei. A sexta autem hora3^
tenebrae factae sunt super universam terram
p.s 22,2. 46 usque ad horam nonam. Et circa horam ~
nonam clamavit Iesus voce magna, dicens:
Eli, Eli, lamma sabacthäni? hoc est: Deus
mens, Deus meus ut quid dereliquisti me?
47 Quidam autem illic stantes, et audientes,
p* 69,22. 48 dicebant: Eliam vocat iste. Et continuo cur-sj
rens unus ex eis acceptam spongiam implevit
aceto, et imposuit arundini, et dabat ei bi-

49 bere. Ceteri vero dicebant: Sine videamus

50 an veniat Elias liberans eum. Iesus autem *j
iterum clamans voce magna, emisit spi-

ex 2θ,3ΐ. 51 ritum. Et ecce velum templi scissum est^
AmsTtex- m cmas Partes a summo usque deorsum.

' * et terra mota est, et petrae scissae^'

40 — Vah I destruit et reaediiicat | — dei

43 $ eum, si vult: (© ^corr93 si vult, emu:) pi eum
si vult eum

44 inprop. etc

40 heli heli lema s. (g> lammasab- $<δ>93 -am)
80

Rata Maftfiaiov 2ί,39— 5U

β ληοταί, εϊς έκ δεξιών και εϊς έξ εύωνύμων. Οί δε 39 Ρβ22,8; ιο9,2δ.
παραπορενόμενοι έβλααφήμονν αύτόν κινονντε$ tag
χεφαλάς αυτών 1 καϊ λέγοντες* ö καταλύων τον ναόν 40 2β,βι. j 2,19.
καϊ έν τριοϊν ήμέραις οικοδομών, οώοον οεαντόν,
εί νιος εϊ τον ΰεον, και κατάβηΰι άπο τον οτανρον.

2 όμοίως οί άρχιερεις έμπαίζοντες μετά τών γραμ- 41
ματέων και πρεσβντέρων ελεγον άλλονς έοωοεν, 42
έαντόν ού δύναται οώοαι* βαοιλενς Ισραήλ έοτιν,
καταβάτω ννν άπο τον οτανρον και πιοτεύοομεν
έπ9 αύτόν. πέιΐοι&εν επί töv &εόν, όνσάσ^ω ννν 43 J8 22>θ· '

9 Λ ^ , , τ . er α ~ 3 c/ λ Sap 2,13.18-20.

2 ει &ελει αντον ειπεν γαρ οτι νέον ειμι νιος. το 44
ό' αύτο και οί ληοταί οί οννοτανρωΰέντες ονν

1 αύτφ ώνείδιζον αύτόν. Άπο δε έκτης ώρας 45

2 οκότος έγένετο έπί πάοαν την γήν έως ώρας ενάτης.

β περί δε την ένάτην ώραν άνεβόηοεν ό Ίηοονς 46 ps 22,2.
φωνή μεγάλη λέγων ήλε\ ήλεί λεμά tfaßa- 1
χ&ανεί; τοντ έοτιν &εέ μον &εέ μον, ϊνα τί με
εγχατέλιπες·, τινές δε τών έκει έοτηκότων άκού- 47

2 οαντες ελεγον οτι Ήλείαν φωνει ούτος, και εύΰέως 48 ρ» 69,22.
δραμών εις έξ αύτών και λαβών οπόγγον πλήοας

τε οξονς και περιΰείς καλάμω έπότιζεν αύτόν. οί 49
δε λοιποί είπαν αφες ιδωμεν ει έρχεται Ηλείας
,ι αώοων αύτόν. ό δε Ιηοοϋς πάλιν κράξας φωνη 50

3 μεγάλη άφήκεν το πνεύμα. Και ιδού το κατά- 51 Εχ 26»»ι·
»2 πέταομα τον ναον έοχίοΰη [άπ'] άνωθεν έως κάτω
ίο εις δύο, * και ή γη έοείοΰη, και αί πέτραι έοχί-

38 όεξιων : hr + nomine Zoatham et ευωνύμων : -f
nomine Camma 40 HB. αεαντον · et — και | ει τον : hW
Vs. εν 41 ομοίως : ΓΗ] RW-f και 42 Τ πιοτενοωμεν 43 hW
εηι τω $εω 45 η* — επι πασαν την γην 46 Η εβοηοεν |
Η έλωί έλωί, R ήλί, ήλί, W ήλεί, ήλεί, ηΓ Η ήλεί ήλεί \- | hr Η
λαμά ζαφΦανεΙ \- 49 είπαν : ηΤ ελεγον \ αωσων αντ. : Η-}-
\αλλος όε λαβών λογχην εννξεν αντον την πλενραν, και
εξηλ&εν νόωρ και αιμα.^ 51 [an] : RW-T

41 γραμμ. κ. πρεοβ. : γρ. V γρ. κ. φαριοαιων Ώ γρ. κ.
πρ. κ. φ. JE 42 (σωοαι;) \ πιοτενομεν Λ \ επ αντον : επ
αντ ω JEpl αντ ω Ώζ εις αντον αϊ 43 ννν : + αντον
44 — ονν ζ 47 εοτωτων Ζ>ζ 50 — πάλιν Fa

80 β

Η 9,8; 10,19.20.

Am 8,3 Lxx;
9,1.

J 19,84.

27,52—64. Kara Mafiftatov

52 οΰηοαν, και τά μνημεία άνεφχΰηοαν καϊ πολλά
Act 26,28. 53 οώματα των κεκοιμημένων άγιων ήγέρυ\)θαν και
' ' έξελΰόντες έκ των μνημείων μετά την έγεροιν
αύτοϋ ειοήλΰον εις την άγίαν πόλιν και ένεφανί-
54 οΰηοαν πολλοίς. Ό δε έκατόνταρχος και οι μετ S46,s
αντοϋ τηρονντες τον Ίηοοϋν ίόόντες τον οειομόν
καϊ τά γινόμενα έφοβήΰηοαν οφόδρα, λέγοντες*
L 8,2.8. 55 άλη&ώς ΰεοϋ νιος ην ούτος. Ήααν δε έκεϊ 164
γυναίκες πολλαι άπο μακρόθεν ϋεωροϋοαι, αιτινες 347><
ήκολούΦηοαν τφ Ίηοοϋ άπο της Γαλιλαίας διάκο-
20,20.56 νονοαι αύτφ* εν αίς ήν Μαρία ή Μαγδαληνή, καϊ
Μαρία ή τον Ίακώβον και Ίωοήφ μήτηρ, και ή
57-βΐ: μήτηρ των νιων Ζεβεδαίον.

I Ιβ,Ιο-ΙΙ'. 57 Όψίας δε γενομένης ήλ$εν άνθρωπος πλούοιος 68\\
j 19,88-42. άπο Άριμαΰαίας, τοννομα Ίωοήφ, ος και αύτόςΜ8>\
' ' 58 έμαΰητενΰη τφ Ίηοοϋ · ούτος προοελΰων τφ Πει-
λάτω ήτήοατο το οώμα τον Ίηοοϋ. τότε δ Πει-
59 λάτος έκέλενοεν άποδοΰήναι. καϊ λαβών το οώμα S49,|
ΐβ 68,e. 60 ό Ίωοήφ ένετνλιξεν αντό [εν] οινδόνι κα$αρ$, και |
εΰηκεν αντό έν τφ καινφ αύτοϋ μνημείω δ ελατό-
μηοεν έν τη πέτρα, και προοκνλίοας λίϋον μέγαν
28,ι. 61 τη ΰύρα τοϋ μνη μείον άπήλΰεν. Ήν δε έκεϊ sso,
Μαριάμ ή Μαγδαληνή και ή άλλη Μαρία, καϋ'ή-
62 μεναι άπέναντι τοϋ τάφον. Τη δε έπαύριον,
ήτις έοτίν μετά τήν παραοκενήν, οννήχΰηοαν οί Λ
40. ΐ2,4ο. 63 άρχιερεϊς και οίΦαριοαϊοι προς Πειλατον 1 λέγοντες*
j 7,12! κύριε, έμνήοΰημεν ότι έκεινος 6 πλάνος εϊπεν έτι
12,45. 64 ζών · μετά τρεις ήμέρας έγείρομαι. κέλενοον ούν

άοφαλιονΧήναι τον τάφον έως της τρίτης ήμέρας, j
μή ποτε έλΰόντες οί μαΰηταί κλέψωοιν αύτόν καϊ

54 Τ εκατονταρχης | hW νιος &εου 56 Μαρία 1° : hW Μα-
ριάμ I hRW Ιωση \ Ιωσ. μητ. κ. η. μητηρ : h" η Μαρία η Ιωσήφ
και η Μαρία η * η Ιωσήφ μητ. κ. η μ. Ζν Ιωσ. κ. η μητηρ
57 hW εμαΰητενσεν 59 [εν] : W— Τ 64 μα&ηται : hR-j- ο,ντον

54 γενόμενα ζ
pr νυκτός ζ

58 arcoöoft. : -f- το αωμα Ώζ 64 κλεψωσιν :
81

SECVNDVM MATTHAEVM. 27,52-64.

sunt , 1 et monumenta aperta sunt : et multa 52
corpora sanctorum, qui dormierant , surrexe-
runt. Et exeuntes de monumentis post re- 53 Act 26,23.
surrectionem eius , venerunt in sanctam ci- Dn 12'2'

^vitatem, et apparuerunt multis. Centurio 54
autem, et qui cum eo erant, custodientes
Iesum, viso terraemotu et his, quae fiebant,
timuerunt valde, dicentes: Vere Filius Dei

— erat iste. Erant autem ibi mulieres multae 55 l 8,2.3.
a longe, quae secutae erant Iesum a Galilaea,
ministrantes ei : inter quas erat Maria Mag- 56 20,20.
dalene, et Maria Iacobi, et Ioseph mater, et
mater filiorum Zebedaei. \r5lz6l:

Mc 15,42-

Gum autem sero factum esset, venit 57 l 23,50-51
quidam homo dives ab Arimathaea , nomine Fx 3'4>25> '
Ioseph, qui et ipse discipulus erat Iesu. hie 58
accessit ad Pilatum, et petiit corpus Iesu.
Tunc Pilatus iussit reddi corpus. 1 Et accepto 59
corpore, Ioseph involvit illud in sindone munda.
et posuit illud in monumento suo novo, quod 60 is 53,9.
exciderat in petra. Et advolvit saxum magnum

~ acl ostium monumenti, et abiit. Erat autem 61 28,1.
ibi Maria Magdalene, et altera Maria, se-

^ dentes contra sepulchrum. Altera autem 62
die, quae est post Parasceven, convenerunt
principes sacerdotum, et Pharisaei ad Pila-
tum , 1 dicentes : Domine , recordati sumus, 63 40. 12,40.
quia seductor ille dixit adhuc vivens : Post 2 κ 6,8'
tres dies resurgam. lube ergo custodiri 64
sepulchrum usque in diem tertium: ne forte
veniant discipuli eius, et furentur eum, et

54 terrae motu | > dei Alius
57 > sero aut. | g|j&t Arimathia
81

27,65-28,11. SEGVNDVM MATTHAEVM.

dicant plebi: Surrexit a mortuis: et erit no
65 vissimus error peior priore. Ait illis Pilatus:
Habetis custodiam, ite7 custodite sicut scitis.
Dn 6,18. 66 Uli autem abeuntes , munierunt sepulchrum,
l-io- signantes lapidem, cum custodibus.
Mi° 24 ι-ιο' 28 Vespere autem sabbati , quae lucescit in -
j 2o',i— is. prima sabbati, venit Maria Magdalene, et
' ' 2 altera Maria videre sepulchrum. Et ecce
terraemotus factus est magnus. Angelus
enim Domini descendit de caelo: et accedens
i7,2. Act ι,ιο. ο revolvit lapidem, et sedebat super eum: erat
autem aspectus eius sicut fulgur: et vesti-

4 mentum eius sicut nix. Prae timore autem
eius exterriti sunt custodes , et facti sunt

5 velut mortui. Respondens autem angelus-
dixit mulieribus: Nolite timere vos: scio
enim, quod lesum, qui crucifixus est, quae-

i2,io; ie,2i; 6 ritis : 1 lion est hie: surrexit enim, sicut dixit.

17,2ACt2o;36.' venite, et videte locum, ubi positus erat Do-
26,32. 7 minus. Et cito euntes, dicite discipulis eius
quia surrexit: et ecce praecedit vos in Gali-
laeam: ibi eum videbitis. ecce praedixi vobis.

8 Et exierunt cito de monumento cum timore, !
et gaudio magno, currentes nunciare disci-

9 pulis eius. Et ecce lesus occurrit illis, -
dicens: Avete. Illae autem accesserunt, et
tenuerunt pedes eius, et adoraverunt eum.

η 2,11. 10 1 Tunc ait illis lesus : Nolite timere. ite,
Gn 45,4; 5o,i9. nunciate fratribus meis ut eant in Galilaeam,
11 ibi me videbunt. Quae cum abiissent, ecce

28,2 terrae mot.

5 § vestinienta

6 — et

7 ^ praecedet

s > magno gaudio
11 abissent

Kara Maftftaiov 27,65— 28,π.

εϊπωοιν τφ λαφ* ήγέρϋη άπό των νεκρών, καί
Ιοται ή έαχάτη πλάνη χειρών της πρώτης. Ιφη 65
αύτοϊς ό Πειλατος* έχετε κουοτωδίαν ύπάγετε
άοφαλίοαοΰε ως οϊδατε. οί δε πορεν&έντες ήοφαλί- 66 Dn β,ιβ.
οαντο τον τάφον αφραγίααντες τον λίΰον μετά της
κουοτωδίας. ,_10:

Όψε δε οαββάτων, τη έπιφωοκούοη εις μίαν28 ι-7ο°'
οαββάτων, ηλϋ'εν Μαριάμ ή Μαγδαληνή καί ή άλλη J^sM-ie.'
Μαρία Φεωρήααι τον τάφον. καί ίδοϋ οειομός 2
έγένετο μέγας* άγγελος γαρ κνρίον καταβάς έξ
ούρανοϋ καί προοελΦών άπεκύλιοεν τον λί$ον καί
έκάΰητο έπάνω αύτοϋ. ήν δε ή είδέα αύτοϋ ως 3 17,2. Act ι,ιο.
άοτραπή, καί το ένδυμα αύτοϋ λενκόν ως χιών.
άπό δε του φόβου αύτοϋ έοείαΰηοαν οί τηροϋντες 4
καί έγενήΰ'ηοαν ως νεκροί, άποκριΰείς δε 6 άγγελος 5
είπεν ταϊς γυναιξίν μη φοβεϊοΰε ύμεϊς· οϊδα γάρ
ότι Ίηοοϋν τον έοταυρωμένον ζητείτε* ούκ εοτιν 6 ΐ2,4ο; ιβ,2ΐ;
ώδε* ήγέρβη γάρ κα&ώς είπεν δεϋτε ιδετε τον Act^se!'19'
τόπον όπου εκείτο, καί ταχύ πορευΰεϊοαι είπατε 7 26,32.
τοις μαΰηταϊς αύτοϋ ότι ήγέρύ^η άπό των νεκρών, J 16'16,22,
καί Ιδού προάγει ύμάς εις την Γαλιλαίαν, έκεί
αύτόν όψεοϋ'ε. ιδού είπον ύμΐν. 1 καί άπελΰοϋοαι 8
ταχύ άπό τοϋ μνημείου μετά φόβου καί χαράς
μεγάλης εδραμον άπαγγεϊλαι τοις μαΰηταϊς αύτοϋ.
καί ιδού Ίηοοϋς ύπήντηοεν αύταίς λέγων * χαίρετε. 9
αί δε προοελΰοϋααι έκράτηοαν αύτοϋ τους πόδας
καί προοεκύνηοαν αύτφ. τότε λέγει αύταις ό 10 η 2,π.
Ίηοοϋς* μη φοβεϊα^ε* ύπάγετε άπαγγείλατε τοις Gn 45,45 βο,ι9.
άδελφοϊς μου Ινα άπέλΰωοιν εις την Γαλιλαίαν,
\κάκει με όψονται. Πορευομένων δε αύτών ιδού 11

65 εφη : h+ όε 28,1 Μαριάμ : #Β. Μαρία 6 εκείτο :
Η hr f- [Κ] -f- ο κύριος 7 ειπον : h8 cj ειυιεν 8 fin W-f-
ως ds εηορενοντο απαγγειλαι τοις μαΦηταις αντον, 10 Τ
και εκει

28,2 εξ ι απ | — και 2° Όζ \ λιΰον : -f απο της
Φνρας ζ 8 εξελΰονοαι Ώζ 9 απηντηαεν ανί ας 28 10 οψεοΰε
82

28,12—20* Kara Mafifiatov

τ ονες της κονοτωδίας έλΦόντες εις την πόλιν
άπήγγειλαν τοις άρχιερεϋσιν άπαντα τα γενόμενα.
12 καί συναχΰέντες μετά των πρεσβυτέρων συμβούλιόν
τε λαβόντες άργύρια ικανά έδωκαν τοις στρατιά-
27,β4. 13 ταις, 1 λέγοντες* είπατε δτι οί μαΰηταί αύτοϋ
νυκτός έλΰόντες έκλεψαν αύτόν ήμών κοιμωμένων.

14 κάί έάν άκοϋσΨη τούτο έπι του ήγεμόνος, ήμεις

15 πείοομεν κάί ύμάς άμερίμνους ποιήσομεν. οί δε
λαβόντες άργύρια εποίησαν ό)ς έδιδάχϋησαν. Καί
διεφημίσ$η ό λόγος ούτος παρά Ίουδαίοις μέχρι

7. ίο. 16 της οήμερον [ήμέρας]. Οί δε ένδεκα μαΰηταί
έπορεύΰησαν εις την Γαλιλαίαν, εις το όρος οϋ
ΐ4,3ΐ. 17 έτάξατο αύτοϊς ό Ιησούς, καί ίδόντες αυτόν προσ-
η'2Β i,2o-22i 18 εκύνηοαν, οί δε έδίστασαν. καί προσελΰων ό
Αυη7ΐΐ Ίηοοϋς έλάληοεν αύτοις λέγων* έδόϋη μοι πάσα
ιο,5 β. 19 εξουσία έν ούρανφ καί έπί [της] γης. πορευΰέντες
mc 16,16.16. 0*ν μαΰητεύοατε πάντα τά έΰνη, βαπτίζοντες
αύτούς εις το όνομα του πατρός καί του υίοϋ
δ,ΐθ; ΐ8,2ο. 20 καί του αγίου πνεύματος, διδάσκοντες αύτούς
Hg i^txx. τηρειν πάντα δοα ένετειλάμην ύμϊν καί ιδού έγώ
με$' υμών είμι πάσας τάς ήμέρας εως της συντέ-
λειας του αιώνος.

11 Τ ανήγγειλαν 14 επι : h υπο 15 hR τα αργύρια
I hT εφημισ&η \ [ημέρας] : W— Τ 18 [της] : RW-T
19 ονν : [R]—T I hW βαπτιααντες

12 αργυριον ικανον 17 προσεκυν. : + αντω ζ 18 ουρα-
νούς 19 πορευεοΰε νυν μαΰητ. \ βαπτ. . . . πνευμ. : εν
τω ονόματι μου Euseb. 20 fin + ο,μ/ην ζ

SECVNDVM MATTHAEVM. 28,12—20.

quidam de custqdibus venerunt in civitatem,
et nunciaverunt principibus sacerdotum omnia,
quae facta fuerant. Et congregati cum se- 12
nioribus consilio accepto, pecuniam copiosam
dederunt miiitibus, 1 dicentes: Dicite quia 13 27,64.
discipuli eius nocte venerunt, et furati sunt
eum, nobis dormientibus. Et si hoc auditum 14
fuerit a praeside, nos suadebimus ei, et se-
curos vos faciemus. At illi accepta pecunia, 15
fecerunt sicut erant edocti. Et clivulgatum
est verbum istud apud Iudaeos, usque in
hodiernum diem. Undecim autem discipuli 16 7.
abierunt in Galilaeam in montem, ubi consti-
tuerat illis Iesus. Et videntes eum adora- 17
verunt: quidam autem dubitaverunt. Et ac- 1811,27.
cedens Iesus locutus est eis, dicens: Data Dnfjuf2'
est mihi onmis potestas in caelo, et in terra,
euntes ergo docete omnes gentes: baptizantes 19 mc ιβ,ΐδ.ιβ.
eos in nomine Patris , et Filii , et Spiritus
sancti : docentes eos servare omnia quae- 20 18,20. j 14,23.
cumque mandavi vobis : et ecce ego vobiscum
sum omnibus diebus, usque ad consumma-
tion em saeculi.

15 docti

Subser. EXPLICIT euangetjum secundttm mattheum.

SANCTVM IESV CHRISTI

EVANGELIVM
SECVNDVM MARCVM.

1 INttium Evangelii Iesu Christi, Filii Dei.
Mt2ä,i-i2. 2 Sicut scriptum est in Isaia propheta:
jV^'tso! Ecce ego mitto angelum meum ante faciera
mi 3,i. tu am,

j 3,2s. qui praeparabit viam tuam ante te.
is 40,8. 3 Vox clamantis in deserto :
Parate viam Domini,

rectas facite semitas eius.

4 Fuit Joannes in deserto baptizans, et praedi-
cans baptismum poenitentiae in remissionem

5 peccatorum. Et egrediebatur ad eum omnis
ludaeae regio, et Ierosolymitae universi, et
baptizabantur ab illo in Iordanis flumine,

2 Rg i,8. 6 confitentes peccata sua. Et erat Ioannes

Zph 13,4. ... ... 1 τ χ IT

vestitus puis cameli, et zona pellicea circa
luinbos eius: et locustas, et mel silvestre

Act is,2.-.. 7 edebat. Et praedicabat dicens : * Venit for-
tior me post me: cuius non sum dignus pro-
cumbens solvere corigiam calceamentorum
8 eins. Ego baptizavi vos aqua, ille vero

q m baptizabit vos Spiritu sancto.

A\?3%i.22. 9 Et factum est: in diebus illis venit Ie-
l^m sus a Nazareth Galilaeae: et baptizatus est

Inscr. EUANGELIUM SECUNDUM MARC UM.

1,2 — · ego I — ante te 5 eum ] ilium | iordane

6 & camelorum | pellicia | lucustas

7 (<ft inc. v. 7 Venit) | g veniet | corrig. ealciam.
9 Galileae

Acti2,12; 16,87.

ΚΑΤΑ MAPKON

2 Τ 4,11.
1 Ρ 6,13.

Άρχη τον εύαγγελίον Ίηοοϋ Χριοτοϋ. 1
Καΰως γέγραπται έν τφ Ήοαΐα τφ προφήτη* 2 ΜΛΤι-:ΐ2.
ιδού αποστέλλω τον αγγελόν μον Ttpö ιζροσ- J ff^j,

ώΤΖΟν ΰθν, Εχ28,20.Μ13,1.

os κατασκευάσει τψ οδόν σον iyi0, L7'27,

φωνή βοώντος εν τ\ έρημω ' 3 ia 40,s.

ετοιμάσατε τψ όδον κυρίου,
ευ&είας ιζοιεΐτε rag τρίβουξ αυτόν,
έγένετο Ίωάνης ό βαπτίζων έν τη έρήμω κη· 4
ρύοοων βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν άμαρ-
τιών. καί έξεπορενετο προς αύτόν πάσα ή Ίονόαία 5
χώρα καί οί Ίεροοολνμεϊται πάντες, και έβαπτί·
ζοντο ύπ' αύτον έν τφ Ιορδάνη ποταμφ έξομο-
λογονμενοί τάς άμαρτίας αύτών. καί <r\v δ Ίωάνης 6 2 Bg ι,β.

W * $ / / /o ^ ί- ' « t Zeh 13,4.

ένοεόνμενος τρίχας καμηλον και ζωνην οερματινην m ιι,β.

περί την όοφνν αύτον, καί έσ$ων άκρίδας και

μέλι άγριον. καί έκήρνοοεν λέγων* * έρχεται ό 7 Act 13,25.

ίσχνρότερός μον όπίοω [μον], ού ούκ ειμί ικανός

κύψας λϋοαι τον ιμάντα των νποδημάτων αύτον.

έγώ έβάπτιοα ύμάς νδατι, αύτός δέ βαπτίοει ύμάς 8

πνεύματι άγίω.

9-11 :

Και έγένετο έν έκείναις ταις ήμέραις ήλΰεν 9 J^}^17,

Ίηοονς άπο Ναζαρέτ της Γαλιλαίας και έβαπτίοΰη J 1,81-34.

1,2 χριστού : hRW+ υιου &εου 1 — 3 Τ Χρίστου, καΰως . . .
αυτόν. 2 ιδού : Τ+ εγω 4 κηρ, : [R]T pr και 7 [μου] :
RT— W 8 πνευμ. : [R]T pr εν 9 hW— και 1°

L 2,61.

1,2 εν τοις προφηταις ΑρΙζ \ σου 2° : -f εμπροσΰεν σου
Λνηζ 3 αυτού : του ΰεου υμων 4 — ο Σ>ζ δ πάντες
post εβαπτιζοντο Ληιζ 6 τρίχας : όερριν 8 αγιω : -f-
και πυρ ι J?al 9 ΝαζαρεΦ

Ι,ιο— 22. Kara Μαρκον

E« 1,1. ίο είς τον Ίορδάνην ύπό Ίωάνον. και εύΰνς άνα-
βαίνων έκ τοϋ ύδατος εϊδεν οχιζο μένους τους
ούρανούς καί το πνεύμα ώς περιοτεράν κατα-
ps^Vi's'J'i' 11 βοΧνον εις αύτόν καί φωνή [έγένετο] έκτων οϋρανών*
ΐ2.ΐ3:' οϋ εϊ 6 νίός μου ο άγαπητός, έν οοί εύδόκηαα.
*l m-is! 12 Kai εύΰύς το πνεϋμα αυτόν έκβάλλει είς την 3
Psb9i'ii *' ^ ερημον. και ήν έν τη έρήμφ τεοοεράκοντα ημέρας 6
j'i,5i! πειραζόμενος ύπό τοϋ σατανά, και ήν μετά των
ΰηρίων, * καί οί άγγελοι διηκόνουν αϋτφ.
Mt!4,'i2-:i7. 14 Και μετά το παραδοΰήναι τον Ίωάνην ήλυ^εν 4
L 4,14.15. ^ τ^σοΌς ε[ς τήν Γαλιλαίαν * κηρύοοων το εύαγγέλιον \
Dn7,22. G4.4. 15 τοΌ $εοϋ 1 [και λέγων], δτι πεπλήρωται δ καιρός
καί ήγγικεν ή βαοιλεία τοϋ ΰεοϋ* μετανοείτε και
Mt^7i8-22. 16 πιοτεύετε έν τφ εϋαγγελίω. Και παράγων παρά
L 6,1-n. τήν βάλαοοαν της Γαλιλαίας εϊδεν Σίμωνα και
Άνδρέαν τον άδελφόν Σίμωνος άμφιβάλλοντας έν
Mt 13,47. 17 τη ΰαλάοοη· ήοαν γάρ άλεεϊς. και είπεν αύτοϊςΊ
ό Ίηοοϋς· δεϋτε όπίοω μου, και ποιήσω ύμάς

18 γενέσθαι άλεεϊς άνΰρώπων. και εύ&ύς αφέντες

19 τα δίκτυα ήκολούΰηοαν αύτφ. Και προβάς όλίγον <
εϊδεν Ίάκωβον τον τοϋ Ζεβεδαίου καί Ίωάνην
τον άδελφόν αύτοϋ, και αύτοϋς έν τφ πλοίω κατ-

20 αρτίξοντας τά δίκτυα, και εύϋύς έκάλεοεν αυτούς*
καί άφέντες τον πατέρα αύτών Ζεβεδαϊον έν τφ
πλοίω μετά των μιοΰωτών άπήλΰον όπίοω αύτοϋ.

τ,2* 31-37. 21 Και ^πορεύονται είς Καφαρναούμ· και εϋΰύς *
Mt 4,13. τοις οάββαοιν είοελΰών είς τήν ουναγωγήν έδί-
Mt 7,28.29. 22 δαοκεν. και έξεπλήσοοντο έπι τη διδαχή αύτοϋ*
ήν γάρ διδάοκων αύτοϋς ώς έξουοίαν έχων, καί

11 [εγενετο] : RW-T 14 Τ Μετά όε 15 [και λέγων] :
W— Τ : Ε. [και] λεγ. 18 W ηκολον&ονν 21 ειοελ'&ων :
[R]— hT I hT εόιόαοκεν εις τ. ανναγωγην

10 ηνοιγμενονς \ καταβ. : + μενον ν | εις : επ nw^
11 εν σοι : εν ω AmCf 13 ημερ. : -|- και τεοοεράκοντα νύκτας JLn
14 εναγγ. : + της βαοιλειας Ώζ 15 πεπληρωνται οι καιροί
16 βάλλοντας αμφιβληστρον Αξ α. τα δίκτυα Ί> 18 τα

όικτ, : πάντα 20 μιο&ίων lal 21 Καπερναούμ ΑρΙζ
85

SECVNDVM MARGVM. 1,10—22.

a Ioanne in Iordane. Et statim ascendens 10 e* 1,1.
de aqua, vidit caelos apertos, et Spiritum
tamquam columbam descendentem, et manen- 9?7>
tern in ipso. Et vox facta est de caelis: Tu 11 ^ 2,7.
Y es filius meus dilectus, in te complacui. Et 12 Mt^i-ii,
statim Spiritus expulit eum in desertum. Et 13 £ *£~^'^6:
erat in deserto quadraginta diebus, et qua- m 5,22 s. '
draginta noctibus: et tentabatur a satana:
* eratque cum b'estiis , et angeli ministra-
bant illi.

I Postquam autem traditus est Ioannes, 14 Mt1* 12-17.

I vemt Iesus in Galilaeam, *praedicans Evange- l 4,14.15.
lium regni Dei, 1 et dicens: Quoniam impletum 15 a 4,4.
est tempus, et appropinquavit regnum Dei:
poenitemini, et credite Evangelio. Et prae- 16 Mt47i8-22.
teriens secus Mare Galilaeae, vidit Simonem, l 5,1-11.
et Andream fratrem eius, mittentes retia in

^mare, (erant enim piscatores) 'et dixit eis 17 Mt 13,47.
Iesus: Venite post me, et faciam vos fieri
piscatores hominum. Et protinus relictis re- 18

^ tibus, secuti sunt eum. Et progressus inde 19
pusillum, vidit Iacobum Zebedaei, et Ioannem
fratrem eius, et ipsos cornponentes retia in
navi : 1 et statim vocavit illos. Et relicto 20
patre suo Zebedaeo in navi cum mercenariis,
secuti sunt eum.

Et ingrediuntur Capharnaum: et statim 21 l^3i-837.
sabbatis ingressus in synagogam, docebat eos. Mt 4,13.

'f Et stupebant super doctrina eius : erat enim 22 Mt 7,28.29.
docens eos, quasi potestatem habens, et

9 in iord. ab ioh.

10 $ spiritum sanctum
12 expellit

19 > in navi comp, retia

20 mercenn- etc

21 — in

1,23-38. SECVNDVM MARCVM.

23 non sicut Scribae. Et erat in synagoga
eorum homo in spiritu immundo: et excla-
5,7. pb 16,10. 24 mavit, 'dicens: Quid nobis, et tibi Iesu Na-
zarene: venisti perdere nos? scio qui sis,
25 Sanctus Dei. Et comminatus est ei Iesus,
9,2β. 26 dicens : Obmutesce , et exi de homine. Et
discerpens eum Spiritus immundus, et excla-

27 mans voce magna exiit ab eo. Et mirati
sunt omnes, ita ut conquirerent inter se di-
centes : Quidnam est hoc ? quaenam doctrina
haec nova? quia in potestate etiam spiritibus

28 immundis imperat, et obediunt ei. Et pro-
cessit rumor eius statim in omnem regionem

Μ?8~ΐ4-ΐ6. 29 Galilaeae. Et protinus egredientes de sy-
j, 4,38-4i. nagoga, venerunt in domum Simonis, et

30 Andreae cum Iacobo, et Ioanne. Decumbebat
autem socrus Simonis febricitans: et statim

31 dicunt ei de ilia. Et accedens elevavit earn,
apprehensa manu eius: et continuo dimisit

32 earn febris, et ministrabat eis. Vespere
autem facto cum occidisset sol, afferebant
ad eum omnes male habentes, et daemonia

33 habentes: et erat omnis civitas congregata
Act ιβπ'ίβ ^ ac^ ^anuam* curavit multos, qui vexaban-

tur variis languoribus, et daemonia multa
eiiciebat, * et non sinebat ea loqui, quoniam
i34 40^44 35 sciebant eum. Et diluculo valde surgens, 1
egressus abiit in desertum locum, ibique orabat.

36 Et prosecutus est eum Simon, et qui cum illo

37 erant. Et cum invenissent eum, dixerunt ei:

38 Quia omnes quaerunt te. Et ait illis : Ε am us

24 & venisti ante tenipus | $ quod sis
27 quae | etiam ] et
Μ > loqui ea
36 persecutus

Kata MaQHOv 1,23— 38,

1 ούχ ώς οί γραμματείς. Κάί εύΰύς ην έν τη 23
' συναγωγή αύτών άνθρωπος έν πνεύματι άκαΰάρτφ,
καί άνέκραξεν 1 λέγων* τί ήμϊν καί οοί, Ίηοού 24 5,7. iRgi7,i8.
Ναζαρηνέ; ήλΰες άπολέοαι ημάς. οίδά οε τις ει, '
ό άγιος τον ΰεού. και έπετίμηοεν αύτφ ο Ίηοούς* 25
φιμώΰητι και εξελΰε εξ αύτού. καί οπαράξαν 26 9,2β.
αύτόν το πνεύμα το άκάΰαρτον και φωνήοαν
φωνή μεγάλχι έξηλΰεν έξ αύτού. καί έΰαμβήΰησαν 27
άπαντες, ώοτε οννζητεϊν αυτούς λέγοντας* τί έοτιν
τούτο; διδαχή καινή κατ9 έξουσίαν και τοις πνεύ-
μαοι τοις άκαΰάρτοις έπιτάοοει, και ύπακούουοιν
αύτφ. καί έξήλΰεν ή άκοή αυτού εύ$ύς πανταχού είς 28

2 6 δλην την περίχωρον της Γαλιλαίας. Καί εύΰύς έκ 29 Μ? νί-ίβ.

5'2 της ουναγωγής έξελΰόντες ήλΰον είς την οίκίαν Σί· L 4>38-41·
μωνος και Ανδρέου μετά Ιακώβου και Ίωάνου. ή δε 30 Act 28,8.
πενΰερά Σίμωνος κατέκειτο πυρέοοουοα, καί εύΰύς
λέγουοιν αύτφ περί αύτής. καί προοελΰών ηγειρεν 31
αύτην κρατήοας της χειρός* καί άφήκεν αύτην ό
3 πυρετός, καί διηκόνει αύτοϊς. Όψίας δε γενο- 32
μένης, δτε εδυοεν ό ήλιος, εφερον προς αύτόν
πάντας τους κακώς έχοντας και τους δαιμονι·
ζομένους* καί ην όλη ή πόλις έπιουνηγμένη προς 33
την ΰύραν. καί έΰεράπευοεν πολλούς κακώς 34 l 4,41.

β,8 έχοντας ποικίλαις νόοοις, * και δαιμόνια πολλά Act 16'17,18,
έξέβαλεν, και ούκ ήφιεν λαλειν τα δαιμόνια, ότι

7 βδεισαν αύτόν. Καί πρωι εννυχα λίαν άναατάς 35 35-39:
7,8 έξηλΰεν κάί άπήλΰεν είς ερημον τόπον, κάκεΊ L 4'42~44,

προοηύχετο. καί κατεδίωξεν αύτόν Σίμων και οί 36 J β>24· \
μετ' αύτού, καί εύρον αύτόν και λέγουοιν αύτφ 37

8 ότι πάντες ζητούοίν οε. καί λέγει αύτοις 9 άγωμεν 38

24 HR ημάς; | hT οιόαμεν 25 ο Ιησ. : [HJRW+ λέγων
27 αντους : hR προς εαυτούς | HR καινή ' κατ εξουσιαν
29 hW εξελ&ων ηλΰεν \ Η ηλΰαν 32 Τ εόν 34 W τα όαιμ.
λαλειν I αντον ι Κ-\- [χριστον είναι] 35 Η [και απηλΰεν]

22 οι γραμμ. : -\- αντων Ca 24 λέγων : -j- sa ΑρΙζ
31 πρ. εκτεινας την χείρα κρατ. ηγειρ. αυτήν
86

1,39—2,6. Kam Μαρκον

άλλαχον είς τάς έχομένας κωμοπόλεις , Ινα και
39 έκεϊ κηρύξω* είς τοϋτο γαρ έξήλϋΌν. και ήλ$εν
κηρύοοων είς τάς ονναγωγάς αύτών είς δλην την
Υαλιλαίαν και τα δαιμόνια έκβάλλων.
40-45: 40 Και έρχεται προς αυτόν λεπρός παρακαλών 4

Mt 8,2-4. , , ~ « j^QO 18,2

L 6,i2-i6. αντον και γοννπετων λέγων αντφ οτι εαν Λ/ελης

41 δύναοαί με καΰαρίοαι. και οπλαγχνιοΰεις έκτείνας
την χείρα αντον ηψατο και λέγει αντφ · ΰέλω,

42 καΰαρίοΰητι. και εν$νς άπήλΰεν άπ' αντον ή
3,ΐ2; 7,8β. 43 λέπρα, και έκα^ερίον^η. και έμβριμηοάμενος αύτφ
i4V2-3^49; 44 ενΰνς έξέβαλεν αύτόν, ικαι λέγει αντφ* δρα μηδενι

μηδέν ειπης, άλλα νπαγε οεαντόν όεϊξον τω ίερεΐ
και προοένεγκε περί τον καΦαριαμον οον ά προο-
45 έταξεν Μωνοης είς μαρτύριον αύτοϊς. ό δε ινο
έξελΦών ηρξατο κηρύοοειν πολλά και διαφημίζειν
τον λόγον, ώστε μηκέτι αντόν δύναοϋαι φανερώς
είς πόλιν είαελΰεϊν, άλλ' έξω έπ' έρημο ις τόποις
ην και ηρχοντο προς αντόν πάντοΰεν.
Mt^,i-8. 2 Kai είοελΰων πάλιν είς Καφαρναονμ δι ήμε- 9
L 6,ΐ7-26. 2 ήκού0$η ^τι £ν 0ϊ%ω έοτίν. και οννήχΰηοαν 20,1
πολλοί, ώστε μηκέτι χωρειν μηδε τά προς την

3 ϋ'ύραν, και έλάλει αύτοις τον λόγον. και έρχονται 5
φέροντες προς αντόν παραλντικόν αίρόμενον ύπό

4 τεσσάρων, και μη δυνάμενοι προοενέγκαι αύτφ
διά τον δχλον άπεοτέγαοαν την οτέγην δπον ήν,
και έξορνξαντες χαλώοι τον κοάβαττον δπον ό

5 παραλυτικός κατέκειτο. και ίδων ό Ίηοοϋς την
πίοτιν αύτών λέγει τφ παραλυτικφ · τέκνον, άφίενταί

6 οου αί άμαρτίαι. ηοαν δέ τίνες των γραμματέων
έκεϊ καθήμενοι και διαλογιζόμενοι έν ταις καρδίαις

38 Β.Τ κακει 40 HR [και γοννπετ.] : W+ αντον : R-f-
[και] I W όννη 41 οπλαγχνιοΰ'. : hr -I οργιάζεις |- | Τ—
αντω 45 hT εις πολ. φανερ. ειοελ&. | HB, αλλα \ Η [ην]

2.1 hW εις οίκον

38 — αλλαχον ΛΏζ 42 και 1° : ειποντος αντον ΛρΙζ

2.2 και 1° : -f εν&εως ΛΏζ 4προοεγγισαι ΑΌζ I — εξορν-
ξαντες δ τεκνον : pr ϋ·αροει C : μον Ν* | αφεωνται xACD

SECVNDVM MARGVM. 1,39-2,6.

in proximos vicos, et civitates, ut et ibi prae-
dicem: ad hoc enim veni. Et erat praedicans 39
in synagogis eorum, et in omni Galilaea, et
daemonia eiiciens. 40-45·

Et venit ad eum leprosus deprecans eum: 40 Mt 8,2-4.'
et genu flexo dixit ei: Si vis, potes me mun- l 5,12—16.
dare. Iesus autem misertus eius, extendit 41
manum suam: et tangens eum, ait illi: Volo:
Mundare. Et cum dixisset, statim discessit 42
ab eo lepra, et mundatus est. Et commi- 43 3,12; 7,36.
natus est ei, statimque eiecit ilium: et dicit 44 lv 13,49;
ei: Vide nemini dixeris: sed vade, ostende te
principi sacerdotum, et offer pro emundatione
tua, quae praecepit Moyses in testimonium
illis. At ille egressus coepit praedicare, et 45
diifamare sermonem, ita ut iam non posset
manifeste introire in civitatem, sed foris in
desertis locis esset, et conveniebant ad eum
undique. t_12:

Et iterum intravit Gapharnaum post dies, 2 Mt 9,1-8.
et auditum est quod in domo esset, 1 et con- 2 L 5'17"26,
venerunt multi, ita ut non caperet neque ad
ianuam, et loquebatur eis verb um. Et venerunt 3
ad eum ferentes paralyticum, qui a quattuor
portabatur. Et cum non possent offerre eum 4
illi prae turba, nudaverunt tectum ubi erat:
et patefacientes submiserunt grabatum, in quo
paralyticus iacebat. Gum autem vidisset Iesus 5
fidem illorum, ait paralytico: Fili, dimittuntur
tibi peccata tua. Erant autem illic quidam 6
de Scribis sedentes, et cogitantes in cordibus

2,7—17.

SEGVNDVM MARGVM.

is 43,25. 7 suis: 1 Quid hie sic loquitur? blasphemat.

Quis potest dimittere peccata, nisi solus

8 Deus? Quo statim eognito Iesus spiritu suo
quia sic eogitarent intra se, dicit illis: Quid

9 ista cogitatis in cordibus vestris? Quid est
facilius dicere paralytico : Dimittuntur tibi
peccata: an dicere: Surge, telle grabatum

10 tuum , et ambula ? Ut autem sciatis quia
Filius hominis habet potestatem in terra di-
ll mittendi peccata, (ait paralytico) 1 tibi dico:
Surge, tolle grabatum tuum, et vade in do-
12 mum tuam. Et statim surrexit ille: et, sublato
grabato, abiit coram omnibus, ita ut miraren-
tur omnes, et honorifiearent Deum, dicentes:
13-17: Quia numquam sic vidimus.
ϊΛ?27-& 13 Et egressus est rursus ad mare: omnisque ^
j 1,43. 14 turba veniebat ad eum, et docebat eos. Et
cum praeteriret, vidit Levi Alphaei sedentem
ad telonium, et ait illi: Sequere me. Et sur-

15 gens secutus est eum. Et factum est, ciimf
accumberet in domo illius , multi publicani,
et peccatores simul discumbebant cum Iesu,
et discipulis eius: erant enim multi, qui et

16 sequebantur eum. Et Scribae, et Pharisaei
videntes quia manducaret cum publicanis, et
peccatoribus , dicebant discipulis eius: Quare
cum publicanis, et peccatoribus manducat

17 et bibit Magister vester? Hoc audito Iesus γ
ait illis: Non necesse habent sani medico,

9 surge et t.

10 > pot. hab. fil. horn.

12 > ille surr, ι g abiit iude | admirarentur
U leuin I alphei | teloneum

15 $ - et 4?

16 > mand. c. pecc. et publ. | $ dixerunt

17 medicum

Kara Μαρκον 2,7— 1 7.

αύτώνιτί ούτος όντως λαλεί; βλασφημεί· τις 7 ΐβ 48,25.
δύναται άφιέναι άμαρτίας εί μη εϊς 6 ΰεός; καί 8 j 2,25.
εύΰνς έπιγνονς ό Ιησούς τφ πνεύματι αύτοϋ δτι
ούτως διαλογίζονται έν έαντοϊς, λέγει αύτοις· τί
ταύτα διαλογίζεστε έν ταϊς καρδίαις ύμών; τί 9 j 5,36.
έοτιν εύκοπώτερον, είπειν τφ παραλντικφ ■ άφίενταί
οον αί άμαρτίας ή είπειν έγειρε και άρον τον
κράβαττόν οον καί περιπάτει; ίνα δε είδήτε δτι 10
έξονσίαν έχει ό νιος τού άνΰρώπον άφιέναι άμαρ-
τίας έπί της γης, — λέγει τφ παραλντικφ· 1 οοϊ 1U 5,8.
λέγω, έγειρε άρον τον κράβαττόν οον και ύπαγε
εις τον οϊκόν οον. και ήγέρφη καί εύΰνς άρας 12
τον κράβαττόν έξήλΰεν έμπροσθεν πάντων, ώοτε
έξίστασΰαι πάντας καί δοξάζειν τον $εόν λέγοντας
δτι ούτως ούδέποτε ειδαμεν.

0 Καί έξήλΰεν πάλιν παρά την θάλασσαν καί 13Μ*3^":18
»2 πας ό δχλος ηρχετο προς αύτόν, καί έδίδαοκεν l 5,27-82.'

αύτούς. Και παράγων εϊδεν Αενειν τον τον 14 J ms.
Άλφαίον καΰήμενον έπί το τελώνιον, καί λέγει
αύτφ· άκολούΰει μοι. και άναατάς ήκολούΰησεν

1 αύτφ. Καί γίνεται κατακεισΰαι αύτον έν τη 15
»2 οικία αύτού, καί πολλοί τελώναι καί άμαρτωλοί

οννανέκειντο τφ Ιησού καί τοις μαΰηταϊς αύτον·
ήοαν γαρ πολλοί, καί ήκολούΦονν αύτφ. καί οι 16 24.
γραμματείς των Φαρισαίων ίδόντες δτι έσΰίει
μετά των άμαρτωλών καί τελωνών, έλεγον τοις
μαΰηταϊς αύτον· δτι μετά των τελωνών καί
,8 άμαρτωλών έσΰίει; καί άκούοας ό Ιησούς λέγει 17 εχ ΐδ,2β.
αύτοις· ού χρείαν έχονσιν οι Ισχύοντες Ιατρού ' \ '

7 τι : hW οτι | W λαλεί, 8 Η [όντως] : W+ αντοι | Η
[αντοις] 9 Η εγειρον [και] \ περιπ. : Τ νπαγε 10 hRT επι
τ. γης αφιεναι αμαρτ. 12 Η [λέγοντας] | W ειόομεν 13 πάρα
: Τ εις 14 Αενειν : hr -| Ιακωβον [· 15.16 Τ ηχολ. αντω και
16 Τ— οι I ιόοντες : Τ ρι* και | εσάιει : Ε,Τ ηο&ιεν | αμαρτ,
κ. τελών. : Τ τελών. κ. αμαρτ. \ εοΦιει 2° : h[K.]T-|- xcw
αινεί I fin R.W* 17 αντοις : [H]W-f- οτι

9 αφεωνται A CD \ περιπ. : νπαγε εις τον οίκον οον
15 οι και ηκ. 16 οτι 2° : τι οτι AC όια τι Ν2> (δ τι comm.)
88

2fi8— 27. Rata Μαρκον

άλλ' οί κακώς έχοντες · ούπ ήλΰον καλέοαι δικαίους
at V4-17. 18 άλλα άμαρτωλούς. Και ήοαν οί μαΰηταϊ Ίωάνου 12
L 6,33-38. και 0ι φαριοαϊοι νηοτεύοντες. και έρχονται και
λέγουοιν αύτφ* δια τί οί μαΰηταϊ Ίωάνον και
οί μαΰηται των Φαριοαίων νηοτεύουοιν, οί δε οοι
J 3,29. 19 μαΰηταϊ ού νηοτεύουοιν ; και εϊπεν αύτοις ο Ίηοοϋς'
μη δύνανται οί υιοί του νυμφώνος έν φ ό νυμφίος
μετ αύτών έοτιν νηοτεύειν; δοον χρόνον εχουοιν
τον νυμφίον μετ' αύτών, ού δύνανται νηοτεύειν.
L 17,22. 20 έλεύοονται δε ήμέραι δταν άπαρΰη απ αύτών δ

J 16,20. , < , * , 2 y > ~ ς '

νυμφιος, και τοτε νηοτευοουοιν εν εκείνη τη ήμερα.
21 Ούδεις έπίβλημα ράκους άγνάφου έπιράπτει έπι
ίμάτιον παλαιόν ει δε μή, αίρει το πλήρωμα
άπ' αύτοϋ το καινδν του παλαιού, και χείρον
job 32,19. 22 οχίομα γίνεται, και ούδεϊς βάλλει οϊνον νέον είς
άοκούς παλαιούς* ει δε μή, ρήξει ό οίνος τους
άοκούς, και δ οίνος άπόλλυται και οί άοκοί. [άλλα
οϊνον νέον είς άοκούς καινούς.]
Μ?8ΐ2,ι-8. 23 Και έγένετο αύτδν έν τοις οάββαοιν παρα- U
L 6,1~6, πορεύεοΰαι δια τών οπορίμων, και οί μαΰηται 24
αύτοϋ ήρξαντο δδον ποιειν τίλλοντες τους οτάχυας.
ιβ. 24 και οί Φαριοαϊοι έλεγον αύτφ· ϊδε τί ποιοϋοιν
25 τοις οάββαοιν ο ούκ εξεοτιν; και λέγει αύτοις'
ούδέποτε άνέγνωτε τί έποίηοεν Δαυείδ, δτε χρείαν \
εοχεν και έπείναοεν αύτός και οί μετ1 αύτοϋ;
1 lv 24*9' 26 π^ είοήλΰεν είς τον οίκον τοϋ ΰεοϋέπι Άβιάϋ'αρ
άρχιερέως και τονξ äptovg rife προθέσεως εφαγεν,
ους ούκ εξεοτιν φαγειν ει μή τους ιερείς, και
Dt 6,ΐ4. 27 έδωκεν και τοις ούν αύτφ οϋοιν; και έλεγεν αύτοις* 2ΐ
τό οάββατον δια τον άνΰρωπον έγένετο, και ούχ

18 Η οι όε οοι [μα&ηται] 22 [αλλα . . . καινούς.] : W— Τ
23 Κ όιαπορενεοΰαι | h οόοποιειν 25 και 1° : W+ αντος
26 πως : [Η]— W | W ουοιν.

17 fin είζ μετανοιαν Cm? 18 φαριοαϊοι : των φαρι-
οαίων Erntf 19 — οοον . . . νηοτεύειν Dal 20 εν εκειναις
ταις ημεραις ΤαΙζ 21 επιοννραπτει 22 εκχειται κ. οι
αοκ. αποΧονντοΛ #ρΙζ 26 — επι Αβ. αρχ. 27 εγεν. : εκτιο'&η 1
89

SECVNDVM MARCVM. 2,18-27.

sed qui male habent: non enim veni vocare

iustos, sed peccatores. Et erant discipuli 18MJ®-*^7

Ioannis, et Pharisaei ieiun antes: et veniunt, l 5,33-33.

et dicunt illi : Quare discipuli Ioannis , et

Pharisaeorum ieiunant, tui autem discipuli

non ieiunant? Et ait illis Iesus: Numquid 19

possunt filii nuptiarum, quamdiu sponsus cum

illis est, ieiunare? Quanto tempore habent

secum sponsum, non possunt ieiunare. Venient 20

autem dies -cum auferetur ab eis sponsus : et

tunc ieiunabunt in illis diebus. Nemo assu- 21

mentum panni rudis assuit vestimento veteri:

alioquin aufert supplementum novum a veteri,

et maior scissura fit. Et nemo mittit vinum 22

novum in litres veteres: alioquin dirumpet

vinum utres, et vinum effundetur, et utres

peribunt: sed vinum novum in utres novos

mitti debet.

Et factum est iterum cum Dominus sab- 23ΛΓ23-28 =

ι τι , . . . . Mt 12,1—8

batis ambularet per sata , et discipuli ems l 6,1-5.
coeperunt progredi, et vellere spicas. Phari- 24
saei autem dicebant ei: Ecce, quid faciunt
sabbatis quod non licet? Et ait illis: Num- 25
quam legistis quid fecerit David, quando ne-
cessitatem habuit, et esuriit ipse, et qui cum
eo erant? quomodo introivit in domum Dei 26 1 sm 21,7.
sub Abiathar principe sacerdotum, et panes Lv 24'9,
propositionis manducavit, quos non licebat
manducare, nisi sacerdotibus , et dedit eis,
qui cum eo erant? Et dicebat eis: Sab- 27 Dt 5,u.
batum propter hominem factum est, et non

17 & malehabent 20 in ilia die 21 auferet

22 no vellum | effunditur

23 — dominus | § — et 2° | praegredi

24 *Jr fac. discipuli tui

26 introiit etc \ — in | licet | $ nisi solis sac.

2,28—3,12. SECVNDVM MARGVM.

28 homo propter sabbatum. Itaque Dominas est
Mt 12 9-14 3 Alius hominis, etiam sabbati. Et introivit
l eje-n. iterum in synagogam: et erat ibi homo habens

2 manum aridam. Et observabant eum, si sab-

3 batis curaret, ut accusarent ilium. Et ait
homini habenti manum aridam : Surge in

4 medium. Et dicit eis: Licet sabbatis bene-
facere, an male? animam salvam facere, an

j ii,33. 5 perdere? At illi tacebant. 'Et circumspiciens
eos cum ira, contristatus super caecitate
cordis eorum, dicit homini: Extende manum
tuam. Et extendit, et restituta est maniis
Mt 22,ie. 6 illi. Exeuntes autem Pharisaei , statim cum
i2,i3. Herodianis consilium faciebant adversus eum
quomodo eum perderent
Mt ΐ2,ΐδ!ιβ. 7 Iesus autem cum discipulis suis secessit
L 6'17"19, ad mare : * et multa turba a Galilaea , et
Mt 4,25. 8 Iudaea secuta est eum , et ab Ierosolymis,
et ab Idumaea, et trans Iordanem: et qui
circa Tyrum, et Sidonem, multitudo magna,
9 audientes, quae faciebat, venerunt ad eum. Et
dixit discipulis suis ut navicula sibi deserviret
Mt i5,3o 10 propter turbam, ne comprimerent eum. multos
enim sanabat ita ut irruerent in eum ut illum
l 4,41. 1 1 tangerent quotquot habebant piagas. Et Spi-
ritus immundi, cum illum videbant, procide-
bant ei: * et clamabant dicentes: Tu es Fi-
1,3 . 12 lius Dei. Et vehementer comminabatur eis ne

3,6 > stat. pharis.

7 et iesus c.

8 iordanen

9 & di'x. Iesus | § in nav. sibi deservirent
11 (© inc. ν. 12 Tu es)

9υ

Kara Μαρκον 2,28— 3,1 2.

34; 10,2;

ό άνθρωπος διά τό οάββατον ώστε κύριος έοτιν ό 28

14 νίός τον άνθρωπου και τον οαββάτον. Και 3 Mt*^-
εΐοήλθεν πάλιν είς ονναγωγήν, και ην έκει άνθρω- L β,β-11
πος έξηραμμένην έχων την χεϊρα' και παρετήρονν 2
αύτόν εί τοις οάββααιν θεραπεύσει αύτόν, Ινα
κατηγορήοωσιν αύτον. και λέγει τφ άνθρώπω τφ 3
την χείρα εχοντι ξηράν έγειρε είς το μέοον. και 4
λέγει αύτοις' εξεοτιν τοις οάββααιν άγαθόν ποιήααι
ή κακοποιήοαι , ψνχήν αώοαι ή άποκτεϊναι; οι
δε έοιώπων. και περιβλεψάμενος αύτονς μετ' Β jh,«b.(
οργής, οννλνπούμενος επί τη πωρώοει της καρδίας
αύτών, λέγει τφ άνθρώπω· εκτεινον την χείρα,
και έξέτεινεν, και άπεκατεοτάθη ή χειρ αύτον.

Μ και εξελθόντες οί Φαριααϊοι εύθνς μετά των 6
Ήρωδιανών ονμβούλιον έδίδονν κατ' αντον, όπως
αντόν άπολέοωαιν.

15 Και ό Ίηοονς μετά των μαθητών αύτον άνε· 7 Mt'ivs.ie.
^»1 χώρηοεν προς την θάλααοαν * και πολύ πλήθος L 6»17_1β·

άπό τής Γαλιλαίας ήκολούθηοεν και άπό της
Ίονδαίας 1 και άπό Ιεροσολύμων και άπό τής 8 Mt4,26;is,s
Ίδονμαίας και πέραν τον Ίορδάνον και περί Τύρον
και Σιδώνα, πλήθος πολύ, άκούοντες όοα ποιεί,
ήλθον προς αύτόν. και εϊπεν τοις μαθηταις 9 5,24.
αύτον ϊνα πλοιάριον προοκαρτερή αύτφ διά
τον δχλον, ϊνα μη θλίβωοιν αύτόν ■ πολλούς 10 Mt 15,30.
γάρ έθεράπενοεν, ώστε έπιπίπτειν αύτφ ϊνα αύτον '
άψωνται δοοι εϊχον μάοτιγας. και τά πνεύματα 11 l 4,4ΐ.
τά άκάθαρτα, όταν αύτόν έθεώρονν, προοέπιπτον
8,8 αύτφ * και εκραζον λέγοντα ότι ον ει ό νίός τον
θεον. και πολλά έπετίμα αύτοις ϊνα μη αύτόν 12 ι,84.

3,2 ει : Τ+ εν | Τ '&εραπενει 3 Τ τ. ξηραν χ. εχοντι 4 HR
αγαΰοποιηοαι δ χείρα : Κ-\- αου 6 εόιόουν : hT εποίησαν
R εποιονν 7 προς : Τ εις | Τ κ. απο τ. Ιουό. ηκολον&ηοαν,
h κ. α. τ. I. η-οεν 8 hRT εποιει | Η ηλΰαν 9 W πλοιάρια
11 hT λέγοντες

3,1 ξηραν 2 παρετηρονντο ΑΊ> δ νεκρωθεί Χ> πηρωσει αϊ
I fin -f- νγιης ως η αλλη Lnif 7 πολνς όχλος 8 οι πέραν |
οι περι ΑΏ 90

3,13—27. Rata Μαρκον

m\o*i-i. 13 φανερόν ποιήσωσιν. Kai άναβαίνει είς το δρος, 8

L 6,ΐ2-ΐ6. καΐ προσκαλείται οϋς ηΰελεν αυτός, καί άπηλ^ον '

14 προς αύτόν. καί έποίησεν δώδεκα Ινα ώσιν μετ' 16

15 αύτοϋ, και Ινα άποοτέλλχι αύτοϋς κηρύσσειν 1 καί
j ι,42. 16 έχειν έξονσίαν έκβάλλειν τα δαιμόνια* και έποίηοεν

τους δώδεκα, * και έπέΰηκεν όνομα τφ Σίμωνι so,2
L 9,54. 17 Πέτρον * και Ίάκωβον τον τον Ζεβεδαίον και
Ίωάνην τον άδελφόν τον Ίακώβον, καί έπέΰηκεν
αύτοϊς όνομα Βοανηργές , δ έοτιν νιοι βροντής*

18 καί Άνδρέαν καί Φίλιππον και Βαρΰολομαϊον καί
Mafiftaiov και Θωμαν και Ίάκωβον τον τον Άλφαίον

19 και Θαδδαϊον και Σίμωνα τον Καναναϊον 1 και
Ίούδαν Ίσκαριώΰ, δς καί παρέδωκεν αύτόν.

6,3ΐ.20 Και έρχεται είς οίκον και οννέρχεται πάλιν si,io
[ό] δχλος, ώστε μη δύνασΰαι αύτονς μηδέ αρτον
• Ίό,2ο. '21 φαγεϊν. καί άκούοαντες οι παρ' αύτοϋ έξηλΌ·ον
μ?ι2 24-82 22 κ9ατν°α^ αντόν* ελεγον γαρ δτι έξέστη. καί ο £ 32,2
L ιι,ΐ6-22;' γραμματείς οι άπό Ιεροσολύμων καταβάντες ελεγον
' ' δτι Βεεζεβονλ έχει, και δτι έν τφ άρχοντι των

23 δαιμονίων έκβάλλει τα δαιμόνια, καί προσκαλε- 33,2
οάμενος αύτονς έν παραβολαϊς ελεγεν αύτοις*

24 πώς δύναται οατανάς σατανάν έκβάλλειν; και έάν
βασιλεία έφ' έαντην μερισΰη, ού δύναται σταΰήναι

25 ή βασιλεία έκείνη* καί έάν οικία έφ' έαντην μερισΦη,

26 ού δννήσεται ή οικία έκείνη στήναι. καί ει ό
σατανάς άνέστη έφ' έαντόν καί έμερίσΰη, ού

27 δύναται στήναι άλλα τέλος έχει. άλλ' ού δύναται
ούδείς είς την οίκίαν τον ίσχνρον είσελΰών τα

12 Τ ποιωοιν 14 όωόεκα : H-f ους και αποστόλους

ωνομαοεν 16 Κ.— και εποι. τ. όωόεκα | Η (και επεΦ. . . . 2ιμ.)
17 Η (και επεύ1. . . . Βροντής) | hRT ονόματα 18 Θαόόαιον :
hr Η Λεββαιονν- 20 [ο] : RW-T | μηόε : Τ μητε 22 RT Βεελ-
ζεβονλ 25 Τ οταΰηναι 26 Τ εαυτόν, εμεριο&η, και ου

14 κηρυοσ. : -|- το ευαγγελιον 15 εξουοιαν : -f- ΰερα-

αευειν τας νοαους και ΑΌζ 18 Ματθαίον xplcf et -{- τον
τελωνην 13 \ Κανανιτην Amcf 19 Ιοκαριωτην Amg ΣκαριωϋΏ
21 και οτε ηκουοαν περι αυτού οι γραμματείς και οι λοιποί
εξ. ... εξεοταται αυτούς \ εξεατη : εξηοτηνται- αυτόν W 28
91

SEGVNDVM MARCVM. 3,13-27.

manifestarent ilium. Et ascendens in mon- 13 ,*3-1**,

2 Mt 10,1—4.

tern vocavit ad se quos voluit ipse : et vene- L β,ΐ2-ιβ.
runt ad eum. Et fecit ut essent duodecim 14
cum illo: et ut mitteret eos praedicare. Et 15
dedit illis potestatem eurandi infirmitates , et

Y eiiciendi daemonia. Et imposuit Simoni no- 16 j 1,42.
men Petrus: et Iacobum Zebeclaei, et loan- 17 l 9,54.
nem fratrem Iacobi, et imposuit eis nomina
Boanerges, quod est, Filii tonitrui: et An- 18
dream, et Philippum, et Bartholomaeum, et
Matthaeum, et Thomam, et Iacobum Alphaei,
et Thaddaeum, et Simonem Cananaeum, 'et 19
Iudam Iscariotem, qui et tradidit ilium.

~ Et veniunt ad domum: et convenit iterum 20 6,31.
turba, ita ut non possent neque panem man-
ducare. Et cum audissent sui, exierunt tenere 21 j 7,20; 8,48.52
eum: dicebant enim: Quoniam in furorem

j versus est. Et Scribae, qui ab lerosotymis 22 Mt2 12,2?— 32.
descenderant , dicebant: Quoniam Beelzebub Li121io5~22;
habet, et quia in principe daemoniorum eiicit

j daemonia. Et convocatis eis in parabolis 23
dicebat illis: Quomodo potest satanas sata-
nam eiicere? Et si regnum in se dividatur, 24
non potest regnum illud stare. Et si domus 25
super semetipsam dispertiatur , non potest
domus ilia stare. Et si satanas consur- 26
rexerit in semetipsum, dispertitus est, et
non poterit stare, sed finem habet. Nemo 27
potest vasa fortis ingressus in domum

18 bartholomeum | mattheum | alphei [ thad-
deum w scarioth

22 daemonurn 23 satanan

24 > stare regn. illud

25 poterit

26 consurrexit [ potest

3,28-4,5. SEGVNDVM MARGVM.

diripere , nisi prius fortem ailiget, et tunc

28 domum eius diripiet. Amen dico vobis, quon-f
iam omnia dimittentur iiliis hominum peccata,

29 et blasphemiae, quibus blasphemaverint * qui
autem blasphemaverit in Spiritum sanctum,
non habebit remissionem in aeternum, sed

^2. 30 reus erit aeterni delicti. Quoniam dicebant :
;50 31 Spiritum immundum habet. Et veniunt f
21- mater eius et fratres: et foris stantes mise-

32 runt ad eum vocantes eum, et sedebat circa
eum turba: et dicunt ei: Ecce mater tua, et

33 fratres tui foris quaerunt te. Et respondens
eis, ait: Quae est mater mea, et fratres mei?

34 Et eircumspiciens eos , qui in circuitu eius
sedebant, ait: Ecce mater mea, et fratres

35 mei. Qui enim fecerit voluntatem Dei, hie
frater meus, et soror mea, et mater est.

;23 4 Et iterum coepit docere ad mare: et f
15· eongregata est ad eum turba multa, ita ut
navim ascendens sederet in marl, et omnis

2 turba circa mare super terram erat : et
docebat eos in parabolis multa, et dicebat

3 illis in doctrina sua : 1 Audite : ecce exiit se-

4 minans ad seminandum. Et dum seminat,
aliud cecidit circa viam, et venerunt vo-

5 lucres caeli, et comederunt illud. Aliud vero
cecidit super petrosa, ubi non habuit terram
multam: et statim exortum est, quoniam

29 habet
4,1 in navem
2 eos ] illos
4 — caeli

Kam Μαρχύν 3,28— 4,s.

οχεύη αϋτοϋ διαρπάσαι, έάν μη πρώτον τον ίοχνρόν
ι,2 δήση, καϊ τότε την οίκίαν αύτού διαρπάσει. Αμήν 28 ι J 5,ιβ.
λέγω ύμϊν δτι πάντα άφεΰήσεται τοις νίοίς των
άνΦρώπων τα αμαρτήματα καϊ αί βλασφημίας
δοα έάν βλασφημήσωσιν* δς δ' άν βλασφημήση 29
είς το πνεύμα το άγων, ούκ έχει άφεσιν εις τον
αιώνα, άλλα ένοχος έοτιν αιωνίου άμαρτήματος. οτι 30 22. j 10,20.
ί,2 έλεγον ' πνεύμα άκά&αρτον έχει. Και έρχονται 31 Mt8112" 4ΙΙ50
ή μήτηρ αύτού και οι άδελφοί αύτού, καϊ έξω l 8,19-21.
στήκοντες άπέοτειλαν προς αύτόν καλούντες αύτόν.
και έκά&ητο περί αύτόν όχλος, και λέγονοιν αύτφ' 32
ιδού ή μήτηρ αον και οί άδελφοί οον και αί
άδελφαί οον έξω ζητούΰίν σε. και άποκριΰεις 33
αύτοϊς λέγει· τις έοτιν ή μήτηρ μου και οι άδελ-
φοί; και περιβλεψάμενος τους περί αύτόν κύκλφ 34 j 20,17.
καυχημένους λέγει* ϊδε ή μήτηρ μου και οί άδελφοί
μου. δ ς άν ποιήση το θέλημα τού $εού, ούτος 35
άδελφός μου και άδελφή και μήτηρ έοτιν.
L7 Και πάλιν ήρξατο διδάοκειν παρά την $ά- 4 1-20 :
9,2 λασσαν. και συνάγεται προς αύτόν δχλος πλείστος, l 8,4-15. '
ώστε αύτόν είς πλοιον έμβάντα καΰήσΰαι έν τη
ΰαλάσση, και πας ό δχλος προς την θάλασσαν
9 έπϊ της γης ήσαν. και έδίδασκεν αύτού ς έν πάρα- 2
βολαϊς πολλά, και έλεγεν αύτοις έν τη διδαχή
αύτού · 1 άκούετε. ιδού έξήλΰεν ό σπείρων σπεϊραι. 3
και έγένετο έν τφ σπείρειν δ μεν έπεσεν παρά 4
την όδόν, και ήλΰεν τά πετεινά και κατέφαγεν
αύτό. και άλλο έπεσεν έπι το πετρώδες δπου 5
ούκ εϊχεν γήν πολλήν, καϊ εύΰύς έξανέτειλεν διά

28 Η ανθρώπων, | Τ αν 29 W αλλ | Τ εοται j

αμαρτημ. : hri κρίσεως 2 αμαρτίας 31 Τ έρχεται 32 και
at αόελψ. οον (sie et ~| hr j-) : [Κ.]·— Η 33 Οί αδελφοί : fR]T+
μον 35 ος : h[R]+ γαρ \ h τα ϋεληματα 4,1 εις : W+ ™
5 Oitov : Η pr [και]

28 οοας ΑρΙζ 31 καλονντ. : φωνονντες Ώζ ζητουντες Λ
4,1 ο λαος πολνς 3 fin + τον σπορον αυτόν 4 πετεινα :
τον ονρανον δ ενΰ*εως εξεβλαοτηαεν Φ

4,6-- 19. Kara Μαρκον

6 τό μη εχειν βάϋος γης* καϊ δτε άνέτειλεν ό ήλιος
έκαυματίσΰη, και διά τό μη εχειν φίζαν έξηράνΰη.

7 καί άλλο επεοεν εις τάς άκάνΰας, καϊ άνέβηοαν
αί άκανΰαι και οννέπνιξαν αύτό, καϊ καρπόν ούκ

8 έδωκεν. καϊ άλλα επεοεν εις την γήν την καλήν,
και έδίδου καρπόν άναβαίνοντα και αυξανόμενα,
καί εφερεν εις τριάκοντα καί εν έξήκοντα και έν

9 εκατόν, και ελεγεν ος έχει ώτα άκούειν άκουέτω.
10 Και δτε έγένετο κατά μόνας, ήρώτων αυτόν οι 18

ι κ 5,ΐ2; 11 περί αυτόν ούν τοις δώδεκα τάς παραβολάς. καί

14,21.22. , . 'ί , ? $ / ο

ελεγεν αυτοις* υμιν το μυοτηριον οεοοται της
βασιλείας του $εοϋ· * έκείνοις δε τοις έξω έν πάρα- 37,ι
ΐβ β,9.ιο. 12 βολαις τά πάντα γίνεται, ίνα
Act 2β',2β! βλέποντες βλέπωαιν χάϊ μή ιάωύιν,

καϊ άχονοντες άκονωύιν καί μή ΰννιώβιν,
μή ποτε ετζιΰτρέ'ψωύιν καί άφε&ϊΐ αντοΐς.

13 καί λέγει αύτοις* ούκ οιδατε την παραβολην
ταύτην, και πώς πάοας τάς παραβολάς γνώοεοΰε;

14 1 ό απείρων τον λόγον οπείρει. 1 ούτοι δέ είοιν οί 08,2

15 παρά την όδόν όπου οπείρεται ό λόγος, καί
όταν άκούοωοιν, εύΰύς έρχεται ό οατανάς και

16 αίρει τον λόγον τον έοπαρμένον εις αύτούς. και
ούτοί είοιν ομοίως οί έπι τά πετρώδη οπειρόμενοι,
οι όταν άκούοωοιν τον λόγον εύΰύς μετά χαράς

17 λαμβάνουοιν αύτόν, και ούκ εχουοιν ρίζαν έν
έαυτοις αλλά πρόοκαιροί είοιν, είτα γενομένης
ΰλίψεως ή διωγμού διά τον λόγον εύ$ύς οκανδαλί-

18 ζονται. και άλλοι είοιν οί εις τάς άκάνύΧας
οπειρόμενοι* ούτοί είοιν οί τον λόγον άκούοαντες,

^ ?Γ0^·24. 19 καϊ αί μέριμναι του αιώνος καί ή άπάτη του

5 W της γης 6 h εχανμ,ατωγηααν 8 Ε,Τ αυξανο-
μενον I έν 1° 2° : Ι^Β,Τ εις ha εν 9 ακονετω : hT-\-
-\ και ο συνιων αννιετω \- 10 Τ ηρωτονν 11 h εξωΰ'εν \
Τ— τα 12 Η οννίωαιν 15 εις αντονς : Τ εν αντοις
16 Τ ομοίως ειαιν 18 εις : Τ ετα

5 βαϋ·. την γην 10 περι . . . όωόεχα : μαΰηται αντον (
τις η παραβολή αυτη 19 και απαται τον κοομου

SEGVNDVM MARCVM. 4,6—19.

non habebat altitudinem terrae : et quando 6
exortus est sol, exaestuavit: et eo quod non
habebat radieem , exaruit. Et aliud cecidit 7
in spinas: et ascenderunt Spinae, et suffoca-
verunt illud, et fructum non dedit. Et aliud 8
cecidit in terram bonam: et dabat fructum
ascendentem , et crescentem, et afferebat
unum triginta, unum sexaginta, et unum cen-
tum. Et dicebat: Qui habet aures audiendi, 9
audiat.

Et cum esset singularis, interrogaverunt 10
eum hi , qui cum eo erant duodecim , para-
bolam. Et dicebat eis: Vobis datum est 11 1 κ s,i2.
ynosse mysterium regni Dei: *illis autem, qui
foris sunt, in parabolis omnia mint:

ut viclentes videant, et non videant : 12 is 6,9.10.

et audientes audiant, et non intelligant: ict228f2e.
nequando convertantur, et dimittantur eis
peccata.

Et ait illis: Nescitis parabolam hanc? et quo- 13
f modo omnes parabolas cognoscetis? Qui se- 14
minat, verbum seminat. Hi autem sunt, qui 15
circa viam, ubi seminatur verbum, et cum
audierint, confestim venit satanas, et aufert
verbum , quod seminatum est in corclibus
eorum. Et hi sunt similiter, qui super petrosa 16
seminantur : qui cum audierint verbum, sta-
tim cum gaudio accipiunt illud: et non habent 17
radieem in se, sed temporales sunt: deinde
orta tribulatione et persecutione propter ver-
bum, confestim scandalizantur. Et alii sunt, 18
qui in spinis seminantur: hi sunt, qui ver-
bum audiimt, 1 et aerumnae saeculi, et deceptio 19 10,23.24.

6 haberet 8 § trigesimum | et im. sexag. j
$ sexagesimum I centesimum 10 cum duodec. |
parabolas 11 scire 12 ne quando 15 corda

4,20—32. SEGVNDVM MARCVM.

divitiarum , et circa reliqua concupiscentiae
introeuntes suffocant verbum, et sine fructu
20 efficitur. Et hi sunt, qui super terrain bonam
seminati sunt, qui audiunt verbum, et susci-
piunt, et fructificant, unum triginta, unum
,2h?5;0 21 sexaginta, et unum centum. Et dicebat illis: ν

\j o,lo — lo. _ ■

Mt 5 is Numquid venit lucerna ut sub modio ponatur,
aut sub lecto? nonne ut super candelabrum
Mt. ιο,2θ. 22 ponatur? Non est enim aliquid absconditum, ~
quod non manifestetur : nec factum est oc-
23 cultum, sed ut in palam veniat. Si quis
Mt 7,2. 24 habet aures audiendi, audiat. Et dicebat41
illis: Videte quid audiatis. In qua mensura
mensi fueritis, remetietur vobis, et adiicietur
Mt i3,i2. 25 vobis. Qui enim habet, dabitur illi: et qui4-2
non habet, etiam quod habet auferetur ab eo.
26 Et dicebat : Sic est regnum Dei , quemad- f0
modum si homo iaciat sementem in terrain,
Jc 5,7. 27 1 et dormiat, et exurgat nocte et die, et semen
28 germinet, et increscat dum nescit ille. Ultro
enim terra fructificat, primum herbam, deinde
joei 4 13 spicam, deinde plenum frumentum in spica.
AP u\ib. 29 Et cum produxerit fructus , statin! mittit
30-34: 30 falcem, quoniam adest messis. Et dicebat:4^

Mt 13,31.32.34. . 7 . 1 . . . 2

l 13,18.19. Lui assimilabimus regnum Dei ? aut cui para-
31 bolae comparabimus illud? Sicut granum
sinapis, quod cum seminatum fuerit in terra,
minus est omnibus seminibus, quae sunt in
Dn 4,9.i8. 32 terra : et cum seminatum fuerit, ascendit, et
t/ 1/, 23, 3i,6. mams omnibus oleribus, et facit ramos

magnos, ita ut possint sub umbra eius aves caeli

20 § trigesimum et sexagesimum et centesimum |
trig., et im. 22 > enim est | sed ut ] $ quod non
25 eo ] illo 27 et die ] ac die 29 § ex se prod.
UH se prod. 32 § natura | § asc. in arborem

Kara Μαρκον 4,20— 32.

πλούτου καί αί περί τά λοιπά έπιΰνμίαι είοπο-
ρενόμεναι ουνπνίγουοιν τόν λόγον, καί άκαρπος
γίνεται, καί έκεΐνοί είοιν οί έπί την γήν την 20
καλήν οπαρέντες, οιτινες άκούουοιν τόν λόγον και
παραδέχονται, καί καρποφοροϋοιν εν τριάκοντα 2ι-25

ί και έν έξήκοντα καί εν έκατόν. Καί ελεγεν 21 l β,ιβ-ιβ.
αύτοϊς ότι μήτι έρχεται ό λύχνος Ινα ύπό τόν
μόδιον τεΰη fj ύπό την κλίνην; ούχ Ινα έπί την 1

ι λνχνίαν τεΰη; ου γάρ έοτίν τι κρνπτόν, έάν μη 22 Mt 10,26.
Ινα φανέρωση· ουδέ έγένετο άπόκρνφον, άλλ' Ινα ' '
ελΰχ) εις φανερόν. ει τις εχει ώτα άκούειν, άκον- 23

ι έτω. Καί ελεγεν αύτοϊς* βλέπετε τι άκούετε. 24 Mt 7,2. l e,se.
έν φ μέτρφ μετρεϊτε μετρηΰήοεται ύμιν, καί προοτε-

! ϋ'ήοεται ύμιν. ός γάρ εχει, δοΰήοεται αύτφ · καί 25 Mt 13,12.
ος ούκ εχει, καί δ εχει άρΰήοεται άπ' αύτοϋ.

ι Καί ελεγεν ούτως έοτίν ή βαοιλεία τον Φεον, ώς 26
άνθρωπος βάλη τόν οπόρον έπί της γης, καί 27 Je 6,7.
καΰεύδη καί έγείρηται νύκτα καί ήμέραν, καί ό
οπόρος βλαοτφ καί μηκύνηται ώς ούκ οίδεν αύτός.
αύτομάτη ή γη καρποφορεί, πρώτον χόρτον, εϊτεν 28
ατάχνν, εϊτεν πλήρης οϊτος έν τφ οτάχυϊ. όταν 29 Joel 4,1s.
δε παραδοϊ ό καρπός, εύΦνς αποστέλλει τό όρε- Αρ 14,15'

ί πανον, οτι παρέατψεν ό ϋ>εριΰμός. Καί ελεγεν 30 Mt *° 3*32,84.
πώς όμοιώοωμεν την βαοιλείαν τον ΰεοϋ, fj έν L is.ie.ie.
τίνι αύτήν παραβολή ΰώμεν; ώς κόκκω οινάπεως, 31
ος όταν απαρη έπί της γης, μικρότερον δν πάντων
τών οπερμάτων τών έπί της γης, καί όταν απαρη, 32Dn 4,9.ιβ.β
άναβαίνει καί γίνεται μείζον πάντων τών λαχάνων,
καί ποιεί κλάδους μεγάλους, ώοτε δύναοϋ'αι vnb
τψ ΰχιάν αντον τά ηετεινά τον ovpavov χατα-

20 έν 1° : h εν | εν 2° 3° : Κ [έν] h [εν] 21 επι : h
„MSS" νπο I HR κλινην, 22 τι : [R]—3C (3CT εοτιν)
26 ως : W+ εαν 27 W μηκννεται 28 W καρποφορεί πρ.
Η πλήρη αιτον h81 πλήρης [ο] αιτος 9 πλήρης οιτον h88 idem cj
32 Β,Τ καταακηνονν

21 ερχετ, : άπτεται 24 fin -f τοις ακονονσιν Λζ 31 επι
την γην

Εζ 17,28; 81,β.

4,33— 5,5· Kara Μαρκον

j ιβ,ΐ2. 33 ύκψοΐν. Kai τοιαύταις παραβολαϊς πολλοίς *
έλάλει οντοίς τον λόγον, καΰώς ήδύναντο άκούειν*
π. 34 χωρίς δε ποροβολής ούκ έλάλει αύτοις, * κοτ' Ιδίαν 4
δε τοις ιδίοις μαΰηταϊς έπέλνεν πάντα,
Mt 8,1^23-27. 35 Kai λέγει αύτοϊς εν έκείνη τη ήμέρα όψίας <
L 8,22-25. 3β γεν0μ£νης· διέλΰωμεν είς το πέραν, καΐ άφέντες*
τον δχλον παραλαμβάνουοιν αύτον ώς ην έν τφ
Jon 1,8 es. 37 πλοίω, καΐ άλλα πλοία ήν μετ αύτοϋ. καΐ γίνεται
λαϊλαψ μεγάλη άνεμου, καΐ τα κύματα έπέβαλλεν
είς το πλοιον, ώοτε ήδη γεμίζεοϋαι το πλοιον.
27. L 10,40. 38 καΐ αυτός ην έν τη πρύμνη επί το προοκεφάλαιον
J 4,β* καϋεύδων καΐ έγείρουοιν αυτόν καΐ λέγουαιν αύτφ·
ρβ 89,ιο; 39 διδάσκαλε, ού μέλει οοι δτι άπολλύμεΦα; και διεγερ·
' ~ ' $είς έπετίμηοεν τφ άνέμω και εϊπεν τη Φαλάοοη·
οιώπα, πεφίμωσο. κάί έκόπαοεν ό άνεμος, καΐ έγέ·
j ΐ4,ι.27. 40 νετο γαλήνη μεγάλη, καΐ εϊπεν αύτοις' τί δειλοί
41 έοτε ούτως; πώς ούκ έχετε πίοτιν;χκαΙ έφοβήΦηοαν
φόβον μέγαν, καΐ ελεγον προς άλλήλους* τις άρα
ούτός έοτιν, δτι καΐ ό άνεμος καΐ ή ΰάλαοοα
ύπακούει αύτφ;
Mt βΤ28-84. 5 Κ°·1 ήλΰον είς το πέραν της ϋαλάοοης είς
L 8,26-40. 2 τήν χώραν των Γεραοηνών. κάί έξελΰόντος :
αύτοϋ έκ του πλοίου, εύΰύς ύπήντηοεν αύτφ
εκ των μνημείων άνθρωπος έν πνεύματι άκα-

3 ΰάρτω, δς την κατοίκηοιν εϊχεν έν τοις μνψ
μαοιν, καΐ ούδε άλύοει ούκέτι ούδείς έδύνατο

4 αύτον δήοαι, δια το αύτον πολλάκις πέδαις καΐ
άλύοεοιν δεδέο^αι, κάί διεοπάοΰαι ύπ' αύτοϋ τάς
άλύοεις και τάς πέδας ουντετρϊφΰαι, κάί ούδείς

5 ϊοχυεν αύτον δαμάοαί' κάί δια παντός νυκτός κάί
ήμέρας έν τοις μνήμαοιν κάί έν τοις δρεοιν ήν

34 W και χωρίς π. 36 αλλα : Τ+ όε | Τ ηοαν j

38 Τ κ. ην αντος 40 HR έοτε; ονπω εχ. 41 Τ αυτω
νπακονει; 5,1 h" Γεργεαηνων 2 Γαόαρηνων 2 ευΰνς :
[HJ-W

55 — πολλαις Ζα 36 πλοιάρια Εαζ 38 επι προοχεφαλαιου
95

SECVNDVM MARGVM. 4,33—5,5.

^habitare. Et talibus multis parabolis loque- 33
batur eis verbum, prout poterant audire:
sine parabola autem non loquebatur eis. 34

^*seorsum autem discipulis suis disserebat

omnia. 35_4i:
Et ait illis in ilia die, cum sero esset 35 8,18.23- 27.

* Ii 8 22—25.

factum:, Transeamus contra. Et dimittentes 36

turbam, assumunt eum ita ut erat in navi:

et aliae naves erant cum illo. Et facta est 37 Jon 1,3 sa.

procella magna venti, et iluctus mittebat in

navim, ita ut impleretur navis. Et erat ipse 38

in puppi super cervical dormiens: et excitant

eum, et dicunt illi: Magister, non ad te per-

tinet, quia perimus ? Et exurgens commmatus 39 ps 89,10 ;

est vento, et dixit mari: Tace, obmutesce.

Et cessavit ventus: et facta est tranquillitas

magna. Et ait illis: Quid timidi estis? necdum 40

habetis fidem ? Et timuerunt timore magno, 41

et dicebant ad alterutrum: Quis, putas, est

iste, quia et ventus et mare obediunt ei? Et 5 Mt 8,28-34.

j. ι η , - · L 8,26-40.

venerunt trans fretum mans in regionem
Gerasenorum. Et exeunti ei de navi, statim 2
occurrit de monumentis homo in spiritu im-
mundo , qui domicilium habebat in monu- 3
mentis, et neque catenis iam quisquam
poterat eum ligare : quoniam saepe com- 4
pedibus et catenis vinctus, dirupisset ca-
tenas, et compedes comminuisset , et nemo
poterat eum domare. et semper die ac 5
nocte in monumentis, et in montibus erat,

35 — in 37 navem etc

38 supra I illi ] ei

(40.41 in <JD 40) 41 > magno tim.

5,2 occuvr. ei

3 > eum pot.

5 > nocte ac die

5,6— SO. SECVNDVM MARGVM.

6 clamans, et concidens se lapidibus. Videns
autem Iesum a longe , cucurrit , et adoravit
Mt 26,β3.' 7 eum : 1 et clamans voce magna dixit : Quid
jc 2,i9. mihi, et tibi, Iesu fili Dei altissimi? adiuro

8 te per Deum, ne me torqueas. Dicebat enim

9 ill i : Exi spiritus immunde ab homine. Et
interrogabat eum: Quod tibi nomen est? Et
dicit ei : Legio mihi nomen est , quia multi

10 sumus. Et deprecabatur eum multum, ne se

11 expelleret extra regionem. Erat autem ibi
circa montem grex porcorum magnus, pascens.

12 Et deprecabantur eum spiritus, dicentes: Mitte

13 nos in porcos ut in eos introeamus. Et con-
cessit ei statim Iesus. Et exeuntes spiritus
immundi introierunt in porcos : et magno im-
petu grex praecipitatus est in mare ad duo

14 millia, et suffocati sunt in mari. Qui autem
pascebant eos, fugerunt, et nunciaverunt in
civitatem, et in agros. Et egressi sunt videre

15 quid esset factum: 'et veniunt ad Iesum: et
vident ilium, qui a daemonio vexabatur, se-
dentem , vestitum , et sanae mentis , et ti-

16 muerunt. Et narraverunt illis, qui viderant,
qualiter factum esset ei, qui daemonium ha-

17 buerat, et de porcis. Et rogare coeperunt

18 eum ut discederet de finibus eorum. Cumque ~
ascenderet navim, coepit ilium deprecari, qui

a daemonio vexatus fuerat, ut esset cum illo,

19 'et non admisit eum, sed ait illi: Vade in do-
rnum tuam ad tuos, et annuncia illis quanta

7,3i.20 tibi Dominus fecerit, et misertus sit tui. Et
Mt 4,25. abiit, et coepit praedicare in Decapoli, quanta
sibi fecisset Iesus: et omnes mirabantur.

7 dicit I summi s § horn, isto ο > nom. mihi
10 φ deprecabantur 11 pasc. in agris 13 eis |
mare (2°) 14 facti 17 > eum coep. | de ] a 18 — a

Kara Μαρκον 5,6— 20.

κράζων καί κατακόπτων έαντόν λίΰοις. και ίδών 6
τδν Ίησοϋν άπδ μακρόθεν εδραμεν καί προσεκύ- 1,24. iRgi7,ie.
νηοεν αυτόν,1 καί κράξας φωνη μεγάλη λέγει* τί 7 jd*gii,'i2.'
έμοί καί σοί, Ιησού νιε τον θεού του ύψιστου; Μΐ°2β,ω.'21"
ορκίζω οε τον θεόν, μή με βασανίσης. ελεγεν γαρ 8 Jc 2»19·
αύτφ' έξελθε το πνεύμα το άκάθαρτον εκ του
άνθρωπου, καί έπηρώτα αυτόν τί δνομά οοι; 9
και λέγει αύτφ' λεγιών δνομά μοι, δτι πολλοί
έσμεν. και παρεκάλει αύτδν πολλά Ινα μή αύτά 10
άποστείλη εξω της χώρας, ήν δε έκει προς τφ 11
δρει άγέλη χοίρων μεγάλη βοσκομένη* και πάρε- 12
κάλεοαν αύτδν λέγοντες* πέμψον ημάς εις τους
χοίρους, Ινα εις αϋτούς είσέλθωμεν. καί έπέτρεψεν 13
αύτοις. και έξελθόντα τα πνεύματα τα ακάθαρτα
είσηλθον εις τους χοίρους, και ώρμηοεν ή άγέλη
κατά του κρημνού εις την θάλασσαν, ως διοχίλιοι,
και έπνίγοντο εν τη θαλάσση. καί οι βόοκοντες 14
αύτούς εφυγον και άπήγγειλαν εις την πόλιν καί
εις τους άγρούς* καί ηλθον ίδειν τί έστιν τδ γεγονός,
και έρχονται πρδς τδν Ίησούν, και θεωρούσιν τδν 15
δαιμονιζόμενον καθήμενον ίματιομένον και σωφρο-
νοϋντα, τδν έσχηκότα τδν λεγιώνα, και έφοβήθησαν.
και διηγήοαντο αύτοις οι ίδόντες πώς έγένετο τφ 16
δαιμονιζομένω και περί των χοίρων, και ηρξαντο 17
παρακαλεϊν αύτδν άπελθειν άπδ των ορίων αύτών.
,β καί έμβαίνοντος αύτοϋ εις τδ πλοιον παρεκάλει 18
αύτδν δ δαιμονισθείς Ινα μετ' αύτού fj. και ούκ 19
άφηκεν αύτόν , άλλα λέγει αύτφ* ύπαγε εις τδν
οικόν σου πρδς τους σους, και άπάγγειλον αύτοις
δσα δ κύριος σοι πεποίηκεν καί ήλέησέν σε. καί 20 7,31.
άπήλθεν καί ηρξατο κηρύσσειν έν τη Δεκαπόλει m 4'25,
δσα έποίησεν αύτφ δ Ιησούς, καί πάντες έθαύμαζον.

6 αντον : Β»Τ αυτω 9 μοι : hW-f- εοτιν

13 χαι εν&εως κύριος Ιησούς επεμψεν αυτούς εις τους
χοίρους 17 ααρεχαλουν 18 ηρξατο ηαραχαλειν 19 όιαγγειλον
96 7

5,21—35· Kara Μαρκον

Mt219~it-26. 21 Καϊ διαπεράσαντος τοϋ Ίησοϋ έν τφ πλοίφ 21
L e^o-se. πάλιν είς το πέραν συνήχβη όχλος πολύς έπ' 49,2
22 αύτόν, καί ην παρά την θάλασσαν. Kai έρχεται 12
είς των άρχισυναγώγων, όνόματι Ίάειρος, και ίδών
7,32. 23 αυτόν πίπτει προς τους πόδας αύτοϋ, καί παρα-
καλεί αύτόν πολλά λέγων δτι το Φυγάτριόν μου
έοχάτως έχει, Ινα έλΰών έπι$ης τάς χείρας αύτη,
8,β. 24 Ινα οωϋη καί ζήοη. και άπήλΰεν μετ' αύτοϋ.
και ήκολούΰει αύτφ όχλος πολύς, καί συνέΰ·λιβον

25 αύτόν. Καί γυνη οϋοα έν ρύσει αίματος δώδεκα is

26 έτη, και πολλά παΰοϋσα ύπό πολλών ιατρών καί
δαπανήοαοα τά παρ' αύτης πάντα, καί μηδέν
ώφεληΰεϊσα άλλά μάλλον είς το χείρον έλΰοϋσα,

27 1 άκούοαοα τά περί του Ίησοϋ, έλΰοϋσα έν τφ όχλω
Act 19,12.28 όπισΰεν ηψατο του ιματίου αύτοϋ* έλεγεν γάρ δτι

έάν αψωμαι καν τών ιματίων αύτοϋ σωΰήσομαι.
29 καί εύΰύς έξηράνϋ'η ή πηγη τοϋ αίματος αύτής,'
καί έγνω τφ σώματι δτι ϊαται άπό της μάοτιγος.
L 4,ΐ4 ; 6,ΐ9. 30 και εύΰύς ό Ίηοοϋς έπιγνούς έν έαυτφ την έξ
αύτοϋ δύναμιν έξελΰΌϋσαν, έπιοτραφείς έν τφ όχλω

31 έλεγεν τίς μου ηψατο τών ιματίων; καί έλεγον
αύτφ οί μαβηται αύτοϋ9 βλέπεις τον όχλον συνϋ'λί-

32 βοντά οε, καί λέγεις9 τίς μου ηψατο;1 καί περί-

33 εβλέπετο ίδειν την τοϋτο ποιήοαοαν. ή δέ γυνη
φοβηΰεϊσα καί τρέμουοα, είδυϊα δ γέγονεν αύτη,

ίο es Mt 9 22. ήλΰεν και προοέπεοεν αύτφ καί ειπεν αύτφ πάσαν
i7Li9'5°i8 4248 ; 34 τ^ν äMifteiav. ό δέ ειπεν αύτη9 ΰυγάτηρ, ή πίοτις
' i'gm'i,i7. οου οέσωκέν οε9 ϋπαγε είς είρήνην, και ϊσϋτ ύγιης
m ' ' 35 άπό της μάστιγος σου. "Ετι αύτοϋ λαλοϋντος
έρχονται άπό τοϋ άρχισυναγώγου λέγοντες δτι ή
ΰυγάτηρ σου άπέΰανεν9 τί έτι σκύλλεις τον δι·

21 Τ εις το πέραν πάλιν 23 hW παρεκαλει 26 hT
εαυτής 33 τρέμουοα : hr-J- ^ öib πεποιήκει λάΰρα |- 34 Τ
ϋύγατερ

28 — ονομ. Ιαειρος

SEGVNDVM MARGVM. 5,21—35.

j Et cum transcendisset lesus in navi rursum 21
trans fretum, convenit turba multa ad eum, et 22-43·
erat circa mare. Et venit quidam de archi- 22 Mt 9,18-20.

τ · ι · ι L 8,41-58.

synagogis nomine Iairus : et videns eum, pro-
cidit ad pedes eius, et deprecabatur eum 23 7,32.
multüm, dicens: Quoniam filia mea in extre-
mis est, Veni, impone manum super earn, ut
salva sit, et vivat. Et abiit cum illo, et 24
sequebatur eum turba multa, et comprime-
bant eum. Et mulier, quae erat in profluvio 25
sanguinis annis duodecim, et fuerat multa 26
perpessa a compluribus medicis: et eroga-
verat omnia sua, nec quidquam profecerat,
sed magis deterius habebat: cum audisset 27
de Iesu, venit in turba retro, et tetigit vesti-
mentum eius : 1 dicebat enim : Quia si vel 28
vestimentum eius tetigero, salva ero. Et 29
confestim siccatus est fons sanguinis eius:
et sensit corpore quia sanata esset a plaga.
Et statim lesus in semetipso cognoscens 30 l 0,19.
virtutem, quae exierat de illo, conversus ad
turbam, aiebat: Quis tetigit vestimenta mea?
Et dicebant ei discipuli sui: Vides turbam 31
comprimentem te, et dicis: Quis me tetigit?
Et circumspiciebat videre earn, quae hoc 32
fecerat. Mulier vero timens et tremens, 33
sciens quod factum esset in se, venit et
procidit ante eum, et dixit ei omnem veri-
tatem. Ille autem dixit ei: Filia, fides 34
tua te salvam fecit: vade in pace, et
esto sana a plaga tua. Adhuc eo loquente, 35
veniunt ab archisynagogo , dicentes : Quia
filia tua mortua est : quid ultra vexas Ma-

21 $ ascendisset | rursus | eum ] ilium 23 $ manum
tuam ÜKI manus 24 eum 2°] ilium 26 quicquam 29 quia ]
quod 30 > cogn. in semet ipso | de eo (cf. p. 98)
«7 7

5,36-6,4.

SECVNDVM MARGVM.

36 gistrum? Iesus autem audito verbo, quod
dicebatur, ait archisynagogo : Noli timere:

37 tantummodo crede. Et non admisit quem-
quam se sequi nisi Petrum, et Iacobum, et

38 Ιο armem fratrem Iacobi. Etveniunt in domum
archisynagogi, et videt tumultum, et flentes,

j 39 et eiulantes multum. Et ingressus, ait illis:
Quid turbamini, et ploratis? puella non est
40 mortua, sed dormit. 1 Et irridebant eum. Ipse
vero eiectis omnibus assumit patrem, et matrem
puellae, et qui secum erant, et ingreditur ubi
l 7,i4. 41 puella erat iacens. Et tenens manum puellae,
ait illi: Talitha cumi, quod est mterpretatum:
42 Puella (tibi dico) surge, et confestim surrexit
puella, et ambulabat: erat autem annorum
duodecim: et obstupuerunt stupore magno.
i,4i.43 Et praecepit . illis vehementer ut nemo id
sciret: et dixit dari illi manducare.
L^'ie-so! 6 Et egressus inde, abiit in patriam suamrf
j 7,ΐδ. 2 et sequebantur eum- discipuli sui : 1 et facto
sabbato coepit in synagoga docere: et multi
audientes admirabantur in doctrina eius, di-
centes: Unde huic haec omnia? et quae est
sapientia, quae data est illi: et virtutes tales,
l 2,34 a. 3 quae per manus eius efficiuntur ? Nonne
hie est faber , filius Mariae , frater Iacobi,
et loseph, et ludae, et Simonis? nonne
et sorores eius hie nobiscum sunt? Et
4 scandalizabantur in illo. Et dicebat illis γ

{ad p. 97) 33 mul. autem 35 § ven. nuncii ad
archisyriagogum

36 > verbo q. d. aud. 37 > sequi se 38 heiu-
lantes 39 eis 40 > erat puella 42 obsti-
puerunt | maximo 43 dix. ] Q iussit

6,2 ilium 3 hie 1° ] iste 4 eis
98

Kara Μαρκον 5,36—6,4.

δάοκαλον; ό δε Ίηοοϋς παρακούσας τον λόγον 36

λαλούμενον λέγει τφ άρχιουναγώγω* μη φοβοϋ,

μόνον πίοτενε. καί ουκ άφήκεν ούδένα μετ αϋτοϋ 37

ουνακολουΰήοαι εί μη τον Πέτρον και Ίάκωβον

καί Ίωάνην τον άδελφόν Ιακώβου, και έρχονται 38

είς τον οίκον τον άρχιουναγώγου, και ΰεωρεϊ

ϋ'όρνβον, και κλαίοντας καί άλαλάζοντας πολλά,

1 καί είοελϋ'ών λέγει αϋτοις* τί ΰορυβεϊοϋε καί 39 J 11,4.11.

κλαίετε; το παιδίον ούκ άπέΰανεν άλλα καΰεύδει. Act 20'10,

ικαί κατεγέλων αϋτοϋ. αυτός δε έκβαλών πάντας 40Act9,4o.

παραλαμβάνει τον πατέρα του παιδιού και την

μητέρα και τους μετ3 αϋτοϋ, καί είοπορεύεται

δπου ην το παιδίον. καί κρατήοας της χειρός 41 9,27. l 7,14.

του παιδιού λέγει αύτη* ταλιΰά κούμ, δ έοτιν

μέΰερμηνευόμενον τό κοράοιον, οοι λέγω, έγειρε.

και εύΰύς άνέοτη τό κοράοιον καί περιεπάτει9 ην 42

γαρ έτών δώδεκα, καί έξέατηοαν εύϋ'ύς έκοτάσει

μεγάλη, καί διεοτείλατο αύτοϊς πολλά Ινα μηδεις 43 μ*.

γνοι τούτο, και εϊπεν δοΰήναι αύτη φαγειν.

Και έξήλΰεν έκεϊΰεν, και έρχεται είς την πα- ß Mt lsTss'-ee.
τρίδα αϋτοϋ, και άκολου&οϋοιν αύτφ οι μα^ηται L 4'1β~30,
αϋτοϋ. και γενομένου οαββάτου ηρξατο διδάοκειν 2 J 7,15.
έν τη ουναγωγη' και οι πολλοί άκούοντες έξεπλήο-
οοντο λέγοντες* πόΰεν τούτω ταύτα, καί τις ή
αοφία ή δοΰεϊοα τούτω; καί αι δυνάμεις τοιαϋται
δια των χειρών αϋτοϋ γινόμεναι; ούχ ούτος έοτιν 3 l 2,34 s.
ό τέκτων, ό υιός της Μαρίας καί άδελφός Ιακώβου
καί Ίωοήτος καί Ιούδα καί Σίμωνος; καί ούκ
είοίν αί άδελφαί αϋτοϋ ώδε προς ημάς; καί
έοκανδαλίζοντο έν αύτφ. καί έλεγεν αύτοϊς ό 4 j 7,5.

41 Η ταλειΰά | W κοϋμι 6,2 R— οι | HR τούτω κ. \
Τ και δυνάμεις \ γινόμεναι : Τ γίνονται | fin W. 3 ο τεκτων ο νιος :
ο τον τεκτονος νιος και | κ. Ιωοητος : hri κ. Ιωσήφ 2 κ. Ιωση 8*'—

36 ακονσας ΑΌζ 41 ραββι ΰαβιτα 43 όονναι

6.1 ερχετ. : απηλ&εν 2 και ήμερα σαββατων | εξεπλ. : +
εηι τη όιόαχη αντον | τοντω 2° : -f- wa et γιν. : γινωνται

6,5—17. Kam Μαρκον

Ίηοοϋς δτι ούκ εοτιν προφήτης άτιμος εί μη έν \
τη πατριό ι αύτοϋ και έν τοις ουγγενεϋοιν αύτοϋ \
ΐ3. 5 και έν τη οικία αύτοϋ. και ούκ έδύνατο έκεϊ ·
ποιήοαι ούδεμίαν δύναμιν, εί μ,ή ολίγοις άρρώοτοις '"'
Mt 8,ιο. 6 έπιΰεϊς τάς χείρας έΰεράπευοεν. και έΰαύμαοεν

δια την άπιοτίαν αύτών. 62|
Mt ίο,ΐΛ-ΐ6. 7 * Και περιήγεν τάς κώμας κύκλω διδάοκων. 1 Και 14\
L 9,ι-β. προσκαλείται τους δώδεκα, και ήρξατο αϋτούς άπο- 58|
L M»le οτέλλειν δύο δύο, και έδίδον αύτοις έξουοίαν των J

8 πνευμάτων των άκαΰάρτων, και παρήγγειλεν αύτοις
Ινα μηδέν αιρωσιν εις όδόν εί μη ράβδον μόνον,
μη άρτον, μη πήραν, μη εις την ζώνην χαλκόν,

9 1 άλλα ύποδεδεμένους σανδάλια, και μη ένδύσησΰε

10 δύο χιτώνας, και ελεγεν αύτοϊς· όπου έάν είσέλ- 54
$ητε εις οίκίαν, έκεϊ μένετε έως αν έξέλΰητε

11 έκεϊΰεν. και ός αν τόπος μη δέξηται ύμας μηδέ 5β
άκούσωσιν ύμών, έκπορευόμ,ενοι έκειϋεν έκτινάξατε j
τον χουν τον ύποκάτω των ποδών ύμών εις μαρ-

12 τύριον αύτοις. Και έξελΰόντες έκήρνξαν Ινα μετά- ύ
je 6,14.15. 13 νοώοιν, 1 και δαιμόνια πολλά έξέβαλλον, και ήλειφον ί

έλαίφ πολλούς άρρώοτους και έΰεράπευον.
μ?*Ϊ l-'ia 14 Kai ήκουοεν ό βαοιλεύς Ήρφδης, φανερόν γαρ ψ
L 9,7-9; έγένετο το όνομα αύτοϋ, και έλεγον ότι ΊωάνηςΛ
ό βαπτίζων έγήγερται έκ νεκρών, και δια τοϋτο ],

15 ένεργοϋοιν αί δυνάμεις έν αύτφ. άλλοι δε έλεγον & \
ότι Ηλείας έστίν% άλλοι δε έλεγον ότι προφήτης \\

16 ως είς τών προφητών, άκούοας δε δ Ήρφδης
ελεγεν · όν έγώ άπεκεφάλίοα Ίωάνην, ούτος ήγέρΰη.

17 Αύτός γαρ ό Ήρφδης άποοτείλας έκράτηοεν τον i

4 αντον 1° : Τ εαυτόν 6 h εϋανμαζεν 9 Κ ενόν- ]
oaoftcu 14 hRT ελεγεν

7 και απεστειλεν αντονς 11 — τόπος 1 vi οοοι αν μη i
όεξωνται ΛΏζ | — τον νποκατω \ fin -f- αμην λεγω νμιν
ανεκτοτερον εαται Σοόομοις η Γομορροις εν ήμερα κριοεως
η τη πολει εκείνη ΑΝζ 13 ε&εραπενοντο ΗΝ 15 — προ-
φήτης ως 16 οντος ι εοτιν αντος ΑΝζ
99

SEGVNDVM MARCVM. 6,5—17.

Iesus: Quia non est propheta sine honore
nisi in patria sua, et in domo sua, et in
cognatione sua. Et non poterat ibi yirtutem 5 13.
ullam facere, nisi paucos infirmos impositis
manibus curavit : et mirabatur propter in- 6

~ credulitatem eorum, * et circuibat castella in
circuitu docens. 7_13:
Et vocavit duodecim.: et coepit eos mit- 7 lVi-^"
tere binos, et dab at illis potestatem spirituum l ιο,ι,
immundorum. Et praecepit eis ne quid tol- 8
lerent in via, nisi virgam tantum : non peram,
non panem, neque in zona aes, 1 sed calceatos 9
sandaliis, et ne induerentur duabus tunicis.

7 Et dicebat eis: Quocumque introieritis in do- 10

-mum: illic manete donee exeatis inde: 'et 11
quicumque non receperint vos, nec audierint
vos, exeuntes inde, excutite pulverem de pe-

f dibus vestris in testimonium illis. Et exeuntes 12
praedicabant ut poenitentiam agerent : et 13 jc 5,14.15.
daemoniav multa eiiciebant, et ungebant oleo
multos aegros, et sanabant. 14-29:

j Et audivit rex Herodes, (manifestum enim 14
factum est nomen eius) et dicebat: Quia 3,19.20.
Ioannes Baptista resurrexit a mortuis: et
propterea virtutes operantur in illo. Alii 15
autem dicebant: Quia Elias est. Alii vero
dicebant: Quia propheta est, quasi unus ex

j^prophetis. Quo audito Herodes ait: Quern 16
ego decollavi Ioannem, hie a mortuis resur-

f rexit. Ipse enim Herodes misit, ac tenuit 17

4 > et in cogn. s. et in d. s. 6 illorum
7 convocavit 9 calciatos

11 (®93c.corr _ et)

13 aegrotos | $ sanabantur

14 > herod. rex | inoperantur virtutes

15 — quia 2° 16 iohannen

6,18—29. SECVNDVM MARCVM.

loannem, et vinxit eum in carcere propter
Herodiadem uxorem Philippi fratris sui, quia
lv i8,ie. 18 duxerat earn. Dicebat enim Ioannes Herodi:
Non licet tibi habere uxorem fratris tui.
19 Herodias autem insidiabatur illi: et volebat
Act 24,24. 20 occidere eum , nec poterat. Herodes enim
metuebat loannem, sciens eum virum iustum
et sanctum: et custodiebat eum, et audito eo
AP e,i5. 21 multa faciebat, et libenter eum audiebat. Et
cum dies opportunus accidisset, Herodes na-
talis sui coenam fecit principibus, et tribunis,
22 et primis Galilaeae. cumque introisset filia
ipsius Herodiadis, et saltasset, et placuisset
Herodi, simulque recumbentibus ; rex ait
puellae: Pete a me quod vis, et dabo tibi:
Esth 5,3.6. 23 1 et iuravit illi : Quia quidquid petieris dabo
24 tibi, licet dimidium regni mei. Quae cum
exisset, dixit matri suae: Quid petam? At
l 1,39 25 ilia dixit: Caput Ioannis Baptistae. Cumque
introisset statim cum festinatione ad regern,
petivit dicens : Volo ut protinus des mihi
ΐι 18,23. 26 in disco caput Ioannis Baptistae. Et con-
tristatus est rex : propter iusiurandum , et
propter simul discumbentes noluit earn con-

27 tristare: sed misso spiculatore praecepit
afferri caput eius in disco. Et decollavit

28 eum in carcere, et attulit caput eius in
disco : et dedit illud puellae , et puella de-

29 dit matri suae. Quo audito, discipuli eius

π iohannen | § carcerem

20 iohannen

21 natali suo
23 quicquid

26 — est I (§® c.corr et98 rex pr, iusiurandum :) j
et 2° ] *t sed | recumbentes

27 sed ] $ et I speculatore

100

Κατα Μαρκον 6,18— 29.

Ίωάνην καϊ έδηοεν αύτόν έν φυλακή διά Ήρφ·
δίάδα την γνναϊκα Φιλίππου τον άδελφοϋ αύτοϋ,
\ δτι αύτήν έγάμηοεν έλεγεν γάρ ό Ίωάνης τφίβ^ιβ,ιβ.
Ήρφδη δτι ούκ έξεοτίν οοι έχειν την γνναϊκα τον 10,1 ·
άδελφοϋ οον. ή δε Ήρωδιάς ένεϊχεν αύτφ και 19
ήΰελεν αντον άποκτεϊναι, και ούκ ηδννατο' 6 γαρ 20 Act 24,24,
Ήρφδης έφοβεϊτο τον Ίωάνην, είδώς αντον άνδρα
δίκαιον και αγιον, και οννετήρει αύτόν, καϊ άκούοας
αντον πολλά ήπόρει, και ήδέως αντον ήκονεν.
καϊ γενομένης ημέρας εύκαίρον δτε Ήρφδης τοις 21 αρ β,ΐδ.
γενεοίοις αντον δειπνον έποίηοεν τοις μεγιοτάοιν
αύτοϋ και τοις χιλιάρχοις και τοις πρώτοις της
Γαλιλαίας, και είοελΰούοης της ΰνγατρός αύτής 22
της Ήρωδιάδος και όρχηοαμένης, ήρεοεν τφ Ήρφδη
καϊ τοις οννανακειμένοις. ό δε βασιλεύς ειπεν
τφ κοραοίφ' αϊτηοόν με δ έάν ΰέλης, καϊ δώσω
οοΐ' και ώμοοεν αύτη δτι έάν με αίτησης δώοω 23 E8t5,s.e;
001 έως ήμίσονς της βαοιλείας μον. και έξελ- 24
ftovoa ειπεν τη μητρι αύτής· τί αίτήοωμαι; ή δε
εϊπεν την κεφαλήν Ίωάνον τον βαπτίζοντος.
και είσελΰοϋοα εϋϋ'ύς μετά σπονδής προς τον 25 l ι,8θ.
βαοιλέα ήτήσατο λέγονοα* ΰέλω Ινα έξαντής δφς
μοι έπι πίνακι την κεφαλήν Ίωάνον τον βα-
πτιστοϋ. και περίλνπος γενόμενος δ βασιλεύς διά 26 l 18,28.
τονς δρκονς και τονς άνακειμένονς ούκ ήΦέλησεν
άΰετήοαι αύτήν. και εύΰνς άποοτείλας ό βασιλεύς 27
οπεκονλάτορα έπέταξεν ένέγκαι την κεφαλήν αύτοϋ.
καϊ άπελΰών άπεκεφάλιοεν αύτόν έν τη φνλακή,
1 και ήνεγκεν τήν κεφαλήν αύτοϋ έπι πίνακι και 28
εδωκεν αύτήν τφ κοραοίω, και το κοράοιον εδωκεν
αύτήν τη μητρϊ αύτής. και άκονοαντες οί μαΰηταϊ 29

20 ηπορει : hr εποιει 22 αντης της : Η αντον 23 οτι :
hRT+ ο I hT- με

21 γενε&λιοις 23 και το ημιον 24 βαπτιοτον ΑΌζ
25 — εν&νς μετα οπονόης | ητησ. . . . όως : ειπεν · όος |
nivuxi : -f ωόε 27 ενεχΰηναι ΑΏζ
100

6,30— 40. Kara Μαρκον

αϋτοϋ ήλΰαν καί ήραν το πτώμα αύτον καί έτηκαν
αύτό έν μνημείφ.
L θ,ιο; ιο,ιτ. 30 Και ονν άγονται οί άπόοτολοι προς τον Ίηοονν, 21
και άπήγγειλαν αύτφ πάντα δοα έποίηοαν και 61
8,20.31 δσα έδίδαξαν. και λέγει αύτοϊς* δεύτε ύμεϊς αύτοίν
κατ9 Ιδίαν εις ερημον τόπον και άναπαύοαο^ε όλίγον.
32-44· ήοαν γαρ οί έρχόμενοι καί οί ύπάγοντες πολλοί, και
Ml19 ιϊ-17* 32 φυγείν εύκαίρονν. καί άπήλΦον έν τφ πλοίφ «
j 6,1-is! 33 εις ερημον τόπον κατ ιδίαν, καί εϊδον αύτονς Απά-
γοντας καί έπέγνωοαν πολλοί, καί πεζή άπδ παοών
των πόλεων οννέδραμ,ον έκει καί προήλΰον αυτούς.
Nu 27,ΐ7. 34 Καί έξελΦών εϊδεν πολύν όχλον, καί έοπλαγχνίο^η ι
Mt Μβ'. έπ' αύτονς ότι ήοαν ώς πρόβατα έχοντα ποιμένα,
8,1-9. 35 καί ήρξατο διδάοκειν αύτονς πολλά. Καί ήδη e
ώρας πολλής γενομένης προοελΰόντες αύτφ οί
μαΰηταί αύτον ελεγον ότι έρημος έοτιν ο τόπος,
36 καί ήδη ώρα πολλή* άπόλνοον αύτούς, Ινα άπελ-
ΰόντες εις τονς κύκλω άγρονς καί κώμας άγορά· \
j 4,8. 37 οωσιν έαντοϊς τί φάγωοιν. δ δε άποκριΰείς εϊπεν
αύτοις* δότε αύτοις νμεϊς φαγεϊν. καί λέγονοιν
αύτφ' άπελΰόντες άγοράοωμεν δηναρίων διακοσίων

38 αρτονς, καί δώοομεν αύτοις φαγεϊν; ό δε λέγει
αύτοϊς* πόοονς έχετε άρτονς; ύπάγετε ιδετε. καί \

39 γνόντες λέγονοιν πέντε, καί δύο ιχΰύας. καί έπέτα-
ξεν αύτοϊς άνακλιΰήναι πάντας ονμπόοια ονμπόοια

40 έπί τφ χλωρφ χόρτω. καί άνέπεοαν πραοιαί πραοιαί

29 W ηλϋον I Τ ε&. αυτόν 30 W non hie sed post
32 plene dist. | T— ooa 2° 32 εν : [Β,]— Τ | Τ εις ερημ.
τόπον τω πλοιω 33 Η είδαν | 3£R εγνωααν αυτούς
I προηλΰ. αυτούς : hri -\ συνηλΰον αυτού \- 8 ηλΰον αυτού
*υ προηλΰ. αυτόν αυτού * προηλΦ. αυτούς και ουνηλφον
προς αυτόν 35 hT γινομένης | Τ— αυτω 36 κύκλω :
hr -| εγγιοτα }- 37 W άρτους; | Τ όωοωμεν \ W φαγειν.
38 RT ποο. αρτ. εχ. 39 hllT ανακλιναι

29 κ. ηραν : κηόινοαι W 28 31 δεύτε υπαγωμεν εις \
ευκαιρως ειχον 32 και αναΰαντες εις το πλοιον απηΧώ.
39 κατα την οννποαιαν

101

SEGVNDVM MARCVM. 6,30-40.

venerunt, et tulerunt corpus eius: et po-
suerunt illud in monumento.

j Et convenientes Apostoli ad Iesum, renun- 30 l e,io; io,if.
ciaverunt ei omnia, quae egerant, et docuerant.

* Et ait illis : Venite seorsum in desertum locum, 31 3,20.
et requiescite pusillum. Erant enim qui ve-
niebant et redibant multi: et nec spatium

f manducandi habebant. Et ascendentes in 32 m? 14,13-21.
navim, abierunt in desertum locum seorsum. je,'iii3.7'
Et viderunt eos abeuntes, et cognoverunt 33
multi: et pedestres de omnibus civitatibus
concurrerunt illuc, et praevenerunt eos. Et 34 Nu 27,17.
exiens vidit turbam multam Iesus : et miser- Mt 9^6.
tus est super eos, quia erant sicut oves non
habentes pastorem, et coepit illos docere

Y multa. Et cum iam hora multa fieret, acces- 35 8,1-9.
serunt discipuli eius, dicentes: Desertus est
locus hie, et iam hora praeteriit: dimitte 36
illos, ut euntes in proximas villas, et vicos,
emant sibi eibos, quos manducent: Et re- 37
spondens ait illis: Date illis vos manducare.
Et dixerunt ei: Euntes emamus ducentis de-
nariis panes, et dabimus illis manducare. Et 38
dicit eis: Quot panes habetis? ite, et videte.
Et cum cognovissent , dicunt: Quinque, et
duos pisces. Et praecepit illis ut accumbere 39
facerent omnes secundum contubernia super
viride foenum. Et discubuerunt in partes 40

30 illi 31 rediebant | > raand. spat.
32 'm navi

34 > mult. turb. | > doc. ill.

35 praeterivit

37 date eis | > den. due. | eis
39 faenum

101

6,41—55. SECVNDVM MARGVM.

7,34. 41 per centenos , et quinquagenos. Et acceptis
quinque panibus, et duobus piscibus, intuens
in caelum, benedixit, et fregit panes, et dedit
discipulis suis, ut ponerent ante eos: et duos
42 pisees divisit omnibus. Et manducaverunt
Dt 28,5. 43 omnes, et saturati sunt. Et sustulerunt reli-
quias, fragmentorum duodecim cophinos ple-
44 nos, et de piscibus. Erant autem qui man-
μΛ54722-36. 45 ducaverunt quinque millia virorum. Et
j 6,15-21. statim coegit discipulos suos ascendere η α-
ν im , ut praecederent eum trans fretum ad
Bethsaidam, dum ipse dimitteret populum.

46 Et cum dimisisset eos, abiit in montem orare.

47 Et cum sero esset, erat navis in medio mari,
ps 77,20. 48 et ipse solus in terra. Et videns eos labo-
ΐ8 43?ίβ.' rantes in remigando, (erat enim ventus con-
trarius eis) et circa quartam vigiliam noctis
venit ad eos ambulans supra mare: et volebat

49 praeterire eos. At Uli ut viderunt eum ambu-
lantem supra mare, putaverunt phantasma
j 16,33. 50 esse, et exclamaverunt. Omnes enim viderunt
eum, et conturbati sunt. Et statim locutus
est cum eis, et dixit eis: Confidite, ego sum,
4,30. 51 nolite timere. Et ascendit ad illos in navim,
et cessavit ventus. Et plus magis intra se

52 stupebant : non enim intellexerunt de pani-
bus : erat enim cor eorum obcaecatum.

53 Et cum transfretassent , venerunt in ter-

54 ram Genesareth, et applicuerunt. Gumque
egressi essent de navi, continuo cogno-

55 verunt eum : et percurrentes univer-
sam regionem illam, coeperunt in graba-

40 et per q. 45 navem , it 51 48 & — et 2° \
super, it 49 50 > eum vid. | dix. illis 52 in-
tellexerant | illorum 53 pervenerunt | gennesareth
102

Kara Μαρκον 6,41— 55.

κατά έκατόν καί κατά πεντήκοντα, και λαβών τους 41 7,84? 8,7.
πέντε άρτους καί τους δύο ίχϋύας άναβλέψας εις J 11,41 5 17'
τον ούρανόν εύλόγησεν καί κατέκλαοεν τους άρτους
καί έδίδου τοις μαΰηταϊς ίνα παρατιΰώοιν αύτοϊς,
και τους δύο ίχΰύας έμέρισεν πάσιν. καί έφαγον 42
πάντες και έχορτάσΰησαν καί ήραν κλάσματα 43 Dt 2β,δ.
δώδεκα κοφίνων πληρώματα και άπό των ιχθύων,
και ήσαν οι φαγόντες τους άρτους πεντακισ χίλιοι 44

26 άνδρες. Καί εύ-ΰνς ήνάγκασεν τους μαθητάς 45 *5-se
,5'β αυτού έμβήναι εις το πλοιον και προάγειν εις το ι β,ΐδ-si

πέραν προς Βηθσαϊδάν, εως αύτός άπολύει τον
w,2 όχλον. καί άποταξάμενος αύτοϊς άπήλθεν εις το 46
17 δρος προσεύξασθαι. και όιρίας -γενομένης ην το 47
37,4 πλοιον εν μέσω της θαλάσσης, και αύτδς μόνος

έπί της γης. καί ίδών αύτούς βασανισμένους εν 48 Ρβ 77,2υ
τφ έλαύνειν, ην γάρ ό άνεμος ενάντιος αύτοις, job
περί τετάρτην φυλακήν της νυκτός έρχεται προς
αύτούς περίπατων έπί της θαλάσσης · και ήθελεν
παρελθειν αύτούς. οι δε οδόντες αύτόν έπι της 49
θαλάσσης περιπατουντα εδοξαν δτι φάντασμα
έστιν, και άνέκραξαν πάντες γάρ αύτόν είδαν και 50 J 10,3.«*
έταράχθησαν. δ δε εύθύς έλάλησεν μετ' αύτών,
και λέγει αύτοϊς* θαρσεϊτε, εγώ ειμί, μη φοβείστε.
ββ,β χαι άνέβη προς αύτούς εις το πλοιον, και έκό- 51 μ*
πασεν ό άνεμος* καί λίαν εκ περισσού εν έαυτοις
έξίσταντο9 ού γάρ συνήκαν έπί τοις άρτοις, άλλ' 52 8,ΐ7. Mt ιβ,ι

27 ην αύτών ή καρδία πεπωρωμένη. Καί διαπε- 53 Mt ^»84-
ράσαντες έπι την γήν ήλθον εις Γεννησαρέτ και

β»,2 προσωρμίσθησαν. και εξελθόντων αύτών εκ του 54
πλοίου εύθύς έπιγνόντες αύτόν 1 περιέδραμον δλην 55
την χώραν έκείνην και ήρξαντο επί τοις κραβάτ-

43 Τ κλασμάτων 47 ην : hr -+- Η πάλαι \- 50 W ειόον
51 εκ περιασ. : [Β,]— Η

41 αντοις : κατεναντι αντων 50 — γαρ αυτόν είδαν \
— ΰαρσειτε Ga δΐ — λίαν | fin -f- xcu ε&ανμαζον ΑΌΪ
53 Γεννηοαρ

102

6,56— 7,9. Κανα Μαρκον

τοις τονς κακώς έχοντας περιφέρειν, δπον ηκονον
6,s7.28. Β6 δτι έοτίν. και δπον άν είσεπορεύετο είς κώμας
ιθ?ιι β. ' ή είς πόλεις η είς άγρούς, εν ταϊς άγοραϊς έτί-
ΰεσαν τους άσΰενονντας, και παρεκάλονν αύτόν
ίνα κάν τον κρασπέδον τον ίματίον αύτοϋ άψων·
8> ταΐ' και δοοι αν ηψαντο αύτοϋ έοώζοντο.
Mt 16,1-20. 7 Kai σννάγονται προς αύτόν οί Φαριοαϊοι καίΐ8%%
J 4,ι. τίνες των γραμματέων έλΰόντες άπό Ιεροσολύμων. 70»10 >
ii 11,88. 2 και ίδόντες τινάς των μαΰητών αύτοϋ δτι κοιναϊς
χεροίν, τοϋτ εστίν άνίπτοις, έσΰίονσιν τονς άρτονς,

3 — οί γαρ Φαριοαϊοι και πάντες οί Ίονδαϊοι έάν
μη πνγμη νίψωνται τάς χείρας ούκ έσΰίονσιν,

4 κρατούντες την παράόοοιν των πρεοβντέρων, 1 και
άπ' άγορας έάν μη ραντίσωνται ούκ έσΰίονσιν, \
και άλλα πολλά έοτιν ä παρέλαβον κρατεϊν,
βαπτισμονς ποτηριών και ξεοτών και χαλκίων,

5 — και έπερωτώοιν αύτόν οί Φαριοαϊοι και οί 7ΐ,β j
γραμματείς* όιά τί ού περιπατονσιν οί μαϋ'ηταί
οον κατά την παράόοοιν των πρεοβντέρων, άλλά

u 29,ΐ8 lxx. 6 κοιναϊς χεροίν έσΰίονσιν τον άρτον; ό δε εϊπεν
αύτοϊς' καλώς έπροφήτενοεν Ησαΐας περί ύμών
τών ύποκριτών, ως γέγραπται δτι
οντος ό λαός τοις χείλεσίν με τιμα,

ή δέ καρδία αντών ηόρρω απέχει άτι" εμοϋ'

7 μάτψ δέ σέβονται με,

διδάσκοντες διδασκαλίας εντάλματα άν&ρώηων.

8 άφέντες την έντολην τον ΰεον κρατείτε την παρά·

9 δοσιν τών άνΰρώπων. και ελεγεν αύτοϊς* καλώς

55 Η εοτιν 56 αν : Τ εαν \ αγοραις : hr -\ πλατειαις V-
7,1.2 Η Ιεροσολύμων και . . . άρτους. 3 hr Τ πυκνά 4 Τ
απο I ραντιο. : hRT βαπτιαωνται \ χαλκιων : -|hr[-[B.]W+
και κλινών 6 h ο λαος οντος | τιμα : h* -\ αγάπα [·

55 τονς : pr παντας \ φερειν περιέφεραν γαρ αντονς
οπον αν ηκονσαν 7,2 fin -+- κατεγνωοαν 2> εμεμψαντο 1?ζ
4 αγοράς : οταν ελ&ωσιν | τηρειν 6 αφεοτηκεν Ώ απεοτη Δ
8 fin -}- βαπτισμους ξεστων και ποτηριών και αλλα παρόμοια
τοιαύτα πολλά ποιείτε

103

SEGVNDVM MARCVM. 6,56-7,9.

tis eos, qui se male habebant, circumferre,

ubi audiebant eum esse. Et quocumque in- 56 5,27.28.

troibat, in vicos, vel in villas, aut civitates, Aci9,iii;

in plateis ponebant infirmos, et deprecabantur

eum, ut vel fimbriam vestimenti eius tan-

gerent, et quotquot tangebant eum, sal vi

fiebant. i 23

- Et conveniunt ad eum Pharisaei, et quidam 7 Mt 15,1-20.
de Scribis, venientes ab Ierosolymis. Et cum 2 l 11,3s:
vidissent quosdam ex discipulis eius com-
munibus manibus, idest non lotis, manducare
panes, vituperaverunt. Pharisaei enim, et 3
omnes Iudaei, nisi crebro laverint manus, non
manducant, tenentes traditionem seniorum:
1 et äforo nisi baptizentur, non comedunt: et 4
alia multa sunt, quae tradita sunt illis servare,
baptismata calicum, et urceorum, et aeramen-

jtorum, et lectorum: et interrogabant eum 5
Pharisaei, et Scribae: Quare discipuli tui non
ambulant iuxta traditionem seniorum, sed
communibus manibus manducant panem ? At 6 is 29,13 lxi.
ille respondens, dixit eis: Bene prophetavit
Isaias de vobis hypocritis, sicut scriptum est :
Populus hie labiis me honorat,

cor autem eorum longe est a me.
in vanum autem me colunt, 7
docentes doctrinas, et praecepta hominum.
Relinquentes enim mandatum Dei, tene- 8
tis traditionem hominum, baptismata ur-
ceorum , et calicum : et alia similia his
facitis multa. Et dicebat illis : Bene 9

56 aut in c.
7,3 lavent

4 *£$JBi a foro § -f venientes 5 interrogant
7 — et 8 § traditiones

103

7,10-23. SEGVNDVM MARCVM.

irritum facitis praeceptum Dei, ut traditionem
Ex2o,i2; 21,17. 10 vestram servetis. Moyses enim dixit: Honora
Dt 5,lö> patrem timm , et matrem tuam. Et : Qui
maledixerit patri, vel matri, morte moriatur.

11 Vos autem dicitis: Si dixerit homo patri, aut
matri, Corban, (quod est donum) quodcumque

12 ex me, tibi profuerit: et ultra non dimittitis
eum quidquam facere patri suo, aut matri,

13 rescindentes Verbum Dei per traditionem
vestram, quam tradidistis: et similia huius-

14 modi multa facitis. Et advocans iterum tur-
bam, dicebat illis: Audite me omnes, et in-

Act io,u.i5. 15 telligite. Nihil est extra hominem introiens
in eum, quod possit eum coinquinare, sed
quae de homine procedunt, ilia sunt, quae

16 communicant hominem. Si quis habet aures

17 audiendi, audiat. Et cum introisset in do-™
mum a turba, interrogabant eum discipuli

18 eius parabolam. Et ait illis: Sic et vos im-
prudentes estis? Non intelligitis quia omne
extrinsecus introiens in hominem, non potest

19 eum communicare : quia non intrat in cor
eius, sed in ventrem vadit, et in secessum

20 exit, purgans omnes escas? Dicebat autem,
quoniam quae de homine exeunt, ilia communi-

21 cant hominem. Abintus enim de corde homi-
num malae cogitationes procedunt, adulteria,

Mt 6,23; 2o,i5. 22 fornicationes , homicidia, 1 furta, avaritiae,
nequitiae, dolus, impudicitiae, oculus malus,
23 blasphemia, superbia, stultitia. Omnia haec

9 & fecistis 10 vel ] aut

12 quicquam 14 intelleg- etc

15 (®93c.corr ^ jntr.) | § coinquinaiit

18 φ coinquinare 19 introit | — vadit

20 φ coinquinant , it 23

21 > cogit. malae 22 inpudicitia

104

Kara Μαρκον 7,ιο— 23.

άΰετεϊτε την έντολήν τοϋ ΰεοϋ, Ινα την παρά-

δοοιν νμών τηρηοητε. Μωϋοής γαρ είπεν τίμα 10 Dt β,ιβ.

> r ·■'>.'"»> ι « Ει 20.12 : 21 , 1 7%

tor πατέρα αον καΐ τψ μ^ττίρα ο~ου, καΐ' ο κακο-
λο^ώι* πατέρα ij μητέρα #αι>άτω Τίλεντάτω. ύμείς 11
δε λέγετε* εάν εϊπη άνθρωπος τφ πατρϊ fj τη
μητρί* κορβαν, δ έοτιν δώρον, δ έάν έξ έμοϋ
ώφεληΰης, ούκέτι άφίετε αύτόν ούδέν ποιήοαι τφ 12
πατρϊ η τη μητρί, άκνροϋντες τον λόγον τοϋ ΰεοϋ 13
τη παραδόοει νμών η παρεδώκατε* και παρόμοια
τοιαύτα πολλά ποιείτε. Και προοκαλεοάμενος 14
πάλιν τον δχλον ελεγεν αύτοϊς' άκούοατέ μον
πάντες και ούνετε. ούόέν έοτιν έξωθεν τον άν· 15 Act io,u.ie.
ΰρώπον είοπορενόμενον εις αύτόν δ δύναται κοι-
νώοαι αύτόν άλλα τα έκ τον άνΰρώπον έκπο-
9 ρενόμενά έοτιν τα κοινοϋντα τον άνΰρωπον. Και 17
6 ότε είοήλΰεν εις οίκον άπό τον δχλον, έπηρώτων
αύτόν οί μαΰηταϊ αύτοϋ την παραβολην. και 18
λέγει αύτοϊς' όντως και ύμεις άούνετοί έοτε; ού
νοείτε δτι πάν το έξωΰεν είοπορενόμενον είς τον
άνΰρωπον ού δύναται αύτόν κοινώοαι, δτι ούκ 19
είοπορενεται αύτον είς την καρδίαν άλλ' είς την
κοιλίαν, και είς τον άφεδρώνα έκπορεύεται, καϋ'α- .
ρίζων πάντα τα βρώματα; ελεγεν δε δτι τό έκ 20
τον άνΰρώπον έκπορενόμ.ενον, έκεινο κοινοί τον
άνΰρωπον. εοωΰεν γαρ έκ της καρδίας των άν· 21
ΰρώπων οί διαλογισμοί οί κακοί έκπορεύονται,
πορνεϊαι, κλοπαί, φόνοι, 1 μοιχεϊαι, πλεονεξ ίαι, 22 Mt β,2β ; 2ο,ΐδ.
πονηρίαι, δόλος, άοέλγεια, οφθαλμός πονηρός,
βλαοφημία, ύπερηφανία, άφροούνη* πάντα ταϋτα 23

9 τηρηο. : hr -\ ατησητε \- 11 Ή. χορβάν 13 νμων :
hr -\ — I τη μωρα \- 14 W λέγει 15 Η ούόέν εστίν 17 Τ
ctg τον οικ. 19 αφεόρ. : hr -\οχετον\- | HR» εκπορεύεται;
χαΰ. π. τ. βρωματα.

11 (ώφελή'&ης Blass) 16 ει τις έχει ωτα ακουειν ακονετω
ΑΏζ 19 εκπορ. : εκβαλλεται Ν εξέρχεται Ώ \ καθαρίζει
21.22 πορνεία κλεμματα μοιχεϊαι φόνος πλεονεξία δόλος πο~
νηρια \ βλαοφημιαι \ νπερηφανιαι
104

7,24—85. Κατά Μαρκον

τά πονηρά εοωΰεν έκπορεύεται καί κοινοί τον
24-30: άνΰρωπον.
ait 16,21-28. 24 Εκείθεν δε άναατάς άπήλΰεν εις τά δρια ιι
ι Bg 17»8-2*. f^Q0Vt και είοελΰών εις οίκίαν οϋδένα ηΰελεν

25 γνώναι, καί οϋκ ήδυνάοΰη λαβείν άλλ' εύΰύς
άκούοαοα γυνή περί αύτοϋ, ής εϊχεν το ϋνγά-
τρων αύτης πνεύμα άκάΰαρτον, έλΰοϋοα προο-

26 έπεοεν προς τους πόδας αύτοϋ* ή δε γυνή
ην Έλληνίς , Συροφοινίκιοοα τφ γένει* * και ί\
ήρώτα αυτόν ίνα το δαιμόνιον έκβάλη έκ της

27 ΰυγατρός αϋτης. καί έλεγεν αύτη* άφες πρώτον
χορταοΰήναι τά τέκνα * ου γάρ έοτιν καλόν λαβείν
τον άρτον των τέκνων καί τοις κυναρίοις βαλειν,

L 16,21. 28 f) δε άπεκρίΰη καί λέγει αύτφ* ναι, κύριε* και
τά κυνάρια ύποκάτω της τραπέζης έοΰίουοιν άπό
29 των ψιχίων των παιδιών, καί ειπεν αύτη* διά
τούτον τον λόγον ϋπαγε, έξελήλυ&εν έκ της ΰυγα-
j 4,5ΐ. 30 τρός οου το δαιμόνιον. και άπελν^οϋοα είς τον
οίκον αύτης εύρεν το παιδίον βεβλημένον έπί την
Mt ΐΒ,29-8ΐ. 31 κλίνην καί το δαιμόνιον έξεληλυΰός. Και πά- 2

λιν έξελΰων έκ των όρίων Τύρου ηλϋ^εν διά Σιδώνος 7
είς την ϋάλαοοαν της Γαλιλαίας άνά μέοον των

6.28. 32 όρίων Δεκαπόλεως. Καί φέρουοιν αύτφ κωφόν
και μογιλάλον, καί παρακαλούοιν αύτόν Ινα έπιΰη

8.28. 33 αύτφ την χείρα, καί άπολαβόμενος αύτόν άπό
του όχλου κατ9 ιδίαν έβαλεν τους δακτύλους αύτοϋ
είς τά ώτα αύτοϋ καί πτύοας ηψατο της γλώοοης

β 4ΐ. j 11,41. 34 αύτοϋ, καί άναβλέψας είς τον ούρανόν έοτέναξεν,
35 καί λέγει αύτφ* έφφαΰά, δ έοτιν διανοίχΰητι. καί
ήνοίγηοαν αύτοϋ αί άκοαί, καί εύΰϋς έλύ$η ό δεομός

24 Τνρον : HR-f \και Σιόωνος] | Τ ηΰεληοεν | ΒΛΥ
ηόννη&η 25 Τ αλΧα | Τ εισελΰονϋα 26 hW Σνρα
Φοινικιααα 28 ναι, κύριε : hri -| κνριε, αλλα \- 1 κύριε

88 Τ— αντον 1° 35 HR— εν&νς

28 παίδων 80 την Ότνγατερα βεβλημενην 34 ανεοτεναξεν
105

SECVNDVM MARGVM. 7,24-35.

mala abintus procedunt, et communicant
hominem.

Et inde surgens abiit in fines Tyri , et 24 M£*jr f?_:28e
Sidonis: et ingressus domum, neminem voluit
scire, et non potuit latere. Mulier enim statim 25
ut audivit de eo, cuius filia habebat spiritum
immundum, intravit, et procidit ad pedes eius.
Erat enim mulier Gentilis , Syrophoenissa 26
genere. *Et rogabat eum ut daemonium
eiiceret de filia eius. Qui dixit illi : Sine 27
prius saturari filios : non est enim bonum
sumere panem filiorum, et mittere canibus.
At ilia respondit, et dixit illi: Utique Domine, 28
nam et catelli comedunt sub mensa de micis
puerorum. Et ait illi: Propter hunc ser- 29
monem vade, exiit daemonium a filia tua.
Et cum abiisset domum suam, invenit puel- 30
lam iacentem supra lectum, et daemonium
exiisse. Et iterum exiens de finibus Tyri, 31 Mt 15,29-31.
venit per Sidonem ad Mare Galilaeae inter
medios fines Deeapoleos, Et adducunt ei 32 5,23.
surdum, et mutum, et deprecabantur eum, ut
imponat illi manum. Et apprehendens eum 33 8,23.
de turba seorsum, misit digitos suos in auri-
culas eius: et expuens, tetigit linguam eius:
et suspiciens in caelum, ingemuit, et ait illi: 34 e,4i. j 11,41.
Ephphetha, quod est adaperire. Et statim 35
apertae sunt aures eius, et solutum est vinculum

25 > hab. filia

26 en. ] autem

28 dicit ei | > sub m. corned.

29 a ] de

30 abisset | (®β3° et inv.) I exisse

32 deprecantur

33 — eius 1°

34 effetha

105

7,36-8,12. SEGVNDVM MARGVM.

1,43- κ,. 36 linguae eius , et loquebatur recte. Et prae-
cepit illis ne cui clicerent. * Quanto autem ™
eis praecipiebat, tanto magis plus praedica-

is 35,5 37 bant: et eo amplius admirabantur, dicentes:
* Bene omnia fecit : et surdos fecit audire, ™
et mutos loqui.
its2-39 ^ ^n dieb'us iUis iterum cum turba multa
esset, nec haberent quod manducarent : con-

e,34-44. 2 vocatis discipulis , ait illis : Misereor super
turbam : quia ecce iam triduo sustinent me,

3 nec habent quod manducent: et si dimisero
eos ieiunos in domum suam, deficient in via:

4 quidam enim ex eis de longe venerunt. Et
responderunt ei discipuli sui: unde illos quis
poterit hie saturare panibus in solitudine?

5 Et interrogavit eos: Quot panes habetis?

6 Qui dixerunt: Septem. 'Et praecepit turbae
discumbere super terram. Et accipiens septem
panes, gratias agens fregit, et dabat disci-
pulis suis ut apponerent, et apposuerunt

7 turbae. Et habebant pisciculos paucos: et
Dt 28,5. 8 ipsos benedixit , et iussit apponi. Et man-

ducaverunt, et saturati sunt, et sustulerunt
quod superaverat de fragmentis, septem spor-
9 tas. Erant autem qui manducaverant, quasi
10 quattuor millia: et dimisit eos. Et statim
ascendens navim cum discipulis suis, venit
in partes Dalmanutha.
11-21: 11 Et exierunt Pharisaei, et coeperunt con- χ

16,1-12. . , · - - ■ ■

j 6,30. quirere cum eo, quaerentes ab lllo Signum
12 de caelo, tentantes eum. Et ingemiscens^

8,1 > ill. dieb. | § esset cum Iesu
4 istos I > pot. quis
6 supra

9 manducaverunt
12 ingemescens

Κατα Μαρκον 7,36— 8,12,

της γλώοοης αύτοϋ, καί έλάλει όρΰώς. καί δι- 36 1,48-45.
!'δ,8 εοτείλατο αύτοις ϊναμηδενί ?>έγωοιν* δοον δε αύτοίς

διεοτέλλετο, αυτοί μάλλον περιοοότερον έκήρνοσον.
m καί ύπερπεριοοώς έξεπλήοοοντο ?^έγοντες· * καλώς 37 ΐβ 85,5.

πάντα πεποίηκεν, και τους κωφούς ποιεί άκούειν

και άλαλους λαλεϊν.

32 Έν έκείναις ταις ήμέραις πάλιν πολλού όχλου 8 Mt 15,32
δντος καί μη εχόντων τί φάγωοιν, προοκαλεοά-

μενος τους μάνητας λέγει αύτοϊς· οπλαγχνίζομαι 2 β,84-44.
έπί τον δχλον, δτι ήδη ήμέραι τρεις προσμένουοίν
μοι και οϋκ εχουοιν τί φάγωοιν καί έάν άπο- 3
λύοω αύτούς νήοτεις εις οίκον αύτών, έκλυΰήοονται
έν τη δδφ' καί τίνες αύτών άπδ μακρόθεν είοίν.
καί άπεκρίΰησαν αύτφ οι μαΰηταί αύτοϋ δτι 4
πόΰεν τούτους δυνήοεταί τις ώδε χορτάοαι άρτων
έπ' έρημίας; καί ήρώτα αυτούς* πόσους έχετε 5
άρτους; οι δε είπαν έπτά. καί παραγγέλλει τφ 6
δχλω άναπεοειν έπί της γης* καί λαβών τούς
έπτά άρτους εύχαριστήοας έκλαοεν καί έδίδου τοις
μαΰηταϊς αύτοϋ Ινα παρατιΰώοιν, καί παρέΰηκαν
τφ δχλω. καί είχαν ίχΰύδια ολίγα* καί εύλογήοας 7 β,4ΐ.48.
^ αύτά ειπεν καί ταύτα παρατιΰέναι. καί έφαγον 8 Dt 28,5.
καί έχορτάσΰηοαν, καί ηραν περιοοεύματα κλασμά-
των έπτά οπυρίδας. ηοαν δε ώς τετρακιοχίλιοι. 9

33 καί άπέλυοεν αύτούς. Καί εύΰύς έμβάς εις τδ 10
πλοϊον μετά τών μαθητών αύτοϋ ήλΰεν εις τά
μέρη Δαλμανουΰά.

",4 Καί έξήλΰον οι Φαριοαϊοι καί ηρξαντο ουνζη- 11 n*m

τείν αύτφ, ζητοϋντες παρ* αύτοϋ οη μείον άπδ τοϋ j e,so.
78,β ούρανοϋ, πειράζοντες αύτόν. καί άναοτενάξας τφ 12

37 και τονς : hW pr ως 8,1 W τ. μα&. αντου 2 hW
ημεραις τριοιν | h— μοι 3 Τ νηστις | RT ηχαοιν 7 W
ειχον I ειπεν . . . παρατιΰ. : Τ παρεΰηχεν 8 Η οφνριόας
10 εμβας : hW+ αυτός

8,1 ηαμπολλον Aplcf 2 ημεραι τρεις ειοιν απο note
ωόε ειοιν χ. 3 χαι απολνοαι αντ. ν. εις οιχ. ον ΰελω μη
8χλν&ωοιν 7 ενχαριοτηοας

106

8,13—26» Kara Μαρκον

πνεύματι αύτοϋ λέγει* τι ή γενεά αύτη ζητεί
σημεϊον; άμήν λέγω ύμιν, εί δοΰήσεται τη γενεί}
13 ταύτη οημεϊον. και άφείς αύτοϋς πάλιν έμβάς 34
5. 14 άπήλΰεν εις το πέραν, Και έπελά&οντο λαβείν
άρτους, καί εί μη ενα άρτον ούκ εϊχον με&' έαυ-
L 12,1. 15 των εν τφ πλοίω. καί διεστέλλετο αύτοϊς λέγων 22 \\
οράτε, βλέπετε άπό της ζύμης των Φαριοαίων καί 79,2 ]
16 της ζύμης Ήρφόον. καί διελογίζοντο προς αλλήλους βο,β;
6,62. 17 δτι άρτους ούκ εχουσιν. καί γνοϋς λέγει αϋτοϊς·
τί διαλογίζεστε δτι άρτους ούκ έχετε; οϋπω νοείτε
jr 5,2ΐ. ούδε ουνίετε; πεπωρωμένην έχετε την καρδίαν
lit S'isfie! 18 ύμών; οφθαλμούς έχοντες ον βλέπετε, χαΐ ωτα
β,4ΐ-44. 19 έχοντες ουκ άκονετε; και ού μνημονεύετε,* δτε τους
πέντε άρτους έκλασα εις τους πεντακιοχιλίους,
πόοους κοφίνους κλασμάτων πλήρεις ήρατε; λέ· I
β-9. 20 γουοιν αύτφ· δώδεκα, δτε τους έπτά εις τους
τετρακιοχΐλίους , πόσων σπυρίδων πληρώματα
21 κλασμάτων ήρατε; καί λέγουσιν έπτά. και ελεγεν Ι
αύτοϊς· οϋπω συνίετε;
6,66.22 Καί έρχονται εις Βηΰσαϊδάν. Καί φέρουσιν 23dto
αύτφ τυφλόν, και παρακαλοϋσιν αύτόν Ινα αύτοϋ 81>1(«:
7,82.83. j 9,β. 23 άψηται. και έπιλαβόμενος της χειρός του τυφλού
έξήνεγκεν αύτόν εξω της κώμης, καί πτύσας είς
τα όμματα αύτού, έπιΰεϊς τάς χείρας αύτφ, έπη-

24 ρώτα αύτόν ει τι βλέπεις; καί άναβλέψας ελεγεν
βλέπω τους άνΰρώπους, δτι ως δένδρα όρώ περί-

25 πατούντας. είτα πάλιν έπέ&ηκεν τάς χείρας επί ]
τους όφϋ'αλμούς αύτοϋ, και διέβλεψεν καί άπε·

7,3β. 26 κατέστη, και ένέβλεπεν τηλαυγώς άπαντα, και j

12 Κ — νμιν 16 RT εχομεν 17 γνονς : R-f [ο Ιηοονς]
18 Τ αχουετε, 19 πόσους : Τ pr και 20 οτε : hT-j-
χαι R-f- όε | Η σφυρίδων \ λεγ. : HR+ αυτω 21 W
πως ου νοείτε 22 Βηΰσαιόαν : hr -| Βηΰανιαν \- 23 hT
βλέπει. 25 Η ε&ηχεν | hT όηλαυγως

13 εμβας : + β*£ (*ο) πλοιον Α(Ώ) 15 — » οράτε \ των
Ηρωόιανωνθα 17 πεπωρωμενη (πεπηρ.Ι)*) εοτιν η χαρόιανμων
21 πως ονπω ΑΙ) 23 εξηγαγεν ΑΙΜζ 25 απεχ. ωστε αναβλεφαι
107

SEGVNDVM MARGVM. 8,13-26.

spiritu , ait : Quid generatio ista signum
quaerit? Amen dico vobis, si dabitur gene-
rationi isti signum. Et dimittens eos, ascendit 13
iterum navim, et abiit trans fretum. Et 14
obliti sunt panes sumere: et nisi.unum pa-
nem non habebant secum in navi. Et prae- 15 l 12,1.
cipiebat eis, dicens: Videte, et cavete a fer- 3,θ'
mento Pharisaeorum, et fermento Herodis.
Et cogitabant ad alterutrum, dicentes: Quia 16
panes non habemus. Quo cognito, ait iliis 17 6,52.
Iesus: Quid cogitatis, quia panes non habetis?
nondum cognoscitis nec intelligitis ? adhuc
eaecatum habetis cor vestrum ? oculos ha- 18 Jr 5,21.
bentes non videtis ? et aures habentes non Ez 12'2,
auditis ? Nec recordamini, 1 quando quinque 19 e,a-u.
panes fregi in quinque miilia: quot cophinos
fragmentorum plenos sustulistis? Dicunt ei:
Duodecim. Quando et septem panes in 20e-9.
quattuor millia: quot sportas fragmentorum
tulistis? Et dicunt ei: Septem. 1 Et .dicebat 21
eis : Quomodo nondum intelligitis ?

Et veniunt Bethsaidam, et adducunt ei 22β,5β.
caecum, et rogabant eum ut ilium tangeret.
Et apprehensa manu caeci, eduxit eum extra 23 7,32.33.
vicum : et expuens in oculos eius impositis J 9'β'
manibus suis, interrogavit eum si quid videret.
Et aspiciens, ait: Video homines velut arbores 24
ambulantes. Deinde iterum imposuit manus 25
super oculos eius : et coepit videre. et
restitutus est ita ut clare videret omnia. Et 26 7,36.

12 > quaer. sign.

13 ascendens iter, ab'iit

14 > sum. pan. 15 — et 2°
17 > ies. ait illis 22 bethsaida
23 adprehendens manum | aliquid
25 > vid. clare

107

8,27—35. SECVNDVM MARGVM.

misit ilium in domum suam, dicens: Vade in
do mum tuam: et si in vicum introieris, ne-
mini dixeris.

Λ76~ΐ3-28 ^ egressus est Iesus, et discipuli eiusy

l 9,i8-27. in castella Caesareae Philippi : et in via in-
terrogabat discipulos suos, dicens eis: Quem
β,ΐ5 28 me dicunt esse homines? Qui responderunt
illi, dicentes: Ioannem Baptistam, alii Eliam,
j e,67-69. 29 alii vero quasi unum de prophetis. Tunc
dicit illis: Vos vero quern me esse dicitis?
Respondens Petrus, ait ei: Tu es Christus.
9,9. 30 Et comminatus est eis , ne cui dicerent de ~

31 illo. Et coepit docere eos quoniam oportet
filium hominis pati multa, et reprobari a se-
nioribus, et a summis sacerdotibus, et Scribis,

32 et occidi: et post tres dies resurgere. Et
palam verbum loquebatur. * Et apprehendens j

33 eum Petrus, coepit increpare eum. Qui con-
versus, et videns discipulos suos, comminatus
est Petro, dicens: Vade retro me satana, quo-
niam non sapis quae Dei sunt, sed quae

34 sunt hominum. Et convocata turba cum"
discipulis suis , dixit eis : Si quis vult me
sequi , deneget semetipsum : et tollat cru-

Mt 10,39. 35 cem suam , et sequatur me. Qui enim vo-
luerit animam suam salvam facere, perdet
earn: qui autem perdiderit animam suam
propter me , et Evangelium , salvam faciet

28 % Alii Ioann.

29 > die. esse

31 illos I > multa pati

34 post me I se ipsum

35 > earn faciet

108

Kara Μαρκον 8,27—35.

άπέστειλεν αύτόν εις οϊκον αύτοϋ λέγων μηδε
εις την κώμην είσέλΰης.

36 Καί έξήλΰεν δ Ίησοϋς καί οί μ.αΰηταί αύτον 27

r1 εις τάς κώμας Καισαρίας της Φιλίππου* καί έν l 9,ιβ-2
τη δδφ έπηρώτα τους μάνητας αύτοϋ λέγων αύτοϊς'
τίνα με λέγονσιν οί άνθρωποι είναι; οί δε είπαν 28β,ΐ6.
αύτφ λέγοντες δτι Ίωάνην τον βαπτιστήν, καί
άλλοι Ήλείαν, άλλοι δε δτι εις των προφητών,
καί αυτός έπηρώτα αυτούς* ύμεϊς δε τίνα με29σβ,β7-β

3,β λέγετε είναι;* άποκριΰείς ο Πέτρος λέγει αύτφ· ου
ει δ Χριστός, και έπετίμηοεν αύτοϊς Ινα μηδενϊ 30 9,9.
λέγωοιν περί αύτοϋ. Kai ήρξατο διδάοκειν 31
αυτούς δτι δει τον υίδν του άνΰρώπου πολλά
παΰεϊν, καί άποδοκιμασΰήναι ύπό τών πρεσβυ-
τέρων και τών αρχιερέων και τών γραμματέων
και άποκτανΰήναι και μετά τρεις ημέρας άνα-

*,β οτήναι · 1 καί παρρησία τον λόγον έλάλει. * καί 32 so,
προσλαβόμενος ό Πέτρος αύτόν ηρξατο έπιτιμάν
αύτφ. δ δε επιστραφείς καί ίδών τους μα$ητάς 33 η ιο,ο β.
αύτοϋ έπετίμησεν Πέτρφ καί λέγει* ϋπαγε όπίσω
μου, σατανά, δτι ού φρονείς τά του $εοϋ άλλά

»8,2 τά τών άνΰρώπων. Καί προσκαλεσάμενος τον 34
δχλον συν τοις μαΰηταϊς αύτοϋ ειπεν αύτοϊς' εϊ
τις ΰέλει όπίσω μου έλΰεϊν, άπαρνησάσΰω εαυτόν
καί άράτω τον σταυρόν αύτοϋ, καί άκολουΰείτω
μοι. δ ς γάρ έάν ΰέλη την ψυχην αύτοϋ σώσαι, 35 Mt 10,39.
άπολέσει αύτήν δς δ' άν άπολέσει την ψυχην
αύτοϋ ένεκεν έμοϋ καί τοϋ εύαγγελίου, σώσει

26 μηδε : Τ μη | μηδε . , . ειθελΰ·ης : hTlv -| μηδενι ειπης
εις την κωμην \- te eadeni praemissis νπαγε εις τον οίκον οον
και * νπαγε εις τον οίκον σου, και εαν εις τ. κωμην ειοελΰης
μηδενι ειπης μηδε εν τη κωμη ιν eadem, sed — μηδε εν τη κ.
* μηδε εις την κωμην ειαελ'&ης μηδε ειπης τινι εν τη κωμη
34 ει τις : Τ οατις \ ελΰειν : Τ ακολον&ειν 35 Κ την εαυτόν
\ρν%ην ο. I W αν απολεοη | Η [εμον και]

27 εις Καιοαριαν 29 fin -f ο νιος τον Φεου Μ (-\- του
ζώντος 13)

108

8,36—9,10. Kara Μαρκον

36 αύτήν. τί γάρ ώφελεϊ άνΰρωπον κερδήοαι τον
κόομον δλον και ζημιοϊΦήναι την ψνχην αύτον;
Pa 49,8 β. 37 τί γαρ δοι άνθρωπος άντάλλαγμα της ψυχής
Mt 10,88.38 αύτον; δς γαρ έάν έπαιοχννΰη με καί τους έμονς ββ,2 }
λόγους έν τη γενεψ ταύτη τη μοιχαλίδι καί άμαρ-
τωλψ, και ό νιος τον άνΰρώπον έπαιοχννϋήοεται
αύτόν, δταν ελΰη έν τη δόξη τον πατρός αύτον
Mt 2β,β4. 9 μετά των άγγέλων των αγίων, και ελεγεν αύτοις' 87,2}
1 ' άμην λέγω νμιν δτι είοίν τίνες ώδε των έοτηκότων
οϊτινες ού μη γενοωνται ΰανάτον έως αν Ιδωοιν
την βαοιλείαν τον ΰεον έληλνΰνϊαν έν δννάμει.
Mt* 7,ι-ΐ8. 2 Και μετά ημέρας εξ παραλαμβάνει ό Ίηοονς 2δ&\
L 9,28-86. τον Π£τρον καΐ τον Ίάκωβον καί Ίωάνην, και
άναφέρει αύτονς εις δρος ύψηλόν κατ' Ιδίαν μό-
3 νονς. και μετεμορφώΰη έμπροοϋεν αύτών,Χκαι τά
ιμάτια αύτον έγένετο οτίλβοντα λενκά λίαν, οία
γναφενς έπι της γης ού δύναται όντως λενκάναι.
ι ρ ι,ιο μ! 4 και ώφΰη αύτοις Ηλείας ονν Μωνοεϊ, και ήοαν
5 αννλαλονντες τφ Ίηοοϋ. και άποκριΰεϊς ό Πέτρος
λέγει τφ Ίηοοϋ' ραββεί, καλόν έοτιν ήμάς ώδε
είναι, καί ποιήοωμεν τρεις οκηνάς, οοί μίαν και
ΐ4,4ο. 6 Μωνοεϊ μίαν καί Ηλεία μίαν. ού γάρ ηδει τί
pg'iVönk"' 7άποκρ£·##· έκφοβοι γάρ έγένοντο. και έγένετο
' r>t ιβ,ίδ! νεφέλη έπιοκιάζονοα αύτοϊς, και έγένετο φωνη έκ
της νεφέλης* ούτός έοτιν ό νίός μον ό άγαπητός,
8 άκούετε αύτον. και έξάπινα περιβλεψάμενοι ούκέτι
ούδένα ειδον αλλά τον Ίηοονν μόνον μειϊ' έαντών.
8,80. 9 Και καταβαινόντων αύτών έκ τον δρονς διεοτεί-
λατο αύτοϊς Ινα μηδενι α εϊδον διηγήοωνται, ει
μη δταν ό νίός τον άνΰρώπον έκ νεκρών άναοτη.
10 και τον λόγον έκράτηοαν προς έαντονς οννζη- ββ,ΐί

36 h ωφελήσει \ ανϋρ. : h[R] pr τον 37 W ο αν&ρ.
9,2 hT κ. τον Ιω. 8 Κ μεΰ εαντ. ει μη (ει μη et W pro
αλλα) τον Ιηα. μόνον 9 εκ : hRT απο 10 W εκρατηααν,

36 ανΰρωποςχ*αϊ \ εανκερδηοη . . . ζημιωϋη ΑΌζ 9,1 εατ. :
Α*ετ εμον 2 ανάγει 3 λιαν : -J- ως χιων Α Τ) ζ \ ως ου όνν,
τις λενκ. ζπι 6 άπεκοίβη ν 1Λ_

Act 8,22,

SEGVNDVM MARCVM. 8,36—9,10.

earn. Quid enim proderit homini, si lucretur 36
mundum totum: et detrimentum animae suae
faciat? Aut quid dabit homo commutationis 37

-pro anima sua? Qui enim me confusus fuerit, 38 m 10,33.
et verba mea in generatione ista adultera et
peccatrice : et filius hominis confundetur eum,
cum venerit in gloria patris sui cum angelis

' Sanctis. Et dicebat illis : Amen dico vobis, 9
quia sunt quidam de hie stantibus, qui non
gustabunt mortem donee videant regnum Dei
veniens in virtute.

2-13 *

Et post dies sex assumit Iesus Petrum, 2 Mt 17,1-1:
et Iacobum , et loannem : et ducit illos in L 9'28~86,
montem excelsum seorsum solos, et trans-
h'guratus est coram ipsis. Et vestimenta eius 3
facta sunt splendentia, et Candida nimis velut
nix, qualia fullo non potest super terram
Candida facere. Et apparuit illis Elias cum 4
Moyse: et erant loquentes cum Iesu. Et 5
respondens Petrus , ait Iesu : Rabbi , bonum
est nos hie esse: et faciamus tria taberna-
cula, Tibi unum, et Moysi unura, et Eliae
unura. Non enim sciebat quid diceret: erant 6 14>40·
enim timore exterriti: et facta est nubes 7
obumbrans eos : et venit vox de nube, dicens :
Hie est Filius meus charissimus: audite ilium.
Et statim circumspicientes, neminem amplius 8
viderunt, nisi lesum tantum secum. Et 9 f
descendentibus illis de monte, praecepit illis
ne cuiquam quae vidissent , narrarent : nisi
cum Filius hominis a mortuis resurrexerit.
^Et verbum continuerunt apud se: conqui- 10

36 > fac. ani. suae 37 commutationem
38 $ confessus et confitebitur | > mea verba
9 (9, J — 50 in © 8,39—9,49)
3 — et 2° I > sup. terr. non pot.
5 > hie nos | § — et 3° 7 car- etc 9 cui

109

9,11-22. SECVNDVM MARGVM.

rentes quid esset: Gum a mortuis resurrexerit,
11 Et interrogabant eum, dicentes: Quid ergo
dicunt Pharisaei, et Scribae, quia Eliarn
mi 3,23. 12 oportet venire primum ? Qui respondens, ait
is 53,3. £j-ag cum vener^ primo, restituet omnia:

et quomodo scriptum est in Filium hominis,
Mt ii,u. 13 ut multa patiatur et contemnatur. Sed dico

ίί 19 2 10

' ' vobis quia et Elias venit (et fecerunt illi
quaecumque voluerunt) sicut scriptum est
de eo.

*i7~H-2i. 14 Et veniens ad discipulos suos, vidit tur-
* 9,37-42. bam magnam circa eos, et Scribas conquirentes

15 cum illis. Et confestim omnis populus videns
lesum, stupefactus est, et expaverunt, et accur-

16 rentes salutabant eum. Et interrogavit eos:

17 Quid inter vos conquiritis? Et respondens91
unus de turba, dixit: Magister, attuli filium

18 meum ad te habentem spiritum mutum: qui
ubicumque eum apprehenderit , allidit ilium,
et spumat, et stridet dentibus, et arescit: et
dixi discipulis tuis ut eiicerent ilium, et non

19 potuerunt. Qui respondens eis, dixit: Ο gene-
ratio incredula, quamdiu apud vos ero ? quamdiu

20 vos patiar? afferte ilium ad me. Et attulerunt
eum. Et cum vidisset eum, statim spiritus
conturbavit ilium: et elisus in terram, voluta-

21 batur spumans. Et interrogavit patrem eius:
Quantum temporis est ex quo ei hoc accidit?

22 At ille ait : Ab infantia : 1 et frequenter eum
in ignem, et in aquas misit ut eum perderet.
sed si quid potes, adiuva nos, misertus

11 op ort eat

15 Ies. ] eum | est [expauerunt]
18 ilium 1° ] eum 19 dicit

20 vid. ilium | conturb. eum

21 > hoc ei I at ] $ et 22 et in ign.

110

Κανα Μαρκον 9,ιι—22.

Ιτονντες τί έοτιν το έκ νεκρών άναοτήναι. Kai 11
έπηρώτων αύτόν λέγοντες* δτι λέγονσιν οι γραμ-
ματείς δτι Ήλείαν δει έλΰεϊν πρώτον; ό δέ έφη 12 μι 3,28.
αύτοις* 'HXa'ag μεν έλΰών πρώτον άιζοχα&ιύτάνει Ιβ 63'8·
πάντα* κάί πώς γέγραπται έπϊ τον νίόν τον
άνΰρώπον, Ινα πολλά πά&χι κάί έξονδενηΰη;
άλλα λέγω νμιν δτι κάί Ηλείας έλήλνΰεν, και 13 Mt n,u.

, . , , « « »α , α , , 1 Bg 19,2.10.

έποιηοαν αντφ οοα ηνελον, κανως γέγραπται
έπ' αύτόν»

Και έλϋ'όντες προς τους μάνητας εϊδον δχλον 14 Mt i7~u-2i.
πολύν περί αύτούς και γραμματείς οννζητονντας L 9'37"42,
προς αύτούς. κάί εύ$νς πας δ δχλος ίδόντες 15
αύτόν έξεΰαμβήϋ'ησαν, και προοτρέχοντες ήοπά-
ζοντο αύτόν. και έπηρώτηοεν αύτούς* τί οννζη- 16
τεϊτε προς αύτούς; και άπεκρίΰη αύτφ εις έκ του 17
δχλον* διδάσκαλε, ηνεγκα τον νίόν μον προς οέ,
έχοντα πνεύμα άλαλον* και δπον έάν αύτόν κατα- 18
λάβη, ρήοσει αύτόν, κάί άφρίζει κάί τρίζει τονς
οδόντας κάί ξηραίνεται* κάί είπα τοις μαΰηταϊς
οον Ινα αύτδ έκβάλωοιν, και ούκ ϊοχνοαν. ό δέ 19 l 24,25.
άποκριΰείς αύτοις λέγει* ώ γενεά άπιοτος, έως
πότε προς ύμας έσομαι; έως πότε άνέξομαι ύμών;
φέρετε αύτόν πρός με. και ήνεγκαν αύτόν προς 20
αύτόν. και ίδών αύτόν το πνεύμα εύΰνς ονν-
εοπάραξεν αύτόν, και πεοών έπί της γης έκνλίετο
άφρίζων. και έπηρώτηοεν τον πατέρα αύτον* 21
πόοος χρόνος έοτίν ως τούτο γέγονεν αύτφ; ό δέ
εϊπεν* έκ παιδιόΰεν* 1 και πολλάκις κάί εις πνρ 22
αύτόν εβαλεν κάί εις ύδατα Ινα άπολέοη αύτόν*
άλλ' ει τι δύνη, βοήΰηοον ήμιν οπλαγχνιοΰείς έφ'

11 λεγοναιν : Τ+ οι Φαριοαιοι και | W πρώτον. 12 Τ—
μεν I Η αποκατιοτανει | Τ αν&ρωπον ; | Τ εξουΰενω'&η.
14 Η ειόαν 17 Ε,Τ πρός σε 18 Τ— αντον 2°

21 W εως 22 Τ αλλα

10 οταν εκ νεκρών αναστη 11 {λεγ. "Ο τι λεγ. Ln) 12 ει ΗΑ.
18 fin -f- εκβαλειν αυτο 19 απιοτε -\- και διεστραμμένη 13α
21 εκ παιόος 22 ημιν : -j- κύριε
110

9,23— 36. Kara Μαρκον

11,88. 28 ήμάς. ό δε Ίηοοϋς εϊπεν αύτφ · τό εί δύνη, πάντα
L ΐ7,6. 24 δυνατά τφ πιοτεύοντι. εύ&ύς κράξας ό πατήρ ]

του παιδιού ελεγεν πιοτεύω* βοήσει μου τή
j 5,ΐ8. 25 άπιοτία. ίδών δε δ Ίηοοϋς δτι έπιουντρέχει δχλος,

έπετίμηοεν τφ πνεύματι τφ άκα$άρτψ λέγων αύτφ · j
τό άλαλον καί κωφδν πνεύμα, έγώ έπιτάοοω οοι, {
έξελθε έξ αύτοϋ και μηκέτι είοέλΰης εις αύτόν.
1,26. 26 καί κράξας και πολλά οπαράξας έξήλΰεν και
έγένετο ώοεί νεκρός, ώστε τους πολλούς λέγειν
ö,4i. 27 δτι άπέΦανεν. δ δε Ίηοοϋς κρατήοας της χειρδς
as. ιο,ιο. 28 αύτοϋ ηγειρεν αύτόν, και άνέοτη. καί είοελϋ'όντος 3ί
αύτοϋ είς οίκον οί μα&ηται αύτοϋ κατ ιδίαν 92
έπηρώτων αύτόν δτι ήμεϊς ούκ ήδυνήΰημεν έκ- j
29 βαλεϊν αύτό; και εϊπεν αύτοϊς' τοϋτο το γένος έν
Mt 17,22.28. ούδενι δύναται έξελΰεϊν ει μη έν προσευχή.
L ms-«. 3Q Κάκεϊΰεν έξελΰόντες παρεπορεύοντο διά της 3ji
8,8ΐ; ιο,82-84. 31 Γαλιλαίας, καί ούκ ήΰελεν Ινα τις γνοϊ' έδίδαοκεν 9!'

γάρ τους μαΰητάς αύτοϋ , και ελεγεν αϋτοϊς δτι |
ό υιός τοϋ άνθρωπου παραδίδοται είς χείρας
άνΰρώπων, και άποκτενοϋοιν αύτόν, και άποκταν- 4
L 9,46; 18,84. 32 Ό·εις μετά τρεις ήμέρας άναοτήοεται. οί δε ήγνόουν ι
33-50· τ° QVßa, και έφοβοϋντο αύτόν έπερωτήοαι.
Mt ΐ8,ι-9. 33 Καί ήλΰον είς Καφαρναούμ. Καί έν τη οικία &
28. Mt ΐ7 2i. γενόμενος έπηρώτα αύτούς* τί έν τη δδφ διελο-**\
34 γίζεσϋ·ε; οί δε έοιώπων προς άλλήλους γάρ ώ
ιο,43.44. 35 διελέχβησαν έν τη δδφ τις μείζων, και καΰίσας 1
έφώνηοεν τους δώδεκα και λέγει αύτοϊς· ει τις Ι
ΰέλει πρώτος είναι, έοται πάντων έσχατος και 1]
ιο,ιβ. 36 πάντων διάκονος, και λαβών παιδίον έστησεν }\
αύτδ έν μέσω αύτών, καί έναγκαλιοάμενος αύτό ]

23 Η Τό (h τό) Ει όννη (R'T ;) 24 παιδιού : hr -f 1
μετα δακρύων \- 25 Τ ο όχλος 28 fin W. 29 προαευχη : 1 1|
hr |- [R] -f- και νηστεία 30 It επορευοντο 31 Η [αυτοις]

28 οτι : δια τι AD ("Ο τι Ln) 31 —αποκτανϋεις \ τη τρίτη j
ήμερα Ανηζ 33 όιελογ. : pr προς εαυτούς Amf 34 — εν τη 11
οδω ΑΏ I τις μειζ. γενηται αυτών 35 — και λέγει . . . διάκονος i \

SEGVNDVM MARGVM. 9,23-36.

nostri. Iesus autem ait illi: Si potes credere, 23 11,23.
omnia possibilia sunt credenti. Et continuo 24 l 17,5.
exclamans pater pueri, cum lacrymis aiebat:
Credo, Domine : adiuva incredulitatem meam.
Et cum videret Iesus concurrent em turbam, 25
comminatus est spiritui immundo, dicens illi:
Surde, et mute spiritus, ego praecipio tibi,
exi ab eo : et amplius ne introeas in eum.
Et exclamans, et multum discerpens eum, 26 1,28.
exiit ab eo, et f actus est sicut mortuus, ita
ut multi dicerent: Quia mortuus est. Iesus 27
autem tenens manum eius, elevavit eum, et

^surrexit. Et cum introisset in domum, disci- 28
puli eius secreto interrogabant eum: Quare
nos non potuimus eiicere eum ? Et dixit 29
illis: Hoc genus in nullo potest exire, nisi in
oratione, et ieiunio. Mt3?7~2*k

j Et inde profecti praetergrediebantur Ga- 30 £ 9,43-45. '
lilaeam: nec volebat quemquam scire. Doce- 31 8,3ΐ;Ίο,32-84.
bat autem discipulos suos, et dicebat illis:
Quoniam filius hominis tradetur in manus
hominum, et Occident eum, et occisus tertia
die resurget. At illi ignorabant verbum: et 32 l 9,45 ; 18,34.
timebant interrogare eum. 33-50 :

£ Et venerunt Gapharnaum. Qui cum domi 33 lV^-so'
essent, interrogabat eos: Quid in via tracta- Mt 17,24.

^batis? At illi tacebant. siquidem in via inter se 34
disputaverant, quis eorum maior esset. Et re- 35 10,44.
sidens vocavit duodecim, et ait illis: Si quis vult
primus esse, erit omnium novissimus, et om-
nium minister. Et accipiens puerum, statuit eum 36 ιο,ιβ.
in medio eorum: quem cum complexus esset,

23 — sunt 24 lacrim- etc \ — domine 25 > tibi
praec. 26 clamans 27 illum 32 > eum interr.
33 esset 34 > inter se in via | q. esset illorum
maior 36 cum "J ut

111

9,37-47. SEGVNDVM MARGVM.

Mt 10,40. 37 ait illis : Quisquis unum ex huiusmodi pueris

0 13,20 - receperit in nomine meo, me recipit : * et
quicumque me susceperit, non me suscipit,
ti ii,27,28. 38 sed eum, qui misit me. Respondit illi
Ioannes, dicens: Magister, vidimus quemdam
in nomine tuo eiicientem daemonia, qui non

ι κ i2,3. 39 sequitur nos , et prohibuimus eum. Iesus
autem ait: Nolite prohibere eum. nemo est
enim qui faciat virtutem in nomine meo, et

Mt i2,8o 40 possit cito male loqui de me. qui enim non

Mt io,42 41 est adversum vos , pro vobis est. Quisquis
enim potum dederit vobis calicem aquae in
nomine meo, quia Christi estis: amen dico
42 vobis, non perdet mercedem suam. Et
quisquis scandalizaverit unum ex his pusillis
credentibus in me: bonum est ei magis si
circumdaretur mola asinaria collo eius, et in

Mt 5.30. 43 mare mitteretur. Et si scandalizaverit te
manus tua , abscide illam : bonum est tibi
debilem introire in vitam, quam duas manus
habentem ire in gehennam, in ignem inextin-

ia ββ,24 44 guibilem : ubi vermis eorum non moritur, et
45 ignis non extinguitur. Et si pes tuus te
scandalizat, amputa ilium: bonum est tibi
claudum introire in vitam aeternam, quam
duos pedes habentem mitti in gehennam
44.46 ignis inextinguibilis : ubi vermis eorum non

Mt 5,29. 47 moritur , et ignis non extinguitur. Quod
si oculus tuus scandalizat te, eiice eum:
bonum est tibi luscum introire in regnum
Dei, quam duos oculos habentem mitti in

37 > me misit

38 quendam

41 £j* aquae frigidae
43 g©02 abscinde

112

Kara Μαρκον 9,37--47,

εϊπεν αύτοις* δς άν έν των τοιούτων παιδιών 37 Mt ιο,4θ,

ι δέξηται έπι τφ όνόματί μου, έμέ δέχεται* * και δς J 18,20'
αν έμέ δέχηται, ούκ έμέ δέχεται άλλα τον άπο-

8 οτείλαντά με, *Εφη αύτφ ό Ίωάνης* διδά- 38 Nu 11,27.23.
οκαλε, ειδομέν τινα έν τφ όνόματί οου έκβάλλοντα
δαιμόνια, δς ούκ άκολονϋεϊ ήμϊν, και έκωλύομεν
αύτόν, ότι ούκ ήκολονΰει ήμϊν. ό δε Ίηοοϋς 39 1 κ ΐ2,8.
ειπεν μή κωλύετε αύτόν ούδεϊς γάρ έοτιν δς
ποιήοει δύναμιν έπι τφ όνόματί μου και δυνήοε-
ται ταχύ κακολογήοαί με* δς γάρ ούκ έοτιν καΰ' 40Mti2,eo.

βήμών, ύπέρ ημών έοτιν. γάρ άν ποτίοχι ύμας 41 Mt 10,42.
ποτήριον ύδατος έν όνόματί, δτι Χριοτοϋ έοτε, ^Vio.V. r 8%
άμήν λέγω ύμϊν δτι ού μή άπολέοχ) τον μιοΰδν

2 αύτοϋ. Και δς άν οκανδαλίοχι ένα των μικρών 42
τούτων τών πιοτευόντων, καλόν έοτιν αύτφ μάλλον
εί περίκειται μύλος όνικός περί τον τράχηλον

β αύτοϋ και βέβληται εις τήν ΰάλαοοαν. Και έάν 43 Mt 6,so.
οκανδαλίοχι οε ή χείρ οον, άπόκοψον αύτήν καλόν
έοτίν οε κνλλόν είοελΰεϊν είς τήν ζωήν, ή τάς
δύο χείρας έχοντα άπελΰεϊν είς τήν γέενναν, είς
το πυρ το άοβεοτον. και έάν ό πούς οου οκανδα- 45
λίζχι οε, άπόκοψον αύτόν καλόν έοτίν οε είοελΰεϊν
είς τήν ζωήν χωλόν, ή τους δύο πόδας έχοντα
βληΰήναι είς τήν γέενναν. και έάν ό όφΰαλμός 47 Mt 5,29.
οου οκανδαλίζχι οε, έκβαλε αύτόν καλόν οέ έοτιν
μονόφΰαλμον είοελΦεϊν είς τήν βαοιλείαν του
ΰεοϋ, ή δύο όφΰαλμούς έχοντα βληΰήναι είς τήν

37 Η [εν] I Τ των παιόιων τούτων 38 Η ειόαμεν |
ος ουκ . . . ημιν 2° : [Β.]— Η, ος . . . ημιν 1° : hri -j ος ουκ ακο-
λον&ει μεβ ημών, καν εκωλνομεν αντον \- : hrzv eadem, sed
εκωλυσαμεν : hra ος ο. α. ημιν, κ. εκωλνοαμεν α., οτι ονκ
ακολον&εν ημιν 39 Η γάρ εοτιν 41 ονόματι : Τ+ μου 42 πι-
ατενοντων : R-J- [εις εμε] 43 hW οκανόαλιζη 47 Κ— την 2°

42 πιοτιν εχόντων \ περιεκειτο 43 απελΰ. : βληΰηναι
I εις 3° : οπου εστίν 44.46 οπου ο σκωληξ αντων ον ΐβ ββ,24.

τελεντα και το πυρ ου οβεννυται ΛΏνηζ 45 ζωην :
atomov I fin -f εις το πυρ το αοβεστον ΑΏζ 46 ut 44
47 βληΰ. '. απελΰειν Ώα

112 s

9,48— 10,14. Κατα Μαρκον

ΐβ β6,24. 48 γέενναν, δπον 6 σκώληί αντών ον τελεντα καϊ τό ιοί J
jdt ιβ,2ΐ. 49 ^ σβένννται. Πάς γαρ πνρϊ άλιο&ήοεται.
84. Mt 5,ΐ8. 50 1 καλόν το άλας9 έάν όέ τό άλας άναλον γένηται, mm
κοί i,e! έν τίνι αύτό άρτύσετε; έχετε έν έαντοϊς άλα και
ειρηνεύετε έν άλλήλοις.
Mt 75?ι-9. 10 Και έκεϊΰεν άναοτάς έρχεται είς τα δρια της 41
9 83 Ιουδαίας και πέραν τον Ίορόάνον, και οννπορεύον- 108^
ται πάλιν όχλοι προς αύτόν, και ώς είώΰει πάλιν
2 έόίόαοκεν αύτούς. Και προοελΰόντες Φαριοαϊοι 28
έπηρώτων αύτόν εί έξεοτιν άνόρι γυναίκα άπο·

8 λϋοαι, πειράζοντες αύτόν. ό όέ άποκριΰεϊς ειπεν
Dt 24,ι. 4 αύτοϊς' τί ύμιν ένετείλατο Μωϋοής; 1 οι όέ είπαν

Mt 6,81.82. ε^πέτρε'ψεν Μωϋοής βιβλίον άποστασίον ypdtyai κα\
5 άπολνύαι. ό όέ Ίηοονς ειπεν αύτοις' προς την
οκ?*ηροκαρόίαν ύμών έγραψεν ύμιν την έντολην
Qu 1,27. 6 ταύτην. άπό όέ αρχής κτίοεως αρσεν καϊ θ^λυ
αη 2,24. 7 έποίησεν αντονς' ένεκεν τούτου καταλείψει αν&ρω~
ι κ β,ιβ. 8 Jtog τον ηατέρα αντον και τψ μητέρα, καϊ έσονται
οί όνο είς σάρκα μίαν ώστε ούκέτι είοιν όύο άλλα

9 μία οάρξ. δ ούν ό $εός οννέζενξεν, άνθρωπος
e,28. ίο μη χωριζέτω. και είς την οίκίαν πάλιν οί μαΦη- 1<

β,ιβ. L ιβ,ιβ. 11 ται περί τούτον έπηρώτων αύτόν. καϊ λέγει αύτοϊς· ιοι

1 Κ 7,10.11. "ja, λ, <« ~ , ~ ι

ος αν άπολνοη την γνναικα αύτον και γαμηοη
ι κ 7,ΐ8. 12 άλλην, μοιχάται έπ' αύτήν και έάν αύτη άπολύ-
ΐ3-ιβ· ^ασα τον άνόρα αύτής γαμήοη άλλον, μοιχάται.
Mt 19,18-16. 13 Και προοέφερον αύτφ παιόία Ινα αύτών άψηταΐ' ioc|
L ΐ8,ΐ5-ΐ7. 14 ο^ ^ μαΰηται έπετίμηοαν αύτοϊς. ίόων όέ ό
Ίηοονς ήγανάκτησεν και εϊπεν αύτοϊς* άφετε τά

Lv 8,18. 49 h" -\ παοα γαρ '&υοια αλι αλισΰησεται \- 2 πας γαρ

πνρι αλιοΰ. και παοα ϋνσια [αλι] αλιοϋηοεται (sie et W, sed αλι)
50 αλας 1° 2° : Τ αλα 10,2 Η [προοελΰ. Φαρισ.] | Τ οι
ΦαρίΟ. 6 Η [αντους] 7 μητέρα : Τ-}- αυτού : R+ [και
προσκολληΰησεται προς την γνναικα αντον] 13 RT αιρηται
αντων | Τ επετιμων τοις προοφερονοιν

47 fin -f- τον πνρος Am$ 10,1 οννερχεται πάλιν ο

όχλος 6 — κτιαεως | fin -f- ο #εος ΑΏζ 9 εζενξεν
12.11 syr" 12 κ. sav γννη ίξελΦη απο τον ανδρός και α. γ. |
γαμηΰη αλλω Αηιζ

118

SEGVNDVM MARGVM. 9,48-10,14.

gehennam ignis : ubi vermis eorum non mo- 48 44.46.
ritur , et ignis non extinguitur. Omnis enim 49 lv 2,13.
igne salietuiy et omnis victima sale salietur.

Y Bonum est sal : quod si sal insulsum fuerit : 50 Mt 5,13.
in quo illud condietis? Habete in vobis sal, κοί'ίβ'.
et pacem habete inter vos.

~ Et inde exurgens venit in fines Iudaeae 10 MtlJJi-a
ultra Iordanem: et conveniunt iterum turbae 933
ad eum: et sicut consueverat, iterum docebat
illos. Et accedentes Pharisaei interrogabant 2
eum: Si licet viro uxorem dimittere: tentantes
eum. At ille respondens, dixit eis: Quid vobis 3
praecepit Moyses? Qui dixerunt: Moyses per- 4 Dt 24,1.
misit libellum repudii scribere, et dimittere. Mt 5,31.32
Quibus respondens Iesus, ait: Ad duritiam δ
cordis vestri scripsit vobis praeceptum istud.
ab initio autem creaturae masculum , et fe- 6 Gn 1,27.
minam fecit eos Deus. Propter hoc relinquet 7 Gn 2,24.
homo patrem suum, et matrem, et adhaerebit
ad uxorem suam: et erunt duo in carne una. 8
Itaque iam non sunt duo, sed una caro. 1 Quod 9

^ergo Deus coniunxit, homo non separet. Et 10
in domo iterum discipuli eius de eodem in-

~ terrogaverunt eum. Et ait illis: Quicumque 11 l ιβ,ιβ.
dimiserit uxorem suam, et aliam duxerit,
adulterium committit super earn. Et si 12
uxor dimiserit virum suum, et alii nupserit,
moechatur.

Et offerebant illi parvulos ut tan- 13 u'ejteij
geret illos. Discipuli autem commina- L ly>15_i;
bantur offerentibus. Quos cum videret 14
Iesus, indigne tulit, et ait illis: Sinite

49 sallietur bis | — sale

ΙΟ,ι § primo Et exiit inde | iordanea

9 iunxit . 11 dicit

113 8

10,15-25. SEGVNDVM MARCVM.

parvulos venire ad me, et ne prohibueritis
ait i8,3. 15 eos : talium enim est regnum Dei. Amen
dico vobis : Quisquis non receperit regnum
9,86. 16 Dei velut parvulus, non intrabit in illud. Et
complexans eos, et imponens manus super
illos, benedicebat eos.
Mt "Tie-so. 17 Et cum egressus esset in viam, procur-
l 18,18-30. reng qUi(jam genu flexo ante eum , rogabat
eum: Magister bone, quid faciam ut vitam
18 aetemam percipiam ? Iesus autem dixit ei :
Quid me dicis bonum ? Nemo bonus , nisi
ex 20,12-n. 19 unus Deus. Praecepta nosti : Ne adulteres,
Ot52i,u.°' Ne occidas, Ne fureris , Ne falsum testimo-
nium dixeris , Ne fraudem feceris , Honora
20 patrem tuum et matrem. At ille respondens,
ait illi : Magister , haec omnia observavi a
8,34. Mt io,38. 21 iuventute mea. Iesus autem intuitus eum,
14'5, dilexit eum, et dixit ei: Unum tibi deest:
vade, quaecumque habes vende, et da paupe-
ribus, et habebis thesaurum in caelo : et veni,

22 sequere me. Qui contristatus in verbo, abiit
moerens: erat enim habens multas posses-

23 siones. Et circumspiciens Iesus, ait disci-
pulis suis: Quam difficile qui pecunias ha-

ps e2,n. 24 bent , in regnum Dei introibunt ! Discipuli
ι τ β,ΐ7. autem obstupescebant in verbis eius. At
Iesus rursus respondens ait illis: Filioli,
quam difficile est, confidentes in pecuniis, in
25 regnum Dei introire! Facilius est, camelum
per foramen acus transire, quam divitem

14 > est enim

17 § via I & rog. eum dicens

18 g : pro ?

20 at ] et I — illi

21 ei ] illi

22 > possess, multas

Κατά Μαρκον 10,15— 25,

παιδία έρχεσΰαι πρός με, μη κωλύετε αύτά* των

γαρ τοιούτων έοτίν ή βασιλεία τοϋ ϋ-εοϋ. άμήν 15 Mt ιβ,β.

λέγω ύμιν, δς äv μη δέξηται την βαοιλείαν τοϋ

$εοϋ ώς παιδίον, ού μη είοέλΰη εις αύτήν. και 16 s>,se.

έναγκαλιοάμενος αύτά κατενλόγει τιΰεϊς τάς χείρας

έπ' αύτά,

2 Και έκπορενομένον αύτοϋ είς όδόν προοδρα- 17 Mt^fe-eo.

2 μών εις και γοννπετήοας αύτον έπηρώτα αύτόν · L 18>18-80·
όιόάοκαλε άγα$έ, τί ποιήσω Ινα ζωην αίώνιον
κληρονομηθώ ; 6 δε Ίησοϋς είπεν αύτφ' τί με 18
λέγεις άγαΰόν; ούδεις άγαμος ει μη εις ό $εός.
τάς έντολάς οϊδας· μή φονενύΐβς, μή μοιχενύηξ, 19 εχ 20,12-ιβ.
μή χλέψ^, μή ψ εν do μαρτυρηθώ, μη άποστερήσης, Ό\^ίΪ7 °'
τίμα τον Λατέρα ύον χαΐ τψ μητέρα, ο δε εφη 20
αύτφ' διδάσκαλε, ταύτα πάντα έφνλαξάμην έκ
νεότητός μον. ό δε Ίηοονς έμβλέψας αύτφ ήγά- 21 β,84. Mt ιο,ββ.

2 πηοεν αύτόν και εϊπεν αύτφ' * εν οε ύστερεί' νπαγε, 14,6'
δσα έχεις πώληοον και δδς [τοις] πτωχοϊς, και
έξεις ΰησανρόν έν ούρανφ, και δενρο άκολούΰει

a μοι. δ δε οτνγνάοας έπι τφ λόγω άπήλΦεν λν- 22
πούμενος, ην γάρ εχων κτήματα πολλά,. Κάί 23 8,5.84.
περιβλεψάμενος ό Ίηοονς λέγει τοις μαΰηταϊς
αύτον* πώς δνοκόλως οι τά χρήματα έχοντες
είς την βαοιλείαν τον ΰεοϋ είσελεύσονται. οι δε 24 ρ» 62,ιι.
μαχητοί έΰαμβοϋντο έπί τοις λόγοις αύτον. ό 1
όέ Ίηοονς πάλιν άποκριΦεις λέγει αύτοϊς' τέκνα,
πώς δύοκολόν έοτιν είς την βαοιλείαν τοϋ ΰεοϋ
είσελΰεϊν εύκοπώτερόν έοτιν κάμηλον δια της τρν- 25
μαλιάς της ραφίδος διελΰεϊν ή πλούοιον είς την βασι-

19 μη φον. μη μονχ. : hri -\ μη μοιχ. μη πορνενσης f- hra Τ
μη μοιχ. μη φον. \ μητέρα : T-j- σον 21 [τοις] : Τ— W

24 εστίν : hr [R] -f τους πεποιΰοτας επι (hr-f [τοις]) χρημαοιν

25 HR— της bis

21 fin -f" αρας τον οτανρον Ληιζ (-\- οου 13) 22 πολλά
χρήματα 23 fin -f- (25) ταχιον κάμηλος όια τρνμαλιόος

ραφιόος όιελενσεται η πλούσιος εις την βαοιλείαν τον &εον
( — 25) 24 — τεχνα JEa

114

10,26—34. Κατά Μαρκον

26 λείαν τον ΰεοϋ είσελΰεϊν. οί δε περισσώς έξ-
επλήσσοντο λέγοντες προς έαντούς· καϊ τις δύνα-
joVK 27 ταί 0ω#φ>α6; έμβλέψας αύτοϊς ό Ίηοοϋς λέγει·
zch 8,β lxx. παρά άνΰρώποις άόύνατον, άλλ' ού παρά #εφ·

28 ίΐάντα γαρ όννατά παρά τω &εω. Ήρξατο λέγειν
6 Πέτρος αύτφ· Ιδον ήμεις άφήκαμεν πάντα καϊ

29 ήκολονΰήκαμέν οοι. έφη ό Ίηοοϋς· άμην λέγω ιιο,ϊ
ύμϊν, ούόείς έοτιν ος άφήκεν οίκίαν fj άδελφονς

fj άόελφάς ή μητέρα η πατέρα ή τέκνα fj άγροϋς

30 ένεκεν έμοϋ και ένεκεν τον εύαγγελίον, έάν μη
λάβη έκατονταπλαοίονα νϋν έν τφ καιρφ τούτω
οικίας και άόελφονς και άδελφάς και μητέρας
και τέκνα καϊ άγρονς μετά διωγμών, και έν τφ

31 αιών ι τφ έρχομένω ζωην αίώνιον. πολλοί δε έσονται inj
πρώτοι έσχατοι και οί έσχατοι πρώτοι.

Mt82o~i7-i9. 32 Ήσαν δε έν τη όδφ άναβαίνοντες εις Ίερο- nsJ
Vifiew* νόλνμα, και ήν προάγων αύτονς ό Ίησοϋς, καϊ
' 9 8ΐ* έ&αμβονντο, οί δε άκολονΰοϋντες έφοβοϋντο. και
παραλαβών πάλιν τονς δώδεκα ηρξατο αύτοϊς
83 λέγειν τά μέλλοντα αύτφ σνμβαίνειν, δτι ίδον
άναβαίνομεν είς Ίεροσόλνμα, και ό νιος τον άν-
Φρώπον παραδοΰήσεται τοις άρχιερενσιν καϊ τοις
γραμματεϋσιν, και κατακρινονσιν αύτδν ΰανάτω
34 και παραδώσονσιν αντδν τοις εΰνεσιν 1 και έμπαί-
ξονσιν αύτφ και 'έμπτύσονσιν αύτφ και μαστι-
γώσονσιν αύτόν καϊ άποκτενονσιν, και μετά τρεις
ήμέρας άναστήσεται.

26 εαυτούς : Η αντον 27 αδύνατον ... τω &εω : hr
-\ αδύνατον εοτιν παρα όε τω Φεω δυνατόν \- | Η [τω]
28 W ηκολουΰησαμεν 29 Η ουδείς εστίν \ ένεκεν 2° : [Η]
80 οικίας . . . αιώνων : hr -\ ος δε αψηκεν οικιαν και αδελφας
και αδελφούς και μητέρα και τέκνα και αγρούς μετα διωγμού
εν τω αιωνι τω ερχομενω ζωην αιωνιον λημψεται f- | h μη-
τέρα 31 Η [οι] 33 ε$νεσιν : Β,· Τ,

80 — νυν 82 — οι δε ακολ. εφοβ, ΏΚ
μαατιγ. α. κ. αποκτ. | τη τρίτη ήμερα Αηιζ
115

SÜCiVINlJVlVl MAnU VJYl. U),at>— 54.

intrare in regnum Dei. Qui magis admira- 26

bantur, dicentes ad semetipsos: Et quis potest

salvus fieri? Et intuens ilios Iesus, ait: Apud 27 Gn ie,u.

homines impossibile est, sed non apud Deum: zch eje L«.

omnia enim possibilia sunt apud Deum. Et 28

coepit ei Petrus dieere: Ecee nos dimisimus

omnia, et secuti sumus te. Respondens Iesus, 29

ait: Amen dico vobis: Nemo est, qui reli-

querit domum, aut fratres, aut sorores, aut

patrem , aut matrem , aut filios , aut agros

propter me, et propter Evangelium, 1 qui non 30

accipiat centies tantum, nunc in tempore

hoc: domos, et fratres, et sorores, et matres,

et filios, et agros, cum persecutionibus, et in

saeculo futuro vitam aeternam. Multi autem 31

erunt primi novissimi, et novissimi primi.

32-34 :

Erant autem , in via ascendentes Ieroso- 32 J°^J7 ~*9,
lymam: et praecedebat illos Iesus, et stupe- j π,Ίβ.55. '
bant: et sequentes timebant. Et assumens 9,31.
iterum duodecim, coepit Ulis dicere quae
essent ei eventura. Quia ecce ascendimus 33
Ierosolymam, et Filius hominis tradetur prin-
cipibus sacerdotum, et Scribis, et senioribus,
et damnabunt eum morte , et tradent eum
gentibus: et illudent ei, et conspuent eum, 34
et flagellabunt eum, et interficient eum: et
tertia die resurget.

28 — et 1° I > petms ei

29 > matr. aut patr.

32 in hierosolyma , U 33

33 — et senior.

115

10,35-47 SECVNDVM MARCVM.

Mt325o~2o-28 ^ ^ acce(^unt ac^ eum Iacobus, et Ioannes
frlii Zebeclaei, dicentes: Magister, volumus ut

36 quodcumque petierimus, facias nobis. At ille

37 dixit eis: Quid vultis ut faciam vobis? Et
dixerunt : Da nobis ut unus ad dexter am
tuam , et alius ad sinistram tuam sedeamus

14,36. l 12,50 38 in gloria tua. Iesus autem ait eis: Nescitis
R 6'3' quid petatis : potestis bibere calicem , quern
ego bibo: aut baptismo, quo ego baptizor,
Act 12,2. 39 baptizari? At illi dixerunt ei: Possumus.
Ap 1,e" Iesus autem ait eis: Calicem quidem , quern
ego bibo, bibetis; et baptismo, quo ego bapti-

40 zor, baptizabimini: sedere autem ad dexteram
meam, vel ad sinistram, non est meum dare

41 vobis, sed quibus paratum est. Et audientes
decern coeperunt indignari de Iacobo , et

1.22,25 -27 . 42 Joanne. Iesus autem vocans eos, ait illis:
Scitis quia hi, qui videntur principari gentibus,
dominantur eis: et principes eorum potesta-
9,35. 43 tern habent ipsorum. Non ita est autem in
vobis, sed quicumque voluerit fieri maior, erit

44 vester minister: et quicumque voluerit in

45 vobis primus esse, erit omnium servus. Nam
et Filius hominis non venit ut ministraretur
ei, sed ut ministraret, et daret animam suam
redemptionem pro multis.

Mt42^29-3d. 46 Et veniunt Iericho: et proficiscente eo de
l 18,35-43. Iericho, et discipulis eius, et plurima multitu-
dine, filius Timaei Bartimaeus caecus, sede-
47 bat iuxta viam mendicans. Qui cum audisset
quia Iesus Nazarenus est, coepit clamare, eJ

38.39 baptismum

40 — vobis /

41 g dec. indignati sunt
46 bartimeus

116

Κατα Μαρκον 10,35— 47.

so Καί προσπορεύονται αύτφ Ιάκωβος καί Ίωά- 35 Mt8250~2o-28.

118'β νης οί νιοι Ζεβεδαίον λέγοντες αύτφ· διδάσκαλε,
ΰέλομεν Ινα δ έάν αίτησωμέν οε ποίησης ήμιν. ό 36
δε είπεν αύτοις· τί ΰέλετέ με ποιήσω ύμιν; οί δε 37
είπαν αύτφ· δός ήμϊν Ινα είς οον έκ δεξιών καί
είς έξ άριοτερών καΰίσωμεν εν τη δόξη οον, ό 38 i4,se, l 12,50.
δε Ιησούς εϊπεν αύτοϊς· ούκ οϊδατε τί αίτεϊσΦε. '*
δννασϋε πιεΐν το ποτήριον δ έγώ πίνω, ή το
βάπτιομα δ έγώ βαπτίζομαι βαπτισΰήναι; οί δε 39 Act 12,2.
είπαν αύτφ· δννάμεΰα. ό δε Ίηοονς είπεν αύτοις· Αρ 1,β'
το ποτήριον δ έγώ πίνω πίεοΰε, και το βάπτιομα
δ έγώ βαπτίζομαι βαπτισΰήσεσΰε· το δε καΉσαι 40
έκ δεξιών μον ή έξ εύωννμων ούκ έοτιν έμόν

ιη,2 δούναι, άλλ' οϊς ήτοίμασται. Και άκούσαντες οί 41
δέκα ηρξαντο άγανακτεϊν περί Ίακώβον καί Ίωάνον.
καί προακαλεοάμενος αύτονς ό Ίηοονς λέγει αύτοις· 42 l 22,25-27.
οϊδατε δτι οί δοκονντες αρχειν τών έΰνών κατά-
κνριεύονσιν αύτών και οί μεγάλοι αύτών κατ-
εξονοιάζονοιν αύτών. ούχ όντως δέ έοτιν έν ϋμϊν 43 9,86.
άλλ' δς αν βέλη μέγας γενέσθαι έν ύμιν, εοται
ύμών διάκονος, καί δς άν ΰέλη έν ύμιν είναι 44

ιΐ5,4 πρώτος, εοται πάντων δούλος· καί γαρ ό νιος 45 ΐβ 53,10 Μ.
τον άνΰρώπον ούκ ήλΰεν διακονηΰήναι άλλα δια·
κονήοαι καί δούναι την ψνχήν αύτον λύτρον άντί
πολλών.

3143 Καί έρχονται είς Ίερειχώ. Και έκπορενομένον 46 46-52:
116,2 αύτον άπό Ίερειχώ καί τών μαθητών αύτον καί l\m5-43?'
δχλον ικανού ό νιος Ύιμαίον Βαρτιμαϊος, τνφλός
προοαίτης, έκάΰητο παρά την όδόν. και άκονσας 47
δτι Ιησούς δ Ναζαρηνός έοτιν ήρξατο κράζειν καί

35 οι : [H]W-f όνο 36 KR— με 37 εξ : Τ pr οον
43 εοται : h εοτω 44 εν νμιν είναι : Τ νμων γενεοΰαι 46 HR
Βαρτίμαιος 47 hW εοτ. ο Ναζαρ.

35 ερωτηοωμεν 36 — τι με 40 (· άλλοις 225 adk)
46 απο Ιερ. και : εχειΰεν \ ο νιος Τιμαιον Βαριτειμιας | —
προοαιτης, sed επαιτών post odov 47 Ναζωραιος ΗρΙζ

10,48-- llf8. Κατά Μαρκον

48 λέγειν νίε Δανείδ Ίησοϋ, έλέησόν με, καί έπε-
τίμων αύτφ πολλοί Ινα σιωπήσψ ό δε πολλφ

49 μάλλον εκραζεν νίε Δανείδ, έλέησόν με. καί οτάς
ό Ίησοϋς εϊπεν φωνήοατε αύτόν. καί φωνοϋσιν
τον τνφλόν λέγοντες αύτφ* ΰάρσει, έγειρε, φωνεϊ

50 σε. ό όέ άποβαλών το ίμάτιον αύτοϋ άναπηδήσας

51 ήλΰεν προς τον Ίηοοϋν. καί άποκριΰείς αύτφ
ό Ίησοϋς εϊπεν* τί οοι θέλεις ποιήσω; ό δε τνφλός

5,34. 52 είπεν αϋτφ' ραββοννεί, Ινα άναβλέψω. καί ό
Ίησοϋς εϊπεν αύτφ* ϋπαγε, ή πίοτις οον σέσωκέν
σε. καί εύΰνς άνέβλεψεν, καί ήκολούΰει αύτφ έν

,.,ο: W 6ÖV;
Mt ίΐ,ι-9. W Καί δτε έγγίξονοιν είς Ίεροοόλνμα είς Βηΰφαγή 32 44

j ΐ2!ΐ2-ιβ! καί Βηΰανίαν προς το όρος των έλαιών, άπο- 117,2

2 στέλλει δύο των μαθητών αύτοϋ 1 καί λέγει αύτοις ■

L 28,58. ύπάγετε είς τήν κώμην την κατέναντι ύμών, καί

' * εύΰνς είσπορενόμενοι είς αύτην εύρήσετε πώλον

δεδεμένον έφ' δν ούδείς ονπω άνΰρώπων έκάΰτσεν·

,ΐ4. j 18,18, 3 λύσατε αύτόν καί φέρετε, καί έάν τις ύμιν ειπχι ·

τί ποιείτε τούτο; είπατε* ό κύριος αύτοϋ χρείαν

4 εχει, καί εύΰνς αύτόν άποστέλλει πάλιν ώδε. καί ιιβ,2
άπήλΰον καί εύρον πώλον δεδεμένον προς ΰύραν

5 εξω έπί τοϋ άμφόδον, καί λύονσιν αύτόν. καί
τίνες των έκει έστηκότων ελεγον αύτοϊς' τί ποιείτε

6 λύοντες τον πώλον; οί δε εϊπαν αύτοις κα$ώς

7 εϊπεν ό Ίησοϋς ' καί άφήκαν αύτούς. καί φέρονσιν
τον πώλον προς τον Ίησοϋν, καί έπιβάλλονσιν
αύτφ τα ιμάτια αύτών, καί έκάΰισεν έπ' αύτόν.

2 Rg 9,ΐ8. 8 καί πολλοί τα ιμάτια αύτών έστρωσαν είς την

51 Β,Τ ραββουνι hri -\ κύριε ραββεί \- a ραββεΐ 52 και ο :
it Τ ο όε 11,1 εις Βηΰφ. και : hT και εις \ των 1° : h το
2 Τ ονό. ανΰρ. ονπω | Τ κεκαΰικεν 3 HR εχει* | hW
αποστ. ηαλ. αυτ. 4 πωλον : Τ pr τον | ΰυραν : Τ

pr την 6 R ειπον 7 αντων : h εαυτών

49 ειπεν αντον φωνηΰηναι ΑΏζ 50 επιβαλων 568

11,1 ηγγιζεν 3 τι λνετε τον αωλον 7 ηγαγον ΑΏζ \
χα&ιζει

117

SECVNDVM MARGVM. 10,48—11,8.

dicere: Iesu fili David, miserere mei. Et 48
comminabantur ei multi ut taceret. At ille
multo magis clamabat: Fili David miserere
mei. Et stans Iesus praecepit ilium vocari. 49
Et vocant caecum dicentes ei: Animaequior
esto: surge, vocat te. Qui proiecto vesti- 50
mento suo exiliens, venit ad eum. Et respon- 51
dens Iesus dixit illi: Quid tibi vis faciam?
Gaecus autem dixit ei: Rabboni, ut videam.
Iesus autem ait illi : Vade, iides tua te salvum 52
fecit. Et confestim vidit, et sequebatur eum
in via. t

ψ Et cum appropinquarent Ierosolymae, et 11 Mt 21,1-9.
Bethaniae ad Hontem olivarum , mittit duos j 12*12— fe."
ex discipulis suis, 1 et ait illis: Ite in castellum, 2
quod contra vos est , et statim introeuntes l 23,53.
illuc, invenietis pullum ligatum, super quern
nemo adhuc hominum sedit: solvite ilium, et
adducite. Et si quis vobis dixerit: Quid facitis? 3 u,u.
dicite, quia Domino necessarius est: et con-

— tinuo ilium dimittet hue. Et abeuntes in- 4
venerunt pullum ligatum ante ianuam foris
in bivio: et solvunt eum. Et quidam de 5
illic stantibus dicebant illis : Quid facitis
solventes pullum? Qui dixerunt eis sicut 6
praeceperat illis Iesus , et dimiserunt eis.
Et duxerunt pullum ad Iesum: et imponunt 7
illi vestimenta sua, et sedit super eum.
Multi autem vestimenta sua straverunt in 8

47 > fili dauid iesu
51 > vis tibi

11,2 > est contra vos | illuc ] illud
6 φ dimis. eos

.Π7

11,9-20.

SECVNDVM MARCVM.

via: alii autem frondes caedebant de arbo-
ps 118,20.26. 9 ribus, et sternebant in via. Et qui praeibant, ψ
et qui sequebantur clamabant, dicentes:
Hosanna:

Benedictus, qui venit in nomine Domini:
10 benedictum quod venit regnum patris nostri
David :
Hosanna in excelsis.
Mt 2i7i2-22. 11 Et introivit Ierosolymam in templum: et cir- —
l 19,45-48. cumspectis omnibus, cum iam vespera esset
hora, exiit in Bethaniam cum duodecim.
12 Et alia die cum exirent a Bethania, esuriit.
l 3,9; 13,6-9. 13 Cumque vidisset a longe ficum habentem folia,
venit si quid forte inveniret in ea. et cum
venisset ad earn, nihil invenit praeter folia:
20. 14 non enim erat tempus ficorum. Et respon-
dens dixit ei: Iam non amplius in aeternum
ex te fructum quisquam manducet. Et audie-
j 2,u-i6. 15 bant discipuli eius. Et veniunt Ierosolymam.

* Et cum introisset in templum, coepit eiicere lf
vendentes, et erneutes in templo: et mensas
numulariorum , et cathedras vendentium co-
16 lumbas evertit. et non sinebat ut quisquam
is r»6,7. 17 transferret vas per templum: et docebat, dicens
Γ ,n' eis: Nonne scriptum est: Quia domus mea,
domus orationis vocabitur omnibus gentibus?
Vos autem fecistis earn speluncam latronum.

18 Quo audito principes sacerdotum, et Scribae lf
quaerebant quomodo eum perderent: timebant
enim eum, quoniam universa turba admira-

19 batur super doctrina eius. Et cum vespera —
η 20 facta esset, egrediebatur de civitate. Et cum

9 osanna etc «£ inc ν 10 Benedictas) u hiero-
solyma , it 15.27 | exivit

14 > quisq. fruct. ex te

15 § ven. iterum | — in 1° η non

Κατα Μαρκον 11,9— 20,

όδόν, άλλοι δε οτιβάδας} κόψαντες έκ τών άγρών.
ιιβ,ι καϊ οί προάγοντες κάί οί άκολουΰοϋντες έκραζον 9 Ρβ ιΐ8,26.26.
ώύανν ά·

ενλογημένος ό ερχόμενος εν ονόματι χνρίον
εύλογημένη ή έρχομένη βαοιλεία του πατρός 10 Act 2,29.

ήμών Δαυείδ'
ώσαννά έν τοις ύψίοτοις.

ΐ2ο,β Και είοήλΰεν είς Ίεροοόλνμα είς το ιερόν* κα* *1 m/JJ"?*-«
περιβλεψάμενος πάντα, όψε ηδη οϋοης της ώρας, l 19,45-48.'
έξήλΰεν είς Βηΰανίαν μετά των δώδεκα.

33 45 Και τη έπαύριον έξελΰόντων αυτών άπδ Βη~ 12

Δανίας έπείναοεν. και ίδών ουκήν άπδ μακρόθεν 13ls,9; is,e-9.

έχουοαν φύλλα ήλΰεν ει άρα τι εύρήοει έν αύτη,

κάί έλ$ών έπ' αύτην ούδέν εϋρεν εί μη φύλλα*

ό γάρ καιρός ούκ ήν ούκων. και άποκριΰεις 14 2ο.

εϊπεν αύτη* μηκέτι είς τον αιώνα έκ οοϋ μηδείς

καρπόν φάγοι. και ηκουον οί μαΰηταί αύτού.

ΐ2ΐ,ι 1 Κάί έρχονται είς Ιεροσόλυμα. * Και είοελΦών είς 15 J 2,14-ιβ.
τό ίερόν ηρξατο έκβάλλειν τους πωλοϋντας κάί
τους άγοράζοντας έν τφ ίερφ, και τάς τραπέζας
τών κολλυβιοτών και τάς καθέδρας τών πωλούν-
των τάς περιστεράς κατέοτρεψεν, και ούκ ηφιεν 16
Ινα τις διενέγκη οκεϋος διά του ιερού, κάί έδί- 17 is 56,7.
δαοκεν κάί έλεγεν αύτοϊς· ού γέγραπται ότι ό ,Γ7'11·
o&og μου ofxog ΐΐροβενχηζ κλη^αεται τιάύιν totg
ε^νεαιν ; ύμεις δε πεποιηκατε αύτόν απηλαιον

ΐ22,ι ληστών, και ηκουοαν οί άρχιερεις και οί γραμ- 18 1,22 ;β,2; 7,87?
ματεις, κάί έζητουν πώς αύτόν άπολέοωοιν έφο-
βοϋντο γάρ αύτόν, πάς γάρ ό όχλος έξεπλήοοετο

ΐ28,ιο έπί τη διδαχή αύτοϋ. Και όταν όψε έγένετο, 19
46 έξεπορεύοντο έξω της πόλεως. Και πάρα- 20 1*.

9.10 Τ ώσαννα 11 hW οψιας | h [της ώρας] ififinW,
17 Ä— αντοις 18 Τ εξεπληοοοντο 19 hT εξεπορευετο

8 εκοπτον εκ των όενδρων και εατρωννυον (εις —Ι>) την
οδον ΑΏζ 9 — ωσαννά 13 ιόειν εαν τι εατιν και μηόεν ενρων
15 και ειοελΰων εις Ιερ. και οτε ην εν τω ιερω | — κατέοτρεψεν
118

11,21— 12,u Kara Μαρκον

πορενόμενοι πρωι εϊδον την ονκήν έξηραμμένην
21 εκ φιζών. καί άναμνηοΰείς ό Πέτρος λέγει αύτφ"
J Μ,ι. 22 φαββεί, ϊδε ή ονκή ην κατηράοω έξήρανται. και ΐ24,β
άποκριΰείς ό Ίηοοϋς λέγει αύτοϊς* έχετε πίοτιν
*¥ΐ7* 23 ^εοϋ· άμήν λέγω ύμιν δτι δς äv εϊπη τφ δρει
τούτω* άρΰητι καί βλήΰητι εις την ΰάλαοοαν, καί
μη διάκριση έν τη καρδία αύτοϋ άλλα πιοτεύη
τ ,,«.Μ*Λ!' 24 °*τι ^ λαλεί γίνεται, εοται αύτφ. δια τούτο λέγω 125,4

> 14,18 ; 16,28. <■ , w _ Λ

υμ^>, παο>τα οσα προοενχεονε και αΐτεϊσΰε, πι·
Mt 6,28? β,ΐ4. 25 στεΰετδ δτί, έλάβετε, και εοται ύμιν. καί δταν 34
οτήκετε προοευχόμενοι, άφίετε ει τι έχετε κατά 126,8
' ' ' τίνος, Ινα καί δ πατήρ ύμών δ έν τοις ούρανοϊς
άφη ύμιν τα παραπτώματα ύμών.
Mt 2ΐ~28-27. 27 Καί έρχονται πάλιν εις Ίεροοόλνμα. καί έν τφ 35
L 2ο,ι-8. ιερφ jieQmaZ0yVZ0g afaov έρχονται προς αύτόν 127,8
οί άρχιερεις καί οί γραμματείς καί οι πρεσβύ-

28 τεροι, 1 καί έλεγον αύτφ- έν ποία έξονοία ταύτα
ποιείς; ή τις οοι έδωκεν την έξουοίαν ταύτην ίνα

29 ταύτα ποιης; δ δε Ίηοοϋς εϊπεν αύτοϊς· έπερω·
τήοω ύμας ένα λόγον, καί άποκρίΰητέ μοι, καί

30 έρώ ύμιν έν ποία έξονοία ταύτα ποιώ. τό βά-
πτισμα το Ίωάνον έξ ούρανοϋ ήν ή έξ άνΰρώπων;

31 άποκρίΰητέ μοι. 1 καί διελογίζοντο προς έαντονς
λέγοντες* έάν ειπωμεν έξ ούρανοϋ, έρεϊ· δια τί

32 οϋν ούκ έπιοτεύοατε αύτφ; άλλα ειπωμεν έξ
άνϋ'ρώπων; — έφοβοϋντο τον δχλον άπαντες γάρ

33 ειχον τον Ίωάνην δντως δτι προφήτης ήν. καί
άποκριΰέντες τφ Ίηοοϋ λέγονοιν ούκ οϊδαμεν.

*** i-t2: καί ό 'lyoovg λέγει αϋτοϊς- ούδέ έγώ λέγω ύμιν
MtL220!2lS 1%έν ηοί* έ&υοία ταντα ποιώ. Καί ήρξατο αϋτοις

26 W ει δε νμεις ουκ αφιετε, ουόε ο πατήρ υμων ο εν
τοις ουρανοις αφήσει τα παραπτώματα υμων 28 W ποιείς,
I Τ την εξουο. ταντ. εόωκεν 31 HB, [ουν] 82 οχλον :
Β,Τ λαον I ειχον : hr -\ ηόειοαν |-

22 ει έχετε HD 23 πιοτενοη το μέλλον ο αν ειπη γενηαεται
S4 λημψεα&ε 27 πρεοβ. : -f του λαον SO ουρανών
119

SECVNDVM MARCVM. 11,21-12,1.

mane transirent, viderunt ficum aridam factam
a radicibus. Et recordatus Petrus, dixit ei: 21

Y Rabbi, ecce ficus, cui maledixisti , aruit. Et 22 j
respondens Iesus ait illis: Habete fidem Dei.

amen dico vobis, quia quicumque dixerit huic 23 Mt 17,20.
monti : Tollere , et mittete in mare , et non L 17'6,
haesitaverit in corde suo, sed crediderit, quia
Yquodcumque dixerit, fiat, fiet ei. Propterea 24Mt7,7.
dico vobis, omnia quaecumque orantes petitis, J 14,135 16'2

Y credite quia accipietis, et evenient vobis. Et 25 Mt 5,23.
cum stabitis ad orandum, dimittite si quid

habetis adversus aliquem: ut et Pater vester Mt 6,14.15.
qui in caelis est, dimittat vobis peccata vestra.
Quod si vos non dimiseritis: nec Pater vester, 26
qui in caelis est, dimittet vobis peccata vestra.

Et veniunt rursus Ierosolymam. Et cum 27 m?2i,23-27.
ambularet in templo, accedunt ad eum summi L 20>1-8·
sacerdotes, et Scribae, et seniores: et dicunt 28
ei: In qua potestate haec facis? et quis dedit
tibi hanc potestatem ut ista facias? Iesus 29
äutem respondens, ait illis: Interrogabo vos
et ego unum verbum, et respondete mihi: et
dicam vobis in qua potestate haec faciam.
Baptismus Ioannis, de caelo erat, an ex ho- 30
minibus? Respondete mihi. 'At illi cogitabant 31
secum, dicentes : Si dixerimus, De caelo, dicet,
Quare ergo non creclidistis ei? Si dixerimus, 32
Ex hominibus, timemus populum. omnes enim
habebant Ioannem quia vere propheta esset. Et 33
respondentes dicunt Iesu: Nescimus. Et re-
spondens Iesus ait illis: Neque ego dico vobis
*fm qua potestate haec faciam. Et coepit illis 12 Mt

L 20,9-19.

21 dicit 24 veniet 27 cf 11 28 ei ] illi |
> tibi dedit 30 baptismum 31 $ dicet nobis
32 dicemus | timebant 33 — et 2°
119

12,2-14. SECVNDVM MARCVM.

is 5,1.2. in parabolis loqui : Vineam pastinavit homo,
et circumdedit sepem, et fodit lacum, et aedi-
fieavit turrim , et locavit earn agricolis , et

2 peregre profectus est. Et misit ad agricolas
in tempore servum ut ab agricolis acciperet

3 de fructu vineae. Qui apprehensum eum

4 ceciderunt, et dimiserunt vacuum. Et iterum
misit ad illos alium servum: et ilium in capite

5 vulneraverunt , et contumeliis affecerunt. Et
rursum alium misit, et ilium occiderunt: et
plures alios : quosdam caedentes , alios vero

6 occidentes. Adhuc ergo unum habens filium
cliarissimum : et ilium misit ad eos novissi-
mum, dicens : Quia reverebuntur filium meum.

7 Goloni autem dixerunt ad invicem : Hie est
heres: venite, occidamus eum: et nostra erit

η 13,12. 8 hereditas. Et apprehendentes eum, occiderunt:
9 et eiecerunt extra vineam. Quid ergo faciet
Dominus vineae? Veniet, et perdet colonos:
r« ii8,22.23. 10 et dabit vineam aliis. Nec scrip turam hanc
legistis :

Lapidem, quern reprobaverunt aedificantes,
hie f actus est in caput anguli:

11 A Domino factum est istud,

et est mirabile in oculis nostris?

12 Et quaerebant eum teuere : et timuerunt ψ
turbam. cognoverunt enim quoniam ad eos
parabolam hanc dixerit. Et relicto eo

13-17: abierunt. ψ
S 2o'2o-26 *3 Et mittunt ad eum quosdam ex Phari-
3,6. saeis , et Herodianis , ut eum caperent in
14 verbo. Qui venientes dicunt ei : Magister,

12,J turrein

120

Kara Μαρκον 12,2— 14.

έν παραβολαϊς λαλεϊν. αμπελώνα άνθρωπος εφν- ι» 0,1.2.

τεναεν, χαΐ ηεριε^ψεν φραγμδν %αϊ ώρνξεν ντζο-

λψιον χάί ώχοΰόμησεν ηνργον, καί έξέδετο αύτόν

γεωργοϊς, καί άπεδήμηοεν. καί άπέοτειλεν προς 2

τούς γεωργούς τφ καιρφ δονλον, ινα παρά των

γεωργών λάβη άπο των καρπών τον άμπελώνος*

καί λαβόντες αύτόν έδειραν καί άπέοτειλαν κενόν. 3

καί πάλιν άπέοτειλεν προς αύτονς άλλον δονλον* 4

κάκεϊνον έκεφαλίωοαν καί ήτίμαοαν. καί άλλον 5

άπέοτειλεν* κάκεϊνον άπέκτειναν, καί πολλούς

άλλονς, ονς μεν δέροντες, ονς δέ άποκτέννοντες.

ετι ενα εϊχεν, νίόν άγαπητόν* άπέοτειλεν αύτόν 6 η ι,ι s.

εοχατον προς αύτονς λέγων ότι έντραπήοονται

τον νίόν μον. έκεϊνοι δε οί γεωργοί προς έαντονς 7

είπαν ότι ούτός έοτιν ό κληρονόμος* δεντε άπο·

κτείνωμεν αύτόν, καί ήμών εοται ή κληρονομιά.

καί λαβόντες άπέκτειναν αύτόν , καί έξέβαλον 8 η ΐ8,ΐ2,

αύτόν εξω τον άμπελώνος. τί ποιηοει δ κύριος 9

τον άμπελώνος; έλεύοεται και άπολέοει τονς

γεωργούς, καί δώαει τον άμπελώνα άλλοις, ούδε 10 ps ne,22.23.

την γραφην ταύτην άνέγνωτε*

λί&ον ον άπεάοκίμαύαν οί οίκο^ομονντες,

οντος εγενη&η sis χεφαλψ γωνίας-
napa χνρίον έγένετο αντη, 11
καί εΰτιν &ανμαύτϊΐ έν όφ&αλμοΐς ι)μών;

ΐ2β,ι Καί έξήτονν αύτόν κρατήοαι, και έφοβήΰηοαν τον 12 μ,ι.
δχλον έγνωοαν γαρ ότι προς αύτονς την πάρα-
βολην εϊπεν. και άφέντες αύτόν άπήλΰον. ?

5747 Και άποοτέλλονοιν προς αύτόν τινας τών Φαρι- 13 Mt 22,15-22.

130,2 οαίων καί τών Ήρωδιανών Ινα αύτόν άγρεύοωοιν ^'2°~26'
λόγω. καί έλϋ'όντες λέγονοιν αύτφ* διδάοκαλε, 14

5 Η αποκτενννντες 6 Τ ειχεν ν. 9 τι : R-\- [ονν]
12 Η απηλ'&αν

2 λαβη : όωαοναιν αντω 3 fin + προς αντον 4 (λι&ο·
βοληοαντες Amcf) εχεφαλαιωοαν ΑΏηις \ απέστειλαν ητι·
μωμενον Αηιζ

120

12,15— 25* Kara Μαρκον

οϊόαμεν δτι άληΰής ει και ού μέλει σοι περι
ούδενός* ού γαρ βλέπεις είς πρόσωπον άνΰρώπων,
άλλ' έπ' άληΰείας την όόόν τον $εοϋ διδάσκεις·
έξεστιν δονναι κήνσον Καίοαρι ?j ον; δώμεν ή μη

15 δώμεν; ό δε είδώς αυτών την ύπόκριοιν είπεν
αύτοις* τί με πειράζετε; φέρετέ μοι δηνάριον Ινα

16 ιδω. 1 οι δε ηνεγκαν. και λέγει αύτοϊς· τίνος ή
είκών αϋτη και ή έπιγραφή; οί δε είπαν αύτφ*

β 18,7. 17 Καίσαρος, ό δε Ιησούς ειπεν αύτοις* τα Καίσαρος
άπόδοτε Καίσαρ ι και τα τον ΰεον τφ $εφ. και
έξεΨαύμαζον έπ' αύτφ.
mlijl-n. 18 Kai έρχονται Σαδδονκαϊοι προς αύτόν, οιτινες ss
L 20,27-88. λέγουσιν άνάστασιν μη είναι, και έπηρώτων αύτόν
Dt 25,6.β. 19 λέγοντες* 1 διδάσκαλε, Μωνσής εγραψεν ήμιν δτι
εάν τινοξ άδελφδξ απο^άνη και καταλίπη γνναικα
%α\ μη άψη τέχνον, Ινα ό αδελφός αυτόν

τ^ν γυναίκα χάϊ ε^αναύτ^ύ^ απέρμα τω άόελφώ

20 αυτοϋ. έπτά άδελφοι ήσαν και δ πρώτος ελαβεν
γνναικα, και άποΰνήσκων ούκ άφήκεν σπέρμα*

21 και ό δεύτερος ελαβεν αύτήν, καϊ άπέΰανεν μη

22 καταλιπών σπέρμα* και ό τρίτος ωσαύτως* 1 καϊ οί
έπτά οϋκ άφήκαν σπέρμα, εσχατον πάντων και ή

23 γννη άπέΰανεν. έν τη άναστάσει, δταν άναστώσιν,
τίνος αύτών εσται γννη; οί γαρ έπτά εσχον αύτην

24 γνναικα. εφη αύτοις ό Ιησούς* ού διά τούτο πλα-
νασ&ε μη είδότες τάς γραφάς μηδέ την δύναμιν

25 τον ΰεού; δταν γάρ έκ νεκρών άναστώσιν, οντε
γαμούσιν οντε γαμίζονται, άλλ' είσιν ώς άγγελοι

14 Τ εξεατ. χηνο. χαιο. δονν. | χηναον : hr -\ επιχεφαλαιον \-
15 ειδως : Τ ιδων, it 28 17 Η— αντοις 23 Η (noil h^B—
οταν αναοτωοιν 25 hW οι άγγελοι οι

14 είπε ονν ημιν ει εξεοτιν ημας δονναι επιχεφαλαιον
Καισαρι η ον Da 17 fin (+ J 7,53 — 8,11 comm.) 19 χαταλιπη :
εχη 20ηοαν ονν παρ ημιν επτα αδ. 21 χαι ονδε αντος (-\- ονχ Ό)
αφηχεν ΛΏζ 21.22 απερμα' χαι ωοαντως ελαβον αντην
οι επτα χαι ονχ 24 γινωοχοντες \ ΰεον : + οιδατε
121

SEGVNDVM MARCVM. 12,15-25.

scimus quia verax es, et non curas quem-
quam: nec enim vieles in faciem hominum,
sed in veritate viam Dei doces. licet dari
tributum Gaesari , an non dabimus ? Qui 15
sciens versutiam illorum, ait illis: Quid me
tentatis? afferte mihi denarium ut videam.
1 At illi attulerunt ei. Et ait illis : Cuius est 16
imago haec, et inscriptio? Dicunt ei: Cae-
saris. Respondens autem Iesus dixit illis : 17 r 13,7.
Reddite igitur quae sunt Caesaris, Gaesari:
et quae sunt Dei , Deo. Et mirabantur
super eo.

18—27 '

Et venerunt ad eum Saddueaei , qui 18 Mt 22,23-33.
dicunt resurrectionem non esse : et interro- L 20'27-38-
gab ant eum dicentes : 1 Magister, Moyses nobis 19 Dt 25,5.6.
scripsit, ut si cuius frater mortuus fuerit, et Gn 38'8,
dimiserit uxorem, et filios non reliquerit, ac-
cipiat frater eius uxorem ipsius, et resuscitet
semen fratri suo. Septem ergo fratres erant: 20
et primus accepit uxorem, et mortuus est
non relicto semine. Et secundus accepit 21
earn , et mortuus est : et nec iste reliquit
semen. Et tertius similiter. 1 Et acceperunt 22
earn similiter septem : et non reliquerunt
semen. Novissima omnium defuncta est et
mulier. In resurrectione ergo cum resur- 23
rexerint, cuius de his erit uxor? septem enim
habuerunt earn uxorem. Et respondens Iesus, 24
ait illis : Nonne ideo erratis , non scientes
Scrip tur as, neque virtutem Dei? Gum enim 25
a mortuis resurrexerint , neque nubent,
neque nubentur, sed sunt sicut angeli

14 φ dare 15 eorum
16 - ei 1° I ei 2° ] illi

24 non id.

25 $ ermit | $ angeli Dei

121

12,26—36. SECVNDVM MARCVM.

ex 3,2.6. 26 in caelis. De mortuis autem quod resurgant,
Lo*iel22! non legistis in libro Moysi, super rubum quo-
modo dixerit illi Deus , inquiens : Ego sum
Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Iacob?
27 1 Non est Deus mortuorum, sed vivorum. Vos
ergo multum erratis.
Mt222~34-4o. 28 Et accessit unus de Scribis, qui audierat ^
lJjio°25-28 *^os con(Iuirentes , et videns quoniam bene
illis respondent, interrogavit eum quod esset
Dt 6,4.5. 29 primum omnium mandatum. Iesus autem re-
spondit ei: Quia primum omnium mandatum
est: Audi Israel, Dominus Deus tuus, Deus
j i5,i2. 30 unus est: et diliges Dominum Deum tuum
ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et
ex tota mente tua, et ex tota virtute tua.
lv i9,i8. 31 Hoc est primum mandatum. 1 Secundum autem
simile est illi : Diliges proximum tuum tam-
quam teipsum. Maius horum aliud mandatum
Dt e,4; 4,35. 32 non est. Et ait illi Scriba: Bene Magister, ^

in veritate dixisti, quia unus est Deus, et
ι sm 15,22. 33 non est alius praeter eum. Et ut diligatur
ex toto corde , et ex toto intellectu , et ex
tota anima, et ex tota fortitudine: et diligere
proximum tamquam seipsum, maius est om-
Aft 26,27-29. 34 nibus holocautomatibus , et sacrificiis. Iesus
autem videns quod sapienter respondisset, dixit
illi: Non es longe a regno Dei. *Et nemo iam -f
Mt^i-k 35 audebat eum interrogare. Et respondens 134
h 20,41-44. Jesus dicebat , docens in templo : Quomodo
dicunt Scribae Christum filium esse David?
ps 110,1. 36 Ipse enim David dicit in Spiritu sancto:

2 Sm 28,2.
J 7,42.

29 tuus ] noster

32 — deus

33 holocaustomatibus

Kara Μαρκον i2f2Q—SQ.

έν τοις ούρανοϊς. περί δε τών νεκρών δτι έγεί- 26 εχ β,2.β.
ρονται, ούκ άνέγνωτε έν τη βίβλω Μωϋσέως έπι £
του βάτου πώς είπεν αύτφ δ $εός λέγων εγώ 6
&sög Αβραάμ χαϊ &εδξ Ισαάκ χαϊ &ε6ς 9 Ιακώβ; ούκ 27 Μ.
εστίν $εός νεκρών άλλα ζώντων, πολϋ πλανάσϋ'ε.

J 9 Kai προσελΰών εϊς τών γραμματέων, άκούοας 28 2«-34:
αύτών αυνζητούντων, είδώς δτι καλώς άπεκρίΰη ι\ο*89*ΰ£°'
αύτοΐς, έπηρώτηοεν αύτόν ποία έοτιν έντολη L 10'25"28·
πρώτη πάντων; άπεκρίΰη δ Ίηαοϋς δτι πρώτη 29 Dt β,4.δ.
έοτιν αχονε, "Ισραήλ, xvpiog ό &εος ημών xvpios
εις εστίν, χαϊ αγαπήσεις χνριον τον άεόν σον έζ 30
ολι?$ τ% xaptiiag σον χαϊ έζ όλης τ% *\>νχ%ξ σον
χαϊ εξ όλης της διανοίας σον χαϊ εξ δλης της
Ισχνός σον. δευτέρα αϋτη· αγαπήσεις τον πλησίον 31 lv ιβ,ιβ.
σου ώξ σεαντόν. μείζων τούτων άλλη έντολη ούκ J 16'12,
ν,ιοεοτιν. και ειπεν αύτφ δ γραμματεύς- καλώς, 32 Dt β,*; Μβ.
διδάσκαλε, έπ' άληΰείας είπες δτι εις εστίν χαϊ
ονχ εστίν άλλος πλην αντον ' και το αγαπάν αντον 33 ι Sm 10,22.
έ£ ολης της χαρδίας χαϊ εξ ολης της σννέσεως χαϊ
«I ολης της Ισχνός, και το αγαπάν τον πλησίον
ώς έαντον περιοοότερόν έοτιν πάντων τών όλο-
χαντωμάτων χαϊ &νσιών. και δ Ίηοοϋς, ίδών 34 Act 20,27-29.
αύτόν δτι νουνεχώς άπεκρίΰη, ειπεν αύτφ9 ού
μακράν ει άπδ της βασιλείας του ΰεοϋ. * και ούδείς
ούκέτι έτόλμα αύτόν έπερωτηοαι.

4 ο Και άποκριΰείς δ Ίηοοϋς έλεγεν διδάσκων έν 35 μΛμ*-^.

' τφ ίερφ' πώς λέγουσιν οί γραμματείς δτι δ Χρ ι- ^ 2ο,4ΐ-44.
στός υιός Δαυείδ έοτιν; αύτός Δαυείδ εϊπεν έν τφ 36 Ρβ ιιο,ι.
πνεύματι τφ άγίω· »Sm_s8f*.

26 και bis : Τ+ο 27 εστίν : hT-f-o 28 cf 15 29 h ημων,
Κύριος 30 της l<>, it 33 32 Κ- και 1° | ßW ειπας
33 cf 30 I θυσιών : Τ pr των 34 Η [ει] 34.35 W επερώτησαν
και (ante και ουό. dist.)

27 πολυ : pr νμεις ουν ΛΏζ 28 αντον : -f λέγων διδάσκαλε
3°~χ' ε§ °ί· τ' διάνοιας αον Ώα | fin + αϋτη ιτρωτη εντολή
ΛΏς 31 αϋτη : de όμοια ταντη 32 εστίν : -f- (ο) ΰεος Ζ>(£)
33 συνέσεως : δυνάμεως \ ισχύος : ψυχής [ ηερισσ. : ηλειον ΑΏζ

122

J 7,42.

12,37— 13,3. Kara Μαρκον

slftsv χνριος τώ χιψίω μον ' χάϋ-ον ix άε&ών μον
έως αν tovs εχ&οονς ύον νηοχάτω των
ποδών ύον.

Lc 19,48; 37 αύτός Δανείδ λέγει αυτόν κύριον, και πόθεν
21,88' αύτοϋ έατιν ν Ιός;
38Mt°2s. 38 Kai 6 πολνς όχλος ήκονεν αύτον ήδέως. 1 Καϊ
L 20,46—47. £ν τ<β διδαχή αύτον ελεγεν βλέπετε άπό των
j 5,44. γραμματέων των θελόντων έν οτολαϊς περιπατειν

39 και άοπαομονς έν ταις άγοραις 1 και πρωτοκαθ-
εδρίας έν ταις ονναγωγαϊς και πρωτοκλιοίας έν

40 τοις δείπνοις* οι κατέοθοντες τάς οικίας των ia
χηρών και προφάοει μακρά προοενχόμενοι, ούτοι

l*2ii-4 41 λήμψονται περιοοότερον κρίμα. Και καθ ίο ας 4:
2 Rg 12,10! κατέναντι τον γαζοφυλακίον έθεώρει πώς ό όχλος
βάλλει χαλκδν εις τό γαζοφνλάκιον και πολλοί

42 πλούοιοι εβαλλον πολλά' και έλθονοα μία χήρα

43 πτωχή εβαλεν λεπτά δύο, δ έοτιν κοδράντης. και
προοκαλεοάμενος τονς μαθητάς αύτοϋ εϊπεν
αύτοϊς' άμήν λέγω ύμιν δτι ή χήρα αύτη ή πτωχή
πλεϊον πάντων εβαλεν τών βαλλόντων εις το γα-

2 κ 8,ΐ2. 44 ζοφνλάκιον πάντες γαρ έκ τον περιοοεύοντος
αύτοϊς εβαλον, αύτη δε έκ τής ύατερήοεως αύτής
πάντα δοα ειχεν εβαλεν, δλον τον βίον αύτής.
Mt 24. 13 Red έκπορενομένον αύτον έκ τον Ιερόν λέγει 41
ι,5-3β. αυτφ εΐς Tfav μαθητών αύτον · διδάοκαλε, ιδε*\

2 ποταποί λίθοι και ποταποί οίκοδομαί. και 6
Ίηοονς εϊπεν αύτφ · βλέπεις ταύτας τάς μεγάλας
οίκοδομάς; οϋ μή άφεθή λίθος έπί λίθον δς

3 ού μή καταλνθή. Και καθημένον αύτον *

38 ο 6ε διδάσκων αμα ελεγεν αντοις 40 χηρ. xal
ορφανών προφ. 41 — βάλλει . . . πλούσιοι 42 χ. ε. μια :
ε. όε αμα | — πτωχή "\3,1 fin + του ιερού 2 βλέπετε Όα
I ου μη : pr αμήν λεγω υμιν ort Da
123

SECVNDVM MARCVM. 12,37—13,3.

Dixit Dominus Domino meo, sede a dextris
meis,

donee ponam^ijn* -vs tuos scabellum pedum

tuorum. ιημείον
Ipse ergo David df '^&tfm Dominum, et unde 37 lc i9,4s;
est filius eius? Et multa turba eum iibenter
audivit. 38-40 :

Et dicebat eis in doctrina sua: Cavete 38^*20,45^47.
a Scribis, qui volunt in stolis ambulare, et j 5,44.
salutari in foro, et in primis cathedris sedere 39
in synagogis, et primos discubitus in coenis:
qui de vor ant domos viduarum sub obtentu 40
prolixae orationis: hi accipient prolixius iudi-
cium. Et sedens Iesus contra gazophyla- 41 L*2i'**l
cium, aspiciebat quomodo turba iactaret aes 2 rs 12,10.
in gazophylacium , et multi divites iactabant
multa. C<um venisset autem vidua una pauper, 42
misit duo minuta, quod est quadrans, 1 et 43
convocans discipulos suos, ait illis: Amen
dico vobis, quoniam vidua haec pauper plus
omnibus misit, qui miserunt in gazophyla-
cium. Omnes enim ex t"». quod abundabat 44 2 κ 8,12.
illis , miserunt : haec vero de penuria sua
omnia quae habuit misit totum victum suum.

Et cum egrederetur de templo, ait illi unus 13 Mt 24.
ex discipulis suis : Magister , aspice quales L 21'5~36*
lapides, et quales structurae. Et respondens 2
Iesus, ait illi: Vides has omnes. magnas aedi-
ficationes? Non relinquetur lapis super lapi-
dem, qui non destruatur. Et cum sederet 3

42 > una vidua

123

13,4-16. SECVNDVJI MARCVM.

in Monte olivarum contra tempJBm, interro-
gabant eum separatim Petrus, et Iacebus, et

ίΖΓ' tet Ant reas: ψ SPW^ quakao fata
öenu et quod signufröv κ<· quando liaec
omnia incipient consul. ?
5 Et respondent Iesus coepit dicere illis:
e Videte ne qu.s vos seducat : ■ multi enim
_ vement m nomine meo dicentes, quia ego

' S ? „mUlt? SeduCent Cum a^dieriSs
autem bella, et opiniones bellorum, ne ti-

unt 8 Z^ V °P0?et enim haec fleri: sed nondum
2 c£ lit 8 hms- Exurget enim gens contra gentem et

. IT Τ SUPer/eg»um' ^ erunt terraemotus
9 ν Iii« ' ι ieS- IniÜum dolorum llaec.
* «'S"» J te .a.Utem vosmetipsos. Tradent enim vos
m concilus et in synagogis vapulabitis, et '
ante praesid.es, et reges stabitis propter me
*,» .10 m testimonium illis. Et in omnes gentes^
pnm"m °P°rtet praedicari Evangelium Et »'
cum duxerint vos tradentes, nolite praecogi- *
are quid loquamini: sed quod datum vobis
uent in ilia hora, id loquimini. non enim

M,7K10TrLiei t qUfteS' Sed SPiritus functus.
Mch7,e.l2 fradet autem frater fratrem in mortem, et

pater nimm: et consurgent filii in parentes

α ,Μΐ. 13 et parte afficient eos. Et eritis odio omnibus

propter nomen meum. Qui autem sustinuerit

nu^.S 14 lnt .flnem, lue salvus erit. Cum autem vide- —

ntis abominationem desolationis stantem, ubi "

non debet, qui legit, inteUigat: *tunc qui in »

lo Iudaea sunt, fugiant in montes: et qui super h

i« f6 d^cendat in oomum, nec introeat

16 ut tollat quid de domo sua: et qui in

124

Κατα Μαρκον 13,4— ιβ.

είς τό δρος των έλαιών κατέναντι τον ιερού, έπψ
Ι ρώτα αύτόν κατ' ιδίαν Πέτρος καί Ιάκωβος κάί

Ίωάνης κάί Ανδρέας* είπόν ήμιν, πότε ταύτα 4
Ι εοται, κάί τί το οημεϊον δταν μέλλχι ταντα ονντε·

λεϊοΰαι πάντα; δ δε Ίηοούς ήρξατο λέγειν αύτοίς· 5

[βλέπετε μή τις ύμας πλανήοη. πολλοί έλεύοονται 6
έπί τφ ονόματι μον λέγοντες δτι έγώ είμι, καί
πολλούς πλανήοονοιν. δταν δε άκούοητε πολέμονς 7 Dn 2,2s.
καί άκοάς πολέμων, μή $ροεϊο$ε* δει γενέσθαι,
άλλ' ονπω τό τέλος» έγερ&ίιαεται γαρ £frvog επ' 8 ΐβ ιθ,2.
k'&vog xcrt βαύιλεία ετζϊ βαύιλείαν. εοονται σεισμοί 2 0hr 18'β'
κατά τόπον ς, εοονται λιμοί* άρχή ώδίνων ταντα.

189.1 Βλέπετε δε ύμεϊς έαντούς* παραδώοονοιν ύμας 9 Μί9~^1Ά
είς οννέδρια καί εις ανναγωγάς δαρήσεσϋ'ε καί έπί l 21,12-17.
ήγεμόνων καί βασιλέων σταΰήσεσΰε ένεκεν έμον,

,β είς μαρτνριον αύτοις. καί είς πάντα τα έ$νη 10 ιβ,ιβ.
2 πρώτον δει κηρνχΰήναι τό εναγγέλιον. καί δταν 11
άγωοιν ύμας παραδίδοντες, μή προμεριμνατε τί
λαλήσητε, άλλ' δ εάν δοΦη ύμιν εν έκείνη τχ} ώρα,
τούτο λαλείτε* ον γάρ έοτε ύμεϊς ol λαλονντες
άλλα τό πνεύμα τό άγιον. καί παραδώσει άδελ- 12 Mch 7,β.
φός άδελφόν είς θάνατον καί πατήρ τέκνον, καί
έπανααττιαονται τέκνα επί γονείς καί ΰανατώσονσιν
αύτούς* καί έσεσΰε μιοούμενοι ύπό πάντων όκχ13«*ΐ5,2ΐ.
τό δνομά μον* ό δε ύπομείνας είς τέλος, ούτος
Η2,β σωΰήσεται. "Οταν δε ϊδητε το βόέλνγμα ι% 14 Dn »,27.
έρημώύεως έστηκότα δπον ού δει, ό άναγινώακων Dn 18·4,11,

148.2 νοείτω , * τότε οί έν τη Ίονδαία φενγέτωοαν είς
τα όρη, ό έπί τον δώματος μή καταβάτω μηδε 15
είσελΰάτω τι άραι έκ της οικίας αύτον, καί ό είς 16

3 Τ ο Πέτρος 4 RT εοται; | Η ηαντα. 7 h ακονητε
8 λιμοί : hrW+ και ταραχαι | W αρχαι 9 W ένεκα
15 ο : hRT-j- όε | W ειοελΰετω | Τ αραι τι

5 ειπεν 7 ΰορνβειοΰε 9 βλέπετε . . . νμας : ειτα νμας
αντους παραόωοονοιν | (ονναγωγας,) 10 fin + εν παοι τοις
εϋνεοιν 11 λαλήοητε : -f μηόε μελετάτε Ληιζ 14 νοειτω :
-\- τι αναγινωσκει 15 καταβ. : + εις την οικιαν ΑΌζ
124

140,1
141,!

13,17—80» Kara Μαρκον

τόν άγρόν μη έπιστρεψάτω είς τά οπίσω άραι το
L 23,29. 17 ίμάτιον αύτοϋ. οϋαι δε ταϊς έν γαατρί έχούσαις ι<
18 καί ταϊς ΰηλαζούσαις έν έκείναις ταϊς ήμέραις. προσ- ι<
Dn ΐ2,ι. 19 εύχεστε δε Ινα μη γένηται χειμώνος* έσονται m
Joel 2,2. ^ ήμέραι έκεϊναι Ü<Xfr|ng, οια ον γέγονεν \

τοιαύτη άπ' άρχη& χτίσεως ην έκτισεν ό Φεός εως \

20 τον ννν και ού μη γένηται. καί εί μη έκολό- m
βωοεν κύριος τάς ήμ,έρας, ούκ άν έσώΰη πάσα
οάρξ' άλλα δια τους έκλεκτούς ους έξελέξατο έκο-

21 λό βωοεν τ ας ήμέρας. καί τότε έάν τις ύμϊν εϊπη· ι
Dt ΐ8,ι. 22 ιδε ώδε ό Χριοτός, Ιδε έκεϊ; μη πιστεύετε* έγερση- ϊΐ

σονται δε ψευδόχριστοι και ψενόοτιροφψαι και
Ttoiriaovaiv σημεία xal τέρατα προς το άποπλανάν
23 εί δυνατόν τους έκλεκτούς. ύμεϊς δε βλέπετε* προ- ι

is ΐ8,ιο. 24 είρηκα ύμϊν πάντα. Άλλα έν έκείναις ταϊς u
ήμέραις μετά την ϋλίιμιν έκείνην ό ηλιο$ σχοτι-
σϋησεται, xal η σελήνη ον δώσει το φέγγο$ αντη§,

ΐβ 84,4. 25 xal οι αστέρες stforreu εκ τον ονρανον πίπτοντες,
xal αί άννάμεις at εν τοΐ$ ovpavoXs σαλεν^ησονται.

Dn 7,18. 26 καί τότε όψονται τον ν ιόν τον ανθρώπου ερχό- J

h 4,15.1β. * ,·» y £ > ο 1 ~ *

μενον εν νεφελαις μετα δυνάμεως πολλής και
zch 2,β. 27 δόξης, και τότε άποστελει τους άγγέλους καί
επισυνάψει τους έκλεκτούς [αύτοϋ] έχ των τεσσάρων

28 ανέμων άτζ' äxpov γης εω$ αχρον ονρανον. Από
δε της συκής μάθετε την παραβολήν όταν ηδη

ό κλάδος αύτης άπαλός γένηται και έκφύη τά '

29 φύλλα, γινώσκετε ότι έγγύς το ΰέρος έστίν ούτως
καί ύμεϊς, όταν Ιδητε ταύτα γινόμενα, γινώσκετε

30 ότι έγγύς έστιν επί θύραις, άμην λέγω ύμϊν ότι
ού μη παρέλΰη ή γενεά αύτη μέχρις ού ταύτα

21 ιδε 2° : W pr και 22 δε : HR γαρ | W— ψενδοχρ.
και I HB δωαουοιν 27 [αντον] : W— Τ 28 Τ αντης ηδη
ο κλ. 30 ον : W οτον

18 fin 4~ V οαββατον Ζα7 19 — ην εχτ. ο ΰεος
25 δνναιι. των ουρανών Όα? 26 επι των νεφελών

28 (έκφνή) | γινωϋκεται JRS
125

SEGVNDVM MARGVM. 13,17-30.

agro erit, non revertatur retro tollere vesti-
V mentum suum. Vae autem praegnantibus, et 17
l-f nutrientibus in illis diebus. Orate vero ut 18
~ hieme non iiant. Erunt enim dies illi tribu- 19 Dn 12,1.
lationes tales, quales non fuerunt ab initio Joel 2'2'
creaturae, quam condidit Deus usque nunc,
Τ neque fient. Et nisi breviasset Dominus dies, 20
non fuisset salva omnis caro: sed propter
, 12r electos ? quos elegit, breviavit dies. Et tunc 21
si quis vobis dixerit: Ecce hie est Christus,
-^ecce illic, ne credideritis. Exurgent enim 22 Dt 13,1.
pseudochristi, et pseudoprophetae, et dabunt
signa, et portenta ad seducendos, si fieri
potest, etiam electos. Vos ergo videte: ecce 23
γ praedixi vobis omnia. Sed in illis diebus 24 r3 13,10.
post tribulationem illam sol contenebrabitur,
et luna non dabit splendorem suum : et 25 is 34,4.
stellae caeli erunt decidentes, et virtutes,
2 quae in caelis sunt , movebuntur. Et tunc 26 Dn 7,13.
videbunt filium hominis venientem in nubibus
cum virtute mult a, et gloria. Et tunc mittet 27 zCh 2,6.
angelos suos, et congregabit electos suos a St 13,41.
quattuor ventis, a summo terrae usque ad
summum caeli. A ficu autem discite para- 28
bolam. Cum iam ramus eius tener fuerit,
et nata fuerint folia, cognoscitis quia in
proximo sit aestas: sic et vos cum videritis 29
haec fieri, scitote quod in proximo sit
in ostiis. Amen dico vobis, quoniam 30
non transibit generatio haec, donee omnia

17 praegnatibus

22 > pot. fieri

25 > sunt in caelis

13,31-14,6. ' SEGVNDVM MARGVM.

31 ista fiant. Caelum, et terra transibunt, verba

32 autem mea non transibunt. De die autem ~
illo, vel hora nemo seit, neque angeli in

33 caelo, neque Filius, nisi Pater. Viclete, vigi- ψ
late, et orate: riescitis enim quando tempus

Mt 25,i4. 34 sit. Sicut homo, qui peregre profectus reli-1^
L 19'12, quit domum suam, et dedit servis suis po-

testatem cuiusque .operis, et ianitori praecepit
l 12,38. 35 ut vigilet. Vigilate ergo, (nescitis enim quando ψ

dominus domus veniat: sero, an media nocte,

36 an galli cantu , an mane) 1 ne cum venerit

37 repente, inveniat vos dormientes. Quod autem
vobis dico, omnibus dico: Vigilate.

Mt 2M-5. 14 Erat autem Pascha et Azyma post bi- γ
l 22,1.2. duum: " et quaerebant summi sacerdotes, et ψ
Scribae quomodo eum dolo tenerent, et oc-
2 ciderent. Dicebant autem: Non in die festo,
3 9 ne forte tumultus fieret in populo.
Mt 26,6-i3. 3 Et cum esset Bethaniae in domo Si- ψ
j '7 36' monis leprosi, et recumberet: venit mulier
habens alabastrum unguenti nardi spicati
pretiosi, et fracto alabastro, effudit super
4 caput eius. Erant autem quidam indigne
ferentes intra semetipsos , et dicentes : Ut
10,21. 5 quid perditio ista unguenti facta est? Po-
terat enim unguentum istud vaenundari
plus quam trecentis denariis, et dari pau-
6 peribus. Et fremebant in earn. 1 Iesus autem

34 praecipiat

14.2 die. enim | fier. populi
s Λ ungent-
le

Κατά Μαρκον 13,81— 14,6*

πάντα γένηται. ό ουρανός καϊ ή γη παρελεύ· 31
οονται, οί δε λόγοι μου ού παρελεύοονται.
3bO Περί δε της ήμέρας έκείνης ή της ώρας ούδείς 32 Mt 24,se.
15ί'β οϊδεν, οϋδε οί άγγελοι έν ούρανφ ούόέ ό υιός, εί
ΐ53,β μη δ πατήρ. Βλέπετε, άγρυπνεϊτε* ούκ οιδατε 33
ι$4,2 γαρ πότε ό καιρός έοτιν. ώς άνθρωπος άπόδημος 84 MU6,i9;26,u.
άφεις την οίκίαν αύτοϋ και δούς τοις δούλοις
αύτοϋ την έξονοίαν, έκάοτφ το έργον αύτοϋ, και
155,2 τφ ΰυρωρφ ένετείλατο Ινα γρήγορη, γρηγορείτε 35 l i2,s8.
οϋν ούκ οιδατε γαρ πότε ό κύριος της οικίας
έρχεται, ή όψέ ή μεοονύκτιον ή άλεκτοροφωνίας
ή πρωΐ* μη έλΰών έξαίφνης εϋρη ύμάς κα$εύ- 36
δοντας. δ όέ νμϊν λέγω, πάοιν λέγω, γρηγορείτε. 37

w Ήν δε το πάαχα και τα άζνμα μετά <5w>14 Mt Ι'βί-δ.

57,6 ήμέρας. * και έζήτουν οί άρχιερεις και οί γραμ- l_22,i.2.
ματεις πώς αύτον έν δόλφ κρατήοαντες άποκτεί-
νωοιν. ελεγον γαρ· μη έν τη έορτη, μή ποτε 2
εαται Φόρυβος τον λαοϋ.

#51 Και δντος αύτον έν Βηΰανία έν τη οικία 3 Mt826 6-i8.

δ8>1 Σίμωνος τον λεπρού, κατακειμένον αύτοϋ ήλϋ'εν J \Υ6ΖΒ3'8
γννή έχονοα άλάβαοτρον μύρον νάρδον πιοτικής
πολυτελούς* ουντρίψαοα την άλάβαοτρον κατέχεεν
αύτοϋ της κεφαλής, ήααν δέ τίνες άγανακτοϋντες 4
προς έαυτούς* εις τί ή άπώλεια αύτη τοϋ μύρου
γέγονεν; ήδύνατο γαρ τούτο το μύρον πραΰήναι 5 ιο,2ΐ.
έπάνω δηναρίων τριακοοίων και δοΰήναι τοις
πτωχοϊς· και ένεβριμώντο αύτη. δ δε Ίηοοϋς 6 l 11,7.

31 ου : h[B,]T+ μη 32 οι άγγελοι : W-f- οι : h άγγελος
33 αγρυπν. : R-f- [και προσεύχεστε] | Η [εστίν] 36 Η

εξεφνης 14,3 h πολυτελούς, — | την : Τ τον 4 ησαν . . .
εαυτ. : hr -| οι όε μαΰηται αυτού όιεπονουντο και ελεγον |-
5 hW τριακοσ. όηναρ. | Τ ενεβριμουντο

37 εγω όε λεγω υμιν γρηγορ. 14, 1 — και τα αζυμα I

— εν όολω 2 γαρ μηποτε εν τη εορτή εστ. 3 — ναρό.
πιστ. πολυτ.

126

14,7— 19. Kara Μαρκον

εϊπεν άφετβ αύτήν τί αύτη κόπους παρέχετε;
Dt ΐ6,ιι. 7 καλόν Ιργον ήργάοατο έν έμοί. πάντοτε γαρ τους
πτωχούς Ιχετε μεΰ' έαυτών, και όταν ΰέλητε
δύναοΰε αύτοϊς εϋ ποιήοαι, έμε δε ού πάντοτε
Act 8,β. 8 έχετε, δ εοχεν έποίηοεν προέλαβεν μυρίοαι το μ
9 οώμά μου εις τον ένταφιαομόν. άμήν όέ λέγω
ύμϊν, όπου έάν κηρυχΰη το εϋαγγέλιον εις όλον
τον κόσμον, και δ έποίηοεν αϋτη λαληΰήοεται είς
Mt 2β,ΐ4-ιβ. 10 μνημόαυνον αυτής. Kai Ιούδας Ίοκαριώϋ1, 6 52
L 22,8-β. εΐς Tfiv δώδεκα, άπήλΰεν προς τους άρχιερεις Iva m
11 αύτόν παραδοι αύτοις. οι δε άκούοαντες έχάρηοαν ι
και έπηγγείλαντο αύτφ άργύριον δούναι, και έζήτει
πώς αύτόν εύκαίρως παραδοι.
Μΐ!2β_ί7-ΐ9. 12 Kai τΏ ™°ώτχι ήμέρα τών άζύμων, ότε το 45
L 22,7—18. πάοχα ε$υον, λέγουοιν αύτφ οί μαΰητάί αύτοϋ*
που Ό'έλεις άπελΰόντες έτοιμάοωμεν ίνα φάγης
13 τό πάοχα; και άποοτέλλει δύο τών μαθητών
αύτοϋ και λέγει αύτοϊς* ύπάγετε είς την πόλιν,
και άπαντήοει ύμϊν άνθρωπος κεράμιον ύδατος
11.8. 14 βαοτάζων · άκολου$ήοατε αύτφ , 1 και όπου έάν
είοέλΰη είπατε τφ οίκοδεοπότη ότι ό διδάοκαλος
λέγει* που έοτιν τό κατάλυμά μου, όπου τό πάοχα

15 μετά τών μαθητών μου φάγω; και αύτός ύμϊν
δείξει άνάγαιον μέγα έοτρωμένον ετοιμον και έκει

16 έτοιμάοατε ήμιν. και έξήλΰον οί μαΰηταϊ και Ι
17-2Β: ήλΰον είς την πόλιν και εύρον καΰώς εϊπεν αύ-

Mt 26,20—29. „_~ 'ς' \ r TT" \ » r

Σι 22,14-28. 17 τοις, και ητοιμαοαν το παοχα. Και οψιας ιβι
J 13,21~26' 18 γενομένης έρχεται μετά τών δώδεκα, και άνα- 46
κειμένων αύτών και έοΰιόντων ό Ίηοοϋς εϊπεν
ρ« 4ΐ,ιο. άμήν λέγω ύμϊν ότι εις έξ ύμών παραδώοει με,

19 ό έα&ίων μετ' έμον. ηρξαντο λυπεϊοΰαι και λέγειν ιβ:ι,

7 Τ— αντοις | ευ : Η pr [πάντοτε] 8 Τ μου το οωμα
15 Τ κακει 18 ο εοΰιων : h W των εοΰίοντων

9 το εναγγ. : -}- τούτο Αηιζ 10 Σκαριωτης Ώ Ιοκ- Amf
15 — ετοιμον Λα 16 ενρ. : εποιηααν
127

SECVNDVM MARGVM. 14,7-19.

dixit: Sinite earn, quid illi molesti estis?
Bonum opus operata est in me. 1 semper enim 7 Dt 15,11.
pauperes habetis vobiseum: et cum volueritis,
potestis illis benefacere: me autem non semper

^habetis. Quod habuit haec, fecit: praevenit 8 Act 3,6.
ungere corpus meum in sepulturam. Amen 9
dico vobis: Ubicumque praedicatum fuerit
Evangelium istud in universo mundo, et quod

ψ fecit haec, narrabitur in memoriam eius. Et 10 Mt ·2β,ΰ-ιβ.
Iudas Iscariotes unus de duodecim abiit ad L 22>3-6·
summos sacerdotes, ut proderet eum illis.
Qui audientes gavisi sunt: et promiserunt ei 11
pecuniam se daturos. Et quaerebat quomodo
ilium opportune tracleret. 12-16·

Et primo die Azymorum quando Pascha 12 ™\ξγ_]~19·
immolabant, dicunt ei discipuli: Quo vis
eamus, et paremus tibi ut man duces Pascha?
Et mittit duos ex discipulis suis, et dicit eis: 13
Ite in civitatem: et occurret vobis homo
lagenam aquae baiulans, sequimini eum: et 14 11,3.
quocumque introierit, dicite domino domus,
quia magister dicit: Ubi est refectio mea, ubi
Pascha cum discipulis meis manducem? Et 15
ipse vobis demonstrabit coenaculum grande,
stratum: et illic parate nobis. Et abierunt 16
discipuli eius, et venerunt in civitatem: et
invenerunt sicut clixerat illis, et paraverunt 17-25 =

ißt ι TT , η . ·. , ^ Mt 26,20-29.

--Pascha. Vespere autem facto, vemt cum 17 l 22,14-23.

duodecim. Et discumbentibus eis , et man- 18 J 13'21""28,
ducantibus , ait Iesus : Amen dico vobis, p8 41,10.
quia unus ex vobis tradet me, qui manducat

ψ mecum. At illi coeperunt contristari, et dicere 19

10 scariotis
13 laguenam
18 > me tradet

127

14,20-33. SECVNDVM MARGVM.

20 ei singulatim : Numqüid ego? Qui ait illis : -f
Unus ex duodecim, qui intingit mecum manum

21 in catino. Et Filius quidem hominis vadit
sicut scriptum est de eo: vae autem homini
illi, per quem Filius hominis tradetur. *bonum-J|*

ι κ 11,23-25. 22 erat ei , si non esset «natus homo ille. Et ™

... . 1

manclucantibus illis, accepit Iesus panem: et
benedicens fregit, et dedit eis, et ait: Sumite,
23 hoc est corpus meum. Et accepto calice, ~
gratias agens dedit eis: et biberunt ex illo
ex 24,8 24 omnes. Et ait illis: Hie est sanguis meus
zch 9,ii. novj testamenti , qui pro multis effundetur.
2β 3i 25 Amen dico vobis , quia iam non bib am de
Mt 26,30-35. hoc genimine vitis usque in diem ilium, cum
Ps 8ns-ii8 26 illud bib am novum in regno Dei. Et hymno ^
zch 13,7 27 diclo exierunt in Hontem olivarum. Et ait *·?
eis Iesus: Omnes scandalizabimini in me in
noCte ista: quia scriptum est: Percutiam pa-
ier7. 28 storem, et dispergentur oves. Sed postquam ~
resurrexero, praecedam vos in Galilaeam.
29 Petrus autem ait illi: Et si omnes scandali- —
j 13,38. 30 zati fuerint in te : sed non ego. Et ait illi
Iesus : Amen dico tibi, quia tu hodie in nocte
hac, priusquam gallus vocem bis dederit, ter
j n,i6. 31 me es negaturus. At ille amplius loquebatur: —
Et si oportuerit me simul commori tibi, non
32-42: te negabo: Similiter autem et omnes dicebant.
Ml g^o-le! ^2 Et veniunt in praeclium , cui nomen ψ
j i8,i. Gethsemani. * Et ait discipulis suis : ^
33 Sedete hie donee orem. Et assumit

19 singillatim 20 — manum

21 traditur j erat ] est 24 effunditur

25 quia ] quod | — hoc 27 — in me

28 postea quam | surrexero 29 ei | — in te

30 > bis gall. voc.

128

Κατα Μαρκον 14,20— 33.

63,2 αύτφ είς κατά εις* μήτι έγώ; δ δε εϊπεν αύτοϊς· 20
εϊς των δώδεκα, ό έμβαπτόμενος μετ' έμοϋ είς
το τρύβλιον. δτι δ μεν ν Ιός του άνΰρώπου υπάγει 21
καΰώς γέγραπται περί αύτοϋ' ούαί δε τφ άνΰρώπω
έκείνω δι' οϋ δ υιός του άνθρωπου παραδιδόταν
ιβ4,β * καλδν αύτφ εί ουκ έγεννήφη δ άνθρωπος έκεϊνος.
165,1 Καί έοΰιόντων αϋτών λαβών άρτον εϋλογηοας 22 ι κ 11,88-25,

έκλαοεν καί εδωκεν αύτοϊς καί εϊπεν λάβετε*
ιβ8,2 τοϋτό έοτιν το οώμά μου. καί λαβών ποτήριον 23
εύχαριατήοας εδωκεν αύτοϊς, καί έπιον έξ αύτοϋ
πάντες, καί εϊπεν αύτοϊς · τοϋτό έοτιν το αίμα 24 ε* 24,8.
μου τη$ όια&ψηξ το έκχυννόμενον ϋπερ πολλών. c '

Ιάμήν λέγω ύμϊν δτι ούκέτι οϋ μη πιω έκ του 25
γενήματος της άμπέλου .έως της ήμέρας έκείνης
δταν αύτδ πίνω καινδν έν τη βαοιλείφ του ϋεοϋ. Mt 2β78ο-35.
ιβ7,β Και ύμνήοαντες έξηλϋον είς το δρος των έλαιών. 26 p^jSZus^'
54 Και λέγει αύτοις δ Ίηοοϋς * δτι πάντες οκανδα- 27 zch 18,7.
!β9,6 λιοΰήοεοΰε, δτι γέγραπται* * πατάίω τον ποιμένα, ' .'
χαΐ τά πρόβατα δϊαΰχορτΐιύ&ϊΐύονται. άλλα μετά 28 ιβ,7.
τό έγερΰήναί με προάξω ύμάς είς την Γαλιλαίαν.
ΐ7ο,ι δ δε Πέτρος έφη αϋτφ' εί καί πάντες οκανδα- 29

λιοΰήοονται, άλλ' ουκ έγώ. και Ρ^έγει αύτφ ό 30 J is,s8.
Ίηοοϋς · άμην λέγω οοι δτι ου οημερον ταύτη τη
νυκτι πριν ή δις άλέκτορα φωνήοαι τρίς με
,β άπαρνήοη. δ δε έκπεριοοώς έλάλει* έάν δέη με 31 J 11, ιβ.
ουναποΰανεϊν οοι, οϋ μη σε άπαρνήοομαι. ώοαύτως
δε και πάντες έλεγον. 32-42·
ι*2,ι Και έρχονται είς χωρίον οϋ το όνομα Γεΰοη- 32 μ* 26,86-46.
ΐ73,β μανεί, * και λέγει τοις μαΦηταϊς αύτοϋ' καΰίοατε ^
ώδε έως προοεύξωμαι. καί παραλαμβάνει τον 33

20 το : [HJW-+- εν | R τρνβλίον 31 Τ με όεη | Τ
απαρνηοωμαι | <5ε : [Η]— W

19 fin + και άλλος μητι εγω ΑΏζ 21 — ο νιος του
αν&ρ.(2°) 22 λαβ. : -f φάγετε Ένηζ 23 το αοτηρ. Αηιζ 24 της
καινής όια&. Λνηζ \ fin -\- εις αφεαιν αμαρτιών 9α 25 ου
μη προσ&ω πειν 30 — ου | — οημερον | — η δις ΗΏ
128 9

14,34—45. Kara Μαρκον

Πέτρον καί τον Ίάκωβον καί τον Ίωάνην μετ' αντον,
j 12,27. 34 καί ήρξατο έκΰαμβεϊοΰαι και άδημονεϊν, 1 καί λέγει ΐ7
Ps 48'5, αντοις' περίλυπος iativ ή ψνχη μον εως ΰανάτον
35 μείνατε ώδε καί γρηγορείτε, καί προελΰών μικρόν n
επιπτεν επί της γης, και προοηύχετο ϊνα ει όυ~
ιο,88.36 νατόν έοτιν παρέλΦη απ αντον ή ώρα, καί ελεγεν

8,15. G 4,6. , n n ~ c / > s / » «

άββα ο πατήρ, πάντα οννατα oor παρενεγκε το
ποτήριον τοντο άπ' έμον·*άλλ' ού τί εγώ ΰέλω π

37 άλλα τί ού. καί έρχεται καί εύρίοκει αντονς ύ
καΰεύδοντας, και λέγει τφ Πέτρω· Σίμων, καΰεύ-

38 δεις; ονκ ιοχνοας μίαν ώραν γρηγορηοαι; 1 γρηγο-
ρείτε και προοεύχεοΰε, Ινα μη ε?&ητε εις πει-
ρααμόν * τό μεν πνενμα πρόΰνμον, ή δε οάρξ n

39 άοΰενής. και πάλιν άπελΰών προοηνξατο τον π
β,β. 40 αντον λόγον ειπών, καί πάλιν έλ$ών εύρεν αντονς

καΰεύδοντας, ηοαν γαρ αύτών οί όφΰαλμοϊ κατά-
βαρννόμενοι, και ονκ ηδειοαν τί άποκριϋώοιν
2 sm 24,ΐ4. 41 αύτφ. και έρχεται το τρίτον και λέγει αύτοϊς · is|
καΰεύδετε το λοιπόν καί άναπαύεοΰε* άπέχει*
ήλΰεν ή ώρα, ίδον παραδίδοται ο νιος τον άν-
3 ΐ4,3ΐ. 42 ΰρώπον εις τάς χείρας των αμαρτωλών, έγείρεοΰε,
μΛ86~47-68. 43 άγωμεν · ίδον δ παραδιδούς με ηγγικεν. Καί hl
Lj2i842-i8* εν^νς έτι αντον λαλονντος παραγίνεται [δ] 18
Ιούδας εϊς των δώδεκα, καί μετ9 αντον όχλος
, μετά μαχαιρών καί ξύλων παρά τών άρχιερέων \
καί τών γραμματέων καί τών πρεοβντέρων.

44 δεδώκει δε δ παραδιδονς αντον ούοοημον αύτοις m
λέγων* δν αν φιλήοω αντός έοτιν κρατήοατε

45 αντον καί άπάγετε άοφαλώς. καί έλ&ών ενΰνς
προοελΰών αύτφ λέγει* ραββεί, καί κατεφίληοεν

33 hRT— τον 2° 3° 35 h προοελΰων 36 Η αββά
39 Η [τον αντ. λογ. ειπών] 40 πάλιν ελΰων : Τ νποοτρεψας
I αντονς : T-j- πάλιν 41 Η [το] λοιπόν \ απέχει : hr-f-
το τέλος 42 Τ ηγγιαεν 43 [ο] : E.W— Τ | Ιονό. :

[R]T+ ο Ισκαριώτης | Τ— των ult. 44 Τ ανναημον

36 (— ο πατήρ Beza cj) \ ουχ ο εγω αλλ ο αν ϋελεις
45 — ελϋων εν&νς

129

SEGVNDVM MARCVM. 14,34-45.

Petrum , et Iacobum, et Ioannem secum: et
ψ eoepit pavere, et taedere. Et ait illis : Tristis 34 j 12,27.

est änima mea usque ad mortem: sustinete Ps 43'5,
-rhic, et vigilate. Et cum processisset paulu- 35
lum, procidit super terram: et orabat, ut si
fieri posset, transiret ab eo hora: et dixit: 36 ιο,ββ.
Abba pater, omnia tibi possibilia sunt, transfer
ψ calicem hunc a me, * sed non quod ego volo,
ψ sed quod tu. Et venit , et invenit eos dor- 37
mientes. Et ait Petro: Simon, dormis? non
potuisti una hora vigilare? Vigilate, et orate 38
t ut non intretis in tentationem. * Spiritus
ψ quidem promptus est, caro vero infirma. Et 39
iterum abiens oravit eumdem sermonem,
dicens. Et reversus , denuo invenit eos dor- 40 9,6.
mientes, (erant enim oculi eorum gravati) et
^°ignorabant quid responderent ei. Et venit 41
tertio, et ait illis: Dormite iam, et requiescite.
Sufficit: venit hora: ecce Filius hominis tra-
detur in manus peccatorum. Surgite, eamus. 42 j u,3i.
^ecce qui me tradet, prope est. Et, adhuc 43 MJ*f~JJ
eo loquente, venit Iudas Iscariotes unus de
duodecim, et cum eo turba multa cum
gladiis, et lignis, a summis sacerdotibus , et
ψ Seribis , et senioribus. Dederat autem tra- 44
ditor eius signum eis, dicens: Quemcumque
osculatus fuero, ipse est, tenete eum, et du-
cite caute. Et cum venisset, statim accedens 45
ad eum, ait: Ave Rabbi: et osculatus est

38 — est

39 £pt eundem | ($gß - ,)

40 reversus denuo, | illorum | ingrauati

41 traditur filius hom.

43 scarioth | ex | cum illo 1 $ missi a | a
scrib. I a senior.
4C> — ave

129 $

14,46-60. SEGVNDVM MARGVM.

46 eum. At illi manus iniecerunt in eum , et

47 tenuerunt eum. Unus autem quidam cle cir- l*3
cumstantibus educens gladium, percussit ser-
vum summi sacerdotis : et amputavit illi

48 auriculam. Et respondens Iesus, ait illis: ^
Τ am quam ad latronem existis cum gladiis,

49 et lignis comprehendere me? quotidie eram
apud vos in templo docens , et non me te-

j ie,32. 50 nuistis. Sed ut impleantur Scripturae. 1 Tunc ~
discipuli eius relinquentes eum, omnes fuge-

51 runt. Adolescens autem quidam sequebatur —
eum amictus sindone super nuclo: et tenuerunt

52 eum. At ille reiecta sindone, nudus profugit
ab eis.

53 Et adduxerunt Iesum ad summum sacer--®-
dotem: et convenerunt omnes sacerdotes, et

54 Scribae, et seniores. Petrus autem a longe1*8
secutus est eum usque intro in atrium summi

55-65· sacerdotis: et sedebat cum ministris ad ignem,
m 2β,59-68. 55 et calefaciebat se. Summi vero sacerdotes, ψ
j 18^19-24.' et omne concilium quaerebant adversus iesum
testimonium, ut eum morti traderent, nec

56 inveniebant. Multi enim testimonium falsuin
dicebant adversus eum: et convenientia testi-

57 monia non erant. Et quidam surgente« , fal- ™
sum testimonium ferebant adversus eum,

J2,i9; 4,2i.23. 58 dicentes : Ouoniam nos audivimus eum di-
centem: Ego dissolvam templum hoc manu
factum, et per triduum aliud non manu-

59 factum aedificabo. Et non erat conveniens

60 testimonium illorum. Et exurgens summus
sacerdos in medium, interrogavit Iesum, di-
cens: Non respondes quidquam ad ea, quae

4.6 & in Iesum. 48 — ? 49 adimpleantur 53 con-
veniunt 54 — intro | > cal. se ad ign. 58 per ]
§ post I ©e3iP manu factum

130

Kara Μαρκον 14,46— 60.

αύιόν οί δε έπέβαλαν τάς χείρας αύτφ καί έκρά- 46

ΐ3,ι τηοαν αύτόν. εις δέ τις των παρεοτηκότωνΛΙ
οπαοάμενος την μάχαιραν επαιοεν τον δοϋλον τον

Iii άρχιερέως και άφείλεν αύτοϋ το ώτάριον. και 48
άποκριΰείς 6 Ίηοοϋς εϊπεν αϋτοϊς* ως έπί ληοτην
εξήλθατε μετά μαχαιρών καί ξύλων ονλλαβεϊν με '
κα#' ήμέραν ήμην προς ϋμας εν τφ ίερφ διδά- 49

Μ οκων, και ουκ έκρατήοατέ με* * άλλ' ίνα πληρώ-

ΰώοιν αί γραφαί. καί άφέντες αύτόν εφυγον 50 J i6,s2.

mo πάντες. Kai νεανίοκος τις οννηκο λούζει αύτφ 51
περιβεβλημένος οινόόνα έπί γυμνού, καί κρατοϋ-
οιν αύτόν ό δε καταλιπών την οινόόνα γυμνός 52
εφυγεν.

56 Καί άπήγαγον τον Ίηοοϋν προς τον άρχιερέα, 53
I7»1 καί οννέρχονται πάντες οί άρχιερεϊς καί οί πρεοβύ-
β,4 τεροι και οί γραμματείς, και ό Πέτρος από μα- 54
κρόΰεν ήκολούΰηοεν αύτφ έως εοω εις την αύλην
του άρχιερέως, καί ην ουνκαΦήμενος μετά των
»,2 υπηρετών καί θερμαινόμενος προς τό φώς. Οί 55 Mt 2β7δ9-ββ.
I όέ άρχιερεις και όλον τό ουνέόριον έζήτουν κατά J il^Zlll
του Ίηοοϋ μαρτυρίαν εις τό ΰανατώοαι αύτόν,
και ούχ ηϋριακον πολλοί γάρ έψευόομαρτύρουν 56
ο,β κατ* αύτοϋ, και ϊοαι αί μαρτυρίαι ούκ ηοαν. καί 57
τίνες άναοτάντες έψευόομαρτύρουν κατ* αύτοϋ
λέγοντες1 ότι ημείς ήκούοαμεν αύτοϋ λέγοντος ότι 58 J 2,19; 4,21.23.
έγώ καταλύοω τον ναόν τούτον τον χειροποίητον
καί όιά τριών ήμερών άλλον άχειροποίητον οικο-
δομηθώ, καί οϋδέ ούτως ϊοη ήν ή μαρτυρία 69
αύτών. και άναοτάς ό άρχιερεϋς είς μέοον έπηρώ- 60
τηοεν τον Ίηοοϋν λέγων ούκ άποκρίνη ούδέν τί

46 W επεβαλον 47 HR [τις] 48 HR με; 49 h εκρα-
τειτε 51 Τ Και εις τις νεαν. | αυτόν : hr-j- οι νεανίσκοι
53 οννερχ. : h[R]W-|- αντω 55 Τ ενριοκον 58 αχειροπ.
οικοό. : hr -\ αναστήσω άχειροποίητον 60 W ονόέν δ, τι
Η ουδέν] τί h ουδέν; οτι

47 — των παρεστηκοτων \ ωτιον ΑρΙζ 51 ηκολουϋει
αυτούς 52 fin + an αυτών ΑΏζ 58 — τούτον

130

14,61—72. Kara Μαρκον

ΐδ,6. is 68,7. 61 ούτοι gov καταμαρτυροϋοιν ; ό όέ έοιώπα καϊ
ούκ άπεκρίνατο ούόέν. πάλιν ό άρχιερεϋς έπη·
ρώτα αυτόν και λέγει αύτφ* ου ει ό Χριοτός ό
Dn 7,ΐ3.62 νιος του εύλογητοϋ; ό όε Ίηαοϋς εϊπεν* έγώ είμι, is
Ρβ 110,1' και όψεοϋ'ε τον vlov τον άν&ρώπον έκ δε&ών
χα^ημενον της δυνάμεως και έρχόμενον μετά των
63 νεφελών τον ονρανον. ό όέ άρχιερεύς όιαρήξας iß
τους χιτώνας αυτού λέγει* * τί έτι χρείαν έχομεν is
J 19,7. 64 μαρτύρων; 1 ήκούοατε της βλαοφημίας· τί ύμΐν
φαίνεται; οί δε πάντες κατέκριναν αυτόν ένοχον
65 είναι θανάτου. Και ήρξαντό τίνες έμπτύειν αύτφ is
καϊ περικαλύπτειν αύτοϋ το πρόοωπον και κόλα-
φίζειν αύτόν και λέγειν αύτφ* προφήτενοον, καϊ
4*2β7β9-:7δ. 66 οί ύπηρέται ραπίομαοιν αύτόν έλαβον. Και 4\
is I?!!!!!-!?! δντος του Πέτρου κάτω εν τη αύλή έρχεται μία

67 τών παιόιοκών του άρχιερέως, καϊ ίόοϋοα τον
Πέτρον Φερμαινόμενον έμβλέψαοα αύτφ λέγει* καϊ

68 ου μετά του Ναζαρηνοϋ ήοϋα του Ίηοοϋ. ό όέ
ήρνήοατο λέγων* ούτε οιόα ούτε έπίοταμαι ου
τί λέγεις. * και έξήλΦεν έξω εις το προαύλιον* id

69 και ή παιόίοκη ίόοϋοα αύτόν ήρξατο πάλιν λέ-
γειν τοις παρεοτώοιν δτι ούτος εξ αύτών έοτιν.

70 1 ό όέ πάλιν ήρνεϊτο, και μετά μικρόν πάλιν
οί παρεοτώτες έλεγον τφ Πέτρω* άληΰώς εξ

71 αύτών ει* καϊ γαρ Γαλιλαίος εϊ. ο όε ήρξατο
άναΦεματίζειν και όμνύναι δτι ούκ οιόα τον άν-

8ο. 72 Φρωπον τούτον όν λέγετε, και εύΰύς έκ όευτέρον
άλέκτωρ έφώνηοεν. * και άνεμνήοΰη ό Πέτρος τό ιθ
ρήμα ως εϊπεν αύτφ 6 Ίηοοϋ ς δτι πριν άλέκτορα

63 RT όιαρρηξας 64 Η βλασφημίας ; 68 h επιστα-
μαΐ' ου τι λέγεις; | προαυλ. : hrB,T+ ^cu αλέκτωρ εφωνησεν
69 ηρξ. παλ. λέγειν : hW ειπεν 72 hr— εκ όεντερου

61 εκείνος όε εοιγα και ουδέν απεκριΰη 62 — και ερχ.
I μετα : επι Gal 64 όοκει 67 — και 2° 69 πάλιν
όε ιόουαα αυτόν η ηαιόιακη 70 fin -f καΐ/ H λαλιά οο,ν
ομοιάζει Αιηζ

131

SECVNDVM MARCVM. 14,61—72.

tibi obiiciuntur ab his? Ille autem tacebat, 61 15,5. is 53,7.

et nihil respondit. Rursum summus sacerdos

interrogabat eum, et dixit ei: Tu es Christus

Y filius Dei benedicti? Iesus autem dixit illi: 62 Dn 7,1s.

Ego sum: et videbitis Filium hominis seden- Ps 110j1,

tern a dextris virtutis Dei, et venientem cum

— nubibus caeli. Summus autem sacerdos sein- 63

193 dens vestimenta sua, ait: * Quid adhuc desi-

2 deramus testes? Audistis blasphemiam: quid 64 J 1 V?

vobis videtur? Qui omnes condemnaverunt

eum esse reum mortis. Et coeperunt quidam 65

conspuere eum, et velare faciem eius, et co-

laphis eum caedere, et dicere ei: Prophetiza:

105 et ministri alapis eum caedebant. Et cum 66 Mt 2e,eu-7s.

esset Petrus in atrio deorsum, venit una ex .V fs^.is- 27

ancillis summi sacerdotis: et cum vidisset 67

Petrum calefacientem se, aspiciens ilium, ait:

Et tu cum Iesu Nazareno eras. At ille negavit, 68

ί~ dicens : Neque scio, neque novi quid dicas. *Et

exiit foras ante atrium, et gallus cantavit.

Rursus autem cum vidisset ilium ancilla, coepit 69

dicere circumstantibus: Quia hie ex illis est.

•At ille iterum negavit. Et post pusillum rursus 70

qui astabant, dicebant Petro: Vere ex illis

es: nam et Galilaeus es. Ille autem. coepit 71

anathematizare, et iurare: Quia nescio ho-

minem istum, quem dicitis. Et statim gallus 72 30.

197 iterum cantavit. * Et recordatus est Petrus
2

verbi, quod dixerat ei Iesus : Prius quam gallus

61 dicit I — Dei

62 > a dextr. sed. | — Dei
70 ads tab ant

72 > it. gallus

131

15,1-15. SECVNDVM MARCVM.

cantet bis, ter me negabis. Et coepit
flere.

Mt 27,1.2. 15 Et confestim, mane consilium facientes γ
l 22,ee;j8,i. summi sacerdotes cum senioribus, et Scribis,

et universo concilio , * vincientes Iesum, γ
Mt 277n-3o. 2 duxerunt, et tradiderunt Pilato. Et interro-200
1*18^-19 16' gavit eum Pilatus: Tu es rex Iudaeorum?

3 At ille respondens, ait illi: Tu dicis. 1 Et2°!
accusabant eum summi sacerdotes in multis.

4 Pilatus autem rursum interrogavit eum, dicens :
Non respondes quidquam? vide in quantis te

u,6i. is 53,7. 5 accusant. Iesus autem amplius nihil respondit,

6 ita ut miraretur Pilatus. Per diem autem ψ
festum solebat dimittere illis unum ex vinctis,

7 quemcumque petissent. Erat autem qui dice-2^
batur Barabbas, qui cum seditiosis erat vinctus,

8 qui in seditione fecerat homicidium. Et cum
ascendisset turba, coepit rogare, sicut semper

9 faciebat illis. Pilatus autem respondit eis, et
dixit: Vultis climittara vobis regem Iudaeorum ?

,] n'Mt si'sl.* 1^ Sciebat enim quod per invidiam tradidissent

11 eum summi sacerdotes. Pontifices autem2—
concitaverunt turbam, ut magis Barabbam

12 dimitteret eis. Pilatus autem Herum re- —
spondens, ait illis: Quid ergo vultis faciam

13 regi Iudaeorum? At illi iterum clama-

14 verunt: Crucifige eum. Pilatus vero dice-
bat illis : Quid enim mali fecit ? At illi

15 magis clam ab ant. : Crucifige eum. Pilatus2^
autem volens populo satisfacere, dimisit illis

15,£ > dim. sol.
11 bar ab ban , it 15
14 eis

132

Κατ α Μαρκον 15, ι— is.

57 06g φωνηοαι τρις με άπαρνήοχι* * καϊ έπιβαλών
εκλαιεν.

198,2 Και εϋΰυς πρωι ουμβούλιον έτοιμάααντες ο^15 l Μ,ββ'^β,ι.

άρχιερεϊς μετά των πρεσβυτέρων καϊ γραμματέων J 18»28·
ββ,ι καϊ όλον το ουνέδριον, * δήοαντες τον Ιηοοϋν άπή-
»0,1 νεγκαν και παρέδωκαν Πειλάτφ. καί έπηρώτηοεν 2 Mt 27,11-80.

αυτόν ό Πειλάτος* ου εϊ δ βαοιλεύς των Ιουδαίων; j 18,29— ΐ9,ιβ.
οι,4 ό δε άποκριΰεϊς αύτφ λέγει* ου λέγεις, 1 καί κατ- 3
ηγόρουν αϋτοϋ οι άρχιερεις πολλά, δ δε Πειλάτος 4
πάλιν έπηρώτα αυτόν [λέγων] ■ οϋκ άποκρίνχ)
ουδέν; ϊδε πόοα αου κατηγοροϋοιν. δ δε Ίηοοϋς 5 π,βι. u 68,7.
ούκέτι ούδεν άπεκρίΰη, ώστε Φαυμάζειν τον Πει-
»2,2 λάτον. Κατά δε έορτην άπέλυεν αύτοις ένα δέομιον 6 *\ξ7£6·
!03,4 bv παρχιτοϋντο. ήν δε δ λεγόμενος Βαραββάς μετά 7
των οταοιαοτών δεδεμένος, οιτινες έν τ# οτάοει
φόνον πεποιήκειοαν. καί άναβάς δ όχλος ήρξατο 8
αίτεϊοΰαι καΰώς έποίει αύτοϊς. δ δε Πειλάτος 9
άπεκρίΰη αύτοις λέγων θέλετε άπολύοω ύμϊν τον
βαοιλέα των Ιουδαίων; έγίνωοκεν γάρ ότι διά 10 j 11,48; 12,10.

α, * ι * ■> y e, ~ < Mt21,88; 27,18.

04,1 (pirovov παραοεδωκειοαν αυτόν οι αρχιερείς, οι 11
δε άρχιερεϊς άνέαειοαν τον όχλον Ινα μάλλον τον
ι Βαραββάν άπολύοχι αύτοις. ό δε Πειλάτος πάλιν 12
άποκριΰεϊς ελεγεν αύτοϊς· τί οϋν ποιήοω ον
λέγετε τον βαοιλέα των Ιουδαίων; οι δε πάλιν 13
έκραξαν οταύρωοον αυτόν, δ δε Πειλάτος ελεγεν 14Acts,is.
αϋτοις · τί γάρ έποίηοεν κακόν; οι δε περιοοώς
έκραξαν οταύρωοον αύτόν. δ δε Πειλάτος βουλό- 15
μένος τφ όχλω το ίκανόν ποιήοαι άπέλυοεν αϋτοις

72 Τ φωνηοαι δις 15,1 ετοιμ. : KR ποιηοαντες \

γραμμ. : Τ pr των 2 h λέγεις; 4 W επηρωτηοεν \
[λέγων] : EW-T 7 W ουνοταοιαατων 10 Η [οι αρχιερείς]
12 ονν : [Ä]T+ ΰελετε | ον : [H]-W | W, λέγετε , 15 Τ βουλ.
ποιηο. το ικ. τω οχλω

72 — οτι . . . απαρνηαη \ επιβ. εκλ. : ηρξατο κλαιειν
15,1 απηγαγον CDGJV Orig. -f- et? τιΊν ανλην Ί> Orig.
6 ονπερ ητουντο Οηιζ 8 αναβοηοας Am% 11 επειοαν
12 — ον λέγετε AJD 15 — βονλομενος . , . ποιηοαι
132

15,16— so. Kam Μαρκον

τον Βαραββαν, και παρέδωκεν τον Ίηοοϋν φρα-
γελλώοας ίνα οταυρωΰη.

16 Οί δε οτρατιώται άπήγαγον αυτόν έοω της 58
αυλής, δ έοτιν πραιτώριον, καί ουνκαλοϋοιν δλην 20'

17 την οπεϊραν. καί ένδιδύοκουοιν αυτόν πορφύραν
και περιτιΰέαοιν αύτφ πλέξαντες άκάνϋτνον στε-

18 φανον* 1 και ηρξαντο άοπάζεοΰαι αυτόν* χαϊρε,

19 βαοιλεϋ των Ιουδαίων* και έτυπτον αύτοϋ την
κεφαλήν καλάμω και ένέπτυον αύτφ, και τιΰέντες

Mt287 8i-6e. 20 τ® ϊόνατα προοεκύνουν αύτφ. καί δτε ένέπαιξαν 208
j ιί' ιβ-βο' αντφ, έξέδυοαν αύτόν την πορφύραν και ένέδυοαν
αύτόν τά ιμάτια αύτοϋ. Και έξάγουοιν αύτόν
β ιβ,ιβ. 21 ίνα οταυρώαωοιν αύτόν. καί άγγαρεύουοιν παρά- 209
γοντά τινα Σίμωνα Κυρηναϊον έρχόμενον άπ' άγροϋ,
τον πατέρα Αλεξάνδρου καί Τούφου, Ινα άρη τον
22 οταυρόν αύτοϋ. και φέρουοιν αύτόν έπϊ τον ς
Γολγοΰάν τόπον, δ έοτιν μεΰερμηνευόμενος κρα-
ρ· β9,22. 23 νιου τόπος, καί έδίδουν αύτφ έομυρνιομένον 2ΐι
ρ« 22,ΐ9. 24 οϊνον δς δε ούκ έλαβεν. και οταυροϋοιν αύτόν, 59
καί διαμερίζονται τά ιμάτια αύτοϋ, βάλλοντες χληρον 212

25 in* αυτά τις τί άρη. ήν δε ώρα τρίτη καί έοταύ- 213

26 ρωααν αύτόν. και ην ή έπιγραφη της αιτίας 2u
αύτοϋ έπιγεγραμμένη- Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΙΟΥ-

27 ΔΑΙΩΝ. Και ούν αύτφ οταυροϋοιν δύο ληοτάς, 215
ρβ 22,8; 109,26. 29 ένα έκ δεξιών καί ένα έξ εϋωνύμων αύτοϋ. Kai2n

' ' οί παραπορευόμενοι έβλαοφήμουν αύτόν χινονντεξ
τά$ χεφαλάξ αύτών και λέγοντες* ούά ό καταλύων
30 τον ναόν καί οικοδομών [έν] τριοίν ήμέραις, οώοον

15 και παρεό. : W παρεό. όε 20 τα : Τ+ ίδια | Β,Τ
αταυρωσουαιν | Τ— αντον (ult) 22 Η Γολγοΰάν | hRT
με&ερμηνευομενον 25 τρίτη : hr έκτη \ εστανρωο. : hr

Ιβ 58,12. ^ εφυλαοσον \- 27 fin hr-f (28) και επληρωΰη η γραφή η 216
λεγονοα Και μετα άνομων ελογιοΰη 29 Τ ovä \ [εν] :
W— Τ

17 επιτί'&εαοιν | — πλεξαντες 18 ο βαοιλευς Am
19 — και τι&. . . . αντω 20 — εν έπαιξαν αντω 22 αγοναιν
26 ούτος εατιν ο βααιλ. 29 παράγοντες
133

SECVNDVM MARCVM. 15,16-30.

Barabbam, et tradidit Iesum flagellis caesum,
ut crucifigeretur.

— Milites autem duxerunt eum in atrium 16
praetorii, et convocant totam cohortem, 1 et 17
induunt eum purpura, et imponunt ei plec-
tentes spineam coronam. Et coeperunt salu- 18
tare eum: Ave rex Iudaeorum. Et percutie- 19
bant caput eius arundine : et conspuebant

~™ eum, et ponentes genua, adorabant eum. Et 20 Mf 273JI5&
postquam illuserunt ei, exuerunt ilium pur- £ 23,2β~*9.

1 1 . . 1 J 19,16 30.

pura, et mduerunt eum vestimentis suis: et
2j9 educunt ilium ut crucifigerent eum. Et 21 r ie,is.

angariaverunt praetereuntem quempiam, Si-

monem Cyrenaeum venientem de villa, patreni

Alexandri, et Rufi, ut tolleret crucem eius.
Τ Et perducunt ilium in Golgotha locum : quod 22

est interpretatum Galvariae locus. Et dabant 23 p8 09,22.

ei bibere myrrhatum vinum: et non accepit.
2{2 Et crucifigentes eum , diviserunt vestimenta 24 ps 22,10,

eius , mittentes sortem super eis , quis quid
To tolleret. Erat autem hora tertia : et cruci- 25
2J4fixerunt eum. Et erat titulus causae eius 26
2j5 inscriptus: Rex iudaeorum. Et cum eo cruci- 27

figunt duos latrones: unura a dextris, et alium

216

β a sinistris eius. Et impleta est scriptura, quae 28
2^7dicit: Et cum iniquis reputatus est. Et prae- 29 ps 22,8; 109,2
tereuntes blasphemabant eum, moventes capita u'58,
sua, et dicentes: Vah qui destruis templum Dei,
et in tribus diebus reaediricas: salvum fac 30

18 haue

21 cyreneum

23 murr at um

28 ad impleta

29 ua I destruit | — Dei | aedificat

133

15,31—42. SECVNDVM MARCVM.

31 temetipsum descendens de cruce. Similiter2-8
et summi sacerdotes illudentes, ad aiterutrum
cum Scribis dieebant : Alios salvos fecit,
Mt ie,i.4. 32 seipsum non potest salvum facere. Christus
rex Israel descendat nunc de cruce, ut videa-
mus, et creclamus. *Et qui cum eo crucifixi'i
Am 8,9. 33 erant, convitiabantur ei. Et facta hora sexta, 2;°

tenebrae factae sunt per totam terram usque
ps 22,2. 34 in horam nonam. Et hora nona exclamavit γ
Iesus voce magna, dicens: Eloi, eloi, lamma
sabacthäni? quod est interpretatum : Deus
meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me?
35 Et quidam de circumstantibus audientes, dice-
Ps 69,22. 36 bant: Ecce Eliam vocat. Gurrens autem unus, γ
et implens spongiam aceto, circumponensque
calamo, potum dabat ei, dicens: Sinite, videa-
mus si veniat Elias ad deponendum eum.

37 Iesus autem emissa voce magna expiravit. ν

38 Et velum templi scissum est in duo, a summo γ

39 usque deorsum. Videns autem Genturio, qui2J5
ex adverso stabat, quia sic clamans expirasset,

l 8,2.3. 40 ait: Vere hie homo Filius Dei erat. Erant ν
autem et midieres de longe aspicientes: inter
quas erat Maria Magdalene, et Maria Iacobi
41 minoris, et Ioseph mater, et Salome: et cum
esset in Galilaea, sequebantur eum, et mi-
nistrabant ei, et aliae multae, quae simul cum
42-47: 42 eo ascenderant Ierosolymam. Et cum 2f

*t 27,57-61. . i? x / ·

l 23,50-55. iam sero esset iactum (quia erat parasceve,

J 19,38-42.

31 ludentes

34 heloi bis I lama (ί* lammasab-ani)
38 a sursum 39 > homo hie

40 erat ] et

41 hierosolyma

134

Kara Μαρχον

15,31—42.

213,2 οεαντόν καταβάς άπό του σταυρού, δμοίως και 31
οί άρχιερεϊς έμπαίζοντες προς άλλήλους μετά των
γραμματέων ελεγον άλλους έσωσεν, έαυτόν ού
δύναται σώσαι* 6 Χριστός δ βασιλεύς Ισραήλ 32 Mt ιβ,ι.4.
καταβάτω νυν άπό του σταυρού. Ινα ϊδωμεν και

|ιθ,2 πιστεύσωμεν. * και οι ουν εσταυρωμένο ι ούν αύτφ

ϋ2ο,2 ώνείδιζον αύτόν. Καί γενομένης ώρας έκτης 33 Am 8,9.
σκότος έγένετο έφ' όλην την γήν έως ώρας ένάτης.

22ΐ,β και τη ένάτη ώρα έβόησεν δ Ίησοϋς φωνη μεγάλη· 34 Ρβ 22,2.
έλωΐ έλωΧ λαμά σαβαχ^αν «ι; δ έστιν μεΦερ-
μηνευόμενον δ ftsög μον 6 &εόξ μου, είξ τί έγκατ-
ελιπές με ; καί τίνες των παρεστηκότων άκούσαντες 35

^22,2 ελεγον ϊδε Ήλείαν φωνεϊ. δραμών δέ τις γεμίσας 36 p« 69,2s.
σπόγγον Öiovs περιϋ'εις καλάμφ έπότιζεν αύτόν,
λέγων % άφετε ϊδωμεν ει έρχεται Ηλείας κα$ελεϊν

^23,1 αύτόν. ό δέ Ίησοϋς άφεις φωνήν μεγάλην έξ- 37
60 έπνευσεν. Καί το καταπέτασμα του ναοϋ έσχίσΰη 38

ΐ^Ι δύο άπ' άνωθεν εως κάτω. Ίδών δε δ κεντυ- 39
ρ ίων ό παρεστηκώς έξ έναντίας αύτοϋ ότι ούτως
έξέπνευσεν, ειπεν άληΰώς ούτος δ άνθρωπος

Κ2β,β υιός $εοϋ ήν. Ήσαν δε και γυναίκες άπό 40 l Μ.β.
μακρόθεν ΰεωροϋσαι, έν αις και Μαρία ή Μαγδα-
ληνή και Μαρία ή Ιακώβου του μικρού και Ίω-
σήτος μητηρ και Σαλώμη , αϊ δτε ην έν τη 41

j Γαλιλαία ήκολούΰουν αύτφ και διηκόνουν αύτφ,
καί άλλαι πολλοί αί συναναβάσαι αύτφ είς
Ιεροσόλυμα.

9 61 Και ήδη όιρίας γενομένης, έπει ήν παρασκευή, 42 Mt4|7"*7!_:61t

ί27,1 L 28,60-56.'

— : J 19,88-42.

34 Τ έλωι bis | Τ λεμά \ ο ΰεος μου 2° : [Η] | εγκατε-
λιπες : hr -j ωνειδιοας \- 35 παρεοτηκ. : hW εατηκοτων Τ
παρεοτωτων 36 τις : T-f- καί. 38 Τ απο 39 Τ ην
'&εον 40 Μαρία 1° : Η Μαριάμ 41 αι : W+ και

31 — ομοίως 31.32 (σωοαι, . . . Ιοραηλ.) 34 ζαφΰανει
36 πληοας | επιϋεις 38 όνο : -f- μερη 39 εξ εναντ. . . .
ούτως : εκει όντως αντον κραξαντα και 40 Ιωση ΑρΙζ

41 — και όιηκ. αντω CDa

134

15,43—16,5. Kam Μαρκον

43 δ έστιν προσάββατον, 1 έλϋών Ιωσήφ 6 άπό Άριμα·
ΰαίας, ευσχήμων βουλευτής, ος καί αύτός ήν
προσδεχόμενος την βασιλείαν του ^εοϋ, τολμήοας
εισήλΰεν προς τον Πειλάτον καί ήτήσατο το οώμα

44 του Ίησοϋ. ό δε Πειλατος έΰαύμασεν εί ήδη
τέΰνηκεν, καί προοκαλεοάμενος τον κεντυρίωνα

45 έπηρώτησεν αυτόν εί πάλαι άπέΰανεν καϊ γνοϋς
άπό του κεντυρίωνος έδωρήοατο το πτώμα τφ

46 Ιωσήφ, καί άγοράοας σινδόνα κανελών αυτόν ένεί- 22!
ληοεν τη σινδόνι και κατέϋηκεν αυτόν έν μνήματι

δ ην λελατομημένον εκ πέτρας, και προσεκύλισεν

47 λίΦον επί την ΰύραν του μνημείου» ή δε Μαρία 22ΐ
ή Μαγδαληνή και Μαρία ή Ίωοήτος έϋεώρουν
που τελείται.

Mt!28?i-8. 16 Και διαγενομένου του ο αβ βάτου Μαρία ή May- 62
j so'i-io! δαληνή καί Μαρία ή [του] Ιακώβου και Σαλώμη 28C
Me ΐ4,8 8. ήγόρασαν άρώματα Ινα έλΰοϋσαι άλείψωσιν αυτόν,

2 και λίαν πρωι τη μι$ τών οαββάτων έρχονται έπϊ 23ΐ

3 τό μνήμα, άνατείλαντος του ήλιου, και ελεγον
προς έαυτάς· τις άποκυλίοει ήμϊν τον λίΰον έκ

4 της Ψύρας του μνημείου; καί άναβλέψαοαι #εω-
ροϋοιν δτι άνακεκύλιοται ό λί$ος* ην γαρ μέγας

5 σφόδρα, καί είσελΰοϋσαι εις τό μνημεϊον εϊδον

43 Κ—ο 44 Τ ε&αυμαζεν \ πάλαι : Κ ηδη 46 HR εϋηκεν
47 Ιωοητος : hri Ιάκωβου 2 Ιωση 8 Ιωοηφ 16,2 Μαρία 1° :
[H]W pr η I [του] : W— Τ 2 τη : [Η]— W | HR μνημειον
I h ανατέλλοντος 3 εκ τ. $υρ. τ. μνημείου : hr ab osteo?
Subito autem ad horam tertiam tenebrae die factae sunt
per totum orbem terrae, et descenderunt de caelis angeli
et surgent (-es?) in claritate vivi Dei simul ascenderunt
cum eo, et continuo lux facta est. Tunc illae accesserunt
ad monimentum, 5 hW ελΰουοαι

42 πριν οαββατον 43 πτώμα 46 καϋελων : λαβών | fin
+ και απηλΰεν 47 ε#εασαντο τον τόπον οπου 16,2.2 Και
πορευΰειοαι ηγοραοαν αρώματα ινα αυτόν αλειιρωσιν και
έρχονται πρωι μιας οαββατου επι το μνημειον ανατέλλοντος
τ. ήλιου. 4 ην γαρ μέγας οφοόρα· και έρχονται και
ευριοκουοιν αποκεκυλισμενον τον λιΰον
135

SECVNDVM MARGVM. 15,43-16,5.

quod est ante sabbatum) 1 venit Ioseph a]} 43
Arimathaea nobilis decurio, qui et ipse erat
expectans regnuni Dei, et audacter introivit
ad Pilatum , et petiit corpus Iesu. Pilatus 44
autem rnirabatur si iam obiisset. Et accer-
sito centurione, interrogavit eum si iam mor-
tuus esset. Et cum cognovisset a centurion e, 45

Y donavit corpus Ioseph. Ioseph autem mercatus 46
sindonem, et deponens eum involvit sindone,
et posuit eum in monumento, quod erat ex-
cisum de petra, et advolvit lapidem ad ostium

2g9 monumenti. Maria autem Magdalene, et Maria 47
Ioseph aspiciebant ubi poneretur.

1-8:

Et cum transisset sabbatum, Maria Mag- 16
dalene, et Maria Iacobi, et Salome emerunt J 20,1-1
ψ aromata ut venientes ungerent Iesum. Et 2
valde mane una sabbatorum, veniunt ad
monumentum, orto iam sole. Et dicebant 3
ad invicem: Quis revolvet nobis lapidem ab
ostio monumenti? Et respicientes viderunt 4
revolutum lapidem. Erat quippe magnus \^alde.
Et introeuntes in monumentum viderunt 5

4.3 *j»|jtt Arimathia | introiit
44 obisset
46 % in sind.
16,7 ung. eum
ά vident

135

16,6-15.

SECVNDVM MARGVM.

iuvenem sedentem in dextris, coopertum stola
6 Candida, et obstupuerunt. Qui dicit illis : ?|~
Nolite expaveseere: Iesum quaeritis Nazare-
num , . crucifixum : surrexit, non est hie, ecce
u,28. 7 locus ubi posuerunt eum. Sed ite, dicite
discipulis eius, et Petro quia praecedit vos
in Galilaearn : ibi eum videbitis , sicut dixit
8 vobis. At illae exeuntes, fugerunt de monu-2*5
mento : invaserat enim eas tremor et pavor:
et nemini quidquani dixerunt: timebant enim;

l 8,2. 9 Surgens autem mane , prima sabbati,
20,11-is. apparuit primo Mariae Magdalene, de qua

10 eiecerat septem daemonia. Ilia vadens nun-
ciavit his, qui cum eo fuerant, lugentibus, et

11 flentibus. Et illi audientes quia viveret, et
l 24,13-35. 12 visus esset ab ea, non crediderunt. Post

haec autem duobus ex his ambulantibus
ostensus est in alia eftigie , euntibus in
13 villain: et illi euntes nunciaverunt ceteris:
τ ^~o!8L 14 nec illis crediderunt. Novissime recuni-
j 20,19-23. bentibus illis undecim apparuit : et expro-
i κ io,5. bravit incredulitatem eorum et duritiam cor-
dis: quia iis, qui viderant eum resurrexisse,
Mt 28,i8-2o. 15 non crediderunt. Et dixit eis : Euntes in
mundum Universum praedicate Evangelium

5 obstipuerunt
7 & praecedet

9 % aut. Iesus | magdalenae
12 eis

Ii § noviss. autem | illorum | his I crediderant

136

Κανα Μαρκον 16,6— 15·

νεανίοκον καΰήμενον έν τοις δεξιοΐς περιβεβλη-
3,2 μένον ατολην λενκήν, καί έξεΰαμβήΰηοαν. 6 δε 6
λέγει αύταϊς* μη έκ$αμβεϊο$ε% Ίηοονν ζητείτε τον
Ναζαρηνόν τον έοτανρωμένον ήγέρΰη, ούκ έοτιν
ώδε* ΐδε ό τόπος δπον έτηκαν αύτόν. άλλα 7 i*.2s.
ύπάγετε είπατε τοις μαΰηταϊς αύτον καί τφ
Πέτρφ δτι προάγει ύμας εις την Γαλιλαίαν έκει
3,2 αϋτόν δψεοΰε, καΰως έίπεν ύμϊν. καί έξελϋονοαι 8
έφνγον άπο τον μνημείου, ειχεν γαρ αύτάς τρό-
μος καί έκοταοις* και ονδενι ούδέν είπαν* έφο-
βοϋντο γάρ.

J4) ίΆναοτάς δε πρωί πρώτη οαββάτον έφάνη πρώ· 9 l 8,s.
τον Μαρία τη Μαγδαληνή, παρ9 ή ς έκβεβλήκει 1

3δ) έπτά δαιμόνια, έκείνη πορενΰεϊοα άπηγγειλεν 10 J ιβ,2ο; so.ie
τοις μετ αντον γενομένοις πενΰονοι καί κλαίονοιν ' 8'
κάκεινοι άκούοαντες δτι ζη καί έΰεάΰη ύπ' αύτη ς 11

>*) ήπίοτηοαν. Μετά δέ ταντα δνοίν έξ αύτών περί- 12 l 24,13-86.
πατονοιν έφανερώΰη έν έτερα μορφή πορενομένοις
εις άγρόν κάκεινοι άπελΰόντες άπηγγειλαν τοις 13

$ λοιποϊς· ούδέ έκείνοις έπίοτενοαν. Ύοτερον [δέ] 14 ΐ4-ιβ:
άνακειμένοις αύτοις τοις ένδεκα έφανερώΰη, και jfo,'w-».'
ώνείδιοεν την άπιοτίαν αντών και οκληροκαρδίαν t κ 15)6#
δτι τοις ΰεαοαμένοις αύτόν έγηγερμένον ονκ j|o'fe-29.

38> έπίοτενοαν. καί εΐπεν αύτοϊς Πορεν&έντες εις 15 Mt 28,18-20.
τον κόομον άπαντα κηρύξατε το εύαγγέλιον

8 RT ειπον I Η γαρ · ***** -μ in nova pagina inter [[ ]]
appendicem v. 9—20 (inde repetit Τ inter Ο in marg.), quos
versus R ut partem evangelii, W in marg., Ti e textu recepto
impresserunt 9 παρ '.αφζ Ιέ W— [όε] ζ | εγηγερμ. : Η + [εκ
νεκρών] | fin hr-f Et illi satisfaciebant dicentes Saeculum
istud iniquitatis et incredulitatis substantia (vi sub Satana)
est, quae non sinit per immundos spiritus veram Dei ap-
prehendi virtutem : idcirco jamnunc revela justitiam tuam

6 (εοτανρ. ;) 7 οτι ιδον προάγω . . . με ... ειρηκα
8 τρόμος : φόβος 9 εφανερωοεν πρώτοις 11 ονκ επιστευσαν
14 fin -f- κάκεινοι απελογουντο λέγοντες · οτι ο αιων οντος
136

16,16— 20. Κατα Μαρκον

J8,i8. Act2,885 \% ηάοη τη κτίοει. ό πιοτεύοας και βαπτωΰείς
' e,7.is. 17 οωΰήοεται, ό δε άπιοτήοας κατακριϋήοεται. or;- (2
ActViAu δε τοις πιοτεύοαοιν ταϋτα παρακολου·

10,*Mt ιοί'β $ήοει· $ν τφ όνόματί μου δαιμόνια έκβαλούοιν,
L ο,ι ; ιο5ΐ7! is γλώοοαις λαλήοουοιν καιναϊς, 1 δφεις άρούοιν καν
Act 28,8-βΐδ! ΰανάοιμόν τι πίωοιν ου μη αυτούς βλάψη,
Jc *£*Μ' έπι άρρωστους χείρας έπιΦήοουοιν και καλώς
L 24,50-68. 19 εξονοιν. Ό μεν οϋν κύριος [Ίηοούς] μετά το (2
ActiT4iie! λαλήοαι αύτοϊς άνελήμφ&"η εις tov ovpavöv και
lit 7%'. 20 εκά^ιαεν h δεξιών τον &εον. εκείνοι δε έξελΰόντες (2
2 Rg 2,ιι. έκήρνξαν πανταχού, τον κυρίου ουνεργούντος και
Acfu'e! τ°ν λόγον βεβαιούντος δια των έπακολουϋούντων
οημείων.^

ΑΛΛΩΖ

ΐΓίάντα δε τα παρηγγελμένα τοις περί τον
Πέτρον συντόμως έξήγγειλαν. Μετά δε ταύτα
και αυτός ό Ίηοούς άπό άνατολής καί άχρι δύοεως
έξαπέοτειλεν δι αυτών το ιερόν και άφΰαρτον
κήρυγμα της αιωνίου οωτηρίας.Ι

17 Κ ακολον&ησει ταύτα, | 2C— καιναις 18 οφεις :
Η pr [και εν ταις χερσιν] 19 W— [Ιηαονς] ζ 20 σημείων :
h-|- Αμην.

RW— Αλλως ΙΠαντα . . . σωτήριας.^ Τ ex Η repetit inter
|[ ]j in marg. Τησονς : -f- εφανη Ψ \ αχρι : μέχρι Ψ | fin -j- αμην Ψ

της ανομίας και της ατιιοτιας υπο τον σαταναν εοτιν , ο μη
εων τα νπο των πνευμάτων ακάθαρτα την αληθειαν ( αληθινην ?)
του θεού καταλαβεσθαι όυναμιν · όια τούτο αποκαλυψον οου
την όικαιοσυνην ηδη, εκείνοι ελεγον τω Χριοτω. και ο Χρίστος
εκεινοις προσελεγεν οτι πεπληρωται ο ορος των ετων της
εξουσίας του σατανά, αλλα εγγίζει αλλα όεινα· και υπερ ων
εγω αμαρτησαντων (των αμαρτησαντων εγω?) παρεόοθην εις
θάνατον, ινα υποστρεψωσιν εις την αληθειαν και μηκετι
αμαρτησωσιν ινα την εν τω ουρανω πνευματικην και αφθαρτον
της δικαιοσύνης όοξαν κληρονομησωσιν. αλλα (— 15 και ειπεν
αυτοις) πορ. W 19 θεου : πατρός 1*

137

SECVNDVM MARCTTM. 16,16-20.

omni creaturae. Qui crediderit, et baptizatus 16 Act 2,3s.
fuerit, salvus erit: qui vero non crediderit,

condemnabitur. Signa autem eos, qui credi- 17 Act 2,4.11
derint, haec sequentur: In nomine meo dae- 10,4<3,

monia eiicient: Unguis loquentur novis: ' ser- lSlVtVe^-
pentes tollent: et si mortiferum quid biberint, Jc 5'14,15
non eis nocebit: super aegros manus imponent, Tj 24,50-5

et bene habebunt. Et Dominus quidem Iesus 19 1,4-1
postquam locutus est eis, assumptus est in ps 110,1!

caelum, et sedet a dextris Dei. Uli autem 20 2^1^2,1*1.
profecti praedicaverunt ubique Domino coope- η 2,4.
rante, et sermonem conflrmante, sequentibus fct u8,
signis.

18 eos I aegrotos

19 — Iesus I sedit

20 fm -\- amen

Suhscr. EXPLICIT EUANGELTU1W SECUNDUM MARCUM.

1HV

SANCTVM IESV CHRISTI

EVANGELIVM

Kol 4,14.

sTm,4: secvndvm lvcam.

(2 Κ 8,18.)

1 QUONIAM quidem multi conati sunt or-^
dinare narrationem, quae in nobis completae
j 15,27. 2 sunt, rerum: sicut tradiderunt nobis, qui ab
initio ipsi viderunt, et ministri fuerunt ser-
Act 1,1. 3 monis: visum est et mihi, assecuto omnia a
principio diligenter, ex ordine tibi scribere,
4 optime Theophile, 1 ut cognoscas eorum ver-
borum, de quibus eruditus es, veritatem.

ι ein- 24,io. 5 Fuit in diebus Herodis , regis Iudaeae,
NeiT^n! sacerdos quidam nomine Zacharias de vice
Abia, et uxor illius de filiabus Aaron, et

6 nomen eius Elisabeth. Erant autem iusti
ambo ante Deum, incedentes in omnibus man-
datis, et iustificationibus Domini sine querela,

7 et non erat illis rilius eo quod esset Elisabeth
sterilis , et ambo processissent in diebus

8 suis. Factum est autem, cum sacerdotio
fungeretur in ordine vicis suae ante Deum,

Έχ 3o,7. 9 1 secundum consuetudinem sacerclotii, sorte
exiit ut incensum poneret, ingressus in

10 templum Domini: et omnis multitudo populi

11 erat orans foris hora incensi. Apparuit
autem Uli Angelus Domini, stans a dextris

Inscr. EUANGELIUM SECUNDUM LUCAM.
1,3 a princ. omnibus | diligenter cum seqq coni
5 uxor illi 8 $ fimg. Zacharias 10 > erat pop,
138

Kol 4,ί4.

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ^fii.

(2 Κ 8,18.)

ιο Έπειδήπερ πολλοί έπεχείρηοαν άνατάξαοΰαι \
διήγηοιν περί των πεπληροφορημένων έν ήμιν
πραγμάτων, καθώς παρέδοοαν ήμιν οί άπ9 άρχής 2 J ΐ6,27.
αύτόπται καί ύπηρέται γενόμενοι του λόγου, έδοξε 3 Acti,i; 23,2«
κάμοϊ παρηκολουθηκότι άνωθεν πάοιν άκριβώς
καθεξής αοι γράψαι, κράτιοτε Θεόφιλε, 1 Ινα έπι- 4
γνφς περί ων κατηχή&ης λόγων την άοφάλειαν.

2 Έγένετο έν ταις ήμέραις Ήρφδου βαοιλέως 5 ι ehr 24,10.
της Ιουδαίας ιερεύς τις όνόμ,ατι Ζαχαρίας έξ Neh 12,17.
έφημερίας Άβιά, και γυνή αύτφ έκ των θυγατέρων
Ααρών, και το όνομα αϋτης Έλειοάβετ. ηοαν δε 6
δίκαιοι άμφότεροι έναντίον του θεοϋ, πορευόμενοι
έν πάααις ταις έντο?«αϊς καί δικαιώμαοιν του κυρίου
άμεμπτοι, και ούκ ήν αύτοις τέκνον, καθότι ην 7 βη ιβ,ιι.
ή Έλειοάβετ οτειρα, καί άμφότεροι προβεβηκότες
έν ταις ήμέραις αϋτών ηοαν, Έγένετο δε έν 8
τφ ίερατεύειν αύτον έν τη τάξει της έφημερίας
αύτοϋ έναντι του ϋεοϋ, κατά το έθος της ίερα- 9 ex so,7.
τείας έλαχε του ϋνμιαοαι είοελθών εις τον ναον
του κυρίου, και πάν το πλήθος ήν του λαοϋ 10
προοευχόμενον έξω τη ώρα του θυμιάματος, ώφθη 11 Act ιο,β.
δέ αύτφ άγγελος κυρίου έοτώς έκ δεξιών του

5 RT Ελιοαβετ , it 7.13.24.36.40ss. 57 7 η : [H]—W

HR— , 9 Η ιερατιας (R-|- ,)

$ χα#α 8 καμοι : -f et spiritui sancto b q not
138

1,12—23. Kara Aovmv

12 θυσιαστηρίου τον θυμιάματος. και έταράχθη
Ζαχαρίας ίδών, καί φόβος έπέπεσεν έπ' αύτόν.
Gn ΐ7,ΐ9. 13 εϊπεν δέ προς αύτόν ο άγγελος* μη φοβοϋ, Ζαχαρία,
διότι είσηκονσθη ή δέησίς οον, καί ή γυνή οον
Έλειοάβετ γεννήσει νιόν οοι, καί καλέοεις το όνομα
58. 14 αύτοϋ Ίωάνην και έσται χαρά οοι καί άγαλ-
λίαοις, και πολλοί έπι τή γενέοει αύτοϋ χαρή-
Nu 6,3. 15 σονται. εοται γαρ μέγας ενώπιον κυρίου, και οΐνον

Jdc 18,4.6. , , , ' , ? , c , ο ο,

ι 8m ι,ιι. καί βικερα ον μη πιη, και πνεύματος αγιον πλησυή-
16 οεται έτι εκ κοιλίας μητρός αύτοϋ, καί πολλούς
των νίών Ισραήλ επιστρέψει επί κνριον τον θεόν
Mt ii,u; π αύτών καί αύτός προελεύοεται ενώπιον αύτοϋ εν
μι 8,1.28.24*. πνεύματι καί δυνάμει Ηλεία, έπιατρέψαι xapdiag
ηατέρων irfi τέκνα καί απειλείς εν φρονήσει δι-
καίων, έτοιμάσαι κνρίφ λαόν κατεσκενασμένον.
Gn ΐ6,8; ΐ7,ΐ7; 18 καί ειπεν Ζαχαρίας προς τον άγγελον κατά τι
κ 4,ΐ9 ββ. γνώσομαι τοϋτο; εγώ γάρ είμι πρεσβντης και ή
γυνή μου προβεβηκνϊα εν ταϊς ήμέραις αύτής.
ρ* β,ιβ; μι. 19 καί άποκριθείς ό άγγελος ειπεν αϋτφ' εγώ είμι
1 ' Γαβριήλ ό παρεστηκώς ενώπιον τον θεοϋ, και
άπεστάλην λαλήσαι προς σε και εϋαγγελίσασνΧαί
*.20 σοι ταϋτα· και ίδον έση σιωπών καί μη δυνάμενος
λαλήσαι άχρι ής ή μέρας γένηται ταϋτα, άνθ' ων
ούκ έπίστενσας τοις λόγοις μου, οιτινες πληρώ-

21 θήσονται εις τον καιρόν αύτών. καί ην ο λαός
προσδοκών τον Ζαχαρίαν, καί έθανμαζον έν τφ

22 χρονίζειν έν τφ ναφ αύτόν. έξελθών δε ούκ έδν-
νατο λαλήσαι αύτοις, και έπέγνωσαν ότι όπτασίαν
έώρακεν έν τφ ναφ* και αύτός ην διανενων αύτοις,

23 καί διέμενεν κωφός, και έγένετο ως έπλήσθησαν
αί ήμέραι τής λειτουργίας αύτοϋ, άπήλθεν εις

15 κυρι,ον : h[R]W pr τον 17 h προοελενσεται |
W Ηλείου 21 RT αντον εν τω ναω

13 — οοι 14 γεννηοει Qt» IB ηαρεοτως 20 ηληοϋψ
οονται Ώα 21 προσόεχομενος 22 όιεμεινεν
139

SECVNDVM LVCAM. 1,12-23.

altaris incensi. Et Zacharias turbatus est 12

videns, et timor irruit super euro. Ait autem 13

ad ilium Angelus: Ne timeas Zacharia, quo-

niam exaudita est deprecatio tua: et uxor

tua Elisabeth pariet tibi filium, et vocabis

nomen eius Ioannem: et erit gaudium tibi, 14

et exult atio, et multi in nativitate eius gaude-

bunt: 1 erit enim magnus coram Domino: et 15καβ,>_,

vinum, et siceram non bibet, et Spiritu sancto ι sm ι,π.'

replebitur adhuc ex utero matris suae: et 16

multos filiorum Israel convertet ad Dominum

Deum ipsorum: et ipse praecedet ante ilium 17 Mt 17,11-13.

Ml 3 1 '■'S I

in spiritu, et virtute Eliae: ut convertat corda ' "

patrum in filios, et incredulos ad prudentiam

iustorum, parare Domino plebem perfectam.

Et dixit Zacharias ad Angelum: Unde hoc 18 öu i8,n.

sciarn? ego enim sum senex, et uxor mea '

processit in diebus suis. Et respondens Ange- 19 dd 8,ie; 9,21.

lus dixit ei: Ego sum Gabriel, qui asto ante

Deum: et missus sum loqui ad te, et haec

tibi evangelizare. Et ecce eris tacens, et non 20 15.

poteris loqui usque in diem, quo haec fiant,

pro eo quod non crediclisti verbis meis, quae

implebuntur in tempore suo. Et erat plebs 21

expectans Zachariam: et mirabantur quod

tardaret ipse in templo. Egressus autem 22

non poterat loqui ad illos, et cognoverunt

quod visionem vidisset in templo. Et ipse erat

innuens illis, et permansit mutus. Et factum 23

est, ut impleti sunt dies officii eius, abiit in

13 % — et .1°

15 g — et 1° I sicera

17 incredibiles

19 gabrihel , it 26

139

1,24-38. SEGVNDVM LVCAM.

24 clomum suam : post hos autem dies eon-
cepit Elisabeth uxor eius, et occultabat se
Gn 30,23. 25 mensibus quinque , dicens : Quia sic fecit
mihi Dominus in diebus, quibus respexit
auferre opprobrium meum inter homines.
26 In mense autem sexto, missus est Ange-
lus Gabriel a Deo in civitatem Galilaeae, cui
. Mt i,ie.i8. 27 iionien Nazareth, ad Virginem desponsatam
viro, cui nomen erat Ioseph, de domo David,
j de 5,24. 28 et nomen virginis Maria. Et ingressus Ange-
lus ad earn dixit: Ave gratia plena: Dominus

29 tecum: Benedicta tu in muiieribus. Quae cum
audisset, turbata est in sermone eius, et

30 cogitabat qualis esset ista salutatio. Et ait
Angelus ei: Ne tirneas Maria, invenisti enim

jdc i3,3. 31 gratiam apud Deum: ecce concipies in utero,
Mt 1^21-23' et paries lilium, et vocabis nomen eius Iesum.

is 9,7. 32 hie erit magnus, et Filius Altissimi vocabitur,
m 7j2.i3.i6. ^ j^jj. ^ j)omjnus Deus sedem David patris
i5nh7jl! 33 eius: et regnabit in domo Iacob in aeternum, et
j 3,9. 34 regni eius non erit finis. Dixit autem Maria
ad Angelum : Quomodo fiet istud , quoniam
ex i3,i2. 35 virum non cognosco? Et respondens Angelus
Mt jloje. dixit ei: Spiritus sanctus superveniet in te, et
2 κ i2,9. virtus Altissimi obumbrabit tibi. Ideoque et
quod nascetur ex te Sanctum, vocabitur Filius
36 Dei. Et ecce Elisabeth cognata tua, et ipsa
concepit filium in senectute sua: et hie mensis
Gn i8,w. 37 sextus est illi , quae vocatur sterilis : quia
non erit impossibile apud Deum omne verbum.
38 Dixit autem Maria: Ecce an cilia Domini, flat

25 > mihi fecit 26 cf 19 28 haue
29 vidisset

35 — ex te

26 senecta | > est sextus

140

Kara Λονκαν 1,24—38,

τον οίκον αύτον. Μετά δε ταύτας τάς ήμέρας 24
ϋννέλαβεν Έλείοάβετ ή γυνή αύτον, και περιέκρνβεν
έαντήν μήνας πέντε, λέγονοα 1 δτι ούτως μοι πε- 25 Gn 30,28.
ποίηκεν κύριος έν ήμέραις αϊς έπειδεν άφελεϊν 1 Sm
όνειδος μου έν άνΰρώποις.

Έν δέ τ φ μην ι τφ έκτω άπεοτάλη 6 άγγελος 26
Γαβριήλ άπό του $εον εις πόλιν της Γαλιλαίας
f) ovo μα Ναζαρέϋ*, προς παρϋένον έμνηοτενμένην 27 2,5. Mt ι,ιβ.ιβ.
άνδρι φ όνομα Ίωοήφ, έξ οίκον Δανείδ, και το
όνομα της παρθένου Μαριάμ, και είοελ$ών προς 28 Jcic5,24; 6,12.
αύτην ειπεν χαϊρε, κεχαριτωμένη, δ κύριος μετά
οον. ή δε έπι τφ λόγω δ ιετ αράχνη, και διελο- 29
γίζετο ποταπός εϊη δ άοπαομός ούτος, και ειπεν 30
ό άγγελος αυτή* μη φοβον, Μαριάμ* εϋρες γαρ
χάριν παρά τφ $εφ. και ίδον ονλλήμψη έν γαοτρί 31 Jdc 13,8.
και τέξη νίόν, και καλέοεις το όνομα αντον Ίηοονν. ut 1,21-28.
ούτος έοται μέγας και νιος ύψίοτον κληΰήοεται, 32 ΐβ 9,7.
και δώοει αύτφ κύριος δ $εός τον frqovov Δανεϊδ m ' ' ' '
τον πατρός αύτον, καΐ βαύιλενΰει επί τον οίκον 33 Mch 4,7.
Ιακώβ slg τον$ αιώνας, και της βαοιλείας αύτον η '
ούκ έοται τέλος. ειπεν δέ Μαριάμ προς τον 34 J 3,β.9.
άγγελον πώς έοται τοϋτο, έπεί άνδρα ού γινώοκω;
1 και άποκριΰεϊς δ άγγελος ειπεν αύτη* πνεύμα 35 ε* is,i2.
άγιον έπελεύοεται έπί αέ, και δύναμις ύψίοτον m 1,18.20.
έπιοκιάοει cor διό και το γεννώμενον αγιον ηλψ ίκ'12,9.
Μ[ύεται νιος ΰεον. και ίδον Έλείοάβετ ή ονγγενίς 36
οον και αύτη οννείληφεν νίόν έν γήρει αύτής, και
ούτος μην έκτος έοτιν αύτη τη καλονμένη οτείρα·
δτι ονκ άόννατηύει ttapa τον frsov näv βήμα. 37 ön 18,14.
εϊπεν δε Μαριάμ* ίδον ή δούλη κνρίον* γένοιτό 38*6.

25 κύριος : h W pr ο 26 HR Ναζαρέτ 28 αυτήν : Τ+ ο
άγγελος | fin hr-j — \ ευλογημένη ου εν γυναιξιν}- 35 γεννώ-
μενον : hr-f- εκ οου | Η κλη'&ηοεταν, υιος 36 Τ ουνειληφυια

26 — η όνομα Ναζ. 27 μεμνηομενην 29 de : -f
ιόονσα Ami \ όιελογ. : + εν εαντη 36 ουγγενης C*mt}f
37 ηαρα τω ΰεω Αηιζ

140

1,39— 5i, Rata Aovxav

μοι κατά το ρήμά οου. καϊ άπήλΰεν άπ' αύτης
mc β,25. 39 ό άγγελος. Άναοτάοα δε Μαριάμ έν ταΐς ήμέραις 4
ταύταις έπορεύΰη είς την όρεινήν μετά οπουδης
40 είς πόλιν Ιούδα, και είοήλΰεν είς τον οίκον
ΐ6. Gn 25,22 41 Ζαχαρίον και ήοπάοατο την Έλειοάβετ. και έγένετο
ώς ήκουοεν τον άοπαομ,δν της Μαρίας ή Έλειοάβετ,
έοκίρτηοεν το βρέφος έν τη κοιλία αύτης, καϊ
Dt 28,4. 42 έπλήοΰη πνεύματος άγίου ή Έλειοάβετ, και άνε~
Jdc 6,24. φώνηαεν %ραυγη μεγά?*η και εϊπεν ευλογημένη
οϋ έν γυναιξίν, και ευλογημένος δ καρπός της
mc I' V. '/s'si! 43 κοιλίας οου. και πόΰεν μοι τούτο Ινα ελΰη η
44 μητηρ του κυρίου μου προς έμέ; ιδού γάρ ώς
έγένετο ή φωνή του άοπαομού οου είς τά ώτά
μου, έοκίρτηοεν έν άγαλλιάοει το βρέφος έν τη
20; π,27 β.45 κοιλία μου. και μακαρία ή πιοτεύοαοα δτι έοται
Η 11,111 τελείωοις τοις λελαλημένοις αύτη παρά κυρίου.
ι sm 2,ι-ιο. 46 Και εϊπεν Μαριάμ* I
Μεγαλύνει ή ψι>#ή μου τον χνοιον,
Hb s,i8. 47 και ήγαλλίαύεν το πνεϋμά μου εήϊ τω &εω
τω αωτηρί μον '
25.88. 48 δτι εΛέβλεψεν ειζΐ την ταηείνωαιν ττιζ dovXrig αυτού.

1 Sm 1,11. jj» \ \ λ \ «*> <* ~ /

pa ιιβ,δ.β. ιοου γαρ απο του νυν μακαριουοιν με παοαι

Gn 11%: α at ϊενεαί-

ρβ ιιι,9. 49 δτι έποίηοέν μοι μεγάλα ό δυνατός,
και αγιον το όνομα αντον,
ρ» 108,18.17. 50 και το έλεος αντον sis γενεάς και γενεάς
τοις <)ροβουμέι>(Η£ αντόν.
Ρβ 89,u. 51 Έποίηοέν κράτος έν βραχίονι αύτού,

διεΰ%όρΐΐίΰεν νΛεοηφάνονς διανοία καρδίας
αντών ·

39 Η ορινην 43 R προς με 45 W , δτι 46 Μαριάμ :
hre Ελισάβετ 48 γενεαι : R.T, 49 δυνατός : Η, ϋ·
50 Η χ. γενεάς

38 απεατη 42 ανεβοηοεν Να | φωνη Η Όηιζ 47 εαι : εν
48 επεβλ. : + κνριος 49 μεγαλεία ΛρΙζ 50 εις γενεαν χ.
γενεαν Να εις γενεάς γενεών Λνηζ απο γενεάς εις γενεαν δβδ
141

SEGVNDVM LVCAM. 1,39-51.

mihi secundum verbum tuum. Et discessit
ab ilia Angelus. Exurgens autem Maria in 39 mc 6,25.
diebus illis abiit in montana cum festinatione,
in civitatem Iuda : Et intra vit in domum 40
Zachariae, et salutavit Elisabeth. Et factum 41 is.
est, ut audivit salutationem Mariae Elisabeth, Gu 25'22 Lxx'
exultavit infans in utero eius: et repleta est
Spiritu sancto Elisabeth: et exclamavit voce" 42 ot 28,11.
magna, et dixit : Benedicta tu inter mulieres, Jdc 5'24,
et benedictus fructus ventris tui. Et uncle 43 Mts,n. Mci,7.
hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me? J 3'31,
Ecce enim ut facta est vox salutationis tuae 44
in auribus meis, exultavit in gaudio infans in
utero meo. et beata, quae credidisti, quoniam 45 2o; 11,28.
perficientur ea, quae dicta sunt tibi a Domino.
Et ait Maria : 46 1 sm 2,1-10.

Magnificat anima mea Dominum:

et exultavit Spiritus meus in Deo salutari 47
meo.

Quia respexit humilitatem ancillae suae: 4825. 1 sm 1,11:
ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes n^V.3'5*6'
generationes.

Quia fecit mihi magna qui potens est: 49 ps 111,9.

et sanctum nomem eius.
Et misericordia eius a progenie in progenies 50 ps 103,13.17.

timentibus eum.
Fecit potentiam in brachio suo : 51 ps 89,11.

clispersit superbos mente cordis sui. 2 Sm 22'28'

45 credidit | tibi ] ei
50 in progenies et prog.

141

1,52—67.

SEGVNDVM LVCAM.

Ps 147,6. 52
b 12,19; 5,11.

1 Sn> 2,7.

Deposuit potentes de sede,
et exaltavit humiles.

1 Sin 2,5 53
34,11 ; 107,9.

Esuvientes implevit bonis:
et divites dimisit inanes.

is 4i,8. 54 Suscepit Israel puerum suurii,

recordatus misericordiae suae.
Mch 7,20. 55 Sicut locutus est ad patres nostros,
7,7^i8,i8; Abraham, et semini eius in saecula.

56 Mansit autem Maria cum ilia quasi mensibus
tribus: et reversa est in domum suam.

57 Elisabeth autem impletum est tempus

58 pariendi, et peperit filium. Et audierunt vi-
cini, et cognati eius quia magnificavit Do-
minus misericordiam suam cum ilia, et con-

Gn i7,i2. 59 gratulabantur ei. Et factum est in die
octavo, venerunt circumcidere puerum, et
vocabant eum nomine patris sui Zachariam.
13.60 Et respondens mater eius, dixit: Nequaquam,

61 sed vocabitur Ioannes. Et dixerunt ad illam:
Quia nemo est in cognatione tua, qui vocetur

62 hoc nomine, lnnuebant autem patri eius, quern

63 vellet vocari eum. Et postulans pugillarem
scripsit, dicens: Ioannes est nomen eius. Et

64 mirati sunt universi. Apertum est autem illico
os eius, et lingua eius, et loquebatur benedi-

65 cens Deum. Et facius est timor super omnes
vicinos eorum: et saper omnia montana lii-

66 daeae divulgabantur omnia verba haec: et
posuerunt omnes, qui audier ant in cor de suo, di-
centes: Quis, putas, puer iste erit? Etenimma-

67 nus Domini erat cum illo. Et Zacharias pater

54 memorari i — suae
59 sui ] eius

64 ilico 6ϋ Quid

142

Κατα Λονκαν 1,52— 67.

χα&εΐλεν tivväerag άπό θρόνων καί υψωθεί ^jl^Hi s
χαηεινονξ, EzS2i,8i7/ ·

ηεινώνταξ ένέπλϊΐύεν άγα&ών καί τζλοντονντας 53 ι sm 2,5.
έξαπέστειλεν κενούς- psS4,h;io7
άντελάβετο Ίύραηλ τίαιάος avtov, 54ΐβ4ΐ,8.

μνηύ&ψαι έλέονς,
χα&ώς έλάληοεν rtpög τονς πατέρας ημών, 55 Mch 7,20.

μ β» λ ■» \ ~ r j <w " τ ι τ*< ön 17,7 : 18,]

τω Αβραάμ %cw τφ (fttsofiatt αυτού τον αιώνα. 22,17.
"Εμεινεν δε Μαριάμ ονν αϋτή ώς μήνας τρεις, 56
καί ύπέοτρεψεν εις τον οίκον αύτής.

Τή δε Έλειοάβετ έπ?>ήο$η ό χρόνος του τεκειν 57 2,β.
αύτήν, καί έγέννηοεν νίόν. και ήκονοαν οι περίοικοι 58 u. r 12,15.
xai 01 ονγγενεϊς αύτής δτι έμεγάλννεν κύριος το
έλεος αύτοϋ μετ αύτής, και οννέχαιρον αϋτή. Καί 59 αη 17,12.
έγένετο έν τή ήμερα τή όγδόχι ήλ$ον περιτεμειν
το παιδίον, καί έκάλονν αύτό έπί τφ ονόματι τον
πατρός αύτοϋ Ζαχαρίαν. καί άποκριΰεϊοα ή μήτηρ 60 is.
αύτοϋ είπεν οϋχί, άλλα κληΰήοεται Ίωάνης. καί 61
είπαν προς αύτήν δτι ούδείς έοτιν εκ τής ουγγε-
νείας οον ος καλείται τφ όνόματι τούτω, ένένενον 62
δε τφ πατρι αύτοϋ το τί άν ΰέλοι καλεϊοΰαι
αύτό. και αίτήοας πινακίδων έγραψεν λέγων 63
Ίωάνης έοτιν όνομα αύτοϋ. καί έΰαύμαοαν πάντες,
άνεφχΰη δε το άτομα αύτοϋ παραχρήμα καί ή 64
γλώοοα αύτοϋ, και έλάλει εύλογων τον Φεόν. Καί 65
έγένετο έπί πάντας φόβος τους περιοικοϋντας
αύτούς, καί έν όλχι τή ορεινή τής Ιουδαίας διελ.α-
λεϊτο πάντα τα ρήματα ταϋτα, καί έΰεντο πάντες 66
οι άκούοαντες έν τή καρδία αύτών, λέγοντες· τί
άρα το παιδίον τοϋτο εοται; καί γαρ χειρ
κυρίου ήν μετ' αύτοϋ. Καί Ζαχαρίας 6 πατήρ 67

59 Η ηλ'&αν 61 Η ουδείς εατιν 63 εατιν : Ύ~\- το
65 Η ορινη

56 — ως 60 κλη&. : -f το όνομα αντον C*l> 63.64 κα*
παραχρ. ελν&η η γλ. αυτ. κ. εΰανμ. π., ανεωχΰη όε το στ.

1,68—80. Κανα Λονκαν

αυτού έπλήσΰη πνεύματος^ άγίον καί έπφοφήτεν-
οεν λέγων

7,ΐ6. Ρβ 4ΐ,ΐ4; 68 Et>Xoy^TOg χνριος ο Φεόδ rot; Ισραήλ,

72,18: 106,48; / χ · « ' ·ν .· -~

111,9] οτ& επεσκεψατο και εποιησεν λντρωΰιν τω

λαω αντον,

ι sm 2,10. 69 καί ηγειρεν χέρας αωνηρίας ήμιν

Ρβ 182,17; 18,8· ■> ·» α ·> λ s χ 5 ~

(κκφ Aarao πακ)ος αυτού,
R ι,2. 70 καΰώς έλάλησεν δια στόματος των άγίων άπ'
αίώνος προφητών αύτον,
ρ8 ιο6,ιο. 71 αωτηρίαν έ£ έχ&ρών ημών χαί έχ χειρός πάν-
ρβ ιοδ,8; των των μιβονντων ήμας,

βη ΐ7 7. 72 ποιήσαι έλεος μετα των πατέρων ημών
Lv 26,42. Kal μ^σϋ^ψαι άια^ηχης άγιας αντον,

GnMch7%\ 73 δρκον δν ώμοοεν Ttpös 'Αβραάμ τον πατέρα ήμών,
Tt 2,ΐ2.ΐ4. 74 του δούναι ήμϊν 1 άφόβως εκ χειρός έχΰρών
' ρυσΰέντας

75 ?^ατρεύειν αύτφ 1 εν δσιότητι καϊ δικαιοσύνη
ενώπιον αντοϋ πάοαις ταϊς ήμέραις ημών,
μι 8,ι. 76 Και συ δέ, παιδίον, προφήτης ύψιστου κληΰήοψ
προπορεύση 7aQ ενώπιον χνρίον έτοιμάΰαι
όδονς αντον,

Jr 81,34. 77 του δούναι γνώσιν σωτηρίας τφ λαφ αϋτοϋ

έν άφέσει άμαρτιών αυτών,
Nu 24,ΐ7. 78 δια σπλάγχνα έλέους ΰεοϋ ήμών,
m 8,2ο! έν οις έπισκέψεται ήμας άνατολή έξ ύψους,

m 4,ιβ. 79 έττιφαναι τοις εν Οχότει χαϊ αχια θανάτου χα&

Is 9,1 ; 42,7 ; Τ
58,8; 59,8. μενΟΙξ,

του κατευϋϋναι τους πόδας ημών εις όδόν
ειρήνης,

Mt 3,ι. 80 Το δε παιδίον ηύξανεν και έκραταιοϋτο πνεύ-

Jdc 13,24 s. y r , ~ , , ^ - , ,

3,2. ματι, και ην εν ταις έρημοις εως ημέρας ανα-
δείξεως αυτού προς τον Ισραήλ,

70 απ : W pr των 75 hRT παοας τας ημέρας

76 ενώπιον : RT προ προοωπον 78 Τ επεσκεψατο

67 επροφ. λεγ. : ειπεν 75 ημων : pr της ζωης Ι2ζ

77 αντων : ημων Λα

SEGVNDVM LVCAM. 1,68—80.

eius repletus est Spiritu sancto: et prophe-
tavit, dicens:

Benedictus Dominus Deus Israel, 68 7,ie. ps 41,14 ;
quia visitavit, et fecit redemptionem plebis 111,9.' ' '
suae:

Et erexit cornu salutis nobis: 69 1 sm 2,10.

• · Ps 1 3s* 1 7 * 18 3

in domo David pueri sui.

Sicut locutus est per os sanctorum, qui a 70

saeculo sunt, prophetarum eius:

Salutem ex mimicis nostris, et de manu 71 Ρβ ιοβ,ιο.

omnium, qui oderunt nos :

Ad faciendam misericordiam cum patribus 72 ps 105,8 ?

, . 106,45.

nostris : Gn 17,7.

et memorari testamenti sui sancti. Lv 26'42,

Iusiurandum , quod iuravit ad Abraham 73 an 22,10.17.

x , Mch 7,20.

patrem nostrum,

daturum se nobis: Ut sine timore, de 74 rt 2,12.1*.

manu inimicorum nostrorum liberati,

serviamus ihi. In sanctitate, et iustitia 75

coram ipso, omnibus diebus nostris.

Et tu puer, propheta Altissimi vocaberis: 76 mi 3,1.

praeibis enim ante faciem Domini parare Mt 3'3'
vias eius:

Ad dandam scientiam salutis plebi eius: 77 Jr 31,34.

in remissionem peccatorum eorum :

Per viscera misericordiae Dei nostri: 78 xu 24,17.

in quibus visitavit nos, oriens ex alto: -mi 3,20!'

Illuminare his, qui in tenebris, et in umbra 79 Mt 4,10.

,· 1 ι Is 9,1 ; 58,8;

mortis sedent: 59,8!
ad dirigendos pedes nostros in viam pacis. R 3,1 7"

Puer autem crescebat , et confortabatur 80 Mt 3,1.
spiritu: et erat in desertis usque in diem
ostensionis suae ad Israel.

67 impletus

68 plebi
80 deserto

143

2,1-15.

SEGVNDVM LVCAM,

Act 17,7. 2 Factum est autem in cliebus illis, exiit
edictum a Caesare Augusto ut clescriberetur

2 universus orbis. Haec descriptio prima, facta

3 est a praeside Syriae Gyrino: et ibant omnes
ut proflterentur singuli in suam civitatem.

4 Ascendit autem et Iosepb a Galilaea de civi-
tate Nazareth in Iudaeam in civitatem David,
quae vocatur Bethlehem: eo quod esset de

ι,27. 5 domo, et familia David, 1 ut proiiteretur cum
Maria desponsata sibi uxore praegnante.
6 Factum est autem, cum essent ibi, impletif
Mt i,25. 7 sunt dies ut pareret. Et peperit filium suum
primogenitum , et pannis eum involvit, et
reclinavit eum in praesepio: quia non erat
Mch 4,8. 8 eis locus in diversorio. Et pastores erant ^
in regione eadem vigilantes, et custodientes
9 vigilias noctis super gregem suum. Et ecce
angelus Domini stetit iuxta illos, et claritas
Dei circumfulsit illos , et timuerunt timore

10 magno. Et dixit illis angelus: Nolite timere:
ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum,

11 quod erit omni populo: quia natus est vobis
hodie Salvator, qui est Christus Dominus in

is 1,3. 12 civitate David. Et hoc vobis Signum: In-
venietis infantem pannis involutum, et posi-
Dn 7,10. 13 turn in praesepio. Et subito facta est cum
angelo multitude militiae caelestis laudantium
Deum, et dieentium:
t9,38. is 57,i9. 14 Gloria in altissimis Deo,

et in terra pax hominibus bonae voluntatis.
15 Et factum est, ut discesserunt ab eis Angeli in

2,2 — a I quiririo

4 — in 2° I bethleem etc

5 praegnate

7 eis ] $ ei

8 supra 14 in homin.

Κατα Λονκαν 2,ι— 15.

3 Έγένετο δε έν ταις ήμέραις έκείναις έξήλΰεν 2 Act 17,7.
δόγμα παρά Καίσαρος Αύγούοτον άπογράφεσΰαι
πάσαν την οίκονμένην. αύτη άπογραφή πρώτη 2 Act 5,37.
έγένετο Ηγεμονεύοντος της Συρίας Κνρηνίον. καί 3
έπορεύοντο πάντες άπογράφεσΰαι, έκαστος είς την
εαυτού πόλιν. Άνέβη δε και Ιωσήφ άπό της 4
Γαλιλαίας έκ πόλεως Ναζαρέτ είς την Ίονδαίαν
είς πόλιν Δανείδ ήτις καλείται Βηθλεέμ, διά το
είναι αυτόν έξ οίκου και πάτριας Δαυείδ , άπο- 5 ι,27.
γράψασΰαι οϋν Μαριάμ τη έμνηστευμένη αύτφ,

ί οϋοη έγκύω. Έγένετο δε έν τφ είναι αύτούς έκει 6 ι,57.
έπλήσΰησαν αί ήμέραι του τεκειν αύτήν, καί ετεκεν 7 Mt 1,86.
τον υίόν αύτής τον πρωτότοκον, καί έοπαργάνωοεν 22>11'
αυτόν και άνέκλινεν αυτόν έν φάτνη, διότι ούκ

? ήν αύτοις τόπος έν τφ κβιταλύματι. Και ποι- 8 Mch 4,8; 6,4
μένες ήοαν έν τη χώρα τη αύτη άγραυλοϋντες καί
φυλάοοοντες φυλακάς της νυκτός έπι την ποίμνην
αύτών. και άγγελος κυρίου έπέστη αύτοϊς καί 9
δόξα κυρίου περιέλαμψεν αύτούς, και έφοβήΰησαν
φόβον μέγαν. καί είπεν αύτοϊς ό άγγελος* μη 10
φοβεϊσΰε· ιδού γαρ εύαγγελίζομαι ύμιν χαράν
μεγάλην , ήτις εσται παντί τφ λαφ,ιδτι έτέχΰη 11 ρβ sai π,ββ.
ύμιν οήμερον σωτήρ, δς έοτιν Χριστός κύριος, έν
πόλει Δαυείδ. και τούτο ύμιν σημειον, εύρήσετε 12 is 1,8.
βρέφος έσπαργανωμένον καί κείμενον έν φάτνη,
καί έξαίφνης έγένετο συν τφ άγγέλω πλήθος στρα- 13 J>n 7,10.
τιας ούρανίου αίνούντων τον $εόν καί λεγόντων ι ρ ι,ΐ2.'
δόξα έν ύψίστοις #εψ καί έπι γης ειρήνη έν 14 ΐΜβ. is 57,19.
άνΰρώποις εύδοκίας.

0 Καί έγένετο ώς άπήλΰον άπ' αύτών είς τον ούρανόν 15

2 αυτη : hr-f- η | hr Τ εγενετο πρώτη | h Κνρεινον

4 HR Ναζαρέτ 5 Η ενχνω 7 φάτνη : hr σπηλαιω 11 HW
χριοτος (ηοη Χρ-) 12 υμιν : hRT+ το I Τ— και κείμενον
13 Η εξεφνης | h ουρανού 14 h ευδοκία

3 πολιν : πατριόα 4 γην Ιούδα \ αυτόν : αυτούς 348 syr8 e

5 εμνηστ. αυτω : γυναικι αυτού syr" abc ff2: -{- γυναικι ΑαΙζ
€ ως δε παρεγινοντο ετελεν&ηοαν 9 — κυρίου 2° 10 εοται : + και

144 ίο

2,16— 27.

Κατ α Λονκαν

οί άγγελοι, οί ποιμένες έλάλονν προς αλλήλους*
διέλΰωμεν δή έως Βηϋλεεμ και ϊόωμεν το ρήμα
16 τοϋτο το γεγονός ο ό κύριος έγνώριοεν ήμϊν. και
ήλΰαν οπεύοαντες, και άνεϋραν την τε Μαριάμ
και τον Ίωοήφ και το βρέφος κείμενον έν τή
ίο-Ii. 17 φάτνχι* ίδόντες δε έγνώριοαν περί του ρήματος
τον λαληΰέντος αύτοϊς περί του παιδιού τούτον,
18 και πάντες οί άκούοαντες έΰαύμαοαν περί των λαλψ
si. 19 Φέντων ύπό των ποιμένων προς αύτούς' ή δε Μαρία
πάντα ουνετήρει τα ρήματα ταύτα οννβάλλονοα
20 έν τή καρδία αύτής. και ύπέοτρεψαν οί ποιμένες
δοξάζοντες και αίνούντες τον ΰεόν επί παοιν οίς
ήκουοαν και εϊδον καϋ*ώς έλαλήΰη προς αντούς.
ι,8ΐ.59. 21 Και δτε έπλήοΰηοαν ήμέραι οκτώ τον περι- 1
Ly "Λ"! τεμειν αυτόν, και έκλήΰη το όνομα αύτού Ίηοοϋς,
το κληΰέν υπό του αγγέλου προ τον ουλλημφΰήναι
αντόν έν τχ} κοιλία,
ly is. 22 Kai δτε επ>Α\α&ηο~αν αί ημέραι τον χα$αριύμον V,
Νη β'9' αντών κατά τον νόμον Μωνοέως, άνήγαγον αύτον
βχ 18,8.18.15. 23 εις Ίεροοόλυμα παραοτήοαι τφ κυρίω, καΰώς γέ-
γραπται έν νόμω κυρίου ότι παν αραεν διανοϊγον
Lyi8,8; 5,11. 24 μψραν αγιον τω κνρίω κλι^θήσεται, και του δούναι
Nu β,10' Ψυοίαν κατά το είρημένον έν τ φ νόμω κυρίου,
ι·40,ι; 49,ΐ8. 25 ζεύγος τρυγόνων άνο voaaovs περιοτερών. Kais
Ps πθ,ίββ'. Ιδού άνθρωπος ήν έν Ίερουοαλημ φ όνομα Συμεών,
β'24, και 6 άνθρωπος ούτος δίκαιος και εύλαβής, προο-
δεχόμενος παράκληοιν του Ίοραήλ, και πνεύμα

26 ήν άγιον έπ* αύτόν* και ήν αύτφ κεχρηματιομένον
νπό του πνεύματος του άγίον μή ίδειν θάνατον

27 πριν ή άν ιδχ) τον Χριοτόν κυρίου, και ήλΰεν
έν τφ πνεύματι εις το ιερόν* και έν τφ είοαγαγεϊν

16 W ηλϋον I W ανενρον 17 W όιεγνωριααν 19 hW
Μαριάμ | W ονμβ. 20 Τ ϊόον 22 W— τον 26 Η [η] | R— αν

15 οι ηοιμ. : pr και οι αν&ρωποι ΑΏζ 21 αννετελε-
σ&ησαν \ αντον 1° : το παιόιον Ώηιζ \ ωνομααΰη 22 αυτών :
— 435 αϊ αντον 2> 26 χεχρηματισμενος όε ην
145

SEGVNDVM LVCAM. 2,16-27.

caelum: pastores loquebantur ad invicem:
Transeamus usque Bethlehem, et videamus
hoc verbum, quod factum est, quod Dominus
ostendit nobis. Et venerunt festinantes: et 16
invenerunt Mariam , et Ioseph , et infantem
positum in praesepio. Videntes autem cogno- 17 10-12.
verunt de verbo, quod dictum erat Ulis de
puero hoc. Et omnes, qui audierunt, mirati 18
sunt: et de his, quae dicta erant a pastoribus
ad ipsos. Maria autem conservabat omnia 19 51.
verba haec, conferens in corde suo. Et re- 20
versi sunt pastores glorin'cantes, et laudantes
Deum in omnibus, quae audierant, et viderant
sicut dictum est ad illos.

Et postquam consummati sunt dies octo 21 1,31.5«.
ut circumcideretur puer: vocatum est nomen g4,Z
eius Iesus, quod vocatum est ab angelo prius
quam in utero conciperetur.

Et postquam impleti sunt dies purga- 22 lv 12.
tionis eius secundum legem Moysi, tulerunt
ilium in Ierusalem, ut sisterent eum Do-
mino , sicut scriptum est in lege Domini : 23 ex 13,2.12.15.
Quia omne masculinum adaperiens vulvam,
sanctum Domino vocabitur. et ut darent 24 lv 12,8; 5,11.
hostiam secundum quod dictum est in lege
Domini par turturum, aut duos pullos colum-
barum. Et ecce homo erat in Ierusalem, 25 is 40,1 5 4«,is.
cui nomen Simeon, et homo iste iustus, et ρ"ιΐ9,ιββ.
timoratus, expectans consolationem Israel, et ö'24,
Spiritus sanctus erat in eo. Et responsum 26
acceperat a Spiritu sancto, non visurum se
mortem, nisi prius videret Christum Domini. Et 27
venit in spiritu in templum. Et cum inducerent

15 £ usque ad | $ est, quod fecit Dom. et Ostend.
21 — puer 25 symeoii, it 34 20 ab

145 10

2,28-39. SEGVNDVM LVCAM.

puerum Iesum parentes eius, ut facerent se-
28 cundum consuetudinem legis pro eo: et ipse
accepit eum in ulnas suas, et benedixit Deum,
et dixit:

Gn 4β,3ο. 29 Nunc dimittis servum tuum Domine,
secundum verbum tuum in pace:
is 40,5 ; 52,10. Quia viderunt ocuii mei salutare tuum,

31 Quod parasti ante faciem omnium popu-
lorum.

is 42,6; 49,6; 32 Lumen ad revelationem gentium,
S5,Ict4iM7. e^ gloriam plebis tuae Israel.

33 Et erat pater eius et mater mirantes super
is 8,u. 34 his , quae dicebantur de illo. Et benedixit
tx'ilis! illis Simeon, et dixit ad Mariam matrem eius:
Ecce positus est hie in ruinam, et in resur-
rectionem multorum in Israel: et in signum,

35 cui contradicetur : et tuam ipsius animam
pertransibit gladius ut revelentur ex multis

36 cordibus cogitationes. Et erat Anna prophe-
tissa, filia Phanuel, de tribu Aser: haec pro-
cesserat in diebus multis, et vixerat cum viro

ι τ 5,5. 37 suo annis septem a virginitate sua. Et haec
vidua usque ad annos octoginta quattuor:
quae non discedebat de templo, ieiuniis, et

is 52,9. 38 obsecrationibus serviens nocte , ac die. Et
24'21' haec, ipsa hora superveniens , confitebatur
Domino: et loquebatur de illo omnibus, qui
expectabant redemptionem Israel.
39 Et ut perfecerunt omnia secundum legem
Domini, reversi sunt in Galilaeam in civitatem
suam Nazareth.

33 & > pater et mat. eius

34 cf 25 I — in 2°

37 § vidua erat

38 Israel ] hierusalem

146

Κανα Αονχαν 2,28--89.

τους γονείς το παιδίον Ίηοοϋν τον ποιήοαι αύτονς
κατά το είΰιομένον τον νόμον περί αϋτοϋ, και 28
αύτός έόέξατο αύτό εις τάς άγκάλας καϊ εύλόγηοεν
τον Φεόν καϊ εϊπεν*

νϋν άπολύεις τον δονλόν gov, δέοποτα, 29 αη ιβ,βο.

κατά το ρήμά gov έν είρήνη *

δτι ειδον οί όφβαλμοί μον tö ΰωτψιόν σον, 30ΐβ40,β;62,
δ ήτοίμαοας χατά ηοόύωτιον πάντων τών λαών, 31 ' '

φως είς άηοχάλνψιν έ&νών 32 ΐβ 42,β ; 49

και όόξαν λαον οον Ισραήλ. α<*Ίμ7.'
καϊ ήν ό πατήρ αύτον και ή μήτηρ ΰανμάζοντες 33
έπϊ τοις λαλονμένοις περί αύτον. και εύλόγηοεν 34 ΐβ β,π.
αύτονς Σνμεών και εϊπεν προς Μαριάμ την μητέρα Act 28,22.
αύτοϋ' ίδον ούτος κείται εις πτώαιν και άνάοταοιν \ f 2$?'
πολλών έν τφ Ίοραήλ και εις οημειον άντιλεγό- J 9>89i
μενον — καϊ οον δε αύτής την ψνχην διελεύοεται 35 j 19,25.
ρομφαία — , δπως άν άποκαλνφϋ'ώοιν έκ πολλών
L4 καρδιών όιαλογιομοί. Και ην "Αννα προφήτις, 36
ϋνγάτηρ Φανονήλ, έκ φνλής Άοηρ* αντη προβε·
βηκνια έν ήμέραις πολλοίς, ζήοαοα μετά άνδρός
έτη έπτά άπο της παρθενίας αύτής, και αύτη 37 ι τ 6,δ.
χήρα έως έτών όγδοήκοντα τεοοάρων, ή ούκ άφ-
ίοτατο τον ίερον νηοτείαις και δεήοεοιν λατρεύονοα
νύκτα και ήμέραν. και αύτη τή ώρα έπιοτάοα 38 ΐβ 62,9.
άνϋ'ωμολογεΐτο τφ $εφ και έλάλει περί αύτον '
πάοιν τοις προοδεχομένοις λύτρωοιν Ίερονοαλήμ.
15 Και ώς έτέλεοαν πάντα τά κατά τον νόμον 39
κνρίον, έπέοτρεψαν εις την Γαλιλαίαν εις πόλιν
έαντών Ναζαρέβ.

33 ο πατ. αντου κ. η μητηρ : hr Ιωαηφ καν η μητηρ
αντου (similiter 41.43.48; Mt 1,16) | μητηρ : Τ-}- αντον
35 δε : [R]— Κ 36 Η 'Άννα 39 Τ— τα | Η Ναζαρέτ,
it 51

27 ε&ος 32 — ε&νων 35 — εκ 37 — εως \ ναον
38 Ιερονα. : pr εν ΛΌηιζ : Ισραήλ &4S ag vgci
146

2,4ο— &2· Kam Λονκαν

es. ι,8ο. 40 Τό όέ παιδίον ηύξανεν καί έκραταιοϋτο πλη-
ρούμενον οοφία, καί χάρις $εοϋ ην έπ9 αύτό.
εχ 28,14-π. 41 Καί έπορεύοντο οί γονείς αύτοϋ κατ* έτος είς

42 Ίερονοαλήμ τη έορτη του πάοχα. Και δτε έγένετο 16
ετών δώδεκα, άναβαινόντων αύτών κατά τό εΰος
εχ ΐ2,ΐ8. 43 της έορτής, 1 καί τελειωοάντων τάς ήμέρας, έν τφ
ύποοτρέφειν αύτοϋς ύπέμεινεν Ίηοοϋς ό παις έν
Ίερονοαλήμ, καί ούκ έγνωοαν οί γονείς αύτοϋ.

44 νομίοαντες δε αύτόν είναι έν τη ουνοδία ήλΰον
ήμέρας όδόν και άνεζήτονν αυτόν έν τοις ουγγε-

45 νεϋοιν καί τοις γνωοτοϊς, και μη εύρόντες υπ-

46 έοτρειραν είς Ίερονοαλήμ άναζητοϋντες αύτόν. καί
έγένετο μετά ήμέρας τρεις ενρον αύτόν έν τφ
ίερφ καΰεζόμενον έν μέοφ των διδασκάλων καί

J 7»ΐδ. 47 άκονοντα αύτών καί έπερωτώντα αύτονς · έξ- 4,1

Mt 22,33. / * \ ■ * ΐ y f 9 ~— 3 \ «-

ιοταντο οε πάντες οι ακονοντες αύτου επι τη
48 ουνέοει καί ταις άποκρίοεοιν αύτοϋ. καί Ιδόντες
αύτόν έξεπλάγηοαν, * καί εϊπεν προς αύτόν ή μήτηρ Μ<
αύτοϋ9 τέκνον, τί έποίηοας ήμιν ούτως; Ιδού ό
28,4β. j 2,ιβ. 49 πατήρ οον κάγώ όδννώμενοι ζητοϋμέν οε. καί

Ρβ 26,8; 27,4. , , , , , s 2J- - ' "Λ

ειπεν προς αντονς* τι οτι εζητειτε με; ονκ ηοειτε
β,45; 18,34. 50 ότι έν τοις του πατρός μου δει είναι με; καί
αύτοί οϋ ουνήκαν τό ρήμα ό έλάλησεν αύτοις.
ι». 51 καί κατέβη μετ* αύτών καί ήλϋεν είς Ναζαρέΰ,
καί ήν ύποταοοόμενος αύτοις. καί ή μήτηρ αύτοϋ
όιετήρει πάντα τά ρήματα έν τη καρδία αύτής.
ism 2,26. 52 Καί Ίηοοϋς προέχοπτεν έν τή οοφία καί ήλικία χαϊ
κΓΐ4?ΐ8.' χάριτι Λαρά &εώ χαϊ άν&ρώτζοις.

40 RT σοφίας 41 οι γον. αντ. : hrv Joseph et Maria
(mater eius) 43 hr εγνω Ιωσ. και η μητηρ αντου 44 RT
συγγενεσιν 45 W ζητονντες 48 hrv — ιόον . . . καγω |
Η και εγω \ RT εζητουμεν 51 cf 39 | ρημ. : W-+- ταντα
52 HR— εν \ R— τη

40 εκρατ. : -f- πνευματι ΑΝζ \ εν αντω 42 εγ ενετό
αντω ετη ιβ' JUL \ ανεβηοαν ο* γονείς αυτόν έχοντες αντον \
αντων : -f- εις Ιεροσόλυμα Am^ \ εορτ. : -f- των αζυμων
43 απεμεινεν ο παις Ιησ. 48 οδυν. : -\- και λυπονμενοι

49 οιδατε 51 — και ηλιϊεν C*J)al
147

SEGVNDVM LVCAM. 2,40-52.

Puer autem crescebat, et confortabatur 40 .2. i,so.
planus sapientia: et gratia Dei erat in illo.

Et ibant parentes eins per omnes annos 41 ex 23, u 17.
in Ierusalem, in die sollemni Paschae. Et 42
eurri factus esset annorum duodecim, ascen-
dentibus illis lerosolymam secundum consue-
tudinem diei festi, consummatisque diebus, 43 ex 12,18»
cum redirent, remansit puer Tesus in ieru-
salem , et non cognoverunt parentes eius.
Existimantes autem ilium esse in coniitatu, 44
venerunt iter diei, et requirebant eum inter
cognatos, et notos. Et non invenientes, 45
regressi sunt in Ierusalem, requirentes eum.
Et factum est, post triduum invenerunt ilium 46
in templo sedentem in medio doctorum, audien-

-^tem illos, et interrogantem eos. Stupebant 47
autem omnes, qui eum audiebant, super pru-
dentia, et responsis eius. Et videntes admi- 48

^rati sunt. *Et dixit mater eius ad ilium:
Fili, quid fecisti nobis sic? ecce pater tuns,
et ego dolentes quaerebamus te. Et ait ad 49 .τ^,ιβ.
illos: Quid est quod me quaerebatis? nes- 23'4β'
ciebatis quia in his, quae patris mei sunt,
oportet me esse? Et ipsi non intellexerunt 50
verbum, quod locutus est ad eos. Et des- 51 19.
cendit cum eis, et venit Nazareth: et erat
subditus Ulis. Et mater eius conservabat
omnia verba haec in corde suo. Et Iesus 52 1 sm 2,20.
proficiebat sapientia, et aetate, et gratia n u%\
apud Deum, et homines.

42 in hierosolyma
40 — eos
5ϋ illos

147

3,1—11. SECVNDVM LVCAM.

3 Anno autem quintodecimo imperii Tiberii 1
Caesaris, procurante Pontio Pilato Iudaeam,
tetrarcha autem Galilaeae Herode, Philippo
autem fratre eius tetrarcha Ituraeae , et
Trachonitidis regionis , et Lysania Abilinae
2 tetrarcha, sub principibus sacerdotum Anna,
et Caipha: factum est verbum Domini super
irf?3i-i2 ^ Ioannem, Zachariae filium, in deserto. Ety
mc 1,2-8. venit in omnem regionem Iordanis, praedicans
baptismum poenitentiae in remissionem pec-
is 40,3-5. 4 catorum, sicut scriptum est in Libro sermo-
num Isaiae prophetae:

Vox clamantis in deserto:
Parate viam Domini:

rectas facite semitas eius:
5 omnis vallis implebitur:

et omnis mons, et Collis humiliabitur :
et erunt prava in directa:
et aspera in vias planas:
>,3o. Act 28,28. 6 et videbit omnis ca.ro salutare Dei.

Mt *s,». 7 Dicebat ergo ad turbas quae exibant mi|
' ' baptizarentur ab ipso : Genimina viperarum
quis ostendit vobis fugere a Ventura ira?

8 Facite ergo fructus dignos poenitentiae, et ne
coeperitis dicere: Patrem habemus Abraham.
Dico enim vobis quia potens est Deus de

9 lapidibus istis suscitare filios Abrahae. Iam
enim securis ad radicem arborum posita est.
Omnis ergo arbor non faciens fructum
bonum, excidetur, et in ignem mitte-
le tur. Et interrogabant eum turbae, di-^
11 centes: Quid ergo faciemus? Respondens

autem dicebat illis: Qui habet duas tunicas,

3,1 itureae 2 caiapha | dorn. ] dei

7 exiebant 8 potest

ϊ $ arboris | — bonum | exciditur | mittitur
148

Kata Λονχαν 3,ι— 11.

17 Έν ετει δε πεντεκαιδεκάτω τής ήγεμονίας Τιβε· 3
β»8 ρίου Καίσαρος, ήγεμονεύοντος Ποντίου Πειλάτον
της Ιουδαίας, καί τετρααρχοϋντος της Γαλιλαίας
Ήρφδου, Φίλιππου δε του αδελφού αύτοϋ τετρα-
αρχοϋντος της Ίτουραίας καί Τραχωνίτιδος χώρας,
καί Λυοανίου της Άβιληνής τετρααρχοϋντος, 1 έπϊ 2 j'81°8,13g
άρχιερέως "Αννα καί Καϊάφα, έγένετο ρήμα ΰεοϋ 3-ΐ8·
7,ι έπϊ Ίωάνην τον Ζαχαρίου υίόν έν τη έρήμφ. καί 3 Mt 8,1-12.

Ο > * ' ~ >Τ £ > ' Mc 1,2-8.

ηλνεν εις παοαν την περιχωρον του Ιοροανου κηρύσ-
σων βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν άμαρτιών, ώς γέ- 4 ΐβ 40,8-δ.
γραπται έν βίβλω λόγων Ήσαΐου τοϋ προφήτου*
φωνη βοώντος εν %\ έρήμφ*
ετοιμάσατε τψ όδον xvpiov,

ευθείας ποιείτε tag τρίβονς αντοϋ'
rtäöa φάραγξ πληρω^ησεται 5

χαϊ παν δρος x«i βοννος ταπεινω^ίί[ύεται,
xal εαται τα αχολιά εις ευθείας

χαι αί τρα^δίαι εις όόονς λείας*
χαϊ ο^εται παύα ύάρζ το ύωτήριον τοϋ &εοϋ. 6 2,so. Act 28,28
8,5 Έλεγεν οϋν τοις έκπορευομένοις όχλοις βαπτι- 7 ^ι3288'88·
σΰήναι ύπ' αύτοϋ* γεννήματα έχιδνών, τις ύπέ-
δειξεν ύμϊν φυγείν άπό τής μελλούσης οργής;
* ποιήσατε οϋν καρπούς άξιους τής μετανοίας* καί 8 Mt 3,8; 7,20.
μη άρξησϋε λέγειν έν έαυτοϊς* πατέρα έχο μεν τον Act 26'20'
Αβραάμ* λέγω γαρ ύμϊν ότι δύναται δ ΰεός έκ
τών λίΰων τούτων έγεϊραι τέκνα τφ Αβραάμ, ήδη 9
δε καί ή άξίνη προς την ρίζαν τών δένδρων κείται*
πάν οϋν δένδρον μη ποιούν καρπδν καλόν έκ-
β κόπτεται και είς πυρ βάλλεται. Και έπηρώτων 10 ACt2,37; ie,so
' αύτόν οί όχλοι λέγοντες* τί οϋν ποιήσωμεν ; άπο- 11
κριθείς δε ελεγεν αύτοϊς* ό %χων δύο χιτώνας

1 ηγεμονεύοντος : hr -\ εηιτοοπευοντος \- | Η Αβει-
ληνης 3 HR— την 8 hW αξωνς χαρηονς 9 Η
[καλόν]

3 Καϊφα 4 αυτού : νμων 7 υπ : ενώπιον 8 χαρηον
άξιον 9 χαρηονς χαλονς 10.12 ηοιηο. : + tv« οω&ωμεν
148

3,12—22. Κατ α Λονκαν

μεταδότω τ φ μη εχοντι, καί ό εχων βρώματα
ait 2ΐ,3ΐ. 12 ομοίως ποιείτω. ήλΰον όε καί τελώναι βαπτι- 18
σΰήναι καί είπαν προς αύτόν* διδάσκαλε, τί ποιψ

13 οωμεν; ό όε εϊπεν πρός αυτούς* μηδέν πλέον

14 παρά το διατεταγμένον ύμίν πράσσετε. έπηρώτων
όε αύτόν καί στρατευόμενοι λέγοντες* τί ποιψ
οωμεν καί ήμεις; καί εϊπεν αύτοϊς' μηδέν α όια-
οείοητε μηδέ συκοφαντήσητε, καί άρκεϊσΰε τοις

j ι,ΐ9-28. 15 ό'ψωνίοις υμών. Προοόοκώντος όε του λαού (is!
καί διαλογιζομένων πάντων έν ταϊς καρόίαις αύτών
περί του Ίωάνου, μη ποτε αύτός εϊη ό Χρωτός,

Act 13,25. 16 1 άπεκρίνατο λέγων πάσιν ο Ίωάνης** έγώ μεν ϋόατι ιο,ι
βαπτίζω υμάς* έρχεται δε ό Ισχυρότερος μου, ού
ούκ ειμί ικανός λύοαι τόν ιμάντα των ύποόημά-
των αύτοϋ' αύτός υμάς βαπτίσει έν πνεύματι

17 άγίω και πυρί* ού τό πτύον έν τη χειρί αύτοϋ ιι,}
όιακαΰαραι την άλωνα αύτοϋ καί συναγαγειν τόν
σιτον εις την άποΰήκην αύτοϋ, τό όε άχυρον

18 κατακαύσει πυρί άσβέστφ. Πολλά μεν ούν
Mt η,8.4. 19 και έτερα παρακαλών εύηγγελίζετο τόν λαόν ό

' όέ Ήρφόης ό τετραάρχης, έλεγχόμενος υπ* αύτοϋ

περί Ήρωόιάόος της γυναικός τοϋ άόελφοϋ αύτοϋ
και περί πάντων ων έποίησεν πονηρών ό Ήρφόης,
Act ΐ2,3. 20 1 προσέΰηκεν καί τοϋτο έπί πάσιν, κατέκλεισεν τόν
ml'^s-n. Ίωάνην έν φυλακή.
Mc j'ria" Έγένετο όέ έν τφ βαπτισϋηναι άπαντα τόν 20

εζ Ι,ι.' λαόν και Ίησοϋ βαπτισΰέντος και προσευχομένου 13'5
9,85. 22 άνεωχβήναι τόν ούρανόν, και καταβήναι τό πνεϋμα
ρ* 2,7. Gn 22,2. ^ ^ιον οωματίκφ ει0€ί ως τιεριστεράν έπ' αύτόν,

και φωνην έξ ούρανοϋ γενέσθαι* συ ει ό υιός μου

14 αντοις : Τ προς αντονς \ μηόε : Τ , μηόενα 16 hr—
αγιω 20 χατεχλ. : W pr χαι 22 αν . . . ενόοχηαα : hr
Η νιος μον ει αν, εγω σήμερον γεγεννηχα οε \-

14 ημείς : + wo» αωϋωμεν 16 επιγνονς τα διανοήματα
αντων ειπεν \ νμας 1° : + εις μετανοιαν | ο όε ερχόμενος
ιοχνροτερος μον εοτιν 18 παραινων 19 γνν. : -j- Φιλιππον
Ami 22 επ : εις

149

SECVNDVM LVCAM.

3,12-22.

det non habenti: et qui habet escas, similiter
faciat. Venerunt autem et publicani ut bapti- 12
zarentur, et dixerunt ad ilium: Magister, quid
faciemus? At ille dixit ad eos: Nihil amplius, 13
quam quod constitutum est vobis, facialis.
Interrogabant autem eum et milites, dicentes: 14
Quid faciemus et nos? Et ait illis: Neminem
concutiatis, neque calumniam faciatis: et con-
tenti estote stipendiis vestris. Existimante 15 .τ 1,19-28.
autem populo, et cogitantibus omnibus in
cordibus suis de Ioanne, ne forte ipse esset

Y Christus : respondit Ioannes, dicens omnibus : 16 Act 13,25.
Ego quidem aqua baptizo vos : veniet autem J 13,d'
fortior me, cuius non sum dignus solvere
corigiam calceamentorum eius: ipse vos bapti-

y zabit in Spiritu sancto, et igni : cuius venti- 17
labrum in manu eius, et purgabit aream suam,
et congregabit triticum in horreum suum,
paleas autem coniburet igni inextinguibili.
Multa quidem, et alia exhortans evangelizabat 18

Y populo. Herodes autem tetrarcha cum cor- 19 m 14,3.4.
riperetur ab illo de Herodiade uxore fratris Me 6'17,18,
sui, et de omnibus malis, quae1 fecit Herodes,

1 adiecit et hoc super omnia, et inclusit loan- 20

nem in carcere. μ?^28117<

Factum est autem cum baptizaretur omnis 21 mc
populus, et Iesu baptizato, et orante, apertum Ez Ί',ι'.
est caelum: et descendit Spiritus sanctus 22 9,35.
corporali specie sicut columba in ipsum: et Γ»
vox de caelo facta est: Tu es filius meus

13 — quod

14 et 4° ] § sed

16 venit I § — eins | $ i^ue , it 17
is populum
20 supra

149

3,23-4,2. SEGVNDVM LVGAM.

M?^~i-8i7 ^ dilectus, in te complacui mihi. Et ipse-'"
' 4,22. Iesus erat incipiens quasi annorum triginta,

24 lit putabatur, filius Ioseph, qui fuit Heli, 1 qui
fuit Mathat , qui fuit Levi , qui fuit Melchi,

25 qui fuit Tanne , qui fuit Joseph \ 1 qui fuit
Mathathiae, qui fuit Amos, qui fuit Nahum,

26 qui fuit Hesli , qui fuit Nagge , 1 qui fuit
Mahath, qui fuit Mathathiae, qui fuit Semei,

3 Esia33 2' ^~ I°sePn> φΐί fuit Iuda, 1 qui fuit Ioanna,

qui fuit Resa , qui fuit Zorobabel , qui fuit

28 Salathiel, qui fuit Neri, 1 qui fuit Melchi, qui
fuit Addi, qui fuit Cosan, qui fuit Elmadam,

29 qui fuit Her, 1 qui fuit Iesu, qui fuit Eliezer
qui fuit lorim, qui fuit Mathat, qui fuit Levi,

30 ι qui fuit Simeon, qui fuit Iuda, qui fuit Ioseph,
ι sm ie,i.i3. 31 qui fuit Iona, qui fuit Eliakini, 'qui fuit Melea,

~ ' m ' ' qui fuit Menna , qui fuit Mathatha , qui fuit
mh 4,22. 32 Nathan , qui fuit David , 1 qui fuit Iesse , qui
fuit Obed , qui fuit Booz , qui fuit Salmon,
ι chr 2,1 es. 33 qui fuit Naasson, 1 qui fuit Aminadab, qui fuit
Gn^i 2 3* Aram, qui fuit Esron, qui fuit Phares, qui fuit
&0hVi242^ ^ Iuc*ae> 1 ^ IaC0DJ °ίιπ fuit Isaac, qui fuit
' ' 35 Abrahae, qui fuit Thare, qui fuit Nachor, 1 qui
fuit Sarug, qui fuit Ragau, qui fuit Phaleg.
^^5,3-32. 36 qui fuit Heber, qui fuit Sale, 1 qui fuit Gainan,
' ' qui fuit Arphaxad, qui fuit Sem, qui fuit Noe,
Gn π,ιο; 4,25. 37 qui fuit Lamech, 1 qui fuit Mathusale, qui fuit
Henoch, qui fuit Iared, qui fuit Malaleel, qui
Gn 5,1-3. 38 fuit Gainan, 1 qui fuit Henos, qui fuit Seth,

l l3 qui fuit Adam, qui fuit Dei.
Mt 4,i-ii. 4 Iesus autem plenus Spiritu sancto regres-^
' gVc/ sus est a Iordane : et agebatur a Spiritu in
2 desertum 1 diebus quadraginta, et tentabatur a

22 complacuit 24 matthat , Η 29. \ % Iamne
|jP iannae 25 matthathiae , H 26. | naum | esli | naggao
iiti maath | iosech | ioda 27 iohanna {cf. p. 151

150

Kara Αονκαν 3f23— 4,2.

21 ό άγαπητός, έν οοί εϋόόκηοα. Και αύτός ην 23 μ?μ-ι7.
4'8 Ίηοονς άρχόμενος ώοεί έτών τριάκοντα, ων νίός, i'*2*! j . 10 87

ώς ένομίζετο, Ίωοήφ, του Ήλεί 1 του Ματΰάτ του 24
Λευει του Μελχει του Ίανναί του Ίωοήφ 1 του 25
ΜατταΜου του Άμως του Ναούμ του ΈσλεΙ του
Ναγγαί 1 του Μαάΰ του Ματταΰίον του Σεμεείν 26
του Ίωοήχ του Ίωόά 1 του Ίωανάν του Ψηοά του 27 ι ehr 3,17.

22 Ζοροβάβελ * του Σαλαΰιήλ του Νηρεί 1 του Μελχει 28 Eerft 8,2#
του Άόόει του Κωοάμ του Έλμαόάμ του Ήρ 1 του 29
Ίηοοϋ του Έλιέζερ του Ίωρείμ του ΜαΦΦάτ του

Λευει 1 του Συμεών του Ίούόα του Ίωοήφ του Ίωνάμ 30
του Έλιακείμ 1 του Μελεά του Μεννά του Ματταΰά 31 \ |™ i^*.18,
2S *τοϋ Ναΰάμ του Δαυείό 1 του Ίεοοαί του Ίωβήό του 32 Rth 4,22.
Βοός του Σαλά του Νααοοών 1 του Άμιναόάβ του 33 ι ehr 2,1 88.
Άόμείν του Άρνεί του Έορώμ του Φαρές του Ίούόα ^ ss-

24 1 του Ιακώβ του Ίοαάκ * του Αβραάμ του θάρα του 34 η,ιό-2β.
Ναχώρ 1 του Σερούχ του Ψαγαϋ του Φάλεκ του *Εβερ 35 1 ***** 1,24-27'
του Σαλά 1 του Καϊνάμ του Άρφαξάό του Σήμ του 36 ?ci£'8i78i2-4.
Νώε του Λάμεχ 1 του Μαΰουοαλά του 'Ενώχ του 37 βη ιι,ιο ; 4,25.
Ίάρετ του Μαλελεήλ του Καϊνάμ 1 του 'Ενώς του 38 βη δ,ι-β.
Σήϋ> του Άόάμ του ΰεοϋ.

25 Ίηοοϋς όε πλήρης πνεύματος άγιου ύπέατρεψεν 4 Mt^i-ii.
Μ άπό του Ίορόάνου, και ήγετο έν τφ πνεύματι έν Mc ^12,18-

τη έρήμω 1 ήμέρας τεοοεράκοντα πειραζόμενος ύπό 2

55 — 31 ην δε Ιηαους ως ετων λ' αρχόμενος ως ενομιζετο
είναι υιος Ιωσήφ του Ιακώβ τ. Μαΰΰαν τ. Ελεάζαρ τ. Ελιουό
τ. Ιαχειν τ. Σαόωκ τ. Αζωρ τ. Ελιακείμ τ. Αβιουό τ. Ζορο-
βάβελ τ. Σαλαΰιηλ τ. ϊεχονιου τ. Ιωακείμ τ. Ελιακειμ τ.
Ιωσεια τ. Αμως τ. Μαναααη τ. Εζεκεια τ. Αχας τ. Ιωαΰαν
τ. Οζεια τ. Αμαοιου τ. Ιωας τ. Οχοζιου τ. Ιωραμ τ. Ιωοαφαό
τ. Αααφ τ. Αβιουό τ. Ροβοαμ τ. Σολομών τ. Δαυειό
32 Βοοζ Mmt \ Σαλμων ΑΤ)ζ 35 Σερουκ 36 — τ. Καιν.
150

4,3—16. Kara Λονκαν

του διαβόλου, * Kai ουκ έφαγεν ούόέν εν ταϊς ιβ;
ήμέραις έκείναις, καί ουντελεοΰειοών αυτών έπεί-
π.». 3 ναοεν. εϊπεν δε αύτφ ό διάβολος· εί υιός ει του
Dt 8,8. 4 $εοϋ, είπε τφ λίϋω τούτω Ινα γένηται- άρτος, και
άπεκρίΰη προς αυτόν ο Ίηοοϋς· γέγραπται ότι
5 ονκ in* αρτω μόνω ζηΰεται δ άν&ρωποζ. Και 26
άναγαγών αύτόν εδειξεν αύτφ πάοας τάς βαοι-
ΑΡ ΐ8,2. 6 λείας της οικουμένης εν οτιγμη χρόνου, καί ειπεν
1 ~ ' αύτφ ό διάβολος* οοι δώοω την έξουοίαν ταύτην
άπαοαν καί την δόξαν αυτών, ότι έμοϊ παραδέ-
7 δοται καί φ εάν ϋέλω δίδωμι αυτήν ου οϋν έάν Ι
Dt β,ΐ8.η. 8 προοκυνήοης ενώπιον έμοϋ, εοται οοϋ πάσα. καί '
αποκρίσεις ό Ίηοοϋς εϊπεν αύτφ· γέγραπται· Ttpoü-
χυνηοεις xvpiov τον &εόν ΰον χαι αντω μόνω λα-
εβ 8,8. 9 τρενΰεις. "Ηγαγεν δε αυτόν εις Ίερουοαλήμ καί 27
η θ'27' εοτηοεν έπι το πτερύγων του ίεροϋ, καί ειπεν
αύτφ · εί υιός ει του Ψεοϋ, βάλε οεαυτόν έντεϋΦεν
ρ· βι,π.ΐί. 10 κάτω· γέγραπται γαρ ότι τοΐ$ άγγέλοΐζ αντον
11 εντελειται ηερϊ ΰον τον διαφνλάζαι ΰε, και ότι
εηϊ χειρών άρονΰίν ΰε, μή ποτε ηροαχό^^ ttpög
Dt β,ΐ6. 12 Xifrov τον πόδα ΰον. και άποκριΰεις εϊπεν αύτφ
6 Ίηοοϋς ότι ειρηται· ονκ εχιζειράΰεις χνριον τον
j ΐ4,8ο. η 4,ΐδ. 13 &εόν ΰον. Και ουντελέοας πάντα πειραομόν ό 28
διάβολος άπέοτη άπ' αύτοϋ άχρι καιρού,
μΛ*'ι8-:ι7. Π Και ύπέοτρειρεν ό Ίηοοϋς έν τη δυνάμει του ι J
Mc 1,14.16. πνεύματος εις την Γαλιλαίαν και φήμη έξήλ&εν
15 κα#' όλης της περιχώρου περί αύτοϋ, καί αύτός
έδίδαοκεν έν ταις ουναγωγαϊς αύτών, δοξαζόμενος
ιβ-30: πάντων,
^ηΙ^Ϊ-Ι' 16 Kai ήλΰεν εις Ναζαρά, ού ην τεΰραμμένος, 29*

' * 18,|

6 HR αν 8 hW αντω ειπεν ο (h[o]) Ιησ. | HR κνρ. τ.
&εον οον προσχνν. 9 Η [αντω] 16 hT ανατεΰραμμενος

2 σατανά | ουδέν : 4- ουδε επιεν W*a 3 ειηε ινα οι
λι&οι ούτοι άρτοι γενωνται 4 fin -f- αλλ εν (επι) παντι

ρηματι ΰεον 1>{ζ) δ αντον : -{- εις ορος νψηλον Αζ : εις '
ο. ν, λιαν D I τον χοομον 8 αντω 1° : νπαγε οηιοω μον
ηατανα Α>ηζ 13 χρονον

151

SECVNDVM LVCAM.

4,3-16.

r,diabolo. *Et nihil manducavit in diebus
illis: et consummates illis esuriit. Dixit autem 3
illi diabolus: Si filius Dei es, die lapidi huic
ut panis fiat. Et respondit ad ilium Iesus : 4 m e,s.
Scriptum est: Quia non in solo pane vivit
homo, sed in omni verbo Dei. Et duxit 5
ilium diabolus in montem excelsum, et osten-
dit illi omnia regna orbis terrae in momento
temporis, 1 et ait illi: Tibi dabo potestatem 6
hanc universam , et gloriam illorum : quia
mihi tradita sunt: et cui volo do ilia. Tu 7
ergo si adoraveris coram me, erunt tua omnia.
Et respondens Iesus, dixit illi: Scriptum est: 8 Dt e,i3.u.
Dominum Deurri tuum adorabis, et illi soli
servies. Et duxit ilium in Ierusalem, et 9 κζ 8,s.
statuit eum super pinnam templi, et dixit
illi: Si filius Dei es, mitte te hinc deorsum.
Scriptum est enim quod Angelis suis man- JO i»« 91,11.12.
davit de te, ut conservent te: et quia in 11
manibus tollent te, ne forte oifendas ad lapi-
dem pedem tuüm* Et respondens Iesus, ait 12 m 6,1c
illi: Dictum est: Non tentabis Dominum Deum
tuum. Et consummata omni tentatione, dia- 13 11 4,15.
bolus recessit ab illo, usque ad tempus.

Et regressus est Iesus in virtute Spiritus 14 Mt^i-ii.
in Galilaeam , et fama exiit per universam Mc ^14-15*
regionem de illo. Et ipse docebat in syna- 15
gogis eorum , et magnilicabatur ab omnibus.

Et venit Nazareth, ubi erat nutritus, 16 Mt* 3,53-58.

Mc 6,1-6.

4 > pano solo I vivet 5 — in mont. exc.
6 illi ] ei 7 § si procidens i) supra 10 mandabit
151

4,17-27. SEGVNDVM LVGAM.

Act 17,2 ; 22,3. et intravit secundum consuetudinem suam die
is 6i,i.2; 58,6.17 sabbati in synagogam, et surrexit legere. Et
traditus est illi Liber Isaiae prophetae. Et ut
revolvit librum, invenit locum ubi scriptum erat:
Mt 5,3; ii,5. 18 Spiritus Domini super me:

propter quod unxit me, evangelizare paupe-
ribus

misit me, sanare contritos corde,
praedicare captivis remissionem, et caecis
visum,

dimittere confractos in remissionem,
i.v 25,io. 19 praedicare annum Domini acceptum, et diem
Act 6'1δ' retributionis.

20 Et cum plicuisset librum, reddidit ministro, et
sedit. Et omnium in synagoga oculi erant in-
Mt 5,i7. 21 tendentes in eum. Coepit autem dicere ad illos:
Quia hodie impleta est haec scriptura in auribus
.ι 6,42. 22 vestris. Et omnes testimonium illi dabant: et γ
E 4,29' mirabantur in verbis gratiae, quae procedebant
de ore ipsius, et dicebant: Nonne hie est filius
Mt 4,i3. 23 Ioseph? Et ait illis : Utique dicetis mihi banc ~
similitudinem : Medice cura teipsum : quanta
audivimus facta in Capharnaum , fac et hie
j 4,44. 24 in patria tua. Ait autem : Amen clico vobis, ~
quia nemo propheta acceptus est in patria
ι Kg π,ι.9; 25 sua. In veritate dico vobis, multae viduae**
18jc 5,i7. erant in diebus Eliae in Israel, quando clau-
suni est caelum annis tribus, et mensibus sex:
cum facta esset fames magna in omni terra:
26 et ad nullam illarum missus est Elias , nisi
in Sarepta Sidoniae, ad mulierem viduam.
2 Kg 5,i4. 27 Et multi leprosi erant in Israel sub Elisaeo
propheta: et nemo eorum mundatus est nisi

17 > proph. esaiae 18 $ pauperibus, misit me s. |
— san. contr. corde | (© inc. v. 19 praedicare capt.)
22 > Alius est 25 esset ] est 26 sareptha [cf. p. 153)

152

Kara Λονκαν 4,17— 27.

καί είσήλΰεν κατά το είωΰος αύτφ έν τη "ήμερα 2,4ΐ.
των σαβ βάτων εις την σνναγωγήν , καί άνέοτη ct 1 * 5 2'δ
άναγνώναι. και έπεδόϋη αύτφ βιβλίον του προ- 17 is 61,1.2 5 δβ,β.
φήτον Ήοαΐου, και άνοίξας το βιβλίον ενρεν [τον]
τόπον ού ην γεγραμμένον

πνεύμα χνρίον έιζ* έμε, 18 Mt 5,8; 11,5.

οί εϊνεκεν εχριύεν με εναγγελίύαΰ&αι ητωχοΐξ,
άπέύταλκέν με κηρυζαι αίχμαλώτοις ϊχφεύιν καί

τνφλοϊξ άνάβλεψιν,
αηούτεΧΚαι τε&ρανύμένονς έν άφέΰει,

χηρυζαι ένιαντδν χνρίον όεχτόν. 19 lv 26,10.

καί πτύξας το βιβλίον άποδούς τφ υπηρέτη έκά- 20 Act β,ΐδ.
ΰιοεν καί πάντων οί όφΰαλμοί έν τη συναγωγή
ηοαν άτενίζοντες αύτφ. ήρξατο δέ λέγειν προς 21 μι 5,ΐ7.
αύτούς δτι οήμερον πεπλήρωται ή γραφή αύτη
ΐ9,ι έν τοις ώοϊν υμών. και πάντες έμαρτύρονν αύτφ 22 j 6,42.
καί έΰαύμαζον έπι τοις λόγοις της χάριτος τοις Ε 4,29'
έκπορευομένοις έκ τοϋ στόματος αϋτοϋ, καί έλεγον
ζο,ιο ουχί υίός έοτιν Ιωσήφ ούτος; καί ειπεν προς 23 8,3ΐ.

αύτούς' πάντως έρεϊτέ μοι την παραβολήν ταύτην Γκ^,Ι^Λ12,
Ιατρέ, ΰεράπευσον σεαυτόν* δοα ήκούσαμεν γενό- Sir 18'20,
μενα είς την Καφαρναούμ, ποίηοον και ώδε έν
2ΐ,ι τη πατρίδι οου. ειπεν δέ' άμην λέγω ύμϊν δτι 24 j 4,44.

ούόείς προφήτης δεκτός έοτιν έν τη πατρίδι αύτοϋ.
|»,ιο έπ' άληΰείας δε λέγω ύμϊν, πολλαί χήραι ηοαν έν 25 ι rs ΐ7,ι.«ϊ
ταϊς ήμέραις Ηλείου έν τφ Ισραήλ, δτε έκλείσΰη jc\%.
ό ούρανδς έπι έτη τρία καί μήνας εξ, ως έγέ-
νετο λιμός μέγας έπι πάσαν την γήν, καί προς 26
ούδεμίαν αυτών έπέμφΰη Ηλείας ει μη εις Σά-
ρεπτα rife Σιδωνίας npög γννάΐχα χψαν. καί 27 2 ng 5,14.
πολλοί λεπροί ηοαν έν τφ Ιοραήλ έπι Έλιοαίου
τοϋ προφήτου, καί ούδείς αύτών έκαιϊαρίσΰη εί

17 Τ αναπτνξας \ [τον] : RW- Τ 18.19 Η χηρνξαί 24 Τ
εαντου 25 νμιν : T-j- οτι \ em : [R]— Κ 27 HR Έλιοαιον

17 αυτω ο προφήτης Ησαΐας 24 αμην αμην 26 Σιόωνος Ενηζ
152

4,28—40.

Κατ α Λονκαν

2,34 β. 28 μη Ναιμάν ό Σύρος, και έπλήοΰηοαν πάντες
j 8,η»; ιο,39. 29 ΰνμον έν τή συναγωγή άκούοντες ταϋτα, και
άναστάντες έξέβαλον αυτόν έξω της πόλεως, και
ηγαγον αύτόν έως όφρύος του δρους έφ' οϋ ή πόλις
φκοδόμητο αύτών, ώοτε κατακρημνίοαι αύτόν
31 37. 30 αύτός δε διελϋών δια μέοου αύτών έπορεύετο.
Mc Mt'^is χατ/^^εν Β(ζ Καφαρναοϋμ πόλιν της 30

j 2,1*. Γαλιλαίας. και ήν διδάσκων αύτούς έν τοις 23,8i
Mt j2?*4e! 82 οάββαοιν και έξεπλήοοοντο έπί τη διδαχή αύτοϋ, 24,2
33 δτι έν έξονσία ην ό λόγος αύτοϋ. και έν τη £ J
συναγωγή ην άνθρωπος έχων πνεύμα δαιμονίου Λ
je 2,ιθ. 34 άκαΰάρτου, και άνέκραξεν φωνή μεγάλη* 1 έα, τί
ι κ6 ινβ! ^ιν και 00 ί Ίηβοϋ Ναζαρ7)νέ; ήλΰες άπολέοαι
36 ήμας; οιδά οε τις εί, ό άγιος του $εοϋ. και
έπετίμηοεν αύτφ ό Ίηοοϋς λέγων φιμο^ητι και
έξελθε άπ' αύτοϋ. και ριψαν αύτόν το δαιμόνιον
είς το μέσον έξήλϋεν άπ' αύτοϋ μηδέν βλάψαν
36 αύτόν. και έγένετο ϋάμβος έπί πάντας, και
ουνελάλουν προς άλλήλονς λέγοντες9 τις ό λόγος
ούτος, δτι έν έξουσία και δυνάμει έπιτάσσει τοΊς
η; 5,ΐ5.37 άκαϋάρτοις πνεύμαοιν και έξέρχονται; και έξεπο-
3β ^ ρεύετο ήχος περί αύτοϋ είς πάντα τόπον της
Mt 8,14-17. 38 περιχώρου. Άναοτάς δε άπό της συναγωγής 9 31
mc 1,29-39. εΐοήλϋ'εν είς την οίκίαν Σίμωνος. πενΰερά δε 2<Μ
τοϋ Σίμωνος ην συνεχόμενη πυρετφ μεγάλω, και
Act 28,8. 39 ήρώτησαν αύτόν περί αύτής. και έπιοτάς έπάνω
αύτής έπετίμηοεν τφ πυρετφ, και άφηκεν αύτήν
*μ "μ παραχρήμα δε άναστάσα διηκόνει αύτοις. Δύ- ιο\
Act 28,9'. νοντος δε τοϋ ήλιου άπαντες δοοι εϊχον άσΰενοϋντας
νόοοις ποικίλαις ηγαγον αύτούς προς αύτόν ό δε

35 HR ρΙψαν 40 hRT πάντες

31 Γαλιλ. : -}- *VV παραΰαλαοσιον εν οριοις Ζαβουλων
χαι Νεφΰαλειμ 33 πνεύμα δαιμόνων αχα&αρτον 34 — εα \
ημας ωόε απολεααι 35 μεοον : -{- αναχρανγαοαν τε 37 εξηλΰεν
η αχοη 38 Σιμ. 1° : -\- χαι Ανδρέου \ χατεχομενη 39 ωοτε
ανασταααν αντην διαχονειν αντοις

SECVNDVM LVGAM.

4,28—40.

Naaman Syrus. Et repleti sunt omnes in 28
synagoga ira, haec audientes. Et surrexerunt, 29
et eiecerunt ilium extra civitatem: et duxerunt
ilium usque ad supercilium montis, super quern
civitas illorum erat · aedificata ut praecipita-
rent eum. Ipse autem transiens per medium 30
23 illorum, ibat. mciTsI-m.
τ Et descendit in Capharnaum civitatem 31 j»,«.3"
yGalilaeae, ibique docebat illos sabbatis. Et 32 Mt 7,28.29.
^ stupebant in doctrina eius, quia in potestate J 7'46,
j erat sermo ipsius. Et in synagoga erat homo 33
habens daemonium immundum, et exclamavit
voce magna, ■ dicens: Sine, quid nobis, et tibi 34
Iesu Nazarene? venisti perdere nos? scio te
quissis, Sanctus Dei. Et increpavit ilium 35
Iesus, dicens: Obmutesce, et exi ab eo. Et
cum proiecisset ilium daemonium in medium,
exiit ab illo, nihilque ilium nocuit. Et factus 36
est pavor in omnibus, et colloquebantur ad
invicem, dicentes: Quod est hoc verbum,
quia in potestate et virtute imperat immundis
^spiritibus, et exeunt? Et divulgabatur fama 37
- de illo in omnem locum regionis. Surgens 38 Mt3®-**;
autem Iesus de synagoga, introi.vit in domum mc ι',29-θβί
Simonis. Socrus autem Simonis tenebatur
magnis febribus: et rogaverunt ilium pro
ea. Et stans super illam imperavit febri: et 39
dimisit illam. Et continue surgens, ministra-
bat illis. Cum autem sol occidisset: 40 11,23.
omnes, qui habebant infirmos variis lan- Mc 5'*3'
guoribus, ducebant illos ad eum. At ille

{ad p. 152) 27 helisaeo | neman
29 supra 34 quis ] |tt qui

35 incr. illi | ab illo
38 — Iesus
40 > sol aut.

4,41—5,7.

SEGVNDVM LVCAM.

Mt 8,20. 41 singulis mantis imponens , curabat eos. Exi- *
3,11.12. bant autem daemonia a multis clamantia, et
dicentia: Quia tu es iilius Dei: et increpans
non sinebat ea loqui: quia sciebant ipsum
42 esse Christum. Facta autem die egressus ~*
ibat in desertum locum, et turbae requirebant
eum, et venertint usque ad ipsum: et detine-
8,i.43 bant ilium ne discederet ab eis. Quibus ille
ait: Quia et aliis civitatibus oportet me
evangelizare regnum Dei: quia ideo missus
Mt 4,£i 44 sum. Et erat praedicans in synagogis Ga-
lilaeae.

iftVi8-s2 Factum est autem, cum turbae irruerent ~

mc iiie-2o. in eum, ut audirent verbum Dei, et ipse
2 stabat secus stagnum Genesareth. Et vidit
duas naves stantes secus stagnum : piscatores
'ό autem descenderant, et lavabant retia. Ascen-
dens autem in tinam navim, quae erat Si-
monis, rogavit eum a terra reducere pusilluim
j 2i,o. 4 Et sedens docebat de navicula turbas. 'Ut ces-f
savit autem loqui, dixit ad Simonem : Due in

5 altum, et laxate retia vestra in capturam. Et
respondens Simon, dixit illi: Praeceptor, per
totam noctem laborantes, nihil cepimus : in verbo

6 autem tuo laxabo rete. Et cum hoc fecissentt
concluserunt piscium multitudinem copiosam,

7 rumpebatur autem rete eorum. Et annuerunt
sociis, qui erant in alia navi ut venirent, et

41 exiebant
6.3 navem

Kara Λονκαν 4f4i— 5,7.

ένί έκάοτφ αύτών τάς χείρας έπιτιΰεις έΰεράπενεν
8 αύτούς. έξήρχετο δε και δαιμόνια άπο πολλών, 41 Mt 8,29.
κρανγάζοντα καί λέγοντα δτι ού εί 6 νιος τον $εον. Act ιβ,π L
καί έπιτιμών ούκ εϊα αύτά λαλειν, δτι ηδειοαν

* τον Χριοτον αύτον είναι. Γενομένης δε ήμέρας 42
8 έξελΰών έπορεύΰη εις έρημον τόπον καί οι όχλοι

έπεξήτονν αϋτόν, καί ήλΰον εως αύτον, καί κατ-
ειχον αντον τον μη πορενεοΰαι άπ' αύτών. ό 43 β,ι.
δε είπεν προς αύτονς δτι και ταϊς έτέραις πόλεοιν
εύαγγελίοαονχαί με δει τήν βαοιλείαν τον ΰεον,
I δτι έπϊ τοντο άπεοτάλην. καί ην κηρύοοων ε/ς44Μΐ4,8β.
τάς σνναγωγάς της Ιουδαίας.

D Έγένετο δε έν τφ τον δχλον έπικεϊαΰαι αύτφ 5 Mt 4*18-28.
και άκούειν τον λόγον τον ΰεον, καϊ αύτός ην έοτώς Mc ^16-20*
παρά την λίμνην Γεννηοαρέτ, καί εϊδεν πλοία 2
δύο έοτώτα παρά την λίμνην οι δε άλεεις άπ'
αύτών άποβάντες επλννον τά δίκτνα. έμβάς δέ 8
ε! ς εν τών πλοίων, δ ήν Σίμωνος, ήρώτηοεν αύτον
άπο της γης έπαναγαγεϊν όλίγον καΰίοας δε έκ

* τον πλοίον έδίδαοκεν τονς δχλονς. ώς δε έπαύ· 4 J 2ΐ,β.
οατο λαλών, εϊπεν προς τον Σίμωνα' έπανάγαγε

είς το βάΰος, και χαλάοατε τά δίκτνα ύμών είς

άγραν. καί άποκριΰεϊς Σίμων εϊπεν έπιοτάτα, 5

δι9 δλης ννκτός κοπιάοαντες ούδεν έλάβομεν έπϊ

όέ τφ ρήματί οον χαλάοω τά δίκτνα. καί τοντο 6 Nu 11,22.

ποιήοαντες οννέκλειοαν πλήΦος ίχΦύων πολύ*

διερήοοετο δε τά δίκτνα αύτών. και κατένενσαν 7

τοΐς μετόχοις έν τφ έτέρω πλοίω τον έλΰόντας

40 h ε'&εραπευσεν 41 hT εξηρχοντο | HR κραξοντα
43 hW δει με 44 Ιουδαίας : Η hr |- RT Γαλιλαιας 5,2 Τ
ιδεν I hT δυο πλοιάρια W πλοιάρια δ. R δυο πλοία \
W αλιείς | hT έπλυναν W απεπλυνον 3 Τ εν τω πλοιω
5 όλης : W+ της 7 εν : W pr τοις

42 επειχον 5,3 ολίγον : οοον οσον 5 διδαοκαλε
6.6 επι δε τω ρ. σον ου μη παρακουσομαΐ' και ενιϊνς
χαλαααντες τα δίκτνα 6 ωοτε τα δίκτυα ρηααεαΰαι
1Γ»4

5,8— 16. Kara Λονκαν

ουλλαβέοθαι αύτοϊς· και ήλθαν, και έπληοαν
Act ιο,2β. 8 άμφότερα τά πλοία ώοτε βυθίζεοθαι αϋτά. ίδών si, ι
1 ' δε Σίμων Πέτρος προοέπεοεν τοϊς γόναοιν Ίηοοϋ
λέγων έξελθε άπ' έμον, ότι άνήρ αμαρτωλός είμι,
9 κύριε, θάμβος γαρ περιέοχεν αύτόν και πάντας I
τους ούν αύτφ έπί τη άγρα των ιχθύων η οννέ-
Mt 18,47. ίο λαβον, ομοίως δε και Ίάκωβον και Ίωάνην νιους
1 * Ζεβεόαίου, οι ήοαν κοινωνοί τφ Σίμωνι. * και είπεν 32,8
προς τον Σίμωνα 6 Ίηοοϋς* μη φοβοϋ' άπό του
Mt 19,27. 11 νυν άνθρώπους έοη ζωγρών. και καταγαγόντες
τά πλοία έπί την γήν, αφέντες πάντα ήκολού-
θηοαν αύτφ.

it 8,ι-4. 12 Kai έγένετο εν τφ είναι αύτόν εν μιή. των ΐ2\
ci,4o-46. πόλεων και ιδού άνήρ πλήρης λέπρας* ίδών δε 83»!
τον Ίηοοϋν, πεοών έπί πρόοωπον έδεήθη αύτοϋ
λέγων* κύριε, εάν θέλης, δύναοαί με καθαρίοαι.
13 και έκτείνας την χείρα ηψατο αύτοϋ λέγων θέλω,
καθαρίοθητι* και εϋθέως ή λέπρα άπήλθεν άπ'
lv 18,49; 14 αύτοϋ. και αύτός παρήγγειλεν αύτφ μηδενϊ ειπείν,
' ~ ' αλλά άπελθών δεϊζον οεαυτόν τω ίερεΐ, και προο-
ένεγκε περί του καθαρισμού οου καθώς προο-
4,ΐ4.87. 15 έταξεν Μωϋοής, εις μαρτύριον αύτοΐς. διήρχετο 36
όέ μάλλον δ λόγος περί αύτοϋ, και ουνήρχοντο 84,3
όχλοι πολλοί άκούειν και θεραπεύεοθαι από των
mc ι,36. 16 ασθενειών αύτών αύτός δε ην ύποχωρών εν ταις ss,5
έρήμοις και προοευχόμενος.

7RWi;Hov 9η: Κ ων lOK—o 10 s hr ηααν όε κοινωνοί
αυτόν Ιάκωβος και Ιωανης υιοι Ζεβεόαίου · ο όε ειπεν αυτοις
Δεύτε και μη γινεο'&ε αλιείς ιχθύων, ποιήσω γαρ υμας
αλιείς αν&ρωπων οι όε ακουααντες πάντα κατελειψαν επι
της γης και ηκολου&ησαν αυτω 13 λεγ. : Τ ειπών 14 εις
μαρτ. αυτ. : hr -\ ινα εις μαρτύρων ην (ι. β. η) νμιν τούτο \-

7 βοηΰειν 8 λεγ. : -|- παρακαλώ 9 — και π. τ. ο. αυτω
12 ανηρ λεπρός \ επεοεν et — εόεηΰ. αυτού 13 η . . . αυτού :
εκαϋαριοϋη 14 fin + ο όε εξελΰων ηρξατο κηρυοοειν και
όιαφημιξειν τον λογον ωοτε μηκετι όυνασ'&αι αυτόν φανερως
εις πολιν εισελΰειν, αλλα εξω ην εν ερημοις τοποις και
ουνήρχοντο προς αυτόν και ηλϋεν πάλιν εις Καφαρναουμ.

SEGVNDVM LVCAM. 5,8—16.

adiuvarent eos. Et venerunt, et impleverunt
ambas naviculas, ita ut pene mergerentur.

• Quod cum videret Simon Petrus, procidit ad 8 Act 10,20,
genua Iesu, dicens: Exi a me, quia homo
peccator sum, Domine. Stupor enim circum- 9
dederat eum, et omnes, qui cum illo erant, in
captura piscium , quam ceperant : Similiter 10 .ut 13,47.
autem Iacobum, et Ioannem, fihos Zebeclaei,
qui erant socii Simonis, * Et ait ad Simonem
Iesus: Noli timere: ex hoc iam homines eris
capiens. Et subductis ad terram navibus, 11 >it 10,27.
relictis omnibus secuti sunt eum.

Et factum est, cum esset in una civita- 12 M^iti
tum, et ecce vir plenus lepra, et videns Iesum, Mc 1,40-4
et procidens in faciem, rogavit eum, dicens:
Domine, si vis, potes me mundare. Et exten- 13
dens manum, tetigit eum dicens : Volo : Mun-
dare. Et confestim lepra discessit ab illo.
et ipse praecepit illi ut nemini diceret: sed, 14 lv 13,4a;
Vade, ostende te sacerdoti, et offer pro emun-
datione tua, sicut praecepit Moyses, in testi-
monium illis. Perambulabat autem magis 15
sermo de illo: el conveniebant turbae multae
ut audirent, et curarentur ab infirmitatibus

Y suis. Ipse autem secedebat in desertum, et 16 Me 1, as.
orabat.

7 — pene

8 § > Domine q. h. p, sum
11 ilium

13 ilium I § Iesus dicens
16 deserto

15Ö

5,17-26.

SECVNDVM LVCAM.

ΐ7~2β^ π Et factum est in una dierum , et ipse|
£\*£ιΙ sedebat docens. Et erant Pharisaei sedentes,
et legis doctores, qui venerant ex omni
castello Galilaeae , et Iudaeae , et Ierusalem : ^

18 et virtus Domini erat ad sanandum eos. Et γ
ecce viri portantes in lecto hominem, qui erat
paralyticus: et quaerebant eum inferre , et

19 ponere ante eum. Et non invenientes qua
parte ilium inferrent prae turba, ascenderunt
supra tectum, et per tegulas summiserunt

20 eum cum lecto in medium ante Iesum. Quo-
7 40t rum Mem ut vidit, dixit: Homo remittuntur

1,43,2.^55,7.21 tibi peccata tua. Et coeperunt cogitare Scri-
pe ism! bae, et Pharisaei, dicentes: Quis est hie, qui
loquitur blasphemias? Quis potest dimittere

22 peccata, nisi solus Deus? Ut cognovit autem
Iesus cogitationes eorum , respondent , dixit
ad illos: Quid cogitatis in cordibus vestris?

23 Quid est facilius dicere: Dimittuntur tibi

24 peccata: an dicere: Surge, et ambula? Ut
autem sciatis quia Filius hominis habet po-
testatem in terra dimittendi peccata, (ait
paralytico) Tibi dico, surge, tolle lectum

25 tuum, et vade in domum tuam. Et confestim
consurgens coram illis , tulit lectum , in quo
iacebat: et abiit in domum suam, magnificans

26 Deum. Et stupor apprehendit omnes, et
magniiicabant Deum. Et repleti sunt timore,
dicentes: Quia vidimus mirabilia hodie.

17 > erat domini
Id eum ] ilium
22 & cogit. mala
24 > pot. habet | dimittere
20 surgens | — lectum
156

Kara Λονκαν 5,17— 26.

. Kai έγένετο έν μιςί των ήμερων και αυτός ήν 17 Mt179~i2*8.
διδάσκων, και rjoav καθήμενοι Φαρισαϊοι και νομό- Mc 2,1-12.
διδάσκαλοι οι rjoav έληλυΰότες έκ πάοης κώμης β,ιο-, β,4β.
της Γαλιλαίας και Ιουδαίας και Ιερουσαλήμ* και
δύναμις κυρίου ην εις το ίασΰαι αύτόν. και ιδού 18 ΐ9,8.
άνδρες φέροντες επί κλίνης άνϋρωπον δς ην πάρα-
λελυμένος, και έζήτουν αυτόν είσενεγκειν και ΰεϊναι
ενώπιον αύτοϋ. και μη εύρόντες ποίας είοενέγ- 19
κωσιν αύτόν δια τον δχλον, άναβάντες έπι το
δώμα δια των κεράμων καΰηκαν αύτόν ούν τφ
κλινιδίω εις το μέσον εμπροσϋεν του Ιησού, και 20
ιδών την πίστιν αύτών εϊπεν άνθρωπε, άφέωνταί
σοι αι άμαρτίαι σου. και ήρξαντο διαλογίζεσ&αι 21 μθ. ^
οί γραμματείς και οί Φαρισαΐοι λέγοντες* τις J 6,12. '

L.. ; Τ ? Ι 1 ~ ΟΙ > > Λ' Ρβ 130,4.

εστίν ούτος ος λαλεί βλασφημίας; τις ουναται
άμαρτίας άφειναι εί μη μόνος ό ΰεός; έπιγνούς 22
δε δ Ιησούς τους δια?*ογισμούς αύτών, άποκριΰεϊς
εϊπεν προς αύτούς' τί διαλογίζεστε έν ταις καρ-
δίαις ύμών,Ηίέστιν εύκοπώτερον, ειπείν άφέωνταί 23 .τ 5,se; π,42.
σοι αί άμαρτίαι σου, ή ειπείν έγειρε και περί-
πάτει; ϊνα δε είδήτε ότι δ υιός του άνΰρώπου 24 j 8,35- 17,2.
έξουσίαν έχει επί της γης άφιέναι άμαρτίας, ειπεν
τφ παραλελυμένφ* σοι ?*έγω, έγειρε και άρας τό
κλινίδιόν σου πορεύου εις τον οΐκόν σου. και 25 J 5,8 *.
παραχρήμα άναστάς ένώπιον αύτών, άρας έφ' δ
κατέκειτο, άπήλΦεν εις τον οίκον αύτού δοξάζων
τον $εόν. και έκστασις έλαβεν απαντάς, καϊ 26
έδόξαζον τον ΰεόν, και έπλήσ^ησαν φόβου λέ-
γοντες ότι είδομεν παράδοξα σήμερον.

18 Φειναι : [H]W-f- αυτόν 19 του Ιηαον : W πάντων
24 h παραλυτικού 26 Η ειόαμεν

17 ήμερων αυτού διδάσκοντος αυνελϋειν τους Φαριο. κ.
νομοόιόασκαλους ησαν όε ουνεληλυΰοτες | — και, Ιερ. . . . ην
19 ανεβηοαν . . . και αποοτεγασαντες τους κεράμους οπού
ην κα&. τον κραβαττον ουν τ. παραλυτικω 21 εν ταις καρόιαις
αυτών λέγοντες 22 fin -j- πονηρά 24 τον κραβαττον
25 εφ ο κατ. : την κλινην 26 — και εκατ. . . . ΰεον Ώα
156

5,27—38.

Κατ α Λονκαν

m/s 9-18. 27 Kai μετά ταύτα έξήλΰεν, καϊ έΰεάσατο τελώνην
mc 2,ΐ8-ΐ7. όνόματι Αενεϊν κα$ήμενον έπί το τελώνων, καϊ
28 εϊπεν αύτφ · άκολούϋει μοι. και καταλιπών πάντα
im. 29 άναστάς ήκολούϋει αύτφ. Και έποίησεν δοχήν
μεγάλην Λενεϊς αντφ έν τή οικία αύτού* καϊ ήν
δχλος πολύς τελωνών και άλλον οι ήσαν μετ* αυτών
ΐδ,2; ΐ9,7. 30 κατακείμενοι. καϊ έγόγγνζον οί Φαριοαΐοι και οί
γραμματείς αυτών προς τους μαΰητάς αύτού λέ-
γοντες9 δια τί μετά τών τελωνών και άμαρτωλών
4,58. 31 έσΰίετε και πίνετε; και άποκριΰεϊς δ Ίηοοϋς εϊπεν
προς αυτούς* ού χρείαν εχουσιν οί ύγιαίνοντες
32 Ιατρού άλλα οι κακώς έχοντες* ουκ έ?»ήλνϋακαλέσαι
Μ? »7ΐ4~ΐ7. δικαίους άλλα άμαρτωλούς εις μετάνοιαν. Οί δε
Me 2,ΐ8-22. βϊπαν προς αύτόν* οί μαϋητάί Ίωάνου νηστεύονσιν
η>1 πυκνά και δεήσεις ποιούνται, όμοίως και οί τών
34 Φαριοαίων, οί όέ σοι έσϋ^ίουσιν και πίνουσιν. ο
j 8,29. όέ Ιησούς εϊπεν προς αυτούς* μή δύνασθε τους
υιούς τού νυμφώνος, έν φ ό νυμφίος μετ' αύτών
17,22. j ΐ6,2ο. 35 έστιν, ποιήσαι νηστεύσαι; έλεύσονται όέ ήμέραι,
και δταν άπαρΰχ) άπ' αύτών ό νυμφίος, τότε
36 νηστεύσουσιν έν έκείναις ταϊς 7)μέραις. "Ελεγεν
δε και παραβολήν προς αύτούς δτι ούδείς έπί-
βλήμα άπδ ιματίου καινού σχίσας έπιβάλλει έπί
ίμάτιον παλαιόν* εί δε μήγε, καϊ το καινόν σχίσει
και τφ παλαιφ ού συμφωνήσει το έπίβλημα το
Job 82,19. 37 άπδ τού καινού, και ούδεις βάλλει οϊνον νέον
εις άσκούς παλαιούς* εί δε μήγε, ρήξει δ οϊνος
ό νέος τούς άσκούς, και αύτδς έκχυΰήσεται και
38 οί άσκοι άπολούνται* άλλά οϊνον νέον εις άσκούς

29 αντων : h αντου 31 Η [ο] 34 W νηστενειν 38 W αλλ

27 και ελΰων πάλιν παρα την ΰαλασσαν τον επακολον-
ΰονντα αυτω οχλον εόιόασκεν και παράγων ειόεν Λευει τον τον
Αλφαιου καϋημενον etc 29 Αευει \ οι ησ. μετ αυτ. κατ. :
ανακειμενων 30 — και αμαρτωλ. 33 οι όε μαΰ. αου
ουόεν τούτων ποιουοιν 34 μη όυνανται οι νιοι τ. ν. εφ οοον
εχονοιν τον ννμφιον μεΰ εαντων νηατενειν 37 τονς αοκ. :
-j- τονς παλαιονς

157

SECVNDVM LVCAM.

5,27-38.

- Et post haec exiit , et vidit publicanum 27 M*\~£*£.
nomine Levi, sedentem ad Teloniuni , et ait »ic 2,13-17.
illi: Sequere me. Et relictis omnibus, surgens 28
secutus est eum. et fecit ei convivium 29 1.5,1.
magnum Levi in domo sua: et erat turba
multa publicanorum, et aliorum, qui cum illis
erant cliscumbentes. Et murmurabant Phari- 30
saei, et Scribae eorum dicentes ad discipulos
eius: Quare cum publicanis, et peccatoribus

-manducatis, et bibitis? Et respondens Iesus, 31
dixit ad illos : Non egent qui sani sunt me-
dico, sed qui male habent. Non veni vocare 32

· · 33—39:

iustos , sed peccatores ad poenitentiam. At 33 Mt 9,14-17
illi dixerunt ad eum : Quare discipuli Ioannis Mc 2>18~22
ieiunant frequenter, et obsecrationes faciunt,
similiter et Pharisaeorum : tui autem edunt,
et bibunt? Quibus ipse ait: Numquid potestis 34
filios sponsi, dum cum illis est sponsus, facere
ieiunare? Venient autem dies: cum ablatus 35
fuerit ab illis sponsus, tunc ieiunabunt in illis
diebus. Dicebat autem et similitudinem ad 36
illos: Quia nemo commissuram a novo vesti-
mento immittit in vestimentum vetus: alio-
quin et novum rumpit, et veteri non convenit
commissura a novo. Et nemo mittit vinum 37
novum in utres veteres : alioquin rumpet
vinum novum utres, et ipsum effundetur, et
utres peribunt, sed vinum novum in utres 38

27 teloneum

32 in paenit. 35 dies, cum . . sponsus :
36 > vestim. novo

157

5,39-6,9. SEGVNDVM LVGAM.

novos mittendum est. et utraque conser«
39 vantur. Et nemo bibens vetus, statim vult
novum, elicit enim : Vetus melius est.
Mtls-Ue ^ Factum est autem in sabbato secundo,^
mc 2,23-28. primo, cum transiret per sata, vellebant disci-
Dt 23,26. puli eius spicas, et manducabant confricantes
j 5,10. 2 manibus. Quidam autem Pharisaeorum, dice-
bant illis: Quid facitis quod non licet in sab-
i sm 21,7. 3 batis? Et respondens Iesus ad eos, dixit:
Nec hoc legistis quod fecit David, cum
Lv 24,9. 4 esurisset ipse, et qui cum illo erant? quo-
modo intravit in domum Dei, et panes pro-
positionis sumpsit , et manducavit , et dedit
his, qui cum ipso erant: quos non licet man-

5 ducare nisi tantum sacerdotibus ? Et dicebat-

illis: Quia Dominus est Filius hominis, etiam
sabbati.

e-ii: 6 Factum est autem et in alio sabbato, ut

Mt 12,9-14. . '

Mc 3,i-e. mtraret m synagogam, et doceret. Et erat
ibi homo, et manus eius dextra erat arida.

7 Observabant autem Scribae, et Pharisaei si
in sabbato curare! : ut invenirent unde ac-

8 cusarent eum. Ipse vero sciebat cogita-
tiones eorum : et ait homini , qui habebat
manum aridam : Surge , et sta in medium.

9 Et surgens stetit. 1 Ait autem ad illos Iesus:

6,i j& secuiido primo secundopriuio
3 illo ] eo

7 — in I inveii. accusare ilium

158

Κανα Αονκαν 5,39—6,9.

καινούς βλητέον. καί ούδεϊς πιών παλαιόν ΰέλει 39
νέον λέγει γάρ· ό παλαιός χρηοτός έοτιν.

Ρ Έγένετο δε έν οαββάτφ διαπορεύεοΰαι αύ- 6 μΛίΛ-θ.

1,2 τον δια οπορίμων, καί ετιλλον οί μαΰηταί αύ- mc 2,28-28.
τον καί ηοΰιον τους οτάχνας ψώχοντες ταϊς χεροίν. D* 2»>2β.
τινές όέ των Φαριοαίων είπαν τί ποιείτε δ ουκ 2 J β,ιο.
εξεοτιν τοις οάββαοιν; καί άποκριΰείς προς αύ- 3 ι sm 21,7.
τους ειπεν ό Ίηοοϋς· ούδέ τούτο άνέγνωτε δ έποίη·
οεν Δαυείδ όποτε έπείναοεν αύτός καί οί μετ' αύ-
του όντες; ώς είοήλϋ'εν εις τον οίκον του $εοϋ 4 lV'24,9.
και τονς äprovg tv$ ιζρο&έύεως λαβών έφαγεν καί
εδωκεν τοις μετ' αύτου, ους οϋκ εξεοτιν φαγειν
εί μη μόνους τους ιερείς; καί έλεγεν αύτοις' 5
κύριος έοτιν του οαββάτου ό υιός του ανθρώπου.

U Έγένετο όέ έν έτέρφ οαββάτφ είοελΰείν αύτόν 6 β-ιΐ:

1,2 εις την ουναγωγην και όιόάοκειν καί ήν äv- mcm-6*1
ΰρωπος έκει καί ή χειρ αύτου ή δεξιά ην ξηρά*
παρετηροϋντο δε αύτόν οί γραμματείς καί οί 7 η,ι.
Φαριοαϊοι εί έν τφ οαββάτφ θεραπεύει, ϊνα εϋρωοιν
κατηγορεϊν αύτου. αύτός δε ηδει τους διαλογι- 8
ομούς αύτών, είπεν δε τφ άνδρί τφ ξηράν έχοντι
την χείρα* έγειρε καί οτήΦι εις το μέοον καί
άναοτάς έοτη. ειπεν δέ ό Ίηοοϋς προς αύτούς* 9

39 [Η] I #— και 6,1 εν ααββατω : Hhrih[R]T+
όεντεροπρωτω hM mane | Β.Τ αντ. τους σταχυας και
ηο&ιον ψ. 2 Ε,Τ ειπον | εξεοτιν : T-f ποιειν 3 Η [ο] |
Τ ο Ιηο. προς αντ, ειπεν | HE. οτε | HR— οντες 4 Η [ως]
I Τ ελαβεν και εφ. \ εόωκεν : T-f- και 5 αυτοις : R.T-}-
οτι I hRT εοτιν ο νιος τ. αν&ρ. και τον οαββ. | hr tot. vers,
post v. 10; hie: Τη αντη ήμερα '&εασαμενος τινα εργαζομενον
τω ααββατω ειπεν αντω Αν&ρωπε, ει μεν οιόας τι ποιείς,
Ι μακάριος εΐ' ει όε μη οιόας, επικαταρατος και παραβάτης ει
τον νομον. 7 αντον : [Ε,]— Τ | hW '&εραπευοει 9 Η [ο]

38 βαλλονοιν και αμφότεροι τηροννται 39 ενΰεως

ΰελει Αζ I χρηστότερος Αζ 6,1 οι όε μα&. αντ. ηρξαντο
τιλλειν 2 ιόε, τι ποιονοιν οι μα&. οον τοις οαββ. ο ονκ ε§.
3 ονόεποτε 6 και ειοελΰοντος αντον πάλιν εις την ονναγωγην
οαββατω, εν η ην αν&ρ. ξηραν εχων την χείρα 7 κατη~
γοριαν AmCf 8 ηόει . . . ειπ. όε : γινωσκων . . . λέγει \ εστα'&η
158

6,10—19. Κατ α Λονκαν

έπερωτώ υμάς εί εξεστιν τφ οαββάτφ άχα#ο-
ποιήσαι η κακοποιήσαι, ψυχήν σώσαι fj άπολέσαι;

10 καί περιβλεψάμενος πάντας αύτούς εϊπεν αύτφ'
έκτεινον την χεϊρά σου. ό όέ έποίησεν, καί άπε-

11 κατεστάλη ή χειρ αύτοϋ. αυτοί όε έπλήσΰησαν
άνοιας, καί όιελάλουν προς άλλήλονς τί άν
ποίήσαιεν τφ Ίησοϋ.

12-16: 12 Έγένετο όε εν ταΐς ήμέραις ταύταις έξελΰεϊν 45
mc 8,ΐ8-ι». αντον είς το όρος προσεύξασϋαι , καί ην όια- 42
μι ιο,ί-4. 13 ννκτερεύων εν τη προσευχή του $εοϋ. καί δτε $

J β, 70. , , , , , , #ν , , _ 44

Act ι,ιβ. εγενετο ήμερα, προοεφωνηοεν τους μάνητας αυτού,
καί έκλεξάμενος άπ' αύτών όώόεκα, ους και άπο-

14 στόλους ώνόμασεν, 1 Σίμωνα, δν και ώνόμασεν
Πέτρον, καί Άνόρέαν τον άόελφόν αύτοϋ, και
Ίάκωβον καί Ίωάνην, καί Φίλιππον και Βάρδο-

15 λομαϊον, 1 και Μαϋΰαϊον καί θωμαν, [καί] Ίάκωβον
Άλφαίου καί Σίμωνα τον καλούμενον ζηλωτήν,

16 1 καί Ίούόαν Ιακώβου, καί Ίούόαν Ίσκαριώΰ, ός
17-19: 17 έγένετο προόότης, καί καταβάς μετ* αύτών έστη ^

Mc8,7-iV έπί τόπου πεόινοϋ, καί όχλος πολύς μαϋητών
j β,βο.ββ. αύτοϋ, καί π?±ήϋος πολύ του λαοϋ άπο πάσης
της Ίουόαίας καί Ιερουσαλήμ καί της παραλίου
18 Τύρου καί Σιόώνος, οι ήλϋον άκοϋσαι αύτοϋ καί
ίαϋήναι άπο τών νόσων αύτών, καί οί ένοχλού-
μενοι άπο πνευμάτων άκαϋάρτων έϋεραπεύοντο*
6,ΐ7; β,4β. 19 καί πας ό όχλος έζήτονν απτεσϋαι αύτοϋ, ότι
όυναμις παρ αυτού εξηρχετο και ιατο παντας.

9 Η νμας, ει | Τ απολεσαι. 15 [και] : Τ— W
I Η Άλφαιον 17 Ιερουσ. : hn-f- και ΙΙιραιας (Ϋ ίίεραιας)
** et trans fretum 18 Η η?.&αν 19 W εξηρχετο,

9 αποκτειναι Apl | fin -j- οι όε εοιωπων Da 10 αυτ. παντ.
εν οργη Da \ και εξετεινεν xD \ αυτού : ως και η αλλη D{f)
11 όιελογιζοντο πρ. αλλη).. πως απολεοωοιν αυτόν 12 — του
ϋεου 13 εφωνησεν | εκαλεσεν 14 πρώτον Σιμ. ον και Πετρον
επωνομασεν | Ιωανην τον αόελφον αυτού, ους επωνομαοεν
βοανηργες ο εστίν υιοι βροντής 15 θωμαν τον επικαλουμενον
Διόυμον 17.18 κ. Ιερουο. . . . ηλϋον : και άλλων πόλεων
εληλυϋοτων 18 fin -}- άπαντες (ίί>
159

SECVNDVM LVCAM. 6,10-19.

Interrogo vos si licet sabbatis benefacere, an
male: animam salvam facere, an perdere?
Et circumspectis omnibus dixit homini: Ex- 10
tende manum tuam. Et extendit: et restituta
est manus eius. Ipsi autem repleti sunt in- 11
sipientia, et colloquebantur ad invicem, quid-
nam facerent Iesu.

Factum est autem in illis diebus, exiit 12 sll2^^
in montem orare, et erat pernoctans in ora-
tione Dei. Et cum dies factus esset, vocavit 13 .\rt 10,2-4.
discipulos suos: et elegit duodecim ex ipsis a^'i^W.
(quos et Apostolos nominavit) 1 Simonem, quern 14
cognominavit Petrum, et Andream fratrem
eius, Iacobum, et Ioannem, Philippum, et
ßartholomaeum , 1 Matthaeum, et Thomam, 15
Iacobum Alphaei , et Simonem , qui vocatur
zelotes, 1 et Iudam lacobi, et Iudam Iscariotem, 16
qui fuit proditor. Et descendens cum illis, 17 Mt?4 2S-0 1
stetit in loco campestri, et turba discipulorum Mc β»*-**·
eius , et multitude copiosa plebis ab omni
Iudaea, et Ierusalem, et maritima, et Tyri, et
Sidonis, 1 qui venerant ut audirent eum, et 18
sanarentur a languoribus suis. Et qui vexa-
bantur a spiritibus immundis, curabantur.
Et omnis turba quaerebat eum tangere: 19ό,ΐ7;8,4β.
quia virtus de illo exibat , et sanabat omnes. Mc 3'10,

9 sabbato bene facere
11 $ de Iesu

14 bartholomeum

15 raattheum | alphei
ig — et 1° I scarioth

18 venerunt

19 quaerebant | exiebat

159

6,20—32.

SEGVNDVM LVCAM.

μΛ°3 4.6:ιι Et ipse elevatis oculis in discipulos suos,^
12' dicebat :

Beati pauperes: quia vestrum est regnum
Dei.

AP 7,i6.i7. 21 Beati, qui nunc esuritis: quia saturabimini. i
" if oils! * Beati, qui nunc fletis : quia riclebitis. ~
J- 35,i 9 5 16,2.22 Beati eritis cum vos oderint homines, et^
cum separaverint vos , et exprobraverint , et
eiecerint nomen vestrum tamquam malum
23 propter Filium hominis. Gaudete in illa die,
et exultate: ecce enim merces vestra multa
est in caelo: secundum haec enim faciebant
Prophetis patres eorum.
je 5,i. 24 Verumtamen vae vobis divitibus, quia™
J habetis consolationem vestram.
i, 5,22. 25 Vae vobis, qui saturati estis: quia esurietis. ~
Vae vobis, qui ridetis nunc: ([uia higebitis
et flebitis.

je 4,4. 26 Vae cum benedixerint vobis homines: se-
M(h 8,11 ' cundum haec enim faciebant pseudoprophetis
wfVsl-U ~" patres eorum. Sed vobis dico, qui auditis:|
Diligite inimicos vestros, benefacite his, qui

28 oderunt vos. Benedicite maledicentibus vobis,

29 et orate pro calumniantibus vos. Et qui te~
percutit in maxillam, praebe et alteram. Et
ab eo, qui aufert tibi vestimentum, etiam

30 tunicam noli prohibere. Omni autem petenti
te, tribue: et qui aufert quae tua sunt, ne re-

Mt 7,12 31 petas. Et prout vultis ut faciant vobis homi- ~
32 nes, et vos facite illis similiter. Et si diligitis ^
eos, qui vos diligunt, quae vobis est gratia?

23 — est 24 <p3-98 verunt. | g qui

26 bene vobis dixerint j gpt omiies horn. |
— enim | prophetis

27 > vos oderunt 28 — et
29 max. unam | § praebe illi

180

Kara Λουκαν 6,2o— 32,

7 43 Kai αύτός έπάρας τονς όφΰαλμονς αύτον εις 20 Mt2°~
46,5 το^ς μαΰητάς αύτον έλεγεν · 12·
Μακάριοι οί πτωχοί, δτι ύμετέρα έοτϊν ή βασι- jac 2,5.
Aet'a τοί) #εοί).

47,5 μακάριοι οί πεινώντες νϋν, οτι χορτασΰήσεσΰε. 21 αρ 7,ιβ.ΐ7.
48,5 μακάριοι οί κλαίοντες νϋν, οτι γελάσετε. Γβ8 βι^'.6,6,

44 μακάριοι έοτε δταν μιοήοωοιν ύμάς οί άνΰρω- 22 J 15,19; ιβ,2.
4Θ»5 ποι, και δταν άφορίσωσιν ύμάς και όνειόίσωσιν και

έκβάλωοιν το όνομα ύμών ώς πονηρόν ένεκα του
νιου του άνΰρώπον. χάρητε έν έκείνχ) rfj ήμέρα 23
και σκιρτήσατε* ιδού γαρ ό μισΰος ύμών πολύς
έν τφ ούρανφ* κατά τα αύτά γαρ έποίονν τοις
προφήταις οί πατέρες αύτών.
δο,ιο Πλην ούαι ύμιν τοις πλονσίοις, δτι άπέχετε 24 Je 5,1.
την παράκλησιν ύμών.

45 ούαι ύμιν, οί έμπεπλησμένοι νϋν, δτι πεινάσετε. 25 ΐβ 5,22.
ούαι, οί γελώντες νϋν , δτι πενθήσετε και 0 ' '

κλαύσετε.

5ΐ,ιο ούαι δταν καλώς ύμάς εϊπωσιν πάντες οί 26 Je 4,4.

» η ^ y , y y j, , ~ χ Mch 2,11.

αννρωποι* κατα τα αντα γαρ έποιονν τοις ψενοο-

52.5 προφήταις οί πατέρες αύτών. Άλλα ύμιν λέγω 27 Μ2β~39-48.
τοις άκούονσιν άγαπάτε τονς εχθρούς ύμών, κα-

46 λώς ποιείτε τοις μισοϋσιν ύμάς, * εύλογειτε τονς 28
καταρωμένονς ύμάς, προσεύχεστε περί τών έπη-

53.6 ρεαζόντων ύμάς. τφ τύπτοντί σε έπι την σιαγόνα 29
πάρεχε και την άλλην, και άπό τον αϊροντός σον

47 τό ίμάτιον και τον χιτώνα μη κωλνσης. παντι 30
αίτοϋντί σε όίόον, και άπό τον αϊροντος τα σα

54,5 μη άπαίτει. και καϋ'ώς θέλετε Ινα ποιώσιν 31 Mt 7,12.
55,5 ύμιν οί άνθρωποι, ποιείτε αύτοϊς ομοίως, και εί 32 ι τ 6,8.
άγαπάτε τονς άγαπώντας ύμάς, ποία ύμιν χάρις

20.21 W , οι 26 Τ καλ. ειπωσιν νμας W ν μ* καλ.
ειπ. I W— οι πατ. αντ. 29 επι : Τ ε^ς 30 παντι :
R-f [τω] 31 ποιείτε : hRT pr και νμεις

21 χοοταοΦηοονταιΜ* | yeAaaovrcuEuseb. 25 — νυν ί°ΛΌζ
26 — πάντες Da 28 περι ι νπερ ΑΏΪ 29 τ. δεξιαν οιαγ. Η*
160 J7

6,33—42. Kara Αονκαν

87-49:
Mt 7.

έοτίν; καί γάρ οί άμαρτωλοί τους άγαπώντας αύ-
33 τους άγαπώσιν. καί γάρ έάν άγαΰοποιήτε τους
άγαΦοποιοϋντας ύμάς, ποία ύμϊν χάρις έοτίν; καί
lt 26,86.86. 34 οι άμαρτωλοί το αυτό ποιοϋοιν. καί έάν δανί-
σητε παρ* ών έλπίζετε λαβείν, ποία ύμϊν χάρις
έοτίν; καί άμαρτωλοί άμαρτωλοϊς δανίζουσιν Ινα
m 6,46. 35 άπολάβωοιν τά loa. πλην άγαπάτε τους έχΰροϋς
ύμών καί άγαΰοποιεϊτε καί όανίζετε μηδέν άπελ-
πίζοντες· καί εοται 6 μισθός ύμών πολύς, καί
εσεσΰε νίοί ύψιστου, δτι αύτός χρηστός έοτιν έπί

36 τους άχαρίοτονς καί πονηρούς. Γίνεσϋε οίκτίρ- 48

37 μονές, καϋ'ώς ό πατήρ ύμών οίκτίρμων έοτίν. καί δβ,2
Mt β,ΐ4. μη κρίνετε, καί ού μη κριΰήτε* καί μη κατα-
δικάζετε, καί ού μη καταδικαοΰήτε. άπολύετε,

mc 4,24. 38 καί άπολυ$ήσεσνΧε' δίδοτε, καί δού^ησεται ύμϊν*
Mt 7'2' μέτρον καλόν πεπιεομένον οεοαλενμένον ύπερεκχυν·
νόμενον δώοονοιν εις τον κόλπον ύμών φ γάρ
Mt ΐ6,ΐ4; 39 μέτρω μετρεϊτε άντιμετρηΰήσεται ύμϊν. Ειπεν 67,5
δε καί παραβολην αύτοϊς' μήτι δύναται τυφλός
τυφλόν όδηγεϊν; ούχί άμφότεροι εις βόϋννον
Mt io,24.2ft. 40 έμπεοοϋνται; ούκ εστίν μαθητής ύπέρ τον διδά- 49
J 18,2°· σκαλον κατηρτιομένος δε πάς εοται ώς δ διδά- 58,8

41 οκαλος αϋτοϋ. Τί δε βλέπεις τό κάρφος τό έν 59,6
τφ όφΰαλμφ του άδελφοϋ οου, την δε δοκόν την

42 έν τφ ίδίω όφΰαλμφ ού κατανοείς; πώς δύναοαι
λέγειν τφ άδελφφ σον άδελφέ, άφες έκβάλω τό
κάρφος τό έν τφ όφΰαλμφ σου, αύτός την έν τφ
όφΰαλμφ σου δοκόν ού βλέπων; ύποκριτά, έκβαλε
πρώτον την δοκόν έκ του όφΰαλμοϋ σου, καί τότε
διαβλέψεις τό κάρφος τό έν τφ όφϋ'αλμφ τοϋ

33 γαρ ι [Ή]— R | και 2° : Β+ [γαρ] 34 W daveia. et
δανειζ. \ εατιν : [Η]— W 35 W όανειζ. | hT μηόενα

88 h μετοηϋηϋεται 42 οου 8° 4° : ΗΤ σον

84 — τα tea 37 και @ν : ινα l°ADa 2°J>a 89 οδαγειν
42 — αδελφέ \ χαι ιδον η δοχ. εν τω ο ω οφ&. νποχειτοα
161

SECVNDVM LVCAM.

6,33-42.

nam et peccatores diligentes se diligunt. Et 33
si benefeceritis his, qui vobis benefaciunt;
quae vobis est gratia? siquidem et peccatores
hoc faciunt. Et si mutuum dederitis his , a 34 ly 25,35.86.
quibus speratis recipere; quae gratia est
vobis? nam et peccatores peccatoribus foene-
rantur, ut recipiant aequalia. Verumtamen 35
diligite inimicos vestros: benefacite, et mu-
tuum date, nihil inde sperantes: et erit merces
vestra multa, et eritis filii Altissimi, quia ipse
benignus est super ingratos et malos. Estote 36
ergo misericordes sicut et Pater vester miseri-
cors est. Nolite iudicare, et non iudicabimini : 37 ^~49:
nolite condemnare , et non condemnabimini. Mt e,u.
Dimittite, et dimittemini. 1 Date, et dabitur 38 mc 4,24.
vobis: mensuram bonam, et confertam, et
coagitatam, et supereffluentem dabunt in
sinum vestrum. Eadem quippe mensura, qua
mensi fueritis, remetietur vobis. Dicebat 39 it i5,u;
autem illis et similitudinem : Numquid potest
caecus caecum ducere? nonne ambo in fo-
veam cadunt ? Non est discipulus super 40 Mt 10,24.25.
magistrum: perfectus autem omnis erit, si J 15,20'
sit sicut magister eius. Quid autem vides 41
festucam in oculo fratris tui, trab em autem,
quae in oculo tuo est, non consideras? Aut 42
quomodo potes dicere fratri tuo : Frater
sine eiiciam festucam de oculo tuo: ipse in
oculo tuo trabem non videns? Hypocrita
eiice primum trabem de oculo tuo: et tunc
perspicies ut educas festucam de oculo

35 et bene facite

38 - et 2*

39 cadent

40 — si sit
42 aut ] et

161 11

6,43—7,4. SECVNDVM LVCAM.

43 fratris tui. Non est enim arbor bona, quae^
facit fructus malos: neque arbor mala, faciens

44 fructum bonum. Unaquaeque enim arbor de
fructu suo cognoscitur. * Neque enim de spi- j
nis colligunt ficus: neque cle rubo vindemiant

Mt 12,34.35. 45 uvam. Bonus homo de bono thesauro cordis ~
sui profert bonum: et malus homo de malo
thesauro profert malum. Ex abunclantia enim
mi i,6. >it 7,21. 46 cordis os loquitur. Quid autem vocatisf
me Domine, Domine: et non facitis quae

47 clico ? Omnis , qui venit ad me , et audit j
sermones meos, et facit eos: ostendam vobis

48 cui similis sit: similis est homini aedificanti
domum, qui fodit in altum, et posuit funda-
mentum super petram. inundatione autem
facta, illisum est flumen domui illi, et non
potuit earn movere: fundata enim erat super

49 petram. Qui autem audit , et non facit : si-
milis est homini aedificanti domum suam
super terram sine fundamento: in quam illi-
sus est fluvius, et continuo cecidit: et facta

MtVs-13 7 est ruina domus ill ins magna. Cum autem f
implesset omnia verba sua in aures plebis,
intravit Capharnaum.
J 4,47. 2 Centurionis autem cuiusdam servus
male habens , erat moriturus: qui illi erat

3 pretiosus. Et cum audisset cle Iesu , misit
ad eum seniores Iudaeorum , rogans eum ut

4 veniret, et salvaret servum eius. At illi cum
venissent ad Iesum, rogabant eum solicite,

45 — thesauro 2°

48 fimdamenta | supra bis , it 49.

49 audivit . . . fecit
7,5 ^ san are t

162

Kara Λονκαν 6,48— 7,4,

),s άόελφοϋ σον έκβαλεϊν. Ob γάρ έστιν όένδρον 43
καλόν ποιούν καρπόν οαπρόν, ούδε πάλιν όένδρον
οαπρόν ποιούν καρπόν καλόν. Ικαστον γάρ όένδρον 44

ι,6 έκ τον ίδιον καρπού γινώσκεταΐ' * ού γάρ έξ άκαν-
ΰών σνλλέγονσιν σύκα, ούδε έκ βάτον οταφνλήν

ϊ,δ τρνγώσιν. ό άγαΰός άνθρωπος έκ τον άγαϋού 45 Mt 12,84.35.
Φησανρού της καρδίας προφέρει το άγαΰόν, και
ό πονηρός έκ τον πονηρού προφέρει το πονηρόν*
έκ γάρ περισσεύματος καρδίας λαλεί το στόμα

ι,β αύτού. Τί δέ με καλείτε* κύριε κύριε, και ού 46 μιι,θ. Mt7,2i.

SO ποιείτε ä λέγω; Πας ό έρχόμενος πρός με 47

ι»5 και άκούων μον των λόγων και ποιων αύτούς,
ύποδείξω ύμιν τίνι έστιν όμοιος, όμοιος έστιν 48
άνΰρώπω οίκοδομούντι οίκίαν, ός έσκαιμεν κάί
έβάΰννεν και ένεκεν ΰεμέλιον έπι την πέτραν
πλημμύρης δέ γενομένης προσέρηξεν ό ποταμός
τη οικία έκείνη, και ούκ ισχνσεν σαλεύσαι αύτήν
διά τό καλώς οίκοδομήσΰαι αύτήν. ό δε άκούσας 49
και μη ποιήσας όμοιος έστιν άνϋρώπω οίκοδο-
μήσαντι οίκίαν έπι την γην χωρίς ΰεμελίον, η
προσέρηξεν ό ποταμός, και εύΰνς σννέπεσεν, και
έγένετο τό φήγμα της οικίας έκείνης μέγα.

)1 Έπειδη έπλήρωσεν πάντα τα ρήματα αύτού είς ^ ι-ιο:

'»8 τάς άκοάς τού λαού , είσήλΰεν είς Καφαρναούμ. m 8,0~18,
Έκατοντάρχον δέ τίνος δούλος κακώς έχων 2 J Μ«·
ήμελλεν τελεντάν, ός ήν αύτφ έντιμος, άκούσας 3
δε περί τού Ιησού άπέστειλεν πρός αύτόν πρε-
σβντέρονς τών Ίονόαίων, έρωτών αύτόν όπως έλΰων
διάσωση τον δούλον αύτού. ol δε παραγενόμενοι 4
πρός τον Ίησούν παρεκάλονν αύτόν σπονδαίως,

43 Η γάρ Ιοτιν 46 α : hW ο 7,1 h Κπει Λε 4 παρεχαλ. :
Τ ηρωτων

48 χαρπονς οαπρονς \ καρπούς χαλονς 48 όια . . .

αντην : τε&εμελιωτο γαρ em την πετραν ΑΏζ 49 — εν&νς

7,1 και εγενετο οτε ετελεαεν ταντα τα ρήματα λάλων ηλΰεν
3 παις 3 παιόα 47ev

162

7,5—16. Kara Αονκαν

5 λέγοντες δτι άξίός έστιν φ παρέξχι τούτο* άγαπξ,
γαρ τό ίΰνος ήμών καί την συναγωγήν αύτός
ΐ5,2ο. β φκοδόμησεν ήμϊν. 6 δε Ίησοϋς έπορεύετο αϋν
αύτοις. ήδη δε αύτοϋ ού μακράν άπέχοντος άπό
της οικίας, έπεμψεν φίλους ό έκατοντάρχης λέγων
αύτφ* κύριε, μη οκύλλον ού γαρ Ικανός ειμί Ινα

7 ύπό τήν οτέγην μου είσέλΰης* διό ούδέ έμαυτόν
ήξίωσα προς οέ έλΰεϊν* άλλα είπε λόγω, και

8 ίαϋητω ό παις μου. και γάρ έγώ άνθρωπος είμι
ύπό έξουοίαν τασσόμενος, έχων ύπ' έμαυτόν στρα-
τιώτας, καί λέγω τούτω* πορεύΰητι, και πορεύε-
ται, και άλλω* έρχου, καί έρχεται, καί τφ δούλω

ΐ8,8. Jr 6,8. 9 μου * ποίηοον τούτο, καί ποιεί, άκούοας δε ταύτα
ό Ίηοούς έΰαύμασεν αύτόν, καί στραφείς τφ άκο-
λουϋΌύντι αύτφ δχλω εϊπεν λέγω ύμιν, ούδέ έν

10 τφ Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον. καί ύποστρέ- w
ιμάντες εις τον οίκον οι πεμφΰέντες εύρον τον

11 δούλον ύγιαίνοντα. Καί έγένετο έν τφ έξης ιι
έπορεύΰη εις πόλιν καλουμένην Ναιν, καί συνε- 67
πορεύοντο αύτφ οί μαύ^ηταί αύτού καί όχλος

8,42;θ,38. 12 πολύς, ως δε ηγγισεν τη πύλη της πόλεως, καί
ι Rg ΐ7,ΐ7. έξεκομίζετο τεΦνηκώς μονογενής υιός τβ

μητρί αύτοϋ, καί αύτη ην χήρα, καί δχλος της
ιο,88. 13 πόλεως ικανός ην συν αύτη. καί ίδων αύτήν δ
κύριος έσπλαγχνίσν^η έπ' αύτη καί εϊπεν αύτη*
14 μη κλαίε, καί προσελΰών ήψατο της σορον, οί
δε βαστάζοντες έστησαν, καί εϊπεν* νεανίσκε, σοι
ι Rg 17,28. IB λέγω, έγέρϋητι. καί άνεκάΰισεν δ νεκρός καί
2 Rg 4,8β. ή0ξατο λαλεϊν, καί έδωκεν αύτόν τη μητρί αύτοϋ.

6 Τ — απο I επεμψ. : Β,-f- [προς αυτόν] | R εκατόν-
ταρχος | Τ— αυτω 11 τω : hT τη \ αντον : Τ+ ικανοί
12 αϋτη : Η αυτή 13 Τ επ αυτήν 14 νεανίσκε : hr-f-
^ νεανίσκε \- 15 h εκαΰισεν

6 επορ. όε μετ αυτών ο Ιηο. 7 — όνο . . . ελ&ειν |
ιαΰησεται xpltf 9 αμην λεγω Ώα \ ουδέποτε τοσ. πιστ. ευρ.
εν τω Ισρ. 10 τον ασάενουντα όουλον ΛΌρΙζ 12 κ. πολύς
όχλος τ. πολ. συνεληλυϋει αυτη 13 κυρ. : Ιησούς
163

SECVNDVM LVCAM.

7,5—15.

dicentes ei: Quia dignus est ut hoc illi

praestes. diligit enim gentem nostram : et 5

synagogam ipse aedificavit nobis. Iesus 6 15,20.

autem ibat cum illis. Et cum iam non longe

esset a domo, misit ad eum Centurio amicos,

dicens : D omine noli vexari : Non enim sum

dignus ut sub tectum meum intres. propter 7

quod et meipsum non sum dignum arbitratus

ut venirem ad te: sed die verbo, et sanabitur

puer meus. nam et ego homo sum sub po- 8

testate constitutus, habens sub me milites:

et dico huic vade, et vadit: et alii veni, et

venit: et servo meo, fac hoc, et facit. Quo 9 ιθ,θ. Jr 5,3.

audito Iesus miratus est: et conversus se-

quentibus se turbis, dixit: Amen dico vobis,

jnec in Israel tantam fidem inveni. Et reversi, 10
qui missi fuerant domum, invenerunt servum,

-qui languerat, sanum. Et factum est: 11
deinceps ibat in civitatem, quae vocatur
Nairn: et ibant cum eo discipuli eius, et
turba copiosa. Cum autem appropinquaret 12 8,42.
portae civitatis, ecce defunctus efferebatur 1 Rg 17'17,
filius unicus matris suae: et haec vidua
erat: et turba civitatis multa cum ilia.
Quam cum vidisset Dominus, misericordia 13
motus super earn, dixit illi: Noli flere. Et 14
accessit, et tetigit loculum. (Hi autem, qui
portabant, steterunt) Et ait: Adolescens, tibi
dico, surge. Et resedit qui erat mortuus, 15 1 Rg 17,23.
et coepit loqui. Et dedit ilium matri suae. 2 Rg 4,3e*

6 > dignus sum
8 alio

11 g ibat Iesus | eo ] illo

12 et ecce | matri

13 ea

163

7,16-26. SECVNDVM LVCAM.

ι,ββ; 19,44. 16 Accepit autem omnes timor: et magnificabant
Deum, dicentes : Quia propheta magnus sur-
rexit in nobis: et quia Deus visitavit plebem
17 suam. Et exiit hie sermo in universam Iu-^
daeam de eo, et in omnem circa regionem.
Mt18n,2-i9. 18 Et nunciaverunt Ioanni discipuli eius de f
omnibus his. Et convocavit duos de disci-
p8 40,8; ii8,26. 19 pulis suis Ioannes, 1 et misit ad Iesum, dicens:
Dnve! Tu es qui venturus es, an alium expectamus?

20 Cum autem venissent ad eum viri, dixerunt:
Ioannes Baptista misit nos ad te dicens: Tu
es, qui venturus es, an alium expectamus?

21 (in ipsa autem hora multos curavit a languo-
ribus, et plagis, et spiritibus malis, et caecis

is sb,5; οι,ι. 22 multis donavit visum.) Et respondens, dixit
illis: Euntes renunciate Ioanni quae audistis,
et vidistis: Quia caeci vident, claudi ambu-
lant, leprosi mundantur, surdi audiunt, mortui
23 resurgunt, pauperes evangelizantur: et beatus
est quicumque non fuerit scandalizatus in
jr i,is. 24 me. Et cum discessissent nuncii Ioannis,
coepit de Ioanne dicere ad turbas: Quid
existis in desertum videre? arunclinem vento
Mt 3,4. 25 agitatam? Sed quid existis videre? ho-
minem mollibus vestimentis indutum? Ecce
qui in veste pretiosa sunt et deliciis, in do-
ve. 26 mibus regum sunt. Sed quid existis vi-
dere? prophetam? Utique dico vobis, et

17 — in 2°

(18 <& inc. ν. 19 Et convocavit)
19 Ies. ] dominum

21 > cur. multos

22 nuntiate | > vid. tt and.

24 > die. de ioh. | videre harund. vento moveri?
164

Kara Λονκαν 7,16— 26,

£λαβεν δε φόβος πάντας, και έόόξαζον τον θεόν 16 ι,ββ; ιμ4.
λέγοντες δτι προφήτης μέγας ήγέρθη έν ήμΐν, καί '
W δτι έπεοκέψατο ό θεός τον λαόν αύτοϋ. καί 17
έξήλθεν 6 λόγος ούτος έν δλη τχ\ Ιουδαία περί
αύτοϋ καί πάση τη περιχώρω.

53 Καί άπήγγειλαν Ίωάνει οί μαθηταί αύτοϋ 18 Mt*i,t-i9.
9»5 περί πάντων τούτων, καί προοκαλεοάμενος δύο

τινάς των μαθητών αύτοϋ 6 Ίωάνης 1 έπεμψεν 19 ρ84ο,β; ιΐθ,2β.
προς τον κύριον λέγων ου εϊ 6 ερχόμενος, ή άλλον ϊ>η 9,2β.
προοδοκώμεν ; παραγενόμενοι δε προς αύτον οί 20
άνδρες είπαν* Ίωάνης ό βαπτιστής άπέοτειλεν
ήμας πρός οέ λέγων ου εϊ ο έρχόμενος, ή άλλον
προοδοκώμεν ; έν έκείνη τη ώρα έθεράπευσεν 21
πολλούς άπό νόοων και μαοτίγων καί πνευμάτων
πονηρών, καί τυφλοις πολλοίς έχαρίσατο βλέπειν.
καί άποκριθείς εϊπεν αύτοϊς· πορευθέντες άπαγ- 22 is ββ,β; βι,ι.
γείλατε Ίωάνει α εϊδετε καί ήκούσατε' τνφΚοΧ
άναβλέπονσιν, χωλοί περιπατοϋοιν, λεπροί καθα-
ρίζονται, καί κωφοί άκούουοιν, νεκροί έγείρονται,
ητωχοϊ avayyeXtCorrcu * καί μακάριος έοτιν δς έάν 23

54 μή σκανδαλισθή έν έμοί. Απελθόντων δε τών 24 jr ι,ιβ.
άγγέλων Ίωάνου ήρξατο λέγειν πρός τους όχλους 1,17'
περί Ίωάνου · τί έξήλθατε εις τήν ερημον θεά-
σασθαι; κάλαμον ύπό άνέμου οαλευόμενον ; 1 άλλα 25 Mt 5,4.
τί έξηλθατε ίδειν; άνθρωπον έν μαλακοϊς ίματίοις
ήμφιεομένον; ιδού οί έν ίματιομφ ένδόξω καί
τρυφή ύπάρχοντες έν τοις βασιλείοις είσίν. άλλα 26 ι,7β.
τί έξήλθατε ίδειν; προφήτην ; ναι λέγω ύμϊν, καί

16 hT απαντάς 19 αλλ. : Η έτερον 20 Β,Τ απεοταλκεν
I αλλ. : h έτερον 22 τυφλοί : Τ pr οτι \ και 3° : [R]— Τ
24.25.26 Τ εξεληλν&ατε 26 HR ναι,

16 fin -f εις αγαΰον Μα 18 Και . . . τούτων : εν οις και μέχρι
Ιωανον τον βαπτιστου ος ei — οίω. 21 εΰεραπευεν \ τυφλούς
εποιει βλεπ. 22 πορ. είπατε Ιωανη α ειόον υμων οι οφΦαλμοι
και α ηκουοαν υμων τα ωta 25 διάγοντες Ώα
164

7,27—38· Kara Λονκαν

Ex 23,20. 27 nBQiooötBQOv προφήτου, οϋτός έστιν περί ού 7c
Μ1 β,1' γέγραπται*

Ιόοϋ άΐΐούτέλλω τον Ιίγγελόν μον np ο προσ-
ώπου öovy

ds χαταύχενάύει τψ δδόν σον εμτζρού&έν ύον.
ι,ΐ5. 28 λέγω ύμϊν, μείζων έν γεννητοΐς γυναικών Ίωάνου |
ουδείς έστιν 6 δε μικρότερος έν τή βασιλεία του
8,7.ΐ2. 29 ΰεοϋ μείζων αύτοϋ έοτιν. καί πάς ό λαός άκούοας 72
Mt 21,32. ο» τελών αι έδικαίωοαν τον $εόν, βαπτισΦέντες

Act ΐ8,4β. 30 το βάπτισμα Ίωάνου* οι δε Φαριοαϊοι και οί νο-
μικοί την βουλήν του ΰεοϋ ήΰέτησαν εις έαυτούς,

31 μη βαπτισΰέντες ύπ' αύτοϋ. Τίνι οϋν όμοιώοω Bi
τους άνΰρώπους της γενεάς ταύτης, καί τίνι είοίν 73

32 όμοιοι; όμοιοι είοιν παιδίοις τοις έν άγορςί καΰη-
μένοις καί προσφωνοϋσιν άλλήλοις ä λέγει*

ηύλήοαμεν ύμϊν καί ούκ ώρχήσασΰε*
έΰρηνήσαμεν καί ούκ έκλαύοατε.
is. j ιο,2ο. 33 έλήλυΰεν γαρ Ίωάνης 6 βαπτιστής μη έσΰίων
άρτον μήτε πίνων οινον, καί λέγετε* δαιμόνων
ιβ,2. 34 εχει. έλήλυΰεν ό υιός του άνθρωπου έσΰίων καί
πίνων, καί λέγετε* Ιδού άνθρωπος φάγος καί
3Β οίνοπότης, φίλος τελωνών καί αμαρτωλών, καί
έδικαιώΰη ή σοφία άπό πάντων τών τέκνων αύτής.
ιι,87. 36 Ήρώτα δέ τις αύτδν τών Φαρισαίων ϊνα φάγη 2ΐ
μετ' αύτοϋ* καί είσελΰων εις τον οίκον τοϋ Φαρι- 74
37 σαίου κατεκλίΰη. καί ιδού γυνή ήτις ην έν τη
πόλει άμαρτωλός, καί έπιγνοϋσα ότι κατάκειται
έν τη οικία τοϋ Φαρισαίου, κομίσασα άλάβαστρον
Mt 2β,7-ΐ8. 38 μύρου 1 καί στάσα οπίσω παρά τους πόδας αύτοϋ
j 12,8-8. κλαίουσα, τοις δάκρυσιν ήρξατο βρέχειν τοϋς πόδας

28 γυναικ. : T-f- προφήτης | Η ούόείς εοτιν 28 — 30 Η
έστιν. — Και . . . αυτού. — 32 α λέγει : RT λέγοντες

33 HB. εοΰων | Τ μηδε 34 Η εο&ων 35 ηΤ απο τ.
τεχν. αντ. παντ.

26 fin -h (28) οτι ονόεις μείζων εν γενν. γνν. προφήτης
Ιωανου του βαπτιοτου 27 — εμπροαΰ. οου 28 αμην λεγω ΝαΖ |
λεγω de υμιν οτι ο μικροτ. αυτού 33 — αρτον et — οινον |
35 — πάντων Ώα | έργων n iq§ 38 έβρεξε

SECVNDVM LVCAM. 7,27—38.

22plusquam Prophetam: hie est, de quo 27 mi 3,1.
scriptum est:
Ecce mitto angelum meum ante faciem
tu am,

qui praeparabit viam tuam ante te.

j Dico enim vobis : Maior inter natos mulierum 28 1,15.
propheta Ioanne Baptista nemo est. qui
autem minor est in regno Dei, maior est illo.

^Et omnis populus audiens et publicani, iusti- 29 3,7.12^
iieaverunt Deum, baptizati baptismo Ioannis. Mt2vs.
Pharisaei autem, et legis periti consilium Dei 30 Act 13,40.
spreverunt in semetipsos, non baptizati ab

~eo. Ait autem Dominus: Cui ergo similes 31
dicam homines generationis huius? et cui
similes sunt? Similes sunt pueris sedentibus 32
in foro, et loquentibus adinvicem, et dicen-
tibus :

Gantavimus vobis tibiis, et non saltastis:
lamentavimus, et non plorastis.
Venit enim Ioannes Baptista, neque mandu- 33
cans panem, neque bibens vinum, et dicitis:
Daemonium habet. Venit Filius hominis man- 34 15,2.
ducans, et bibens, et dicitis: Ecce homo de-
vorator, et bibens vinum, amicus publicano-
rum, et peccatorum. Et iustificata est sapientia 35
ab omnibus filiis suis.
I Rogabat autem ilium quidam cle Phari- 36 11,37.
saeis ut manducaret cum illo. Et ingressus
domum Pharisaei discubuit. Et ecce mulier, 37
quae erat in civitate peccatrix, ut cognovit
quod accubuisset in domo Pharisaei, attulit
alabastrum unguenti : et stans retro secus 38 Mt 20,7-13.
pedes eius , lacrymis coepit rigare pedes J 12'3~8,

31 — ait ant. dorn.
37 g quod Iesus | accubuit
165

7,39-8,1.

SEGVNDVM LVCAM.

eius, et capillis capitis sui tergebat, et oscu-
labatur pedes eius, et unguento ungebat.
j 4,19. 39 Videns autem Pharisaeus, qui vocaverat eum,
ait intra se dicens: Hie si esset propheta,
sciret utique, quae, et qualis est mulier, quae

40 tangit eum: quia peccatrix est. Et respon-
dens Iesus, dixit ad ilium :■- Simon, habeo tibi
aliquid dicere. At ille ait: Magister, die.

41 Duo clebitores erant cuidam foeneratori: unus
debebat denarios quingentos, et alius quinqua-

42 ginta. Non habentibus illis unde redderent,
donavit utrisque. Quis ergo eum plus diligit?

43 Respondens Simon dixit : Aestimo quia is, cui
plus donavit. At ille dixit ei : Recte iudicasti.

Gn i8,4. 44 Et conversus ad mulierem, dixit Simoni: Vides
hanc mulierem? Intravi in domum tuam, aquam
pedibus meis non dedisti: haec autem lacry-
mis rigavit pedes meos, et capillis suis tersit.

κ i6,i6. 45 Osculum mihi non dedisti: haec autem ex
quo intravit, non cessavit osculari pedes meos.

46 Oleo caput meum non unxisti: haec autem

47 unguento unxit pedes meos. Propter quod
dico tibi: Remittuntur ei peccata multa, quo-
niam dilexit multum. Cui autem minus di-

5,20.21. 48 mittitur, minus diligit. Dixit autem ad illam :
49 Remittuntur tibi peccata. Et coeperunt qui
simul accumbebant, dicere intra se: Quis est
8,48; i7,i9; 50 hie, qui etiam peccata dimittit? Dixit autem

18 49

ad mulierem: Fides tua te salvam fecit: vade
in pace.

4,43. 8 Et factum est deinceps, et ipse iter faciebat
per civitates, et castella praedicans, et evangeli-

sm — est 1° 41 — et 42 diliget 44 § — in
47 remittentur 48 φ pecc. tua
8,2 civitatem et castellura
166

Κατα Λονχαν 7,99—8,1.

αϋτοϋ, και ταις ΰριξιν τής κεφαλής αυτής έξέ-
μασσεν, και κατεφίλει τους πόδας αϋτοϋ και
ήλειφεν τφ μϋρφ. ίδών δε ό Φαρισαϊος δ καλέοας 39 J 4,19.
αϋτδν είπεν έν έαυτφ λέγων ούτος εί ην προ-
φήτης, έγίνωοκεν άν τις και ποταπή ή γυνή ήτις
άπτεται αϋτοϋ, ότι άμαρτωλός έοτιν. και άπο- 40
κριθείς ό Ίησοϋς είπεν προς αϋτδν* Σίμων, έχω
οοί τι είπεϊν. δ δέ- διδάσκαλε, είπε, φησίν. 1 δύο 41
χρεοφειλέται ήοαν δανιστή τινι* δ εις ώφειλεν
δηνάρια πεντακόσια, δ δε έτερος πεντήκοντα, μή 42 j 21,15.
έχόντων αύτών άποδοϋναι άμφοτέροις έχαρίσατο.
τις οϋν αύτών πλεϊον άγαπήοει αϋτόν; 1 αποκρίσεις 43 ιο,2β.
Σίμων εϊπεν* ύπολαμβάνω οτι φ το πλεϊον έχαρί-
οατο. ό δέ εϊπεν αύτφ · όρν^ώς έκρινας. 1 και 44 Gn 18,4.
στραφείς προς την γυναίκα τφ Σίμωνι έφη' βλέπεις
ταύτην την γυναίκα; είσήλ&όν σου εις τήν οίκίαν,
νδωρ μοι έπϊ πόδας οϋκ έδωκας· αϋτη δέ τοις
δάκρυσιν έβρεξέν μου τους πόδας και ταις ΰριξίν
αύτής έξέμαξεν. φίλημά μοι οϋκ έδωκας* αϋτη 45 r ιβ,ιβ.
όέ άφ' ής είσήλϋΌν ού διέλειπεν καταφιλοϋσά μου
τους πόδας, έλαίω τήν κεφαλήν μου οϋκ ήλειψας' 46 Mt2e,7.
αϋτη δέ μϋρφ ήλειψεν τους πόδας μου. ού χάριν 47
λέγω σοι, άφέωνται αϊ άμαρτίαι αύτής αί πολλαί,
δτι ήγάπησεν πολύ* φ δέ όλίγον άφίεται, όλίγον
άγαπφ. εϊπεν δ έ αϋτή' άφέωνται σου αί άμαρτίαι. 48 5,20.21.
και ήρξαντο οι συνανακείμενοι λέγειν έν έαυτοϊς* 49
τις ούτός έστιν, ος και άμαρτίας άφίησιν; εϊπεν &0 ^ s'ff · 10
όέ προς τήν γυναίκα- ή πίστις σου σέσωκέν σε* 8,48;'ΐ7',ΐ9{
πορεύου εις είρήνην. ι sm 14».

57 Και έγένετο έν τφ καθεξής και αύτδς διώδευεν g 2 Sm 15,θ*
κατά πόλιν και κώμην κηρύσσων και εϋαγγελιζό-

38 Τ εξεμαξεν 39 προφήτης : [H]W pr ο 41 Η
χρεοφιλεται | W όανενοτη 44 μοι επι : hT μου επι τους
45 ΚΉ, όιελιπεν 46 Τ μον τους nod. 47 RT ον χάριν,
(Η 1898 —,) I Τ αντης αι αμαρτ. | ολίγον 2° : W pr και

89 ο Φ, παρ ω κατεχειτο 45 εισηλΰεν L*al vg 47 cw
αμ, . . αγάπα : αυτη πολλά \qq

8,2— 18,

Kara Λονκαν

4,43. μένος την βασιλείαν τού ΰεού, και οί δώδεκα συν
Mc Β,ΐ9; 2 αύτφ, και γνναϊχές τίνες αϊ ήσαν τεΰεραπευμέναι
' 5 ' ' άπό πνευμάτων πονηρών και άσΰενειών, Μαρία
ή καλούμενη Μαγδαληνή, άφ' ής δαιμόνια έπτά
24,ιο. 3 έξεληλύΰει, και Ίωάνα γννή Χονζα έπιτρόπου
j 4,49.68! Ήρφδου και Σουσάννα και ετεραι πολλαί, αΐτινες
διηκόνουν αύτοις έκ των Υπαρχόντων αύταις.
4-15: 4 Συνιόντος δε δχλον πολλού κάί των κατά πάλιν 22 58
mVJ.'i-so! έπιπορενομένων προς αύτόν είπεν δια παραβολής9 76,2
5 έξηλΰεν ό απείρων του οπεϊραι τον οπόρον αύτοϋ.
και έν τφ οπείρειν αύτόν δ μεν επεοεν παρά την
όδόν, και κατεπατήΰη, και τά πετεινά του οϋρανοϋ
β κατέφαγεν αύτό. και έτερον κατέπεοεν έπι την
πέτραν, και φυεν έξηράνϋ'η διά το μη έχειν Ικμάδα.

7 καϊ έτερον επεοεν έν μέσω των άκανΰών, κάί συν-

8 φυεϊοαι αί άκανϋ'αι άπέπνιξαν αύτό. και έτερον
επεοεν εις την γήν την άγαΰην, και φυεν έποίησεν
καρπδν έκατονταπλασίονα. ταύτα λέγων έφώνει·

9 ό έχων ώτα άκούειν άκουέτω. Έπηρώτων δέ
αύτόν οί μαΰηταί αύτού τίς αύτη ειη ή πάρα-

is β,9.ιο. 10 βολή. ό δε είπεν* ύμιν δέδοται γνώναι τά μυ'

στήρια της βαοιλείας τού $εού, * τοις δε λοιποϊς 77,ι
έν παραβολαϊς, Ινα βλέποντες βλέηωαιν xol
ι ρ ι,28. 11 άχονοντες μή αννιωύιν. έοτιν δε αύτη ή πάρα- 7β,2
ι κ ι,8ΐ. 12 βολή. ό σπόρος έστιν ό λόγος τού ΰεού. 1 οί δε
παρά την όδόν είσιν οί άκούσαντες, είτα έρχεται
ό διάβολος και αίρει τον λόγον άπό της καρδίας
13 αύτών, Ινα μη πιστεύσαντες σωΰώσιν. οί δε έπι
τής πέτρας οι όταν άκούσωσιν μετά χαράς δέχονται
τον λόγον, και ούτοι φίζαν ούκ έχουσιν, οι πρός
καιρόν πιστεύουσιν κάί έν καιρφ πειρασμού άφ-

3 RT Ιωάννα 7 Β. ονμφν. 10 Η ουνίωον» 18 hT
sni την πετραν \ ούτοι : hW αυτοί

4 ουνεΧΰοντος \ παραβολην τοιαυτην προς αυτούς
δ — του ουρανού 6.7,8 άλλο 8 αγαΦ. χαι χαλην
10 ιόωσιν ΌΖαΙ

167

SEGVNDVM LVCAM.

8,2—13.

zans regnum Dei: et duodecim cum illo, 1 et 2 mc 6,19 5
mulieres aliquae, quae erant curatae a spiri- 16,40,41i
tibus malignis, et infirmitatibus : Maria, quae
vocatur Magdalene, de qua septem daemonia
exierant, et Ioanna uxor Chusae procuratoris 3 Mt1*^?4'
Herodis , et Susanna , et aliae multae , quae J 4'49·53·

j ministrabant ei de facultatibus suis. Cum 4 M*78i^i
autem turba plurima convenient, et de civi- Mc M'-»
tatibus properarent ad eum, dixit per simili-
tudinem: Exiit qui seminat, seminare semen 5
suum: et dum seminat, aliud cecidit secus
viam, et conculcatum est, et volucres caeli
comederunt illud. Et aliud cecidit supra 6
petram: et- natum aruit, quia non habebat
humorem. Et aliud cecidit inter spinas , et 7
simul exortae spinae suifocaverunt illud. Et 8
aliud cecidit in terram bonam: et ortum fecit
fructum centuplum. Haec dicens clamabat:
Qui habet aures audiendi, audiat. Inter- 9
rogabant autem eum discipuli eius, quae esset
haec parabola. Quibus ipse dixit: Vobis datum 10ise,9.io.

j est nosse mysterium regni Dei, * ceteris autem
in parabolis: ut videntes non videant, et audien-

™tes non intelligant. Est autem haec parabola: 11 1 ρ i,23.
Semen est verb urn Dei. Qui autem secus 12 1 κ i,2i.
viam, hi sunt qui audiunt: deinde venit dia-
bolus, et tollit verbum de corde eorum, ne
credentes salvi fiant. Nam qui supra petram: 13
qui cum audierint, cum gaudio suscipiunt
verbum: et hi radices non habent: qui ad
tempus credunt, et in tempore tentationis re-

2 ab I > daera. sept.

3 iohanna | chuza | eis

4 conveniret 6 super

12 — hi 13 qui 3° ] $ quia
167

8,U—25. SEGVNDVM LVCAM.

14 cedunt. Quod autem in spinas cecidit: hi
sunt, qui audierunt, et a sol-icitudinibus , et
divitiis ? et voluptatibus vitae euntes, suffb-
Act ie,i4. 15 cantur, et non referunt fructum. Quod autem
aVvo! in bonam terram: hi sunt, qui in corde bono
et optimo audientes verbum retinent, et fruc-
>ic1 4^ii-25. 16 tum afferunt in patientia. Nemo autem lu-
Mt 5,15. cernam accendens, operit earn vase, aut sub-
tus lectum ponit: sed supra candelabrum
Mt 10,26. 17 ponit , ut intrantes videant lumen. Non est
enim occultum , quod non manifestetur : nec
abseonditum, quod non cognoscatur , et in
ΐ9,2β. 18 palam veniat. Videte ergo quomodo audiatis?
Qui enim habet , dabitur illi: et quicumque
non habet , etiam quod putat se habere,
auferetur ab illo.

19—21 ·

Mt ΐ2,4β-5ο. 19 Venerunt autem ad ilium mater, et fratres

Mc 8,31-35. e-ug ^ e^ pQ|eran| ac]ire eum prae tui'ba.

j 7,5. Act 1,14. 20 Et nunciatum est illi : Mater tua , et fratres
21 tui stant foris, volentes te videre. Qui re-
spondens, dixit ad eos: Mater mea, et fratres
mei hi sunt, qui verbum Dei audiunt, et faciunt.
Mt 8,i «723-27. 22 Factum est autem in una dierum : et
mc 4,3o-4i. -pge ascencjit in naviculam, et discipuli eius,
et ait ad ilios : Transfretemus trans stagnum.
23 Et ascenderunt. 1 Et navigantibus illis , ob-
dormivit, et descendit procella venti in
stagnum, et complebantur , et periclita-
Act 27,22.34. 24 baiitui*. Accedentes autem suscitaverunt
eum, dicentes: Praeceptor, perimus. At
ille surgens , increpavit ventum , et tem-
pestatem aquae , et cessavit : et facta est
25 tranquillitas. Dixit autem illis: Ubi est fides

14 spin is I , euntes s. 17 > enim est

18 auditis (— ?j 19 adire ad

23 et navig. ] navig. autem | § compellebantur

168

Kara Λονκαν 8ri4— 25.

ίοτανται. το δε είς τάς άκάν&ας πεσόν, ούτοί 14
είοιν οί άκούοαντες, καί ύπό μερίμνων καί πλού-
του και ήδονών του βίου πορευόμενοι ουνπνίγονταί
καί ού τελεοφοροϋσιν. το δε έν τή καλή γή, ούτοί 15 Act ιβ,π.
είοιν οιτινες έν καρδία καλή καί άγαΰή άκούοαντες αρ β,ιο.
τον λόγον κατέχουοιν και καρποφοροϋοιν έν ύπο-

>,2 μονή. Ουδείς δε λύχνον άψας καλύπτει αύτόν 16 ul^li-u.
οκεύει ή ύποκάτω κλίνης τίΰηοιν, άλλ' έπϊ λυχνίας m 6 16
τίΰηοιν, Ινα οί είαπορευόμενοι βλέπωοιν το φως.

),β ού γάρ έοτιν κρυπτόν δ ού φανερόν γενήοεται, 17 Mt ιο.2β.
ούόέ άπόκρυφον δ ού μη γνωοΰή και είς φανερόν '°'

ι,δ ελΰη. βλέπετε οϋν πώς άκούετε* δς άν γάρ έχη, 18 ι»,2β.
δού^ηοεται αύτφ, και δς άν μη έχη, καί δ δοκει
εχειν άρΰήοεται άπ' αύτοϋ.

39 Παρεγένετο δε προς αύτόν ή μήτηρ καί οί 19 MtWe-w.

5'2 άδελφοί αύτοϋ, και ούκ ήδύναντο ουντυχειν αύτφ Mc 8>81-35·
διά τον όχλον. άπηγγέλη δε αύτφ* ή μήτηρ οου 20 J 7»5· Ac*
χαί οί άδελφοί οου έοτήκαοιν έξω ίδειν ΰέλοντές σε.
ό δε άποκριΰείς είπεν προς αύτούς* μήτηρ μου 21 n.se. Mt7,24.
και άδελφοί μου ούτοί είοιν οί τον λόγον τον
Φεοϋ άκούοντες και ποιοϋντες.

30 Έγένετο δε έν μιηί των ήμερων και αύτός 22 Mt 2*ϊ*23-2ί.

J'2 ένέβη είς πλοϊον καί οί μαΰηταί αύτοϋ, και έίπεν mc ^se-ii.
προς αϋτούς* διέλΰωμεν είς το πέραν της λίμνης*
καί άνήχΰησαν. πλεόντων δε αύτών άφύπνωοεν. 23
καί κατέβη λαίλαψ άνέμου είς την λίμνην, καί
ουνεπληροϋντο καί έκινδύνευον. προοελΦόντες δε 24 Act 27,22.34.
διήγειραν αύτόν λέγοντες* έπιοτάτα έπιοτάτα,
άπολλύμεΰα. ö δε διεγέρσεις έπετίμηοεν τφ άνέμω
καί τφ κλύδωνι τοϋ ύδατος · καί έπαύοαντο, καί
έγένετο γαλήνη, είπεν δε αύτοϊς' ποϋ ή πίοτις 25

14 W ακονααντες και . . . πορενομενοι ■ 16 W λνχνι.
επιτι&ηοιν 17 Η γάρ εοτιν 19 μητηρ : Τ+ αντου 20 αντω :
T-f ort I RT σε ΰελοντες 23 h λαιλ. εις τ. λιμν. ανεμ.

15 — καλη και \ τον λογον του Ίϊεον 17 αποκρ. αλλα
ινα γν. 20 ζητονντες σε 24 κύριε κνριε \ — τον νόατος
168

8,26—34. Kata Λονκαν

ύμών; φοβηΰέντες δε έΰαύμαοαν, λέγοντες πρός
άλλήλονς· τις άρα ούτός έατιν, ότι καί τοις άνέ·
μοις έπιτάοοει καί τφ νδατι, καί ύπακούοναιν

Μ?β8 28-84. 26 α^τΦ>* χατέπλενοαν είς την χώραν των

mc 5,1-ao. Γεραοηνών, ήτις έατίν άντίπερα της Γαλιλαίας.

27 έξελΰόντι δε αύτφ έπί την γήν ύπήντηοεν άνήρ τις |
έκ της πόλεως εχων δαιμόνια, και χρόνω ίκανφ
ονκ ένεδύοατο ίμάτιον, καί έν οικία ούκ εμενεν
4,84. 28 άλλ' έν τοις μνήμαοιν. ίδών δε τον Ίηοοϋν

ι Rg ΐ7,ΐ8. άνακράξας προσέπεοεν αντφ και φωνη μεγάλη
εϊπεν τί έμοϊ και οοί, Ίηοοϋ νιε τον ΰεον τον

ΐ8,ΐ6. j δ,β. 29 ύψίοτον; δέομαι οον, μη με βαοανίοης. παρήγ-
Μο 9>21· γζλλεν γαρ τφ πνενματι τφ άκαΰάρτω έξελβεϊν
άπό τον άνΰρώπον. πολλοίς γαρ χρόνοις ονν·
ηρπάκει αντόν, καί έδεομεύετο άλύσεοιν καί πέδαις
φνλασοόμενος, και διαρήοσων τα δεομά ήλαύνετο

80 άπό τον δαιμονίον είς τάς έρήμονς. έπηρώτηοεν
δε αντόν ό Ίησονς* τί οοι δνομά έοτιν; ό δε
εϊπεν λεγιών, ότι είοήλΰεν δαιμόνια πολλά είς

81 αντόν, καί παρεκάλονν αντόν ινα μη έπιτάξη

32 αντοϊς είς την άβνοοον άπελΰεϊν. ην δε έκεϊ
άγέλη χοίρων Ικανών βοοκομένη έν τφ δρει· καί
παρεκάλεοαν αντόν ινα έπιτρέψη αύτοις είς έκεί-

33 νονς είοελΰεϊν καί έπέτρεψεν αντοις. έξελΰόντα
δε τά δαιμόνια άπό τον άνΰρώπον είοήλΰον είς
τονς χοίρονς, καί ώρμηοεν ή άγέλη κατά τον

34 κρημνού είς την λίμνην καί άπεπνίγη. ίδόντες
δε οί βόοκοντες το γεγονός έφνγον καί άπήγγειλαν

25 W— και νπακ. αντω 26 hriT Γεργεσηνων η"

Γαόαρηνων, it 37 27 h [τις\ ανηρ 28 Η [τον &εον]

29 h παρηγγειλεν \ απο 2° : hRT νπο 30 Ιησ. : [KJT-f
λεγων | Η οοι 32 hT βοσκομενων

26 (άντιπέρα Zahn) 27 ος ειχεν όαιμ. απο χρονών
ικανών ος ιματιον ουκ ενεόιόυσκετο 28 — προοεπ. αντω και |
— Ιηοον 29 πνενμ. : όαιμονιω \ εζελΰε 30 λεγιων όνομα
μοί' πολλά γαρ ησαν όαιμ. 32 — ικανών \ ινα εις τ,
χοιρονς ειαελ&ωοιν 83 εισηλΰ. : ωρμηοαν
169

SECVNDVM LVCAM. 8,26-34.

vestra? Qui timentes, mirati sunt ad invicem,

dicentes: Quis putas hie est, quia et ventis,

et mari imperat , et obediunt ei ? Et na- 26 Mt2 * ~|^4

vigaverunt ad regionem Gerasenorum , quae mc 5,1-20.

est contra Galilaeam. Et cum egressus esset 27

ad terram, occurrit illi vir quidam, qui habe-

bat daemonium iam temporibus multis, et

vestimento non induebatur, neque in domo

manebat, sed in monumentis. Is, ut vidit 28

Iesum, procidit ante ilium: et exclamans voce

magna, dixit: Quid mihi, et tibi est Iesu Fili

Dei Altissimi? obsecro te, ne me torqueas.

Praecipiebat enim spiritui immundo ut exiret 29

ab homine. Multis enim temporibus arripiebat

ilium, et vinciebatur catenis, et compedibus

custoditus. et ruptis vinculis agebatur a dae-

monio in desert a. Interrogavit autem ilium 30

Iesus, dicens: Quod tibi nomen est? At ille

dixit : Legio : quia intraverant daemonia mult a

in eum. Et rogabant ilium ne imperaret illis 31

ut in abyssum irent. Erat autem ibi grex 32

porcorum multorum pascentium in monte: et

rogabant eum, ut permitteret eis in illos

ingredi. Et permisit illis. * Exierunt ergo dae- 33

monia ab homine, et intraverunt in porcos:

et impetu abiit grex per praeceps in stagnum,

et suffocatus est. Quod ut viderunt factum 34

qui pascebant, fugerunt, et nunciaverunt

25 > die. ad inv. | $ — et 1° | > imper. et mari

26 Enavigaverunt autem ad

27 § cum de navi egr.
SO intraverunt

31 eum

169

8,35-44. SECVNDVM LVCAM.

35 in civitatem , et in villas. Exierunt autem
videre quod factum est, et venerunt ad Ie-
sum: et invenerunt hominem sedentem, a quo
daemonia exierant, vestitum, ac sana mente

36 ad pedes eius, et timuerunt. Nunciaverunt
autem illis et qui viderant, quomodo ' sanus

40 . 37 factus esset a legione : et rogaverunt ilium
omnis multitudo regionis Gerasenorum ut
discederet ab ipsis: quia magno timore tene-
bantur. * Ipse autem ascendens navim, re-j

38 versus est. Et rogabat ilium vir, a quo dae-
monia exierant, ut cum eo esset. Dimisit

39 autem eum Iesus, dicens: 1 Redi in domum
tuam, et narra quanta tibi fecit Deus. Et
abiit per universam civitatem, praedicans

40-56: quanta illi fecisset Iesus.

Κ-* Μ!"ϊί" 40 Factum est autem cum rediisset Iesus, ?

Me .>,21— 43. 7 2

37. excepit ilium turba. erant enim omnes ex-
41 pectantes eum. Et ecce venit vir, cui nomen
Iairus, et ipse princeps synagogae erat: et
cecidit ad pedes Iesu, rogans eum ut intraret
7»12· 42 in domum eius, quia unica filia erat ei fere
annorum duodecim, et haec moriebatur. Et
contigit, dum iret, a turbis comprimebatur.

43 Et mulier quaedam erat in fluxu sanguinis ab
annis duodecim, quae in medicos erogaverat
omnem substantiam suam, nec ab ullo potuit

44 curari: accessit retro, et tetigit iimbriam
vestimenti eius: et confestim stetit fluxus

37 > tim. magno | navem

39 — in

40 redisset

42 > filia unica | illi
170

Κατα Λονκαν 8,35— 44.

είς την πόλιν και είς τους άγρούς. έξήλΰον δε 35
ίδεϊν το γεγονός, και ήλΰον προς τον Ίηοοϋν, καϊ
εύρον καΰήμενον τον άνΰρωπον άφ' ον τά δαι-
μόνια έξήλΦεν ίματιομένον καϊ οωφρονοϋντα παρά
τους πόδας τον Ίηοοϋ, και έφοβηΰηοαν. άπήγ- 36
γειλαν δε αύτοϊς οί Ιδόντες πώς έοώΰη ό δαιμο-
νιο'&είς. και ήρώτηοεν αύτόν άπαν το πλήθος 37 *ο.
της περιχώρον των Γεραοηνών άπελΦεϊν άπ' αυτών,

62 δτι φόβω μεγάλω οννείχοντο* * αυτός δε έμβάς είς

84'8 πλοιον ύπεοτρεψεν. έδειτο δε αύτοϋ ό άνηρ άφ' 38
ού έξεληλύΰει τά δαιμόνια είναι ούν αύτφ* άπέ-
λνοεν δε αύτόν λέγων ύπόστρεφε είς τον οϊκόν 39 i7,i8.Mti2,ie.
οον, και διηγοϋ δοα οοι έποίηοεν ό ΰεός. και 0 '
άπήλϋ-εν καΰ' όλην την πόλιν κηρύοοων δοα
έποίηοεν αύτφ δ Ίηοοϋς.

ί 63 'Εν δε τφ ύποοτρέφειν τον Ίηοοϋν άπεδέξατο 40Mt9,78-2e.

85,2 αύτόν ό δχλος· 'ηοαν γάρ πάντες προοδόκώντες f7° 6»21"48·
αύτόν. και ιδού ήλΰεν άνηρ φ όνομα Ίάειρος, καϊ 41
ούτος άρχων της ονναγωγής ύπήρχεν και πεοών
παρά τους πόδας Ίηοοϋ παρεκάλει αύτόν είοελ-
$εϊν είς τον οίκον αύτοϋ, δτι ΰυγάτηρ μονογενής 42 7,ΐ2; θ,38.
ήν αϋτφ ώς έτών δώδεκα και αύτη άπέΰνηοκεν.
'Εν δε τφ ύπάγειν αύτόν οί δχλοι οννέπνιγον

26 αύτόν. και γννη οϋοα έν ρύοει αίματος άπό έτών 43
όώόεκα, ητις ούκ ϊοχυοεν άπ' ούδενός ΰεραπευ-
Ό"ήναι, προοελΰοϋοα δπιοϋ'εν ήψατο τοϋ κραοπέδον 44
τοϋ Ιματίου αύτοϋ, καϊ παραχρήμα έοτη ή ρύοις

35 Η ηλ&αν | Η ενραν | W εξεληλν&ει \ τον :
[Η]— W 37 Τ ηρωτησαν \ cf 26 | εις : W-f το 38 Τ εόεετο
40 RT Εγενετο όε εν τω 41 οντος : hRT αντος 42 αϋτη :
Η αύτή 43 ήτις : Β,Τ-}- ιατρό ις προοαναλωοαοα ολον
τον βιον

35 παραγενομενων όε εκ της πόλεως και ϋεωρηοαντων
κα&ημενον τον όαιμονιζομενον οωφρ. και ιματιομενον κα&η-
μενον 37 ηρωτησαν όε τον Ιηο. πάντες και η χωρά των
Γεραοηνών 89 πορενον 41 — ω όνομα Ιαειρος 42 — ως
43 ητις etc : ην ονόε εις ιαχνεν Φεραπενοαι 44 — οπιοΰεν
et — τον κραοπεό.

170

8,46— 9,2. Κατα Λονκαν

45 του αίματος αύτής. καί εϊπεν ο Ίηοοϋς* τις δ
άιμάμενός μου; άρνονμένων δε πάντων εϊπεν 6
Πέτρος* έπιοτάτα, οι δχλοι οννέχονοίν οε και
5,ΐ7 ; β,ΐ9. 46 άποΰλίβουοιν. ό δε Ίηοοϋς εϊπεν* ήψατό μού
τις* έγώ γαρ εγνων δύναμιν έξεληλυϋνϊαν άπ'
47 έμοϋ. ίδοϋοα δε ή γυνή δτι ουκ ελαΰεν, τρέ-
μουσα ήλΰεν και προοπεοοϋοα αύτφ δι' ην
αίτίαν ήψατο αύτοϋ άπήγγειλεν ένώπιον παντός
7,50. 48 του λαοϋ, και ώς Ιάΰη παραχρήμα, δ δε εϊπεν
ι s iJit! αύτη * ΰυγάτηρ, ή πίοτις οου οέοωκέν οε * πο-

49 ρεύου είς ειρήνην. "Ετι αύτοϋ λαλοϋντος έρχεται
τις παρά τοϋ άρχιουναγώγου λέγων δτι τέϋ'νηκεν
ή ΰυγάτηρ οου, μηκέτι οκύλλε τον διδάοκαλον.

50 ό όέ Ίηοοϋς άκούοας άπεκρίϋ'η αύτφ* μη φοβοϋ*
θ,28. 61 μόνον πίοτευοον, και οωΰήοεται. έλϋ'ών δε είς

την οίκίαν οϋκ άφήκεν είσελΰεϊν τινα οϋν αύτφ
ει μη Πέτρον καί Ίωάνην και Ίάκωβον και τον
7,18.52 πατέρα της παιδδς και την μητέρα. εκλαιον
δε πάντες καί έκόπτοντο αύτήν. ό δε εϊπεν*

53 μη κλαίετε* οϋκ άπέΰανεν άλλα κα$εύδει. καί

54 κατεγέλων αύτοϋ, είδότες δτι άπένλανεν. αύτός
δέ κρατήοας της χειρός αύτής έφώνηοεν λέγων*

55 ή παις, έγειρε, καί έπέοτρεψεν τό πνεϋμα αύτής,
καί άνέοτη παραχρήμα, και διέταξεν αύτη δοϋήναι

η. μο 7,8β. 56 φαγειν. και έξέοτηοαν οί γονείς αύτής * ό δέ
παρήγγειλεν αύτοις μηδενί ειπείν τό γεγονός.

ι ιο!,ϊ.7.9-ιι. 9 Συνκαλεοάμενος δε τους δώδεκα εδωκεν αϋτοις 27 θ
mc β 7-18." δύναμιν και έξουοίαν έπϊ πάντα τα δαιμόνια καί 8β'2
2 νόοους ΰεραπεύειν* καί άπέστειλεν αύτούς κηρύσ-

45 Πέτρος : B»T-f- χαι οι ουν αυτω 48 RT ΰυγατερ
51 hr — και Ιωανην 52 ουκ ι HB ου γαρ 54 Τ εγειρον
9,1 R ουγχαλεο. | hW εόωχ, όυναμ. αυτ.

45 ο de Ιηο. γνους την εξελ&ουοαν εξ αυτού όυναμιν
επηρωτα τις μου ηΐρατο 47 έντρομος ου σα 49 έρχονται
απο , . . λέγοντες 51 του κοραοιου
171

SECVNDVM LVGAM. 8,45-9,2.

sanguinis eius. Et ait Iesus: Quis est, qui 45

me tetigit? Negantibus autem omnibus dixit

Petrus, et qui cum illo erant: Praeceptor,

turbae te comprimunt , et affligunt , et dicis :

Quis me tetigit ? Et dixit Iesus : Tetigit me 46 θ,ιθ.

aliquis. nam ego novi virtutem de me exiisse.

Videns autem mulier, quia non latuit, tremens 47

venit, et procidit ante pedes eius: et ob quam

causam tetigerit eum, indicavit coram omni

populo: et quemadmodum confestim sanata

sit, At ipse dixit ei: Filia, fides tua salvam 487,50.

te fecit: vade in pace. Adhuc illo loquente, 49

venit quidam ad principem synagogae, dicens

ei: Quia mortua est filia tua, noli vexare

ilium. Iesus autem, audito hoc verbo, re- 50

spondit patri puellae : Noli timere, crede tan-

tum, et salva erit. Et cum venisset domum, 51

non permisit intrare secum quemquam, nisi

Petrum, et Iacobum, et Ioannem, et patrem,

et matrem puellae. Flebant autem omnes, et 52 7,13.

plangebant illam. At ille dixit: Nolite flere,

non est mortua puella, sed dormit. Et deride- 53

bant eum, scientes quod mortua esset. Ipse 54

autem tenens manum eius clamavit , dicens :

Puella, surge. Et reversus est spiritus eius, 55

et surrexit continuo. Et iussit illi dari man-

ducare. Et stupuerunt parentes eius, quibus 56 s,u. mc 7,36.

praecepit ne alicui dicerent quod factum erat.

* Convocatis autem duodecim Apostolis, dedit 9 Mt io7i?7.9-n.
illis virtutem, et potestatem super omnia daemo- Μί4β,7-ΐ3.
nia, et ut languores curarent. Et misit lllos prae- 2

45 (<ft93 omnibus,) 46 nam et ego | exisse
47 illius 48 illi | > te salvam 49 — quidam |
a principe 51 > ion. et iac. 52 — puella 53 quia

9,2 φ autem Iesus

171

9,3-13.

SECVNDVM LVCAM;

3 dicare regnum Dei, et sanare ■ infirmos. Et~
ait acl illos: Nihil tuleritis in via, neque
virgam, neque peram, neque panem, neque
10,5-7. 4 pecuniam , neque cliias tunicas habeatis* Et
in quamcumque domum intraveritis , ibi raa-
10,11. δ nete, et inde ne exeatis. Et quicumque nonf
receperint vos: exeuntes de civitate ilia, etiam
pulverem pedum vestrorum excutite in testi-
fy monium supra illoS; Egressi autem eircui-f
bant per castella evangelizantes, et cürähtes
μΓι4,Ί.2. 7 ubique. Audivit autem Herodes tetrarchay
Mc 6,u-i6. omnia, quae fiebant ab eo, et haesitabat eo
quod diceretur a quibusdam : Quia Joannes
8 surrexit a mortuis : 1 a quibusdam vero : Quia
Elias apparuit: ab aliis autem: Quia propheta
23^· 9 unus de antiquis surrexit. Et ait Herodes:
Ioannem ego decollavi: Quis est autem iste,
i0 l7 de quo ego talia audio? Et quaerebat videre ^
Mt H,i3-2i. 10 eum. Et reversi Apostoli , narraverunt illi τ

Mc 6,30-44. „ l ·* l L- ·η· 92

j G,i-i3. quaecumque iecerunt : et assumptis nils se- -
cessit seorsum in locum desertum , qui est

11 Bethsaiclae. Quod cum cognovissent turbae,
secutae sunt ilium : et excepit eos , et loque-
batur illis de regno Dei, et eos, qui cura in-

12 digebant, sanabat. Dies autem coeperat decli- γ
nare. Et accedentes duodecim dixerunt illi:
Dimitte turbas, ut euntes in castella, villasque
quae circa sunt, divertant, et inveniant escas:

13 quia hie in loco cleserto sumus. Ait autem
ad illos: Vos date illis manducare. At illi
dixerunt: Non sunt nobis plus quam quinque
panes, et duo pisces: nisi forte nos eamus, et

7 (<& inc. v.8 a quibusdam : Quia)

9 > aut. est I > audio ego talia

10 bethsaida 11 exc. illos
12 devertant

172

Kara Αονκαν 9,3—13.

87,2 οειν την βαοιλείαν του ΰεοϋ καί ίάσΰαι, καί εϊπεν 3
προς αυτούς* μηδέν αίρετε εις την όδόν, μήτε
ράβδον μήτε πήραν μήτε άρτον μήτε άργύριον
μήτε άνά δύο χιτώνας εχειν. καί εις ην άν οίκίαν 4 ιο,5-7.
88,2 είοέλΰητε, έκει μένετε και έκεϊΰεν έξέρχεοΰε. και 5 ιο,ιι.
δοοι άν μη δέχωνται ύμας, εξερχόμενοι άπό της
πόλεως έκείνης τον κονιορτδν άπδ των ποδών
υμών άποτινάοοετε εις μαρτύρων έπ' αύτούς.
88,8 έξερχόμενοι δε διήρχοντο κατά τάς κώμας εύαγγελι- 6
65) ζόμενοι καί Φεραπεύοντες πανταχού. Ήκονοεν 7 Mt7~®^ 0
90»2 δε Ήρφδης ό τετραάρχης τα γινόμενα πάντα, καί μο β,π-Ίβ.
διηπόρει δια το λέγεοΦαι ύπό τίνων ότι Ίωάνης
ήγέρΰη έκ νεκρών, ύπό τίνων δε ότι Ηλείας έφάνη, 8 ΐ9. Mt ie,u
άλλων δε ότι προφήτης τις τών άρχαίων άνέοτη.
εϊπεν δε Ήρφδης* Ίωάνην έγώ άπεκεφάλιοα' τις 9 23,8.
δε έοτιν ούτος περί ού άκούω τοιαύτα; και έζήτει
66 ίδειν αύτόν. Και ύποοτρέψαντες οι άπόοτολοι 10 ιο-ΐ7:
Bp διηγήοαντο αύτφ όσα έποίηοαν. * Καί παραλαβών mc β,8ο-44.'
θ2>8 αύτούς ύπεχώρηοεν κατ9 ιδίαν εις πόλιν κάλου- j π*,^!8,
μένην Βηΰοα'ίδά. οι δε όχλοι γνόντες ήκολού- 11
ΰηοαν αύτφ* καί άποδεξάμενος αύτούς έλάλει
αύτοις περί της βαοιλείας του ΰεού, καί τους
?67 χρείαν έχοντας θεραπείας ίατο. Ή δε ήμερα 12
98,1 ήρξατο κλίνειν* προσελΰόντες δε οί δώδεκα είπαν
αύτφ' άπόλυοον τον δχλον, ϊνα πορευΰέντες εις
τάς κύκλω κώμας καί άγρούς καταλύοωοιν καί
εύρωοιν επιοιτιομόν , ότι ώδε έν έρήμω τόπω
έομέν. εϊπεν δε προς αύτούς· δότε αύτοις φαγεϊν 13
ύμεις. οί δε είπαν ούκ είαιν ήμϊν πλεϊον ή άρτοι
πέντε και Ιχΰύες δύο, εί μήτι πορευϋ'έντες ήμεις

2 fin R+ [τους αοΰενεις] 3 ανα : [R]— Η 5 τον : Τ
pr και 9 Ηρωόης : [H]W pr ο 12 RT ειπον 13 η αντοις
νμ. φαγειν | hR πέντε άρτοι

6 κατα πόλεις 7 — πάντα και \ ηπορειτο \ εκ νεκρ. ανέστη
10 πολ. καλ. Βη&. : κωμην λεγομενην Βη&. Ί> τόπον ερημον
Χ*Φ : τοπ. ερ. πόλεως καλούμενης Βη$. ΟΝζ : ead., $ed — ερη-
μον lal 11 ΰεραπ, : -j~ αντον παντας 12 — και ενρ. επιοιτ.
172

9,π— 25. Kara Αονκαν

άγοράοωμεν είς πάντα τον λαόν τούτον βρώματα.

14 1 ήσαν γαρ ώοεί άνδρες π εντακισ χίλιοι, είπεν δέ
προς τους μαΰητάς αύτού* κατακλίνατε αύτούς

15 κλιοίας ώοεί άνά πεντήκοντα, και έποίηοαν ούτως
j ιι,4ΐ; 17,1. 16 και κατέκλιναν απαντάς, λαβών δε τους πέντε

άρτους και τους δύο ίχΰύας, άναβλέψας είς τον
ούρανόν εύλόγηοεν αυτούς και κατέκλασεν, και
% Rg Μ4. 17 έδίδου τοις μαΰηταϊς παραΰεϊναι τφ δχλω. κάί
έφαγον και έχορτάσΰησαν πάντες, και ήρΰη το
περιοοεύοαν αύτοϊς κλασμάτων κόφινοι δώδεκα.
Mt iels-28 18 ^y^V€T0 $v τΦ ^ναι αντον προοευχόμενον 29 ί

mc 8,27-9,1! κατά μόνας ουνήοαν αύτφ ol μαΰηταί, κάί έπη- 94,1
ρώτηοεν αύτούς λέγων τίνα με οι όχλοι λέγουοιν
7. 19 είναι, οι δε άποκριΰέντες είπαν Ίωάνην τον
βαπτιστήν, άλλοι δε Ήλείαν, άλλοι δε δτι προ-
j β,βθ. 20 φήτης τις των άρχαίων άνέστη. εϊπεν δε αύτοϊς*
ύμεις δε τίνα με λέγετε είναι; Πέτρος δε άπο-
21 κριθείς εϊπεν τον Χριοτόν τού $εού. ό δε έπι- 95,2
τιμήσας αύτοις παρήγγειλεν μηδενί λέγειν τούτο,
44. 17,25. 22 είπών δτι δει τον υίδν τον άνϋρώπου πολλά
' ' ' παϋ'εϊν και άποδοκιμασΰήναι άπο των πρεσβυ-
τέρων κάί άρχιερέων και γραμματέων και άπο-
14,27. 23 κτανΰήναι και τη τρίτη ήμέρα έγερΰήναι. *Ελεγεν ee,t
δε προς πάντας* * ει τις ΰέλει όπίσω μου ερχεσΰαι, 69
άρνησάσΰω έαυτόν και άράτω τον σταυρόν αύτού
17,88. Mt ιο,ββ. 24 κα#' ήμέραν, και άκολουΰείτω μοι. ος γάρ έάν
' ' ϋ>έλη την ψυχήν αύτού σώσαι, άπολέσει αύτήν
ος δ* άν άπολέση την ψυχήν αύτού ένεκεν έμον,
26 ούτος σώσει αύτήν. τί γάρ ώφελειται άνθρωπος

14 γαρ : Τ όε | Τ— ωαει 2° 15 h παντας 17 W
κλασμάτων, 18 h οννηντηααν 22 εγερΰ. : h αναστηναι
28 h απαρνηοαο&ω 24 εαν : HB. αν 25 h ωφελεί

15 — και κατεκλ. απ. 16 ονρ. : -f προσηνξατο και \
— και κατεκλ. 18 αντον προοενχ. : αντους 20 χριστ. : -j-
νιον 22 με& ημέρας τρεις 28 — και αρ. τ. ατ. α. | κα#
ημεραν CXhn 25 ωφελεί αν&ρωπον κερόηααι . . . ano-

λεοαι . . . ζημιωΰηναι

173

SECVNDVM LVCAM. 9,14—25.

emaraus in omnem hanc turbam escas. Erant 14
autem fere viri quinque millia. Ait autem ad
discipulos suos: Facite illos discumbere per
convivia quinquagenos. 1 Et ita fecerunt. Et 15
discumbere fecerunt omnes. Acceptis autem 16
quinque panibus, et duobus piscibus, respexit
in caelum, et benedixit illis: et fregit, et
distribuit discipulis suis, ut ponerent ante
turbas. Et manducaverunt omnes, et saturati 17 2 ns 4,44.
sunt. Et sublatum est quod superfuit illis,
fragmentorum cophini duodecim.

?i Et factum est cum solus esset orans, 18 Mt^s^e.
erant cum illo et discipuli : et interrogavit Mc β»27-9»1·
illos, dicens: Quern me dicunt esse turbae?
At illi responderunt , et dixerunt : Ioannem 19 ;.
Baptistam, alii autem Eliam, alii vero quia
unus Propheta de prioribus surrexit. Dixit 20 s β,β9.
autem illis: Vos autem quern me esse dicitis?
Respondens Simon Petrus dixit: Christum Dei.

~ At ille increpans illos, praecepit ne cui dicerent 21
hoc, 1 dicens: Quia oportet filium hominis multa 22 44. 18,32 33.
pati, et reprobari a senioribus, et principibus
sacerdotum, et Scribis, et occidi, et tertia

* die resurgere. Dicebat autem ad omnes : 23 14,27.
Si quis vult post me venire, abneget se-
metipsum, et tollat crucem suam quotidie,
et sequatur me. Qui enim voluerit animam 24 17,33.
suam salvarn facere, perdet ill am: nam qui j*^.9*
perdiderit animam suam propter me, sal-
varn faciet illam. quid enim proficit homo, 25

15 φ discubuerunt

19 — vero I > proph. unus

23 se ipsum

173

9,26—36.

SECVNDVM LVCAM.

si lucretur Universum mundum, se autem
ipsum perdat, et detrimentum sui faciat?
Mt 10,33. 26 Nam qui me erubuerit , et meos sermones : ~
hunc Filius hominis erubescet cum venerit
in maiestate sua, et Patris, et sanctorum

27 angelorum. Dico autem vobis vere: suntf
aliqui hie stantes, qui non gustabunt mortem
donee videant regnum Dei.

28 Factum est autem post haec verba fere

Mt 17,1—9. 1

mc 9,2-9. dies octo , et assumpsit Petrum , et Iacobum,
et loannem, et ascendit in montem ut oraret.

^^ 34^29.29 Et facta est, dum oraret, species vultus eius
altera : et vestitus eius albus et refulgens.
30 1 Et ecce duo viri loquebantur cum illo. Erant

22. 2 ρ 1,15. 31 autem Moyses , et Elias, 1 visi in maiestate:
et dicebant excessum eins, quern completurus

s ρ i,ie-i8. 32 erat in Ierusalem. Petrus vero, et qui cum
illo erant, gravati erant somno. Et evigi-
lantes viderunt maiestatem eius, et duos

33 viros , qui stabant cum illo. Et factum est
cum discederent ab illo, ait Petrus ad lesum:
Praeceptor, bonum est nos hie esse: et fa-
ciamus tria tabernacula, unum Tibi, et unum
Moysi, et unum Eliae: nesciens quid diceret.

34 Haec autem illo loquente, facta est nubes, et
obumbravit eos: et timuerunt, intrantibus illis

3,22. 35 in nubem. Et vox facta est de nube, dicens :
36 Hie est Filius meus dilectus, ipsum audite. Et
dum iieret vox, inventus est Iesus solus. Et

27 vere cutn seqq coni

28 > ioh. et iacob.

29 factum I - et Γό°
32 - erant 1°

174

Kara Λονκαν 9,26—36.

κερδήοας τον κόομον δλον έαντόν dk άπολέοας

ζημιωθείς; δς γάρ άν έπαιοχυν^ με καί τους 26 Mt ιο,ββ.
έμοϋς λόγους, τούτον ό υίός του άνθρωπου έπαι-
οχυνΰήοεται, δταν ελΰη έν τη δόξη αύτοϋ καί

,2 του πατρός καί των άγιων άγγέλων. λέγω δε 27
ύμϊν άληΰώς, είοίν τίνες των αύτοϋ έατηκότων
οϊ ού μη γεύοωνται θανάτου έως άν ϊδωοιν την
βαοιλείαν τού ΰεοϋ.

0 Έγένετο δε μετά τους λόγους τούτους ώοεϊ 28 2β-3β:
ήμέραι όκτώ, καί παραλαβών Πέτρον καί Ίωάνην ηο\£-9.'
καί Ίάκωβον άνέβη εις το δρος προοεύξαοΰαι. 8'61,
καί έγένετο έν τφ προοεύχεοΰαι αύτδν το είδος 29
του προοώπου αύτοϋ έτερον καί δ ίματιομός αύτοϋ
λευκός έξαοτράπτων. καί ιδού άνδρες δύο αυνε- 30 ζο,ββ.
λάλουν αύτφ, οϊτινες $\οαν Μωϋοης καί Ηλείας, 1 Ρ 1,10 88'
1 οϊ όφΰέντες έν δόξη έλεγον την έξοδον αύτοϋ, ην 31 22. 2 ρ ι,ι&
ημελλεν πληρούν έν Ίερουοαλήμ. ό δε Πέτρος 32 2 ρ ι,ιβ-ιβ.
καί οί ούν αύτφ ήοαν βεβαρημένοι ϋπνφ* δια- J Μ4'
γρηγορήοαντες δε είδαν την δόξαν αύτοϋ καί τους
δύο άνδρας τους ουνεοτώτας αύτφ. καί έγένετο 33
έν τ φ διαχωρίζεοΰαι αύτούς άπ' αύτοϋ εϊπεν δ
Πέτρος προς τον Ίηοοϋν έπιοτάτα, καλόν έοτιν
ήμας ώδε είναι, καί ποιηοωμεν οκηνάς τρεις, μίαν
αοί καί μίαν Μωϋοει καί μίαν Ηλεία, μη είδώς
δ λέγει, ταύτα δε αύτοϋ λέγοντος έγένετο νεφέλη 34
καί έπεοκίαζεν αύτούς* έφοβήΰηοαν δε έν τφ
είοελΰεϊν αύτούς εις την νεφέλην. καί φωνή 35 8,22 ; 23,35.
έγένετο έκ της νεφέλης λέγουοα* ούτός έοτιν ό ϊΖ&ϊϊ.
υιός μου ό έκλελεγμένος, αύτοϋ άκούετε. καί έν τφ 36 Dt 18'16·19·
γενέοΰαι την φωνήν εύρέ&η Ίηοοϋς μόνος, καί

27 την βαοιλείαν του ϋεον : hr τον υιον τον ανϋροιπον
ερχομενον εν τη όοξη αυτόν 28 Κ— και 1° 31 RW
εμελλεν 32 W ειόον

26 — λογούς 28 κ. ίακ. κ. Ιωαν. JDZm 29 η ιόεα Ό Orig |
ηλλοιωΰη 33 Όελεις αοιηοω ωόε 85 ηλϋεν \ αγαπητός
ACONm -\- εν ω ηυόοκηοα C8I>Ma
174

9,87— 48* Kara Λονκαν

αύτοί έσίγησαν καί ούδενί άπήγγειλαν έν έκείναις
ταϊς ήμέραις ούδεν ών έώραχαν.

■ Äft3i7,i4-*8. 87 Έγένετο δε τη έξης ήμέρα κατελΰόντων αύτών 7
mc θ,Η-82. τον όρους συνήντησεν αύτφ δχλος πολύς. {

7,ΐ2; 8,42. 38 καί ίδού άνήρ άπό τοϋ δχλον έβόησεν λέγων
διδάσκαλε, δέομαι οου έπιβλέψαι έπί τόν υίόν
89 μου, ότι μονογενής μοί έστιν, 1 καί ίδού πνεϋμα
λαμβάνει αύτόν, καί έξαίφνης κράζει καί σπαράσσει
αύτόν μετά άφροϋ, και μόλις άποχωρεί άπ' αύτοϋ

40 σνντριβον αυτόν καί έδεήΰην των μαθητών σου

41 ίνα έκβάλωσιν αύτό, καί ούκ ήδυνήϋησαν. άπο-
κριΰείς δε ό Ίησοϋς εϊπεν ώ γενεά άπιστος και
διεστραμμένη, έως πότε έσομαι προς ύμας καί

7,ΐ6.42 άνέξομαι ύμών; προσάγαγε ώδε τόν υίόν σου. hi
δε προσερχομένου αύτοϋ έρρηξεν αύτόν το δαι·
μόνιον και συνεσπάραξεν έπετίμησεν δε ό Ίησοϋς
τφ πνεύματι τφ άκαΰάρτω, καί ίάσατο τόν παιδα
2 ρ ι,ιβ. 43 και άπέδωκεν αύτόν τφ πατρι αύτοϋ. έξεπλήσ-
σοντο δε πάντες επί τη μεγαλειότητι τοϋ ΰεοϋ.
* Πάντων δε ΰαυμαζόντων έπί πάσιν οίς έποίει '
22. ι,ββ; 21,14. 44 εϊπεν προς τους μαϋητ ας αύτοϋ* ΰέσΰε ύμεις είς :
τα ώτα ύμών τους λόγους τούτους* ό γαρ υίός
τοϋ άνΰρώπου μέλλει παραδίδοσΰαι είς χείρας
18,84. 24,44. 45 άν^ρώπων. οί δε ήγνόουν το ρήμα τοϋτο, καί ην
Μ° 9'82, παρακεκαλυμμένον άπ' αύτών Ινα μη αϊσϋωνται
46-Β0: αύτό, καί έφοβοϋντο έρωτήσαι αύτόν περί τοϋ
Μ^θ,ω-^ο.' 46 ρήματος τούτου. Είσήλΰεν δε διαλογισμός έν |
6,8. Mt 9,4. 47 αύτοϊς, το τις άν εϊη μείζων αύτών. ό δέ Ίησοϋς
είδώς τόν διαλογισμόν τής καρδίας αύτών, έπι-j
^ 22,2β. 48 λαβόμενος παιδίον εστησεν αύτό παρ' έαυτφ, καΐ|

37 τη εξης ήμερα : hr -| δια της ημέρας \- 38 Τ , έπί- 9
βλεψαι ( , et W) 39 Η εξεφνης | RT μογις 47 ειόως : h £
ιόων I Τ παιδιού

37 κατελ&οντα αντον | αννελΰειν α. οχλον πολνν
42 ιαα. τ. παιδα : αφηχεν αντον
175

:"l\iu lVCAM. 9,37-48.

ipsi tacuerunt, et nemini dixerunt in illis
diebus quidquam ex his, quae viderant.

Factum est autem in sequenti die, descen- 37 Mf\^i23t
dentibus illis de monte, occurrit illis turba mc 9,14-32.
multa. Et ecce vir de turba exclamavit, cli- 38
cens: Magister, obsecro te, respice in filium
meum quia unicus est mihi: et ecce spiritus 39
apprehendit eum, et subito clamat, et elidit,
et dissipat eum cum spuma, et vix disceclit
dilanians eum : et rogavi discipulos tuos ut 40
eiicerent ilium, et non potuerunt. Respondens 41
autem Iesus, dixit: 0 generatio infidelis, et
perversa, usquequo ero apud vos, et patiar
vos ? Adduc hue filium tuum. 1 Et cum ac- 42 7,15.
cederet, elisit ilium daemonium, et dissipavit.
Et increpavit Iesus spiritum immundum, et
sanavit puerum , et reddidit ilium patri eius.

Stupebant autem omnes in magnitudine 43 2 ρ ι,ιβ.
Dei: * omnibusque mirantibus in omnibus,
quae faciebat, dixit ad discipulos suos: 1 Ponite 44 22.
vos in cordibus vestris sermones istos: Filius 1,ββ; 21'14"
enim hominis futurum est ut tradatur in
manus hominum. At illi ignorabant verbum 45 18,34. 24,44.
istud , et erat velatum ante eos ut non sen- Mc θ'82'
tirent illud: et timebant eum interrogare de 4β-50:
hoc verbo. Intravit autem cogitatio in 46mc9*m-4o.
eos , quis eorum maior esset. At Iesus 47 e,s. Mt 9,4.
videns cogitationes cordis illorum^ appre-
hendit puerum, et statuit ilium secus se, 'et 48 Mt 10,40.

37 occ. illi

39 eum 1° ] ilium

42.43 (<& inc. v. 43 Et incr., v. 44 Stupebant).
45 > interrog. eum
47 adprehendens puerum statuit eum
175

9,49-58. SEGVNDVM LVGAM.

ait illis: Quicumque susceperit puerum istum
in nomine meo, me recipit: et quicumque me
receperit, recipit eum, qui me misit. Nam
qui minor est inter vos omnes, hie maior
49 est. Respondens autem Ioannes dixit: Prae-
ceptor, vidimus quendam in nomine tuo eii-
cientem daemonia, et prohibuimus eum: quia
11,23. Ph i,i8. 50 non sequitur nobiscum. Et ait ad ilium Iesus:
Nolite prohibere: qui enim non est adversum
vos, pro vobis est.

Mt 19,1.

j 7,iMAct°v'. öl Factum est autem dum complerentur dies
ι τ 3,i6. assumptionis eius, et ipse faciem suam fir-
j 4,4. 52 raavit ut iret in Ierusalem. Et misit nuncios
17,Ιβ' ante conspectum suum: et euntes intraverunt
in civitatem Samaritanorum ut pararent illi.
j 4,9. 53 Et non receperunt eum, quia facies eius erat
2 Rg 1,10.12. 54 euntis in Ierusalem. Gum vidissent autem
discipuli eius Iacobus, et Ioannes, dixerunt:
Domine, vis dicimus ut ignis descendat de
55 caelo, et consumat illos? Et conversus in-
crepavit illos, dicens: Nescitis cuius spiritus
j 3,i7 ; 12,47. 56 estis. Filius hominis non venit animas perdere,
sed salvare. Et abierunt in aliud castellum.
λη78~ι9-2" Factum est autem: ambulantibus illis

in via, dixit quiclam ad ilium: Sequar
58 te quocumque ieris. Dixit illi Iesus:
Vulpes foveas habent, et volucres caeli
nidos: Filius autem hominis non habet ubi

48 > omnes vos

49 *j* seq. nos

50 adversus

52 — in

53 — in

55 et dixit I fin ?
58 et ait

176

Kara Αονκαν 9,49—58·

εϊπεν αύτοις* δς εάν δέξηται τοϋτο το παιδίον
επί τφ όνόματί μου, έμέ δέχεται* και δς αν έμε
όέξηται, δέχεται τον άποοτείλαντά με* ό γαρ
μικρότερος εν πάοιν ύμιν ύπάρχων, οϋτός έατιν
>8,8 μέγας. Αποκριθείς δε ο Ίωάνης εϊπεν* έπιοτάτα, 49 ι tü 5,19.
ειδομέν τινα εν τφ όνόματί αον έκβάλλοντα δαι·
μόνια, και έκωλύομεν αυτόν, ότι ούκ άκολουθεϊ
μεθ' ημών. εϊπεν δε προς αύτόν Ίηοοϋς* μη 50 ιι,2β. Ph ι,ιβ.
κωλύετε* ος γαρ ουκ εατιν καθ9 ύμών, ϋπερ
ύμών έοτιν. m 19>1

Mc 10,82.

73 Έγένετο δε εν τφ ουμπληροϋοθαι τάς ήμέρας 51 j 7,1! Act 2,1.
'10 της άναλήμψεως αύτοϋ καί αύτός το πρόοωπον \ Rg3'™,'^.

έοτήριοεν του πορεύεοθαι εις Ίερουοαλήμ , και 52 ΐ7,ιβ. j 4,4.
άπέοτειλεν άγγέλους προ προσώπου αύτοϋ. και
πορευθέντες είοήλθον εις κώμην Σαμαρειτών,
ώστε έτοιμάοαι αϋτφ · και ούκ έδέξαντο αύτόν, 53 j 4,9.
ότι το πρόοωπον αύτοϋ ην πορευόμενον εις Ίερου-
οαλήμ. ίδόντες δε οι μαθηταϊ Ιάκωβος και 54 2 ng 1,10.12.
Ίωάνης είπαν κύριε, θέλεις εϊπωμεν itvp xata-
βψαι aitb τον ovpavov χάϊ άναλώΰαι αύτούς; οτρα- 55 mc 3,17.
φείς δε έπετίμηοεν αύτοις. και έπορεύθηοαν εις 56
έτέραν κώμην.

74 Και πορευομένων αύτών εν τη όδφ εϊπέν τις 57 57-βθ:
,5»5 προς αύτόν* άκολουθήοω οοι όπου εάν άπέρχη. '

καί ειπεν αύτφ ό Ίηοοϋς* αί άλώπεκες φωλεούς 58
εχουοιν καί τά πετεινά του ούρανοϋ καταοκηνώ-
οεις, ό δε υιός του ανθρώπου ούκ εχει που την

48 εαν : Η αν | αν : R εαν 49 HR.— ο | Η ειόαμεν
I εν : Τ επι | Τ εκωλνααμεν 50 W ο Ιηα. 51 προοωπ. :
[R]T-f- αυτόν 52 κωμην : Τ πολιν | Τ Σαμαριτων \ ωατε :
Η ως 54 αναλ. αντονς : -\ hr | — \- ως και Ηλείας εποιηοεν ζ
55 αντοις : -\hr\ — \- και ειπεν Ουκ οιόατε ποιον (οιον ζ) 2 Sm ιβ,ιο.
πνενματος εατε (-\- νμεις ζ)' (56) -\ [hri] |- ο (+ γαρ ζ) νιος ΐ9,ιο.
τον αν&ρωπον ονκ ηλΰεν ψνχας αν&ρωπων (hr2?'— ανϋ·ρ.) J 8,ΐ7; 12,47.
απολεοαι αλλα οωοαι ζ 57 Τ αν 58 Η [ο] Ιηο.

53 (πορενομενον Beza cj) 57 νπαγεις
170

9,59— 10f8. Κατά Αονκαν

Gn 27,41.59 κεφαλήν κλίνη. Εϊπεν de προς έτερον άκολούΰει
μοι. ό δε εϊπεν έπίτρεψόν μοι πρώτον άπελ-
lv 21,11. 60 ϋ'όντι ΰάψαι τον πατέρα μον. εϊπεν δε αύτφ*
u ' * ' αφες τους νεκρούς ΰάψαι τους έαντών νεκρούς,
ού δε άπελΰών διάγγελλε την βαοιλείαν τον ΰεού.
ι Rg ΐ9,2ο. 61 Εϊπεν δε και έτερος* άκολον&ήοω οοι, κύριε* ιοβ
' ' πρώτον δε έπίτρεψόν μοι άποτάξαοΰαι τοις είς
ΐ7,3ΐ. j β,ββ. 62 τον οϊκόν μον. εϊπεν δε προς αύτόν ό Ίηοονς9
Gn ΐ9,ΐ7!2β! ούδεις έπιβαλών την χείρα έπ' άροτρον και
βλέπων είς τα όπίοο) ενΰετός έοτιν τη βαοιλεία
ι_12: τον $εον.
Mt ιο,7-ΐ6. -^Q Μετά δε ταύτα άνέδειξεν ο κύριος έτέρονς 34
mc 6,7-u. έβδομήκοντα, και άπέοτειλεν αύτονς άνά δύο προ 107
NuXii*i^ προοώπον αύτον είς παοαν πόλιν και τόπον οϋ

j 4,85. 2 ήμελλεν αύτός έρχεοΰαι. έλεγεν δέ προς αύτούς· ίο*
4 9' 7,88' ό μεν ΰεριομός πολύς, οί δέ έργάται όλίγοί' δεή-
Ίϊητε οϋν τον κνρίον τον Αερισμού δπως έργάτας
3 έκβάλη είς τον ϋ'ερισμόν αύτον. ύπάγετε* ίδον ιο9;;
e,s-5. 4 άποοτέλλω ύμας ώς άρνας εν μέαω λύκων, μη πο;
12,38^ 22,35'!?' βαοτάζετε βαλλάντιον, μη πήραν, μή ύποδήματα*

24,36. 5 και μηδένα κατά την όδον άοπάοηοΰε. είς ην δ' ιιι,ι
ι sm 25,β. ^ είοέλΰητε οίκίαν, πρώτον λέγετε9 ειρήνη τφ
ι ρ 4,ΐ4. 6 οϊκω τούτω, και έαν έκεϊ η νιος ειρήνης, έπανα-
παήοεται έπ' αντον ή ειρήνη ύμών ει δέ μήγε,
ι τ 6,ΐ8. 7 έφ' ύμας άνακάμψει. έν αύτη δέ τη οικία μένετε, mji
ι κ 9,5-ΐ4. έοΌΌντες και πίνοντες τα παρ' αύτών άξιος γαρ

ό έργάτης τον μιοΰον αύτον. * μη μεταβαίνετε έξ 76
ι κ ιο,27. 8 οικίας είς οίκίαν. και είς ην άν πόλιν είοέρχηοΰε 113>
και δέχωνται ύμας, έον^ίετε τα παρατιΰέμενα ύμϊν,

59 επιτρεψ. : hR pr κνριε 62 προς αντον : [Η]— W |
επιβαλων . . . οπιοω : hr -| εις τα οπιοω βλέπων και επι-
βαλλων την χείρα αντον επ αροτρον \- \ χείρα : RT+ αντον
10,1 ετερ. : [R]T pr και | εβόομηκ. : [H]W+ övo \ όνο :
Η+ [όνο] 4 Τ— και 6 hRT η εκει

60 ηορεν&εις 10,1 Απεόειξεν όε και ετερονς οβ
6 ανακ. : επιοτρεψει η ειρήνη νμων
177

SEGVNDVM LVCAM. 9,59-10,8.

caput reclinet. Ait autem ad alterum: Se- 59
quere me. ille autem dixit: Domine permitte
mihi primum ire, et sepelire patrem meum.
Dixitque ei Iesus: Sine ut mortui sepeliant 60
mortuos suos: tu autem vade, et annuncia

™regnum Dei. Et ait alter: Sequar te Domine, 61 1 Rg 19,20.
sed permitte mihi primum renuntiare his, 14,33'
quae domi sunt. Ait ad ilium Iesus : Nemo 62 Ph 3,1s.
mittens manum suam ad aratrum, et respi-
ciens retro, aptus est regno Dei.

^ Post haec autem designavit Dominus et 10 mioj-is,
alios septuaginta duos, et misit illos binos 9,2. mc 0,7-1
ante faciem suam in omnem civitatem, et

~ locum , quo erat ipse venturus. Et dicebat 2 j 4,.%.
illis : Messis quidem multa , operarii autem Mt 9'37,38,
pauci. Rogate ergo dominum messis ut mittat

TT operarios in messem suam. Ite : ecce ego 3

^mitto vos sicut agnos inter lupos. Nolite 4 9,3-5.
portare sacculum , neque peram , neque cal- 2 Rg 4'"9'
ceamenta, et neminem per viam salutaveritis.

-J- In quamcumque domum intraveritis , primum 5

dicite: pax huic domui: 'et si ibi fuerit 6 if i,u.
filius pacis , requiescet super ilium pax

--vestra: sin autem , ad vos revertetur. In 7 1 τ 5,1s.
eadem autem domo manete edentes , et 1 K y>5~14,
bibentes quae apud illos sunt : dignus

~ est enim operarius mercede sua. * Nolite

transire de domo in domum. Et in quam- 8 1 κ 10,27.
cumque civitatem intraveritis, et suscepe-
rint vos, manducate quae apponuntur vobis:

58 ** cap. suum

60 — et I annuntia UP adnuntia)

61 > prim. perm, mihi | quae ] qui

62 ad 2° ] in | aspiciens
10, 6 illam

7 > enim est

Π7 12

10,9-21. SEGVNDVM LVCAM.

9 1 et curate ihfirmos, qui in ilia sunt, et dicite
10 illis : Appropinquavit in vos regnum Dei. In
quamcumque autem civitatem intraveritis , et
non susceperint vos, exeuntes in plateas eius,
Act i8,6. 11 dicite: 1 Etiam pulverem, qui adliaesit nobis
de civitate vestra, extergimus in vos: tamen
hoc scitote, quia appropinquavit regnum Dei.
12 Dico vobis. quia Sodomis in die ilia remissius
mi 11,21-23. 13 erit, quam ί Iii civitati. Vae tibi Corozäin,
jvu 3,6. vae Be^ga-j^a . cm|a sj jn Tyro, et Sidone

t'actae fuissent virtütes, quae factae sunt in
vobis, olim in cilicio, et cinere sedentes poe-
14 niterent. Verumtamen Tyro, et Sidoni remis-
i8 j4,i3.i5. 15 sius erit in iudicio, quam vobis. Et tu Ca-
pharnaum usque ad caelum exaltata, usque
Mt 10,10. 16 ad infernum demergeris. Qui vos audit, nie
Γ 5'23;i5^3!8; audit: et qui vos spernit , me spernit. Qui
ι tu i,8. autem me spernit , spernit euni , qui misit
17 me. Reversi sunt autem septuaginta duo
cum gaudio, dicentes: Domine, etiam daemo-
j i2,3i. 18 nia subiiciuntur nobis in nomine tuo. Et ait
-Ap 12,8.0. illis : Videbam satanam sicut fulgur de caelo
Mc 16,18. 19 cadentem. Ecce cledi vobis potestatem cal-
I s iu,1J' candi supra serpentes, et scorpiones, et super
omnem virtutem inimici : et nihil vobis no-
ex 32,32. 20 cebit. Verumtamen in hoc nolite gaudere
t,S'mP7%'. quia Spiritus vobis subiiciuntur : gaudete
autem, quod nomina vestra scripta sunt
Mt 11^25-27. 21 in caelis. In ipsa hora exultavit Spiritu
sancto, et dixit: Confiteor tibi pater, Do-
mine caeli et terrae, quod abscondisti haec
a sapientibus, et prudentibus, et revelasti

10 — autem | receperint

13 corazain | > in vobis f. sunt

15 ad 1° ] in 16 > me misit 18 satanan

w super ] supra 21 § in Sp. s.

Κατα Λονκαν 10,9— 2 ι.

'και θεραπεύετε τους εν αύτη άοθενεις, καϊ λέγετε 9 ν.
αύτοϊς* ήγγικεν έφ' υμάς ή βαοιλεία τον θεού.

,2 είς ην δ' άν πόλιν είοέλθητε καϊ μη δέχωνται 10
ύμας, εξελθόντες είς τάς πλατείας αύτής είπατε*
καϊ τον κονιορτδν τον κολληθέντα ήμιν εκ της 11 Actis.si; ιβ,β.
πόλεως υμών είς τους πόδας άπομαοοόμεθα ύμϊν*
πλην τοϋτο γινώοκετε, δτι ήγγικεν ή βαοιλεία τον
θεού. λέγω νμϊν δτι Σοδόμοις εν τη ημέρα εκείνη 12

,5 άνεκτότερον εοται ή τη πόλει εκείνη. Ούαί οοι, 13 Mt 11,21-23.
Χοραζείν, οναί οοι, Βηθοαϊδά' δτι ει εν Τύρω β,2β* ν'ο.
και Σιδώνι έγενήθηοαν at δυνάμεις αί γενόμεναι
εν νμϊν, πάλαι άν εν οάκκφ καϊ οποδφ καθή-
μενοι μετενόηοαν. πλην Τύρω και Σιδώνι άνεκτό- Η
τερον εοται εν τη κρίοει η ύμϊν. και ού, Καφαρ- 15 ΐβ h.is.is.

^ « » ~ , , λ r » ~ -4,28.81; 7,1.

ναονμ, μη εω$ ovpavov νή>ωνψψ, εως τον αοον
(ι %α.τα$ψ5ψ Ό άκούων ύμών έμού άκούει, και 16 jV^0'^ 48.
ό άθετών ν μας έμέ άθετεϊ' ό δε έμέ άθετών

7 άθετεϊ τον άποοτείλαντά με. Ύπέοτρεψαν δέ 17

0 οι έβδομήκοντα μετά χαράς λέγοντες9 κύριε, και Mc 16»1Γ·
τα δαιμόνια ύποτάοοεται ήμιν έν τφ όνόματί οου. j 12,31.
εϊπεν δέ αύτοϊς ' έθεώρουν τον οατανάν ώς άστρα- 18 teu$?'
πην έκ του ουρανού πεοόντα. ιδού δέδωκα ϋμΓιν 19 mc ιβ,ιβ.
την έξουοίαν του ηατειν επάνω όψεων και οκορπίων, νϊη,ιζ.
και έπι πάοαν την δύναμιν του έχθρού, και ούδεν Act 28'β'
νμας ού μη άδικήοει. πλην έν τούτω μη χαίρετε 20 fgx 48,3.32'
δτι τά πνεύματα ύμϊν ύποτάοοεται, χαίρετε δε 3,6'
δτι τά όνόματα ύμών ένγέγραπται έν τοις ούρα· Η 12>23·

8 νοϊς. 'Εν αύτη τη ώρα ήγαλλιάοατο τφ πνεύ- 21 Mt ^Ji^
5 ματι τφ άγίω και εϊπεν έξομολογονμαί οοι, πάτερ,

κύριε τον ονρανοϋ καϊ της γης, δτι άπέκρνψας
ταύτα άπδ οοφών και οννετών, και άπεκάλυψας

12 λεγω : Τ+ <5ε 15 W Καφ., ή ε. ου. υψωΰης, | Τ— του \
hRT καταβιβαο&ηση 17 εβδομηκ. : [H]W-f όυο 18 hW εκ
τ. ουρ. ως αοτραπην 19 hW αδικηοη 21 τω 1° : Τ pr εν

12 ήμερα εκείνη : βαοιλεία του ΰεου 14 — εν τη xqlosi
16 εμε αΦετων ...με: εμου ακουων ακούει του αιχοστειλαντος με
178

10,22— 33. Κατα Αονκαν

αντά νηπίοις* ναί, ό πατήρ, δτι όντως εύδοκία
22 έγένετο έμπροοΰέν οον. πάντα μοι παρεδόθη
ύπό τον πατρός μον, καϊ ονδεϊς ηινώοκει τις έοτιν
ο νίός ει μη ό πατήρ, και τις έοτιν ό πατήρ εί
μή 6 νίός και φ εάν βούληται ό νιος άποκαλύψαι.
Mt ΐ8,ιβ.ΐ7. 23 Kai οτραφεϊς προς τονς μαΰητάς κατ' ιδίαν εϊπεν
μακάριοι οι οφθαλμοί οι βλέποντες ά βλέπετε,
ι ρ ι,ιο. 24 λέγω γαρ ύμιν δτι πολλοί προφήται και βααιλεϊς
ήΰέληοαν ίδειν ά ύμεις βλέπετε και ονκ είδαν,
και άκονσαι α άκούετε και ούκ ήκονοαν.
Mt 227β5-4ο. 25 Και ίδον νομικός τις άνέοτη έκπειράζων αύτόν 31
Μ° 1818-20 λέγων διδάοκαλε, τί ποιήοας ζωήν αίώνιον κλήρο- 15
26 νομήοω; ό δέ εϊπεν προς αντόν εν τφ νόμω τί
Dt 6,5. 27 γέγραπται; πώς άναγινώοκεις; 1 ό δε άποκριΰεϊς
' ' εϊπεν άγαπήύεΐξ χνριον τον &εόν ύον έί όλης της
xapöiag ύον χαΐ εν ολη τη tyv%\ ύον χαΐ εν ό'λι/
tri ίύχνϊ ύον χαι εν ολ^ τ\ ΰιν,νοίσ» ύον, και τον
7,4s. lv 18,5. 28 Λληύίον ύον ώ§ ύεαντόν. εϊπεν δε αύτφ ' όρΰώς
Mt 19,17' 29 άπεκρίΰης' τοντο ΐΐοίει χαί ζί{ύψ ό δε $έλων n
δικαιώοαι έαντόν εϊπεν προς τον Ίηοοϋν και τίς
30 έοτίν μον πληοίον; νπολαβών ό Ίηοονς εϊπεν <?<
άνθρωπος τις κατέβαινεν άπό Ίερονοαλήμ είς
Ίερειχώ, και λχιοταϊς περιέπεοεν, οι και έκδύ-
οαντες αντόν και πληγάς έπιϋ'έντες άπήλΦον
ρβ 88,ΐ2. 31 άφέντες ήμιΰανή. κατά ονγκνρίαν δέ ιερεύς τις
18'η' κατέβαινεν εν τή όδφ εκείνη, και ίδών αύτόν
32 άντιπαρήλΰεν. ομοίως δε και Αενείτης κατά τον
Mt ιο,5. 33 τόπον έλϋών και ίδών άντιπαρή?*ϋ>εν. Σαμαρείτης
9,52; π,ιβ! δέ τις όδεύων ήλ$εν κατ' αύτόν καί ίδών έοπλαγ-

J 4,9; 8,48.

Act 8,25. 2ΐ Τ εγεν. ενόοκ. | fin T-f και στραφείς προς τονς

μαϋητας ειπεν 22 εαν : HR αν 24 Τ ιόαν W ειόον
27 hW— οον 1° I ae— της 31 Η [εν] 32 Λενειτης :
Τ+ γενόμενος 33 Τ Σαμαριτης

22 απο | — μον Marcion | έοτιν ο πατήρ ... ο νιος ... ο νιος
... ο πατ. και ω εαν ο νιος αποκαλνψη Marcion 23 — κατ
ιόιαν I βλέπετε : -}- και ακονοντες α ακονετε 24 — και βασιλείς
25 — όιδαοχαλε 27 — και εν ο. τη όιαν. οον 31 κατα τνχα
179

SECVNDVM LVCAM. 10,22-33.

ea parvulis. Etiam Pater: quoniam sic pla-

cuit ante te. Omnia mihi tradita sunt a 22

Patre meo. Et nemo seit quis sit Filius, nisi

Pater: et quis sit Pater, nisi Filius, et cui

voluerit Filius revelare. Et conversus ad 23 Mt 13,16.17.

discipulos suos, dixit: Beati oculi, qui vident

quae vos videtis. Dico enim vobis , quod 24 1 ρ ι,ιο.

multi prophetae, et reges voluerunt videre

quae vos videtis, et non viderunt: et audire

quae auditis, et non audierunt. 25-28·

Et eece quidam Legisperitus surrexit ten- 25 Mt 22,35-40.
tans ilium, et dicens: Magister, quid faciendo 18I8-20.""
vitam aeternam possidebo? At ille dixit ad 26
eum: In lege quid scriptum est? quomodo
legis? Ille respondens dixit: Diliges Dominum 27 Dt 6,5.
Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota Lv 19'18,
anima tua, et ex omnibus viribus tuis, et ex
omni mente tua: et proximum tuum sicut
teipsum. Dixitque illi: Recte respondisti: hoc 28 lv 18,5.
fac, et vives. Ille autem volens iustificare 29 Mt 19'17,
seipsum, dixit ad Iesum: Et quis est meus
proximus? Suscipiens autem Iesus, dixit: 30
Homo quidam descendebat ab Ierusalem in
Iericho, et incidit in latrones, qui etiam despo-
liaverunt eum: et plagis impositis abierunt
semivivo relicto. Äccidit autem ut sacerdos 31
quidam descenderet eadem via: et viso illo
praeterivit. Similiter et Levita, cum esset 32
secus locum, et videret eum, pertransiit. Sa- 33
maritanus autem quidam iter faciens, venit
secus eum : et videns eum ? misericordia

21 quoniam ] quia

22 — meo I qui Ms

23 <p3.98 dielt I — VOS

so $ suspiciens

179

10,34-11,1. SEGVNDVM LVCAM.

34 motus est. Et appropians alligavit vulnera
eins, infundens oleum, et vinum : et imponens
ilium in iumentum suum, duxit in stabulum,

35 et curam eius egit. Et altera die protulit
duos denarios, et dedit stabulario, et ait:
Curam illius habe: et quodcumque superero-

36 gaveris, ego cum rediero reddam tibi. Quis
borum trium videtur tibi proximus fuisse illi,

j i3,i7. 37 qui incidit in latrones? At ille dixit : Qui
fecit misericordiam in ilium. Et ait illi Iesus:
Vacle, et tu fac similiter.
j n,i L 12,2.3. 38 Factum est autem , dum irent, et ipse
intravit in quoddam castellum: et mulier
quaedam Martha nomine , excepit ilium in

39 domum suam , et huic erat soror nomine
Maria, quae etiam sedens secus pedes Do-

40 mini , audiebat verbum illius. Martha autem
satagebat circa frequens ministerium : quae
stetit, et ait: Domine, non est tibi curae
quod soror mea reliquit me solam ministrare?

41 die ergo illi, ut me adiuvet. Et respondens
dixit illi Dominus: Martha, Martha, solicita

Mt 6,33. 42 es, et turbaris erga plurima. Porro unum est
necessarium. Maria optimam partem elegit,
quae non auferetur ab ea.
11 Et factum est : cum esset in quodam ψ
5,33. loco orans, ut cessavit, dixit unus ex
discipulis eius ad eum: Domine, doce
nos orare, sicut docuit .et Ioannes disci-

41 circa

11,; > loco quod. I > et iah. docuit

180

Kara Λονκαν 10,34— 11, ι.

χνίοθη, καί προοελθών κατέόηοεν τα τραύματα 34
αύτοϋ έπιχέων έλαιον καί οϊνον, έπιβιβάοας δέ
αυτόν επί το Ιδιον κτήνος ήγαγεν αύτόν είς πανδο-
χειον και έπεμελήθη αύτοϋ. καί έπί την ανριον 35
έκβαλών δύο δηνάρια εδωκεν τφ πανδοχεϊ και
είπεν έπιμελήθητι αντον, και δ τι αν προοδα-
πανήοης εγώ εν τφ έπανέρχεοθαί με άποδώοω
οοι, τις τούτων των τριών πλησίον δοκει οοι 36
γεγονέναι τον έμπεοόντος είς τονς λη-οτάς; ό δε 37 «J 13,17.
ειπεν ό ποιήοας το έλεος μετ' αντον. ειπεν δε
αύτφ ό Ίηοονς9 πορεύον καί ού ποίει ομοίως.

80 Έν δε τφ πορεύεοθαι αντονς αϋτός είοήλθεν 38 J 11,1 ; 12,2.8.
είς κώμην τινά* γννη δέ τις ονόματι Μάρθα νπε-

δέξατο αύτόν είς την οίκίαν. καί τηδε ην αδελφή 39 m 33,«.

καλούμενη Μαριάμ, η καί παρακαθεοθεϊοα προς ικ 272$ί.

τονς πόδας τον κνρίον ηκονεν τον λόγον αύτοϋ.

ή δ έ Μάρθα περιεοπάτο περί πολλην διακονίαν 40 μ* 4,38.

έπιοτάοα δε ειπεν κύριε, ού μέλει οοι δτι ή

άδελφή μου μόνην με κατέλειπεν διακονεϊν; είπόν

ονν αύτη Ινα μοι ονναντιλάβηται. αποκριθείς δε 41 j 0,27.

ειπεν αύτη ό κύριος9 Μάρθα Μάρθα, μεριμνάς

καί θορνβάζη περί πολλά, ολίγων δέ έοτιν χρεία 42 μι 0,33.

η ένός' Μαριάμ γαρ την άγαθήν μερίδα έξελέξατο,

ήτις ούκ άφαιρεθήοεται αύτής.

81 Καί έγένετο έν τφ είναι αύτόν έν τόπω τινί\\

8,5 προοενχόμενον, ως έπαύοατο, εϊπέν τις των μάθη- 6,33.
των αύτοϋ προς αύτόν* κύριε, δίδαξον ήμας προο-
εύχεοθαι, καθώς καί Ίωάνης έδίδαξεν τονς μάθη-

34 Τ πανόοκίον 35 hW εόωκεν όυο όην. | Τ ηανόοκει
37 Η [ο] Ιηα. 38 Εν de τω : Τ Εγενετο όε εν τω | αυτός :
Τ pr και | h [εις τον οίκον αυτής] W εις τον οίκον 39 Η [η]
40 Τ κατελιπεν \ ειαιον : RW ειπε 41.42 μέριμνας . . .
γαρ : h ΰορυβαζη· Μαριάμ 42 RT ενος όε εοτιν χρεία·
I W χρεία εοτιν | RT Μαρία

36 τίνα ουν όοκεις πληοιον γεγονέναι 38 εγενετο όε εν
τω ηορ. αυτόν ειοελϋειν 42 — ολιγ. . . . ενος et — γαρ Ώ — η
ενος 38 α

180

11,2—18. Kara Λονκαν

MtV*-i8. 2 τ**ζ αΰτον. είπεν δε αύτοϊς* δταν προσεύχηοΰε,
λέγετε* Πάτερ, άγιαοΰήτω το δνομά οον έλΰάτω

3 ή βαοιλεία οου· τον άρτον ήμών τον έπιούοιον

4 δίδου ήμΐν το κα#' ήμέραν καί άφες ήμιν τάς
αμαρτίας ημών, καί γαρ αύτοί άφίομεν παντί
όφείλοντι ήμιν καί μη είοενέγκχις ήμας εις πει-

5 ραομόν. Καί είπεν προς αυτούς* τις έξ ύμών
έξει φίλον, καί πορεύοεται προς αυτόν μεσονυκτίου
καί ειπη αύτφ* φίλε, χρήσόν μοι τρεις άρτους,

6 έπειδή φίλος μου παρεγένετο έξ όδοϋ πρός με
Mt 26,ιο. 7 καί ουκ έχω δ παρατήσω αύτφ' κάκεϊνος έοων^εν
mc iiW. άποκριΰείς εϊπψ μή μοι κόπους πάρεχε* ήδη ή

\}ύρα κέκλειοται, και τα παιδία μου μετ έμοϋ
εις την κοίτην είοίν ού δύναμαι άναοτάς δούναι
ΐ8,5. 8 οοι. λέγω ύμιν, ει καί ού δώοει αύτφ άναοτάς
δια το είναι φίλον αύτοϋ, διά γ ε την άναιδίαν
Mt97,7-ii. 9 αύτοϋ έγερΰείς δώοει αύτφ δοων χρήζει. Κάγώ
ιβ,9. ύμιν λέγω, αιτείτε, καί δοΰήοεται ύμιν* ζητείτε,
ΐ8,2δ. κ ιο,ΐ2. ίο καί εύρήοετε· κρούετε, καί άνοιγήοεται ύμιν. πας
γαρ ό αιτών λαμβάνει, καί ό ζητών εύρίοκει, καί

11 τφ κρούοντι άνοιγήοεται. τίνα δε έξ ύμών τον
πατέρα αίτήοει ό υιός Ιχΰύν, μή άντί Ιχθύος δφιν

12 αύτφ έπιδώοει; ή καί αίτήοει φόν, έπιδώοει αύτφ
ΐ8,ΐ9. 13 οκορπίον; ει οϋν ύμεις πονηροί ύπάρχοντες οϊδατε

δόματα άγαΰά διδόναι τοις τέκνοις ύμών, πόσω

2 W ελ&ετω \ ε?Α. . . . σου : hr ελΰετω το αγιον πνεύμα
σου εφ ημας και κα'&αρισατω ημας 8 RW αναίόειαν 9 Τ
ανοιχ&ησεται ,ii 10 10 hW ανοίγεται 11 hW αιτήσει τον
4,3. πατ. \ ιχ&υν : hRT pr αρτον μη λν&ον επιδώσει αντω η και
(η [και]) I μη : W και 12 ωον : RT-j- μη

2 προσευχ. : + μη βαττολογειτε ως οι λοιποί* όοκουσιν
γαρ τίνες οτι εν τη πολυλογία αυτών εισακουσΰησονται·
αλλα προοευχομενοι \ πάτερ ημων ο εν τοις ουρανοις ΑΏΪ
I οου η βασίλεια* γενηΰητω το ΰελημα σου ως εν ουρανω
και επι γης 2>(0 3 όος ημ. σήμερον 4 τα οφειληματα
ημων ως και ημείς αφιομεν τοις οφειλεταις ημων | fin +
αλλα ρυσαι ημας απο του πονηρού ΛΏζ 5 — προς αυτούς
6 παρεστιν an αγρού 13 οντες «1>α

SECVNDVM LVCAM. 11,2-13.

pulos suos. Et ait illis: Cum oratis, dicite: 2 Mt2ät-i3.

Pater, sanctificetur nomen tuum. Adveniat

regnum tuum. Panem nostrum quotidianum 3

da nobis hodie. Et dimitte nobis peccata 4

nostra, siquidem et ipsi ' dimittimus omni

debenti nobis. Et ne nos inducas in tenta-

tionem. Et ait ad illos: Quis vestrum ha- 5

bebit amicum, et ibit ad ilium media nocte,

et dicet illi: Amice, commoda mihi tres panes,

quoniam amicus meus venit de via ad me, 6

et non habeo quod ponam ante ilium: et ille 7 Mt 2β,ιο.

deintus respondens dicat: Noli mihi molestus 18'5,

esse, iam ostium clausuni est, et pueri mei

mecum sunt in cubili: non possum surgere,

et dare tibi. Et si ille perseveraverit pul- 8 is,5.

sans: dico vobis, etsi non dabit illi surgens

eo quod amicus eius sit, propter improbitatem

tarnen eius surget, et dabit illi quotquot habet

necessarios. Et ego dico vobis: Petite, et 9 μ?7,7-π.

dabitur vobis: quaerite, et invenietis: pul- 16>9·

sate , et aperietur vobis. Omnis enim , qui 10 13,25. r 10,12.

petit, accipit: et qui quaerit, invenit: et pul-

santi aperietur. Quis autem ex vobis patrem 11

petit panem, numquid lapiclem dabit illi? Aut

piscem: numquid pro pisce serpentem dabit

illi? Aut si petierit ovum: numquid porriget 12

illi scorpionem? Si ergo vos cum sitis mali, 13 18,19.

nostis bona data dare filiis vestris: quanto

2 fin § -f fiat voluntas tua sicut in caelo et in
terra

3 cotidie

8 — Et . . . pulsans | quot

9 > vobis dico
11 aut si pise.

181

11,14-25. SEGVNDVM LVGAM

magis Pater vester de caelo dabit spiritum
bonum petentibus se?
1^1^22-30. 14 Et erat eiiciens daemonium, et illud erat ψ
mc s322-27. mutum. Et cum eiecisset daemonium, locutus

15 est mutus, et admiratae sunt turbae. Quidam ψ
autem ex eis dixerunt: In Beelzebub principe
mc 8,ii. 16 daemonic-rum eiicit daemonia. Et alii ten- ψ
tantes, Signum de caelo quaerebant ab eo.

17 Ipse autem ut vidit cogitationes eorum, dixit ψ
eis: Omne regnum in seipsum divisum deso-

18 labitur, et domus supra domum cadet. Si
autem et Satanas in seipsum divisus est:
quomodo stabit regnum eius? quia dicitis in

19 Beelzebub me eiicere daemonia. Si autem
ego in Beelzebub eiicio daemonia: filii vestri
in quo eiiciunt? Ideo ipsi iudices vestri erunt.

ex 8,i5. 20 Porro si in digito Dei eiicio daemonia : pro-
21 f'ecto pervenit in vos regnum Dei. Cum fortis
armatus custodit atrium suum, in pace sunt
Koi 2,i5. 22 ea , quae possiclet. Si autem fortior eo
ism i7,5os. superveniens vicerit eum, universa arma
eius auferet, in quibus coniidebat , et
9,50. 23 spolia eius distribuet. Qui non est mecum,
J llw2' contra me est: et qui non colligit mecum,

24 dispergit. Gum immundus spiritus exierit1*0
de homine, ambulat per loca inaquosa,
quaerens requiem: et non inveniens dicit:

25 Revertar in domum meam unde exivi. 1 Et

13 φ vester caelestis de c.
η desolatur

is (®98 , pro :) I regn. ipsius | > eicere me

20 praevenit

21 ea ] $ omnia

22 illo

2.1 adversum
24 perambulat

182

Κατά Αονκαν 11,ΐ4--25,

μάλλον ό πατήρ ό έξ ουρανού δώσει πνεύμα
άγιον τοϊς αίτοϋσιν αυτόν.
?.9 82 Και ην έκβάλλων δαιμόνιον, καί αυτό ην κωφόν* 14 Μ**~ ||13(
ΐ2β,5 £γ£νετο~ (5£ χον δαιμονίου εξελθόντος έλάληοεν ό McV22-27
127,2 κωφός* και έΰαύμασαν οι όχλοι* 1 τίνες δε έξ αύτών 15

είπαν* εν Βεεζεβούλ τφ άρχοντι των δαιμονίων
128,5 έκβάλλει τα <5ai^(mcr έτεροι δε πειράζοντες σημεϊον 16 mc β,π.
129,2 έξ ουρανού έζήτουν παρ' αύτοϋ. αυτός δε ειδώς 17
αύτών τα διανοήματα ειπεν αύτοις* πάοα βασι-
λεία έφ' έαυτην διαμερισΰεϊσα έρημοϋται, κάί
οίκος επί οίκον πίπτει, ει δε και δ σατανάς έφ' 18
εαυτόν διεμερίσΰη, πώς σταϋήσεται ή βαοιλεία
αύτοϋ; ότι λέγετε έν Βεεζεβούλ έκβάλλειν με τα
δαιμόνια, ει δε έγώ έν Βεεζεβούλ έκβάλλω τα 19
δαιμόνια, οί υιοί ύμών έν τίνι έκβάλλουοιν ; δια
τούτο αύτοί ύμών κριται έσονται, ει δε έν δακ- 20 εχ β,ΐδ.
τύλφ θεού [έγώ] έκβάλλω τα δαιμόνια, άρα
εφΰασεν έφ' υμάς ή βαοιλεία τοϋ θεού. όταν ό 21
ίοχυρός καΰωπλισμένος φυλάσση την εαυτού αύλήν,
έν ειρήνη έοτϊν τα ύπάρχοντα αύτοϋ * έπάν δε 22 κοί 2,ΐδ.
ισχυρότερος αύτοϋ έπελΦών νικήση^ αύτόν, την ! jv?'00'
πανοπλίαν αύτοϋ αίρει, έφ' η έπεποίΰει, καί τα Ρβ Sal 5,4'
οκϋλα αύτοϋ διαδίδωοιν. Ό μη ων μετ έμοϋ 23 θ,βο.

. , ~ , , c , , * j ~ J 11,52.

κατ έμου εοτιν, και ο μη ουναγων μετ εμου
iso,5 σκορπίζει. "Οταν το άκάΰαρτον πνεύμα έξέλΰχ) 24
άπό τοϋ άνΰρώπου, διέρχεται δι' άνυδρων τόπων
ζητούν άνάπαυσιν, κάί μη εύρίσκον λέγει* ύπο·
στρέψω εις τον οϊκόν μου όθεν έξήλΰον * και 25

13 Η [ο] εξ I πνεύμα αγιον : hri -| αγαΰον όομα \- * πνενμα
αγαΰον 8 spiritum bonum datum | W αντον ; 14 HR— και
αντο ην 15 Τ ειπον | RT Βεελζεβουλ , it 18.19 17 hT όιαμερισΰ.
εφ εαντην 19 h κριτ. νμ. εοοντ. Τ κριτ. εαοντ. νμ. 20 [εγω] :
W— Τ 24 Κ ενρισκον [τοτε] λεγ. h ενριοκον. τοτε λεγ.

14 ταντα όε ειποντος αντον προοφερεται αντω όαιμονι-
ζομενος κωφός και εκβαλοντος αντον πάντες εΰανμαζον
15 fin + ο όε αποκρίσεις ειπεν πως όνναται οατανας σα-
ταναν εκβαλ(λ)ειν ΑΌα 18 πως : ον

182

11,26— 34, Kara Λονκαν

έλΰόν εύρίοκει οεοαρωμένον και κεκοομημένον.
J 6,ΐ4. 26 τότε πορεύεται κάί παραλαμβάνει έτερα πνεύματα
πονηρότερα έαντοϋ επτά, καί είοελΰόντα κατοικεί
έκει, και γίνεται τα έοχατα τον άνϋρώπον έκείνον
1,28.42.48. 27 χείρονα των πρώτων. Έγένετο δε έν τφ λέγειν *ο
Mt ΐ2',4β*. αυτόν ταύτα έπάραοά τις φωνην γυνή έκ του
1ιτί^ΐ. όχλου ειπεν αύτφ· μακάρια r) κοιλία ή βαοτάααοά
8,ΐδ.2ΐ. 28 οε καί μαοτοί ους έΰήλαοας. αυτός δε εϊπεν
je ι,22-25. μΒνοϋν μακάριοι οί άκούοντες τον λόγον του $εον

και φυλάοοοντες.
At 12^88-42. 29 Των δε όχλων έπαΰροιζο μένων ηρξατο λέγειν · *ι 83
1Κ122. ^ ϊ^νεά αύτη γενεά πονηρά έοτιν οημειον ζητεί,132"6
καί οημειον ού δοΰήοεται αύτη ει μη το οημειον
30 Ίωνά. καΰώς γαρ έγένετο Ίωνάς τοις Νινευείταις
οημειον, ούτως έοται και δ υιός του άνθρωπου
ι Rg ιο,ι. 31 τη γενεή, ταύτη, βαοίλιοοα νότου έγερΰήοεται έν
τη κρίοει μετά των άνδρών της γενεάς ταύτης
και κατακρίνει αύτούς* ότι ήλ$εν έκ των περά-
των της γης άκοϋοαι την οοφίαν Σολομώνος, και
Jona s,6. 32 Ιδού πλειον Σολομώνος ώδε. άνδρες Νινευεϊται
άναοτήοονται έν τη κρίοει μετά της γενεάς ταύτης
καί κατακρινοϋοιν αύτήν ότι μετενόηοαν εις το
ιβ. Mt 6,15. 33 κήρυγμα Ίωνά, καί Ιδού πλειον Ίωνά ώδε. Ούδείς 84
λύχνον άψας εις κρυπτην τίΰηοιν ούδέ ύπό τον 183,2
μόδιον, άλλ* έπι την λυχνίαν, Ινα οι είαπορευό-
Μ*β 22^28. 84 βενοι το φέγγος βλέπωοιν. ό λύχνος του οώματός 184>5
έοτιν ό όφΰαλμός οου. όταν ό όφΰαλμός οου
ε ι,ΐ8. άπλοϋς fi, καί όλον το οώμά οου φωτεινόν έοτιν
έπάν δε πονηρός fi, και το οώμά οου οκοτεινόν.

25 ευριοκει : H-f [οχολαζοντα] 30 Ιοινας : [H]W pr ο |
R Νινευΐταις , it 32 -ευϊται 33 Η κρύπτην | HB. φως

34.36 Η φωτινον ter et σκοτινον bis

29 Ιωνα του προφήτου ACm^ 30 fin + καί κα^ως

Ιωνας εν τη κοιλία του κήτους εγενετο τρεις ημέρας και
τρεις νύκτας, ούτως και ο υιος του άνθρωπου εν τη γη
31 — εν τη κριαει 32 — vers
183

SEGVNDVM LVCAM. 11,26-34.

cum venerit, invenit earn scopis mundatam,

et ornatam. Tunc vadit, et assumit septem 26 j 5,14.

alios spiritus secum, nequiores se, et ingressi

habitant ibi. Et hunt novissima hominis illius

peiora prioribus. Factum est autem, cum 27 1,28.42.4s.

haec diceret: extollens vocem quaedam mulier Mt2i2,46.

de turba dixit illi : Beatus venter, qui te

portavit, et ubera, quae suxisti. At ille dixit: 28 i'^5-2*ya

Quinimmo beati, qui audiunt verbum Dei, et 1 b^-sv

custodiunt iilud.

Turbis autem concurrentibus coepit dicere : 29 M? 12,38-4
Generatio haec, generatio nequam est: signum 1K 122
quaerit, et signum non dabitur ei, nisi signum
Ionae prophetae. Nam sicut fuit Ionas signum 30
Ninivitis: ita erit et Filius hominis genera-
tion! isti. Regina Austri surget in iudicio 31 1 rs 10,1.
cum viris generationis huius, et condemnabit
illos: quia venit a finibus terrae audire sa-
pientiam Salomonis: et ecce plus quam Sa-
lomon hie. Viri Ninivitae surgent in iudicio 32 Jona 3,5.
cum generatione hac, et condemnabunt
illam: quia poenitentiam egerunt ad praedi-
cationem Ionae, et ecce plus quam Ionas
hie. Nemo lucernam accendit , et in 33 β,ιβ. mi 5,
absconclito ponit, neque sub modio : sed
supra candelabrum, ut qui ingrediuntur, lu-
men videant. Lucerna corporis tui, est oculus 34 Mt36öf?>g
tuus. Si oculus tuus fuerit simplex, totum
corpus tuum lucidum erit: si autem nequam
fuerit, etiam corpus tuum tenebrosum erit.

25 — earn | — et ornatam

26 et tunc I — secum | sunt

28 quippini | — illud

29 illi I — prophetae

30 > ionas fuit | ninevitis

31 plus salomone

32 ninevitae | plus iona

183

11,35—47. SECVNDVM LVCAM.

35 Vide ergo ne lumen, quod in te est, tenebrae

36 sint. Si ergo corpus tuum totum lucidum
fuerit, non habens aliquam partem tenebra-
rum, erit lucidum totum, et sicut lucerna
fulgoris illuminabit te.

7,36; i4,i.37 Et cum loqueretur, rogavit ilium quidam
Pliarisaeus ut pranderet apud se. Et ingres-
Mt i5,2. 38 sus recubuit. Pliarisaeus autem coepit intra
se reputans dicere, quare non baptizatus esset

at&ii-36 ^ an^e Prandium. Et ait Dominus ad ilium:
Nunc vos Pharisaei quod deforis est calicis,
et catini, mundatis: quod autem intus est
vestrum, plenum est rapina, et iniquitate.

40 Stulti norme qui fecit quod deforis est, etiam

41 id, quod deintus est, fecit? Verumtamen quod
superest, date eleemosynam: et ecce omnia

42 munda sunt vobis. Sed vae vobis Pharisaeis,
quia decimatis mentham , et rutam , et omne
olus, et praeteritis iudicium, et charitatem
Dei: haec autem oportuit facere, et ilia non

20,46. 43 omittere. Vae vobis Pharisaeis, quia diligitis ~
primas cathedras in synagogis, et salutationes

44 in foro. Vae vobis, quia estis ut monumenta, y
quae non apparent, et homines ambulantes

45 supra, nesciunt. Respondens autem quidam^9
ex Legisperitis , ait illi : Magister , haec

46 dicens etiam contumeliam nobis facis. At
ille ait. Et vobis Legisperitis vae: quia
oneratis homines oneribus, quae portare
non possunt, et ipsi uno digito vestro

47 non tangitis sarcinas. Vae vobis, qui aedi-1*0

37 Et 2° ] § Iesus autem
42 % qui , it 43. 44. 52 \ mentam
44 parent 45 > nobis cont.
46 portari 47 quia
184

Κατά Λονκαν 11,35—47.

οκοπει ονν μη το φως το έν οοϊ οκότος έοτίν. 35
ει οϋν το οώμά οου δλον φωτεινόν, μη έχον μέρος 36
τι σκοτεινών, έοται φωτεινόν δλον ώς δταν ο λύχνος
τη άοτραπη φωτίζη σε.

15 Έν δε τφ λαληοαι έρωτφ αύτόν Φαριοαϊος 37 7,ββ; η,ι.

»5 δπως άριοτήοη παρ* αύτφ' είοελθών δε άνέπεοεν.
ο δε Φαριοαϊος ίδών έθαύμαοεν δτι ού πρώτον 38 Mt 15,2.
έβαπτίοθη προ του άρίοτον. εϊπεν δε δ κύριος 39 Mt8^f?s:(
προς αντόν νυν ύμεις οί Φαριοαϊοι το έξωθεν
τον ποτηριού και τον πίνακος καθαρίζετε, το δε
έοωθεν ύμών γέμει άρπαγήςκαί πονηρίας, άφρονες, 40
ούχ ό ποιήοας το έξωθεν και το έοωθεν έποίηοεν;
1 πλην τα ένόντα δότε έλεημοούνην, και ιδού πάντα 41

,5 καθαρά ύμιν έοτιν. άλλά ούαί ύμιν τοις Φαρι- 42
οαίοις, δτι άποδεκατοντε το ήδύοομον και το
πήγανον και πάν λάχανον, και παρέρχεοθε την
κρίοιν και την άγάπην τον θεού9 ταύτα δέ έδει

;6 ποιήοαι κάκεϊνα μη παρεϊναι. ούαί ύμιν τοις 43 20,10.

'2 Φαριοαίοις, δτι άγαπάτε την πρωτοκαθεδρίαν έν
ταις ονναγωγαϊς και τονς άοπαομονς έν ταις

,5 άγοραϊς. ούαί ύμιν, δτι έοτέ ώς τά μνημεία τά 44
άδηλα, και οί άνθρωποι οί περιπατονντες έπάνω

,5 ούκ οϊδαοιν. Αποκριθείς δέ τις τών νομικών 45
λέγει αύτφ' διδάοκαλε, ταύτα λέγων και ήμάς

I ύβρίζεις. ό δέ εϊπεν και ύμιν τοις νομικοϊς ούαί, 46
δτι φορτίζετε τονς άνθρώπονς φορτία δνοβά-
οτακτα, και αύτοί ένϊ τών δακτύλων ύμών ού

ΙΊ προσψαύετε τοις φορτίοις. ούαί ύμϊν, δτι οίκο- 47 Act 7,52.

35.36 h81 f σκοπεί ... σε f ' ει ονν το φως το εν σοι σκότος,
το σκότος ποσόν 30 οκοπει . . . ψωτ. ολον και ως [ο] λνχνος [της]
αστραπής φωτίσει σε | 36 cf 34 | h [τι] μέρος Τ τι μέρος |
τη : hW pr εν 42 όε : [Κ.]— Τ | κρίσιν : hr κλησιν 43 W
νμιν, Φαρισαιοι 44 ως τα μν. τα : hr -\ μνημεία |-

37 ΕόεηΦη όε αντου τις Φαρισαιος ινα αριστ. μετ αυτόν
38 Φαρισ. ηρξατο διακρινόμενος εν εαντω λέγειν όια τι 39 οι
Φαρισ. νποκριται 40 το εσω#. κ. το εξω&. CD 42 — ταύτα . . .
παρειναι 43 αγοραις : -\- και πρωτοκλιαιας εν τοις όειπνοις CD
44 νμιν : + γραμματείς και Φαρισαιοι ΑΏηιζ 46 — τοις φορτιοις
184

11,48—12,3· Kara Λονκαν

όομεϊτε τα μνημεία τών προφητών, οί δε πατέρες
Act 8,1. 48 ύμών άπέκτειναν αύτούς. άρα μάρτνρές έατε καϊ
' ' αννενδοκεϊτε τοις εργοις των πατέρων ύμών, δτι
αύτοί μεν άπέκτειναν αύτούς, ύμεΐς δε οίκοδο-
quodamV0 49 ^ειτε* &ια τοϋτο και ή σοφία του ΰεοϋ ειπεν ΐ4ΐ,ι
άποοτελώ είς αύτούς προφήτας και άποοτόλονς,
50 και έξ αύτών άποκτενονοιν κάι διώξουοιν, 1 ϊνα
έκζητηΰή το αίμα πάντων τών προφητών το έκκε-
χνμένον άπδ καταβολής κόομου άπδ της γενεάς
2 ch?2442o 51 τα^τ??£> αίματος Άβελ έως αίματος Ζαχαρίον
του άπολομένον μεταξύ του ϋνοιαοτηρίου καϊ του
οίκου* ναι λέγω ύμιν, έκζητηΰήοεται άπδ της
an 23,ΐ3. 52 γενεάς ταύτης, ούαι ύμιν τοις νομικοϊς, δτι ήρατε 88
την κλείδα της γνώοεως' αύτοί ούκ είαήλΰατε και 142>
63 τους είοερχομένους έκωλύοατε. Κάκειΰεν έξελ- ua,
ιόντος αύτοϋ ηρξαντο οί γραμματείς και οί Φαρι-
οαϊοι δεινώς ένέχειν και άποοτοματίζειν αύτδν
2ο,2ο. 54 περί πλειόνων, ένεδρεύοντες αύτδν ΰηρεϋοαί τι
έκ του οτόματος αύτοϋ.
mc 1*ί1' 12 Έν οϊς έπΐύυναχΰεΐΰών τών μυριάδων του α
δχλου, ώοτε καταπατεϊν άλλήλους, ηρξατο λέγειν
προς τους μαΰητάς αύτοϋ πρώτον * προοέχετε πι,;
έαυτοις άπδ της ζύμης, ητις έοτίν ύπόκριαις, τών
an 1Μ6-88. 2 Φαριοαίων. ούδέν δε ουγκεκαλυμμένον έοτίν δ ml
8,ΐ7. ούκ άποκαλυφΰήαεται, και κρυπτδν δ ού γνωοΰή·
3 οεται. άνΰ' ών δοα έν τη οκοτία είπατε εν τφ

47 οι όε : Τ και οι 48 και ουνενό. : hr -\μη ουνενδοκειν j- jj
49 Τ εκόιωξουοιν 50 hRT εκχυννομενον 51 HB. ναι, | Η "Αβελ
52 ήρατε : hr -| εκρυψατε [■ 53.54 Κακειΰεν . . . αυτού : hr
-\ Λέγοντος όε αντου ταύτα προς αυτούς ενώπιον παντός
του λαου ηρξαντο οι Φαριοαιοι και οι νομικοί όεινως εχειν
και ουνβαλλειν αυτω περι πλειόνων, (54) ζητουντες αφορμην
τινα λαβείν αυτού ινα ευρωοιν κατηγορηοαι αυτού |- 54 Τ—
αυτόν ]2,1 &Τ ζύμης των Φαριοαίων, ητις εοτ. υποκρισις.
(W— ,)

49 — και . . . ειπεν \ αποστέλλω 51 Ζαχαριου υιου
Βαραχειου ον εφονευσαν αναμεοον τ. κ. τ. ναον \2,1 ϋολ-
λων όε όχλων ουνπεριεχοντων κύκλω ωοτε αλλήλους
ουνπνιγειν 2 ουκ αποκαλ. : ον φανερω'&ηοεται
185

SECVNDVM LVCAM. 11,48-12,3.

ficatis monumentaProphetarum: patres autem
vestri occiderunt illos. Profecto testificamini 48
quod consentitis operibus patrum vestrorum :
^quoniam ipsi quidem eos occiderunt, vos
5 autem aedificatis eorum sepulchra. Propterea 49
et sapientia Dei dixit: Mittam ad illos Prophe-
tas, et Apostolus, et ex illis Occident, et per-
sequentur: ut inquiratur sanguis omnium 50
Prophetarum, qui effusus est a constitutione
mundi a generatione ist a, a sanguine Abel, 51 Gn M.
usque ad sanguinem Zachariae, qui periit 2 Chr 24
> inter altare, et aedem. It a dico vobis , re-
-6- quiretur ab hac generatione. Vae vobis 52

Legisperitis , quia tulistis clavem scientiae,
l ipsi non introistis, et eos, qui introibant, pro-
ψ hlbuistis. Gum autem haec ad illos diceret, 53
coeperunt Pharisaei, et Legisperiti graviter
meistere, et os eius opprimere de multis,

msidiantes ei, et quaerentes aliquid capere 54 20,20
cle ore ems, ut accusarent eum.

Multis autem turbis circumstantibus, 12 Mt 16>β·
i4ita ut se invicem conculcarent , coepit
,-dicere ad discipulos suos : * Attendite a
-termento Pharisaearum, quod est hypocri-
rsis. Nihil autem opertum est, quod non re- 2 2-9·
veletur: neque absconditum, quod non scia- Mt 10}2e-
tur. Quomam quae in tenebris dixistis, in 3 8'17'

48 > quid, ipsi

52 cf 42

53 — autem

54 insidiantes c. praec. coni. et - ei I > carjere
aliquid | ex

12,i § concurrentibus
2 $ nih. enim

185

12,4-15.

SEGVNDVM LVCAM.

lumine dicentur: et quod in aurem locuti
estis in cubiculis, praedicabitur in tectis.

4 Dico autem vobis amicis meis: Ne terrea-
mini ab his , qui oeeidunt corpus , et post

5 haec non habent amplius quid faciant. Osten-
dam autem vobis quern timeatis: timete eum,
qui, postquam Occident, habet potestatem
mittere in gehennam. ita dico vobis , hunc

6 timete. Nonne quinque passeres vaeneunt di-
pondio, et unus ex illis non est in oblivione

2i,i6. 7 coram Deo ? Sed et capilli capitis vestri
omnes numerati sunt. Nolite ergo timere:
8 multis passeribus pluris estis vos : Dico
autem vobis : Omnis , quicumque confessus
fuerit me coram hominibus, et Filius hominis
9,2β. 9 confitebitur ilium coram Angelis Dei : qui
autem negaverit me coram hominibus, nega-
Mt ΐ2,π2. 10 bitur coram Angelis Dei. Et omnis, qui dicit
Mc 3,28.29. verbum in Filium hominis , remittetur illi : ei
autem, qui in Spiritum sanctum blasphema-
21,11.15. 11 verit, non remittetur. Gum autem inducent
rt 10,19.20. vog ·η Synag0gas ? et ad magistratus , et

potestates, nolite soliciti esse qualiter, aut

12 quid respondeatis, aut quid dicatis. Spiritus
enim sanctus docebit vos in ipsa hora quid
oporteat vos dicere.

13 Ait autem ei quidam de turba: Magister,
die fratri meo ut diviclat mecum hereditatem.

Act 7,27. 14 At ille dixit illi: Homo, quis me constituit
it β,9.ιο.15 iudicem, aut divisorem super vos? Dixitque
ad illos: Videte, et cavete ab omni avaritia:
quia non in abundantia cuiusquam vita eius

4 quod 7 — vos

8 in me | in illo

9 denegabitur 12 quae | — vos 2°
13 > quid, ei 14 dix. ei

186

Κατα Αονκαν 12,4—15.

φωτϊ άκονο&ηοεται, και δ προς το ους έλαληοατε

εν τοις ταμείοις κηρνχΰήοεται επί των δωμάτων.

Λέγω δε ύμΐν τοις φίλοις μον, μη φοβηΰήτε άπο 4 j 15,15.

των άποκτεννόντων το οώμα και μετά ταϋτα μη

εχόντων περιοοότερόν τι ποιήοαι. ύποδείξω όε 5 ps 119,120.

ύμιν τίνα φοβηΦήτε* φοβήΰητε τον μετά το άπο-

κτεϊναι έχοντα έξονοίαν έμβαλεϊν εις την γέενναν.

ναι λέγω ύμιν, τούτον φοβήΰητε. 1 ούχί πέντε 6

οτρονΦία πωλούνται άοοαρίων δύο; και εν έξ

αύτών ούκ εοτιν έπιλεληομένον ενώπιον τον Φεον.

άλλά και αί τρίχες της κεφαλής υμών πάοαι 7 ai>is.

ήρίΰμηνται. μη φοβεϊοΰε· πολλών οτρονϋ'ίων

διαφέρετε, λέγω δε ύμιν, πας δς αν δμολογήοη 8

εν έμοι εμπροοΰεν τών άν&ρώπων, και 6 νιος

τον άνΰρώπον ομολογηθεί εν αύτφ εμπροοΰεν τών

46,2 άγγέλων τον $εον· ό δε άρνηοάμενός με ενώπιον 9 9,2β.
τών άνΰρώπων άπαρνηΰήσεται ενώπιον τών άγγέλων

47,2 τον $εοϋ. και πάς δς έρει λόγον εις τον νίόν 10 Mt 12,32.

~ , α > , α , , 1 „ *, , Mc 8,28.29.

τον ανχτρωπον, αφενηοεται αντφ* τω δε εις το
άγιον πνενμα βλαοφημήοαντι ούκ άφεΰήοεται.
48,2 δταν δε είοφέρωοιν ύμάς έπι τάς ονναγωγάς και 11 2i,u.i5.

\ 3 \ \ \ st > ^ / ~ Mt 10,19.20

τας αρχάς και τας εξονσιας, μη μεριμνηοητε πως mc 13,11.
ή τί άπολογήοηοΰε ή τί εϊπητε' το γάρ άγιον 12
πνενμα διδάξει ύμάς εν αύτη τη ώρα α δει ειπείν.
»89 Εϊπεν δέ τις εκ τον δχλον αύτφ% διδάοκαλε, είπε 13
θ·10 τφ άδελφφ μον μερίοαοΰαι μετ' έμον την κληρο-

νομίαν. δ δε εϊπεν αύτφ* άνθρωπε, τίς με κατ- 14 Act 7,27.
έστηοεν κριτην ή μεριοτην έφ' ύμάς; εϊπεν δε προς 15 ι τ β,9.ιο.
αύτούς· οράτε και φνλάοοεούΧε άπο πάοης πλεο-
νεξίας, δτι ούκ έν τφ περιοοεύειν τινί ή ζωη αύτον

4 Η αποκτεινοντων 5 HR ναι, 8 ομολογηοη : Η -γησει
11 η τι 1° : [Η]

4 την όε ψυχην μη όνναμενων αποκτειναι μηόε εχόντων
περιοσον τι 10 εις όε το ην. το αγ. ονκ αφε&ηαεται αυτω
οντε εν τω αιωνι τούτω οντε εν τω μελλοντι 14 κριτην :
όικαστην ΑΝζ \ — η μεριοτην 15 η ζωη ... αν τ ω : τα

υπάρχοντα εατιν η ζωη αντον Clem. ΑΙ.

186

12,16—28· Rata Λονκαν

16 έοτιν έκ των ύπαρχόντων αύτφ. Είπεν δε πάρα- 46 9
βολήν προς αύτονς λέγων ■ άν&ρώπον τινός πλονοίον

17 εύφόρηοεν ή χώρα. και διελογίζετο έν έαντφ λέγων
τί ποιήοω, δτι ουκ εχω πον οννάξω τους καρπούς

18μον;]καί εϊπεν* τοντο ποιήοω* κα$ελώ μου τάς
άποΰήκας και μείζονας οικοδομηθώ, και οννάξω
je 4,ΐ8 β. 19 έκει πάντα τον οιτον και τα άγαΦά μον, και
sir ιι,ΐ9. τ~ ψνχή μ0ν. ψυχή, έχεις πολλά άγαΰά

κείμενα εις έτη πολλά* άναπαύον, φάγε, πίε,
η 9,27. 20 εύφραίνον. εϊπεν δε αύτφ ο ΰεός' άφρων, ταύτη
sap ΐ5,8. τ~ ννκτι τ^ν ψυχήν οον άπαιτονοιν άπό οοϋ* & δε
ι τ β,ΐ7 β». 21 ήτοίμαοας, τίνι έοται; όντως δ ΰηοανρίζων αύτφ
22-81 : 22 και μη είς Φεόν πλούτων. Ειπεν δε προς τονς ιβο,ι
μαΦητάς αϋτον' δια τοντο λέγω ύμϊν μη μεριμ-
νάτε τη ψνχη τί φάγητε, μηδέ τφ αώματι τί
23 ένδύοηοΰε. ή γαρ ψνχη πλειόν έοτιν της τροφής και
ρβ 147,9. 24 τό οώμα τον ενδύματος, κατανοήοατε τονς κόρακας,
R 1,20' δτι οντε οπείρονοιν οντε ΰερίζονοιν, οϊς ούκ έοτιν
ταμεϊον ούδέ άποΰήκη, και δ $εός τρέφει αύτούς'

25 πόοω μάλλον νμεις διαφέρετε των πετεινών, τις
δε έξ ύμών μεριμνών δύναται έπι την ήλικίαν

26 αύτοϋ προοΰεϊναι πήχνν; ει οϋν ούδέ έλάχιοτον
η ι,2ο. 27 δύναοΰε, τί περί τών λοιπών μεριμνάτε; κατα-
νοήοατε τα κρίνα, πώς οντε νήΰει οντε ύφαίνει*
λέγω δε ύμϊν, ούδέ Σολομών έν πάοη τη δόξη

28 αύτοϋ περιεβάλετο ως εν τούτων, εί δε έν άγρφ

17 εαυτω : Η αντω 18 hri -\ πάντα τα γενηματα μ. \-
,e τονς καρπούς μον hrs RT πάντα τα γενηματα μ. κ. τα ay.
μου 19 κείμενα . . . πιε : [Η] 20 HR αιτονοιν 21 ΓΗ] |
αντω : RW εαντω Τ αντω 22 αντον : [Η]— W | hT
νμιν λεγω \ οωμ. : [H]W-f- νμων 23 Τ— γαρ 24 οντε . . .
οντε : HR ον . . . ονόε 25 hRT προο&ειν. επι τ. ηλικ.
αντ. 26 ει . . . λοιπών : hr -\ και περι των λοιπών τί \-
27 οντε νη&. οντε νφ. (sie et -J hr |-) : HR ανξανει ■ ον κοπιά
ονόε νηΰει·

18 ποιηοω αντας μειζ. 21 fin + *αντα λέγων εφωνει·
ο εχων ωτα ακονειν ακονετω HUa 24 καταν. τα πετεινα
τον ονρανον 2δ — μερίμνων
187

SEGVNDVM LVCAM. 12,16-28.

est ex his quae possidet. Dixit autem si- 16
militudinem ad illos, dicens: Hominis cuius-
clam divitis uberes fructus ager attulit: et 17
cogitabat intra se dicens: Quid faciam, quia
non habeo quo congregem fructus meos? Et 18
dixit: Hoc faciam: Destruam horrea mea, et
maiora faciam: et illuc congregabo omnia,
quae nata sunt mihi, et bona mea, 1 et dicam 19 Jc 4,13 s.
animae meae: Anima, habes multa bona po-
sita in annos plurimos: requiesce, comede,
bibe, epulare. Dixit autem illi Deus: Stulte, 20 η 9,27.
hac nocte animam tuam repetunt a te: quae
autem parasti, cuius erunt? Sic est qui sibi 21 1 τ £ιτ s».
~ thesaurizat, et non est in Deum dives. Dixit- 22 Mt2g_4-33
que ad discipulos suos: Ideo dico vobis: Nolite
soliciti esse animae vestrae quid manducetis:
neque corpori quid induamini. Anima plus 23
est quam esca, et corpus plus quam vesti-
mentum. Considerate corvos quia non se- 24 p» 147,9.
minant, neque metunt, quibus non est cella- '
rium, neque horreum, et Deus pascit illos.
Quanto magis vos pluris estis illis? 1 Quis autem 25
vestrum cogitando potest adiicere ad staturam
suam cubitum unum? Si ergo neque quod 26
minimum est potestis, quid de ceteris soliciti
estis ? Considerate lilia quomodo crescunt : 27 R 1.20.
non laborant, neque nent: dico autem vobis,
nec Salomon in omni gloria sua vestiebatur
sicut unum ex istis. Si autem foenum, 28

17 quia ] quod

22 — vestrae | vestiamini

23 — plus 2°
27 neque ] non

187

12,29-41. SEGVNDVM LVGAM.

quod hodie est in agro, et eras in clibanum
mittitur, Deus sic vestit: quanto magis vos

29 pusillae fidei ? Et vos nolite quaerere quid
manducetis, aut quid bibatis: et nolite in

30 sublime tolli: haec enim omnia gentes mundi
quaerunt. Pater autem vester seit quoniam

31 his indigetis. Verumtamen quaerite primum
regnum Dei, et iustitiam eius : et haec omnia

is n,u. 32 adiicientur vobis. Nolite timere pusillus grex,
quia complacuit patri vestro dare vobis regnum.
μ?632ο.2ι. 33 Vendite quae possidetis, et date eleemosynam. ν
i6,9; 18,22. * Facite vobis sacculos, qui non veterascunt, ψ
thesaurum non deficientem in caelis: quo fur
^ non aPPropiat? neque tinea corrumpit. Ubi
enim thesaurus vester est, ibi et cor vestrum
ιχρ ϊ;ΐ3! 35 erit. Sint lumbi vestri praecincti, et lucer-
Mt 25,i-i3. 36 nae ardentes in manibus vestris , et vos si-
miles hominibus expectantibus dominum suum
quando revertatur a nuptiis: ut, cum venerit,
j i3,4, 37 et pulsaverit , confestim aperiant ei. Beati
servi illi, quos cum venerit dominus, invenerit
vigilantes: amen dico vobis, quod praecinget
se, et faciet illos discumbere, et transiens
38 ministrabit illis. Et si venerit in secunda
vigilia, et si in tertia vigilia venerit, et ita
ι Th 5,2. 39 invenerit , beati sunt servi illi. Hoc autem ~?
scitote, quoniam si sciret paterfamilias, qua
hora fur veniret, vigilaret utique, et non

40 sineret perfodi domum suam. Et vos estote
parati: quia qua hora non putatis, Filius

41 hominis veniet. Ait autem ei Petrus : ™
Domine, ad nos dicis banc parabolam:

> in agro est
31 — primum | — et iust. eius
33 veterescunt 35 — in manibus vestris
30 quon. ] quia , it 44 \ perfodiri 40 venit

188

Kara Λονκαν 12f29— 41.

τον χόρτον δντα οήμερον και αύρων εις κλίβανον
βαλλόμενον ό θεός όντως άμφιάζει, πόσφ μάλλον
ύμάς, όλιγόπιστοι. και ύμεΐς μη ζητείτε τί φάγητε 29
και τί πίητε, και μη μετεωρίζεστε* ταντα γαρ 30
πάντα τα εθνη τον κόσμον έπιζητονσιν* ύμών δε
ό πατήρ οϊδεν δτι χρήζετε τούτων πλην ζητείτε 31
την βαοιλείαν αύτον, και ταντα προστεθήσεται

%1ύμιν. Μη φοβον, το μικρόν ποίμνιον* δτι εύδό- 32 22,29. u 4ΐ,Η.

1,10 κησεν ό πατήρ ύμών δούναι ύμιν την βαοιλείαν.

*,2 Πωλήοατε τα ύπάρχοντα ύμών και δότε έλεημο- 33 Mf *2ΐ.

3,5 σννην* * ποιήσατε έαντοις βαλλάντια μη παλαιού-

μενα, θησανρόν άνέκλειπτον εν τοις ούρανοϊς, 1β>9; 18>22.

δπον κλέπτης ούκ έγγίζει ούδέ οής διαφθείρει*

δπον γάρ έοτιν δ θησανρός ύμών, έκει και ή 34 Mt8f ~J2eJ61

92 καρότα ύμών εσται. "Εστωσαν ύμών αί όοφύες 35 ex hVii.

'10 περιεζωομέναι και οί λύχνοι καιόμεν οι* και ύμεις 36 Mt 25,1-18.
δμοιοι άνθρώποις προοδεχομένοις τον κύριον έαν-
τών, πότε άναλύοη εκ τών γάμων, Ινα έλθόντος

5.5 κάί κρούοαντος εύθέως άνοίξωοιν αύτφ. μακάριοι 37 ι?,7.8.
οί δούλοι εκείνοι, ονς έλθών δ κύριος εύρήοει J 18'4'
γρηγορονντας* άμην λέγω ύμιν δτι περιζώοεται

και άνακλινει αύτονς και παρελθών διακονήσει
αύτοις. καν εν τη δεντέρα καν εν τη τρίτη 38
φνλακη ελθη και ενρη όντως, μακάριοι είσιν
β,2 έκεϊνοι. τούτο δε γινώσκετε, δτι ει ηδει ό οίκο- 39 ι Th 5,2.
δεσπότης ποία ώρα ό κλέπτης έρχεται, ούκ αν
άφήκεν διορνχθήναι τον οίκον αύτοϋ. και ύμεϊς 40
γίνεσθε έτοιμοι, δτι η ώρα ού δοκειτε ό νιος

7.6 τον άνθρώπον έρχεται. Ειπεν δε ό Πέτρος* 41
κύριε, προς ήμάς την παραβολήν ταύτην λέγεις

28 RT αμφιεζει 38 καν 1° . . . ούτως : hr -\ και εαν
ελ&η τη εοπ,ερινη φνλακη και ενρηαει, όντως ποιηοει, και
εαν εν τη όεντερα και τη τρίτη f— | Τ— εκείνοι 39 ονκ

αν : Κ& εγρηγορηαεν αν και ονκ 41 όε : T-f- αντω

31 ταντα ααντα ΛΌηιζ 32 εν αντω ενόοκ. 35 εατω
ν, η οοφνς ηεριεζωαμενη 40 — vers Ια!

188

12,42— 54. Kara Λονκαν

2 τ 2,i6. 42 ή καί προς πάντας; καί είπεν δ κύριος* τις αραθε'
' ' έοτίν δ πιστός οικονόμος δ φρόνιμος, δν κατα-
στήσει δ κύριος έπί της θεραπείας αύτοϋ του
43 διδόναι έν καιρφ το σιτομέτριον ; μακάριος 6 δούλος
εκείνος, δν έλΰων ό κύριος αύτού εύρήσει ποιοϋντα
Mt 25,21. 44 ούτως, άληΰώς λέγω ύμιν δτι έπί πάσιν τοις

45 ύπάρχονσιν αύτού καταστήσει αύτόν. έάν δε εϊπη m
ό δούλος έκεινος έν τη καρδία αύτού* χρονίζει δ
κύριος μον έρχεσϋ'αι, καί άρξηται τύπτειν τους
παιδας καί τάς παιδίσκας, έσΰίειν τε καί πίνειν

46 και μεΰύσκεσΰαι, ήξει δ κύριος του δούλου έκείνου
έν ήμέρα ή ού προσδοκςί καί έν ώρα ή ού γινώσκει,
καί διχοτομήσει αύτόν, καί το μέρος αύτού μετά

Je 4,ΐ7. 47 των άπιστων ΰήσει. έκεινος δε δ δούλος δ γνούς ist
τό θέλημα τού κυρίου αύτού καί μή έτοιμάσας
ή ποιήσας προς το Φέλημα αύτού δαρήσεται

48 πολλάς* δ δε μή γνούς, ποιήσας δε άξια πληγών,
δαρήσεται όλίγας. παντι δε φ έδόΰη πολύ, πολύ
ζητην^ήσεται παρ' αύτού, καί φ παρέΰεντο πολύ,

49 περισσότερον αίτήσουσιν αύτόν, Πύρ ήλΰον βα- 94
Mc ίο 88. ^tlv την 7ήν> ^cu τί ΰέλω ει ήδη άνήφΰη. 16<

► 27 · ιθ'"ο' ^ βάπτισμα δε έχω βαπτισΦήναι, και πώς συνέ-
51-53 · 5! χομαι έως δτου τελεσΰη. δοκειτε δτι είρήνην
t ιο,84-86. παρεγενόμην δούναι έν τη γη; ούχί, λέγω ύμιν,

52 άλλ' ή διαμερισμόν. έσονται γαρ άπό τού νυν \
πέντε έν ένί οικω διαμεμερισμένοι, τρεις έπί δυσιν
Mch 7,6. 53 καί δύο έπί τρισιν 1 διαμερισΰήσονται, πατήρ έπί
υίφ και ν lös έπί ΐίατρί, μήτηρ έπί θυγατέρα και
{^υγάτηρ βτζϊ χψ μητέρα, πεν&ερά έπι την νύμφην

μι 16,2.8. 54 αύτής καί νύμφη iit\ τψ ηεν$εράν. "Έλεγεν 95

ιβι

42 Η , ο φρον. | το : [Η]— W 49 fin HR ; 50 fin R;
52.53 Η τριοίν, όιαμεριαν^ηοονταν ηατ. 53 Τ— την 1° \
Τ— αντης

41 — η και πρ. παντ. 42 ο φρον. : + ο αγαΰος
44 αληΰ. : αμην 47 — ετοιμααας η ΏαΙ 48 έδωκαν πολν,
ζητηαονοιν arc αντον περιοοοτερον \ περιαα. : πλέον \ απαιτη·
οονσιν ΏαΙ 51 ποιηααι

189

SECVNDVM LVCAM. 12,42-54.

an et ad omnes? Dixit autem Dominus: 42 2 τ 2,is.

Quis, put-as , est fidelis dispensator, et pru- 1 P 4'10,

dens, quem constituit Dominus supra fami-

liam suam, ut det illis in tempore tritici

mensuram? Beatus ille servus, quem cum 43

venerit Dominus, invenerit it a facientem.

Vere dico vobis, quoniam supra omnia, quae 44 Mt 25,21.

Ypossidet, constituet ilium. Quod si dixerit 45
servus ille in corde suo: Moram facit domi-
nus meus venire: et coeperit percutere ser-
vos, et ancillas, et edere, et bibere, et
inebriari: veniet dominus servi illius in die, 46
qua non sperat, et hora, qua nescit, et di-
videt eum, partemque eius cum irifidelibus

~ ponet. Ille autem servus, qui cognovit volun- 47 Jc 4,17.
tatem domini sui, et non praeparavit, et non
fecit secundum voluntatem eius, vapulabit
multis : qui autem non cognovit, et fecit 48
digna, plagis vapulabit paucis. Omni autem,
cui multum datum est, multum quaere tur ab
eo: et cui commendaverunt multum, plus

™ petent ab eo. Ignem veni mittere in terram, 49
et quid volo nisi ut accendatur? Baptismo 50 Mt 20,22.
autem habeo baptizari : et quomodo coarctor j 12,2V. '
usquedum perficiatur? Putatis quia pacem 51 51-53:

, j , λ λτ τ ι · Mt 10,34-3

veni dare m terram? Non, dico vobis,
sed separationem : erunt enim ex hoc 52
quinque in domo una diyisi, tres in
duos , et duo in tres 1 dividentur : pater 53 mcl 7,6.
in filium, et filius in patrem suum, mater in
filiam, et filia in matrem, socrus in nurum
**ί suam, et nurus in socrum suam. Dicebat 54 Mt 10,2.3.

42 constituet | super 44 cf 39

45 pueros 47 *| se praep.

48 ®93 digna plagis ,(#—,) 49 — ut

50 baptisma | coartor 52 duos ] duo

12,55—13,7. SECVNDVM LVGAM.

autem et ad turbas : Cum videritis nub em
orientem ab occasu, 'statim dicitis: Nimbus

55 venit: et ita fit. et cum austrum flantem,

56 dicitis: Quia aestus erit: et fit. Hypocritae
faciem caeli, et terrae nostis probare: hoc

57 autem tempus quomodo non probatis? Quid
autem et a vobis ipsis non iudicatis quod

mi 5,25.26. 58 iustum est ? Cum autem vadis cum adver-
sario tuo ad principem, in via da operam
liberari ab illo, ne forte trahat te ad iudicem,
et iudex tradat te exactori, et exactor mittat
59 te in carcerem. Dico tibi , non exies inde,
donee etiam novissimum minutum reddas.
Act 5,37. 13 Aderant autem quidam ipso in tempore, ^603
nunciantes illi de Galilaeis, quorum sanguinem
j 0,2. 2 Pilatus miscuit cum sacrifieiis eorum. Et re-
spondens dixit illis: Putatis quod hi Galilaei
prae omnibus Galilaeis peccatores fuerint,
Ps 7,13. 3 quia talia passi sunt? Non, dico vobis: sed
nisi poenitentiam habueritis , omnes similiter

4 peribitis. Sicut illi decern et octo, supra quos
cecidit turris in Siloe, et occidit eos: putatis
quia et ipsi debitores fuerint praeter omnes

5 homines habitantes in Ierusalem? Non,
dico vobis: sed si poenitentiam non egeritis,

3,9. 6 omnes similiter peribitis. Dicebat autem
3'jk u\\l'. et banc similitudinem : Arborem fici habe-
bat quidam plantatam in vinea sua, et
venit quaerens fructum in ilia, et non in-
7 venit. Dixit autem ad cultorern vineae:
Ecce anni tres sunt ex quo venio quaerens

56 > terrae et caeli

58 in via c. praec. coni. | ad ] apud

13,2 fuerunt

4 siloam | fuerunt

5 > non paenit. | eg. ] g habueritis 6' — et 1°

190

Kata Λονκαν 12,65— 13,7.

όέ καί τοις όχλοις· δταν ϊόητε νεφέλην άνατέλ-
λονοαν επί όνομών, εύΰέως λέγετε δτι δμβρος
έρχεται, καί γίνεται όντως* καί δταν νότον πνέοντα, 55
λέγετε δτι καύοων έοται, και γίνεται, ύποκριταί, 56
το πρόοωπον της γης και τον ούρανοϋ οϊόατε
δοκιμάζειν , τον καιρόν όέ τούτον πώς οϋ
δοκιμάζετε; Τί όέ και άφ' έαντών ού κρίνετε 57 2ΐ,βο.
τό όίκαιον; ό)ς γαρ νπάγεις μετά τον άντιό ίκο ν 58 Mt 0,25.20.
ϋον έπ' άρχοντα, εν τη όόφ όός έργαοίαν άπηλ-
λάγβαι άπ' αύτού, μη ποτε καταούρη οε προς
τον κριτήν, και δ κριτής οε παραόώοει τφ πράκ-
τορι, καί δ πράκτωρ οε βαλεϊ εις φνλακήν. λέγω 59
οοι, ον μη έξέλΰης έκεϊΰεν έως και τό εοχατον
λεπτόν άποόφς.

Παρήοαν όέ τίνες έν αντφ τφ καιρφ άπαγγέλ-\§ Act 5,37.
λοντες αντφ περί των Γαλιλαίων ων τό αίμα
Πειλάτος έμιξεν μετά των Ανοιών αύτών. και 2 J 0,2.
αποκριθείς εϊπεν αύτοϊς· όοκειτε δτι οί Γαλιλαίοι
ούτοι άμαρτωλοί παρά πάντας τονς Γαλιλαίονς
έγένοντο, δτι ταύτα πεπόνΦαοιν ; ονχί, λέγω ύμϊν, 3 ra 7,13.
άλλ' έάν μή μετανοήτε, πάντες όμοίως άπολειοϋε.
fl εκείνοι οί δέκα δκτω έφ' οϋς έπεοεν ό πύργος 4
έν τφ Σιλωάμ και άπέκτεινεν αύτούς, όοκειτε δτι
αντοί -όφειλέται έγένοντο παρά πάντας τονς άν·
ΰρώπονς τονς κατοικούντας Ίερονοαλήμ; ονχί, 5
λέγω ύμϊν, άλλ' έάν μη μετανοήοητε, πάντες
ώοαύτως άπολεϊοΰε. "Ελεγεν όέ ταύτην την 6 8,9.

Ο ι , * / ·' /· · »' m Mt8,10; 21

παραβολην. ονκήν ειχεν τις πεφντενμενην έν τφ mc 11,13.
άμπελώνι αύτού, καί ήλΰεν ζητών καρπόν έν
αύτη καί ούχ εύρεν. εϊπεν όέ προς τον άμπε· 7
λονργόν* ίόον τρία έτη άφ' οϋ έρχομαι ζητών

56 hRT τον όε καιρόν | HR πως ουκ οιόατε όοκιμαζειν
58 Η [απ] 13,4 W δεκαοκτώ \ Ιερονο. : Τ pr εν

δ h μετανοήτε

54 επι : απο ΑΏζ 58 κατακρινη 59 αποόοις τον εοχατον
χοόραντην 13,2 τοιαύτα Λ 3.5 — πάντες ff 2 Marcion
190

13,8—19* Κατ α Λονκαν

καρπον έν τη ονκη ταύτη καί ούχ εύρίσκω· έκκο-
a ρ 8,9.ΐ6. 8 ψον αύτήν* Ινα τί και τήν γήν καταργεί; ό δέ
άποκριΰείς λέγει αύτφ* κύριε, άφες αύτήν και
τούτο το έτος, έως δτον σκάψω περί αύτήν και
9 βάλω κάπρια, κάν μεν ποιήση καρπον εις το
μέλλον ει δε μήγε, έκκόψεις αύτήν.

10 Ήν δε διδάσκων έν μιξ, των σνναγωγών έν *

11 τοις σάββασιν. και ίδον γυνή πνεύμα έχονοα
άσΦενείας έτη δέκα οκτώ, και ήν σννκύπτονσα

12 καί μή δυναμένη άνακύψαι εις το παντελές, ίδών
δε αύτήν ό Ιησούς προοεφώνηοεν καί εϊπεν αύτη*

mc 7,32. 13 γύναι, άπολέλνοαι της άσΰενείας οον, 1 καί έπέ~
Όηκεν αύτη τάς χείρας* καί παραχρήμα άνορΰώΰη,
εχ 2ο,9. η και έδόξαζεν τον ΰεόν. άποκριΰείς δε ό άρχι- 1
Dt 6'18, ουνάγωγος, άγανακτών δτι τφ σαββάτω έ$ερά-
πενοεν ό Ίηοοϋς, έλεγεν τφ δχλω δτι εξ ήμέραι
είοίν έν αϊς δει έργάζεσΰαι* έν αύταϊς οϋν έρχό-
μενοι θεραπεύεστε και μή τη ήμέρα του οαββάτον.
ΐ4,5. 15 άπεκρίΌ'η δε αύτφ ό κύριος και ειπεν ύποκριταί,
έκαοτος ύμών τ φ οαββάτω ού λύει τον βονν αύτοϋ
ή τον δνον άπό της φάτνης καί άπαγαγών πο·
im. Act 3,26. 16 τίζει; ταύτην δε ΰνγατέρα Αβραάμ οϋοαν, ήν
έδηοεν ό σατανάς ίδον δέκα και όκτώ έτη, ούκ
έδει λνΰήναι άπό του δεσμού τούτον τη ήμέρα
17 τον οαββάτον; καί ταύτα λέγοντος αύτον κατ- 1
ηοχύνοντο πάντες οι άντικείμενοι αύτφ, καί πας
ό δχλος έχαιρεν έπί πάσιν τοις ένδόξοις τοις
Mwe ~8ΐ-88 18 7ίνο^νο(/ζ ΰπ' αύτον. "Ελεγεν οϋν τίνι όμοια 4
mc 4,'so-82.' έοτίν ή βασιλεία τον θεού, καί τίνι όμοιώοω ν
Dn 4,9.ΐ8. 19 αύτήν; όμοια έοτίν κόκκω οινάπεως, ον λαβών

Εβ 17,28 ;Υΐ,β!

7 W τον τόπον 8 κοπριά : hr -\ κοψινον κοπριών \-
11 W δεκαοκτώ | RW ανγκνπτ. 12 απολελ. : Τ+ απο
13 Η ανωρ&ωΰη 15 Κ απαγων

7 ευρ. : + φερε την αξινην 9 fin + ταντα λέγων
εφωνεΐ' ο εχων ωτα ακονειν ακονετω Γα 12 — προοεφ.
xcu 15 νποκριτα ΏΝζ 17 — ταύτα λεγ. αντ.
191

SECVNDVM LVCAM. 13,8-19.

fructum in ficulnea hac, et non invenio: suc-

cide ergo illam: ut quid etiam terram occu-

pat? At ille respondens, dicit illi: Domine 8 2 ρ 3,9.15.

dimitte illam et hoc anno, usque dum fodiam

circa illam, et mittam stercoral et siquidem 9

fecerit fructum: sin autem, in futurum suc-

cides earn.

Erat autem docens in synagoga eorum 10
sabbatis. Et ecce mulier, quae habebat spiri- 11
turn infirmitatis annis decern et octo: et erat
inclinata, nec omnino poterat sursum respi-
cere. Quam cum videret Iesus, vocavit earn 12
ad se, et ait illi: Mulier, dimissa es ab infir-
mitate tua. Et imposuit illi manus, et con- 13 mc 7,32.
festim erecta est, et glorificabat Deum. Re- 14 ex 20,9.

, a ■. . .... Dt 5,13.

spondens autem archisynagogus , indignans
quia sabbato curasset Iesus: dicebat turbae:
Sex dies sunt, in quibus oportet operari: in
his ergo venite, et curamini, et non in die
sabbati. Respondens autem ad ilium Dominus 15 14,5.
dixit: Hypocritae, unusquisque vestrum sab-
bato non solvit bovem suum, aut asinum a
praesepio , et ducit adaquare ? Hanc autem 16 19,9. Act 3,25.
filiam Abrahae, quam alligavit satanas, ecce
decern et octo annis non oportuit solvi a vin-
culo isto die sabbati? Et cum haec diceret, 17
erubescebant omnes adversarii eins: et omnis
populus gaudebat in universis, quae gloriose
fiebant ab eo. Dicebat ergo: Gui simile 18 ts-2v.

Mt 13 31—33

est regnum Dei, et cui simile aestimabo illud? mc 4,30-32.
Simile est grano sinapis , quod acceptum 19 Dn 4,9.18.

Ez 17,23; 31,6.

8 dixit

12 vidisset | — earn
15 respondit ... et d.
18 s. esse existimabo

191

13,20-32. SECVNDVM LVCAM.

homo misit in hortum suum, et crevit, et
factum est in arborem magnam: et volucres

20 caeli requieverunt in ramis eius. Et iterum
dixit: Gui simile aestimabo regnum Dei?

21 Simile est fermento, quod acceptum mulier
abscondit in farinae sata tria, donee fermen-
taretur totum.

22 Et ibat per civitates, et castella docens,

23 et iter faciens in Ierusalem. Ait autem illi
quidam: Domine, si pauci sunt, qui salvantur?

Mt 7,i3.H. 24 Ipse autem dixit ad illos : 1 Contendite intrare

Ph 3 12

ι τ 6,12. per angustam portam: quia multi, dico vobis,
Mt 2δ,ιι.ΐ2. 25 quaerent intrare, et non poterunt. Cum autem
intraverit paterfamilias, et clauserit ostium,
incipietis foris stare, et pulsare ostium, di-
centes: Domine, aperi nobis: et respondens
Mt 7,22.23. 26 dicet vobis: Nescio vos unde sitis: 'tunc in-
cipietis dicere: Manducavimus coram te, et
ρ» e,9. 27 bibimus , et in plateis nostris docuisti. Et
dicet vobis: Nescio vos unde sitis: discedite
Mt 6,11.12. 28 a me omnes operarii iniquitatis. Ibi erit fletus,
et stridor dentium : * cum videritis Abraham,
mi in e^ Isaac> e^ Iacob, et omnes Prophetas in
1.19,12; 59li9. 29 regno Dei, vos autem expelli foras. Et venient
8 Η,ι'δ! ab Oriente, et Occidente, et Aquilone, et Austro,
Mt i9,3o. 30 et accumbent in regno Dei. Et ecce sunt no-
vissimi qui erunt primi, et sunt primi qui

31 erunt novissimi. In ipsa die accesse-
runt quidam Pharisaeorum , dicentes illi:
Exi , et vade hinc : quia Herodes vult te

32 occidere. Et ait illis : Ite , et dicite vulpi

24 quaerunt

25 cluserit | et ineip.
30 $ erant bis

32 — et 2°

192

Kara Αονκαν 18,20—32.

άνθρωπος εβαλεν εις κήπον έαντοϋ, καί ηϋξηοεν
καί έγένετο είς δένδρον, καί τα πετεινά τον ovpavov

»,5 χατεύχψωσεν εν τοις κλάάοις αντον. Καί πάλιν 20
εϊπεν τίνι όμοιώοω την βαοιλείαν του Φεοϋ;
όμοια έοτιν ζύμη, ην λαβονοα γυνή έκρυψεν είς 21
άλεύρον οάτα τρία, έως οϋ έζυμώϋΐ) δλον.

)9 Καί διεπορεύετο κατά πόλεις και κώμας 0t-22p,5i.

'»2 όάακων καί πορείαν ποιούμενος είς Ίεροοόλυμα,

w> Εϊπεν δέ τις αύτφ' κύριε, εί ολίγοι οι οωζόμενοι; 23

'5 ό δε εϊπεν προς αύτούς' 1 άγωνίζεαΰε είοελΰεϊν διά 24 Mt 7,is.u.
της οτενής $ύρας, ότι πολλοί, λέγω ύμϊν, ζητή- ι τ β,ΐ2.

,5 οονοιν είοελΰεϊν καί ούκ ίοχύοονοιν. άφ' ού άν 25 Mt 25,11.12.
έγερση ό οίκοδεοπότης και άποκλείοη την ΰύραν,
και άρξηοΰε έξω εοτάναι καί κρούειν την Φύραν
λέγοντες* κύριε, άνοιξον ήμϊν, και άποκριΰείς
έρεϊ ύμϊν · ούκ οϊδα ύμας πόΰεν έατέ. τότε άρξεοΦε 26 Mt 7,22.23.
λέγειν έφάγομεν ένώπιόν οου καί έπίομεν, καί
έν ταϊς πλατείαις ήμών έδίδαξας· καί έρεϊ λέγων 27ρ8β,9.
ύμϊν ούκ οϊδα πόΰεν έατέ* ατιόΰτηζε ομ' έμον
πάντες έργάται αδικίας, έκεϊ έοται ό κλανϋ'μός 28 28.29:

g καί ό βρνγμος των όδόντων, * όταν δψηοΰε Αβραάμ
καί Ίοαάκ καί Ιακώβ καί πάντας τους προφήτας
έν τη βαοιλεία τον $εον, ύμας δε έκβαλλομένονς μι ι,ιι.
εξω. καί ήξουοιν άπο ανατολών καί δνύμών καί 29 p/j^s. 59'
άπό βορρά καί νότου, καί άνακλιΰήοονται έν ΐ4,ΐδ.

ι,2 τη βαοιλεία του Φεοϋ. καί ιδού είοίν έοχατοι οϊ 30 Mt 19,80.
Μονται πρώτοι, καί είοίν πρώτοι οι έσονται

ϊΟέοχατοι. 'Εν αύτη τη ώρα προοήλΰάν τίνες 31

10 Φαρισαϊοι λέγοντες αύτφ' έξελθε καί πορεύου
έντευΦεν, ότι Ήρφδης Φέλει οε άποκτεϊναι. καί 32
εϊπεν αύτοϊς' πορευΰέντες είπατε τη άλώπεκι

21 W ενεκρνψεν 24.25 Η ιαχνσουοιν, . . . ημιν · 25 W εσΓε,
26 h αρξησΰε | W ένώπιον αον 27 Β,Τ κ. ερει ■ λεγω νμιν,
ουκ I οιόα : Τ+ ν μας 28 hRT ο^εσ#ε 29 απο 2° : [R]— Τ
31 W προσηλϋΌν

19 όενόρον μεγα ΑΝζ 24 πύλης ΛΝζ 25 εγ. ο οικ. :
ο οικ. ειαελΦη \ κνριε κύριε ΛΙ>Νζ 27 ουδέποτε ειδον υμα>*
S1 ήμερα ΝΤξ 192 13

13,33— 14,9, Kara Λονκαν

ταύτη· ιδού έκβάλλω δαιμόνια και ίάαεις άπο·
τελώ σήμερον και αύριον, και τη τρίτη τελειοϋμαι.
33 πλην δει με σήμερον και ανριον και τη έχομένχι
πορεύεσθαι, δτι ούκ ένδέχεται προφήτην άπο-
Mt Ι* 37-89. 34 λέσθαι έξω Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ Ιερουσαλήμ, n
ή άποκτείνουσα τους προφήτας και λιθοβολούσα
τους άπεσταλμένους προς αυτήν, ποσάκις ήθέλησα
έπισυνάξαι τα τέκνα σου δν τρόπον δρνις τήν
έαυτής νοσσώ.ν ύπό τάς πτέρυγας, και ούκ ήθελή-
Jr 2ρβ βθΐβ' 35 οατε· 1 ιδού άφίεται νμιν 6 οίκος νμών. λέγω [δέ]
ιΐ8,2β. ' ύμϊν, ού μή ϊδητέ με έως ήξει δτε εϊπητε'

1Θ,88.

ευλογημένος ό ερχόμενος εν ονόματι κνοίον.

β,β-ιΐ; ιι,87. έγένετο έν τφ έλθεϊν αύτδν εις οΐκόν 1C

Mc 8'3' τίνος των άρχόντων των Φαρισαίων σαββάτω φαγεϊν 3
άρτον, και αύτοι ήσαν παρατηρούμενοι αύτόν.
2 και ιδού άνθρωπος τις ην ύδρωπικός έμπροσθεν sjsj
mc 3,4. 3 αύτοϋ. και άποκριθείς ό 'ϊησοϋς είπεν προς τους
νομικούς και Φαρισαίους λέγων έξεστιν τφ σαβ-
4 βάτω θεραπεϋσαι ή ου; 1 οί δε ήσύχασαν. κάί
18,16. Mt ΐ2,ιι. 5 έπιλαβόμενος ίάσατο αύτόν κάί άπέλυσεν. και ιπ\
προς αύτούς είπεν τίνος ύμών υίός ή βοϋς είς
φρέαρ πεσειται, και ούκ εύθέως άνασπάσει αύτόν
6 έν ήμέρα του σαββάτου; και ούκ Ισχυσαν άνταπο-
Mt 28,β. 7 κριθήναι προς ταύτα. "Ελεγεν δε προς τους 58 \
κεκλημένους παραβολήν, έπέχων πώς τάς πρώτο- 178 1
prv 25,β. 8 κλισίας έξελέγοντο, λέγων προς αύτούς* 1 δταν
κληθής ύπό τίνος είς γάμους, μή κατακλιθης είς
τήν πρωτοκλισίαν , μή ποτε έντιμότερός σου ή
9 κεκλημένος ύπ* αύτοϋ, κάί έλθών ό σε και αύτόν

32 τρίτη : W+ ήμερα 34 Τ ορνιξ 35 [όε] : RW-T
I ου : Τ ρτ οτι \ ηξει οτε : [R]— Η 14,1 Η [των] Φαρισ.
5 και 1° : T-f- αποκρίσεις \ νιος : h" ονος * προβατον

82 αποτελώ : αποτελούμαι Χ> επιτελώ ΑΝζ 85 νμων
έρημος ΏΝζ 14,5 (#<ς Mill: νς?) 6 οι όε ουκ απεκριΦηοαν
8 εντιμ. σον ηξει

193

SEGVNDVM LVGAM. 13,33-44,9.

illi: Ecce eiicio daemonia, et sanitates per-
ficio hodie, et eras, et tertia die consummor.
Verumtamen oportet me hodie et eras et se- 33
quenti die ambulare: quia non capit prophe-
^tam perire extra Ierusalem. Ierusalem, lern- 34 Mt8f838*L89.
salem, quae occidis Prophetas, et lapidas eos,
qui mittuntur ad te, quoties volui congregare
filios tuos quemadmodum avis nidum suum
sub pennis, et noluisti? Ecce relinquetur 35 Jr 22,5 ; 12,7.
vobis domus vestra desert a. Dico autem sii8,26.;
vobis, quia non videbitis me donee veniat
cum dicetis:
Benedictus, qui venit in nomine Domini.

™ Et factum est cum intraret Iesus in do- I4e,e-n; 11,87.
mum cuiusdam principis Pharisaeorum sab-
bato manducare panem, et ipsi observabant
eum. Et ecce homo quidam hydropicus erat 2

— ante ilium. Et respondens Iesus dixit ad 3
Legisperitos , et Pharisaeos, dicensr Si licet
sabbato curare ? 1 At illi tacuerunt. Ipse vero 4
apprehensum sanavit eum, ac dimisit. Et re- 5 13,15. Mt 12,11,
spondens ad illos dixit: Cuius vestrum asinus,
aut bos in puteum cadet, et non continuo
extrahet ilium die sabbati? Et non poterant 6

~ ad haec respondere Uli. Dicebat autem et 7 Mt 2β,β.
ad invitatos parabolam, intendens quomodo
primos accubitus eligerent, dicens ad illos:
Cum invitatus fueris ad nuptias, non discum- 8 prv 26,e.
bas in primo loco, ne forte honoratior te sit
invitatus ab illo, 1 et veniens is, qui te et ilium 9

32 — die , it 33

34 quotiens | pinnis | fin !

35 relinquitur | — deserta
14,1 $ introisset | — Iesus
8 ab eo

193 13

14,10—21. SEGVNDVM LVCAM.

vocavit, dicat tibi: Da huic locum: et tunc
incipias cum rubore novissimum locum tenere.
10 sed cum vocatus fueris , vade , recumbe in
novissimo loco: lit, cum venerit qui te in-
vitavit, dicat tibi: Amice, ascende superius.
Tunc erit tibi gloria coram simul discumben-
is.u. Mt 23,12. 11 tibus : quia omnis, qui se exaltat, humilia-
12 bitur: et qui se humiliat, exaltabitur. Di-
cebat autem et ei, qui se invitaverat: Cum
facis prandium, aut coenam, noli vocare ami-
cos tuos, neque fratres tuos, neque cognatos,
neque vicinos divites : ne forte te et ipsi
Dt 14,29. 13 reinvitent , et fiat tibi retributio. sed cum
facis convivium, voca pauperes, debiles, clau-
J δ,2». 14 dos , et caecos : et beatus eris , quia non
haben! retribuere tibi: retribuetur enim tibi in
13,29. 15 resurrectione iustorum. Haec cum audisset
quidam de simul discumbentibus , dixit illi :
Beatus, qui manducabit panem in regno Dei.
Mt 22,2-io. I** At ipse dixit ei : Homo quidam fecit coenam

17 magnam, et vocavit multos. Et misit servum
suum hora coenae dicere invitatis ut veni-

18 rent, quia iam parata sunt omnia. Et
coeperunt simul omnes excusare. Primus
dixit ei: Villam emi, et necesse habeo exire,
et videre iflam: rogo te habe me excusatum.

19 Et alter dixit: Iuga boum emi quinque,
et eo prob are ilia: rogo te habe me ex-

l κ 7,33. 20 cusatum. Et alius dixit: Uxorem duxi, et
21 icleo non possum venire. Et reversus ser-
vus nunciavit haec domino suo. Tunc iratus

12 § vie. neque div.

to Gt

> et ipsi te

194

Kara Λονκαν 14,io— ai#

χαλέοας έρεϊ οοι* όός τούτφ τόπον, καί τότε
άρξχι μετά αίοχύνης τον εοχατον τόπον κατέχειν.
άλλ' όταν κληΰης, πορευθείς άνάπεοε εις τον 10
εοχατον τόπον, ϊνα όταν έλΰη 6 κεκληκώς οε έρεϊ
οοι· φίλε, προοανάβηϋτ άνώτερον τότε έοται οοι
δόξα ενώπιον πάντων των οννανακειμένων οοι.

9,6 ότι πας ο ύψών έαντόν ταπεινωΰήοεται, καί ό 11 i8,u. Mt 13,12.

,10 ταπεινών έαντόν ύψω^ήοεται. "Ελεγεν δέ και 12
τφ κεκληκότι αυτόν όταν ποιης άριοτον ή δειπνον,
μη φώνει τους φίλους οου μηδέ τους άδελφούς

I οου μηδέ τους ουγγενεις οου μηδέ γείτονας πλου-
οίους, μη ποτε και αύτοί άντικαλέοωοίν οε και
γένηται άνταπόδομά οοι. άλλ' όταν δοχήν ποιης, 13 Dt 14,29.
κάλει πτωχούς, άναπήρους, χωλούς, τυφλούς9 καί Η j 6,29.
μακάριος έοη, ότι ουκ εχουοιν άνταποδοϋναί οοι*
άνταποδοΰήοεται γάρ οοι εν τη άναοτάοει τών
δικαίων. Άκούοας δέ τις τών ουνανακειμένων 15 is,29.
ταύτα είπεν αύτφ' μακάριος όοτις φάγεται άρτον

54 έν τη βαοιλεία του Φεοϋ. ό δε εϊπεν αύτφ' αν- 16 Mt 22,2-Ίο.

' Ωρωπός τις εποίει δειπνον μέγα, και έκάλεοεν
πολλούς, και άπέοτειλεν τον δούλον αύτοϋ τη 17
ώρα του δείπνου ειπείν τοις κεκλημένοις* έρχεοΰε,
ότι ήδη έτοιμά έοτιν. καί ηρξαντο άπο μιας 18
πάντες παραιτεϊοΰαι. ό πρώτος είπεν αύτφ*
άγρόν ήγόραοα, και έχω άνάγκην έξελ$ών ίδειν
αυτόν έρωτώ οε, έχε με παρητημένον. καί ενερος 19
είπεν* ζεύγη βοών ήγόραοα πέντε, και πορεύομαι
δοκιμάοαι αύτά* έρωτώ οε, έχε με παρητημένον.
και έτερος εϊπεν · γυναίκα έγημα, και δια τούτο 20 ι κ 7,83.
ού δύναμαι έλϋεΧν. και παραγενόμενος ο δούλος 21 is.
άπήγγειλεν τφ κνρί^) αύτον ταύτα, τότε όργιοΰείς 1 ~

13 RT οταν ποι,ης όοχην | HR αναηειρονς ,it 21
14 γαρ : Τ όε 17 h κεκλημενοις ερχεοΰαί | hT ειοιν

15 αριοχον JEMa 17 εοτιν : -f πάντα ΛΝζ 19 εροιτω . . .
ηαρητ. : 6ιο ου όνναμαι ελΰειν 20 ελαβον, όιο
194

14,22— 38, Kara Λονκαν

ό οικοδεσπότης εϊπεν τφ δού?*ω αύτοϋ* έξελθε
ταχέως εις τάς πλατείας καί ρύμας της πόλεως,
και τους πτωχούς καί άναπήρους καί τυφλούς

22 καί χωλούς είσάγαγε ώδε. καί εϊπεν δ δούλος*
κύριε, γέγονεν δ έπέταξας, καί έτι τόπος έστίν.

23 και εϊπεν ό κύριος προς τον δοϋλον* έξελθε είς
τάς δδούς καί φραγμούς και άνάγκαοον είσελΰεϊν,

24 ίνα γεμιστή μου ό οίκος* λέγω γαρ νμϊν δτι
ούδεϊς των άνδρών έκείνων των κεκλιμένων γεν-

2β27· οεταΐ μου τοϋ δείπνου,
Mt ιο,87.*88. 25 Συνεπορεύοντο δε αύτφ όχλοι πολλοί, και 10
Dt 88,9.ιο. 26 στραφείς εϊπεν προς αϋτούς* ει τις έρχεται προς1**

18,29.80, \ > Μ % # * ~ \ \

j is,26. με και ου μιοει τον πατέρα αυτού και την μη-
τέρα και την γυναίκα και τα τέκνα και τούς
άδελφούς καί τάς άδελφάς, ετι τε και την ψυχήν
9,88. 27 έαυτοϋ, ού δύναται είναι μου μαθητής, δοτις ού
βαοτάζει τόν σταυρόν έαυτοϋ καί έρχεται όπίοω

28 μου, ού δύναται είναι μου μαΰητής. Τις γάρ έξ 55
ύμών ΰέλων πύργον οίκοδομησαι ούχι πρώτον !
καΰίσας ψηφίζει την δαπάνην, ει έχει είς άπαρ·

29 τιομόν; ίνα μη ποτε ϋέντος αύτοϋ Φεμέλιον καί
μη ισχύοντος έκτελέοαι πάντες οί ΰεωροϋντες

30 άρξωνται αύτφ έμπαίζειν 1 λέγοντες δτι οδτος ό
άνθρωπος ηρξατο οίκοδομεϊν καί ούκ ισχυσεν έκ-

31 τελέοαι. Ήτις βασιλεύς πορευόμενος έτέρφ βαοιλεϊ
συμβαλεϊν είς πόλεμον ούχι καΰίσας πρώτον βου-
λεύσεται ει δυνατός έστιν έν δέκα χιλιάσιν ύπαν-
τήσαι τφ μετά είκοσι χιλιάδων έρχομένω έπ' αϋτόν;

32 εί δε μήγε, έτι αύτοϋ πόρρω δντος πρεσβείαν

33 άποστείλας έρωτ$ τά πρός είρήνην. ούτως οϋν ιβ4,
πάς έξ ύμών δς ούκ άποτάσσεται πάσιν τοις έαυτοϋ

21 cf 13. 26 αντον : Η εαυτόν \ τ ε : Τ όε | RT την εαντ.
ψυχ. 31 Η αυνβαλ. 32 τα προς (sie et h2) : Κ προς h1 εις

21 ενεγκε 24 fin -\- πολλοί γαρ ειαιν κλ?μοι ολίγοι 0ε
εκλεκτοί GHa 27 — vers Μ*Μα 29 ιοχνση οικοόομηααι
και 31 ονχι : ουκ ευϋεως

195

SECVNDVM LVCAM. 14,22-33.

paterfamilias , dixit servo suo : Exi eito in
plateas, et vicos civitatis: et pauperes, ac
debiles, et caecos, et claudos introduc hue.
Et ait servus: Domine, factum est ut impe- 22
rasti, et adhuc 'locus est. Et ait dominus 23
servo*. Exi in vias, et sepes: et compelle in-
trare, ut impleatur domus mea. Dico autem 24
vobis quod nemo virorum illorum, qui vocati
sunt, gustabit coenam meam.

Ibant autem turbae multae cum eo : et 25 M? loJsV.ss
conversus dixit ad illos : Si quis venit ad 26 Dt 33,9.10.
me, et non odit patrem suum, et matrem, et j^S*
uxorem, et filios, et fratres, et sorores, adhuc
autem et animam suam, - non potest meus
esse discipulus. Et qui non baiulat crucem 27 9,23.
suam , et venit post me , non potest rneus
esse discipulus. Quis enim ex vobis volens 28
turrim aedificare, non prius sedens computat
sumptus, qui necessarii sunt, si habeat ad
perficiendum, ' ne, posteaquam posuerit fun- 29
damentum, et non potuerit perficere, omnes,
qui vident, incipiant illudere ei, 1 dicentes: 30
Quia hie homo coepit aedificare, et non
potuit consummare? Aut quis rex iturus 31
committere bellum ad versus alium regem,
non sedens prius cogitat, si possit cum
decern millibus occurrere ei, qui cum viginti
millibus venit ad se? alioquin adhuc illo 32
longe agente, legationem mittens rogat
~ea, quae pads sunt. Sic ergo omnis ex 33
vobis , qui non renunciat omnibus , quae

26 > disc, esse

27 > esse meus

28 turrem | § non η e | habet.

195

14,34-15,12. SECVNDVM LVCAM.

possidet, non potest meus esse discipulus.
Mt 5,13. 34 1 Bonum est sal. Si autem sal evanuerit, in ψ
mc 9,50. g£ condietur ? Neque in terram , neque in
sterquilinium utile est , sed foras mittetur.
Qui habet aures audiendi, audiaf.
15 Erant autem appropinquantes ei publi--*-
5,30. i9,7. 2 cani , et peccatores ut audirent ilium. Et
' murmurabant Pharisaei, et Scribae, dicentes:
Quia hie peccatores recipit, et manducat cum
3 illis. Et ait ad illos parabolam istam, dicens : —
?rV,t 4 Ouis ex vobis homo, qui habet centum oves:

Ml 18,12—11. ~ 7 1

rz 34,ιι.ιβ. et si perdiderit unam ex illis , nonne dimittit
i9,io. nonagintanovem in deserto, et vadit ad illam,
5 quae perierat, donee inveniat earn? Et cum
invenerit earn, imponit in humeros suos gau-
r i2,i5. 6 dens : et veniens domum convocat amicos,
et vicinos, dicens illis: Congratulamini mihi

7 quia inveni ovem meam, quae perierat? Dico
vobis quod ita gaudium erit in caelo super
uno peccatore poenitentiam agente, quam
super nonagintanovem iustis, qui non indi-

8 gent poenitentia. Aut quae mulier habens i*8
drachmas decern, si perdiderit drachmam
unam , nonne accendit lucernam , et everrit
domum, et quaerit diligenter, donee inveniat?

9 Et cum invenerit , convocat arnicas , et vici-
nas, dicens: Congratulamini mihi quia inveni

κ 3,10. Κ) drachmam, quam perdideram? Ita dico vobis, ψ
gaudium erit coram angelis Dei super uno

11 peccatore poenitentiam agente. Ait autem : ^

12 Homo quidam habuit duos Alios: 'et dixit ado-
lescentior ex illis patri : Pater, da mihi portionem
substantiae, quae me contingit. Et divisit illis

34 sal quo que ev.

16,4 earn ] illam 7 ag. ] habente 8 dvagm- etc
I # evertit pi f everrit t I § inv^ earn 9 fin .

196

Kara Λονκαν 14,34— 15,12,

ΐδ,2 ύπάρχουοιν ού δύναται εϊναί μου μαθητής. Καλόν 34 Mt 6,ιβ.

οϋν το άλας* έάν δε καί το άλας μωρανΰη, έν

τίνι άρτυΰήοεται ; ούτε είς γην ούτε εις κοπρίαν 35

εύφετόν έοτιν έξω βάλλουοιν αύτό. 6 έχων ώτα

άκούειν άκονέτω.
04 Ήοαν δε αϋτφ έγγίζοντες πάντες οι τελώναι\}& ιθ,3.
2 και οι άμαρτωλοί άκούειν αύτοϋ. και όιεγόγγνζον 2 β,βο. ΐ9,7,

οι τε Φαριοαϊοι και οι γραμματείς λέγοντες δτι α 2,12.'

ούτος άμαρτωλούς προοδέχεται καί ουνεοΰίει αύ-
δβ τοις. εϊπεν δε προς αύτούς την παραβολην ταύτην 3
7'5 ?^έγων ■ τις άνθρωπος εξ ύμών εχων έκατόν πρό- 4 Mt f^iV-u.

βατα και άπολέαας έξ αύτών εν ού καταλείπει J 10>η· Λα

\ y t >/j j/ \ r Εζ 84,11.16»

τα ένενηκοντα εννέα εν τη ερημω και πορεύεται ΐ9,ιο.
έπί το άπολωλός έως εύρη αύτό; καί εύρων έπι- 5
τίν\)θΐν έπι τους ώμους αύτοϋ χαίρων, καί έλΰων 6 κ ιζ,ιβ.
είς τον οίκον ουνκαλει τους φίλους καί τους γεί-
τονας, λέγων αύτοϊς* ουνχάρητέ μοι, δτι εύρον
το πρόβατόν μου το άπολωλός. λέγω ύμιν δτι 7
ούτως χαρά έν τφ ούρανφ εοται έπί ένι άμαρτωλφ
μετανοοϋντι fj έπι ένενήκοντα έννέα δικαίοις οΐτινες

,ιο ού χρείαν έχονοιν μετανοίας. Ή τις γυνη δραχμάς 8
έχονοα δέκα, έάν άπολέοχι δραχμην μίαν, ούχι
άπτει λύχνον και οαροϊ την οίκίαν και ζητεί
έπιμελώς έως ού εύρη; καί εύροϋοα ουνκαλει 9
τάς φίλας και γείτονας λέγουοα* ουνχάρητέ μοι,

)9,5 δτι εύρον την δραχμην ην άπώλεοα. ούτως, ?,έγω 10 ε β,ιο.
ύμιν, γίνεται χαρά ένώπιον των άγγέλων του $εοϋ

Ob έπι ένί άμαρτωλφ μετανοοϋντι. Ειπεν δέ' 11 Mt 21,28.

»>10 άνθρωπος τις ειχεν δύο υιούς, καί είπεν ό νεώ- 12
τερος αύτών τφ πατρί* πάτερ, δός μοι το έπι-
βάλλον μέρος της ούοίας. ό δε διεϊλεν αύτοις

34 Τ αλα his 15,4 W ος εξει ... κ. απολεαη 6.9 Β.
ανγχαλ. et ονγχαρ. 8 ον : Β.Τ οτον 10 W— των 12 ο δε :
Τ και

15,1 — οί. 2° 4 ονκ αφιηοι . . . και απελ'&ων το ano~
λωλος ζητεί

196

15,13—25. Κατά Αονκαν

Prv 29,3. is τόν βίον. και μετ' ού πολλάς ήμέρας ονναγαγών
' ' πάντα ό νεώτερος υίός άπεδήμηοεν εις χώραν
μακράν, καί έκει διεσκόρπιοεν την ούαίαν αύτοϋ
14 ζών άοώτως. δαπανήοαντος δε αύτοϋ πάντα
έγένετο λιμός ίαχνρά κατά την χώραν έκείνην, καί
16 αϋτός ηρξατο ύστερεϊσΰαι. καί πορευθείς έκολλήΰη
ένί των πολιτών της χώρας έκείνης, καί επεμψεν
Prv 28,2ΐ. 16 αύτόν είς τους άγρούς αύτον βόοκειν χοίρους* και
' ' έπεν^ύμει γεμίοαι την κοιλίαν αύτοϋ έκ των κε-
ρατίων ών ήοΰιον οί χοίροι, και ούόεϊς έδίδου
Act ΐ2,ιι. 17 αύτφ. είς έαυτόν δε έλΰών εφη· πόοοι μίοΰιοι
του πατρός μου περιοοεύονται άρτων, έγώ δε
jr 8,ΐ2.ΐ8. 18 λιμφ ώδε άπόλλυμαι. άναοτάς πορεύοομαι προς
ΛίΛι,ίδ! τόν πατέρα μου και έρώ αύτφ* πάτερ, ήμαρτον
19 είς τόν ούρανόν καί ένώπιόν οου, ούκέτι ειμί
άξιος κληΰήναι υιός σον ποίηοόν με ώς ίνα των
7,β. 20 μισθίων οου. καί άναοτάς ήλΰεν προς τόν πατέρα
έαυτοϋ. hi δε αύτοϋ μακράν άπέχοντος εϊδεν
αύτον ό πατήρ αύτοϋ και έοπλαγχνίον^η , καί
δραμών έπέπεοεν έπί τόν τράχηλον αύτοϋ και
18.21 κατεφίληοεν αύτόν. εϊπεν δε ό υιός αϋτφ' πάτερ,
ημαρτον είς τόν ούρανόν και ένώπιόν οου, ούκέτι
ι j 8,2ο. 22 είμι άξιος κληΰήναι υιός οου. εϊπεν δε ό πατήρ
προς τους δούλους αύτοϋ* ταχύ έξενέγκατε οτολην
την πρώτην καί ένδύοατε αύτόν, και δότε δακτύλων
είς την χείρα αύτοϋ καί ύποδήματα είς τους πόδας,
23 1 και φέρετε τόν μόοχον τόν οιτευτόν, ΰύοατε, και
ε 8,i.6j β,ι*. 24 φαγόντες εύφρανΰώμεν , ότι ούτος ό υίός μου
νεκρός ήν και άνέζηοεν, ήν άπολωλώς και εύρέΦη.
26 καί ηρξαντο εύφραίνεοΰαι. 1 ήν δε ο υίός αύτοϋ

13 η Τ άπαντα 16 γεμισαι την χοιλιαν αντον (sie et -\hT\-) :
HR χορταο'&ηναι \ εχ : Τ απο 17 Β.Τ περισοενονσιν

20 εαυτόν : Β.Τ αυτόν 21 Β,Τ αυτω ο νιος \ fin H-f-

[πονηοον με ως ενα των μισΰι,ων αον] 22 Τ—ταχν 24 h
εζηοεν

13 εαντον τον βίον 20 ενεπεαεν 23 ενεγχατε 24 και
άρτι ενρε'&η

197

SECVNDVM LVCAM. 15,13-25.

substantiam. Et non post multos dies , con- 13 Prv 29,3.

gregatis omnibus, adolescentior filius peregre 19'12,

profectus est in regionem longinquam, et ibi

dissipavit substantiam suam vivendo luxuriöse.

Et postquam omnia consummasset, facta est 14

fames valida in regione ilia, et ipse coepit

egere. Et abiit, et adhaesit uni civium re- 15

gionis illius. Et misit ilium in villam suam ut

pasceret porcos. Et cupiebat implere ventrem 16 Prv 23,21.

suum de siliquis, quas porci manducabant:

et nemo illi dabat. In se autem reversus, 17

dixit: Quanti mercenarii in domo patris mei

abundant panibus, ego autem hie fame pere'o!

Surgam , et ibo ad patrem meum , et dicam 18 jr 3,12.13.

ei: Pater, peccavi in caelum, et coram te: Ps 51,e*

1 iam non sum dignus vocari filius tuus: fac 19

me sicut unum de mercenariis tuis. Et sur- 20 7,e.

gens venit ad patrem suum. Gum autem

adhuc longe esset, vidit ilium pater ipsius,

et misericordia motus est, et accurrens ceci-

dit super Collum eius, et osculatus est eum.

Dixitque ei filius: Pater, peccavi in caelum, 21

et coram te, iam non sum dignus vocari

filius tuus. Dixit autem pater ad servos 22

suos: Cito proferte stolam primam, et induite

ilium, et date annulum in manum eius, et

calceamenta in pedes eius: et adducite vi- 23

tulum saginatum, et occidite, et manducemus,

et epulemur: quia hie filius meus mortuus 24 ε 2,1.5? 5,14.

erat, et revixit: perierat, et inventus est.

Et coeperunt epulari. ' Erat autem filius eius 25

17 — in domo

18 illi

19 et iam

20 supra I ilium
22 — eius 2°

197

15,26 16,5. SECVNDVM LVCAM.

senior in agro : et cum veniret , et appropin-
quaret domui, audivit sjmiphoniam, etchorum:

26 et vocavit unum de servis, et interrogavit quid

27 haec essent. Isque dixit illi: Frater tuus venit,
et occidit pater tuus vitulum saginatum, quia

2. 28 salvum ilium recepit. Indignatus est autem,
et nolebat introire. Pater ergo illius egressus,

29 coepit rogare ilium. At ille respondens, dixit
patri suo: Ecce tot annis servio tibi, et num-
quam mandatum tuum praeterivi, et numquam
dedisti mihi hoedum ut cum amicis meis epu-

30 larer: sed postquam filius tuus hie, qui de-
voravit substantiam suam cum meretricibus,

j i7,io 31 venit , occidisti illi vitulum saginatum. At
ipse dixit illi : Fili , tu semper mecum es , et
32 omnia mea tua sunt: epulari autem, et
gaudere oportebat, quia frater tuus hie, mor-
tuus erat, et revixit: perierat, et inventus est.
16 Dicebat autem et ad discipulos suos:
Homo quidam erat dives, qui habebat villi-
cum: et hie diframatus est apud ilium quasi

2 dissipasset bona ipsius. Et vocavit ilium, et
ait illi: Quid hoc audio de te? redde rationem
villicationis tuae: iam enim non poteris villi-

3 care. Ait autem villicus intra se: Quid faciam
quia dominus meus aufert a me villicationem?

4 lodere non valeo, mendicare erubesco. Scio
quid faciam, ut, cum amotus fuero a villica-

5 tione, recipiant me in domos suas. Convo-
catis itaque singulis debitoribus domini siii,
dicebat primo: Quantum debes domino meo?

26 quae
29 praeterii
16, l yilic- etc

198

Κατ α Αονκαν

15,26— 16,δ,

ό πρεσβύτερος έν άγρφ· καί ώς ερχόμενος ήγγιοεν
τή οικία, ήκουοεν συμφωνίας καί χορών, 1 καί προο- 26
καλεοάμενος ένα των παίδων έπυνΰάνετο τί άν
εϊη ταύτα, ό δε είπεν αύτφ ότι 6 αδελφός οον 27
ήκει, καί έΦυσεν ό πατήρ οον τον μόοχον τον
οιτευτόν, οτι ύγιαίνοντα αύτόν άπέλαβεν. ώργίοΦη 28 a. Mt 20,15.
δε καί ουκ ή$ελεν είοελΰειν ό δε πατήρ αύτον
έξελ$ών παρεκάλει αυτόν. ό δε άποκριΰεϊς 29
εΐπεν τφ πατρί% ιδού τοοαϋτα έτη δουλεύω οοι
καί ουδέποτε έντολήν οου παρήλΰον, καί έμοί
ούδέποτε εδωκας έριφον Ινα μετά των φίλων μου
ευφρανθώ* ότε δε δ υιός οου ούτος ό καταφαγών 30
οου τον βίον μετά πόρνων ήλΰεν, έΰυοας αύτφ
τον οιτευτδν μόοχον. ό δε είπεν αύτφ · τέκνον, 31 J 17,10.
ου πάντοτε μετ εμού εϊ, καί πάντα τά έμά οά
έοτιν εύφρανΰήναι δέ καί χαρήναι έδει, ότι δ 32
άδελφός οου ούτος νεκρός ήν καί έξησεν, και άπο-
λωλώς και εύρέΰη.
06 "Ελεγεν δε και προς τους μαΦητάς* άν$ρωπός\§ 15,2 β.
τις ήν πλούοιος ός εϊχεν οίκονόμον, καί ούτος
διεβλήΰη αύτφ ώς διαοκορπίζων τά ύπάρχοντα
αύτοϋ. καί φωνήοας αύτόν είπεν αύτφ · τί τούτο 2
άκούω περί οου; άπόδος τον λόγον τής οικο-
νομίας οου* ού γάρ δύνχ) έτι οίκονομεϊν. είπεν 3 ιμ·
όέ έν έαυτφ ό οικονόμος · τί ποιήοω, ότι δ κύριος
μου άφαφ^ταί, τήν οίκονομίαν άπ' έμού; οκάπτειν
ούκ ισχύω, έπαιτειν αίοχύνομαι. έγνων τί ποιήοω, 4
ίνα όταν μεταοταΰώ έκ τής οικονομίας δέξωνταί
με εις τους οίκους έαυτών. καί προοκαλεσάμενος 5
ένα έκαστον τών χρεοφειλετών του κυρίου έαυτον
έλεγεν τφ πρώτω* πόοον όφείλεις τφ κυρίω μου;

26 Τ— αν 29 πατρι : HIt-f- αυτόν | h εριφιον

30 πόρνων : h [R] pr των 32 και απολ. : Τ— και

16,2 W όννηοη 5 Η χρεοφιλετων

25 ελΰων όε και εγγισας 29 εριφ. εξ αιγών | αριατηαω
£0. reo δε νιω α. τω καιταφα/οντι ηαντα μετα των η» και ελΰοντι
198

16,6— 18, Kara Αουκαν

6 1 ό όέ εϊπεν έκατόν βάτους έλαίου. ό δε είπεν
αύτφ· δέξαι οου τα γράμματα καί καΰίοας ταχέως

7 γράψον πεντήκοντα, έπειτα έτέρω εϊπεν* ού δέ
πόοον όφείλεις; ό δε εϊπεν έκατόν κόρους οίτου.
λέγει αύτφ' δέξαι οου τα γράμματα καί γράψον

ε 6,8. iTh5,6. 8 όγδοήκοντα. καί έπήνεοεν ό κύριος τόν οίκονόμον
ΐ8,β.2ο,34. ^ άδικίας ότι φρονίμως έποίησεν δτι οί υίοί
του αιώνος τούτου φρονιμότεροι ύπερ τους υιούς
ΐ4,ΐ4. 9 του φωτός εις την γενεάν την έαυτών είοιν. Καί
t β' 0ΐ9,2ΐ!0ί έγώ ύμϊν λέγω, έαυτοϊς ποιήσατε φίλους έκ τοϋ
μαμωνα της άδικίας, Ινα δταν έκλίπη δέξωνται
ΐ9,ΐ7. ίο ύμας εις τάς αιωνίους οκηνάς. ό πιοτός έν
Mt 25,21. έΧαχίοτω και έν πολλφ πιοτός έοτιν, και ό έν

11 έλαχίστω άδικος και έν πολλφ άδικός έοτιν. εΐ
οϋν έν τ φ άδίκω μάμων ςί πιοτό ι ούκ έγένεοΰε,

12 το άληΰινόν τίς ύμϊν πιοτεύοει; και εί έν τφ
άλλοτρίω πιστοί ούκ έγένεοΰε, το ήμέτερον τίς

ι τ β,8. 13 δώοει ύμϊν; Ούδεις οίκέτης δύναται δυοϊ κυρίοις Κ
Mt β,24. δουλεύειν · ή γαρ τόν ένα μιοήοει καί τόν έτερον 19
άγαπήοει, ή ένός άνΰέξεται και τοϋ έτέρου κατα-
φρονηθεί, ού δύνασΰε $εφ δουλεύειν καί μαμωνή,.
Mt 28,ΐ4. 14 Ήκουον δέ ταύτα πάντα οί Φαριοαϊοι φιλάργυροι ie
ΐ8,9-ΐ4. 15 ύπάρχοντες, καί έξεμυκτήριζον αύτόν. καί εϊπεν
ρβ 7,5>5 ι?μ! αύτοϊς' ύμεϊς έοτε οί δικαιοϋντες έαυτούς ένώπιον
Prv β,ιβ.ΐ7. Tfav άγβρώπων, ό δέ ΰεός γινώοκει τάς καρδίας
ύμών δτι τό έν άνΰρώποις ύψηλόν βδέλυγμα
Mt ιι,ΐ2.ΐ8. 16 ένώπιον τοϋ ΰεοϋ. V νόμος και οί προφήται 10
μέχρι Ίωάνου ■ άπό τότε ή βασιλεία τοϋ $εοϋ 191
Mt 6,ΐ8. 17 εύαγγελίζεται καί πάς είς αύτήν βιάζεται, εύκο-
πώτερον δέ έοτιν τόν ούρανόν και την γήν παρελ-
Mt 6,82 ; ΐ9,9. 18 ΰεϊν ή τοϋ νόμου μίαν κεραίαν πεαεϊν. Πας ό m

β h γράψον ταχέως 12 hRT υμετερον | h υμιν όωοει
15 τ. '&εου : W κνριον 17 Η μ. χερεαν h χερεαν μ. W χεραι,αν μ,

6 χαόους D* χαβονς 2>ι | — χα&. ταχ. 8 on 2° : öto
λεγω υμιν 9 του αόνχου μαμ. \ εχλ(ε)ιπητε 1Ρ(Τ)ζ \ οχην.
αυτών JP 12 ημετ. : εμον 1δ7 17 των λόγων μου Marcion :

(του νομ. μου Lipsius cj) j99

ÖttUVJNDVM L V U AM. lb,ö~-l».

1 At ille dixit : Centum cados olei. Dixitque 6
Uli : Accipe cautionem tuam: et sede cito,
scribe quinquaginta. Deinde alii dixit: Tu 7
vero quantum debes? Qui ait: Centum coros
tritici. Ait illi: Accipe litteras tuas, et scribe
octoginta. Et laudavit dominus villicum ini- 8 ε 5,8. rrh5,5,
quitatis, quia prudenter fecisset: quia filii 18,6'
huius saeculi prudentiores filiis lucis in gene-
ratione sua sunt. Et ego vobis dico: facite 9 u,u.
vobis amicos de mammona iniquitatis : ut, M 19,21.' 10'4°
cum defeceritis, recipiant vos in aeterna
tabernacula. Qui fidelis est in minimo, et in 10 19,17.
maiori fidelis est: et qui in modico iniquus
est, et in maiori iniquus est. Si ergo in 11
iniquo mammona fideles non fuistis: quod
verum est, quis credet vobis? Et si in alieno 12
fideles non fuistis: quod vestrum est, quis

— dabit vobis? Nemo servus potest duobus 13 Mt e,24.
dominis servire : aut enim unum odiet , et
alterum diliget: aut uni adhaerebit, et alterum
contemnet: non potestis Deo servire, et mam-

~ monae. Audiebant autem omnia haec Phari- 14 Mt 23,14.
saei, qui erant avari: et deridebant illum. Et 15 18,9-14.
ait illis: Vos estis, qui iustificatis vos coram ps%2,3io.8'
hominibus: Deus autem novit corda vestra: Prv 6>16·17·
quia quod hominibus altum est, abominatio

^ est ante Deum. Lex, et prophetae usque ad 16 Mt 11,12.1s.
Ioannem: ex eo regnum Dei evangelizatur,

l-f et omnis in illud vim facit. Facilius est 17 Mt 5,18.
autem caelum, et terram praeterire, quam

— de Lege unum apicem cadere. Omnis, qui 18 Mt 5,32; 19,9.

7 £$1 alio
9 mamona etc
16 iohannen

199

lb,19— 29. SüiJVINJJVM lvuam,

diniittit uxorem suam, et alteram ducit,
moechatur: et qui dimissam a viro ducit,

19 moechatur. Homo quidam erat dives , qui ^
induebatur purpura, et bysso: et epulabatur

20 quotidie splendide. Et erat quidam mendicus,
nomine Lazarus, qui iacebat ad ianuam eius,

μι i5,2?. 21 ulceribus plenus , 1 cupiens saturari de micis,
quae cadebant de mensa divitis, et nemo illi
dabat: sed et canes veniebant, et lingebant
η i,i4. 22 ulcera eius. Factum est autem ut moreretur
mendicus, et portaretur ab Angelis in sinum
Abrahae. Mortuus est autem et dives , et
2o sepultus est in inferno. Elevans autem oculos
suos, cum esset in tormentis, vidit Abraham
24 a longe, et Lazarum in sinu eius: et ipse
clamans dixit : Pater Abraham , miserere
mei, et mitte Lazarum ut intingat extremum
digiti sui in aquam ut refrigeret linguam
6/24. 25 meam, quia cmcior in hac flamma. Et dixit
illi Abraham: Fili, recordare quia recepisti
bona in vita tua, et Lazarus similiter mala:
nunc autem hie consolatur, tu vero crucians.

26 et in his omnibus inter nos, et vos chaos
magnum firmatum est: ut hi, qui volunt
hinc transire ad vos , non possint , neque

27 inde hue transmeare. Et ait : Rogo ergo
te pater ut mitt as eum in domurn patris

28 mei. habeo enim quinque fratres, ut teste-
tur illis, ne et ipsi veniant in hunc locum

2 τ 3,i6. 29 tormentorum. Et ait illi Abraham : Habent

18 > due. alt.

19 qui ] et

20 (g* vulceribus)

21 — et nemo i. dab.
23 videbat

28 > loc. hunc

200

Kara Αονκαν 16,19—29.

άπολύων την γυναίκα αύτοϋ καί γαμών έτέραν
μοιχεύει, καί ό άπολελυμένην άπό άνδρός γαμών
109 μοίχενει. "Λν&ρωπος δέ τις ην πλούοιος, και 19
i>10 ένεδιδύοκετο πορφύραν και βύοοον εύφραινόμενος
καΰ' ήμέραν λαμπρώς, πτωχός δέ τις ονόματι 20
Λάζαρος έβέβλητο προς τον πυλώνα αύτοϋ είλκω-
μένος 1 καί έπιΰυμών χορταοΰήναι άπό τών πι- 21 Mt 15,27.
πτόντων άπό της τραπέζης τον πλοναίον άλλα
και οί κύνες ερχόμενοι έπέλειχον τα έλκη αύτοϋ.
έγένετο δε άποΰανεϊν τον πτωχόν καί άπενεχϋ*ηναι 22 η r,u;
αϋτδν ύπό τών άγγέλων είς τον κόλπον Αβραάμ*
άπέΰανεν δε και 6 πλούαιος καί έτάφη. καί έν 23
τφ ή,δη έπάρας τους όφΰαλμοϋς αύτοϋ, ύπάρχων
έν βαοάνοις, όρ$ Αβραάμ άπό μακρόθεν και
Λάζαρον έν τοις κόλποις αύτοϋ. και αύτός φω- 24
νήοας ειπεν* πάτερ Αβραάμ, έλέηαόν με καί
πέμιρον Αάζαρον Ινα βάψη το άκρον τοϋ δακτύλου
αύτοϋ ύδατος καί καταψύξη την γλώοοάν μου, ότι
όδυνώμαι έν τη φλογί ταύτη, ειπεν δε Αβραάμ* 25β,24.
τέκνον, μνηον^ητι ότι άπέλαβες τα άγαΰά οου έν . '
τη ζωη οου, καί Λάζαρος ομοίως τα κακά* νϋν
δέ ώδε παρακαλείται, ον δέ όδνναοαι. καί έν 26
πααι τούτοις μεταξύ ήμών και ύμών χάομα μέγα
έστήρικται, όπως οί Φέλοντες διαβήναι ένΦεν
προς ϋμάς μη δύνωνται, μηδέ έκεϊΰεν προς ήμάς
διαπερώοιν. ειπεν δέ* ερωτώ σε οϋν, πάτερ, ίνα 27
πέμψης αύτόν είς τον οίκον τοϋ πατρός μου*
1 έχω γαρ πέντε άδελφούς*. όπως διαμαρτύρηται 28
αύτοις, Ινα μη και αϋτοι έλΰωοιν είς τον τόπον
τούτον της βαοάνου. λέγει δέ Αβραάμ* έχου οι 29 2 τ β,ιβ.

20 Λαζ. : W+ ος 22.23 ηΓ1 και ετ. εν τω αόη. επαρας
* και ετάφη, εν τ. α. επαρ. 26 εν : W επι \ μηόε :

[R]T-{- οι 27 Τ ονν οε

18 — απο ανόρ. 19 pr ειπεν όε και ετεραν παραβολην \
πλουα. : + cui nomen Phmees sah 21 των : pr των ψιχ(ι)ων
Α(Ι))ζ I ελειχον (an- Nal, περί- 157) 23 fin + αναπανομενον
25 ωόε : οόε 1ζ 26 πρ. ημ, όιαπ. : ωόε όιαπεραοαι 27 πάτερ
Αβραάμ ΏΝ 200

16,30—17,10· Kara Λονκαν

Μωϋσέα καίτονς προφήτας* άκοναάτωααν αύτών.
30 ό δέ εϊπεν* ουχί, πάτερ Αβραάμ, άλλ' έάν τις
άπό νεκρών πορενθη προς αύτούς, μετανοήοονοιν.
J5,4e;31 1 εϊπεν δε αύτφ* εΐ Μωνοέως και τών προφητών
ιι,45-53. άκούονσιν, ούδέ έάν τις έκ νεκρών άναοτη

πειοΰήοονται.

Mt 26,24. 17 Εϊπεν δέ προς τους μαΰητάς αύτοϋ' άνένδεκ- 11(
τόν έατιν τον τα οκάνόαλα μη έλθειν, ούαι δε 197'
Mt 18,6.7. 2 δι ού έρχεται* λυοιτελεϊ αύτφ ει λίθος μνλικός
περίκειται περί τόν τράχηλον αύτον και έρριπται
εις την θάλαοοαν, fj Iva οκανδαλίοη τών μικρών
Mt 18,16. 3 τούτων ίνα. 1 προοέχετε έαντοϊς. έάν άμάρτη ό ιββ,
άόελφός οον, έπιτίμηοον αύτφ,* και έάν μετανοήοη, iw,
Mt ΐ8,2ΐ.22. 4 άφες αύτφ. και έάν έπτάκις της ήμέρας άμαρ-
τήση εις οε και έπτάκις έπιοτρέψη προς οε λέγων*
mc 9,24. 5 μετανοώ, άφήοεις αύτφ. Και είπαν ol άπό· 111
Mt ΐ8,8ΐ; 17,20; β οτολοι τφ κνρίφ* πρόθυμες ήμιν πίοτιν. εϊπεν 2001
mc ι*ΪΊ-24. όέ ό κύριος* εί έχετε πίοτιν ως κόκκον οινάπεως,
έλέγετε άν τη ονκαμίνφ ταύτη* έκριζώθητι και
φντεύθητι έν τη θαλάοοη* και ύπήκονοεν άν
12,37. 7 νμιν. Τις δε έξ ύμών δονλον έχων άροτριώντα 2οι,
fl ποιμαίνοντα, ος είοελθόντι έκ τον άγρον έρει

8 αύτφ * εύθέως παρελθών άνάπεοε, 1 άλλ' ούχι έρεί
αύτφ* έτοίμαοον τί δειπνήοω, και περιζωοάμενος
διακόνει μοι έως φάγω και πιω, και μετά ταύτα

9 φάγεοαι και πίεοαι ού; μη έχει χάριν τφ δούλφ
10 δτι έποίηοεν τά διαταχθέντα; όντως και ύμεις,

δταν ποιηοητε πάντα τά διαταχθέντα ύμιν, λέγετε

31 HR ουό' 17,1 ουαι de : HR πλην ουαι 6 Η
[ταντη] 7 Τ αναπεοε; 9 fin W ου όοκω

31 αναοτη και απελΰη προς αυτούς πιστευσουοιν 17,5
ουνφερει \ μύλος ονικοςΑΝζ 4 και 2° : -\- το Ώ syr8 Clem. ΑΙ. |
— προς οε ΝΓα \ αφες ΏΗ al Clem. ΑΙ. 6 ειχετε D< | αν 1° :
4- *ω ορει τούτω* μεταβα εντεύθεν εκει και μετεβαινεν και
I — εκριζ. και \ μεταφντευ'&ητι εις την ΰαλαοοαν 7 μη ερει
8 — ουχι 10 ποιηο, οοα λεγω
201

SEGVNDVM LVGAM. 16,30-17,10.

Moysen, et prophetas: audiant illos. At ille 30
dixit: Non, pater Abraham: sed si quis ex
mortuis ierit ad eos, poenitentiam agent. Ait 31 j 11,45-53.
autem illi : Si Moysen , et prophetas non
audiunt, neque si quis ex mortuis resur-
rexerit, credent.

Et ait ad discipulos suos : Impossibile 17
est ut non veniant scandala: vae autem illi,
per quern veniunt. Utilius est illi si lapis 2 m is,e.7.
molaris imponatur circa Collum eius, et proii-
ciatur in mare, quam ut scandalizet unum de

ψ pusillis istis. Attendite vobis : Si peccaverit 3 Mt ie,i5.
in te f rater tuus , increpa ilium : et si poeni-

y tentiam egerit, dimitte illi. Et si septies in 4 Mt 18,21.22.
die peccaverit in te, et septies in die con-
versus fuerit ad te, dicens: Poenitet me, di-

— mitte illi. Et dixerunt Apostoli Domino : 5 mc 9,24.
Adauge nobis fidem. Dixit autem Dominus: 6 Mt 13,31 ; 17,20;
Si habueritis fidem, sicut granum sinapis,
dicetis huic arbori moro: Eradicare, et trans-

~ plantare in mare: et obediet vobis. Quis 7
autem vestrum habens servum arantem aut
pascentem, qui regresso de agro dicat illi:
Statim transi, recumbe: 1 et non dicat ei: Para 8
quod coenem, et praecinge te, et ministra mihi
donee manducem, et bibam, et post haec tu
manducabis , et bibes ? Numquid gratiam 9
habet servo illi, quia fecit quae ei impera-
verat? Non puto. 1 Sic et vos cum feceritis 10
omnia, quae praecepta sunt vobis, dicite:

17,i > Et ad disc, suos ait
3 — in te

6 haberetis . . . diceretis . . . oboediret

7 $ pasc. boves | dicet

8 dicet

9 sibi I (© inc. v. 10 Non puto)

201

17,11—24. SECVNDVM LVCAM.

Servi inutiles sumus : quod debuimus facere,
fecimus.

9,5i; 13,22. 11 Et factum est, dum iret in Ierusalem,
tr ansibat per mediam Samariam, et Galiläeam.
lv 13,45.46. 12 Et cum ingrederetuT quoddam castellum, oc-
currerunt ei decern viri leprosi, qui steterunt
13 a longe: 1 et levaverunt vocem, dicentes: Iesu
,η. lv 13,49; 14 praeceptor, miserere nostri. Quos ut vidit,
dixit: Ite, ostendite vos sacerdotibus. Et

15 factum est, dum irent, mundati sunt. Unus
autem ex illis , ut vidit. quia mundatus est,
regressus est, cum magna voce magnificans

16 Deum, et cecidit in faciem ante pedes eins,

17 gratias agens: et hie erat Samaritanus. Re-
spondens autem Iesus, dixit: Nonne decern

18 mundati sunt? et novem ubi sunt? Non est
inventus qui rediret, et daret gloriam Deo,

7,50.19 nisi hie alienigena. Et ait illi: Surge, vade:
quia fides tua te salvum fecit,
j 18,36; 3,3.20 Interrogatus autem a Pharisaeis: Ouando**2
venit regnum Dei ? respondens eis , dixit :
Non venit regnum Dei cum observatione :
Mt 24,23. 21 ι neque dicent : Ecce hie , aut ecce illic.
j ι,2β; 12,35. ECCg enk regnum Dei intra vos est.

22 Et ait ad discipulos suos: Venient dies2-
quando desideretis videre unum diem Filii
2i,8.23 hominis, et non videbitis. Et dicent vobis:2^
Ecce hie, et ecce illic. Nolite ire, neque
Mt 24,2β.27. 24 sectemini. nam, sicut fulgur coruscans de 2|-

11 transiebat
18 fin W1 ?

20 respondit eis et | $ uon veniet

22 — suos

23 - et 2°

202

Kara Λονκαν ΙΤ,ιι— 24.

δτι δούλοι άχρεϊοί έσμεν, δ ώφείλομεν ποιήσαι
πεποιήκαμεν.

12 Καί έγένετο έν τφ πορεύεσΰαι εις Ιερουσαλήμ, lla.ei; 18,22.
καί αύτός διήρχετο διά μέαον Σαμαρίας καί Γαλι-

λαίας. και εισερχομένου αύτοϋ εις τινα κώμην 12 lv 18,45.46.

άπήντησαν δέκα λεπροί άνδρες, οι έστησαν πόρ-

ρωΰεν, 1 και αύτοί ήραν φωνήν λέγοντες* Ίησοϋ 13

έπιστάτα, έλέησον ήμας. καί ίδών εϊπεν αύτοις* 14 5,14.^13,49

πορευΰέντες επιδείξατε έαυτούς tots ίερεϋΰιν. καί

έγένετο έν τφ ύπάγειν αύτοϋς έκαΰαρίσ&ησαν. εις 16

δε έξ αύτών, ίδών δτι ίάΰη, ύπέστρεψεν μετά

φωνής μεγάλης δοξάζων τον Φεόν, καί επεσεν έπϊ 16 Mt 20,39.

πρόσωπον παρά τους πόδας αύτοϋ εύχαριστών

αύτφ' και αύτός ήν Σαμαρείτης, άποκριΦείς δε 17

ό Ιησούς εϊπεν ούχ οι δέκα έκαΰαρίσΰησαν ; οι δε

έννέα που; ούχ εϋρένχησαν ύποστρέψαντες δούναι 18

δόξαν τφ $εφ ει μη ό άλλογενής ούτος; καί εϊπεν 19 7,δο.

αύτφ ■ άναστάς πορεύου · ή πίστις σου σέσωκέν σε.

13 Επερωτηθείς δε ύπό των Φαρισαίων πότε 20 J i8,se ; 3,3.
2,6 έρχεται ή βασιλεία του ΰεοϋ, άπεκρίΰη αύτοϊς

καί εϊπεν ούκ έρχεται ή βασιλεία του θεού μετά

παρατηρήσεως, 1 ούδέ έροϋσιν ιδού ώδε ή· έκεϊ* 21 Mti2,ee; 24,<?3.

ιδού γάρ ή βασιλεία του θεού έντός ύμών έστιν. ' ' '
,ιο Εϊπεν δε προς τούς μαΰητάς* έλεύσονται ήμέραι 22

δτε έπιΦυμήσετε μίαν των ήμερων του υίοϋ του
4,2 άνθρώπου ίδεϊν καί ούκ δψεσθε. καί έροϋσιν 23 ai,e.

ύμϊν ίδού έκεϊ, ιδού ώδε* μή άπέ?*Φητε μηδέ
δ,δ διώξητε. ώσπερ γάρ ή άστραπή άστράπτουσα έκ 24 Mt 24,26.27.

11 Ταλιλαιας : hr-f et Jericho 12 hT υπηντησαν :

RT-f- αυτω \ Κ ανεοτηοαν 16 Τ Σαμαριτης 17 Τ ονχι
Υ δε 2° : [Η]-Τ 21 W rj εκ. 23 ιδου %° : Κ pr η |
Η [απελϋητε μηδε]

11 — δια 13 και έκραξαν φωνη μεγάλη 14 αυτοις : -f
τεϋεραηευα'&ε 15 εκαϋ·αρισ&η 18 εξ αυτών ουδείς ευρεΰη
υποστρεφων ος δωαει δοξαν 21 εκει : + μη ηιατευοητε
22 ήμερων : τούτων

202

17,25— -18,2. Kata Λονκαν

της ύπό τον ούρανόν εις την ύπ' ούρανόν λάμπει,
ούτως εαται ό νίός τον ανθρώπου έν τ# ήμερο:
β,22. 25 αύτοϋ. πρώτον δε όεϊ αυτόν πολλά παΰεϊν και 2(
Mt 24,87-89. 26 άποδοκιμαοΦήναι άπό της γενεάς ταύτης, καί 2t ;

και^ώς· έγένετο έν ταϊς ήμέραις Νώε, ούτως εαται
καί έν ταις ήμέραις τον νίον τον άν&ρώπον
βη 7,7-28. 27 ήοΰιον , επινον , έγάμονν , έγαμίζοντο, άχρι ής
ήμέρας εΐΰηλΰ'εν Νώδ εί$ τψ χιβωτόν, καί ήλΰεν
Gn ΐ8,2ο. 28 ό κατακλνομός και άπώλεοεν πάντας. όμοίως^
καΰώς έγένετο έν ταις ήμέραις Αώτ9 ήοΰιον,
επινον, ήγόραζον, έπώλονν, έφύτενον, φκοδόμονν
αη 19,16.24.26. 29 ή δε ήμέρα έξηλΰεν Αώτ άπό Σοδόμων, εβρεζεν
πνρ καί &εΐον άπ' ovpavov και άπώλεοεν πάντας.
κοί 8,4. 30 κατά τά αύτά εαται ή ήμέρα ό νίός τον άν&ρώ'
Mt 24,ΐ7.ΐ8. 81 πον άποκαλύπτεται. έν έκείνη τη ήμέρα δς εαται 2ο
Mc ιβ,ΐδΐιβ! έπϊ τον δώματος καί τά ακεύη αύτον έν τη οΙκία,
μη καταβάτω άραι αύτά, καί ό έν άγρφ όμοίως
Gn ΐ9,2β. 32 μη «τιστρεψατω είς τά οπίσω, μνημονεύετε της 2ΐ<
9,24. 33 γνναικός Αώτ. δς έάν ζητήαη την ψνχήν αύτον 2ΐ
περιποιήοαοΰαι, άπολέοει αύτήν, καί δς άν άπο
28,88.39. 84 λέαει, ζωογονηθεί αύτήν. λέγω ύμιν, ταύτη τΰ sia
ννκτι έαονται δύο έπι κλίνης μιας, δ εϊς παρα-
Mt 24,4ο.4ΐ. 36 λημφΰήαεται καί δ έτερος άφεΰήοεται· έαονται
δύο άλήΰονσαι έπι το αύτό, ή μία παραλημ-
Job 89,80. 37 φν^ήσεται ή δε έτερα άφεΦήοεται. καί άποκριΰέντες
' ' λέγοναιν αύτφ· πον, κύριε; ό δέ εϊπεν αύτοϊς*
δπον τό αώμα, έκει και οί άετοϊ έπιανναγβ^αονται.
β ΐ2,ΐ2. 18 Έλεγεν δέ παραβολήν αύτοις προς τό δειν 61
ι Th6%'. πάντοτε προαεύχεοΰαι αύτονς και μη ένκακειν, ί
2 1 λέγων κριτής τις ήν έν τννι πόλει τον $εόν μη

24 Κ— εν τη ημ. αντον 27 W εξεγαμιζοντο | hT απαν-
τάς ,it 29 28 κα&ως : W και ως 33 και ος : ος Ö* Η |
αν : Τ εαν | BW απολεοη 34 Η [μιας] | R (Ti) — ο 1°

24 εις ... λάμπει : αοτραπτει 27 εγενετο 30 εν τη ημ.
του νιου τ. α. η αποκαλυφ&η 32 Λωίϊ 33 ΰεληοη ζωογο-
νηοαι τ. φ. α. 34 αφιεται 1>α 36 όυο εν α/ρω · εις παραλή-
φ&ηαεται και ο έτερος αφε&ηοεται Ώα 18,2 — αυτούς Όαζ
203

■

SEGVNDVM LVGAM. 17,25-18,2.

sub caelo in ea, quae sub caelo sunt, fulget:
~ita erit Filius hominis in die sua. Primum 269,22.

autem oportet ilium multa pati, et reprobari
^ a generatione hac. Et sicut factum est in 26 Mt 24,37-39.

diebus Noe, ita erit et in diebus Filii hominis.

Edebant, et*bibebant : uxores ducebant, et 27 Gn 7,7-23.

dabantur ad nuptias, usque in diem, qua

intravit Noe in aream: et venit diluvium, et
~?perdidit omnes. Similiter sicut factum est In 28 Gn 18,20.

diebus Lot: Edebant, et bibebant: emebant,

et vendebant: plantabant, et aedificabant :

qua die autem exiit Lot a Sodomis , pluit 29 Gn 19,15.24.25.

ignem, et sulphur de caelo, et omnes perdidit:

secundum haec erit qua die Filius hominis 30
Y revelabitur. In ilia hora qui fuerit in tecto, 31 Mt 24,17.18.

et vasa eius in domo, ne descendat tollere
?1oilla: et qui in agro, similiter non redeat retro. ^ ^

Memores estote uxoris Lot. Quicumque quae- 33 9 "4 '
3 sierit animam suam salvam facere, perdet

illam: et quicumque perdiderit illam, vivifi-
?g- cabit earn. Dico vobis : in ilia nocte erunt 34

duo in lecto uno: unus assumetur, et alter

relinquetur : duae erunt molentes in unum : 35 Mt 24,40.41.

una assumetur, et altera relinquetur : 1 duo in 36

agro: unus assumetur, et alter relinquetur.
γ 1 Respondentes dicunt illi : Ubi Domine ? Qui 37 Job 39,30.

dixit illis : Ubicumque fuerit corpus , illuc A 1 24'28,

congregabuntur et aquilae.

Dicebat autem et parabolam ad illos, 18 R 12,12.

it 1 Kol 4,2.

quoniam oportet semper orare et non 1 Tu 5,17.
deficere , 1 dicens : Iudex quidam erat 2
in quadam civitate, qui Deum non

28.29.32 loth 34 — in 1°

3S.37 (<& inc. v. 36 Respondentes et v. 37 Qui)
37 eis I — et

203

18,3-14. SECVNDVM LVCAM.

ι ρ 5,8. 3 timebat, et hominem non reverebatur. Vidua
autem quaedam erat in civitate ilia, et ve-
niebat ad eum, dicens; Vindica me de ad-
i6,3. 4 versario meo. Et nolebat per multum tempus.
Post haec autem dixit intra se: Etsi Deum
11,7.8. 5 non timeo , nec hominem revereor : tamen
quia molesta est mihi haec vidua, vindicabo
illam, ne in novisshno veniens sugillet me.
i6,8. 6 Ait autem Dominus: Audite quid iudex ini-
7 quitatis elicit : Deus autem non faciet vin-
dictam electorum suorum clamantium ad se
die ac noete, et patientiam habebit in illis?
7,9. 8 Dico vobis quia cito faciet vindictam illorum.
Jl 5,3' Verum tamen Filius hominis veniens , putas,
inveniet Mem in terra?
9 Dixit autem et ad quosdam, qui in se
confidebant tamquam iusti, et aspernabantur
10 ceteros, parabolam istam: Duo homines ascen-
derunt in templum ut orarent: unus Phari-
is 58,2.3. 11 saeus, et alter publicanus. Pharisaeus stans,
16'15' haec apud se orabat: Deus gratias ago tibi,
quia non sum sicut ceteri hominum: raptores,
iniusti, adulteri: velut etiam hie publicanus.
m 23,23. 12 ieiuno bis in sabbato : decimas do omnium,
pa 5i,3. 13 quae possicleo. Et publicanus a longe stans,
nolebat nec oculos ad caelum levare : sed per-
cutiebat pectus suum, dicens: Deus propitius
n,ii. Mt 23,i2. 14 esto mihi peecatori. Dico vobis, descendit hie
ez 2i,3i. iustificatus in domum suam ab illo, *quia omnis,

18,5 § suggilet suggillet

8 Veruntamen

9 fin φ -\- dicens

10 § ascendebant

204

Kara Αονκαν

18,8-14.

φοβούμενος καί άνΰρωπον μή έντρεπόμ.ενος. χήρα 3 ι ρ Μ*
δε ήν έν τη πόλει έκείνη, καί ήρχετο προς αύτόν
λέγουοα* έκδίκηοόν με άπδ του άντιδίκου μου,

1 καί ουκ ήϋ'ελεν επί χρόνον · μετά ταύτα όε εϊπεν 4 ie,s.
έν έαυτφ' ει και τον ΰεόν ου φοβούμαι ούδε αν-

ΰρωπον έντρέπομαι, όιά γε το παρέχειν μοι κόπον 5 n,7.8.

ζ '».«■/ ? J « , Mt 2β,10.

την χηραν τ αυτήν εκοικήοω αυτήν, ινα μή εις
τέλος έρχομένη ύπωπιάζη με. Εϊπεν δε δ κύριος ' 6 ιβ,β.
άκούοατε τί δ κριτής της άδικίας λέγει* 1 ό δέΰ'εός 7 η 12,23.
ού μή ποιήοη τήν έκδίκηοιν των εκλεκτών αύτοϋ ^se!™'
των βοώντων αύτφ ήμέρας καί νυκτός, καί μακρό- ρ* 92,3'
ϋνμει έπ' αύτοϊς; λέγω ύμιν δτι ποιήσει τήν έκ- 8 7,9.
δίκηοιν αυτών έν τάχει. πλήν δ υιός του άνΰρώπου
έλ$ών άρα εύρήοει τήν πίοτιν έπι της γης;
Β Εϊπεν δε και πρός τινας τους πεποιΰότας 9 Mt δ,β.
έφ' έαυτοις δτι είοϊν δίκαιοι και έξουΰενοϋντας 1 ,8'
τους λοιπούς τήν παραβολήν ταύτην. "Ανθρωποι 10
δύο άνέβηοαν εις το ίερδν προοεύξαοΰαι , δ εϊς
Φαριοαϊος και δ έτερος τελώνης, δ Φαριοαϊος 11 γ 58,2.8.
οταΰεις ταύτα προς έαυτόν προοηύχετο* δ ΰεός,
εύχαριοτώ οοι δτι οϋκ ειμί ώοπερ οι λοιποί τών
άνΰρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και ως
ούτος δ τελώνης* νηοτεύω δις του οαββάτου, 12 Μ* 8β,28.
άποδεκατεύω πάντα δοα κτώμαι. δ δε τελώνης 13 f j6*»*19,
μακρόθεν έοτώς ούκ ήΰελεν ούδε τους όφΰαλ- 6,8; 28,48.
μούς έπάραι εις τον ούρανόν, άλλ' έτυπτεν το
οτήΰος αύτού λέγων δ ΰ'εός, ίλάο^ητί μοι τφ
άμαρτωλφ. λέγω ύμιν, κατέβη ούτος δεδικαιω- 14 ι*»"·

/ > 5 9 j ~ » * «χ * w ~ Mt 5,3 ; 28,

,6 μένος εις τον οίκον αυτού παρ εκείνον οτι πας εζ 2i,si.

4 Τ μετα όε ταντα 10 3CR— ο 1° 11 h προς

εαντ. ταντ. Τ— πρ. εαυτ. | ωοπερ : h ως 13 αντον :

Η εαυτόν 14 παρ εκείνον : Τ η γαρ εκείνος

4 χρον. τίνα \ ηλιϊεν εις εαυτόν και λέγει 5 απελϋων.
εκόιχησο) 7 και μακροϋ'νμων Ναζ 9 — την παραβ. τ.
11 οταΰ. καϋ εαντον ταντ. προοηνχ. 14 μάλλον παρ
εκ. Ι) ή εκείνος ζ ηπερ εκείνος 1Λ7 νπερ εκείνον Doroth.
204

18,15—28. Kara Αονκαν

δ ύψών εαυτόν ταπεινωΰήσεται, ό δε ταπεινών

εαυτόν ύψων^ήσεται.
Mt iSTs-ib. 15 Προοέφερον δε αύτφ καί τά βρέφη Ινα αυτών 11»
mc ιο,ΐ8-ΐθ. άπτηται* ίδόντες όέ οί μαΰηται έπετίμων αύτοϊς. 21θ
16 ό όέ Ίηοοϋς προοεκαλέοατο αύτά λέγων άφετε

τά παιδία έρχεοϋ'αι πρός με καί μη κωλύετε

αύτά* τών γαρ τοιούτων εστίν ή βασιλεία του
Mt ΐ8,3. 17 ΰεοϋ. άμήν λέγω ϋμϊν, ος äv μη δέξηται την 2π

βαοιλείαν του ΰεοϋ ώς παιδίον, ού μη είοέλΰη

είς αύτήν.

Mt1f97ie-29. 18 Καί έπηρώτηοέν τις αύτόν άρχων λέγων διδά- 63
mc ιο,ΐ7-8ο. οκαλε άγαΰέ, τί ποιήοας ζωην αίώνιον κληρονο- 21ί

19 μήοω; εϊπεν δε αύτφ ό Ίηοοϋς· τί με λέγεις
ει 2ο,ΐ2-ιβ. 20 dya^dv; ούδεϊς άγαΰδς εί μη εις [ό] Φεός. τάς

Dt 5, 16—20. % λ * ν* > , * , \

εντολας οίόας' μη μοιχενΰΥΐς, μη φον8νύ$ς, μη
xXityys, μη ψευδό μαρτύρησες, τίμα τον Λατερα αον
21 καί την μητέρα, ό δε εϊπεν ταύτα πάντα έφύ-
Mt θ,20; 2β,ιι. 22 λαξα έκ νεότητος. άκούοας δε ό Ίηοοϋς εϊπεν ώ
' ' αύτφ' hi §ν οοι λείπει* πάντα δοα έχεις πώλησον
και διάδος πτωχοις, και έξεις ΰησαυρόν εν [τοις]
mc 6,2β. 23 ούρανοϊς, καί δεϋρο άκολούΰει μοι. ό δε άκούοας 22<
ταύτα περίλυπος έγενήΰη, ήν γάρ πλούσιος σφόδρα.

24 Ιδών δε αύτόν δ Ίησοϋς εϊπεν9 πώς δυσκόλως οί ;
τά χρήματα έχοντες είς την βαοιλείαν τοϋ Φεοϋ Ι

25 είσπορεύονται* εύκοπώτερον γάρ έστιν κάμηλον
διά τρήματος βελόνης είσελΰειν ή πλούσιον είς

26 την βαοιλείαν τοϋ ϋ'εοϋ είσελΰεϊν. είπαν δε οί
ιβ,ββ. 27 άκούοαντες' και τις δύναται σωΰήναι; ό δέ εϊπεν

τά άδύνατα παρά άνΰρώποις δυνατά παρά τφ
j 19,27. 28 Φεφ έστιν. Εϊπεν δε ό Πέτρος* ιδού ήμεις

16 αντα 1° : [Η] 19 [ο] : W— Τ 20 μητέρα : Τ+ οον
22 [τοις] : RW— Τ 24 Η [ο] Ιησ. 26 R ειπον 28 Τ— ο

15 κ. τα βρεφ. : aaidia 20 ον μοιχευαεις etc 22 6ος χΑΌΝ
24 Ιησ. ι -f περιλνπον γενομενον Α(Ι>)Νζ 25 ειαελ®. 1° : όι,ελΰ.
Α Ώα I τρυπήματος ZR τρνμαλιας ΑΝζ \ ραφιόος ΑΝζ
205

SECVNDVM LVCAM. 18,15-28.

qui se exaltat, huniiliabitur: et qui se humiliat
exaltabitur.

Afferebant autem ad ilium et infantes, ut 15 U*«~?J «

2 7 Mt 19,13—15.

eos tangeret. Quod cum viderent discipuli, mc io,is-i6.

increpabant illos. Iesus autem con vo cans illos, 16

dixit: Sinite pueros venire ad me, et nolite

vetare eos. talium est enim regnum Dei.

Amen dico vobis : Quicumque non acceperit 17 Mt is,3.

regnum Dei sicut puer, non intrabit in illud.

^ Et interrogavit eum quidam princeps, 18 Mt*9,ie-29.
dicens : Magister bone , quid faciens vitam Mc 10>17-30·
aeternam possidebo? Dixit autem ei Iesus: 19
Quid me dicis bonum? nemo bonus nisi solus
Deus. Mandata nosti : Non occides : Non 20 ex 20,12-ie.
moechaberis: Non furtum facies: Non falsum Dt 5'1β-2°·
testimonium dices: Honora patrem tuum, et
matrem. Qui ait: Haec omnia custodivi a 21

~9 iuventute mea. Quo audito , Iesus ait ei : 22 Mt 6,20.
Adhuc unum tibi deest: omnia quaecumque
habes vende , et da pauperibus , et habebis
thesaurum in caelo: et veni, sequere me.

^2 His ille auditis , contristatus est: quia dives 23 mc β,2β.
erat valde. Videns autem Iesus ilium tristem 24
factum, dixit: Quam difficile, qui pecuniae
habent, in regnum Dei intrabunt. Facilius 25
est enim camelum per foramen acus
transire, quam divitem intrare in regnum
Dei. Et dixerunt qui audiebant: Et quis 26
potest salviis fieri ? Ait illis : Quae impos- 27
sibilia sunt apud homines, possibilia sunt
apud Deum. Ait autem Petrus : Ecce nos 28 J 19,27.

ig > eos vetare

24 > ilium iesus | fin

205

18,29-43.

SEGVNDVM LVCAM,

29 dimisirnus omnia, et secuti sumus te. Qui?
dixit eis : Amen dico vobis , nemo est , qui
reliquit domum, aut parentes, aut fratres,
aut uxorem, aut filios propter regnum Dei,

30 et non recipiat multo plura in hoc tempore,
et in saeculo venturo vitam aeternam.

Μί?ο~ΐ7-ΐ9. Assumpsit autem Iesus duodecim, et ait2

mc 10,32-34. inis : Ecce ascendimus Ierosolymam , et con-
j25,s9! summabuntur omnia, quae scripta sunt per

32 prophetas de Filio hominis, tradetur enim
Gentibus, et illudetur, et flagellabitur , et

33 conspuetur: et postquam ilagellaverint , oc-
Mc 9,32. 34 cident eum, et tertia die resurget. Et ipsi -

nihil horum intellexerunt , et erat verbum
istud absconditum ab eis, et non intelligebant
quae dicebantur.
μΛ5ο729-34. B5 Factum est autem, cum appropinquaret -
mc 10,46-52. Iericho, caecus quidam sedebat secus viam,

36 mendicans. Et cum audiret turbam prae-
tereuntem , interrogabat quid hoc esset.

37 Dixerunt autem ei, quod Iesus Nazarenus

38 transiret. Et clamavit, dicens: Iesu h'li David

39 miserere mei. Et qui praeibant, increpabant
eum ut taceret. Ipse vero multo magis cla-

40 mabat: Fili David miserere mei. Stans autem
Iesus iussit ilium, adduci ad se. Et cum ap-

41 propinquasset , interrogavit ilium, 1 dicens:
quid tibi vis faciam? At ille dixit: Domine

i7,i9. 42 ut videam. Et Iesus dixit illi : Respice, fides
43 tua te salvum fecit. Et confestim vidit, et
sequebatur ilium magnificans Deum. Et omnis
plebs ut vidit, dedit laudem Deo.

31 hierosolyma
33 > die tertia

206

Κανά Λονκαν 18,29— 43,

ι,2 άφέντες τά Ιδια ήκολονΰήοαμέν οοι. ό δέ εϊπεν 29
αύτοϊς· άμήν λέγω ύμΐν δτι ούδείς έοτιν ος
άφήκεν οίκίαν ή γυναίκα ή άόελφοϋς ή γονείς ή
τέκνα εϊνεκεν της βαοιλείας τον ΰεον, δς ουχί μη 30
λάβη πολλαπλααίονα έν τφ καιρφ τούτω και έν
τφ αίώνι τφ έρχομένω ζωήν αιώνων.

18 Παραλαβών δε τους δώδεκα εϊπεν προς αύ· 31 3ΐ-34:
2>2 τούς' ίδού άναβαίνομεν εις Ίερονοαλήμ, κάί τελε- mc 10,82-34.

σΰήοεται πάντα τά γεγραμμένα διά των προφητών j,22g04,
τφ νίφ τον άνΰρώπον παραδοΰήοεται γάρ τοις 32
εΰνεοιν και έμπαιχΰήοεται και ύβριοΰήοεται και
έμπτνοΰήοεται, και μαατιγώοαντες άποκτενονοιν 33
,ιο αύτόν, και τη ήμέρα τη τρίτη άναοτήοεται. και 34 5^4®-82·
αύτοι ούδεν τούτων οννήκαν, και ήν τό ρήμα
τοντο κεκρνμμένον άπ' αύτών, και ούκ έγίνωοκον
τά λεγόμενα.

19 Έγένετο δε έν τφ έγγίζειν αύτόν εις Ίερειχώ 35 Mt3*j0~ £93J34.
Τ τυφλός τις έκάν\ιτο παρά την όδόν έπαιτών. Mc ιο,4β-6*.

άκούοας δε δχλον διαπορευομένου έπννΦάνετο τί 36
εϊη τοντο. άπήγγειλαν δε αύτφ δτι Ίηοονς δ 37
Ναζωραίος παρέρχεται, και έβόηοεν λέγων Ίηοον 38
υίέ Δανείδ, έλέηοόν με. και οί προάγοντες έπε- 39
τίμων αύτφ Ινα οιγήοη* αντδς δε πολλφ μάλλον
έκραζεν νιε Δανείδ, έλέηοόν με. σταθείς δέ ό 40
Ίηοονς έκέλενοεν αντόν άχΰήναι προς αύτόν.
έγγίοαντος δέ αύτον έπηρώτηοεν αύτόν 1 τί οοι 41
θέλεις ποιήσω; ό δε εϊπεν κύριε, Ινα άναβλέψο).
1 και ό Ίηοονς εϊπεν αύτφ' άνάβλεψον ή πίοτις 42 7,5ο; 17,19.
οον οέοωκέν οε. και παραχρήμα άνέβλεψεν, και 43 7,ιβ; ΐ7,ΐδ5
ήκολούΰει αύτφ δοξάζων τον ΰεόν. και πας ό
λαός ίδών έδωκεν αϊνον τφ $εφ.

29 Τ— οτι I Η ούόείς εστίν 30 hRT απολαβή \

αολλαπλ. : hr -| επταπλαοιονα \~ 36 τι : h-f- αν 40 Η— ο

29 τέκνα ·\- εν τω καιρώ τούτω 31 nsQi τον νιου

32 — και νβρισΰ. Ώα 37 Ναζαρηνος 39 — πολλω 43 δοξαν
206

19,ι~ 14. Kara Λονκαν

2 19 Kai είοελΰων διήρχετο την Ίερειχώ. Και ίδοϋ 65 1 [

άνήρ όνόματι καλούμενος Ζακχαϊος, και αύτός ήν Μβ»3

5,18$ β,»; ΐ6,ΐ; 3 άρχιτελώνης, και αύτός πλούοιος* και έξήτει ίόειν

Λΐβι. τόν Ίησοϋν τις έοτιν, και ούκ ήδύνατο άπό τοϋ

4 δχλου, δτι τή ήλικία μικρός ήν. καϊ προδραμών

εις τό ίμπροοΰεν άνέβη έπϊ ουκομορέαν, Ινα ϊδχι

m 2β,ιβ. Β αύτόν, δτι έκείνης ήμελλεν διέρχεοΰαι. και ώς !

ήλΰεν έπϊ τόν τόπον, άναβλέψας ό Ίηοοϋς εϊπεν

προς αύτόν Ζακχαϊε, οπεύοας κατάβηΰΐ' οήμερον

6 γαρ έν τφ οϊκφ οον δει με μειναι. καϊ οπεύοας

6,30; ΐ6,2. η κατέβη, και ύπεδέξατο αύτόν χαίρων, και ίδόντες

' ' πάντες διεγόγγυζον λέγοντες δτι παρά άμαρτωλφ

εχ 9ΐ,87; 22,ι. s άνδρί είοήλΰεν καταλϋοαι. οταΰεϊς δέ Ζακχαϊος
Nu δ,β.7. 7 * / . , ,. , , , ■ * Λ _s ί

ειπεν προς τόν κνριον ιδου τα ήμιοεια μου των \

ύπαρχόντων, κύριε, τοις πτωχοϊς δίδωμι, και ει

τινός τι έουκοφάντησα, άποδίδωμι τετραπλονν.

ΐδ,ιβ. 9 εϊπεν δε πρός αύτόν ό Ίηοοϋς δτι οήμερον αω-

Act 3,25; 16,81. #~* « » / α r \ * \

τηρια τφ οικω τούτω εγενετο, κανοτι και αύτος
^/β,π! 10 νί°ζ Αβραάμ [έοτιν]* ήλΰεν γάρ ό νίός τοϋ άτ-22β,!
5,82. ι τ ι,ΐδ. ΰρώπον ζψηβαι καϊ οώοαι τό άπολωλός.
Mt "ΓιΙ-δο. 11 Άκουόντων δε αύτών ταύτα προσΰεϊς εϊπεν 12] |
17 20-24 21 παραβολήν, δια τό έγγύς εϊναι Ίερουοαλήμ αύτόν 227'
Act Ι,β! χαί δοκειν αύτοϋς δτι παραχρήμα μέλλει ή βαοι-
Mc 18,84. 12 λεία τοϋ ΰεοϋ άναφαίνεοΰαι· 1 εϊπεν οϋν άνΦρω- 66
ΐδ,ι . ΐ8,8β. ^ εύγενής έπορεύΰη εις χώραν μακράν λαβείν 228 |

13 έαυτφ βαοιλείαν καϊ ύποοτρέψαι. καλέοας δε 67
δέκα δούλους έαυτοϋ Ιδωκεν αύτοις δέκα μνας, 229 !
και εϊπεν πρός αύτούς· πραγματεύοαοΰε έν φ
j ι,ιι ; ΐ6,ΐ8. Η έρχομαι, οί δέ πολϊται αύτοϋ έμίοουν αύτόν, και
ρ·2,2..' άπέοτειλαν πρεοβείαν όπίοω αύτοϋ λέγοντες* ού

2 αντος 2° : hT ην W ούτος δ Η [ο] Ιηα. 8 Η ημισια \
Η [τοις] 9 Η [ο] Ιηα. \ [εατιν] : RW-T 13 Χ αυτούς
πραγματενοααΰαι

2 — καλ. Ώα 4 προλαβων 5 και εγ. εν τω όΊερχεσΰαι
αντον ειόεν και | απενσον

SEGVNDVM LVGAM.

19,1-14.

Et ingressus perambulabat Iericho. Et 19 2
ecce vir nomine Zachaeus: et hie princeps
erat publicanorum, et ipse dives: et quaere- 3
bat viclere Iesum, quis esset: et non poterat
prae turba, quia statura pusillus erat. Et 4
praecurrens ascenclit in arborem sycomorum
ut videret eum: quia inde erat transiturus.
Et cum venisset ad locum, suspiciens Iesus 5
vidit ilium, et dixit ad eum: Zachaee festinans
descende: quia hodie in domo tua oportet me
manere. Et festinans descendit, et excepit 6
ilium gaudens. Et cum viderent omnes, mur- 7 15,2.
murabant, dicentes quod ad hominem pecca-
torem divertisset. Stans autem Zachaeus, 8 e*2i,87; 22,1.
dixit ad Dominum : Ecce dimidium bonorum Nu 5'β,7'
meorum, Domine, do pauperibus: et si quid
aliquem defrauclavi, reddo quaclruplum. Ait 9 13,16.
Iesus ad eum: Quia hodie salus domui huic Act8>35; lß>31-
facta est: eo quod et ipse filius sit Abrahae.

y Venit enim Filius hominis quaerere, et salvum 10 j*8 π'1β'
facere quod perierat. 5,32. ί τ ι,ΐ5.

™ Haec illis audientibus adiiciens, dixit 11

parabolam, eo quod esset prope Ierusalem: ^i.Actie.
et quia existimarent quod confestim regnum

γ- Dei manifestaretur. Dixit ergo : Homo qui- 12 mc 13,34.
dam nobilis abiit in regionem longinquam ac- 15'13,

ψ cipere sibi regnum, et reverti. Vocatis autem 13
decern servis suis, dedit eis decern mnas,
et ait ad illos: Negotiamini dum venio.
Gives autem eius oderant eum : et mise- 14 j 1,11 ; 15,18.
runt legationem post ilium, dicentes: No- ρ8' 2^\?8,37>

19,2 zaccheus , it 8 \ > erat princ.
4 ilium 5 zacchee
8 dom. ] 3* Iesum

13 eis ] illis

14 eum ] ilium

207

19,15-29.

SECVNDVM LVCAM.

15 lumus hunc regnare super nos. Et factum
est ut rediret accepto regno: et iussit vocari
servos , quibus dedit pecuniam , ut sciret

16 quantum quisque negotiatus esset. Venit
autem primus clicens: Domine, mna tua

i6,io. 17 decern mnas acquisivit. Et ait illi : Euge
bone serve, quia in modico fuisti fidelis, eris

18 potestatem habens super decern civitates. Et
alter venit, dicens: Domine, mna tua fecit

19 quinque mnas. Et huic ait: Et tu esto super

20 quinque civitates. Et alter venit, dicens:
Domine, ecce mna tua, quam habui repositam

21 in sudario: timui enim te, quia homo austerus
es: tollis quod non posuisti, et metis quod

22 non seminasti. Dicit ei: De ore tuo te iudico
serve nequam. sciebas quod ego homo austerus
sum, tollens quod non posui, et metens quod

23 non seminavi: et quare non dedisti pecuniam
meam ad mensam, ut ego veniens cum usuris

24 utique exegissem illam? Et astantibus dixit:
Auferte ab illo mnam, et date illi, qui decern

25 mnas habet. Et dixerunt ei: Domine, habet
8,18. Mt is,i2. 26 decern mnas. Dico autem vobis, quia omni?

habenti dabitur, et abundabit: ab eo autem,
qui non habet, et quod habet, auferetur ab
ps 2 9 ^ eo* Verumtamen inimicos meos illos, qui no- -5-
ΐββ3,ι-β! luerunt me regnare super se, adducite hue:

9 et interficite ante me.
29-38: 28 Et his dictis, praececlebat ascendens Iero- 2f
M^nY-w ®® solymam. Et factum est, cum appropinquasset

17 > fid. fuisti I supra , it 19

21 austeris , ft 22

22 > aust. homo

23 % — et \° I ut ] et I exigissem illucl,

24 (g®0* ast. ,) 26 — et abundabit
98 hierosolyma

208

Kara Αονκαν 19,15—29.

ΰέλομεν τούτον βαοιλεϋοαι έφ' ή μας. και έγένετο 15

έν τφ έπανελϋειν αυτόν λαβόντα την βαοιλείαν

καί εϊπεν φωνη§ήναι αύτφ τους δούλους τούτους

οίς δεδώκει το άργύριον, ίνα γνοΐ τις τί διεπραγμα-

τεύοατο. παρεγένετο δέ ο πρώτος λέγων κύριε, 16

ή μνα οου δέκα προοηργάοατο μνάς. και εϊπεν 17 ιβ,ιο.

αύτφ* εύγε, άγαιΗ δούλε, δτι έν έλαχίοτω πιοτός

έγένου, ΐοΨι έξουοίαν έχων επάνω δέκα πόλεων.

και ήλΰεν δ δεύτερος λέγων ή μνα οου, κύριε, 18

έποίηοεν πέντε μνάς. εϊπεν δε και τούτω* και 19

ου επάνω γίνου πέντε πόλεων, και δ έτερος 20

ήλΰεν λέγων κύριε, ιδού ή μνα οου, ην εϊχον

άποκειμένην έν οουδαρίω* έφοβούμην γάρ οε, δτι 21

άνθρωπος αύοτηρός εϊ, αίρεις δ ουκ έΰηκας, καί

θερίζεις δ ούκ έοπειρας. λέγει αύτφ · εκ του 22 Mt 12,37.

οτόματός οου κρινώ οε, πονηρέ δούλε, ηδείς δτι

έγώ άνθρωπος αύοτηρός είμι, αϊρων δ ούκ έϋηκα,

και ΰερίζων δ ούκ εοπειρα; και δια τί ούκ έδωκάς 23

μου το άργύριον έπι τράπεζαν ; κάγώ έλΰών ούν

τόκω αν αύτδ έπραξα, και τοις παρεοτώοιν εϊπεν 24

άρατε άπ' αύτοϋ την μνάν καί δότε τφ τάς δέκα

μνάς έχοντι. καί εϊπαν αύτφ* κύριε, έχει δέκα 25

>,2 μνάς. λέγω ύμϊν δτι παντι τφ έχοντι δοϋήοεται, 26 β,ιβ. Mt 13,12.
άπό δε του μη έχοντος καί δ έχει άρΰήοεται.

ψ πλην τους έχΰρούς μου τούτους τους μη &ελή- 27 1 4.
οαντάς με βαού.εϋοαι έπ' αύτοϋς άγάγετε ώδε u β8,ί-β.
και καταοφάξατε αύτούς έμπροοΰέν μου. ijf ll^s!'

12 Και ειπών ταύτα έπορεύετο έμπροοΰεν άνα- 28
βαίνων εις Ίεροοόλυμα. Καί έγένετο ώς ηγγιοεν 29 Mt2|~f®^

, Mc 11,1-10.

J 12,12-18.

15 HB, γν, τι διεπραγματενσαντο 17 h εν 22 Ή. κρίνω \
R έσπειρα ·

18 ο έτερος ελΰων ειπεν 22 αιρω . . . ϋεριζω 24 απ
αντ. και απενεγκατε 25 — vers 26 doft. : προστίθεται
27 fin -}- και τον αχρειον όονλον εκβαλετε εις το σκότος το
εξώτερον · εκει εσται ο κλανΰμος και ο βρνγμος των οδόντων
208 14

19,30— 41. Kara Λονκαν

εις Βηϋφαγή και Βη&ανίαν προς το δρος το
καλούμενον έλαιών, άπέστειλεν δυο των μαθητών
23,ßs. 30 1 λέγων · υπάγετε εις την κατέναντι κώμην, εν ή
είσπορευόμενοι εύρήσετε πώλον δεδεμένον, έφ' δν
ούδείς πώποτε άνψρώπων έκάϋισεν, καί λύσαντες

31 αυτόν άγάγετε. καί εάν τις υμάς έρωτψ' δια τί
λύετε; ούτως έρεϊτε· οτι δ κύριος αυτού χρείαν

32 έχει. άπε?Μντες δε οι άπεοταλμένοι εύρον καϋο)ς 233,

33 εϊπεν αύτοϊς. λυόντων δε αύτών τον πώλον είπαν
οι κύριοι αυτού προς αυτούς* τί λύετε τον πώλον;

34 οι δε είπαν · δτι ό κύριος αυτού χρείαν εχει.

35 και ήγαγον αυτόν προς τον Ίησούν, και έπιρίψαντες
αύτών τά ιμάτια έπί τον πώλον έπεβίβασαν τον

i iig 9,ΐ3. 36 Ίηοούν, πορενομένου δε αυτού ύπεοτρώννυον τά
18,43. 37 ιμάτια έαυτών έν τη όδφ. έγγίζοντος δε αυτού 234,
ήδη προς τη καταβάοει τού δρους τών έ?^αιών
ήρξαντο άπαν το πλήϋος τών μ,αΨητών χαίροντες
αίνειν τον ΰεόν φωνη μεγάλη περί παοών ών
ρ8 ιΐ8,26. 38 ειδον δυνάμεων, 1 λέγοντες*
ΐ3,35.' ευλογημένος ό ερχόμενος,

ό βασιλεύς εν ονόματι χνρίον
έν ούρανφ ειρήνη

καί δόξα έν ύψίστοις.
39 καί τίνες τών Φαριοαίων άπό τού δχλου είπαν 235
προς αύτόν διδάσκαλε, έπιτίμηοον τοις μαΰη-
Hb 2,ιι. 40 ταις σου. καί άποκριΰεις εϊπεν λέγω ύμιν, έάν
a Rg 8,11. 41 ούτοι σιωπήσονσιν, οί λίθοι κράξουσιν. Καί 12ί
η'85' ως ήγγισεν, ίδό)ν την πόλιν εκλαυσεν έπ' αυτήν, 236

29 Η Βηΰανιά | Η 'Ελαιών R "Έλαιών 30 λέγων : Τ
ειπών 31 HR ερειτε οτι Ο , it 34 οτι Ο 36 εαντων : Ε,Τ
αυτών 38 ο ερχ., ο βαο. : h'T ο βασιλ. haft ο ερχ. βαο.
40 εαν : hRT pr οτι

29 το ορος των ελ. καλ. 30 — · όεόεμ. 31 — δια
τι λυ. 35 αγαγοντες τον πωλον επεριιραν \ και επεβ

36 — εν τη οδω 37 — φωνη μεγ. \ πάντων ων ειδ. γινο*
μένων 40 οιγηοονοιν 41 — vers, docetae et ortliodoxi
apud Epiph.

209

SEGVNDVM LVGAM.

19,30-41.

acl Bethpliage, et Bethaniam ad montem, qui
vocatur Oliveti , misit duos discipulos suos,
1 dicens : Ite in caste] lum, quod contra est: in 30 23,5:1.
quod introeuntes, invenietis pullum asinae
alHgatum, cui nemo um quam hominum sedit:
solvite ilium, et adducite. Et si quis vos 31
interrogaverit : Quäre solvitis? sic dicetis ei:

Y Quia Dominus öp er am eins desiderat. Abie- 32
runt autem qui missi erant: et invenerunt,
sicut dixit illis, stantem pullum. Solventibus 33
autem illis pullum, dixerunt domini eius ad
illos: Quid solvitis pullum? At illi dixerunt: 34
Quia Dominus eum necessarium habet. Et 35
duxerunt ilium ad lesum. Et iactantes vesti-
menta sua supra pullum, imposuerunt lesum.
Eunte autem illo , substernebant vestimenta 36 2 Rg y.13.

— sua in via. Et cum appropinquaret iam ad 37
descensum Montis oliveti , coeperunt omnes
turbae discipulorum gaudentes laudare Deum
voce magna super omnibus , quas viclerant,
virtutibus, 1 dicentes: 38 i«s ns,26.

2,14.

Benedictus, qui venit

rex in nomine Domini,
pax in caelo,

et gloria in excelsis.
ψΕί quidam Pharisaeorum de turbis, dixerunt 39
ad ilium: Magister, increpa discipulos tuos.
Quibus ipse ait: Dico vobis, quia si hi ta- 40 u.
2-Jo6 cuerint , lapides clamabunt. Et ut appropin- 41 2 . Rtf 8,11.
quavit , videns civitatem ilevit super ill am,

29 bethfage

30 φ contra vos

37 discip. ] $ clescendentium |P discentium

209 u

19,42-20,7.

SEGVNDVM LVGAM.

Dt 32,29. 42 ι dicens : Quia si cognovisses et tu, et quidem

Mt 13,14. , , 0 3 ' .H

j io)3g. m hac die tua , quae ad pacem tibi , nunc
43 autem abscondita sunt ab oculis tuis. Quia
venient dies in te : et circumdabunt te inimici
tui vallo. et circumdabunt te: et coangusta-
21,6. ps 137,9. ^ ^ un(]iqUe . ei a(j terram prosternent

i,c8.78; 7,ig. ei βΐί0δ tuos, qui in te sunt, * et non re- 2"

45-48: linquent in te lapidem super lapidem: eo quod
μ* ϊίΐίδ-ίβ. 45 non cognoveris tempus visitationis tuae. Et2y
j 2,13-10. ingressus in templum, coepit eiicere vendentes
is5G,7. Jr7,u. 46 in illo, et ementes, 1 dicens illis: Scriptum est:
Quia domus mea domus orationis est. Vos
autem fecistis illam speluncam latronum.
21,87^ 22,53.47 Et erat docens quotidie in templo. Prin-2-9
cipes autem sacerdotum, et Scribae, et Priri-
Mc II'™' ^ ciPes plebis quaerebant illum perdere : et
non inveniebant quid facerent illi. Omnis
enim populus suspensus erat, audiens illum.

1-8:

Ue n'27-33' ^ ^ factum est in una dierum, docente-J-
illo populum in templo, et evangelizante, con-
venerunt principes sacerdotum, et Scribae

2 cum senioribus, et ahmt dicentes ad illum:
Die nobis , in qua potestate haec facis ? aut :
Quis est, qui dedit tibi hanc potestatem?

3 Respondens autem Iesus , dixit ad illos :
lnterrogabo vos et ego unum verburn. Re-

4 spondete mihi: Baptismus Ioannis de caelo

5 erat, an ex hominibus? At illi cogita-
bant intra se , dicentes : Quia si dixerimus,
De caelo, dicet, Quare ergo non credidistis

6 illi ? Si autem dixerimus , Ex hominibus,
plebs universa lapidabit nos : certi sunt

7 enim, Ioannem prophetam esse. Et respon-

(42 ® inc. v. Quia)

20,5 — Iesus 4 baptismum 5 inter , it 14
210

Κατα Λουκαν 19,42— 20,7,

1 λέγων δτι εί εγνως έν τη ή μέρη, ταύτη καί αν τά 42 m 82,29.

προς είρήνην νυν δέ έκρύβη άπό οφθαλμών σον. j 12,38. '

δτι ήξονοιν ήμέραι επί οέ καί παρεμβαλοϋοιν οί 43

έχΦροί οον χάρακα οοι και περικνκλώσονοίν οε

καί σννέξονσίν οε πάντοϋεν, καί εδαψιονύίν οε 44 4ο! ' ' '
,2 καί τά τέκνα ύον έν οοί, * και ονκ άφήοονοιν λί$ον ^68-78? 7'16·

έπί λίΰον έν οοί, άνϋ>' ων ούκ εγνως τον καιρόν Mt 21,12-16.
,ι της έπιοκοπής οον. Και είοελΰών εις το ιερόν 45 f c2ii3-ie.18*

ήρξατο έκβάλλειν τονς πωλονντας, λέγων αντοϊς' 46 isS6,7. Jr7,n.

γέγραπταΐ' καί εσται ό olxog μον οΐκος προαενχϊίς'

ύμεϊς δέ αντόν έποιήσατε απήλαιον ληστών.
,ι Καί ην διδάοκο)ν το καΰ' ήμέραν έν τω ίερώ' 47 21,37; 22,5s.

J 7 14 * 18 20

οί δέ άρχιερεϊς και οί γραμματείς έζήτονν αντόν

άπολεσαι και οι πρώτοι τον λαον, και ονχ ενρι- 48 2ΐ,3β.

c λ \ , „ ,*. , Mc 12,87.

σκον το τι ποιησωσιν* ο λαος γαρ απας εξεκρε-
μετο αντον άκονων.

1 — 8 :

4 Και έγένετο έν μια των ήμερων διδάσκοντος^ Mt 21,23-27.

« , ~ , ο , , ~ e _ , , ι f- > Mc 11,27-33.

si αντον τον λαον εν τψ ιερq) και εναγγελιζομενον
έπέστησαν οί αρχιερείς και οί γραμμ,ατεϊς ονν
τοις πρεσβντέροις, και είπαν λέγοντες προς αντόν 2
είπόν ήμιν έν ποία έξονσία ταύτα ποιείς, ή τις
έοτιν ό δονς οοι την έξονοίαν ταύτην; άποκριΰείς 3
όέ εϊπεν προς αντονς* έρωτήοω νμας κάγώ λόγον,
και εϊπατέ μοί' 1 τό βάπτισμα Ίωάνον έξονρανον ην 4
ή έξ άνϋρώπων ; οί δέ σννελογίσαντο πρός.έαντονς 5
λέγοντες δτι έάν εϊπωμεν έξ ονρανον, έρεϊ' δια τί
ονκ έπιστενσατε αντφ; 1 έάν δέ εϊπωμεν έξ άνΰρώ- 6 Mt 11,0.
πων, ό λαός άπας καταλιΰάσει ήμάς* πεπεισμένος
γάρ έοτιν Ίωάνην προφήτην είναι, και άπεκρί- 7

42 Τ και ον καίγε εν τη ημ. οον ταντη \ ειρην. : Τ-|-
οον 43 hW περιβαλονοιν 48 Η ηνριοκον | R εξεκρεματο
20,1 Τ ιερείς 2 Η ταντην. 4 Ιωαν. : Τ pr το

43 βαλονοιν εηι οε 44 — εν οοι 1° | εν ολη οοι |
εις καιρόν εηιοκ. 45 fin -j- εν αντω και αγοράζοντας ΑΌζ
+ κ«6 τας τράπεζας των κολλνβιστων εξεχεεν και τας
καΰεόρας των πωλονντων τας ιτεριοτερας

210

20,8—20. Κατα Αονκαν

8 ΰηοαν μη είδέναι πόΰεν. καί ό Ίηοούς εϊπεν
αύτοΐς' ούδε εγώ λέγω ύμϊν εν ποία έξονοία ταϋτα
Mt 21 83-46. 9 ποιώ. Ήρξατο δε προς τον λαόν λέγειν την 7<
Mc 12,1-12. παραβολήν ταύτην. άνθρωπος εφντενύεν άμπε- 2-
18 6*1, λώνα, καί έξέδετο αυτόν γεωργοΐς, καί άπεδήμηοεν
2 ehr 36,ΐ5.ιβ. ίο χρόνους ικανούς, καί καιρφ άπέοτειλεν προς
τους γεωργούς δούλον, Ινα άπό τον καρπού τον
άμπελώνος δώοουοιν αύτφ· οί δε γεωργοί έξαπ-

11 έοτειλαν αύτδν δείραντες κενόν, καί προοέΰετο
έτερον πέμψαι δούλον οι δε κάκεϊνον δείραντες

12 και άτιμάοαντες έξαπέοτειλαν κενόν, καί προο-
έΰετο τρίτον πέμψαι· οί δε καί τούτον τραυματί-

13 οαντες έξέβαλον. εϊπεν δε 6 κύριος τού άμπε-
λώνος· τί ποιήοω; πέμψω τον νίόν μον τον

14 άγαπητόν ιοως τούτον έντραπήοονται. ίδόντες
δε αύτόν οί γεωργοί διελογίζοντο προς άλλήλονς
λέγοντες· οδτός έοτιν ό κληρονόμος· άποκτείνωμεν

η ΐ3,ιΐ] β. 15 αντόν, Ινα ήμών γένηται ή κληρονομιά, καί έκ-
βαλόνιες αύτδν εξω τού άμπελώνος άπέκτειναν.
τί ουν ποιήοει αντοϊς ό κύριος τού άμπελώνος ;
16 έλεύοεται καί άπολέοει τους γεωργούς τούτους,
καί δο)οει τον άμπελώνα άλλοις, άκούοαντες δε
ι·β 118,32. 17 είπαν μη γένοιτο, ό δε έμβλέψας αύτοΐς εϊπεν
τί ονν έϋτίν τ δ γεγραμμένον τούτο·

λι'Ό-οΐ' ον άπεόοκίμαΟαν οί οικοδόμο νντες,
οντο$ ΒγΒνίβη ει\ς κεφαλψ γωνίας;
υα 2Β84λΙ'. 18 ° πεοών έπ' έκεϊνον τον ?Uvxov οννΰλαοίΐή-
19,48; 22,2. ίο οεται· έφ' ον ό' δ/ν πέοη, λικμηοει αύτόν. Καί 24:::
έζήτηοαν οί γραμματείς καί οί άρχιερείς έπιβαλειν
έπ' αύτόν τάς χείρας έν αύτη τη ώρα, καί έφο-
βήΰηοαν τον λαόν έγνωοαν γαρ ότι προς αύτούς
20 -2β: 20 εϊπεν την παραβολήν ταύτην. Καί παρατηρή- n

Mt 22,15 — 22. (

toe 12,13-17. —

9 Η ταντην Ανΰρ. 20 ηαρατηρησ. : hrl -J αηοχω-
ρηοαντες \- iV —

11 και επεμψεν ετερ. όονλ. 12 και . . . πεμψαι : τρίτον
επεμιρεν \ εξαπεστειλαν κενόν 13 τνχον
211

SEGVNDVM LVCAM.

20,8-20.

derunt se nescire unde esset. Et Iesus ait 8
illis: Neque ego dico vobis in qua potestate

^ haec facio. Coepit autem dicere ad plebem 9 Mt?7ggi4e
parabolam banc. Homo plantavit vineam, et mc 12,1-12.
locavit earn colonis : et ipse peregre fuit Is 5>1*
multis temporibus. Et in tempore misit ad 10 2 ci.r ne,ir,.ie.
cultores servum , ut de fructu vineae darent
ill ί . Qui caesum dimiserunt eum inanem. 1 Et 11
addidit alterum servum mittere. Uli autem
bunc quoque caedentes , et afficientes con-
tumelia, dimiserunt inanem. Et addidit ter- 12
tium mittere : qui et ilium vulnerantes eiece-
runt. Dixit autem dominus vineae: Quid 13
faciam ? mittam filiuni meum dilectum : forsi-
tan, cum hunc viderint , verebuntur. Quern 14
cum vidissent coloni , cogitaverunt intra se,
dicentes: Hie est beres, occidarnus ilium, ut
nostra fiat hereditas. Et eiectum ilium extra 15
vineam , occiderunt. Quid ergo faciet illis
dominus vineae? veniet, et ρ erdet colonos 16
istos, et dabit vineam aliis. Quo audito, clixe-
runt illi: Abs it. Ille autem aspiciens eos ait: 17 Ps 118j2o.
Quid est ergo hoc, quod scriptum est:

Lapidem, quem reprob a verunt aedificantes,
bic factus est in caput anguli?
Omnis , qui ceciderit super ilium lapidem, 18 is 8,u.
eonquassabitur : super quem autem ceci-

γ. derit, comminuet ilium. Et quaerebant 19 j9j48.
principes sacerdotum , et Scribae mittere
in ilium manus ilia bora : et timuerunt
populum : cognoverunt enim quod ad ipsos

|?.dixerit similitudinem banc. Et obser- 20 Mt2 22,15-22!

' · Mc 12,1.1-17.

9 ^ homo quidam

10 0 temp, ill 0

J 4 cf 5 18 supra bis
10 in ilia h. | istam

211

20,21-35. SECVNDVM LVCAM.

vantes miserunt insidiatores , qui se iustos
n,54f simularent, ut caperent eimi in sermone, ut
traderent ilium prineipatui, et potestati prae-

21 sidis. Et interrogaverunt eum, dicentes: Ma-
gister , scimus quia recte dicis , et doces : et
non accipis personam, seel viam Dei in veri-

22 täte doces: licet nobis tributum dare Caesari,

23 an non? Gonsiderans autem dolum illorum,

24 dixit ad eos: Quid me tentatis? Ostendite
mihi denarium : Cuius habet imaginem , et
inscriptionem ? Respondentes dixerunt ei:

25 Caesaris. Et ait illis; Reddite ergo quae sunt

26 Caesaris, Caesari : et quae sunt Dei, Deo. Et
non potuerunt verbum eius reprehendere coram
plebe: et mirati in responso eius, tacuerunt.

23-33:.4β. 27 Accesserunt autem quidam Sadducaeorum,
18-27.34. qUj negant esse resurrectionem, et interroga-
Gn 38,8. 28 verunt eum,1 dicentes: Magister, Moyses scripsit
f: 25,5,G' nobis: Si frater alicuius mortuus fuerit habeas
uxorem, et hie sine liberis fuerit, ut accipiat
earn frater eius uxorem , et suscitet semen
29 fratri suo: ' Septem ergo fratres erant: et
primus accepit uxorem, et mortuus est sine
CO iiliis. Et sequens accepit illam, et ipse mor-

31 tuns est sine filio. Et tertius accepit illam.
Similiter et omnes septem, et non reliquerunt

32 semen , et mortui sunt. Novissime omnium

33 mortua est et mulier. In resurrectione ergo,
cuius eorum erit uxor? siquidem septem habue-

34 runt earn uxorem. Et ait illis Iesus: Filii huius
pu s,n. 35 saeculi nubunt, et traduntur ad nuptias: illi

vero, qui digni habebuntur saeculo illo, et

20 £ caperet (cat. con-.) | ut 2° ] *>|fcl et 21 ilium |
> in ver. viam dei 22 > dare trib. caes. 24 — ei
25 > caesaris sunt | > dei sunt 28 sine filiis
32 novissima 34 > saec. huius
212

Kara Λονκαν 20,21—35.

σαντες άπέοτειλαν ένκαϋ'έτους ύποκριν ο μένους
\ έαυτούς δίκαιους είναι, Ινα έπιλάβωνται αύτοϋ 'it, δ*.
λόγου, ώστε παραδοϋναι αυτόν τη άρχη καί τη
έξουσία του ήγεμόνος. καί έπηρώτησαν αυτόν 21 lv 19,15.
λέγοντες- διδάσκαλε, οϊδαμεν δτι όρϋώς ?,έγεις
καί διδάσκεις και ου λαμβάνεις πρόσωπον, άλλ'
έπ' άληϋείας την όδόν του $εοϋ διδάσκεις* έξεστιν 22
ήμας Καίοαρι φόρον δούναι ή ού; κατανοήσας 23
δε αυτών την πανουργίαν εϊπεν προς αύτούς*
' δείξατέ μοι δηνάριον τίνος έχει εικόνα καί έπι- 24
γραφήν; οί δε είπαν Καίσαρος. 1 ό δέ εϊπεν προς 25 23,2.
αυτούς* τοίνυν άπόδοτε τα Καίσαρος Καίοαρι και R 13,1,7'
τα του ΰεοϋ τφ ΰεφ. και ουκ, ιαχνοαν έπιλαβέοϋαι 26
αύτοϋ ρήματος εναντίον του λαού, και ΰανμάσαν-
τες έπι τη άποκρίσει αύτοϋ έοίγηοαν.
7 Προσελΰόντες δέ τίνες των Σαδδουκαίων, οί 27 Mt 22^23-33.46.
άντιλέγοντες άνάστασιν μη είναι, έπηρώτησαν αύτόν Mci2,i8-27.s4.
1 λέγοντες* διδάσκαλε, Μωϋσης εγραψεν ήμϊν, εάν 28 Dt 25,5.6.
τίνος αδελφός απο^άνη έχων γυναίκα, και ούτος 00 88'8'
ατεκνος ]\, Ινα λάβΐβ ό αδελφός αντον τψ γνναικα
κνλ έξαναύτήύΎΐ σπέρμα τω άδελφώ αντον. επτά 29
ούν άδελφοι ήσαν κολ ό πρώτος λαβό)ν γυναίκα t
άπέ$ανεν άτεκνος· 1 καί ό δεύτερος1 και ό τρίτος^
ελαβεν αύτήν, ώσαύτως δέ και οί έπτά ου κατέ-
λιπον τέκνα καί άπέ&ανον. ύστερον και ή γννη 32
άπέΰ^ανεν. ή γννη ούν εν τη άναστάσει τίνος 33
αύτών γίνεται γννη; οί γάρ έπτά έσχον αύτην
γνναικα. και εϊπεν αύτοϊς 6 Ί7)σοϋς· οί νιοι τοϋ 34 ιβ,β.
αιώνος τούτον γαμονσιν και γαμίσκονται, οί δέ 35 ρι* s.u.
καταξιωΰέντες τοϋ αιώνος εκείνον τυχειν και της

20 RW εγκαΰ. 26 αντον 1° : HB, τον 27 αντιλεγ.
! HE, λέγοντες | hW επηρωτων 31 τοντον : hr~f-

-\ γεννώνται καί γεννωοιν, \-

20 των λόγων \ αντον τω ηγεμονι 23 εηιγνονς |
ηονηοιαν C*D 24 το νομιαμα 28 αποΦ. ατεκνος εχων γνν.
31 — ελαβεν αντ. \ ονκ αφηκαν 34 γαμοννται
212

20,36—21,3. Κατ α Λονκαν

άναοτάοεως της έκ νεκρών ούτε γαμονοιν υνιε
ι j 8,1.2. 36 γαμίζονται* ονόέ γάρ άποτϊανεϊν έτι δύνανται,
ίοάγγελοι γάρ είοιν, καί νίοί είοιν ϋεοϋ της άνα-
Εχ 3,2.6. 37 οτάαεως νιοι δντες. ότι όέ εγείρονται οί νεκροί,
καί Μωϋοής έμήννΰεν επί της βάτον, ώς λέγει
κνριον τον &8ÖV Αβραάμ και &ebv Ίύαάχ και
ρ, 30. κ ΐ4,«. 38 x^sov Ιακώβ* θεός όέ ονκ εοτιν νεκρών άλλα
39 ζώντων πάντες γαρ ανιφ ζώοιν. άποκριϋέντες
όέ τίνες των γραμματέ(ον είπαν όιόάοκαλε, καλώς
\\ 44: 40 ειπας. ονκέτι γάρ έτόλμων έπερωταν αντον ονόέν.
mc 12,06-8?! 41 Είπεν όέ προς αυτούς · πώς λέγονοιν τον 73
pa πο,ι. 42 Χριοτόν είναι Δανείό νίόν; ανιός γάρ Δανείό λέ- 245
γει έν βίβλφ ψαλμών

ειηεν χίψιος τώ χνρίω μον χάϋ-ον εκ άξζιών μον

43 fo>g αν Ό·ώ totJg {χϋ-ρονς ϋον νποπόόιον των

ποόών <ϊον.

44 Δανείό ουν ανιόν κύριον καλεί, και πως αντον
ν ιός έοτιν;

u 2*δΓδ4-7 η *5 Άκονοντος όέ 7ΐανιός τον λαού είπεν τοις
uc ΐ2,88-4ο! 46 μ,αΰηχαϊς· προοέχετε άπό τών γραμματέων των
ΰελόντων περιπατεϊν έν οτολαις και φιλούντων
άοπασμονς έν ταϊς άγοραϊς καί πρωτοκαθεδρίας
έν ταΐς σνναγωγαϊς καί πρωτοκλιοίας έν τοις
47 όείπνοις, οι κατεοτϊίονοιν τάς οικίας τών χηρών ml
καί προφάοει μακρά προοεύχονται* ούτοι λημ-
14: 217Ροντα'- περιοοότερον κρίμα. Άναβλέψας όέα{
ml 12,11-41. ει$εν τονς βάλλοντας εις το γαζοφνλάκιον τά
2 όώρα αντών πλονοίονς. εϊόεν όέ τινα χήραν
2 κ 8,ΐ2. 3 πενιχράν βάλλονοαν έκει λεπτά όύο, καί είπεν
άλητϊώς λέγω ύμϊν δτι ή χήρα αντη ή πτωχή

35 h γαμισκονται 36 ονόε : Τ οντε \ όυναντ. : ηΓ

-] μελλονσιν f- | , και νι. εισ. ΰεον : ηΓ -] τω ΰεω \- 39 W
hie (ηοη 41) dist. 42 κνριος : Τ pr ο 44 Τ κνριον
αντον 21,2 Τ όνο λεπτά 3 Τ η πτωχή αντη

37 εόηλωσεν 42 ειπεν : λέγει 43 νποκατω 47 — και |
προαενχομενοι ΌΙ'Μ 21,2 fin + ο εοτιν κοόραντης
213

SECVNDVM LVGAM. 20,36—21,3.

resurrectione ex mortuis, neque nubent, neque
ducent uxores : neque enim ultra mori pote- 36 ι j 3,1.2.
runt: aequales enim Angelis sunt, et filii sunt
Dei: cum shit filii resurrectionis. Quia vero 37 ex 3,2.6.
resurgant mortui , et Moyses ostendit secus
rubum, sicut dicit Dominum, Deum Abraham,
et Deum Isaac, et Deum Iacob. Dens autem 38 r u,s.
non est mortuorum , sed vivorum: omnes
enim vivunt ei. Respondentes autem quidam 39
Scribarum, dixerunt ei: Magister, bene dixisti.
Τ Et amplius non audebant eum quidquam 40 41-44
ψ interrogare. Dixit autem ad illos: Quomodo 41 js'm
dicunt Christum, filium esse David? et ipse 42 p3 110,1.
David dicit" in lil)ro Psalmorum :

Dixit Dominus Domino meo, sede a dextris
me is,

donee ponam inimicos tuos, scabellum pedum 43
tuorum ?

David ergo Dominum ilium vocat: et quo- 44
modo iilius eius est? 45 4?

— Audiente autem omni populo, dixit disci- 45 Mt 23,1.5
pulis suis: Attendite a Scribis, qui volunt 46 Mc 12 *°
• ambulare in stolis, et amant salutationes in n,43.
foro, et primas cathedras in synagogis , et

~ primos discubitus in eonviviis: qui devorant 47
domos viduarum , simulantes longam oratio-
nem. Hi accipient damnationem maiorem.
Respiciens autem vidit eos, qui mittebaiit 21 mc 12,41-
munera sua in gazophylacium , divites.
Vidit autem et quandam viduam pauper- 2
culam mittentem aera minuta duo. Et dixit : 3 2 κ 8,i2
Vere dico vobis, quia vidua haec pauper,

85 nubunt . . . ducunt

36 ^ neq. etiam

37 resurgent

a» — ei 4 1 > david esse

21,4-16. SEGVNDVM LVGAM.

12,15. 4 plus quam omnes misit. Nam omnes hi ex
abundanti sibi miserunt in munera Dei: haec
autem ex eo, quod deest illi, omnem victum
suiim, quern habuit, misit.
μ 1 24* -2i. 5 Et quibusdam dicentibus de templo quod ~
ms i3,i-iy. bonis lapidibus, et donis ornatum esset, dixit:
19,44. 6 Haec, quae videtis, venient dies, in quibus
non relinquetur lapis super lapidem , qui non
7 destruatur. Interrogaverunt autem ilium , cli- 2y
centes : Praeceptor , quando haec erunt , et
Bn 7,22. 8 quod Signum cum fieri incipient? Qui dixit:
Videte ne seducamini; multi enim venient in
nomine meo, dicentes quia ego sum: et tempos
Dn 2,28. 9 appropinquavit; nolite ergo ire post eos. Cum
autem audieritis praelia, et seditiones, nolite
terreri: oportet primurn haec fieri, sed non-
rs i9,2. 10 dum statim finis. Tunc dicebat illis: Surget
gens contra gentem , et regnum adversus
11 regnum. Et terraemotus magni erunt per
loca , et pestilentiae , et fames , terroresque
12,11. 12 de caelo, et signa magna erunt. Sed ante haec —
omnia iniicient vobis manus suas, et perse-
quentur tradentes in synagogas, et custodias,
trahentes ad reges, et praesides propter nomen
13 meum: continget autem vobis in testimonium.
m{ ιο,ιο. 14 Ponite ergo in cordibus vestris non praeme-—
Act β,ιο, 15 ditari quemadmodum respondeatis. ego enim
dabo vobis os, et sapientiam, cui non poterunt
resistere, et contradicere omnes adversarii
16 vestri. Trademini autem a parentibus, et

21,4 quod ] £»<pa quo
r> > lapid. bonis

8 post illos

9 proelia | § oport. enim | non

214

Κατ α Λονκαν 21,4— 16,

πλεϊον πάντων εβαλεν* πάντες γαρ ούτοι εκ τον 4 ΐ2,ΐδ.
περισσεύοντος αύτοϊς εβαλον είς τα δώρα, αντη
δε έκ τον ύοτερήματος αύτής πάντα τον βίον όν
εϊχεν εβαλεν,

130 Και τίνων λεγόντων περί τον ίερον, δτι λίΰοις 5 Mt *7 1*

48,2 καλοΐς και άναΰήμασιν κεκόσμηται, ειπεν · 1 ταντα 6 Mc 13,1-19.
ά Φεωρεϊτε, έλεύσονται ήμέραι εν αις ούκ άφε- l^u.
ΰήσεται λίΰος έπι λίΰω ος ού καταλνΰησεται,

49,2 1 έπη ρώτησαν δε αύτδν λέγοντες* διδάσκαλε, πότε 7
οϋν ταντα εσται; και τί το ση μείον όταν μέλλη
ταντα γίνεσΰαι; δ δε ειπεν βλέπετε μη πλάνη- 8 Dn 7,22.
$ήτε* πολλοί γαρ έλεύσονται έπι τφ ονόματι μον
λέγοντες* εγώ είμι, και* ό καιρός ηγγικεν μη
πορενΰήτε οπίσω αύτών, όταν δε άκούσητε πο· 9 Dn 2,2s.
λέμονς και άκαταστασίας, μη πτοηΰήτε* δει γαρ
ταντα γενέύ&αι πρώτον, άλλ' ούκ εύΰέως το τέλος.
Τότε ελεγεν αύτοις · εγε^^%βεται εϋ-vog έπ* ε&νος 10 is 19,2.
καΐ βαβιλεία ettl βαβιλείαν, σεισμοί τ ε μεγάλοι και 11 2 Chr 1δ,6'
κατά τόπονς λοιμοί και λιμοί έσονται, φόβητρά

δο,ι τε και άπ' ούρανον σημεία μεγάλα εσται, προ δε 12 ΐ2,η.
τούτων πάντων έπιβαλονσιν έφ' ύμάς τάς χείρας
αύτών και διώξονσιν, παραδίδοντες είς τάς σννα·
γωγάς και φνλακάς, άπαγομένονς έπι βασιλείς
και Ηγεμόνας ένεκεν τον ονόματος μον άποβή- 13

5ΐ,2 σεται ύμιν είς μαρτύριον, ϋ>έτε οϋν έν τάίς καρ- 14 Mt 10,19.
δίαις ύμών μη προμελεταν άπολογηΰήναι* έγώ 15 Act β,ιο.
γαρ δώσω ύμιν στόμα και σοφίαν, η ού δννήσονται
άντιστηναι ή άντειπειν άπαντες οί άντικείμενοι
ύμιν, παραδοΰήσεσΰε δε καί ύπό γονέων και 16

3 Τ πλειω 4 Τ άπαντες et άπαντα 5 Τ αναΰεμαοιν
6 λιΰω : HR+ ωδε 8 TiW καί ο 10 επ : W επι 11 hRT
λιμοί κ. λοιμοί, | HB, φόβητρα | RT σημ. απ ονρ. μεγ. h
οημ. μεγ. απ ονρ. \ εοται : hr lat -|- και χειμώνες 15 h
πάντες

4 όωρα τον ΰεον ΑΊ)ξ | ήη-f-Tawa λέγων εφωνει' ο εχων
ωτα ακονειν ακονετω EGa 7 οημ. της σης ελενσεως 9 φοβη-
&ητε 10 — τοτε ελεγ. αντ. : (τοτε, ελ. αντ.,) 14 προμελετωντες
214

Dt 32,35.

21,17—31. Κατα Λονκαν

άόελφών και ονγγενών καί φίλων, και ΰανατώ-
m 10,21.22. 17 oovGLV έξ ύμών, καί έοεοϋε μισούμενοι ύπδ πάν-
2,7. ism 14,45. 18 των δια το δνομά μου. καί $ριξ εκ της κεφαλής
2 ehr ΐ5,7. 19 ύμών ον μη άπόληται* εν τη υπομονή ύμών
m 24',ΐδ! 20 κτήοεοίϊε τάς ψυχάς υμών. "Οταν δε ιδητε 131

κνκλονμένην ύπδ στρατοπέδων Ίερονοαλήμ, τότε 252,10
Pry 22,3. 21 γνώτε δτι ήγγικεν ή έρήμωοις αυτής, τότε οί έν 253,2
τή Ιουδαία φευγέτωοαν είς τα δρη, και οί έν
μέοφ αυτής έκχωρείτωοαν, και οί έν ταις χώραις
ΐίοβ 9,7. 22 μη είοερχέοϋωοαν είς αυτήν, δτι ήμέραι έκδιχήοεως
ι τΐι 2^ΐ6* αύται είοιν του πληοΰήναι πάντα τα γεγραμμένα.
3,29. ι κ 7,26. 23 ούαί ταις έν γαοτρι έχούοαις καί ταΐς ΰηλαζούοαις 254,2
Dt 2^64] έν έκείναις ταις ήμέραις* * έοται γαρ ανάγκη μεγάλη 255,2
»es i8.cpe79'i! 24 TVS Υ*)ζ καί °@yy τΦ λαψ τούτφ, καί πεοοϋνται 25β,ιο
2η78'τ°οΐ)βΐ4 V ^τόματι μαχαίοης xcti αίχμαλωτιοΰήοονται είς τα
ιιι,25. ΑρίΐΛ εΰνη πάντα, και Ιερουσαλήμ έοται ιτατονμένη ντζο
μ? 24 29 so 25 έ&ν<*>ν> ^χρι ού πληρωΰώοιν καιροί έΰνών. Και 257,2
mc ΐ8,24-2β! έοονται οημεία έν ήλίφ καί οελήνη καί άοτροις,
ρβ 65,8. και ιπι τής γης ε&νων έν απορία ήχους

ΐβ 34,4. 26 &αλάύύίΐζ καί σάλου , αποτυχόντων ανθρώπων

17,26-30. , , Λ , « ' ~ 3

απο φόβου και προοοοκιας των επερχομένων τη
οικουμένη* αί γαρ άννάμεΐξ των οίψανών ααλεν-
Dn 7,1s. 27 ξύονται, και τότε δψονται τον νίον τον αν- 258,2

Mt 26,64. ^ . , » μ , Λ

ϋ-ρωπον ερχομενον εν νεφέλη μετα δυνάμεως και
ph 4,4.5. 28 δόξης πολλής, αρχομένων δε τούτων γίνεο$αι
R 8'19, άνακύψατε καί έπάρατε τάς κεφάλας ύμών, διότι
μΛ94~82-85. 29 fyy%ei ή άπολύτρωσις ύμών. Καί εϊπεν παρα-
mc 18,28-81. βολήν αύτοις* ιδετε την ουκήν και πάντα τα
12,57. j 4,85. 30 δένδρα* δταν προβάλωοιν ήδη, βλέποντες άφ'
έαυτών γινώοκετε δτι ήδη έγγύς το ΰέρος έοτίν
ΐ7,3ο. 31 ούτως καί ύμεις, δταν ϊόητε ταύτα γινόμενα,

18 hr— vers 19 Τ κτησαο'&ε 24 πληρωΰ. : Η+ [και
έσονται] W-+- καιροί, και έσονται 25 Η ηχοϋς

21 μη εκχωρειτ. 24 — καιροί εΰν. 25 και απορία \
ηχονσης Ώζ 26 αποψ. των ανΰρ. JV 28 ερχομένων 30 ηόη
1° . . . εγγνς : τον καρπον αντων γιν. ηόη οτι εγγ. ηόη
215

SEGVNDVM LVCAM. 21,17-31.

fratribus , et cognatis , et amicis , et morte

afücient ex vobis : et eritis odio omnibus 17 Mt 10,21.22.

propter noraen meum: et capillus de capite 18 12,7. 1 s 11,1

vestro non peribit. In patientia vestra pos- 19 2 ci>r 10,7.

J* sidebitis animas vestras. Cum autem vi- 20 11 10'aG*
deritis circumdari ab exereitu Ierusalem, tunc
scitote quia appropinquavit desolatio eius:

γ. tune qui in Iudaea sunt, fugiant ad montes : 21

et qui in medio eius, discedant: et qui in g35

regionibus, non intrent in earn, quia dies 22 u^^7-
ultionis hi sunt, ut impleantur omnia, quae 1 tu 2,16.

foEt cadent in ore gladii: et captivi ducenti r 24 Sn^tofo^
in omnes Gentes, et Ierusalem calcabitur AvU
a Gentibus: donec impleantur tempora na- 25-28·

vtionum. Et erunt signa in sole, et luna, 25 Mt 2^.30.

2 ° Mc 13,21-20,

et stellis, et in terris pressura Gentium prae p3 65,8.

confusione sonitus maris, et fluctuum: arescen- 26 rs 34,4.
tibus hominibus prae timore, et expectatione,
quae supervenient universo orbi: nam virtutes

ς eaelorum movebuntur: et tunc videbunt filium 27 Dn 7,13.
hominis venientem in mibe cum potestate Mt 26'64,

magna, et maiestate. His autem fieri in- 28 ru 4,4.5.
cipientibus, respicite, et levate capita vestra:

quoniam appropinquat redemptio vestra. Et 29 M? 27,323-35.
dixit illis similitudinem : Videte üculneam, mc 13,28 31.

et omnes arbores: cum producunt iam 30 *
ex se fructum , scitis quoniam prope est

aestas. Ita et vos cum videritis haec fieri. 31

17 *jj omn. hominibus

21 ad ] in

23 praegnatibus

210

21,32—22,8. SEGVNDVM LVCAM.

32 scitote quoniam prope est regnuni Dei. Amen
dico vobis, quia non praeteribit generatio
ie,i7. 33 haec , donee omnia fiant. Caelum , et terra
transibunt: verba autem mea non transibunt.
,27. mc 4,iö. 34 Attendite autem vobis , ne forte graventur
Γβ^π-ίδ! corda vestra in crapula , et ebrietate , et
euris huius vitae : et superveniat in vos
is 24,i7. 35 repentina dies ilia : tamquam laqueus enim

1 Tlx 5,3. ... · j t η ·

supervemet in omnes, qui sedent super faciem
mc 13,33. 36 omnis terrae. Vigilate itaque, omni tempore
Ap 6'17* orantes , ut digni habeamini fugere ista
omnia, quae futura sunt, et stare ante Filium
hominis.

19,47. 37 Erat autem diebus docens in templo:
h&' noctibus vero exiens , morabatur in monte,
£48. mc 12,37. 38 qui vocatur Oliveti. Et omnis populus mani-
cabat ad eum in templo audire eum.

1.2: 2m

*Mc*ui.t' 22 Appropinquabat autem dies festus Azy- χ
2o,i9. 2 morum , qui dicitur Pascha : et quaerebant ~
prineipes sacerdotum, et Scribae, quomodo
Mt 26Ti64-ig. Iesum interiicerent : timebant vero plebem.
mc i4,io.n. 3 Intravit autem satanas in Iudam, qui cogno-v
13.2.27. ^ minabatur Iscariotes, unum de duodecim. et26?

7 2

abiit, et locutus est cum principibus sacer-
dotum, et magistratibus, quemadmodum ilium

5 traderet eis. Et gavisi sunt, et pacti sunt

6 pecuniam illi dare. 'Et spopondit. Et quaerebat
Μί726 πΐ29 opportunitatem ut traderet ilium sine turbis.
mc i4,'i2-25. 7 Venit autem dies Azymorum, in qua necesse
ex 12,18-20. g erat occidi pascha. Et misit Petrum, etloannem,

22,2 Iesum ] eum
3 scarioth

2 16

Κατα Λονκαν 21,82—22,8·

γινώσκετε δι ι έγγύς έστιν ή βαοιλβία του ΰεοϋ.
άμην λέγω ύμϊν δτι ου μη παρέλΰη ή γενεά αύτη 32
εως άν πάντα γένηται. ο ουρανός καϊ ή γη 33 ιβ,π.
παρελεύσόνται, οι δε λόγοι μου οϋ μη παρελεύ-
,ιο σονται. Προσέχετε δε έαυτοις μη ποτε βαρηΰώσιν 34 17,27. mc 4,19.

tri /1 \ ' a \ f Mt 24,49.

υμων αι καρδιαι εν κραιπάλη και μενη και μεριμ- ιβ 6,ιι-ΐ3.
\ ναις βιωτικαϊς, και έπιστη έφ' υμάς αιφνίδιος ή 1 Th 5,3'7,
ημέρα εκείνη 1 ώς τιαγί§' έπειοελεύοεται γάρ επί 35 ι» 24,ΐ7.
πάντας τον$ χα^ημένονς ειζ\ πρόοωπον πάσης τ% ' '

γης. άγουπνεϊτε δε εν παντι καιρώ δεόμενοι Ινα 36 Mt 26,41.

, , - , , . Λ. Mc 13,33.

κατιοχυοητε εκφυγειν ταύτα πάντα τα μέλλοντα ι ρ 4,V.
γίνεσϋαι, και σταΰήναι έμπροσθεν του υίοϋ .του fs/.y17'
ανθρώπου.

12 Ήν δε τάς ήμέρας εν τφ ίερφ διδάσκων, τάς 37 JV7. ^ ^
δε νύκτας έξερχόμενος ηύλίζετο εις το δρος το
καλούμενον έλαιών. και πας δ λαός ώρΰριζεν 38 i9,48.mc 12,37.
προς αϋτδν έν τφ ίερφ άκούειν αύτοϋ.

Ήγγιζεν δε ή έορτη των άζύμων ή λεγομένη22 Mt 2β,ι-5.

\ι πάσχα. και έζήτουν οί άρχιερεις και οί γραμ- 2 ^g4'1'2'

ματεις το πώς άνέλωσιν αυτόν έφοβοϋντο γάρ 3-β·

,9 τον λαόν. Είσήλΰεν δε σατανάς εις Ίούδαν 3 Mt 26,u-ie.

τον καλούμενον Ίσκαριώτην, δντα έκ του άριΰμοϋ 3 13Jm,

βτών δώδεκα* και άπl·λvxώv συνελάλησεν τοις 4
άρχιερεϋσιν και στρατηγοϊς το πώς αύτοις παραδφ
αυτόν, και έχάρησαν, και συνέΰεντο αύτφ άρ- 5

γύριον δούναι, και έξωμολόγησεν, και έζητει εύ- 6 ^ ^

καιρίαν τού παραδούναι αυτόν άτερ δχλου αύτοϊς. mt 26,17-29.

β *Ηλ$εν δε ή ημέρα τών άζύμων, η έδει ΰύεσϋαι 7 Μ^ ^'ιβ-ίο'
το πάσχα* και άπέστειλεν Πέτρον και Ίωάνην 8

32 Η [αν] 34 HH αι καρό. νμων | Η κρεπαλη | Η
εφνιόιος 37 hW όιδασκ. εν τω ιερω | Η Έλαιών R Έλαιών
38 fin hr-f Joh. 7,53—8,11 22,7 ft : Τ pr εν

34. 3 5 εκείνη· ως παγις γαρ επ. ΑΝζ 36 καταξιωϋητε
ΛΏΝζ I στησεσ'&ε 22,4 αρχιερ. : -f κ<™ (τοις) γραμ-

ματευοιν C(N)a | — και στρατ. 7 των αζυμ. : του παοχα
216

22,9— 22. Κατα Λονχαν

ειπών πορευϋέντες έτοιμάσατε ήμιν το πάσχα,
9 ίνα φάγωμεν. οί δε είπαν αύτφ' που θέλεις
ι um ιο,3. ίο έτοιμάσωμεν ; 1 ό όέ εϊπεν αύτοϊς' ιδού είσελΰόντων
ύμών εις την πόλιν συναντήσει ύμιν άνθρωπος
κεράμων ύδατος βαστάζων άκολουϋήσατε αύτφ
2,7. 11 εις την οίκίαν εις ην είσπορεύεταΐ' και έρείτε
τφ οικοδεσπότη της οικίας* λέγει σοι ό διδάσκαλος *
που έστιν το κατάλυμα δπου το πάσχα μετά των
12 μαθητών μου φάγω; κάκεινος ύμιν δείξει άνά-
J9.32. 13 γαιον μέγα έστρωμένον εκεί ετοιμάσατε, άπελ-
ΰόντες δε εύρον καΰως είρήκει αϋτοϊς, και ήτοί-
14 μασαν το πάσχα. Και δτε έγένετο ή ώρα, 13-
ι κ 5,7. 15 άνέπεσεν, και οί άπόστολοι συν αύτφ. και εϊπεν 2βι
προς αύτούς' επιθυμία έπεϋύμησα τοϋτο το πάσχα Ι
13,29. 16 φαγειν μεΰ' ύμών προ του με παϋειν λέγω γαρ 2β5
ύμιν δτι ούκέτι ου μη φάγω αυτό έως δτου πλήρωση

17 εν τη βασιλεία του ΰεοϋ. και δεξάμενος ποτήριον
εϋχαριστησας εϊπεν λάβετε τοϋτο και διαμερί-

18 σατε εις έαυτούς* λέγω γαρ ύμιν, ου μη- πιω άπό
του νυν άπό του γενήματος της άμπέλου εως

ικ 1 1,2»- 26. 19 ού ή βασιλεία του ϋεοϋ έλϋη. και λαβών άρτον setj,
Ex i2,M; ΐ3,»! εύχαριστήσας εκλασεν και εδωκεν αϋτοις ?,έγων
m 1β'3, τούτο έστιν το σώμά μου Ιτό ύπέρ ύμών διδόμενον
κχ 24,8. 20 τοϋτο ποιείτε εις την έμην άνάμνησιν. και το 2«',
ich »In! ποτήριον ώσαύτως μετά το δειπνήσαι, λέγων
η 9,2ο. τθντο ίο ποτήριον ή καινή διαθήκη εν τω αϊματί
j 13,21.22. 21 μου , το ύπερ ύμών έκχυννόμενον.^ πλήν ιδού ή 2ο<
χειρ τοϋ παραδίδοντος με μετ έμοϋ επί της τρα-
22 πέζης. δτι ό υιός μεν τοϋ άνϋρώπου κατά το
ώρισμένον πορεύεται, πλήν οϋαι τφ άνΰρώπω

11 oixiag : h-f- λέγοντες 16 HR— ονκετι, 18 ού : Τ
pr ort Ι ον : Τ οτου 19.20 Ιτο νπεο . . . εχχυννομενονΛ :
Τ— W

12 μεγα : οίκον 16 πληρωΰη : χαινον βρωΰη 17 το
ηοτηρ. ΑΌα

217

SEGVNDVM LVGAM. 22,9—22.

dicens: Euntes parate nobis pascha, ut man-

ducemus. At illi dixerunt: Ubi vis par emus? 9

Et dixit ad eos : Ecce introeuntibus vobis in 10 ι s 10,3.

civitatem, occurret vobis homo quidam am-

phoram aquae portans: sequimini eum in

doraum, in quam intrat, 1 et dicetis patri- 11

familias domus: Dicit tibi Magister: Ubi est

diversorium, ubi pascha cum discipulis meis

manducem? Et ipse ostendet vobis coena- 12

culum magnum stratum , et ibi parate.

Euntes autem invenerunt sicut dixit illis, et 13 19,32.

paraverunt pascha. Et cum facta esset 14

hora, discubuit, et duodecim Apostoli cum

264 eo. et ait illis : Desiderio desideravi hoc 15
10

pascha manducare vobiscum, antequam pa-

ψ tiar. Dico enim vobis , quia ex hoc non 16 13,29.
manducabo illud, donee impleatur in regno
Dei. Et accepto calice gratias egit, et dixit: 17
Accipite, et dividite inter vos. dico enim vobis 18
quod non bib am de generatione vitis, donee

~ regnum Dei venia t. Et accepto pane gratias 19 1 κ 11,23-25.
egit, et fregit , et dedit eis% dicens: Hoc est KxSft
corpus meum, quod pro vobis datur: hoc fa-

Y cite in meam conimemorationem. Similiter et 20 ex 24,8.
calicem, postquam coenavit, dicens: Hie est zciflfu.
calix novum testamentum in sanguine meo,

ψ qui pro vobis fundetur. Verumtamen ecce 21 j 13,21.22.
manus tradentis me, mecum est in mensa.
Et quidem Filius hominis, secundum quod 22
definitum est, vadit: verumtamen vae homini

10 — quidam

12 > vob. ostend. 22 > illi horn.

'217

22,23-37. SEGVNDVM LVCAM.

23 illi, per quem tradetur. Et ipsi coeperunt
quaerere inter se, quis esset ex eis, qui hoc
o,4o. 24 facturus esset. Facta est autem et con-
tentio inter eos, quis eorum videretur esse
Mt2202265:.27. 25 maior. Dixit autem eis : Reges Gentium do-
ne 10,42-44. minantur eorum: et qui potestatem habent
9,48. 26 super eos, benefici vocantur. Vos autem non
sic : sed qui maior est in vobis , fiat sicut
minor: et qui praecessor est, sicut ministrator.
.τ i3,4-i4. 27 Nam quis maior est, qui recumbit, an qui
ministrat? nonne qui recumbit? Ego autem
in medio vestrum sum , sicut qui ministrat :
.τ 6,67; n,8.28 vos autem estis, qui permansistis mecum in
12,32. 29 tentationibus meis : Et ego dispono vobis
Mt 19,28. BO sicut disposuit mihi Pater meus regnum, ut
31-34: edatis, et bibatis super mensam meam in
Mt 20,31-30. regno meo: * et sedeatis super thronos iudi-

Mc 14,27-31. τ -ι ·

.ι 13,36-38. 31 cantes duodecim tnbus Israel. Ait autem
Dominus: Simon, Simon, ecce satanas expe-
j i7,ii.ir,.2o. 32 tivit vos ut cribraret sicut triticum: ego
p.H 5i,i5. autem rogavi pro te ut non deficiat fides tua:
* et tu aliquando conversus confirma fratres

33 tuos. Qui dixit ei : Domine , tecum paratus

34 sum et in carcerem , et in mortem ire. At
tile dixit : Dico tibi Petre , non cantabit
hodie gallus , donee ter abneges nosse me.

o,3; io,4. 35 1 Et dixit eis: Ouando misi vos sine sac-
culo , et ρ era , et calceamentis , numquid
aliquid defuit vobis ? At illi dixerunt :
36 Nihil. 1 Dixit ergo eis : Sed nunc qui habet
sacculum, tollat similiter et peram: et qui non
habet, vendat tunicam suam, et emat gla-
ts 53,12. 37 dium. Dico enim vobis, quoniam adhuc hoc,

26 min. ] iunior
31 ^ Dominus Simoni : Simon
84 at ] et 35 ine. v. 35 Quando 36 At Uli)
218

Kara Λονκαν 22,23— 37,

ββ,ι έκείνφ δι ού παραδίδοται. καί αύτοί ήρξαντο 23
ουνζητειν προς έαυτούς τό τις άρα εϊη έξ αυτών

135 ό τούτο μέλλων πράαοειν. Έγένετο δε καί 24 9,4β.
!70»2 φιλονεικία έν αύτοϊς, τό τις αυτών δοκει είναι

μείζων. 6 δε εϊπεν αύτοΐς' οί βαοιλεϊς τών έΰνών 25 25.2β:

, , , e , Γ , t. , Mt 20,25.27.

κυριευουοιν αυτών, καί οι εξουοιαζοντες αυτών mc 10,42-44.

εύεργέται καλούνται, ύμεϊς όέ οϋχ ούτως, άλλ' 26 μθ.

ό μείζων έν ύμϊν γινέοΦω ως ό νεώτερος, καί ό
ι ,ιο ηγούμενος ως ο διακονών. τις γαρ μείζων, ό 27 J 13,4-14.

άνακείμενος ή ό διακονών; ουχί ό άνακείμενος ;

έγώ δε έν μέοφ ύμών είμι ως ο διακονών. 1 ύμεϊς 28J6.67; ιι,β.

όέ έοτε οί διαμεμενηκότες μετ έμοϋ έν τοις πείρα- R 8'18'

ομοις μου* κάγώ διατίΰεμαι ύμϊν καΰώς διέν^ετό 29 12,32.

μοι ό πατήρ μου βαοιλείαν, Ινα έοΰητε και πίνητε 30 ™ "έι!"
72,5 επί της τραπέζης μου έν τη βασιλεία μου, * καί 3ΐ- 34^

καΰήοεοΰε έπί θρόνων τάς δώδεκα φυλάς κρί- mc 14,27-31*.

136 νοντες του Ισραήλ. Σίμων Σίμων, Ιδού δ οατανάς 31 2 κ82,ιΐ.88'
8,10 έξητήσατο ύμάς του οινιάοαι ως τον οιτον* έγώ 32 Ατη 9,9'

δε έδεήΰην περί οοϋ ϊνα μή έκλίπη ή πίοτις οου* ρ/μΙιβΛ80*
74,θ * καί ού ποτε έπιοτρέψας οτήρισον τούς άδελφούς
78,ι σου. ό δε εϊπεν αύτφ· κύριε, μετά οοϋ έτοιμος 33 Mt 14,23-81.
. είμι καί εις φυλακήν καί εις θάνατον πορεύεοΰαι.

'ό όέ εϊπεν λέγω οοι, Πέτρε, ού φωνήοει οήμερον 34
β,ιο αλέκτωρ έως τρις με άπαρνήοη μή είδέναι. Καί 35 9,3· ιο,ι.
ειπεν αύτοϊς· δτε άπέοτειλα ύμάς άτερ βαλλαντίου
καί πήρας καί ύποδημάτων, μή τίνος ύοτερήσατε ;
οί δε είπαν ούΰενός. 1 εϊπεν δε αύτοις' άλλα 36
νυν ό έχων βαλλάντιον άράτω, όμοίως καί πήραν,
[ καί ό μή έχων πωληοάτω τό ίμάτιον αύτοϋ καί
77,8 άγοραοάτω μάχαιραν. λέγω γάρ ύμίν ότι τούτο 37 iß 63,12.

29 Η νμιν, | h μου, 30 Κ καΰήσΰε | Ε,Τ κρινοντ.
τας όωό. φνλ. 34 Τ με post ειό. \ HR— μη 36 ειπεν
όε ι RT ο <5ε ειπ.

24 τις αν ειη 27 τις . . . ονχι : μάλλον η 28 νμ. όε
εστε : και υμεις ηυξηβητε εν τη διακονία μου ως ο διακόνων
31 pr ειπεν όε ο κύριος χΑΏΝζ 36 αρει
218

22,38—51. Κατ α Λονκαν

62. τό γεγραμμένον δεί τελεοΰήναι εν έμοί, τό' και
μετά ανόμων έλογίΰ&η' και γαρ το περί έμοϋ
38 τέλος έχει. οί δε είπαν* κύριε, ίδον μάχαιραι^ι
39-4β· ^ε ^0' ° ^ εϊπεν αντοϊς· ίκανόν έοτιν.
Mt 26,30.36-46. 39 Καί έξελΰών έπορεύΰη κατά το ε$ος εις το 137

McH,26.82-42. * , « , * , q «, , „ '' 279 1

2137 j 18 1 β. °0°ζ των ελαίων ηκολονιτηοαν οε αυτφ και οι '

40 μαΰηταί. γενόμενος δε επί τον τόπον εϊπεν 2so,a
αύτοϊς· προοεύχεοΰε μη είοελΰεϊν εις πειραομόν.

41 και αντός άπεοπάοΰη άπ' αντών ώοεί λίΰον 2βι,ι
Mt β,ιο. 42 βολήν, και ΰεϊς τα γόνατα προοηύχετο 1 λέγων '

* πάτερ, ει βούλει παρένεγκε τοντο το ποτήριον 2β2,ι
άπ' έμοϋ' πλην μη το ΰέλημά μον άλλα το gov
Dt ss^lxx?' 43 γινέοΰω. Ιώφΰη όε αύτφ άγγελος άπ' ονρανοϋ 283,ι
J 12,29' 44 ένιοχύων αντόν. καί γενόμενος έν άγωνία εκ-
τενέοτερον προοηνχετο* καί έγένετο ό ίόρώς αντον
ώοεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντες έπι την γήν.Ί

45 καί άναοτάς άπό της προοενχής , έλιϊών προς 284*2
τονς μαΰητας ενρεν κοιμωμένονς αντονς άπό της

46 λύπης,1 καί εϊπεν αντοϊς· τί καΰεύδετε; άναοτάντες
προοεύχεοΨε , ϊνα μη ειοέλίϊητε εις πειραομόν,

Mt 26,47- 56. 47 "Ετι αύτοϋ λαλονντος ίδον όχλος, και 6 λεγόμενος 138
Mcj ίβ,Ι-ίϊ.' Ιούδας εις των δώδεκα προηρχετο αντούς, * και Hl\
Act ι,ιβ. 48 ηγγιαεν τφ Ίηοον φιλήοαι αντόν. Ίηοοϋς δε εϊπεν
αντφ' Ιούδα, φιλήματι τον νίόν τον άνΰρώπον
36.49 παραδίδως; ίδόντες δε οί περί αντόν το έοόμενον 287,

50 είπαν κύριε, ει πατάξομεν έν μαχαίρη; και έπά~
ταξεν εις τις εξ αντών τον άρχιερέως τον δονλον

51 και άφειλεν το ους αντον το δεξιόν. άποκριΰεϊς 288,

39 Η [κα<.] οι 42 ει β. ... γινεοΰω : hr -{ μη το ΰελημα
μον αλλα το οον γενεούω ' ει βονλει παρένεγκε τοντο το
ποτήριον απ εμον \- \ Τ παρενέγκαι | Τ Φέλημα μον
43.44 Ιωφΰη . . . γην.^ : Τ— W 43 KR απο τον 44 και
εγεν. : h εγεν. όε | Τ καταβαινοντος

38 αρκεί 46 — τι 47 οχλ. πολνς \ ο καλονμενος
Ιονό. Ισκαριωΰ | fin -{· τοντο γαρ οημειον όεόωκει αντοις ·
ον αν φιληαω αντος εστίν Ώα 49 το γενομενον
219

SEGVNÜVM LVCAM.

22,38—51.

quod scriptum est, oportet impleri in nie: Et 52.
cum iniqu'is deputatus est. Etenim ea, quae
2™ sunt de me, iinem habent. At ί Hi dixerunt: 38
Doniine, ecce duo gladii hie. At ille dixit
eis: Satis est.

Y Et egressus ibat secundum consuetudinem 39 Mt 26,30.3V- 4«.
in Hontem olivarum. Secüti sunt autem ilium l^l^j3^^'

2*° et discipuli. Et cum pervenisset ad locum, 40 ' '
dixit illis: Orate ne intretis in tentationem.

2y Et ipse avulsus est ab eis quantum i actus 41
est lapidis: et positis genibus orabat, ' dicens: 42 ait β,ιυ.
Pater si vis, transfer calicem istum a me:

ν * Verumtamen non rnea voluntas, seel tua fiat.

~ Apparuit autem illi Angelus de caelo, confor- 43 1 Kg i^s,
tans eiim. Et factus in agonia, prolixius ora- 44 jSJfjfJf Lxx*
bat. Et factus est sudor eius, sicut guttae

ψ sanguinis decurrentis in terrain. Et cum stir- 45
rexisset ab oratione, et venisset ad discipulos
suos, invenit eos dormientes prae tristitia. Et 4(3
ait illis: Quid dormitis? surgite, orate, ne in- 47 3<

~f tretis in tentationem. Adhuc eo loquente 47 JJ* '^'4^"^;
ecce turba: et qui vocabatur Iudas, unus de jW-h.
duodecim, antecedebat eos, et appropinquavit

~ Iesu ut oscularetur eum. Iesus autem dixit 48

™1 illi : Inda , osculo Filium hominis tradis ? Vi- 49
denies autem hi, qui circa ipsum erant, quod
futurum erat, dixerunt ei: Domine, si percu-
timus in gladio? Et percussit unus ex 50
illis servum principis sacerdotum, et ainpu-
tavit auriculam eius dexteram. Respondens 51

37 et quod cum iniustis

38 > gladii duo 43 , de caelo conf.
44 «ft inc. v. Et factus est sudor)

48 ei 50 dextram

219

22,52-63.

SEGVNDVM I Λ CAM.

autein Iesus, ait: Sinite usque hue. * Et cum j>
37.52 tetigisset auriculam eius, sanavit eum. Dixit289
autem Iesus ad eos, qui venerant ad se, prin-
cipes sacerdotum, et magistrate tenapli-, et
seriiores: Quasi ad latronem existis cum gla-
7,30 ; 8,30. 53 diis, et fustibus? Cum quotidie vobiscum
Koi 1,13. i'uerim m templo, noil extendistis manus in
54 62· lne: sec^ ^iaec es^ hora vestra, et potestas
Mt 2β ,57 .58. t e η eb r a rum .

tie 1 4,53.54. 54 Comprehendentes autem eum , duxerunt2J°
j ifJU-is. ad donium principis sacerdotum : * Petrus vero Ä
25-27. 55 seque^atur a longe. Accenso autem igne in
medio atni , et circumsedentibus illis , erat

56 Petrus in medio eorum. Quem cum vidisset
ancilla quaedam sedentem ad lumen, et eum
fuisset intuita , dixit : Et hie cum illo erat.

57 * At ille negavit eum , dicens : Mulier , non γ

58 novi ilium. Et post pusillum alius videns
eum, dixit: Et tu de illis es. Petrus vero ait:

59 0 homo, non sum. Et intervallo facto quasi
horae unius, alius quidam affirm abat, dicens: ·
Vere et hie cum illo erat: nam et Galilaeus

60 est. Et ait Petrus: Homo, nescio, quid dicis.
Et continuo adhuc illo loquente cantavit gallus.

34 61 1 Et conversus Dominus respexit Petrum. Et re- γ
cordatus est Petrus verbi Domini, sicut dixe-
rat: Quia prius quam gallus cantet, ter me
63-65· ^ negabis. Et egressus foras Petrus flevit
Mt 2β,β7.6ΐ>. 63 amare. Et viri, qui tenebant ilium, illuclebant ψ

Me 14,65. 1

52.53 iustibus : cum

54 $ seq. eum

55 i^ui I atrio
61 dixit

63 ten. eum

220

Rata Λονκαν 22,52— 6ä.

όέ ό Ιησούς εϊπεν έάτε εως τούτον καϊ άψά-

ά μένος τον ώτ'ιου ίάοατο αυτόν. Εϊπεν δέ Ιησούς 52 37.
προς τους παραγενομένονς έπ' αυτόν άρχιερεϊς
και στρατηγούς του Ιερού καί πρεσβυτέρους9 ώς
επί ληστήν εξήλθατε μετά μαχαιρών καϊ ξύλων;
κα$' ήμέραν δντος μου μεΰ' υμών εν τφ ίερφ 53 J 7,30 ; 8,20 ·,
ουκ έξετείνατε τάς χείρας επ έμέ· άλλ' αύτη κοίΊ,ίβ.
έοτϊν υμών ή ώρα και ή εξουσία του σκότους.

I Συλλαβόντες δέ αυτόν ήγαγον και είσήγαγον 54 μΛ*757258.

,ι εις την οίκίαν του άρχιερέως' * ό όε Πέτρος ήκο- Mc9ü753.54.
λούΰει μακρόϋεν. περιαψάντων δέ πυρ έν μέσω 55 j ^"ιΐ-ιβ
της αυλής και συνκαϋτσάντων έκάϋητο ό Πέτρος 25-27.

9) μέσος αυτών. ίδοϋσα δέ αυτόν παιδίσκη τις 56
καΰήμενον προς το ψώς και άτενίσασα αύτφ
είπεν καί ούτος συν αύτφ ην. ό όέ ήρνήσατο 57

I λέγων ουκ οϊδα αύτόν, γύναι. καί μετά βραχύ 58
έτερος ίδών αύτόν εφη* και συ έξ αύτών ει. ό
δε Πέτρος εφη· άνθρωπε, ούκ ειμί. καί δια- 59
στάσης ώσεί ώρας μιας άλλος τις διϊσχυρίζετο
λέγων έπ' αληθείας καϊ ούτος μετ αύτού ην,
και γάρ Γαλιλαίος έστιν. εϊπεν δε ό Πέτρος · 60
άνθρωπε, ούκ οϊδα δ λέγεις, και παραχρήμα ετι
λαλούντος αύτού έφώνησεν άλέκτωρ. και στραφείς 61 34.

3,2 ό κύριος ένέβλεψεν τφ Πέτρω, * και ύπεμνήσΰη ό
Πέτρος του λόγου του κυρίου, ώς εϊπεν αύτφ
ότι πριν αλέκτορα φωνήσαι σήμερον άπαρνήση
με τρίς. και έξε?3ών εξω εκλαυσεν πικρώς. 62 ρ« 51

4,ι Καί οί άνδρες οι συνέχοντες αύτόν ένέπαιζον 63 M^lewfes.

Mc u',6&.

51 Η [ο] Ιησ. 52 W ο Ιησ. | επ : Τ προς | Τ
εξεληλν&ατε | Τ ξύλων 57 ηρνησατο : T-f αυτόν

61 λογον : Hit ρήματος | W πριν η 62 [Η]

51 και εκτεινας την χείρα ηψατο αυτόν και απεκατεσταΰη
το ους αυτού 52 ιερού : λαου (i. e. ναου) 53 το

οκοτος 54 — και ειοηγαγον 55 fin -\- θερμαινόμενος
57 — γυναι 58 εφη . . . ει : ειπεν το αυτο 59 όιϊσχυριζετο '
επ αλη&, λεγω 60 ο αλεκτ. ζ 61 fin μη ειόεναι με
220

22,64—23,6. Κατ α Αονκαν

64 αύτφ όέροντες, καί περικαλύψαντες αυτόν έπηρώ-
των λέγοντες· προφήτευαον, τις έοτιν ό παίοας

65 οε; καί έτερα πολλά β ?*αοφη μουντές ελεγον εις
αυτόν.

68Mt727 i. 66 έγένετο ήμερα, ουνήχΰη το πρε- 14(

mc ΐ5,ι. οβντέριον του λαοϋ, άρχιερεις τε καί γραμματείς, 295'
j 3,ΐ2; 8,45; 67 καί άπήγαγον αυτόν εις τό ουνέδοιον αυτών, 1 Αέ-

10,24. Jr 38,15. , , ,fV , ,, , ~ * τ

γοντες* ει ου ει ο Χριοτος, ειπον ημιν. ειπεν 29β,
20,7. 68 όέ αύτοϊς' εάν ύμϊν ειπω, ου μη πιοτεύοητε' 1 εάν
Dn 7,ΐ3. 69 όέ έρωτήοω, ου μη άποκριϋητε. άπό του νυν 297,

Ρβ 110,1. * , „ , ·ι ' ~" · « * η '

οε εοται ο vtos tov αννρωιτον χανημενος εκ

70 δεξιών r^g δννάμεω§ τον &εον. είπαν όέ πάντες · 298
ου ονν ει ό υιός του ϋεοϋ; ό όε προς αύτοϋς

71 έφη* ϋμεϊς λέγετε ότι εγώ είμι. οί δε είπαν* τί*Μ
1-26 · ^τι εχ°^εν μαρτυρίας χρείαν; αυτοί γάρ ήκούοαμεν

Mt 27,2.11-31. 23^^ο του οτόματος αύτοϋ. Καί άναοτάν άπαν 3ο%

Mc 15,1-20. UfJ , Λ . Γ 5 „ , , , , _

j 18,28-19,16. το πληνος αυτών ηγαγον αυτόν επι τον Πειλατον

20,25. 2 1 τ/ρξα^το όέ κατηγορειν αύτοϋ λέγοντες· τούτον 14|f
εϋραμεν διαοτρέφοντα τό εϋνος ημών καί κω-
λνοντα φόρους Καίοαρι διδόναι, καί λέγοντα
ι τ 6,ΐ3. 3 έαυτόν Χριατόν βαοιλέα είναι, ό δε Πειλάτος 30ί|
ήρώτηοεν αυτόν λέγων ου εϊ ό βαοιλεύς τών
Ιουδαίων; ό δε άποκριϋείς αϋτφ έφη* ου λέγεις.
4 ό όέ Πειλάτος εϊπεν προς τους άρχιερεις καί 3οφ
τους δχ?^ους· ουδέν εϋρίοκω αίτιον εν τφ άν-
Act ι,22; ιο,37. h ΰρώπω τούτω, οί όέ έπίοχυον λέγοντες ότι άνα- 3ο-
οείει τον λαόν, διδάοκων καΰ1 όλης της Ιουδαίας,
Act 23,34. 6 καί άρξάμενος άπό της Γαλιλαίας εως ώδε. Πει

68 fin Η hre \- W + ι101 V απολυσητε 70 Τ λέγετε,

I h ειμι; 23,2 W ευρομεν \ ημων : hr-f και καταλνοντα
τον νομον και τους προφητας \ όιόοναι : hr-J- και ααιο-
ατρεφοντα τας γυναίκας και τα τέκνα \ εαντ. : Η αντον \
HW χριοτον (ηοη Χρ-) 3 h λέγεις; 5 fin hr-f et filios
nostros et uxores avertit a nobis [v. 2], non enim bapti-
zantur sicut [et] nos [nec se niundant]

63 — όεροντες 71 μαρτύρων 23,1 και αναοταντες
ηγαγον 2 όιό. : -f και αποατρ. etc. (= hr) Marcion δ Iovö.
και : γης

221

SEGVNDVM LVGAM.

22,64-23,0.

ei, caedentes. Et velaverunt eum, et per- 64
cutiebant faciem eius: et interrogabant eum,
dicentes: Prophetiza, quis est, qui te per-
cussit? Et alia multa blasphemantes dice- 65
bant in eum. 66-71

~ Et ut factus est dies, convenerunt seniores 66 Mt 26,59-06.
plebis, et principes sacerdotum, et Scribae, iC ,ου" *
et duxerunt ilium in concilium suum, 1 di- 67 j 3,12; 8,15?

^centes: Si tu es Christus, die nobis. *Et ait
illis : Si vobis dixero , non credetis mihi : 1 si 68
autem et interrogavero, non responclebitis
mihi , neque dimittetis. Ex hoc autem erit 69 i>n 7,13.
Filius hominis sedens a dextris virtutis Dei. Is 110'1*

™ Dixerunt autem omnes: Tu ergo es Filius 70
Dei? Qui ait: Vos dicitis, quia ego sum.

§~ At ί Hi dixerunt: Quid adhuc desideramus 71

testimonium ? ipsi enirn audivimus de ore 27? u-s

"7 eius. Et surs-ens omnis rnultitudo eorum, 23 Mc ^1"20,

J ig 4>8~-19 1C

~J duxerunt ilium ad Piiatum. Coeperunt autem 2 20}2£
ilium accusare , dicentes: Hunc invenimus
subvertentem gentem nostram, et ρ rohib en-
tern tributa dare Gaesari, et dicentem se

*'2 Christum regem esse. Pilatus autem inter- ό ι τ o,i3.
rogavit eum, dicens: Tu es rex Iudaeorum?
At ille respondent ait : Tu dicis. 1 Ait 4
autem Pilatus ad principes sacerdotum, et
turbas : Nihil invenio causae in hoc ho-

^ mine. At II li invalescebant, dicentes: Com- 5
movet populum docens per universam Iu-
daeani, ineipiens a Galilaea usque hue. Pi- 6

67 {€ inc. v. Et ait)

23,2 > accus, ilium | $lJll dari

5 $ commovit | et incip.

221

23,7-20. SEGVNDVM LVCAM.

latus autem audiens Galilaeam, interrogavit
3,1; 7 si homo Galilaeus esset. Et ut cognovit quod
de Herodis potestate esset, remisit eum ad
Herodem, qui et ipse Ierosolymis erat illis
y;y. 8 diebus. Herodes autem viso Iesu, gavisus est
valde. erat enini cupiens ex multo tempore
videre eum, eo quod audierat mult a de eo,
et sperabat signum aliquod videre ab eo fieri.
9 Interrogabat autem eum multis sermonibus.

10 At ipse nihil illi respondebat. 1 Stabant autem ~ j
principes sacerdotum , et Scribae eonstanter |

11 aecusantes eum. Sprevit autem ilium Herodes f| |
cum exercitu suo: et illusit indutum veste

12 alba, et remisit ad Pilatum. Et facti sunt
amici Herocles et Pilatus in ipsa die: nam

13 antea inimici erant ad invicem. Pilatus autem γ
convocatis principibus sacerdotum, etmagistra-

Aci. 28, us. 14 tibus, et plebe, 1 dixit ad illos: Obtulistis mihi
hunc hominem, quasi avertentem populum, et
ecce ego coram vobis interrogans , nullam
causam inveni in homine isto ex his , in

15 quibus eum accusatis. Sed neque Herocles:3^8
nam remisi vos ad ilium, et ecce nihil

16 dignum morte actum est ei. Emendatum 'l'9

17 ergo ilium dimittam. Necesse autem habe-
bat dimittere eis per diem festum, unum.

18 Exclamavit autem simul universa turba, ~
dicens: Tolle hunc, et dimitte nobis Barab-

19 bam, qui erat propter seditionem quan-
dam factam in civitate et homiciclium, mis-

20 sus in carcerem. Iterum autem Pilatus ψ
locutus est ad eos, volens dimittere Iesum.

8 audiret | de Wo

9 aut. ilium 10 aut. ] etiam
18 barabban

20 ad illos

222

Kara Αονκαν 23f7— 20.

λατος δέ άκούοας έπηρώτηοεν εί ό άνθρωπος
Γαλιλαϊός έοτιν, καϊ έπιγνοϋς δτι έκ της έξονσίας 7 s,i.
Ήρφδου έοτίν, άνέπεμ'ψεν αύτόν προς Ήρφδην,
1 όντα και αύτόν έν Ίεροοολύμοις εν ταύταις ταϊς

12 ήμέραις. 6 δέ Ήρφδης ίδών τον Ίηοοϋν έχάρη 8 9,9.
λίαν ην γαρ έξ Ικανών χρόνων ΰέλων ίδεϊν αυτόν j 12,21.
δια το άκούειν περί αύτοϋ, και ήλπιζέν τι οη μείον

ίδεϊν ύπ' αύτοϋ γινόμενον. έπηρώτα δε αύτόν 9 j 19,10.
έν λόγοις ίκανοϊς' αύτός δέ ούδεν άπεκρίνατο

i,2 αύτφ. είοτηκειοαν δέ οί άρχιερεϊς και οι γραμ- 10 Act 18,28.

79 ματεϊς εύτόνως κατηγοροϋντες αύτοϋ, έξουϋενήοας 11 9,22.

I δε αύτόν ο Ήρφδης ούν τοις οτρατεύμαοιν αύτοϋ
και έμπαίξας, περιβαλών έοΰήτα λαμπράν άνέ-
πεμ'ψεν αύτόν τφ Πει?»άτω. έγένοντο δέ φίλοι 12 Act β,».

' δ τε Ήρφδης και ό Πειλατος έν αύτη τη ημέρα
μετ' άλληλων προνπήρχον γαρ έν έχϋρα δντες

13 προς αυτούς. Πειλατος δέ ουνκαλεοάμενος τους 13

Γ'9 άρχιερεϊς και τους άρχοντας και τον λαόν 1 εϊπεν 14 Act 28,18.
προς αύτούς' προοηνέγκατέ μοι τον άνΰρωπον
τούτον ώς άποοτρέφοντα τον λαόν, και ιδού εγώ
ενώπιον υμών άνακρίνας οϋ&έν εύρον έν τφ άν-
ΰρώπω τούτω αίτιον ων κατηγορείτε κατ3 αύτοϋ.

,ιο άλλ' οϋδέ Ήρφδης · άνέπεμ'ψεν γαρ αύτόν προς 15 22.
ήμάς* και ιδού ούδέν άξιον ϋανάτου έοτίν πε-
πραγμένον αύτφ* παιδεύοας ονν αύτόν άπολύοω. 16

ο,ι 1 άνέκραγον δέ παν πλήξει λέγοντες* αϊρε τούτον, 18
άπόλυοον δέ ήμιν τον Βαραββάν όοτις ην δια 19
οτάοιν τινά γενομένην έν τη πόλει και φόνον

44 βληΰεις έν τη φυλακή, πάλιν δέ ό Πειλάτος 20

1,1 προοεφώνηοεν αύτοις, Φέλων άπολϋοαι τον Ίηοοϋν.

6 Η [ο] αν&ρ. 7 W οτρος τον Ηρ. 10 Η ιστηκεισαν
11 ο Ηρ. : hT pr και 12 αντους : Τ αύτονς W εαυτούς
»,2 17 ανάγκην όε ειχεν απολυειν αυτοις κατα εορτην ενα ζ
18 R παμπλ. 20 Τ— αυτοις

6 απο της Γαλιλαιας ο αν&ρ. 12 εγεν. . . . αυτούς : οντες
όε εν αηόια ο Πιλ. και ο Ηρωό. εγενοντο φίλοι εν αυτν r<n ηιιερα
15 ανέπεμψα γαρ υμας προς αυτόν ΑΌΝζ 17 post 19 Ώ syr
222

23f2i—34# Kara Λονκαν

21 οί όέ έπεφώνουν λέγοντες* οταύρον σταυρόν αυτόν.
15.22 1 ό όέ τρίτον εϊπεν προς αύτούς* τί γαρ κακόν 312,
έποίηοεν ούτος; ούόέν αίτιον ϋανάτον εϋρον εν

23 αύτφ9 παιόεύοας ονν αυτόν απολύσω, οί όε 3ΐ3,
έπέκειντο φωναϊς μεγάλαις αιτούμενοι αυτόν σταυ-

24 ρωϋήναι, και κατίοχνον αί φωναί αύτών. και su,
Πειλάτος έπέκρινεν γενέσΰαι το αίτημα αύτών %

Mt ΐ7,ΐ2. 25 άπέλυσεν όε τον όιά οτάοιν και φόνον βεβλψ
Act 3,13.14. μένον ε[ς φνλακήν, όν ητούντο, τον όέ Ίησούν
παρέόωκεν τφ ϋελήματι αύτών.
Mt 27,82. 26 Και ώς άπήγαγον αύτόν, έπιλαβόμενοι Σίμωνα 14!
Mc ΐ5,2ΐ. %ινα }ζνρηναιον Ιρχόμενον απ αγρού έπέΰηκαν 3ί$
αύτφ τον οτανρόν φέρειν όπιοϋεν του Ιησού.
27 Ήκολούΰει όε αύτφ πολύ πλήϋος του λαού και 80
ΑΡ ι,7. 28 γυναικών αϊ έκόπτοντο και έϋρήνουν αύτόν. στρα- 316
»η 23,37. φεΐς πρός αύτάς Ίηοούς εϊπεν ϋνγατέρες
Ιερουσαλήμ, μη κλαίετε έπ' έμέ· πλην έφ' έαυτάς
ιι,27; 21,23.29 κλαίετε και έπί τα τέκνα ύμών, ότι ίόού έρχονται
Mt 23,35. ήμέραι $ν α[ς έροϋοιν μακάριαι αί στειραι, και
αί κοιλίαι αϊ ούκ έγέννηοαν, και μαστοί οϊ ούκ
Αρ 6,ΐ6 j1?!?! 30 έδρεψαν, τότε άρξονται λέγειν τοις ορεύιν τζέύατε
ι ρ 4,17 β. 31 εφ ήμα^, xal roig ßowoig' χαλύψατε ημας· 1 ότι εί
18 έν ύγρφ ξύλω ταύτα ποιούσιν, έν τφ ξηρφ τί

32 γένηται; Ήγοντο όε και έτεροι κακούργοι όύο 14:
33-49: 33 ούν αύτφ άναιοεΰήναι. Και ότε ηλϋον έπιΙ\'\>

Mt 27,38-56. , , ^ χ λ , . , ~ > , 31ί *

mc 15,22-41. τον τόπον τον καλουμενον Κρανιον, εκει εσταυ-
19,17-80. ρωοαν αύτόν * και τούς κακούργους, όν μεν έκ sii
Mt 5,44. 34 όεξιών όν όέ έξ άριοτερών. Ιό όέ Ίηοούς έλεγεν 32c,
ρ" 22,'ΐ9.' πάτερ, άφες αύτοϊς' ού γαρ οϊόαοιν τί ποιούοιν. J
Act 3,17. * διαμεριζόμενοι όέ τά ιμάτια αντον εβαλον χλήρου$. tsM

23 h οτανρωσαι 26 h απηγον 28 W ο Ιησ. 30 W πεοετε
31 εν 1° : hRT-f- τω 32 RT (non Ti-Gr) όνο κακούργοι 33 Η
ηλ&αν Τ απηλΰον 34^0 όε ... ποιονοιν.^ : Τ— W | HR κληρον

21 επεφ. λεγ. : έκραζαν 22 ονόε/uav αιτιαν 23 αντων
και των αρχιερέων ΛΏΝζ 25 όια ...φ. : ένεκα φονον

27 γυναίκες 28 κλ. εμε μηόε πεν&ειτε
223

SEGVNDVM LVCAM.

23,21-34.

At ill i sueclamabant, dicentes: Grucifige, cm- 21

ψ eilige eum. Ille autem tertio dixit ad illos : 22
Quid enim mali fecit iste? nullam causam
mortis invenio in eo: corripiam ergo ilium,

~ et dimittam. At illi instabant vocibus magnis 23
postulantes ut crucifigeretur : et invalescebant

~ voces eorum. Et Pilatus adiudicavit fieri 24

petitionem eorum. Dimisit autem illis eum, 25 Mt 17,12.
qui propter homicidium, et seditionem missus
fuerat in carcerem , quern petebant , Iesum
vero tradidit voluntati eorum.

Et cum ducerent eum , apprehenderunt 26 Mt 27,32.
Simonem quendam Cyrenensem venientem de Mc lj'21,
villa: et imposuerunt illi crucem portare post
Iesum. Sequebatur autem ilium multa turba 27
populi , et mulierum : quae plangebant , et
lamentabantur eum. Gonversus autem ad 28 λρ i,7.
illas Iesus, dixit: Filiae Ierusalem, nolite
flere super me, sed super vos ipsas flete, et
super filios vestros. Quoniam ecce venient 29 11,27; 21
dies , in quibus dicent : Beatae steriles , et
ventres , qui non genuerunt , et libera , quae
non lactaverunt. Tunc incipient dicere raon- 30 iios 10,8.
tibus: Cadite super nos. et collibus: Operite Ap 6'16;

r nos. Quia si in viridi ligno baec faciunt, in 31 1 ρ 4,17.«

Τ arido quid fiet? Ducebantur autem et alii 32 [s 11,x'

-~ duo nequam cum eo, ut interficerentur. Et 33 Mt3|-*39
postquam venerunt in locum , qui vocatur M« 15,22

■— Galvariae , ibi crucifixerunt eum : . * et la-
trones, unum a dextris, et alterum a si-

320 .. 7 7

Jö nistns. Iesus autem dicebat: Pater, dimitte 34 Mt 5,44.
Y illis : non enim sciunt quid faciunt. * Divi- ρΛ^θ.
dentes vero vestimenta eius, miserunt sortes.

21 eum ] ilium

223

23,35-47. SECVNDVM LVGAM.

ps 22,8. 35 Et stabat populus spectans, * et deridebant —
eum principes cum eis, dicentes: Alios salvos
fecit, se salvum faciat, si hie est Christus
γη 69,22 36 Dei electus. Illudebant autem ei et milites 3~

37 accedentes, et acetum offerentes ei, ι et di-
centes: Si tu es rex Iudaeorum, salvum te

38 fac. Erat autem et superscriptio scripta super ~
eum litteris Graecis, et Latinis, et Hebraicis:

39 Hie est rex Iudaeorum. Unus autem de his, 3f
qui pendebant, latronibus, blasphemabat eum,
dicens. Si tu es Christus, salvum fac temet-

40 ipsum, et nos. Respondens autem alter in-^jjj
crepabat eum, dicens-, Neque tu times Deum,

41 quod in eadem damnatione es. Et nos quidem
iuste, nam digna fact is recipimus: hie vero

Gn 40,14. 42 nihil mali gessit. Et dicebat ad Iesum :
m 16,28. Domine, memento mei, cum veneris in
ki2,4.Ap2,7. 43 regnum tuum. Et dixit illi Iesus: Amen
dico tibi: Hodie mecum eris in paradiso.
Am 8,o 44 Erat autem fere hora sexta , et tenebrae 3J7
jx 36,35. factae sunt in universam terrain usque in
l(su.x)?4o horam nonam. Et obscuratus est sol: * et γ
ps 31,6. 46 velum templi scissum est medium. Et cla- ?!?
ρ 4'i£>! mans voce magna Iesus ait : Pater, in ma-
nus tu as commendo spiritum meum. Et
7,10.47 haec dicens, expiravit. Videns autem Cen-*|
turio quod factum fuerat, glorificavit Deum,

SS der. ilium

36 off. illi

37 - et

38 inscripta s. ilium

40 incr. ilium | quod ] £ qui | p. £|tf ?
44 universa terra

221

Κατα Λονκαν 23,35— 47.

822,2 1 καί είοτήκει δ λαός θεωρών. * εζεμνκνηριζον δε 35 Ρβ 22,8.
καί οι άρχοντες λέγοντες* άλλους εοωοεν, οωοάτω '
εαυτόν, ει ούτος έοτιν ό Χριοτός του Φεοϋ ό

823,2 εκλεκτός, ένέπαιξαν δε αύτφ και οί οτρατιώται 36 Ρβ 69,22.
προοερχόμενοι, όζος προοφέροντες αύτφ 1 και λέ~ 37
γοντες· ει ου ει ο βααιλεύς των Ιουδαίων, οώοον

324,ι οεαυτόν. ην δε καί επιγραφή έπ' αύτφ · Ο ΒΑ2Ι- 38

ΛΑ7ΛΕΥ2 ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ ΟΥΤΟΙ. Εις δε των 39 Mt δβ,ββ.

825,2 κρεμαοΨέντων κακούργων έβλαοφήμει αύτόν ■ ούχί

2β,ιο ου εί δ Χριοτός; οώοον οεαυτόν και ή μας. άπο- 40
κριθείς δε ό έτερος επίτιμων αύτφ εφη% ούδε
φοβη ου τον $εόν, δτι εν τφ αύτφ κρίματι ει;
ικαι ήμεϊς μεν δικαίως, άξια γαρ ων έπράξαμεν 41
άπολαμβάνομεν ούτος δε ούδέν άτοπον επραξεν.
καί ελεγεν Ίηοοϋ, μνήοΰητί μου δταν ελΰης εις 42 Mt ιβ,28.'
την βαοιλείαν οου. καί εϊπεν αύτφ' άμήν οοι λέγω, 43 J^g1!»*/ ^ρ2,7>

148 οήμερον μετ' έμοϋ εοη εν τφ παραδείοφ. Καί 44 Am 8,9.

827,2 ήν ωαει βοα §κτη και οκότος έγένετο έφ'

828,2 δλην την γήν εως ώρας ενάτης 1 του ηλίου έκλι- 45 ε* se,86.
πόντος, * έοχίοΰη δε το καταπέτααμα του ναού Ale,i8.'8 (Lxx);

829,ι μέοον. καί φωνήοας φωνή μεγάλη ό Ίηοοϋς 46 ρ* βι,β.

* , , ~ - _ rf\ 5 Act 7,69.

ειπεν πάτερ, ag χείρας ύον παρατίνεμαι το 2,49. ι ρ 4, ΐ9.
83ο,2 πνενμά μον. τούτο δε ειπών έξέπνευοεν. 1 ίδών 47 7,ιβ.
όέ ό έκατοντάρχης το γενόμενον έδόξαζεν τον $εόν

35 Η ιστηκει | Τ— και 2° | Η &εου, 42 hRT, εν τη
βασίλεια σ. 42,43 hr και στραφείς προς τον κνριον ειπεν
αυτω Μνησΰητι μον εν τη ήμερα της ελευσεως οου. αποκρί-
σεις δε ο Ιησούς ειπεν αυτω τω επληοοντι (ι. β. έπιπλήσσοντι)
Θαρσει, οημερον κ. τ. λ. 43 ηΓ— οήμερον . . . παρα-

δεισω (an — vers.?) 45 HE, εκλειποντος \ τ. η. εκλ. : Η ηΓ |-
R και (hT [και]) εσκοτισΰη ο ήλιος

35 ορων \ εοωαας· οεαυτόν οωοον, ει νιος ει τ. ει
χριστός ει, ο εκλεκτ. 37 λεγ. χαίρε ο βασιλεύς των Ιου-
δαίων περιτι&εντες αυτω και ακανΰινον στεφανον 38 αυτω :
-\- γραμμασιν ελληνικοις ρωμαϊκοις εβραϊκοις Χ*ΑΏΝζ
39 — ουχι . . . ημας 40 ει : -f xctt νμεις εσμεν 41 πονηρον
45 του . . . μέσον : εσκοτισΰη δε ο ήλιος 46 fin -Ι-

και το καταπετ. τ. ναου εσχισ&η 47 και ο εκατονταρχος
φωνησας εδοξ.

224 15

23,48—24,2. Kara Λονκαν

18,13.48 λέγων* όντως δ άνθρωπος ούτος δίκαιος ην. και ssi.if
πάντες οί συνπαραγενόμενοι όχλοι έπι την ΰεωρίαν
ταύτην, ΰεωρήσαντες τα γενόμενα, τύπτοντες τα
88,ΐ2 ; 88,9. 49 στήϋη ύπέστρεφον. είύτψειύαν δε πάντες οί
8,2. γνωύτοϊ αύτφ άπό μακρόθεν, και γυναίκες αί
συνακολουΰοϋσαι αύτφ άπό της Γαλιλαίας, ορώ-
οαι ταύτα.

Mt52°7~57-ei. 50 Kai Ιδού άνηρ όνόματι Ιωσήφ βουλευτής ύπάρ- 82 U
Mj ΐ9 38-42 51 %ων' άνήρ άγαμος και δίκαιος, 1 — ούτος ούκ ήν 332,1
2 κ β',π-ιβ! συνκατατεΰειμένος τη βουλή και τη πράξει αύτών, —
^s.se. άπό Άριμαΰαίας πόλεως των Ιουδαίων, δς προσε-
' ' 52 δέχετο τήν βααιλείαν του $εοϋ, ούτος προσελΰών
ΐ9,3ο. 53 τφ Πειλάτω ήτήσατο το οώμα του Ίηοοϋ, και 333,ι
κανελών ένετύλιξεν αύτό σινδόνι, και ε$ηκεν
αύτόν εν μνήματι λαξευτφ, ού ούκ ην ούδεϊς
54 ούπω κείμενος, και ήμερα ήν παρασκευής, και ββι,κ
*»· 55 σάββατον επέφωσκεν. Κατακολουύ^ήσασαι δε αί
γυναίκες, αϊτινες ήσαν συνεληλυϋνιαι έκ της Γαλι-
λαίας αύτφ, έΰεάσαντο το μνη μείον και ως έτέΰη
12,1ΐν228 8' 56 τ° α^τ°ύ, ύποστρέψασαι δε ήτοίμασαν άρώ- 835,8

ματα και μύρα.

Και το μεν σάββατον ήσύχασαν κατά τήν
MtVi-e 24έντολήν, τή δε μιφ των σαββάτων όρθρου βαθέως 150
mc leji-e! έπι το μνήμα ήλ$ον φέρουσαι ä ήτοίμασαν άρώ- 33θ>1
j 2ο,ι-ΐ8. 2 ματα# Βΰοον (3e %öv λίΰον άποκεκυλισμένον άπό

48 fin hr-f dicentes Vae nobis quae facta sunt hodie
propter peccata nostra; appropinquavit enim desolatio
Hierusalem 49 Η ιατηκειοαν \ γνναικ. : h pr at 50 ανηρ 2° :
Τ pr και | και όικ., — : h , — όικ. 51 hT αυνκατατι-
ΰεμενος | Η '4ριμαΰαίας 53 ονπω : Τ ουόεπω 55 αι : ηΓ1
Η όνο h hriT— 56 W in fin dist 24,ί Η ηλϋαν

48 οτηϋη και τα μέτωπα 51 Αριμαΰιας 53 μνημειω
λελατομημενω | fin + και Φεντος αντου επεΦηκεν τω
μνημειω λι&ον ον μογις εικοαι εκνλιον 54 ην δε η ήμερα
προσαββατον 56 — κατα την εντ. 24,1 αρώματα :
και τίνες ανν ανταις' ελογιζοντο όε εν εανταις τις αρα
αποκνλιοει τον λιΰον 2 ελ&ονσαι όε ενρον

SECVNDVM LVCAM. 23,48-24,2.

dicens : Vere hie homo iustus erat. Et omnis 48
turba eorum, qui simul aderant ad specta-
eulurri istud, et videbant quae fiebant, per-
eutientes pectora sua revertebantur. Stabant 49 ps 88,9; 38,12.
* autem omnes noti eius a longer et mulieres, 8,2.
quae secutae eum erant a Galilaea haec
videntes. 50-56:

332 t^x · τ 1 χ κλ Mt 27,57-61.

— Et ecce vir nomine Ioseph , qui erat 50 Mc 15,42-47.
decurio , vir bonus , et iustus : hie non 51 J 19'38~42-
consenserat consilio, et actibus eorum, ab 2,25.3s.
Arimathaea civitate Iudaeae, qui expecta-
bat et ipse regnum Dei. hie accessit 52

γ- ad Pilatum , et petiit corpus Iesu : et 53 19,30.
depositum involvit sindone , et posuit eum
in monumento exciso, in quo nondum

~ quisquam positus fuerat. t Et dies erat pa- 54
rasceves , et sabbatum illucescebat. Subse- 55 49.
cutae autem mulieres, quae cum eo vene-
rant de Galilaea, viderunt monumentum, et

~ quemadmodum positum erat corpus eius. Et 56 Εχΐ2,ιβ; 20,10,
revertentes paraverunt aromata, et unguenta: Lv 23'8,
et sabbato quidem siluerunt secundum man-
datum.

1—12 :

~ Una autem sabbati valde diluculo venerunt 24 Mt 28,1-8.
ad monumentum, portantes, quae paraverant, jlo.i-is.'
aromata: et invenerunt lapidem revolutum a 2

49 > erant eum
51 ^pt Arimathia
55 cum ipso

225

24,3-16.

SEGVNDVM LVCAM.

κ 1,4. 3 monumento. Et ingressae non invenerunt
Act 1,10. 4 corpus Domini Iesu. Et factum est , dum
mente consternatae essent de isto, ecce duo
viri steterunt secus illas in veste fulgenti.
AP i,i8. 5 Cum timerent autem , et declinarent vultum γ
in terram, dixerunt ad illas: Quid quaeritis
6 viventem cum mortuis? non est hie, sed
surrexit: recordamini qualiter locutus est
Mt 17,22.23. 7 vobis , cum adhuc in Galilaea esset , 1 dicens :
Quia oportet filium hominis tradi in manus
hominum peccatorum, et crucifigi, et die tertia

8 resurgere. Et recordatae sunt verborum eius.

9 Et regressae a monumento nunciaverunt haec γ
8,2.3. 10 omnia illis undeeim, et ceteris omnibus. Erat 8^

autem Maria Magdalene, et Ιο anna, et Maria
Iacobi, et ceterae, quae cum eis erant, quae
Gn 45,2β. n dicebant ad Apostolos haec. Et visa sunt
ante illos, si cut delir amentum verba ist a: et
12 non crediderunt illis. Petrus autem surgens
cucurrit ad monumentum : et procumbens
vidit linteamina sola posita, et abiit secum
mirans quod factum fuerat.
lie ie 12.13. 13 Et ecce duo ex ^lis ibant ipsa die in
9.22. castellum, quod erat in spatio stadiorum
14 sexaginta ab Ierusalem, nomine Emmaus. et
ipsi loquebantur ad invicem de his omnibus,
Mt i8,2o. 15 quae acciderant. Et factum est, dum fabula-
rentur, et secum quaererent: et ipse Iesus ap-
3i. 16 propinquans ibat cum illis: oculi autem illorum

24,10 iohaima

11 credebant

12 — sola
16 eorum

226

Kara Λονκαν 24,8— ιβ.

του μνημείου, είοελΰούοαι δέ οϋχ εύρον το οώμα 3 κ μ.
του κυρίου Ίηαού, καί έγένετο έν τφ άπορεϊοΟ'αι 4 Act ι,ιο.
αύτάς περί τούτου καί ίόοϋ άνδρες δύο έπέοτηοαν

837,2 αύταϊς έν έοΰήτι άοτραπτούοη* έμφόβων δέ γενο- 5 αρ ι,ιβ.
μένων αυτών καί κλινουοών τα πρόοωπα εις την
γήν, είπαν προς αύτάς· τί ζητείτε τον ζώντα μετά
των νεκρών; 1 Ιούκ έοτιν ώδε, άλλα ήγέρΰη,Ί μνη- 6
α$ητε ως έλάληοεν ύμϊν έτι ων έν τη Γαλιλαία,
1 λέγων τον υίόν του άνθρωπου δτι δει πάρα- 7 Mt 17,22.28.
δοΰήναι εις χείρας άνΰρώπων άμαρτωλών καί Ηοβ β,2'
οταυρωΰήναι καί τη τρίτη ήμερα άναατήναι, καί 8

»38,2 έμνήαΰηααν τών ρημάτων αύτοϋ, και ύποοτρέ- 9 22.23.
ψαοαι άπό του μνημείου άπήγγειλαν ταύτα πάντα

ΐ9,ιο τοις ένδεκα και πάοιν τοις λοιποϊς. ηοαν δέ ή 10 8,2.3.
Μαγδαληνή Μαρία καί Ιωάνα και Μαρία ή
Ιακώβου · και αί λοιπαί ούν αύταις έλεγον προς
τούς άποατόλους ταύτα, καί έφάνηααν ένώπιον 11 αη 45,2β.
αυτών ώοεί λήρος τα ρήματα ταύτα, και ήπίοτουν 4 '
αύταις,

151 Καί ιδού δύο έξ αύτών έν αύτη τη ήμέρα 13 la-as:

τ / , / , , " " β , Mc 16,12.18.

ηοαν πορευομενοι εις κωμην απεχουοαν οταοιους 0g2
έξήκοντα άπό Ίερουοαλήμ, η όνομα Εμμαούς,
και αύτοϊ ώ μιλούν προς άλλήλους περί πάντων Η
τών ουμβεβηκότων τούτων, καί έγένετο έν τφ 15 Mt 18,20.
όμιλεϊν αύτούς και ουνζητειν, καί αύτός Ίηοούς
έγγίοας ουνεπορεύετο αύτοις' οι δέ οφθαλμοί αύτών 16 si.

3 Η Ιτου κυρ. Ιηο.^ 6 ^ουκ . . . ηγερΰη^ : Τ— W
9 Η [απο τ. μνημείου] | Τ πάντα ταντα 10 Β,Τ Ιωάννα \
W Ιάκωβου, , , . αυταις. | fin : W, 11 fin R [[Η]] + (12) Ο <)ε
Πέτρος αναατας εόραμεν επι το μνημειον · και παρακυιρας
βλέπει τα ο&ονια (+ κείμενα ζ) μονα' και απηλΰεν προς
αΰτον (R εαυτόν ζ) '&αυμαζων το γεγονός, ζ 13 εξηκ. : hr
εκατόν εξηκ. 15 Η [και] 3°

5 ενφοβοι όε γενομεναι έκλιναν 7 — αμαρτωλών
10 — ηοαν όε Λ Ώα | Μαρία η Μαγδαληνή 13 Ηοαν όε όυο
πορ. εξ αυτ. εν αυτ. τ. ημ. \ Ιερ. ονόματι Ουλαμμαους
226

24,17—29. Kam Λονκαν

μι β,ΐ6. 17 έκρατούντο του μη έπιγνώναι αυτόν, εϊπεν δε
προς αυτούς* τίνες οί λόγοι ούτοι οϋς άντιβάλλετε
προς άλλήλονς περιπατοϋντες; καί έοτάΰηοαν
18 σκυθρωποί, άποκριΰείς δε εϊς όνόματι Κλεόπας
εϊπεν προς αυτόν* ου μόνος παροικείς Ίερουοαλήμ
και ουκ έγνως τα γενόμενα έν αύτη έν ταϊς ήμέραις
m 21,11. 19 τανταις; 1 και εϊπεν αύτοϊς* ποια; οί δε είπαν
1 ' αύτφ% τα περί Ίηοοϋ του Ναζαρηνοϋ, δς έγένετο
άνήρ προφήτης δυνατός έν έργφ καί λόγφ έναν^
20 τίον του ΰεού και παντός του λαού, δπως τ ε
παρέδωκαν αύτόν οί άρχιερεϊς καί οί άρχοντες
ήμών είς κρίμα θανάτου και έοταύρωοαν αύτόν.
ι,ββ; 2,88; 21 ήμεΐς δε ήλπίζομεν ότι αύτός έοτιν ό μέλλων
Act ι,β. λυτροϋοΰαι τον Ίοραήλ· άλλά γε και οϋν πάοιν
τούτοις τρίτην ταύτην ήμέραν άγει άφ' οϋ ταύτα
ι-". 22 έγένετο. άλλά και γυναικές τίνες έξ ήμών έξ-
έοτηοαν ήμάς, γενόμεναι όρΰριναί έπί το μνημεϊον,
23 και μη εύρούοαι το οώμα αύτού ήλΰον λέγουοαι
καί όπταοίαν άγγέλων έωρακέναι, οι λέγουοιν
2. j 20,8-10. 24 αύτόν ζην. καί άπήλΰόν τίνες των ούν ήμιν έπί
το μνημεϊον, καί εϋρον ούτως καΰώς καί αί γυναίκες
mc ιβ,Η. 25 εϊπον, αύτόν δε ούκ ειδον. καί αύτός εϊπεν προς
αύτούς· ώ άνόητοι καί βραδεϊς τη καρδία του
πιοτεύειν έπί πάοιν οϊς έλάληοαν οί προφήται·
26 ούχί ταύτα έδει παΰεϊν τον Χριοτόν καί είοελϋ'εϊν
Dt ΐ8,ΐ5. 27 είς την δόξαν αύτού; καί άρξάμενος άπό Μωϋοέως

Ρβ 22. Ιβ 58· \ ι \ r ~ ~ e / »

Act 8,3ΐ-οό. και άπο πάντων των προφητών οιερμηνευοεν αυτοις
28 έν πάοαις ταις γραφαϊς τα περί έαυτού. Καί
ήγγιοαν είς την κώμην ού έπορεύοντο, καί αύτός
Act ιβ,ΐδ. 29 προοεποιήοατο πορρώτερον πορεύεοΰαι. καί πάρε-

18 ονόματι : Τ ω όνομα 23 Η ηλϋαν 24 Η απη?.-
ftav I HR— και 3° 27 αρξαμ. . . . όιερμην. : hr

-\ ην αρξαμενος απο Μωνοεως και πάντων των προφητών
ερμηνενειν \- | W όιερμηνενεν 28 Τ πορρωτερω

17 — και εαταΰηοαν 19 — οι όε ειπ. α. | Ναζωραιου
ΛΌΝζ 21 εατιν ; ην 22 — εξ ημων 25 — τον πιοτ,
27 — παοαις ND

227

SECVNDVM LVCAM. 24,17-29.

tenebantur ne eum agnoscerent. Et ait ad 17 Mt β,ιβ.

illos: Qui sunt hi sermones, quos confertis

ad invicem ambulantes, et estis tristes? Et 18

respondens unus, cui nomen Cleophas, dixit

ei: Tu solus peregrinus es in Ierusalem, et

non cognovisti quae facta sunt in ilia his

diebus? 1 Quibus ille dixit: Quae? Et clixe- 19 Mt 21,11.

runt: De Iesu Nazareno, qui fuit vir propheta, c ' '

potens in opere, et sermone coram Deo, et

omni populo: Et quomoclo eum tradiderunt 20

summi sacerdotes, et principes nostri in

damnationem mortis, et crucifixerunt eum.

nos autem sperabamus quia ipse esset re- 21 ι,ββ; 2,38;

dempturus Israel: et nunc super haec omnia, Α^'ί,β.

tertia dies est hodie quod haec facta sunt.

Seel et mulieres quaedam ex nostris terrue- 22 t-n.

runt nos, quae ante lucem fuerunt ad monu-

mentum, 1 et, non invento corpore eius, vene- 23

runt, dicentes se etiam visionem angelorum

vidisse, qui dicunt eum vivere. Et abierunt 24 12. j 20,3-10.

quidam ex nostris ad monumentum : et ita

invenerunt sicut mulieres dixerunt, ipsumvero

non invenerunt. Et ipse dixit ad eos: 0 25

stulti, et tardi corde ad credendum in

omnibus, quae locuti sunt Prophetae! Nonne 26

haec oportuit pati Christum, et ita intrare

in gloriam suam ? Et incipiens a Moyse, 27 ot 18,15.

et omnibus Prophetis , interpret ab atur illis Ps 22' Is 53,

in omnibus scripturis, quae de ipso

erant. Et appropinquaverunt castello quo 28

ibant: et ipse se finxit longius ire. Et co- 29

. is cleopaa
21 — est

24 inven. 2° ] viderunt
28 — se

227

24,30-42. SECVNDVM LVCAM.

egerunt ilium , dicentes : Mane nobiscum,
quoniam advesperascit, et inclinata est iam
22,19. 30 dies. Et intravit cum illis. 1 Et factum est,
dum recumberet cum eis, accepit panem, et
2 Rg e,i7. 31 benedixit , ac fregit , et porrigebat illis. Et
10' aperti sunt oculi eorum, et cognoverunt eum :
ia 42,s. 32 et ipse evanuit ex oculis eorum. Et dixerunt
ad invicem: Nonne cor nostrum ardens erat
in nobis dum loqueretur in via, et aperiret
33 nobis Scripturas? Et surgentes eadem hora
regressi sunt in Ierusalem : et invenerunt
congregatos undecim , et eos , qui cum illis
ι κ 15,4.5. 34 erant, 1 dicentes: Quod surrexit Dominus vere,
35 et apparuit Simoni. Et ipsi narrabant quae
gesta erant in via: et quomodo cognoverunt
Mo3i6o7i4-i8. 36 eum in fractione panis. Dum autem haec
j 20,19-23. loquuntur , stetit Iesus in medio eorum , et
elicit eis : Pax vobis : ego sum , nolite timere.
Mt h,26. 37 Conturbati vero, et conterriti , existimabant
38 se spiritum videre. Et dixit eis: Quid tur-
bati estis, et cogitationes ascendunt in corda
i.Ti,i.39 vestra? Videte manus meas, et pedes, quia
Act i7,2,. jpge gum: pa]pate? et videte: quia spiritus

carnem, et ossa non habet, sicut me videtis

40 habere. Et cum hoc dixisset, ostendit eis

41 manus, et pedes. Adhuc autem illis non cre-
dentibus, et mirantibus prae gaudio, dixit:

j 2i,5.io. 42 Habetis hie aliquid, quod manducetur? At

30 c. illis
33 c. ipsis

36 > haec aut. | > iesus stetit
39 > ipse ego

228

Kara Λονκαν 24,30—42·

βιάοαντο ανιόν λέγοντες9 μεϊνον μεΰ' ήμών, δτι
προς έοπέραν έοτίν καί κέκλικεν ήδη ή ήμερα,
και είοήλΰεν του μεϊναι ονν αύτοϊς. 1 καί έγένετο 30 22,1».

, ~ ι α ~ > * »»-10» < Mt 26,27.29.

εν τ φ κατακλινήναι αυτόν μετ αυτών λαβών τον

άρτον εύλόγηοεν καί κλάοας έπεδίδον αύτοϊς·

αύτών δε διηνοίχΰηοαν οι όφΰαλμοί, καί έπ· 31 2 rs β,ΐ7.

έγνωοαν αυτόν και αυτός άφαντος έγένετο άπ' 16'

αύτών. καί είπαν προς άλλήλονς* ουχί ή καρδία 32 is 42,3.

ήμών καιομένη ήν έν ήμϊν, ως έλάλει ήμϊν έν τη

152 όδφ, ώς διήνοιγεν ήμϊν τάς γραφάς; Και άνα- 33».
οτάντες αυτή τη ώρα ϋπέοτρεψαν εις Ίερονοαλήμ,
καί εύρον ήψροιομένονς τους ένδεκα καί τους
ούν αύτοϊς, λέγοντας δτι όντως ήγέρΰη ο κύριος 34 jfi^sM6/
και ώφ$η Σίμωνι. καί αύτοί έξηγονντο τα έν 35
τη ■ όδφ καί ώς έγνώοΰη αύτοις έν τη κλάοει τόϋ mc Ιβ,ίΓ-ιβ.

40,9 άρτον. Ταϋτα δε αύτών λαλούντων αύτός έοτη 36 f 10ί69,6.28'
έν μέαω αύτών. πτοηΰέντες δε καί έμφοβοι γε- 37 Mt 14,20.
νόμενοι έδόκουν πνεύμα Ψεωρειν. καί ειπεν αύτοϊς' 38
τί τεταραγμένοι έοτέ , και δια τί διαλογιομοί
άναβαίνουοιν έν τη καρδία υμών; ϊδετε τάς χει- 39 1 J Μ·
ράς μου καί τους πόδας μου, δτι έγώ είμι αύτός* ct 17,27'
ψηλαφήαατέ με καί ϊδετε, δτι πνεύμα οάρκα και

4ΐ,9 όοτέα ούκ έχει καν^ώς έμε θεωρείτε έχοντα, έτι δε 41 ii. ön 45,20.
άπιοτούντων αύτών άπδ της χαράς καί ΰανμαζόν- Act ν,ιϊ.
των, είπεν αύτοις' έχετέ τι βρώοιμον ένΰάδε; 1 οί 42 J 21,6.10.

32 ημων καιομ. ην : hri -| ην ημων κεκαλυμμένη |- *
[? πεπηρωμενη] excaecatum · optusum * exterminatum
I εν ημιν 36 αντων 2° : R [[Η]] -|- και λέγει αντοις·
ειρήνη νμιν. ζ 37 hW ΰροηΰεντες 39 hr— με | σάρκα
και : hri— hr2T σάρκας και | fin R [[Η]] -\~ (40) και τοντο
ειπών εόειξεν αντοις τας χείρας και τους πόδας, ζ

29 'mm εατιν και | — ηόη ΑΏζ 30 — μετ αντων \

— κλασας 31 λαβοντων όε αντων τον αρτον απ αντον
ηνοιγηααν 2) Orig 33 αναατ. : -j- λνπονμενοι 34 λέγοντες
1} Orig 37 φανταομα 39 οοτα ονκ εχει και σάρκας j βλέπετε
228

24,43— 53· Kata Λονκαν

Act ιο,4ΐ. 43 όέ έπέόωκαν αύτφ ιχθύος όπτοϋ μέρος9 και
9,22.45 ; 44 λαβών ένώπιον αύτών εφαγεν. Εϊπεν δε 842,κ
' ~ 27. προς αύτούς9 ούτοι οί λόγοι μον οϋς έλάλησα
J 6,4Θ· προς ύμάς έτι ων ούν ύμϊν, δτι δει πληρωΰήναι
πάντα τα γεγραμμένα εν τφ νόμφ Μωϋσέως καϊ τοις
β,4δ; 18,84. 45 προφήταις και ψαλμοΐς περί έμοϋ. τότε διήνοιξεν
ι τ 8,ιβ. 46 αύτών τον νουν τον οννιέναι τάς γραφάς* και

Act 2β,23. τ > ~ « « > ο ~ >

ειπεν αύτοις οτι ούτως γεγραπται παττειν τον
Χριοτόν και άναστήναι εκ νεκρών τη τρίτη ήμερα,
Act ΐ7,8ο. 47 και κηρυχΰήναι έπί τφ όνόματι αύτοϋ μετάνοιαν
εις άφεοιν άμαρτιών εις πάντα τα έΰνη, — άρξά-
48 μενοι άπό Ιερουσαλήμ, ύμεις μάρτυρες τούτων,
j 15,26; 16,7. 49 καϊ ιδού εγώ έξαποοτέλλω την έπαγγελίαν τον
° ,4' πατρός μου έφ' ύμας' ύμεις όε καθίσατε έν τη
πόλει έως ού ένδύσησΰε εξ ύψους δύναμιν.
δΜο~ ΐ6,ΐ9. δ0 Έξήγαγεν δε αύτούς εως προς Βηΰανίαν, καϊ
Act 1,4-14. 5ΐ £πάρας τάς χείρας αύτοϋ εύλόγησεν αύτούς. και
έγένετο έν τφ εύλογειν αύτόν αύτούς διέστη άπ'
1 16,22; 14,28. 52 αύτών. καϊ αύτοϊ ύπέστρεψαν εις Ιερουσαλήμ
ι ρ ι,8. 53 μετά χαράς μεγάλης, και ήσαν δια παντός έν
τφ ίερφ εύλογοϋντες τον ΰεόν.

42 μέρος : hri-J- Η και απο μελιοοιου κηριον \- ■ κ. α. μ. κηριου

43 εφαγεν : hr+ και [λαβών] τα επίλοιπα εόωκεν αυτοις

44 W άπαντα | RT— τοις 46 ούτως γεγρ. : hri ούτως
εόει 1 4- και ούτως εόει 47 εις 1° : hR και 47.48 hW
εΰνη · fW.) αρξαμενοι α. I, νμεις 49 και ιόον εγω : Τ καγω

51 αυτών : Ε. ([Η]) + και ανεφερετο εις τον ουρανον. ζ

52 αυτοί : Κ. |[Η]] + προοκυνηοαντες αυτόν ζ 53 ευλογουντ. :
-\ hri |- Τ αινουντες hra αιν. και ενλογ.

44 εν ω ημην 46 — εκ νεκρών 49 — του πατρός
61 απεοτη

229

SEÜVNDVM LVCAM. 24,43-53.

illi obtulerunt ei partem piscis assi, et favum

mellis. Et cum manducasset coram eis, su- 43Actio,4i.

mens reliquias cledit eis. Et dixit ad eos: 449,22.45;

Haec sunt verba, quae locutus sum ad vos, 27. '

cum adhuc essem vobiscum, quoniam necesse J 5'46,

est impleri omnia, quae scripta sunt in lege

Moysi, et Prophetis, et Psalmis de me. Tunc 45

aperuit illis sensum ut intelligerent Scripturas.

et dixit eis: Quoniam sie scriptum est, et sie 46 1 τ s,i β.

oportebat Christum pati, et resurgere a mor-

tuis tertia die: et praedicari in nomine eius 47 Act 17,30.

poenitentiam, et remissionem peccatorum in

omnes gentes, ineipientibus ab Ierosolyma. Vos 48

autem testes estis horum. Et ego mitto pro- 49 16>

missum Patris mei in vos. vos autem sedete ' '

in civitate, quoadusque induamini virtute

ex alto.

Eduxit autem eos foras in Bethaniam: 50 M^ *9.:
et elevatis manibus suis benedixit eis. Et 51 Act 1,4-14.
factum est, dum benediceret illis, recessit ab
eis, et ferebatur in caelum. Et ipsi adorantes 52 j 10,22; 14,
regressi sunt in Ierusalem cum gaudio magno:
et erant semper in templo, laudantes, et 53
benecücentes Deum. Amen.

46 > die tertia

48 > estis testes

4.9 $ mittam | virtutem

Subscr. EXPLICIT EUANGELIUM SETUNDUM LUC AM.

229

SANCTVM IESV CHRISTI

Ε V AN GE LI Υ Μ
SECVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ.

nAp'iv3.' 1 IN principio erat verbum, et verbum erat }

prv 8,22. 2 apud Deum, et Dens erat verbum. Hoc erat

Kol 1,16.17. 3 in principio apud Deum. Omnia per ipsum
facta sunt: et sine ipso factum est nihil,

5,26. 4 quod factum est, 1 in ipso vita erat, et vita

s,i9; 12,85. 5 erat lux hominum: et lux in tenebris lucet,

Tj i,i3—i7. 6 et tenebrae earn non comprehenderunt. Fuiti

-80. Mt 3,1. , . . **

mc 1,4. homo missus a Deo, cm nomen erat Ioannes.
l 3,3. 7 Hie venit in testimonium ut testimonium
perhiberet de lumine, ut omnes crederent
2o. 8 per ilium, non erat ille hrx, sed ut testimo-
9 nium perhiberet de lumine. Erat lux vera, f
quae illuminat omnem hominem venientem in
3-r,. 10 hunc mundum. in mundo erat , et mundus
14,17. per ipsum factus est, et mundus eum non
Mt 21,38. 11 cognovit. In propria venit, et sui eum non^
g 3,26. 12 reeeperunt. quotquot autem reeeperunt eum,
dedit eis potestatem filios Dei fieri, his,
3,5.6.13 qui credunt in nomine eius: qui non ex
sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque
2 ρ ι*ΐ6Λ7! 14 ex voluntate viri , sed ex Deo nati sunt. Et |
verbum caro factum est, et habitavit in no-
AP 21,3. kjs: ej- vidimus gloriam eius, gloriam quasi
unigeniti a patre plenum gratiae, et veri-

Inscr. EUANGELIUM SECUNDUM IOHANNEM.
1 ,5 £$P2 nihil : ( ^t1 ;) 3.4 est in ipso 9 — nunc
230

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΗΝ

i,s Έν άρχη ήν ό λόγος, καί ό λόγος ήν προς 1 Apii!«.17*

τον $εόν, καί $εός ήν ο λόγος, ούτος ην έν άρ- 2 p*v 8,22.

XV ποδς τον $εόν. πάντα δι' αύτοϋ έγένετο, 3 *°\ J;18,17,

καί χωρίς αύτοϋ έγένετο ούδε εν δ γέγονεν. έν 4 6,2β; 8,ΐ2.
αύτφ ζωή ήν, καί ή ζωή ήν το φως των άν-

c% / \ \ ~ y ~ , , \ c 8,19 ; 12,85t

νρωπων. και το φως εν τη οκοτια φαίνει, και η 5 ι Th 5,4.
2 οκοτια αυτό ού κατέλαβεν. Έγένετο άνθρωπος, 6 Ji-eo^iVs
2,3 άπεοταλμένος παρά Φεοϋ, όνομα αύτφ Ίωάνης* mc 1,4.

ούτος ήλΰεν εις μαρτνρίαν, Ινα μαρτνρήοη περί 7 ls,3. Actie,

του φωτός, Ινα πάντες πιοτεύοωοιν δι αύτοϋ.

ουκ ήν έκεινος το φως, άλλ' Ινα μαρτνρήοη περί 8 2ο.
3,3 του φωτός. Ήν το φως το άληΦινόν, δ φω- 9 s,i9. Mt 4,ιβ

τίζει πάντα άνΰρωπον, έρχόμενον εις τον κόομον.

έν τφ κόομω ήν, καί ό κόομος δι' αύτοϋ έγένετο, 10 s-δ. u.n.
4,ιο και ό κόομος αύτόν ούκ έγνω. εις τα Ιδια ήλ$εν, 11 is,i. Mt 21,3

καί οί Ιδιοι αύτόν ού παρέλαβον. δοοι δε έλαβον 12 αβ^β!

αύτόν, έδωκεν αύτοϊς έξονοίαν τέκνα ΰεοϋ γενέ· Act4ia.

οϋαι, τοις πιοτεύονοιν εις το όνομα αύτοϋ, 1 οι 13 s,5.e.

ούκ έξ αιμάτων ούδέ έκ θελήματος οαρκός ούδέ

έκ θελήματος άνδρός άλλ9 έκ ΰεοϋ έγεννήΰηοαν.
5,8 Και ό λόγος οάρξ έγένετο καί έοκήνωοεν έν ήμιν, 14 ?ρ7ί*ιβ.ΐ7.

καί έΰεαοάμεΰα τήν δόξαν αύτοϋ, δόξαν ως μονό- £οβ9 82

γενοϋς παρά πατρός, πλήρης χάριτος καί άλη- αρ 21>3·

Inscr. RT Ιωαννην 3.4 Κ ουόε εν. ο γεγονεν εν

4 ην 1° : -\hT [· Τ εστίν | fin H*W, 6 HB. άνθρωπος απεοτ.
9 Η—, bis 11 Κ Εις 13 οι . . . εγεννηΰησαν : hr qui . . .
natus est 14 Τ τ. ό. αντον όοξ.

3 ονόε εν : ουόεν h*D 6 ΰεον : κνριον 2>* : -f- ην N*D*
IS — όε 13 , οι ονκ . . . εγεν. : . ουκ . . . εγεννηΰη Tert. 14 πλήρη
230

1,16—28. Kara Ιωανην

{7.30. Mt 8,11, 15 ΰείας. Ίωάνης μαρτυρεί περί αύτοϋ καϊ κέκραγεν β,ι
λέγων ούτος ήν δν είπον 6 όπίοω μου έρχό-
μένος έμπροσΰέν μου γέγονεν, ότι πρώτος μου
;,84. κο\ ι,ιβ. 16 ήν. οτι έκ του πληρώματος αϋτοϋ ήμεϊς πάντες 7,ιο
R e'Ei 84 β! 17 ελάβομεν, και χάριν άντι χάριτος* οτι δ νόμος
ο ιι ·Ρ852ιΊ10; δια Μωϋσέως έδόΰη, ή χάρις και ή άλήΰεια δια
,46. 'ij4,i2. is Ίηβοϋ Χριοτοϋ έγένετο. Θεόν ούόείς έώρακενΖ
γ, 10J22! πώποτέ' μονογενής ΰ·εός 6 ων εις τον κόλπον 8,3
1 τ β'16, του πατρός, έκεινος έξηγήσατο.

L 8,ΐ6.ιβ. 19 Και αυτή έστιν ή μαρτυρία του Ίωάνου, δτε β,ιο
άπέοτειλαν προς αύτον οί Ιουδαίοι έξ Ιεροσο-
λύμων ιερείς και Αευείτας ϊνα έρωτήσωσιν αυτόν
Act 13,26. 20 ob τις ει; και ώμολόγησεν και ούκ ήρνήσατο, και
itn,u ti7tio.2i ώμο λόγηο εν ότι έγώ ούκ ειμί ό Χριστός, καϊ
β,ΐ4; 7'4ο! ήρώτησαν αύτόν% τι οϋν; [αύ] Ηλείας ει; και
m 3,23.24. χέγεί* ονκ e^[t ^ προφήτης ει ού; καϊ άπεκρίΰη'
22 ου. είπαν οϋν αύτφ* τίς εϊ; ϊνα άπόκριοιν
δώμεν τοις πέμψασιν ήμας· τί λέγεις περί σεαυ-
c°i'8 ^isf 23 το^' ' ^ω Φων*1 ßowi>ros εν τη ερήμω* εί)&ν- ιο,ι
νατε τψ όδον χνρίον, κα$ώς εϊπεν Ήσαιας ό
24 προφήτης. Και άπεοταλμένοι ήσαν έκ τών Φαρι- 1 1, ίο
Mt 2ΐ,26. 25 οαίων. και ήρώτηοαν αύτον και είπαν αύτφ · τί
οϋν βαπτίζεις ει ου ούκ εί ό Χριστός ούδέ Ηλείας
Mt 8,11. 26 ούδε ό προφήτης; άπεκρίΰη αύτοις δ Ίωάνης ΐ2,ι
csu£\ λέγων* έγώ βαπτίζω έν ϋδατι* μέσος ύμών στήκει
2β. Act 18,26. 27 δν ύμεις ούκ οϊδατε, 1 ό όπίσω μου έρχόμενος, οϋ
ούκ ειμί έγώ άξιος Ινα λύσω αύτοϋ τον ιμάντα
Mt 8,β.ΐ8. 28 του ύποδήματος. Ταύτα έν Βη&ανία έγένετο is.io
πέραν του Ίορδάνου, δπου ήν ό Ίωάνης βαπτί-

15 Η (Ιωανης . . . ην) \ Χ λέγων — ούτος ην ό ειπών
— Ο ha λέγων Οντος ην ον ειαον Ο 1 ut text 18 μονο~
γενης ΰεος : Η hr (- Ε. Τ ο μονογενής νιος 19 Τ— προς αντον
21 h τι οϋν ον; Β. τι ουν; ον Τ τι ονν; W ον ονν τι; \ Τ—
και 2° 27 Η— ο | Η [εγω] 28 hr Βη&αβαρα | W— ο

16 οτι : και Amt 18 ο μονογ. ΰεος Ν8 α 24 και : -\- οι Nmc;
25 — ο 2° C 26 εοτηκεν ACNG 27 ερχ. : -\- ο ς εμπροο'&εν μον
γΒγονεν ΑΝ*ζ | fin -f εκείνος νμας βαπτιοει εν πνενματι αγιω
και εν πνρι ΕΝα 231

SECVNDVM IOANNEM. 1,15-28.

1 tatis. loannes testimonium perhibet de ipso, 15 27.30. Mt 3,11,
et clamat dicens: Hie erat, quem dixi: Qui
post me venturus est, ante me factus est:

-M quia prior me erat. Et de plenitudine eins 16 3,34. κοί ι,'ι|
nos omnes aeeepimus, et gratiam pro gratia. εχ^θ. 10,4'
quia lex per Moysen data est, gratia, et 17 Ps4o51'J?;85 u

I Veritas per lesum Christum facta est. Deum 18 6,46.' 1 j 4,12.
nemo vidit umquam : imigenitus films , qui if \ο,22.7'
est in sinu patris, ipse enarravit. 1 T 6'16,

~ Et hoc est testimonium Ioannis , quando 19 l 3,15.16.
miserunt Iudaei ab Ierosolymis sacerdotes et
Levitas ad eum ut interrogarent eum: Tu
quis es ? Et confessus est , et non negavit : 20 Act 13,25.
et confessus est: Quia non sum ego Christus.
■Et interrogaverunt eum: Quid ergo? Elias 21 Mt 11,14 ; 17,10.
es tu? Et dixit: Non sum. Propheta es tu? ^ufv'o.
Et respondit: Non. 1 Dixerunt ergo ei: Quis 22
es ut responsum demus his, qui miserunt

7 nos ? quid dicis de teipso ? Ait : Ego vox 23 is 40,3. Mt 3,3.
clamantis in deserto : Dirigite viam Domini, Mc 1,8' L 3'4,

^sicut dixit Isaias propheta. Et qui missi 24
fuerant, erant ex Pharisaeis. Et interrogave- 25 Mt 21,25.
runt eum, et dixerunt ei: Quid ergo baptizas,
si tu non es Christus, neque Elias, neque

7 Propheta? Respondit eis loannes, dicens: 26 Mt 3,11.
Ego baptizo in aqua: medius autem vestrum 3i?33!7,8,
stetit, quern vos nescitis. Ipse est, qui post 27 3,26. Act 13,25.
me venturus est , qui ante me factus est :
cuius ego non sum dignus ut solvam eius cori-

^ giam calceamenti. Haec in Bethania facta 28 Mt 3,6.13.
sunt trans Iordanem, ubi erat loannes bapti-

15 dixi vobis
21 dicit
26 non scitis
28 iordanen

231

1,29-41. SEGVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ.

Jm ^19' ^ zans- Altera die vidit loannes Iesum
AP 5,6.9!i2.' venientem acl se , et ait : Ecce agnus Dei,
i5.27.30 ecce qui tollit peccatum mundi. Hie est, de γ
quo dixi: Post me venit vir, qui ante me
26.31 f actus est: quia prior me erat, et ego nescie-
< bam eura, sed ut manifestetur in Israel,

Mt 3,i6. 32 propterea veni ego in aqua baptizans. Et l-~
1 3,22. testimonium perhibuit loannes, dicens: Quia
vidi Spiritum clescendentem quasi columbam
\ 3,2. 33 de caelo, et mansit super eum. Et ego nescie-
'2β! bam eum: sed qui misit me baptizare in
aqua, ille mihi dixit: Super quern videris
Spiritum descendentem , et manentem super
η eum, hie est, qui baptizat in Spiritu sancto.

Mt 3,i7. 34 Et ego vidi : et testimonium perhibui quia
hie est Filius Dei.

35 Altera die iterum stabat loannes, et ex^

36 discipulis eius duo. Et respiciens Iesum am-
f 40.37 bulantem, dicit: Ecce agnus Dei. Et audie-

runt eum duo discipuli loquentem, et secuti

38 sunt Iesum. Gonversus autem Iesus, et vi-
dens eos sequentes se, dicit eis: Quid quae-
ritis? Qui dixerunt ei: Rabbi, (quod dicitur

39 interpretatum Magister) ubi habitas? Dicit
eis: Venite, et videte. Venerunt, et vide-

h runt ubi maneret, et apud eum manserunt

Mt 4,i8 se. 40 die illo : hora autem erat quasi decima. Erat .
37 * autem Andreas frater Simonis Petri unus
ex duobus, qui audierant a Ioanne, et secuti
ι sm 2,10. 41 fuerant eum. In venit hie primum fratrem ~

4. «ή. Pa 9. 9- 1

29 videt I — ecce 2° | § peccata
31 — in 1°

36 ©93c.corr. flixit

40 ab ion.

232

Κανα Ιωανην 1,29— 41.

36. On 22,13.

4 ζων.

μενον προς αυτόν, καί λέγει* ϊόε ό άμνός τοϋ um/iJ.'ij
1 '&εοϋ ό αϊρων την άμαρτίαν τοϋ κόομου. οϋτός 30 Αρ 5>β·9·12
έοτιν ύπερ οϋ εγώ εϊπον όπίοω μου έρχεται άνηρ
δς εμπροοϋ'έν μου γέγονεν, δτι πρώτος μου ήν.
κάγώ ουκ ήδειν αυτόν, άλλ' ίνα φανέρωση τφ 31 26.
Ίοραήλ, δια τοϋτο ήλΰον έγώ έν ϋόατι βαπτίζων.
,ι Καί έμαρτύρηοεν Ίωάνης λέγων δτι τεΰέαμαι 32 Mt 3,ιβ.
τό πνεύμα καταβαϊνον ώς περιοτεράν εξ οϋρανοϋ, lsX0,
και εμεινεν έπ' αύτόν. κάγώ ούκ ηδειν αυτόν, 33 l 3,2.
αλλ1 6 πέμψας με βαπτίζειν έν ϋόατι, εκείνος fe. 3'η'
μοι εϊπεν έφ' δν αν ιδης τό πνεϋμα καταβαϊνον
καί μένον έπ' αύτόν, οϋτός έοτιν ö βαπτίζων έν
πνεύματι άγίφ. κάγώ έώρακα, καί μεμαρτύρηκα 34 Mt 8,17.
δτι οϋτός έοτιν ό υιός τοϋ '&εοϋ.
5 Τη έπαύριον πάλιν είοτήκει ό Ίωάνης και έκ 35
10 των μαθητών αύτοϋ δύο, και έμβλέιμας τφ Ίηοοϋ 36 jl' li^'
περιπατοϋντι λέγει* ϊόε ό άμνός τοϋ ΰεοϋ. καί 37 *ο.
ήκουοαν οι όύο μαϋ'ηταί αύτοϋ λαλοϋντος καί
ήκολούΰηοαν τφ Ίηοοϋ. οτραφείς δε ό Ίηοοϋς καί 38 mc 5,30.
ΰεαοάμενος αύτοϋς άκολουΦοϋντας λέγει αύτοις'
τί ζητείτε; οί δε είπαν αύτφ* ραββεί (δ λέγεται
μεν^ ερ μην ευ ό μενον διδάοκαλε), ποϋ μένεις; 1 λέγει 39
αϋτοις* έρχεοΰε καί όψεοΰε. ηλΰαν οϋν καί
είδαν ποϋ μένει, καί παρ9 αύτφ έμειναν την ήμέ-
ραν έκείνην ώρα ήν ώς δεκάτη. Ήν Ανδρέας 40 Mt 4,1a as.
ό άδελφός Σίμωνος Πέτρου εις έκ των δύο των
άκουοάντων παρά Ίωάνου καί άκολουΰηοάντων
)ΐ αύτφ* εύρίοκει ούτος πρώτον τον άδελφόν τον 41 1 sm 2,10.

34 ο νιος : hri -J ο εκλεκτός f- " electus filius Dei 35 Η
ιοτηκει | HR— ο 37 Τ— και 1° | h οι όνο αντον μαΰ.
38 Τ— όε 1° I Τ ερμηνενομενον 39 W ηλ&ον \ W ειόον
41 Τ πρώτος

29 βλέπει ο Ιωάννης Έαζ 30 νπερ : περι ΛΝζ 33 fin
-f- και πνρι C* 36 fin + ο αιρων την αμαρτιαν τον κοομον C*
38 δ ερμηνενεται 1 39 εκτη Λ

4,25. Ρη 2,2.

232

1,42—2,2. Κατα Ιωανην

Ιδιον Σίμωνα καί λέγει αϋτφ* εύρήκαμεν τον
Μεοοίαν (δ έοτιν μεΰερμηνενόμενον Χριοτός).
μι ΐ6,ΐ8. 42 1 ήγαγεν αυτόν προς τον Ίηοοϋν. έμβλέψας αϋτφ
ό Ίηοοϋς εϊπεν* αν εί Σίμων 6 νιος Ίωάνον, ον
μι 8,22. 43 κληΰήοη Κηφάς (ο έρμηνεύεται Πέτρος). Τη 6
έπαύριον ήϋέληοεν έξελΰεϊν εις την Γαλιλαίαν, 18
και εύρίοκει Φίλιππον. και λέγει αϋτφ ό Ίηοονς*
44 άκολούΰει μοι. ην δε ό Φίλιππος άπο Βηΰοαϊδά,
ΐβ 7 u^es 4δ ^κ τ^ πόλεως Ανδρέου καί Πέτρου, εύρίοκει
' jt2s% Φίλιππος τον Ναθαναήλ και λέγει αϋτφ * δν
Εζ 84,28' εγραψεν Μωνοής έν τφ νόμω και οί προφήται
εύρήκαμεν, Ίηοοϋν νίδν τον Ίωοήφ τον άπο
Ii 7?2ii 46 Ναζαρέτ, καί εϊπεν αϋτφ Ναθαναήλ" έκ Ναζαρέτ
δύναται τι άγαν^όν είναι; λέγει αϋτφ δ Φίλιππος*
Ρβ Gn 26,27· 47 ε°%ου καί ιδε. εϊδεν Ίηοοϋς τον Ναθαναήλ έρχό-
zeph s!i3. μ>ενον ποοζ ο:ύτόν καί λέγει περί αύτοϋ* ιδε άλη·
2ΐ,2. 48 ΰώς Ίοραηλείτης , έν φ δόλος οϋκ εοτιν. λέγει
αϋτφ Ναθαναήλ· πόΰεν με γινώοκεις; άπεκρίΰη
Ίηοοϋς καί εϊπεν αϋτφ* προ τον οε Φίλιππον
2 sm 7,ΐ4. 49 φωνήοαι δντα ϋπδ την ονκην ειδόν οε. άπεκρίΰη
MuMsfiefie! αϋτφ Ναθαναήλ* φαββεί, ον εϊ ό νιος τον ΰεοϋ,
2,ιι. 50 ον βαοιλενς εϊ τον Ίοραήλ. άπεκρίΰη Ίηοοϋς
καί ειπεν αϋτφ* δτι ειπόν οοι δτι εϊδόν οε ύπο·
κάτω της ονκής, πιοτεύεις; μείζω τούτων οψη.
an 28,ΐ2. 51 1 και λέγει αϋτφ* άμήν άμήν λέγω ϋμϊν, δψεοΰε
mc ί,'ιβ'. τον οϋρανδν άνεωγότα καί τονς άγγέλονς τοϋ ΰεοϋ
άναβαίνοντας και καταβαίνοντας έπι τον νίδν
τον άνΰρώπον.

ι,43.45. 2 Καί τη ήμέρα τη τρίτη γάμος έγένετο έν Κανά ι
' ' της Γαλιλαίας, καί ήν ή μήτηρ τοϋ Ίηοοϋ έκει*
2 έκλήΰη δέ καί ό Ίηοοϋς και οί μαν^ητάί αύτοϋ

42 Τ Ιωάννου 43 Η Γαλιλαίαν. και ευρ. Φίλιππον και
46 Τ— και 1° | Τ— ο 47 W ο Ιηα. 2,1 hW Και τη
τρίτη ήμερα

42 (Ιωανον ; Spitta) 51 οψεοΰε : pr απ αρτι Amtg

SECVNDVM IOANNEM. 1,42-2,2,

suum Simonem , et elicit ei : Invenimus Mes-
siam. (quod est interpretatum Christus.) Et 42 Mt ιβ,ιβ.
adduxit eum ad Iesum. Intuitus autem eum Mc 3'1θ'
Iesus, dixit: Tu es Simon filius Iona: tu vo-
caberis Cephas, quod interpretatur Petrus.
\ In crastinum voluit exire in Galilaeam, et in- 43 Mt 8,22.
venit Philippum. Et dielt ei Iesus : Sequere Mc 2'14,
me. Erat autem Philippus a Bethsaida, civi- 44
tale Andreae , et Petri. Invenit Philippus 45 Dt ιβ,ιβ.
Nathanael, et dicit ei: Quern seripsit Moyses jr23,n:. 53'2'
in lege, et Prophetae, invenimus Iesum filium Ez 34'23·
Ioseph a Nazareth. Et dixit ei Nathanael: 467,41.52.
A Nazareth potest aliquid boni esse? Dicit
ei Philippus: Veni, et vide. Vidit Iesus Natha- 47 Ps 32,2; 73,1.
nael venientem ad se, et dicit de eo: Ecce Gg2^7;
vere Israelita, in quo dolus non est. Dicit 48 21,2.
ei Nathanael : Unde me nosti ? Respondit
Iesus , et dixit ei : Priusquam te Philippus
vocaret , cum esses sub flcu , vidi te. Re- 49 2 sm 7,14,
spondit ei Nathanael, et ait: Rabbi, tu es Mtu 33 2ie'ie.
Filius Dei, tu es Rex Israel. Respondit Iesus, 50
et dixit ei: Quia dixi tibi.: Vidi te sub ficu,
credis: maius his videbis. Et dicit ei : Amen, 51 an 23,12.
amen dico vobis, videbitis caelum apertum, Mci'is.
et Angelos Dei ascendentes, et descendentes
supra Filium hominis.

Et die tertia nuptiae factae sunt in 2 1,43.45.
Cana Galilaeae : et erat mater Iesu ibi. 21 '2·
Vocatus est autem et Iesus, et discipuli eius 2

42 £ Ioanna $lit iohanna
50 credis?
2,2 tertio

23; i

2,3-15.

SECVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ.

3 ad nuptias. Et deficiente vino, dicit mater
19,26. Mt 12,48. 4 Iesu ad eum: Vinum non habent. Et dicit ei
mc i,24. Jesus: Quid mihi, et tibi est mulier? nondum
5 venit hora mea. Dicit mater eius ministris:
mc 7,3.4. 6 Quodcumque dixerit vobis , facite. Erant
autem ibi lapideae hydriae sex positae se-
cundum purificationem Iudaeorum , capientes

7 singulae metretas binas vel ternas. Dicit eis
lesus: Implete hydrias aqua. Et impleverunt

8 eas usque ad summura. Et dicit eis lesus:
Haurite nunc, et ferte architriclino. Et tule-

9 runt. Ut autem gustavit architriclinus aquam
vinum factam, et non sciebat unde esset, mi-
nistri autem sciebant , qui hauserant aquam :

10 vocat sponsum architriclinus , 1 et dicit ei :
Omnis homo primum bonum vinum ponit: et
cum inebriati fuerint, tunc id, quod deterius
est: Tu autem servasti bonum vinum usque
i,ii; ii,4o. 11 adhuc. Hoc fecit initium signorum lesus in
Cana Galilaeae: et manifestavit gloriam suam,
et crediclerunt in eum discipuli eius.

7,3. Mt 4,i3. 12 Post hoc descendit Gapharnaum ipse , et
mater eius, et fratres eius, et discipuli eius:
et ibi manserunt non multis cliebus.
e,4; 11,55. 13 Et prope erat Pascha Iudaeorum, et
14-16: 14 ascendit lesus Ierosolymam: et invenit in

"Vi t 2 1 1 9 1 3

Mc 11,15-17! templo vendentes boves, et oves, et colum-
L n,'4n'46' 15 bas , et numularios sedentes. Et cum fe-
cisset quasi ilagellum de funiculis , omnes
eiecit de templo, oves quoque, et boves, et

10 — autem

12 § Post haec

13 hierosolyma iesus

234

Kara Ιωανην 2,3— 1 5.

είς τον γάμον. και ύοτερήοαντος οϊνον λέγει ή 3

μήτηρ τον Ίηοοϋ προς αύτόν οϊνον ούκ έχουοιν. ιβ^β. Mt ΐ2,*β ;

Χκαί λέγει αυτή ο Ίηοοϋς * τί έμοι καί οοί, γύναι; 4 ^fl^I'18'

οϋπω ήκει ή ώρα μον. λέγει ή μήτηρ αύτοϋ 5 <*η 41,55.

τοις όιακόνοις· δ τι αν λέγχι ύμϊν, ποιήοατε. ήοαν 6 mc 7,8.4.

δε εκεί λίϋτναι ύδρίαι εξ κατά τον καΰαριομόν

των Ιουδαίων κείμεναι, χωροϋααι άνά μετρητάς

δύο ή τρεις, λέγει αύτοις ό Ίηοοϋς* γεμίοατε 7 Mt 9,ΐ5 ; 2β,29.

τάς ύδρίας ύδατος, καί έγέμιοαν αύτάς έως άνω.

ικαί λέγει αϋτοϊς% άντλήοατε νυν και φέρετε τφ 8

άρχιτρικλίνω. οι δε ήνεγκαν. 1 ως δε έγεύοατο ό 9

άρχιτρίκλινος το ύδωρ οϊνον γεγενημένον, καί ούκ

χΐδει πόΰεν έοτίν, οι δε διάκονοι ηδειοαν οί ήντλη-

κότες το ύδωρ, φωνει τον νυμφίον ό άρχιτρί'

κλινος 1 και λέγει αύτφ· πάς άνϋ-ρωπος πρώτον 10

τον καλόν οϊνον τίΦηοιν, καί δταν με$υο$ώοιν

τον έλάοοω* ου τετήρηκας τον καλόν οϊνον εως

άρτι. Ταύτην έποίηοεν άρχήν των οημείων ό 11 i.u.so; 11,40.

Ίηοοϋς έν Κανά της Γαλιλαίας και έφανέρωοεν 12,37 ; 2o,s'o 8.

την δόξαν αύτοϋ, καί έπίοτευοαν είς αύτόν οί

μα$ηται αύτοϋ.

Μετά τοϋτο κατέβη είς Καφαρναούμ αύτός 12
καί ή μήτηρ αύτοϋ καί οί άδελφοί και οί μαΰηταί 7,s. Mt 4,1s.
αύτοϋ, και εκεί έμειναν ού πολλάς ήμέρας.

Και έγγύς ην τό πάοχα των Ιουδαίων, καί 13β,45 π,55.
άνέβη είς Ίεροοόλυμα ό Ίηοοϋς. και εϋρεν έν 14 Mt *Tif is
τφ ίερφ τους πωλοϋντας βόας και πρόβατα καί mc n'15-17.

λ \ ι * ο / ^-«1» 19,45.46.

περιοτερας και τους κερματιοτας καυχημένους, και 15
ποιήοας φραγέλλιον έκ οχοινίων πάντας έξέβαλεν
έκ του ίεροϋ, τά τε πρόβατα καί τους βόας, και

3 νστερ. olvov : -| hr |- Τ οινον ουκ ειχον οτι αυνετελεα'&η
ο οίνος τον γάμου · είτα | Τ οίνος ουκ εοτιν 4 Τ— και 1°
10 μεΰ. : W+ τοτε 12 W nov. sect, non inc. | αδελφ. : T-f
αυτον

4 (οοι; γ., ονπω) \ (fin;) 12 εμεινεν Λα
234

2,1 e—3,4 ♦ Κατα Ιωανην

των κολλνβίοτών έξέχεεν τά κέρματα καϊ τάς
zach Η,2ΐ. 16 τράπεζας άνέτρεψεν, και τοις τάς περιοτεράς
/ ' πωλοϋοιν εϊπεν άρατε ταϋτα έντεϋΰεν, μη ποιείτε
ρβ βθ,ιο. 17 τον οίκον του πατρός μου οίκον έμπορίον. έμνψ 22,

σϋησαν οι μαΰηταϊ αύτοϋ δτι γεγραμμένον εστίν
Mt 2ΐ,28. 18 δ ζήλος τον οίκον σον χαταφάγεταί με. άπεκρί- 23,
8,2' ϋησαν οϋν οί Ιουδαίοι και είπαν αύτφ* τί οημεϊον
Mt ΐ2,β; 2β,βΐ ; 19 δεικνύεις ήμιν, δτι ταύτα ποιείς; άπεκρίΰη Ίηαοϋς 24,
87,40' και εϊπεν αύτοις* λύοατε τον ναόν τούτον, και
20 έν τριαίν ήμέραις έγερώ αυτόν» είπαν οϋν οί
Ιουδαίοι* τεσσεράκοντα και εξ ετεσιν οικοδόμηση
ό ναός ούτος, και ου έν τριοίν ήμέραις έγερεις
ι κ β,ΐ9. 21 αύτόν; έκεϊνος δε ελεγεν περί του ναού του σώ~
ΐ2,ιβ; Η,2β.22 ματος αύτοϋ. ότε οϋν ήγέρφη έκ νεκρών, έμνή·
σϋησαν οί μαΰηταϊ αύτοϋ δτι τοϋτο ελεγεν, και
έπίοτευοαν τη γραφή καϊ τφ λόγω δν εϊπεν ο Ίηοοϋς.
7,3ΐ; 8,30; 23 Ώς δε ην έν τοις Ίεροοολύμοις έν τφ πάσχα9
' 12,11.42! έν τη έορτη, πολλοί έπίοτευοαν εις το όνομα
αύτοϋ, ΰεωροϋντες αύτοϋ τά σημεία ä έποίει·
24 αύτός δε Ίησοϋς ούκ έπίστευεν αύτόν αύτοις διά
mc 2,8. 25 τό αύτόν γινώσκειν πάντας, και δτι ού χρείαν
ειχεν Ινα τις μαρτυρήση περί τοϋ άνθρωπου*
αύτός γάρ έγίνωσκεν τί ήν έν τφ άνΰρώπω.
7,60; 19,89. 3 Ήν δε άνθρωπος έκ των Φαρισαίων , Νικόδημος 3 ]
Mt 22,ιβ. 2 όνομα αύτφ, άρχων των Ιουδαίων ούτος ήλΰεν
ct ' ' προς αύτόν νυκτός και εϊπεν αύτφ* ραββεί, οι-
9,88. δαμεν δτι άπό $εοϋ έλήλυΰας διδάσκαλος* ούδεις
γάρ δύναται ταϋτα τά σημεία ποιειν ä συ ποιείς,
ϊ*ΐ782ΐ' 3 ^ν Ι*ή $ δ &εός μετ' αύτοϋ. άπεκρίΰη Ίησοϋς
ι ρ l^a! και εϊπεν αύτφ · άμήν άμήν λέγω σοι, έάν μή τις
° ' 8' γέννηση άνωθεν, ού δύναται ίδευν την βασιλείαν
4 τοϋ $εοϋ. λέγει προς αύτόν ό Νικόδημος* πώς

15 Τ το κέρμα | hRT ανεοτρεψεν 17 W εατιν γεγρ.
19 Η [εν] 24 αντον : RT αντον W εαυτόν 3,4 Η [ο]

17 χατεφαγε 69ζ

235

SEGVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ. 2,16-3,4.

numulariorum effudit aes, et mensas sub-

vertit. Et his, qui colunibas vendebant, dixit: 16 l 2,49.

Auferte ista hinc, et nolite i'acere domum

-patris mei, domum negotiationis. Recordati 17 ps ey,iu.
sunt vero discipuli eius quia scriptum est:

243 Zelus domus tuae comedit me. Responderunt 18 Mt 21,23.
ergo Iudaei , et dixerunt ei : Quod signum

^ostendis nobis quia haec facis? Respondit 19 Mt 26,61 ; 27,40.
lesus , et dixit eis : Solvite templum hoc , et
in tribus diebus excitabo itlud. Dixerunt ergo 20
Iudaei: Quadraginta et sex annis aedificatum
est templum hoc, et tu in tribus diebus ex-
citabis illud? Ille autem dicebat de templo 21 1 κ 6,19.
corporis sui. Gum ergo resurrexisset a mor- 22 12,16; 14,26.
tuis, recordati sunt discipuli eius, quia hoc
dicebat, et crediderunt scrip turae, et sermoni,
quern dixit lesus.

Gum autem esset Ierosolymis in pasclia 23
in die festo, multi crediderunt in nomine eius,
videntes signa eius, quae faciebat. Ipse autem 24
lesus non credebat semetipsum eis, eo quod
ipse nosset omnes, et quia opus ei non erat 25 mc 2,8.
ut quis testimonium perhiberet cle homine:
ipse enim sciebat quid esset in homine.

Erat autem homo ex Pharisaeis, Nicode- 3 7>5°; 19>39·
mus nomine, princeps Iudaeorum. Hie venit 2 Mt 22,16.
ad Iesum nocte , et dixit ei : Rabbi , scimus c ' '
quia a Deo venisti magister, nemo enim
potest haec signa facere, quae tu facis,
nisi fuerit Deus cum eo. Respondit lesus, et 3 Mt 18,3.
dixit ei: Amen, amen dico tibi, nisi quis re- 1 ρ 1,23.
natus fuerit denuo, non potest videre regnum Jcl>173-
Dei. Dicit ad eum Nicodemus : Quomodo 4

16 — et 2° 17 > vero sunt 20 — in
3,2 ad eum 3 natus

235

3,5—17.

SECVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ.

potest homo nasci, cum sit senex? numquid
potest in ventrem matris suae iterato introire,
ez 36,25-27. 5 et renasci ? Respondit Iesus : Amen , amen
; 5'26* 11 3,5' dico tibi, nisi quis renatus fuerit ex aqua, et
Spiritu sancto, non potest introire in regnum
1,13. Gn 5,3. 6 Dei. Quod natum est ex came, caro est: et
ps si,?, y qU0(j natum est ex spiritu, spiritus est. Non
mireris quia dixi tibi: oportet vos nasci de-
mc 4,4i. 8 nuo. Spiritus ubi vult spirat : et vocem eius
Ecci 11,5. aucijS) ged nescis unde veniat, aut quo vadat :
l 1,34. 9 sic est omnis, qui natus est ex spiritu. Re-
spondit Nicodemus , et dixit ei : Quomodo
10 possunt haec fieri? Respondit Iesus, et dixit
ei: Tu es magister in Israel, et haec ignoras?
7,i6; 8,26.28; 11 Amen, amen dico tibi, quia quod scimus loqui-
mur, et quod vidimus testamur, et testimo-
l 22,67. 12 nium nostrum non accipitis. Si terrena dixi
vobis, et non creditis: quomodo, si dixero
Piv 30,4. 13 vobis caelestia , credetis ? Et nemo ascendit
6,β2. ε 4,9. *n cae}um ? njsj qUj descendit de caelo , Fi-

Nu 21,8.9. 14 lius hominis, qui est in caelo. Et sicut
]\ioyses exaltavit serpentem in deserto; ita
15 exaltari oportet Filium hominis: ut omnis,
qui credit in ipsum, non pereat, sed habeat
u 5,8; 8,32. 16 vit am aeternam. Sic enim Deus dilexit
1 J 4'9, mundum , ut Filium suum unigenitum
daret: ut omnis, qui credit in eum, non
5,22; 12,47. 17 pereat , sed habeat vitam aeternam. Non

4 > senex sit | nasci

5 — sancto

8 non scis | aut ] et

15 in ipso

16 > dilexit deus

236

Kara Ιωανην 3,5— 17.

δύναται άνϋρωπος γεννηϋ'ήναι γέρων ών; μη δύ-
ναται εις την κοιλίαν της μητρός αυτού δεύτερον
είοελϋ'είν καί γεννηϋήναι; 1 άπεκρίΰη Ίηοούς' άμην 5 εζ 36,25-27.
άμην λέγω οοι, έάν μη τις γέννηση έξ ύδατος
και πνεύματος, ού δύναται είοελβεϊν εις την
βαοιλείαν του ΰεον. το γεγεννημένον εκ της 6 ι, is. Gn 5,s.
οαρκός οάρξ έοτιν, και το γεγεννημένον έκ του 8 ' '
πνεύματος πνεύμα έοτιν» μη ΰαυμάοης δτι εϊπόν 7
οοΐ' δει ύμάς γεννηϋ'ήναι άνωϋεν. το πνεύμα 8 mc 4,4ΐ.
δπου #e/Ut πνει, και την φωνην αυτού άκούεις, Ecci 11,5.
άλλ' ούκ οϊδας πόϋεν έρχεται και που ύπάγεί' Sir 1Θ'1Θ'
ούτως έοτιν πας ό γεγεννημένος έκ του πνεύματος,
άπεκρίΰη Νικόδημος και εϊπεν αύτφ· πώς δύναται 9 l 1,34.
ταύτα γενέοϋαι; άπεκρίΰη Ίηοούς και ειπεν αύτφ* 10
ού ει ό διδάοκαλος του Ίοραηλ και ταύτα ού
γινώοκεις; άμην άμην λέγω οοι δτι δ οϊδαμεν 11 32.

\ 0 ~ . Τ £ / ~ * % 7,16; 8,26.28;

λαλουμεν και ο εωρακαμεν μαρτυρουμεν, και την 12,49.
μαρτυρίαν ήμών ού λαμβάνετε, ει τα έπίγεια 12 l 22,67.
εϊπον ύμιν καί ού πιοτεύετε, πώς έάν εϊπω ύμιν prv 30,4.
τα έπουράνια πιοτεύοετε; καί ούδεις άναβέβηκεν 13 ^628°Ε4,9.
εις τον ούρανδν ει μη ό έκ του ουρανού καταβάς, gap°ig 16
ό υιός του άν&ρώπου. Καί καΦώς Μωϋοής 14 Nu 21,8.9.
ϋψωοεν τον δφιν έν τη έρήμω , ούτως ύψω- 2 κ'μι.
ϋήναι δει τον υίόν του άνϋρώπου, ινα πας ό 15 12'32·33·
πιοτεύων έν αύτφ έχη ζωην αίώνιον. ούτως 16 ι,ιβ.
γάρ ήγάπηοεν ό ϋεός τον κόομον, ώοτε τον υίόν fj^,8'82,
τον μονογενή έδωκεν, ινα πας δ πιοτεύων εις
αύτόν μη άπόληται άλλ' έχη ζωην αίώνιον. ού 17 6,22; is,47.

5 Η [ο] Ιηαονς | hr αναγέννηση \ ειοελθ. ενς : hr
ιόειν I του θεού : hrT των ουρανών 6 οαρξ εοτιν :

hr-f- οτι εκ της οαρκος εγεννηθη | πνεύμα εοτιν : hri+
οτι εκ του πνεύματος εοτιν * -j- quia Deus spiritus est, et
ex Deo natus est 8 εκ : hr-j — ( του ύδατος και \- 13 άν-
θρωπου : Η hr \- RT -f- ο ων εν τω ουρανω 16 υιον : R-f- ι,ιβ.
αυτού | Η αλλα

4 γεννηθηναι 1° : άνωθεν Μ δ Ιησούς : -f- και ειπεν
αυτω Κα 15 εν αυτω : επ αυτω Ζ επ αυτόν Λ εις

αυτόν Ηα -\- μη αποληται αλλ Amcf
236

3,18—29. Κανα Ιωανην

L ΐ9,ιο. γαρ άπεστειλεν ö ΰεος τον νιον εις τον κόομον

Act 17,81. « , , , ,,,, β *~ £ j

ιν α κρινη τον κοσμον, αλλ ινα σωνη ο κόσμος
8β. ι,ΐ8; 5,24. 18 (V αύτοϋ. ό πιστεύων εις αύτόν ού κρίνεται* ό
μη πιστεύων ηδη κέκριται, ότι μή πεπίοτενκεν
ι,δ.9-ιι ; 19 είς το όνομα τον μονογενούς νίοϋ τον θεοϋ. αντη
δε έστιν ή κρίοις, οτι το φως έλήλνθεν είς τον
κόομον και ήγάπηοαν οί άνθρωποι μάλλον το
σκότος ή το φως* ην γαρ αύτών πονηρά τα εργα.
ε 5,18. 20 πάς γαρ ό φαϋλα πράσσων μισεί το φως και
ούκ έρχεται προς το φως, ινα μη έλεγχθη τά
21 εργα αύτοϋ· ό δε ποιών τήο> άλήθειαν έρχεται
προς το φως, ινα φανέρωση αύτοϋ τά εργα οτι
έν θεφ έστιν είργασμένα.

2,ΐ2; 4,1.2; 22 Μετά ταϋτα ήλθεν ό Ίησοϋς και οι μαθηταιΧ
' ' ' ιΊ,64; αύτοϋ είς την Ίονδαίαν γήν, και έκει όιέτριβεν
Mt 4,ΐ2. 23 μετ' αύτών και έβάπτιζεν. ην δε και Ίωάνης 2ζ
βαπτίζων έν Αίνων έγγνς τον Σαλείμ, οτι ύδατα
πολλά ην έκει, κάί παρεγίνοντο και έβαπτίζοντο%
Mt ΐ4,8. 24 οϋπω γάρ ην βεβλημένος είς την φνλακην Ίωάνης. 2e
25 Έγένετο οϋν ζήτησις έκ των μαθητών Ίωάνον 4
1,26-84. 26 μετά Ίονδαίον περί καθαρισμού, και ηλθον προς
' ' τον Ίωάνην και είπαν αύτφ' ραββεί, ος ήν μετά
σοϋ πέραν τοϋ Ίορδάνον, φ σν μεμαρτύρηκας, ιδε
ούτος βαπτίζει και πάντες έρχονται προς αύτόν.
η 6,4.°jc 1)17! 27 άπεκρίθη Ίωάνης κάί εϊπεν ού δύναται άν-
ρβ βΙΛ,δ'ΐ! θρωπος λαμβάνειν ούδεν έάν μη $ δεδομένον
ι,2ο.28.27. 28 αύτφ έκ τοϋ ούρανοϋ. αύτοι ύμεις μοι μαρτν· 28
Mt 11,10! ρεϊτε δτι ειπον ούκ ειμί έγώ ό Χριστός, άλλ*
Mt 9,ΐδ ; 22,2. 29 δτι άπεσταλμένος ειμί έμπροσθεν έκείνον. ό 29
' ' ' εχων την νύμφην ννμφίος έστίν δ δε φίλος τοϋ
ννμφίον, δ έστηκώς και άκούων αύτοϋ, χαρ%

28 Η [ο] Ιωανης 25 h Ιουδαίων 26 Η ηλ&αν | RT
ειπον 28 ειπον : Η+ [εγω]

20 fin -f ort πονηρά εστίν JLa 27 αντω : + ανωϋεν 18α
237

SECVNÜVM IÜANNEM.

3,18-29.

enim misit Deus Filium suum in mundurn, ut l 19,10.
iudicet mundum, sed ut salvetur mundus per Act 17,s1,
ipsum. Qui credit in eum, non iudicatur: qui 18 ββ. 5,24.
au tem non credit, iam iudicatus est: quia
non credit in nomine unigeniti Filii Dei. Hoc 19 1,5.9-11 ;
est autem iudicium: quia lux venit in mun-
dum, et dilexerunt homines magis tenebras,
quam lucem: erant enim eorum mala opera.
Omnis enim, qui male agit, odit lucem, et non 20 ε 5,i3.
venit ad lucem, ut non arguantur opera eius:
qui autem facit veritatem, venit ad lucem, ut 21
manifestentur opera eius, quia in Deo sunt facta.

Post haec venit Iesus, et discipuli eius 222,12; 4,1.2;

in terram Iudaeam: et illic demorabatur cum
~ eis , et baptizabat. Erat autem et Ioannes 23 Mt 4,12.

baptizans in Aennon, iuxta Salim: quia aquae

multae erant illic, et veniebant, et baptiza-
7 bantur. Nonclum enim missus fuerat Ioannes 24 Mt 14,3.

in carcerem.

II Facta est autem quaestio ex discipulis 25 1,26-34.
Ioannis cum Iudaeis de Purificatione. Et vene- 26
runt ad Ioannem, et dixerunt ei: Rabbi, qui
erat tecum trans Iordanem, cui tu testimo-
nium perhibuisti, ecce hie baptizat, et omnes
veniunt ad eum. Respondit Ioannes, et dixit: 27 η 5,4.
Non potest homo accipere quidquam, nisi 1 κ 4,7'

7 fuerit ei datum de caelo. Ipsi vos mihi testi- 28 1,20.23.27.
monium perhibetis , quod dixerim : Non sum Mt 11,'w.
ego Christus: sed quia missus sum ante ilium.

^Qui habet sponsam, sponsus est: amicus 29 Mt 9,15; 22,2.
autem sponsi, qui stat, et audit eum, gaudio

18 credit 3° J credidit 20 mala 21 > eius opera
22 > iudaeam terram 28 aenon | adveniebant
24 > in care. ion. 20 aut. ] ergo 26 iordanen
37 > ei fuerit 28 > ego non sum

337

3,30—4,9. SEGVNDVM IOANNEM.

gaudet propter vocem sponsi. Hoc ergo
2 siu 3,1. 30 gaudium meum impletum est. Ilium oportet
8,23. 31 crescere, me autem minui. Qui desursum
venit, super omnes est. Qui est de terra, de
terra est, et de terra loquitur. Qui de caelo
11.32 venit, super omnes est. Et quod vidit, et
audivit , hoc testatur : et testimonium eius
33 nemo accipit. Qui accepit eius testimonium,
1,33.34. 34 signavit quia Deus verax est. Quern enim
misit Deus, verba Dei loquitur: non enim ad
•jtt-ii$?;35 mensraram dat Deus spiritum. Pater diligitj
is. l 3,7. 36 Filium: et omnia dedit in manu eius. Qui^
ι J 5,12. creciit in Filium , habet vitam aeternam : qui
autem incredulus est Filio, non videbit vitam,
sed ira Dei manet super eum.
3,22.2β. 4 Ut ergo cognovit Iesus quia audierunt
Pharisaei quod Iesus plures discipulos facit,
ι κ i,i7. 2 et baptizat, quam Ioannes 1 (quamquam Iesus
3 non baptizaret , sed discipuli eius) 1 reliquit j
l 9,52. 4 ludaeam, et abiit iterum in Galilaeam. oporte- ^
Gn 48,22. 5 bat autem eum transire per Samariam. Venit
jos 24,32. -n cjvjtatem Samariae, quae dicitur Sichar :

iuxta praedium, quod dedit Iacob Ioseph filio
13,25. 6 suo. 1 Erat autem ibi fons Iacob. Iesus ergo
fatigatus ex itinere, sedebat sic supra fontem.

7 Hora erat quasi sexta. 1 Venit mulier de Sa-
maria haurire aquam. Dicit ei Iesus : Da

8 mihi bibere. (Discipuli enim eius abierant
l 9,53. 9 in civitatem ut cibos emerent.) Dicit ergo ei

31 supra bis

33 & qui autem | accipit

4, ι quod ] quia

4 § per mediam

6 super I § hora autem

236

Κανα Ιωανην 3,30—4,9.

χαίρει δια τήν φωνήν τον ννμφίον. αντη οϋν
ή χαρά ή έμή πεπλήρωται. εκείνον δει αύζάνειν, 30 2 &m
έμε δε έλαττονοΰαι. Ό άνωθεν ερχόμενος 31 8,23.
επάνω πάντων έοτίν* 6 ων έκ της γης έκ της
γης έοτιν και έκ της γης λαλεί, ό εκ τον ούρανον
ερχόμενος επάνω πάντων έοτίν ο έώρακεν και 32 ιι. 8,26.28.
ήκονοεν, τοντο μαρτνρεϊ, και την μαρτνρίαν αύτον 1,11,12'
ούδείς λαμβάνει, ό λαβών αύτον την μαρτνρίαν 33 1 J νο.
έοφράγιοεν δτι ό Φεός άλη$ής έοτιν. ον γαρ 34 1,33.34.
άπέοτειλεν ό ΰεός τα ρήματα τον ϋ>εον λαλεί*

5 20 · 10 17 *

ον γαρ έκ μέτρον δίδωοιν το πνεύμα, ό πατήρ 35 ' i3,s;i7,2'.23.
άγαπη* τον νίόν, και πάντα δέδωκεν έν τη χειρι μ24ιι,27.
αντοϋ. ό πιοτεύων εις τον νίόν εχει ζωήν αίώνιον* 36 ΐδ.ιβ. l 3,7.
ιό όέ άπειρων τφ νίφ ούκ όψεται ζωήν, άλλ' ή ίΛ,β'.12,
οργή τον ΰεοϋ μένει έπ' αύτόν.

Ώς οϋν εγνω ό κύριος δτι ήκονοαν οί Φαρι- 4 3,22.26.
οαϊοι ότι Ίηοονς πλείονας μάνητας ποιεί και
βαπτίζει ή Ίωάνης, — καίτοιγε Ίηοονς αύτός 2 ι κ ι,ιτ.
ονκ έβάπτιζεν άλλ' οί μαΰηταϊ αύτον, — άφήκεν 3
τήν Ίονδαίαν και άπήλϋ'εν πάλιν εις τήν Γαλι-
λαίαν. "Εδει δε αύτόν διέρχεοΰαι δια της Σα- 4 l 9,52.
μαρίας. έρχεται οϋν είς πόλιν της Σαμαρίας 5 βη 48,22.
λεγομένην Σνχάρ, πληοίον τον χωρίον δ έδωκεν Jos 24'32,
Ιακώβ Ίωοήφ τφ νίφ αύτον* ην δε έκει πηγή 6 ΐ3,25.
τον Ιακώβ, ό οϋν Ίηοονς κεκοπιακώς έκ της Μο 4'38,
όδοιπορίας έκαΰέζετο όντως έπι τη πηγή* ώρα
w ώς έκτη. έρχεται γννή έκ της Σαμαρίας 7
άντλήοαι νδωρ. λέγει αύτη ό Ίηοονς* δός μοι
πειν. οί γαρ μαΦηται αύτον άπεληλύΰειοαν είς 8 mc 6,37.
τήν πόλιν, Ινα τροφάς άγοράαωοιν. λέγει οϋν αύτφ 9 l 9,53.

31 hT— επάνω π. εοτιν · 2° 32 hT— , τοντο 36 Τ— δε
4,2 h8 f Ως . . . Ιωανης f | χνριος : Τ Ιηοονς | Η [ή]
3 W— πάλιν δ Ιωαηφ : [H]W pr τω 9 Τ— ονν

34 διδωοιν : -\- ο '&εος ΑΌζ \ — το πνενμα -Β* syr8
36 μενεϊ Μα 4,2 — Ιηο. Λα 3 Ιονδαιαν : -f γην 7 τις γννη Ν
238

4,io~~22. Κανα Ιωανην

ή γννή ή Σαμαρεϊτις· πώς ον Ιουδαίος ων παρ*
έμοϋ πειν αίτεϊς γυναικός Σαμαρείτιδος ούοης;
7,38.8». ίο [ού γαρ οννχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις.] 1 άπ·

A.ctl0,45; 11,17. > α »r ~ * 7 j> ~ * w s * s ^

η β,4. εκρινη Ιηοονς και ειπεν αύτη* ει ηοεις την οωρεαν
του ΰεον, και τις έατιν ο λέγων οοι* δός μοι
πειν, ον αν ητηοας αύτόν και εδωκεν αν οοι
11 ύδωρ ζών. λέγει αύτφ* κύριε, ούτε άντλημα
έχεις και το φρέαρ έοτϊν βαΰύ* πόΰεν οϋν έχεις
„ 8'6Ü* 12 τό νδωρ το ζών; μή ον μείζων εϊ τον πατρός

Mt 12,41.42. «■ · ■ .τ , Λ « ■ » t e - ι > ^ , ι

ημών Ιακώβ, ος εοωκεν ημιν το φρεαρ, και αντος
έξ αύτον επιεν και οι νίοϊ αύτον και τα ΰρέμ-
β·Μ· 13 ματα αύτον; άπεκρίΰη Ίηοοϋς και εϊπεν αύτη*
πας ό πίνων έκ τον ύδατος τούτον διψήοει πάλιν

7 87-898δί14 ^' ®ν π^ ^κ το^ ύδατος οϋ έγώ δώοω αντφ,
ού μή διψήοει εις τον αιώνα, άλλα τό ύδωρ δ
δώοω αύτφ γενήοεται έν αύτφ πηγή ύδατος άλλο·
β,34. 15 μένον εις ζωήν αίώνιον. λέγει προς αύτόν ή
γννή* κύριε, δός μοι τοντο τό ύδωρ, Ινα μή διιρώ

16 μηδε διέρχωμαι ένΰάδε άντλειν. λέγει αύτη*
ύπαγε φώνηοον τον άνδρα οον και έλΰε ένΰάδε.

17 άπεκρίΰη ή γννή και εϊπεν ούκ έχω άνδρα,
λέγει αύτη ö Ίηοονς* καλώς είπες ότι άνδρα ούκ

18 εχω' πέντε γαρ άνδρας έοχες, και ννν όν έχεις
ι κ 14,24.26. 19 ούκ εοτιν οον άνήρ ■ τοντο άληΰες ειρηκας. λέγει

L 7',89! αύτφ ή γννή* κύριε, ΰεωρώ ότι προφήτης εϊ ού.
Dt ΐ2,5. 20 οι πατέρες ήμών έν τφ όρει τούτω προοεκύνηοαν ·
και ύμεϊς λέγετε ότι έν Ίεροοολύμοις έοτϊν ό
mc 14,58. 21 τόπος δπον προοκννειν δει. λέγει αύτη ό Ίηοονς*
πίοτενέ μοι, γύναι, ότι έρχεται ώρα ότε ούτε έν
τφ όρει τούτω ούτε έν Ίεροοολύμοις προοκννή·
2Rg ",29-4ΐ. 22 οετε τφ πατρί. ύμεις προοκννείτε ο ούκ οιδατε,

9 Τ Σαμαριτις et -ριτιδος \ [ου . . . Σαμαρ.] : RW-T
11 αυτω : hRT-{- η γυνη | Τ— ουν 14 ο : Τ+ εγω

16 Η οον τον άνδρα 17 ειπεν : HR-f- [αντω] | W ειπας \
ουκ εχω ανό. : Τ άνδρα ουκ εχω

11 ουδέ 14 ο δε πίνων ν*Ζ> 20 — ο τόπος Η
289

SECVNDVM IOANNEM. 4,10-22.

mulier ilia Samaritana: Quomodo tu Iudaeus
cum sis, bibere a me poscis, quae sum mulier
Samaritana? non enim coutuntur Iudaei Sa-
maritanis. Respondit Iesus, et dixit ei: Si 10 7,88.39.
scires donum Dei, et quis est, qui dicit tibi:
Da mihi bibere: tu forsitan petisses ab eo,
et dedisset tibi aquam vivam. Dicit ei mulier: 11
Domine, neque in quo haurias habes, et pu-
teus altus est: unde ergo habes aquam vi-
vam ? Numquid tu maior es patre nostro 1 2 8,53.
Iacob, qui dedit nobis puteum, et ipse ex eo
bibit, et iilii eius, et pecora eius? Respondit 13 β,ββ.
Iesus, et dixit ei: Omnis, qui bibit ex aqua
hac, sitiet iterum: qui autem biberit ex aqua, 14 6,27.35-,
quam ego dabo ei, non sitiet in aeternum:
sed aqua, quam ego dabo ei, fiet in eo fons
aquae salientis in vitam aeternam. Dicit ad 15
eum mulier: Domine, da mihi hanc aquam,
ut non sitiam: neque veniam hue haurire.
Dicit ei Iesus: Vade, voca virum tuum, et 16
veni hue. Respondit mulier, et dixit: Non 17
habeo virum. Dicit ei Iesus: Bene dixisti,
quia non habeo virum: quinque enim viros 18
habuisti, et nunc, quem habes, non est tuus
vir: hoc vere dixisti. Dicit ei mulier: Do- 19 9 S/lt,»'
mine , video quia Propheta es tu. Patres 20 Dt 12,5.
nostri in monte hoc adoraverunt , et vos Ps 122'
dicitis, quia Ierosolymis est locus, ubi
adorare oportet. Dicit ei Iesus : Mulier 21 mc i4,se.
crede mihi, quia venit hora, quando neque
in monte hoc, neque in Ierosolymis adora-
bitis Patrem. Vos adoratis quod nescitis : 22 2 ng 17,29-41.

Is 2,3.

14 (<& inc. v. sed aqua)
18 nunc ] $ hunc
20 in hierosol.

239

4,23-37. SECVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ.

nos adoramus quod scimus, quia salus ex
5,2π. 23 ludaeis est. Sed venit bora , et nunc est,
E 2'18' quando veri adoratores adorabunt Patrem in
spiritu et veritate. Nam et Pater tales quaerit,
r 12,1. 24 qui adorent eum. Spiritus est Deus: et eos,
2 K 3'17, qui adorant eum, in spiritu et veritate oportet
i,4i.25 adorare. Dicit ei mulier: Scio quia Messias
venit, (qui dicitur Christus.) cum ergo venerit
9,37; ιο,25.26 ίΐΐβ. nobis annunciabit omnia. Dicit ei Iesus:

27 Ego sum, qui loquor tecum. Et continuo
venerunt discipuli eius: et mirabantur quia
cum muliere loquebatur. Nemo tarnen dixit:
Quid quaeris , aut quid loqueris cum ea ?

28 Reliquit ergo hydriam suam mulier, et abiit
39. 29 in civitatem, et dicit illis hominibus : 1 Venite,

et videte hominem, qui dixit mihi omnia
quaecumque feci: numquid ipse est Christus?

30 Exierunt ergo de civitate , et veniebant ad

31 eum. Interea rogabant eum discipuli, di-
34. 32 centes : Rabbi, manduca. Ille autem dicit eis :

Ego cibum habeo manducare, quern vos nesci-
33 tis. Dicebant ergo discipuli ad invicem: Num-
i7,4. 34 quid aliquis attulit ei manducare ? Dicit eis
Iesus: Meus cibus est ut faciam voluntatem
eius, qui misit me, ut perficiam opus eius.
Mt 9,37. 35 Nonne vos dicitis, quod adhuc quattuor menses
L 10'2* sunt, et messis venit? Ecce dico vobis: Le-
vate oculos vestros, et videte regiones, quia
36 albae sunt iam ad messem. Et qui metit,
mercedem accipit, et congregat fructum in
vitam aeternam: ut, et qui seminat, simul
Mch e,i6. 37 gaudeat, et qui metit. In hoc enim est verbum

25 venerit, ille nobis

29 — et 30 — ergo

32 dixit I η on seitis

Κατά Ιωανην 4,28—37.

ήμεϊς προσκυνούμεν δ οϊόαμεν, ότι η σωτηρία έκ
των Ιουδαίων έστίν άλλα έρχεται ώρα καί νυν 23 6,25.
έστιν, δτε οί άληΰινοί προσκυνηταί προσκυνή- ι σ'δ,β.
σουσιν τφ πατρί έν πνεύματι καί άληΰεία· καί
γαρ ό πατήρ τοιούτους ζητεί τους προακυνοϋντας
αύτόν · πνεύμα _ό ΰεός, καί τους προοκυνοϋντας 24 f κβ,'π.
έν πνεύματι καί αλητεία δει προσκυνειν. λέγει 25 μι.
αύτφ ή γυνή* οιδα ότι Με ο ο ία ς έρχεται, ό
λεγόμενος Χριοτός' δταν ελ$η έκεινος, άναγγελει
ήμϊν άπαντα, λέγει αύτη ό Ιησούς* έγώ είμι, ό 26 9,37; io,2s.
λάλων οοι. Και έπι τούτω ήλΰαν οί μαΰηταί 27
αύτοϋ, καί έΰαύμαζον οτι μετά γυναικός έλάλει·
ούδείς μέντοι ειπεν τί ζητείς ή τί ?»αλεϊς μετ*
αύτης; άφήκεν οϋν την ύδρίαν αύτής ή γυνη και 28
άπήλΰεν εις την πάλιν, και λέγει τοις άνΰρώποις*
δεύτε ιδετε άνΰρωπον ος εϊπέν μοι πάντα ä 29 39.
έποίηοα' μήτι οϋτός έοτιν ό Χριστός; 1 έξηλΰον 30
3 έκ της πόλεως και ηρχοντο προς αύτόν. Έν 31
τφ μεταξύ ήρώτων αύτόν οί μαΰηταί λέγοντες*
φαββεί, φάγε. ό δε ειπεν αύτοϊς· έγώ βρώοιν 32 84.
εχω φαγειν ην ύμεις ούκ οϊδατε. ελεγον οϋν οί 33 Mt 16,7.
μαϋηταί προς άλλήλους· μή τις ηνεγκεν αύτφ
φαγειν; λέγει αύτοις δ Ίηοούς· έμόν βρωμά έοτιν 34 ΐ7,4. Mt 4,4.
ίνα ποιώ το θέλημα του πέμψαντός με και
τελειώοω αύτού το έργον, ούχ ύμεις λέγετε ότι 35 J^J»"7*
ετι τετράμηνος έοτιν καί δ Αερισμός έρχεται; ιδού Act 8,25.
λέγω ύμνν, έπάρατε τούς όφΰαλμούς ύμών καί
foäoaofo τάς χώρας, δτι λευκαί είσιν προς #ε-
ρισμόν. ηδη 1 ό Φερίζων μισΦόν λαμβάνει καί 36 is 9,2.
συνάγει καρπόν εις ζωην αίώνιον, Ινα δ σπείρων
όμού χαίρη καί δ Φερίζων. έν γαρ τούτω ό λόγος 37 μ<λ β,ΐδ.

24 εν : HB pr αντον | Τ προακυνειν όει 27 W
ηλ&ον I HB ζητείς; ή Τι 34 HB ποιήσω 35 BW
Φεριαμον ηόη' (W.) 36 iva : Τ-}- χαι

25 οιόαμεν GLN | Μεοιας JEGa 33 προς αλληλ. :
βν εαντοις 35 «— ετι Ώα | τετραμηνον Μζ

240 16

4,38—49. Kara Ιωανην

έατίν αληθινός δτι άλλος έστιν ό απείρων καϊ
38 άλλος ό ΰερίζων. έγώ άπέστειλα ύμάς Φερίζειν
δ ούχ ύμεϊς κεκοπιάκατε' άλλοι κεκοπιάκασιν,
καϊ ύμεϊς εις τον κόπον αυτών είσελη λύΰατε.
29. 39 Έκ δε της πόλεως εκείνης πολλοί έπίοτενοαν είς
αύτόν των Σαμαρειτών δια τον λόγον της γυναικός
Mt 8,84. 40 μαρτυρούοης δτι εϊπέν μοι πάντα ά έποίησα. ώς
' ' οϋν ήλ$ον προς αύτόν οι Σαμαρεϊται, ήρώτων
αύτόν μεΐναι παρ' αύτοϊς· και εμεινεν έκει δύο
41 ημέρας, και πολλφ πλείους έπίοτευοαν διά τον
1 3 4,u. 42 λόγον αύτοϋ, τη τε γυναικι ελεγον δτι ούκέτι δια
την σήν λαλιάν πιστεύομεν αύτοι γαρ άκηκόαμεν,
και οιδαμεν δτι οϋτός έοτιν άληϋ'ώς ό σωτήρ του
κόσμου.

m 4,ΐ2. 43 Μετά δε τάς δύο ή μέρας έξηλΰεν έκεϊΰεν είς 84,
Mt 18,67. 44 την Γαλιλαίαν. αύτός γάρ Ίηοοϋς έμαρτύρηοεν ss,
L°4,24i δτι προφήτης έν τη ιδία πατρίδι τιμήν ούκ εχει.
2,28. 45 δτε οϋν ήλΰεν είς τήν Γαλιλαίαν, έδέξαντο αύτόν se,
οί Γαλιλαίοι, πάντα έωρακότες δοα έποίησεν έν
Ίεροοολύμοις έν τη έορτη · και αύτοι γάρ ήλν^ον είς
2,ι.9. 46 τήν έορτήν. Ήλΰεν οϋν πάλιν είς τήν Κανά της β
L 7,2'β.' Γαλιλαίας, δπου έποίηοεν το ύδωρ οινον. * καϊ ην 87,
τις βασιλικός οϋ ό υίός ήσΰένει έν Καφαρναούμ*
47 ούτος άκούοας δτι Ίηοοϋς ήκει έκ της Ιουδαίας
είς τήν Γαλιλαίαν , άπήλΰεν προς αύτόν και
ήρώτα ίνα καταβη και ίάσηται αύτοϋ τον υίόν
ι κ ι,22. 48 ήμελλεν γάρ άπον\>ήσκειν . εϊπεν οϋν ό Ίηοοϋς
προς αύτόν έαν μή οημεια και τέρατα ιδητε, ου
49 μή πιστεύσητε. λέγει προς αύτόν ό βασιλικός*

38 Τ απεοταλκα 39.40 Τ Σαμαριτ- 42 Η ελεγ.

[οτι] I h την λαλιαν οον 45 οτε : Τ ως | οσα : Τ α

46 hT Ην όε τις 46.49 hr ^ βασιλίοχος \- 48 h πωτευοητε ;

37 ο αληθινός ΑΌζ 39 α : οσα ΑΏΝζ 42 λαλιαν :
μαρτνριαν Ν*2> | αντοι : αντον | fin -f ο χρωτός ΛΏΝζ
43 εκείθεν : -f- *at αηηλ'&εν ΑΝζ 45 εξεόεξαντο
241

SEC VNDVM IOANNEM. 4,38—49.

verum: quia alius est qui seminat, et alius
est qui metit. Ego misi vos metere quod vos 88
non laborastis: alii laboraverunt , et vos in
labores eorum introistis.

Ex civitate autem ilia multi crediderunt 39 29.
in eum Samaritanorum , propter verb urn mu-
lieris testimonium perhibentis: Quia dixit mihi
omnia quaecumque feci. Gum venissent ergo 40
ad ilium Samaritani, rogaverunt eum ut ibi
maneret. Et mansit ibi duos dies. 1 Et multo 41
plures crediderunt in eum propter sermonem
eius. Et mulieri dicebant : Quia iam non 42 1 j 4,14.
propter tuam loquelam credimus: ipsi enim
audivimus , et scimus quia hie est vere Sal-
vator mundi.

7 Post duos autem dies exiit inde : et abiit 43 Mt 4,12.

j in Galilaeam. Ipse enim Iesus testimonium 44 Mt 13,57.
perhibuit quia Propheta in sua patria honorem l%24.'

~ non habet. Gum ergo venisset in Galilaeam, 45 2,23.
exceperunt eum Galilaei, cum omnia vidissent '
quae fecerat Ierosolymis in die festo: et ipsi
enim venerant ad diem festum.

Venit ergo iterum in Cana Galilaeae, 46 2,1.9.

f ubi fecit aquam vinum. * Et erat quidam L 8'3,
regulus, cuius filius inlirmabatur Caphar-
naum. Hie cum audisset quia Iesus ad- 47 l 7,2 8.
veniret a Iudaea in Galilaeam, abiit ad eum,
et rogabat eum ut descenderet, et sanaret
filium eius : incipiebat enim mori. Dixit 48 2,18. 1 κ ι
ergo Iesus ad eum: Nisi signa, et prodigia
videritis. non creditis. Dicit ad eum regulus: 49

38 laborem
41 — in eum
45 ad ] in

241

4,50-5,7. SECVNDVM I0ANNEM.

Domine, descende prius quam moriatur filius
50 meus. Dicit ei Iesus: Vade, filius tuus vivit.

Credidit homo sermoni, quem dixit ei Iesus,
Mt 8,e. 51 et ibat. Iam autem eo descendente , servi

occurrerunt ei, et nunciaverunt dicentes, quia
52 filius eius viveret. Interrogabat ergo horam

ab eis, in qua melius habuerit. Et dixerunt

ei: Quia heri hora septima reliquit eum febris.
l 19,9. 53 Cognovit ergo pater, quia ilia hora erat, in
' ' ' qua dixit ei Iesus: Filius tuus vivit: et cre-
2,11.23. 54 didit ipse, et domus eius tota. Hoc iterum

secundum signum fecit Iesus , cum venisset

a Iudaea in Galilaeam.

e,4. 5 Post haec erat dies festus Iudaeorum, et-
9,7. 2 ascendit Iesus Ierosolymam. Est autem Iero-
solymis Probatica piscina, quae cognominatur
Hebraice Bethsaida, quinque porticus habens.

3 In his iacebat multitudo magna languentium,
caecorum, claudorum, aridorum expectantium

4 aquae mo tum. Angelus autem Domini descen-
clebat secundum tempus in piscinam: et mo-
vebatur aqua. Et qui prior descendisset in
piscinam post motionem aquae, sanus fiebat

5 a quacumque detinebatur infirmitate. Erat
autem quidam homo ibi triginta et. octo an-

6 nos habens in infirmitate sua. Hunc cum
vidisset Iesus iacentem, et cognovisset quia
iam multum tempus haberet , dicit ei : Vis

7 sanus fieri ? Respondit ei languidus : Domine,
hominem non habeo, ut cum turbata fuerit

53 quia ] quod

5,2 hierosolymis

2 super probatica, pisc.

4 — vers.

β > multum iam | habet
242

Kara Ιωανην 4,50— 5,7.

κύρ^ε, κατάβηΰι πριν άποΰανεϊν το παιδίον μου.

λέγει αύτφ δ Ίηοοϋς ' πορεύου* δ υιός αου ζη. 50

έπίατευαεν δ άνθρωπος τφ λόγω δν εϊπεν αύτφ

δ Ίηοοϋς, κάί έπορεύετο. ήδη δε αύτοϋ κατά- 51 Mt β,β.

βαίνοντος οί δοϋλοι ύπήντηοαν αύτφ λέγοντες

δτι 6 παις αύτοϋ ζη. έπύΰετο οϋν την ώραν 52

παρ* αύτών έν $ κομψότερον έοχεν είπαν οϋν

αύτφ δτι έχΰες ώραν έβδόμην άφήκεν αύτδν δ

πυρετός, εγνω οϋν δ πατήρ δτι έκείνη τη ώρα 53 l 19,9.

έν fi εϊπεν αύτφ δ Ίηοοϋς' δ νίός οον ζη' και Act 16,15,S1*

έπίοτενοεν αύτδς και ή οικία αύτοϋ δλη. Τοϋτο 54 2,11.23.

[δε] πάλιν δεύτερον οημειον έποίηοεν δ Ίηοοϋς

έλϋ'ών έκ της Ιουδαίας είς την Ταλιλαίαν.

H5 Μετά ταϋτα ήν έορτη των Ιουδαίων, κάί άνέβη 5 β,4. Mt 23,37.

ψ Ίηοοϋς είς Ιεροσόλυμα, έοτιν δε έν τοις Ίερο- 2 9,7.
αολύμοις έπι τη προβατικη κολυμβήΰρα, ή έπι-
λεγομένη Έβραϊοτί ΒηΦζαΦά, πέντε ατοάς έχουσα,
έν ταύταις κατέκειτο πλήΰος των άσΰενούντων, 3

7 τυφλών, χωλών, ξηρών, ήν δέ τις άνθρωπος έκει 5
τριάκοντα κάί όκτώ έτη έχων έν τη άσΰενεία
αύτοϋ* τούτον ίδών δ Ίηοοϋς κατακείμενον, και 6
γνούς δτι πολύν ηδη χρόνον έχει, λέγει αϋτφ%
θέλεις ϋγιης γενέσθαι; άπεκρίΰη αύτφ δ άσΰενών 7
κύριε, άνϋ'ρωπον ούκ έχω, ίνα δταν ταραχΰη το

51 όουλοι : Ή.Κ-\- αντον \ αυτω : [Β»]Τ+ και ηγγειλαν
(Β. άπηγγ.) | Τ— λέγοντες 52 Β,Τ ειπον 54 [όε] : W— RT
5,1 hr Τ η εορτή 2 επι τη προβ. : hri προβατικη iV— | W
κολυμβή'&ρα ή | η επιλεγ. : Τ το λεγομενον | h Βηΰοαιόά
RW Βηΰεοόά 3 ξηρών : hrle-f > παραλυτικών (hri— παρ. ζ) ,
εκόεχομενων την τον υόατος κινηοιν. 8 -+* (4) άγγελος όε (ϊιΓ4
γαρ ζ) Κυρίου f— Κ, ζ) κατα καιρόν (hrsv— κ. καιρ.) κατε-
βαινεν fhr* ελουετο) εν τη κολυμβηφρα και εταρασσετο (h**
εταρααοε ζ) το υόωρ * ο ουν πρώτος εμβας μετα την ταραχην
του υόατος (hrew— μ. τ. τ. τ. ν.) υγιής εγινετο οιω όηποτ
ουν (hr* ω όηποτε ζ) κατειχετο νοοηματι. <ζ 5 Η [και]

49 τον παιόα Ν τον υιον Λ 51ο υιος αου JDN 52 εβόομην :
tertia c nona syrc 5,1 Ιουδαίων : αζυμων Λ : η σκηνο-
ηηγια 131 2 Βελζεΰα 5 — τις
242

5,8— 20. Κατα Ιωανην

ϋδωρ βάλη με είς την κολνμβήθραν έν φ δε
Mt 9,6. 8 έρχομαι εγώ, άλλος πρό έμον καταβαίνει, λέγει
αύτφ ό Ίηοονς* έγειρε άρον τόν κράβαττόν αον
9,ΐ4. 9 και περιπάτει. και εύθέως έγένετο ύγιής δ άν-
θρωπος, και ήρεν τον κράβαττόν αύτον καί πε~
ριεπάτει. Ήν δε οάββατον έν εκείνη τη ήμερα.
Jr ΐ7,2ΐ. ίο ελεγον οϋν οι Ίονδαϊοι τφ τεθεραπενμένω · οάββα-
MtL2^2?9! τόν έοτιν, καί οϋκ έξεοτίν οοι άραι τον κράβαττόν.

11 ός δε άπεκρίθη αύτοις' ό ποίήοας με υγιή, έκεινός se,
μοι εϊπεν άρον τόν κράβαττόν οον καί περιπάτει.
L 6,21. 12 ήρώτηοαν αυτόν τις έοτιν ό άνθρωπος ό ειπών
mc 9,25. 13 οοι* άρον καί περιπάτει; ό δε ίαθείς οϋκ ηδει
τις έοτιν ό γαρ Ίηοονς έξένενοεν όχλον όντος έν
8,11. 14 τφ τόπω. μετά ταντα εύρίοκει αύτον ό Ίηοονς
έν τφ Ιερφ και εϊπεν αύτφ* ϊδε νγιης γέγονας*
μηκέτι άμάρτανε, Ινα μη χείρον οοί τι γένηται.
15 άπήλθεν ό άνθρωπος και εϊπεν τοις Ίουδαίοις
Mt 12,14. 16 ότι Ίηοονς έοτιν ό ποιηοας αύτον νγιή. καί δια
τοϋτο έδίωκον οί Ίονδαϊοι τόν Ίηοονν, ότι ταντα
9,4. 17 έποίει έν οαββάτω, ό δε άπεκρίνατο αύτοϊς* ό
πατήρ μον έως άρτι έργάζεται, κάγώ έργάζομαι*
7,ι.8θ; ιο,88. 18 δια τοϋτο οϋν μάλλον έζήτονν αύτον οί Ίονδαϊοι
άποκτεϊναι, ότι ού μόνον έλνεν το οάββατον, άλλα
και πατέρα ϊδιον ελεγεν τόν θεόν, ιοον έαντόν
8,11.82. 19 ποιών τφ θεφ. Άπεκρίνατο οϋν ό Ίηοονς και
so. ΐ6,8. ixBy£V αύτοϊς' άμην άμήν λέγω ϋμϊν, ού δύναται
ό νίός ποιεϊν άφ' έαντον ούδέν, άν μή τι βλέπη
τόν πατέρα ποιονντα' ά γαρ άν έκεϊνος ποιη,
8,85. 20 ταντα και ό νίός όμοίως ποιεϊ. ό γαρ πατήρ
ιβ,37' φιλεϊ τόν ν ιόν καί πάντα δείκννοιν αύτφ ά αύτός

9 Τ— εν&εως 11 Τ— ος όε 13 ιαϋεις : Τ αο'&ενων
14 Η [ο] Ιηο. 15 ειπεν : hB/W ανηγγειλεν 17 Β, ο όε
[Ιησούς] 18 Τ— ονν 19 Η [ο Ιηαονς] | Τ ποιεί ομοίως

7 fin + κ«ι λαμβάνει ιαοιν 64 -{- εγω όε ααύενων
πορεύομαι 69 16 Ιηοονν : -\- και εξητονν αντον απο-

χτειναι ΛΝζ 19 ο νιος 1° : -f τον ανΰρωπον
243

SECVNDVM IOANNEM. 5,8-20.

aqua, mittat me in piscinam: dum venio enim
ego, alius ante me descendit. Dicit ei Iesus : 8 Mt 9,6.
Surge, tolle grabatum tuum, et ambula. Et 9 9,14.
statim sanus f actus est homo ille : et sustulit
grabatum suum, et ambulabat. Erat autem
sabbatum in die illo. Dicebant ergo Iudaei 10 Jr 17,21.
illi, qui sanatus fuerat: Sabbatum est, non L 6'2'
licet tibi tollere grabatum tuum. Respondit 11
eis: Qui me sanum fecit, ille mihi dixit: Tolle
grabatum tuum , et ambula. Interrogaverunt 12 l 5,2t.
ergo eum: Quis est ille homo, qui dixit tibi,
Tolle grabatum tuum, et ambula? Is autem, 13
qui sanus fuerat effectus, nesciebat quis esset.
Iesus enim declinavit a turba constituta in
loco. Postea invenit eum Iesus in templo, 14 8,11.
et dixit illi: Ecce sanus factus es: iam noli
peccare, ne deterius tibi aliquid contingat.
Abiit ille homo, et nunciavit Iudaeis quia 15
Iesus esset, qui fecit eum sanum.

Propterea persequebantur Iudaei Iesum, 16 Mt 12,14.
quia haec faciebat in sabbato. Iesus autem 17 9,4.
respondit eis: Pater meus usque modo ope-
ratur, et ego operor. Propterea ergo magis 18 7,1.30 ; io,
quaerebant eum Iudaei interficere: quia non
solum solvebat sabbatum, sed et patrem
suum dicebat Deum , aequalem se faciens
Deo. Respondit itaque Iesus, et dixit eis: 19 3,11.32.
Amen, amen dico vobis: non potest Filius a 30, 15'5,
se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem
facientem: quaecumque enim ille fecerit, haec
et Filius similiter facit. Pater enim diligit 20 3,35.
Filium, et omnia demonstrat ei, quae ipse

9 — ille ! > illo die

11 > me fecit san. | § — tuum

13 — a

19 ((ft inc. ν. Amen amen)
243

5,21-35. SEGVNDVM IOANNEM.

facit: et maiora his demonstrabit ei opera,
21 ut vos mirernini. Sicut enim Pater suscitat
mortuos, et vivificat: sic et Filius, quos vult,
^ct'i^i 22 vivificat. Neque enim Pater iudicat quem-
ph 2,10.11. 23 quam : sed omne iudicium dedit Filio , 1 ut
lJio,'i6." omnes honorificent Filium, sicut honorificant
Patrem : * qui non honorificat Filium , non
3,i6.i8; 8,5i. 24 honorificat Patrem, qui misit ilium. Amen,
j- 8,i4. amen dico vobis, quia qui verbum meum
audit, et credit ei, qui misit me, habet vitam
aeternam, et in iudicium non venit, sed tran-
4^23. Mt 8,22. 25 siit a morte in vitam. Amen , amen dico
■ 2'5,6- vobis , quia venit hora , et nunc est , quando
mortui audient vocem Filii Dei: et qui audie-
i,i-4.26 rint, vi vent. Sicut enim Pater habet vitam
in semetipso: sic dedit et Filio habere vitam
2^.ηι7κ°β,2. 27 m semetipso : et potestatem dedit ei iudicium
28 facere, quia Filius hominis est. Nolite mirari
hoc, quia venit hora, in qua omnes, qui in
monumentis sunt, audient vocem Filii Dei:
e,4o. Dn 12,2. 29 et procedent qui bona fecerunt , in resurrec-
Mt 16,27. tionem vitae : qui vero mala egerunt , in re-
i9. 6,38. 30 surrectionem iudicii. Non possum ego a me-
ipso facere quidquam. Sicut audio, iudico: et
iudicium meum iustum est : * quia non quaero
voluntatem meam , sed voluntatem eius , qui
8,m. 31 misit me. Si ego testimonium perhibeo de
meipso, testimonium meum non est verum.
36.37. ι .τ 5,9. 32 Alius est , qui testimonium perhibet de me ι
et scio quia verum est testimonium , quod
1,19-34. 33 perhibet de me. Vos misistis ad Ioan-
18'3'' nem : et testimonium perhibuit veritati.

34 Ego autem non ab homine testimonium ac-
l i,i7. 35 cipio : sed haec dico ut vos salvi sitis. llle

22 > iudic. omne 24 § transiet 26 > vitam habere
27 ei et iud. 28 voc. eius 31 — ipso 32 § test, eius (2°)

244

Kara Ιωανην 5,2 1— 35.

ποιεϊ, καί μείζονα τούτων δείξει αύτφ έργα, Ινα
ύμεϊς ΰανμάζητε. ώοπερ γαρ ό πατήρ έγείρει 21
τους νεκρούς καί ζωοποιεϊ, όντως και ό νίός ους Dn ι u
ΰέλει ζωοποιεϊ. ούδέ γαρ ό πατήρ κρίνει ούδένα, 22 Act 17,31. *
άλλα την κρίοιν πάοαν δέδωκεν τφ νίφ, 1 Ινα 23 f j Y^1'
πάντες τιμώοι τον νίόν καΦώς τιμώοι τον πατέρα. L 10»1β·
4ο,ι * ό μη τιμών τον νίόν ού τιμ^ τον πατέρα τον
«,ιο πέμψαντα αύτόν. Άμην άμην λέγω ύμϊν δτι ό 24 β,ιβ.ιβ; β,47;

• λ , , , \ , «, - ι > 8,51 : 11,26 8

τον λογον μον άκονων και πιοτενων τφ πεμψαντι ι j 8,14.
με έχει ζωην αίώνιον, και εις κρίοιν ούκ έρχεται
άλλα μεταβέβηκεν έκ τον $ανάτον εις την ζωήν.
άμην άμην λέγω ύμϊν δτι έρχεται ώρα καί νϋν 25 4,23. Mt 8,22.
έοτιν δτε οι νεκροί άκούοονοιν της φωνής τον ' ' '
νίοϋ τον $εον καί οι άκούοαντες ζήσονοιν. ώοπερ 26 Μ-*<
γαρ δ πατήρ εχει ζωην έν έαντφ, όντως και τφ
νίφ εδωκεν ζωην εχειν έν έαντφ. καί έξονοίαν 27 7,10.14.
έδωκεν αύτφ κρίοιν ποιεϊν, δτι νιος άνΰρώπον ' ' '
έοτιν. μη ΰανμάζετε τοντο, δτι έρχεται ώρα έν 28 ACtio,42;24,is
$ πάντες οί έν τοις μνημείοις άκούοονοιν της
φωνής αύτον 1 καί έκπορεύοονται οί τα άγα$ά ποιή- 29 mo. Dn 12,2.
οαντες εις άνάοταοιν ζωής, οί τα φανλα πρά- r 2,7.'" *
ξαντες εις άνάοταοιν κρίοεως. Ού δύναμαι έγώ 30 ι», β,ββ.
ποιεϊν άπ' έμαντον ούδέν κα$ώς άκούω κρίνω,

«,ι καί ή κρίοις ή έμη δικαία έοτιν, * δτι ού ζητώ τό
θέλημα τό έμόν άλλα τό θέλημα τον πέμψαντός

43,ιο με. Έάν έγώ μαρτνρώ περί έμαντον, ή μαρ- 31 Μ4.

τνρία μον ούκ έοτιν άληΰής· άλλος έοτιν δ μαρ- 32 ββ.87. υ 5,«.
τνρών περί έμον, καί οιδα δτι άληΰής έοτιν ή
μαρτνρία ην μαρτνρεϊ περί έμον. ύμεϊς άπεοτάλ- 33 Μ9-84.
κατε προς Ίωάνην, καί μεμαρτύρηκεν τή άληΰεία· '
εγώ δε ού παρά άν&ρώπον την μαρτνρίαν λαμ- 34 ιι,42; i2,so.5c
βάνω, άλλα ταντα λέγω ίνα ύμεϊς οωΰήτε. έκεϊνος 35 l 1,17.

_ Sir 48,1.

20 Τ θαυμάζετε 26 fin W, 29 01 2° : h[R]-f- όε Mt 11,ιβ'
82 Τ οιόατε

25 &εον : αν&ρωπον Κα 26 ο πατήρ : + ο ζων

29 — τα 2° 30 με : -f πατρός JEGa<S 34 αν&ρωπςον
244

5,36— 6,2, Kara Ιωανην

ην 6 λύχνος ό καιόμενος καί φαίνων, ύμεις δέ
ήΰελήοατε άγαλλιαΰηναι προς ώραν έν τφ φωτι
ι j δ,9. 36 αϋτοϋ. Έγώ δε έχω την μαρτνρίαν μείζω του

1,88 ', 8,2: »Τ ' \ \ y « s / « / e \ et

io,26.87 β; Ιωανου * τα γαρ εργα α οεοωκεν μοι ο πατήρ ινα
τελειώοω αύτά, αύτά τα εργα ά ποιώ, μαρτυρεί
2,28. Mt 8,ΐ7. 37 περί έμοϋ δτι 6 πατήρ με άπέοταλκεν. καί ό

Dt 4,12. , , , ^ , , /

πεμψας με πατήρ, εκείνος μεμαρτυρηκεν περι
έμοϋ. * ούτε φωνήν αϋτοϋ πώποτε άκηκόατε οϋτε 44,3
κοί sie' 38 είδος αϋτοϋ έωράκατε, και τον λόγον αϋτοϋ οϋκ 4δ,ιο
έχετε έν ύμιν μένοντα, δτι δν άπέοτειλεν έκεινος,
2 τ 84ΐ6-ΐ7' 39 ^ούτφ ύμεϊς οϋ πιστεύετε, έραυνάτε τ ας γραφάς,
ι'ρ ι,ιι! δτι ύμεϊς όοκεϊτε έν αύταϊς ζωήν αίώνιον εχειν
Mt 23,37. 40 και έκειναί είοιν αί μαρτυροϋοαι περί έμοϋ* 1 και
41 οϋ θέλετε έλΰεϊν πρός με ινα ζωήν έχητε. Δόξαν
^6,24. L ιι,42. 42 παρά άν&ρώπων οϋ λαμβάνω, άλλά έγνωκα ύμάς
δτι την άγάπην τοϋ ΰεοϋ οϋκ έχετε έν έαυτοις.
Mt 24^6. 43 έγώ έλήλυΰα έν τφ όνόματι τοϋ πατρός μου, και
οϋ λαμβάνετε με9 έάν άλλος ελΰη έν τ φ ονόματι
Mt 2816-?' ^ τΦ ^ίφ, έκεινον λήμψεοΰε. πώς δύνασθε ύμεις
κ 2,2θ! πιοτεϋοαι, δόξαν παρά άλλήλων λαμβάνοντες, και
την δόξαν την παρά τοϋ μόνου ΰεοϋ οϋ ζητείτε;
7,ΐθ. Dt 8ΐ,2β. 45 μη δοκειτε δτι έγώ κατηγορηθώ ύμών πρός τον
πατέρα* έοτιν ό κατηγορών ύμών Μωϋοής, είς δν
3η 8' m ίβ'ίϋ' 46 tifl&S ήλπίκατε. ει γάρ έπιοτεύετε Μωϋοει, έπι-
' L 24^4! οτεύετε αν έμοί* περί γάρ έμοϋ έκεινος εγραψεν.
7,ΐ9. L ιβ,βι. 47 ει δε τοις έκείνου γράμμαοιν οϋ πιατεύετε, πώς
τοις έμοις ρήμαοιν πιοτεύοετε;

1-15:
Mt 14,18-21;

Mc5 6 82-θ44· 6 Μετά ταϋτα άπήλΰεν ό Ίηοοϋς πέραν της 16
8,Ί-ιο. ' 2 ΰαλάοοης της Γαλιλαίας της Ύιβεριάδος. ήκο-

L 9,10-17.

λούζει δε αύτφ όχλος πολύς, δτι έώρων τά

42 Τ ουκ έχετε post ort, 44 παρα 1° : Η παρ | H
[&εον] 47 πιοτεύοετε : h πιοτενετε 6,2 HR εΰεωρονν

45 νμων 2° : -|- προς τον πάτερα JB 6,1 Γαλιλαιας : -f-
εις τα μερη

245

SEGVNDVM TOANNEM.

5,36^-6,2.

erat lucerna ardens, et lucens. Vos autem
voluistis ad horam exultare in luce eius. Ego 36 ι j 5,9.
autem habeo testimonium maius Ioanne. Opera 1,83 5 3'2,
enim, quae dedit mihi Pater ut perficiam ea:
ipsa opera, quae ego facio, testimonium per-
hibent de me, quia Pater misit me: et qui 37 Mt 3,17.
misit me Pater, ipse testimonium perhibuit Dt 4,12'
7 de me : * neque vocem eius umquam audistis,
4*neque speciem eius vidistis. et verbum eius 38
non habetis in vobis manens: quia quern
misit ille, huic vos non creditis. Scrutamini 39 l 24,27.44.
Scripturas , quia vos putatis in ipsis vitam \ ρ ?;l?f17*
aeternam habere: et illae sunt, quae testimo-
nium perhibent de me: et non vultis venire 40
ad me ut vitam habeatis. Ciaritatem ab 41
hominibus non accipio. Sed cognovi vos, 42
quia diiectionem Dei non habetis in vobis.
Ego veni in nomine Patris mei, et non ac- 43 Mt 24,5.
cipitis me: si alius venerit in nomine suo, ilium 7'18'
accipietis. Quomodo vos potestis credere, qui 44 12,43.
gloriam abinvicem accipitis: et gloriam, quae Mt2«V-"
a solo Deo est, non quaeritis? Nolite putare 45 Dt 31,26.
quia ego accusaturus sim vos apud Patrem.
est qui accusat vös Moyses, in quo vos spe-
ratis. Si enim crederetis Moysi, crederetis 46 Gn 3,15; 49,10
forsitan et mihi: de me enim ille scripsit. l^m^'
Si autem illius litteris non creditis: quomodo 47 7,19. r, 16,31.
verbis meis credetis ?

46 1-15:

1 τ-» 1 1 .. τ /» Mt 14»13-2i;

Post haec abut Iesus trans mare 0 M*5ff2~iJ;.

Galilaeae, quod est Tiberiadis: et seque- 2 β,ι lio".

batur eum multitudo magna, quia videbant Ti 9'10~17,

35 > exult, ad horam

86 > me misit 43 § accepistis

44 > potestis vos | > est deo

45 acc. vos, 47 > meis verbis

245

6,3-16. SEGVNDVM ΪΟΑΝΝΕΜ.

signa, quae faciebat super his, qui infirma-
Mt 5,1. 3 bantur. Subiit ergo in montem Iesus : et 7
2,i3; 11,55. 4 ibi sedebat cum discipulis suis. Erat autem-
' ' 5 proximum Pascha dies festus Iudaeorum. Cum -
sublevasset ergo oculos Iesus, et vidisset quia
multitudo maxima venit ad eum, dixit ad
Philippum: Unde ememus panes, ut mandu-

6 cent hi? Hoc autem dicebat tentans eum:

7 ipse enim sciebat quid esset facturus. Re-
spondit ei Philippus: Ducentorum denariorum
panes non sufficiunt eis, ut unusquisque mo-

8 dicum quid accipiat. Dicit ei unus ex disci-
ng 4,42.43. 9 pulis eius, Andreas frater Simonis Petri: Est

puer unus hie, qui habet quinque panes
ordeaceos , et duos pisces : sed haec quid
10 sunt inter tantos? Dixit ergo Iesus: Facite
homines discumbere. Erat autem foenum
multum in loco. Discubuerunt ergo viri, nu-
ll mero quasi quinque millia. Accepit ergo Iesus
panes: et cum gratias egisset, distribuit dis-
cumbentibus: similiter et ex piscibus quantum

12 volebant. Ut autem impleti sunt, dixit disci-
pulis suis: Colligite quae superaverunt frag-

13 menta, ne pereant. Collegerunt ergo, et
impleverunt duodecim cophinos fragmento-
rum ex quinque panibus ordeaceis, quae

Dt 18,15. 14 superfuerunt his , qui manducaverant. Uli ~
ergo homines cum vidissent quod Iesus
fecerat Signum, dicebant: Quia hic est vere

i2,i3; 18,36. 15 propheta, qui venturus est in mundum. Iesus
ergo cum cognovisset quia venturi essent
ut raperent eum, et facerent eum regem,

Mt u722-33. 16 *fugit iterum in montem ipse solus. Ut^

Mc 6,45-52. —

6,5 dicit 9 hordiac- , ü 13 u > panes iesus
18 $ ord. et duobus piscibus | manducaverunt
14 — Iesus

Kara Ιωανην 6,3— 16,

47,3 σημεία α έποίει έπι των άσΰενούντων. άνήλΰεν 3 Mt β,ι.

όε εις το δρος Ιησούς, και εκεί έκάΰητο μετά

48,ι των μαθητών αύτού. ήν δε έγγϋς το πάσχα, ή 4 2,ΐ8; ιι,δδ.
* έορτή των Ιουδαίων, έπάρας οϋν τους όφΦαλ- 5 ' '

491

μούς ό Ίηαοϋς καί ΰεασάμενος δτι πολύς όχλος
έρχεται προς αυτόν, λέγει προς Φίλιππον πόΰεν
άγοράοωμεν άρτους ϊνα φάγωοιν ούτοι; τούτο δε 6
έλεγεν πειράζων αύτόν αύτός γαρ ηδει τί έμελλεν
ποιεϊν. άπεκρίΰη αύτφ ό Φίλιππος* διακοσίων δη- 7
, ναρίων άρτοι οϋκ άρκοϋοιν αύτοις, ίνα έκαστος
βραχύ τι λάβη. λέγει αύτφ εις έκ των μαϋητών 8
αύτοϋ, Ανδρέας 6 άδελφδς Σίμωνος Πέτρου · εστίν 9 srs 4,42.48.
si παιδάριον ώδε δς έχει πέντε άρτους κρίθινους
καί δύο όψάρια· άλλα ταύτα τί έστιν εις τοσού-
τους; ειπεν ό Ιησούς9 ποιήσατε τους άνβρώπους 10
άναπεσεϊν. ήν δε χόρτος πολύς έν τφ τόπω.
άνέπεσαν οϋν οί άνδρες τον άριΰμόν ως πεντα-
κισχίλιοι. ελαβεν οϋν τους άρτους ό Ιησούς και 11 21,13.
εύχαριστήσας διέδωκεν τοις άνακειμένοις, όμοίως
και έκ των όψαρίων δσον ήΰελον. ως δε ένε- 12
πλήσΰησαν, λέγει τοις μαΰηταϊς αύτού* συνα-
γάγετε τά περισσεύσαντα κλάσματα, ϊνα μη τι
s άπόληται. συνήγαγον οϋν, καί έγέμισαν δώδεκα 13

κοφίνους κλασμάτων έκ των πέντε άρτων των
ο,ιο κρίθινων ä έπερίσσευσαν τοις βεβρωκόσιν. Οί 14 Dt 18,15.
οϋν άνθρωποι ίδόντες δ έποίησεν σημειον ελεγον
δτι ούτός έστιν άληΰώς ό προφήτης ό έρχόμενος
Π εις τον κόσμον. Ιησούς οϋν γνούς δτι μέλλουσιν 15ΐ2,ΐ85 ιβ,ββ.

ερχεσΰαι καί άρπάζειν αύτόν Ινα ποιήσωσιν βασιλέα, ιβ-2ΐ ·.
81** * άνεχώρησεν πάλιν είς το δρος αύτός μόνος. Ώς 16 mc wa-S?

3 W ο Ιηα. I Τ εχα&εζετο 4 h8 cj — το πασχα

7 Τ αποκρίνεται | HR— ο | τι : [Ε.Ί— Η 10 ονν οι : h ονν,
11 Τ ενχαριοτηοεν χαι εόωχεν 14 Κ α εποι. σημεία | Τ ο
εις τ. χοομ. ερχόμενος 15 ανεχωρ. : Τ φεύγει

11 τοις αναχειμ. : pr τοις μα'&ηταις, οι όε μαΰηται 2>«<
14 — αληΰως 15 fin χαχει προσηνχετο
246

β, 17—27, Kara Ιωανην

δέ όψία έγένετο, κατέβηοαν οί μαΰηται αύτοϋ έπϊ
17 την θάλασσαν, καί έμβάντες είς πλοϊον ηρχοντο
πέραν τής θαλάσσης είς Καφαρναούμ. και οκοτία
ήδη έγεγόνει καί οϋπω έ?>ηλύνΧει πρδς αϋτούς δ
8,24; 14,24. 18 Ίηοονς, ή τε ΰάλαοοα άνέμου μεγάλου πνέοντος

19 διεγείρετο. έληλακότες οϋν ώς αταδίους εϊκοοι
πέντε η τριάκοντα ΰεωροϋοιν τον Ίηοοϋν περι~
πατοϋντα έπϊ της θαλάσσης καί έγγϋς τον πλοίου \

20 γινόμενον, καί έφοβήν\)οαν. ό δε λέγει αύτοϊς·

21 έγώ ειμί, μη φοβεϊοΰε. ήΰελον οϋν λαβείν αύτον
είς τό πλοιον, καί εύΰέως έγένετο τό πλοϊον έπϊ
τής γης Βΐς fjV ύπήγον.

22 Τη έπαύριον δ όχλος δ έατηκώς πέραν τής 1
ΰαλάοοης εϊδον δτι πλοιάριον άλλο ούκ ήν έκεϊ η
εί μη έν, και δτι οϋ ουνειοήλυ^εν τοις μαΰηταϊς j
αύτοϋ δ Ίηοοϋς είς τό πλοϊον άλλα μόνοι ol '

Ii. 23 μαϋΎΐταΙ αύτον άπήλΰον άλλα ή?^εν πλοιάρια 1
έκ Τιβεριάδος έγγνς τον τόπου δπου έφαγον τδν
mc i,se. 24 άρτον εύχαριοτήοαντος τοϋ κυρίου, δτε οϋν έίδεν
δ δχλος δτι Ίηοοϋς ούκ εοτιν έκεϊ ούδέ οί μαΰηταϊ
αύτοϋ, ένέβηοαν αύτοι είς τά πλοιάρια καί ήλΰΌν

25 είς Καφαρναούμ ζητοϋντες τδν Ίηοοϋν. και εϋρόντες
αύτδν πέραν τής θαλάσσης εϊπον αύτφ' ραββεί,

26 πότε ώδε γέγονας; άπεκρίν^η αύτοϊς δ Ίηοοϋς και
εϊπεν άμήν άμήν λέγω ύμϊν, ζητεϊτέ με οϋχ δτι
ειδετε οημεϊα, άλλ' δτι έφάγετε έκ των άρτων

4,ΐ4. δ,8β. 27 και έχορτάοΰητε. έργάζεοΰε μη την βρώοιν τήν
Mt ΐ6,ΐ2. άπολλυμένην, άλλά την βρώοιν την μένουοαν είς
ζωήν αίώνιον, fjv δ υίδς τοϋ άνΰρώπου ύμϊν δώοει ?

17 W εις το πλ. \ και . . . εγεγονει : Τ κατελαβεν όε αντονς
η αχοτια | hT εληλ. Ιησούς προς αντονς W πρ. α. βλ. ο I.
18 Τ όιηγειρετο 19 Τ οταόια 21 Τ επι την γην

22.23 ειόον . . . χνριον, : h ιόων . . . χνριον · — 23 HR άλλά |
Τ ηλΰον I Η πλοία 27 Τ όιόωαιν νμιν

22 (τη επ. — ο οχλ. . . . απηλΰον — ) | εν : -f- εκείνο εις ο ενε~
βησαν οι μα&ηται αντον 23 άλλων πλοιαρίων ελ&οντων

: επελΰοντων (cf . Yg) ονν των πλοίων ν | τον τόπον : ονσης Η |
— ενχαριστ. τ. χνριον 247 %δ εληλν&ας

SEGVNDVM IOANNEM. 6,17—27.

autem sero factum est, descenderunt discipuli
eius ad mare. Et cum ascendissent navim, 17
venerunt trans mare in Gapharnaum: et
tenebrae iam factae erant: et non venerat
ad eos Iesus. Mare autem, vento magno 18
flante, exurgebat. Gum remigassent ergo 19
quasi stadia viginti quinque aut triginta,
vident Iesum ambulantem supra mare, et
proximurn navi fieri, et timuerunt. Ille autem 20
dicit eis: Ego sum, nolite timere. Voluerunt 21
ergo accipere eum in navim: et statim navis
fuit ad terram, in quam ibant.

Altera die, turba, quae stabat trans mare, 22
vidit quia navicula alia non erat ibi nisi una,
et quia non introisset cum discipulis suis
Iesus in navim, sed soli discipuli eius abiis-
sent: aliae vero supervenerunt naves a Tibe- 23 n.
riade iuxta locum ubi manducaverant panem,
gratias agente Domino. Cum ergo vidisset 24
turba quia Iesus non esset ibi, neque discipuli
eius, ascenderunt in naviculas , et venerunt
Gapharnaum quaerentes Iesum. Et cum in- 25
venissent eum trans mare, dixerunt ei: Rabbi,
quando hue venisti? Respondit eis Iesus, et 26
dixit: Amen, amen dico vobis: quaeritis me
non quia vidistis signa, sed quia manducastis
ex panibus, et saturati estis. Operamini non 27 Μ*. Me.
cibum, qui perit, sed qui permanet in vitam . · * '
aeternam, quem Filius hominis dabit vobis.

17 navem , it 21.22
19 super

21 > fuit navis

22 abissent

23 § agentes Deo

24 — in

27 > vobis dabit

247

6,28-41. SEGVNDVM IOANNEM.

28 Hunc enim Pater signavit Deus. 1 Dixerunt
ergo ad eum: Quid faciemus ut operemur
ι j 3,23. 29 opera Dei ? Respondit Iesus , et dixit eis :
Hoc est opus Dei, ut credatis in eum quern
2,i8. mc 8,n. 30 misit ille. Dixerunt ergo ei : Quod ergo tu ~
facis signum ut videamus, et credamus tibi?
ex i6,i3.i4. 31 quid operaris ? Patres nostri manducaverunt ~
Ps 78'24- manna in deserto, sicut scriptum est : Panem
49. 32 de caelo dedit eis manducare. Dixit ergo eis
Iesus: Amen, amen dico vobis: Non Moyses
dedit vobis panem de caelo, sed Pater meus
si 33 dat vobis panem de caelo verum. Panis enim
Dei est, qui de caelo descendit, et dat vitam
34 mundo. Dixerunt ergo ad eum : Domine,
48. 4,i4; 7,37. 35 semper da nobis panem hunc. Dixit autem y
eis Iesus: Ego sum panis vitae: qui venit ad
me , non esuriet : et qui credit in me , non
26.29. 36 sitiet umquam. Sed dixi vobis quia et vidi-
i7,e-8. 37 stis me , et non creditis. Omne , quod dat ^

Mt 11 28 '· · ' ·

' ' mihi Pater, ad me veniet: et eum, qui venit
4,34.38 ad me, non eiiciam foras: quia descendi de γ
Mt 26,39. caelo, non ut faciam voluntatem meam, sed
io,28.29; i7,i2. 39 voluntatem eius, qui misit me. Haec est-
autem voluntas eius, qui misit me, Patris:
ut omne, quod dedit mihi, non perdam ex
eo , sed resuscitem illud in novissimo die.
5,29; n,24. 40 Haec est autem voluntas Patris mei, qui
misit me: ut omnis, qui videt Filium, et
credit in eum , habeat vitam aeternam , et
61.41 ego resuscitabo eum in novissimo die. Mur-y

31 > manna manduc.

S3 Dei ] § verus | > descend, de caelo

SB ei 1 umq. ] £ in aeternum

86 & credidistis

99 ilium

40 aut. ] enim | > resuec. ego
248

Kara Ιωανην 6,28— 4i.

τούτον γαρ δ πατήρ έοφράγιοεν ό ΰεός. είπον 28
οϋν προς αύτόν τί ποιώμεν Ινα έργαζώμεΰα
τα έργα του ΰεού; άπεκρίΰη Ίηοούς καί είπεν 29 υ s,28.
αύτοϊς' τοϋτό έοτιν το έργον τον ΰεού, Ινα πι-

63,4 οτεύητε εις bv άπέοτειλεν έκεϊνος. είπον οϋν 30 2,ιβ. mc β,ιι,
αύτφ' τί οϋν ποιείς οϋ οημεϊον, Ινα ιδωμεν καί

*4ΐο πιοτεύοωμέν οοι; τί έργάζχι; 1 οί πατέρες ήμών το 31 ei ie,4.is-i6.
μάννα εφαγον έν τχί έρήμφ, καΦώς έοτιν γεγραμ- Γθ.78'24'
μένον · αρτον έ% του ουρανού εόωχεν αυτοΐς φαγειν.
Εϊπεν οϋν αύτοις δ Ίηοούς * άμήν άμήν λέγωύμϊν, 32 Mt β,ιι.
ού Μωϋοής δέδωκεν ύμιν τον άρτον έκ τον ούρα-
νου, άλλ' δ πατήρ μου δίδωοιν ύμϊν τον άρτον
έκ του ουρανού τον άληϋτνόν ό γαρ άρτος τοΐ>33 6ΐ.
ΰεού έοτιν ό καταβαίνων έκ τού ούρανού και
ζωήν διδούς τφ κόομφ. είπον οϋν προς αύτόν9 34 4,ΐ5.

55,ι κύριε, πάντοτε δός ήμϊν τον άρτον τούτον, εϊπεν 35 48. 4,u; 7,37.

βί,ιο αϋτοις δ Ίηοούς* έγώ είμι δ άρτος της ζωής9 * ό 8ιΓ24»28β·
έρχόμενος προς έμέ ού μή πεινάοη, καί δ πιοτεύων
είς έμε ού μή διψήοει πώποτε. Άλλ' είπον 36 2e.29.40.e4.
ύμιν δτι και έωράκατέ [με] καί ού πιοτεύετε. παν 37 ΐ7,β-β.
δ δίδωοιν μοι δ πατήρ προς έμε ήξει, και τον Mt η'28,

57,ι έρχόμενον πρός με ού μή έκβάλω έξω, δτι κατά- 38 4,34? 5,so.
βέβηκα άπδ τού ούρανού οϋχ Ινα ποιώ το ΰέλημα η\ο?988.'
τό έμόν άλλα το Φέλημα τού πέμψαντός με.

δβ,ιο τούτο δέ έοτιν το θέλημα τού πέμψαντός με, ϊνα 39 10,28.29 ; ΐ7,ι*
πάν δ δέδωκέν μοι μή άπολέοω έξ αύτού, άλλα
άναοτήοω αύτδ έν τη έοχάτχι ήμερα, τούτο γάρ έοτιν 40 6,29-, ιι,24;
τό θέλημα τού πατρός μου, ϊνα πάς δ θεωρών τον '
υίόν καί πιοτεύων είς αύτόν έχη ζωήν αίώνιον, καί
19 άναοτήοω αύτόν έγώ έν τη έοχάτχι ήμέρα. Έγόγ- 41 βι.

69,1

129 HR ο Ιηα. 32 KR εόωχεν 33 αρτ. :Τ+ ο 35 Τ
ειπεν ουν 36 [με] : W— Τ 37 με : Τ εμε 38 Τ ποιηοω
39.40 HR— εν 40 Τ αιωνιον και

17.

35 ειπ. : + <5ε ΑαΙζ \ πεινααη : -\- πωποτε 37 — εξω
Η*Ό 38 με : -f πατρός 2> , U 39 ζ 39 εξ αυτόν : μηόεν
248

6,42— 54. Kara Ιωανην

γυζον ούν οί Ιουδαίοι περί αύτοϋ δτι εϊπεν* έγώ
L 4,22. 42 είμι ό άρτος ό καταβάς έκ τον ούρανοϋ, και
ελεγον* ούχ ούτός έοτιν Ίηοοϋς 6 υιός Ίωοήφ,
οϋ ήμεϊς οϊδαμεν τον πατέρα και την μητέρα;
πώς νυν λέγει δτι έκ του ουρανού καταβέβηκα;
43 1 άπεκρίΰη Ίηοοϋς και εϊπεν αύτοϊς* αη γογγύζετε βο w
es. 44 μετ* άλλήλων. Ούδείς δύναται έλϋείν πρός με
έάν μη ό πατήρ ό πέμψας με έλκύοη αυτόν,
is 64,18. 45 κάγώ άναοτήοω αυτόν εν τη έοχάτη ήμέρα, εοτιν

Jr 81,88.34. , » , . «τ

ι Tb 4,9. γεγραμμενον εν τοις προφηταις* xal έσονται πάντες
διδακτοί &εον* πάς ό άκούαας παρά του πατρός
ι,ΐ8. 46 και μαύρων έρχεται πρός έμέ. οϋχ ότι τον πατέρα βι*
έώρακέν τις, εί μη 6 ών παρά του $εοϋ, ούτος
8,ιβ ·, 6,24. 47 έώρακεν τον πατέρα, άμην άμην λέγω ύμιν, ό esjp,
86. 48 πιοτεύων έχει ζωην αίώνιον. Έγώ είμι 6 άρτος w
si. 49 της ζωής. οί πατέρες ύμών εφαγον έν τη έρήμφ mW.
1 Κ 10,8,δ' 50 το μάννα και άπέΰανον* ούτός έοτιν ό άρτος ό
έκ του ούρανοϋ καταβαίνων, Ινα τις έξ αύτοϋ
is. η 10,6.10. 51 φάγη και μη άποΰάνη. έγώ είμι ό άρτος ό ζών βδ,ι
ό έκ του ούρανοϋ καταβάς* έάν τις φάγη έκ τούτου
τοϋ άρτου, ζήοει εις τον αιώνα* και ό άρτος δε
δν έγώ δώοω ή οάρξ μού έοτιν ύπέρ της τοϋ
βο. 52 κόομου ζωής. Έμάχοντο ούν πρός άλλήλους 20
οί Ιουδαίοι λέγοντες* πώς δύναται ούτος ήμϊν66*11
6,2β; 4,ΐ4. 53 δοϋναι την οάρκα φαγειν; εϊπεν ούν αύτοϊς ό
Ίηοοϋς * άμην άμην λέγω ύμιν, έάν μη φάγητε
την οάρκα τοϋ υίοϋ τοϋ άνΰρώπου και πίητε
β». 44. 54 αύτοϋ το αίμα, ούκ έχετε ζωην έν έαυτοϊς. ό

42 Χ ουχι I λέγει : Τ-}- οντος 44 hW προς εμε
46 Η [τον] I πάτερα 2° : Τ ϋεον 50 hW αποϋνηοχη 51 Τ εκ
του εμον άρτου | W ζηοεται \ η οαρξ μου εοτιν : hri Τ
post ζωης h" -f ην εγω όωσω post εστίν 52 Τ ημιν

ούτος | σάρκα : Η-|- [αυτού] 53 Η [ο]

42 — και τ. μητέρα Η* \ εαυτόν απο τ. ουρ. χαταβεβη-
χεναι 44 — 0 πατήρ Λ 46 ϋεου : πατρός Η 47 ο
πιοτ. : -{- εις εμε ΑΏΝζ 53 φαγητε : λαβητε
249

murabant ergo Iudaei de illo, quia dixisset:

Ego sum panis vivus, qui de caelo descendi,

"et dicebant: Nonne hic est Iesus filius Ioseph, 42 l 4,22.

cuius nos novimus patrem, et matrem? Quo-

modo ergo dicit hic: Quia de caelo descendi?

^Respondit ergo Iesus, et dixit eis: Nolite mur- 43
murare in invicem: nemo potest venire ad 44 es.
me, nisi Pater, qui misit me, traxerit eum:
et ego resuscitabo eum in novissimo die. Est 45 is 54,13.
scriptum in Prophetis: Et erunt omnes doci- r h ' 4
biles Dei. Omnis, qui audivit a Patre, et

j didicit, venit ad me. Non quia Patrem vidit 46 i,is.

62quisquam, nisi is, qui est a Deo, hic vidit

To Patrem. Amen, amen dico vobis: Qui credit 47 3,ie.

γίη me, habet vitam aeternam. Ego sum panis 48 55.

^ vitae. Patres vestri manducaverunt manna in 49 31.32.
deserto , et mortui sunt. Hic est panis de 50
caelo descendens: ut si quis ex ipso mandu-

Y caverit, non moriatur. Ego sum panis vivus, 51 η ιο,δ.ιο.
qui de caelo descendi. Si quis manducaverit
ex hoc pane, vivet in aeternum: et panis,
quern ego dabo, caro mea est pro mundi vita.

^Litigabant ergo Iudaei ad invicem, dicentes: 52 eo.
Quomodo potest hic nobis carnem suam
dare ad manducandum? Dixit ergo eis Iesus: 53 5,2a ; 4,14.
Amen, amen dico vobis: Nisi manducaveritis
carnem Filii hominis, et biberitis eius sangui-
nem, non habebitis vitam in vobis. Qui 54

41 — vivus

49 > in des. manna

61 (<£ inc. v, 52 Si quis et numerat 53. 54 pro 52. 53, repetita
„54" <ft*9 consentit numeris nostris, ©w-ee nUm*rant 55—72
pro 54—71)

52 > earn, suam nob. dare

53 habetia

24y

6,55-67. SEGVNDVM IOANNEM.

manducat meam carnem, et bibit meum sangui-
nem, habet vitam aeternam: et ego resuscitabo
55 eum in novissimo die. Caro enim mea, vere"
est cibus : et sanguis mens, vere est potus.
15.4. 56 qui manducat meam carnem , et bibit meum ^

J 3 24 ' 2 °4

' ' ' 57 sanguinem, in me manet, et ego in illo. Sicut
misit me vivens Pater, et ego vivo propter
Patrem: et qui manducat me, et ipse vivet

58 propter me. Hie est panis, qui de caelo
descendit. Non sicut manducaverunt patres
vestri manna, et mortui sunt. Qui manducat

59 hunc panem, vivet in aeternum. Haec dixit

60 in synagoga docens, in Capharnaum. Multi
ergo audientes ex discipulis eius, dixerunt:
Durus est hie sermo, et quis potest eum ^

4i. 61 audire? Sciens autem Iesus apud semetipsum
quia murmurarent de hoc discipuli eius, dixit
3,i3.62 eis: Hoc vos scandalizat? Si ergo videritis^
Filium hominis ascendentem ubi erat prius?^
2 κ 3,β. 63 Spiritus est , qui vivificat : caro non prodest τ
1 P 3,1 8* quidquam. * verba , quae ego locutus sum ^
i8,n. 64 vobis, Spiritus et vita sunt. Sed sunt quidam
ex vobis, qui non credunt. * Sciebat enim ab f
initio Iesus qui essent non credentes, et quis
44. 65 traditurus esset eum. Et dicebat : Propterea 75
dixi vobis, quia nemo potest venire ad me,
66 nisi fuerit ei datum a Patre meo. Ex hoc
multi discipulorum eius abierunt retro : et
11,6. l 22,28. 67 iam non cum illo ambulabant. Dixit ergo
Iesus ad duodeeim: Numquid et vos vultis

60 — et 63 sum, vobis sp.

64 — non 2°

250

Kara Ιωανην 6,55—67.

τρώγων μον την σάρκα καί πίνων μου το αίμα
Ιχει ζωήν αίώνιον, κάγώ άναοτήοω αύτόν τη

7,ι έοχάτη ή μέρα. ή γαρ οάρξ μον άληΰής έοτιν 55

,ιο βρώοις, καί το άίμά μον άληΰής έοτιν πόαις. δ 56 is,4.
τρώγων μον την οάρκα καί πίνων μον το αίμα 1 8' 4' ' 4
έν έμοί μένει κάγώ έν αύτφ. καΰώς άπέοτειλέν 57
με δ ζών πατήρ κάγώ ζω δια τον πατέρα, καί
δ τρώγων με κάκεϊνος ζήοει δι έμέ. ούτος έοτιν 58
ό άρτος ό έξ ονρανον καταβάς, ού καΰώς εφαγον
οί πατέρες καί άπέΰανον δ τρώγων τούτον τον
άρτον ζηοει είς τον αιώνα. Ταντα εϊπεν έν οννα· 59
γωγη διδάοκων έν Καφαρναούμ. Πολλοί o#v60l6,i7.
άκούοαντες έκ των μαθητών αύτον είπαν οκληρός
έοτιν ό λόγος ούτος* τις δύναται αύτον άκούειν;
είδώς δε δ Ίηοονς έν έαντφ δτι γογγύζονοιν περί 61 «·
τούτον οί μαΰηταί αύτον, εϊπεν αύτοις' τοντο

β,ι ύμας οκανδαλίζει; έάν ούν ΰεωρήτε τον νίδν τον 62 Μ3.

Μ άνΌ'ρώπον άναβαίνοντα δπον ήν τδ πρότερον; τδ 63 Μ·
πνεύμα έοτιν τδ ζωοποιούν, ή οάρξ ούκ ώφελεϊ ιβ,β. '

,ιο ούδέν · * τά φήματα ä έγώ λελάληκα ύμϊν πνεϋμά
έοτιν καί ζωή έοτιν. άλλ' είοίν έξ ύμών τίνες 64 ββ.

Μ οι ού πιοτεύονοιν. * ηδει γαρ έξ άρχής δ Ίηοονς
τίνες είοίν οί μη πιοτεύοντες καί τίς έοτιν δ

,ιο παραδώοων αύτόν. καί ελεγεν δια τοντο εϊρηκα 65**.
ύμϊν δτι ούδείς δύναται έλΰεϊν πρός με έάν μη
$1 δεδομένον αύτφ έκ τον πατρός.

Έκ τούτον πολλοί των μαθητών αύτον άπήλΰον 66 l β,ΐ7; 9,β2.
είς τά όπίοω καί ούκέτι μετ' αύτον περιεπάτονν.
εϊπεν ούν δ Ίηοονς τοις δώδεκα* μη καί ύμεις θέλετε 67 ",β. l 22,28.

54 W εν τη 56 εν αντω : hr-J- καΰως εν εμοι ο
πατήρ καγω εν τω πατρι. αμην αμην λεγω υμιν , εαν μη
λαβητε το οωμα του νιον τον αν&ρωπον ως τον αρτον της
ζωης, ονκ έχετε ζωην εν αντω. 59 fin hr-f -j οαββατω f-
60 Β,Τ ειπον 64 Η αλλα 65 Τ προς εμε 66 τοντον :
T-f ονν I πολλοί : H[R]-f εκ

66 — και το αι. ... ποοις 63 λαλω ΓΔαΙ
250

β,ββ— 7>ίο. Κατά Ιωανην

es. Act 5,20. 68 ϋπάγειν; 1 άπεκρίΰη αϋτφ Σίμων Πέτρος* κύριε, u
προς τίνα άπελευοόμεΰα ; ρήματα ζωής αιωνίου
MtiM8;ie!ie! 69 έχεις· και ήμεις πεπιοτεύκαμεν και έγνώκαμεν
ΐ8,ΐ8; ΐδ,ιβ. 70 δτι ού εϊ 6 άγιος του $εοϋ. άπεκρίΰη αύτοις ό 7
' ' Ίησοϋς· ουκ έγώ ύμας τους δώδεκα έξελεξάμην;
β4. 71 και εξ ύμών εις διάβολός έοτιν. έλεγεν δε τον
Ίούδαν Σίμωνος Ίοκαριώτου· ούτος γαρ εμελλεν
παραδιδόναι αύτόν, εϊς έκ των δώδεκα.

δΜο59β8ο ^ ^αί ^ετ^ τ(χύτα περιεπάτει 6 Ίησοϋς έν τηϊ
L θ^ι! Γαλιλαία· ού γαρ ήΰελεν έν τχ) Ιουδαία περι-
πατεί^, δτι έζήτουν αύτόν οι Ιουδαίοι άποκτεϊναι.
lv 28,84. 2 ην δε έγγύς ή έορτή των Ιουδαίων ή οκηνοπηγία. \
2,ΐ2. Mt ΐ2,4β. 3 εϊπον οϋν προς αύτόν οί άδελφοι αύτοϋ· μετά- ,
c ' ' βη$ι έντεϋΰεν και ύπαγε είς την Ίουδαίαν, Ινα
και οί μαΰηταί οου ΰεωρήοουοιν τα έργα οου ά
Mt ΐ2,ΐ6. 4 ποιείς· ούδεις γάρ τι έν κρυπτφ ποιεί και ζητεί
αύτδς έν παρρηοία είναι, εί ταύτα ποιείς, φανέ-
Mt 18,66. 5 ρωοον οεαυτόν τφ κόομω. ούδέ γάρ οί άδελφοι
2,4. 6 αύτοϋ έπίοτευον είς αύτόν. λέγει ούν αύτοϊς ό
Ίησοϋς· ό καιρός ό έμός οϋπω πάρεοτιν, ό δε
8,ΐθ; 16,18. 7 καιρός ό ύμέτερος πάντοτέ έοτιν έτοιμος, ού δύ-
ναται ό κόομος μιοεϊν ύμάς, έμε δε μιοεί, δτι
έγώ μαρτυρώ περί αύτοϋ δτι τά έργα αύτοϋ

8 πονηρά έοτιν. ύμεις άνάβητε είς την έορτήν
έγώ οϋπω άναβαίνω είς την έορτήν ταύτην, δτι ό

9 έμός καιρός οϋπω πεπλήρωται. ταϋτα δε ειπών
10 αϋτοις εμεινεν έν τ$ Γαλιλαία. Ώς δε άνέ- 2S

70 R, εξελεξαμην, και . . . εοτιν ; 71 Τ αντον παραδι-
dovcu I εις : Τ + ων 7,1 Τ— Και | Η [ο] 3 Κ [αον]
τα εργα W αον τα ε. 4 αντος : h αυτο 6 Τ— ονν
8 ονπω 1° : hRT ονκ 9 Τ— όε \ αντοις : hT αντος

69 άγιος : χρωτός ο νιος Ναζ \ '&εον : -f* το'υ
ζώντος Ναξ 71 Ισκαρ. : απο Καρνωτον Ν* 7,3 Γαλιλαιαν
5 fin τοτε

251

SEGVNDVM IOANNEM. 6,68-7,10.

S abire ? Respondit ergo ei Simon Petrus : 68 03.
Domine, ad quem ibimus? verba vitae aeter-
nae habes. et nos credidimus, et cognovimus 69 Mt 14,33 -Υβ,ιβ.

■jj quia tu es Christus Filius Dei. Respondit 70 15,16.
eis Iesus: Nonne ego vos duodecim elegi: et
ex vobis unus diabolus est? Dicebat autem 71 β4.
Iudam Simonis Iscariotem : hic enim erat
traditurus eum, cum esset unus ex duodecim.

Post haec autem ambulabat Iesus in 7 M8; β,ι.
Galilaeam, non enim volebat in Iudaeam ιΛ,δΊ. '
ambulare: quia quaerebant eum Iudaei inter-
ficere. Erat autem in proximo dies festus 2 lv 23,34.
Iudaeorum, Scenopegia. Dixerunt autem ad 3 2,12. Mt 12,46.
eum fratres eius : Transi hinc , et vade in Act ^14,
Iudaeam, ut et discipuli tui videant opera
tua , quae facis. Nemo quippe in occulto 4 Mt 12,16.
quid facit, et quaerit ipse in palam esse: si
haec facis, manifesta teipsum mundo. Neque 5 Mt 13,55.
enim fratres eius credebant in eum. Dicit 6 2,4.
ergo eis Iesus: Tempus meum nondum ad-
venit : tempus autem vestrum semper est
paratum. Non potest mundus odisse vos : me 7 15,18.
autem odit: quia ego testimonium perhibeo
de illo quod opera eius mala sunt. Vos 8
ascendite ad diem festum hunc, ego autem
non ascendo ad diem festum is tum: quia meum
tempus nondum impletum est. Haec cum dixis- 9
set, ipse mansit in Galilaea. Ut autem as- 10

69 g credimus 70 elegi? . . . est.
71 gt de iuda | $ iscariotis IM scariotis
7,1 — autem 2 $ seenophegia
4 £ quidquam IJttl aliquid

7 quod ] quia

8 — autem | § ascendam

251

7,11-23. SEGVNDVM 10ANNEM.

cenderunt fratres eius, tunc et ipse ascendit
ad diem festum non manifeste, sed quasi in
11 oeculto. Iudaei ergo quaerebant eum in die
47. Mt 27,63. 12 festo, et dicebant: Ubi est ille? Et murmur
multum erat in turba de eo. Quidam enim
dicebant: Quia bonus est. Alii autem dice-
9,22; 12,42: 13 bant: Non, sed seducit turbas. Nemo tarnen
palam loquebatur de illo propter metum Iu-
daeorum.

37. 14 lam autem die festo mediante, ascendit
Mt 13,54. 15 Iesus in templum, et docebat. Et mirabantur
L 2'47, Iudaei , dicentes : Ouomodo hie litteras seit,
i2,4c 16 cum non didicerit ? Respondit eis Iesus , et
dixit: Mea doctrina non est mea, sed eius,
17 qui misit me. Si quis voluerit voluntatem
eius facere: cognoscet de doctrina, utrum ex
5,4i-44. 18 Deo sit , an ego a me ipso loquar. Qui a
semetipso loquitur, gloriam propriam quaerit.
qui autem quaerit gloriam eius, qui misit
5,47. Act 7,53. eum , hie verax est , et iniustitia in illo non
r 2% -II', lö est. Nonne Moyses dedit vobis legem : et
nemo ex vobis tacit legem? Quid me quae-
Mc 3,21 s. 20 ritis interficere ? Respondit turba , et dixit :
s,48.oj; 10,20. Daemonium habes : quis te quaerit inter-
5,i6. 21 ficere ? Respondit Iesus , et dixit eis : Unum
ou i7,io-i2. 22 opus feci , et omnes miramini. Propterea
lv 12,3 s. Moyses dedit vobis circumcisionem : (non quia
ex Moyse est, sed ex patribus) et in sabbato -
5,8. 23 circumciditis hominem. Si circumcisionem
accipit homo in sabbato , ut non solvatur
lex Moysi : mihi indignamini quia totum

12 miütus I > de eo erat in t.

17 $ meipso (de f& hie et 4; 8,18.54 dubitari potest)

18 eum j ilium

19 legem? . . legem. | (<K inc. v. 20 Quid)

252

Κατά Ιωανην 7,n—28.

βηοαν οί άδελφοί αϋτοϋ είς τήν έορτήν, τότε καί
αύτός άνέβη, ού φανερώς άλλα ό)ς έν χρυπτφ.
οί οϋν Ιουδαίοι έζήτονν αυτόν έν τη έορτή καϊ 11
ελεγον* ποϋ έοτιν έκεινος; ] καί γογγνσμός περί 12 47. Mt 27,ββ.
αύτον ήν πολύς εν τοις όχλοις* οί μεν ελεγον
ότι άγαΰός έοτιν* άλλοι [δε] ε?&γον* ον, άλλα
πλανςί τον δχλον. ουδείς μέντοι παρρησία έλάλει 13»,s2; 12,42;
περί αύτον δια τον φόβον των Ιουδαίων.
8ι Ήδη δε της έορτής μεοούοης άνέβη Ίηοονς είς 14 l ιθ,47.
το ιερόν και έδίδαοκεν. έΰαύμαζον οϋν οί Ίου- 15 Mt 18,54.
όαϊοι λέγοντες* πώς ούτος γράμματα οϊδεν μη '
μ,εμαΰηκώς; άπεκρίΰη οϋν αύτοϊς Ίηοονς και 16 12,49.
εϊπεν* ή έμή διδαχή ούκ έοτιν έμή άλλα τον
πέμψαντός με* έάν τις $έλη το ΰέλημα αύτον 17
ποιειν, γνώοεται περί της διδαχής, πότερον έκ
τον ΰεον έοτιν ή εγώ άπ' έμαντον λαλώ. ό άφ' 18 6,4ΐ-44.
έαντον λαλών την δόξαν την ιδίαν ζητεί* δ δε
ζητών την δόξαν τον πέμψαντος αύτόν, ούτος
άλην^ής έοτιν καί άδικία έν αύτφ ούκ έοτιν. ού 19 δ,47. Act 7,58.
Μωϋοής έδωκεν νμϊν τον νόμον; και ούδείς έξ κ 2,'ΐ7-29.
ϋμών ποιεί τον νόμον. τί με ζητείτε άποκτεϊναι;
1 άπεκρίΰη ό όχλος* δαιμόνιον έχεις* τις οε ζητεί 20 8,48.52; "10,20.
άποκτεϊναι; άπεκρίϋη Ίηοονς καί ειπεν αύτοις* 21 β,ιβ.
έν έργον έποίηοα και πάντες θαυμάζετε, δια 22 an 17,10-12.
τοντο Μωνοής δέδωκεν ύμιν την περιτομήν, — LvlMe'
ούχ ότι έκ τον Μωϋοέως έοτιν άλλ9 έκ τών πα-
τέρων, — καί έν οαββάτω περιτέμνετε άνΰρωπον.
εί περιτομήν λαμβάνει άνθρωπος έν οαββάτω Ινα 23 5,8.
μή ?.vd"fi ό νόμος Μωνοέως, έμοί χολάτε ότι όλον

10 αλλα ως : Τ αλλ 11 W εοτιν 12 Τ ην περί αντ.
πολ. εν τω οχλω \ [όε] : RW— Τ 16 W ο Ιησ. 17 Τ—

14 μεοαζονοης 91 πάντες : νμεις S3 εμοι : pr πως
252

7,24— 36. Kara Ιωανην

8,i5.24 άν$ρωπον ύγιή έποίησα έν οαββάτφ; μή κρίνετζ
' ' κατ' όψιν, άλλα την δικαίαν κρίσιν κρίνατε.
Lie. 5,18. 25 "Ελεγον οϋν τίνες έκ των Ίεροσολνμειτών* ούχ
26 οϋτός έστιν δν ζητονσιν άποκτειναι; κάί ιδε παρ-
ρησία λαλεί, και οϋδέν αύτφ λέγονσιν. μή ποτε
αληθώς έγνωσαν οι άρχοντες δτι ούτος έοτιν 6
4ΐ. η 7,8.27 Χριστός; 1 άλλα τούτον οϊδαμεν πόΰεν έστίν* ό δι
Χριστός δταν έρχηται, ούδείς γινώσκει πό$εν εστίν
8,55. 28 εκραξεν οϋν έν τφ ίερφ διδάσκων ö Ιησούς κάί re
λέγων* κάμε οϊδατε και οϊδατε πόΰεν ειμί* και
άπ έμαντον ούκ έλήλνΰα, άλλ' εστίν άληΰινόχ
μι ιι,27. 29 ό πέμψας με, δν ύμεϊς ούκ οϊδατε* εγώ οιδο
αύτόν, δτι παρ* αύτού είμι κάκεινός με άπέστειλεν.
8,20; ΐ8,ι. 30 Έζήτονν οϋν αύτόν πιάσαι, και ούδείς έπέβαλενι
2,28; 8,8ο \ έπ' αύτόν την χεϊρα, δτι οϋπω έληλύΰει ή ώρα
'42ΐ2,ιι'.42ί 31 αύτού. Έκ τον δχλον δε πολλοί έπίστενσαν είς ί
47. 15,24. αύτόν, και ελεγον* 6 Χριστός δταν ελΰη, μήη
32 πλείονα σημεία ποιήσει ων ούτος έποίησεν; ήκον-
σαν οι Φαρισαϊοι του δχλον γογγύζοντος περί αύτού
ταύτα, * κάί άπέστειλαν οί άρχιερεις κάί οί Φαρι- 1
18,88. 33 σαϊοι ύπηρέτας Ινα πιάσωσιν αύτόν. εϊπεν οϋν β
ό Ιησούς* έτι χρόνον μικρόν μεΰ* ύμών είμι και
8,2ΐ; ΐ8,8β; 34 ύπάγω προς τον πέμψαντά με. ζητήσετε μεβ\

' ' και ούχ εύρήσετε, και δπον ειμί έγώ ύμεις ού
8,22 ; 12,20. 35 δύνασθε έλΰεϊν. ειπον οϋν οί Ίονδαϊοι προς
ι,ι' 1 ' ' έαντούς* πού ούτος μέλλει πορεύεσΰαι, δτι ήμεϊς
ούχ εύρήσομεν αύτόν; μή είς τήν διασποράν των
Ελλήνων μέλλει πορεύεσΰαι και διδάσκειν τονς
36 9Ελληνας; 1 τις έστιν ό λόγος ούτος δν εϊπεν* ζητή-
σετέ με και ούχ εύρήσετε, και δπον ειμί έγώ
νμεις ού δύνασθε έλΰενν;

24 κρίνατε : HR κρίνετε 28 Η [ο] Ιηο. 29 Τ

απεσταλκεν 31 Τ Πολλοί όε επιστ. εκ τ. οχλ. είς αντ. \
εποιηο. : Τ ποιεί 32 Τ νπηρετ. post αηεοτ. 34 ενρηο. :
H[R]-|- με , it 36 | fin W+ εκει 35 Τ μέλλει οντος \
Τ— ημείς 36 cf 34

28 (ειμι ; Weizsäcker) 253

SEGVNDVM IOANNEM. 7,24-36.

hominem sanum feci in sabbato? Nolite 24 8,15.
iudicare secundum faciem, sed iustum indi-
cium iudicate. Dicebant ergo quidam ex 25 1.19. 5,1s.
Ierosolymis: Nonne hie est, quern quaerunt
interiicere? Et ecce palam loquitur, et nihil 26
ei dicunt. Numquid vere cognoverunt prin-
cipes quia hie est Christus? Sed hunc scimus 27 n.
unde sit: Christus autem cum venerit, nemo
seit unde sit. Clamabat ergo Iesus in templo 28
docens, et dicens: Et me scitis, et unde sim
scitis: et a me ipso non veni, sed est verus,
qui misit me, quern vos nescitis. Ego scio 29 Mt 11,27.
eum: quia ab ipso sum, et ipse me misit.
Quaerebant ergo eum apprehendere: et nemo 30 8,20; 13,1.
misit in ilium manus, quia nondum venerat L 22'53,
hora eius. De turba autem multi credide- 31 s,3o; 10,42;
runt in eum, et dicebant: Christus cum ve- n'45; 12'
nerit, numquid plura signa faciet quam quae
hie facit? Audierunt Pharisaei turbam mur- 32
murantem de illo haec : * et miserunt prin-
cipes, et Pharisaei ministros ut apprehenderent
eum. Dixit ergo eis Iesus : Adhuc modicum 33 13,33.
tempus vobiscum sum: et vado ad eum, qui
me misit. Quaeretis me, et non invenietis: 34 8,21; ΐ3,3β;
et ubi ego sum, vos non potestis venire. 17'24,
Dixerunt ergo Iudaei ad semetipsos : Quo 35 12,20.
hie iturus est, quia non inveniemus eum? J<>M-1P1
numquid in dispersionem Gentium iturus est,
et docturus Gentes? Quis est hie sermo, quern 36
dixit : Quaeretis me , et non invenietis : et
ubi sum ego, vos non potestis venire?

28 > doc. in templo iesus

33 — eis I > misit me

34 quaeritis | > sum ego

35 se ipsos

36 quaeritis

253

7,37-51. SECVNDVM IOANNEM.

1 lv 26*86' *n novissimo autem die magno festivitatis
is 44,3; 55,i; stabat Iesus , et clamabat, dicens: Si quis

If^li 1.12. 38 sitit, veniat ad me, et bibat. Qui credit in
zch i3,i; i4,8. me sicut dicit Scriptum, flumina de ventre

Joel 3,1.28. ' L.T .

20,22. 39 ems fluent aquae vivae. Hoc autem dixit de
Act 5,32. Spiritu , quern accepturi erant credentes in

16 7 2 Κ 3 17 ·

eum: nondum enim erat Spiritus datus, quia
8,i4. r>t i8,i5. 40 iesus nondum erat glorificatus. Ex ilia ergo
turba cum audissent hos sermones eius, dice-
i,46.41 bant: Hie est vere propheta. Alii dicebant:
Hie est Christus. * Quidam autem dicebant:

2 sin 7,i2. 42 Numquid a Galilaea venit Christus ? Nonne
Mt 2,5.^22^2! Scriptum dicit : Quia ex semine David, et de

ps 89,4s. Bethlehem castello, ubi erat David, venit
9,16.43 Christus? Dissensio itaque facta est in turba
30. 44 propter eum. Quidam autem ex ipsis vole-
bant apprehendere eum: sed nemo misit super
32. 45 eum manus. Venerunt ergo ministri ad Ponti-
fices, et Pharisaeos. Et dixerunt eis illi : Quare
Mt 7,28.29. 46 non adduxistis ilium? Responclerunt ministri:
Numquam sic locutus est homo, sicut hie homo.
12. Mt 27,63. 47 Responderunt ergo eis Pharisaei: Numquid et
12,42. 48 vos seducti estis ? Numquid ex principibus
aliquis eredidit in eum, aut ex Pharisaeis?
49 seel turba haec, quae non novit legem, male-
3,1.2. 50 dicti sunt. Dixit Nicodemus ad eos, ille, qui
venit ad eum nocte, qui unus erat ex ipsis:
Dt i,i6.i7; 51 Numquid lex nostra iudicat hominem, nisi
prius audierit ab ipso, et cognoverit quid

38 dixit 39 non en im | fuerat gl.
41 > Christus venit

44 eum 2° ] ilium

45 ilium ] eum

48 > aliq. ex princ.

50 dicit

51 > aud. ab ipso prius

254

Κατα Ιωανην 7,37—51.

16 *Ev δε τΰ έοχάτχι ήμέρα τη μεγάλη της έορτής 87 J;*0;^
είατήκει ό Ίηοοϋς καί έκραξεν λέγων έάν τις unde?i844,8j
διψ$, έρχέοΰω πρός με καί πινέτω. ό πιοτεύων 38 βΛ^ιλΣι11"
εις έμέ, καΰώς εϊπεν ή γραφή, ποταμοί έκ της 5^ι18,Ϊ.μ.4,8'
κοιλίας αύτοϋ $εύοουσιν ύδατος ζώντος, τούτο 39 20,22.
όέ εϊπεν περί του πνεύματος οϋ εμελλον λαμ~ ct '
βάνειν οί πωτεύοαντες εις αύτόν · ούπω γαρ ήν πνεϋ- \2£** ™>7,

ι,ϊ μα, δτι Ίηοοϋς ούδέπω έδοξάοΰη. Έκ του όχλου 40 e,u. Dt ιβ,ΐδ.
οϋν άκούοαντες των λόγων τούτων ελεγον ούτός
έοτιν άληΰώς ό προφήτης9 1 άλλοι ελεγον ούτος 41 52; ι,4β.

m έοτιν ό Χριστός* *οί όέ ελεγον9 μη γαρ έκ της
Γαλιλαίας ό Χριστός έρχεται; ούχ ή γραφή εϊπεν 42 ΜοΓδ,ί. '
δτι έκ τον ύτζέρματο$ Δανείδ, και από Βηϋ-λεεμ της ρ£μ>,'*Ι?2'λ*'

.jo κώμης όπου ήν Δαυείδ, έρχεται ό Χριστός ; οχίαμα 43 9,ιβ.

J ούν έγένετο έν τφ δχλω δι αύτόν τινές όέ ήΰελον έξ 44 so.
αύτών πιάοαι αύτόν, άλλ'ούδείς έπέβαλεν έπ' αύτόν

Iß τάς χείρας. Ήλΰον οϋν οί ύπηρέται πρός τους 45 82.

10 άρχιερεις καί Φαριοαίους, καί εϊπον αύτοις έκεινοΐ'
δια τί ούκ ήγάγετε αύτόν; 1 άπεκρίϋησαν οί ύπηρέ- 46 Mt 7,28.29.
ταΐ' ούδέποτε έλάληοεν ούτως άνθρωπος, ώς ' '
ούτος λαλεί ό άνθρωπος, άπεκρίΰησαν ούν αύτοις 47 ΐ2. Mt 27,ββ.
οί Φαρισαϊοΐ' μη καί ύμεις πεπλάνησΰε ; 1 μή τις 48 12,42.
έκ τών άρχόντων έπίοτευοεν εις αύτόν ή έκ τών
Φαριοαίων ; άλλα ό όχλος ούτος ό μή γινώοκων 49
τον νόμον έπάρατοί είοιν. λέγει Νικόδημος πρός 50 β,ι.2.
αύτούς, ό έλΰών πρός αύτόν πρότερον, εις ών
έξ αύτών μή ό νόμος ήμών κρίνει τον άνΦρωπον 51 Dt ι,ιβ.17;
έάν μή άκούση πρώτον παρ* αύτοϋ καί γνφ τί 19,16'

37 Η ιοτηκει \ Τ εκραζεν | Τ— προς με W προς εμε
39 ον : hW δ I Τ ημελλον | Τ πιοτενοντες \ ατνενμα :
hn4- όεόομενον a -\- αγιον 8 -j- ο,γιον επ αντοις hr* W -+*
αγιον όεόομενον \ ουόεπω : HR ονπω 40 ελεγον :

[B]W+ οτι 41 öl όε : Τ άλλοι 42 Τ ουχι | Τ ο χριοτ.
ερχετ. 44 HR εβαλεν 46 Η— ως ούτος λαλεί

R [ως ούτος ο αν&ρωπος] 47 Τ— ονν | Η [αντοις]

60 Τ— ο ελ<&. . . . προτ.

40 τον λογον 8αζ-{- τοντον Χ 51 γνω : επιγνωο'&η
254

7,52 — 8,ιΐ· Kara Ιωανην

4i. ι,4β. 52 ποιεί; άπεκρίΰηοαν καί είπαν αύτφ ' μη καί αν
act 4,u-ie. ^ τ^ Γαλιλαίας εΐ; έραύνηοον καί ϊδε δτι έκ
της Γαλίλαίας προφήτης ούκ έγείρεταί.

52 Τ προφ. εκ τ. Γαλιλ. 53—8,11 περι μοιχαλιόος περι-
κοπή ab Η cum 1 al post finern evangelii inter uncos f ]]
datur, a Β in contextu, sed separate et uncis [ ] inclusa,
a Tischendorfio in editione maiore bis exhibetur (secundum
codicem D et textum receptum) , aW in mg inf. ; dämus
textum Η cum E.W et D collatum; cf ad Mc 12,17; Lc 21,38.

[[55 Και έπορεύ&ησαν έκαστος είς τόν οίκον αύτού,
L 21,87 β. 8,1 Ίηαοϋς όέ έπορεύϋη είς τό "Ορος των Έλαιών. 2 "Ορ-
ΰρου όέ πάλιν παρεγένετο είς το Ιερόν [, καί πάς ό λαός
Nu 6,12 ββ. ήρχετο πρός αύτόν, και κα&ίσας έόΐόαοκεν αυτούς], 3 Άγουσιν
όέ oi γραμματείς καί οι Φαρισαϊοι γυναίκα έπι μοιχεία κατει-
λημμένων, και οτήσαντες αυτήν εν μέοψ 4 λέγουσιν αύτφ
Lv 20,10. Διόάσκαλε, αύτη ή γυνή κατείληπται έπ' αύτοφώρω μοιχευο-
Dt 22,22-24. μένη ' 5 έν όέ τφ νόμφ [ήμϊν] Μωυοής ένετείλατο τάς
Mt 22,16. τοιαύτας λιΰάζειν ου οϋν τί λέγεις; 6 [τούτο όέ έλεγον
πειράζοντες αύτόν, Ινα έχωσιν κατηγορεΐν αύτού.] ό όέ Ιησούς
Dt 17,7. κάτω κύψας τφ όακτύλφ κατέγραφεν είς τήν γήν. 7 ώς
R 2,22. έπέμενον έρωτώντες [αύτόν], άνέκυψεν και εΐπεν [αύτοϊς]

Ό άναμάρτητος υμών πρώτος έπ' αύτήν βαλέτω λίΰ-ον. 8 και
Mt 22,22. πάλιν κατακύψας έγραφεν είς τήν γήν. 9 οι όέ άκούοαντες
έξήρχοντο εϊς καύ* εις άρξάμενοι από τών πρεσβυτέρων, και
κατελείφΰη μόνος, και ή γυνή έν μέοφ οϋοα. 10 άνακύψας
όέ ό Ιησούς εΐπεν αύτη Γύναι, πού είοιν; ούόείς σε κατέ-
6,η. κρινεν; 11 ή όέ εΐπεν Ούόείς, κύριε, εΐπεν όέ ό Ιησούς Ούόέ
έγώ σε κατακρίνω * πορεύου, άπό του νυν μηκέτι αμάρτανε.\

53 W αύτου 8,2 W και ο Ιησ. επ. 2 παρεγ. : DW
παραγίνεται h ηλΰεν \ [, και . . . αυτούς] : Β.·— W | D— και
κα&ισ. εόιό. αυτ. 3 γυν. επι μοιχ. : Dh em αμαρτία γυναίκα
W προς αυτόν γ. εν μ. | D ειλημμενην 4 λεγ. : h ειπον \
αυτω : Ό-\- εκπειραζοντες αυτόν οι ιερείς ινα εχωσιν κατη-
γοριαν αυτού (cf ν. 6) | h ειληπται W κατελήφθη 5 D
Μωυσης όε εν τ. ν. εκελευσεν | [ημιν] : R (W ημιν Μωσης)

9 οι όε . . . κα& εις : D έκαστος όε των Ιουόαιων εξηρχετο \
πρεσβυτ. : Ό-\- ωστε παντας εξελΰειν : H-\- εως των έσχα-
των : h8V-f- πάντες ανεχωρησαν \ μονός : hRW-j- ο Ιησούς

10 αυτη γυναι : DhW τη γυναικι \ κατεκρινεν : hr lapidavit

11 D κακεινη ειπεν αυτω \ ειπεν όε ο Ιησ. : DW ο όε ειπεν |
πορευου : D υπάγε | απο του νυν : W και

51 εποιησεν Β,8 γην -f- ενος εκαστον αυτών τας αμαρ-
τίας ΤΤα 9 και υπο της συνειόησεως ελεγχόμενοι JEGa
10 και μηόενα '&εασαμενος πλην της γυναικός JEGa \ εκείνοι
οι κατήγοροι σου ζα

255

SEGVNDVM ΪΟΑΝΝΕΜ. 732—8,11.

faciat? Responderunt , et dixerunt ei: Ν um- 52 u. ι,4β.
quid et tu Galilaeus es? Scrutare Scrip- Mt *'14~
turas, et vide quia a Galilaea propheta non
surgit. Et reversi sunt unusquisque in 53 l 21,37 s.
domum suam.

Iesus autem perrexit in montem Oiiveti: 8
et diluculo iterum venit in templum, et omnis 2
populus venit ad eum, et sedens docebat eos.
Adducunt autem Seribae, et Pharisaei mu- 3
lierem in adulterio deprehensam : et statue-
runt earn in medio, 1 et dixerunt ei: Magister, 4
haec mulier modo deprehensa est in adulterio. Lv 20 10>
In lege autem Moyses mandavit nobis huius- 5 jJtMis"
modi lapidare. Tu ergo quid dicis ? 1 Hoc 6
autem dicebant tentantes eum, ut possent
accusare eum. Iesus autem inclinans se deor-
sum , digito scribebat in terra. Cum ergo 7 Dt 17,7.
perseverarent interrogantes eum, erexit se,
et dixit eis: Qui sine peccato est vestrum,
primus in illam lapidem mittat. Et iterum 8
se inclinans , scribebat in terra. Audientes 9 Mt 22,22.
autem unus post unum exibant, incipientes a R 2'22'
senioribus: et remansit solus Iesus, et mulier
in medio stans. Erigens autem se Iesus, dixit 10
ei: Mulier, ubi sunt, qui te accusabant? nemo
te condemnavit? Quae dixit: Nemo, Domine. 11 0,14.
Dixit autem Iesus: Nec ego te condemnabo:
Vade, et iam amplius noli peccare.

52 — scripturas [ > proph. a galil.

8,tf haec

7 ergo ] autem

9 & aut. haec | exiebant | — Iesus

10 — qui te accus.

11 > ampl. iam

255

8,12—24. SEGVNDVM IOANNEM.

is 49,β. 1,5.9. 12 Iterum ergo locutus est eis Iesus, dicens:
Mt δ',14. Ego sum lux mundi: qui sequitur me, non
ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitae.
13 Dixerunt ergo ei Pharisaei: Tu de te ipso
testimonium perhibes : testimonium tuum non
5,3i. 14 est verum. Respondit Iesus , et dixit eis : Et
si ego testimonium perhibeo de meipso, verum
est testimonium meum: quia scio unde veni,
et quo vado : vos autem nescitis unde venio,
7,24; 12,47. 15 aut quo vado. Vos secundum carnem iudi-
29.16 catis: ego non iudico quemquam: 1 et si iu-
dico ego, iudicium meum verum est, quia
solus non sum: seel ego, et qui misit me,
Dt 17,6; ΐ9,ΐδ 17 Pater. Et in lege vestra scriptum est, quia
ι J 5,9. 18 duorum hominum testimonium verum est. Ego
sum, qui testimonium perhibeo de me ipso:
et testimonium perhibet de me, qui misit me,
H,7. 19 Pater. Dicebant ergo ei: Ubi est Pater tuus?

*Respondit Iesus : Neque me scitis, neque Pa- 1
trem meum : si me sciretis, forsitan et Patrem
7,80; 13,1.20 meum sciretis. Haec verba locutus est Iesus ™
l 22,o3. jn g^Qp^yiaciQ^ docens in templo : et nemo ap-
prehendit eum, quia necdum venerat hora eius.
7,34; 13,33. 21 Dixit ergo iterum eis Iesus: Ego vado, -

Prv 1 "»8 · ■ · 10

et quaeretis me, et in peccato vestro morie-

mini. Quo ego vado, vos non potestis venire.
7,35. 22 Dicebant ergo Iudaei : Numquid interficiet se-

metipsum, quia dixit: Quo ego vado, vos non
3,3i.23 potestis venire? Et dicebat eis: Vos de deorsum

estis, ego de supernis sum. Vos de mundo
24 hoc estis, ego non sum de hoc mundo: Dixi

ergo vobis quia moriemini in peccatis vestris:

12 ambulabit | lucem

13 # teipso 16 > me misit
20 — Iesus 21 quaeritis

22 dieit 23 § de superius

Kara Ιωανην 8,12— 24.

27 Πάλιν οϋν αϋτοίς έλάλησεν ό Ίηοοϋς λέγων 12 is 49,6. ι, 5.9.
έγώ είμι το φως τοϋ κόομον ό άκολον$ών μοι m 5,14.
ού μη περιπατήοη έν τη σκότιο:, άλλ' εξει το φως
της ζωής. είπον οϋν αύτφ οι Φαριοαϊοι· ον περί 13
οεαντον μαρτυρείς· ή μαρτυρία gov ουκ έοτιν
άληΰής. άπεκρίΰη Ίηοονς και εϊπεν αύτοϊς' καν 14 s,8; 6,si.
έγώ μαρτυρώ περί έμαντον, άληΰής έοτιν ή μαρ-
τυρία μου, δτι οιδα πόϋ'εν ήλΰον και που υπάγω·
ύμεϊς δε οϋκ οιδατε πόΦεν έρχομαι fj που υπάγω,
ύμεις κατά την βάρκα κρίνετε, έγώ ού κρίνω 15 7,24; 12,47.
ούδένα. και εάν κρίνω όέ έγώ, ή κρίοις ή έμη 16 29.
άληΰινή έοτιν, δτι μόνος ουκ ειμί, άλλ' έγώ και
6 πέμψας με. και έν τφ νόμω όέ τφ νμετέρω 17 Dt ι?,β; ΐ9,ΐ5.
γέγραπται δτι δύο άνΰρώπων ή μαρτυρία άλη-
ϋής έοτιν. έγώ είμι ό μαρτύρων περί έμαντον, 18 ι J 6,9.

II και μαρτυρεί περί έμον ό πέμψας με πατήρ.

ϊ7,3 1 έλεγον οϋν αντφ· πον έοτιν ό πατήρ οον; * άπε- 19 ΐ4,7.
κρίϋη Ίηοοϋς· οντε έμέ οϊδατε ούτε τον πατέρα
μον εί έμε ηδειτε, και τον πατέρα μον αν ηδειτε.

ιβ,ι Ταϋτα τα ρήματα έλάληοεν έν τφ γαζοφνλακίφ 20 7,so; is,i.

c e > 3 ~ e' ~ » j l * . » » 5 t L 22,53.

οιοαοκων εν τφ ιερφ· και ονοεις επιαοεν αντον, mc 12,41.
δτι ονπω έληλύϋει ή ώρα αντον.
28) ΕΙπεν οϋν πάλιν αντοις· έγώ ύπάγω και ζητή- 21 7,84; is,3s;
αετέ με, και έν τη αμαρτία νμών άπονΧανεϊονΧε· ρΑι,».
δπου έγώ ύπάγω ϋμεις ον δύναοΦε έλϋ'ειν. έλεγον 22 7,35.
οϋν οί Ίονδαϊοι· μήτι άποκτενει έαντόν, δτι λέγει·
δπον έγώ ύπάγω ύμεϊς ού δύναοΰε έλΰεϊν; κάί 23 s,3i. i8,se.
ελεγεν αντοΐς· ύμεϊς έκ των κάτω έοτέ, έγώ έκ
των άνω ειμί· ύμεις έκ τούτου τον κόομον έοτέ,
έγώ ούκ είμι έκ τον κόομον τούτον, είπον οϋν 24
ύμιν δτι άποϋ-ανεϊοΟε έν ταϊς άμαρτίαις ύμών

12 Η [ο] Ιηα. I Τ εμοί 14 h η μαρτ. μου αληΰ. εατ. \
Τ— όε^ 16 ftn ΓΗ]Β,+ πατήρ 17 Τ γεγραμμενον εστίν
19 W εοτιν 28 Τ νμεις εκ τ. χοσμ. τούτον εατε

256 ϊ7

8,25—39. Kara Ιωανην

"ie1«?! έάν γαρ μη πιοτενοητε δτι εγώ ειμί, άποϋανεϊοΰε
ΐ4. 25 έν ταϊς άμαρτίαις ύμών. έλεγον οδν αύτφ ■ ον
τις εϊ; εϊπεν αϋτοις δ Ίηοοϋς' την άρχήν δ τι
88. 3,32; 12,49. 26 και λαλώ νμϊν; πολλά έχω περί ύμών λαλεϊν
καί κρίνειν άλλ' δ πέμψας με άληΰής έοτιν,
κάγώ α ήκονοα παρ' αύτοϋ, ταϋτα λαλώ εις τον
27 κόομον. ούκ έγνωοαν δτι τον πατέρα αύτοϊς
24. 3,ΐ4; 12,82. 28 εΑεγεν. εϊπεν οδν ό Ίηοονς * δταν νψώοητε τον
Mt 26,β4! vlov τον άνΰρώπον, τότε γνώοεοϋε δτι εγώ είμι,
και άπ' έμαντοϋ ποιώ οϋδέν, άλλα καΰώς έδί-
ιβ. Mt 27,46. 29 όαξέν με ό πατήρ, ταϋτα λαλώ. καί δ πέμψας
με μετ έμοϋ έοτιν* ονκ άφήκέν με μόνον, δτι
έγώ τα άρεοτά αύτφ ποιώ πάντοτε.
1 1 ./a^s.n'Si 30 Ταϋτα αντον λαλοϋντος πολλοί έπίοτενοαν εις
15,7.14. 31 αύτόν. ελεγεν ούν ό Ίηοοϋς προς τονς πεπιοτενκότας 2ί
αύτφ Ίονδαίονς* έάν ύμεϊς μείνητε έν τφ λόγφ τφ
32 έμφ, άληϋ'ώς μαΰηταί μον έοτε, 1 και γνώοεοΰε την
μι 3,9. 33 ά?*ήνΧειαν, και ή άλήΰεια έλενΰερώοει ύμάς. άπ-
εκρίδ'ηοαν προς αύτόν οπέρμα Αβραάμ έομεν,
και ούδενι δεδονλενκαμεν πώποτε* πώς ον λέγεις
κ 6,ΐθ.2ο. 34 δτι έ?±εν$εροι γενήοεοΰε; άπεκρίφη αύτοϊςδ Ίηοοϋς*
άμήν άμήν λέγω ύμιν δτι πας δ ποιών την άμαρ-
ο 4,80. 35 τίαν όοϋλός έοτιν της αμαρτίας. 6 δε δοϋλος
ού μένει έν τη οικία εις τον αίώνα' ό νιος μένει
R 6,ΐ8.22. 36 εις τον αιώνα, έάν ούν ό νιος νμάς έλενΰερώοη, δν-

37 τως έλενΰεροι έοεοΰε. Οιδα δτι οπέρμα Αβραάμ
έοτε* άλλα ζητειτέ με άποκτεϊναι, δτι ό λόγος ό

38 έμός ον χωρεί έν νμϊν. α έγώ έώρακα παρά τ φ
πατρι λαλώ* και ύμεις οϋν α ήκούοατε παρά τον

μι 8,9. 39 πατρός ποιείτε, άπεκρίΰηοαν και είπαν αύτφ·

24 h έγώ ειμί 25 Η [ο] Ιησ. \ ο τι : Η οτι | hRT
υμιν. 28 h έγώ ειμί \ πατήρ : W-f- μον 34 Η [ο] Ιηο. |
Η [της αμαρτ.] 38 α εγω . . . πατρός : hre -\ εγω α εωρακα
παρα τω πατρι μον [ταντα] λαλω * και νμεις ονν α εωρακατε
παρα τον πατρός νμων |-

24 πιοτενο. : + μοι Νΐ> 29 μόνον : 4- ο πατήρ Ναζ 33 και
ον όεόονλ. ονόενι πωπ. 38 πατρός : -f νμων χΏΝζ -\- ταντα
257

SECVNDVM 10ANNEM. 8,25-39.

si enim non credideritis quia ego sum, moriemini

in peccato vestro. Dicebant ergo ei : Tu quis es? 25 u.

Dixit eis Iesus: Principium, qui et loquor vobis.

Multa habeo de vobis loqui, et iudicare. sed qui 26 38. 12,49.

me misit, verax est: et ego quae audi vi ab eo,

haec loquor in muiulo. Et non cognoverunt 27

quia Patrem eius dicebat Deum. Dixit ergo 28 3,u; 12,32.

eis Iesus: Gum exaltaveritis Filium hominis, °8'

tunc cognoscetis quia ego sum, et a meipso

facio nihil, sed sicut docuit me Pater, haec

loquor : et qui me misit, mecum est, et non 29 16. Mt 27,40.

reliquit me solum: quia ego quae placita sunt

ei, facio semper. Haec illo loquente, multi 30 ^,ΊίϋΙ25

crediderunt in eum. Dicebat ergo Iesus ad 31 15,14.

eos, qui crediderunt ei, Iudaeos: Si vos man-

seritis in sermone meo, vere discipuli mei

eritis: et cognoscetis veritatem, et Veritas 32

liberabit vos. Responderunt ei: Semen Abra- 33 Mt 3,9.

1 ... . . Neh 9,36.

hae sumus , et nemim servivimus umquam : '
quomodo tu dicis: Liberi eritis? Respondit 34 r 6,16.20.
eis Iesus : Amen , amen dico vobis : quia 1 J 3'8,
omnis, qui facit peccatum, servus est peccati.
servus autem non manet in domo in aeter- 35 α 4,so.
num : filius autem manet in aeternum. si 36 r 6,18.22.
ergo vos filius liberaverit, vere liberi eritis.
Scio quia filii Abrahae estis: sed quaeritis me 37
interficere, quia sermo meus non capit in
vobis. Ego quod vidi apud Patrem meum, 38
loquor: et vos quae vidistis apud patrem
vestrum, facitis. Responderunt, et dixerunt ei: 39 Mt 3,9.

25 qui ] quia 26 > misit me
27 eius ] eis I — Deum
29 — et 2° 35 — autem 2°

36 > filius vos
38 — meum

257 17

8,40—51. SECVNDVM IOANNEM.

Pater noster Abraham est. Dicit eis lesus:
Si filii Abrahae estis, opera Abrahae facite.
40 Nunc autem quaeritis me interficere, hominem,
qui veritatem vobis locutus sum, quam audivi
Gn 3,15. 41 a Deo: hoc Abraham non fecit. Vos facitis
r>t 23,3 lxx. 0pera patris vestri. Dixerunt itaque ei : Nos
ex fornicatione non sumus nati: unum jpatrem
j 5,1. 42 habemus Deum. Dixit ergo eis lesus : Si
Deus pater vester esset: diligeretis utique me.
ego enim ex Deo processi , et veni : neque
12,39. 43 enim a me ipso veni, sed ille me misit. Quare
Mt 12,31 ^26,73. ]0quelam meam non cognoscitis? Quia non
ι j 3,8-io. 44 potestis audire sermonem meum. Vos ex
2 } s'X patre diabolo estis : et desideria patris vestri
vultis facere. ille homicida erat ab initio, et
in veritate non stetit: quia non est Veritas
in eo : cum loquitur mendacium , ex propriis

I 22,67. 45 loquitur, quia mendax est, et pater eius. Ego

autem si veritatem dico, non creditis mihi.
2 κ 5,2i. 46 1 Quis ex vobis arguet me de peccato? Si

I I 2,22' veritatem dico vobis, quare non creditis mihi?
18,37. 47 1 Qui ex Deo est, verba Dei audit. Propterea

1 J 4'6' vos non auditis , quia ex Deo non estis.
Yjo. mc 3,21 s. 48 Responderunt ergo Iudaei , et dixerunt ei :
Nonne bene dicimus nos quia Sam arit anus
49 es tu , et daemonium habes ? Respondit
lesus : Ego daemonium non habeo : sed
honorifico Patrem meum, et vos inhono-
5,4i 50 rastis me. Ego autem non quaero glo-
riam meam: est qui quaerat, et iudicet.
5,24; e,4o.47, 51 Amen, amen dico vobis: si quis sermonem

11,25.

42 § meipso 45 si J quia

46 arguit I — vobis | quare vos

47 > est ex deo 48 resp. igitur

49 inhonoratis

50 quaerit et iudicat

258

Κατ α Ιωανην 8,4o— 51.

ό πατήρ ημών Αβραάμ έοτιν. λέγει αύτοϊς ό
Ίηοονς ' εί τέκνα του Αβραάμ έοτε, τα έργα τον
Αβραάμ ποιείτε* νυν δε ζητείτε με άποκτεϊναι, 40
άνΰρωπον δ ς την άλήΰειαν ύμϊν λελάληκα, ην
ήκονοα παρά τον $εον% τοντο Αβραάμ ούκ
ίποίηοεν. ύμεϊς ποιείτε τά εργα τον πατρός 41 »η β,ΐδ.
ύμών. είπαν αύτφ · ήμεις έκ πορνείας οϋκ έγεν- Mai 2,10.
νήΦημεν, ένα πατέρα έχομεν τον $εόν. εϊπεν 42 υ 5,ι.
αύτοϊς ό Ίηοονς* εί 6 ΰεός πατήρ ύμών ήν,
ήγαπατε άν έμέ · έγώ γάρ έκ τον ΰεον έξήλϋον
και ήκω* ούδε γάρ άπ' έμαντον έλήλνΰα, άλλ'
έκεϊνός με άπέοτειλεν. διά τι την λαλιάν την 43 ΐ2,89.

, λ , , « 3 s / ή , ' Mt 12,84; 26,73.

έμην ού γινωοκετε; δτι ού δνναονε ακονειν τον r 8,7.

λόγον τον έμόν. ύμεις έκ τον πατρός τον δια- 44 ι J 8,8-10.

βόλον έοτέ και τάς επιθυμίας τον πατρός ύμών 2 ρ 2,*.

θέλετε ποιεϊν. έκεινος άνϋρωποκτόνος ην άπ'

ά°λνζ> κο-ί έν τη άληΰεία ούκ έοτηκεν, δτι ούκ

εοτιν ά?>ήνΧεια έν αύτφ. δταν λαλη το ψεύδος,

ίκ τών ιδίων λαλεί, δτι ψεύοτης έοτίν και ό

πατήρ αύτον. έγώ δε δτι την ά?>ήύΧειαν λέγω, 45 l 22,67.

ού πιοτεύετέ μοι. τίς εξ ύμών έλέγχει με περί 46 2 κ 6,2ΐ.

άμαρτίας; εί άλήΰειαν λέγω, διά τί ύμεις ού '

πιοτεύετέ μοι; δ ών έκ τον ΰεον τά ρήματα τον 47 ΐ8,87.

ΰεού άκούει' διά τοντο ύμεις ούκ άκούετε, δτι ' '

έκ τον $εοϋ ούκ έοτέ. Άπεκρίΰηοαν οί Ίου- 48 7,20. mc 8,21 β.

δαϊοι και είπαν αύτφ' ού καλώς λέγομεν ήμεΐς

δτι Σαμαρείτης ει ον και δαιμόνιον έχεις; όπ-49Μΐι,β.

εκρίθη Ίηοονς · έγώ δαιμόνιον ούκ έχω, άλλά τιμώ

τον πατέρα μον, και ύμεις άτιμάζετέ με. έγώ 50 δ,4ΐ 5 7,ιβ.

δε ού ζητώ την δόξαν μον εοτιν ό ζητών και

κρίνων, άμήν άμήν λέγω ύμϊν, έάν τις τον έμόν 51 5,24 ^e,40.47 ;

39 Η [ο] Ιησ. | hRT εποιειτε 41 hT ον γεγεννημεϋα
42 Η [ο] Ιησ. 44 W ονχ | Η εοτηκεν 48 Τ Σαμαριτης

39 εστε : ητε ΌΝαζ \ εποιειτε : + «ν CNaf 43 λαλιαν :
αληΰειαν 44 όταν : qui (i. e. ος αν) c Lucifer | εοτιν 2° :
-\- κα&ως Ψ 46 — vers 47 — οτι . . . εστε T)G 51 εαν τις : ος αν
258

8,52— 9,6, Κατα Ιωανην

λόγον τηρήση, θάνατον ού μη ΰεωρήση είς τον
mc 9,1. 52 αίώνα. είπαν αύτφ οί Ιουδαίοι* νυν έγνώκαμεν
δτι όαιμόνιον έχεις. Αβραάμ άπέΰανεν και οι
προφήται, και ού λέγεις* έάν τις τον λόγον μου
τηρήση, ού μη γεύσηται θανάτου είς τον αίώνα
4,ΐ2. 53 μη ού μείζων ει τον πατρός ήμών Αβραάμ, δοτις

Mt 12,41.42. , , η , e „ j / α /

απενανεν; και οι προφηται άπενανον τινα σε
54 αυτόν ποιείς; 1 άπεκρί&η Ίηαοϋς· έάν εγώ δοξάσω
έμαντόν, ή δόξα μου ουδέν έοτιν έοτιν ό πατήρ
μου ό δοξάζων με, δν ύμεϊς λέγετε δτι ϋεός ήμών
7,28.29. 55 έοτιν, 1 και ουκ έγνώκατε αύτόν, έγώ δέ οϊδα αυτόν.

Mt 26,72. » » « rs , , » « t ~

καν ειπω οτι ουκ οιοα αυτόν, εοομαι όμοιος υμιν
ιρεύστης* άλλά οίδα αύτόν και τον λόγον αύτοϋ
Μι pis 56 τνθ&' Αβραάμ ό πατήρ ύμών ήγαλλιάοατο ϊνα
Gn 17,17! ϊδη τήν ήμέραν την έμήν, και εΐδεν και έχάρη.
67 είπαν οϋν οί Ιουδαίοι προς αύτόν πεντήκοντα
28. 58 έτη ούπω έχεις και Αβραάμ έώρακας; εϊπεν αύτοις\
Ιησούς* άμήν άμήν λέγω ύμιν, . πριν Αβραάμ γενέ-
ιο,8ΐ ; ΐ2,8β. 59 σύ^αι έγώ ειμί. ήραν οϋν λίγους ϊνα βάλωοιν έπ'
αύτόν Ίηοοϋς δέ έκρύβη και έξήλϋεν εκ του ιερού.

Mt 28,37.

Act 8,2; 14,8. 9 Και παράγων εΐδεν άνϋρωπον τυφλόν έκ γενε- .
84. L ΐ8,2. 2 της. και ήρώτηοαν αύτόν οί μαΰηταϊ αύτού λέ-

Εχ 20,6. » Λ γ% / / β r we

γοντες* ραρρει, τις ημαρτεν, οντος ή οι γονείς
ιι,4. 3 αύτού, ϊνα τυφ?ώς γεννηΰή; άπεκρίϋη Ιησούς*
ούτε ούτος ημαρτεν ούτε οί γονείς αύτού, άλλ'
6,ΐ7.20; 11,9. 4 ϊνα φανέρωση τά έργα τού ΰεού έν αύτφ. ήμας
δει έργάζεσϋαι τά έργα τού πέμψαντός με έως
ήμέρα έστίν* έρχεται νύξ δτε ούδείς δύναται έργά-
8,ΐ2; ΐ2,8δ. 5 ζεσΰαι. δταν έν τφ κόσμω ώ, φώς είμι τού
Mc 8,28. 6 κόσμου, ταύτα ειπών έπτυσεν χαμαι και έποίησεν

54 ημων : ΚΈ> νμων 55 Τ νμων 56 ιδη : Τ είδη
57 h εωρακεν οε 58 W ο Ιηο. 9,4 με : Τ ημας \

εως : h ως

53 — πατρός ημων | οοτι,ς : οτι 58 — γενεοϋαι 59 fin
-(- όιελΰων δια μεοον αντων και παρηγεν όντως A C Ναζ
9,1 fin + καϋημενον 4 ημας : εμε ΑΌΝαζ
259

SEGVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ. 8,52-9,6.

raeum servaverit, mortem non videbit in
aeternum. Dixerunt ergo Iudaei: Nunc cogno- 52mco,i.
vimus quia daemonium habes. Abraham mor-
tuus est, et Prophetae: et tu dicis: Si quis
sermonem meum servaverit, nori gustabit
mortem in aeternum. Numquid tu maior es 53 4,11
patre nostro Abraham, qui mortuus est? et
Prophetae mortui sunt. Quem te ipsum facis?
Respondit Iesus: Si ego glorifico me ipsum, 54
gloria mea nihil est: est Pater meus, qui
glorificat me, quern vos dieitis quia Deus
vester est , 1 et non cognovistis eum : ego 55 7,21?.
autem novi eum : Et si dixero quia non scio Mt 20'79,!
eum, ero similis vobis, mendax. Sed scio
eum, et sermonem eius servo. Abraham pater 56 1 ρ 1,8.
vester exultavit ut videret diem meum : vidit,
et gavisus est. Dixerunt ergo iudaei ad eum: 57
Quinquaginta annos nondum habes, et Abra-
ham vidisti? Dixit eis Iesus: Amen, amen 58 28.
dico vobis, antequam Abraham fieret, ego sum.
Tulerunt ergo lapides, ut iacerent in eum: 59 ιο,δι.
Iesus autem abscondit se, et exivit de templo.

Et praeteriens Iesus vidit hominem cae- 9 Act s^ Jh^
cum a nativitate : et interrogaverunt eum 2 l 13,2.
discipuli eius: Rabbi, quis peccavit , hie, E* 20,5'
aut parent es eius, ut caecus nasceretur?
Respondit Iesus: Neque hie peccavit, neque 3 n,4.
parentes eius: sed ut rnanifestentur opera
Dei in illo. Me oportet operari opera 4 5,17.20; 11,9.
eius, qui misit me, donee dies est:
venit nox, quarido nemo potest operari.
quamdiu sum in mundo , lux sum mundi. *5 8,12512,35.
Haec cum dixisset, expuit in terram, et fecit 6 Mc 8^3.

54 i&* ergo § meips | d noster 56 et vidit
9,/ — Iesus 2 disc, sui
o > in mundo sum

259

9,7—18. SEGVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ.

latum ex sputo, et linivit lutum super oculos
5,2. 7 eius , 1 et dixit ei : Vade , lava in natatoria
Siloe (quod interpretatur Missus.) Abiit ergo,

8 et lavit, et venit videns. Itaque vicini , et
qui viderant eum prius quia mendicus erat,
dicebant : Nonne hie est , qui sedebat , et

9 mendicabat ? Alii dicebant : Quia hie est.
Alii autem: Nequaquam, sed similis est ei,

10 Ille vero dicebat: Quia ego sum. 1 Dicebant

11 ergo ei: Quomodo aperti sunt tibi oculi? Re-
spondit: Ille homo, qui dicitur Iesus , lutum
fecit: et unxit oculos meos, et dixit mihi:
Vade ad natatoria Siloe, et lava. Et abii, et

12 lavi, et video. Et dixerunt ei: tibi est ille?
18 Ait: Nescio. 1 Adducunt eum ad Pharisaeos,

5,». 14 qui caecus fuerat. Erat autem sabbatum
quando lutum fecit Iesus , et aperuit oculos
15 eius. Iterum ergo interrogabant eum Phari-
saei quomodo vidisset. Ille autem dixit eis :
Lutum mihi posuit super oculos , et lavi , et
3ΐ.33.7,4.Ί.16 video. Dicebant ergo ex Pharisaeis quidam:
'V2, Non est hie homo a Deo, qui sabbatum η on
custodit. Alii autem dicebant: Quomodo potest
homo peccator haec signa facere? Et scisma
4,10.17 erat inter eos. Dicunt ergo caeco iterum:
Tu quid dicis de illo, qui aperuit oculos
tuos? Ille autem dixit: Quia propheta est.
18 Non crediderunt ergo Iudaei de illo, quia
caecus fuisset et vidisset, donee vocavernnt

β levit 7 g» vade et | siloae , it 11 8 videbant

9 (<£ inc. v. Alii autem) | ei ] eius | — vero

10 > oculi tibi

11 natatoriam | (ft93 — et 5° | vidi

12 - Et I est? ille ait

15 > pos. mihi

16 qui ] quia | — autem | |U(C93 scliisma j in eis

17 de eo

Κατ α Ιωανην 9,7— 18.

πηλόν έκ τον πτύοματος, και έπέύηκεν αύτοϋ
τόν πηλόν έπι τους οφθαλμούς, και εϊπεν αύτφ* 7 Μ.
ϋπαγε νίψαι εις την κολνμβήφραν τον Σιλωάμ 2 Κβ &,,0'
(δ Ερμηνεύεται άπεοτα?^μένος). άπήλΰεν οδν καί
ένίψατο, καί ήλϋεν β?*έπων. Οί οδν γείτονες 8

καϊ οι ΰεωροϋντες αύτόν το πρότερον, δτι προοαίτης
ην, ελεγον ούχ ούτος έοτιν ό καθήμενος καί
προοαιτών ; 1 άλλοι ελεγον δτι ούτος έοτιν* άλλοι 9
ελεγον οϋχί, άλλα όμοιος αύτφ έοτιν. έκεινος
ελεγεν δτι έγώ είμι. ελεγον οδν αντφ* πώς οϋν 10
ήνεφχΟ'ηοάν οον οί όφΰαλμοί; άπεκρίϋη έκεϊνος* 11
ό άνθρωπος ό ?^εγόμενος Ίηοοϋς πηλόν έποίηοεν
I καί έπέχριοέν μον τονς οφθαλμούς καί εϊπεν μοι
δτι νπαγε είς τον Σιλωάμ και νίψαι* άπελτϊών
οδν καί νιψάμενος άνέβλεψα. και είπαν αύτφ* πον 12
έοτιν έκεινος; λέγει* οϋκ olöa. "Λγονοιν αύτόν 13
προς τονς Φαριοαίονς, τόν ποτε τνφλόν. ην όέ 14 6,9.
οάββατον έν $ ημέρα τόν πηλόν έποίηοεν ό Ίηοοϋς
καί άνέωξεν αύτοϋ τονς όφΰαλμούς. πάλιν ονν 15
ήρώτων αύτόν καί οί Φαριοαϊοι πώς άνέβλεψεν.
ό όέ εϊπεν αύτοϊς* πηλόν έπέΰηκέν μον έπί τονς
όφΰαλμούς, και ένιψάμην, και βλέπω. έ?^εγον 16 31.33. 7,43.
ούν έκ τών Φαριοαίων τινές* ονκ έοτιν ούτος Act 2,22.
παρά ϋεοϋ ό άνθρωπος, δτι τό οάββατον ού
τηρεί. άλλοι ελεγον πώς δύναται άνθρωπος
άμαρτωλός τοιαύτα οημεια ποιεΐν; και οχίομα
ην έν αϋτοις. λέγονοιν ούν τφ τνφλφ πάλιν* τί 17 4,ΐ9.
σν λέγεις περί αύτοϋ, δτι ήνέωξέν οον τονς όφ-
ϋ'αλμούς; ό όέ εϊπεν δτι προφήτης έοτιν. 1 οϋκ 18
έπίοτενοαν οδν οί Ίονδαϊοι περί αύτοϋ δτι ην
τνφλός και άνέβλε/φεν, έως δτον έφώνηοαν τονς

β επεΰηκ. : hRT εαεχριοεν 9 RW αλλ 10 ονν 2° :
[H]-W 12 RT- και | W έοτιν 16 άλλοι : [H]W-f όε
17 Τ σν τι I Τ ηνοιξεν

8 προοαιτ. : τνφλος ΤΔζ 11 εις την κολνμβηΰραν

τον Σ. ΛΝαζ \ και ηλΰον βλέπων 14 εν η ημ. οτε ΛΏΝαζ
260

9,19—31. Κατα Ιωανήν

19 γονεϊς αντοϋ τον άναβλέ'ψαντος 1 και ήρώτηοαν
αντονς λέγοντες · ούτός έοτιν δ νιος ύμών, δν
ύμεϊς λέγετε δτι τνφλός έγεννήϋη; πώς οϋν βλέπει

20 άρτι; άπεκρίΰηοαν οϋν οί γονείς αντοϋ και είπαν
οϊόαμεν δτι οντός έοτιν ο νιος ημών και δτι

21 τνφλός έγεννή&η' πώς όε νϋν βλέπει ονκ οϊόαμεν,
fl τις ηνοιξεν αντοϋ τονς όφϋαλμονς ημείς ονκ
οϊόαμεν* αντον έρωτήοατε, ηλικίαν έχει, αύτός

7,13? 12,42.22 περί έαντοϋ λαληοει. ταϋτα είπαν οί γονείς αύτοϋ

16 2 · 19 88 ·

' ' 2ο,ιθ! δτι έφοβοϋντο τονς Ίονόαίονς' ηόη γαρ οννε-
τέΰειντο οί Ίονόαϊοι ϊνα εάν τις αντον δμολογηοη
23 Χριοτόν, άποοννάγωγος γένηται. όιά τοϋτο οί
γονείς αντοϋ είπαν δτι ήλικίαν εχει, αντον έπερω-

jo8 7,ΐ9. 24 τήοατε. Έφώνηοαν οϋν τον άνΰρωπον εκ δεν-
τέρον δς ην τνφλός, και είπαν αντφ * όός όόξαν
τφ $εφ· ημείς οϊόαμεν δτι ούτος ό άνθρωπος

25 αμαρτωλός έοτιν. άπεκρίΰη οϋν εκείνος* ει άμαρ-
τωλός έοτιν ονκ old α* εν οϊόα, δτι τνφλός ών

26 άρτι βλέπω, είπαν οϋν αντφ' τί έποίηοέν οοι;

27 πώς ηνοιξέν οον τονς όφϋ αλμούς ; 1 άπεκρίϋη
αντοίς* εϊπον νμϊν ήδη και ονκ ήκούοατε' τί
πάλιν ΰέλετε άκούειν ; μη και ύμεις ϋέλετε αντοϋ

28 μαϋηταϊ γενέοϋαι; και έλοιόόρηοαν αντον και εί-
παν ον μαθητής ει εκείνον, ήμεις όε τοϋ Μωνοέως

29 έομέν μαΰηταί' ήμεις οϊόαμεν δτι Μωϋοεϊ λελά-
ληκεν ό ΰεός, τοϋτον όέ ονκ οϊόαμεν πόΰεν έοτιν.

30 άπεκρίϋη ό άνϋρωπος και εϊπεν αύτοϊς' έν τούτω
γαρ το ϋανμαοτόν έοτιν, δτι νμεις ονκ οϊόατε
πόΰεν έοτιν, και ηνοιξέν μον τονς οφθαλμούς.

n ι,ΐ6. 31 οϊόαμεν δτι ό ϋεός άμαρτωλών ονκ ακούει, άλλ'

Ρβ θθ,18.

Prv 16,29.

20 Β, [ουν] 22 RT ειπον 23 hR, ερωτήσατε 24 Τ ο
ανΰρ. ούτος 26 Β,Τ ειπον 27 τι : h-f- ουν 28 RT—
και 1° 31 Τ αμαρτωλών ο ϋεος | W αλλα

22 ομολογ. αντον χριστον είναι 29 &εος : -\~ και οτι
&εος αμαρτωλών ονκ ακονει 31 αμαρτωλον E*TJa
261

SECVNDVM IOANNEM. 9,19—31.

parentes eins, qui viderat: et interrogaverunt 19
eos, dicentes: Hie est filius vester, quern vos
dicitis quia caecus natus est? Quomodo ergo
nunc videt? Responderunt eis parentes eius, 20
et dixerunt: Scimus quia hie est filius noster,
et quia caecus natus est: quomodo autem 21
nunc videat, nescimus: aut quis eius aperuit
oculos , nos nescimus : ipsum interrogate :
aetatem habet, ipse de se loquatur. Haec 22 7,is; 12,42.
dixerunt parentes eius, quoniam timebant ιβ>2'
ludaeos: iam enim conspiraverant Iudaei, ut
si quis eum confiteretur esse Christum, extra
synagogam fieret. Propterea parentes eius 2:>
dixerunt: Quia aetatem habet, ipsum inter-
rogate. Vocaverunt ergo rursum hominem, 24 Jos 7,19.
qui fuerat caecus, et dixerunt ei: Da gloriam
Deo. nos scimus quia hie homo peccator est.
Dixit ergo eis ille: Si peccator est, nescio: 25
unum scio, quia caecus cum essem, modo
video. Dixerunt ergo illi: Quid fecit tibi? 26
quomodo aperuit tibi oculos? - Respondit eis: 27
Dixi vobis iam, et audistis: quid iterum vultis
audire? numquid et vos vultis discipuli eius
fieri? Maledixerunt ergo ei, et dixerunt: 28
Tu discipulus illius sis: nos autem Moysi
discipuli sumus. Nos scimus quia Moysi 29
locutus est Deus : hunc autem nescimus
unde sit. Respondit ille homo, et dixit eis: 30
In hoc enim mirabile est quia vos nescitis
unde sit, et aperuit meos oculos: scimus 31 r» 1,15.
autem quia peccatores Deus non audit : sed Act 10,35.'

22 quia I — esse
25 — eis

28 — ergo I sis ] es

261

9,32-10,5. SEGVNDVM IOANNEM.

si quis Dei cultor est, et voluntatem eins
32 faeit, hunc exaudit. A saeculo non est audi-
i6. 33 turn quia quis aperuit oculos caeci nati. Nisi
esset hie a Deo, non poterat facere quid-
2. ρ« 5i,7. 34 quam. Responclerunt, et dixerunt ei: In pec-
catis natus es totus, et tu doces nos? Et

35 eiecerunt eum foras. Audivit Iesus quia
eiecerunt eum foras: et cum invenisset eum,

36 dixit ei: Tu credis in Filium Dei? Respondit
ille, et dixit: Quis est, Domine, ut credam in

4,20; 10,25.37 eum ? Et dixit ei Iesus: Et vidisti eum, et
38 qui loquitur tecum, ipse est. At ille ait:
Credo Domine. Et procidens adoravit eum.
Mt i3,n-i5. 39 Et dixit Iesus : In iudicium ego in hunc
2,34' mundum veni : ut qui non vident videant , et
Mt 23,20; 40 qui vident caeci iiant. Et audierunt quidam
ex Pharisaeis, qui cum ipso erant, et dixerunt
Prv 26,12. 41 ei: Numquid et nos caeci sumus? Dixit eis
Iesus: Si caeci essetis, non haberetis pec-
catum. nunc vero clicitis : Quia videmus. Pec-
10 catum vestrum manet. Amen , amen dico
vobis : qui non intrat per ostium in ovile
ovium , sed ascendit aliunde : ille fur est,

2 et latro. Qui autem intrat per ostium,

3 pastor est ovium. Huic ostiarius aperit,
et oves vocem eius audiunt, et proprias

4 oves vocat nominatim, et educit eas. Et
cum proprias oves emiserit, ante eas vadit:
et oves ilium sequuntur, quia sciunt vocem

st. 5 eins. Alienum autem non sequuntur, sed

32 > aperuit quis

39 — Et Ρ I ei Iesus

40 — quidam

10, f) sequentur . . . fugient
262

Κατα Ιωανην 9,32—10,5.

έάν τις ΰεοοεβής και το ΰέλημα αύτοϋ ποιη,

τούτου άκούει. εκ τον αιώνος ουκ ήκούοΰη δτι 32

ήνέφξέν τις όφΰαλμούς τυφλού γεγεννημένου' α33ιβ;3,2.

μη ην ούτος παρά ΰεοϋ , οϋκ ήδύνατο ποιειν

ουδέν, άπεκρίΰηοαν και είπαν αϋτφ* έν άμαρ- 34 2. 22. ρβ 6ΐ,7

τίαις ου έγεννήβης δλος, και ου διδάοκεις ήμας;

και έξέβαλον αυτόν έξω. Ήκουοεν Ίηοοϋς δτι 35

έξέβαΡ^ον αυτόν εξω, και εύρων αύτόν ειπεν ου

πιοτεύεις εις τον υίόν του άν&ρώπον ; άπεκρίΰη 36

έκεινος και εϊπεν και τις έοτιν, κύριε, ίνα πι-

οτεύοω εις αύτόν; εϊπεν αύτφ ό Ίηοοϋς · και 37 4,2β; ιο,2δ.

εώρακας αύτόν και ό λαλών μετά οοϋ έκεϊνός

έοτιν. ό δε έφη' πιοτεύω, κύριε* και προοεκύ- 38

νηοεν αύτφ. και εϊπεν ό Ίηοοϋς · εις κρίμα εγώ 39Mtn,25;

εις τον κόομον τούτον ήλΰον, Ινα οι μη βλέποντες l 2*34." 15'

βλέπωοιν και οί βλέποντες τυφλοί γένωνται.

Ήκονοαν έκ των Φαριοαίων ταϋτα οί μετ αύτοϋ 40 Mt 23,26 ;
όντες, και είπαν αύτφ· μη και ήμεις τυφλοί 15'14*
έομεν; ειπεν αύτοις ό Ίηοοϋς* ει τυφλοί ήτε, οϋκ 41 prv 2β,ΐ2.
άν εϊχετε άμαρτίαν νϋν δε λέγετε δτι βλέπομεν 16'24,
ή αμαρτία ύμών μένει. Άμην άμην λέγω ϋμϊν,\§
ό μη είοερχόμενος διά της ΰύρας εις την αύλην Mk!h 2>ι2.
των προβάτων άλλά άναβαίνων άλλαχοΰεν, έκεινος
κλέπτης έοτιν και ληοτής* ό δε είοερχόμενος διά 2
της ΰύρας ποιμην έοτιν των προβάτων, τούτω 3
ό θυρωρός άνοίγει, και τά πρόβατα της φωνής Ρβ 9δ,7.
αύτοϋ άκούει, και τά Ιδια πρόβατα φωνει κατ3
όνομα και έξάγει αύτά. δταν τά Ιδια πάντα 4
έκβάλη, έμπροσθεν αύτών πορεύεται, και τά πρό-
βατα αύτφ άκολουϋ'εϊ, δτι οιδαοιν την φωνην
αύτοϋ * άλλοτρίφ δε ού μη άκολου&ήοουοιν, άλλά 5 27.

32 RT ηνοιξεν 35 αν&ρ. : R &εον 36 ααεκρ. . . .
εστίν :hW Και τις εοτιν, εφη | Η [και ειπεν] 40 Τ— ταντα
41 Ά [ο] Ιησ. 10,1 W υμιν λεγω ,it 7

41 αι α/κ,αρτκη υμ. μενονοιν Da 10,2 ηοιμ. εοτ. '
αντος εοτ. ο αοιμην 3 καλεί Γαζ
262

10,6— 18. Kara Ιωανην

φεύξονται άπ' αύτοϋ, ότι ούκ οϊδαοιν των άλλο-
ιβ,26. 6 τ ρ ίων την φωνήν. Ταύτην την παροιμίαν εϊπεν
αύτοίς ό Ίηοοϋς· έκεινοι δε ουκ έγνωοαν τίνα ην
ρβ ιΐ8,2ο. 7 α έλάλει αύτοϊς. Εϊπεν οϋν πάλιν δ Ίηοονς* 32
Mt 7,ΐ8.ΐ4. άμην άμήν λέγω ύμιν δτι εγώ είμι η Φνρα των
Jr 23,ι.2. 8 προβάτων, πάντες όοοι ήλΰον προ έμοϋ κλέπται
είοίν κάί ληοταί' άλλ' ούκ ηκονοαν αυτών τα
9 πρόβατα, έγώ είμι ή ΰύρα* δι έμοϋ εάν τις
είοέλΰχ), οωϋήοεται, και είοελεύαεται και έξελεύ-
10 οεται και νομην εύρήοει. ό κλέπτης ούκ έρχεται
ρ8 23,ι. ei μη ίνα κλέψη και ΰύοη και άπολέοη · έγώ ήλ-
ΐβ 4ο,ιι! 11 $ον ϊνα ζωην έχωσιν και περιοοόν έχωοιν. Έγώ
^ ^m]**? είμι ό ποιμήν ό καλός, ό ποιμήν ό καλός την
Sir ΐδ'ίβ! 12 ψυχήν αύτοϋ τίΰηοιν υπέρ των προβάτων ■ ό
Mt ιο,ιβ. μιοΰωτός και ούκ ων ποιμην, ου ούκ έοτιν τα
fcp6°228 πρόβατα Ιδια, ΰεωρεϊ τον λύκον έρχόμενον και
άφίησιν τα πρόβατα και φεύγει, — και ό λύκος
13 αρπάζει αύτά και οκορπίξει* — ότι μιοΰωτός
έοτιν και ού μέλει αύτφ περί των προβάτων.
2 τ 2,ΐ9. 14 έγώ είμι ό ποιμην ό καλός, και γινώοκω τα έμά 33
Mt ιι,27. 15 και γινώοκουοί με τα έμά, καΦώς γινώοκει με ό βο,3
πατήρ κάγώ γινώοκω τον πατέρα, * και την ψυχήν 9ψ
β 87,24; 84,28. 16 μου τίϊϊημι υπέρ των προβάτων, και άλλα πρό- »2,ιο
ι ρ1^*! βατα έχω α ούκ έοτιν έκ της αύλής ταύτης ·
MichE2*i2i κάκεϊνα δει με άγαγειν, και της φωνής μου άκού-
οουοιν, και γενήοεται μία ποίμνη, εις ποιμήν.
Ph 2,8.9. 17 δια τοϋτό με ό πατήρ άγαπη. ότι έγώ τίΰημι τήν
6,2β. 18 ψυχήν μου, ϊνα πάλιν λάβω αύτήν. ούδεϊς ήρεν
19,1 αύτήν άπ' έμοϋ, άλλ' έγώ τίϋημι αύτήν άπ' έμαυ-
τοϋ. έξουοίαν έχω ΰεϊναι αύτήν, και έξουοίαν
έχω πάλιν λαβείν αύτήν* ταύτην τήν έντολήν

7 Τ— πάλιν | cf 1 \ Η [ο] Ιηα. | HR— οτι 8 hr Τ-
ζίρο εμον 16 HR γενησονται 18 hRT αίρει

6 παραμνΰιαν 743 8 — πάντες 10 — και περιοο. εχ. 11 όι~
όωοιν κ*2> , it 15 -μι 12 σκορπίζει : -\- τα πρόβατα Ααζ 13 οτι :
pr ο δε μιο&ωτος φενγειΑ2αζ 14 γινωσκομαι νπο των εμων Λαζ

SECVNDYM IOANNEM. 10,6-18.

fugiunt. ab eo : quia non noverunt vocem alie-
norum. 1 Hoc proverbium dixit eis Iesus. Uli β - 10,25.
autem non cognoverunt quid loqueretur eis. ps n8j2o.
Dixit ergo eis iterum Iesus: Amen, amen dico 7 μΛ i3.it.
vobis, quia ego sum ostium ovium. Omnes 8 jr 23,1.2.
quotquot venerunt, fures sunt, et latrones,
et non audierunt eos oves. Ego sum ostium. 9 ps 118,20.
Per me si quis introierit, salvabitur: et ingre- 14'6* 1 κ 3,15'
dietur, et egredietur, et pascua inveniet. Fur 10
non venit nisi ut furetur, et mactet, et perdat.
Ego veni ut vitam habeaht, et abundantius
habeant. 1 Ego sum pastor bonus. Bonus 11 ps 23,1.
pastor animam suam dat pro ovibus suis. L 15'4-7*
Mercenarius autem , et qui non est pastor, 12 Εζ^ίί-δέ;
cuius non sunt oves propriae, viclet lupum is3^! jit 10,1k
venientem, et dimittit oves, et fugit : et lupus w\f°ip5 2 3
rapit, et dispergit oves: mercenarius autem 13
fugit, quia mercenarius est, et non pertinet
ad eum de ovibus. Ego sum pastor bonus: 14 2 τ 2,19.
et cognosco meas , et cognoscunt me meae.

¥ Sicut novit me Pater, et ego agnosco Patrem: 15 >it 11,27.

7 * et animam meam pono pro ovibus meis.

?£Et alias oves habeo, quae non sunt ex hoc 16 ez 37,24; 34,23.
ovili : et illas oportet me adducere, et "f^a.
vocem meam andient , et iiet unum ovile, E 4'5,
et imus pastor. Propterea me diligit Pater: 17 πι 2,8.9.
quia ego pono animam meam, ut iterum
sumam earn. Nemo tollit earn a me: sed 185,20.
ego pono earn a meipso, et potestatem iy'n'
habeo ponendi earn : et potestatem ha-
beo iterum sumendi earn. Hoc man datum

5 cide p. 2G2 6 eis 1° ] illis 8 et 2° ] sed

11 — suis 12 — autem

14 $ cognosco oves 15 — meis

17 > pater diligit

18 — et 1°

263

10,19 — 34= SEGVNDVM IOANNEM.

7,43; 9,ΐ6. 19 accepi a Patre meo, Dissensio iterum facta
7,20; 8,48. 20 est inter Iudaeos propter sermones hos. Dice-
Act3^!! bant autem multi ex ipsis: Daemonium habet,
21 et insanit: quid eum auditis? Alii dicebant:
Haec verba non sunt daemonium habentis:
numquid daemonium potest caecorum oculos
aperire ?

ι Mc 4,59. 22 Facta sunt autem Encaenia in Ierosolymis:
let 3,ii; 5,12. 23 et hiems erat. Et ambulabat Iesus in templo,
24 in porticu Salomonis. Circumdederunt ergo
l 22,67. eum Iudaei, et dicebant ei: Quousque animam
nostram toliis? si tu es Christus, die nobis
ι;2β; 5,86. 25 palam. Respondit eis Iesus: Loquor vobis,
9,37. et non creditis. opera, quae ego facio in no-
mine Patris mei, haec testimonium perhibent
e,64; 8,45.26 de me : sed vos non creditis, quia non estis
3.4. 8,47. 27 ex ovibus meis. Oves meae vocem nieam
audiunt : et ego cognosco eas , et sequuntur
5,28; 6,39. 28 me : 1 et ego vitam aeternam do eis: et non
17,12; 18,9. peribunt in aeternum, et non rapiet eas quis-

29 quam de manu mea. Pater mens quod dedit
mihi , mains omnibus est : et nemo potest

30 rapere de manu Patris mei. Ego, et Pater
8,59. 31 unum sumus. Sustulerunt ergo lapides Iu-

32 daei, ut lapidarent eum. Respondit eis Iesus:
Multa bona opera ostendi vöbis ex Patre
meo, propter quod eorum opus me lapi-
5,i8. Mt 26,65 . 33 datis ? Responderunt ei Iudaei: De bono
opere non lapidamus te, sed de blasphe-
mia : et quia tu homo cum sis , facis
re 82,6 34 teipsum Deum. Respondit eis Iesus : Nonne

22 encenia

31 — ergo

32 > opera bona

33 $ Iudei

264

Κατα Ιωανην 10,19—34.

έλαβον παρά τον πατρός μου. Σχίομα πάλιν 19 ?,48ί »,ιβ.
έγένετο έν τοις Ίουδαίοις διά τους λόγους τον- 7 20 . 8 48>
I τους. έ?*εγον δε πολλοί έξ αύτών* δαιμόνων έχει 20 Act826 2i* 3°*
και μαίνεται* τί αύτοϋ άκονετε; 1 άλλοι ελεγον* 21
ταύτα τα βήματα ούκ έοτιν δαιμονιζομένου* μη
όαιμόνιον δύναται τυφλών όφ&αλμούς άνοϊξαι;

34 Έγένετο τότε τα ένκαίνια έν τοις Ίεροοολύμοις* 22 ι mcc 4,59.
χειμών ήν*[και περιεπάτει ό Ίηοούς έν τφ ίερφ 23 Act 8,11·, 5,12.
έν τη στοφ του Σολομώνος. έκύκλωοαν οϋν 24
αύτόν οί Ιουδαίοι και ελεγον αύτφ* εως πότε l 22,ββ 8.

; την ψυχήν ημών αίρεις; ει ου εϊ δ Χριοτός, ειπον
ήμιν παρρηοία. άπεκρίΰη αύτοις ό Ίηοούς* ειπον 25 4.26; δ,3β.
ύμιν, και ου πιοτεύετε* τα έργα ä έγώ ποιώ έν 9,37.
τφ όνόματι του πατρός μου, ταύτα μαρτυρεί περί
έμοϋ * άλλα ύμεις ού πιοτεύετε, ότι ούκ έοτέ έκ 26 β,β* ; Μ5.
τών προβάτων τών έμών. τα πρόβατα τα έμά 27 β.4; 6,28; 8,47;
της φωνής μου άκούουοιν, κάγώ γινώοκω αύτά, ρβ.93,7*.
και άκολουΰούσίν μοι, 1 κάγώ δίδωμι αύτοϊς ζωην 28 5,24; β,89;
αίώνιον, και ού μη άπόλωνται εις τον αιώνα, και
ούχ άρπάοει τις αύτά έκ της χειρός μου. δ πατήρ 29
μου δ δέδωκέν μοι πάντων μειζόν έοτιν, και ούδεις
δύναται άρπάζειν έκ τής χειρός του πατρός, έγώ 30
και δ πατήρ έν έομεν. Έβάοτασαν πάλιν λί· 31 8,5»; n,8.
ΰους οί Ιουδαίοι ίνα λιϋάοωοιν αύτόν. άπ- 32
εκρίθη αύτοις δ Ίηοούς* πολλά έργα έδειξα ύμιν
καλά έκ του πατρός* διά ποιον αύτών έργον έμέ
λιΰάζετε; άπεκρίΰηοαν αύτφ οί Ιουδαίοι* περί 33 &<ΐ8.
καλού έργου ού λι&άζομέν οε άλλά περί βλαοφη- Mt9>3.26»66
μίας, και ότι ού άνθρωπος ών ποιείς οεαυτόν
$εόν. άπεκρίιϊη αύτοϊς ό Ιησούς* ούκ έοτιν γε· 34 Ρβ 82,6.

32 hRT καλα εόειξα υμιν 34 Η [ο]

20 όαιμ. : pr οτι 25 λαλω \ ουκ επιστευοατε JS 26 εμων :
-f- κα#ως ειπον υμιν ΛΏζ 29 ο όεόωκως . . . μείζων
31 πάλιν : ονν 284

10,35-11,6. Κατα Ιωανην

γραμμένον έν τφ νόμφ ύμών δτι εγώ είπα- frsöi
Mt 5,ΐ7.ΐ8. 35 έατε; εί έκείνονς εϊπεν ϋεονς προς ους ο λόγος
τον $εοϋ έγένετο, καί ού δύναται λν&ήναι ή γραφή,
5,ΐ7-2ο. 36 δν ό πατήρ ήγίαοεν καί άπέοτειλεν εις τον κόομον
' ' νμεις λέγετε δτι βλαοφημεϊς, δτι εϊπον* νιος τον
25; 5,3β. 37 ΰεον είμι; εί ον ποιώ τα έργα τον πατρός μον,
η,ιι. 38 μή πιστεύετε μοί' εί δε ποιώ, κάν έμοί μή πι-
οτεύητε, τοις εργοις πιοτεύετε, Ινα γνώτε και
γινώοκητε δτι έν έμοί ό πατήρ κάγώ εν τφ πατρί.
8,59. L 4,30. 39 Έζήτονν ούν αϋτδν πάλιν πιάοαί' καί έξήλϋεν e ,·
έκ της χειρός αύτών.

ι,28. 40 Καί άπήλϋεν πάλιν πέραν τον Ίορδάνον εις
τον τόπον δπον ήν Ίωάνης το πρώτον βαπτίζων,
41 και εμενεν έκεϊ. και πολλοί ήλϋον προς αντόν μ
καί έλεγον δτι Ίωάνης μεν οημειον έποίηοεν
ονδέν, πάντα δε οοα εϊπεν Ίωάνης περί τούτον
[2457'?2 π'.42.; 42 άληϋή ήν. και πολλοί έπίστενοαν είς αντόν έκεϊ.
L ιο,38.39. 11 Ίίν δέ τις άοϋενών, Λάζαρος άπό Βηΰανίας, ιί
έκ της κώμης Μαρίας καί Μάρϋας της άδελφής
ΐ2,8. 2 αντής. ήν δέ Μαριάμ ή άλείψαοα τον κύριον
μύρφ καί έκμάξαοα τονς πόδας αύτον ταΐς ϋριξϊν ,
3 αντής, ής ό αδελφός Λάζαρος ήοϋένει. απέστειλαν
ούν αί άδελφαι προς αντόν λέγονοαί' κύριε, ιδε
9,3. 4 όν φιλεϊς άοϋενει. άκούοας δε ό Ίηοονς εϊπεν*
c ' ' αντη ή άοϋένεια ονκ έοτιν προς ϋάνατον άλλ3
νπέρ τής δόξης τον ϋεον, Ινα δοξασϋή ό νιος
Dt 33,3. 5 τον ϋεον δι3 αϋτής. ήγάπα δε ό Ίηοονς τήν
Μάρϋαν και τήν άδελφήν αύτής καί τον Λάζαρον.
6 ως ούν ήκονοεν δτι άοϋενει, τότε μεν έμεινεν έν

35 Τ ο λογ. εγ. τ. &εον 36 Τ— τον 38 πιστενητε :
Τ -ετε 39 HR, [ουν] | h [πάλιν] αντον RW παλ. αντ.
Τ— η. 39.40 W αντων και 40 hRT εμεινεν 11,1 Τ της
Μαρίας 2 RT Μαρία

36 ηγαπηοεν 77 38 — και γινωσκ. Ώ κ. πιστενοητε χΑζ
40 — εις τον τόπον ν* 11,2 ης : + και 5 εφιλει 6 εν . . .
τοπω : επι τω τοπω

265

SECVNDVM IOANNEM. 10,35—11,6.

scriptum est in lege vestra: quia Ego clixi,

dii estis? Si illos dixit deos, ad quos sermo 35 Mt 5,17.13.

Dei f actus est, et non potest sol vi scrip tura:

quem Pater sanctificavit, et misit in mundum, 36 5,17-20.

vos dicitis: Quia blasphemas: quia dixi, Fi- L

lius Dei sum? Si non facio opera Patris 37

mei, nolite credere mihi. Si autem facio: et 38 u,n.

si mihi non vultis credere, operibus credite,

ut cognoscatis, et credatis " quia Pater in me

est , et ego in Patre. Quaerebant ergo eum 39 8,59. l 4,30.

apprehendere : et exivit de manibus eorum.

Et abiit iterum trans Iordanem in eum 40 1,2s.
locum, ubi erat Ioannes baptizans primum:
et mansit illic: f et multi venerunt ad eum, 41
et dicebant : Quia Ioannes quidem signum
fecit nullum. Omnia autem quaecumque dixit
Ioannes de hoc, vera erant. Et multi credi- 42 8,30.
clerunt in eum.

Erat autem quidam languens Lazarus a 11 l 10,38.39,
Bethania, de castello Mariae, et Marthae
sororis eius. (Maria autem erat , quae unxit 2 12,3.
Dominum unguento , et extersit pedes eius
capillis suis: cuius frater Lazarus iniirma-
batur.) Miserunt ergo sorores eius ad eum 3
dicentes : Domine , ecce quem amas intir-
matur. Audiens autem Iesus dixit eis: In- 4 0,3.
firmitas haec non est ad mortem, sed pro
gloria Dei, ut gloriricetur Filius Dei per earn.
Diligebat autem Iesus Martliam, et sororem 5
eius Mariam , et Lazarum. Ut ergo audivit 6
quia infirmabatur , tunc quidem mansit in

38 > in me est pater

40 iordanen 41 (© ine. v. 42 Omnia)

11,1 g> soromm

8 — eius

265

11,7—22. SEGVNDVM IOANNEM.

7 eodem loco duobus diebus. deinde post haec
dixit discipulis suis: Eamus inludaeam iterum.
s 07^' lc 22 2δ! 8 Dicunt ei discipuli : Rabbi, nunc quaerebant
9,4.5. 9 te Iudaei lapidare, et iterum vaclis illuc? Re-
3 j 2,io. spondit lesus : Nonne duodecim sunt horae
diei ? Si quis ambuiaverit in die, non offendit,
:>2,35. U2,ii.l0 quia lucem huius mundi videt: si autem am-
bulaverit in nocte, offendit, quia lux non est
Mt 9,24. 11 in eo. Haec ait, et post haec dixit eis: La-
L 8'52, zarus amicus noster dormit : sed vado ut a

12 somno excitem eum. Dixerunt ergo discipuli

13 eius: Domine, si dormit, salvus erit. Dixerat
autem lesus de morte eius: illi autem puta-

14 verunt quia cle dorniitione somni diceret. Tunc
ergo lesus dixit eis manifeste : Lazarus mor-

15 tuus est: et gaudeo propter vos, ut credatis,
quoniam non er am ibi. sed eamus ad eum.

Mc io,32; 16 Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymus, ad
20,5"' sV,s. condiscipulos : Eamus et nos, ut moriamur

17 cum eo. Venit itaque lesus: et invenit
eum quattuor dies iam in monumento

18 habentem. (Erat autem Bethania iuxta Ie-

19 rosolymarn quasi stadiis quindecim.) Multi
autem ex Iudaeis venerant ad Martham,
et Mariam , ut consolarentur eas de fratre

20 suo. Martha ergo ut audivit quia lesus
venit, occurrit illi: Maria autem domi sede-

8.32. 21 bat. Dixit ergo Martha ad Iesum: Domine,
si fuisses hie, frater meus non fuisset mor-
22 tuus: sed et nunc scio quia quaecumque

7 dicit 8 > lapid.- iudaei
ν > horae sunt 10 — in 1°
11 post hoc dicit | exsuscitem
14 > dixit eis iesus
16 ut ] $ et
18 hierosolyma

266

Κανα Ιωανην 11,7—22.

φ ην τόπφ δύο ήμέρας· έπειτα μετά τούτο λέγει 7
τοις μαΰηταϊς* άγωμεν εις την Ίουδαίαν πάλιν,
λέγονσιν αύτφ οί μαν^ηταί' ραββεί, νυν έζήτονν 8 8,59; io,si.
οε λιΰάσαι οί Ίονόαϊοι, καί πάλιν ύπάγεις έκει; ' '
1 άπεκρίΰη Ιησούς* ούχί δώδεκα ώραί είσιν της 9 ^γ-2ί0
7)μέρας; εάν τις περιπατη έν τη ήμέρα, οϋ προσ-
κόπτει, δτι το φως του κόσμου τούτου βλέπει*
έάν δέ τις περιπατη έν τη νυκτί, προσκόπτει, δτι 10 ϊΜβ· υ 2,ιι,
το φως ούκ έοτιν έν αύτφ. ταύτα ειπεν, xatlinte,«.
μετά τούτο λέγει αύτοϊς· Λάζαρος ό φίλος ήμών
κεκοίμηται* άλλα πορεύομαι ίνα έξυπνίσω αύτόν.
είπαν ούν οί μαΰηται αύτφ ' κύριε, ει κεκοίμηται, 12
σωψήσεται. είρηκει δε δ Ίηοούς περί του $ανά- 13
του αύτού* έκεινοι δε εδοξαν δτι περί της κοιμή-
σεως τού ύπνου λέγει, τότε ούν ειπεν αύτοις δ 14
Ιησούς παρρησία* Λάζαρος άπέΰανεν, 1 και χαίρω 15 42.
δι ύμας, Ινα πιστεύσητε, δτι ούκ η μην έκει* άλλα
άγωμεν προς αύτόν. ειπεν ούν Θωμάς ό λεγό- 16 mc ιο,β2;
μένος Δίδυμος τοις συνμαΰηταϊς* άγωμεν και 20,24,21,2.
ήμεϊς ίνα άποΰάνωμεν μετ' αύτού. Έλΰών 17 39.
ούν ό Ιησούς εύρεν αύτόν τέσσαρας ηδη ήμέρας
έχοντα έν τφ μνημείφ. ην δέ Βηΰανία έγγύς 18
των Ιεροσολύμων ως άπό σταδίων δεκαπέντε.
36 πολλοί δέ έκ των Ιουδαίων έληλύϋεισαν προς 19
την Μάρΰαν και Μαριάμ, Ινα παραμυΰήσωνται
αύτάς περί τού άδελφού. ή ούν Μάρΰα ό)ς 20 l 10,39.
ηκουσεν δτι Ιησούς έρχεται, ύπηντησεν αύτφ*
Μαριάμ δέ έν τ φ οϊκφ έκαΰέζετο. ειπεν ούν ή 21 β.β8.
Μάρΰα προς Ίησούν κύριε, εί 7)ς ώδε, ούκ άν
άπέΑϊανεν δ άδελφός μου. και νυν οιδα δτι δσα 22

12 RT ειπον \ Τ αυτω οι μαΰηται 15 W αλλ* 17 Τ—
ηδη 19 την : Τ τας περι 20 hRT Μαρία 21 W πρ. τον
Ιησ. I h— κνριε

9 ωρας εχει η ήμερα 10 αντω : αυτη D* 11.12 κοιμά-
ται 14 Λάζαρος : -f- ο φίλος ημων 17 Ιηο. : -j- εις
Βη&ανιαν Λ2Ό 18 — ως 19 lovö. : Ιεροσολύμων
21 αηεΰ. : ετε&νηκει Λαζ

266

11,23— 37. Kara Ιωανην

23 äv αίτηση τον Ψεόν δώσει σοι δ ΰεός. λέγει
6,29; β,4ο. 24 αύτη ό Ίησονς * άναστησεται ό άδελφός σον. λέγει
L u'14, αϋτφ ή Μάρΰα* οιδα δτι άναστησεται έν τη άνα-
ΐ4,β. 25 οτάοει έν τη έσχάτη ήμέρα. εϊπεν αύτη ό Ίησονς'
έγώ είμι ή άνάστασις καϊ ή ζωή' ό πιστεύων εις
6,24; 8,δΐ. 26 έμε κάν άποΰάνη ζήσεται, και πάς ό ζών και
πιστεύων είς έμε ού μη άποϋάνη εις τον αιώνα*
β,β9. 27 πιστεύεις τοντο ; 1 λέγει αϋτφ* ναι, κύριε* έγώ
πεπίστενκα δτι σν εϊ ό Χριστός ό νίός τον ϋεον

28 ό Big τον κόσμον έρχόμενος. και τοντο ειπούσα
άπήλΰεν και έφώνησεν Μαριάμ την άδελφην αϋ-
της λάΰρα είπονοα* δ διδάσκαλος πάρεστιν και

29 φωνει σε. έκείνη δέ ώς ηκονσεν, έγείρεται ταχν
so. 30 και ηρχετο προς αύτόν* ονπω δε έληλύΰει ό

Ίησονς είς την κώμην, άλλ* ην ετι έν τφ τόπω
31 δπον ύπήντησεν αϋτφ ή Μάρΰα. οι οϋν Ίονδαϊοι
οί δντες μετ αϋτης έν τη οικία και παραμυθού-
μενοι αύτήν, ίδόντες την Μαριάμ δτι ταχέως
άνέστη καϊ έξήλΰεν, Ακολούθησαν αύτη, δόξαντες
si. 32 δτι ύπάγει είς το μνημεϊον ϊνα κλαύση έκεϊ. ί)
οϋν Μαριάμ ώς ήλΰεν δπον ην Ίησονς, ίδονσα
αντόν έπεσεν αύτοϋ προς τονς πόδας, λέγουσα
αντφ' κύριε, ει ης ώδε, ούκ αν μον άπέ&ανεν ό
ΐ3,2ΐ. 33 άδελφός. Ίησονς οϋν ώς εϊδεν αϋτην κλαίον-
mc θ,ιθ. οαν κα< το%ς οννε?.ϋ'όντας αύτη Ίονδαίονς κλαίοντας,
ένεβριμήσατο τφ πνεύματι και έτάραξεν έαντόν,
ι,46. 34 1 και εϊπεν πον τεϋείκατε αϋτόν; λέγονσιν αϋτφ*
L 19,41. 35 κύριε , ερχον και ιδε. έδάκρνσεν ό Ίησονς.
Ζ§ελεγον οϋν οί Ίονδαϊοι* ιδε πώς έφίλει αντόν.
37 τινές δε έξ αύτών είπαν · ούκ έδύνατο ούτος ό
άνοίξας τονς όφϋαλμονς τον τνφλον ποιήσαι ίνα

28 ειπονοα 2° : Η ειπαοα 29 Τ— δε | HR ηγερ&η \
Τ έρχεται 30 Τ— ετι 37 RT ειπον

24 otda οιδα Χ 28 οιωπη 30 ου γαρ Ιηα. εληλ.
31 — και \° 33 εταραχΰη τω πνευματι ως ενβριμου μένος
267

SEGVNDVM IOANNEM. 11,23-37.

poposceris a Deo, dabit tibi Deus. Dicit illi 23

Iesus: Resurget frater tuus. Dicit ei Martha: 245,29·, 6,40.

Scio quia resurget in resurrectione in novis- L 14'* '

simo die. Dixit ei Iesus: Ego sum resur- 25

rectio, et vita: qui credit in nie, etiam si

mortuus fuerit, vivet: et onmis, qui vivit, et 26 5,24; s,5i.

credit in me, non morietur in aeternum.

Credis hoc? 'Ait illi: Utique Domine, ego 27 6,69.

credidi , quia tu es Christus iilius Dei vivi,

qui in hunc mundum venisti. Et cum haec 28

dixisset, abiit, et vocavit Mariam sororem

suam silentio , dicens : Magister adest , et

vocat te. Ilia ut audivit, surgit cito, et venit 29

ad eum : nondum enim venerat Iesus in 30 20.

castellum: sed erat adhuc in illo loco, ubi

occurrerat ei Martha. Iudaei ergo, qui erant 31

cum ea in domo, et consolabantur earn, cum

vidissent Mariam quia cito surrexit, et exiit,

secuti sunt earn dicentes : Quia vadit ad

monumentum, ut ploret ibi. Maria ergo, cum 32 21.

venisset ubi erat Iesus, videns eum, cecidit

ad pedes eius, et dicit ei: Domine, si fuisses

hie, non esset mortuus frater meus. Iesus 33 13,21.

ergo , ut vidit earn plorantem , et Iudaeos,

qui venerant cum ea , plorantes , infremuit

spiritu, et turbavit seipsum, 1 et dixit: Ubi 34

posuistis eum? Dicunt ei: Domine, veni, et

vide. Et lacrymatus est Iesus. Dixerunt ^ L 19'41*

ergo Iudaei: Ecce quomodo amabat eum. 0

(juidam autem ex ipsis dixerunt: Non poterat 37

hie, qui aperuit oculos caeci nati, facere ut

27 — vivi I — hunc
29 & surrexit 31 ergo ] igitur
32 dixit 33 fremuit
37 > dix. ex ipsis | — nati | ut et
267

11,38-50, 3ECVNDVM IOANNEM.

sit 27,60 . 38 hic non moreretur ? lesus ergo rursum fre=
mens in semetipso , venit ad monumentum.
erat autem spelunca: et lapis superpositus
2o,i.39 erat ei. 1 Ait lesus: Tollite lapidem. Dicit ei
Martha soror eius, qui mortuus fuerat: Do-
- mine , iam foetet , quatriduanus est enim.
4.23.25.26. 40 Dicit ei lesus : Nonne dixi tibi quoniam si
ι Kg ΐ8,3β 8. 41 credideris , videbis gloriam Dei ? Tulerunt
ergo lapidem: lesus autem elevatis sursum
oculis, dixit: Pater gratias ago tibi quoniam
i2,3o. 42 audisti me. ego autem sciebam quia semper
me audis, sed propter populum, qui circumstat,
Act 14,10.43 dixi: ut credant quia tu me misisti. Haec cum
dixisset, voce magna clamavit: Lazare veni
44 foras. Et statim procliit qui fuerat mortuus,
ligatus pedes, et manus institis, et facies illius
sudario erat ligata. Dixit eis lesus: Solvite
W iefel. 4o eum, et sinite abire. Multi ergo ex Iudaeis,
io,42; 12,12. (]ui venerant ad Mariam, et Martham, et
viderant quae fecit lesus, crediderunt in eum.

46 Quidam autem ex ipsis abierunt ad Phari-

47 saeos, et dixerunt eis quae fecit lesus. Col-
legerimt ergo Pontifices et Pharisaei conci-
lium , et dicebant : Quid facimus , quia hic

48 homo multa signa facit? Si dimittimus
eum sic, omnes credent in eum: et venient
Romani, et tollent nostrum locum, et gentem.

49 Unus autem ex ipsis Caiphas nomine, cum
esset Pontifex anni illius , dixit eis : Vos

i8,n 50 nescitis quidquam, nec cogitatis quia ex-
pedit vobis ut unus moriatur homo pro

89 quadriduanus ! > enim est

44 dicit I > eis iesus

45 — et Martham | — lesus

48 nostrum et 1.

49 caiaphas cum 50 nobis

268

Kara Ιωανην 11,38—60.

και ούτος μη άπο&άνη; Ίηοονς ούν πάλιν έμβριμώ- 38 μι 27,βο
μένος εν έαντφ έρχεται εις το μνημεΐον ήν όέ
οπήλαιον, και λί^ος έπέκειτο έπ' αντφ. λέγει ό 39 π, 2ο,ι,
Ίηοονς9 άρατε τον λίΰον. λέγει αύτφ ή άδελφη
του τετελεντηκότος Μάρϋα· κύριε, ήδη δ ζει· τ ε-
ταρταϊος γάρ έοτιν. λέγει αύτη 6 Ίηοονς· ούκ 40 4.28.25.2β.
είπόν οοι δτι έάν πιοτεύοης όψη την δόξαν τον
ΰεοϋ',^ήραν ούν τον λίΰον. 6 δέ Ίηοονς ήρεν 41 ι Rg ιβ,ββ 8.
τονς όφνΧα?>μονς άνω και ειπεν πάτερ, εύχαριοτώ 17,1' Mt 14,1
οοι δτι ήκονοάς μον, έγώ όέ ήόειν δτι πάντοτέ 42 is. 12,30.
μον άκονεις· άλλα δια τον δχλον τον περιεοτώτα
εϊπον, Ινα πιοτεύοωοιν δτι ον με άπέοτειλας. και 43 Act 14,10.
ταντα ειπών φωνη μεγάλη έκρανγαοεν Λάζαρε,
δενρο εξω. έξήλΰεν ό τεΰνηκώς δεδεμένος τονς 44 mc 5,43.
πόδας και τάς χείρας κειρίαις, και ή δψις αύτον 20'7,
οονδαρίφ περιεδέδετο, λέγει αύτοϊς 6 Ίηοονς ■
λύοατε αύτόν και άφετε αύτόν ύπάγειν. L*esf.3:
Πολλοί ούν έκ των Ίονδαίων, οί έλϋόντες 45 7,si; 8,30 ;
προς την Μαριάμ και ΰεαοάμενοι δ έποίηοεν, J^ii.U.
έπίοτενοαν εις αύτόν τινές δέ έξ αύτών άπή?*νΧον 46
προς τονς Φαριοαίονς και είπαν αύτοις ά έποίη-
37 οεν Ίηοονς» οννήγαγον οϋν οί άρχιερεϊς και 47 12,37; 7,81.
Φαριοαΐοι οννέδριον, και ελεγον τί ποιονμεν, δτι
ούτος ό άνθρωπος πολλά ποιεί οημεια; έάν άφώμεν 48 12,10.
αύτόν όντως, πάντες πιοτεύοονοιν εις αύτόν,. και
έλεύοονται οί Ψωμαϊοι και άρονοιν ήμών και τον
τόπον και το εΰνος. εϊς δέ τις έξ αύτών Καϊάφας, 49
άρχιερενς ών τον ένιαντον εκείνον, ειπεν αύτοΐς'
νμεις ούκ οϊδατε ούδέν, 1 ούδέ λογίζεο&ε δτι ονμ~ 50
φέρει ύμϊν Ινα εϊς άνθρωπος άποΦάνη ύπέρ τοϋ

38 Τ εμβριμονμενος 41 Η μου, 44 Η λέγει [ο]
Ιησ. αντοις 45 ο : hT α 47 Β. ποιονμεν; ei οημεια.

41 οτε ουν ηραν τον λιϋον -J- ον ην Aal : -f- ον ην ο τεΰνηκως
κείμενος ΈαΙζ : -\- οπον εκείτο 56 44 και εν&νς εξηλΦ, 45 των
ελ'&οντων \ εωρακοτες 47 πολλά : τοιαύτα 49 Καϊφας
288

11,51— 12,4. Kara Ιωανην

au δο,2ο. 51 λαον και μη ολον το εΰ>νος αποληται. τοντο δε

Εχ 28,30. , , . ~ > -» ,Λ * , ο »

Nu 27,21. αφ εαυτόν ονκ ειπεν, αλλα αρχιερενς ων τον
ένιαυτον εκείνον έπροφήτενοεν δτι εμελλεν Ίηοονς
ο,ιβ. ι j 2,2. 52 άποΰνηοκειν νπερ τον έθνους, και ούχ νπερ τον
' * εΰνονς μόνον, αλλ* ίνα και τα τέκνα τον ϋεον τα
53 διεοκορπιομένα ονναγάγχ) εις εν. απ έκείνης ούν
της ημέρας έβονλεύοαντο Ινα άποκτείνωοιν αύτόν. 95,4
8,22. 54 Ό ούν Ίηοονς ονκέτι παρρηοία περιεπάτει έν
' ' τοις Ίονδαίοις, άλλα άπηλΰεν έκεϊΰεν εις την
χώραν έγγνς της έρημου, εις Έφραιμ λεγομένην
πάλιν, κάκει έμεινεν μετά των μαθητών.

2 °Mc io^! 55 Ήν δε έγγνς το πάοχα των Ιουδαίων, * και \
Act2211g'!4g2J; άνέβηοαν πολλοί εις Ίεροοόλνμα έκ της χώρας προ
is,9. 56 τον πάοχα, ϊνα άγνίοωοιν έαντούς. έζήτονν ούν τον
Ίησοϋν και έλεγον μετ' άλλήλων έν τφ ίερφ έοτη-
κότες' τί δοκει νμϊν; δτι ον μη ελϋη εις την έορτήν;
57 δεδώκειοαν δε οι άρχιερεις και οί Φαριοαϊοι έντολάς
ϊνα έάν τις γνφ πον έστιν μηνύοη, δπως πιάοωοιν
μι 2β,β-ιβ. \2αύτόν. Ό ούν Ίηοονς προ εξ ΐ)μ,ερών τον πάοχα 39
Mc π|ι.48. ήλΰεν εις Βη&ανίαν, δπου ην Λάζαρος, δν ηγειρεν
L ιο,4θ. 2 έκ νεκρών Ίηοονς. έποίηοαν ούν αντφ δεϊπνον έκει, ββ,ι

και ή Μάρΰα διηκόνει, ό δε Λάζαρος εις ην έκ
L 7,8β. 3 των άνακειμένων ούν αύτφ' ή ούν Μαριάμ λαβονοα ^
λίτραν μύρον νάρδον πιοτικής πολυτίμου ήλειψεν
τονς πόδας τον Ίηοον και έξέμαξεν ταις Ό'ριξϊν
αύτής τονς πόδας αντοϋ· ή δε οικία έπληρώΰη έκ
4 της όομής τον μύρον. λέγει δε Ιούδας ό Ίοκαριώ- ϊϊ
της εις των μαθητών αύτον, ό μέλλων αύτόν

51 R (Τί) ημελλεν 54 Τ Ιηοονς ονν \ χωράν : hr-f
Σαμφονρείν | εμειν. : Τ όιετριβεν 56 Τ έλεγαν | Τ νμιν,
57 W έστιν 12,3 Β,Τ Μαρία | Η [του] Ιησ. | W εηληοϋη
4 Η [όε] I εις : [R]T+ εκ

51 (επροφητενσεν ·) 55 ηρο τον : πριν το 56 τι όοκειτε
57 εντολην ΑΏαζ 12,2 Λάζαρος : -f 0 τε&νηχως ΑΏαζ

3 — ναρΛον 4 ίονό. απο Καρνωτον \ ος ημελλεν
ηαραδονναι α.

260

SEGVNDVM IOANNEM. 11,51—12,4.

populo, et non tota gens pereat. Hoc autem 51 Gn 50,20.

a semetipso non dixit: sed cum esset Ponti-

fex anni illius, prophetavit, quod Iesus mori-

turus erat pro gente, et non tantum pro 52 ιο,ιβ. υ 2,2.

gente , sed ut iilios Dei , qui erant dispersi, * '

f congregaret in unurn. Ab ilio ergo die cogita- 53
verunt ut interiicerent eum.

Iesus ergo iam non in palam ambulabat 54
apud Iudaeos, sed abiit in regionem iuxta
desertum, in civitatem, quae dicitur Ephrem,

7 et ibi morabatur cum discipulis suis. Proxi- 55 2 chr 30,17.

- mum autem erat Pascha Iudaeorum : * et Act 21,24.26.
ascenderunt multi Ierosolymam de regione 2'13; 6'4,
ante Pascha, ut sanctiiicarent se ipsos. Quae- 56 12,9.
rebant ergo Iesum: et colloquebantur ad in-
vicem, in templo stantes: Quid putatis, quia
non venit ad diem festum? Dederant autem 57
Pontifices, et Pharisaei mandatum, ut si quis
cognoverit ubi sit, indicet, ut apprehen-
dant eum. t_8:

Iesus ergo ante sex dies Paschae venit 12 14'3-i?'
Bethaniam, ubi Lazarus fuerat mortuus, quem 11,1.45.

j suscitavit Iesus. Fecerunt autem ei coenam 2 l 10,40.
ibi: et Martha ministrabat, Lazarus vero
unus erat ex discumbentibus cum eo. Maria 3 l 7,3a.
ergo accepit libram unguenti nardi pistici,
pretiosi, et unxit pedes Iesu, et extersit
pedes eius capillis suis : et domus impleta
est ex odore unguenti. Dixit ergo unus ex 4
discipulis eins, Iudas Iscariotes, qui erat eum

51 quod ] quia 62 sed et ut

55 hierosolyma | § seips.

56 veniat | § apprehendat (-ät calamo)
12,/ > fuerat lazarus

3 > cap. suis ped. eius

4 dicit I scariotis

269

12,5—17. SEGVNDVM IOANNEM.

5 traditurus : Quare hoc unguentum non vaeniit
l 8,3. 6 trecentis denariis, et datum est egenis ? Dixit
13'"9, autem hoc, non quia de egenis pertinebat ad
eum. sed quia fur erat, et loculos habens, ea,
7 quae mittebantur, portabat. Dixit ergo Iesus:
Sinite illam ut in diem sepulturae meae serve t
Dt ΐ5,ιι. 8 illud. Pauperes enim semper habetis vobiscum;
υ,δΰβ. 9 me autem non semper habetis. Cognovit ergo fQ
turba mult a ex Iudaeis quia iliie est: et vene-
runt, non propter Iesum tantum, sed ut La-
zarum viderent, quern suscitavit a mortuis.

10 Cogitaverunt autem principes sacerdotum ut

11 et Lazarum interiicerent : quia multi propter
ilium abibant ex Iudaeis, et creclebant in

12-19: Iesum-
Mt 21,1-11. 12 In crastinum autem turba multa, quae^

V r.*/Io-4o! venerat ad diem festum, cum audissent quia

ρ» ii8,25.26. 13 venit Iesus Ierosolymam: acceperunt ramos

Lv 26,'i5] palmarum , et processerunt obviam ei , et

clamabant :

Hosaima,

benedictus, qui venit in nomine Domini,
Rex Israel.

zcii ν,·.·. 14 Et invenit Iesus asellum, et sedit super eum, γ
sicut scriptum est:
15 Noli timere filia Sion:

ecce rex tuus venit
sedens super pullum asinae.
7,39. 16 Haec non cognoverunt discipuli eius primum:
.,_2; 14,26. quaiido gloriiicatus est Iesus, tunc re-

cordati sunt quia haec erant scripta de eo :
17 et haec fecerunt ei. Testimonium ergo
perhibebat turba, quae erat cum eo quando

7 sine s § habebitis bis
12 liierosolyma 13 osanna (§ — , )
270

Kara Ιωανην 12,5— π.

παραδιδόναι· δια τί τοντο το μύρον ούκ έπράΰη 5
τριακοσίων δηναρίων και έδόΰη πτωχοϊς; εϊπεν όέ 6 l e,s.
τοντο οϋχ δτι περί των πτωχών έμελεν αύτφ, 18'29,
άλλ' δτι κλέπτης ην και το γλωοοόκομον έχων
τα βαλλόμενα έβάσταζεν. εϊπεν οϋν 6 Ίησονς' 7
άφες αύτήν, Ινα είς την ήμέραν τον ένταφιαομοϋ
μον τήρηση αύτό* τούς πτωχούς γαρ πάντοτε 8 Dt i6,ji.
έχετε με$' έαντών, έμέ δε ού πάντοτε έχετε,
ο*Εγνω οϋν ό δχλος πολύς έκ των Ίονδαίων δτι 9 π,&ββ.
έκει έστιν, και ήλΰον ού δια τον Ίησονν μόνον,
άλλ' ίνα και τον Λάζαρον ιδωσιν δν ηγειρεν έκ
νεκρών, έβονλεύσαντο δέ οί άρχιερεις Ινα και τον 10
Ι Λάζαρον άποκτείνωσιν, δτι πολλοί δι αύτδν ύπήγον 11 2,8%]1μ25
: των Ίονδαίων και έπίστενον είς τον Ίησονν. 11,46 5 12'42,

0 Τη έπαύριον ό δχλος πολύς δ έλΰών είς την 12 Mt 21,1-ii.

1 έορτήν, άκονσαντες δτι έρχεται Ίησοϋς είς Ίερο- L^ie-io."
σόλνμα, έλαβον τα βαΐα τών φοινίκων και έξηλΰον 13 ρ» ιΐ8,2δ.26.
είς ϋπάντησιν αύτφ, και έκραύγαζον β',Τβ. ' '

. Mt 23,39; 25,1.

ωΰαννα,

ευλογημένος δ ερχόμενος εν ονόματι κνρίον,
και δ βασιλεύς τον Ισραήλ,
i εύρων δέ δ Ίησονς όνάριον έκάΰισεν έπ' αύτό, 14
' καΰώς έστιν γεγραμμένον

μή φοβον, &νγάτηρ Σιών 15 Ιβ4"9Α^13ί

ίόον ό βαβιλενς Gov έρχεται, ^ch 9,9^

καΰημενοζ ειχϊ ιζώλον δνον.
"> ταντα ούκ έγνωσαν αύτον οί μαΰηταϊ το πρώτον, 162,22? 7,39.
άλλ' δτε έδοξάσΰη Ίησονς, τότε έμνήσΰησαν δτι It?*'
ταντα ην έπ' αύτφ γ εγ ραμμένα και ταντα έποίησαν
αύτφ. έμαρτύρει οϋν ό δχλος ό ών μετ' αύτον δτε 17

9 W— ο I Η ηλϋαν. 12 RT — ο 1° 13 Τ ωσαννά
17 οτε : Τ οτι

5 διακοσίων L 7 — ινα et τετηρηκεν Am% 8 — vers
12 Ιερουσαλήμ 13 — και 3° 16 ενοησαν \ εαι αυτω : περι
αντον

270

I2fi8— so. Kara Ιωανην

τον Λάξαρον έφώνησεν έκ τον μνημείου καί ήγειρεν
is. 18 αύτον έκ νεκρών, δια τοϋτο καί ύπήντηοεν αύτφ
δ όχλος, δτι ήκονσαν τοϋτο αύτον πεποιηκέναι το
3,26; 11,48. 19 σημεϊον. οι ούν Φαριοαίοι είπαν προς έαντούς*
ϋεωρειτε δτι ουκ ωφελείτε ούόέν ιδε 6 κόομος
όπίσω αύτον άπήλϋεν.
7,85; 11,55. 20 Ήοαν δε "Ελληνές τίνες έκ των άν α βαινόντων
ι,44.21 ϊνα προσκννήσωσιν έν τη έορτη* ούτοι ούν προσ-
L ΜΐΊδ,ΐθ'β! ήλϋον Φιλίππω τφ άπό ΒηΦσα'ίδά της Γαλιλαίας,
καί ήρώτων αύτον λέγοντες* κύριε, ϋέλομεν τον
22 Ίησονν ίδειν. έρχεται δ Φίλιππος και λέγει τφ
Ανδρέα* έρχεται Ανδρέας καί Φίλιππος και λέ-
7,39. 23 γονσιν τφ Ίησοϋ. ό δε Ίησοϋς άποκρίνεται αύτοις
λέγων έλήλνϋεν 7) ώρα ίνα δοξασΨη δ νιος τον
R ΐ4,9. 24 άνϋρώπον. άμήν άμήν λέγω ύμϊν, έάν μη δ

1 Κ 16,8β. , ~ / * ? \ > α >

κόκκος τον οιτον πεοων εις την γην άπονανη,
αύτδς μόνος μένει* έάν δε άπο$άνη, πολνν καρ-
Mt ιο,39: iG,25. 25 πόν φέρει, ό φιλών την ψνχήν αύτον άπολλύει

L 14,26; 17,88. ,, χ c ~ , λ > ~ , ~ ,

αντην, και ο μιοων την ψνχην αντον εν τφ κοσμώ
η,8; 17,24.26 τούτω εις ζωην αίώνιον φνλάξει αύτήν. έάν έμοίϊο
τις διακονη, έμοί άκολονΰείτω , και δπον είμι
έγώ, έκει και δ διάκονος δ έμδς εσται* * έάν τις±\
ρβ β,4; 42,β. 27 έμοι διακονη, τιμήσει αύτον ό πατήρ, ννν ή κ

Mt 26,88 β. , , \ , * , >

'ψνχη μον τεταρακται, και τι ειπω; πάτερ, οωοον
με έκ της ώρας ταύτης. * άλλα δια τοϋτο ήλΰον ρο
ι,δΐ ; 6,87. 28 εις την ώραν ταύτην. πάτερ, δόξασόν οον το

Mt 3,17; 17,5. * *1 α τ * 3 ~> ~ <

όνομα, ηλνεν ονν φωνή έκ τον ονρανον* και
L 22,43. 29 έδόξασα καί πάλιν δοξάσω, ό ούν δχλος δ έστώς
καί άκούσας ελεγεν βροντήν γεγονέναι* άλλοι
11,42. 30 ελεγον* άγγελος αύτφ λελάληκεν. άπεκρίϋη Ί7]σοϋς
και ειπεν* ού δι έμέ τ) φωνή αύτη γέγονεν άλλα

18 W και ante ο WWovöev; 21 Ή. προοηλΰαν 22 Τ — ο
23 W απεκρινατο 27 W ταύτης; 28 το όνομα : hr τον
νιον 29 Η [ονν] I Τ— καν 30 Η απεκρ. και ειπεν Ιησ.

25 απολεοει ADm^ 28 όνομα : -f- εν τη όοξη η ειχον παρα
οοι προ τον τον κοομον γενεοϋαι | ηλΰ. ονν : και εγενετο
271

SEGVNDVM IOANNEM. 12,18-30.

Lazarum vocavit de monumento, et suscitavit
eum a mortuis. Propterea et obviam venit 18 13.
ei turba : quia audierunt eum fecisse hoc
Signum. Pharisaei ergo dixerunt ad se- 19 11, 48.
metipsos: Videtis quia nihil proficimus ? ecce
mundus totus post eum abiit.

Erant autem quidam Gentiles ex his, qui 20 7,35; 11,55.
ascenderant ut adorarent in die festo. Hi 21 1,44.
ergo accesserunt ad Philippum, qui erat a L 19'81 i8,i
Bethsaida Galilaeae, et rogabant eum, di-
centes : Domine, volumus Iesum videre. Venit 22
Philippus, et dicit Andreae: Andreas rursum,

~ et Philippus dixerunt Iesu. Iesus autem re- 23 14,19.
spondit eis, dicens: Venit hora, ut clarificetur
Filius hominis. Amen, amen dico vobis, nisi 24 it 14,9.
granum frumenti cadens in terrain, mortuum 1 K 15'36,
fuerit; ipsum solum manet. si autem mor-

ψ tuum fuerit, multum fructum aifert. 1 Qui amat 25 m 10,39.
animam suam, perdet earn: et qui odit animam L 14,20 ; u
suam in hoc mundo, in vitam aeternam custodit

^ earn. Si quis mihi ministrat, me sequatur: et 26 14,3 ; 17,24.
ubi sum ego, illic et minister meus erit. Si
quis mihi ministraverit , honorificabit eum

— Pater meus. Nunc anima mea turbata est. 27 ps β,*5
Et quid clicam? Pater, salviiica me ex hac Mt 26,38'
hora. * Sed propterea veni in horam hanc.
'Pater, clarifica nomen tuum. Venit ergo vox 28 1,51 ; 5,37.
de caelo: Et clarificavi, et iterum clarificabo. Mt 3,17 5 17
Turba ergo, quae stabat, et audierat, dice- 29 u 22,43.
bat tonitruum esse factum. Alii dicebant:
Angelus ei locutus est. Respondit Iesus, et 30 11,42.
dixit: Non propter me haec vox venit, sed

19 ? 1 : 20 > gent. quidam 22 dicunt
23 glorificetur 24 (© ine v. 25 ipsum sol.)
27 > hora hac 28 > tuum nomen | § caelo dicens
29 > fact, esse | § Alii autem 30 > vox haec

271

12,31-44. SEGVNDVM IOANNEM.

14,s°l io'i8 ^ propter vos. Nunc iudicium est mundi: nunc
8,28; n'24. 32 princeps hums mundi eiicietur foras. Et ego
si exaltatus fuero a terra, omnia traham ad
33 me ipsum, (hoc autem dicebat, significans
p3 110,4. 34 qua morte esset moriturus.) Respondit ei
.9,7. Dm, u. turba: Nos audivimus ex lege, quia Christus
manet in aeternum : et quomodo tu dicis,
Oportet exaltari Filium hominis? Quis est
8,12 ; 9,5. 35 iste Filius hominis ? Dixit, ergo eis Iesus :
"j-öi Adhuc modicum, lumen in vobis est. Ambu-
late dum lucem habetis, ut non vos tenebrae
comprehendant: et qui ambulat in tenebris,
ε 5,8. 36 nescit quo vadat. Dum lucem habetis, credite
Mt 23,39. |n iuceniy ut filii lucis sitis. Haec locutus
est Iesus: et abiit, et abscondit se ab eis.
37 Cum autem tanta signa fecisset coram eis,
Ts 53,1. 38 non credebant in eum : ut sermo Isaiae
R 10'16* prophetae impleretur, quern dixit: Domine,
quis credidit auditui nost.ro ? et brachium
is e,9.io. 39 Domini cui revelatum est? Propterea non
Mt 18,14.15. poterant credere, quia iterum dixit Isaias:
Act 28,20 β. 40 Excaecavit oculos eorum , et induravit cor
eorum: ut non videant oculis , et non intelli-
gant corde , et convertantur , et sanem eos.
is e,i.41 Haec dixit Isaias, quando vidit gloriam eius,
7,48; 9,22.42 et locutus est de eo. Verum tarn en et ex
principibus multi crediderunt in eum: sed
propter Pharisaeos non confitebantur , ut e
5,44. 43 synagoga non eiicerentur. dilexerunt enim
gloriam hominum magis, quam gloriam
Mt 10,40. 44 Dei. Iesus autem clamavit, et dixit:
Qui credit in me, non credit in me,

32 $ meipsum

34 §fe Et quis 35 > teneb. vos
38 — prophetae

40 > eorum cor | ■=» non 2° 42 e ] de

Κατα Ιωανην 12,31— 44,

δι ύμας. νύν κρίσις έοτίν τον κόομον τούτον 31 ΐ4,8ο; ιβ,ιι.
νύν ο άρχων του κόομον τούτον έκβλη$ήσεται '
έξω* κάγώ εάν ύψωΦώ εκ της γης, πάντας έλκύοω 32 8,28 ; ΐ7,24.
προς έμαντόν. τούτο δε έλεγεν σημαίνων ποίφ 33 Gn 4o,is.i9.
ΰανάτω ημελλεν άποΰνήσκειν. άπεκρίΰη ονν 34 ρθ ηο,4.

, « Τ ■» ι γ , , ~ , c Ιβ9,6. Dn7,14.

αύτφ ο όχλος· ημείς ηκονσαμεν εκ του νομον οτι
ό Χριστός μένει είς τον αιώνα, και πώς λέγεις
σν δτι δει ύψωϋ^ηναι τον νίον του ανθρώπου ; τις
έοτιν ούτος ό woe του άνΰρώπον; εϊπεν ονν αν- 35β,ΐ2; 9,δ.

~ £ »Τ ~ * * , , ~ , c ~ 11,10. U 2,11.

τοις ο Ιηοονς' ετι μικρόν χρονον το φως εν νμιν ι,δ. ΐβ ο,β.

έοτιν. περιπατείτε ως το φώς έχετε, Ινα μη σκοτία

ϋμας καταλάβη* και 6 περιπατών έν τη σκοτία

ούκ οϊόεν πού ύπάγει. ως το φώς έχετε, πιστεύετε 36 ε β,β.

c y , , Q Mt 28,89.

εις το φως, ινα νιοι φωτός γενησττε. 8,59.
Ταύτα έλάλησεν Ιησούς, και άπελΰών έκρύβη άπ'

43 αύτών. Τοσαύτα δε αύτον σημεία πεποιηκότος έμ- 37 ι°κ°ι*22.
προσ$εν αύτών ούκ έπίστενον είς αύτόν, ινα ό λόγος 38 ΐβ ös,i.
Ήσαιον τον προφήτον πλήρωση ον εϊπεν κύριε, 8,43.'
tig έτϊίύτενύεν τη άκοη ημών, καϊ 6 βραχίων κνρίον Ιβ θ,9.ιο.

09,ι tin απεκαλύφθη; δια τούτο ούκ ήδύναντο πιστεύειν, 39 ^s!8'14,15'
δτι πάλιν εϊπεν Ήσαιας · 1 τετνφλωκεν αυτών τον§ 40 Act 2β,2β β,
οφθαλμούς καϊ έιζώρωύεν αντών την καρόίαν, ινα
μη ϊδωύιν το ig όφ&αλμοΐς καϊ νοηύωΰιν τη καρδία

ιο,ιο καϊ ύτραφώύιν, καϊ ιάύομαι αντονς> ταύτα εϊπεν 41 is β,ι.
Ησαΐας δτι εϊδεν την δόξαν αύτού, καϊ έλάλησεν
περί αύτον. δμως μέντοι καϊ έκ τών άρχόντων 42 7,48 ·, 9,22 ;
πολλοί έπίστενσαν είς αύτόν, άλλα δια τονς 2ο',ιθ. ' 5
Φαρισαίονς ούχ ώμολόγονν, ινα μη άποσννάγωγοι
γένωνταΐ' ήγάπησαν γαρ την δόξαν τών άν&ρώπων 43 5,44.

44 μάλλον ήπερ την δόξαν τού $εού. Ιησούς δε έκρα- ±± m ιο,4ο.
πι,ι ξεν και Βϊπεν* ό πιστεύων είς έμε ού πιστεύει είς έμέ

32 Η αν I hr Η πάντα \- 35 μη W+ η 41 οτι :
hr οτε 43 ηπερ : h υπερ

31 βληβησεται \ κατω 22ev 35 με& νμων Αηιζ 35.36 εως ζ
39 οτι πάλιν : και γαρ 40 επηρωσεν Χ 41 αντον 1° :
τον ΰεον αντον

272 is

12,45— 13,7. Kara Ιωανην

β,4ο ; u,9. 45 άλλα είς τον πέμψαντά με, καϊ ό θεωρών έμε θεωρεί
36. 8,ΐ2. 46 τον πέμψαντά με. έγώ φως είς τον κόομον έλη- π2,
ι 'ρ 2,9*. λυΰα, Ινα πας 6 πιοτεύων εις έμε έν τχί σκοτία
8,17. L 9,6β. 47 μή μείνη. και έάν τις μου άκούοχι των ρημάτων
και μή φυ?Αξη, έγώ ού κρίνω αυτόν · ού γαρ ήλϋον
Ινα κρίνω τον κόομον, άλλ' Ινα σώσω τον κόομον.
ν^ϊ*! 48 ό άδετων έμε και μή λαμβάνων τα ρήματά μου
£s9e?M! ε%ει τον κ9ίνοντα αυτόν ό λόγος δν έλάληοα,
8,82 ; 8,26.28. 49 Εκείνος κρινεΐ αύτόν έν τη έοχάτη ήμερα, δτι
έγώ έξ έμαντοϋ οϋκ έλάληοα, άλλ' ό πέμψας με
πατήρ αύτός μοι έντολήν δέδωκεν τί ειπώ και
s,84 ; 6,40 ; 50 λαλήοω. και οίδα ότι ή έντολή αϋτοϋ ζωή
αιώνιος έοτιν. ä οϋν έγώ λαλώ, καΰώς εϊρηκέν
μοι ό πατήρ, ούτως λαλώ.

17,2.

ι,ιΐ; τ,βο; 13 Προ <3e της έορτής του πάοχα είόώς ό Ίηοοϋς 45
β,20; ΐδ^,ΐδ; «τι ή^ΰεν αύτοϋ ή ώρα Ινα μεταβή έκ του κόομου
ι j β'ιβ' τούτου προς τον πατέρα, άγαπήοας τους ιδίους
τους έν τφ κόομω, είς τέλος ήγάπηοεν αύτούς.
27. L 22,8. 2 καϊ δείπνου γινομένου, του διαβόλου ήδη βεβλη- us,

κότος είς τήν καρδίαν Ινα παραδοϊ αύτόν Ιούδας
8,8δ.ιβ,28. 3 Σίμωνος Ισκαριώτης, είδώς δτι πάντα έδωκεν ιβ

17'8' αύτφ ό πατήρ είς τάς χείρας,* καί δτι άπό ΰεοϋ
Mt 11,29; 4 έξηλΰεν καϊ προς τον $εόν ύπάγει, έγείρεται έκ
L°iis7. τοί) δείπνου και τίϋ'ηοιν τα Ιμάτια, και λαβών
L 8,ιβ. 6 λέντιον διέζωοεν έαντόν είτα βάλλει ύδωρ είς
τον νιπτήρα, και ήρξατο νίπτειν τους πόδας των
μαθητών και έκμάοοειν τφ λεντίω φ ην διεζω-
1 ρ 6,8. 6 ομένος. έρχεται οϋν προς Σίμωνα Πέτρον λέγει
ΐ2. 7 αύτφ' κύριε, ού μου νίπτεις τους πόδας; άπ-
εκρίθη Ίηοοϋς καϊ εϊπεν αύτφ* δ έγώ ποιώ ού

48 fin W, 13, 1 h πάτερα, — αγαπ. . . . αυτούς, —

13,1 ηλΰεν : παρην 2 γενομένου ΑΏαζ \ καρό.
Ιουόα Σιμ. απο Καρυωτου ινα π. α. 5 λαβών υόωρ βάλλει
6 τον Πετρ. Σίμωνα

273

SEGVNDVM IOANNEM. 12,45-13,7.

sed in eum , qui misit me. Et qui videt me, 45 u,9.

videt eum, qui misit me. Ego lux in mundum 46 35. 8,12.

veni: ut omnis, qui credit in me, in tenebris

non maneat. Et si quis audierit verba mea, 47 3,17. l 9,5β.

et non custodierit: ego non iudico eum. non 8'15,

enim veni ut iudicem mundum, sed ut salvi-

ücem mundum. Qui spernit me, et non ac- 48 r, ιο,ιβ.

cipit verba mea: habet qui iudicet eum. aV'ivs.

sermo, quern locutus sum, ille iudicabit eum

in novissimo die. Quia ego ex me ipso non 49

sum locutus, sed qui misit me Pater, ipse

mihi mandatum dedit quid dicam, et quid

loquar. Et scio quia mandatum eius vita 50 8,20.28.

aeterna est. Quae ergo ego loquor, sicut dixit

mihi Pater, sic loquor.

Ante diem i'estum Paschae, sciens Iesus 13 7,30 ; 8,20;
quia venit hora eius ut transeat ex hoc mundo g^o.'
ad Patrem: cum dilexisset suos, qui erant in 1 J 8,1β*

1 mundo, in finem dilexit eos. Et coena facta, 2 l 22,3.
cum diabolus iam misisset in cor ut traderet

eum Iudas Simonis Iscariotae : sciens quia 3 3,35; ιβ,2β.
omnia dedit ei Pater in manus, * et quia a 17'2,

Deo exivit, et ad Deum vadit: surgit a coena, 4 Mt 11,29;
et ponit vestimenta sua: et cum accepisset τ**ι4%\

linteum, praecinxit se. Deinde mittit aquam 5 l 3,16.
in pelvim, et coepit lavare pedes discipulorum,
et extergere linteo , ([no erat praecinctus.

1 Venit ergo ad Simonem Petrum. Et dicit ei 6 1 ρ 5,s.

Petrus: Domine, tu mihi lavas pedes? Re- 7
spondit Iesus, et dixit ei: Quod ego facio, tu

49 % meipso

13,2 diem autem | > eius hora

2 corde | § Iscariotis ^ scariotis , it 26

5 § misit I pelvem

7 dicit

273 18

13,8—20. SECVNDVM IOANNEM.

12. 8 nescis modo, scies autem postea. Dicit ei
Petrus: Non lavabis mihi pedes in aeternum.
Respondit ei Iesus: Si non lavero te, non
9 habebis partem mecum. Dicit ei Simon Pe-
trus: Domine, non tan tum pedes meos, sed
i5,3. 10 et manus, et caput. Dicit ei Iesus : Qui lotus
est, non indiget nisi ut pedes lavet, sed est
mundus totus. Et vos mundi estis , sed non
6,64.7o.7i. 11 omnes. Sciebat enim quisnam esset qui tra-
deret eum: propterea dixit: Non estis mundi
12 omnes. Postquam ergo lavit pedes eorum,
et accepit vestimenta sua: cum recubuisset
iterum , dixit eis : Scitis quid fecerim vobis ?
Mt 23,8.io. 13 Vos vocatis me Magister, et Domine: et bene
L 22,27. 14 dicitis : sum etenim. Si ergo ego lavi pedes
ι j δ,ίβ. vestros, Dominus, et Magister : et vos debetis
,5.κοΐ3,ΐ3. 15 alter alterius lavare pedes. Exemplum enim
1 p 2'21' dedi vobis, ut quemadmodum ego feci vobis,
Mt io,2i. 16 ita et vos faciatis. Amen, amen dico vobis:
Mt 7,<J4. Non est servus maior Domino suo : neque
ic^l'. 17 apostolus maior est eo, qui misit ilium. Si
f« π,ιο. 18 haec scitis, beati eritis si feceritis ea. Non de
omnibus vobis dico : ego scio quos elegerim :
sed ut adimpleatur Scrip tura: Qui manducat
mecum panem , levabit contra me calcaneum
14,29. 19 suum. Amodo dico vobis, priusquäm fiat : ut
cum factum fuerit , credatis , quia ego sum.
Mt ιο,4ο. 20 Amen, amen dico vobis : Qui accipit si quem
misero, me accipit: qui autem me accipit, ac-

8 > iesus ei | liabes

10 indig. ut lavet | sed 1° ] § et

12 & — et I φ sua et

16 — est 2°

18 impleatur | levavit

19 > cred. c. f. fuerit

274

Kata Ιωανην 13,8— -20.

. ούκ οϊόας άρτι, γνώοη δε μετά ταντα. λέγει 8 asm 20,1 lxx,
αύτφ Πέτρος* ού μη νίψης μον τονς πόδας εις
τον αιώνα, άπεκρίΰη Ίηοονς αύτφ' έάν μη νίψω
οε, ούκ έχεις μέρος μετ έμον. λέγει αύτφ Σίμων 9
Πέτρος * κύριε, μη τονς πόδας μον μόνον άλλα

Ι και τάς χείρας και την κεφαλήν, λέγει αύτφ 10 i5,s.
Ίηοονς * ό λελονμένος ούκ έχει χρείαν [εί μη τονς
πόδας] νίψαν&αι, άλλ' έοτιν καθαρός δλος* και

. ύμεϊς καθαροί έοτε, άλλ' ούχι πάντες, ηδει γαρ 11 β,β4.7ο.7ΐ.
τον παραδίδοντα αύτόν* δια τοντο εϊπεν ότι ούχι

46 πάντες καθαροί έοτε. Ότε οϋν ένιψεν τονς 12

j πόδας αύτών και έλαβεν τα ιμάτια αύτον και

\ άνέπεσεν πάλιν, εϊπεν αύτοις* γινώοκετε τί πε-

ρ ποίηκα ύμιν; ύμεις φωνεϊτέ με* ό διδάοκαλος 13 Mt 23,8.10.

,10 και ό κύριος, και καλώς λέγετε* ειμί γάρ. εί 14 l 22,27.
οϋν έγώ ένιψα ύμών τονς πόδας ό κύριος και ό . ί j 3,'ίβ.'
διδάοκαλος, και ύμεις όφείλετε άλλήλων νίπτειν
τονς πόδας* ύπόδειγμα γάρ έδωκα ύμιν Ινα καΰώς l&lhp2f*°l3,ls'

8,3 έγώ έποίηοα ύμιν και ύμεις ποιήτε. άμήν άμήν 16 Mt 10,24.
λέγω ύμιν, ούκ έοτιν δούλος μείζων τον κνρίον
αύτον, ούδέ άπόοτολος μείζων τον πέμψαντος m 7,24.
αύτόν. εί ταντα οϊδατε, μακάριοι έοτε έάν ποιήτε 17 je1?,'3!*

,10 αύτά. Ού περί πάντων ύμών λέγω* έγώ οϊδα 18ps4i,io.
τίνας έξελεξάμην* άλλ' Ινα ή γραφή πληρωμή* 6'70; 1δ'16'
ό τρώγων μον τον αρτον επψεν in* έμε τψ
τΐτέρναν αντον. άπ' άρτι λέγω ύμιν προ τον 19 8,24; ΐ4,295
γενέοΦαι, ίνα πιοτεύητε όταν γένηται ότι έγώ ΐβ^Χ

Α είμι. άμήν άμήν λέγω ύμιν, ό λαμβάνων αν τινα 20 Mt 10,40.
πέμψω έμε λαμβάνει, ό δε έμε λαμβάνων λαμ- Act 16,1δ'

10 Ιησ. : [B/jW pr ο | [et μη τ. nod.] : RW-T 12 Κ

h εγώ ειμί

8 ον : pr κύριε 9 Πέτρος Σιμ. Β Πετρ. Ό Σιμ. 472

10 ον χρειαν εχει την κεφαλήν νιψ. ει μη τονς ποόας μόνον

11 — όια τοντο . . . εοτε 14 και 2° : pr ποοω μάλλον

274

ανεπεοεν, πάλιν ειπεν 13 HR
18 μον : Τ μετ εμον | Τ επηρκεν

Ο 15 Τ όεόωκα
19 RT πιοτενσητε |

13,21—85. Kara Ιωανην

μΛ!θ23ι-25. 21 βάνει τον πέμψαντά με. ταϋτα ειπών Ίηοοϋς 47
*l 2221-23' έταράχΰη τφ πνεύματι καί έμαρτύρηοεν και εϊπεν 121
11,83; 12,27. άμήν άμην λέγω ύμϊν ότι εϊς εξ ύμών παραδώοει

22 με. έβλεπον είς άλλήλους οι μαΦηται άπορου- ιβ2
ΐ9,2β; 20,2; 23 μενοι περί τίνος λέγει, ήν άνακείμενος εις έκ m
' ' * των μαθητών αύτοϋ εν τφ κόλπω του Ίηοοϋ, ον
24 ήγάπα ό Ίηοοϋς · νεύει οϋν τούτω Σίμων Πέτρος
καί λέγει αύτφ* είπε τίς έοτιν περί οϋ λέγει.
4,6. 25 άναπεοών έκεϊνος ούτως έπί τό οτήΰος του Ίηοοϋ
26 λέγει αύτφ' κύριε, τίς έοτιν; άποκρίνεται οϋν ό
Ίηοοϋς· έκεϊνός έοτιν φ έγώ βάψω το ψωμίον και
όώοω αύτφ. * βάψας οϋν το ψωμίον λαμβάνει και
2. 27 δίδωοιν Ιούδα Σίμωνος Ίοκαριώτου. * καί μετά
L 22,8. το ψωμίον τότε εΐοήλΰεν είς έκεϊνον ό οατανάς.
* λέγει οϋν αύτφ Ίηοοϋς* δ ποιείς ποίηοον τάχειον.
28 τοϋτο δε ούδείς έγνω των άνακειμένων προς τί
ΐ2,β. 29 εϊπεν αύτφ* τινές γαρ έδόκονν, έπεϊ τό γλωοοό-
κομον είχεν Ιούδας, δτι λέγει αύτφ Ίηοοϋς · άγό-
ραοον ων χρείαν έχομεν είς την έορτήν, ή τοις
L 22,53. 30 πτωχοϊς Ινα τι δφ. λαβών οϋν τό ψωμίον έκεινος
έξηλϋ·εν εύΰύς· ην δε νύξ.
31 Ότε οϋν έξήλΰεν, λέγει Ίηοοϋς* νϋν έδοξάοϋϊ] 4
ό ν ιός τοϋ άνϋρώπου, και ο ΰεός έδοξάοΰη εν αύτφ*
12,23; ΐ7,ι-5. 32 εί δ ΰεός έδοξάοϋη έν αύτφ, καί ό $εός δοξάοει αύ·
7,38. 8,2ΐ. 33 τον έν αύτφ, και εύΰύς δοξάοει αύτόν. τεκνία, έτι
μικρόν με&' ύμών είμι* ζητήοετέ με, καίκαΰώς εϊ-
πον τοις Ίονδαίοις ότι όπου έγώ ϋπάγω ϋμεϊς οϋ
15,12.13.17. 34 δύναοΰε έλϋειν, και ύμϊν λέγω άρτι. Έντολην καινην
υ 2,8.ιο ; 5,is. δίδωμιϋμιν, Ινα άγαπάτε άλλήλονς, καϋώςήγάπηοα
17,23. 35 υμάς ίνα και ύμεΐς άγαπάτε άλλήλονς. έν τούτω

21 W νμιν λεγω 22 W εβλεη. ονν 23 Η [ο] 25 Τ
επιπεσων ονν εκ. 26 Τ— ονν 1° | Η [oj | W επιόωσω \
το 2° : [H]-W 27 W ο Ιησ. | RT ταχιον 28 όε : ΓΗ]— W
32 Η (non h1") R— ει ... εν αντω 1° \ αντω 2° : Hit αντω

24 και . . . εστίν : πνΰεο$αι τις αν ειη Α Όζ-\- οντος
26 απο Καρνωτον

275

SECVNDVM IOANNEM. 13,21-35.

? cipit eum, qui me misit. Cum haec dixisset 21 Ml212~30°l0
lesiis, turbatus est spiritu: et protestatus est, &c 14,18-2

- L 22 21—23

et dixit: Amen, amen dico vobis: Quia unus 12?27'

3 ex vobis tradet me. Aspiciebant ergo ad in- 22
vicem discipuli, haesitantes de quo diceret.

f Erät ergo recumbens unus ex discipulis eius 23 19,2«; 20,2:
in sinu lesu, quem diligebat Iesus. Tnnuit 24 21)1*20,
ergo huic Simon Petrus, et dixit ei: Quis est,
de quo elicit ? Itaque cum reeubuisset ille 25 4, 0.
supra pectus Jesu, elicit ei : Domine quis est ?
Respond] t Iesus : Ille est, cui ego intineturn 2Γ>

4panem porrexero. *Et cum intinxisset panem,
dedit Iudae Simonis Tscariotae. Et post buc- 27 2.

r> cell am , introivit in eum sat anas. * Et dixit
ei Iesus: Quod facis, fac citius, Hoc autem 28
nemo seivit discumbentium ad quid dixerit ei.
Quidam enim putabant , quia loculos habebat 29 12,6.
Iudas, quod dixisset ei Iesus: Erne ea, quae
opus sunt nobis ad diem festum: aut egenis
ut aliquid daret. Cum ergo aeeepisset ille 30 l 22,5η.
l)uccellam, exivit continuo. Erat autem nox.

Cum ergo exisset, dixit Iesus: Nunc clari- 31
ficatus est filius hominis: et Deus clarificatus
est in eo. Si Deus clarificatus est in eo, 32 12,23; 17,1-
et Deus clarificabit eum in semetipso : et
continuo clarificabit eum. Filioli , adhuc 33 7,33; 8,21.
modicum vobiscum sum. Quaeretis me : et
sicut dixi luclaeis: Quo ego vaclo, vos non
potestis venire: et vobis dico modo. Mandatum 34 15,12.13.17.
novum do vobis: Ut diligatis invicem, sicut 1 J ~'8JÜ'
dilexi vos, ut et vos diligatis invicem. In hoc 35 17,23.

2i dixit ] dicit

2β cui resp. | cf 2

27 bucc. tunc I ilium | — Et 2° \ dicit
29 quod ] quia | dicit
31 dicit
33 quaeritis

275

13,36—14,10. SEGVNDVM IOANNEM.

3β-38: cognoscent omnes quia discipuli mei estis,
Mc 1^29-31'. 36 si dilectionem habueritis ad invicem. Dicit
l 22,31—34. ej Simon Petrus: Domine, quo vadis? Re-
7,3i; 21,18.19. Sp0ndit Iesus : Quo ego vado, non potes me

37 modo sequi: sequeris autem postea. Dicit ei
Petrus: Quare non possum te sequi modo?

38 animam meam pro te ponam. Respondit ei
Iesus: Animam tuam pro me pones? Amen,
amen dico tibi: Non cantabit gallus, donee

27. mc 11,22. 14 ter me neges. Non turbetur cor vestrum.

2 Creditis in Deum, et in me credite. 1 In domo
Patris mei mansiones multae sunt, si quo
minus dixissem vobis : Quia vado parare vobis

12,26; 17,24. 3 locum. Et si abiero , et praeparavero vobis
locum: iterum venio, et accipiam vos ad

4 meipsum, ut ubi sum ego, et vos sitis. Et

5 quo ego vado scitis, et viam scitis. Dicit ei
Thomas: Domine, nescimus quo vadis: et quo

η io,2o. 6 modo possumus viam scire ? Dicit ei Iesus :
n,25. -κϊ,ι!»; Ego sum via, et Veritas, et vita, nemo venit

7 ad Patrem, nisi per me. Si cognovissetis
me, et Patrem meum utique cognovissetis:
et amodo cognoscetis eum , et vidistis eum.

8 Dicit ei Philippus: Domine, ostende nobis
12,45. η i,3. 9 Patrem , et sufficit nobis. Dicit ei Iesus :

Mt i7,i7. Tanto tempore vobiscum sum: et non
cognovistis me? Philippe, qui videt me,
videt et Patrem. Quomodo tu dicis:
12,49. 10 Ost ende nobis Patrem? Non creditis quia

35 > mei discip.

88 — ei I pon is | > me ter

14,5 C92 utubi

e $ ~ et 1°

7 cogn ο scitis

9 me philippe V | vidit bis

10 credis

276

Κατά Ιωανην 13,36— 14,ιο.

γνώσονται πάντες δτι έμοϊ μαΰηταί έστε, εάν
β,ι άγάπην έχητε έν άλλήλοις. Λέγει αύτφ Σίμων 86 Mt8fe~88* 8δ.

Πέτρος * κύριε, ποϋ ύπάγεις; άπεκρίΰη Ίησοϋς* ^%2m-uU

δπον ύπάγω ού όύναοαί μοι νυν άκολονΰήσαι, 7,34. 21,18.19.

άκολονΰήσεις δέ ύστερον, λέγει αύτφ Πέτρος* 37
I κύριε, δια τί ού δύναμαί οοι άκολονϋ ήσαι άρτι;
Ι την ψνχήν μον ύπερ gov $ήσω. άποκρίνεται 38
I Ίησοϋς* την ψνχήν οον νπερ έμοϋ Φήοεις; άμήν

άμήν λέγω οοι, ον μή άλέκτωρ φωνήση έως οϋ
49 άρνηση με τρις, Μή ταρασσέσΰω νμών ή 14 27. μο 11,22.
»10 καρδία* πιστεύετε εις τον $εόν, και εις έμε πι- 2 Ghv 20,17·-υ·

στεύετε. έν τη οικία τον πατρός μον μοναι πολλαί 2 i2,s2.

, 9 Χ* , Τ » e ~ · , Gn 24,28.95.

είσιν* ει οε μή, ειπον αν νμιν οτι πορενομαι η ιι,ιβ.
έτοιμάοαι τόπον ϋμϊν και εάν πορενΦώ κάί έτοι- 3 ΐ2,2β; ΐ7,24.
μάοω τόπον νμιν, πάλιν έρχομαι και παραλήμψομαι 1 Th 4'17,
ύμας προς έμαντόν, Ινα δπον ειμί έγώ και ύμεϊς
ήτε. Και δπον έγώ ύπάγω οιδατε την όδόν. 4
λέγει αύτφ Θωμάς* κύριε, ούκ οιδαμεν ποϋ ύπά- 5

\ γεις* πώς οιδαμεν τήν όδόν; λέγει αύτφ Ίησοϋς* 6 St1?!,«.

ί έγώ είμι ή δδός και ή άλήΰεια και ή ζωή * ούδεις \1]η%. R 6,1Α
έρχεται προς τον πατέρα εί μή δι έμον. εί 7 θ,ιθ.
έγνώκειτέ με, και τον πατέρα μον άν ηδειτε.
άπ' άρτι γινώσκετε αύτόν και έωράκατε. Λέγει 8
αύτφ Φίλιππος* κύριε, δειξον ήμϊν τον πατέρα,
και αρκεί ήμιν. λέγει αύτφ ό Ιησούς* τοοοϋτον 9 ι2,4δ. η i,s.
χρόνον με$' νμών είμι και ούκ έγνωκάς με, Φίλιππε; Mt 17'17,
ό έωρακώς έμε έώρακΒν τον πατέρα* πώς ον
λέγεις* δειξον ήμιν τον πατέρα; ού πιστεύεις δτι 10 12,49.

36 οπου : Τ+ εγω 37 Πετρ. : [H]W pr ο | h— κύριε |
Η ακολον&ειν 14,1 h πιστεύετε, εις τ. Φεον και 3 W
νμιν τόπον δ πως : Τ pr και 6 W ο Ιησ. 7 Τ ει
εγνωκατε εμε . . . μου γνωοεοΰε' και απαρτι | fin hRT-f-
αντον 9 Η [ο] Ιησ. | hT τοοοντω χρονω

36 νυν ακολ. : ουνακολ. D* 14,1 pr και ειπεν τοις μα-
Φηταις αυτού 2 (υμιν οτι . . . νμιν ;) 3 και ετοιμ. : ετοιμασαι
ΏΜαΙ δ θωμα, ο λεγόμενος Διόυμος | και πως όυναμε&α
τ. od. ειόεναι Amf 276

14,11—23. Kara Ιωανην

έγώ έν τφ πατρϊ και ό πατήρ έν έμοί έοτιν; τα
ρήματα α έγώ λέγω ύμϊν άπ' έμαντον ού λαλώ*
δ δε πατήρ έν έμοί μένων ποιεί τα έργα αύτον.
2ο. ιο,26.38. 11 πιοτεύετέ μοι δτι έγώ έν τφ πατρϊ καί ό πατήρ έν
mc 18,19.20. 12 έμοί* εί δε μή, δια τα εργα αϋτά πιστεύετε, αμήν 50
άμήν λέγω ύμϊν, ό πιοτεύων είς έμέ τα έργα α έγώ
ποιώ κάκεϊνος ποιήοει, και μείζονα τούτων ποιήοει,
ΐ6,7. mc ιι,24. 13 δτι έγώ προς τον πατέρα πορεύομαι* και δ τι ΐ2*

1 δ,14' αν αίτήοητε έν τφ όνόματί μον , τούτο ποιήσω,
ιθ,23.24. η Ινα δοξασΰη ό πατήρ έν τφ νίφ. έάν τι αίτψ

ΐδ,ιο. ι j 5,3. 15 σητέ με έν τφ όνόματί μον, έγώ ποιήοω. Έάν
άγαπάτέ με, τάς έντολάς τάς έμάς τηρήσετε.
2β. ι5,26^ιθ,7. 16 κ(%γω ερωτήσω τον πατέρα κάί άλλον παράκλητον
ΐ6,ΐ3. 7,39. 17 δώοει ύμϊν, Ινα ή μεΰ' ύμών είς τον αιώνα, 1 τό

Mt 10,20. _ ~ 3 λ Q t , , χ,

κ s^e. πνεύμα της αληυειας, ο ο κοομος ου ονναται
1,10' λαβείν, δτι ού Ψεωρεϊ αύτό ουδέ γινώσκεΐ' ύμεϊς
γινώοκετε αύτό, δτι παρ3 ύμϊν μένει και έν
18 ύμϊν έοται. Ούκ άφήσω ύμας όρφανούς, έρχομαι
ιβ,ιβ. 19 προς ύμας. έτι μικρόν και ό κόομος με ούκέτι
Φεωρεϊ, ύμεϊς δε ΰεωρεϊτέ με, δτι έγώ ζω και
ΐ7,2ΐ-23. 20 ύμεϊς ζήοετε. έν έκείνη τη ήμερα γνώσεσΰε ύμεϊς
δτι έγώ έν τφ πατρϊ μον και ύμεϊς έν έμοί κάγώ

2 κ 8,ΐ8. 21 έν ύμϊν. Ό έχων τάς έντολάς μον κάί τηρών
1 ίθ^7.' αύτάς, έκεϊνός έοτιν ό αγαπών με* * ό όέ άγαπών m

με άγαπηϋήσεται ύπό τον πατρός μον, κάγώ ,
άγαπήοω αύτόν και έμφανίοω αύτφ έμαντόν.

Act ιο,4ΐ. 22 λέγει αύτφ Ιούδας, ούχ ό Ισκαριώτης* κύριε, καί τι 51
γέγονεν δτι ήμϊν μέλλεις έμφανίζειν οεαντόν καί 130

Pry1!'?*' 23 °^%ι τΦ χοσμφ; άπεκρίϋη Ιησούς και εϊπεν αύτφ·

Mt 18,20; —

28,20. 10 ο όε πατ. : [R]T-f ο 11 αυτα : h αυτόν \ fin j

Ε 3,17. h[R] + μοι 12 h (Ti) πορεύομαι, R -μαι. 13 h αιτητε 1
2 κ β,ΐ6. 14 ij^ J^gj j εγω . ft τοντο 16 η : hW post αιώνα Τ post
νμων 17 γινωσκει : RT-f- αντο | KR εοτιν 20 HR
νμεις γνωσεσ&ε 22 HR— και 1°

10 λεγω : λελαληκα Ό λαλω χΑαζ \ αντον : αυτός JO(A^)
14 — vers Χα 15 τηρήσατε ΛΌζ 19 ζησεσϋε χΑ1)ζ 22 ονχ ο
απο Καρνωτου (Cananites sah Thomas syrc) | γεγ. : εστίν
277

SECVNDVM IOANNEM. 14,11—23,

ego in Patre, et Pater in me est? Verba,
quae ego loquor vobis, a me ipso non loquor.
Pater autem in me man ens, ipse facit opera.

Non creditis quia ego in Patre, et Pater in 11 20. 10,20.33.
me est? Alioquin propter opera ipsa credite.

Amen, amen dico vobis, qui credit in me, 12 mc 16,19.20.
opera, quae ego facio, et ipse faciet, et
maiora horum faciet : quia ego ad Patrem

'vado. Et quodcumque petieritis Patrem in 13 15,7. mc .n,a
nomine meo, hoc faciam : ut glorificetur Pater 1 J °'u'

in Filio. Si quid petieritis me in nomine 14 10,23.24.

meo, hoc faciam. Si diligitis me: mandata 15 15,10. 1 j 5,3

mea servate. Et ego rogabo Patrem, et alium 1620.15,26; 10,
paraclitum dabit vobis , ut maneat vobiscum 1 J 2,1'

in aeternum, 1 Spiritum veritatis, quern mundus 17 ie,i3. 7,39.

ι ι . Λ , Mt 10,20.

non potest accipere, quia non videt eum, nec u 8,26.

seit eum. vos autem cognoscetis eum: quia

apud vos manebit, et in vobis erit. Non 18

relinquam vos orphanos : veniam ad vos.

A dime modicum : et mundus me iam non 19 ιβ,ιβ.

videt. Vos autem videtis me: quia ego vivo,

et vos vivetis. In illo die vos cognoscetis quia 20 17,21-23.

ego sum in Patre meo, et vos in me, et ego

in vobis. Qui habet mandata mea, et servat 21 2 κ 3,is.

ea: ille est, qui diligit me. * Qui autem diligit 1 J 5'3,

me , diligetur a Patre meo : et ego diligam

eum , et manifestabo ei me ipsum. Dicit ei 22 Act 10,41.

Iudas, non ille Iscariotes : Domine, quid factum

est, quia manifestaturus es nobis teipsum, et 21 1S84

non mundo? Respondit lesus, et dixit ei: 23 p*v β,Ίτ.

1 Mt 18,20;

28,20.

11 (C inc. v. 12 Alioquin) 2 κ ϊ,Ίβ.

13 — patrem

16 paraclet- , it 26; 15,26; 16,7.

17 cognoscitis

18 orfanos 21 § meips.

22 scariotis I > nobis manif. es
277

14,24-15,4. SEGVNDVM IOANNEM.

Si quis diligit me, sermonem me urn servabit,
et Pater meus diliget eura, et ad eum venie-
7,i6. 24 mus, et mansionem apud eum faciemus : qui
non diligit me , sermones meos non servat.
* Et sermonem, quern audistis, non est meus :
25 sed eius, qui misit me, Patris. Haec locu-
i6. Mt io,i9 s. 26 tus sum vobis apud vos manens. Paraclitus
1 ' autem Spiritus sanctus, quem mittet Pater in
no/mine meo, ille vos docebit omnia, et sug-
geret vobis omnia, quaecumque dixero vobis.
3.16,33. rh 4,7. 27 Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis:
non quomodo mundus dat, ego do vobis. Non
3.18.6. 28 turbetur cor vestrum, neque formidet. Audistis
lc 24,52. gU-a eg.Q ^·χ· voj3js: Vado, et venio ad vos.

Si diligeretis me, gauderetis utique, quia vado
i3,io.29 ad Patrem: quia Pater maior me est. Et
nunc dixi vobis prius quam fiat : ut cum
i2,3i. ε 2,2. 30 factum fuerit, credatis. Iam non multa loquar
vobiscum. venit enim princeps mundi huius,
io,i8. 31 et in me non habet quidquam. Sed ut
mI cognoscat mundus quia diligo Patrem , et

sicut mandatum dedit mihi Pater, sic facio.
jr 2,21. Surgite, eamus hinc.

Ps80,9ss. 15.18. i f τ, ... y-» i

sir 24,17(23). 10 Ego sum vitis vera : et Pater meus
Mt 21,33. 2 agricola est. Omnem palmitem in me non
ferentem fructum , toilet eum : et omnem,
qui fert fructum, purgabit eum, ut fructum

3 plus afferat. Iam vos mundi estis propter

4 sermonem , quern locutns sum vobis. Ma-
net e in me : et ego in vobis. Sicut
palmes non potest ferre fructum a se-
metipso, nisi manserit in vite: sic nec vos,

26 cf 16

278

Kara Ιωανην 14,24--15,4.

έάν τις άγαπ% με, τον λόγον μου τηρήσει, και
ό πατήρ μον άγαπήσει αυτόν, καί προς αύτόν
έλευσόμεΰα καί μονήν παρ3 αύτφ ποιησόμεϋ'α.

ΐ3ΐ,ι ό μη άγαπών με τους λόγους μου ού τηρεϊ' * καί 24 7,ιβ.
ό λόγος δν άκούετε ουκ εστίν έμός άλλα του 1 J 2,5'
πέμψαντός με πατρός. Ταϋτα λελάληκα ϋμΐν 25

Β2,ιο παρ9 ύμϊν μένων ό δε παράκλητος, το πνεύμα 26 ιβ. Mtio,i9e.
το άγιον δ πέμψει 6 πατήρ εν τφ ονόματι μου, 1 J 2'27'
έκεϊνος υμάς διδάξει πάντα και ύπομνήοει ύμας

52 πάντα α ειπον ύμϊν έγώ. Είρήνην άφίημι ύμϊν, 27 ι. ιβ,ββ. Ph4,7.
είρήνην την έμήν δίδωμι ύμιν ού καΰώς ό κόσμος

δίδωοιν έγώ δίδωμι ύμϊν. μή ταρασσέσΰω ύμών

ή καρδία μηδέ δειλιάτω. ήκούοατε δτι έγώ εϊπον 28s.ie.e.

ύμιν ύπάγω και έρχομαι προς ύμας. ει ήγαπάτέ Lc 24'52,

με, έχάρητε άν δτι πορεύομαι προς τον πατέρα,

δτι ό πατήρ μείζων μού έστιν. καί νυν ειρηκα 29 ιβ,ιθ; ιβ,4.

ύμιν πριν γενέσθαι, Ινα δταν γένηταί πιστεύσητε. Mt 24'25,

ούκέτι πολλά λαλήσω ύμών, έρχεται γαρ δ 30 1231 ; ιβ,ιι.

του κόσμου άρχων καί έν έμοί ούκ έχει ούδέν, Ε 2,2'

άλλ9 ίνα γνφ ό κόσμος δτι άγαπώ τον πατέρα, 31 ιο,ιβ.

καί καΰώς ένετείλατό μοι 6 πατήρ, ούτως ποιώ. mc 14,42'

53 * Εγείρεστε, αγωμεν έντεϋϋ'εν. Jr 2 21

Έγώ είμι ή άμπελος ή άληΰινή, καί ό πατήρ\& J^Iwm)18'
μου ό γεωργός έστιν. πάν κλήμα έν έμοί μή 2 Mt 21,88.

/ / * λ j ' ■ λ ■ ~ . \ \ 4 MCC 1,29.

φερον καρπον, αίρει αύτό, και παν το καρπον

φέρον, καθαιρεί αύτό ίνα καρπον πλείονα φέρη. m 15'18·

ήδη ύμεις καθαροί έστε δια τον λόγον δν λελά- 3 β,β3. is,io.

ληκα ύμϊν* μείνατε έν έμοί, κάγώ έν ύμϊν. καΰώς 4

τό κλήμα ού δύναται καρπον φέρειν άφ' έαυτοϋ

έάν μή μένχι έν τή άμπέλω, ούτως ούδέ ύμεϊς

23 W ποιηαομεν 26 RT— εγω 28 Η με εχαρητε άν,
31 ενετειλ. : HR εντολην εόωκεν | W ποιώ* εγ. 15,4 W
υμιν,

23 ελενσομαι . . . ποιηαομαι 24 τηρηαει \ λόγος : +
ο εμος 26 ειπον : αν ειπώ 28 αγαπάτε Ώ*α \ οτι 1° : -j-
ειπον Εαζ 30 ουκ εχει : ενρησει Κ \ ονύεν : + ενρειν
16,2 to καρποφορον

278

15,5—19. Kara Ιωανην

ι κ 12,12.27. 5 έάν μη έν έμοί μένητε. έγώ είμι ή άμπελος,
6,ΐ9.' ύμεΐς τά κλήματα. 6 μένων έν έμοϊ κάγώ έν
αύτφ, ούτος φέρει καρπόν πολύν, δτι χωρίς έμοϋ
Mt 8,ιο; β ού όύνασΦε ποιεΐν ούδέν. έάν μή τις μένη έν έμοϊ,
' ' ' έβλήΰη εξω ως τό κλήμα και έξηράνΦη, και οννά-
γονοιν αύτά και εις τό πυρ βάλλονοιν, και καίεται.
6,38. Mc ιι,24. η έάν μείνητε έν έμοϊ και τά ρήματα μου έν ύμιν 1 33,4
μείνχ), δ έάν Ψέλητε αίτήοαοΰε, και γενήοεται
Mt β,ιβ. 8 ύμιν. έν τούτω έδοξάοΰη ό πατήρ μου, Ινα καρπόν i3*ji
9 πολύν φέρητε και γενήοεαϋε έμοϊ μαΰηταί. καΦώς
ήγάπηοέν με ό πατήρ, κάγώ ύμας ήγάπηοα* μεί-
ΐ4,ΐ6. 8,29. ίο νατε έν τή αγάπη τή έμή. έάν τάς έντολάς μου
' ' ' ' ' τηρήοητε, μενεϊτε έν τή άγάπχ) μου, καΰώς έγώ
τον πατρός μου τάς έντολάς τετήρηκα και μένω
' π,ΐ8. ' 11 αύτοϋ έν τή αγάπη. Ταϋτα λελάληκα ύμιν Ινα 54
1 ΐ3 s*! ^ XaQa ^ &ν ύμιν ή και ή χαρά ύμών πλψ
iJ3,i 1^4,10.19. ΐ2 ρωΰή. αύτη έοτιν ή έντολή ή έμή, ίνα αγαπάτε
ιο,ιι. ι j βΐιβ! 13 άλλήλονς καΰώς ήγάπηοα ύμας. μείζονα ταύτης ΐ36

άγάπην ουδείς έχει, Ινα τις την ψνχήν αύτοϋ $ή
• ' 28,20. ; 14 ύπέρ των φίλων αύτοϋ. ύμεις φίλοι μού έοτε, ΐ3β,|&
Act 20,27. 15 έάν ποιήτε δ έγώ έντέλλομαι ύμιν. ούκέτι λέγω
12,4' ύμας δούλους, δτι ό δούλος οϋκ οϊδεν τί ποιεί
αύτοϋ δ κύριος* ύμας δε εϊρηκα φίλους, δτι πάντα
ά ήκουοα παρά τοϋ πατρός μου έγνώριοα ύμιν.
18,18; 6,70. 16 ούχ ύμεϊς με έξελέξαοΰε, άλλ* έγώ έξελεξάμην
ύμας, και έ$ηκα ύμας Ινα ύμεις ύπάγητε και
καρπόν φέρητε και ό καρπός ύμών μένη, * Ινα δ 137J
τι άν αίτήοητε τον πατέρα έν τφ όνόματί μου
17 δφ ύμιν. ταϋτα έντέλλομαι ύμιν, Ινα αγαπάτε 55
7,7. ι j β,ιβ. 18 άλλήλους. Ει ό κόσμος ύμάς μιοεϊ, γινώοκετε 138»
ι j 4,6.^17,14. 19 δτι έμε πρώτον ύμών μεμίοηκεν. εί έκ τοϋ κόαμου

6 Τ αντο 8 KR γενηο&ε 9 Τ ηγαπησα νμας |
Κ ηγαπηοα, 10 Τ κα#. καγω | μου : ΓΕ,]— Χ 13 Τ-
ης 14 ο : hRT α 16 h αιτητε 18 Τ— νμων

17 — tvo

279

SECVNDVM IOANNEM. 15,5-19.

nisi m me mansentis. Ego sum vitis , vos ο ι κ 12,12.27,

Λ . « - · 2 Κ 3.5.

palmites: qui manet in ine, et ego m eo, 5,19.
hie fert fructum multum: quia sine me nihil
potestis facere. Si quis in me non manserit: 6 Mt 3,10 ;
mittetar foras sicut palmes , et arescet, et
colligent emri, et in ignem mittent, et ardet.

— Si manseritis in me, et verba mea in vobis 7 mc 11,24.
manserint: ({uodcumque volueritis petetis, et

^iiet vobis. In hoc clariiicatus est Pater meus, 3 Mt 5,16.
tit fructum pluriinum aiferatis, et efiiciamini
mei diseipuli. Sicut dilexit me Pater, et ego 9
dilexi vos. Mattete in dilectione mea. 1 Si 10 11,15. 8,29.
praecepta mea servaveritis , manebitis in di- ' ' "

lectione mea, sicut et ego Patris mei prae-
cepta servavi, et maneo in eins dilectione.
Haec locutus sum vobis: ut gaudium meum 11 1«,24·; 17,13.
in vobis sit, et gaudium vestrum impleatur.
Hoc est praeceptum meum ut diligatis in- i2\i?v2fo.3,U

^vicem, sicut dilexi vos. Maiorem hac di- 13 10,12. υ 3,16.
lectionem nemo habet, ut animam suam ponat

- quis pro amicis suis. Vos amici mei estis, si 14 8'328,2ο? 12'5°5
feceritis (juae ego praecipio vobis. Iam non 15 Act 20,27.
dicam vos servos: quia servus nescit quid

faciat dominus eins. Vos autem dixi amicos:
quia omnia quaecumque audivi a Patre meo,
nota feci vobis. Non vos me elegistis: sed 16 i3,is; 6,70.
ego elegi vos, et posui vos ut eatis, et
fructum aiferatis: et fructus vester maneat:
V * ui quodcumque petieritis Patrem in nomine
^o8 meo, det vobis. Haec mando vobis, ut diligatis 17

invicern. Si mundus vos odit : scitote quia 18 7,7. 1 j 3,13.
me priorem vobis odio habuit. Si de mundo 19 1 j 4,5. 17,14.

L 6,22.

15,tf aruit | eos | mittunt | ardent
13 > quis ponat
15 dico ι facit

279

15,20-16,6. SECVNDVM 10ANNEM.

fuissetis: mundus quod suum erat diligeret:
quia vero de mundo non estis, sed ego elegi
vos de mundo, propterea odit vos mundus.
i3,ie. 20 Mementote sermonis mei, quern ego dixi vobis : γ
Mt io,24, eg^. servus maior domino suo. * Si me -40

persecuti sunt, et vos persequentur: si ser-
raonem meum servaverunt, et vestrum serva-

141

10,22 ; i6,:;. 21 bunt. Sed haec omnia facient vobis propter τ
M^ivs! nomen meum : * quia nesciunt eum, qui misit γ
22 me. Si non venissem, et loeutus fuissem eis,
peccatum non haberent: nunc autem excusa- 10
5'23, LcJioIie! %3 tionem non habent de peccato suo. Qui me γ
i4,ii.24 odit: et Patrem meum odit. Si opera non'45
fecissem in eis, quae nemo alius fecit, pec-
catum non haberent: nunc autem et viderunt,
ps 35,i9; 69,5. 25 et oderunt et me, et Patrem meum. Sed ut
adimpleatur sermo, qui in lege eorum scriptus
14,26. l 24,49. 26 est : Quia odio habuerunt me gratis. Cum
autem venerit Paraclitus, quern ego mittam
vobis a Patre, spiritum veritatis, qui a Patre
procedit, ille testimonium perhibebit de me:
Act iflfbjs 27 et vos testimonium perhibebitis, quia ab initio
i4,2'., 16 mecum estis. Haec loeutus sum vobis, ut
9,22. 2 non scandalizemini. Absque synagogis facient

Mt 5,11; 24,«. * , , , · · * * a» * . Ι4β

l 6,22. vos : * sed venit nora, ut omms, qui mterncit T

vos, arbitretur obsequium se praestare Deo.
i5,2i. 3 et haec facient vobis, quia non noverunt
lc 22,53. 4 Patrem , neque me. Sed haec loeutus sum
17'12, vobis: ut cum venerit hora eorum, reminisca-

mini , quia ego dixi vobis. * Haec autem ^
vobis ab initio non dixi, quia vobiscum eram:
7,33. 5 Et nunc vado ad eum, qui misit me; et nemo
6 ex vobis interrogat me, Quo vadis? Sed
quia haec loeutus sum vobis, tristitia implevit

22 § non fuiss. 25 impleatur | > me hab.
26 cf 14, 16 27 perhibetis | quia ] $ qui {cf p. 281)

280

Kara Ιωανην 15,20-— lö,6*

ήτε, ό κόσμος äv το Ιδιον έφίλει* δτι δέ έκ τον
κόσμου ούκ έστέ, άλλ' έγώ έξελεξάμην υμάς έκ
του κόσμου, δια τούτο μισεί ύμάς ό κόσμος.
189,3 μνημονεύετε τον λόγου οϋ έγώ εϊπον ύμϊν ούκ 20 ΐ3,ιβ.

5» ϊ ~ 1 » ί» μ / J ~ Α 3 3 \ Mt 10.24·

ιο,ιο εστίν δούλος μείζων του κυρίου αυτού, ει έμε
έδιωξαν, και ύμάς διώξουσιν εί τον λόγον μου
'4ΐ,ι έτήρησαν, και τον ύμέτερον τηρήσουσιν. άλλα 21 ιβ,β.

<ν r / 9 "* ■ & ι ' ' y ν ß 'M.t 5,1 1 ; 10,22·

ταύτα πάντα ποιήσουσιν εις υμας οια το όνομα mc 18,13.
jJ2j'J μου, * δτι ούκ οϊδασιν τον πέμψαντά με. εί μη 22 κ ι,2ο.

ήλϋΌν και έλάλησα αύτοϊς, άμαρτίαν ούκ εϊχοσαν
\ νυν δε πρόφασιν ούκ έχουσιν περί της άμαρτίας

, ~ c , λ - * , , ~ «ο 6.23. 1 J 2,23.

14,10 αυτών, ο εμε μισών και τον πάτερα μου μισεί. 23 Lc' 10jl6> '

ψο εί τα έργα μη έποίησα έν αύτοϊς α ούδείς άλλος 24 7,8ΐ; 9,4ΐ;
έποίησεν, άμαρτίαν ούκ εϊχοσαν νυν δε και έωρά- ΐ2,87. s',42.
κασιν και μεμισήκασιν και έμε και τον πατέρα
μου. άλλ' Ινα πλήρωση ό λόγος ό έν τφ νόμω 25ps85,i9; β9,5.

56 αύτών γεγραμμένος δτι εμίαψάν με δωρεάν. "Οταν 26 ΐ4,2β. l 24,49.
ελΰχι δ παράκλητος ον έγώ πέμψω ύμϊν παρά ' .

του πατρός, το πνεύμα της άληΰείας δ παρά τον
πατρός έκπορεύεται, έκεϊνος μαρτυρήσει περί έμού*
και ύμεϊς δε μαρτυρείτε, δτι άπ' άρχής μετ' έμού 27 Act 1,8? 5,32.
έστε. Ταύτα λελάληκα ύμϊν Ινα μη σκανδαλι-ΐβ 14,29. Mt 24,25.

Ιβ,ι σΰήτε. άποσυναγώγους ποιήσουσιν ύμας' * άλλ' 2 »»22. 12,42.

ν « et »es ' e ' χ, s / *. 5,11 : 24,9.

Ι έρχεται ωρα ινα πας ο άποκτεινας υμας οοξη l 6,22.

λατρείαν προσφέρειν τφ &εφ. και ταύτα ποιή· 3 15,21. ι j 8,1.
σουσιν δτι ούκ έγνωσαν τον πατέρα ούδέ έμε.

άλλά ταύτα λελάληκα ύμϊν ινα δταν ελΰη ή ώρα 4 lc 22,58.

, ~ e ~ 13,19; 14,29;

αύτων μνημονευητε αυτών, οτι εγω ειπον υμιν. 17,12.
7,ιο * Ταύτα δέ ύμϊν έ£ άρχής ούκ είπον, δτι μεΰ' ύμών ο tooal

α „ , ^ ^ Λ 7,88 ; 13, 8Θ .

ημην. νυν δε ύπαγω προς τον πέμψαντα με, και 5 u,5.

ούδείς έξ ύμών έρωτο. με* πού ύπάγεις; άλλ' δτι 6
ταύτα λελάληκα ύμϊν, ή λύπη πεπλήρωκεν ύμών

Mt 17,23.

20 Τ μου 16,2 Η αποκτ. [ν μας] 4 Τ— αντων 1°

20 τους λογονς ους 26 πέμπω 16,tf πεπωρωκεν got
280

16,7— 20* Kata Ιωανην

14,16.26.28. 7 την καρδίαν. άλλ' έγώ την άλήϋειαν λέγω ύμϊν,
συμφέρει ύμϊν ϊνα έγώ άπέλΰω. εάν γαρ μη
άπέλΰω, δ παράκλητος ού μη έλϋη προς ύμας· \
ι κ 14,24. 8 έάν δε πορευθώ, πέμψω αύτόν προς υμάς. καί Ι
Act 24,25! έλ$ών έκεινος έλέγξει τον κόομον περί άμαρτίας \
8,1 κ ι'ιβ! 9 καί πε^ δικαιοσύνης καί περί κρίσεως* περί
Act 5,8ΐ. ίο άμαρτίας μέν, δτι ού πιστεύονσιν εις έμέ' περί
' ' δικαιοσύνης δέ, δτι προς τον πατέρα ύπάγω καί
i2,si; 14,8ο. 11 ούκέτι ΰεωρεϊτέ με· περί δέ κρίσεως, δτι δ άρχων
ι κ 8,ι. 12 τον κόσμου τούτον κέκριται. "Ετι πολλά έχω 57
° ' ' ύμϊν λέγειν, άλλ' ού δύνασθε βαστάζειν άρτι*
Η,2β. ι j 2,27. 13 δταν δέ έλϋη έκεϊνος, το πνεύμα της άληϋείας,
ι τ 4,ι! όδηγήσει ύμας εις την άλήϋειαν πάσαν · ού γάρ
λαλήσει άφ' έαντον, άλλ' δσα άκούει λαλήσει, και
14 τα έρχόμενα άναγγελει ύμϊν. έκεϊνος έμέ δοξάσει,
δτι έκ τον έμον λήμψεται καί άναγγελει ύμϊν.
ΐ7,ιο. 15 πάντα δσα έχει δ πατήρ έμά έστιν * δια τοντο \\

ειπον δτι έκ τον έμον λαμβάνει καί άναγγελει
ΐ4,ΐ9. 16 ύμϊν. Μικρόν και ούκέτι ϋεωρεϊτέ με, καί

17 πάλιν μικρόν καί δψεσϋέ με. είπαν οϋν έκ των
μαθητών αύτοϋ προς ά?^λήλους* τί έστιν τούτο
δ λέγει ήμϊν μικρόν καί ού ϋεωρεϊτέ με, καί
πάλιν μικρόν καί δψεσϋέ με; καί* δτι ύπάγω Ι

18 προς τον πατέρα; 1 έλεγον οϋν τοντο τί έστιν δ

L 9,45. 19 λέγει το μικρόν; ούκ οιδαμεν τί λαλεϊ. έγνω 5ί
Ιησούς δτι ήϋε?^ον αύτόν έρωταν, καί εϊπεν αύτοϊς 4
περί τούτον ζητείτε μετ' άλλήλων δτι εϊπον
μικρόν καί ού ϋεωρεϊτέ με, καί πάλιν μικρόν καί
mc ιβ,ιο. 20 δψεσϋέ με; άμήν άμήν λέγω ύμϊν δτι κλαύσετε ,
' ' καί θρηνήσετε ύμεΐς, ό δέ κόσμος χαρήσεται·

7 ου μη ελ'&η : Ε.Τ ουκ ελενσεται 8 και 1° : Κ Και

13 hT εν τη αληϋεια πααη | hK, ακουοει 17 Β.Τ ειπον \

W και οτι 18 HB, τι εστίν τοντο | Η— το | Η [τι
λαλεί] 19 W ο Ιηο.

13 εκείνος νμας οόηγ. 16 fin -f- οτι εγω νπαγω προς
τον πάτερα ΑΝαζ 19 επερωτηοαι περι τούτον
281

SECVNDVM IOANNEM. 16,7-20.

cor vestrum. Sed ego veritatem dico vobis : 7 11,16.26.28.
expedit vobis ut ego vadam: si enim non
abiero, Paraclitus non veniet ad vos : si autem
abiero, mittam eum ad vos. Et cum venerit 8 h^;24,
ille, arguet mundum de peccato, et de iustitia, Act '24,25.
et de iudicio. de peccato quidem: quia non 9 3,18. r 1,18.
crediderunt in me : 1 de iustitia vero : quia ad 10 ^Js?1,
Patrem vado: et iam non videbitis me: De 11 12,31; 11,30.
iudicio autem: quia princeps buius mundi iam
iudicatus est. Adhuc multa habeo vobis cli- 12 1 κ 3,i.
cere : sed non potestis portare modo. Cum 13 11,26. 1 j 2,27.
autem venerit ille Spiritus veritatis, docebit it SJi.'
vos omnein veritatem. non enim loquetur a
semetipso: sed quaecumque audiet loquetur,
et quae Ventura sunt annunciabit vobis. Ille 14
me clarificabit: quia de meo accipiet, et an-

-3 nunciabit vobis. Omnia quaecumque habet 15 17,10.

^ Pater, mea sunt. *Prepterea dixi: quia de meo

accipiet, et annunciabit vobis. Modicum, et 16 11,19.
iam non videbitis me: et iterum modicum, et
videbitis me: quia vado ad Patrem. Dixerunt 17
ergo ex discipulis eius ad invicem: Quid est
hoc, quod dicit nobis: Modicum, et non vide-
bitis me : et iterum modicum, et videbitis me,
et quia vado ad Patrem? Dicebant ergo: 18
Quid est hoc, quod dicit, Modicum? nescimus
quid loquitur. Cognovit autem Iesus , quia 19 l 9,45
volebant eum interrogare, et dixit eis: De hoc y'2,
quaeritis inter vos quia dixi, Modicum, et non
videbitis me: et iterum modicum, et videbitis
me. Amen , amen dico vobis : quia plora- 20
bitis, et flebitis vos, mundus autem gaudebit:

(ad i?.280) 16,5 — vobis 4 eorum, ] $ — , I inc.
ν. 5 Haec a.) 5 et 1° ] at | > me misit

7 cf 14, 16 8 venerit , ille arg. 9 credunt
11 > mundi huius | — iam 17 me? et quia

281

16,21-33. SECVNDVM IOANNEM.

vos autem contristabimini, sed tristitia vestra
is 26,i7. 21 vertetur in gaudium. Mulier cum parit, tristi-
tiam habet, quia venit hora eius: cum autem
pepererit puerum, iam non meminit pressurae
propter gaudium : quia natus est homo in
is 66,i4. 22 mundum. Et vos igitur nunc quidem tristi-
20,2°* tiam habetis , iterum autem videbo vos , et
gaudebit cor vestrum: et gaudium vestrum
11,20. ii,i3.i4. 23 nemo tollet a vobis. Et in illo die me non
1 MtV,*! rogabitis quidquam. *Amen, amen dico vobis: ^
mc n,24. siquid petieritis Patrem in nomine meo, dabit
i5,n ; 17,13.24 vobis. Usque modo non petistis quidquam in
1 J 1,4' nomine meo: Petite, et accipietis, ut gaudium
io,6. 25 vestrum sit plenum. Haec in proverbiis
locutus sum vobis. Venit hora cum iam non
in proverbiis loquar vobis, sed palam de Patre
26 annunciabo vobis. in illo die in nomine meo
petetis: et non dico vobis quia ego rogabo
i4,2i. 27 Patrem de vobis: Ipse enim Pater amat vos,
quia vos me amastis, et credidistis, quia ego
28 a Deo exivi. Exivi a Patre, et veni in mun-
dum: iterum relinquo mundum, et vado ad
25.29 Patrem. Dicunt ei discipuli eius: Ecce nunc
palam loqueris, et proverbium nullum dicis.
2,25. 30 nunc scimus quia scis omnia , et non opus
est tibi ut quis te interroget: in hoc credimus
31 quia a Deo existi. Respondit eis Iesus : Modo ~2
zeh 13,7. 32 creditis? Ecce venit hora, et iam venit, ut

Mt 26,31 45. τ . . . · · ,

mc :4,27.5o. dispergamini unusquisque in propria , et me
8,29; 19,27. solum relinquatis : et non sum solus, quia
u,27. r 5,1. 33 Pater mecum est. Haec locutus sum vobis, ut^3

26 - in Ρ

27 amatis

282

Kara Ιωανην 16,2 1— 33.

ύμεις λυπηΰήσεσΰε, αλλ* ή λύπη ύμών είς χαράν
γενήσεται. ή γυνή δταν τίκτη λύπην έχει, δτι 21 ΐβ 2β,ΐ7.
ήλΰεν ή ώρα αυτής· δταν δέ γέννηση το παιδίον, '
ούκέτι μνημονεύει της ΰλί'ψεως δια την χαράν
οτι έγεννήΰη άνθρωπος είς τον κόσμον. καί ύμεϊς 22 is ββ,π.
οϋν νυν μεν λύπην έχετε* πάλιν όέ όψομαι ύμάς, '
I καί χαρήοεται ύμών ή καρδία, καί την χαράν

ύμών ούδεϊς αίρει άφ' ύμών. καί εν εκείνη τη 23 ι*,2ο. u.is.u.
?ΐ5ο,4 ήμερα έμέ ούκ έρωτήοετε ούδέν. * άμήν άμήν λέγω Lt 76,7.4,
ύμιν, αν τι αίτήοητε τον πατέρα δώοει ύμϊν έν Mc 11,24'
τφ ονόματι μου. έως άρτι ούκ ήτήσατε ούδέν 24 ΐδ,ιι ; π,ιβ.
έν τφ ονόματι μον αιτείτε, και λήμψεοΰε, Iva fji*'""'
59 ή χαρά ύμών ή πεπληρωμένη. Ταύτα έν παροι- 25 ιο,β.
151)10 μίαις λελάληκα ύμιν · έρχεται ώρα δτε ούκέτι έν
παροιμίαις λαλήσω ύμϊν, άλλά παρρησία περί
του πατρός άπαγγελώ ύμιν. έν έκείνη τη ήμέρα 26
έν τφ όνόματί μου αίτήσεσΰε, καί ού λέγω ύμιν
δτι έγώ έρωτήσω τον πατέρα περί ύμών9 αύτός 27 μ,μ.
γάρ ό πατήρ φιλει ύμάς, δτι ύμεις έμέ πεφιλή- 6,20'
κατε και πεπιστεύκατε δτι έγώ παρά ΰεοϋ έξηλ-
ΰον. έξήλΰον έκ του πατρός και έλήλυΰα είς τον 28
κόσμον* πάλιν άφίημι τον κόσμον καί πορεύομαι
60) προς τον πατέρα. Λέγουσιν οί μαΰηται αύτοϋ * 29 26.
ιδε νυν έν παρρησία λαλείς, καί παροιμίαν οΰόε-
μίαν λέγεις, νυν οιδαμεν δτι οιδας πάντα καί 30 2.26.
ού χρείαν έχεις Ινα τις σε έρωτή,· έν τούτω πι-
,4 στεύομεν δτι άπό ϋ'εοϋ έξήλΰες. άπεκρίβη αύτοις 31
Ιησούς* άρτι πιστεύετε; ιδού έρχεται ώρα καί 32 ζ<* is,7.
έλήλυνεν ινα σκοοπισνήτε έκαστος είς τα ιδια mc u,27.6o.

8 29*19 27.

κάμέ μόνον άφήτε* καί ούκ ειμί μόνος, δτι ό
«.ίο πατήρ μετ' έμού έστιν. ταύτα λελάληκα ύμιν ίνα 33 u,27. r β,ι.

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ 1 J 6,4.

22 KR αρει 23 Κ ονόεν 27 &εον (sic Ti-Gr) :
HR του πατρός 31 W ο Ιησ. | W ' pro ;

21 ωρα : ήμερα \ ύ^λιφ. : λύπης 22 εξετε ΑΏΝ

23 πατ. εν τω ο. μ. ό. υ. ΑΏΝαζ 28 — εξηλΰ. ex τ.
ματ ρ.

282

17fi—i2. Kara Ιωανην

έν έμοι είρήνην εχητε. εν τφ κόομφ βλίψιν έχετε*
άλλα ΰαροεϊτε, έγώ νενίκηκα τον κόομον.
ιι,4ΐ. 17 Ταντα έλάλησεν Ίηοονς, κάί έπάρας τους 61
18,1' όφΰαλμονς αύτοϋ είς τον ούρανον εϊπεν* πάτερ ,
έλήλνΰεν ή ώρα* δόξαοόν σον τον νίόν, Ινα ό
Mt 9,β; ιι,27. 2 νιος δοξάοχ) οέ, καΰώς εδωκας αϋτφ έξονοίαν
πάσης οαρκός, Ινα παν δ δέδωκας αϋτφ δώοχι
iThil' 3 αντοιζ ζωήν αιώνων, αντη δέ έοτιν ή αιώνιος
ζωή, ϊνα γινώσκωοιν σε τον μόνον άληΰινδν ΰεόν
*»84. 4 και ον άπέοτειλας Ίησονν Χριστόν. έγώ οε έδό-
ξασα έπι της γης, το έργον τελειώοας δ δέδωκάς
24. ι,ι. Ph 2,6. 5 μοι ίνα ποιήσω* και νυν δόξαοόν με ού, πάτερ,
παρά οεαντφ τη δόξη ή εϊχον προ τον τον κόομον
9' η Vi? 6 ε^ναί ^α^ά οο ί. Έφανέρωοά οον το όνομα τοις
άνΰρώποις οϋς έδωκάς μοι έκ τον κόομον. οοϊ
ήοαν κάμοι αντονς εδωκας, και τον λόγον οον
7 τετήρηκαν. ννν εγνωκαν ότι πάντα δοα δέδωκάς
ιβ,8ο. 8 μοι παρά οον είσιν* ότι τα ρήματα α εδωκάς μοι
δέδωκα αντοις, και αντοι ελαβον, και έγνωοαν
άληΰώς ότι παρά οον έξήλΰον, και έπίοτενοαν
6,87.44.65. 9 ότι ον με άπέοτειλας. έγώ περί αύτών έρωτώ*
ού περί τον κόομον έρωτώ, άλλα περί ων δέ-
ΐ6,ΐ6. L ΐδ,δΐ. ίο δωκάς μοι, ότι οοί είοιν, 1 και τα έμά πάντα
οά έοτιν και τα οά έμά, και δεδόξαομαι έν
Mt1??? 11 α^τΌϊ$· Και °νχέτι ειμί έν τφ κόομφ, και αύτοί
έν τφ κόομφ είοίν , κάγώ προς οε έρχομαι,
πάτερ άγιε, τήρησον αύτονς έν τφ όνόματί
οον φ δέδωκάς μοι, ϊνα ώοιν εν καΰώς ήμεις.
β,89'ΐ88θ8ί 12 °τε ^ετ' α^τών, έγώ έτήρονν αύτοϋς έν τφ

ΐΊΙσε· 2 HR όωοει 3 Τ γινωσκονσιν | σέ : Β. οε δηιϊιην
6 καμοι : RT και εμοι 7 hrl -| εγνων |- 2 εγνωκα \ Κ εόωκας
8 εόωκας : h όεόωκας 11 αντοι : hRW ούτοι \ έρχομαι : ηΓ-}-
'ονκετι ειμι εν τω κοομω, και εν τω κοσμώ ειμι | W πατήρ

Ρβ 41,10; 109,8.

33 εξετε Ώαζ* 17,2 όωο. αυτοις : εχη 3 fin -f β*ς τοντον
τον κόομον 4 ετελειωοα Χαζ 8 ρημ. : -f- οον 10 εόοξαοας με
11 οον : -|- και οτε ημην μετ αντων εγω ετηρονν αντονς εν τω
ονόματι οον 12 αντων : -{· εν τω κοομω ΑΝαζ

SECVNDVM IOANNEM. 17,1-12.'

in me pacem habeatis. In mundo pressuram
habebitis: seel confidite, ego vici mundum.

Haec locutus est Iesns : et sublevatis 17 *Mi; 13,1,
oculis in caelum ; dixit : Pater venit hora,
clariiica filium tuum , ut lilius tuns clarificet
te : Sicut dedisti ei potestatem omnis camis, 2 Mt 11,27.
ut bmne, quod dedisti ei, det eis vitam
aeternam. Haec est autem vita aeterna : Ut 3 1 j 5,20.
cognoscant te, solum Deum verum, et quem 1 rh
misisti lesum Christum. Ego te clarificavi 4 4,34.
super terrain: opus consumniavi, quod dedisti
mihi ut faciam: et nunc clarifica me tu Pater 5 24. 1,1. i>h2,o.
apud temetipsum, claritate, quam habui prius,
quam mundus esset , apud te. Manifestavi 6 9. Mt 0,9.
nomen tuum hominibus, quos dedisti mihi de
mundo: Tui erant, et mihi eos dedisti: et
sermonem tuum servaverunt. Nunc cognove- 7
runt quia omnia, quae dedisti mihi, abs te
sunt: quia verba, quae dedisti mihi, dedi eis: 8 10,30.
et ipsi acceperunt, et eognoverunt vere quia
a te exivi, et crediderunt quia tu me misisti.
Ego pro eis rogo: Non pro mundo rogo, sed 9 6,37.44.65.
pro his, quos dedisti mihi : quia tui sunt : 1 et 10 10,15. l 15,31.
mea omnia tua sunt, et tua mea sunt: et
clarificatus sum in eis: Et iam non sum in 11 10,30.
mundo , et hi in mundo sunt , et ego ad te Mt 6'13'
venio. Pater sancte, serva eos in nomine tuo,
quos dedisti mihi: ut sint unum, sicut et nos.
Gum essem cum eis, ego servabam eos in 126,3y.

Ps41,10; 109,8.

17,3 > verum deum
5 J iieret

283

17,13-25. SECVNÜVM 10ANNEM.

2 τη 2,3. nomine tuo. Quos cledisti mihi, custodivi: et
nemo ex eis periit , nisi filius perditionis , ut
i5,n; 16,24. 13 Scriptum impleatur. Nunc autem ad te venio:
1 J 1,4' et haec loquor in mundo, ut habeant gaudium
i5,i9. 14 meum impletum in semetipsis. Ego dedi eis
sermon em tuum, et mundus eos odio habuit,
2 τη 3,3. quia non sunt de mundo, sicut et ego non
m e'isi 15 sum de mundo. Non rogo ut tollas eos de
l 22,32. ^ munc|0) se(} u^ serves eos a malo. De mundo

non sunt, sicut et ego non sum de mundo.
6,03. 17 1 Sanctifica eos in veritate. Sermo tuus Veritas
2o,2i.l8 est. Sicut tu me misisti in mundum, et ego
η ιο,ιο. 19 misi eos in mundum. Et pro eis ego sancti-
fico meipsum: ut sint et ipsi sanctificati in
ö. 20 veritate. Non pro eis autem rogo tantum,
sed et pro eis, qui credituri sunt per verbum
α 3,28. 21 eorum in me : ut omnes unum sint , sicut tu
Pater in nie, et ego in te, ut et ipsi in nobis
unum sint : ut creclat mundus , quia tu me
Act 4,32. 22 misisti. Et ego claritatem, quam dedisti mihi,
dedi eis: ut sint unum, sicut et nos unum
ι κ 6,i7. 23 sumus. Ego in eis, et tu in me : ut sint con-
' * summati in unum: et cognoscat mundus quia tu
me misisti, et dilexisti eos, sicut et me dilexisti.
io,29; 12,26.32. 24 Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi sum ego,
et illi sint mecum : ut videant claritatem meam,
quam dedisti mihi: quia dilexisti me ante con-
25 stitutionem mundi. Pater iuste, mundus te γ
non cognovit, ego autem te eognovi : * et hi ^

ι 12 $ ego custod. I his | perivit

14 > odio eos 15 a ] ex
18 — tu I § ita et 20 eis 1° j Iiis

21 > mund. credat

22 & quam tu | illis | — et 2°

24 > ego sum

25 et mundus

284

Κατ α Ιωανην 17,13— S5#

όνόματί σου φ όέόωκάς μοι, καϊ έφύλαξα, καϊ a Th 2,8.

ούόείς έξ αυτών άπώλετο ει μη ό υιός της άπω-

λείας, Ινα ή γραφή πληρωμή, νυν δέ προς οέ 13 s,29; ιβ,ιι·,

» et 5f 1β,24.

έρχομαι, και ταύτα λαλω εν τφ κοομφ ινα εχωσιν ι j ι,*.
την χαράν την έμήν πεπληρωμένην εν έαυτοϊς.
εγώ δέδωκα αϋτοϊς τον λόγον σον, και ό κόσμος 14 ΐδ,ι».
έμίσησεν αύτούς, δτι ουκ είοίν εκ του κόσμου
καΰώς εγώ ούκ ειμί έκ του κόσμου. οϋκ 15 2 Th e,s.
έρωτώ Iva άρης αυτούς έκ του κόσμου, άλλ9 Iva m β,Ίβ.'
τήρησης αυτούς έκ του πονηρού, έκ του κόσμου 16 L 22'82,
ούκ είσίν καϋώς έγώ οϋκ ειμί έκ του κόσμου,
άγίασον αύτούς έν τη άληΰεία· 6 λόγος ό σος 17 β,ββ.
άλήΰειά έστιν. καΰώς έμέ άπέστειλας εις τον 18 20,21.
κόσμον, κάγώ απέστειλα αύτούς εις τον κόσμον
και ύπέρ αύτών [έγώ] αγιάζω έμαυτόν, ινα ώσιν 19 η 2,ιι; ιο,ιο.
και αύτοι ήγιασμένοι έν άληΰεία. Οϋ περί 20 β. ι j 1,3.
τούτων δε έρωτώ μόνον, άλλα και περί των πι-
I στευόντων δια του λόγου αύτών εις έμέ, ινα πάντες 21 ιι. α 8,28.
%ν ώσιν, καΰώς σύ, πατήρ, έν έμοι κάγώ έν σοι,
Ινα και αύτοι έν ήμϊν ώσιν, ινα 6 κόσμος πιστεύη
δτι σύ με άπέστειλας. κάγώ την δόξαν ην δέδωκάς 22 Act 4,82.
μοι δέδωκα αύτοις, ινα ώσιν εν καΰώς ήμεις εν
έγώ έν αύτοϊς και σύ έν έμοί, ινα ώσιν τετελειω- 23 ι κ β,π.
μένοι είς έν, ινα γινώσκη ό κόσμος δτι σύ με ε ι,'ίβ.

Ϊάπέστειλας καϊ ήγάπησας αύτούς καΰώς έμε ήγά-
πησας. Πατήρ, δ δέδωκάς μοι, Φέλω ίνα δπου 24 10,29 ; ΐ2,2β.82;
είμι έγώ κάκεινοι ώσιν μετ' έμοϋ, ίνα ΰεωρώσιν ειΪ
την δόξαν την έμήν, ην δέδωκάς μοι δτι ήγάπησάς
84,8 με προ καταβολής κόσμου, πατήρ δίκαιε, και δ 25
*,ιο κόσμος σε ούκ εγνω, έγώ δέ σε εγνων, * και ούτοι

19 [ε/ω] : RW— Τ 21 εν ημιν : hr -f I W πιοτενση
23 ηγαπηαας 1° : hr ηγαπηαα 24 Η εμήν | όεό. 2° : hW
εόωκας | Η μοι, οτι

12 — ω όεό. μοι Ν* 14 — κα#ως . . . χοομον 20 ηι~
οτεναοντων 22 εν : το εν 23 εις το εν \ εμε : σν με

24 δ : ονς ΛΝαζ | — την εμην
284

1^,26—18,1 u Rata ίωανψ

κ 8,89. 26 έγνωσαν δτι σύ με άπέστειλας · καί έγνώρισα αύτοις
το δνομά σου καί γνωρίσω, Ινα ή άγάπη ην ήγά-
πησάς με έν αϋτοΤς ή κάγώ έν αύτοίς.

Mt 2β,8β.

L 22,89. 18 Ταϋτα είπών Ίησοϋς έξήλΰεν συν τοις μαΰψ 62
sm 16,28. τ(χ~ς αντο$ πέραν τον χειμάρρου των Κέδρων,™1
2-11: δπον ήν κήπος, εις ον είσήλ^εν αυτός καί οί
\ JJ'iJljJ; 2 μαΦηταί αύτον. ήδει δε καί Ιούδας ο πάρα- ιβ7 «
, S2,17"B8. διδοϋς αύτον τον τόπον, δτι πολλάκις σννήχφη
h 21*87' 3 Ίησονς έκεΐ μετά των μαϋητών αύτοϋ. δ οϋν ΐδβ ι
Ιούδας λαβών την σπειραν και έκ των άρχιερέων
καί [έκ] των Φαρισαίων ύπηρέτας έρχεται έκεϊ
19,28. 4 μετά φανών και λαμπάδων καί δπλων. Ίησοϋς ™%ν
οϋν είδώς πάντα τα έρχόμενα έπ' αύτον έξήλΰεν \
5 καί λέγει αύτοις' τίνα ζητείτε; άπεκρίΰησαν αύτφ·
Ίησοϋν τον Ναζωραϊον. λέγει αύτοις* έγώ είμι.
είστήκει δε και Ιούδας ό παραδιδούς αύτον μετ'
7,4β. β αύτών. ώς οϋν ειπεν αύτοϊς* έγώ είμι, άπήλ$αν
7 εις τα όπίσω καί έπεσαν χαμαί. πάλιν οϋν
έπηρώτησεν αύτούς* τίνα ζητείτε; οί δε είπαν
Act ιο,2ΐ. 8 Ίησοϋν τον Ναζωραϊον. άπεκρίΦη Ίησοϋς* εϊπον
ύμϊν δτι έγώ είμι* ει οϋν έμε ζητείτε, άφετε τού-
ΐ7,ΐ2. 9 τους ύπάγειν ϊνα πληρωΨη ό λόγος ον είπεν,
δτι οϋς δέδωκάς μοι, ούκ άπώλεσα έξ αύτών ού-
ΐδ. 10 δένα. Σίμων οϋν Πέτρος έχων μάχαιραν εΐλκνσεν leoji
αύτήν καί επαισεν τον του άρχιερέως δοϋλον καί
άπέκοψεν αύτοϋ το ώτάριον το δεξιόν ήν δε
μι 2β,39. Ii δνομα τφ δούλω Μάλχος. είπεν οϋν ό Ίησοϋς

τφ Πέτρω' βάλε την μάχαιραν είς την ϋήκην * τό ιβψ
ποτήριον δ δέδωκέν μοι δ πατήρ, οϋ μη πίω αύτό; \

18,1 των Κέδρων : Η hri \- Τ του Κέδρου hraW του ϊ
Κεόρών h" των δένδρων 2 hW μετα τ. μαΰ. α. εκεί 3 [εκ] : \
Τ— RW 5 αυτοις : T-f Ιηοους \ ειμι : hW-j- Ιηαους \
Η ιοτηκει 6 W απηλΰον 7 Τ αυτούς επηρωτηοεν |
Β,Τ ειπον

18,4 ιδων 5 Ναζαρηνον 10 τοτε Σιμών | ωτιον ΛΏΝζ
285

SECVNDVM 10ANNEM. 17,26-18,11.

cognoverunt , quia tu me misisti. Et notuin 26 κ 8,3».
feci eis nomen tuum, et notum faciam: ut
dilectio, qua dilexisti me, in ipsis sit, et ego
in ipsis.

Mt 26,36.

ψ Haec cum dixisset Iesus, egressus est 18lQ22,3»?'
cum discipulis suis trans Torrentem Cedron, 2 Sm 15'2;
ubi erat hortus, in quem introivit ipse, et 2-11 :

~ discipuli eins. Sciebat autem et Iudas , qui 2 kc 11,43-
tradebat eum, locum: quia frequenter Iesus JJ oi'sT"5

ψ convener at illuc cum discipulis suis. Iudas 3
ergo cum accepisset cohortem, et a Ponti-
iicibus , et Pharisaeis ministros , * venit illuc

^ cum laternis, et facibus, et armis. Iesus 4 19,2s.
itaque sciens omnia, quae Ventura erant super
eum, processit, et dixit eis: Quem quaeritis?
1 Responderunt ei : Iesum Nazarenum. Dicit 5
eis Iesus: Ego sum. Stabat autem et Iudas,
qui tradebat eum, cum ipsis. Ut ergo dixit 6
eis: Ego sum: abierunt retrorsum, et cecide-
runt in terram. Iterum ergo interrogavit eos: 7
Quem quaeritis? Uli autem dixerunt: Iesum
Nazarenum. Respondit Iesus: Dixi vobis, quia 8 Act 10,21.
ego sum: si ergo me quaeritis, sinite hos
abire. Ut impleretur sermo, quem dixit: Quia 9 17,12.
quos dedisti mihi, non perdidi ex eis quem-

~ quam. Simon ergo Petrus habens gladium 10
eduxit eum: et percussit-pontificis servum: et
abscidit auriculam eius dexteram. Erat autem

γ1- nomen servo Malchus. Dixit ergo Iesus Petro: 11 Mt 26,3$.
Mitte gladium tuum in vaginam. Calicem,
quem dedit mihi Pater, non bib am illum?

18,3 lanternis 4 dicit
7 > eos interrog. 9 ipsis
10 > eius auric. | dextram
Η — tuum \ % non vis ut b,

285

18,12—23. SEGVNDVM IOANNEM.

Mt 2β^7-75. 12 Cohors ergo , et tribunus , et ministri Iu- £
mc i*'^-72. daeorum comprehenderunt Iesum , et ligave-
' " ' 13 runt eum : Et adduxerunt eum ad Annam ~

primum, erat enim socer Caiphae, qui erat
11,49.50. 14 pontifex anni illius. Erat autem Caiphas, qui
consilium dederat Iudaeis: Quia expedit, unum
2o,3; 21,20. 15 hominem mori pro populo. Sequebatur ~4
Act 8,l# autem Iesum Simon Petrus , et alius disci-
pulus. * Discipulus autem ille erat notus
pontifici, et introivit cum Iesu in atrium

16 pontificis. Petrus autem stabat ad ostium ψ
foris. *Exivit ergo discipulus alius, qui erat 167
notus pontifici, et dixit ostiariae: et introduxit

17 Petrum. Dicit ergo Petro ancilla ostiaria : ψ
Numquid et tu ex discipulis es hominis istius ?

18 Dicit ille: Non sum. 1 Stab ant autem servi, et ~™
ministri ad prunas: quia frigus erat, ei cale-
faciebant se: erat autem cum eis et Petrufe

19 stans, et calefaciens se. Pontifex ergo inter-
rogavit Iesum de discipulis suis, et de doctrina

7,14.26. 20 eius. Respondit ei Iesus : Ego palam locutus ~
Mt ιο,27. sum munäo: ego semper docui in synagoga,
et in templo, quo omnes Iudaei conveniunt:
21 et in occulto locutus sum nihil. Quid me ^
interrogas? interroga eos, qui audierunt quid
locutus sim ipsis: ecce hi sciunt quae dixerim
i9,3. 22 ego. Haec autem cum dixisset, unus assistens -·2
et 23,2. ministrorum dedit alapam Iesu , dicens : Sic
23 respondes pontifici ? Respondit ei Iesus : ™
Si male locutus sum, testimonium perhibe
de malo: si autem bene, quid me caedis?

13 caiapliae

14 caiaphas

18 calefiebant:
21 sum

286

Kara Ιωανην 18,12— 28*

63 Ή οϋν άπειρα καϊ δ χιλίαρχος καϊ οί ύπηρέται 12 12-27 :
β2>1 των Ιουδαίων οννέλαβον τον Ίησούν καϊ έδησαν Sic 14,53-72.
a,io αϋτόν, 1 και ήγαγον προς "Ανναν πρώτον ήν γαρ 13 L 22>54~71·
πενθερός του Καϊάφα, ος ήν άρχιερεϋς του ένι-
αυτοϋ έκείνου · ήν δε Καϊάφας ό ουμβουλεύοας 14 11,49.50.
; τοις Ίονδαίοις δτι συμφέρει ένα άνθρωπον άπο-
w,4 θανεϊν ύπέρ του λαοϋ. Ήκολούθει δε τφ Ίηοοϋ 15 2ο,β; si.ao.
6,10 Σίμων Πέτρος καί άλλος μαθητής. * ό δε μάθη- Act 8,1'
της έκεϊνος ήν γνωστός τφ άρχιερει, καί ΰυνεισ-
ήλθεν τφ Ιησού είς την αύλήν του άρχιερέως,
Β4 'ό δε Πέτρος είστήκει προς τη θύρα έξω.* έξηλθεν 16
^»1 οϋν δ μαθητής δ άλλος δ γνωστός του άρχιερέως
καί εϊπεν τη θυρωρφ, καί είσήγαγεν τον Πέτρον.
ββ,ι λέγει οϋν τφ Πέτρω ή παιδίσκη ή θυρωρός· μη 17

καί συ έκ των μαθητών εϊ του άνθρώπου τούτου;
9,ιο λέγει έκεϊνος' ούκ είμί. είστήκεισαν δε οί δούλοι 18 25.

καί οί ύπηρέται άνθρακιάν πεποιηκότες, δτι ψύχος Zach u,e Lxx*
ήν, καί έθερμαίνοντο* ήν δε καϊ δ Πέτρος μετ
αϋτών έστώς καϊ θερμαινόμενος. Ό οϋν άρχιε- 19
ρεύς ήρώτησεν τον -Ίησονν περϊ των μαθητών
αύτού καϊ περϊ της διδαχής αύτού. άπεκρίθη 20 7,π.2β.
Ι αύτφ Ιησούς* έγώ παρρησία λελάληκα τφ κόσμω* m 10,21 5 26,5δ'
• έγώ πάντοτε έδίδαξα έν συναγωγή καϊ έν τφ ίερφ,
} δπου πάντες οί Ιουδαίοι συνέρχονται, καϊ έν
i*ip κρυπτφ έλάλησα ουδέν, τί με έρωτας; έρώτησον 21

τους άκηκοότας τί έλάλησα αϋτοις* ιδε οϋτοι
72.1 οϊδασιν α εϊπον έγώ. ταύτα δε αύτού είπόντος 22 ^.β-

7 ~ »e Act 23,2.

εις παρεστηκως των υπηρετών εοωκεν ράπισμα
τφ Ιησού ειπών ούτως άποκρίνη τφ άρχιερει;
8,ιο άπεκρίθη αύτφ Ιησούς · εί κακώς έλάλησα, μαρτύ- 23
ρησον περϊ τού κακού* εί δε καλώς, τί με δέρεις;

15 hW γνωοτος ην 16 Η ιατηκει | HR ΰυρωρω και
18 Η ιστηκεισαν 20.23 W ο Ιηα.

13 Καϊφα 14 απολεοΰαι ANmf 15 ο άλλος CNm%
16 ο μ. εκείνος ος ην γνώριμος τω άρχιερει JV 20 ηαντες :
ααντοτε Ώαζ

18,24—36· Kara Ιωανην

175

24 άπέστειλεν ούν αύτόν ό Άννας όεόεμένον προς 65
ΐ8. 25 Καϊάφαν τον άρχιερέα. Ήν δε Σίμων Πέτρος *J*
έοτώς xai θερμαινόμενος, εϊπον οϋν αύτφ* μη
χαί συ έχ των μαν^ητών αύτοϋ εϊ; ήρνήσατο έχεϊνος

26 xai εϊπεν ούχ ειμί. λέγει είς έχ των δούλων
τον άρχιερέως, συγγενής ών οδ άπέχοψεν Πέτρος
το ώτίον ούχ έγώ οε εϊδον έν τφ χήπω μετ'

27 αύτον; πάλιν οϋν ήρνήσατο Πέτρος, xai εύώέως !
άλέχτωρ έφώνησεν.

m %71λΪ-8ο. 28 Άγονοιν οϋν τον Ίηοοϋν άπό τον Καϊάφα είς 6$
Ml sj'i-ss' το ποαίτώριον* ήν δέ πρωι* * xai αύτοι ούχ είσήλ-

ΰον είς τό πραιτώριον, Ινα μη μιανΰώσιν άλλα [
ρβ ββ,ΐ2. 29 φάγωοιν τό πάσχα. έξήλθεν ούν ό Πειλάτος έξω |
προς αύτούς xai φησίν* τίνα χατηγορίαν φέρετε
30 τον άν&ρώπον τούτον; άπεχρίΰησαν xai είπαν
αύτφ* εί μη ήν ούτος χαχόν ποιών, ούχ άν αοι
ΐ9,β.7. 31 παρεδώχαμεν αύτόν. εϊπεν οϋν αύτοϊς ό Πειλάτος*
Act 18,15. χύβετε αύτόν ύμεις, xai χατά τόν νόμον ύμών
χρίνατε αύτόν. εϊπον αύτφ ol Ιουδαίοι* ήμϊν
8,u ; 8,28 ; 32 ούχ εξεστιν άποχτενναι οϋδένα * Ινα ό λόγος τον
^fso^Q. Ίησοϋ πλήρωση όν εϊπεν σημαίνων ποίω Φανάτω

33 ήμελλεν άποΰνήσχειν. Είσήλϋεν οϋν πάλιν είς 6^
τό πραιτώριον ό Πειλάτος xai έφώνηοεν τόν
Ίησοϋν xai εϊπεν αύτφ* αν εϊ ό βαοιλεύς των
Mt ιβ,ιβ. 34 Ιουδαίων; άπεχρίϋη Ίησοϋς* άφ' έαυτοϋ συ
ι,ιι. Mt 2ΐ,89. 35 τούτο λέγεις, ή άλλοι είπόν οοι περι έμοϋ; άπ-
εχρίϋη ό Πειλάτος* μήτι έγώ Ίουδαιός είμι; τό
έθνος τό σον xai οί άρχιερείς παρέδωχάν οε έμοί*
8,23; ΐ9,ιβ.36 τί έποίηοας ; άπεχρίϋη Ίηοοϋς* ή βαοιλεία ή έμή
L ΐθ,ιί* 23',25'. ούχ εστίν έχ του χόομου τούτου * εί έχ τοϋ χόομου
τούτου ήν ή βασιλεία ή έμή, οί ύπηρέται άν οί έμοι

27 W ο Πετρ. 29 HR χαί φησιν 31 HR— ο | Τ—
αυτόν 2° | ειπον : Τ+ ονν 83 Τ εις το πραιτ. πάλιν 34 HR
απο αεαντου | Τ οοι ειπον 36 HR αν post ηγωνιζ.

29 φέρετε : + χατα ΑΌΝαζ 34 — ον Χ* Ό 35 ο

αρχιερενς Ν*

287

SECVNDVM IOANNEM. 18,24-36.

~- Et misit eum Annas ligatum acl Gaipham pon- 24
^tificem. Erat autem Simon Petrus stans, 25
et calefaciens se. Dixerunt ergo ei: Numquid
et tu ex diseipulis eius es? Negavit ille, et
dixit: Non sum. Dicit ei unus ex servis pon- 26
tificis, cognatus eius, cuius absei dit Petrus
auriculam: Nonne ego te vidi in horto cum
illo? Iterum ergo negavit Petrus: et statim 27
gallus cantavit.
~ Adducunt ergo Iesum a Gaipha in prae- 28 Mt2 ^IVi-
^torium. Erat autem mane: * et ipsi non in- l°23i-2'&
troierunt in praetorium , ut non contamina-
rentur, sed ut manducarent Pascha. Exivit 29 ρ« ββ,ΐ2.
ergo Pilatus ad eos foras, et dixit : Quam ac-
cusationem affertis adversus hominem hunc?
Responderunt , et dixerunt ei: Si non esset 30
hie malefactor, non tibi tradidissemus eum.
Dixit ergo eis Pilatus : Accipite eum vos , et 31 19,6.7.
secundum legem vestram indicate eum. Dixe- Act 18,15
runt ergo ei Iudaei: Nobis non licet interficere
quemquam. Ut sermo Iesu impleretur, quern 32 3,14 ; 8,2s,-
dixit, significant qua morte esset moriturus. MtsoSSf"
~ Introivit ergo iterum in praetorium Pilatus, 33

et vocavit Iesum, et dixit ei: Tu es rex Iu-
■0 daeorum ? Respondit lesus : A temetipso hoc 34 Mt 16,13.
dicis, an alii dixerunt tibi de me? Respondit 35 1,11. Mt a;
Pilatus: Numquid ego Iudaeus sum? Gens
tua, et pontifices tradiderunt te mihi: quid
fecisti? Respondit Iesus : Regnum meum 36 19,16.'
non est de hoc mundo, si ex hoc mundo L 23'25
esset regnum meum , ministri mei utique

24 caiaphan 2<; — ei

28 caiapha | — ut 2°

32 > esset morte -

34 et resp. | > tibi dix.

5.5 § pontif. tui

36 > mundo hoc | — utique

287

18,37-19,6. SECVNDVM IOANNEM.

decertarent ut non traderer Iudaeis : nunc
ι τ 6,i3. 37 autem regnum meum non est hinc. Dixit ~
itaque ei Pilatus: Ergo rex es tu? Respondit
Iesus : Tu dicis quia rex sum ego. * Ego in ~|
hoc natus sum, et ad hoc veni in mundum,
ut testimonium perhibeam veritati : omnis,

38 qui est ex veritate, audit vocem meam. Dicit
ei Pilatus: Quid est Veritas? Et cum hoc
dixisset , iterum exivit ad Iudaeos , * et dicit y

39 eis: Ego nullam invenio in eo causam. Est183
autem consuetudo vobis ut unum dimittam
vobis in Pascha: vultis ergo dimittam vobis

40 regem Iudaeorum ? Clamaverunt ergo rursum ~
omnes, dicentes: Non hunc, sed Barabbam.
Erat autem Barabbas latro.

19 Tunc ergo apprehendit Pilatus Iesum, et-f !
2 flagellavit. Et milites plectentes coronam de
spinis, imposuerunt capiti eius: et veste pur-
18,22. 3 purea circumdeclerunt eum. Et veniebant ad
eum, et dicebant: Ave rex Iudaeorum: et

4 dabant ei alapas. Exivit ergo iterum Pi- ~
latus foras, et dicit eis: Ecce adduco vobis
eum foras , ut cognoscatis quia nullam inve-

5 nio in eo causam. (Exivit ergo Iesus portans lf
coronam spineam, et purpureum vestimen-

6 tum:) Et dicit eis: Ecce homo. 1 Cum ergo —
vidissent eum Pontifices, et ministri, clama- j
bant, dicentes: Crucifige, crucifige eum. *Di-^
cit eis Pilatus: Accipite eum vos , et crucifi-
gite: * ego enim non invenio in eo causam.1*0

37 > meam vocem

40 gpi — ergo j barabban

19,3 have

4 exiit , it 5 I — ergo | > in eo mil. cans, invenio

5 > spin, cor on.

6 eum 2°

288

Κατα Ιωανην 18,37— 19,6.

ήγωνίζοντο, Iva μη παραδοθώ τοις Ίουδαίοις* νυν
ο,4 όέ ή βασιλεία ή έμή οϋκ εστίν εντεύθεν, εϊπεν 37 ι τ β,ιβ.

οϋν αύτφ δ Πειλάτος · ούκοϋν βασιλεύς εϊ αύ; \oW.

άπεκρίΰη ό Ιησούς* ον λέγεις δτι βασιλεύς είμι. Αο26,29.25
,ιο * έγώ εις τοϋτο γεγέννημαι και εις τοϋτο έλήλυϋ'α

εις τον κόσμον, Ινα μαρτυρήσω τη άληΰεία· πάς

ό ών εκ της άληΦείας άκούει μου της φωνής.

1 λέγει αύτφ δ Πειλάτος* τί έστιν άλήΰεια; 38
2,9 * Και τοϋτο ειπών πάλιν έξήλΰεν προς τους

Ιουδαίους, και λέγει αϋτοις* έγώ ούδεμίαν εύρίσκω
8,4 έν αύτφ αίτίαν. εστίν δε συνήθεια ύμιν Ινα 39 hi 27,16.

ένα άπολύσω ύμϊν έν τφ πάσχα* βούλεσΰε οϋν Mc 1δ,β*
4,ι άπολύσω ύμιν τον βασιλέα των Ιουδαίων; έκραύ- 40 Act 8,14.

γασαν ονν πάλιν λέγοντες* μη τούτον, άλλα τον
68 Βαραββάν. ην δε ό Βαραββάς ληστής. Τότε 19
5>4 οϋν έλαβεν ό Πειλάτος τον Ίησοϋν και έμαστί-

γωσεν. και οί στρατιώται πλέξαντες στέφανον έξ 2 ι κ ι,2β.

άκανΦών έπέΰηκαν αϋτοϋ τη κεφαλή, και ίμάτιον

πορφυροϋν περιέβαλον αύτόν, 1 και ήρχοντο προς 3 ι«,22.

αύτόν και ελεγον* χαίρε ό βασιλεύς των Ιουδαίων
6,9 και έδίδοσαν αύτφ ραπίσματα. Και 4

έξηλΰεν πάλιν έξω 6 Πειλάτος και λέγει αϋτοις*

ϊδε άγω ύμιν αύτόν εξω, Ινα γνώτε δτι ούδεμίαν
7,4 αίτίαν εύρίσκω έν αύτφ. έξήλΰεν οϋν δ Ιησούς 5

έξω, φορών τον άκάνΰινον στέφανον και το πορ-
\ φυροϋν ίμάτιον. και λέγει αϋτοις* ιδού δ άνΰρω-
!8,ι πος. δτε οϋν είδον αύτόν οί άρχιερεις και οί ϋπηρέ- 6 1 κ i,2s.

ται, έκραύγασαν λέγοντες* σταύρωσον σταύρωσον.
>,ιο * λέγει αύτοις ό Πειλάτος* λάβετε αύτόν ύμεϊς και
ιο,9 σταυρώσατε* * έγώ γαρ ούχ εύρίσκω έν αύτφ αίτίαν.

37 ο 2° : [Η]— W I Τ λέγεις, | h ειμι; W+ εγω 39 Η
[εν] 19,4 hT Εξηλ&εν πάλιν ο Πειλ. εξω | hrT οτι

αιτιαν ονγ¥ ευρίσκω. δ Η [ο] Ιηο. 6 Τ ιόον | Τ—

λέγοντες

37 ειμι : -f- β/ω ΛΚΜζ 19,5 — και ηρχοντο πρ.
αντον ΑΌζ 5 — ο 1° 2° Β

288 ig

19,7— 18. Kata Ιωανην

6,i8; io,3s. 7 1 άπεκρίϋησαν αύτφ οί Ίου dolor ήμεις νόμον έχο- i»i,ic
' ' μεν, κοί κατά τον νόμον οφείλει άποΰανεϊν, οτι υίόν

8 $εον έαντον έποίησεν. "Οτε οϋν ήκονσεν ό Πει- ι»2,4

9 λάτος τούτον τον λόγον, μάλλον έφοβήΰη, 1 και Ι
είσήλ$εν εις το πραιτώριον πάλιν κάί λέγει τφ
Ιησού ' πό$εν ει ού; ό όέ Ίν)οονς άπόκρισιν ούκ

L 23,θ. ίο έόωκεν αντφ. λέγει ούν αντφ ό Πεώατος* έμοί ΐ93]κ
ον λαλείς; ούκ οιόας οτι έξονοίαν έχω άπολύσαί
8,27; ιο,ιβ. π σε και. έξονοίαν εχω οτανρώοαί σε; άπεκρίΰη
ct ' * Ιησούς· ούκ είχες έξονοίαν κατ9 έμού οϋόεμίαν εί
μη ήν όεόομένον οοι άνωΰεν όιά τούτο ό παρα-
Act 17,7. 12 όούς μέ οοι μείζονα άμαρτίαν έχει. έκ τούτον
ό Πειλάτος έζήτει άπολύσαι αύτόν οί δε Ίονόαιοι
έκραύγασαν λέγοντες* έάν τούτον άπολύσης, ούκ
εϊ φίλος τού Καίσαρος* πας ό βασιλέα έαντον

13 ποιών άντιλέγει τφ Καίσαρι. Ό οϋν Πειλάτος
άκούσας των λόγων τούτων ήγαγεν έξω τον Ίησούν,
και έκάΰισεν έπι βήματος εις τόπον λεγόμενον

14 Λιΰόστρωτον , Έβραϊστι όέ Ταββαύά. ήν όέ
παρασκενή τού πάσχα, ώρα ήν ως έκτη· και λέγει

β. 15 τοις Ίονόαίοις* ιόε 6 βασιλεύς ύμών. έκρανγαοαν ΐ94 ΐ
ούν έκεϊνοΐ' άρον άρον, σταύρωσον αύτόν.* λέγει ινψ
αύτοις ό Πειλάτος · τον βασιλέα ύμών στανρώσω ;
άπεκρίϋησαν οί άρχιερεϊς· ούκ έχομεν βασιλέα εί

Mt 277si-5o. 16 μή Καίσαρα, τότε οϋν παρέόωκεν αύτόν αύτοις

Ml llitll: Ινα στανρωΰη.

17 * Παρέλαβον ούν τον Ίησούν · 1 και βαστάζων ιβ||
ön 22,β. έαντφ τον στανρόν έξήλΰεν εις τον λεγόμενον

Κρανίον τόπον, δ λέγεται Έβραϊστι Γολγοθά;

18 1 δπον αύτόν έσταύρωσαν, * και μετ αύτον άλλονς m
όύο έντεύΰεν κάί έντενΰεν, μέσον όέ τον Ίησούν.

7 Τ— αντω 10 Τ— ονν 11 απεκρ. : HR-f- αντω | Τ
έχεις | TW με οοι 12 RT εκραυγαζον 14 έκτη :

ηΓ τρίτη 17 Η αντω | h Γολγό&

13 τοντον τον λογον ΚΝζ 16 fin -f- και απηγαγον Ααζ

SECVNDVM IOANNEM. 19,7-18,

~ Responderunt ei Iudaei: Nos legem habemus, 7 5,18^10,33.
et secundum legem debet mori, quia filium '

-^Dei se fecit. Cum ergo audisset Pilatus 8
hunc sermonem, magis timuit. Et ingressus 9
est praetorium iterum: et dixit ad Iesum:
Unde es tu? Iesus autem responsum non

g dedit ei. Dicit ergo ei Pilatus : Mihi non 10
loqueris? nescis quia potestatem habeo cruci-
rigere te, et potestatem habeo dimittere te?
Respondit Iesus: Non haberes potestatem ad- 11 ιο,ιβ. Actä,^;
versum me ullam, nisi tibi datum esset desuper.
Propterea qui me tradidit tibi, maius pecca-
tum habet. Et exinde quaerebat Pilatus dimit- 12 Act 17,7.
tere eum. Iudaei autem clamabant dicentes:
Si hunc dimittis, non es amicus Caesaris. omnis
enim, qui se regem facit, contraclicit Caesari.
Pilatus autem cum audisset hos sermones, 13
adduxit foras Iesum: et sedit pro tribunali, in
loco, qui dicitur Lithostrotos, Hebraice autem
Gabbatha. Erat autem parasceve Paschae, 14
hora quasi sexta, et dicit Iudaeis: Ecce rex

V vester. Uli autem clamabant: Tolle, tolle, 15·.

^ crucifige eum. * Dicit eis Pilatus : Regem
vestrum crucifigam? Responderunt Pontifices:

--Non habemus Regem, nisi Gaesarem. Tunc 16 m 27,31-50.

ψ ergo tradidit eis ilium ut crucifigeretur. * Susce- l^s^Iö-I^
perunt autem Iesum, et eduxerunt.

Et baiulans sibi crucem exivit in eum, 17 Gn 22,0.
qui dicitur Galvariae, locum, Hebraice autem

ψ Golgotha : ubi crucifixerunt eum, * et cum eo 18
alios duos hinc et hinc, medium autem Iesum.

ο dicit 11 > esset dat. | > trad, me

12 — Et I — enim

13 aut. ] ergo | locum | lithostrotus
15 Dixit 17 ~ autem

18 > eum crucifix.

19,19-29. SEGVNDVM IOANNEM.

19 Scripsit autem et titulum Pilatus: et posuit
super crucem. Erat autem scriptum: Iesus

20 Nazarenus, Rex Iudaeorum. Hunc ergo titu-
lum multi Iudaeorum legerunt: quia prope
civitatem erat locus, ubi crucilixus est Iesus :
Et erat scriptum Hebraice, Graece, et Latine.

21 Dicebant ergo Pilato Pontifices Iudaeorum :
Noli scribere, Rex Iudaeorum: sed quia ipse

22 dixit: Rex sum Iudaeorum. Respondit Pilatus:
Quod scrip si, scripsi.

23 Milites ergo cum cruciiixissent eum, ac-1
ceperunt vestimenta eius, (et fecerunt quat-
tuor partes, unicuique militi partem) et tuni-
cam. Erat autem tunica inconsutilis, desuper

vs 22,t9. 24 contexta per totum. Dixerunt ergo ad in-
vicem: Non scindamus earn , sed sortiamur
de ilia cuius sit. Ut Scriptum impleretur,
dicens: Partiti sunt vestimenta mea sibi: et
in vestem meam miserunt sortem. Et milites
25 quiclem haec fecerunt. Stabant autem iuxta
crucem lesu mater eius, et soror matris eius,
13,23. 26 Maria Cleophae, et Maria Magdalene. Cum
vidisset ergo Iesus matrem , et discipulum
stantem , quern diligebat , dicit matri suae :
16,32. 27 Mulier, ecce filius tuus. Deinde dicit discipulo:
Ecce mater tua. Et ex ilia hora accepit earn
i3,3; 18,4.28 discipulus in sua. Postea sciens Iesus quia1

Ps 29 16

' omnia consummata sunt, ut consummaretur
p8 β9,22. 29 Scriptum, dixit: Sitio. Vas ergo erat positum
aceto plenum. Uli autem spongiam plenam
aceto , hyssopo circumponentes , obtulerunt

20 > leg. iud.

24 impleatur 25 cleopae

28 iam omnia | dicit

29 > pos. erat | hysopo

290

Κατα Ιωανην 19,19—29.

»Μ ίγραψεν δε καί τίτλον δ Πειλάτος καί Ιν^ηκεν 19
έπί τοϋ οτανροϋ· ήν δε γεγραμμένον* ΙΗΣΟΥΣ Ο
ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ.

,ιο τοϋτον οϋν τον τίτλον πολλοί άνέγνωοαν των Ίου- 20 η 13,12 β.
δαίων, δτι έγγύς ήν δ τόπος της πόλεως δπον
έοταυρώΰη δ Ίηοοϋς* καί ην γεγραμμένον Έβραϊοτί,
Τωμαϊοτί, Έλληνιατί. ελεγον οϋν τ φ Πειλάτω οι 21
άρχιερεις των Ιουδαίων μη γράφε* δ βαοιλεύς
των Ιουδαίων, άλλ' δτι έκεϊνος εΐπεν βαοιλεύς
είμι των Ιουδαίων. άπεκρίΰη δ Πειλάτος * δ 22

70 γέγραφα, γέγραφα. Οί οϋν οτρατιώται, δτε 23
11,1 έοταύρωοαν τον Ίηοοϋν, ελαβον τα ιμάτια αυτού

καί έποίηοαν τέοοερα μέρη, έκάατω στρατιώτη

μέρος, καί τον χιτώνα, ήν δε δ χιτών άραφος,

έκ των άνωθεν ύφαντδς δι9 δλου. είπαν οϋν 24 ρ8 22,19.

πρδς άλλήλους* μη οχίοωμεν αυτόν, άλλα λά-

χωμεν περί αύτοϋ τίνος εοται* Ινα ή γραφή

πληρωΦη* άιεμερίύαντο τά ίμάτιά μου έαντοΐς

καί έιζΐ τον ίματιύμδν μου εβαλον χληρον.

71 * Οί μεν οϋν οτρατιώται ταύτα έποίηοαν. 1 είοτή- 25 l 2,35.
5'10 κειοαν δε παρά τφ οταυρφ τοϋ Ίηοοϋ ή μήτηρ

αύτοϋ καί ή άδελφη της μητρός αύτοϋ, Μαρία ή
τοϋ Κλωπα καί Μαρία ή Μαγδαληνή. Ίηοοϋς 26 i3,2s.
οϋν ίδων την μητέρα καί τον μαΰητήν παρεοτώτα
bv ήγάπα, λέγει τη μητρί* γύναι, ϊδε δ υιός οου.
1 είτα λέγει τφ μαΰητη * ϊδε ή μήτηρ οου. καί άπ' 27 ιβ,32.
έκείνης της ώρας έλαβεν δ μαθητής αύτήν εις τά
03,4 Ιδια. Μετά τοϋτο είδώς δ Ίηοοϋς δτι ήδη πάντα 28 ιβ,β; ιβ,4.
τετέλεοται, Ινα τελείωση ή γραφή, λέγει* οΥψώ. Ρβ 22,16'
1 οκεϋος εκείτο δξους μεοτόν* οπόγγον οϋν μεοτδν 29 Ρβ 69,22.
τοϋ ό'ζονς ϋοοώπω περιΰέντες προοήνεγκαν αύτοϋ

21 HR βααιλ. τ. Ιονδ. ειμι 23 W τέσσαρα | W αρραφος
24 Ii ειπον 25 Η ιστηκ. | Τ Μαριάμ bis 27 Τ αυτήν
ο μαϋητ. 28 ειό. ο Ιηα. : h Ιηα. ειόως 29 Τ— του

28 (αραφος εκ των ανωΰεν, syr.) 28 idcov JEGa | τετελειωται
Ό·)- τα περι αυτόν Ua 29 otöe πληααντες απογγ. οξ. και Λ D JVC
I (vac φ Camerarius cj) 290

19,80— 41. Κατά Ιωανην

job 19,26.27 30 τφ οτόματι. δτε οϋν ελαβεν τό δξος [ό] Ίηοοϋς
Lc"',5o. εϊπεν* τετέλεοται, * και κλννας την κεφαλήν παρέ- σο*

δωκεν το πνεύμα.
Dt 2ΐ,28. 31 Ol οϋν Ιουδαίοι, έπεί παρασκευή ήν, Ινα μη 72
7,87' μείνη επί τον οτανροϋ τα οώματα έν τφ σαββάτφ, 206
ην γαρ μεγάλη ή ή μέρα έκείνον τον ο αβ βάτου,
ήρώτηοαν τον Πειλατον Ινα κατεαγώοιν αϋτών τα

32 οκέλη κάί άρΰώοιν. ήλ$ον οϋν οι οτρατιώται,
κάί τον μεν πρώτον κατέαξαν τα οκέλη κάί τον

33 άλλου του οννοτανρωΰέντος αύτφ· έπί δε τον
Ίηοοϋν έλΰόντες, ώς εϊδον ηδη αύτόν τεΰνηκότα,

20,25. 34 οϋ κατέαξαν αύτοϋ τα οκέλη, 1 άλλ' είς των στρα-
τιωτών λόγχη αύτοϋ την πλευράν έννξεν, κάί έξήλΦεν
2ΐ,24. 35 εύΰνς αίμα και ϋδωρ. και ό έωρακώς μεμαρτύρηκεν,
και άληΰινη αύτοϋ έοτιν ή μαρτυρία, κάί εκείνος
Exi2,46.ioLxx, οϊδεν δτι άληφή λέγει, Ινα και νμεις πιοτεύητε.
ρΛ^ι! Β6 έγένετο γαρ ταϋτα ινα ή γραφή πλήρωση* όύτονν
Ζ° Ap2!1?' °^ tf^^P^tfsrcu αντον. και πάλιν έτέρα γραφή
38-42: 38 λέγει* οψοιται είς δι> έξεκέντηύαν. Μετά is i

μ* ιβ 42-47! δε ταϋτα ήρώτηοεν τον Πειλατον Ίωοηφ άπδ
L 28,50-56. ΆριμαΦαίας , ών μαθητής τοϋ Ίηοοϋ κεκρυμ-
12,42' μένος δε διά τον φόβον των Ιουδαίων, ινα άρη
το οώμα τοϋ Ίηοοϋ · και έπέτρεψεν ό Πειλατος.
8,2. Mt 2,ιι. 39 ήλν^εν οϋν κάί ηρεν το οώμα αύτοϋ. 1 ήλ$εν δε ^
και Νικόδημος, ό έλ$ών προς αύτόν νυκτός τό
πρώτον, φέρων μίγμα ομύρν^ς και άλόης ώς λίτρας

40 έκατόν. ελαβον οϋν τό οώμα τοϋ Ίηοοϋ και έδηοαν w
αύτό όΦονίοις μετά των άρωμάτων, κα$ώς ε$ος

41 έοτίν τοις Ίουδαίοις ένταφιάζειν. ην δε έν τφν
τόπω δπου έοτανρώΰη κήπος, και έν τφ κήπω μνη-
μειον καινόν, έν φ ούδέπω ούδεις ην τεΰειμένος*

30 [ο] Ιηαους : K.W— Τ 31 h εκείνη 35 Τ κακεινος | W
πιοτενσητε 38 απο : Τ pr ο | τον 1° : [Η]— W | Τ ηλΰον |
Τ ηραν I το οωμα αυτ. : Τ αντον 39 μίγμα : Κ έλιγμα

41 RT ετε&η

30 τετελειωται 36γαρ:όεΚΝ 39 έχων α* | ομηγμα 122α
291

SECVNDVM IOANNEM. 19,30—41.

- ori eius. Cum ergo accepisset Iesus acetum, 30 Job 19,26.27
dixit: Consummation est. Et inclinato capite

5 tradidit spiritum. Iudaei ergo , (quoniam 31 ot 21,23.
Parasceve erat) ut non remanerent in cruce
corpora sabbato, (erat enim magnus dies ille
Sabbati) rogaverunt Pilatum ut frangerentur
eorum crura, et tollerentur. Venerunt ergo 32
milites: et primi quidem fregerunt crura, et
alterius, qui crucifixus est cum eo. Ad Iesum 33
autem cum venissent, ut videnmt eum iam
mortuum, non fregerunt eius crura, 1 seel unus 34
militum lancea latus eius aperuit, et continuo
exivit sanguis , et aqua. Et qui vidit , testi- 35
monium perhibuit : et verum est testimonium
eius. Et ille seit quia vera dicit : ut et vos Ex 12)4e.
credatis. Facta sunt enim haec ut Scriptum 36 J^9/^;
impleretur: Os non comminuetis ex eo. Et 37 zch 12,10.
iterum alia Scriptum dicit: Videbunt in quern Ap ί,7'
transfixerunt. 38-42:

Post liaec autem rogavit Pilatum Ioseph 38 ^ « «-tV,
ab Arimathaea, (eo quod esset discipulus Iesu, L 23^°~^-
occultus autem propter metum ludaeorum) ut
tolleret corpus Iesu. Et permisit Pilatus. Venit ,
ergo, et tulit corpus Iesu. \7emt autem et 39 3,2. m 2,11.
Nicodemus, qui venerat ad Iesum nocte pri-
mum, ferens mixturam myrrliae, et aloes,
quasi libras centiim. Acceperunt ergo cor- 40
pus Iesu, et ligaverunt ijhid linteis cum
aromatibus, sicut mos est Iudaeis sepelire.
Erat autem in loco, ubi crucifixus est, 41
hortus : et in horto monumentum novum,
in quo nondum quisquam posit us erat.

35 > eius testim. 36 impleatur
38 Arimathia 39 murrae
Ί0 illud 1 eum | > iud. est
291

19,42-20,13. SECVNDVM ίΟΑΝΝΕΜ.

42 Ibi ergo propter Parasceven Iudaeorum, quia
iuxta erat monumentum, posuerunt Iesum.
MtVsi-io 20 Una autem sabbati, Maria Magdalene venit 2°9
mc ιο',ι-ιι. mane, cum adhue tenebrae essent, ad monu-
' mentum : et vidit lapidem sublatum a monu-

13,23. 2 mento. Cucurrit ergo, et venit ad Simonem2-
Petrum, et ad alium discipulum, quern amabat
Iesus , et dicit illis : Tulerunt Dominum de
monumento, et nescimus ubi posuerunt eum.

3 Exiit ergo Petrus, et ille alius discipulus, et

4 venerunt ad monumentum. Currebant autem
duo simul, et ille alius discipulus praecucurrit
citius Petro, et venit primus ad monumentum.

5 Et cum se inclinasset, vidit posita linteamina,

6 non tarnen introivit. Venit ergo Simon Petrus
sequens eum, et introivit in monumentum, et

ii,44. 7 vidit linteamina posita, 'et sudarium, quod
i'uerat super caput eius, non cum linteamini-
bus positum, sed separatim involutum in unum
8 locum. Tunc ergo introivit et ille discipulus,
qui veneraf primus ad monumentum : et vidit,
ι κ i5,4. 9 et credidit: nondum enim sciebant Scriptu-

Act 9 94— "° · ί ι ·

' ' ram, quia oportebat eum a mortuis resurgere.

10 Abierunt ergo iterum discipuli ad semetipsos.

11 Maria autem stabat ad monumentum foris, ~
plorans: Dum ergo fleret, inclinavit se, et

1 2 prospexit in monumentum : et vidit duos
angelos in albis, sedentes, unum ad caput,
et unum ad pedes, ubi positum fuerat

13 corpus lesu. Dicunt ei illi: Mulier, quid —
ploras? Dicit eis: Quia tulerunt Dominum

20,i videt 2 eis

5 videt β videt

9 oportet

10 > ad semet ips. disc.

292

Kara Ιωανην 19,42— 20,13.

έκεΐ ούν διά την παραοκευήν των Ιουδαίων, δτι 42
έγγϋς ήν το μνημεΐον, έτηκαν τον Ίηοοϋν.

4 Τή δε μιςί των οαβ βάτων Μαρία ή Μαγδαληνή20 m 28 1-10.
1 έρχεται πρωι οκοτίας έτι οϋοης εις το μνημεΐον, ^2* ι-ϊ""

καί βλέπει τον λίΰον ήρμένον έκ του μνημείου.
ο τρέχει ούν καί έρχεται προς Σίμωνα Πέτρον και 2 ιβ,23.
προς τον άλλον μαΰητήν δν έφίλει ό Ίηοοϋς, καί
λέγει αύτοϊς· ήραν τον κύριον έκ του μνημείου,
και ουκ οιδαμεν που έτηκαν αυτόν. ΈξήλΦεν 3
ούν ό Πέτρος καί ό άλλος μαθητής, καί ήρχοντο
είς το μνημεΐον. ετρεχον δε οί δύο όμοϋ' καί 4
ό άλλος μαθητής προέδραμεν τάχειον του Πέτρου
και ήλΰεν πρώτος είς το μνημεΐον, 1 καί πάρα- 5
κύψας βλέπει κείμενα τα όΰόνια , ού μέντοι
είοήλϋ'εν. έρχεται ούν καί Σίμων Πέτρος άκο- 6
λουΰών αύτφ, καί είοήλΰεν είς το μνημεΐον καί
θεωρεί τα όΰόνια κείμενα, 1 καί το οουδάριον, δ 7 η,**.
ήν έπί της κεφαλής αύτοϋ, ού μετά των όϋονίων
κείμενον άλλά χωρίς έντετυλιγμένον είς ένα τόπον,
τότε ούν είοήλΰεν καί ό άλλος μα&ητής ό έλΰών 8
πρώτος είς τό μνημεΐον, καί ειδεν καί έπίοτευοεν · L 24,25-27.
ούδέπω γάρ ηδειοαν την γραφήν, δτι δει αύτόν 9 1 £4 ~*64'#
έκ νεκρών άναοτήναι. άπήλΰον ούν πάλιν προς 10 Act 2,24-82.

5 αύτούς οί μαΰηταί. Μαρία δε είοτήκει προς τφ 11
? μνημείω έξω κλαίουοα. ώς ούν έκλαιεν, παρέ-

κυιμεν είς τό μνημεΐον, καί ΰεωρεΐ δύο άγγέλους 12 η ι,η.
έν λευκοΐς καΰεζο μένους , ένα προς τη κεφαλή
καί ένα προς τοις ποοίν, δπου εκείτο τό οώμα
ιο του Ίηοοϋ. καί λέγουοιν αύτή έκεΐνοι* γύναι, 13
τί κλαίεις; λέγει αύτοΐς δτι ήραν τον κύριόν

20,1 Τ Μαριάμ 4 RT ταχιον 6 Τ— και 1° 10 K.W
εαντονς Τ αύτονς 11 Τ Μαριάμ | Η ιοτηκει 13 Τ— και
1° I hRW Οτι ηραν

20,8 και ονκ εαιοτ. 11 προς : εν η | — εξω H*A
12 — όνο ν* 13 κλαιεις : -f- xwa ζητείς
292

20,14—24. Kam Ιωανην

2 κ 5,16. 14 μον, κάί ούκ οϊδα πον έΦηκαν αύτόν. ταντα
είπονοα έοτράφη εις τα όπίοω, κάί ΰεωρεϊ τον
Ίηοονν έστώτα, κάί ούκ ηδει δτι Ίηοονς έοτιν.

15 λέγει αύτη Ίηοονς* γύναι, τί κλαίεις; τίνα ζητείς;
έκείνη δοκονοα δτι ό κηπουρός έοτιν, λέγει αύτφ*
κύριε, εί ον έβάοταοας αύτόν, είπέ μοι πον ευ\)-

16 κας αύτόν, κάγώ αύτόν άρω. λέγει αύτη Ίηοονς9
Μαριάμ, οτραφεϊοα έκείνη λέγει αύτφ Έβραϊοτί·

η 2,11.18. 17 Ψαββοννεί (ό λέγεται όιόάοκαλε). λέγει αύτη
7,5.' Ίηοονς* μη μου άπτον , ονπω γαρ άναβέβηκα
ρ8 22,23. πρός %όν πατέρα* πορεύον δε προς τονς άδελ-
φούς μον και είπέ αύτοις* άναβαίνω προς τον
πατέρα μον και πατέρα νμών κάί $εόν μον κάί
Mc ie,y. 18 ΰεόν ύμών. έρχεται Μαριάμ ή Μαγδαληνή άγγέλ-
λονοα τοις μαΰηταϊς δτι έώρακα τον κύριον, κάί
ταντα έίπεν αύτη.
**l?ä??'\Q 19 Ονοης ούν όψίας τη ήμέρα έκείνη τη μιή,Κ

Me 1Θ,14 — 18. f Λ t et TOii

L 24,88-49. οαββατων, και των ν^νρών κεκλειο μένων οπον ηοαν ι\
14 4>77;13^^22; 0ι μαΰηταί δια τον φόβον των Ίονδαίων, ήλΰεν \
ό Ίηοονς και έοτη εις το μέοον, κάί λέγει αύτοις*
ι J ι,ι. 20 ειρήνη νμϊν. και τούτο ειπών εδειξεν και τάς
1 ' χείρας κάί την πλενράν αύτοις. * έχάρηοαν ούν φ
ι7,ιθ. 21 οί μαΰηταί ίδόντες τον κύριον. είπεν ούν αύτοις
[ό Ίηοονς] πάλιν* ειρήνη ύμιν* καΰως άπέοταλκέν
7,89. öu 2,7. 22 με ό πατήρ, κάγώ πέμπω ύμάς. και τούτο ειπών
' ' ένεφνοηοεν και λέγει αύτοις * λάβετε πνεύμα άγιον.
Mtie,i95i8,i8. 23 αν τίνων άφήτε τάς άμαρτίας, άφέωνται αύτοϊς * «
αν τίνων κρατήτε, κεκράτηνται.
ιι,ιβ; Η,6; 24 Θωμάς δε εις έκ των δώδεκα, ό λεγόμενος \
Δίδνμος, ούκ ην μετ αύτών δτε ήλΰεν Ίηοονς.

15 W ο Ιηα. 16 W ο Ιηα. | Β,Τ ραββουνι 17 W ο Ιηα. \
h μη απτού μον 18 W Μαρία | W εωρακεν 20 Τ— και 2°

21 [ο Ιηα.] : W— Τ 23 hW τίνος bis \ hW αφιονται

15 εβαοτ. : ηρες 16 öiöaox. : pr κύριε : + και προοε-
όραμεν αψασϋ-αι αυτού x*pc 17 πάτερα 1° : + μου ΑΝζ \
— μου 2° Ν*2) 18 και τ. ειπ. αυτη : και α ειπεν αυτη εμηνυαεν
αντοις | αυτη : mihi vg sah boh 19 μα&. : + ουνηγμενοι ΕΝαζ

22 ενεφυα. : -f- αντοις 393

SEGVNDVM ΙΟΑΝΝΕΜ. 20,14-24.

meum: et nescio ubi posuerunt eum. Haec 14
cum dixisset, conversa est retrorsum, et vidit
Iesum stantem : et non sciebat quia Iesus est.
Dicit ei Iesus: Mulier, quid ploras? quem 15
quaeris? Ilia existimans quia hortulanus esset,
dicit ei : Domine, si tu sustulisti eum , dicito
mihi ubi posuisti eum: et ego eum tollam.
1 Dicit ei Iesus : Maria. Conversa illa, dicit ei : 16
Rabboni (quocLdicitur Magister). Dicit ei Iesus: 17 η 2,11.12.
Noli me tangere, nondum enim ascendi ad *58'29'
Patrem meum: vade autem ad fratres meos,
et die eis : Ascendo ad Patrem meum , et
Patrem vestrum , Deum meum, et Deum
vestrum. Venit Maria Magdalene annuncians 18
diseipulis: Quia vidi Dominum, et haec dixit
mihi.

Cum ergo sero esset die illo, una sabba- 19 ^19~^_18
torum , et fores essent clausae , ubi erant l 24,36-49. '
diseipuli congregati propter metum Iudaeorum: ^'ss'225
venit Iesus, et stetit in medio, et dixit eis:
Pax vobis. Et cum hoc dixisset, ostendit eis 20 υ 1,1.
manus, et latus. * Gavisi sunt ergo diseipuli, 16'22,
viso Domino. Dixit ergo eis iterum: Pax 21 17,18.
vobis. Sicut misit me Pater, et ego mitto
vos. Haec cum dixisset , insufflavit: et dixit 22 ^k«,«?'--
eis: Accipite Spiritum sanctum: 1 quorum re- 23 Mtie,i9;i8,i8.
miseritis peccata, remittuntur eis: et quorum
retinueritis, retenta sunt.

Thomas autem unus ex duodeeim, qui dicitur 24 n,ie; 14,5.
Didymus, non erat cum eis quando venit Iesus.

14 videt

17 et deum m.

19 > esset ergo sero | — congregati | djeit
90 > hoc cum 22 hoc | insuflavit | dicit
293

20,25-21,3. SECVNDVM IOANNEM.

19,34. 25 Dixerunt ergo ei alii discipuli : Vidimus Do-
minum. Ille autem dixit eis: Nisi videro in
manibus eius fixuram clavorum, et mittam
digitum raeum in locum clavorum, et mittam
manum meam in latus eius, non credam.
i9. 26 Et post dies octo, iterum erant cliscipuli eius 2*7
intus : et Thomas cum eis. Venit Iesus ianuis
clausis, et stetit in medio, et dixit: Pax vobis.
27 Deinde dicit Thomae: Infer digitum tuum hue,
et vide manus meas, et affer manum tuam,
et mitte in latus meum : et noli esse incredu-
i,i.28 lus, sed fidelis. Respondit Thomas, et dixit ^
ι ρ i,8 29 ei: Dominus mens, et Deus meus. Dixit ei
Iesus : Quia vidisti me Thoma , credidisti :
beati, qui non viderunt, et crediderunt.
30 Multa quiclem, et alia signa fecit Iesus in
conspectu discipulorum suorum, quae non sunt,
ι j 5,i3. 31 scripta in libro hoc. Haec autem scripta sunt
R 1'17, ut credatis, quia Iesus est Christus Filius
Dei: et ut credentes, vitam habeatis in no-
mine eius.

21 Postea manifestavit se iterum Iesus disci- 2l*
pulis ad mare Tiberiadis. Manifestavit autem
1,45. 2 sic: Erant simul Simon Petrus, et Thomas, qui
dicitur Didymus, et Nathanael, qui erat a Gana
Galilaeae, et filii Zebedaei, et alii ex disci-
3 pulis eius duo. Dicit eis Simon Petrus : Vado
piscari. Dicunt ei: Venimus et nos tecum. Et
exierunt, et ascenderunt in navim: et ilia nocte

26 § dixit eis

27 *j> dixit

29 dicit I — Thoina
21 ,1 §$ρ — discipulis
2 nathanahel
χ navem

294

Kara Ιωανην 20,25—21,8.

Φλέγον οϋν αύτφ οί άλλοι μαΰηταί· έωράκαμεν 25 ΐΜ4.
τον κύριον. ό δε εϊπεν αύτοϊς· έάν μη ϊδω έν
ταϊς χεροίν αύτοϋ τον τύπον των ήλων καί βάλω
τον δάκτνλόν μον είς τον τόπον των ήλων καί
βάλω μον την χείρα είς την πλενράν αύτοϋ, ού

78 μη πιστεύσω. Καί μεΰ' ή μέρας όκτώ πάλιν 26 ι».
817,9 ήσαν εσω οί μαΰηταί αύτοϋ, καί Θωμάς μετ*

αϋτών. έρχεται ό Ίηοοϋς των ΰνρών κεκλει-
σμένων, και έοτη είς τό μέσον καί εϊπεν ειρήνη
ύμϊν. είτα λέγει τφ Θωμ<?· φέρε τον δάκτνλόν 27
σον ώδε και ϊδε τάς χειράς μον, και φέρε την
χειρά σον και βάλε είς την πλενράν μον, καί μη
ΐ8,ιο γίνον άπιστος άλλα πιστός, άπεκρίΰη Θωμάς καί 28 Μ.
εϊπεν αϋτφ' δ κύριος μον καί δ ΰεός μον. λέγει 29 ι ρ μ·
αύτφ δ Ίησοϋς' ότι έώρακάς με, πεπίστενκας;
μακάριοι οί μη ίδόντες καί πιστεύσαντες.

Πολλά μεν οϋν καί άλλα σημεία έποίησεν ό 30 2,π ; ia,87.
Ίησοϋς ένώπιον των μαθητών, ä ούκ εστίν γε-
γραμμένα έν τφ βιβλίω τούτω* ταϋτα δε γέγραπται 31 *»71β·
Ινα πιστεύητε δτι Ίησοϋς έστιν δ Χριστός δ νιος
τοϋ ΰεοϋ, καί ϊνα πιστεύοντες ζωήν εχητε έν τφ
όνόματι αύτοϋ.

79 Μετά ταϋτα έφανέρωσεν έαντόν πάλιν Ίησοϋς2\
19,9 το ϊς μαϋ·ηταϊς έπί της θαλάσσης της Τιβεριάδος·

έφανέρωσεν δε ούτως, ήσαν όμοϋ Σίμων Πέτρος 2 Μδ; ιι,ιβ;
καί Θωμάς ό λεγόμενος Δίδνμος καί Ναθαναήλ 20,24'
ό άπδ Κανά της Γαλιλαίας καί οί τοϋ Ζεβεδαίον
καί άλλοι έκ των μαθητών αύτοϋ δύο. λέγει 3
αύτοις Σίμων Πέτρος· ύπάγω άλιεύειν. λέγονσιν
αύτφ' έρχόμεϋ'α καί ήμεις σνν σοι. έξήλΰον καί
ένέβησαν είς τό πλοιον, καί έν έκείνη τη ννκτί

25 Τ μου τον όακτ. \ τόπον : HR τύπον 29 Η [ο] Ιηο. \
RT πεπιστενχας ' 30 μα&ητ. : h-f- αντον 31 W πιστενοητε
21,5 Η εξηλ&αν

27 γινον ι ιο'&ι, 21,5 πλοιον : + ευ&νς Λαζ
294

21,4—16. Kara Ιωανην

2o,i4. 4 έπιασαν ούδέν. πρωίας δε] ήδη γινομένης έστη
Ίησοϋς είς τον αίγιαλόν ού μέντοι ήδεισαν οί

L 24.41. 5 μα&ηταί δτι Ίηοοϋς έστιν. λέγει οϋν αύτοϊς Ιη-
σούς· παιδία, μη τι προοφάγιον έχετε; άπεκρίτ

L 5,4-7. 6 ΰησαν αύτφ · ου. ό όέ είπεν αύτοις · βάλετε είς
τα δεξιά μέρη τον πλοίου το δίκτυον, και εύρή-
σετε. έβαλον οϋν, και ούκέτι αύτό έλκύοαι ισχύον
18,23 β. 7 άπό του πλήθους των ιχθύων, λέγει οϋν 6 μα$η- 220,
της έκεινος όν ήγάπα ό Ίησοϋς τφ Πέτρω· ό
>ίύριός έστιν. Σίμων οϋν Πέτρος, άκουσας δτι ό
κύριος έστιν, τον έπενόύτην διεξώσατο, ήν γαρ

8 γυμνός, και έβαλεν έαυτόν είς την θάλασσαν, οί
δε άλλοι μαΰηταϊ τ φ πλοιαρίω ήλΰον, ού γαρ
ήσαν μακράν άπό της γης άλλα ώς άπό πηχών

9 διακοσίων, σύροντες το δίκτυον των ίχΰύων. ώς 22ΐ;
οϋν άπέβησαν είς την γην, βλέπουσιν άνϋ^ρακιάν

10 κειμένην και όψάριον έπικείμενον κάί άρτον. λέγει
αύτοις 6 Ίησοϋς· ένέγκατε άπό τών όψαρίων ων

11 έπιάσατε νυν. άνέβη Σίμων Πέτρος και εϊλ- 222,
κυσεν το δίκτυον είς την γην μεστόν ίχϋ'ύων με-
γάλων έκατόν πεντήκοντα τριών · και τοσούτων

12 όντων ούκ έσχίσΰη το δίκτυον. λέγει αύτοις ό 228.
Ίησοϋς· δεϋτε άριστήσατε. * οϋδεις έτόλμα τών 224
μαθητών έξετάσαι αύτόν συ τις ει; είδότες δτι \

β,ιι. 13 ό κύριος έστιν. έρχεται Ίησοϋς και λαμβάνει τον m
άρτον και δίδωσιν αύτοις, και το όψάριον όμοίως.
2ο,ΐ9.2β. 14 τοϋτο ήδη τρίτον έφανερώΰη Ίησοϋς τοις μαΦη- 22β
ταΐς έγερΰεϊς έκ νεκρών.
ι,42. 15 Ότε οϋν ήρίστησαν, λέγει τφ Σίμωνι Πέτρω 80
r. 7,42 β; 24,'δ4! ό Ίησοϋς· Σίμων Ίωάνου, άγαπή,ς με πλέον τού-
1 κ 16,5' των; λέγει αύτφ· ναι, κύριε, συ οιδας δτι φιλώ

4 εις : hT επι 5 W ο Ιησ. 6 ο όε ειπ. : Τ λέγει 10 Η
[ο] Ιησ. 11 ανεβη : HR-f ουν 12 Η [ο] | ουδείς : Ε.Τ+ δε
- [13 W ο Ιησ. 15.16.17 Τ Ιωάννου

4 έγνωσαν Ni 7 εστίν 1° : -}- ημων \ εβαλ. εαυτ.
ηλατο 9 κειμ. : incensos i. e. καιομενην dbc 13 αρτ.
ενχαριστησας εόωκεν αυτοις 15.16.17 Ιωνα ΑΝα$
295

SEGVNDVM IOANNEM.

21,4-15.

nihil prendiderunt. Mane autem facto stellt 4 20,14.

Iesus in littore : non tarnen cognoverunt disci-

puli quia Iesus est. Dixit ergo eis Iesus: 5 l 24,41.

Pueri numquid pulmentarium habetis? Re-

sponderunt ei : Non. Dicit eis : Mittite in 6 l 5,4-7.

dexteram navigii rete : et invenietis. Miserunt

ergo: et iam non valebant illud trahere prae

~~ multitudine piscium. Dixit ergo discipulus 7 13,23 s.
ille, quern diligebat Iesus, Petro: Dominus
est. Simon Petrus cum audisset quia Dominus
est, tunica succinxit se (erat enim nudus) et
mi sit se in mare. Alii autem discipuli navigio 8
venerunt: (non enim longe erant a terra, sed
quasi cubitis ducentis) trahentes rete piscium.

a^ Ut ergo descenderunt in terrain , viderunt 9
prunas positas, et piscem superpositum , et
panem. Dicit eis Iesus: Afferte cle piscibus, 10

"f quos prendidistis nunc. Ascendit Simon Pe- 11
trus, et traxit rete in terrain, plenum magnis
piscibus centum quinquaginta tribus. Et cum

2\ tanti essent, non est scissum rete. Dicit eis 12

^ Iesus : Venite , prandete. * Et nemo audebat
discumbentium interrogare eum: Tu quis es?

ψ scientes, quia Dominus est. Et venit Iesus, et 13 6,11.
accipit panem, et dat eis, et piscem similiter.

'2™ Hoc iam tertio manifestatus est Iesus disci- 14 20,19.26.
pulis suis cum resurrexisset a mortuis.

~ Cum ergo prandissent, * dicit Simoni Pe- 15 1,42.
tro Iesus: Simon Ioannis diligis me plus his?
Dicit ei: Etiam Domine, tu scis quia amo

4 aut. iam f. 5 dicit
£ dixit i prae ] a
7 dicit t tunicam

12 discumb. ] discentium | esset

13 accepit | $ dabat

14 — suis

295

■21,16—25. SECVNDVM 10ANNEM.

ι ρ 5,2.4. 16 te. Dicit ei : Pasee agnos meos. 1 Dicit ei
itemm: Simon Ioannis, diligis me? Ait illi:
Etiam Domine, tu scis quia amo te. * Dicit ^
13,38; ie,3o. 17 ei : Pasee agnos meos. Dicit ei tertio: Simon —

σ ίο

Ioannis, amas me? Contristatus est Petrus,
quia dixit ei tertio, Amas me? et dixit ei:
Domine tu omnia nosti: tu scis quia amo te. 231
Mt ιβ,22 : 18 * Dixit ei: Pasee oves meas. 1 Amen, amen dico 2|
26,39. ' tibi: cum esses iunior, cingebas te, et ambu- 10
labas ubi volebas: cum autem senueris, ex-
tendes manus tuas, et alius te cinget, et ducet

13,86. 19 quo tu non vis. Hoc autem dixit significans
qua morte clarificaturus esset Deum. Et cum

13,23. 20 hoc dixisset, dicit ei : Sequere me. Conversus
Petrus vidit illum diseipulum, quem diligebat
Iesus , sequentem , qui et reeubuit in coena
super pectus eius, et dixit: Domine quis est

21 qui tradet te? Hunc ergo cum vidisset Petrus,

22 dixit Iesu: Domine hic autem quid? Dicit
ei Iesus: Sic eum volo manere donec veniam,

23 quid ad te? tu me sequere. Exiit ergo sermo
iste inter fratres quia diseipulus ille non mori-
tur. Et non dixit ei Iesus : Non moritur. sed :
Sic eum volo manere donec veniam, quid ad te?

15,27. 24 Hic est diseipulus ille , qui testimonium
perhibet de his, et scripsit haec: et seimus,

20,30. 25 quia verum est testimonium eius. Sunt autem
et alia multa, quae fecit Iesus: quae si scri-
bantur per singula, nec ipsum arbitror mundum
capere posse eos, qui scribendi sunt, libros.

16 ei 2° ] $ -f iteruni , 17 dixit 2° 3Ü J dicit I
nosti ] scis 18 — tu 19 > hoc cum 20 tradit
21 dicit 22 dixit | si sie 23 exivit | in fr. |
si sie 24 — ille 25 — posse | /m -f amen

Subset'. EXPLICIT EUANGELIUM SECUNDUM IOHANNEM,

296

Kara Ιωανην 21,16— 25*

®7>l οε. * λέγει αύτφ · βόακε τά άρνία μον. 1 λέγει αύτφ 16 ι ρ

πάλιν δεύτερον Σίμων Ίωάνον, άγαπφς με; λέγει
ί29,9 αύτφ· ναι, κύριε, ού οϊόας δτι φιλώ οε.* λέγει
ϊο,ιο αύτφ' ποίμαινε τα προβάτιά μον. λέγει αύτφ το 17 ^ss. ιβ,βο.
τρίτον Σίμων Ίωάνον, φιλεϊς με; έλνπή&η ό
Πέτρος δτι εϊπεν αύτφ το τρίτον φιλεις με; και
εϊπεν αύτφ· κύριε, πάντα ον οϊδας, αν γινώοκεις
t3i,9 δτι φιλώ οε· * λέγει αύτφ Ίηοονς· βόακε τα πρό-
βιο βάτιά μον. άμην άμην λέγω οοι, δτε ης νεώ· 18 J«t 1β 22
τερος, έζώνννες οεαντόν και περιεπάτεις δπον A2te,|f,11
ηΰελες· δταν δε γηράοης, έκτενέϊς τάς χειράς οον, ° '
και άλλος ζώοει οε και οϊοει δπον ον θέλεις,
τούτο όέ εϊπεν οημαίνων ποίω ΰανάτω δοξάοει 19 ιβ,ββ.
τον $εόν. και τούτο ειπών λέγει αύτφ· άκολούΰει
μοι. έπιοτραφείς ό Πέτρος βλέπει τον μαϋητήν 20 13,28.
ον ήγάπα ό Ίηοονς άκολον&ονντα, δς και άνέ-
πεοεν έν τφ δείπνω έπι το οτήΰος αύτον και
εϊπεν κύριε, τίς έοτιν δ παραδιδούς οε; τούτον 21
οϋν Ιδών δ Πέτρος λέγει τφ Ίηοον· κύριε, ούτος
δε τί; λέγει αύτφ ό Ίηοονς· έάν αύτον $έλω 22
μένειν έως έρχομαι, τί προς οέ; ού μοι άκολούΰει.
έξη?^εν οϋν ούτος ό λόγος εις τονς άδελφονς δτι 28
ό μα&ητής έκεινος ούκ άποΰνήοκει· ούκ εϊπεν όέ
αύτφ ό Ίηοονς δτι ούκ άποϋνήοκει, άλλ'· έάν
αύτον $έλω μένειν εως έρχομαι, τί προς οέ;

Οϋτός έοτιν δ μαΰητής ό μαρτνρών περί τού- 24 15,27 ; ΐ9,36.
των και ό γράψας ταύτα, και οιδαμεν δτι άληΰής 3 J 12'
αύτον ή μαρτνρία έοτίν. "Εοτιν δε και άλλα 25 20,30.
πολλά ά έποίηοεν ό Ίηοονς, άτινα έάν γράφηται
καϋ'* έν, ούδ' αύτον οϊμαι τον κόομον χωρήοειν
τά γραφόμενα βιβλία.

16.17 cf 15 16 hR πρόβατα 17 ειπεν 2° : Τ λέγει | W—
αντω 8° | W ο Ιηο. Τ— Ιηο. \ h πρόβατα 18 Τ οε ζωοει
23 Τ και, ονκ ειπεν | Τ— τι προς οε 24 μαρτνρ. : hWpr και |
[και ο : h [ο] και Τ και 25 hrT— vers

16.17 cf 15 18 άλλοι οε ζωοονοιν και απαγονοιν οε

22 μενειν όντως 23 απο'&νηοκει 2° : -εις

296

ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

J 20,22.

L 1,8. 1 Τον μεν πρώτον λόγον έποιηοάμην περί πάν· 1

των, ώ Θεόφιλε, ών ήρξατο 6 Ίηοοϋς ποιειν τε καί
Lj,i8. 2 διδάοκειν, άχρι ής ήμέρας έντεϋΛμενος τοις άπο-
οτόλοις δια πνεύματος άγίον ους έξελέξατο άνε-
3 λήμφ$η ' οϊς καί παρέοτηοεν έαντόν ζώντα μετά
το παΰεϊν αύτόν έν πολλοίς τεκμηρίοις, δι ήμερων
τεοοεράκοντα όπτανόμενος αύτοις καί λέγων τά
± περί της βαοιλείας τον &εον· και ονναλιζόμενος
παρήγγειλεν αύτοϊς άπο Ίεροοολύμων μη χωρί-
ζεοϋ'αι, άλλα περιμένειν την έπαγγελίαν του πατρός
5 ην ήκούοατέ μου · δτι Ίωάνης μεν έβάπτισεν
ϋδατι, ύμεϊς δε έν πνεύματι βαπτιονΧήοεονΧε άγίω
L 24,2ΐ. 6 ου μετά πολλάς ταύτας ήμέρας. Οι μεν ούν
Mt β,'ιο.' ουνελΦόντες ήρώτων αύτόν λέγοντες9 κύριε, εί έν
τφ χρόνω τούτω άποκαΰιοτάνεις την βαοιλείαν
sic 18,82. 7 τφ Ίοραήλ; εϊπεν προς αυτούς* ούχ ύμών έοτιν
γνώναι χρόνους ή καιρούς ους ό πατήρ έ&ετο έν
ιο,89. 8 τη ιδία έξουοία, άλλά λήμψεοΰε δύναμιν έπελ-
ιόντος του άγιου πνεύματος έφ' υμάς, καί έοεον^έ
μου μάρτυρες έν τε Ίερουοαλήμ και έν πάοη τη
Ιουδαία καί Σαμάρια καί έως έοχάτου της γης.

Ins er. Τ Πράξεις

1 HR— ο 8 W όνναμιν, | Η και [εν] π.

2 ανελημφβη post ημέρας et post εξελεξ. -}- και εκελευοε
κηρνοοειν το εναγγελιον 4 ονναλιοκομενος μεν αντων 2>
ονναυλιζομενος 1.4 al \ μον : φησιν όια τον οτοματος μ,
5 αγιω βαπτιο&. και ο μέλλετε λαμβάνειν | fin -f- εως της
ηεντηκοοτης

297

ACTVS APOSTOLORVM.

(1) PRTMUM quidem sermonem. feci de om- 1 l i,s,
nibus ο Theophite, quae coepit Iesus facere,
et docere 1 usque in diem , qua praecipiens 2 l e,is.
Apostolis per Spiritum sanctum, quos elegit, 20,22'
assumptus est: quibus et praebuit seipsum 3
vivum post passionem suam in multis argu-
mentis, per dies quadraginta apparens eis, et

1 loquens de regno Dei. Et convescens , prae- 4 io,4i. j 15,20.
cepit eis ab Ierosolymis ne discederent, sed Mt 20,29.
expectarent promissionem Patris, quam audistis
(inquit) per os meum: quia Ioannes quidem 5 11,16. mi^h.
baptizavit aqua, vos autem baptizabimini Spi-
ritu sancto non post multos hos dies. Igitur 6 l 24,21.
qui convenerant, interrogabant eum, dicentes: Mt ό,ιο.
Domine si in tempore hoc restitues regnum
Israel? Dixit autem eis: Non est vestrum 7 mc 13,32.
nosse tempora vel momenta, quae Pater
posuit in sua potestate: sed accipietis virtu- 8 10,39.
tern supervenientis Spiritus sancti in vos, et
eritis mihi testes in Ierusalem, et in omni Iu-
daea, et Samaria, et usque ad ultimum terrae.

1,4 — inquit
6' convenerant

297

1,9-18. AOTVS APOSTOLORVM.

mc 10,19. 9 Et cum haec dixisset, videntibus illis, elevatus
hj2i\ll'. est: et nubes suscepit eum ab oculis eorum.
l 24,4. 10 Gumque intuerentur in caelum euntem ilium,
ecce duo viri astiterunt iuxta illos in vestibus
Mt 26,β4. 11 albis, 1 qui et dixerunt: Viri Galilaei quid statis
ιγ%%'. aspicientes in caelum? hie Iesus, qui assumptus
Ap 1,7' est a vobis in caelum, sic veniet quemadmo-
l 24,5o.52.5s. 12 dum vidistis eum euntem in caelum. Tunc
reversi sunt Ierosolymam a monte, qui vocatur
Oliveti, qui est iuxta Ierusalem, sabbati habens
l 6,i3-i6. 13 iter. Et cum introissent in coenaculum, ascen-
derunt ubi manebant Petrus, et Ioannes, Ia-
cobus, et Andreas, Philippus, et Thomas,
Bartholomaeus, et Matthaeus, Iacobus Alphaei,
2,1. j 7,3.5. 14 et Simon Zelotes, et Iudas lacobi. hi omnes
Mt 13'55' erant perseverantes unanimiter in oratione
cum mulieribus, et Maria matre Iesu, et fratri-
bus eius.

15 In diebus illis exurgens Petrus in medio 2
fratrum dixit (erat autem turba hominum
ps 41,10. 16 simul, fere centum viginti.) Viri fratres, oportet
impleri Scripturam, quam praedixit Spiritus
sanctus per os David de Iuda, qui fuit dux
17 eorum, qui comprehenderunt Iesum: qui con-
numeratus erat in nobis, et sortitus est sor-
Mt 27,3-10. 18 tern ministerii huius. Et hie quidem possedit
agrum de mercede iniquitatis , et suspensus

13 , in coenaculum asc. j baitholomeus ; mattheus
I alphei

15 Et in d.
17 quia

298

Πράξεις Αποστολών 1,9—18.

• καί ταύτα είπών βλεπόντων αύτών έπήρθη, και 9 μο ιβ,ιθ.
νεφέλη ύπέλαβεν αυτόν άπό των όφθαλμών αύτών. j β,β'2. '
καί ως άτενίζοντες ήοαν είς τον ούρανόν πορευο- 10 l 24,4.
μένον αύτού, καί ιδού άνδρες δύο παρειστηκεισαν
αύτοίς έν έσθήσεσι λενκαϊς, 1 οι καί είπαν άνδρες 11 Mt 2β,β4.
Γαλιλαίοι, τί έστήκατε βλέποντες είς τόν ούρανόν; ι τ β,ιβ.
ούτος ό Ιησούς ό άναλημφθείς άφ' ύμών είς τόν ' ρίιοί'β.
ούρανόν ούτως έλεύσεται ον τρόπον έθεάσασθε
αύτόν πορενόμενον είς τόν ούρανόν. Τότε ύπ· 12 l 24,50.52.53.
έστρεψαν είς Ιερουσαλήμ άπό δρονς τον καλου-
μένου έλαιώνος, δ έστιν έγγύς Ιερουσαλήμ σαβ-
βάτου έχον όδόν. καί δτε είσήλθον, είς τό 18 l β,ΐ8-ιβ.
ύπερφον άνέβησαν οϋ ήσαν καταμένοντες, δ τε
Πέτρος καί Ίωάνης και Ιάκωβος και Ανδρέας, Φί-
λιππος και Θωμάς, Βαρθολομαίος και Μαθθαιος,
Ιάκωβος Άλφαίου και Σίμων δ ζηλωτής και Ιούδας
Ιακώβου, ούτοι πάντες ησαν προσκαρτεροϋντες 14 2,ι. j 7,8.5.
όμοθυμαδόν τη προσευχή συν γυναιξίν καί Μαριάμ Mt 18,δδ'
τ# μητρϊ [τον] Ίησοϋ καί συν τοις άδελφοις αύτού.

2 Καί έν ταις ήμέραις ταύταις άναστάς Πέτρος 15
έν μέσω τών άδελφών εΐπεν ήν τε δχλος όνο~
μάτων έπϊ τό αύτό ώσεϊ έκατόν είκοσι · άνδρες 16 ρβ 4ΐ,ιο.
άδελφοί, έδει πληρωθηναι την γραφην ην προειπεν L 22,47'
τό πνεύμα τό αγιον δια στόματος Δαυείδ περί
Ιούδα του γενομένου δδηγού τοις συλλαβούσιν
Ίησούν, δτι κατηριθμημένος ην έν ήμϊν και έλαχεν 17
τόν κληρον της διακονίας ταύτης, ούτος μεν ούν 18 Mt 27,8-10.
έκτήσατο χωρίον έκ μισθού της άδικίας, και πρηνης \ζ^ι-^ι.

Sir 10,9.

9 W αυτών βλεπόντων 10 W ονρανόν, | Η παριοτη-
κειααν 14 [τον] : RT— W | BT— ονν 2° 15 HR ως

9 και ταύτα ειποντος αντον νεφ, νπελ. αντ. και απηρν^η
απο 10 εσΰητι λενκη Ώαζ 11 εν βλέποντες Ώαζ | — εις τ.
ονρ. 2° 13 Ιακ. κ. Τω. Εαζ 14 προοενχη : + καν τη όεηοει ζ \
γνναιξ. : + καν τέκνοις 15 αόελφ. : μαΰητων Ώαζ 16 όει 2>* |
γραφ. : 4- ταντην Όαζ Π και : ο ς 2>* 18 αόικ. : 4- αντον |
(ίτεπρηαμενος? cf. πρηοΰεις Papias, tumefactus arm.)

298

1,19— 2,2, Πράξεις Αποοτολων

γενόμενος έλάκησεν μέσος, καί έξεχύϋη πάντα τά
2,u. 19 σπλάγχνα αϋτοϋ ■ και γνωστόν έγένετο πάσι τοις
κατοικοϋσιν Ιερουσαλήμ, ώστε κληΰήναι το χωρίον
εκείνο τή ιδία όιαλέκτφ αυτών Άκελδαμάχ,
ρβ βθ,2β; 20 τούτ εστίν χωρίον αίματος, γέγραπται γαρ έν
βίβλω ψαλμών

γενη&ψω ή επανλι$ αντοϋ έρημος
καί μη εΰτω 6 κάτοικων έν αυτή,

καί*

τψ έπιύκοπψ αντον λαβέτω ετεροξ.

j 15,27. 21 όεϊ οϋν τών συνελΰοντων ήμιν ανδρών έν παντϊ
χρόνω φ είσήλΰεν και έξήλΰεν έφ' ημάς ό κύ-
10,37. 22 ριος Ίησοϋς, άρξάμενος άπό του βαπτίσματος
' 5 * * Ίωάνου έως της ήμέρας ής άνελήμφ&Ύ) άφ' ήμών,
μάρτυρα της άναστάσεως αύτοϋ συν ήμιν γενέσθαι
23 ένα τούτων. Kai έστησαν δύο, Ιωσήφ τον καλού-
μενον Βαρσαββάν, ος έπεκλήΰη Ίοϋστος, και Μαΰ-
j 2,24.2δ ; β,7ο. 24 Φίαν. και προσευξάμενοι είπαν συ κύριε κάρδιο-
ι sm ιβ\ί. γνώστα πάντων, άνάδειξον ον έξελέξω έκ τούτων
25 τών δύο ένα 1 λαβείν τον τόπον της διακονίας
ταύτης καί άποστολής, άφ' ής παρέβη Ιούδας
prv ιβ,38. 26 πορευΰήναι είς τον τόπον τον Ιδιον, και έδωκαν
κλήρους αύτοις, καί έπεσεν ό κλήρος έπι Maft-
ϋ'ίαν, καί συνκατεψηφίσΰη μετά τών ένδεκα
άποστόλων.

m^l^öi! 2 έν τφ συνπληροϋσΰαι την ήμέραν της 3 3

4,3ΐ. 2 πεντηκοστής ήσαν πάντες όμοϋ έπι το αύτό· καί
έγένετο άφνω έκ του ούρανοϋ ήχος ώσπερ φερο-
μένης πνοής βιαίας καί έπλήρωσεν όλον τον οίκον

19 και : Τ pr ο | HR— idea | Η Άκελόαμάχ RT Άχελό-
22 εως : Τ άχρι

19 Ακελόαιμαχ 21 Ιησούς ι -\- Χριατος 23 εστηοεν D*
25 τόπον 1° : κληρον ΗΪ 26 αυτών \ ουνεψηφισϋ'η \ ιβ'

2,1 κα± εγενετο εν ταις ημεραις εκειναις τον αυνπλ. τ. η. τ. π.
όντων αυτών πάντων επι 2 και 1° : -f idov | όλον, πάντα
299

AGTVS APOSTOLÜKVM. 1,19-2,2.

crepuit inedius: et diffusa suii-t omnia viscera
eius. Et notum factum est omnibus habit an- 19
tibus Ierusalem, ita ut appellaretur ager ille,
lingua eorum, Haceldama, hoc est, ager san-
guinis. Scriptum est enim in libro Psalmorum: 20 ps βΡ,2β;

109,8.

Fiat commoratio eorum deserta,
et non sit qui inhabitet in ea:

episcopatum eius accipiat aiter.
Oportet ergo ex his viris, qui nobiscum sunt 21 j 15,27.
congregati in omni tempore, quo intra vit et
exivit inter nos Dominus Iesus, incipiens a 22
baptismate Ioannis usque in diem , qua as-
sumptus est a nobis , testem resurrectionis
eius nobiscum fieri unum ex istis. Et sta- 23
tuerunt duos, Ioseph, qui vocabatur Barsabas,
qui cognominatus est Iustus: et Mathiam. Et 24 j 2,24.20., sj£
orantes dixerunt: Tu Domine, qui corda nosti 15'8,
omnium, ostende, quem elegeris ex his duo-
bus unum 1 accipere locum ministerii huius, et 25
apostolatus , de quo praevaricatus est Iudas
ut abiret in locum suuin. Et dederunt sortes 26 Prv 16,33.
eis , et cecidit sors super Mathiam , et an-
numeratus est cum undecim Apostolis.

Et cum complerentur dies Pentecostes, erant 2 1,14. l 9,51'

omnes pariter in eodem loco: et factus est re- 2 4,31.
pente de caelo sonus, tamquam advenientis
spiritus vehementis, et replevit totam domum

19 $ Hacheldema p! acheldemach

20 habitet i alius

21 > congreg. sunt

23 barsabbas | matthiam
24.25 % duobus, unum acc.
26 matthiam
2,1 § Et dum

299

2,S— 14.

AGTVS APOSTOLORVM.

Mt 3,11. 3 ubi erant sedentes. Et appamerunt illis disper-
titae linguae tamquam ignis, seditque supra
4,3i; 4 singulos eorum: et repleti sunt omnes Spiritu
10'4i97ef 5 sancto, et coeperunt loqui variis linguis, prout
ΐ3,2β. 5 Spiritus sanctus dabat eloqui illis. Erant
autem in Ierusalem habitantes Iudaei , viri
religiosi ex omni natione, quae sub caelo est.

6 Facta autem hac voce, convenit multitude*, et
mente confusa est, quoniam audiebat unus-

7 quisque lingua sua illos loquentes. Stupebant
autem omnes, et mirabantur, dicentes: Nonne
ecce omnes isti, qui loquuntur, Galilaei sunt,

8 et quomodo nos audivimus unusquisque lin-

9 guam nostram, in qua nati sumus? Parthi,
et Medi, et Aelamitae, et qui habitant Meso-
potamiam, Iudaeam, et Cappadociam, Pontum,

10 et Asiam, 1 Phrygiam, et Pamphyliam, Aegyp-
tum, et partes Libyae, quae est circa Cyrenen,

11 et advenae Romani, 'Iudaei quoque, et Pro-
selyti , Cretes , et Arabes : audivimus eos lo-

12 quentes nostris linguis magnalia Dei. Stupe-
bant autem omnes, et mirabantur ad invicem

job 32,i8.ie 13 dicentes: Quidnam vult hoc esse? Alii autem
irridentes dicebant: Quia musto pleni sunt
job 32,io lxx. 14 isti. Stans autem Petrus cum undecim le- 4
vavit vocern suam, et locutus est eis:

Viri Iudaei, et qui habitatis Ieru-

4 variis ] aliis 7 fin ?

<^ lingua nostra | fin :

9 elamitae | et iudaeam

10 pamphiliam | lybiae

11 fin ?

12 > hoc vult

300

Πράξεις Αποοτολων 2,3— 14,

ου §βαν καθήμενοι, καί ώφΰηοαν αύτοΐς δια- 3 Mt β,ιι.
μεριζόμεναι γλώοοαι ώοεί πυρός, και έκάΰιοεν έφ'
ένα έκαοτον αύτών, καί έπλήοϋηααν πάντες πνεύ- 4 4,β.8ΐ?
ματος άγιου, καί ηρξαντο λαλεϊν έτέραις γλώο- ΐθ',β."
οαις καΰώς το πνεύμα έδίδου άποφΰέγγεοΰαι Mc 1β,17'

3 αύτοις. Ήοαν δε εις Ίερουοαλημ κατοικοϋντες 5 ΐ3,2β.
Ιουδαίοι, άνδρες ευλαβείς άπο παντός έθνους

τών ύπό τον ούρανόν γενομένης δε της φωνής 6
ταύτης ουνήλΰεν το πλήθος και ουνεχύΰη, δτι
ηκουον εϊς έκαστος τη ιδία διαλέκτω λαλούντων
αύτών. έξίοταντο δε καί έΰαύμαζον ?*έγοντες· 7
ουχί ιδού πάντες ούτοι είοιν οί λαλούντες
Γαλιλαίοι; και πώς ήμεϊς άκούομεν έκαστος τή 8
ιδία διαλέκτω ήμών εν ή έγεννήΰημεν , Πάρθοι 9
καί Μήδοι καί Έλαμεϊται, καί οί κατοικοϋντες
την Μεοοποταμίαν, Ίουδαίαν τε και Καππαδοκίαν,
Πόντον και την Άοίαν, 1 Φρυγίαν τε καί Παμφυλίαν, 10
Αϊγυπτον καί τα μέρη της Λιβύης της κατάΚυρήνην,
και οί έπιδημοϋντες Τωμαϊοι, 1 Ιουδαίοι τε καί 11
προοήλυτοι, Κρήτες καί "Αραβες, άκούομεν λα-
λούντων αύτών ταϊς ήμετέραις γλώοοαις τα μεγα-
λεία του ΰεοϋ ; έξίοταντο δε πάντες και διηπο- 12
ροϋντο, άλλος προς άλλον λέγοντες· τί ΰέλει
τούτο είναι; έτεροι δε διαχλευάζοντες έλεγον δτι 13 J°Lxi,18,ie

4 γλεύκους μεμεοτωμένοι είοίν. Σταθείς δε ό 14 Job 32,10 Lxx.
Πέτρος ούν τοις ένδεκα έπήρεν την φωνην αύτοϋ 1}SA9'

και άπεφΰέγξατο αύτοις*

"Ανδρες Ιουδαίοι και οί κατοικοϋντες Ίερου-

δ εις : XR εν 6 Η ηκονσεν 7 δε : T-f- πάντες |
hT ουχ I RT άπαντες 8 HR εγεννηΰημεν ; 9 R
Ελαμιται \ Ιουδαιαν : hrt Armeniam " in Syria

11 HR '&εου.

2 καϋεζομενοι CD 3 έκατσαν n*JD 5 Εν Ιερ, ησαν
6 οτι : και \ εκ. λαλουντας ταις γλωοσαις αντων 7 λεγ. : -J-
προς αλλήλους Όζ 8 την διαλεκτον η, 11 Αραβοι

12 διηπορουν Ι) ζ | άλλον : -\- επι τω γεγονοτι και 13 γλεύ-
κους : -\- ούτοι 14 τοτε οταΦεις ös | δεκα αποοτολοις |
επηρεν : πρώτος \ απεφΰ. αυτ. : ειπεν

300

2,15— 28. Πράξεις Αποστολών

οαλημ πάντες, τοντο ύμιν γνωστόν εοτω, και
15 ένωτίοαοΰε τα ρήματά μον. ού γαρ ώς ύμεΐς
ύπολαμβάνετε οντοι μεΰύουοιν, εοτιν γαρ ώρα
joei 3,ι-5. 16 τρίτη της ήμέρας, άλλα τούτο εοτιν το είρημένον

did τον προφήτου Ίωήλ'
2ΐ,9. is 2,2. 17 χαϊ εύται έν ταϊς έοχάταις ήμ,έραις, λέγει δ '&εός,
εχχεώ άπο τον τΐνενματός μον έπϊ τίάύαν ύάρχα,
χαϊ προφητενύονύιν οι νιοι νμών χαϊ αϊ &νγα-
τέρες νμών,
χαϊ οί νεανίύχοι νμών όράύεις οψονται,
χα\ οι Λρεΰβντεροι νμών ένντΐνίοις έννπνια-
6&ϊ[βονταΐ'

Nu 11,29. 18 καίγε επί τοϋς öovXovg μον χαϊ επι tag δού-
λας μον

εν τaΐg ήμέραΐξ εκείναις έχχεώ άττό τον ηνεν-
μαχός μον,
καί προφητεύοονσιν.
19 χαϊ δώνω τέρατα έν τω ονρανώ άνω
χαϊ οημεϊα επί ι% γης κάτω,
αιμα χαϊ πνρ xal άτμίδα xanvov.
Αμ β,ΐ2. 20 ό %kiog μεταύτραφήΰεται είζ ύχότος
χαϊ η αελψη εις αιμα,
rtplv έλϋ>ειν ημέραν χνρίον τψ μεγάλην χαϊ
επιφανή.

47. R ιο,ΐ8. 21 χαι εαται nag og εάν εηιχαΚέύψαι το όνομα
χνρίον ύω&ηαεται.
j 8,2. 22 "Ανδρες ΊοραηλεΙται, άκονοατε τους λόγους τού- 5
τους* Ίηοονν τον Ναζωραϊον, άνδρα άποδε-
δειγμένον άπό τον $εού εις ύμάς δννάμεοι και
τέραοι καί οημείοις, οϊς έποίηοεν δι αντον δ
4,28; 10,39.23 $εός έν μέοφ νμών, καΰως αντοί οϊδατε, 1 τούτον

20 πριν : hW-f V I Τ— και επιφανή 21 Τ αν

15 ουαης ωρας της ημέρας γ' 16 — Ιωηλ 17 νμων

1° 2° : αντων | — νμων 3° 4° 1S — και προφητ.

19 — αιμα . . . καπνον 22 όεόοκιμαομενον \ εις ημάς

301

AGTVS APOSTOLORVM. 2,15-23.

salem universi, hoc vobis notum sit, et auri-

bus percipite verba mea. Non enim, sicut 15

vos aestimatis, hi ebrii sunt, cum sit hora

diei tertia: sed hoc est, quod dictum est per 16 Joel s,t-&

prophet am Ioel:

Et erit in novissimis diebus (dicit Dominus) 17 21,9.
effundam de Spiritu mieo super omnem
carnem :

et prophetabunt filii vestri, et filiae vestrae,

et iuvenes vestri visiones videbunt,
et seniores vestri somnia somniabunt.

Et quidem super servos meos, et super 18
ancillas meas
in diebus ill is effunclam de Spiritu meo,

et prophetabunt:
et dabo prodigia in caelo sursum, 19

et signa in terra deorsum,
sanguinem, et ignem, et vaporem fumi:

Sol convertetur in tenebras, 20
et lun a in sanguinem,

antequam veniat dies Domini magnus et
manifestus.

Et erit: omnis, quicumque invocaverit nomen 21 17. κ io,i3.
Domini, salvus erit.
5 Viri Israelitae, audite verba haec: Iesum Naza- 22 j 3,2.
renum, virum approbatum a Deo in vobis, virtu- L 24'19,
tibus, et prodigiis, et signis, quae fecit Deus per
ilium in medio vestri, sicut et vos scitis : hunc 23 1,28. 1 ρ i,2o.

22 > per ilium deus | — et 3°

301

2,24-33. ACTVS APOSTOLORVM.

definito consilio, et praescientia Dei traditum,
per manus iniquorum affligentes interemistis:
s,i5. 24 quern Deus suscitavit, solutis doloribus inferni,
ΐιβ,Ι' l«.x 5 iuxta quod impossibile erat teneri ilium ab
ps ιβ,8-ιι. 2δ eo. David enim dicit in eum:

Providebam Dominum in conspectu meo
semper :

quoniam a dextris est mihi ne commovear:
26 Propter hoc laetatum est cor meum, et
exultavit lingua mea,
insuper et caro mea requiescet in spe:
13,35. 27 Quoniam non derelinques animam meam
in inferno,

nec dabis Sanctum tuum videre corruptionem.
28 Notas mihi fecisti vias vitae:

et replebis me iucunditate cum facie tua.
i3,se. 29 Viri fratres, liceat audenter dicere ad vos de
ι Rg 2,io. patriarcha David quoniam defunctus est, et
sepultus: et sepulchrum eins est apud nos
Ρβ 8θ,4.5. 30 usque in hodiernum diem. Proplieta igitur
Sps7i3vi! cum esset, et sciret quia iureiurando iurasset
illi Deus de fructu lumbi eius sedere super
Ρβ ιβ,ιο. 31 sedem eius : providens locutus est de re-
surrectione Christi , quia neque derelictus
est in inferno , neque caro eius vidit cor-
32 ruptionem. Hunc Iesum resuscitavit Deus,
1,4. 33 cuius omnes nos testes sumus. Dextera
igitur Dei exaltatus, et promissione Spiritus
sancti accepta a Patre, effudit hunc, quern

23 adfigentes

25 dorn, coram me semp. | dextr. meis est

27 neque

28 > fee. mihi j — et

29 quon. et def. j grjjttl sepult. est
33 g hoc d on urn quod

302

Πράξεις Αποστολών 2,24— 33·

vfi ώρισμένη ßovXfl και προγνώσει τοϋ $εοϋ Ικδοτον
δια χειρός άνόμων προσπήξαντες άνείλατε, δ ν ό 24 s,is.
ΰεός άνέατηοεν λύσας τάς ώδινας τοϋ θανάτου, 8h6,'8lS.'
καθότι ούκ ήν δυνατόν κρατεϊσΰαι αύτόν ύπ'
αύτοϋ. Δανείδ γαρ λέγει εις αϋτόν 25Ρβΐβ,8~π,
προορώμψ τον xvpiov ένώπιόν μον δια παντός,

8τι εχ δεζιών μον έστιν, ϊνα μή ο~αλεν&ώ.
δια τοντο ψ)φράν$% μον ή χαρδία xal ηγαλ- 26
λιάύατο ι] γλώΰΰά μον,
ετι δε χαϊ ή σάρξ μον χαταύχψώΰει έπ' έλπίδι,
οτι ονχ ένχατ αλείψεις *ψ 'ψνχψ μον εις αδψ 27 ΐ8,36.

ονδε δώσεις τον ούιόν 6ον Ιδειν διαφ^οράν.
εγνώριύάς μοι οδονς ζωής, 28
πληρώσεις με ενφρούννϊΐς μετά τον προύώ-
πον σον.

β Άνδρες άδελφοί, έξόν ειπείν μετά παρρησίας προς 29 is,se.
ύμας περί τοϋ πατριάρχου Δαυείδ, οτι και έτε- 1 Rg 2,10'
λεύτησεν και έτάφη, και το μνήμα αύτοϋ εστίν
έν ήμϊν άχρι της ήμέρας ταύτης, προφήτης οϋν 30 Ρβ ΐ82,η.
ύπαρχων και είδώς οτι δρκω ώμοσεν αντω ό $εός a sm '7,12.13.
εχ χαρπον rijg όβφνος αντον χα^ίβαι έπϊ τδν
&ρόνον αντον, προόδων έλάλησεν περί της άνα~ 31 Ρβ ιβ,ιο.
στάσεως τοϋ Χριστού, δτι οντε ένχατελείφϋη είς
αδψ οντε ή σάρξ αύτοϋ εΐδεν διαφ&οράν. τοϋ- 32 i,22;3,i5;4,ss.
τον τον Ίησοϋν άνέστησεν ό ΰεός, οϋ πάντες
ήμεϊς έσμεν μάρτυρες · τη δεξιςί οϋν τοϋ Φεοϋ 33 μ.
ύψωϋ'εις την τε έπαγγελίαν τοϋ πνεύματος τοϋ
άγιου λαβών παρά τοϋ πατρός έξέχεεν τοϋτο δ

25 κυριον : Τ-}- μου 26 Τ εφ έλπιόι 27 Ά έγκατα).,
29 Η ταύτης · 30 της οοφ. αυτού : hr -j- [κατα σάρκα]

αναοτηοαι τον χριοτον [και] 31 R αόου | ουτε 2° : W
ουδε

23 εκόοτ. : -|- λαβοντες Ι)αζ 29 εν : παρ 30 οοφ. :
καρδίας 31 προειδως \ ενκατ. : -\- η ψυχή αυτού Έαζ
33 εξεχ. υμιν ο και βλ. | τούτο : -f το δωρον Ε
302

2,34—45· Πράξεις Αποστολών

ps 110,1. 34 ύμείς καί βλέπετε καί άκούετε. ού γαρ Δανεϊδ
η ί\ΐ8. άνέβη εις τους ούρανούς, λέγει δέ αύτός*

εΐπεν κνριοξ τω κνρίω μον ' κά&ον εκ δεξιών μου,
35 εως αν &ώ τονς εχ&ρον$ Gov νποιζόάιον των
ττοδών gov.

6,8ΐ. 36 άοφαλώς οϋν γινωοκέτω πάς οίκος Ίοραηλ
δτι και κύριον αϋτδν καί Χριοτόν έποίηοεν ό
ΰεός, τούτον τον Ίηοοϋν ον ϋμεις έοταυρώ-
ιβ,3ο. 37 οατε. Άκούοαντες δε κατενύγηοαν την καρδίαν,
' * εϊπόν τε προς τον Πέτρον και τους λοιπούς άπο-
8,ΐ7-ΐ9. 38 οτόλονς ' τί ποιήοωμεν, άνδρες άδελφοί; Πέτρος
' δε προς αυτούς* μετανοήαατε, καϊ βαπτιού^ήτω
έκαστος ύμών έπι τφ όνόματι Ίηοοϋ Χριοτοϋ εις
άφεοιν των άμαρτιών ύμών, καί λήμψεο&ε την
Joel 8,6. 39 δωρεάν του άγιου πνεύματος, ύμιν γάρ έοτιν 7)

Ιβ 87,19. * « , , „ , , , _

επαγγελία και τοις τέκνοις υμων και παοιν τοίξ
είξ μακράν, οΰονς αν προακαλεύηται κνριο§ ό
Dt 82,5. 40 ΰεός ήμών. έτέροις τε λόγοις πλείοοιν διεμαρτύ-
' ' ρατο, και παρεκάλει αυτούς λέγων οώΰητε άπό
Μ; 6,14.41 της γενεάς της οκολιάς ταύτης, οι μεν οϋν άπο-
δεξάμενοι τον λόγον αύτοϋ έβαπτίοϋ'ηοαν , και
προοετέΰηοαν έν τη ήμέρα εκείνη ψυχαί ώοεϊ
2ο,7; 27,35. 42 τριοχίλιαι* ήοαν δε προοκαρτεροϋντες τη διδαχή 7
των άποοτόλων καϊ τη κοινωνία, τη κλάοει του
5,12.16 8.43 άρτου καί ταις προοευχαϊς. Έγίνετο δε πάοη
ψυχή φόβος* πολλά δε τέρατα καί οημεια διά των
4,32. 44 άποοτόλων έγίνετο. πάντες δε οι πιοτεύοαντες
45 έπί το αύτό εϊχον άπαντα κοινά, καί τά κτή-

33 και 1° : [Η]— Β, 37 Η είπαν 38 μετανοηο. : T-f
φηοιν I επι : HR εν 42 h άρτου, 43 εγινετο 2° : T~j-
εν Ιερουααλημ, φόβος τε ην μέγας επί παντας. (44) και 44 R.
πιστευοντες \ hRT πιατ. ηοαν επι το αυτο και ειχ.

37 τοτε πάντες οι ουνελϋοντες και ακονοαντες \ και τίνες
εξ αυτών είπαν \ — λοιπούς \ τι ονν \ fin + υποδείξατε
ημιν ΏΈ 38 του κυρίου I. Χ. ΏΈ \ ~ των et — υμων ΏΕζ
39 ημιν et ημων 41 πιοτευααντες Ώ αομενως αποόεξ. Έαζ
42 αποοτ. : -)- εν Ιερονοαλημ
303

ACTVS APOSTOLORVM. 2,34-45.

vos videtis , et auditis. Non enim David 34 pa 110,1.
ascendit in caelum: dixit autern ipse:

Dixit Dominus Domino meo, sede a dextris
meis

donee ponam inimicos tuos scabellum pedum 35
tuorum.

Certissime sciat ergo onihis domus Israel, quia 36 5,31.
et Dominum eüm, et Christum fecit Deus, hunc
Iesum, quem vos crueifixistis. His autem 37 ιβ,βο.
auditis, compuneti sunt corde, et dixerunt ad
Petrum, et ad reliquos Apostolos: Quid facie-

6 mus, yiri fratres? Petrus vero ad illos: Poeni- 383,17-10.
tentiam (inquit) agite, et baptizetur unusquisque L 24 ,4 "
vestrum in nomine lesu Christi in remissiönem
peccatorum vestrorum: et aeeipietis donum
Spiritus saneti. Vobis enim est repromissio, 39 Joel 3,5.
et filiis vestris, et omnibus, qui longe sunt, 18 57'19'
quoscumque advoeaverit Dominus Deus noster.

Aliis etiam verbis plurimis testificatus est, et 40 ot 32,5.
exhortabatur eos, dicens: Salvamini a genera- ph 2'15,

7 tione ista prava. Qui ergo reeeperunt ser- 41 4,4; 5,14.
monem eius, baptizati sunt: et appositae sunt

in die illa animae circiter tria millia. Erant 42 20,7 ; 27,3s.
autem perseverantes in doctrina Apostolorum,
et communicatione fractionis pariis, et oratio-
nibus. Fiebat autem omni animae timor: 43
multa quoque prodigia, et signa per Apostolos
in Ierusalem iiebant, et metus erat magnus in
universis. Omnes etiam, qui credebant, erant 44 4,32.
pariter, et habebant omnia communia. Posses- 45

34 caelos | dicit aut.

36 > ergo sciat | > deus fecit

37 — autem

38 > saneti spir.

40 pluribus 41 > illa die.
43 > fieb. in hierus.

303

2,46—3,10. ACTVS APOSTöLÖRVM.

siones et substantias vendebant, et dividebant
42. 27,33. 46 ilia omnibus, prout cuique opus erat. Quotidie
quoque perdurantes unanimiter in templo, et
irangentes circa domos panem, sumebant
cibum cum exultatione, et simplicitate cordis,
2i. 4,4; 5,14, 47 1 collaudantes Deum, et habentes gratiam ad
n,2i; 14,1. omnem plebem. Dominus autem augebat qui
salvi fierent quotidie in idipsum.

II Petrus autem, et Ioannes ascendebant in 8
14,8. j 9,1. 2 templum ad horam orationis nonam. Et qui-
dam vir, qui erat claudus ex utero matris
suae, baiulabatur: quem ponebant quotidie
ad portam templi, quae dicitur Speciosa, ut
peteret eleemosynam ab introeuntibus in
3 templum. Is cum vidisset Petrum, et Ioan-
nem incipientes introire in templum , rogabat
i4,9. 4 ut eleemosynam acciperet. Intuens autem in
eum Petrus cum Ioanne, dixit: Respice in nos.
5 At ille intendebat in eos, sperans se aliquid
ie. 6 accepturum ab eis. Petrus autem dixit: Argen-
tum et aurum non est mihi: quod autem habeo,
hoc tibi do: In nomine Iesu Christi Nazareni
7 surge, et ambula. Et apprehensa manu eius
dextera , allevavit eum , et protinus consoli-
j 5,i4. 8 datae sunt bases eius, et plantae. Et exi-
liens stetit, et ambulabat: et intravit cum illis
in templum ambulans, et exiliens, et laudans
9 Deum. Et vidit omnis populus eum ambu-
10 lantern , et laudantem Deum. Cognoscebant

3,7 > eius manu

304

Πράξεις Αποατολων 2,46— 3,ιο.

ματα και τάς ύπάρξεις έπίπρασκον και διεμέ-

ριζον αύτά πάσιν , καθότι αν τις χρείαν εϊχεν.

κα#' ήμέραν τε προοκαρτεροϋντες δμοΰυμαδόν 46 ±2. 27,88.

έν τφ ίερφ, κλώντές τ ε κατ' οίκον αρτον, μετε- Ecciv-'

λάμβανον τροφής έν άγαλλιάοει και άφελότητι

καρδίας, αίνοϋντες τον ΰεόν και έχοντες χάριν 47 JJ*a}\4,14e,1w

προς δλον τον λαόν. ό δε κύριος προσετίΰει

τους οωζομένονς κα$' ήμέραν έπί το αύτό.

* Πέτρος δε και Ίωάνης άνέβαινον εις το Ιερόν 3 10>8·
έπί τήν ώραν της προσευχής την ένάτην. και τις 2 ΐ4,β. J θ,ι.
άνήρ χωλός έκ κοιλίας μητρός αύτου ύπαρχων
έβαοτάζετο, δν έτίΰουν καΰ' ήμέραν προς την
Φύραν του ίεροϋ την λεγομένην ώραίαν του αίτειν
έλεημοούνην παρά των είσπορευομένων εις το
ιερόν ός ίδών Πέτρον και Ίωάνην μέλλοντας 3
είοιέναι εις το ιερόν ήρώτα έλεημοούνην λαβείν,
άτενίσας δε Πέτρος εις αύτόν οϋν τφ Ίωάνη 4 ι*,·.
είπεν βλέψον εις ήμας. ό δε έπειχεν αύτοις 5
προοδοκών τι παρ9 αυτών λαβείν, είπεν δε Πέτρος* 6 *£·
άργύριον και χρυοίον ούχ ύπάρχει μοι* δ δε εχω,
τοϋτό οοι δίδωμι* έν τφ όνόματι Ιησού Χρίστου
του Ναζωραίου περιπάτει. και πιάσας αύτόν τής 7 θ,4ΐ.
δεξιάς χειρός ήγειρεν αύτόν παραχρήμα δε έστε-
ρεώΰησαν αί βάσεις αύτου και τα σφυδρά, και 8 J μ*.
έξαλλόμενος εστη, και περιεπάτει, και είσήλΰεν
συν αύτοις είς το Ιερόν περίπατων και άλλόμενος
και αίνων τον ΰεόν. και εϊδεν πας δ λαός αύτόν 9
περιπατοϋντα και αίνοϋντα τον $εόν έπεγίνωσκον 10

45.46 W ειχεν, et ιερω·

45 και οσοι κτ. ειχον η υπ. \ αυτα : -f- κα& ημεραν
46 πάντες τε προσεκαρτερουν εν τ. ι. και κατ οίκους επι
το αντο κλ. τε αρτ. 47 λαον : κοσμον | αντο : -\- εν τη εκκλησία
3,1 Εν όε ταις ημεραις ταυταις Π. κ. 2 και : -|- ιόου | —
υπάρχων 3 ος : ούτος ατενιοας τοις οφϋαλμοις αυτού

και I — λαβείν Ώα 4 εμβλεψας | ατενιοον 5 επειχ. :
ατενιοας 6 εγειραι και περιπ. Am% 7 — αυτόν 2° Ώζ \ εοτα'&η
και εοτερ. 8 περιεπ. χαιρομενος et — περιπ, κ. αλλ. και
304 20

3,11—19. Πράξεις Αποστολών

δε αύτόν, ότι ούτος ην δ προς την έλεημοούνην
καθήμενος έπϊ τη ωραίο: πύλη τον ίεροϋ, καί έπλψ
σΰηοαν Φάμβους καί έκοτάοεως επί τφ ουμβεβη-
6,ΐ2. 11 κότι αύτφ. Κρατούντος δε αυτού τον Πέτρον και
τόν Ίωάνην ουνέδραμεν πάς ό λαός προς αύτοϋς
έπϊ τη στοφ τη καλούμενη Σολομώντος έκθαμβοι.
12 ίδών δε ό Πέτρος άπεκρίνατο προς τον λαόν
άνδρες Ίσραηλεϊται, τί θαυμάζετε έπϊ τούτω, fj
ήμιν τί άτενίζετε ώς Ιδία δυνάμει η εύοεβεία πε-
ei s,e.i5. 13 ποιηκόοιν τού περιπατεϊν αύτόν; ό freög Αβραάμ
ΐβ 52,ΐ8; δ3, Ii. καί Ί#αάκ και Ιακώβ, 6 O^dg των πατέρων τιμών,
2,23-, ^2^28' §άόζααεν τον τταΐόα αντον Ίηοούν, όν ύμεϊς μεν
παρεδώκατε καί ήρνήοαοΰε κατά πρόοωπον Πει-
Mt 27,20.21. 14 λάτον, κρίναντος έκείνον άπολύειν ύμεϊς δε τόν
άγιον και δίκαιον ήρνήοαοϋε, καί ήτήοασΰε άνδρα
2,32; 4,105 5^1. 15 φονέα χαριοΰήναι ύμιν, τον δε άρχηγόν της ζωής
' ' ' ' άπεκτείνατε, ον δ ΰεός ήγειρεν έκ νεκρών, ού
16 ημείς μάρτυρες έομεν. καί έπϊ τη πίοτει τού
όνόματος αύτού τούτον, ον ΰεωρεϊτε καί οϊδατε,
έοτερέωοεν το όνομα αύτού, και ή πίοτις ή δι*
αύτού εδωκεν αύτφ την ολοκληρίαν ταύτην απέ-
13,27; ΐ7,3ο. 17 ναντι πάντων ύμών. και νύν, άδελφοί, οιδα ότι

L 23,84. , * ι ru * ν / »

ι τ 1,18. κατα αγνοιαν επραξατε, ωοπερ και οι άρχοντες
L 24,27. 18 ύμών ό δε ΰεός α προκατήγγειλεν δια οτόματος

πάντων τών προφητών, παΦεϊν τόν Χριοτόν αύτού,
2,38. 19 έπλήρωοεν ούτως, μετανοήσατε οϋν και έπιοτρέ-

ψατε προς το έξαλειφΰήναι ύμών τάς αμαρτίας,

10 ούτος : Τ αντος 13 Τ και ο &εος Ιο. και ο ΰεος Ιακ.
16 Η— em 19 προς : R εις | Η εξαλιφΰηναι

10 κα&εζομενος \ γεγενημενω 11 εκπορενομενον όε
τον Πέτρου και Ιωανον ουνεξεπορευετο κρατών αντονς* οι
όε '&αμβη'&εντες εστηοαν εν τη οτ. τ. κ. Σ. εκΌ". 12 αποκρί-
σεις όε ο Π. ειπεν προς αντονς | ως : ημων τη | τούτο
πεποιηκοτων τ. 13 παρεό. : + €ί$ κρίσιν | fin + αντον
ΰελοντος 14 ηρνηο. : εβαρννατε 16 τοντ. ον . . . οιό. :
τοντ, . . . οιόατε οτι 17 ανόρες αόελφ. επισταμένα οτι
νμεις μεν κ. α. επρ. (το) πονηρον 18 α : ο
305

AGTVS APOSTOLORVM. 3,11-19.

autem ilium, quod ipse erat, qui ad eleemo-

synam sedebat ad Speciosam portam templi:

et impleti sunt stupore et extasi in eo. quod

contigerat illi. Cum teneret autem Petrum, 11 5,12.

et Ioannem, cucurrit omnis populus ad eos

ad porticum, quae appellatur Salomonis, stu-

pentes. Videns autem Petrus , respond it ad 12

populum : Viri Israelitae quid miramini in hoc,

aut nos quid intuemini, quasi nostra virtute

aut potestate fecerimus hunc ambulare? Deus 13 ex 3,6.

Abraham, et Deus Isaac, et Deus Iacob, Dens is352,i3; 53,1

patrum nostrorum glorificavit filium suum Ie- 2'23; 28,1S-

sum, quem vos quideni tradidistis, et negastis

ante faciem Pilati, iudicante iilo dimitti. Vos 14 Mt 27,20.21.

autem sanctum, et mstum negastis, et petistis '

virum homicidam donari vobis: auctorem vero 15 4,ιο; 5,3i.

vitae interfecistis , quern Deus suscitavit a H 2'10,

mortuis, cuius nos testes sumus. Et in fide 16

nominis eins , hunc , quern vos vidistis , et

nostis, coniirmavit nomen eins: et fides, quae

per eum est, dedit integram sanitatem istam

in conspectu omnium vestrum. Et nunc 17 13,27; 17,30.

fratres scio quia per ignorantiam fecistis, ί'τΜ3.

sicut et principes vestri. Deus autem, quae 18 l 24,27.

praenunciavit per os omnium prophetarum, pati

Christum suum, sic implevit. Poeniteminiigitur, 19 2,3s.

et convertimini ut deleantur peccata vestra:

JO quoniam ipse

11 ten. ] § viderent | concurrit

12 pot. ] pietate

16 — vos I videtis

18 §G92e.eorr..t93 qui , > implevit gi(J

19 > vestra peccata

305

3,20-4,4. ACTVS APOSTOLORVM.

20 ut cum venerint tempora refrigerii a con-
spectu Domini, et miserit eum, qui prae-
1,1 j. Koi 3,1. 21 dicatus est vobis, Iesum Christum, 1 quern
AP i9,n. oportet quidem caelum suscipere usque in
tempora restitutionis omnium , quae locutus
est Deus per os sanctorum suorum a saeculo
Dt i8,i5.iö. 22 Prophetarum. Moyses quidem dixit : Quoniam
' ' Prophet am suscitabit vobis Dominus Deus
vester de fratribus vestris , t am quam me,
ipsum audietis iuxta omnia quaecumque locu-
lv 23,29. 23 tus fuerit vobis. Erit autem: omnis anima,
quae non audierit Prophetam ilium, exter-
H 11,32. 24 minabitur de plebe. Et omnes prophetae a
Samuel, et deinceps, qui locuti sunt, annuli-
er i2,3; 22,i8. 25 ciaverunt dies istos. Vos estis nTii prophe-
tarum et testamenti, quod disposuit Deus ad
patres nostros, dicens ad Abraham: Et in
semine tuo benedicentur omnes familiae ter-
13,46. 26 rae. Vobis primum Deus suscitans Filium
suum, misit eum benedicentem vobis: ut con-
l 22,4.52. 4 vertat se unusquisque a nequitia sua. Lo- 9
quentibus autem illis ad populum, supervene-
runt sacerdotes, et magistrates templi, et Sad-
23,8. 2 ducaei , 1 dolentes quod docerent populum , et
annunciarent in Iesu resurrectionem ex mor-
3,1. 3 tuis: et iniecerunt in eos manus, et posuerunt
eos in custodiam in crastinum : erat enim iam
2,47. 4 vespera. Multi autem eorum, qui audierant

20 ut cum ] γ cum t

21 > cael. quid.

22 > vobis suscit. | § — , bis $ß 2°

23 quaecumque

24 et adnunt.

25 vestros

4,2 §$We.eorr.et »S |n Jesum

$ in eis

306

Πράξεις Αποστολών 3,20— 4,4.

όπως άν ελ&ωοιν καιροί άναψύξεως άπο προο- 20
ώπον τον κνρίον καί άποοτείλχι τόν προκεχειρι-
ομένον ύμιν Χριοτον Ίηοοϋν, bv δει ούρανόν μεν 21 μι. κοί β,ι.
δέξαοΰαι άχρι χρόνων άποκαταοτάοεως πάντων Αρ 1β,11'
ών έλάληοεν ό ΰεός δια στόματος των άγιων άπ'
αιώνος αύτον προφητών. Μωνοής μεν έίπεν ότι 22 Dt 18,15.19.
ηροφψψ νμιν αναύτηβει κνριος ο νεο$ εχ των
αδελφών νμων ώς εμέ' αντον άχονύεο'&ε χατά
πάντα ούα αν XaXijtfif ττρος νμάς. εύται όε τιάύα 23 Lv 23,29.
ψνχή ψΐζ εάν μη άχονύ% τον ηροφψον εκείνον
εζολε^ρ ενδύεται εχ τον λαον. και πάντες δε οί 24 η η,82,
προφήται άπο Σαμουήλ καί τών καθεξής όοοι 10'43,
έλάληοαν καί κατήγγειλαν τάς ήμέρας ταύτας,
ύμεϊς έοτε οί νιοι τών προφητών και της δια- 2δ αη22,ιβ; ΐ2,8.
ΰήκης ης δ ΰεός διέΦετο προς τονς πατέρας 3,8'
ϋμών, λέγων προς Αβραάμ* χαϊ εν τω απέρματί
Gov ενεν\ογΥ[$ηύονται ηάύαι αι ιζατριαϊ τ% 7%.
ύμιν πρώτον άναοτήοας ό ϋ·εδς τον παιδα αύτον 26 ΐ3,4β.
άπέοτειλεν αύτον εύλογονντα ύμάς έν τφ άπο-
9 οτρέφειν εκαοτον άπο τών πονηριών ϋμών. Λα· 4 ι· «,4.62.
λούντων δε αύτών προς τόν λαόν, έπέοτηοαν
αύτοϊς οί ίερεϊς καί ό οτρατηγός τον ιερόν καί
οί Σαδδονκαϊοι, διαπονούμενοι δια το διδάοκειν 2 ιβ,ιβ; 23,8.
αύτονς τόν λαόν καί καταγγέλλειν έν τφ Ίηοον
τήν άνάοταοιν τήν έκ νεκρών, καί έπέβαλον αύτοις 3 β,ι.
τάς χείρας καί εΰεντο εις τήρηοιν εις τήν ανριον
ήν γάρ έοπέρα ήδη. πολλοί δε τών άκονοάντων 4 2,47.

6,7.

1 Κ 15,12.

20 Η χριοτον W Χριοτον, 22 '&εος : Τ-|- ημων R-J-
υμων 23 HR αν 24 RT ελαληοαν, και 25 RT διε-
'&ετο ο '&εος \ νμων : hT ημων | Η ενλογηΰησονται 26 Η
πον. [νμων] 4,1 Κ αρχιερείς

20 επελ'&ωοιν 21 — απ αιώνος 22 ειπεν : ζ pr γαρ
προς τους πατέρας JD-f- π. τ. π. ημων 26 — αντον 4,1 λαον :
τα ρήματα ταντα | — κ. ο οτρ, τ. ιερόν 2 καταπονονμενοι \
αναγγελλειν τον Ιησονν εν τη αναατααει των ν, 8 επι·
βαλοντες . . . και εΦ. | επανριον
306

4,5—16. Πράξεις Αποστολών

τόν λόγον έπίστευσαν, και έγενήΰη άοσμος των
ανδρών ώς χιλιάδες πέντε.

5 Έγένετο δε επί την αύριον συναχΰήναι αυτών
τους άρχοντας καί τους πρεσβυτέρους καί τους

6 γραμματείς έν Ιερουσαλήμ, καί "Αννας ό άρχιερεύς
και Καϊάφας καί Ίωάνης καί Αλέξανδρος και

Mt 2ΐ,28. 7 δοοι ήσαν έκ γένους άρχιερατικοϋ, καί στήσαντες
αυτούς έν τφ μέσω έπυνΰάνοντο· έν ποία δυνάμει
Mt ιο,ΐ9.2ο. s ή έν ποίω ονόματι έποιήοατε τούτο ύμεΐς; τότε
Πέτρος πλησΰεις πνεύματος άγιου εϊπεν προς
9 αύτούς* άρχοντες του λαού καί πρεσβύτεροι, 1 εί
ήμεις σήμερον άνακρινόμεΰα έπι εύεργεσία άν-
8,β.ΐ3-ιβ. ίο Ψρώπου άσΰενοϋς, έντίνι ούτος σέσωσται, 1 γνωστόν
έστω πάσιν ύμϊν καί παντι τφ λαφ Ισραήλ, ότι
έν τφ όνόματι Ιησού Χριστού τού Ναζωραίου, όν
ύμεις έσταυρώσατε, όν ό ΰεός ήγειρεν έκ νεκρών,
Mt 2ΐ,42. έν τούτω ούτος παρέστηκεν ένώπιον ύμών ύγιής.
ρί\ΐ8 22. 11 0ΰτός έστιν ό ό εξον&ενη&εις ύφ' ύμών τών

Mt ι,2ΐ; 12,21. 12 οικοδόμων, 6 γενόμενος είς κεφαλψ γωνίας, και
ούκ εστίν έν άλλω ούδενι ή σωτηρία* ούδέ γαρ
δνομά έστιν έτερον ύπό τον ούρανόν το δεδο-
μένον έν άνΰρώποις έν φ δει σωΰήναι ήμάς.
ι κ 14,23.24. 13 Θεωρούντες δε την του Πέτρου παρρησίαν καί ίο
Ίωάνου, και καταλαβόμενοι ότι άνθρωποι άγράμ-
ματοί είσιν και ίδιώται, έΰαύμαζον, έπεγίνωσκόν
3,8.9. 14 τε αυτούς ότι συν τφ Ιησού ήσαν, τόν τε άν-
ΰρωπον βλέποντες συν αύτοϊς έστώτα τόν τεΰερα-
15 πευμένον, ούδέν ειχον άντειπειν. κελεύσαντες δε (5)
αύτούς έξω τού συνεδρίου άπελΨεϊν, συνέβ άλλον
ι ιθ "'ίΐ" 16 π@°$ άλλήλους1 λέγοντες· τί ποιήσωμεν τοις άν·

4 ως : [R]— Τ 5 εν : Τ εις 6 hie eti Η Ιωάννης
7 Τ τοντο εποιησ. νμ. 9 Τ σεσωται 12 ημας : W νμας

5 αυρ. ημεραν συνηχ&ησαν οι άρχοντες κ. οι πρεσβύτεροι
και γραμματείς εν I. 6 Καιφας κ. Ιωναϋας 8 fin +
του Ισραήλ Όαζ 9 ανακρ. : αφ υμων ΏΈ 12 — η
σωτήρια | — εν 2° Ώα 13 — και idion. 14 ειχον : -f-
αοιησαι η

307

ACTVS APOSTOLORVM. 4,5-16.

verbum, crediderunt : et f actus est numerus
virorum quinque millia.

Factum est autem in crastinum, ut con- 5
gregarentur principes eorum, et seniores, et
scribae in Ierusalem. et Annas princeps sacer- 6
dotum, et Caiphas, et Ioannes, et Alexander,
et quotquot erant de genere sacerclotali. Et 7 Mt 21,23.
statuentes eos in medio, interrogabant : In
qua virtute, aut in quo nomine fecistis hoc
vos? Tunc repletus Spiritu sancto Petrus, 8 Mt 10,19.20.
dixit ad eos: Principes populi, et seniores
audite: Si nos hodie diiudicamur in bene- 9
facto hominis infirmi, in quo iste salvus f actus
est, 1 notum sit omnibus vobis, et omni plebi 10 3,6.13-10.
Israel: quia in nomine Domini nostri Iesu
Christi Nazareni, quern vos crucifixistis, quern
Deus suscitavit a mortuis, in hoc iste astat
coram vobis sanus. Hie est lapis, qui repro- 11 Mt 21,42.
batus est a vobis aedificantibus , qui f actus Ps 118'22,
est in caput anguli: et non est in alio aliquo 12 Mt 1,21.
salus. Nec enim aliud nomen est sub caelo
datum hominibus, in quo oporteat nos salvos
10 fieri. Videntes autem Petri constantiam, et 13
Ioannis, comperto quod homines essent
sine litteris, et idiotae, admirabantur , et
cognoscebant eos quoniam cum Iesu iue-
rant: hominem quoque videntes stantem 14 3,8.9.
cum eis, qui curatus fuerat, nihil pote-
rant contradicere. Iusserunt autem eos fo- 15
ras extra concilium secedere: et conferebant -
ad invicem, 1 dicentes: Quid faciemus ho- 16 j 11,47.

8 > petr. replet. spir. s. | — audite

0 iudicamur

10 — Domini nostri

12 > nom. al.

4,17-25. ACTVS APOSTOLORVM.

minibus istis? quoniam quidem notum signum
factum est per eos, omnibus habitantibus
Ierusalem: manifestum est, et non possumus

5,28. 17 negare. Sect ne amplius divulgetur in popu-
lum, comminemur eis, ne ultra loquantur in
18 nomine hoc villi hominum. Et vocantes eos,
denunciaverunt ne omnino loquerentur, neque

5,29.19 clocerent in nomine Iesu. Petrus vero , et
Ioannes respondentes , dixerunt ad eos: Si
iustum est in conspectu Dei, vos potius audire

20 quam Deum, iudicate. non enim possumus

21 quae vidimus et audivimus non loqui. At ilii
comminantes dimiserunt eos: non invenient.es
quomodo punirent eos propter populum, quia
omnes clarificabant id, quod factum fuerat

22 in eo quod acciderat. Annorum enim erat
amplius quadraginta homo, in quo factum

23 fuerat signum istucl sanitatis. Dimissill
autem venerunt ad suos: et annunciaverunt
eis quanta ad eos principes sacerdotum, et

ex 2o,n. 24 seniores dixissent. Qui cum audissent, unani-
is 37,ίβ! miter levaverunt vocem ad Deum, et dixerunt:
).JAP36,'io! Domine, tu es qui fecisti caelum, et terram,
Ps 2,i.2.25 mare, et omnia, quae in eis sunt: qui Spiritu
sancto per os patris nostri David , pueri tui,
dixisti :

Quare fremuerunt Gentes,

et populi meditati sunt inania?

21 clarif. . . . accid. ] f clarif. deum in eo quod
factum erat f

22 fuerat ] erat

24 — es I et mare

308

Πράξεις Αποοτολων 4,17— 25.

ΰρώποις τούτοις; δτι μεν γαρ γνωστόν oV^ov
γέγονεν δι αύτών, πάοιν τοις κατοικοϋοιν Ίεβον-
σαλήμ φανερόν, καί ού δυνάμεθα άρνεϊσΰαι' άλλ' 1 7 5,28.
Ινα μη έπί πλεϊον διανεμητή εις τον λαόν, άπε^Ψ
σώμεΰα αύτοις μηκέτι λαλειν επί τφ όνόματι
τούτω μηδενί άνΰρώπων. και καλέσαντες αύτονς \$
παρήγγειλαν καθόλου μη φΰέγγεο'&αι μηδέ δι·
δάοκειν έπί τφ όνόματι [τον] Ίησον. ό δε Πέτρος 19 6,29.
και Ίωάνης άποκριΰέντες εϊπον προς αύτούς* ει 2 κ ώ,β.
δίκαιον έατιν ένώπιον τον ΰεοϋ, ύμών άκούειν 22,ΐ5. ι ρ δ,ι.
μάλλον ή τον $εον, κρίνατε* ού δννάμεΰα γαρ 20 "0^Je;#18,
ήμεις ä εϊδαμεν καί ήκούσαμεν μή λαλειν. οι 21 1 J Μ·β.
δε προοαπειληοάμενοι άπέλνοαν αύτούς, μηδέν
εύρίοκοντες το πώς κολάοωνται αύτούς, δια τον
λαόν, δτι πάντες έδόξαζον τον ΰεόν έπί τφ γε-
γονότι* έτών γαρ ήν πλειόνων τεοοεράκοντα ό 22
άνθρωπος έφ' δν γεγόνει το οημεϊον τούτο της
» Ιάοεως. Άπολνΰέντες δε ήλΰον προς τονς 23
ίδίονς και άπήγγειλαν δοα προς αύτονς οί άρχιε-
ρεις καί οί πρεσβύτεροι είπαν, οί δε άκούσαντες 24 ε* *>.π.
ομοννμαόον ήραν φωνην προς τον νεον και είπαν · ΐβ 87,ιβ.
δέσποτα, σν ό jroujtfag τον ονρανον xal χψ γψ 1/2,29. Αρβ,ιο.
χάί χψ &άλαΰο*αν χάί ίΐάνχα χά εν at>TOig, ό 25 Ρβ 2,1.2.
τον πατρός ήμών δια πνεύματος άγίον στόματος
Δανείδ παιδός σον ειπών

ΐνα χί έφρναζαν ε&νη

χάί λαοί έμελέχ^ααν χενά\

17 W απειλή απειληοωμ. 18 [τον] : RT— W 19 Η
είπαν 25 h8 f ο . . . οου f h81 cjj όια οτ. Δ. π. ο. όια πν. αγ.
h8a cjj τοις πατραοιν pro του πατρός W— πνεύματος άγιου

16 φανερωτερον εστίν 18 ουνκατατιΰεμενων όε αυτών
τη γνώμη φωνηααντες αυτούς παρηγγειλαντο κατα το μη
19 αποκρίσεις όε Π. κ. I. 20 — μη 21 μη ευρ. amav
22 — τούτο 24 ακουο. : -f- και επιγνοντες την του ΰεου
ενεργειαν Ι ου ι + ο &εος ΏΕαζ 25 ος όια πν. αγ. όια
του οτ. λαληοας Δ. π. ο. Ώ ο όια οτομ. Δ. του π. ο. ειπ. C
308

4,26— 36. Πράξεις Αποστολών

26 παβέΰτηΰαν οι βαΰιλεϊς τξ& γης

καί οί άρχοντες ύννηχ&ηύαν επί το avtb
κατά τον κνρίον καί κατά τον Χριστοί αντον.
L 4,ΐ8 ; 28,ΐ2. 27 σννίιχϋηύαν γαρ έπ' άληΰείας έν τη πόλει ταύτη
έπί τον άγιον παιδά σον Ίησονν, ον εχρισας,
Ήρφόης τε και Πόντιος Πειλατος σνν ε&νεαιν και
2,28. 28 Xaoig Ισραήλ, ποιήσαι δοα ή χειρ σον καί ή
ε β,ΐ9. 29 βονλή προώρισεν γενέσθαι, και τα ννν , κύριε,
ι ρ 8,ΐ4 β. imftB £πι τάς άπειλάς αντών, καί δός τοις δούλοις
σον μετά παρρησίας πάσης λαλειν τον λόγον σον,
27 ; 3,ΐ3.2θ. 30 έν τφ την χείρα έκτείνειν σε είς ϊασιν και σημεία
και τέρατα γίνεσ&αι δια τον όνόματος τον άγίον
2,2.4 ; ΐ6,2β. 31 παιδός σον Ίησον. και δεηΰέντων αντών έσα-
λεύΰη ο τόπος έν φ ήσαν σννηγμένοι, και έπλψ
σύλησαν άπαντες τον άγίον πνεύματος, καί έλάλονν
τον λόγον τον ΰεον μετά παρρησίας.
2.44.32 Τον όέ πλήΰονς των πιστενσάντων ην καρδία 5 5ΐ
και ψνχή μία, καί ούδέ εις τι των ύπαρχόντων
αύτφ ελεγεν Ιδιον είναι, άλλ' ην αύτοις πάντα
2,47. 33 κοινά, και δννάμει μεγάλη άπεδίδονν το μαρτύριον
οί άπόστολοι τον κνρίον Ίησον της άναστάσεως,
2,45. 34 χάρις τε μεγάλη ην επί πάντας αντονς. ονδε
γαρ ένδεής τις ην έν αντοις' δσοι γαρ κτήτορες
χωρίων ή οίκιών νπήρχον, πωλονντες έφερον τάς
37. 5,2. 35 τιμάς των πιπρασκομένων 1 καί έτίΰονν παρά τονς
πόδας των άποστόλων* διεδίδετο δε έκάστω καθότι
ιι,22.24. 36 αν τις χρείαν εϊχεν. Ιωσήφ δε δ έπικληΰεϊς
' ' ' Βαρνάβας άπδ των άποστόλων, δ έστιν μεΰερ-
μηνενόμενον νιος παρακλήσεως, Λενείτης, Κύπριος

28 βονλη : RT-f- σον 30 χείρα : Τ+ οον 32 μια :
hr-f- καν ονκ ην όιακριοις εν αυτοις ονόεμια | RT άπαντα
33 τον . . . ανασταα. : R της αναοτ. τ. κυρ. Ιηαον Τ της
αναστάσεως Ιηαον Χριστον τον κνρ.

30 — σε ΌΈα 31 fin -\- παντι τω ΰελοντι πιοτενειν ΌΈ
32 — τι 34 ην : νπηρχεν ΏΕαζ | χωρ. : pr ησαν 35 ενι
εκαατω 36 Ιωοης ζ | Βαρααβας copt. | απο : νπο Ώαζ
309

ACTVS APOSTOLORVM. 4,26-36.

Astiterunt reges terrae, 26

et principes convenerunt in unum
adversus Dominum, et adversus Christum
eius ?

convenerunt enim vere in civitate ista adversus 27 r, 23,12.
sanctum puerum tuum Iesum, quern unxisti,
Herodes, et Pontius Pilatus cum Gentibus, et
populis Israel , 1 facere quae manus tua , et 28 2,23.
consilium tuum clecreverunt fieri. Et nunc 29 ε β,ΐ9.
Domine respice in minas eorum, et da servis
tuis cum omni fiducia loqui verbum tuum,
in eo quod raanum tuam extendas ad sani- 30
tates, et signa, et prodigia fieri per nomen
sancti filii tui Iesu. Et cum or assent, motus 31 2,2.4; ιβ,2β.
est locus, in quo erant congregati: et repleti
sunt omnes Spiritu sancto, et loquebantur
verbum Dei cum fiducia.
12 Multitudinis autem credentium erat cor 32 2,44.
unum, et anima una: nec quisquam eorum,
quae possidebat, aliquid suum esse dicebat,
seel erant illis omnia communia. Et virtute 33 2,47.
magna reddebant Apostoli testimonium resur-
rectionis Iesu Christi Domini nostri : et gratia
magna erat in omnibus illis. Neque enim quis- 34 2,45.
quam egens erat inter illos. Quotquot enim
possessores agrorum, aut domorum erant ven-
dentes afferebant pretia eorum, quae vende-
bant, et ponebant ante pedes Apostolorum. 35
Dividebatur autem singulis prout cuique opus
erat. Ioseph autem, qui cognominatus est 3611,22.24.
Barnabas ab Apostolis, (quod est interpre- 13,4515,39.
tatum Filius consolationis) Levites, Cyprius

26 — ? 30 quod ] cum | — ad
32 — unum 33 — nostri
35 dividebantur

309

4,37-5,11. AGTVS APOSTOLORVM.

37 genere, 1 cum haberet agrum , vendidit eum,
et attulit pretium , et posuit ante pedes
Apostolorum.
5 Vir autem quidam nomine Ananias, cum 13
4,37. 2 Saphira uxore sua vendidit agrum, et frau-
davit de pretio agri, conscia uxore sua: et
afferens partem quamdam, ad pedes Aposto-
j i3,2. 3 lorum posuit. Dixit autem Petrus : Anania,
cur tentavit sat anas cor tuum , mentiri te
Spiritui sancto, et fraudare de pretio agri?

4 Nonne manens tibi manebat, et venundatum
in tua erat potestate? Quare posuisti in corde
tuo hanc rem? Non es mentitus hominibus,

5 sed Deo. Audiens autem Ananias haec verba;
cecidit, et expiravit. Et factus est timor

6 magnus super omnes , qui audierunt. Sur-
gentes autem iuvenes amoverunt eum, et

7 efferentes sepelierunt. Factum est autem
quasi horarum trium spatium, et uxor ipsius,

8 nesciens quod factum fuerat, introivit. Dixit
autem ei Petrus: Die mihi mulier, si tanti
agrum vendidistis ? At ilia dixit : Etiam tanti.

9 Petrus autem ad earn: Quid utique convenit
vobis tentare Spiritum Domini? Ecce pedes
eomra, qui sepelierunt virum tuum ad ostium,

10 et efferent te. Confestim cecidit ante pedes
eius , et expiravit. Intrantes autem iuvenes
invenerunt illam mortuam: et extulerunt, et

11 sepelierunt ad virum suum. Et factus est
timor magnus in universa ecclesia, et in
omnes, qui audierunt haec.

37 ilium

5,.? Petrus ] $ 4- ad Ananiam
5 super ] in | audierant

7 introiit

8 Dix. ] respondit | — mulier

310

Πράξεις Ατνοατολων 4,37— 5,iu

τφ γένει, 1 ύπάρχοντος αύτφ άγροϋ, πωλήσας 37
ήνεγκεν τό χρήμα καί εΰηκεν προς τους πόδας
των άποοτόλων.
13 Άνήρ δέ τις Άν ανίας όνόματι συν Σαπφείρχι 5
τα γυναικι αύτοϋ έπώλησεν κτήμα, κάί ένοοφίοατο 2 4,35.37.
άπό τής τιμής, οννειδνίης καί τής γυναικός, και joe 7.1 es.
ένέγκας μέρος τι παρά τους πόδας των άποοτόλων
Ζΰηκεν. είπεν δε δ Πέτρος* Άνανία, διά τί 3 J im,
έπλήρωσεν ό σατανάς την καρδίαν οου, ψεύσασΦαί
οε τό πνεύμα τό άγιον καί νοσφίσασΰαι άπό τής
τιμής του χωρίου; ούχί μένον σοι εμενεν καί 4
πρα&εν έν τή σή εξουσία ύπήρχεν; τί ότι εΰου
έν τη καρδία σου τό πράγαα τούτο; ούκ έψεύσω
άν&ρώποις άλλα τφ $εφ. άκούων δε δ Άνανίας 5 ιι. ιθ,π.
τους λόγους τούτους πεσων έξέψυξεν καί έγένετο
φόβος μέγας έπί πάντας τους άκούοντας. άνα- 6 lv ιο,4.β.
στάντες δε οι νεώτεροι συνέστειλαν αύτόν καί
έξενέγκαντες έβαψαν. Έγένετο δε ως ώρών 7
τριών διάστημα καί ή γυνή αύτού μη είδυϊα τό
γεγονός είσήλΰεν. άπεκρίΰη δε προς αύτήν Πέτρος* 8
είπέ μοι, εί τοσούτου τό χωρίον άπέδοσΦε; ή δέ
είπεν* ναι, τοσούτου, ό δε Πέτρος προς αύτήν* 9
τί ότι συνεφωνήΰη ύμιν πειράσαι τό πνεύμα
κυρίου; Ιδού οί πόδες τ ών ΰαψάντων τον άνδρα
σου έπι τή ΰύρα καί έξοίσουσίν σε. επεσεν δε 10 lv 10,4.5.
παραχρήμα προς τους πόδας αύτού καί έξέψυξεν*
είσελΰόντες δε οί νεανίσκοι εύρον αύτήν νεκράν,
καί έξενέγκαντες έβαψαν προς τον άνδρα αύτής.
Και έγένετο φόβος μέγας έφ* δλην την έκκλησίαν 11 ιβ,π.
καί έπί πάντας τους άκούοντας ταύτα.

37 προς : KR παρα 5,1 W Σαπφειρα

87 χωρίον 5,2 απο : εκ | εΰετο 3 Ανανια : προς
λνανιαν \ επειρασεν vg | οε απο Ώα 4 ποιηοαι πονηρον
τούτο δ παραχρήμα πεσων 8 ειπε μοι ει : επερωτηθώ οε ει
αρα 9 οννεφωνηοεν 10 και ουνστειλαντες εξηνεγκαν και e$.
310

5,12—23. Πράξεις Αποοτολων

2,43; s,ii. 12 Δια δέ τών χειρών τών άποστόλων έγίνετο 6 ι
σημεία καί τέρατα πολλά έν τφ λαφ9 καί ήοαν
13 ομοθυμαδόν πάντες έν τη στοφ Σολομώντος· των
δέ λοιπών ουδείς έτόλμα κολλάσθαι αύτοις, άλλ'
Μ7; β,7; 14 έμεγάλυνεν αύτούς ο ?±αός· μάλλον δε προσέτι-
1 ' θεντο πιστεύοντες τ φ κυρίω, πλήθη άνδρών τ ε
ΐ9,ιι.ΐ2. 15 καί γυναικών ώοτε καί είς τάς πλατείας έκφέρενν
c 6'5β' τους ασθενείς καί τιθέναι έπί κλιναρίων καί
κραβάττων , ίνα έρχομένου Πέτρου κάν ή σκιά
16 έπισκιάση τινϊ αυτών. συνήρχετο δέ καί το
πλήθος τών πέριξ πόλεων Ιερουσαλήμ, φέροντες
ασθενείς καί όχλουμένους ύπό πνευμάτων άκμ-
θάρτων, οιτινες έθεραπεύοντο άπαντες,
4,ι.β; 18,45. 17 Άναστάς δέ ό άρχιερεύς καί πάντες οι συν β
' ' αύτφ, ή οϋοα αΐρεοις τών Σαδδουκαίων, έπλή·
18 σθησαν ζήλου 1 καί έπέβαλον τάς χείρας έπί τους
άποοτόλους καί έθεντο αύτούς έν τηρήσει δημοσία.
ΐ2,7. η ι,ΐ4. 19 "Αγγελος δέ κυρίου δια νυκτός ήνοιξε τάς θύρας
j 6,68. 20 της φυλακής έξαγαγών τε αύτούς είπεν ■ πορεύεσθε
' ' καί οταθέντες λαλείτε έν τφ ίερφ τ φ λαφ πάντα

21 τα ρήματα της ζωής ταύτης. άκούοαντες δέ
είοήλθον ύπό τον δρθρον είς το Ιερόν καί έδί*
δασκον. * Παραγενόμενος δέ ό άρχιερεύς καί οί ΐ5
ούν αύτφ ουνεκάλεοαν το συνέδριον καί πάοαν
την γερουοίαν τών υιών Ισραήλ, καί άπέστειλαν

22 εις τό δεσμωτήριον άχθήναι αύτούς. οί δέ πάρα-
γενόμενοι ύπηρέται ούχ εύρον αύτούς έν τη φυ-

23 λακή' άναστρέψαντες δέ άπήγγειλαν 1 λέγοντες ότι

12 Τ άπαντες Ιέ W — μάλλον . . . γυναικών — ,
15 Η επισκιάσει 19 Τ ανοιξας | τε : W όε

12 παντ. : -f- εν τω ιερω 13 και ου δ. τ. λοιπ. 15 αοΰεν. ι
+ αυτών Όα \ αυτών : + απηλλαοοοντο γαρ απο παοης
ασθένειας ως ειχεν έκαστος αυτών 16 εις Ιερουο. Ι)Εα$
I νπο : auto | και ιωντο πάντες 17 Αναατ. : Αννας p 18 fin -f-
και επορευϋη εις έκαστος εις τα ιόια 19 τοτε <5ια ν. αγγ. κ.
21 ουνεκαλ. : εγερ'&εντες το πρωί και ουνκαλεααμενοι 22 ουχ
. . . φυλακή : και ανοιξαντες την φυλακην ουκ ευρ. α. εαω
311

AGTVS APOSTOLORVM. 5,12-23.

14 Per manus autem Apostolorum fiebant 12 s,n.
signa, et prodigia multa in plebe. Et erant
unanimiter omnes in porticu Salomonis. Ge- 13
terorum autem nemo audebat se coniungere

illis: sed magnificabat eos populus. Magis 14 2,4756,7;
autem augebatur credentium in Domino mul-
titudo virorum, ac mulierum, 1 ita ut in plateas 15 19,11.12.
eiicerent infirmos , et ponerent in lectulis ac Mc 6'5b'
grabatis, ut, veniente Petro, saltern umbra
illius obumbraret quemquam illorum , et libe-
rarentur ab infirmitatibus suis. Goncurrebat 16
autem et multitudo vicinarum civitatum Ieru-
salem, afferentes aegros, et vexatos a spiri-
tibus immun dis: qui curabantur omnes.

15 Exurgens autem princeps sacerdotum, et 17 4,1.6; 13,45.
omnes, qui cum illo erant, (quae est haeresis Mt 27'18,
Sadducaeorum) repleti sunt zelo: et iniece- 18

runt manus in Apostolos, et posuerunt eos

in custodia publica. Angelus autem Domini 19 12,7. η ι,η.

per noctem aperiens ianuas carceris , et

educens eos , dixit : Ite , et stantes loqui- 20 Ph 2,16.

mini in templo plebi omnia verba vitae

huius. Qui cum audissent, intrayerunt dilu- 21

culo in templum, et docebant. Adveniens

autem princeps sacerdotum, et qui cum eo

erant, convocaverunt concilium, et omnes

seniores iiliorum Israel: et miserunt ad car-

cerem ut adducerentur. Gam autem venis- 22

sent ministri, et aperto carcere non invenis-

sent illos, reversi nunciaverunt , 1 dicentes: 23

13 > coniung. se

15 ac ] et I saltim | eorum | — et lib ab inf. β.

16 ab
18 illos

22 > ven. aut.

311

5,24-85. AGTVS APOSTOLORVM.

Carcerem quidem invenimus clausuni cum
omni diligentia, et custodes stantes ante ia-
nuas: aperientes autem neminem intus inve-

24 nimus. Ut autem audierunt hos sermones
magistratus templi, et principes sacerdotum

25 ambigebant de illis quidnam fieret. Adveniens
autem quidam nunciavit eis: Quia ecce viri,
quos posuistis in carcerem, sunt in templo

26 stantes, et docentes populum. Tunc abiit
magistratus cum ministris , et adduxit illos
sine vi: timebant enim populum ne lapida-

27 rentur. Et cum adduxissent illos, statuerunt
in concilio: Et interrogavit eos princeps sa-

4.18. Mt 27,25. 28 cerdotum , 1 dicens : Praecipiendo praecepimus

vobis ne doceretis in nomine isto: et ecce
replestis Ierusalem doctrina vestra: et vultis
inducere super nos sanguinem hominis istius.

4.19. Dn 3,i8. 29 Respondens autem Petrus , et Apostoli , dixe-

runt: Obedire oportet Deo magis, quam ho-
Dt 21,22. 30 minibus. Deus patrum nostrorum suscitavit
3'15' Iesum % quern vos interemistis , suspendentes
2,33. 31 in ligno. Hunc principem, et salvatorem Deus
η 2,io i 12,2. exaltavit dextera sua ad dandam poenitentiam
l 24,48. 32 Israeli , et remissionem peccatorum. et nos
j <, 39; 15,26.27. sumus testes horum verborum, et Spiritus
sanctus, quem dedit Deus omnibus obedienti-
7,54. 33 bus sibi. Haec cum auclissent, dissecabantur, et
22,3. 34 cogitabant interficere illos. Surgens autem
quidam in concilio Pharisaeus, nomine Gama-
liel, legisdoctor honorabilis universae plebi,
35 iussit foras ad breve homines fieri, dixitque ad

23 ad ian.
25 iu carcere

31 > deus princ. et salv. | israhel
312

Πράξεις Αποοχολων 5,24—35.

τό δεσμωτήριον εύρο μεν κεκλεισμένον έν πάση
άσφαλεία καί τους φύλακας έατώτας έπί των
ΰυρών, άνοίξαντες όέ έσω ούδένα εϋρομεν. ως 24
όέ ηκουσαν τους λόγους τούτους δ τε στρατηγός
τοϋ ιερού και οι άρχιερεϊς, διηπόρουν περί αύτών
τί άν γένοιτο τούτο, παραγενόμενος όέ τις άπήγ- 25
γειλεν αύτοϊς ότι ιδού οί άνδρες, ους εΰεοΰε έν
τή φυλακή, είσίν έν τφ ίερφ έοτώτες καί διδά-
σκοντες τον λαόν. Τότε άπελΰών ό στρατηγός 26
συν τοις ύπηρέταις ήγεν αύτούς, ού μετά βίας,
έφοβούντο γαρ τον λαόν, μη λιΰασΦώσιν · 1 άγα- 27
γόντες όέ αύτούς έστησαν έν τφ συνεδρίω. καί
έπηρώτησεν αύτούς ό άρχιερεύς 1 λέγων · παραγγελία 28*.ΐ8. Mt 27,20.
παρηγγείλαμεν ύμϊν μη διδάσκειν έπί τφ όνόματι
τούτω, και ιδού πεπληρώκατε την Ιερουσαλήμ
της διδαχής ύμών, καί βούλεσΦε έπαγαγειν έφ'
ήμας τό αίμα του άνΦρώπου τούτου, αποκριθείς 29 ν»· Dn 3,ΐ8.
όέ Πέτρος καί οί άπόστολοι είπαν πειΰαρχεϊν
δει $εφ μάλλον fj άνΦρώποις. ό θεός των πα- 30 Dt 21,22.
τέρων ήμών ηγειρεν Ίησούν, όν ύμεϊς διεχειρίσασθε 8,1δ*
ηρεμάααντεζ έτζϊ ίνλον · τούτον ό θεός άρχηγόν 31 2,83.
καί σωτήρα ϋψωσεν τη δεξις, αύτού τού δούναι ' 5
μετάνοιαν τφ Ίσραηλ καί άφεσιν άμαρτιών. καί 32 l 24,48.
ήμεΐς έσμεν μάρτυρες των ρημάτων τούτων, καί 7>39;15> °7·
τό πνεύμα τό άγιον ό έδωκεν ό θεός τοις πειθ-
αρχούσιν αύτφ. οί δε άκούσαντες διεπρίοντο 33 7,64.
ιβ καί έβούλοντο άνελειν αύτούς. Άναστάς όέ τις 34 22,8 ; 23,9.
έν τφ συνεδρίω Φαρισαϊος όνόματι Γαμαλιήλ,
νομοδιδάσκαλος τίμιος παντί τφ λαφ, έκέλευσεν
έξω βραχύ τούς άνθρώπους ποιήσαι, εϊπέν τε προς 35

31 του : [Η]— Β. 32 εομεν : h1 εν αυτω haW + αυτω
I h τούτων et — δ 33 Τ εβονλενοντο

26 — ου I φοβούμενοι, 27 ο ιερεύς 28 ου παραγγ.
1>Έαζ I τούτον : εχεινου 29 ο δε Πέτρος ειπεν προς

αυτούς 31 όεξια : όοξη | fin + ^ αυτω 34 εκ του
ουνεόριου ΏΕ \ τους αποστόλους ΏΕαζ | εξω βραχύ π.
312

5,36— 6,2. Πράξεις Αποστολών

αύτονς· άνδρες Ίσραηλεϊται, προσέχετε έαντοϊς
επί τοις άνθρώποις τούτοις τί μέλλετε πράσσειν.
8,9; 21,38. 36 προ γαρ τούτων των ήμερων άνέοτη Θευδας, λέγων
εϊναί τινα εαυτόν, φ προσεκλίθη άνδρών άριθμός
ως τετρακοσίων δς άνηρέθη, και πάντες δοοι
έπείθοντο αύτφ διελύθησαν και έγένοντο εις ουδέν.
L 2,2; ιβ,ι. 37 μετά τούτον άνέοτη Ιούδας ό Γαλιλαίος έν ταϊς
ήμέραις της άπογραφής και άπέοτηοεν λαόν όπίοω
αύτού' κάκεϊνος άπώλετο, και πάντες δοοι έπεί·
μι 15,18 1; 38 Φόντο αύτφ διεσκορπίσθησαν. και τα νυν λέγω
ύμιν, άπόστητε άπδ των άνθρώπων τούτων κάί
άφετε αύτούς' δτι εάν $ εξ άνθρώπων ή βουλή
θ,5. sap ΐ2,ΐ4. 39 αύτη ή το έργον τούτο, καταλυΦήοεται· εί δε έκ
θεού έοτιν, ού δυνήσεσθε καταλύοαι αύτούς, μη
ποτε και θεομάχοι εύρεθήτε. έπείσθησαν δε αύτφ,
22,19.40 ικαί προοκαλεοάμενοι τους άποοτόλους δείραντες
παρήγγειλαν μη λαλειν επί τφ ονόματι τού Ιησού
Mt 6,ιο-ΐ2. 41 και άπέλυοαν. Οι μεν οϋν έπορεύοντο χαίροντες
1 Ρ *'18' άπδ προοώπου τού συνεδρίου, δτι κατηξιώθησαν
18,5.42 ύπέρ τού όνόματος άτιμασθήναΐ' πάσάν τε ήμέραν
έν τφ ίερφ και κατ9 οίκον ουκ έπαύοντο διδά-
σκοντες και εύαγγελιζόμενοι τον Χριστόν Ίησούν.

4,36. β Έν δε ταϊς ήμέραις ταύταις πληθυνόντων των 7 7ΐ
μαθητών έγένετο γογγυσμός των Ελληνιστών προς
τους Εβραίους, δτι παρ εθεωρούντο έν τη διακονία
εχ 18,17-23. 2 τη καθημερινή αί χήραι αυτών, προσκαλεσάμενοι
δε οί δώδεκα το πλήθος τών μαθητών είπαν

35 W εαυτοις, | Τ τούτοις, 38 Η [τα] | αυτούς : hr -}-
μη μιαναντες τας χείρας [υμων]

35 αντονς : τους άρχοντας και τους ουνεόριους 36 τινα :
+ μεγαν \ ανηρε$η : όιελυΦη et — όιελυΦηοαν (και)
37 λαον : -f mclvov A?k πολύν CD | — πάντες 38 νυν : -j-
αδε?,φοι \ αφ. : εαοατε Ώαζ 39 αυτούς : -j- ουτε

υμεις ουτε βασιλείς ουτε τύραννοι* απεχεοΰε ουν απο των
αν&ρωπων τούτων \ — και 41 ουν : -\- απόστολοι 6,1 fin
-f- εν τη διακονία των Εβραίων 2 είπαν : -\- προς αυτούς
313

ACTVS APOSTOLORVM.

5,36-6,2.

illos : Viri Israelitae attendite vobis super ho-

minibus istis quid acturi sitis. Ante hos enim 36 21,38.

dies extitit Theodas, dicens se esse aliquem,

cui consensit numerus virorum circiter quadrin-

gentorum: qui occisus est: et omnes, qui cre-

debant ei, dissipati sunt, et redacti ad nihilum.

Post hunc extitit Iudas Galilaeus in diebus 37 l 2,2; 13,1.

professions , et avertit populum post se , et

ipse periit : et omnes, quotquot consenserunt

ei, dispersi sunt. Et nunc itaque dico vobis, 38 Mt 15,13.

discedite ab hominibus istis, et sinite illos:

quoniam si est ex hominibus consilium hoc,

aut opus , dissolvetur: si vero ex Deo est, 39 9,5. saP 12,14.

non poteritis dissolvere illud, ne forte et Deo

16 repugnare inveniamini. * Consenserunt autem

illi. Et convocantes Apostolos, caesis denun- 40 22,19.
ciaverunt ne omnino loquerentur in nomine
Iesu, et dimiserunt eos. Et illi quidem ibant 41 Mt 5,10-12.
gaudentes a conspectu concilii, quoniam digni 1 P 4'18'
habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati.
Omni autem die non cessabant in templo, 42 18,5.
et circa domos docentes, et evangelizantes
Christum Iesum.

17 In diebus autem illis, crescente nu- 6 4,35.
mero discipulorum, factum est murmur
Graecorum adversus Hebraeos, eo quod
despicerentur in ministerio quotidiano vi-

duae eorum. Convocantes autem duo- 2
decirri multitudinem discipulorum dixerunt:

30 > vir or. num. | quicumque | redactus est

39 illud ] eos

40 — omnino

42 > in templo et c. dorn, non cess.

6,/ foctttS

313

6,3-12.

ACTVS APOSTOLORVM.

Non est aequum nos derelinquere verbum
ι τ 3,7.8. 3 Dei, et rainistrare mensis. Considerate ergo
fratres, viros ex vobis boni testimonii septem,
plenos Spiritu sancto, et sapientia, quos
4 constituamus super hoc opus. Nos vero ora-
tioni, et ministerio verbi instantes erimus.
8,5. 5 ι Et placuit sermo coram omni multitudine. Et
elegerunt Stephanum, virum plenum fide, et
Spiritu sancto, et Philippum, et Prochorum,
et Nicanorem, et Timonem, et Parmenam, et
i,34; 13,3; β Nicolaum advenam Antiochenum. Hos sta-
tuerunt ante conspectum Apostolorum: et
orantes imposuerunt eis manus.
10,20. 7 Et verbum Domini crescebat, et multipli-
eabatur numerus discipulorum in Ierusalem
valde: multa etiam turba sacerdotum obedie-
bat iidei.

8 Stephanus autem plenus gratia, et forti-18
tudine faciebat prodigia, et signa magna in

9 populo. Surrexerunt autem quidam de sy-
nagoga, quae appellatur Libertinorum, et
Cyrenensium , et Alexandrinorum , et eorum
qui erant a Gilicia, et Asia, disputantes cum

l 21,15. 10 Stephano: et non poterant resistere sapien-
Mt 2β,βο-6β. 11 tiae, et Spiritui, qui loquebatur. Tunc sum-
miserunt viros, qui dicerent se audivisse eum
dicentem verba blasphemiae in Moysen, et in
12 Deum. Commoverunt itaque plebem, et se-

3 — sancto

7 Dom. ] dei

Ii audisse j — in 2°

314

Πράξεις Αποοτολων 6,3— 12.

ούκ άρεοτόν έστιν ήμας κατ αλε [ιμάντας τον λόγον

τοϋ $εοϋ διακονεϊν τραπέζαις. έπισκέψασΰε δέ, 3 ι τ 8,7.8.

άδελφοί, άνδρας έξ ύμών μαρτνρονμένονς έπτά '

πλήρεις πνεύματος και οοφίας, ους καταστήσομεν

έπϊ της χρείας ταύτης* ήμεις δέ τη προσευχή και 4 2,42. l 1,2.

τη διακονία τον λόγου προσκαρτερήσομεν. και 5 8,6;ΐι,24;2

ήρεοεν ό λόγος ένώπιον παντός τοϋ πλήθους,

και έξελέξαντο Στέφανον, άνδρα πλήρη πίοτεως

καί πνεύματος άγίον, και Φίλιππον και Πρόχορον

και Νικάνορα και Ύίμωνα και Παρμενάν και

Νικόλαον προσήλυτον Άντιοχέα, ους έστησαν ένώ- 6 ι,**; ιβ,β;

πιον των άποστόλων, και προοενξάμενοι έπέΰηκαν β,π· i»je.

αύτοις τάς χείρας. 1 τ 5?22'

Καί ό λόγος τοϋ ΰεοϋ ηϋξανεν, και έπλη- 7 4,ΐ;9,8ΐ;ΐ2
ύΗνετο 6 άριΰμδς των μαθητών έν Ιερουσαλήμ rm/
οφόδρα, πολύς τε δχλος των Ιερέων ύπήκονον
τη πίοτει. '

Στέφανος δέ πλήρης χάριτος καί δυνάμεως 8
έποίει τέρατα και σημεία μεγάλα έν τφ Λαφ.
άνέοτηοαν δέ τίνες των έκ της συναγωγής της 9
λεγομένης Λιβερτίνων και Κυρηναίων καί Άλε-
ξανδρέων καί των άπό Κιλικίας καί Άοίας ουν-
ζητοϋντες τφ Στεφάνω, και ούκ ϊοχνον άντιστήναι 10 L 81ι1δ·
τη σοφία καί τφ πνεύματι φ έλάλει. τότε ύπέ- 11 Μ* ββ,βο-β
βαλον άνδρας λέγοντας δτι άκηκόαμεν αύτοϋ λα-
λοϋντος ρήματα βλάσφημα είς Μωνσήν και τον
ΰεόν συνεκννησάν τε τον λαόν καί τους πρε- 12 Mt 10,17.

6,5 όε : h [δη] R ονν 5 h „MSS" πλήρης 9 Τ των
λεγομένων

3 τι ονν εατιν αδελφοί* επισκεψ. εξ νμων αντο)ν ανόρ.
4 όε εοομε'&α . . . προσκαρτερονντες 5 πλη&. : + *<νν

μαθητών 6 οντοι εστάλησαν \ και : οιτινες 7 ΰεου :
κνριον DJS 8 χαριτ. : πίστεως Hat \ λαω : + <^α τον
ονόματος χνρ. Γ. Χρ. Ώα 9 (Λιβνστινωνϊ) | — και
Ασίας ΛΏ* 10 και 1° : οιτινες \ οοφια : -j- τη ουοη εν
αντω J>E \ ω ελαλει : pr τω αγιω et -f όια το ελεγχεσΰαι
αυτονς νπ αντον μετα πάσης παρρησίας μη δυνάμενοι ονν
αντοφ&αλμειν τη αλη&εια 11 βλασφημίας Ν*Χ)
314

6,i3— 7,7. Πράξεις Αποανολων

οβντέρονς και τους γραμματείς , καί έπιστάντες
συνήρπασαν αυτόν καί ήγαγον εις το συνέδρων,
jr 26,ιι. 13 1 εστησάν τε μάρτυρας ψευδείς λέγοντας* ό άν-
' ' ϋρωπος ούτος οϋ παύεται λάλων ρήματα κατά
Mt 23,38; 24,2; 14 τοΌ τόπου του αγίου και του νόμου* άκηκόαμεν
γαρ αύτοϋ λέγοντος δτι Ίησοϋς ο Ναζωραϊος ούτος
καταλύσει τον τόπον τούτον και άλλάξει τα εύ^η
L 4,20; 2ο,3β. 15 α παρέδωκεν ήμϊν Μωϋσής. και άτενίοαντες εις
αύτον πάντες οί καΰεζόμενοι εν τφ ουνεδρίφ εϊδον
το πρόσωπον αύτοϋ ώσει πρόσωπον άγγέλου.
ΐ7,ιΐ; 24,9. 7 Εϊπεν δε ό άρχιερεύς· ει ταύτα ούτως έχει; (ι
Ρβ 29,8. 2 ό όέ έφη '

Gn 11,81 ; 16,7. *λ s , » - r < , , ^

Ανδρες αδελφοί και πατέρες, ακούσατε. Ο
frsög trjs δόξης ωφ$η τφ πατρι ήμών Αβραάμ
δντι έν τη Μεσοποταμία πριν ή κατοικήσαι αύτον
Gn ΐ2,ΐ ; 48,4. 3 έν Χαρράν, 1 χα! εϊπεν npb$ αντόν ε£ελ&ε εκ rife
γης αον καϊ της ΰνγγενείαζ ύον, καί δενρο εις
Gn ii,si8. ; 4 τφ> γψ ψ αν öoi δείζω. τότε έξελΰών έκ γης
Χαλδαίων κατφκησεν έν Χαρράν. κάκεϊΰεν μετά
το άποΦανεϊν τον πατέρα αύτοϋ μετφκισεν αύτον
είς την γήν ταύτην εις ην ύμεις νϋν κατοικείτε,

5 και ονκ εόωκεν αύτφ κληρονομίαν έν αύτη ονδε
βήμα ποάόζ, καί έπηγγείλατο δονναι αντώ είς
κατάαχεΰιν αντψ καϊ τω ύτζέρματι αντον μετ'

6 αντόν, ούκ δντος αύτφ τέκνου. έλάλησεν δε
ούτως ό Ψεός, δτι εύται το σπέρμα αντον πάροικον
εν γΐβ αλλότρια, και δονλώύονύιν αντο καί κακώ-

εχ 8,ΐ2. 7 ύονύιν ετη τετρακόΰια' καί το ε&νο$ ω εάν όονλεν-
ΰονύιν κρίνω εγώ, ό ϋ'εός εϊπεν, καϊ μετά ταντα

13 αγιον : [H]W+ τούτον \ νομον : H,RW.T* 15 Η
ειόαν 7,3 και 2° : h[R]T-f- εκ 7 HR αν | W όονλενοωσιν

13 ψενό. : -\- κατ αντον 15 και ητενιζον όε αντω π.
Οί καθήμενοι . . . και ειό. \ αγγέλου : -f- εοτωτος εν μεοω
αντων 7,1 ο αρχιερ. τω Στεφανω ΏΈ \ ει ana Όαζ \
τούτο 4 κατοικείτε : -\- και οι πατέρες ημων οι προ ημων
6 ΰεος : -f- προς αντον \ όονλ. αντονς
315

ACTVS APOSTOLORVM. 6,13-7,7.

niores, et Scribas: et concurrentes rapuerunt
eum , et adduxerunt in concilium , 1 et sta- 13 Jr 26,:i.
tuerunt falsos testes, qui dicerent: Homo iste 21 '28,
non cessat loqui verba adversus locum sanctum,
et legem, audivimus enim eum dicentem: quo- 14
niam Iesus Nazarenus hie, destruet locum
istum, et mutabit traditiones, quas tradidit
nobis Moyses. Et intuentes eum omnes, qui 15 l 4,20.
sedebant in concilio, viderurit faciem eius
tamquam faciem Angeli. Dixit autem prin- 7 "»u-
ceps sacerdotum : Si haec ita se habent?
Qui ait : 2 ps 29,3.

19 Viri fratres, et patres audite: Deus glo- ' ' ' '

riae apparuit patri nostro Abrahae cum esset
in Mesopotamia, prius quam moraretur in
Gharan, 'et dixit ad ilium: Exi de terra tua, 3 Gn 12,1'; 48,4.
et de cognatione tua, et veni in terram, quam
monstravero tibi. Tunc exiit de terra Glial- 4 Gn 11,31 s.;
daeorum, et habitavit in Gharan. Et inde,
postquäm mortuus est pater eius, transtulit
ilium in terram istam, in qua nunc vos habi-
tatis. Et non declit illi hereditatem in ea nec 5 Gn 12,7; 13,15;
passum pedis : sed repromisit dare illi earn in Dt 2,5'. 48,4'
possessionem, et semini eius post ipsum, cum
non haberet filium. Locutus est autem ei Deus: 6 gu 15,13.14.
Quia erit semen eius accola in terra aliena, et Ex2>22> 12>40·
servituti eos subiicient, et male tractabunt eos
annis quadringentis : et gentem, cui servierint, 7 ex 3,12.
iudicabo ego, dixit Dominus, et post haec

13 > testes falsos (Iii1 invite dicentes)
15 & tanquam
7,2 § liaberent

2 abraham | charram

3 > tibi monstr.

4 charram 5 seel ] et

6 — ei I eius ] § tuum 7 Dom. ] deus
315

7,8-19. ACTVS APOSTOLORVM.

Gu π,ιο; 21,4. 8 exibunt, et servient mihi in loco isto. Et dedit
illi testamentum circumcisionis : et sic genuit
Gn 37 1128· lsaac> et circumcidit eum die octavo: et Isaac,
39,1.2.21;' 9 Iacob : et Iacob, duodecim Patriarchas. Et
5,i 7!5Mt 27,i8. Patriarchae aemulantes, Ioseph vendiderunt
Gn 39,2i; 10 in Aegyptum. et erat Deus cum eo : 'et
4ρβ8Γο?2ΐ. eripüit eum ex omnibus tribulationibus eius:
et dedit ei gratiam , et sapientiam in con-
spectu Pharaonis regis Aegypti, et constituit
eum praepositum super Aegyptum, et super
Gn 4i,54; 42,5. 11 omnem domum suam. Venit autem fames in
universam Aegyptum, et Ghanaan, et tribu-
latio magna: et non inveniebant cibos patres
Gn 42,2. 12 nostri. Cum audisset autem Iacob esse fru-
mentum in Aegypto: misit patres nostros pri-
Gn 45,3.i6. 13 mum : et in secundo cognitus est Ioseph a
fratribus suis, et manifestatum est Pharaoni
Gn 45,9-n; 14 genus eius. Mittens autem Ioseph accersivit

46,27. Ex 1,5. j ,

Dt 10,22. Iacob patrem suum , et omnem cognationem
Gn 46,i; 49,33 15 suam in animabus septuagintaquinque. Et
descendit Iacob in Aegyptum: et defunctus
Gn 23,i6.i7; 16 est ipse, et patres nostri. Et translati sunt
6o-is.; ' 5 in Sichern, et positi sunt in sepulchro, quod
Jos 24,32. emjt Abraham pretio argenti a filiis Hemor
κχ 1,7. 17 filii Sichern. Cum autem appropinquaret
tempus promissionis , quam confessus erat
Deus Abrahae , crevit populus , et multipli-
18 catus est in Aegypto, quoadusque surrexit
alius rex in Aegypto, qui non sciebat Ioseph.
Gn 24,7. 19 Hie circumveniens genus nostrum, afflixit
ex 1,9.22. patres nostros ut exponerent infantes suos,

8 octava I § Isaac (2°) et (sed et atramento del.)
14 — suam 16 sychem bis | emmor

17 > adprop. aut. | repromissionis

18 > rex alius 19 — nostros

Πράξεις Αποστολών 7,8— 19.

ε&ελενΰονται χάί λατρενβονΰίν μοι εν τα τόπφ
τοντω. καί εδωκεν αύτφ δια^ψψ περιτομης* καϊ 8 αηΐ7,ιο; 21,4.
όντως έγέννηοεν τον Ίοαάκ καϊ περιέτεμεν αντον
τίΙ τΐΙ ογάόΐβ, καί Ίοαάκ τον Ιακώβ, καϊ ^ ^ ^ ^

Ιακώβ τοϋς όώόεκα πατριάρχας. Καί οί πα- 9 89,1.2.21 ;'
τριάρχαι ζηλώοαντες τδν Ίωοηφ άπέόοντο είς 6,i7.,4Mt 27,18.
Αΐγνπτον ' καϊ ψ ό $εος μετ' αντον, 1 καί έξείλατο 10 Gn 89,2ΐ ;
αντον ίκ παοών των ΰλί'ψεων αντον, καί εδωχεν ρβ 105,21. '
αντω χάριν καϊ οοφίαν εναντίον Φαραώ βαύιλέως
Αΐγνπτον, χαϊ χατέύτηύεν αντον ήγονμενον έπ*
θ Αΐγνπτον χαϊ ολον τον οΐχον αντον. ηλ&εν όέ 11 βη 4ΐ,64; 42,5.
λιμός εφ' ολψ τψ Αΐγνπτον καί 'Καναάν καϊ
ΰλί'ψις μεγάλη, και ούχ ηνριοκον χορτάσματα οί
πατέρες ήμών. άχονύας άέ'Ιαχώβ οντα αιτία είς 12 βη 42,2.
ΑΓγνπτον έξαπέοτειλεν τονς πατέρας ήμών πρώτον
καί έν τφ όεντέρω έγνωρία&η Ίωύψρ τοις άόελ- 13 βη 4δ,ι.8.ιβ.
φοΐς αντον, καί φανερόν έγένετο τφ Φαραώ το
γένος Ίωαήφ. άποοτείλας όε Ίωοήφ μετεκαλέ· 14 αη 4β,9-ιι ?

»τ ^ n ^ > j» ~ χ > 4β,27. Εχ 1,5.

σατο Ιακώβ τον πάτερα αντον και παοαν την Dt 10,22.
ονγγένειαν έν \\>νχαΐς έβΰομψοντα πέντε, καί κατ- 15 Gn 4β,ι ; 49,83.
έβη Ιακώβ είς Αΐγνπτον, χάί έτελεντηαεν αντος χ ' '
χαϊ οί πατέρες ήμών, χαϊ μετετέϋηύαν είς Σνχέμ 16 αη 28,ιβ.ΐ75
και ετενΎ)οαν εν τω μνηματι ω ωνηύατο Αβραάμ jos 24,32.
τιμής άργνρίον παρά των νιών'Έμμώρ εν Σνχέμ.
Καΰώς όέ ήγγιζεν ό χρόνος της έπαγγελίας ής 17 κ* ι,β.
ώμολόγηοεν ό ΰεος τφ Αβραάμ, ηνζϊΐαεν ό λαός
χαϊ έπλη&ννϋη έν ΑΙγνπτω, άχρι οϋ άνέΰτη βαΰι- 18
λεϋς έτερος έπ' Αΐγνπτον, Sg ovx τ^όει τδν Ίωαίιφ.
ούτος χατααοφιΰάμενος τδ γένος ήμών έχάχωύεν 19 Εχ 1,9.22.
τονς πατέρας τον ποιεϊν τα βρέφη εκΰετα αύτών

10 Τ έναντι | ολον : hT pr εφ 11 Τ ενριοκον 13 hBT
ανεγνωριαΰη | Ιωο. 2° : Τ αντον 15 και κατ. : Κ κατ.
όε I Η [εις Αιγ.] 16 Η Έμμωρ \ εν Σ. : hri τον Σ. " τον εν Σ.

11 εφ ολης της Αΐγνπτον 12 εν Αιγνπτω Ώαζ 18 εν : επι
16 μετηχΰησαν 17 επηγγειλατο DE ωμοσεν Ηζ 18 — επ
Αιγ. ΏΕζ I ηόει τον : εμνηο&η τον DE 19 οντος : και
316

7,20— 82. Πράξεις Αποοτολων

ex 2,2. η 11,23. 20 είς τό μη £ωο)Όΐ>εΐ<ί#αι. 'Εν φ καιρφ έγεννήΰη
Μωϋοης, καί ην άατεΐος τφ $εφ· ός άνετράφη
Εχ 2,5.ιο. 21 μψα$ τρεις έν τφ οίκω τον πατρός* έκτεΰέντος
δε αύτοϋ άνείλατο αύτόν η &νγάτηρ Φαραώ καί
ι Rg 5,ιο. 22 άνεΰρέψατο αύτόν έαντίβ els ν ιόν. καί έπαιδεύΰη
Μωϋοης πάοη οοφία Αιγυπτίων, ην δε δυνατός
εχ 2,ιι. 23 έν λόγοις καί έργοις αύτοϋ. Ώς δε έπληροϋτο
1 κ 2'9' αύτφ τεοοερακονταέτης χρόνος, άνέβη επί την
καρδίαν αύτοϋ έπισκέψαοΰαι τον$ αδελφοί) g αντον
εχ 2,ΐ2. 24 τονς ν lovs Ίόραήλ. καί ίδών τίνα άδικούμενον
ήμύνατο, καί έποίηοεν έκδίκηοιν τφ κατ άπονου-
25 μένω πατάζας τον Μγνπτιον. ένόμιζεν δε ουνιέναι
τους άδελφούς ότι ό ΰεός δια χειρός αύτοϋ δί-
ει 2,ΐ3. 26 δωοιν οωτηρίαν αύτοις' οί δε ού ουνήκαν, τη

Gn 13,8. > , e / * α , , \

τε επιουοη ήμερα ωφιτη αυτοις μαχομενοις, και
ουνήλλαοοεν αυτούς εις είρήνην ειπών άνδρες,
εχ 2,ΐ4. 27 άδελφοί έστε· ίνα τί άδικεϊτε άλλήλους; 1 ό όέ άόι-
L 12,14' κων τον πληύίον άπώοατο αύτόν ειπών τίζ ύε
28 χατέατηαεν άρχοντα χαΐ όικαύτψ εφ ήμώι>; μή
άνελεΐν με σν &έλεΐζ ον τρόπον άνεΐλες έχ&έξ τον
Εχ 2,ΐ5.22; 29 Μγνπτιον ; εφνγεν όέ Μωνύης εν τω λόγω τοντω,
18'8,4, xal έγένετο Ttapoixos εν γ]] Μαθϊάμ, ού έγέννηοεν
εχ 3,2. 30 υιούς δύο. Και πληρωΰέντων έτών τεοοεράκοντα
Dt 3s,i6. βφ$η αντω έν τί] ερήμω τον opovs Σινά άγγελος
31 έν φλογϊ πνρόξ βάτον. ό δε Μωϋοής ίδών έΦαύ-
μαζεν το όραμα9 προσερχόμενου δε αύτοϋ κατα-
εχ 3,β. 32 νοησαι έγένετο φωνη κυρίου* εγώ ό freög των
πατέρων ύον, ό &εόξ Αβραάμ χα! Ίύαάκ χαϊ

22 παοη : Β,Τ pr εν 23 HR τεοσερακονταετής 31 HB,
εϋανμααεν

21 αντον : -\- παρα τον ποταμον ΏΈ 22 πασαν την
σοφιαν 24 αόικ. : εκ τον γενονς αντον ΏΕ \ Αιγ. : -f-
και εκρνψεν αντον εν τη αμμω 26 μαχομ. : + και ειόεν
αντονς αόικονντας \ τι ποιείτε ανόρες αδελφοί ινατι
29 όντως και εφνγαόενοεν Μ. 30 και μετα ταντα πλη-

σΰεντων αντω \ άγγελος κνριον ΌΈζ 31 εγεν. φ. κ. : ο
κνριος ειπεν αντω λέγων

317

AGTVS APOSTOLORVM.

7,20—32.

ne viviiicarentur. Eodem tempore natus est 20 ex 2,2. η 11,23.

Moyses, et fuit gratüs Deo, qui nutritus est

tribus mensibus in domo patris sui. Exposito 21 ex 2,5.10.

äütem illo, sustulit eum filia Pharaonis, et

nutrivit eum sibi in iilium. Et eruditus est 22

Moyses omni sapientia Aegyptiorum, et erat

potens in verbis, et in operibus suis. Cum 23 ex 2,11.

autem impleretur ei quadrag'inta annorum

temp us, ascendit in cor eins ut visitaret

fratres suos filios Israel. Et cum vidisset 24 ex 2,12.

quendam iniuriam patientem, vindicavit ilium:

et fecit ultionem ei, qui iniuriam sustinebat,

percusso Aegyptio. Existimabat autem in- 25

telligere fratres , quoniam Deus per manum

ipsius daret salutem illis : at illi non intellexe-

runt. Sequenti vero die apparuit illis litigan- 26 ex 2,13.

tibus : et reconciliabat eos in pace , dicens :

Viri, fratres estis, ut quid nocetis alterutrum?

Qui autem iniuriam faciebat proximo, repulit 27 ex 2,14.

eum, dicens: Quis te constituit principem, .'

et iudicem super nos? numquid interficere 28

me tu vis , quemadmodum inter fecisti heri

Aegyptium? Fugit autem Moyses in verbo 29 ex 2,15.22;

isto: et factus est advena in terra Madian,

ubi generavit iilios duos. Et expletis annis 30 ex 3,2.

quadraginta, apparuit illi in deserto montis Dt 33'10'

Sina Angelus in igne flammae rubi. Moyses 31

autem videns, admiratus est visum. Et ac-

cedente illo ut consideraret , facta est ad

eum vox Domini , dicens : 1 Ego sum Deus 32 es 3,6.

patrum tuorum, Deus Abraham, Deus Isaac, et

21 enutrivit 26 in pacem
29 madiair

31 — ad eum I — dicens

32 — sum I abrah. et

317

7,33-42. AGTVS APOSTOLORVM.

Deus Iacob. Tremefactus autem Moyses, non
ex 3,5. 33 audebat consiclerare. Dixit autem illi Domi-
nus: Solve calceamentum pedum tuorum: locus
Ex3,7.io; 2,24. 34 enim , in quo stas , terra sancta est. Videns
vidi afflictionem populi mei, qui est in Aegypto,
et gemitum eorum audivi, et descendi liberare
eos. Et nunc veni, et mittam te in Aegyptum.
ex 2,u. 35 Hunc Moysen , quern negaverunt , dicentes :
3,i3.i4; ,31. Qujg ^ constjtuit principem, et iudicem? hunc
Deus principem, et redemptorem misit, cum
ex 7,3.ιο; 36 manu Angeli, qui apparuit illi in rubo. Hie
Nu*u,33. eduxit illos faciens prodigia, et signa in terra
Aegypti, et in rubro mari, et in deserto annis
3,22. Dt i8,i5. 37 quadraginta. Hie est Moyses, qui dixit filiis
Israel: Prophetam suscitabit vobis Deus de
fratribus vestris, tamquam me, ipsum audietis.
53. ex ΐθ,3. 38 Hie est, qui fuit in Ecclesia in solitudine cum
ss^lxx?5 Angelo, qui loquebatur ei in monte Sina, et
cum patribus nostris: qui accepit verba vitae
Nu i4,3. 39 dare nobis. Cui noluerunt obedire patres no-
stri: sed repulerunt, et aversi sunt cordibus
ex 32,i.23. 40 suis in Aegyptum , 1 dicentes ad Aaron : Fac
nobis cleos, qui praecedant nos: Moyses enim
hie, qui eduxit nos de terra Aegypti, nescimus
ex 32,4.e. 41 quid factum sit ei. Et vitulum fecerunt in
cliebus illis, et obtulerunt hostiam simulachro,
et laetabantur in operibus manuum suarum.
jr 7,i8 lxx. 42 Convertit autem Deus, et tradidit eos servire
Am 5,25-2?! militiae caeli , sicut scriptum est in Libro
Prophet arum:

37 > vobis suscit. [ § meipsum me ipsum)
40 hie ] § huic
il > illis dieb.

318

Πράξεις Αποατολων 7,33—42.

Ιαχώβ. έντρομος δέ γενόμενος Μωϋσής ούκ έτόλμα
κατανόησαν εΐπεν δε αντω ό xvpios* λνσον το 33 ε2 β,δ.
ντζόδημα των τζοδών σον 6 γαρ τόπος εφ ω
ε'στηχα$ γη αγία εστίν, ίδών εΐδον την χάχωσιν 34 εχ 3,7.8.10 ;

» * J ' ~ * L* r . ~ 2,24; 4,19.

τον λαον μου τον εν Αιγντζτω, χαϊ τον στεναγμον
αντον ηχονσα, χαϊ χατέβην έζελέσ^αι αντονς' χαϊ
20 ννφ δενρο αποστείλω ο~ε είς Αΐγνπτον. Τούτον τον 35 εχ 2,η.
Μωϋοήν, δν ήρνήσαντο είπόντες' τί$ σε χατέστησεν ' ' ' '
άρχοντα χα\ διχαστην, τούτον ό ΰεός καί άρχοντα
κάί λυτρωτήν άπέσταλκεν ούν χειρι άγγέλον τον
όφΰέντος αύτφ έν τη βάτφ. ούτος έξήγαγεν αύτονς 36 εχ 7,β.ιο;
ποιήσας τέρατα χαϊ σημεία εν γ\ ΑίγνΛτω καί έν Nu 14,33.
έρνΰρφ Φαλάσση και εν τη ερημω ετη τέσσερα-
χοντα. ούτος εστίν δ Μωνσής δ ειπας τοις νίοϊς 37 3,22. Dt ιβ,ιβ.
Ισραήλ9 προφήτην νμιν αναστήσει 6 foög εχ των
αδελφών νμών ως έμέ. ούτος έστιν ό γενόμενος 38 53. εχ ΐ9,8.
έν τχ\ έκκλησία έν τη έρήμφ μετά τον άγγέλον ss.s lxx.
τον λαλονντος αύτφ έν τφ δρει Σινά και των
πατέρων ήμών, ος έδέξατο λόγια ζώντα δούναι
ύμιν, φ ούκ ήΰέλησαν ύπήκοοι γενέσθαι οί πατέρες 39 Nu η,3.
ημών, άλλά άπώσαντο και εστράφησαν έν ταις
καρδίαις αύτών εις Μγνπτον, είπόντεζ τω Ααρών 40 εχ 32,1.23.
ποίησον ημϊν &εονς οΐ ττροτζορενσονται ημών ό γαρ
Μωνσηζ οντος, δ$ έ^γαγεν ημάς έχ γη$ Αίγνπτον,
ονχ οϊδαμεν τί έγενετο αντω. καί εμοσχοττοίησαν 41 Εχ 32,4.β.
έν ταις ήμέραις έκείναις καί άνηγαγον &νσίαν τφ
ειδώλφ, και εύφραίνοντο έν τοις εργοις των χειρών
αύτών. εστρεψεν δέ ό ΰεδς καί παρέδωκεν αύτονς 42 Jr 7,18 lxx ?
λατρενειν τ\ στρατιά τον ονρανον, καΰώς γέ- Am35,26-27.
γραπται έν βίβλφ τών προφητών

34 αντον : Τ αντων 36 γη : HR τη 38 νμιν :
hRT ημιν

33 και εγενετο φωνη προς αντον 34 ακηκοα \

αποοτελω JSJPa^ 35 όικ. : + εφ ημων Ν CD 37 fin -j-
αντον ακονσεο'&ε €Ώζ 39 ω : οτι \ απεοτραφηοαν \ — αντων
40 γεγονεν Ώαζ

318

7,43—52. Πράξεις Αποστολών

μη ύφάγια χάϊ &νΰίας προύψεγκατε μοι

ετη τεύβεράκοντα εν τη ερήμω, οίκος Ισραήλ,
43 καΐ άνελάβετε τψ ΰκψψ τον Μολό#
και τό αύτρον τον &εον 'Ρομφά,
τονς τνπονς ονς έποιηύατε προοκννεϊν αντοις;
και μετοιχιώ ν μας έπέχεινα Βαβνλώνος.
εχ 25,40. 44 Ή οκηνή τον μαρτυρίου ην τοις πατράοιν ήμών
ΑΡ ΐ5,5. ^ ^ ^ήμφ^ %αΰώς διετάξατο δ λαλών τω Μωναη
Gn ΐ7,8; 48,4.45 ποιι?ο"αι αντήν κατά τον τνπον δι> έωοάκεΐ' ην και

Dt 32,49. ,,' i « ν> < , Γ , ~ ,

Jos 3,ΐ4; 18,1. ειοηγαγον οιαοεξαμενοι οι πατέρες ημών μετα
Ίηοον εν τη καταύχέΰει των έΦνών, ων έξώοεν
ό Φεος άπό προοώπου των πατέρων ήμών, εως
2Sm7,2. 46 τώα> ήμερών Δανείδ' δς εύρεν χάριν ενώπιον τον

Ρβ 182,5. Q, ~ , , , » * ~ fr ,Τ ,Λ

β ι 47 ον Και ντνοατο svpsw ΰκψωμα τω οιχω Ιακώβ.
1 Rg 61 ΛΛ Σολομών δέ οίχοδόμϊΐύεν αντώ οικον. άλλ' ούχ

Is 66,1.2. 48 j. „ κ , 1 ' m Qie

ο ιη/^στος· εν χειροποιητοις κατοικεί* κανως ο
προφήτης λέγει*
49 ό ονρανδς μοι θρόνος,

η δε γη νποπόδιον των ποδών μον
ποίον οΐκον οικοδομ^ετε μοι, λέγει κνριος,
τις τόπος της καταπανύεώς μον.,
εχ 82,9 ; 33,s! 50 ονχϊ ή χειρ μον έποίη6εν ταντα πάντα -,

Nu 27'u! 51 Σκληροτράχηλοι και απερίτμητοι καρδίαις και τοις
Jl 9'ι!;β3 ίο! ώσίν, ύμεΐς άεί τω πνενματι τω αγίω άντιπίπτετε,
2 ehr 8β,ΐ6. 52 ώς οί πατέρες ύμών και ύμεϊς. τίνα των προ-
2,23;28,Ί85;' φητών ονκ έδιωξαν οί πατέρες ύμών; και άπ-
4'ι°ρ ιΙ?ο! έκτειναν τονς προκαταγγείλαντας περί της έλεύοεως
τον δικαίου, οϋ ννν ύμεις προδόται και φονεϊς

42 HB Ισραήλ; 43 Τ Ρομφαν hri Ρεμφαμ (-φαν)
1 Ραιφαν (Ρεφαν [sie et R]) | HB αντοις. 44 fin Η, Β.
45 Τ εξεωοεν 46 οικω (sie et h81) : HB '&εω : h8a cj κω = κνριω
47 HB Σολομών Τ Σαλωμών | BT ωκοόομησεν 49 η όε :
Ä και τ; 51 h κάργας-

43 Ρεμφα 61 | επεκεινα : ε;τη τα μερη 48 ο όε νψ.
ον κατ. εν χ. 49 τις : ποιος 52 οι ατατ. ν. : εκείνοι
319

ACTVS APOSTOLORVM. 7,43- 52.

Numquid victimas, et hostias obtulistis mihi
annis quadraginta in deserto, domns Israel?

Et suscepistis tabernaculum Moloch, 43
et sidus Dei vestri Rempham,

figuras, quas fecistis, adorare eas.
Et transferam vos trans Babylonem.
Tabernaculum testimonii fuit cum patribus 44 ex 25,40.
nostris in deserto, sicut disposuit illis Deus,
loquens ad Moysen, ut faceret illud secundum
formam, quam viderat. Quod et induxerunt, 45 an 17,8; 48,4.
suscipientes patres nostri cum Jesu in pos- jL^llil] 18,1.
sessionem Gentium, quas expulit Deus a facie
patrum nostrorum, usque in diebus David,
1 qui invenit gratiam ante Deum, et petiit ut 46 l^Tslt
inveniret tabernaculum Deo Iacob. Salomon 47 1 Rg 6,1.
autem aeclificavit illi domum. Sed non Ex- 48 c8 66,1.2.
celsus in manufactis habitat, sicut Propheta
dicit :

Caelum mihi sedes est: 49

terra autem scabellum pedum meorum.
Quam domum aediiicabitis mihi, dicit Do-
minus ?

aut quis locus requietionis meae est?
Nonne manus mea fecit haec omnia? 50 Ex S2 9. 33 3<

Dura cervice, et incircumcisis cordibus , et 51 27',ίΐ;
auribus, vos semper Spiritui sancto resistitis, ^ eÄ 6'10'
sicut Patres vestri, ita et vos. Quern Prophe- 52 2 chr se,ie.
tarum non sunt persecuti patres vestri? Et 2%?3,i5;
occiderunt eos, qui praenunciabant de adventu 4,10 ; 5'30·
Iusti, cuius vos nunc proditores, et homicidae

42 et 2° ] $ψ aut

43 trans ] $ in

44 — cum I — illis Deus

48 § per prophet am 49 — ? 1°
51 duri I incircumcisi | — ita
319

7,53-8,5. AGTVS APOSTOLORVM.

ex 20 g 3,19. 53 fuistis : qui accepistis legem in dispositione
as. η 2,2. Angelorum, et non custodistis.

5,33.54 Audientes autem haec dissecabantur cor- 20
dibus suis, et stridebant dentibus in eum.
l 22,69. 55 Cum autem esset plenus Spiritu sancto , in-
tendens in caelum, vidit gloriam Dei, et Iesum
Mt 26,64. 56 stantem a dextris Dei. Et ait : Ecce video
caelos apertos , et filium hominis stantem a
57 dextris Dei. Exclamantes autem voce magna
continuerunt aures suas, et impetum fecerunt
22.20. 58 unanimiter in eum. Et eiicientes eum extra
civitatem lapidabant: et testes deposuerunt
vestimenta sua secus pedes adolescentis , qui
ps 31,6. 59 vocabatur Saulus. Et lapidabant Stephanum
L 23'46' invocantem, et dicentem : Domine Iesu suscipe
l 23,34. 60 spiritum meum. Positis autem genibus , cla-
mavit voce magna, dicens: Domine, ne sta-
tuas illis hoc peccatum. Et cum hoc dixisset,
7,58; ii,i9. 8 obdormivit in Domino. Saulus autem erat

22,20.

consentiens neci ems.

Facta est autem in ilia die persecutio21
magna in Ecclesia, quae erat Ierosolymis, et
omnes dispersi sunt per regiones Iudaeae, et

Mt i4,i2. 2 Samariae praeter Apostolos. Curaverunt autem
Stephanum viri timorati, et fecerunt planctum

9,1 ; 22,4. 3 magnum super eum. Saulus autem devastabat
Ecclesiam per domos intrans, et trahens viros,
ac mulieres, tradebat in custodiam.

4 Igitur qui dispersi er ant per-
transibant ] evangelizantes verbum Dei.
e,5. 5 Philippus autem clescendens in

53 in dispositionem 56 > a dextris stant. |

$ virtutis Dei 60 — in Domino

8,1 (<ft inc. v. Facta) $ Iudaeae 2 s. ilium
3 aut. ] vero 4 pertransiebant | — Dei
320

Πράξεις Αποστολών 7,53—8,5.

έγένεοΰε, oh ίνες έλάβετε τον νόμον είς διαταγάς 53 Dt 33,2 lx*.
άγγέλων, καί ούκ έφνλάξατε. 88.8η92,2.

Άκούοντες δε ταϋτα διεπρίοντο ταΐς καρδίαις 54 6,33.
αύτών καί εβρυχον τους όδόντας έπ9 αύτόν. ύπάρ- 55 l 22,09.
χων δε πλήρης πνεύματος άγιου άτενίοας είς τον
ούρανόν είδεν δόξαν $εοϋ καί Ίηοοϋν έοτώτα έκ
δεξιών του Φεοϋ,^καί είπεν ιδού θεωρώ τους 56 Mt 2β,β4.
ούρανούς διανοιγμένους καί τον υίδν του άνθρώ-
που έκ δεξιών έοτώτα του θεού. κράξαντες δε 57 9,ΐ6; u,i9.
φωνή μεγάλχι ουνέοχον τα ώτα αυτών, και ώρ- 51'
μησαν ομοθυμαδόν έπ' αύτόν, και έκβαλόντες 58 22,20.
εξω της πόλεως έλιθοβόλουν. καί οι μάρτυρες Til1/.'
άπέθεντο τα Ιμάτια αύτών παρά τους πόδας
νεανίου καλουμένου Σαύλου, και έλιθοβόλουν 59 ps si,e.
τον Στέφανον, έπικαλούμενον και λέγοντα · κύριε L 23'46,
Ίηοοϋ, δέξαι το πνεϋμά μου. ΰεις δε τά γόνατα 60 l 23,84.
εκραξεν φωνή μεγάλη9 κύριε, μη οτήοης αύτοις
ταύτην την άμαρτίαν. καί τούτο ειπών έκοιμήθη.
Σαϋλος δε ήν ουνευδοκών τη άναιρέοει αύτοϋ. 8 7>58; η>ί9-
>2ΐ Έγένετο δε εν έκείνη τη ημέρα διωγμός μέγας 22'20'
έπί την έκκληοίαν την εν Ίεροοολύμοις* πάντες
[δε] διεοπάρηοαν κατά τάς χώρας της Ιουδαίας
καί Σαμαρίας πλην τών άποοτόλων. ουνεκόμιοαν 2 Mt 14,12.
δε τον Στέφανον άνδρες εύλαβεις καί έποίηοαν
κοπετδν μέγαν έπ' αύτφ. Σαϋλος δε έλυμαίνετο 3 β,ΐ; 22,4.
την έκκληοίαν κατά τους οίκους είοπορευόμενος,
ούρων τ ε άνδρας καί γυναίκας παρεδίδου είς
φυλακήν.

8 01 μεν οϋν διαοπαρέντες διήλΰον εϋαγγελι- 4 4ο; 9,32; ιι,ιθ.
ζόμενοι τον λόγον. Φίλιππος δέ κατελθών είς 5 e,5;i7,s;

■ 18, δ. 28.

58 W εαντων | W Σανλον, 60 Τ την αμαρτιαν ταυτην
8,1 [<5ε] : RW-T

55 Ιηα. : -f- τον κυριον 58 νεανιου τίνος 8,1 μέγας : +

χαι ΰλνψι,ς | fin -J- ot έμειναν εν Ιερονοαλημ 4 fin του
#εον JE

320 21

8r6— is. Πράξεις Αποστολών

την πόλιν της Σαμαρίας έκήρυσσεν αύτοϊς τον
ιβ,ΐ4. 6 Χρίοτόν. προοεΐχον δε οι όχλοι τοις λεγομένοις
ύπό του Φιλίππου ομοθυμαδόν εν τφ άκούειν
mc ιβ,ΐ7. 7 αύτούς και βλέπειν τα οημεϊα α έποίει, πολλοί
γαρ των εχόντων πνεύματα άιιάθαρτα βοώντα
φωνή μεγάλη έξηρχοντο* πολλόι όε παραλελυ-
j 4,40-42. 8 μένοι και χωλοί έθεραπεύθησαν έγένετο δε πολλή
5,36. L 28,12. 9 χαρά εν τη πόλει εκείνη, Άνηρ δέ τις ονόματι ίο
Σίμων προϋπήρχεν εν τη πόλει μαγεύων και έξ-
ιοτάνων το έθνος της Σαμαρίας, λέγων είναι τινα

10 έαυτόν μέγαν, φ προοεΐχον πάντες άπό μικρού
εως μεγάλου λέγοντες* ούτος έοτιν ή όύναμις του

11 θεού ή κάλου μένη μεγάλη, προοεΐχον δε αύτφ
δια τό ίκανφ χρόνω ταϊς μαγίαις έξεοτακέναι

Mt 28,ΐ9. 12 αύτούς, δτε δε έπίοτευοαν τφ Φιλίππω εύαγγελι-
ζομένω περί της βασιλείας του θεού και του
όνόματος Ίηοοϋ Χριοτοϋ, έβαπτίζοντο άνδρες τε
13 και γυναίκες, δ δε Σίμων και αύτδς έπίοτευοεν,
και βαπτισθείς ην προοκαρτερών τφ Φιλίππω,
θεωρών τε οημεϊα και δυνάμεις μεγάλας γινο-
Β,ι.Ιϊ μένας έξίοτατο, Άκούοαντες δε οί έν Ίεροσο-Ι
λύμοις άπόοτολοι δτι δέδεκται η Σαμάρια τον
λόγον του θεού, απέστειλαν προς αύτούς Πέτρον

15 και Ίωάνην, οϊτινες καταβάντες προσηύξαντο

16 περί αύτών δπως λάβωσιν πνεύμα άγιον ούδέπω
γαρ ην έπ' ούδενί αύτών έπιπεπτωκός, μόνον δε\
βεβαπτισμένοι ύπηρχον εις τό όνομα του κυρίου

ι τ 4,ΐ4. π Ιησού, τότε έπετίθεσαν τάς χείρας έπ' αύτούς,
' ' 18 και έλάμβανον πνεύμα άγιον. ίδών δε ό Σίμων 3
δτι διά της επιθέσεως τών χειρών τών άποστόλων
δίδοται τό πνεύμα, προσήνεγκεν αύτοις χρήματα

δ.ν RW Σαμα^ενας etc. 11 RW μαγειαις 14 RW
{sic vult) Σαμάρεια

5 — την ΟΏζ 6 ως όε ηκουον παν οι όχλοι προοεΐχον
9 προϋπάρχων 16 επι ουόενα | Ιησ, : + Χριοτου 18 το
πνεύμα το αγιον ΑΙ)ζ

321

ACTVS APOSTOLORVM. 8,6-18.

civitatem Samariae, praedicabat illis Chri-
stum. Intendebant autem turbae his, quae 6
a Philippo dicebantur unanimiter, audientes,
et videntes signa quae faciebat. Multi enim 7 mc ie,i7.
eorum, qui habebant Spiritus immundos, cla-
mantes voce magna, exibant. Multi autem
paralytici, et claudi curati sunt. Factum est 8 j 4,40-42.

22 ergo gaudium magnum in ilia civitate. Vir 9
autem quidam nomine Simon, qui ante fuerat
in civitate magus, seducens gentem Samariae,
dicens se esse aliquem magnum: cui auscul- 10
tabant omnes a minimo usque ad maximum,
dicentes: Hie est virtus Dei, quae vocatur
magna. Attendebant autem eum: propter quod 11
multo tempore magiis suis dementasset eos.

Gum vero credidissent Philippo evangelizanti 12 Mt 28,19.
de regno Dei, in nomine Iesu Christi baptiza-
bantur viri, ac mulieres. Tunc Simon et ipse 13
credidit: et cum baptizatus esset, adhaerebat
Philippo. Videns etiam signa, et virtutes
maxim as fieri, stupens admirabatur. Cum 14 3,1.
autem audissent Apostoli, qui erant Ierosoly-
mis, quod recepisset Samaria verbum Dei,
miserunt ad eos Petrum, etloannem: Qui cum 15
venissent, oraverunt pro ipsis ut acciperent
Spiritum sanctum: Nondum enim in quern- 16
quam illorum venerat, sed baptizati tantum
erant in nomine Domini Iesu, Tunc impone- 17 1 τ 4,u.
bant manus super illos, et accipiebant Spiri-

23 turn sanctum. Cum vidisset autem Simon 18
quia per impositionem manus Apostolorum
daretur Spiritus sanctus, obtulit eis pecuniam,

7 exiebant 8 > magn. gaud.

11 Q^ß mairicis 12 Dei et nom I. Chr. , baptiz.

14 quia recepit | illos

321 η

8,19—30. AGTVS APOSTOLORVM.

19 'dicens: Date et mihi hanc potestatem, ut
cuicumque imposuero manus, accipiat Spiri-

20 turn sanctum. Petrus autem dixit ad eum:
Pecunia tua tecum sit in perditionem: quo-
niam donum Dei existimasti pecunia possi-

ps 78,37 . 21 deri. Non est tibi pars , neque sors in ser-
Εδ,5' mone isto. cor enim tuum non est rectum
22 coram Deo. Poenitentiam itaque age ab hac
nequitia tua: et roga Deum, si forte remit-
Dt 29,i8. 23 tatur tibi haec cogitatio cordis tui. In feile
Έτι™™, enim amaritudinis , et obligatione iniquitatis

24 video te esse. Respondens autem Simon, dixit:
Precamini vos pro me ad Dominum, ut nihil

25 veniat super me horum, quae dixistis. Et
illi quidem testificati, et locuti verbum Domini,
redibant Ierosolymam, et multis regionibus
Samaritanorum evangelizabant. ,

26 Angelus autem Domini locutus est ad 24
Philippum, dicens: Surge, et vade contra meri-
dianum ad viam, quae descendit ab Ierusalem

is 5β,3-7. 27 in Gazam: haec est deserta. Et surgens abiit.
ps 68,32. £t ecce vir Aethiops, eunuchus, potens Candacis
Reginae Aethiopum, qui erat super omnes gazas

28 eius : venerat adorare in Ierusalem : 1 et reverte-
batur sedens super currum suum, legensque

29 Isaiam prophetam. Dixit autem Spiritus Phi-
lippo: Accede, et adiunge te ad currum istum.

30 Accurrens autem Philippus, audivit eum

20 (© inc. v. Pecunia)

25 rediebant

28 > proph. esaiam

322

Πράξεις Ατνοατολων 8,ΐ9— 30.

1 λέγων · δότε κάμοί την έξονοίαν ταύτην Ινα φ 19
έάν έπιϋ'ώ τάς χείρας λαμβάνη πνεύμα άγιον.
11 Πέτρος δε εϊπεν προς αύτόν το άργύριόν αον 20 Mt ιο,β.
οϋν αοϊ εϊη εις άπώλειαν, δτι την δωρεάν τον
$εοϋ ένόμιοας δια χρημάτων κταοϋαι. οϋκ εοτιν 21 ρ» 78,87.
οοι μερίς ούδε κλήρος έν τφ λόγω τούτω* ή γάρ ι3,ιΌ.'
καρδία οου ουκ εατιν ένδεια έναντι τον &εον.
μετανόηοον οϋν άπδ της κακίας οον ταύτης, και 22
δεήΰητι τον κνρίον εί άρα άφεΰήοεταί οοι ή 29
έπίνοια της καρδίας οον εις γάρ χολψ mxplag 23 18 58>β.
και ΰννδεύμον atiwiag όρώ οε όντα. άποκριΰεϊς 24 '
δε δ Σίμων εϊπεν δεήΰητε ύμεΐς ύπέρ έμον προς
τον κύριον, όπως μηδέν έπέλ$η έπ' έμε ών είρή-
κατε. Οί μεν οϋν διαμαρτνράμενοι και λαλή- 25 J 4,35.
οαντες τον λόγον τον κνρίον ύπέοτρεφον είς
Ίεροοόλνμα, πολλάς τε κώμας των Σαμαρειτών
εϋηγγελίζοντο.

*24 "Αγγελος δε κνρίον έλάληοεν προς Φίλιππον 26 22,β.
λέγων άνάοτηΰι και πορεύον κατά μεοημβρίαν
έπι την όδόν την καταβαίνονοαν άπδ Ίερονοαλημ
είς Γάζαν · αύτη έστίν έρημος. και άναοτάς 27 24,ιι.
έπορεύΰη. και ιδού άνηρ Aiftioip εϋνονχος δν- Ρβββ,ω."
νάοτης Κανδάκης βααιλίοοης Αιθιόπων, ος ην
έπι πάοης της γάζης αϋτης, [ος] έληλύΰει προο-
κννήοων είς Ίερονοαλημ, ην δε ύποοτρέφων και 28
καθήμενος έπι τον άρματος αντον και άνεγίνωοκεν
τον προφητην Ήοαΐαν. εϊπεν δε το πνεύμα τφ 29
Φιλίππω· πρόοελϋ'ε και κολλήΰητι τφ άρματι
τούτω, προοδραμών δε δ Φίλιππος ηκονοεν αύτον 30

24 fin hr -f- -| · ος πολλά κλαίων ου όιελιμπανεν \-
25 Τ Σαμαριτων 27 επορευΰη : H,RTW. | [0g] : W— Τ |
fin ΗΤ,Β,-W. 28 όε : RT τε | Τ- και 2°

19 παρακαλων και λέγων \ επν&ω καγω 23 εν γαρ πι-
κρίας χολη και ουνόεομω \ ΰεωρω ΌΕα 24 ειπεν : + προς
αυτούς παρακαλώ \ περι \ Φεον Da | μοι τούτων των
κακών ων ειρ. μοι 27 βασιλ. τίνος 28 αναγινωσκων
322

8,31— 40. Πράξεις Αποοτολων

άναγινώοκοντος Ήοαΐαν τον προφήτην, και ειπεν
j ιβ,ΐδ. 31 άρά γε γινώοκεις ä άναγινώσκεις ; 1 ό όέ εϊπεν
πώς γαρ άν δυναίμην έάν μη τις δδηγήοει με;
παρεκάλεοέν τε τδν Φίλιππον άναβάντα καΰίοαι
ΐβ 58,7.8. 32 οϋν αύτφ. ή δε περιοχή της γραφής ήν άνεγίνω-
οκεν ήν αύτη*

ως πρόβατον εΐΐ\ ύφαγψ ηχ^η,

χαϊ ως άμνος εναντίον τον χείροντος αυτόν
άφωνος,

όντως ονκ ανοίγει το στόμα αντον.

33 Έι> τη ταπεινωθεί ή xpiöig αντον t/pOij'
τψ γενεάν αντον τις διηγήσεται;

δτι αίρεται από της γης ή ζωη αντον.

34 άποκριΰεϊς δε δ ευνούχος τφ Φιλίππφ εϊπεν
δέομαι gov, περί τίνος ό προφήτης λέγει τοϋτο;

ιο,84. Mt 5,2. 35 περί έαντοϋ ή περί έτέρον τινός; 1 άνοίξας δε δ
Φίλιππος τδ οτόμα αύτού και άρξάμενος άπδ της
γραφής ταύτης εύηγγελίοατο αύτφ τον Ίησούν.
10,47. 36 ώς δε έπορεύοντο κατά τήν δδόν, ήλΰον έπί τι
ύδωρ, και φηοιν δ εύνούχος ' ιδού ύδωρ9 τί κωλύει
38 με βαπτιοΰήναι; και έκέλενοεν οτήναι τδ άρμα,
και κατέβηοαν άμφότεροι εις τδ ύδωρ, δ τε Φί-
ιβ,84. 39 λιππος και δ εύνούχος, και έβάπτιοεν αύτόν, δτί
^Th^i?.' όέ άνέβηοαν έκ του ύδατος, πνεύμα κυρίου ήρπα·
2 κ 12,2.4. οεν τ^ν φΐχίππον> και ονκ εΐδεν αύτδν ούκέτι δ

εύνούχος, έπορεύετο γαρ τήν δδδν αύτού χαίρων.
4; 21,8.9.40 Φίλιππος δε ευρέθη είς*Αξωτον, και διερχόμενος
εύηγγελίζετο τάς πόλεις πάοας εως τού έλΰεϊν
αύτδν εις Καιοαρίαν.

31 W οόηγηαη 32 hT χειραντος 34 W— τούτο 36 fin
h"-f- (37) -j ειπεν όε αντω [ο Φίλιππος] Ει πιστεύεις εξ ολης
της χαρόιας οον [, εξεστιν], αποκρίσεις όε ειπεν Πιοτενω
τον νιον του ΰεον είναι τον Ιησουν Χριοτον (hT*v — Χρ.). [·
39 πνεύμα χνριον : hr πνεύμα αγιον επεπεσεν επι τον εννονχον,
άγγελος όε χνριον | W αντον την οόον 40 etc E»W Καιοάρειαν
323

ACTVS APOSTOLORVM. - 8,31-40.

legentem Isaiam prophetam, et dixit: Putasne
intelligis quae legis ? Qui ait : Et quomodo 31 j ιβ,-ιιέ
possum, si non aliquis ostenderit mihi? Ro-
gavitque Philippum ut ascenderet, et sederet
secum. Locus autem Scripturae, quam lege- 32 is 53,7.8.
bat, erat hie:

Tamquam ovis ad occisionem ductus est:
et sicut agnus coram tondente se, sine
voce,

sic non aperuit os suum.
In humilitate iudicium eius sublatum est. 33

Generationem eius quis enarrabit,
quoniam tolletur de terra vita eius?
Respondens autem eunuchus Philippo, dixit; 34
Obsecro te, de quo Propheta dicit hoc? de
se, an de alio aliquo? Aperiens autem Phi- 35
lippus os suum, et incipiens a Scriptura ista,
evangelizavit illi Iesum. Et dum irent per 36 10,47.
viam, venerunt ad quandam aquam: et ait
Eunuchus : Ecce aqua , quid prohibet me
baptizari? Dixit autem Philippus: Si credis 37
ex toto corde, licet- Et respondens ait: Credo,
Filium Dei esse Iesum Christum. Et iussit 38
stare currum: et descenderunt uterque in
aquam, Philippus, et Eunuchus, et baptizavit
eum. Cum autem ascendissent de aqua, Spi- 39 1 Rg 18,12.
ritus Domini rapuit Philippum , et amplius 1 Ah 4'17·
non vidit eum Eunuchus. Ib at autem per
viam suam gaudens. Philippus autem in- 4021,8.9.
ventus est in Azoto, et pertransiens evange-
lizabat civitatibus cunctis, donee veniret
Caesaream.

33 gen. illius | tollitur
35 ab 37 — vers.

39 aut. 2° ] enim

323

9,1-13. ACTVS APOSTOLORVM.

22~3-92ΐ· 9 Saulus autem adhuc spiralis minarum, et 25
26,9-2ο'. caedis in discipulos Domini, accessit ad prin-
8's* 2 cipem Sacerdotum, et petiit ab eo epistolas

in Damascum ad sjaiagogas: ut si quos in-

venisset hnins viae viros, ac mulieres, vinctos
ι κ i5,8. 3 perduceret in Ierusalem. Et cum iter fa-

ceret, contigit ut appropinquaret Damasco:
EPh 5,30. 4 et subito circumfulsit eum lux de caelo. Et

cadens in terram audivit vocem dicentem
5,39. 5 sibi: Saule, Saule, quid me persequeris? Qui

dixit: Quis es Domine? Et ille: Ego sum

Iesus, quem tu persequeris. durum est tibi
6 contra stimulum calcitrare. Et tremens , ac

stupens dixit: Domine, quid me vis facere?

Et Dominus ad eum: Surge, et ingredere

civitatem, et ibi dicetur tibi quid te oporteat
sap i8,i. 7 facere. Viri autem illi, qui comitabantur cum

eo, stabant stupefacti, audientes quidem vo-

8 cem, neminem autem videntes. Surrexit autem
Saulus de terra, apertisque oculis nihil vide-
bat. Ad manus autem ilium trahentes, intro-

9 duxerunt Damascum. Et erat ibi tribus diebus
non videns, et non manducavit, neque bibit.

io,i7; i6,9. 10 Erat autem quidam discipulus Damasci, no-
mine Ananias: et dixit ad ilium in visu Domi-
nus : Anania. At ille ait : Ecce ego, Domine.
2i,89. 11 Et Dominus ad eum: Surge, et vade in vicum,
qui vocatur rectus: et quaere in domo Iudae
Saulum nomine Tharsensem: ecce enim orat.

12 (Et vidit virum Ananiam nomine, introeuntem,
et imponentem sibi manus ut visum recipiat.)

13 Respondit autem Ananias: Domine, audivi a
multis de viro hoc, quanta mala fecerit Sanctis

9,1 aspirans 5.6 durum ... ad eum] sed 6 (© nu-
merat: 7 Et Dominus ... 7 Viri) j — ibi , it 9 11 ad
ilium I — et 2° \ 93 Tarsen sein 13 > sanct. t. fee.

324

Πράξεις Αποστολών 9,ι— ι».

? 25 Ό <3έ Σαϋλος ετι ένπνέων άπειλής καί φόνου 9 22 3-2ΐ·
είς τους μάνητας του κυρίου, προσελΰών τφ 2β,9-2ο.
άρχιερει 1 ήτήσατο παρ9 αύτοϋ έπιστολάς είς Δα- 2 8'8'
μαοκόν προς τάς συναγωγάς, δπως εάν τινας u.
εϋρχι της όόοϋ οντάς, άνδρας τε καί γυναίκας,
δεδεμένους άγάγχ) είς Ιερουσαλήμ. Έν δέ τφ 3 ι κ ΐδ,β.
πορεύεσΦαι έγένετο αϋτον έγγίζειν τη Δαμαοκφ,
έξαίφνης τε αυτόν περιήστραψεν φως έκ του
ούρανοϋ, καί πεοών έπί την γήν ηκουσεν φωνήν 4 ε δ,βο.
λέγουσαν αυτφ· Σαούλ Σαούλ, τί με διώκεις;
1 είπεν δέ* τίς εϊ, κύριε; δ δέ· έγώ είμι Ίησοϋς 5 6,39.
ον ου διώκεις* άλλα άνάστηΰι καί εισελΰε είς 6
την πόλιν, και λαληΰήοεταί οοι δ τι σε δει ποιειν.
οί δε άνδρες οί συνοδεύοντες αύτφ είστήκεισαν 7 sap ιβ,ι.
ένεοί, άκούοντες μεν της φωνής, μηδένα δε #εω- Dt 4,12'
ροϋντες. ήγέρΰη δε Σαϋλος άπό της γης, άνεωγ- 8
μένων δε των οφθαλμών αύτοϋ ούδέν έβλεπεν
χειραγωγοϋντες δε αϋτον είσήγαγον είς Δαμασκόν.
και ην ή μέρας τρεις μη βλέπων, καί οϋκ εφαγεν 9 J 9,39.
οϋδέ επιεν,

2β Ήν δέ τις μαθητής έν Δαμασκφ ονόματι Άνα- 10ιο,ΐ75 ιβ,9.
νιας, καί έίπεν προς αϋτον έν όράματι ό κύριος ·
Άνανία. ό δέ είπεν ιδού έγώ, κύριε. 1 ό δε κύριος 11 21,39.
προς αύτόν άναστάς πορεύ'&ητι έπί την ρύμην

j την καλουμένων εϋΰεϊαν καί ζήτησον έν οικία
Ιούδα Σαϋλον δνόματι Ταρσέα· ιδού γαρ προσ-
εύχεται, καί ειδεν άνδρα ΙΑνανίαν δνόματι είσελ- 12
Φόντα καί έπιΰέντα αύτφ χείρας, δπως άναβλέψη.
άπεκρίΰη δέ Άνανίας* κύριε, ήκουσα άπό πολλών 13
περί τοϋ άνδρός τούτου, δσα κακά τοις άγίοις

1 RW εμπν. 2 Τ αν | Τ οντάς της οόον 3 Η εξεφνης
6 Η δτι, 7 Η ιοτηκ. 8 Τ ηνοιγμενων 11 3ί αναατα
12 ανόρα : [H]W+ εν οραματι | χείρας : Η pr [τας]

4 (vi 65) fin + οκληρον οοι προς κέντρα λακτιζειν Ε
δ Ιηο. : -+- ο Ναζωραιος ACE 12 ανόρα : pr εν ορα-
ματι Εζ

324

9,u— 25, Πράξεις Αποατολων

ι κ ι,2. 14 gov έποίησεν έν Ίερονσαλήμ· και ώδε εχει έξονοίαν
' ' παρά των άρχιερέων δήσαι πάντας τονς έπικαλον-
R ι,5. 15 μένους το δνομά οον. εϊπεν δε προς αύτόν 6

25,13; 27,24. , , « ^ τ ~ * /

2 κ 4,7. κύριος* πορενον, οτι οκενος εκλογής έστιν μοι
κ 9,22 β. 0{,τ0ς το$ βαστάσαι το δνομά μου ένώπιον έ&νών
28.29. 16 τε και βαοιλέων υιών τε Ισραήλ* έγώ γαρ ύπο·
κοΐ Γ,24.' δείξω αύτφ δοα δει αύτόν ύπερ τον όνόματός
8,ΐ7; ΐ9,β. 17 μον παΰεϊν. ΆπήλΦεν δε Άνανίας και εισήλ&εν
εις την οίκίαν, και επιζείς έπ' αύτόν τ ας χείρας
εϊπεν Σαούλ άδελφέ, 6 κύριος άπέοταλκέν με,
Ιησούς ό όφΰείς σοι έν τη δδφ η ήρχον, δπως
18 άναβλέψης και πλησΰης πνεύματος άγίον. και
εύ&έως άπέπεσαν αύτον άπό των όφΰαλμών ως
λεπίδες, άνέβλεψέν τε, και άναστάς έβαπτίσΰη,
27,86. 19 και λαβών τροφήν ένίσχνσεν,

Έγένετο δε μετά των έν Δαμασκφ μαθητών
G ι,ιβ. 20 ήμέρας τινάς, και εύΰέως έν ταις σνναγωγαϊς
έκήρνσσεν τον Ίησονν, δτι ούτός έστιν ό υιός τον
1.14. 8,ΐ; 2β,ιο. 21 $εον. έξίσταντο δε πάντες οι άκούοντες και
έλεγον ούχ ούτός έστιν ό πορΰήσας εις Ίερον-
οαλήμ τονς έπικαλονμένονς το δνομα τούτο, και
ώδε εις τούτο έληλύΰει, Ινα δεδεμένονς αύτονς
18,28. 22 άγάγη έπι τονς άρχιερεις; Σαύλος δε μάλλον
ένεδνναμοντο και σννέχνννεν Ίονδαίονς τονς κατοι-
κονντας έν Δαμασκφ, σνμβιβάζων δτι ούτός έστιν
28,12-29. 23 ό Χριστός· Ώς δε έπληρούντο ήμέραι ίκαναί,
20,3; 28,ιβ. 24 σννεβονλεύσαντο οί Ιουδαίοι άνελειν αύτόν έγνώ-
σϋ^η δε τφ Σαύλω ή έπιβονλή αύτών. παρετη-
ρονντο δε καϊ τάς πύλας ήμέρας τε και ννκτδς
2 κ ιι,32.88. 25 δπως αύτον άνέλωσιν λαβόντες δε οί μαχητοί
ΐ7,ιο; 23,23. avTOy ννκτδς δια τον τείχονς καΰήκαν αύτόν

15 εΰνων : [H]W pr των 19 Η ενιοχυ&η 21 εις :
HB. εν I R τούτο; και , . . αρχιερείς. 22 Η ουνβιβ.

17 τοτε εγέρσεις Αναν. απ. 137 22 ενεόνν. : -\- τω
λόγω CE 24 πιαοωοιν Α 25 — αυτόν Ηαζ
325

AGTVS APOSTOLORVM. 9,U-25.

tuis in Ierusalem: et hie habet potestatem 14 ι κ 1,2.

, 22,16. 2 Τ 2,22.

a principibus sacerdotum alligandi omnes,

qui invocant nomen tuum. Dixit autem ad 15 r 1,5.

H ^ TT , . 1 .· 25,13; 27,24.

eum Dommus: Vade, quoniam vas electionis 2 κ 4,7.
est mihi iste, ut portet nomen meum coram
gentibus, et regibus, et filiis Israel. Ego enim 16 23.29.
ostendam illi quanta oporteat eum pro nomine koi i,k
meo pati. Et abiit Ananias, et introivit in 17
domum: et imponens ei manus, dixit; Saule
frater, Dominus misit me Iesus, qui apparuit
tibi in via, qua veniebas, ut videas, et im-
pleads Spiritu sancto. Et confestim cecide- IS
runt ab oculis eius tamquam squamae, et
visum recepit: et surgens baptizatus est. Et 19 22,36.
cum accepisset cibum, confortatus est.

Fuit autem cum discipulis, qui erant
Damasci, per dies aliquot. Et continuo in 20
synagogis praedicabat Iesum, quoniam hie
est Filius Dei. Stupebant autem omnes, qui 21 i.u. 8,1 ; 26,10.
audiebant, et dicebant: Nonne hie est, qui
expugnabat in Ierusalem eos, qui invocabant
nomen istud: et hue ad hoc venit ut vinctos
26illos duceret ad principes sacerdotum? Saulus 22 18,28.
autem multo magis convalescebat, et confun-
debat Iudaeos, qui habitabant Damasci, affir-
mans quoniam hie est Christus. Gum autem 23 23,12-29.
implerentur dies multi, consilium fecerunt in
unura Iudaei ut eum interficerent. Notae autem 24 23,16.
factae sunt Saulo insidiae eorum. Custodiebant
autem et portas die ac nocte, ut eum interfice-
rent. Accipientes autem eum discipuli nocte, 25 2 κ 11,32.33.
per murum dimiserunt eum, submittentes

20 *fr ingressus in synagogas

2*3 > impler. aut. I — in unum

25 — eum 1° | discip. eius | summittentes

325

9,26-36. ACTVS APOSTOLORVM.

g 1,17-19. 26 in sporta. Cum autem venisset in Ierusa-
lem, tentabat se iungere discipulis, et omnes
timebant eum, non credentes quod esset disci-
20. 27 pulus. Barnabas autem apprehensum ilium
duxit ad Apostolos : et narravit illis quomodo
in via vidisset Dominum, et quia locutus est
ei, et quomodo in Damasco fiducialiter egerit

28 in nomine Iesu. Et erat cum illis intrans, et
exiens in Ierusalem, et fiducialiter agens in

29 nomine Domini. Loquebatur quoque Genti-
bus, et disputabat cum Graecis: illi autem

n,25. α 1,21. 30 quaerebant occidere eum. Quod cum cogno-
vissent fratres, deduxerunt eum Caesaream,
et dimiserunt Tharsum.

ι κ i4,3. 31 Ecclesia quidem per totam ludaeam , et
Galilaeam , et Samariam habebat pacem , et
aedificabatur ambulans in timore Domini, et
consolatione sancti Spiritus replebatur.

32 Factum est autem, ut Petrus dum per- 27
transiret universos, deveniret ad sanctos, qui

33 habitabant Lyddae. Invenit autem ibi homi-
nem quendam, nomine Aeneam, ab annis octo

34 iacentem in grabato, qui erat paralyticus. Et
ait illi Petrus : Aenea , sanat te Dominus
Iesus Christus : surge , et sterne tibi. Et

35 continuo surrexit. Et viderunt eum omnes,
qui habitabant Lyddae, et Saronae: qui con-

36 versi sunt ad Dominum. In Ioppe autem
fuit quaedam discipula, nomine Tabitha,

26 > iungere se | quia

28 — et 3° 29 — Gentibus

30 **C»3 Tarsum

34 aeneas | § sauet | — Dominus

35 ilium 36 tabita

326

ιιραξεις juvootoacov 9,26— 36.

χαλάοαντες έν απυρίδι. Παραγενόμενος δε είς 26 β 1,17-19.

Ιερουσαλήμ έπείραζεν κολλάοΰαι τοις μαΦηταϊς· '

και πάντες έφοβούντο αύτόν, μη πιοτεύοντες δτι

έοτίν μαθητής. Βαρνάβας δε έπιλαβόμενος αύτόν 27 2ο.

ήγαγεν προς τούς άποοτόλους, και διηγήοατο

αύτοις πώς έν τη όδφ εϊδεν τον κύριον και δτι

έλάληοεν αύτφ, και πώς έν Δαμαοκφ έπαρρηοιά-

οατο έν τφ όνόματι Ίηοοϋ. και ην μετ αύτών 28

είοπορενόμενος και έκπορενόμενος είς Ιερονοαλήμ,

παρρηοιαζόμενος έν τφ ονόματι του κυρίου,1 έλάλει 29

τε και οννεζήτει προς τους Έλληνιοτάς* οί δε

έπεχείρονν άνελειν αύτόν. έπιγνόντες δε οί άδελφοί 30 11,25. ο ι,2ΐ.

κατήγαγον αύτόν είς Καιοαρίαν και έξαπέοτειλαν

αύτόν είς Ταροόν.

10 ϊί μέν οϋν έκκληοία καΰ' όλης της Ιουδαίας 31 β,7. ι κ u,8.
και Γαλιλαίας και Σαμαρίας είχεν είρήνην οίκο-
δομουμένη και πορευομενη τφ φόβφ του κυρίου,
και τη παρακλήοει του άγιου πνεύματος έπλη-

' ΰύνετο.

U27 Έγένετο δε Πέτρον διερχόμενον δια πάντων 32 8,4.4ο.
κατελϋεϊν και προς τους άγιους τους κατοικούν-
τας Αύδδα. εϋρεν δε έκει άνϋ'ρωπόν τινα όνόματι 33
Αίνέαν έξ έτών οκτώ κατακείμενον έπι κραβάττου,
ος ην παραλελυ μένος, και εϊπεν αύτφ ό Πέtρoς· 34 s,s. u,io.
Αίνέα, ίάταί οε Ίηοούς Χριστός* άνάοτηΰι και Mt 10'8'
οτρώοον οεαυτφ. και εύΰέως άνέοτη . 1 και είδαν 35
αύτόν πάντες οί κατοικοϋντες Αύδδα και τον
Σάρωνα, οϊτινες έπέοτρεψαν έπι τον κύριον.

Έν Ίόππη δέ τις ην μαθήτρια όνόματι ΤαβειΦά, 36

25 Η οφνριόι 27 W ο τι 31 W ειρηνην, | HR
οικοδόμου μένη, και . . . κνριον 35 W ειδον | HR Σάρωνα
36 RT Ταβι&α, it 40

29 Ελληνας Λ 32.35 Λνόόαν ΟΈαζ 35 Σάρωναν ζ
Άοοάρωνα Erasm. <m» (!Ασσαρώνα?)

326

ή όιερ μην ενο μένη λέγεται Δορκάς· αντη ην πλήρης

37 έργων άγαμων καί έλεημοσννών ών έποίει, έγένετο
όέ έν ταις ήμέραις έκείναις άσ$ενήσασαν αύτήν
άποϋανεϊν λούοαντες όέ έτηκαν έν ύπερφω.

38 έγγϋς όε ούσης Λύόόας τη Ίόππη οί μαΰηταί
άκονσαντες ότι Πέτρος εστίν έν αύτη άπέστειλαν
δύο άνόρας προς αύτόν παρακαλονντες' μη όκνήοης

39 όιελϋειν έως ήμών. άναοτάς όε Πέτρος σννήλϋ'εν
αύτοις* δν παραγενόμενον άνήγαγον εις το ύπερφον,
καί παρέστησαν αύτφ πασαι αί χήραι κλαίονσαι
καί έπιδεικνύμεναι χιτώνας και ιμάτια, δσα έποίει

mc 6,4ο.4ΐ. 40 μετ αύτών ούσα ή Δορκάς. έκβαλών όέ έξω
* ' πάντας ό Πέτρος και ΰεϊς τα γόνατα προσηνξατο,
καί έπιστρέψας προς το σώμα είπεν* Ταβειΰά,
άνάστηΰΊ. ή όέ ήνοιξεν τους όφ&αλμονς αύτής,
82. 8,7. 41 και ίόονσα τον Πέτρον άνεκάΰισεν. όονς όε αύτη
χείρα άνέστησεν αύτήν φωνήσας όέ τους άγίονς
ΐ9,π. 42 και τάς χήρας παρέστησεν αύτήν ζώσαν. γνωστόν
όέ έγένετο κα#' όλης της Ίόππης, καί έπίστενσαν
ιο,β. 43 πολλοί έπί τον κνριον. Έγένετο όέ ήμέρας ικανάς 11
μειναι έν Ίόππη παρά τινι Σίμωνι βνρσει.

Mt 8,6. 10 Άνήρ όέ τις έν Καισαρία όνόματι Κορνήλιος, ldps

έκατοντάρχης έκ σπείρης της καλονμένης Ιταλικής,
L 7,6. 2 εύσεβής καί φοβούμενος τον ϋ>εόν συν παντί τφ
οϊκω· αύτοϋ, ποιών έλεημοσύνας πολλάς τφ λαφ
so. 8;ι. 3 καί όεόμενος τον $εοϋ όιά παντός, εϊόεν έν ορά-
ματι φανερώς, ώσεί περί ώραν ένάτην της ήμέρας,
άγγελον τον ϋ'εοϋ είσελΰόντα προς αύτόν καί
4 είπόντα αύτφ' Κορνήλιε, ό όέ άτενίσας αύτφ
καί έμφοβος γενόμενος είπεν τί έστιν, κύριε;
είπεν δε αύτφ · αί προσενχαί σον καί αί έλεημο~

L 1,11.

36 W δούκας (it 39) | Τ αγαΰων έργων 37 εΰηκαν : hffcT-4-
αντην 42 Η— της 43 όε : W+ αυτόν

10,ί τις ι -\- Vv 3 — ΤΊ?α^

327

quae interpretata dicitur Dorcas. Haec erat

plena operibus bonis, et eleemosynis , quas

faciebat. Factum est autem in diebus illis, 37

ut infirmata moreretur. Quam cum lavissent,

posuerunt earn in coenaculo. Gum autem 38

prope esset Lydda ad Ioppen, discipuli

audientes quia Petrus esset in ea, miserunt

duos viros ad eum, rogantes: Ne pigriteris

venire usque ad nos. Exurgens autem Petrus 39

venit cum illis. Et cum advenisset, duxerunt

ilium in coenaculum : et circumsteterunt ilium

omnes viduae flentes, et ostendentes ei tunicas,

et vestes, quas faciebat illis Dorcas. Eiectis 40 mc 5,40.41,

autem omnibus foras: Petrus ponens genua

oravit: et conversus ad corpus, dixit: Ta-

bitha, surge. At ilia aperuit oculos suos: et

viso Petro, resedit. Dans autem illi manum, 41 32.

erexit earn. Et cum vocasset sanctos, et vi-

duas, assignavit earn vivam. Notum autem 42

factum est per universam Ioppen: et credi-

derunt multi in Domino. Factum est autem 43 10,6.

ut dies multos moraretur in Ioppe, apud

Simonem quendam coriarium.

28 Vir autem quidam erat in Caesarea, nomine 10 8,5.
Cornelius, Centurio cohortis, quae dicitur Ita- 21,u
lica, 1 religiosus, actimens Deum cum omni domo 2
sua, faciens eleemosynas multas plebi, et depre-
cans Deum semper: is vidit in visu manifeste, 3 3,1.
quasi hora diei nona, Angelum Dei introeuntem
ad se, et dicentem sibi, Cornell. At ille intuens 4
eum, timore correptus, dixit: Quid est, Domine?
Dixit autem illi: Orationes tuae, et eleemo-

38 ab ioppe 39 — ei

40 tabita 43 > quend. simonem

10,2 ac] et 3 — is I > nona diei 4 g quis es

327

10,5—19. AGTVS ArUSTOLUKViYl.

synae tuae ascenderunt in memoriam in con-
5 spectu Dei. Et nunc mitte viros in Ioppen,
et accersi Simonem quendam, qui cognomi-
9,43. 6 natur Petrus: hie hospitatur apud Simonem
quendam coriarium, cuius est domus iuxta
mare: hie dicet tibi quid te oporteat facere.

7 Et cum discessisset Angelus, qui loquebatur
illi, vocavit duos domesticos suos, et miiitem
metuentem Dominum ex his, qui illi parebant.

8 Quibus cum narrasset omnia, misit illos in

9 Ioppen. Postera autem die iter illis facien-
tibus, et appropinquantibus civitati, ascendit
Petrus in superior a ut oraret circa horam

10 sextam. Et cum esuriret, voluit gustare.
Parantibus autem illis, cecidit super eum
n,5-i7. 11 mentis excessus: et vidit caelum apertum,
et descendens vas quoddam, velut linteum
magnum, quattuor initiis submitti de caelo

12 in terram, in quo erant omnia quadrupedia,

13 et serpentia terrae, et volatilia caeli. Et facta
est vox ad eum: Surge Petre, occide, et

Sz4,i4. lvu. 14 manduca. Ait autem Petrus: Absit Domine,
quia numquam manducavi omne commune, et
Mt 15,11. 15 immundum. Et vox iterum secundo ad eum:
mc 7,15.1«. quo(j Deus purificavit, tu commune ne dixeris.
16 Hoc autem factum est per ter: et statim re-
12,9. 17 ceptum est vas in caelum. Et dum intra se
haesitaret Petrus quidnam esset visio, quam
vidisset: ecce viri, qui missi erant a Cornelio, in-
quirentes domum Simonis, astiterunt ad ianuam.
18 Et cum vocassent, interrogabant, si Simon,
qui cognominatur Petrus, illic haberet hospi-
i3,2; 15,28. 19 tium. Petro autem cogitante de visione, dixit

6 — hie . . . facere 10 eis
15 quae | > ne commune
328

Πράξεις Αποοτολων 10,5— 19*

ούναι σον άνέβηοαν είς μνημόαυνον έμπροσθεν
τον ΰεον. καϊ ννν πέμψον άνδρας είς Ίόππην Β
καί μετάπεμψαι Σίμωνά τινα δς έπικαλεϊται Πέ-
τρος9 ούτος ξενίζεται παρά τινι Σίμωνι βνροει, 6 Μ«.
φ έοτιν οικία παρά θάλασσαν, ώς δε άπήλΰεν 7
ό άγγελος δ λάλων αύτφ, φωνήοας δύο των οίκε-
τών καί οτρατιώτην εύσεβή των προοκαρτερούν-
των αύτφ, καϊ έξηγησάμενος άπαντα αύτοις άπ· 8
έοτειλεν αύτονς εις την Ίόππην. Τη δε έπαύριον 9
δδοιπορούντων έκείνων καί τη πόλει έγγιζόντων
άνέβη Πέτρος έπϊ το δώμα προοεύξαοΰαι περί
ώραν έκτην. έγένετο δε πρόοπεινος καί ηΰελεν 10
γεύοαοΰαι· παραοκεναζόντων δε αύτών έγένετο
έπ' αύτδν έκοτασις, καϊ θεωρεί τον ούρανόν άνεωγ- 11 π,β-π.
μένον και καταβαινον οκενός τι ώς όϋ'όνην με-
γάλην, τέοοαροιν άρχαις καΰιέμενον έπϊ της γης,
έν φ ύπήρχεν πάντα τά τετράποδα καί έρπετά 12
τής γής καΐ ηετεινά τον ούρανόν. καϊ έγένετο 13
φωνη προς αύτόν άναοτάς, Πέτρε, fivoov καϊ
φάγε. ό δε Πέτρος εϊπεν μηδαμώς, κύριε, δτι 14 e« μ*, lv u.
ούδέποτε έφαγον πάν κοινδν και άκάΰαρτον. και 15 Mt ιβ,ιι.
φωνη πάλιν έκ δεντέρον προς αύτόν ä δ Φεός 0 '
έκαΰάριοεν ον μη κοίνον. τοντο δε έγένετο έπϊ 16
τρις, και εύΰνς άνελημφΰη το οκενος είς τον
ούρανόν. Ώς δε έν έαντφ διηπόρει ό Πέτρος 17 ι»·β·
τί άν ειη το δράμα δ εϊδεν, ίδον oi άνδρες οί άπ-

\ εοταλμένοι ύπό τον Κορνηλίον διερωτήοαντες την
οίκίαν τον Σίμωνος έπέοτηοαν έπί τον πνλώνα,
καί φωνήσαντες έπννΰάνοντο εί Σίμων δ έπι· 18

29 καλούμενος Πέτρος ένΰάδε ξενίζεται. Τον δε 19 18,2; ιβ,88.
Πέτρον διενΰνμονμένον περί τον δράματος εϊπεν

9 εκεον. : Τ αντων 18 Κ επυ&οντο

5 τινα . . . Πετρ. : τον εαικαλονμενον Πετρον ΈΙ,α 6 fin
+ οντος λαληοει οοι τι αε όει ηοιειν ζ 9 ενατην ν3 |
4" τί?£ ημέρας Λ 12 τετρ. : + κα* Φηρια X-Pf
328

10,20— 29* Πράξεις Αποστολών

20 τό πνεύμα* ιδού άνδρες δύο ζητοϋντές οε· 1 άλλα
άναοτάς κατάβηΰι, καϊ πορεύον ούν αύτοϊς μηδέν
J ie,8. 21 διακρινόμενος, δτι εγώ άπέοταλκα αύτούς. κατά-
βάς δε Πέτρος προς τους άνδρας εϊπεν ιδού
έγώ είμι δν ζητείτε* τις ή αίτια δι' ην πάρεοτε;

22 1 ol δε είπαν Κορνήλιος έκατοντάρχης, άνήρ δίκαιος
και φοβούμενος τον ΰεόν, μαρτνρούμενός τ ε ύπό
δλον τον έθνους των Ιουδαίων, έχρηματίσνΧη ύπό
άγγέλον άγιου μεταπέμψαοΦαί οε είς τον οίκον
ιι,ΐ2. 23 αύτοϋ και άκοϋσαι ρήματα παρά οοϋ. είοκαλεοά-
μένος οϋν αύτοϋς έξένισεν. Τη δε επαύριον
άναοτάς έξήλϋ·εν οϋν αϋτοϊς, και τίνες των άδελ-

24 φών των άπδ Ίόππης ουνήλ$ον αύτφ. τη δε
έπαύριον είοήλΰεν εις την Καιοαρίαν δ δε Κορ-
νήλιος ην προοδοκών αύτούς, ουνκαλεοάμενος τους

25 ουγγενεις αύτοϋ και τους άναγκαίους φίλους. Ώς
δε έγένετο του είοελΰεϊν τον Πέτρον, ουναντήοας
αύτφ ό Κορνήλιος πεοών έπϊ τους πόδας προο-

14' Αρ 26 εκύνηαεν. ό δε Πέτρος ήγειρεν αύτόν λέγων

27 άνάστηβι· και έγώ αύτός άνθρωπος είμι. και
ουνομιλών αύτφ είοήλΰεν, και εύρίσκει ουνεληλυ-

28 ϋ'ότας πολλούς, 1 έφη τε προς αύτούς · ύμεις έπί-
οταοΰε ώς άν^έμιτόν έστιν άνδρι Ίουδαίφ κολλά-
οϋ'αι ή προοέρχεαΰαι άλλοφύλω* κάμοί ό ν^εόςΐ
εδειξεν μηδένα κοινόν ή άκάΰαρτον \έγειν αν-

29 ϋ·ρωπον διό και άναντιρρήτως ήλ&ον μεταπεμ-
φΰείς. πνν^άνομαι οϋν, τίνι λόγω μετεπέμψαοΦέ

19 πνεύμα : hRT-|- αντω \ όνο : hR [τρεις] —Τ 23 Η
αννηλ&αν 24 Τ ειαηλΰαν 25 ως . . . Κορν. : hn<? Προσεγγί-
ζοντος 6ε τον Πετρον εις την Καιοαρίαν (are— ε.τ. Κ.)προόραμων
εις των όονλων όιεοαφηπεν ηαραγεγονεναι αντον. ο όε Κορ-
νήλιος εχπηόησας και (*ve — ε. κ.) ονναντησας αντω 28 Τ
εόειξεν ο &εος 29 Η αναντιρητως

21 άνδρας : -|- τονς απεσταλμενονς απο (τον) Κορνηλιον
προς αντον ΈΙαΙ(ζ) \ τις : pr τι ΰελετε i) 22 ειπ. προς αντον
Dal I Κορν. τις εκ. 23 τοτε ειοαγαγων ο Πέτρος 24 προο-
όεχομενος | fin -f περιεμεινεν 26 αναστ. : τι ποιείς | ειμι :
-\- ως χαι ον ΏΕ 28 νμεις : -f- βελτιον | ανόρι αλλοφ.
329

ACTVS APOSTOLORVM. 10,20-29.

Spiritus ei: Ecce viri tres quaerunt te. Surge 20
itaque, descende, et vade cum eis nihil dubi-
tans: quia ego misi illos. Descendens autem 21 j ιβ,β.
Petrus ad viros, dixit: Ecce ego sum, quern
quaeritis: quae causa est, propter quam
venistis? Qui dixerunt: Cornelius Centurio, 22
vir iustus, et timens Deum, et testimonium
habens ab universa gente Iudaeorum, respon-
sum accepit ab Angelo sancto accersire te in
domum suam, et audire verba abs te. Intro- 23 11,12.
ducens ergo eos, recepit hospitio. Sequenti
autem die surgens profectus est cum illis: et
quidam ex fratribus ab Ioppe comitati sunt
eum. Altera autem die introivit Caesaream. 24
29* Cornelius vero expectabat illos, convocatis
cognatis suis, et necessariis amicis. Et factum 25
est cum introisset Petrus, obvius venit ei Cor-
nelius, et procidens ad pedes eius adoravit.
Petrus vero elevavit eum, dicens: Surge, et 26 l 5,8.
ego ipse homo sum. Et loquens cum illo in- 27 Ap 19'10'
travit, et invenit multos, qui convenerant:
'dixitque ad illos: Vos scitis quomodo abomf- 28
natum sit viro Iudaeo coniungi, aut accedere ad
alienigenam: sed mihi ostendit Deus, neminem
communem aut immundum dicere hominem.
Propter quod sine dubitatione veni accersitus. 29
Interrogo ergo, quam ob causam accersistis

20 itaque et d.

23 ergo ] igitur , it 33 1° | eis

25 — venit

26 levavit
28 sed ] et

329

10,30—39. ACTVS APOSTOLORVM.

30 me? Et Cornelius ait: A nudiusquarta die 30
usque ad hanc horam, orans eram hora nona
in domo mea, et ecce vir stetit ante me in

31 veste Candida, ! et ait: Cornell, exaudita est
oratio tua, et eleemosynae tuae commemo-

32 ratae sunt in conspectu Dei. Mitte ergo in
Ioppen, et accersi Simonem, qui cognominatur
Petrus : hie hospitatur in domo Simonis co-

33 riarii iuxta mare. Confestim ergo misi ad
te: et tu bene fecisti veniendo. Nunc ergo
orrines nos in conspectu tuo adsumus audire
omnia quaecumque tibi praecepta sunt a

1gJa1<J^;34 Domino. Aperiens autem Petrus os suum,
r 2,11. dixit: In veritate comperi quia non est per-
J 9,31 5 ie*i4l 35 sonarum acceptor Deus , sed in omni gente
ρ» io7,20; qui timet eum, et operatur iustitiam, acceptus
is 52, 7.1 Nah 2,1. 36 est Uli. Verbum misit Deus filiis Israel, an-
e sjfi^ejie! nuncians pacem per Iesum Christum: (hie
Mt 4,i2-i7. 37 est omnium Dominus.) Vos scitis quod
factum est verbum per universam Iudaeam:
incipiens enim a Galilaea post baptismum,
is βι,ι. 38 quod praedicavit Ioannes, 1 Iesum a Nazareth:
Mt 3,ie. quomodo unxit eum Deus Spiritu sancto , et
virtute, qui pertransiit benefaciendo, et sa-
nando omnes oppressos a diabolo, quoniam
Dt 21,22. 39 Deus erat cum illo. Et nos testes sumus om-
1,8' nium, quae fecit in regione Iudaeorum, et Ieru-

30 nuciius quartana | ad ] in

31 (© inc. v. Cornell)

33 cf 23

34 — suum I quoniam
36 — Deus

38 pertransivit

330

Πράξεις Αηοοτολων 10,30— 39*

so με; και ο Κορνήλιος έφη· άπό τετάρτης ή μέρας 30
μέχρι ταύτης της ώρας ήμην την ένάτην προο-
ευχόμενος έν τφ οϊκφ μου, και ιδού άνήρ εοτη
ενώπιον μου έν έοϋ'ήτι λαμπρςί, 1 και φηοίν Κορ- 31
νήλιε, είοηκούοΰη οου ή προοενχή και αί έλεημο-
ούναι οου έμνήσΰηοαν ένώπιον τον ΰεοϋ. πέμψον 32
οϋν εις Ίόππην και μετακάλεοαι Σίμωνα δς έπι-
καλεϊται Πέτρος ' ούτος ξενίζεται έν οικία Σίμωνος
βνροέως παρά ΰάλαοοαν. έξαντής ούν έπεμψα 33 J 4,22.
προς οέ} ού τε καλώς έποίηοας παραγενόμενος.
νυν ούν πάντες ήμεις ένώπιον του ΰεοϋ πάρεομεν
άκοϋοαι πάντα τά προατεταγμένα αοι ύπό του Dt 10jl7,
κυρίου. Άνοίξας δε Πέτρος το οτόμα εϊπεν έπ' 34 gS2mnie'7,
άληΰείας καταλαμβάνομαι δτι ουκ εΰτιν ηρούω- 8»35· Mt 5»2·
ηολίΐμπτίΐζ ό &εός, άλλ' έν παντϊ ενώνει ό φοβού· 35 ιβ,ΐ4. 5 '
μένος αύτόν κάί έργαζόμενος δικαιοούνην δεκτός Ρβ ιο7,2ο;
αύτφ έοτιν tbv λόγον δν άπέατειλεν τοις υίοϊς 36 ι8 52,7. Nah 2,ι.
Ισραήλ εναγγελιζό μένος είρψην δια Ίη οου Χριατοϋ' eViV^.is.
ούτος έοτιν πάντων κύριος, ύμεις οϊδατε το γενό- 37 Mt 4,12-17.
μενον ρήμα καϋ' δλης τής Ιουδαίας, άρξάμενος l ιβ,ιβ ; 28,6.
άπό τής Γαλιλαίας μετά το βάπτιομα δ έκήρυξεν
Ίωάνης, 1 Ίηοοϋν τον άπό Ναζαρέτ, ώς εχριύεν 38 ΐβ βι,ι.
αύτόν ό ftaog ηνενματι άγίω και δυνάμει, δς Mt4?i8?'
διήλΰεν εύεργετών και ίώ μένος πάντας τους κατά- 4,27#
δυναοτευομένους ύπό του διαβόλου, δτι ό ΰεός
ήν μετ αύτοϋ· και ήμεις μάρτυρες πάντων ών 39 Dt 21,22.
έποίηοεν έν τε τη χώρα των Ιουδαίων κάί Ίερου- ^a.isf8'

29 HR με. 31 HR και φησιν 33 RT πρός σε
35.36 W εστίν τον 36 ον : [R]— Κ 36.37 h ον απεστειλεν . . .
Χρίστου (οντος . . . κύριος) υμεις οιδατε, το 37 W αρξαμενον
39 και 2° : [R]T+ εν

30 απο της τρίτης ημ. μ. της άρτι ωρας ημην νηστενων
τ. εν. τε πρ. 32 fin + ος παραγενομενος λαλήσει σοι CDf
83 προς σε : -\- παρακαλων ελ&ειν προς ημας | εν ταχει
παραγενομ. \ του &εου : σον, | — παρεσμεν \ πάντα :
βονλομενοι παρα σου | κυρ. : ΰεου Ώαζ 36 τον γαρ λογ.
87 — ρημα | αρξαμ. : + γαρ Λ Ό 88 ον εχρ. ο

89 πάντων : αυτού

330

10,40— 11,2. Πράξεις Αποστολών

ι κ 16,4-7. 40 οαλήμ· δν καί άνεϊλαν Ηρεμάβαντες επί ζνλον. τού-
τον ό $εός ήγειρεν έν τή τρίτια ήμέρα καί εδωκεν
J "ijv2.2'^ αύτόν έμφανή γενέσθαι, 1 οϋ παντϊ τφ λαφ, άλλα
Μ* LMt'2ei2'. μάρτνοιν τοϊς προκεχειροτονημένοις ύπό του
j 2ΐ,ΐ3. βεοϋ, ήμϊν, οϊτινες οννεφάγομεν και οννεπίομεν
ΐ7,8ΐ. 42 αύτφ μετά το άναοτήναι αύτόν έκ νεκρών · καί
ιρ 4,5. 24τ 4,ι.' παρήγγειλεν ήμϊν κηρύξαι τφ λαφ καί διαμαρτύ-
ραοΰαι δτι ούτος έοτιν 6 ώριομένος ύπό τον $εού
s,24; 13,88 β. 43 κριτής ζώντων και νεκρών, τούτω πάντες οί προ-

Ιβ 83,24 : 53,6.6. ~ ~ » e — 1 /") ~ α Χ

Jr 8ΐ,84. φήται μαρτνρονοιν, αφεοιν αμαρτιών λαρειν οια
DZn8»!24! τ°ν όνόματος αύτοϋ πάντα τον πιοτεύοντα εις
ιι,ΐ5. 44 αύτόν. "Ετι λαλονντος τον Πέτρον τα βήματα
ταύτα έπέπεοεν τό πνεύμα το άγιον έπι πάντας
4Β τονς άκούοντας τον λόγον. καί έξέοτησαν οί έκ
περιτομής πιοτοϊ δσοι οννήλΰαν τφ Πέτρω, δτι
και έπι τα εΰνη ή όωρεά τού άγίον πνεύματος
2,4. ΐ9,6. 46 έκκέχνται ■ ήκονον γαρ αύτών λαλούντων γλώοοαις
Mc ιβ,ΐ7. μ£γαχνν(^ντων τδν τότε άπεκρίΌ'η Πέ-

8,3β. 47 τρος· μήτι τό νδωρ δύναται κωλνοαί τις τού μή
Mt 8,ιι. βαπτιοΰήναι τούτονς, οιτινες τό πνεύμα τό άγιον
j 4,40. 48 έλαβον ως καί ήμεϊς; προοέταξεν δε αύτονς έν
1 κ 1,17' τφ όνόματι Ίηοού Χριοτού βαπτιοΰήναι. * τότε

ήρώτησαν αύτόν έπιμεϊναι ήμέρας τινάς.
i2Th 2'ΐ8 11 Ήχουοαν δε οί άπόοτολοι και οί άδελφοϊ οί^

δντες κατά τήν Ίονδαίαν δτι και τά ε$νη έδέ·
ιο,45; ΐ5,6. 2 ξαντο τον λόγον τού ϋ·εού. "Οτε δε άνέβη Πέτρος
είς Ίερονοαλήμ, διεκρίνοντο προς αύτόν οί έκ

40 HR— εν 42 ούτος : Τ αντος 45 οοοι : Κ οι | W
οννηλΰον | Η τον πνενμ. τον αγιον 48 αντονς : Τ αντοις
11,2 Οτε . . . περιτομης : hr Ο μεν ονν Πέτρος δια ικανον χρονον
ηάεληοεν πορεν&ηναι εις Ιεροοολνμα ' και αροσφωνησας τονς
αδελφονς και επιστηριξας αντονς πολνν λογον ποιονμενος
δια των χωρών [? όι αντων εχωρει] διδάσκων αντονς · ος

40 μετα την τριτην ημεραν 41 αντω : + και ονναν-
εστραφημεν | fin -f- ημέρας μ DE 42 ενετειλατο 43 αίμα-
τος 36 46 ειπεν δε ο 11. 48 τοτε προοετ. \ παρεκαλεσαν
αντ. προς αντονς dta^uetvat 11,1 Ακονστον δε εγενετο τοις
αποστολοις και τοις αδελφοις τοις εν τη Ιονδαια
331

Aul Vb ArUol ULUKVIVI. 1U,4Ü— 11,2.

salem, quem occiderunt suspendentes in ligno.
Hunc Deus suscitavit tertia die, et dedit eum 40 ι κ 15,4-7.
manifestum fieri 1 non omni populo, sed testi- 41 J 14,19.22;
bus praeordinatis a Deo: nobis, qui manduca- 1,4. l 24,30.43.
vimus, et bibimus cum illo postquam resur- Mt226,29.
rexit a mortuis. Et praecepit nobis praedicare 42 17,31.
populo, et testificari quia ipse est, qui consti- ίρί,β.'ϊτ 4,i.
tutus est a Deo iudex vivorum, et mortuorum.
Huic omnes Prophetae testimonium perhibent 43^33,24^53,5.6.
remissionem peccatorum accipere per nomen ez 34,16.
eius omnes, qui credunt in eum. Adhuc 44 n '
loquente Petro verba haec, cecidit Spiritus
sanctus super omnes, qui audiebant verbum.
Et obstupuerunt ex circumcisione Meies, qui 45
venerant cum Petro : quia et in nationes
gratia Spiritus sancti eftusa est. Audiebant 46 2,4. 19,6.
enim illos loquentes Unguis , et magnificantes Mc 16'17,
Deum. Tunc respondit Petrus : 1 Numquid 47
aquam quis prohibere potest ut non bapti-
zentur hi, qui Spiritum sanctum acceperunt
sicut et nos ? Et iussit eos baptizari in no- 48 j 4,40.
mine Domini Iesu Christi. Tunc rogaverunt
eum ut maneret apud eos aliquot diebus.
31 Audierunt autem Apostoli, et fratres, H
qui erant in Iudaea : quoniam et Gen-
tes receperunt verbum Dei. Gum autem 2 10,45.
ascendisset Petrus Ierosolymam, discepta-
bant adversus ilium, qui erant ex

45 obstipuerunt

46 (© inc. v. 47 Tunc resp.)

48 in nomine iesu chr. baptizari | — apud eos
11,2 > ascend, aut. | in hieros.

331

11,3-15. AGTVS APOSTOLORVM.

g 2,12. ε 2,11. 3 circumcisione , 1 dicentes: Ouare introisti ad
viros praeputium habentes, et manducasti
4 cum illis? Incipiens autem Petrus exponebat

io,9-48; 16,9. 5 illis ordinem , dicens : 1 Ego eram in civitate
Ioppe orans, et vidi in excessu mentis visio-
nem, deseendens vas quoddam velut linteum
magnum quattuor initiis summitti de caelo,

6 et venit usque ad me. In quod intuens con-
siderabam , et vidi quadrupedia terrae , et

7 bestias, et reptilia, et volatilia caeli. Audivi
autem et vocem dicentem mihi: Surge Petre,

8 occide, et manduca. Dixi autem: Nequaquam
Domine : quia commune aut immundum num-

9 quam introivit in os meum. Respondit autem
vox secundo de caelo: Quae Deus mundavit,

10 tu ne commune dixeris. Hoc autem factum
est per ter : et recepta sunt omnia rursum in

11 caelum. Et ecce viri tres confestim astiterunt
in domo, in qua eram, missi a Caesarea ad

io,23. 12 me. Dixit autem Spiritus mihi ut irem cum
illis, nihil haesitans. Venerunt autem mecum
et sex fratres isti, et ingressi sumus in clo-

13 mum viri. Narravit autem nobis , quomodo
vidisset Angelum in domo sua, stantem et
dicentem sibi: Mitte in Ioppen, et accersi

14 Simonem, qui cognominatur Petrus, 1 qui lo-
quetur tibi verba, in quibus salvus eris tu, et

15 universa domus tua. Cum autem coepissem lo-
qui, cecidit Spiritus sanctus super eos, sicut et

5 § mentis meae

10 > rursum omnia

11 > conf. tres viri
lö decidit

332

Πράξεις Αποατολων 11,3— ι δ.

περιτομής 1 λέγοντες οτι είοήλΰες προς άνδρας 3 g 2,12.
άκροβνοτίαν έχοντας και οννέφαγες αύτοϊς. άρξά- 4 l 1,3.
μένος δε Πέτρος έξετίΦετο αύτοις καΰεξης λέγων
1 εγώ ήμην εν πόλει Ίόππη προοενχόμενος , και Β ιο,θ-48
είδον έν έκοτάοει δράμα, καταβαϊνον οκενός τι
ώς όϋ'όνην μεγάλην τέοοαροιν άρχαϊς καΰιεμένην
έκ τον ούρανον, και ήλΰεν άχρι έμοϋ' εις ην 6
άτενίοας κατενόονν, και είδον τα τετράποδα της
γης και τα ΰηρία και τα έρπετά και τα πετεινά
του ούρανον. ηκονοα δέ και φωνής λεγούοης 7
μοι* άναοτάς, Πέτρε, fivoov και φάγε. εϊπον δέ* 8
μηδαμώς, κύριε, οτι κοινδν η άκάΰαρτον ούδέποτε
είοήλΰεν εις το στόμα μον. άπεκρίΰη δε έκ δεν- 9 is.e.
τέρον φωνή έκ τον ούρανον · α ό Φεός έκαΰάριοεν
ον μη κοίνον. τούτο δέ έγένετο έπι τρις, και 10
άνεοπάσΰη πάλιν άπαντα είς τον ούρανον. και 11
ιδον έξαντής τρεις άνδρες έπέοτηααν έπι την
οίκίαν έν $ ημεν, άπεοταλμένοι άπό Καιοαρίας
πρός με. ειπεν δέ το πνενμά μοι οννελΰεϊν 12 io,2s.
αύτοις μηδέν διακρίναντα. ήλΰον δέ ονν έμοι
και οι εξ άδελφοϊ ούτοι, και είοήλΰομεν είς τον
οίκον τον άνδρός. άπήγγειλεν δέ ήμιν πώς εϊδεν 13
τον άγγελον έν τφ οϊκω αύτον σταβέντα και
είπόντα· άπόοτειλον είς Ίόππην και μετάπεμ'ψαι
Σίμωνα τον έπικαλούμενον Πέτρον, ο ς λαλήοει 14
ρήματα προς οέ έν οίς οωΰήοη ού και πας ό
οικός οον. έν δέ τφ άρξαοΰαί με λαλειν έπέ- 15ιο,44.
πεοεν το πνεύμα το άγιον έπ' αύτονς ώοπερ και

και χατηντησεν αυτοις [? αντον] και απηγγειλεν αντοις την
χάριν του ΰεου, οι δε εκ περιτομης αδελφοί διεκρινοντο
αρος αυτόν

3 Κ ειοηλΰεν et ουνεφαγεν 9 hRT φωνη εκ δευτέρου
11 h η μην 14 RT πρός οε

δ τετρασιν 6 — τα 1° 8° 4° 9 εγενετο φωνη εκ τ,
ουρ. προς με 13 μηδέν διακριν. 13 — τον 1°
332

11,16—26· Πράξεις Αποστολών

ι,6. 16 έφ' ήμας έν άρχη. έμνήσΰην de τον ρήματος
του κυρίου, ώς έλεγεν* Ίωάνης μεν έβάπτισεν
ύδατι, ύμεϊς δε βαπτισϋ'ήσεσν^ε έν πνεύματι άγίφ.
ΐ6,8. 17 εί οϋν την ϊσην δωρεάν έδωκεν αύτοίς ό ΰεός ώς
καϊ ήμιν, πιστεύσασιν έπι τον κύριον Ίησοϋν
Χριστόν, έγώ τις ήμην δυνατός κώλυσαν τον ΰεόν;
13,48; 14,27; 18 1 άκούσαντες δε ταύτα ήσύχασαν, και έδόξασαν τον
^L^le^ist«. Φεόν λέγοντες* άρα καϊ τοις έΦνεσιν ο $εός την
2 τ 2,25. μετάνοιαν εις ζωήν έδωκεν.

8,ι-4. 19 Ol μεν οϋν διασπαρέντες άπό της βλίψεως 1
της γενομένης έπϊ Στεφάνω διήλϋΌν έως Φοινίκης
και Κύπρου καϊ Αντιοχείας, μηδενι λαλούντες τον
2,38; ιο,δθ; 20 λόγον εί μη μόνον Ίουδαίοις. Ήσαν δέ τίνες έξ
αυτών άνδρες Κύπριοι και Κυρηναϊοι, οΐτινες
έλΰόντες εις Άντιόχειαν έλάλουν και προς τους
2,47. 21 "Ελληνας, εύαγγελιζόμενοι τον κύριον Ίησοϋν. και
ην χειρ κυρίου μετ' αύτών, πολύς τ ε άριΰμός ό!
4,8β. 22 πιστεύσας έπέστρεψεν έπί τον κύριον. Ήπούσΰή
8'14, δε δ λόγος εις τα ώτα της εκκλησίας της οϋση
έν Ιερουσαλήμ περί αύτών, και έξαπέστειλα
13,43; 14,22. 23 Βαρνάβαν έως Αντιοχείας9 δς παραγενόμενος κα<
ίδών τήν χάριν τήν του ΰεοϋ έχάρη, και παρε\
κάλει πάντας τη προΰέσει της καρδίας προσμένει1
β,6. 6,ΐ4. 24 τφ κυρίω, δτι ήν άνήρ άγαμος και πλήρης πνευ
ματος αγίου και πίστεως, και προσετέθη όχλος
9,80. 25 ικανός τφ κυρίω. έξήλΰεν δε εις Ταρσόν άνα·
β 2,ιι. 26 ζητήσαι Σαϋλον, καϊ εύρων ήγαγεν εις Άντιόχειαν,

18 W εόοξαζον 20 Ελληνας (et hr) : Η Ελληνωτας

23 τω : Η pr [εν]

17 — 0 ΰεος I fin -f- του μη δούναι αυτοις πνεύμα
αγιον αιοτευοασιν επ αντω 19 απο του Στέφανου \
μονοις 20 ίησ. : -f- Χοιστον 22 — ουοης A Ι) (ζ \ εως
όιελΰειν εως ΏΕζ 23 ος και 25.26 άκουσας όε οτι Σαυλος
εοτιν εις Θαρσον εξηλΰεν αναζητών αυτόν · και, ως ουντυχων
ααρεκαλεοεν ελ'&ειν εις Α.

333

ACTVS APOSTOLORVM. 11,16-26.

in nos in initio. Recordatus sum autem verbi 16 1,5.
Domini, sicut dicebat: Ioannes quidem bapti-
zavit aqua, vos autem baptizabimini Spiritu
sancto. Si ergo eandem gratiam dedit illis 17 15,8.
Deus, sicut et nobis, qui credidimus in Do-
minum Iesum Christum : ego quis eram , qui
possem prohibere Deum? His auditis, tacue- 18i3,4s; 11,27.
runt: et glorificaverunt Deum, dicentes: Ergo L 7'16 ; 23'47
et Gentibus poenitentiam dedit Deus ad vitam.

Et illi quidem , qui dispersi fuerant a 19 8,1-4.
tribulatione, quae facta fuerat sub Stephano,
perambulaverunt usque Phoenicen, et Cyprum,
et Antiochiam, nemini loquentes verbum, nisi
solis Iudaeis. Erant autem quidam ex eis 20 13,1.
viri Gyprii, et Cyrenaei, qui cum introissent
Antiochiam , loquebantur et ad Graecos , an-
nunciantes Dominum Iesum. Et erat manus 21 2,47.
Domini cum eis: multusque numerus creden-
tium conversus est ad Dominum. Pervenit 22 4,36.
autem sermo ad aures ecclesiae , quae erat
Ierosolymis super istis: et miserunt Barna-
bam usque ad Antiochiam. Qui cum per- 23 13,43.
venisset, et vidisset gratiam Dei, gavisus
est: et hortabatur omnes in proposito cordis
permanere in Domino: quia erat vir bonus, 24 6,5 ; 5,14.
et plenus Spiritu sancto, et fide. Et appo-
sita est multa turba Domino. Profectus est 25 9,30.
autem Barnabas Tarsum, ut quaereret Saulum:
quem cum invenisset , perduxit Antiochiam. 26 g 2,11.

18 > deus paenit. ad vit. dedit
20 cyrenei

22 bam ab an | — ad 2°

23 — in 1°

24 > turba multa

25 — Barnabas | tharsum

333

11,27-12,5. AGTVS APOSTOLORVM.

Et annum totum conversati sunt ibi in Eo
clesia: et docuerunt turbam multam, ita ut
2β,23. cognominarentur primum Antiochiae discipuli,
ι ρ 4,i6. Christiani.

i3,i ; 15,32. 27 In his autem diebus supervenerunt ab 32
21,10.28 Ierosolymis prophetae Antiochiam: et surgens
unus ex eis nomine Agabus, significabat per
spiritum famem magnam futuram in universo
orbe terrarum, quae facta est sub Claudio.
Gr 2,10. 29 Discipuli autem , prout quis habebat , propo-
sVSjis.' suerunt singuli in ministerium mittere habi-
12,25. 30 tantibus in Iudaea fratribus : quod et fece-
runt, et mittentes ad seniores per manus
Barnabae, et Sauli.

4,3.12 Eodem autem tempore misit Herodes rex 33
manus, üt affligeret quosdam de Ecclesia.
Mt 20,22 s. 2 Occidit autem Iacobum fratrem Ioannis gladio.
24,27? 25,9. 3 Videns autem quia placeret Iudaeis, apposuit
R 8'36, ut apprehenderet et Petrum. Erant autem
4 dies Azymorum. Quem cum apprehendisset,
misit in carcerem, tradens quattuor quater-
nionibus militum custodiendum , volens post
jc 5,i6. 5 Pascha producere eum populo. Et Petrus
quidem servabatur in carcere. Oratio autem
fiebat sine intermissione ab Ecclesia ad

26 (<£ inc. v. Et annum) | — ibi
29 — singuli

12,3 adposuit adprehendere
4 $ ad cust. custodire eum

334

Πράξεις Αποοτολων ιι,27— 12,5·

έγένετο δε αύτοϊς καϊ ένιαυτδν δλον συναχϋηναι
έν τη έκκλησία καϊ διδάξαι δχλον Ικανόν, χρη-
ματίοαι τε πρώτως έν Αντιόχεια τούς μαΰητάς ge28
Χριστιανούς. ι ρ *,ιβ.

2 'Εν ταύταις δε ταις ήμέραις κατήλΰον άπδ 27 is,i 5 ιβ,ββ.
Ιεροσολύμων προφήται εις Άντιόχειαν άναοτάς 28 2ΐ,ιο.

δε εϊς έξ αύτών όνόματι *Αγαβος έσήμαινεν δια 18,2'
τον πνεύματος λιμδν μεγάλην μέλλειν έσεσΰαι έφ'
δλην την οίκουμένην ήτις έγένετο έπϊ Κλαυδίου,
των δε μαθητών καΰώς εύπορεϊτό τις, ώριοαν 29 α 2,10.
έκαστος αύτών εις διακονίαν πέμψαι τοις κατοι- f κ£?ι*.
κοϋοιν έν τη Ιουδαία άδελφοϊς· δ και έπο ίησαν 30 12,25.
άποοτείλαντες προς τους πρεσβυτέρους δια χειρός
Βαρνάβα καϊ Σαύλου.

3 Κατ* έκεινον δε τον καιρόν έπέβαλεν Ήρφδης\2 4>8·
δ βασιλεύς τάς χείρας κακώσαί τινας των άπδ

της έκκλησίας. άνειλεν δε Ίάκωβον τον άδελφδν 2 Mt 20,22 β.

Ίωάνου μαχαίρη. ίδών δε δτι άρεστόν έστιν 3 24,27; 25,9.

τοις Ίουδαίοις προσέΰ'ετο συλλαβεϊν και Πέτρον, R 8,86' L 81
ήσαν δε ήμέραι των άζύμων, 1 δν και πιάσας ένθετο 4
είς φυλακήν, παραδούς τέσσαρσιν τετραδίοις στρα-
τιωτών φυλάσσειν αύτόν , βουλόμενος μετά το

πάσχα άναγαγεϊν αύτδν τφ λαφ. δ μεν οϋν Πέ- Β Je 6,ιβ.
τρο£ έτηρειτο έν τη φυλακή* προσευχή δε ην
Ιέκτενώς γινομένη ύπδ της έκκλησίας προς τον

28 hRT εσημανεν 12,1 Τ ο βασιλ. Ηρωόης

26 οιτινες παραγενομενοι ενιαυτον ολον συνεχυ&ησαν
οχλον ικανον · και τοτε πρώτον εχρηματισεν εν Α. οι μαΰηται
Χριστιανοί \ Χρηστ- Ν* 28 ην δε πολλή α/αλλ/ασ^ς·

συν εστ ραμμένων όε ημων εφη εις εξ αντ. ον. Αγ. σημαίνων
29 οι όε μα&ηται καάως ευπορονντο 12, 1 fin -}- εν τη
Ιουόαια 3 Ιουόαιοις : V επιχειρησις αντον επι τους πιστούς
4 ον και : τούτον δ πολλή όε προσευχή ην εν εκτενεια
περι αυτού απο τ. ε.

834

12,6— 14. Πράξεις Αποοτολων

6,22.28. 6 ϋ'εόν περί αύτον. "Οτε de ήμελλεν προαγαγείν
αύτόν ό Ήρφόης, τη ννκτϊ έκεννη ήν ό Πέτρος
κοιμώμενος μεταξύ δύο στρατιωτών όεδεμένος
άλύοεοιν övoivy φύλακές τε προ της ΰύρας έτήρονν
6,ΐ9. η ι,ΐ4. 7 την φνλακήν. και ίδον άγγελος κνρίον έπέοτη,
ι Rg ΐ9,6. ελαμψεν έν τφ οίκήματι· πατάξας όέ

την πλενράν τον Πέτρου ήγειρεν αύτόν λέγων
άνάστα έν τάχει. και έξέπεσαν αύτον αί άλύσεις
8 έκ των χειρών, εϊπεν όέ ό άγγελος προς αύτόν*
ζώσαι και ύπόδηοαι τα οανόάλιά οον. έποίησεν
όέ ούτως, και λέγει αύτφ' περιβαλον το ίμάτιόν
ιο,ΐ7. 9 οον και άκο λούζει μοι. και έξελΰών ήκολούΰει,
και ούκ ηδει ότι άληΰές έοτιν το γινόμενον δια
10 τον άγγέλον, έδόκει δε όραμα βλέπειν. διελΰόντες
δε πρώτην φνλακήν και δεντέραν ήλΰαν έπι την
πύλην την σιδηράν την φέρονσαν εις την πόλιν,
ήτις αύτομάτη ήνοίγη αύτοις, και έξελΰόντες προ*
ήλΰον ρύμην μίαν, και εύΰέως άπέοτη ό άγγελος
L ΐ8,ΐ7. 11 άπ' αύτον. και ό Πέτρος έν έαντφ γενόμενο^
εϊπεν ννν οϊδα άληΰώς ότι έξαπέστειλεν ό κύριοά
τον άγγελον αύτον και έξείλατό με έκ χειρόΐ
Ήρφδον και πάσης της προσδοκίας τον λαον τώγ
26. ΐ8,6.ΐ8; 12 Ιουδαίων, σννιδών τε ήλΰεν έπι την οίκίαν της
1δ,ΐ4,β. Μαρίας της μητρός Ίωάνον τον έπικαλουμένορ
Μάρκου, οδ ήσαν ικανοί σννηφροισμένοι και προσ-
ιβ,ιβ. 13 ευχόμενοι, κρονσαντος δε αύτον την ϋ'ύραν το$
πνλώνος προσήλΰεν παιδίσκη ύπακονσαι όνόματ\
L 24,41. 14 Ψόδη, και έπιγνονσα την φωνήν τον Πέτρον άπι
της χαράς ούκ ήνοιξεν τον πνλώνα, είσδραμοϋσί
όέ άπήγγειλεν έστάναι τον Πέτρον προ τον πν·

6 Κ προοαγαγειν 8 όε 1° : Τ τε 10 W ηλΰον
11 hÄT— ο 2° 13 h προηλΰε

7 επέστη : + τω Πετρω | εαελαμψεν τω \ ννξας 9 δια
Εζ 40,22.26. νπο Λα 10 εξελΰ. : + κατεβησαν τους ξ' βα&μους και

335

AGTVS APOSTOLORVM. 12,6-14.

Deum pro eo. Cum autem producturus eum 6 5,22.23.
esset Herodes, in ipsa nocte erat Petrus dor-
miens inter duos milites, vinctus catenis dua-
bus: et custodes ante ostium custodiebant
earcerem. Et ecce Angelus Domini astitit: 7 5,19. n i,u.
et lumen refulsit in habitaculo: percussoque
latere Petri, excitavit eum, dicens: Surge
velociter. Et ceciderunt catenae de manibus
eius. Dixit autem Angelus ad eum: Praecin- 8
gere, et calcea te caligas tuas. Et fecit sic.
Et dixit illi: Gircumda tibi vestimentum tuum,
et sequere me. Et exiens sequebatur eum, 9 10,17.
et nesciebat quia verum est, quod fiebat per
angelum: existimabat autem se visum videre.
Transeuntes autem primam et secundam custo- 10
diam, venerunt ad portam ferream, quae ducit
ad civitatem: quae ultro aperta est eis. Et
exeuntes processerunt vicum unum: et con-
tinuo discessit Angelus ab eo. Et Petrus ad 11
se reversus, dixit: Nunc scio vere quia misit
Dominus Angelum suum,- et eripuit me de
manu Herodis, et de omni expectatione
plebis Iudaeorum. Gonsideransque venit ad 12 25. 13,5.13;
domum Mariae matris Ioannis, qui cogno-
minatus est Marcus, ubi erant multi congre-
gati, et orantes. Pulsante autem eo ostium 13 ιβ,ιβ.
ianuae, processit puella ad audiendum, no-
mine Rhode; Et ut cognovit vocem Petri, 14
prae gaudio non aperuit ianuam, sed in-
tro currens nunciavit stare Petrum ante ia-

7 suscitavit

8 calcia 1 galliculas

9 aestimabat | aut. ] § enim
13 aud. ] § videndum

335

12,15-25. ACTVS APOSTOLORVM.

2β,24. 15 nuam. 1 At illi dixerunt ad earn: Insanis. Ilia
L 24'37, autem affirmabat sic se habere. Illi autem

16 dicebant: Angelus eius est. Petrus autem per-
severabat pulsans. Cum autem aperuissent,

17 viderunt eum, et obstupuerunt. Annuens
autem eis manu ut tacerent, narravit quo-
modo Dominus eduxisset eum de carcere,
dixitque: Nunciate Iacobo, et fratribus haec.

5,21.22. 18 Et egressus abiit in alium locum. 1 Facta 34
autem die, erat non parva turbatio inter
19 milites, quidnam factum esset de Petro. He-
rodes autem cum requisisset eum , et non
invenisset, inquisitione facta de custodibus,
iussit eos duci: descendensque a Iudaea in
ι Rg 5,25 20 Caesaream, ibi commoratus est. Erat autem
Ez 27,17 ' iratus Tyriis , et Sidoniis. At illi unanimes
venerunt ad eum, et persuaso Blasto, qui erat
super cubiculum regis, postulabant pacem, eo
21 quod alerentur regiones eorum ab illo. Statut ο
autem die Herodes vestitus veste regia, sedit
ez 28,2. 22 pro tribunali , et concionabatur ad eos. Po-
pulus autem acclamabat: Dei voces, et non
Dn 5,20. 23 hominis. Confestim autem percussit eum

Angelus Domini, eo quod non dedisset hono- [
rem Deo: et consumptus a vermibus, expira- ί
6,7. is 55,ii. 24 vit. Verbum autem Domini crescebat, et
11,29. i2. 15,37. 25 multiplicabatur. Barnabas autem et Saulus
reversi sunt ab Ierosolymis expleto mini-
sterio, assumpto Ioanne, qui cognominatus
est Marcus.

16 φ aper. ostium | obstip-
18 > de petro fact, esset
21 contion-

336

Πράξεις AaoötöXcov 12,15—25.

λώνος. 1 οι δε προς αύτήν είπαν μαίνη. ή δε 15 2β,2*.
διϊαχυρίζετο όντως εχειν. οί δε ελεγον ό άγγελος mumo'.hi.m.
έοτιν αϋτοϋ. ö δε Πέτρος έπέμενεν κρούων άνοί· 16
ξαντες δε είδαν αύτόν καί έξέοτηοαν. καταοείοας 17
δε αύτοϊς τη χειρϊ οιγάν διηγήοατο αύτοίς πώς
δ κύριος αύτόν έξήγαγεν έκ της φυλακής, εϊπέν
τε* άπαγγείλατε Ίακώβω καί τοις άδελφοις ταύτα.
34 και έξελΰών έπορεύΰη είς έτερον τόπον. 1 Τενο- 18 5,21.22.
μένης δε ήμέρας ήν τάραχος ούκ όλίγος έν τοις
οτρατιώταις, τί άρα ό Πέτρος έγένετο. Ήρφδης 19
δε έπιζητήοας αύτόν καί μη εύρών, άνακρίνας
τούς φύλακας έκέλενοεν άπαχΦήναι, καί κατελΰών
άπό της Ιουδαίας είς Καιοαρίαν διέτριβεν. Ήν 20 ι Rg 5,25 [nj.
δε ϋνμομαχών Τυρίοις καί Σιδωνίοις9 δμοΰυμαδόν Εζ 27'17'
δε παρήοαν προς αύτόν, καί πείοαντες Βλάοτον
τον έπι του κοιτώνος του βασιλέως ήτοϋντο είρήνην,
δια το τρέφεοΦαι αύτών την χώραν άπό της βααι-
λικής. τακτή δε ήμέρα ό Ήρφδης ένδυοάμενος 21
έοϋ'ήτα βαοιλικήν καΰίοας έπι του βήματος έδημη·
γόρει προς αύτούς'ιό δε δήμος έπεφώνει· ΰεοϋ 22 εζ 28,2.
φωνή και ούκ άνθρωπου, παραχρήμα δέ έπά- 23 Βη 5,20.
ταξεν αύτόν άγγελος κυρίου άνυ^' ων ούκ εδωκεν
την δόξαν τφ ΰεφ, καί γενόμενος οκωληκόβρωτος
έξέψυξεν.

14 Ό δε λόγος του κυρίου ηϋξανεν καί έπληΰύνετο. 24 J;7^1^20,
Βαρνάβας δε καί Σαϋλος ύπέοτρεψαν έξ Ίερου- 25 11,29! ΐ2. ΐδ,β7.
οαλήμ, πληρώοαντες την διακονίαν, ουνπαρα-
λαβόντες Ίωάνην τον έπικληΰέντα Μάρκον.

15 ελεγ. : h είπαν 16 W ειόον 17 Τ— αυτοις 2°
21 Η [ο] Ηρωδ. \ καθιοας : W pr και 24 κυρίου : hRT
ΰεου 25 Κ εις Ιερ. πλ. την h8 cjj την εις I. πλ.

15 ελεγ. : + προς αυτήν τυχόν 16 εξανοιξαντες δε
και ιδοντες 17 ινα οιγωσιν ειοηλΰεν και 19 αποκτανΰηναι
20 οι δε ομοθυμαδόν εξ αμφοτέρων των πόλεων παρηοαν
προς τον βαοιλεα | τας χωράς αυτών εκ 22 ο: pr καταλλαγεντος
δε αυτού τοις Τυριοις | φωναι 2>* 23 ΰεω και καταβας απο
του βήματος γενομ. οκ. ετι ζων και ούτως εξεψ. 25 εξ :
απο ΌΈαΙ \ Ιερ. \ -\- εις Αντιοχειαν ΙΕ

13ri — ίο* Πράξεις Αποοτολων

ιι,2ο.27. 13 Ήααν δε έν Αντιόχεια κατά την οϋααν έκ- 19
κληοίαν προφήται καί διδάσκαλοι δ τε Βαρνάβας
και Συμεών ό καλούμενος Νίγερ, καί Αούκιος ό
Κνρηναϊος, Μαναήν τε Ήρφδον του τετραάρχου
9,ΐ5. 2 ούντροφος και Σαϋλος. Λειτουργούντων δε αύτών
1,1 ' τφ κυρίω και νηοτευόντων εϊπεν το πνεύμα το
άγιον άφορίοατε δή μοι τον Βαρνάβαν καί Σαϋλον
3 εις το έργον δ προοκέκλημαι αύτούς* τότε νηοτεύ-
οαντες και προοευξάμενοι καί έπιΰέντες τάς χείρας
αύτοϊς άπέλυοαν.
15,89. 4 Αύτοι μεν οϋν έκπεμφΰέντες ύπό του άγιου
πνεύματος κατήλΰον εις Σελευκίαν, έκειΦέν τε
12,12.26. 5 άπέπλευ σαν εις Κύπρον, και γενόμενοι έν Σαλαμϊνι
18' κατήγγελλον τον λόγον του Φεοϋ έν ταϊς ουνα-
γωγαϊς των Ιουδαίων είχον δε καί Ίωάνην
6 ύπηρέτήν, Διελΰόντες δε δλην την νήοον άχρι
Πάφου εύρον άνδρα τινά μάγον ψευδοπροφήτην
ΐ8,ΐ2. 7 Ίουδαϊον, φ όνομα Βαριηοοϋς, 1 ος ην οϋν τφ άν$·
υπάτω Σεργίω Παύλω, άνδρί ουνετφ. ούτος
προοκαλεσάμενος Βαρνάβαν καί Σαϋλον έπεζήτηοεν
2 τ 8,8. 8 άκοϋοαι τον λόγον του $εοϋ ■ άνΰίοτατο δε αύτοις
Έλύμας ό μάγος, ούτως γάρ μεθερμηνεύεται τό
όνομα αύτοϋ, ζητών διαοτρέψαι τον άνΰύπατον
; 4,8; 7,65. 9 άπό της πίοτεως. Σαϋλος δε, ό και Παύλος,
πληον^εις πνεύματος άγιου άτενίοας είς αύτδν
Ηοβ 14,10. ίο 1 εϊπεν ώ πλήρης παντός δόλου και πάοης ρα-
διουργίας, υίέ διαβόλου, έχΰρε πάοης δικαιοσύνης,
ού παύοη διαοτρέφων tag δόονς τον ηνρίον τάς

8,21.

1 K.W διδάσκαλοι, 4 H Σελεύκειαν W -λευκείαν δ hie
eti Η Ιωαννην 6 Τ Βαριησον 10 hRT— του

1 όε τίνες ΕΙΙαζ \ ο τε : εν οις | επικαλούμενος Ώα
3 προσευξ. : -\- πάντες | — απέλυσαν 4 αυτοί : οι \ κατηλΰ.:
καταβαντες όε | — τε δ &εου : κυρίου \ υπηρετούντα αυτοις
β και περιελ&οντων δε αυτών | ονόματι καλουμενον Βαριη-
οουαν I Β. ο μεθερμηνεύεται Ελυμας JE 7 συνκαλεσαμ»νος
I και βζητηαεν 8 Ετοιμας | fin + επειδή ηδιστα ηκονεν
αυτών 10 — πάσης 1° | τας 2° : 4· ονσας
337

ACTVS APOSTOLORVM. 13,1—10.

35 Erant autem in Ecclesia , quae erat An- 11,30.27.
tiochiae , prophetae , et doctores , in quibus
Barnabas, et Simon, qui vocabatur Niger, et
Lucius Cyrenensis, et Manahen, qui erat He-
rodis Tetrarchae collactaneus, et Saulus. Mi- 2 9,15.
nistrantibus autem illis Domino, et ieiunan-
tibus, dixit illis Spiritus sanctus: Segregate
mihi Saulum, et Barnabam in opus, ad quod
assumpsi eos. Tunc ieiunantes, et orantes, 3 14,23.6,6.
imponentesque eis manus, dimiserunt illos.

Et ipsi quidem missi a Spiritu sancto 4 15,39.
abierunt Seleuciam; et inde navigaverunt
Gyprum. Et cum venissent Salaminam, prae- 5 12,12.25.
dicabant verbum Dei in synagogis Iudaeorum. 13'
Habebant autem et Ioannem in ministerio.
Et cum perambulassent universam insulam 6
usque Paphurn, invenerunt quendam virum
magum pseudoprophetam , Iudaeum, cui no-
men erat Bariesu , qui erat cum Proconsule 7
Sergio Paulo viro prudente. Hie, accersitis
Barnaba, et Saulo, desiderabat audire verbum
Dei. Resistebat autem illis Elymas magus, 8 2 τ 3,8.
(sic enim interpretatur nomen eius) quaerens
avertere Proconsulem a fide. Saulus autem, 9 2,4; 4,8 ; 7,
qui et Paulus , repletus Spiritu sancto , in-
tuens in eum, ' dixit: 0 plene omni dolo, et 10 mos 14,10.
omni fallacia, fili diaboli, inimice omnis
iustitiae, non desinis subvertere vias Domini

13,1 symeon | manaen | conlact-

2 — illis 2° I separate | barn ab an et saul. | — ad

4 ab

5 salamina

6 $ usque ad j φ »2 (c. com). 96 magnum | § Barieu

7 paulo

337 99

13,11-22. ACTVS APOSTOLORVM.

9,8. j θ,89. 11 rectas. Et nunc ecce manus Domini super
22'n* te, et eris caecus, non videns solem usque
ad tempus. Et confestim cecidit in eum ca-
ligo, et tenebrae, et circuiens quaerebat qui
12 ei manum daret. Tunc Proconsul cum vidisset
factum, credidit admirans super doctrina
Domini.

J2,i2.25; 15,38. 13 Et cum a Papho navigassent Paulus, et 36
Mt 2i,3o. qU| cum eo erant 9 venerunt Pergen Pamphy-
liae. Ioannes autem disceclens ab eis, reversus
14 est Ierosolymam. Illi vero pertranseuntes
Pergen, venerunt Antiochiam Pisidiae: et in-
gressi synagogam die sabbatorum, sederunt.
i5,2i; 28,i7. 15 Post lectionem autem legis, et Prophetarum,
miserunt principes synagogae ad eos , dicen-
tes: Viri fratres, si quis est in vobis sermo
2i,4o. 16 exhortationis ad plebem, dicite. Surgens autem
Paulus, et manu silentium indicens, ait: Viri
ie 1,2. Ex β,ι.β; 17 Israelitae, et qui timetis Deum, audite: Deus
h,8.7,41; plebis Israel elegit patres nostros, et plebem
exaltavit cum essent incolae in terra Aegypti,
ex 16,35. 18 et in brachio excelso eduxit eos ex ea, 1 et per
^S/ijii! quadraginta annorum tempus mores eorum
Dt7,i. Jos 11,2. 19 sustinuit in deserto. Et destruens gentes
septem in terra Chanaan , sorte distribuit
.Tud 2,i6. 20 eis terrain eorum , quasi post quadrin-

1 Sm 3.20. · · x 4. ±

gentos et qumquaginta annos: et post
haec dedit iudices, usque ad Samuel

ι sm 8,5: 21 Prophetam. Et exinde postulaverunt re-
gem : et dedit illis Deus Saul filium Cis,
virum de tribu Beniamin, annis quadra-

ps 89,2i. 22 ginta. et amoto illo, suscitavit illis David

Is 44,28.
1 Sin 16,12.13;
13,14.

η 1,5; 5,5. ίο fin ? 11 circumiens

12 s. doctrinam

13 — erant | pamphiliae

338

Πράξεις Αποοτολων Ι3,ιι— 22·

$ν&8ίας; 1 καί νυν ίδον χειρ κυρίου έπί οέ, καί 11 β,β. j 9,8«,
έοη τυφλός μη βλέπων τόν ήλων άχρι καιρού. '
παραχρήμα δε έπεαεν έπ' αυτόν άχλύς καί οκότος,
και περιάγων έζήτει χειραγωγούς. τότε ίδών ό 12 mc 1,22.27.
άνΰύπατος το γεγονός έπίοτευοεν, έκπληοοόμενος
έπί τή διδαχή του κυρίου.
2ο)3β Άναχΰέντες όέ άπό της Πάφου οί περί Παϋλον 13 12,12.25 ; 15,38,
ήλΰον είς Πέργην της Παμφυλίας9 Ίωάνης όέ Mt 21,80'
άποχωρήοας άπ' αύτών ύπέοτρεψεν είς Ιεροσό-
λυμα. Αύτοί δε διελΰόντες άπό της Πέργης 14 ie,is.
παρεγένοντο είς Άντιόχειαν την Πιοιδίαν, και έλ-
'&όντες είς την ουν αγωγήν τη ή μέρα των ο aß βάτων
έκάΰιοαν. μετά δε την άνάγνωοιν του νόμου καί 15 15,21.32 ; 28,ι?.
των προφητών άπέοτειλαν οί άρχιουνάγωγοι προς Η 13,22'
20 αύτούς λέγοντες* * άνδρες άδελφοί, ει τις έοτίν έν
ύμϊν λόγος παρακλήοεως προς τόν λαόν, λέγετε,
άναοτάς δε Παύλος καί καταοείοας τη χειρι είπεν 1621,40.
άνδρες Ίοραηλεϊται καί οί φοβούμενοι τόν ΰεόν,
άκούοατε. ό ΰεός του λαοϋ τούτου Ίοραηλ έξελέξατο 17 ι8ι,2. Εχβ,ι.6;
τους πατέρας ήμών, καί τόν λαόν ϋψωαεν έν τη παρ- u'8,
οικία έν γη Αιγύπτου, καί μετά ßpa%iovog νψ^λον Εχ 1β)85>
εξήγαγεν avtovs εζ avt%s, καί ως τεοοερακονταέτη 18
χρόνον έτροιζοφόρησεν avtovs εν τΤ] ερ^μω, xal 19 Dt7,'i.Joei4,2.
ί χα^ελών εϋνκι έιζτά εν γ\ ILavaav χατεχληρονό-
\ μησεν την γην αυτών 1 ως έτεοιν τετρακοοίοις καί 20 jUd 2,ιβ.
πεντήκοντα, καί μετά ταύτα έδωκεν κριτάς έως 1 Sm 8,2°·
Σαμουήλ προφήτου, κάκεϊΰεν ήτήοαντο βαοιλέα, 21 1 sm 8,5?
καί έδωκεν αύτοις ό $εός τόν Σαούλ υίόν Κείς, 10>21·24·
άνδρα έκ φυλής Βενιαμείν , ετη τεοοεράκοντα'
καί μεταοτήοας αύτόν ήγειρεν τόν Δαυείδ αύτοις 22 ρ8 89,2ΐ.

Is 44,28.

Sm 18,14;

11 όε : hT τε | W επεπεοεν 12 Η εκπληττομενος ιβ,ΐ2.ΐ8.
15 HR εστίν 17 Τ Αιγυπτω 18 Κ καί, ως | HR

τεοοερακονταέτη | hrT ετροφοφορηοεν 19 Κ— και

11 καν εν&εως 12 επιοτ. : pr εΰανμαοεν και ΏΕ : +
τω &εω 14 της Πιοιόιας Όαζ 18 — ως DJS 19 αντων :
των αλλοφύλων 20 και μετα ταντα ως ετ. τ. κ. π. εό. <f
338

13,23— 33, Πράξεις Αποοτολων

είς βαοιλέα, φ και εϊπεν μαρτνρήοας· ενρον
Δανεϊά τόν τον Ίεοοαί, άνδρα χατά την χαράίαν
2 sm 7,ΐ2. 23 μον, ός ποιήοει πάντα τα ΰελήματά μου. τούτον
8 ' * ό $εός άπό τον οπέρματος κατ έπαγγελίαν ηγαγεν
L 8,8; ιβ,ιβ. 24 τφ Ίοραηλ οωτηρα Ίηοονν, προκηρύξαντος Ίωάνον
προ προοώπον της είοόδον αύτον βάπτιομα μετά-
j ι,2ο.27. 25 νοίας παντϊ τφ λαφ Ίοραηλ. ώς δε έπλήρον
δ,ιβ. mc ι,7. Ίωύγης τ^ν δρόμον , ελεγεν τί έμε ύπονοεϊτε
είναι, ούκ ειμί έγώ* άλλ' ίδον έρχεται μετ* έμε
ού ούκ ειμί άξιος το ύπόδημα των ποδών λνοαι.
ρβ ιο7,2ο. 26 Άνδρες άδελφοί, viol γένονς Αβραάμ και οί έν 37

4β# ύμιν φοβούμενοι τόν Φεόν, ήμιν ό λόγος της
8,ΐ7. ΐ5,2ΐ. 27 οωτηρίας ταύτης έξατζβύτάλϊΐ. οί γάρ κατοικονντες
J 16,8' έν Ιερονοαλημ και οί άρχοντες αύτών τούτον
άγνοήοαντες καϊ τάς φωνάς των προφητών τάς
κατά πάν οάββατον άναγινωοκομένας κρίναντες
Mt 27,22.23. 28 έπλήρωοαν, και μηδεμίαν αίτίαν ΰανάτον εύρόντες
Mt 27,59.60. 29 'ήτήοαντο ΐίειλάτον άναιρεΰηναι αύτόν ώς δε
έτέλεοαν πάντα τά περί αύτον γεγραμμένα, κα$ε·
8,ΐ6. 30 λόντες άπό τον ξύλον εΰηκαν είς μνημεϊον. ό
ι,δ. 31 δε ϋ'εός ηγειρεν αύτόν έκ νεκρών · ος ώφ$η έπι
ήμέρας πλείονς τοις ονναναβάοιν αύτφ άπό της J
Γαλιλαίας είς Ιερονοαλημ, οϊτινες ννν είοιν μάρ- Ι
28. 32 τνρες αύτον προς τόν λαόν. και ήμείς ύμάς \
εύαγγελιζόμεΰα την προς τονς πατέρας έπαγγελίαν \
Ρβ 2,7. 33 γενομένην, ότι ταύτην ό Φεός έκπεπλήρωκεν τοις
R τέκνοις ήμών άναοτήοας Ίηοονν, ώς και έν τφ

22Ή.[ανόρα] 23 W οωτηρα, 25 KR είναι; 28 ητησαντο
h ητηααν τον 29 h γεγραμμ. περί αντου 31 ννν : [Η]— W
55 ημών : h81 αντων hsaW αντων ημιν h88 ημιν * idem cjj

23 ο Φεος ουν απο τ. οπ. αυτόν \ ήγειρε ΌΏζ 25 τινα
με €Όζ 27 τοντ. . . . φων. : μη οννιεντες τας γραφας 2> | και
κριν. 28 ευρ. εν αντω κριναντες αντον παρεόωκαν Πειλατω
ινα εις αναιρεοιν 29 γεγραμμένα : -\- ειοιν ητουντο τον

Πειλατον τοντον μεν οτανρωοαι και επιτυχόντες πάλιν και |
και εϋηκαν 30 ον ο Φεος ηγειρεν. 31 οντος ω. τοις
ανν αν αβαιν ovo ιν αντω α. τ. Γ. εις I. εφ ημ. πλείονας
32 πάτερ, ημων Ό JE | τον κνριον I. Χριοτον 83 οντοις γαρ
339

ACTVS APOSTOLORVM. 13,23-33.

regem: cui testimonium perhibens, dixit: In-
veni David filium Iesse, virum secundum cor
meurn, qui faciet omnes voluntates meas.
Huius Deus ex semine secundum promissio- 23 ?sSn,i!'12,
nem eduxit Israel salvatorem Iesum , prae- 24 l 3,3.
dicante Ioanne ante faciem adventus eius
baptismum poenitentiae omni populo Israel.
Gum impleret autem Ioannes cursum suum, 25 j 1,20.27.
dicebat : Quern me arbitramini esse, non sum
egOj sed ecce venit post me, cuius non sum
37 dignus calceamenta pedum solvere. Viri 26 ps 107,20.
fratres, filii generis Abraham, et qui in vobis
timent Deum, vobis verbum salutis huius
missum est. Qui enim habitabant Ierusalem, 27 3,17. j ie,s.
et principes eius hunc ignorantes, et voces
prophetarum, quae per omne sabbatum legun-
tur, iudicantes impleverunt, 1 et nullam causam 28 Mt 27,22.23.
mortis invenientes in eo, petierunt a Pilato,
ut interficerent eum. Cumque consummassent 29 Mt 27,59.00.
omnia, quae de eo scripta erant, deponentes
eum de ligno, posuerunt eum in monumento.
Deus vero suscitavit eum a mortuis tertia 30 3,15.
die: qui visus est per dies multos his, qui 31 1,3.
simul ascenderant cum eo de Galilaea in
Ierusalem: qui usque nunc sunt testes eius
ad plebem. Et nos vobis annunciamus 32 23.
earn, quae ad patres nostros repromissio
facta est : quoniam hanc Deus adimplevit 33 ps 2,7.
filiis nostris resuscitans Iesum, sicut et in R 1,4'

22 cui et t. I § Iessae 25 £ip esse ?

28 in eum

29 — eum 2°

31 (© inc. v. qui simul)

32 ea

33 $ vestris

339

18,34—44. AGTVS APOSTOLORVM.

Psalmo secundo scriptum est: Filius mens
is 55,3. 34 es tu , ego hodie genui te. Quod autem
suscitavit eum a mortuis, amplius iam non
reversurum in corruptionem , ita dixit: Quia
2,27. ps ιβ,ιο. 35 dabo vobis sancta David fidelia. Ideoque et
alias dicit: Non dabis Sanctum tuum videre
ι Rg 2,10. 36 corruptionem. David enim in sua generatione
Jmi 2J29.' cum administrasset , voluntati Dei dormivit:
et appositus est ad patres suos, et vidit cor-
37 ruptionem. Quern vero Deus suscitavit a
10,43. 38 mortuis , non vidit corruptionem. Notum
η 9^9· ΐ8,2ο.' igitur sit vobis viri fratres , quia per hunc
vobis remissio peccatorum annunciatur, et ab
omnibus, quibus non potuistis in lege Moysi
r 10,4. 39 iustificari, 1 in hoc omnis, qui credit, iustifica-
Hb 1,5. 40 tur. Videte ergo ne superveniat vobis quod
dictum est in Prophetis:

41 Videte contemptores , et admiramini , et

disperdimini :
quia opus operor ego in diebus vestris,
opus quod non credetis, siquis enarraverit
vobis.

42 Exeuntibus autem illis rogabant ut se-
quenti sabbato loquerentur sibi verba haec.

31,23.43 Gumque dimissa esset synagoga, secuti
sunt multi Iudaeorum, et colentium advena-
rum, Paulum, et Barnabam: qui loquentes
suadebant eis ut permanerent in gratia
44 Dei. Sequenti vero sabbato pene universa

34 suscitaverit

36 ·— in I vol. dei c. praec. coni.

37 — a mortuis

SB - et 39 fin :

43 § colent. Deum | baniaban
340

Πράξεις Αποοτολων 13,34— 44·

ψαλμφ γέγραπται τφ όεντέρφ· νίός μου εΐ ύν9 η ι,β; 5,5.

εγώ αημερον γεγέννψά ύε. δτι de άνέοτηοεν αύτόν 34 ΐβ 55,8.

εκ νεκρών μηκέτι μέλλοντα ύποοτρέφειν είς δια-

φΰοράν, ούτως εϊρηκεν δτι δώσω ύμιν τά ούια

ΔαυεΙό* τά τιιύχά. διότι και έν έτέρω λέγεί' ον 35 2,27. Ps ιβ,ιο.

όώύεις τον ούιόν ύον ίδεΐν άιαφ$οράν. Δανείό 36 ι Rg 2,10.

* , s , ~, , ~ ~ ο ~ n ο ~ Jud 2,10.

μεν γαρ ίδια γενεςί υπηρετηοας τη τον νέον βουλή 2,29.
εχοιμή$η και προοετέΰη ttpös τονς τΐατέρα$ avtov
και εϊδεν διαφΰοράν ον δε δ $εδς ήγειρεν, ούκ 37
εϊδεν διαφΰοράν. γνωοτόν οϋν έοτω ύμιν, άνδρες 38 ιο,43.
άδελφοί, δτι δια τούτον ύμιν άφεοις αμαρτιών Η9,9;' 13,20.
καταγγέλλεται , και άπδ πάντων ων ούκ ήδυνή-
ΰητε έν νόμφ Μωνοέως δικαιωΰήναι , έν τούτω 39 κ β,7; ιο,4.
πας δ πιοτεύων δικαιούται, βλέπετε οϋν μη 40 Hb 1,5.
έπέλΰη το είρημένον έν τοις προφήταις*

ϊδετε, οι καταφρονψαί, xal d^av μάθατε χάί 41
άφανίΰϋητε,
δτι έργον εργάζομαι εγώ έν ταΐς ημέραις νμών,

έργον δ ον μη ηιΰτενβητε εάν τις εηδιηγψαι νμΐν.
Έξιόντων δε αύτών παρεκάλονν είς το μεταξύ 42 ιβ.
οάββατον λαληΰήναι αύτοις τα ρήματα ταύτα,
λυΰείοης δέ της ονναγωγής ήκολούϋ'ηοαν πολλοί 43 ΐΜβ; 14,22 {
τών Ιουδαίων και τών οεβομένων προοηλύτων τφ
Παύλψ και τφ Βαρνάβα, οϊτινες προολαλούντες
αύτοις επείγον αύτούς προομένειν τη χάριτι του
ΰεού. Τφ δέ έρχομένω οαββάτω αχεδδν παοα 44

33 hre Τ εν τω πρωτω ψαλμω γεγρ. 38 και : [R]— Τ
42 h81 — παρεκάλονν " ηξιουν pro παρ εκ. , sed post οαββ.
* αυτών εκ της ουναγωγης των Ιουδαίων παρέκαλ* eadem sine
αυτών * παρ. τα ε&νη εις β cj Αξιουντων et — παρ εκ. et ταύτα,
44 όε : hW τε | h εχομενω

33 fin + αιτηοαι παρ εμου και όωαω σοι εΰνη την Ρ» 2,8.
κληρονομιαν αου και την καταοχεοιν αου τα πέρατα της
γης 35 — όιοτι | και ετερως 38 καταγγ. : + *at μετάνοια
39 fin + παρα &εω 41 — έργον 2° OJEa | fin + και
εοιγησαν 42 μεταξύ : εξης 43 fin + εγενετο όε κα& ολης
της πόλεως όιελΰειν τον λογον του Φεου 44 παοα : ολη
340

13f4B—14f2, Πράξεις Αποοτολων

ή πόλις ουνήχΰη άκούοαι τόν λόγον του ΰεού.
so. u,2; 17,5. 45 Ιδόντες δέ οί Ιουδαίοι τούς όχλους έπλήο&ηοαν
* κ ιο!ΐ9! ζήλου, καί άντέλεγον τοις ύπό Παύλου λάλου-
8,26. Mt ιο,β. 46 μένοις β λαοφη μουντές, παρρηοιαοάμενοί τε ό
ΐ8,6.' Παύλος καί ό Βαρνάβας είπαν ύμϊν ην άναγ-
καΐον πρώτον λαληΰήναι τόν λόγον του ΰεοϋ·
έπειδή άπωΰεϊοΰε αύτόν και ουκ άξιους κρίνετε
έαυτοϋς της αιωνίου ζωής, ιδού οτρεφόμεΰα εις
ΐβ 49,β. 47 τά ε$νη. ούτως γαρ έντέταλται ήμϊν δ κύριος*
τέ^ειχά αε sis (p&S έ&νών

τον εΐναί αε είς αωτηρίαν εως έαχάτον t%
11,18. κ 8,29. 48 άκούοντα δέ τά έΰνη εχαιρον καϊ έδόξαζον τόν
λόγον του κυρίου, και έπίοτευοαν δοοι ήοαν τε-
49 ταγμένοι εις ζωήν αίώνιον διεφέρετο δε ό λόγος
60 του κυρίου δι όλης τής χώρας, οί δε Ιουδαίοι
παρότρυναν τάς οεβομένας γυναίκας τάς εύοχή-
μονας και τους πρώτους τής πόλεως, και έπη-
γειραν διωγμόν έπί τόν Παϋλον καί Βαρνάβαν,
ΐ8,β. μι 10,14. 61 και έξέβαλον αύτούς άπό των όρίων αύτών. οί
δέ έκτιναξάμενοι τόν κονιορτόν των ποδών έπ'
62 αύτούς ήλΰον εις Ίκόνιον, οι τε μαΰηταί έπλη- 38
ρούντο χαράς καί πνεύματος άγιου.
ΐ3,ΐ4. 14 Έγένετο δέ έν Ίκονίω κατά το αύτό είοελ^ειν 2ΐ ι
αύτούς είς την ουναγωγήν τών Ιουδαίων καί
λαλήοαι ούτως ώοτε πιοτεύοαι Ιουδαίων τε καί
18,45. 2 Ελλήνων πολύ πλήθος, οί δέ άπειΰήοαντες Ιου-
δαίοι έπήγειραν καί έκάκωοαν τάς ψυχάς τών

44 ϋεου : hRT κυρίου 45 βλαοφ. : Τ pr αντιλεγοντες
και 46 h επει όε W επειδή όε 48 κυρών : Κ ΰεου
49 όι : Τ κα# 51 Ικονιον : HW,R.T* 52 τε : hT όε

44 ακουοαι Παυλον πολύν τε λογον ποιηααμενον περί
του κυρίου 45 το πληΰος \ τοις : -f λογοις τοις ΏΈ \
λεγομενοις ΟΏζ 46 — αναγκαιον 48 εόεξαντο 50 ΰλιψιν
μεγαλην και όιωγμ. 51 κατηντηοαν 14,2 αυτούς : αυτόν |
ούτως προς αυτούς 2 οι όε . . · επηγ. : οι όε αρχιουναγωγοι
των Ιουδαίων και οι άρχοντες της ουναγωγης επηγαγον αντοις
όιωγμον κατα των δίκαιων

341

ALTI VS ArUblULUnVM. 13,4f>— 14,2.

civitas convenit audire verbum Dei. Videntes 45 so. 14,2 ; 17,5.
autem turbas Iudaei, repleti sunt zelo, et '
contradicebant his, quae a Paulo dicebantur,
blasphemantes. Tunc constanter Paulus , et 46 3,20. Mt 10,6.
Barnabas dixerunt: Vobis oportebat primum i8,e.
loqui verbum Dei: sed quoniam repellitis illud,
et indignos vos iudicatis aeternae vitae, ecce
convertimur ad Gentes, sic enim praecepit 47 is 4β,β.
nobis Dominus:

Posui te in lucem Gentium,

ut sis in salutem usque ad extremum
terrae.

Audientes autem Gentes gavisae sunt , et 48 π,ιβ. r 8,29.
glorificabant verbum Domini: et crediderunt
quotquot erant praeordinati ad vitam aeter-
nam. Disseminabatur autem verbum Domini 49
per universam regionem. Iudaei autem con- 50
citaverunt mulieres religiosas, et honestas, et
primos civitatis, et excitaverunt persecutionem
in Paulum, et Barnabam : et eiecerunt eos de
finibus suis. At illi excusso pulvere pedum 51 ιβ,β. Mt io,u.
in eos, venerunt Iconium. Discipuli quoque 52
replebantur gaudio, et Spiritu sancto.
38 Factum est autem Iconii , ut simul in- 14
troirent in synagogam Iudaeorum, et lo-
querentur, ita ut crederet Iudaeorum, et
Graecorum copiosa multitudo. Qui vero 2 13,45.
increduli fuerunt Iudaei , suscitaverunt,
et ad iracundiam concitaverunt animas

44 Dei ] domini

46 iudicastis

47 lumen gentibus

50 > relig. mul. | barnaban
14,i in iconio ($<ft92 — ,) | — in
341

14,8-14. ACTVS APOSTOLORVM.

i9,ii. η 2,4. 3 Gentium adversus fratres. Multo igitur tem-
c zo\z2. pore demorati sunt , fiducialiter agentes in
Domino, testimonium perhibente verbo gra-
tiae suae, dante signa, et prodigia fieri per
4 manus eorum. Divisa est autem multitudo
civitatis: et quidam quidem erant cum Iu-
i9. 2 τ 3,ii. 5 daeis , quidam vero cum Apostolis. Cum
autem factus esset impetus Gentilium, et
Iudaeorum cum principibus suis, ut contume-
Mt io,23. 6 Iiis afficerent, et lapidarent eos, 1 intelligentes
confugerunt ad civitates Lycaoniae Ly strain,
_ et Derben, et universam in circuitu regio-

1119 °o. 7

3 2 ' 9 33. 8 nem > e^ *m evangelizantes erant. Et qui- 39
J dam vir Lystris infirmus pedibus sedebat,
claudus ex utero matris suae, qui numquam
3,4. Mt 9,28. 9 ambulaverat. Hie audivit Paulum loquentem.

Qui intuitus eum, et videns quia fidem haberet
j 11,43. 10 ut salvus fieret , 1 dixit magna voce : Surge
super pedes tuos rectus. Et exilivit, et am-
28,e. 11 bulabat. Turbae autem cum vidissent quod
fecerat Paulus, levaverunt vocem suam Ly-
caonice dicentes : Dii similes facti hominibus,

12 descenderunt ad nos. Et vocabant Barnabam
Iovem, Paulum vero Mercurium: quoniam ipse

13 erat dux verbi. Sacerdos quoque Iovis, qui
erat ante civitatem, tauros, et coronas ante
ianuas afrerens, cum populis volebat sacri-

14 ficare. Quod ubi audierunt Apostoli, Barnabas,
et Paulus, conscissis tunicis suis exilierunt in

6 § Licaoniae

7 (© = 6) fin $ + Et commota est omnis multi-
tudo in doctrina eorum. Paulus autem, et Barnabas
morabantur Lystris.

8—28 (© 7—27)

8 in lystris 9 > haberet fidem

11 $ Licaonice 12 barnaban 13 adf. c. pop. ,
342

Πράξεις Αποστολών 14,3— u.

έΰνων κατα των άδελφων. ίκανον μεν ονν χρόνον 3 ιβ,ιι. η 2,4.

» / <. Τ , - y " ' . Γ , Ζ MC 1β,20.

διετριψαν παρρηοιαζομενοι επι τφ κνριω τφ μαρ- 15,12. 20,32.

τνρονντι έπϊ τφ λόγω της χάριτος αύτοϋ, διδόντι

οημεια και τέρατα γίνεοΰαι δια των χειρών αύτών.

έαχίοΰη δε το πλήθος της πόλεως, και οί μεν 4

ήοαν ονν τοις Ίουδαίοις, οί δε ονν τοις άπο·

οτόλοις, ώς δε έγένετο όρμη των έΰνών τε και 5 ιθ. 2 τ β,π.

Ίονδαίων ονν τοις άρχονοιν αύτών ύβρίσαι και

16 λιΰοβοληοαι αύτούς, οννιδόντες κατέφνγον εις τάς 6 12,12. Mtio,2a.
πόλεις της Ανκαονίας Ανοτραν και Δέρβην και n w 2ο

Β0 την περίχωρον κάκει εύαγγελιζόμενοι ήοαν. * Και 8g. β88
τις άνηρ άδύνατος εν Λύοτροις τοις ποοιν έκά- J9,i.'
ΰητο, χωλός έκ κοιλίας μητρός αύτοϋ δς ούδέ-
ποτε περιεπάτηοεν. ούτος ήκονεν τον Παύλον 9 β,4. ut 9,28.
λαλονντος* δς άτενίοας αύτφ και ίδών δτι εχει
πίοτιν τον οωΰήναι, 1 εϊπεν μεγάλη φωνή* άνά- 10 β,β; 9,34.
ύτη&ι επί τον ς itodag σον όρΰός. και ήλατο και e/sm.11'48,
περιεπάτει, οι τε όχλοι ίδόντες δ έποίηοεν Πανλος 11 2β,β.
έπήραν την φωνήν αύτών ΛνκαονιοτΙ λέγοντες*
οί Φεοι όμοιωΰέντες άνϋ'ρώποις κατέβηοαν προς
ήμάς, 1 έκάλονν τε τον Βαρνάβαν Δία, τον δε 12
Πανλον Έρμήν, έπειδή αύτός ήν ό ήγούμενος
τον λόγον. δ %ε ίερενς τον Διός τον δντος προ 13
της πόλεως, τανρονς και οτέμματα έπι τονς
πνλώνας ένέγκας, ονν τοις δχλοις ήΰελεν ΰνειν.
άκούοαντες δε οί άπόοτολοι Βαρνάβας και Πανλος, 14
διαρρήξαντες τά ιμάτια έαντών έξεπήδηοαν εις τον

2 fin hr -\- ο δε κύριος εδωκεν [ταχν] ειρηνην 3 HR—
επι 2° I Τ δίδοντος 8 RW εν Λνοτρ. αδύνατος 9 R.T
ηκοναεν 10 W μεγ, τη φωνη 14 εαντορν : hliT αύτων

3 διατριψαντες 4 ην δε εοχιομενον 6 fin + ολην ΏΈ
7 fin -f- και εκινηΰη ολον το πλη&ος επι τη διδαχή · ο δε Παν-
λος και Βαρνάβας διετριβον εν Λυοτροις Ζ> : και εξεπληοαετο
πασα η πολυπληΰεια επι τη διδαχή αυτών · ο δε Π. . . .
Λυοτροις Ε 8 — εν Ανοτροις DJE 9 ος ατ. αντω : υπάρχων εν
φοβω, ατ. δε αντω ο Παύλος 10 φωνη : -}- οοι λεγω εν τω ονόματι
του κυρίου Ιηοου Χρίστου CDa | ορ#ος : -f xcu περιπατεί \
ανηλατο 12 Διαν Ώα 13 οι δε ιερείς του οντος Διος προ
πόλεως (Προπολεως?) . . . ενεγκαντες . . . ηΰελον επιϋνειν
14 ακοναας δε Β. κ. Π. 342

14fiB— 25# Πράξεις Αποΰτολων

ex 20,11. 15 δχλον, κράζοντες 1 και λέγοντες* άνδρες, τί ταύτα
is 87,ie! ποιείτε; και ήμεις όμοιοπαΰεϊς έομεν ύμιν άν-
ιο,2β. Jjc8547! Ωρωποί, εύαγγελιζόμενοι ύμάς άπδ τούτων των
4 Mi%hil'. ματαίων έπιοτρέφειν έπι &εόν ζώντα, δ$ εηοίηβεν
τον ovpavöv χάί τψ γψ χαϊ τψ &άλαο~6αν χάί
ΐ7,8ο. 16 ηάντα τά εν αυτοϊξ' δς έν ταις παρωχημέναις
γενεαϊς ειαοεν πάντα τά ε$νη πορεύεοϋ'αι ταις
Ρβ ΐ4δ,ιβ; 17 δδοις αύτών καίτοι ούκ άμάρτνρον αύτδν άφήκεν
jrV,24. άγαΦονργών, ούρανόΰεν ύμιν ύετούς διδούς καϊ
καιρούς καρποφόρους, έμπιπλών τροφής καϊ
18 εύφροούνης τάς καρδίας ύμών. και ταύτα λέ-
γοντες μόλις κατέπανοαν τούς δχλονς τον μη
β. 19 ΰύειν αύτοις. Επήλθαν δε άπδ Αντιοχείας και

ί Κ 6,9; 11,25. ,τ , ,Τ « ~ , , » - ,

2 τ β\ιι. Ικονίου Ιουδαίοι, και πειοαντες τους όχλους και
7'58 5 8'ΐ7,ΐ3.β ; λιΦάοαντες τον Παύλον εουρον εξω της πόλεως,
20 νομίζοντες αύτδν τεΰνηκέναι. κυκλωοάντων δε
των μαθητών αύτδν άναοτάς είοήλΰεν εις την
πόλιν. Και τη έπαύριον έξήλΰεν ούν τφ Βαρνάβα
μι 28,19. 21 εις Δέρβην. εύαγγελιζόμενοι τε την πόλιν έκείνην
καϊ μαΰητεύοαντες Ικανούς ύπέστρεψαν εις την
ιι,28; 18,48. 22 Λύστραν και εις Ίκόνιον και είς Άντιόχειαν, έπι-
SitVi** οτηρίζοντες τάς ψυχάς των μαθητών, παρακαλούν-
2 τ 8,ΐ2. £μμ£νε(/ν τη ηίοτει, και δτι διά πολλών θλίψεων

δει ήμας είοελΦεϊν είς την βαοιλείαν τον $εοί).
iB,Si 20,32. χειροτονήοαντ ες δε αύτοις κατ έκκληοίαν πρε-
Tt 1,5' οβυτέρους, προοευξάμενοι μετά νηστειών παρέΰεντο

24 αύτούς τφ κυρίω είς δν πεπιοτεύκειοαν. και Vi
διελΰόντες την Πιο ιδίαν ήλΰον είς την Παμφυλίαν,

25 και λαλήοαντες είς την Πέργην τδν λόγον κατέβησαν

17 Τ αΰτον W εαυτόν 19 W επηλΰον 21 HR

ευαγγελιααμενοι \ εις 3° : [Hl— W 22 Τ (non Ti) ενμενει,ν
24 Η ηλ&αν 25 W εις Περγην XR εν Περγη

15 φωνονντες | — και 2° \ τον ποιηοαντα 19 όιατρι-
βοντων (6ε) αυτών και όιόαοκοντων εαηλΰον ΟΏαΙ \ τίνες
Ιονόαιοι απο Ικονίου κ. Αντιοχιας \ επιοειοαντες 20 αυτόν :
αυτού 21 τους εν τη πολει \ αολλους
343

AGTVS APOSTOLORVM. 14,15—25.

turbas clamantes, 1 et dicentes: Viri, quid haec 15 ex 20,11.

facitis? et nos mortales sumus, similes vobis i8s 37,16.'

homines, annimciantes vobis ab his vanis ίί^.'σό 5,17.

converti ad Deum vivum, qui fecit caelum,

et terram, et mare, et omnia, quae in eis

sunt: qui in praeteritis generationibus di- 16 17,30.

misit omnes gentes ingredi vias suas. Et 17 p8 u5,ie;

quidem non sine testimonio semetipsum reli- jr 5,k

quit, benefaciens de caelo, dans pluvias, et

tempora fructifera, implens cibo, et laetitia

corda nostra. Et haec dicentes, vix sedave- 18

runt turbas ne sibi immolarent. Supervene- 19 2 κ n,25.

runt autem quidam ab Antiochia , et Iconio 2 K 6,9V

Iudaei: et persuasis turbis lapidantesque Pau-

lum, traxerunt extra civitatem, existimantes

eum mortuum esse. Circumdantibus autem 20

eum discipulis, surgens intravit civitatem, et

postera die profectus est cum Barnaba in

Derben. Cumque evangelizassent civitati 21 Mt 28,19.

illi, et docuissent multos, reversi sunt Lystram,

et Iconium, et Antiochiam, 1 confirmantes ani- 22 11,2s. iTh3,s.

mas discipulorum , exhortantesque ut perma- Mt 7,u*

nerent in fide: et quoniam per multas tribu-

/ationes oportet nos intrare in regnum Dei.

Et cum constituissent illis per singulas ec- 23 13,3; 20,32.

clesias presbyteros , et orassent cum ieiuna-

tionibus, commendaverunt eos Domino, in

quern crediderunt. Transeuntesque Pisi- 24

diam, venerunt in Pamphiliam, 1 et loquen- 25

tes verbum Domini in Perge , descenderunt

17 nostra ] eorum $]&! vestra
19 aestimantes 24 ©93·98 Pamphyliam
25 > in pergen (-en et $) verb, domini
343

14,26-15,5. ACTVS APOSTOLORVM.

i3,i.2; 15,40.26 in Attaliam: et inde navigaverunt Antiochiam,
unde erant traditi gratiae Dei in opus, quod
ι κ ιβ,9. 27 compleverunt. Cum " autem venissent , et
n'18, congregassent Ecclesiam, retulerunt quanta
fecisset Deus cum illis, et quia aperuisset
28 Gentibus ostium fidei. Morati sunt autem 40
tempus non modicum cum discipulis.

g 5,2. 15 Et quidam descendentes de Iudaea, do-
cebant fratres: Quia nisi circumcfdamini
secundum morem Moysi, non potestis salvari.
ii,3o. g 2,1. 2 Facta ergo seditione non minima Paulo, et
Barnabae adversus illos, statuerunt ut as-
cenderent Paulus , et Barnabas , et quidam
alii ex aliis ad Apostolos, et presbyteros in

3 Ierusalem super hac quaestione. Uli ergo
deducti ab Ecclesia pertransibant Phoenicem,
et Samariam , narrantes conversionem Gen-
tium: et faciebant gaudium magnum omni-
14,27. 4 bus fratribus. Cum autem venissent Iero-
solymam, suscepti sunt ab Ecclesia, et ab
Apostolis, et senioribus, annunciantes quanta

5 Deus fecisset cum illis. Surrexerunt autem
quidam de haeresi Pharisaeorum , qui cre-
diderunt, dicentes: Quia oportet circum-
cidj eos, praecipere quoque servare legem
Moysi.

27 — et 2°
15,2 ex illis

3 ergo ] igitur , it 30 \ pertransieb. | phoenicen

4 a senior.

5 crediderant

344

Πράξεις Αποοχολων 14,26— 15,δ.

είς Άτταλίαν, κάκεϊΰεν άπέπλευοαν είς Άντιόχειαν, 26 ia,i.2 ι ιμο.
δΰεν ήοαν παραδεδομένοι τη χάριτι του ΰεοϋ είς 1
το έργον δ έπλήρωοαν. Παραγενόμενοι δε καί 27 ι κ ιβ,9.
ουναγαγόντες την έκκληοίαν, άνήγγελλον δοα έποίη- 15,3.4.12
οεν ό ΰεός μετ' αϋτών, κάί δτι ήνοιξεν τοις έΰνεοιν 21,19'
ϋνραν πίοτεως. διέτριβον δε χρόνον ούκ όλίγον 28
ονν τοις μαΰηταϊς.

40) Καί τίνες κατελΰόντες άπό της Ιουδαίας &k'-15 24. g 6,2.
δαακον τους άδελφοϋς δτι έάν μη περιτμηΰήτε
τφ ε$ει τφ Μωϋαέως, ού δύνααΰε αωΰήναι. γενο· 2 ιι,βο. α 2,ι.
μένης δε οτάοεως καί ζητήσεως ούκ όλίγης τφ
Παύλω καί τφ Βαρνάβα προς αύτούς, έταξαν
άναβαίνειν Παϋλον καί Βαρνάβαν καί τινας άλλους
έξ αϋτών προς τούς άποοτόλους καί πρεοβυτέρους
είς Ίερουοαλήμ περί του ζητήματος τούτου. Ol 3 8,14.26; 11,19.
μεν οϋν προπεμφΰέντες ύπό της έκκληοίας διήρ-
χοντο τήν τε Φοινίκην καί Σαμαρίαν έκδιηγού-
μενοι τήν έπιατροφήν των έϋ·νών, καί έποίουν
χαράν μεγάλην πάοιν τοις άδελφοϊς. παραγενό· 4 u.s?.
μενοι δε είς Ιεροσόλυμα παρεδέχΰηοαν άπό της
έκκληοίας καί των άποοτόλων και των πρεσβυ-
τέρων, άνήγγειλάν τε δοα ό ΰεός έποίηοεν μετ'
αϋτών. Έξανέοτηοαν δέ τίνες τών άπό της αίρέ- 5 n,a.
οεως τών Φαριοαίων πεπιοτευκότες, λέγοντες δτι
δει περιτέμνειν αύτούς παραγγέλλειν τε τηρεϊν τόν
νόμον Μωϋαέως.

25 Ή, Αττάλειαν 15,2 έταξαν . . . εξ αυτών : hr ελεγεν
γαρ ο Παύλος μενειν όντως καϋως επιοτευοαν όιιοχυριζο-
μενος · οι όε εληλυ&οτες απο Ιερουσαλήμ παρήγγειλαν αυτοις
τω Παυλω και Βαρνάβα και τιοιν άλλοις ava^atvetv 3 RW
(sic vult) Σαμάρειαν 4 RT Ιερουοαλήμ | απο : RT υπο

25 fin + ευαγγελιζομενοι αυτούς 27 ο &εος εποιηο. (αυτοις)
μετα των ψυχών αυτών 15,1 Ιουδαίας : + των πεπιοτευκΟ'
των απο της αιρεοεως των Φαριοαίων 137 \ περιτμηϋητε και
τω ε&ει Μωαεως περιπατάτε 2 κ. Βαρν. ουν αυτοις | Ιερουο. :
οπως κριϋ'ωοιν επ αυτοις δ οι όε παραγγειλαντες αυτοις
ava/?cuvew προς τους πρεσβυτέρους εξανεοτ, λέγοντες τίνες απο
344

15,6—16. Πράξεις Αποστολών

6 Συνήχΰηοάν τε οί άπόοτολοι καί οί πρε·
ιο,44; ιι,ΐ6. 7 σβύτεροι 16 ει/ν περί του λόγου τούτου. Πολλής
de ζητήσεως γενομένης άναοτάς Πέτρος εϊπεν προς
αύτούς* άνδρες άδελφοί, ύμεϊς έπίοταοϋ'ε δτι άφ'
ήμερων άρχαίων έν νμϊν έξελέξατο ό $εός δια
τον οτόματός μον άκοϋοαι τα ε$νη τον λόγον
ι,24; 11,17. 8 του εύαγγελίου και πιοτεύοαι. καϊ 6 κάρδιο-
γνώοτης $εός έμαρτύρηοεν αύτοις δονς το πνεύμα
7,5ΐ ; ιο,34. 9 τό άγιον κα#ω£ καϊ ήμιν, και ού$εν διέκρινεν
2,2Θ' μεταξύ ήμών τ ε καϊ αύτών, τη πίοτει καΰαρίοας
G 8,ιο; 5,ι. 10 τά^ καρδίας αύτών. νυν οϋν τί πειράζετε τον
t ιι,80; 28,4. fofo, έπιΰείναι ζυγόν έπί τον τράχηλον των μαθη-
τών, δν ούτε οί πατέρες ήμών ούτε ήμεις ίοχύ-
G 2,ιβ. 11 οαμεν βαοτάοαι; άλλα δια της χάριτος του κυρίου
ε 2,4-ιο. '/^σοί) πιοτεύομεν οω&ήναι καϋ>' δν τρόπον κάκεινοι.
u,i8; 2ΐ,ΐ9. 12 Έοίγηοεν δε παν τό πλήθος, και ήκουον Βαρνάβα
ΐ4,3. καί Παύλου έξηγουμένων δοα έποίηοεν ό &εός
σημεία και τέρατα έν τοις εΰνεοιν δι' αύτών.
2ΐ,ΐ8. α 2,9. 13 Μετά δε τό οιγήοαι αύτοϋς άπεκρίΰη Ιάκωβος
7-9. Π λέγων άνδρες άδελφοί, άκούοατέ μου. Συμεών
' * έξηγήοατο καΰώς πρώτον ό ΰεός έπεοκέψατο λαβείν
Am 9,11.12 15 έξ έΰνών λαόν τφ όνόματι αύτοϋ. καί τούτω
συμφωνοϋοιν οί λόγοι τών προφητών, καΰώς γέ·
γραπται·

Jr 12,16. 16 μετά ταντα άναατρέψω

καϊ άι οικοδομήσω τψ σχψψ Δανεϊό τψ
ηεπτωχνΐαν,
καί τά κατεστραμμένα αυτής ανοικοδομήσω
καί ανορθώσω αντψ,

6 τε : RT de 9 h ονόεν

7 ανεστησεν εν πνευματι Πέτρος και 8 όονς επ αντονς
11 Ιηαου Αριστον ΟΏζ 12 συνκατατιϋεμενων όε των
πρεσβυτέρων τοις υπο του Πέτρου ειρημενοις εσιγησεν
13 αναστας Ιαχ. ειπεν 15 ούτως 16 επιστρέψω | κατ-
ε σκαμμένα ΑΏαξ

345

ACTVS APOSTOLORVM. 15,6-16.

Conveneruntque Apostoli , et seniores vi- 6
dere de verbo hoc. Cum autem magna con- 7 10,44; 11,15.
quisitio fieret, surgens Petrus dixit ad eos:
Viri fratres , vos scitis quoniam ab antiquis
diebus Deus in nobis elegit, per os meum
audire Gentes verbum Evangelii, et credere.
Et qui novit corda Deus , testimonium perhi- 8 1,24; 11,17.
buit, dans illis Spiritum sanctum, sicut et
nobis, et nihil discrevit inter nos et illos, 9 10,34.
fide purificans corda eorum. Nunc ergo quid 10 g 3,10; 5,1.
tentatis Deum, imponere iugum super cervices Mt 11,30 5 23'
discipulorum, quod neque patres nostri, neque
nos portare potuimus? Sed per gratiam Do- 11 g 2,16.
mini Iesu Christi credimus salvari , quemad- E 2'4-10*
modum et illi. Tacuit autem omnis multi- 12
tudo: et audiebant Barnabam, et Paulum
narrantes quanta Deus fecisset signa, et
prodigia in Gentibus per eos. Et postquam 13 21,18. g 2,9.
tacuerunt, respondit Iacobus, dicens: Viri
fratres, audite me. Simon narravit quemad- 14 7-9.
modum primum Deus visitavit sumere ex L 1,θ8'
Gentibus populum nomini suo. Et huic con- 15 Am 9,11.12.
cordant verba Prophetarum, sicut scriptum est :

Post haec revertar, 16 Jr 12,15.

et reaedificabo tabernaculum David, quod
decidit :
et diruta eius reaedificabo,

et erigam illud:

7 > in nob. eleg. deus

10 cervicem

11 — Christi

12 barnaban , it 36 \ > fee. deus
14 Simeon

16 aedilicabo tab.

345

15,17-96. ACTVS APOSTOLORVM.

17 ut requirant ceteri hominum Dominum,

et omnes gentes, super quas invocatum
est nomen meum,
dicit Dominus faciens haec.
is 45,21. 18 Notum a saeculo est Domino opus suum.

19 Propter quod ego iudieo non inquietari eos,
on v. 20 qui ex Gentibus convertuntur ad Deum, 1 sed
Li7^'o-i6.,2: scribere ad eos ut abstineant se a contami-
nationibus simulachrorum, et fornicatione, et
13,15.21 suffocatis, et sanguine. Moyses enim a tem-
poribus antiquis habet in singulis civitatibus
qui eum praedicent in synagogis, ubi per

22 omne sabbatum legitur. Tunc placuit Apo-
stolis, et senioribus cum omni Ecclesia, eligere
viros ex eis, et mittere Antiochiam cum Paulo,
et Barnaba, Iudam, qui cognominabatur Bar-
sabas, et Silam viros primos in fratribus,

23 1 scribentes per manus eorum. *APOSTOLI et 41
seniores fratres, his, qui sunt Antiochiae, et
Syriae, et Giliciae fratribus ex Gentibus, sa-

i. 24 lutem. Quoniam audivimus quia quidam ex
nobis exeuntes, turbaverunt vos verbis, ever-
tentes animas vestras, quibus non mandavi-
25 mus: placuit nobis collectis in unum, eligere
viros, et mittere ad vos cum charissimis nostris
r ie,4. 26 Barnaba, et Paulo, 1 hominibus, qui tradiderunt
animas suas pro nomine Domini nostri Iesu

19 Deum ] dominum

20 ©93c.corr. fornicationis j — , 3Ö
22 cognominatur , it 37 | barsabbas

346

Πράξεις Αποστολών I5fi7 — 8β·

όπως αν ίκζψηβωύιν οί κατάλοιποι των αν- 17
d-ρώπων τδν nvpiov,
χαΐ πάντα τα 1{Η>η έφ ονς επικέχληται τό
ονομά μον βλ9 αντονς,

λέγει κυρ tog ποιών ταντα 1 γνωΰτά άπ' αιώνος. 18 ΐβ 45,21.
διό έγώ κρίνω μη παρενοχλειν τοις άπό των έΰνών 19
έπιστρέφουοιν επί τον ΰεόν, άλλά έπιοτεϊλαι αύτοις 20 βη 9,4. ^
του άπέχεοΰαι των άλιογημάτων των είδώλων ΐ7,ίο-ιβ.'
και της πορνείας καϊ πνικτοϋ και του αίματος, 21,25.
Μωϋαής γαρ έκ γενεών άρχαίων κατά πόλιν τους 21 18,15.27.
κηρύαοοντας αύτόν έχει έν ταΐς ουναγωγαις κατά 1
παν σάββατον άναγινωοκόμενος. Τότε εδοξε 22 η 18,7.17.24.
τοϊς άποοτόλοις καϊ τοις πρεοβυτέροις ούν δλχ) τή
έκκληοία έκλεξαμένους άνδρας εξ αύτών πέμιραι
είς Άντιόχειαν οϋν τφ Παύλω και Βαρνάβα, Ίούδαν
τον καλούμενον Βαροαββαν και Σίλαν, άνδρας
Ηγουμένους έν τοις άδελφοις, γράψαντες διά 23 4ΐ.
ι) χειρός αύτών** 01 άπόοτολοι καϊ οί πρεοβύτεροι
άδελφοι τοις κατά την Άντιόχειαν καϊ Συρίαν
και Κιλικίαν άδελφοϊς τοις έξ έ$νών χαίρειν.
Επειδή ήκούοαμεν ότι τίνες έξ ήμών έτ άραξαν 24 1<
ϋμάς λόγοις άναοκευάζοντες τάς ψυχάς ύμών, ' '
οϊς ού διεοτειλάμεΰα, 1 έδοξεν ήμιν γενομένοις 25
όμοΰυμαδόν, έκλεξαμένους άνδρας πέμψαι πρός
ύμάς ούν τοις άγαπητοϊς ήμών Βαρνάβα και
Παύλω, άνΰρώποις παραδεδωκόοι τάς ψυχάς 26 β ιβ,4.
αύτών ύπερ του όνόματος του κυρίου ήμών Ίηοοϋ 20,24 ! 21,1 *

18 γνωοτα an αιώνος. : hrl -\ · γνωατον an αι. [εοτιν] τω
κυριω το έργον αυτόν. \- 1 · γνωοτα an αι. εοτιν τω ΰεω
[ηαντα] τα εργα αυτόν. 20 ην. : Τ pr τον | fin hr-f και
οοα αν μη Φελωοιν αντοις γινεο&αι ετεροις μη ηοιειν
23 αόελφοι : W pr και οι 24 ημων : RT-{- εξελθόντες

25 KR εκλεξαμενοις

20 — και ηνικτον et 29 — κ. ηνικτων JO Iren. (21,25 — και
ηνικτον) 23 γρ. εηιοτολην 6. χ. α. ηεριεχονοαν τάδε | —
αδελφοί 34 24 εξεταραξαν 25 ημων : υμων 26 την ψνχην
346

15,27—39. Πράξεις Αποστολών

27 Χριοτού. άπεοτάλκαμεν οϋν Ίούδαν καί Σίλαν,
καί αύτοϋς δια λόγου άπαγγέλλοντας τά αυτά.
μι 28,4. 28 έδοξεν γάρ τφ πνεύματι τφ άγίφ καί ήμϊν μηδέν
πλέον έπιτίΰεο'&αι ύμϊν βάρος πλην τούτων των
ι κ 10,7.8. 29 έπάναγκες, άπέχεοΰαι είδωλοΰύτων καί αίματος
εχ 34,15.16. κα* ^νικτών και πορνείας* έξ ων διατηρούντες
έαντούς εϋ πράξετε. Έρρωσ#ε.

30 Ol μεν οϋν άπολνΰέντες κατήλΦον είς Άντιό-
χειαν, καί ονναγ άγοντες το πλήθος έπέόωκαν την

31 έπιοτολήν. άναγνόντες δε έχάρηοαν έπί τη πάρα-
ιι,27; ΐ8,ι.ΐ5. 32 κΑήσε^. Ιούδας τε καί Σίλας, καί αύτοί προ·

' ' φήται οντες, δια λόγου πολλού παρεκάλεοαν τους
33 άδελφούς καί έπεοτήριξαν ποιήοαντες δε χρόνον

άπελύΰηοαν μετ' ειρήνης άπό των άδελφών προς
35 τους άποοτείλαντας αύτούς. Παύλος δε και

Βαρνάβας διέτριβον έν Αντιόχεια, διδάοκοντες

καί εύαγγελιζόμενοι μετά καί έτερων πολλών τον

λόγον τού κυρίου.

ι Th 8,5. 36 Μετά δέ τινας ήμέρας είπεν προς Βαρνάβαν
Παύλος* έπιοτρέψαντες δη έπιοκεψώμεΰα τους
άδελφούς κατά πόλιν παοαν έν αϊς κατηγγείλαμεν
12,12.25. 37 τον λόγον τού κυρίου, πώς έχουοιν. Βαρνάβας
δέ έβούλετο συνπαραλαβεϊν καί τον Ίωάνην τόν
ΐ8,ΐ8. 38 καλούμενον Μάρκον · Παύλος δέ ήξίου, τόν άπο-
2Τ4,Ίι! οτάντα άπ' αύτών άπό Παμφυλίας καί μη ουνελ-
Φόντα αύτοις είς το έργον, μη ουνπαραλαμβάνειν
4,8β; ΐ8,4. 39 τούτον, έγένετο δέ παροξυσμός, ώοτε άποχωρι- ι

17,16. 1 Κ 18,5.

29 πορνείας : hr+, xai οοα μη ΰελετε εαυτοις γινεοΰαι
ετερω μη ποιείτε \ πράξετε : hr+ Η φερόμενοι εν τω αγιω
πνευματι |- 33 fin hri-f (34) -\ εόοξεν όε τω Σιλα επιμειναι
αυτούς (* αυτού) [, μονός όε Ιουόας επορευΰη], \-

26 fin -f εις πάντα πειραομον ΏΈ 27 απαγγελουντας
29 cf 20 30 απολ. : -f- εν ημεραις ολιγαις 32 οντες : -{- πλήρεις
πνεύματος άγιου | — πολλού 38 ηξιου : ουκ εβουλετο
λέγων | — αυτοις | έργον : -\- εις ο επεμφ&ηοαν | τούτον
μη είναι αυν αυτοις

ACTVS APOSTOLORVM. 15,27—39.

Christi. Misimus ergo Iudam, et Silam, qui 27
et ipsi vobis verbis referent eadem. Visum 28 ist 23,4.
est enim Spiritui sancto, et nobis nihil ultra
imponere vobis oneris quam haec necessaria:
ut abstineatis vos ab immolatis simulachro- 29
rum, et sanguine, et suffocato, et fornicatione,
a quibus custodientes vos, bene agetis. Valete.
42 Uli ergo dimissi, descenderunt Antiochiam: 30
et congregata multitudine tradiderunt episto-
lam. Quam cum legissent, gavisi sunt super 31
consolatione. Iudas autem, et Silas, et ipsi 32 11,27; 13,1.
cum essent Prophetae, verbo plurimo conso-
lati sunt fratres, et confirmaverunt. Facto 33
autem ibi aliquanto tempore, dimissi sunt
cum pace a fratribus ad eos , qui miserant
illos. Visum est autem Silae ibi remanere: 34
Iudas autem solus abiit Ierusalem. Paulus 35
autem, et Barnabas demorabantur Antiochiae
docentes: et evangelizantes cum aliis pluribus
verbum Domini.

Post aliquot autem dies, dixit ad Barnabam 36 1 Th 3,5.
Paulus: Revertentes visitemus fratres per uni-
versas civitates, in quibus praedicavimus ver-
bum Domini, quomodo se habeant. Barnabas 37 12,12.25.
autem volebat secum assumere et Ioannem, qui
cognominabatur Marcus. Paulus autem rogabat 38 13,13.
eum (ut qui discessisset ab eis de Paraphilia, ?τ ί,'ίι.'
et non isset cum eis in opus) non debere re-
cipi. Facta est autem dissensio, ita ut dis- 39 4,36; 13,4.

17,16. 1 Κ 13,5.

28 necessario

29 sanguine [suffocato]

30 cf 3 33 — aliquanto

84 — vers. 36 cf 12 37 cf 22

38 — ut I g<£ö3.88 Pamphylia i recipi eum
347

15,40-16,9. ACTVS APOSTOLORVM.

cederent ab invicem, et Barnabas quidem
ΐ4,2β. 40 assumpto Marco navigaret Cyprum. Paulus
2 K M2, vero electo Sila profectus est , traditus gra-
41 tiae Dei a fratribus. Perambulabat autem
Syriam, et Ciliciam, coniirmans Ecclesias:
praecipiens custodire praecepta Apostolorum,
19,22. 16 et seniorum. Pervenit autem Derben, et
ph 2,19-22! Lystram. * Et ecce discipulus quidam erat ibi 43
nomine Timotheus, filius mulieris Iudaeae fide- ^
6,3. 2 lis, patre Gentili. Huic testimonium bonum
reddebant qui in Lystris erant, et Iconio
3 fratres. Hunc voluit Paulus secum proficisci:
et assumens circumcidit eum propter Iudaeos,
qui erant in illis locis. Sciebant enim omnes
15,23-29. 4 quod pater eius erat Gentiiis. Cum autem
pertransirent civitates, tradebant eis custodire
dogmata, quae erant decreta ab Apostolis et
5 senioribus, qui erant Ierosolymis. Et Ec-
clesiae quidem confirm ab an tur fide, et abun-
dabant numero quotidie.
18,23. 6 Transeuntes autem Phrygiam, et Galatiae (43)
regionem, vetati sunt a Spiritu sancto loqui

7 verbum Dei in Asia. Cum venissent autem in
Mysiam, tentabant ire in Bithyniam: et non

8 permisit eos Spiritus Iesu. Cum autem per- 44
transissent Mysiam, descenderunt Troadem:

11,0; 18,9. 9 1 et visio per noctem Paulo ostensa est: Vir
Macedo quidam erat stans, et deprecans eum, et

39 — quidem 40 Dei ] domini
41 — praecip. . . . senior.
16, 1 §U&I in Derben

2 — bonum

3 gentilis esset

4 qui essent

6 > sancto spiritu spritu) j — Dei

7 - in 2°

348

Πράξεις Αποοτολων 15,40— 16,9.

oftfjvai αύτούς άπ' άλλήλων, τόν τε Βαρνάβαν
παραλαβόντα τόν Μάρκον έκπλεϋοαί είς Κύπρον.

ΐ(2) Παύλος δε έπιλεξάμενος Σίλαν έξήλΰεν, πάρα- 40 ι*,2β.
δοθείς τη χάριτι τον κυρίου ύπο των άδελφών 2 κ 1,1 '
διηρχετο δε την Συρίαν κάί Κιλικίαν έπιοτηρίζων 41 23.

24 τάς έκκληοίας. Κατήντηοεν δε και είς Δέρβην\§ i7,u; 19,22.
και είς Λύατραν. και ιδού μαθητής τις ήν έκεϊ IhV,«-«.
όνόματι Τιμόθεος, υίδς γυναικός Ιουδαίας πιότης
πατρός δε "Ελληνος, ος έμαρτυρειτο ύπο των έν 2 β,β.
Λύστροις κάί Ίκονίφ άδελφών. τούτον ήΰέληοεν 3 2ΐ,2β Β. β 2,3.
ό Παύλος ούν αύτφ έξελΰεϊν, κάί λαβών περιέ· 1 ' °'
τεμεν αύτόν δια τούς Ιουδαίους τούς οντάς έν
τοις τόποις έκείνοις' ηδειοαν γαρ άπαντες δτι
"Ελλην ό πατήρ αύτού ύπήρχεν. Ώς δε διεπο- 4 15,23-29521,25.
ρεύοντο τάς πόλεις, παρεδίδοοαν αύτοΐς φυλάοοειν
τα δόγματα τα κεκριμένα ύπο των άποοτόλων
κάί πρεσβυτέρων των έν Ίεροοολύμοις. Αί 5
μεν ούν έκκληοίαι έοτερεούντο τη πίατει κάί
έπερίοοευον τφ όριΰμφ καΰ' ήμέραν.

Διήλΰον δε την Φρυγίαν και Γαλατικην χώραν, β ιβ,28.
κωλυΰέντες ύπο τού άγίου πνεύματος λαλήοαι
τόν λόγον έν τη Άοία· έλΰόντες δε κατά την 7
Μυοίαν έπείραζον είς την Βιΰυνίαν πορευΰήναι,
κάί ούκ εϊααεν αύτούς το πνεύμα Ίηοού' παρελ- 8
ϋ'όντες δε την Μυοίαν κατέβηααν είς Τρωάδα,
κάί δράμα δια νυκτός τφ Παύλω ώφ$η, άνηρ 9 ιι»δι ιβ,9.
Μακεδών τις ην έοτώς και παρακαλών αύτόν κάί

40 αδελφών : Η, Τ (non Ti). 41 Κιλικίαν : Η pr [την]
16,1 χαι 1° : [R]— Τ 3 Τ τον πάτερα αντ. οτι Ε.

39 τότε Βαρνάβας παραλαβών τ. Μ. επλενσεν 41 fin -f-
παραδιδους τας εντολας των πρεσβυτέρων 16,1 Διελΰων
δε τα ε&νη ταντα χατηντησεν εις 4 Διερχόμενοι δε τ. π,
εχηρυσσον χαι παρεό. αντοις μετα πάσης παρρησίας τον
χυριον Ιησονν Χριστον αμα παραδίδοντες χαι τας εντολας
(των) αποστ. δ — τη πιστει β διελ&οντες Ή.α$ \
μηδενι λαλ. τ. λ. του ΰεου 7 ηϋελαν 8 διελΰοντες \
χατηντησαν 9 εν οραματι | ωσει ανηρ | — ην DJS \ χαι
2° : χατα προσώπου αυτού

348

l6rio—i8. ϊΐραξέις ΑποονοΧων

10 λέγων όιαβάς είς Μακεδονίαν βοήθηοον ήμϊν. ώς
δε το δράμα εϊδεν, εύθέως έζητήοαμεν έξελθεϊν
είς Μακεδονίαν, ουμβιβάζοντες δτι προοκέκληται
ήμάς ό θεός εύαγγελίοαοθαι αυτούς.

11 Άναχθέντες δε άπό Τρωάδος εύθυδρομήοαμεν
είς Έαμοθρή,κην, τη δε έπιούοη είς Νέαν πόλιν,

12 *κάκεϊθεν είς Φιλίππους , ήτις έστίν πρώτη της
μερίδος Μακεδονίας πόλις, κολωνία. Ήμεν δε
έν ταύτη τη πόλει διατρίβοντες ήμέρας τινάς.

ΐ3,ΐ4. 13 τη τε ήμέρα των οαββάτων έξήλθομεν εξω της
L 4,2°* πύλης παρά ποταμόν οϋ ένομίζομεν προοευχην
είναι, και καθίοαντες έλαλοϋμεν ταις ουνελθούοαις
β β ίο β Λο ω" 14 yvvai&v' xat τι$ Ί^νή ονόματι Λυδία, πορφυρό-
17,34. ' πωλις πόλεως Θυατείρων , οεβομένη τον θεόν,
ηκουεν, ής ό κύριος διήνοιξεν την καρδίαν
28,ιο. Mt ιο,4ο. is προοέχειν τοις λαλουμένοις ύπό Παύλου, ώς δε
' ' έβαπτίοθη και 6 οίκος αύτής, παρεκάλεοεν λέ-
γουσα* εί κεκρίκατέ με πιοτήν τφ κυρίω είναι,
είσελθόντες είς τον οϊκόν μου μένετε* και πάρε-
19,18? 18,24. 16 βιάοατο ήμάς. Έγένετο δε πορευομένων ήμών
είς την προοευχην, παιδίοκην τινά εχουοαν πνεύμα
πύθωνα ύπαντήοαι ήμϊν, ήτις έργαοίαν πολλήν
mc 1,24.84. 17 παρειχεν τοις κυρίοις αύτής μαντευομένη. αύτη
κατ ακολουθούσα τφ Παύλω και ήμϊν εκραζεν λέ-
γουοα* ούτοι οί άνθρωποι δούλοι του θεού τού
ύψιστου είοίν, οϊτινες καταγγέλλουοιν ύμιν όδόν
4,8; 18,18. 18 οωτηρίας. τούτο δε έποίει έπϊ πολλάς ήμέρας.

Mc 1β,17.

10 Η σννβιβαζοντες 11 όε 1° : HR ονν 12 h81 πρώτη
μεριόος της Μ. h8aW πρώτη της μεριόος της Μακεό. 8 cj πρ.
τ. Πιερίόος Max. 17 Η [τω] Πανλω

10 όιεγερΰεις ονν όιηγησατο το όραμα ημνν και, ενοησαμεν
οτι I Φεος : κύριος Ώαζ \ αυτ. : τους εν τη Μακεδονία
11 τη όε επαύριον αχΰεντες απο | και τη επ. ήμερα \
Νεαπολιν C2>aC 12 πρώτη : κεφαλή | — μεριόος Da |
(πρώτης μεριόος της Μ. Crell) 13 εόοκει προοενχη είναι JD
ενομιζετο προοενχη ε. ΈΜαζ 14 &εον : κνριον 15 και 1° :
4- πας Ώα \ κνριω : Φεω 16 αντης : όια τοντον 17 —
ανΰρωποι \ ευαγγελίζονται

349

ACTVS APOSTOLORVM. 16,10—18.

dicens: Transiens in Macedonian!, adiuva nos.
Ut autem visum vidit, statim quaesivimus 10
proficisci in Macedonian!, certi facti quöd
vocasset nos Deus evangelizare eis.

Navigantes autem a Troade, recto cursu 11
venimus Samothraciam , et sequenti die Nea-
polim: et inde Philippos, quae est prima 12
partis Macedoniae civitas, colonia. Eramus
autem in hac Urbe diebus aliquot, conferentes.
Die autem sabbatorum egressi sumus for as 13
portam iuxta fluraen, ubi videbatur oratio
esse: et sedentes loquebamur mulieribus,

^quae convenerant. Et quaedam mulier no- 14^6,44.
mine Lydia, purpuraria civitatis Thyatiren- 10'35,
orum, colens Deum, audivit: cuius Dominus
aperuit cor intendere his, quae dicebantur a
Paulo. Gum autem baptizata esset, et domus 15
eius, deprecata est dicens: Si iudicastis me
fidelem Domino esse, introite in domum meam,

^et manete. Et coegit nos. 1 Factum est 16 12,13; 19,24.
autem euntibus nobis ad orationem, puellam
quandam habentem spiritum pythonem obviare
nobis, quae quaestum magnum praestabat do-
minis suis divinando. Haec subsecuta Paulum, 17 mc 1,24.34.
et nos, clamabat dicens: Isti homines. servi
Dei excelsi sunt, qui annunciant vobis viam
salutis. Hoc autem faciebat multis diebus. 18 19,13.

Mc 16,17.

10 quod ] quia

12 philippis | §&98$M Mac, civ. (&98,) col. | $
consistentes

349

16,19-28. ACTVS APOSTOLORVM.

Dolens autem Paulus , et conversus , spiritui
dixit: Praecipio tibi in nomine Iesu Christi
19,25. 19 exire ab ea. Et exiit eadem hora. 1 Videntes
autem domini eius quia exivit spes quaestus
eorum, apprehendentes Paulum, et Silam per-
i7,e. 20 duxerunt in forum ad principes : et offerentes
! Bg 18'17, eos magistratibus, dixerunt : Hi homines con-
turban t civitatem nostram, cum sint Iudaei:
21 et annunciant morem, quem non licet nobis
suscipere, neque facere, cum simus Romani.
2 κ ii,25. 22 Et cucurrit plebs adversus eos : et magistra-

Ph 1,80. . . . r - · · j. ·

ι Th 2,2. tus, scissis tunicis eorum, lusserunt eos virgis

23 caedi. Et cum multas piagas eis imposuis-
sent, miserunt eos in carcerem, praecipientes

24 custodi ut diligenter custodiret eos. Qui cum
tale praeceptum accepisset, misit eos in in-
teriorem carcerem, et pedes eorum strinxit

25 ligno. Media autem nocte Paulus, et Silas
orantes, laudabant Deum: et audiebant eos,

4>3ΐ· 26 qui in custodia erant. Subito vero ter-
raemotus factus est magnus, ita ut move-
rentur fundamenta carceris. Et statim
aperta sunt omnia ostia: et universorum

27 vincula soluta sunt. Expergefactus autem
custos carceris, et videns ianuas apertas
carceris, evaginato gladio volebat se inter-

28 Meere, aestimans fugisse vinetos. Clamavit
autem Paulus voce magna, dicens: Nihil tibi

22 coneurrit | — eos 2°

24 in ligno

25 adorantes

26 > et aperta sunt stat. ostia omnia

27 > apertas ianuas

28 > magna voce

350

Πράξεις Αποοτολων 16,19—28·

διακονηθείς δε Παϋλος καί έπιοτρέψας τφ πνεύ-
ματι εϊπεν παραγγέλλω οοι έν όνόματι Ίηαοϋ
Χριβτοϋ έξελθεϊν άπ' αύτής· καί έξήλθεν αύτή
τή ώρα. Ίδόντες δε οί κύριοι αυτής δτι έξήλθεν 19 le.as.
ή έλπίς της έργαοίας αύτών, έπιλαβόμενοι τόν
Παϋλον καί τον Σίλαν εϊλκνοαν εις την άγοράν
έπί τους άρχοντας, καί προοαγαγόντες αύτοϋς 20 π,β.
τοις οτρατηγοις είπαν ούτοι οί άνθρωποι έκ- 1 Rg 1δ,17'
ταράαοοναιν ήμών την πάλιν, Ιουδαίοι ύπάρχοντες,
και καταγγέλλουοιν έθη ä ούκ έξεοτιν ήμιν πάρα- 21
δέχεοθαι ούδε ποιειν Ψωμαίοις ούοιν. και αυν- 22 a κ ιι,26.
επέοτη ό δχλος κατ9 αύτών, καί οί οτρατηγοί lTh'^a.
περιρήξαντες αύτών τα ίμάτια έκέλευον φαβδίζειν,
1 πολλάς δε έπιθέντες αύτοις πληγάς έβαλον εις 23
φνλακήν, παραγγείλαντεςτφ δεαμοφύλακι άοφαλώς
τηρεϊν αύτούς' δς παραγγελίαν τοιαύτην λαβών 24 ΐ2,β.ιο.
εβαλεν αύτούς εις την έοωτέραν φυλακήν καί τοϋς
43 πόδας ήοφαλίαατο αύτών εις το ξύλον. Κατά δε 25 Je 5,13.
το μεοονύκτιον Παϋλος καί Σίλας προοευχόμενοι Κο1 3,1β'
υμνούν τόν θεόν, έπηκροώντο δε αύτών οί δέομιοι·
1 άφνω δε οειομός έγένετο μέγας, ώοτε οαλευθήναι 26 4,βι.
τα θεμέλια του δεομωτηρίου* ήνεφχθηααν δε
παραχρήμα αί θύραι πάοαι, καί πάντων τα δεομά
άνέθη. έξυπνος δε γενόμενος ό δεομοφύλαξ καί 27 12,19 ; 27,42.
ίδών άνεωγμένας τάς θύρας τής φυλακής, οπαοά-
μενος την μάχαιραν ημελλεν έαυτόν άναιρειν,
νομίζων έκπεφευγέναι τοϋς δεαμίους. έφώνηοεν 28
δε Παϋλος μεγάλη φωνή λέγων μηδέν πράξης

19 h Και ιόοντες οι 23 όε : hRT τε 26 Τ ηνοιχ'&ηααν \
Η [παραχρήμα] 27 Τ— την 28 RT φωνη μεγ. Παύλος

18 επιοτρειρας όε ο Π. τω πνευματι και διαπονηΰεις \
ινα εξελ&ης \ εν&εως εξηλΰεν 19 ως όε ειόαν οι κυρ.

της παιόιοκης \ εξ. η ελπ. : απεοτερηο'&αι | αυτών : + ηζ
είχαν όι αυτής 21 ημας ααραόεξαο^αι ουτε \ υααρχουαιν
22 Και πολύς όχλος ουνεπεοτησαν κ. ο. κραζοντες 23 τη-
ρεισ'&αι 24 ος : ο de | αυτών ηοφαλιοαντο εν τω ξυλω
25 κ. όε μεοον της νυκτός ο. Π. 26 ανελυΰη Η*Ώ*
350

16,29—39. Πράξεις Αποστολών

29 οεαντφ κακόν, άπαντες γάρ έομεν ένΰάόε. αίτήοας
όέ φώτα είοεπήόηοεν, και έντρομος γενόμενος
2,87. 30 προοέπεοεν τφ Παύλφ καί Σίλα, και προαγαγών
L 3,10' αύτούς έξω έφη· κύριοι, τί με όεΐ ποιειν Ινα
j β,29. 31 οωΰώ; οί όέ είπαν πίοτενοον έπί τόν κύριον

32 Ίηοοϋν, και οωΰήοη οϋ καί ό οϊκός οου. καί
έλάληοαν αύτφ τον λόγον του Φεού ουν πάοιν τοις

33 έν τη οικία αύτού. καί παραλαβών αύτούς έν
έκείνη τχί ώρα της νυκτός ελουοεν άπό των πληγών,
καί έβαπτίού^η αύτός καί οί αύτοϋ άπαντες πάρα-

8,89. Ρβ 23,5. 34 χρήμα, άναγαγών τε αυτούς εις τόν οίκον παρ·
έΰηκεν τράπεζαν, καί ήγαλλιάοατο πανοικεϊ πεπι-

35 οτευκώς τφ ΰεφ. Ημέρας όέ γενομένης άπέοτει-
λαν οί στρατηγοί τους ραβόούχους λέγοντες9 άπό-

36 λυοον τους άνΰρώπους έκείνους. άπήγγειλεν όε ό
όεομοφύλαξ τους λόγους τούτους προς τόν Παϋλον,
ότι άπέοταλκαν οί οτρατηγοϊ Ινα άπολυΰήτε. νυν

22,26. 37 οϋν έξελΰόντες πορεύεστε έν ειρήνη, ό όέ Παύλος
' ' εφη προς αύτούς · όείραντες ήμας όημοοία άκατα-
κρίτους, άν&ρώπους Ψωμαίους ύπάρχοντας, έβαλαν
εις φυλακήν και νυν λάΰρα ήμας έκβάλλουοιν;
ού γάρ, άλλα έλΰόντες αύτοί ή μας έξαγαγέτωοαν.
22,29. 38 άπήγγειλαν όε τοις οτρατηγοϊς οί ραβόούχοι τα
ρήματα ταύτα, έφοβήΰηοαν όε άκούοαντες ότι
μι 8,34. 39 Ψωμαϊοί είοιν, καί έλΰόντες παρεκάλεοαν αύτούς,
καί έξαγαγόντες ήρώτων άπελΰεϊν άπό της πόλεως.

29 Τ κ. τω Σιλα 30 εξω : hr -f- τους λοιπούς αοφαλισα-
μένος 32 &εου : hRT κυρίου 36 HR— τούτους
37 W εβαλον 38 όε 1° : Τ τε

29 υπάρχων Όα \ προαεπ. προς τους ποόας 30 προηγαγεν
34 ηγαλλιατο ουν τω οικω αυτού πεπ. επί τον &εον 35 ημ.
όε γεν. ουνηλϋον ot οτρατηγοϊ επι το αυτο εις την αγοραν
και αναμνηοΰεντες τον οεισμον τον γεγονότα εφοβηΰηααν
και απεστ. \ εκειν. : -f- ους εχϋ'ες παρέλαβες 36 και
ειοελ'&ων ο όεσμοφ. απηγγειλεν | — εν ειρήνη 37 αναίτιους
όειραντες 38 ταύτα : -f τα ρη&εντα προς τους στρατη-
γούς ' οι όε ακ. ο. Ρ. ε. εφ. 39 και παραγενομενοι μετα
φίλων πολλών εις την φυλακην παρεκ. αυτούς εξελ'&ειν
351

ACTVS APOSTOLORVM. 16,29-39.

mali feceris: universi enim hie sumus. Peti- 29
toque lumine, introgressus est: et tremefactus
procidit Paulo et Silae ad pedes: et produ- 30 2,37.
cens eos foras, ait: Domini, quid me oportet
facere, ut salvus fiam? At illi dixerunt: 31
Crede in Dominum Iesum: et salvus eris tu,
et domus tua. Et locuti sunt ei verbum 32
Domini cum omnibus, qui erant in domo
eius. Et tollens eos in ilia hora noctis, lavit 33
piagas eorum: et baptizatus est ipse, et
omnis domus eius continuo. Cumque per- 34
duxisset eos in domum suam, apposuit eis
mensam , et laetatus est cum omni domo
sua credens Deo. Et cum dies f actus 35
esset, miserunt magistratus lictores, di-
centes: Dimitte homines illos. Nunciavit 36
autem custos carceris verba haec Paulo: Quia
miserunt magistratus ut dimittamini, nunc
igitur exeuntes, ite in pace. Paulus autem 3722,25.
dixit eis: Caesos nos publice, indemnatos,
homines Romanos miserunt in carcerem, et
nunc occulte nos eiiciunt? Non ita: sed
veniant, et ipsi nos eiiciant. Nunciaverunt 38
autem magistratibus lictores verba haec.
Timueruntque audito quod Romani essent:
et venientes deprecati sunt eos , et edu- 39 Mt 8,34.
cent es rogabant ut egrederentur de Urbe.

28 > fee. tibi mali

29 — ad pedes

31 in domino iesu
33 omn. dorn. ] orane.
35 dimittite
37 (<& inc. v. 38 et ipsi)

351

16,40-17,8. AGTVS APOSTQLORVM.

40 Exeuntes autem de carcere, introierunt ad
Lydiam: et visis fratribus consolati sunt eos,
et profecti sunt,
ι Th 2,2. 17 Cum autem peramhulassent Amphipolim,
et Apolloniam, venerunt Thessalonicam , ubi
l 4,16. 2 erat synagoga Iudaeorum. Secundum con-
suetudinem autem Paulus introivit ad eos, et
per sabbata tria disserebat eis de Scripturis,
l 24,2β.27. 3 adaperiens et insinuans quia Christum opor-
tuit pati, et resurgere a mortuis: et quia hie
est Iesus Christus, quem ego annuncio vobis.
4 Et quidam ex eis crediderunt, et adiuncti
sunt Paulo, et Silae, et de colentibus, Gen-
tilibusque multitudo magna, et mulieres
13,45. 5 nobiles non paueae. Zelantes autem Iudaei
assumentesque cle vulgo viros quosdam
malos, et turba facta, concitaverunt civi-
tatem: et assistentes domui Iasonis quaere-
i6,2o. β bant eos producere in populum. Et cum
non invenissent eos, trahebant Iasonem,
et quosdam fratres ad principes civitatis,
clamantes : Quoniam hi , qui Urbem conci-
L2j;i^i2.' V tant, et hue venerunt, 1 quos suscepit Iason,
Ph&ifi7'. et hi omnes contra decreta Caesaris faciunt,
8 regem alium dicentes esse, Iesum. Concita-
verunt autem plebem, et principes civitatis

17,3 > Christus iesus
€ orbem

362

Πράξεις Αποστολών 16,40—17,8.

έξελΰόντες δε άπό τής φυλακής είσήλ$ον πρός 40
την Λυδίαν, και ίδόντες παρεκάλεσαν τους άδελ-
φούς καί έξήλΰαν.

»25 Δίοδεύοαντες δε την Άμφίπολιν και την Άπολ~ΥΙ 1 Th 2»8·
λωνίαν ήλΰον εις Θεσσαλονίκην, δπου ην συνα-
γωγή των Ιουδαίων, κατά δε το είωΰός τφ Παύλω 2 l 4,ιβ.
είσήλΰεν προς αυτούς, καί έπί οάββατα τρία διε-
λέξατο αύτοϊς άπό των γραφών, διανοίγων και 3 L42*^-27*
παρατιΦέμενος δτι τον Χριοτόν εδει πα$εϊν και ιβ,β'; 2β,28.
άναοτήναι εκ νεκρών, καί δτι ούτος έοτιν δ
Χριοτός, ό Ίηοοϋς, δν έγώ καταγγέλλω ύμιν. καί 4 is,4s; 28,24.
τίνες έξ αύτών έπείσΦησαν καί προσεκληρώϋ'ησαν
τφ Παύλω καί τφ Σίλα, τών τε σεβομένων Ελλήνων
πλήθος πολύ, γυναικών τ ε τών πρώτων ούκ όλίγαι.

45 Ζηλώοαντες δε ol Ιουδαίοι καί προσλαβόμενοι 5 ims.
τών άγοραίων άνδρας τινάς πονηρούς καί όχλο-
ποιήοαντες έΰορύβουν την πόλιν, και έπιστάντες
τή οικία Ιάσονος έξήτουν αύτούς προαγαγεϊν εις
τον δήμον μη εύρόντες δε αύτούς εσυρον Ίάοονα 6 ιβ,2ο.
καί τινας άδελφούς έπί τούς πολιτάρχας, βοώντες
δτι οι την οίκουμένην άναοτατώοαντες ούτοι καί
ένΰάδε πάρεισιν, 1 οϋς ύποδέδεκται Ίάοων* και! 1,2^1523,2.
ούτοι πάντες άπέναντι τών δογμάτων Καίσαρος
πράσσουσιν, βασιλέα §τερον λέγοντες είναι Ίησοϋν.
έτάραξαν δε τον δχλον και τούς πολιτάρχας 8

1 Th 2,16.

J 19,12.

40 εξηλΰαν : W -ον 17,2.5 W αυτοις, απο τ. γρ. διαν,

3 ο 1° 2° : [R]— hT I Κ χριοτός, Τ Χρωτός \ HR Ιηαονς ον

4 Η κ. [τω] 2. 5 Τ τινας ανόρ. πον

ειποντες· ηγνοηοαμεν τα xaft υμας οτι εοτε άνδρες δίκαιοι
και εξαγαγ. παρεκαλεοαν αντονς λέγοντες* εκ της πόλεως
ταύτης εξελΰατε, μη ποτέ πάλιν ουνοτραφώοιν ημιν επικρα-
ζοντες κα# νμων

40 απο : εκ ΑΏαζ \ ηλΰον \ ιδ. τους αδελφ. διηγησαντο
οαα εποιησεν κύριος αυτοις παρακαλεααντες αυτούς 17,2 και
. . . εις : και κατηλΰον εις Απολλωνιδα κακειΰεν εις 2 ο
Παύλος \ απο : εκ 4 τω Σιλαια τη διδαχή πολλοί των οεβ.
I και γυναίκες δ οι δε απειϋουντες Ιουδαίοι ουνστρεψαντες
χιν, α. τ. αγ. πον. εΰορυβουσαν 6 βοωντες και λέγοντες |
ούτοι : -f- ειοιν 8 τους πολιτ. κ. τ. ο%λ,

352 23

17,9— 18. Πράξεις Αποοχολων

9 άκούοντας ταύτα, καϊ λαβόντες το ίκανόν παρά
του Ίάοονος καϊ των λοιπών άπέλνοαν αύτούς.
9,25; 23,23.81. 10 Οί δε άδελφοι εύΰέως δια νυκτός έξέπεμψαν τόν
τε Παϋλον και τόν Σίλαν είς Βέροιαν, οϊτινες
παραγενόμενοι είς την ουναγωγην των Ιουδαίων
j 5,89. 11 άπηεοαν * ούτοι δε ήοαν εύγενέοτεροι των έν
' ' Θεοοαλονίκη , οϊτινες έδέξαντο τον λόγον μετά
πάοης προθυμίας, [τό] κα#' ήμέραν άνακρίνοντες
12 τάς γραφάς εί εχοι ταύτα ούτως, πολλοί μεν
οϋν έξ αύτών έπίοτευοαν , και των Ελληνίδων
γυναικών τών εύοχημόνων καϊ άνδρών ούκ όλίγοι.
u,i9. iTh s.u. 13 Ώς δε εγνωοαν οί άπό της Θεοοαλονίκης Ιουδαίοι
δτι καϊ έν τη Βέροια κατηγγέλη ύπό του Παύλου
ό λόγος τού Φεού, ήλΦον κάκεΐ οαλεύοντες και
ιβ,ι. 14 ταράοοοντες τους όχλους, εύΰέως δε τότε τόν
Παύλον έξαπέοτειλαν οί άδελφοϊ πορεύεοϋ*αι £ως
έπι τήν ν^άλαοοαν* ύπέμεινάν τε δ τε Σίλας και
15 0 Τιμόθεος έκει. οί δε καΰιοτάνοντες τόν Παύλον
ήγαγον §ως Αθηνών, και λαβόντες έντολην προς
τόν Σίλαν και τόν Τιμό^εον Ινα ώς τάχιοτα
ελΰωοιν προς αύτόν έξηεοαν.
j 2,ΐ7. 16 Έν δε ταις Αθήναις έκδεχομένου αυτούς τού 20 2

Παύλου, παρωξύνετο τό πνεύμα αύτού έν αύτφ
2; ΐ8,4. 17 ΰεωρούντος κατείδωλον οϋοαν την πόλιν. διε~
λέγετο μεν οϋν έν τη ουναγωγη τοις Ίουδαίοις
και τοις οεβομένοις και έν τη άγορη, κατά παοαν
ι κ 4,ΐ2. 18 ήμέραν προς τους παρατυγ χάνοντας, τίνες δε
και τών Επικουριών και Στοϊκών φιλοσόφων

11 [το] : W— Τ 12 W fin · 18 Η Στωικών

11 εχει JDJE7 | fin -f- κα&ως Παύλος απαγγέλλει 137

12 πολλοί : τίνες \ επιοτ. : -f τίνες όε ηπιοτηοαν \ Ελλήνων

13 οτι λόγος '&εον χατηγ. εις Βερ. και επιοτευσαν και ηλ&.
εις αντην | fin -J- ου όιελιμπανον 14 τον μεν ονν Π. οι αό.
εξαπεοτ. απελ'&ειν επι | εωςιωςΗαζ | ( Θεοοαλίαν Markland cj)

15 και λαβ. ι παρηλΰεν όε την θεοοαλίαν · εκωλν&η γαρ εις αυτούς
κηρυξαι τον λογον λαβ. όε | εντ. παρα Παύλου | οπως εν ταχει

16 εκό. αυτού χ*Ώ* \ ΰεωρουντι Ώαξ 17 παρατυχοντας

353

AGTVS APOSTOLORVM. 17,9—18.

audientes haec. Et accepta satisf actione a 9
Iasone, et a ceteris, dimiserunt eos. Fratres 10
vero confestim per noctem dimiserunt Paulum,
et Siiam in Beroeam. Qui cum venissent, in
synagogam Iudaeorum introierunt. Hi autem 11 j 5,39.
erant nobiliores eorum, qui sunt Thessaloni- 7j1,
cae, qui susceperunt verbum cum omni avi-
ditate, quotidie scrutantes Scrip turas, si haec
ita se haberent. Et multi quidem crediderunt 12
ex eis, et mulierum Gentilium honestarum, et
viri non pauci. Cum autem cognovissent in 13 1 tl 2,m.
Thessalonica Iudaei, quia et Beroeae praedi-
catum est a Paulo verbum Dei , venerunt et
illuc commoventes, et turbantes multitudinem.
Statimque tunc Paulum dimiserunt fratres, 14 ie,i.
ut iret usque ad mare : Silas autem , et
Timotheus remanserunt ibi. Qui autem de- 15
ducebant Paulum, perduxerunt eum usque
Athenas, et accepto mandato ab eo ad Silam,
et Timotheum ut quam celeriter venirent ad
ilium, profecti sunt.

Paulus autem cum Athenis eos expectaret, 16
incitabatur spiritus eius in ipso, videns idolo-
latriae deditam civitatem. Disput ab at igitur 17
in synagoga cum Iudaeis, et colentibus, et
in foro , per omnes dies ad eos , qui aderant.
Quidam autem Epicurei , et Stoici philosophi 18 1 κ

9 accepto satis ab

10 adveuissent
12 > gentil. mul.

15 — eum I <ß92 Sylam

16 idolatriae

17,19-28. AGTVS APOSTOLORVM.

clisserebant cum eo, et quidam clicebant: Quid
vult seminiverbius hie, dicere? Alii vero:
Novorum daemoniorum videtur annunciator
esse : quia Iesum , et resurrection em annun-

19 ciabat eis. Et apprehensum eum ad Areopagum
cluxerunt, dicentes: Possumus scire quae est

20 haec nova, quae a te dicitur, doctrina? nova
enim quaedam infers auribus nostris: Volu-
mus ergo scire quidnam velint haec esse.

21 (Athenienses autem omnes, et advenae hospi-
tes, ad nihil aliud vacabant nisi aut dicere,

22 aut audire aliquid novi.) Stans autem Paulus 48
in medio Areopagi, ait: Viri Athenienses per

23 omnia quasi superstitiosiores vos video. Prae-
teriens enim, et videns simulachra vestra,
inveni et aram, in qua scriptum erat:
Ignoto deo. Quod ergo ignorantes co-

l Kg 8,27. 24 litis , hoc ego annuncio vobis. Deus , qui
mmi^s! fecit munclum, et omnia quae in eo sunt,
7'48, hie caeli et terrae cum sit Dominus , non in
ps 5o,i2. 25 rnanuf actis templis habitat, nec manibus hu-
manis colitur indigens aliquo, cum ipse det
omnibus vitam , et inspirationem , et omnia :
r>t 32,8. 26 fecitque ex uno omne genus hominum inhabit-
tare super universam faciem terrae, defmiens
statuta tempora, et terminos habitationis
is 55,6. 27 eorum , quaerere Deum si forte attrectent
\ΤιΧ eum, aut inveniant, quam vis non longe sit ab
ps H5,i8. 28 unoquoque nostrum. In ipso enim vivimus,

Jr 23,23.

19 ariopag- , u 22. 34
24 inhabitat
27 adtractent

854

Πράξεις Αποονολων 17,19— 28·

οννέβαλλον αύτφ, καί τίνες ελεγον τι άν ΰ·έλοι
δ απερμολόγος ούτος λέγειν; οί δέ* ξένων δαι-
μονίων δοκεϊ καταγγελεϋς είναι* ότι τον Ίηαοϋν
καί την άνάοταοιν εύηγγελίζετο. έπιλαβόμενοι δε 19
αύτοϋ έπι τον "Αρειον πάγον ήγαγον, λέγοντες*
δυνάμεθα γνώναι τις ή καινή αύτη ή ύπό οοϋ
λαλονμένη διδαχή; ξενίζοντα γάρ τινα είοφέρεις 20
είς τάς άκοάς ήμών βουλόμεΰα ονν γνώναι τίνα
ΰέλει ταύτα είναι. Αθηναίοι δε πάντες καί οί 21
έπιδημούντες ξένοι είς ούδέν έτερον ηύκαίρουν f\
4β λέγειν τι ή άκούειν τι καινότερον. Σταθείς δε 22
Παύλος εν μέοφ του Αρείου πάγου εφη· άνδρες
Αθηναίοι, κατά πάντα ώς δειοιδαιμονεοτέρους
ύμας θεωρώ, διερχόμενος γάρ καί άναθεωρών 23
τά οεβάοματα υμών εϋρον καί βωμόν εν φ έπε-
γέγραπτο' ΑΓΝΩΣΤΩ ΘΕΩ. δ οϋν άγνοοϋντες
εύοεβεϊτε, τούτο έγώ καταγγέλλω ϋμϊν. ό 24 ι R& 8,27.
ό TtoiYidas τον κόομον χαΐ πάντα τά εν αντώ, m 11,25.
ούτος ovpavov %α\ ύπάρχων κύριος ούκ έν 7,48'
χειροποιήτοις ναοϊς κατοικεί, ούδε ύπό χειρών 25 >s 5ο,ΐ2.
άνθρωπίνων θεραπεύεται προοδεόμενός τίνος,
αύτός άιδονς παοι ζωήν καί πνοψ καί τά πάντα*
έποίηοέν τε εξ ένός πάν έθνος άνθρώπων κατοικεϊν 26 Dt 82,8.
επί παντός προοώπου της γης, όρίοας προοτεταγ-

/ \ \ \ t η r ~ > Dt 4,29.

μένους καιρούς και τας οροθεοιας της κατοικίας ι8 65,β.
αύτών, 1 ζητεϊν τον θεόν, εί άρα γε ιρηλαφήοειαν 27 ^j4!®0;
αύτόν και εύροιεν, καί γε ού μακράν άπό ένός J*J Jg6^8,
έκάοτου ήμών ύπάρχοντα. έν αύτφ γάρ ζώμεν 28

19 δε : RT τε | Τ Αριον | Η [η] νπο 22 Τ Αριον

18 — οτι . . . ενηγγ. \ (Ανάοταοιν Chrys.j 19 μ,ετα δε ημέρας
τινας επιλαβ. αυτ. ηγαγον αντον επι (τον) Αριον παγον nvvfta-
νομενοι και λεγ. \ καταγγελλόμενη 20 φέρεις ρήματα |
τι αν '&ελοι ΌαΙζ 21 εηιόημ. εις αντους 23 αναύ. : διϊστορων
I ην γεγραμμενον 25 οτι ούτος ο δονς 26 ενος αίματος
ΏαΙζ I προτεταγ μένους Χ>*ζ \ κατα οροΰεοιαν 27 μαλιοτα
ζητειν το ΰειον εοτιν \ αντο | μακράν ον αφ ενος εκαοτον
ημων

354

17f29— 18,4, Πραξεος Αποοτολων

καϊ κινούμεθα καϊ έομέν, ώς και τίνες των καϋ·*
Aiatus, Phae- £μας ποιητών είρήκαοιν

nomena 5. r s ι ι ^

του γαρ καϊ γένος έομέν,
«η 1,27. 29 γένος οϋν υπάρχοντες του $εοϋ οϋκ οφείλομεν
lm\%\ νομίζειν, χρυοφ η άργύρω fj λίΰω, χαράγματι
9,26. ι κ 12^,2. τέχνης και ένΰυμήοεως άνΰρώπου, το ΰεϊον είναι
23. ΐ4,ιβ. 30 δμοιον. τους μεν οϋν χρόνους της άγνοιας ύπερ-
sir 2et72i!xx. ^όών ό ΰεός τα νυν άπαγγέλλει τοις άνΰρώποις
ρβ 9,9? 9β,ΐ8; 31 πάντας πανταχού μετανοεϊν, καθότι έοτηοεν ήμέραν
ο,42. κ9ιό!'ΐ4. έν $ μέλλει χμίνειν τψ οίχονμένην εν faxaioOvvy,
εν άνδρι φ ώριαεν, πίοτιν παραοχών παοιν άνα~
24,25. 32 οτήοας αύτόν έκ νεκρών, άκούοαντες δε άνά-
οταοιν νεκρών, οί μεν έχλεύαζον, οι όέ είπαν
33 άκουοόμεϋ'ά οου περί τούτου κάί πάλιν, ούτως
ι β, η. 34 ό Παύλος έξήλΰεν έκ μέαου αύτών. τίνες όέ w
άνδρες κολληΰέντες αύτφ έπίοτευοαν, έν οίς κάί
Διονύοιος ό Άρεοπαγείτης καϊ γυνη ονόματι Δά-
μαρις καϊ έτεροι οϋν αύτοϊς.
18 Μετά ταύτα χωρισθείς έκ τών Αθηνών ήλ$εν 21
κ ιβ,8. 2 εις Κόρινΰον. και εύρών τινα Ίουδαϊον όνόματι
ιι,οΙ* 'Λκύλαν, Ποντικόν τφ γένει, προοφάτως έληλυ-
ϋότα από της Ιταλίας, και Πρίοκιλλαν γυναίκα
αύτού, δια το διατεταχέναι Κλαύδιον χωρίζεαϋ'αι
πάντας τους Ιουδαίους άπό της Τώμης, πρόβ-
ιος, ι κ 4,ΐ2. 3 ή?&εν αύτοϊς, και δια το όμότεχνον είναι έμενεν
παρ' αύτοις, καϊ ήργάζοντο' ήοαν γαρ οκηνοποιοί
ΐ7,2.ΐ7. 4 τη τέχνη, διελέγετο δέ έν τη ουναγωγη κατά

28 h ημας 29 Ti-Gr χρυοιω 30 Β. παραγγέλλει
34 Η [ο] I HB. Αρεοπαγίτης "[3,2 Τ τεταχεναι 8 hR
ηργαζετο

28 εομεν το καΰ ημεραν ωοπερ και των κ. ν. τίνες ειρηκ.
30 της αγν. ταύτης παριόων 31 ημεραν κριναι \ όικ.

ανόρι Ιησον | παρεοχειν 34 εκολληϋηοαν \ ο : τις |
και 2° . . . Δαμ. : εναχημων 18, 1 Αναχωρηοας όε απο
2 Ρώμης : + οι κεκατωκηοαν εις την Αχαιαν | αντω ο
Παύλος 3 — είναι \ προς αυτούς JDa | — ηοαν . . . τέχνη
4 ειαπορενομενος όε εις την συναγο)γην κατα π, ο. όιελεγετο
355

AGTVS APOSTOLORVM. 17,29-18,4.

et movemur, et sumus: sicut et quidam
vestrorum Poetarum dixerunt:

Ipsius enim et genus sumus.
Genus ergo cum simus Dei , non debemus 29 Gn 1,27.
aestimare auro, aut argento, aut lapidj, 19,26.' Γκ 12,2.
sculpturae artis , et cogitationis hominis , Di-
vinum esse simile. Et tempora quidem huius 30 23. u,ie.
ignorantiae despiciens Deus , nunc annunciat sir 2^7.
hominibus ut omnes ubique poenitentiam
agant, 1 eo quod statuit diem, in quo iudica- 31pS9,9; »6,13?
turus est orbem in aequitate, in viro, in quo loJSf'R 10,14.
statuit, fidem praebens omnibus, suscitans
eum a mortuis. Gum audissent autem resur- 32
rectionem mortuorum, quidam quidem irride-
bant, quidam vero dixerunt: Audiemus te de
hoc iterum. Sic Paulus exivit de medio eorum. 33

49 Quidam vero viri adhaerentes ei, crediderunt: 34
in quibus et Dionysius Areopagita, et mulier
nomine Damaris, et alii cum eis.

(48) Post haec egressus ab Athenis , venit 18
Corinthum : et inveniens quendam Iudaeum 2 it ie,s.
nomine Aquilam, Ponticum genere, qui nuper 2β'
venerat ab Italia, et Priscillam uxorem eius,
(eo quod praecepisset Claudius discedere
omnes Iudaeos a Roma) accessit ad eos. Et 3 20,34. 1 κ 4,12.
quia eiusdem erat artis , manebat apud eos,
et operabatur : (erant autem scenofacto-
riae artis.) Et disputabat in synagoga per 4

28 ve strum

31 quo \° ] qua

34 dionisins | cf 19

18,3 eraut ] erat

4 — vers.

355

18,5—14. ACTVS APOSTOLORVM.

omne sabbatum, interponens nomen Domini
i7,u.i5. 5 lesu, suadebatque Iudaeis, et Graecis. Cum
venissent autem de Macedonia Silas et Ti-
motheus, instabat verbo Paulus, testificans
13,46.51. 2ο,2β. 6 Iudaeis esse Christum Iesum. Contradicentibus
autem eis, et blasphemantibus, excutiens vesti-
menta sua, dixit ad eos: Sanguis vester super
caput vestrum: mundus ego, ex hoc ad Gentes
7 vadam. Et migrans inde, intravit in domum
cuiusdam, nomine Titi Iusti, colentis Deum,
ι κ i,i4. 8 cuius domus erat coniuncta synagogae. Crispus
autem archisynagogus credidit Domino cum
omni domo sua : et multi Corinthiorum audien-
l κ 2,3. 9 tes credebant, et baptizabantur. Dixit autem
Dominus nocte per visionem Paulo: Noli ti-
j^iS 10 mere , sed loquere, et ne taceas: propter
is 4i,iOj 43,5. qU0(j ego sum tecum : et nemo apponetur
22 i8Hj8io i6 ^m noceat te : quoniam populus est mihi

11 multus in hac civitate. Sedit autem ibi an-
num et sex menses, docens apud eos verbum

12 Dei. Gallione autem proconsule Achaiae, 50
insurrexerunt uno animo Iudaei in Paulum, (49)

13 et adduxerunt eum ad tribunal, 1 dicentes:
Quia contra legem hie persuadet homini-

25,i8-2o. 14 bus colere Deum. Incipiente autem Paulo
aperire os, dixit Gallio ad ludaeos : Si

6 — sua
11 — ibi

856

Πράξεις Αποονολων 18,5— u.

πάν οάββατον, επειΰέν τε Ιουδαίους και Έλληνας.

Ώς δε κατήλΦον άπο της Μακεδονίας δ τε Σίλας 5 n.s.u.ie.

και δ Τιμόθεος, ουνείχετο τ φ λόγφ δ Παύλος,

διαμαρτυρόμενος τοις Ίουδαίοις είναι τον Χριοτδν

Ίηαούν. άντιτασσο μένων δε αύτών και βλαοφη- 6 is,46.6i. 20,2«

μουντών έκτιναξάμενος τα ιμάτια εϊπεν προς

αύτούς· το αίμα ύμών έπί την κεφαλήν ύμών

καθαρός εγώ άπο του νυν εις τα ε$νη πορεύ-

οομαι. και μεταβάς έκεϊΦεν ήλΦεν εις οίκίαν 7

τινδς όνόματι Τιτίου Ίούοτου οεβομένου τον ΰεόν,

ού ή οΙκία ην ουνομοροϋοα τη ουναγωγή. Κρίοπος 8 ι κ i,u.

δε δ άρχιουνάγωγος έπίοτευοεν τφ κυρίω οϋν

δλω τφ οϊκω αυτού, και πολλοί των Κορινθίων

άκούοντες έπίοτευον καϊ έβαπτίζοντο. Ειπεν δε 9 ιβ,9. ι κ 2,8.

Εχ 14 13 8

ό κύριος έν νυκτι δι δράματος τφ Παύλω' λ ι,β.

φοβον, άλλα λάλει και μη οιωπήαης, 1 όιότι εγώ 10 Εχ 3,ΐ2.
είμι μετά αον και ουδείς έπιΰήαεταί οοι τού κα· ι8°4ΐ,ΊοΥ 4s,5,
κώοαί σε, διότι λαός έοτί μοι πολύς έν τη πόλει S!ief' 2j'io,ie.
ταύτη. Έκά&ιοεν δε ένιαυτδν και μήνας εξ δι· 11 ιθ,ιο.
♦β δάοκων έν αύτοις τον λόγον τού $εού. Γαλλίω- 12 is,7.
νος δε άνϋ·υπάτου δντος της Αχαΐας κατεπέοτηοαν
όμοϋ'υμαδδν οί Ιουδαίοι τφ Παύλω και ηγαγον
αύτδν επί το βήμα, λέγοντες δτι παρά τον νόμον 13
άναπείΰει ούτος τους άνΰρώπους οέβεοΰαι τον
ΰεόν. μέλλοντος δε τού Παύλου άνοίγειν τόΐ4 23,2θ;
οτόμα εϊπεν δ Γαλλίων προς τους Ιουδαίους" εί 2δ>18-20·

6 Κ εγω' 7 Τ εισηλΰεν 12 Κ οι Ιουδαίοι ομοΰυμ.

και εντιϋεις το όνομα τον κυρών Ιηοον (και) επειΰεν δε ον
μόνον Ιουδ. αλλα και Ε»

δ παρεγενοντο δε 6 πολλού δε λογού γινομένου και
γράφων δ ιερ μην εν ο μεν ων \ εκτιν. ο Πανλος τα ιμ. αντον |
απο τον : αφ νμων 7 — και \ εκειΌ". : δε απ,ο Ακνλα
I εις τον οίκον | — Ύιτιον ΑΙ)*αζ 8 εις τον κνριον | fin +
πιατενοντες τω '&εω δια τον ονόματος τον κνριον ημών Ιηοον
Χριοτον 11 και εκαΰ. εν Κορινΰω | διδ. αντονς 12 σνν-
λαληααντες μεΰ εαντων επι τον Παυλον και επι&εντες τας
χείρας 13 καταβοωντες και λεγ.

356

18,iö— 25, Πράξεις Αποστολών

μεν ην άδίκημά τι fj φαδιούργημα πονηρόν, ώ
j ΐ8,3ΐ. 15 Ιουδαίοι, κατά λόγον άν άνεοχόμην ύμών εί δε
ζητήματά έοτιν περί λόγου και ονομάτων και
νόμου του πα#9 υμάς, δψεοΰε αυτοί* κριτής έγώ
16 τούτων ού βούλομαι είναι, και άπήλαοεν αύτούς
ι κ ι,ι. 17 άπό' του βήματος, έπιλαβόμενοι δε πάντες Σω-
οΰένην τον άρχιουνάγωγον έτυπτον έμπροοΦεν
του βήματος* και ούδέν τούτων τφ Γαλλίωνι
2ΐ,28 β. 18 εμελεν. Ό δε Παύλος έτι προομείνας ήμέρας 22
Nu β,9.ΐ8. ικανάς, τοις άδελφοις άποταξάμενος έξέπλει εις
την Συρίαν, και ούν αύτφ Πρίοκιλλα και Ακύλας,
κειράμενος έν Κενχρεαις την κεφαλήν εϊχεν γαρ
ΐ9,8. 19 εύχήν. κατήντηοαν δε εις "Εφεοον, κάκείνους
κατέλιπεν αύτού, αύτδς δε είοελΰων εις την ουνα-
iö,9. 20 γωγην διελέξατο τοις Ίουδαίοις. έρωτώντων δε
αύτών έπί πλείονα χρόνον μεΐναι ουκ έπένευοεν,
κ ι,ιο.21 1 άλλα άποταξάμενος και ειπών πάλιν άνακάμψω
je 4',ΐδ! προς υμάς του $εοϋ ΰέλοντος, άνήχΰη άπδ της
2ΐ,ΐ6. 22 Εφέσου , 1 και κατελΰών εις Καιοαρίαν, άναβάς
και άοπαοάμενος την έκκληοίαν, κατέβη εις Άντιό-
ιβ,β. 23 χειαν, 1 και ποιήοας χρόνον τινά έξήλϋεν, διερχό-
μενος καΰεξης την Γαλατικήν χώραν και Φρυγίαν,
στηρίζων πάντας τους μαΰητάς.
κ 8,β; ΐ6,ΐ2. 24 Ιουδαίος δέ τις Άπολλώς όνόματι, Άλεξανδρεύς
τφ γένει, άνήρ λόγιος, κατήντηοεν εις "Εφεοον,
9,3. κ ΐ2,ιι. 25 δυνατός ών έν ταϊς γραφαις. ούτος ην κατηχη-
Αρ 8'16' μένος την όδόν του κυρίου, και ζέων τφ πνεύ-
ματι έλάλει και έδίδαοκεν άκριβώς τα περί του

18 Β, Κεγχρεαις 21 πάλιν : -\ hr \- Δει με πάντως την
εορτην την ερχομενην ποιησαι εις Ιεροσόλυμα" πάλιν όε (pro
παλ. όε h [et iterum],) 25 h— του 1°

14 ω άνδρες Ιουό. 15 έχετε \ ϋελω 16 απελυοεν
17 απολαβομενοι \ π. οι Ελληνες JDJEaf 18 επλευσεν |
προοευχην 19 καταντηοας \ και τω επιοντι οαββατω εκεί-
νους I όιελεγετο Ώα 20 μειναι παρ αυτοις ΏΕαζ
24 ονόματι Απολλώνιος γένει Αλ. \ Απελλής Ν* 25 ος ην
κατηχ. εν τη πάτριοι \ τον λογον τ. κ. | απελαλει

ACTVS APÜSTOLÖRVM. 18,15-25.

quidem esset iniquum aliquid, aut facinus

pessimum ο viri Iudaei, recte vos sustinerem.

Si vero quaestiones sunt de verbo, et nomi- 15jis,3i.

nibus, et lege vestra, vos ipsi videritis: Iudex

ego horum nolo esse. Et minavit eos a tri- 16

bunali. Apprehendentes autem omnes Sosthe- 17 ι κ ι,ι.

nem principem S}Tiagogae, percutiebant eum

ante tribunal: et nihil eorum Gallioni curae

erat. Paulus vero cum adhuc sustinuisset 1821,23 s.

dies multos , fratribus valefaciens , navigavit Nu e'9'18,

in Syriam, (et cum eo Priscilla, et Aquila)

qui sibi totonderat in Cenchris caput: habebat

enim votum. Devenitque Ephesum, et illos 19

ibi reliquit. Ipse vero ingressus synagogam,

disputabat cum Iudaeis. Rogantibus autem 20

eis ut ampliori tempore maneret, non consen-

sit, 1 sed valefaciens, et dicens, Iterum revertar 21 it 1,10.

ad vos Deo volente, profectus est ab Epheso. jcK4,i's?'

Et descendens Caesaream, ascendit, et salu- 22 21,15.

tavit Ecclesiam, et descendit Antiochiam. Et 23

facto ibi aliquanto tempore profectus est,

perambulans ex ordine Galaticam regionem,

et Phrygiam, confirmans omnes discipulos.

51 Iudaeus autem quidam, Apollo nomine, 24 1 κ 3,β.

^Alexandrinus genere, vir eloquens, devenit

Ephesum , potens in scripturis. Hie erat 25 19,3. r i2,tje
edoctus viam Domini : et fervens spiritu Ιο- Ap 3>15'
quebatur, et docebat diligenter ea, quae sunt

15 $ — et 2° I gUttl legis vestrae

17 sosthenen

18 — in I totonderant et habebant | eencris

23 φ Galatiam

24 geu. ] uatione

18,26-19,6. ACTVS APOSTOLORVM.

2. 26 Iesu , sciens tan turn baptisma Ioannis. Hie
ergo coepit fiducialiter agere in synagoga.
Quem cum audissent Priseilla et Aquila, as-
sumpserunt eum, et diligentius exposuerunt ei
2 κ s,i. 27 viam Domini. Cum autem vellet ire Achaiam,
Koi 4,io. exhortati fratres , scripserunt discipulis ut
susciperent eum. Qui cum venisset, contulit
9,22 ; t7,3. 28 multum his , qui crediderant. Vehementer
enim Iudaeos revincebat publice, ostendens
, per Scripturas, esse Christum Iesum.

19 Factum est autem, cum Apollo esset
Corinthi, ut Paulus peragratis superioribus
partibus veniret Ephesum, et inveniret
2,38. 2 quosdam Discipulos: 1 dixitque ad eos: Si
Spiritum sanctum accepistis credentes? At
illi dixerunt ad eum: Sed neque si Spiritus
3 sanctus est, audivimus. Ille vero ait: In quo
ergo baptizati estis? Qui dixerunt: In Ioan-
Mt 8,11. 4 nis baptismate. Dixit autem Paulus : Ioannes
baptizavit baptismo poenitentiae populum,
dicens: In eum, qui Venturas esset post
5 ipsum, ut crederent, hoc est, in Iesum. His
auditis, baptizati sunt in nomine Domini Iesu.
ι 8,17; 10,44.46. 6 Et cum imposuisset illis manus Paulus, venit
Spiritus sanctus super eosj et loquebantur

26 Dom. 1 dei

28 publice c. seqq. com.

19, 1 $ de discipulis

2 — dixerunt

4 baptisma

35S

Πράξεις Αποστολών 18,26— 19,6.

Ίηοον, έπιοτάμενος μόνον τό βάπτιομα Ίωάνον

οϋτός τε ηρξατο παρρηοιάζεού^αι έν τη συναγωγή. 26 2.

άκούοαντες δε αύτοϋ Πρίοκίλλα καί Ακύλας προσ-

ελάβοντο αύτόν και άκριβέστερον αύτφ έξέϋεντο

την όδόν του Φεοϋ. βονλομένου δε αύτοϋ διελΰεϊν 27 κ ιβ,ι.

εις την Άχαιαν, προτρεψάμενοι οι άδελφοί έγραψαν κοί 4,ιό.

τοις μαΰηταϊς άποδέξασΰαι αύτόν ος παραγενό-

μενος ουνεβάλετο πολύ τοις πεπιστευκόσιν δια

της χάριτος9 εύτόνως γαρ τοις Ίονδαίοις δια- 28 9,22 ; π,β.

* , * > ι & y χ y ~ ö-L 23,10.

κατηλεγχετο δημοσία έπιδεικνυς δια των γράφων
είναι τον Χριοτόν Ίηοοϋν.
♦9 Έγένετο δε έν τφ τον Άπολλω είναι έν Κορίνϋ'ψί^
Παϋλον διελΰόντα τα άνωτερικά μέρη έλΰεϊν εις
Έφεσον καί εύρεϊν τινας μαΰητάς, εϊπέν τε προς 2 2,88.
αϋτούς· εί πνεύμα άγιον έλάβετε πιστεύσαντες;
οί δέ προς αύτόν* άλλ' ούδ' εί πνεύμα άγιον
εστίν ήκούσαμεν. εϊπέν τε' εις τι οϋν έβαπτίσΰητε; 3
οί δέ είπαν εις το Ίωάνον βάπτιομα. 1 είπεν δε 4 Mt β,ιι.
Παύλος* Ίωάνης έβάπτισεν βάπτιομα μετανοίας,
τ φ λαφ λέγων εις τον έρχόμενον μετ αύτόν Ινα
πιοτεύοωοιν, τοϋτ εοτιν εις τον Ίηοοϋν. άκούοαντες 5
όέ έβαπτίοϋ'ησαν εις τό όνομα τοϋ κυρίου Ίηοοϋ·
καί έπιΰέντος αϋτοις τοϋ Παύλου χείρας ήλ$ε 6 2,4; 8,ΐ75
τό πνεύμα τό άγιον έπ' αύτούς, έλάλουν τε Μ^ίβίπ^

27 βονλομένου . . . αντον : hr -\ εν όε τη Εφεοω επι-
δημονντες τίνες Κοριν&ιοι και ακουσαντες αντον παρεκαλονν
διελΰειν ονν αντοις εις την πατρίδα αντων οννκατανενοαν-
τος όε αντον οι Εφεοιοι έγραψαν τοις εν Κοριν&ω μαΰηταις
όπως αποδεξωνται τον άνδρα* \- 19,1.2 Εγενετο . . . ειπεν
τε : hri -j Θελοντος δε τον Πανλον κατα την ιδίαν βονλην
πορενεοΰαι εις Ιεροαολνμα ειπεν αντω το πνενμα νποοτρε-
φειν εις την Αοιαν · διελϋων δε τα ανωτερικα μερη έρχεται
εις Εφεοον, και ενρων τινας μαΰητας ειπεν \- * Και ενρων τινας
μα#. ειπεν 1 Τ κατελ&ειν 3 ειπ. τε : hT ο de ειπ.

26 Ακ, κ. Πρ. Όαζ | — τον ΰεον 27 άνδρα (vide
supra hr) : -f- ος επιδημηοας εις την Αχαιαν πολν οννεβαλλετο
εν ταις εκκληοιαις 28 δημ. : -\- διαλεγομενος και \ τον
Ιηο. είναι Χρ. 19,1 Απελλην Ν* | ανωτ. : ανατολικά 25
2 εοτιν : λαμβανονσιν τίνες 4 εις Χριατον 5 fin -f* Χριοτον
εις αφεοιν αμαρτιών 6 ενΰεως επεπεοεν
358

19,7— 16, Πράξεις Αποστολών

7 γλώοοαις και έπροφήτενον. ήοαν δέ οι πάντες
i8.i9.26; 8 άνδρες ό)θεϊ δώδεκα. ΕΙοελΰών δε εις την
ουναγωγην έπαρρηοιάζετο έπί μήνας τρεις δια-
λεγόμενος και πείθων περί της βααιλείας του
,2. 2 τ ι,ιβ. 9 ΰεοϋ. ώς δέ τίνες έοκληρύνοντο και ήπείΰουν
^'κ^ιί! κακολογοϋντες την όδόν ένώπιον τον πλήθους,
2 J 10, άποοτάς άπ' αύτών άφώριοεν τους μαΰητάς, καΰ'
ιβ,ιι. 10 ήμέραν διαλεγόμενος έν τη οχολη Τυράννου, τοϋτο
δε έγένετο έπί έτη δύο, ώοτε πάντας τους κατοι-
κοϋντας την Άοίαν άκοϋοαι τον λόγον του κυρίου,
ΐ4,8. 11 Ιουδαίους τ ε και "Ελληνας. Δυνάμεις τ ε ου
τάς τυχούοας ό ΰεός έποίει δια των χειρών Παύλου,
6,ΐδ. 12 ώοτε και έπί τους άοΦενοϋντας άποφέρεοΰαι άπδ
mc 6,28. το~ χ0ωτύς αύτοϋ οουδάρια fj σιμικίνΰια και
άπαλλάοοεοΰαι άπ' αύτών τάς νόθους, τά τε
L β,49. 13 πνεύματα τά πονηρά έκπορεύεσΰαι. Επεχείρησαν βο
1β,18' δέ τίνες και τών περιερχομένων Ιουδαίων έξορ-
κιοτών όνομάζειν έπί τους έχοντας τά πνεύματα
τά πονηρά το δνομα του κυρίου Ίηοοϋ λέγοντες9
δρκίζω ύμας τον Ίηοοϋν δν Παύλος κηρύοοει.
14 ηοαν δέ τίνος Σκευα Ιουδαίου άρχιερέως έπτά
mc ι,84. 15 υιοί τοϋτο ποιοϋντες. άποκριΰεν δε το πνεύμα
' το πονηρόν εϊπεν αύτοϊς· τον Ίηοοϋν γινώοκω
και τον Παϋλον έπίοταμαι· ύμεϊς δέ τίνες έατέ;
16 και έφαλόμενος δ άνθρωπος έπ' αύτούς, έν φ
ην το πνεύμα το πονηρόν, κατακυριεύοας άμφο-
τέρων ϊοχυοεν κατ9 αύτών, ώοτε γυμνούς και

8 περι : RT pr τα 9 Τυράννου : hr+ -J απο ωρας ε εως
όεχατης \- 14 Τ τίνες 15 τον 1° : [H]W-f- μεν

16 χαταχυρ. : W pr χαι

8 εν δυνάμει μεγάλη επαρρ. 9 τίνες μεν ουν αυτών
10 εως πάντες οι χατοιχουντες την Αοιαν ηχουααν τους λο-
γούς του χυρ. Ιουδαίοι χαι Ελληνες 14 εν οις χαι υιοι
Σχευα τίνος ιερέως η&ελησαν το αυτο ποι^σαι* ε&ος είχαν
τους τοιούτους εξορχιζειν · χαι ειοελΰοντες προς τον όαιμονι-
ζομενον ηρξαντο επιχαλειοΰ^αι το όνομα λέγοντες ' παραγ-
γελλομεν αοι εν Ιησού ον Παύλος χηρυαοει εξελ&ειν 15 τοτε
απεχριΰη 16 εναλλομενος \ εις αυτούς ο αν&ρ. Ώα! \ χυριευαας
359

ACTVS APOSTOLORVM. 19,7—16.

Unguis, et prophet ab ant. Erant autem omnes 7
viri fere duodecim. Introgressus autem 8 18,26528,23.31.
synagogam, cum fiducia loquebatur per tres
menses, disputans, et suadens de regno Dei.
Gum autem quidam indurarentur , et non 9 9,2. 2 τ i,is.
crederent, maledicentes viam Domini coram 2K60,iV.'
multitudine, discedens ab eis, segregavit disci- 2 J 10,
pulos, quotidie disputans in schola tyranni
cuiusdam. Hoc autem factum est per bien- 10
nium, ita ut omnes, qui habitabant in Asia,
audirent verbum Domini, Iudaei atque Gen-
tiles. Virtutesque non quaslibet faciebat 11 14,3.
Deus per manum Pauli : ita ut etiam super 12 5,15.
languidos deferrentur a corpore eius sudaria, Mc 5'28,
et semicinctia, et recedebant ab eis languores,
!et spiritus nequam egrediebantur. Tenta- 13 l 9,49.
verunt autem quidam et de circumeuntibus
Iudaeis exorcistis, invocare super eos, qui
habebant spiritus malos, nomen Domini Iesu,
dicentes: Adiuro vos per Iesum, quem Paulus
praedicat. Erant autem quidam Iudaei Scevae 14
principis sacerdotum septem filii, qui hoc fa-
ciebant. Respondens autem spiritus nequam 15 mc 1,34.
dixit eis : Iesum növi , et Paulum scio : vos L M1*
autem qui estis? Et insiliens in eos homo, in 16
quo erat daemonium pessimum, et dominatus
amborum, invaluit contra eos, ita ut nudi, et

8 per tres mens. c. seqq. coni.

9 — Domini | — cuiusdam

11 $ non modicas quasi. | > deus fac. | manus

12 et 1° ] vel

14 quid. ] § cuiusdam | § iud. nomine Sc.
pi > sceuae iudaei
16 > homo in eos

359

19,17-26. AGTVS APOSTOLORVM.

6,5.11. 17 vulnerati effugerent de domo ilia. Hoc autem
notum factum est omnibus Iudaeis, atque
Gentilibus, qui habitabant Ephesi: et cecidit
timor super omnes illos, et magnificabatur

18 nomen Domini Iesu. Multique credentium
veniebant confitentes, et annunciantes actus

19 suos. Multi autem ex eis, qui fuerant curiosa
sectati, contulerunt libros , et combusserunt
coram omnibus: et computatis pretiis illorum,
invenerunt pecuniam denariorum quinquaginta

e,7; 12,24.20 millium. Ita fortiter crescebat verbum Dei, et
confirm ab atur.

23,n. r i,i8. 21 His autem expletis , proposuit Paulus in
Spiritu, transita Macedonia et Achaia ire
Ierosolymam, dicens: quoniam postquam fuero
i7,u. r ie,23. 22 ibi , oportet me et Romam videre. Mittens
1 K 4'17, autem in Macedonian! duos ex ministrantibus
sibi, Timotheum, et Erastum, ipse remansit
9. 2 κ i,8.9. 23 ad tempus in Asia. Facta est autem illo
tempore turbatio non minima de via Domini.
ie,i6. 24 Demetrius enim quidam nomine , argentarius,
faciens aedes argenteas Dianae, praestabat
ie,i9. 25 artificibus non modicum quaestum : quos
convocans, et eos, qui huiusmodi erant opi-
fices, dixit: Viri, scitis quia de hoc artificio
17,29. 26 est nobis acquisitio : et videtis , et auditis
quia non solum Ephesi, sed pene totius
Asiae, Paulus hie suadens avertit multam
turbam, dicens: Quoniam non sunt dii, qui

19 eis ] his | § comb, eos

20 > verb, dei eresc.

23 in illo t. I — Domini
25 > adquis. est nobis
360

Πράξεις Αποοτολων 19,17— 26,

τ ετ ραν ματ to μένους έκφνγεϊν έκ τον οίκον έκείνον.

τοϋτο δε έγένετο γνωστόν πάοιν Ίονδαίοις τ ε και 17 β,β,ιι ; 9,42.

Έλληοιν τοις κατοικούοιν την "Εφεοον, και έπέ-

πεοεν φόβος επί πάντας αύτούς, και έμεγαλύνετο

το όνομα τον κνρίον Ίηοού· πολλοί τε των πε- 18

πιοτενκότων ήρχοντο έξομολογούμενοι και άναγ-

γέλλοντες τάς πράξεις αύτών. Ικανοί δε των τα 19

περίεργα πραξάντων οννενέγκαντες τάς βίβλους

κατέκαιον ένώπιον πάντων και οννεψήφιοαν τάς

τιμάς αυτών και εϋρον άργυρίου μυριάδας πέντε.

Ούτως κατά κράτος τοϋ κυρίου ό λόγος ηύξανεν 20 β,7 ; 12,24.

και ϊοχνεν.

Ώς δε έπληρώΰη ταύτα, ένθετο 6 Παύλος εν 21 23,11. R ι,ιβ.
τφ πνεύματι διελΦών την Μακεδονίαν και Άχαιαν
πορεύεοΰαι εις Ιεροσόλυμα, ειπών δτι μετά το
γενέοϋ'αι με έκει δει με και 'Ρώμην Ιδεϊν. άπο- 22 i7,u; ls.s.
οτείλας δε εις Μακεδονίαν δύο των διάκο- Γκ\ΐ7.
νούντων αύτφ, Τιμόΰεον και Έραοτον , αύτδς 2 τ 4,20'
έπέοχεν χρόνον είς την Άοιαν. Έγένετο δε 23 9. 2 κ ι,β.9.

κατά τον καιρόν εκείνον τάραχος ούκ όλίγος περί
5ΐ της όδού. Δημήτριος γάρ τις όνόματι, άργνρο- 24 ιβ,ιβ.
κόπος, ποιών ναονς άργνρούς Αρτέμιδος παρεί-
χετο τοις τεχνίταις ούκ όλίγην έργαοίαν, ονς 25 ιθ,ιθ.
ονναΰροίοας και τονς περί τά τοιαύτα έργάτας
ειπεν άνδρες, έπίοτααΰε δτι έκ ταύτης της
έργαοίας ή εύπορία ήμιν έοτιν, και ΰεωρεϊτε και 26 17,29.
άκούετε δτι ού μόνον 'Εφέοον άλλά οχεδδν πάοης
της Άοίας ό Παύλος ούτος πείοας μετέοτηοεν
ικανόν δχλον, λέγων δτι ούκ είοίν Φεοι οι διά

22 εις 1° : ΗΒ,-j- την 24 Η [αργνρονς]

18 πιοτευοντων 19 — ικανοί . . . πραξάντων 31 20 κρατ.
ενιοχυοεν και η πιοτις τον ΰεου ηυξανε και επληΰυνεζτο)
21 ως . . . ταντα : τοτε 22 χρονον ολίγον εν τη Αοια
24 ονόματι : ην \ ος παρείχε 26 ους : ούτος \ τεχνιτας
εφη προς αυτούς ' ανόρες ουντεχνιται 26 εως Εφεσιον
360

19,27— 36* Πράξεις Αποονολων

27 χειρών γινόμενοι, ού μόνον δέ τοϋτο κινδυνεύει
ή μ ιν το μέρος εις άπελεγμόν έλΰεϊν, άλλα καί
το της μεγάλης Φεάς Αρτέμιδος ιερόν εις ούΰεν
λογιοΰήναι, μέλλειν τε καί καΰαιρεϊοΦαι της μέγα-
λειότητος αύτής, ην όλη ή Άοία καί ή οικουμένη

28 οέβεται. άκούααντες δε καί γενόμενοι πλήρεις ϋν-
μοϋ εκραζον λέγοντες* μεγάλη ή "Αρτεμις Έφεοίων.

|ο,4^ 21,80. 29 καί έπλήοΰη ή πόλις της ονγχύοεως, ώρμηοάν τε
phm'24.' όμοϋ'υμαδόν εις το Φέατρον, ουναρπάοαντες Γάϊον
καί Άρίοταρχον Μακεδόνας, ουνεκδήμους Παύλου.

30 Παύλου δε βουλομένου είοελΰεϊν εις τον δήμον

31 ούκ ειων αυτόν οί μαΰηταί· τίνες δε καί των
Αοιαρχών, δντες αύτφ φίλοι, πέμψαντες πρός
αύτόν παρεκάλουν μη δούναι έαυτόν εις το

21,34. 32 ΰέατρον. άλλοι μεν οϋν άλλο τι εκραζον ην
γαρ ή έκκληοία ουνκεχυμένη, καί οί πλείους ούκ

33 ήδειοαν τίνος ένεκα ουνεληλύΰειοαν. έκ δέ του
όχλου ουνεβίβαοαν Άλέξανδρον, προβαλόντων
αύτόν των Ιουδαίων ό δε Αλέξανδρος καταοείοας

34 την χείρα ήΰελεν άπολογεϊοΰαι τφ δήμω. έπι-
γνόντες δε ότι Ίουδαϊός έοτιν, φωνή έγένετο μία
έκ πάντων, ως έπί ώρας δύο κράζοντες· μεγάλη

35 ή "Αρτεμις Έφεοίων. καταοτείλας δε ό γραμματεύς
τον όχλον φηοίν άνδρες Έφέοιοι, τίς γάρ έοτιν
άνΰρώπων ός ού γινώοκει τήν Έφεοίων πόλιν
νεωκόρον οϋοαν της μεγάλης Αρτέμιδος καί τοϋ

36 διοπετοϋς; άναντιρρήτων οϋν όντων τούτων δέον
έοτιν ύμας κατεοταλμένους ύπάρχειν καί μηδέν

» 27 Τ ιερόν Αρτεμ. εις \ .η 1° 2° : ΓΗ] 28 ΰνμον : hr-f
-j όραμοντες εις το αμφοόον \- 29 Ή. Γαϊον 32 R ουγκεχ.
34 Κ ωαει \ ΚΊ& κραζοντων \ Εφεα. : hW+ μεγάλη η
Αρτεμις Εφεοίων 35 Η τον οχλ. ο γραμμ. 36 Η αναν-
τιρητων

27 μέλλει A*D*Yg 28 ταύτα όε ακουοαντες \ — η Da
29 και σννεχν&η ολη η πολις αισχύνης 30 οι μαΰηται εκωλνον
[31 υπάρχοντες 32 πλείστοι 33 κατεβιβασαν 34 — εκ | — η
35 κατασειαας ΏΕα \ Εφεσ. : ημετεραν | είναι | όιοσπετονς
361

ACTVS APOSTOLORVM. 19,27-36.

manibus fiunt. Non solum autem haec pericli- 27
tabitur nobis pars in redargutionem venire,
sed et magnae Dianae templum in nihilum
reputabitur, sed et destrui incipiet maiestas
eius, quam tota Asia, et orbis colit. His 28
auditis, repleti sunt ira, et exclamaverunt
dicentes: Magna Diana Ephesiorum. Et im- 29 20,4; 21,30.
pleta est civitas confusione, et impetum fece-
runt Uno animo in theatrum, rapto Gaio, et
Aristarcho Macedonibus , comitibus Pauli.
Paulo autem volente intrare in populum, non 30
/ permiserunt discipuli. Quidam autem et de 31
Asiae principibus, qui erant amici eius, mise-
runt ad eum rogantes ne se daret in theatrum:
1 alii autem aliud clamabant. Erat enim Eccle- 32
sia confusa : et plures nesciebant qua ex
causa convenissent. De turba autem detraxe- 33
runt Alexandrum, propellentibus eum ludaeis.
Alexander autem manu silentio postulato,
volebat reddere ration em populo. Quern ut 34
cognoverunt Iudaeum esse, vox facta una
est omnium, quasi per horas duas elaman-
tium: Magna Diana Ephesiorum. Et cum 35
sedasset scriba turbas, dixit: Viri Ephesii,
quis enim est hominum, qui nesciat Ephesio-
rum civitatem cultricem esse magnae Dianae,
lovisque prolis? Gum ergo his contradici 36
non possit, oportet vos sedatos esse, et nihil

31 g darent

33 ant. 2° ] ergo | > rat. reddere

34 > est una

19,37-20,6. ACTVS APOSTOLORVM.

37 temere agere. Adduxistis enim homines istos,
neque sacrilegos, neque blasphemantes deam

38 vestram. Quod si Demetrius, et qui cum eo
sunt artifices, habent adversus aliquem causam,
conventus forenses aguntur et proconsules

39 sunt, accusent invicem. Si quid autem alterius
rei quaeritis: in legitima Ecclesia poterit ab-

40 soivi. Nam et periclitamur argui seditionis
hodiernae: cum nullus obnoxius sit (de quo
possirnus reddere rationem) concursus istius.
Et cum haec dixisset, dimisit Ecclesiam.

20 Postquam autem cessavit tumultus, vo-;
catis Paulus discipulis , et exhortatus eos,
valedixit, et profectus est ut iret in Macedo-

2 niam. Gum autem perambulasset partes illas,
et exhortatus eos fuisset multo sermone,

3 venit ad Graeciam: ubi cum fecisset men-
ses tres, factae sunt illi insidiae a Iudaeis
navigaturo in Syriam: habuitque consilium

i7,io; 19,29. 4 ut reverteretur per Macedonian!. Comitatus
K 16'21, est autem eum Sopater Pyrrhi Beroeensis,
Thessalonicensium vero Aristarchus , et Se-
cundus, et Gaius Derbeus, et Timotheus:
ιβ,8. 5 Asiani vero Tychicus, et Trophimus. Hi
cum praecessissent , sustinuerunt nos Tro-
6 ade: nos vero . navigavimus post dies

38 pro consulibus 40 sit, de . . . rationem e.

20,5 fee. ] fuisset

4 § Sosipater | pyrri | beroensis

C> sustinebant

Πράξεις Αποοτολων 19,37— 20,6,

προπετές πράοσειν. ήγάγετε γαρ τους άνδρας 37

τούτους ούτε ίεροσύ?>ονς ούτε βλασφημονντας την

ϋ·εόν ήμών. εί μεν ούν Δημήτριος καί οι σνν 38 is,?; ιβ,ΐ2.

αύτφ τεχνιται εχονσι πρός τινα λόγον, άγοραίοι

άγονται καί άνϋ'ύπατοί είαιν, έγκαλείτωσαν άλλή-

λοις. εί δέ τι περαιτέρω επιζητείτε, εν τη έννόμω 39

εκκλησία έπιλν&ήσεται. καί γαρ κινδννεύομεν 40

έγκαλεϊαΰαι ατάαεως περί της σήμερον, μηδενός

αίτιον Υπάρχοντος, περί οϋ ού δννηαόμεΦα άπο-

δούναι λόγον περί της ανατροφής ταύτης, καί

ταύτα είπό)ν άπέλναεν την έκκληοίαν.

ψ Μετά δε το παύσασΰαι τον ΰόρνβον μετα-20 π. ιβ,2ΐ.
πεμψάμενος ό Παύλος τούς μαΰητάς καί παρα·
καλέαας, άαπααάμενος έξηλΰεν πορεύεσΰαι εις

2) Μακεδονίαν. διελΰών δέ τά μέρη έκεϊνα καί 2
παρακαλέαας αύτούς λόγω πολλφ ήλΦεν εις την
Ελλάδα, 1 ποιήαας τε μήνας τρεις, γενομένης έπι- 3 »,24; 23,ιβ.
βονλής αύτφ ύπό των Ίονδαίων μέλλοντι άνά- 11 ' β'
γεοΰαι εις την Σνρίαν, έγένετο γνώμης τού νπο-
ατρέφειν δια Μακεδονίας, αννείπετο δε αύτφ 4 π,ιο. 19,29 ;
Σώπατρος Πύρρον Βεροιαϊος, Θεσσαλονικέων δε κ2ϊ& 27,2'
Άρίοταρχος καί Σέκοννδος, καί Γάϊος Δερβαιος 2 1 4'20,
καί Τιμόθεος, Άσιανοί δε Τνχικός καί Τρόφιμος*
ούτοι δέ προελΰόντες εμενον ήμας έν Τρφάδι' 5 ιβ,β.
ήμεϊς δέ έξεπλεύααμεν μετά τάς ήμέρας των 6

37 τούτους εν&αδε | ΰεαν Όαζ \ υμων JE*Hvg 38 προς
αυτούς τινα λογ. 39 εν τω νομω εκκλ. 40 οντος 20,1 προσ-
καλεοαμενος ΑΌαζ \ μεταστειλαμενος 69. 17S9 | πολλά
παρακ. α(πο)οπαοαμενος | — πορευεσϋαι 2>α 2 τα : pr
πάντα \ παρακ. αυτ. : χρηααμενος 3 ηΰεληοεν αναχΰηναι \
ειπεν όε το πνεύμα αυτω 4 μέλλοντος ουν εξιεναι αυτού
μέχρι της Αβιας Σωπ. \ Σωσίπατρος 4α | — Πυρρού Ήαζ \
Τυχ. : Ευτυχος δ ημας : αυτόν
362

2of7—i6. Πράξεις Αποονολων

άζύμων άπό Φιλίππων, και ήλΰομεν προς αύτούς
είς τήν Τρωάδα άχρι ήμερων πέντε, δπον διετρί-
ι κ ιβ,2. 7 ψαμεν ήμέρας επτά. Έν δε τή μι$, των οαβ-
βάτων ουνηγμένων ημών κλάοαι άρτον ό Παύλος
διελέγετο αύτοϊς, μέλλων έξιέναι τη έπαύριον,

8 παρέτεινέν τ ε τον λόγον μέχρι μεοονυκτίου. ήοαν
δε λαμπάδες ικανοί έν τφ ύπερφω ού ημεν οννηγ-

9 μένοι. καΦεζόμενος δέ τις νεανίας όνόματιΕϋτνχος
έπί της ΰυρίδος, καταφερόμενος ύπνω βαΰεϊ,
διαλεγομένου του Παύλου επί πλεϊον, κατενεχΰεϊς
άπό του ύπνου έπεοεν άπό τού τριοτέγου κάτω

1 'mc"'?1, 10 Και VQ^V νεκ°ός· καταβάς δε ό Παύλος έπέπεοεν
αύτφ καί οννπεριλαβών εϊπεν* μη ΰορυβεϊοΰε·

11 ή γαρ ψυχή αύτού έν αύτφ έοτιν. άναβάς δε
καί κλάοας τον άρτον και γευοάμενος, έφ' ίκανόν

12 τ ε όμιλήοας άχρι αυγής, ούτως έξήλ&εν. ήγαγον
δέ τον παϊδα ζώντα, καί παρεκλήΰηοαν ού με-
IS τρίως. Ήμεις δέ προελΰόντες έπϊ το πλοϊον 25

άνήχϋημεν έπί την Άοοον, έκειϋεν μέλλοντες άνα·
λαμβάνειν τον Παύλον ούτως γαρ διατεταγμένος

14 ην , μέλλων αύτός πεζεύειν. ως δέ ουνέβαλλεν
ήμιν εις τήν Άοοον, άναλαβόντες αύτόν ήλΰομεν

15 είς Μιτυλήνην κάκεϊΰεν άποπλεύοαντες τη έπιούοη
κατηντήοαμεν άντικρυς Χίου, τη δέ έτέρα παρε-
βάλομεν είς Σάμον, τή δέ έχομένη ήλν^ομεν είς

ιβ,ίΐ. 16 Μίλητον. κεκρίκει γαρ ό Παύλος παραπλεύοαι
τήν *Εφεοον, δπως μή γένηται αύτφ χρονοτριβήοαι
έν τη Άαία' έοπευδεν γάρ, εί δυνατόν ειη αύτφ,

6 οπου : HR, ον 9 h Πανλον, επι πλέων κ. 10 h ειπεν
μη ΰορνβειο'&αι 11 Η [καί] κλαβας 13 h προοελϋοντες
15 έτερα : hW εσπέρα | τη όε 2° : -| hr |- W και, μειναντες
εν Τρωγυλλιω τη

6 αχρι . , . οπου : πεμπταιοι εν η και 8 νπολαμπαόες |
ημεν : ηααν ζ 9 επί τη &υριόι κατεχόμενος ν» βαρεί | και
ος ηρφη 12 ααπαζομενων όε αυτών ηγαγεν τον νεανιακον ζ.
IS κατέχοντες 15 ερχόμενη Ώα 16 μηποτε γενηΰη αυτω
κατααχεαις τις | ει . . . αυτω : εις
363

ACTVS APOSTOLORVM. 20,7-16.

Azymorum a Philippis, et venimus ad eos
Troadem in diebus quinque, ubi demorati
sumus diebus septem. Una autem Sabbati 7 ι κ ie,2.
cum convenissemus ad frangendum panem, 2,42.46.
Paulus disputabat cum eis profecturus in
crastinum, protraxitque sermonem usque in
mediam noctem. Erant autem lampades co- 8
piosae in coenaculo, ubi eramus congregati.
Sedens autem quidam adolescens nomine 9
Eutychus super fenestram, cum mergeretur
somno gravi, disputante diu Paulo, ductus
somno cecidit de tertio coenaculo deorsum,
et sublatus est mortuus. Ad quem cum 10 1 rs 17,21.
descendisset Paulus, incubuit super eum: et
complexus dixit: Nolite turbari, anirna enim
ipsius in ipso est. Ascendens autem, fran- 11
gensque panem, et gustans, satisque allocutus
usque in lucem, sic profectus est. Adduxerunt 12
autem puerum viventem, et consolati sunt
non minime. Nos autem ascendentes na- 13
vem, navigavimus in Asson, inde suscepturi
Paulum: sic enim disposuerat ipse per ter-
55 ram iter facturus. Gum autem convenisset 14
nos in Asson , assumpto eo , venimus Mi-
tylenen. Et inde navigantes , sequenti die 15
venimus contra Ghium, et alia applicuimus
Samum, et sequenti die venimus Miletum.
proposuerat enim Paulus transnavigare 16 18,21.
Ephesum, nequa mora illi lieret in Asia.
Festinabat enim, si possibile sibi esset,

7 In una | — cum 2°

9 eductus

10 ipso ] eo

11 $ alloc, est . . . et sic | usq. ad

13 enavigavimus

14 convenissemus in | mytilenen

15 alia ] g§Kt + die

363

20,17-26. AGTVS APOSTOLORVM.

ut diem Pentecostes faceret Ieroso-
lymis.

17 A Mileto autem mittens Ephesum, voca-
i8,i9; i9,io. 18 vit maiores natu Ecclesiae. Qui cum venis-
sent ad eum, et simul essent, dixit eis: Vos
scitis a prima die, qua ingressus sum in
Asiam, qualiter vobiscum per omne tempus
3.19 fuerim, serviens Domino cum omni humili-
tate, et lacrymis, et tentationibus, quae mihi

20 acciderunt ex insidiis Iudaeorum: quomodo
nihil subtraxerim utilium, quo minus annun-
ciarem vobis, et docerem vos publice, et per

21 domos, 1 testificans Iudaeis, atque Gentilibus
in Deum poenitentiam, et fidem in Dominum

i9,2i. 22 nostrum Iesum Christum. Et nunc ecce alli-
gatus ego spiritu , ν ado in Ierusalem : quae
9,i6; 21,4.11. 23 in ea Ventura sint mihi, ignorans : nisi quod
Spiritus sanctus per omnes civitates mihi
protestatur, dicens: quoniam vincula, et tri-
2i,i3. 24 bulationes Ierosolymis me manent. Sed nihil
2 τ 4,7' horum vereor: nec facio animam meam pretio-
siorem quam me, dummodo consummem cursum
meum, et ministerium verbi, quod accepi a Do-
mino Iesu, testilicari Evangelium gratiae Dei.
25 Et nunc ecce ego scio quia amplius non vide-
bitis faciem meam vos omnes, per quos tran-
i8,6. 26 sivi praedicans regnum Dei. Quapropter con-
testor vos hodierna die, quia mundus sum a

16 pentecosten

20 & subtrax. vobis

22 sunt

23 > protest, mihi | — Ierosolymis

24 — verbi

364

Πράξεις Αποστολών 20,ΐ7— 28.

την ήμέραν της πεντηκοστής γενέσθαι είς Ιερο-
σόλυμα.

Άπο δε της Μιλήτου πέμψας είς *Εφεσον 17 1.
μετεκαλέοατο τους πρεσβυτέρους της έκκλησίας.
ώς δε παρεγένοντο προς αυτόν, εϊπεν αύτοϊς* 18 ιβ,ΐί»; ιθ,ιο.
ύμεϊς έπίστασΰε, άπο πρώτης ήμέρας άφ' ής 1 ' ' * '
έπέβην είς την Άσίαν, πώς μεΰ' ύμών τον πάντα
χρόνον έγενόμην, δουλεύων τφ κυρίφ μετά πάοης 19 s. iTh2,e.i5e.
ταπεινοφροσύνης κάί δακρύων και πειρασμών τών 1
συμβάντων μοι εν ταις έπιβουλαϊς τών Ιουδαίων,
ό)ς ούδεν ύπεστειλάμην τών συμφερόντων του μη 20 27.
άναγγεϊλαι ύμϊν και διδάξαι ύμας δημοσία και
κατ οίκους, διαμαρτυρόμενος Ίουδαίοις τε και 21 i4,is; ie,si ;
"Ελλησιν την είς Φεόν μετάνοιαν και πίστιν είς
τον κύριον ήμών Ίησοϋν. και νϋν ιδού δεδεμένος 22 ig.si.
έγώ τφ πνεύματι πορεύομαι είς Ιερουσαλήμ,
τα έν αύτη συναντήσοντα έμοί μή είδώς, 1 πλην 23 9,ιβ; 21,4.11.
δτι το πνεύμα το άγιον κατά πόλιν διαμαρτύ-
ρεται μοι λέγον δτι δεσμά και θλίψεις με με-
νουσιν. άλλ' ούδενός λόγου ποιούμαι την ψυχήν 24 ai,is.
τιμίαν έμαυτφ ώς τελειώσω τον δρόμον μου και ί Th 2,8.
την διακονίαν ην ελαβον παρά του κυρίου Ίησοϋ, 2 κ 5,18'
διαμαρτύρασΦαι το εύαγγέλιον της χάριτος του
Φεοϋ. και νυν ιδού έγώ οϊδα ότι ούκέτι όιρεσΰε 25 ss.
τό πρόσωπόν μου ύμεις πάντες έν οις διήλΰον
κηρύσσων την βασιλείαν· διότι μαρτύρομαι ύμϊν 26 ιβ,β. ι Th 2,10.
έν τη σήμερον ήμέρα δτι καθαρός είμι άπο του

16 Τ Ιερουσαλήμ 18 πως . . . εγενομην : hr ως τριετιαν
ί) και πλειον ποταπως με& νμων ην παντός χρόνου 21 Ιησονν :
h[K]T+ Χριοτον 22 Β μοι 24 hRT τελειωσαι

17 μετεπεμψατο 18 ειπ. : pr ομου όντων αυτών Λ |
προς αυτούς \ επιστ. : + αδελφοί 20 — μη et — υμας
21 πιστιν δια του κυρίου ημων Ιησού Χρίστου 22 γινωσκων
23 κατα πασαν πολ. \ μενουσιν μοι εν Ιεροσολυμοις 24 λογον
εχω μοι ουδέ ποι. 7> : λογον ποι. ονόε εχω 5":ρτ τούτων 489 |
ψυχην : ~f μον Όζ | — τιμ.εμαυτω sah | εως Ν _Β8 | δρ. μου : 4*
μετα χαράς CEalS \ διακ. του λογού ον παρελαβον | διαμαρτ.
Ιουδαιοις και Ελληαιν 25 βασιλ. του Ιησού 26 διότι ... οτι : αχρι
ουν της σήμερον ημέρας 364

20,27—38. Πράξεις Αποατολων

2ο. j 16,15. 27 αίματος πάντων ού γαρ ύπεοτειλάμην τοϋ μή
άναγγειλαι πάοαν την βονλήν τοϋ $εοϋ ύμϊν.
Ρβ 74,2. 28 προοέχετε έαντοϊς καί παντι τ φ ποιμνίω, έν φ
ι τ 4,Ίβ! ύμάς το πνεύμα το άγων ένθετο έπιοκόπονς,
1 ρ 5'2, ποιμαίνειν τψ εκκλησίαν τον &εον, ην περιειζοιψ
Mt 7,15 ; ιο,ιβ. 29 ΰατο δια τοϋ αίματος τον ίδιον, έγώ οϊδα δτι
1 ' είοελεύοονται μετά την άφιξίν μον λύκοι βαρείς
ι j 2,19. 30 εις ύμας μη φειδόμενοι τον ποιμνίον , και έξ
' ' ύμών αύτών άναστήοονται άνδρες λαλονντες δι-
εστραμμένα τον άποοπάν τονς μαΰητάς όπίοω
mc 13,35.37. 31 έαντών. διό γρηγορείτε, μνημονενοντες οτι τριετίαν
' * νύκτα και ήμέραν ούκ έπανοάμην μετά δακρύων
Du 882s' 32 νονΰετών ενα έκαοτον. και τά ννν παρατιέμαι
κ 18,25^. je ι,ιβ. νμας τφ κνρίω καί τφ λόγω της χάριτος αύτον
μι ιο,β. τφ δνναμένω οίκοδομηοαι καί δούναι την χλωρο-
ί sm 12,3! 33 νομίαν έν τοις ήγιαύμένοΐξ τζαύιν. άργνρίον fj
18,3. 1 κ 4,ΐ2. 34 χρνοίον ή Ιματισμού ονδενός έπεΰύμησα· αύτοί
γινώοκετε οτι ταις χρείαις μον καί τοις οϋοιν
ι Th 4,ιι. 35 μετ' έμον ύπηρέτηοαν αί χείρες αύται, πάντα
ύπέδειξα ύμϊν, δτι όντως κοπιώντας δει άντι-
λαμβάνεσΰαι των άσΰενούντων, μνημονεύειν τε
των ?*όγων τον κνρίον Ίησον, δτι αύτός εϊπεν
21,5.36 μακάριόν έοτιν μάλλον διδόναι fj λαμβάνειν, και
ταύτα ειπών, Ό·εϊς τά γόνατα αύτον σνν πάσιν
2ΐ, β. κ ιβ,ιβ.37 αύτοΐς προοηύξατο. Ικανός δε κλανϋμός έγένετο
1 Ρ 5,14' πάντων, καί έπιπεοόντες έπί τον τράχηλον τον
25. 38 Παύλον κατεφίλονν αύτόν, όδννώμενοι μάλιοτα
' ' έπί τφ λόγω φ είρήκει, δτι ούκέτι μέλλονοιν τό
πρόσωπον αύτον Φεωρεϊν. προέπεμπον δε αύτόν
εις τό πλοϊον.

28 h8 f τον '&εου . . . ιόιου f | τον Φεον : h8 Τ τον xvqlov \
hB1 τον ίδιον αίματος a cj τον αιμ. τον ιόιον νιον 29 εγω :
W pr οτι 30 Η νμων [αντων] 32 κνριω : hRT ϋεω 33 Τ
ονϋενος 34.35 W ανται πάντα, νπεό.

27 — μη 28 περιεπ. εαντω 30 αποστρεφειν 81 ex.
νμων ΌΈα 82 πασιν : των πάντων 35 πάντα : πασι |
μακάριος

865

AGTVS APOSTOLORVM. 20,27-38.

sanguine omnium. Non enim subterfugi, quo- 27 j 15,15.

minus annunciarem omne consilium Dei vobis.

Attendite vobis, et universo gregi, in quo vos 28 ps 74,2.

Spiritus sanctus posuit episcopos regere Ec- \ £ 5^?'

clesiam Dei, quam acquisivit sanguine suo.

Ego scio quoniam intrabunt post discessionem 29 Mt 7,15·, 10,16.

ι · ι · J 10,12.

meam lupi rapaees in vos, non parcentes gregi.

Et ex vobis ipsis exurgent viri loquentes per- 30 ^

versa, ut abducant discipulos post se. Propter 31 mc 13,35.37.
quod vigilate memoria retinentes: quoniam 1 lh 2'n*
per triennium nocte et die non cessavi, cum

lacrymis monens unumquemque vestrum. Et 32 r>t 33,3.
nunc commendo vos Deo, et verbo gratiae κοΐ'1^2.
ipsius, qui potens est aedificare, et dare here-

ditatem in sanctificatis omnibus. Argentum, 33 Mt 10,8.
et aurum, aut vestem nullius concupivi, sicut \ sm9'i2,3.

1 ipsi scitis : quoniam ad ea, quae mihi opus 34 18,3. 1 κ 4,12.
erant, et his, qui mecum sunt, ministraverunt 1 Th 2'9,

manus istae. Omnia ostendi vobis, quoniam 35
sic laborantes, oportet suscipere infirmos, ac
meminisse verbi Domini Iesu, quoniam ipse
dixit: Beatius est magis dare, quam accipere.

Et cum haec dixisset , positis genibus suis 36 21,5.

oravit cum omnibus illis. Magnus autem fletus 37 2i,e. r ιβ,ιβ,
factus est omnium: et procumbentes super 1 p 5'14,

Collum Pauli, osculabantur eum, 1 dolentes 3825.
maxime in verbo , quod dixerat , quoniam Ko1 2,1'
amplius faciem eius non essent visuri. Et
deducebant eum ad navem.

29 rap. ] graves 30 § vobisipsis

33 et ] aut I — sicut

36 > cum omn. illis oravit

365

21,1—11. AGTVS APOSTOLORVM.

21 Gum autem factum esset ut navigaremus56
abstracti ab eis, recto cursu venimus Coum,(4)
et sequenti die Rhodum, et hide Pataram.

2 Et cum invenissemus navem transfretantem

3 in Phoenicen, ascendentes navigavimus. Cum
apparuissemus autem Gypro, relinquentes earn
ad sinistram, navigavimus in Syriam, et veni-
mus Tyrum: ibi enim navis expositura erat

1.12. 20,23. 4 onus. Inventis autem discipulis , mansimus
ibi diebus septem: qui Paulo dicebant per
2ο,3β. 5 Spiritum ne ascenderet Ierosolymam. Et ex-
pletis diebus profecti ibamus , deducentibus
nos omnibus cum uxoribus , et fiiiis usque
foras civitatem: et positis genibus in littore,
;is,32; 19,27. 6 oravimus. Et cum valefecissemus invicem,
ascendimus navem: illi autem redierunt in
7 sua. Nos vero navigatione expleta a Tyro
descendimus Ptolemaidam: et salutatis fratri-
8,40. 8 bus, mansimus die una apud ilios. Alia autem
die profecti, venimus Gaesaream. Et intrantes
domum Philippi evangelistae, qui erat unus de
2,i7. 9 septem, mansimus apud eum. Huic autem erant

11.28. 10 quattuor filiae virgines prophetantes. Et cum^
moraremur per dies aliquot, supervenit quidam

20.23.11 a Iudaea propheta, nomine Agabus. Is cum
venisset ad nos, tulit zonam Pauli : et alligans
sibi pedes, et manus dixit: Haec dicit Spiri-
tus sanctus: Virum, cuius est zona haec, sic

21,1 cho I patara 2 — in

3 paruissemus | et reliuqu. | > erat expos.

5 explicitis

6 in navem

7 explicita | ptolomaida

8 in domum | — unus

9 > filiae quatt.

10 $ quidam vir

Πράξεις Αποστολών sifi — 11.

53 Ώς δε έγένετο άναχΰήναι ήμάς άποοπαονΧέντας21
άπ' αύτών, εύανδρο μήοαντ ες ήλΰομεν είς την Κω,
τη όε έξης είς την Ψόδον κάκεϊΰεν είς Πάταρα*
καί εύρόντες πλοιον διαπερων είς Φοινίκην, έπι- 2
βάντες άνήχΰημεν. άναφάναντες δε την Κύπρον 3
καί καταλιπόντες αύτήν εύώνυμον έπλέομεν είς
Συρίαν, καί κατήλΰομεν είς Τνρον έκεϊοε γαρ

το πλοίον ην άποφορτιζόμενον τον γόμον. άνευ- 4 μ. is. 20,23.
ρόντες δε τους μάνητας έπεμείναμεν αυτού ήμέρας
έπτά* οϊτινες τφ Παύλφ έλεγον δια του πνεύ-
ματος μη έπιβαίνειν είς Ίεροοόλυμα. δτε δε 5 ao.se.
έγένετο έξαρτίοαι ήμάς τάς ήμέρας, έξελΰόντες
έπορευόμεΰα προπεμπόντων ήμάς πάντων ούν
γυναιξί καί τέκνοις έως έξω της πόλεως, καί
Μέντες τά γόνατα επί τον αίγιαλδν προοευξάμενοι
1 άπηοπαοάμεΰα άλλήλους, καί ένέβημεν είς τό 6 J 13,32; 19,
πλοιον, έκεινοι δε ύπέατρεψαν είς τά Ιδια. Ήμεις 7
όε τον πλουν διανύοαντες άπό Τύρου κατηντή-
ΰαμεν είς Πτολεμαΐδα, καί άοπαοάμενοι τους
αδελφούς έμείναμεν ήμέραν μίαν παρ* αύτοις.
τη δε έπαύριον έξελΰόντες ήλΰομεν είς Καιοαρίαν, 8 β,5; β,ιο.
καί είοελΰόντες είς τον οίκον Φιλίππου του εύαγ-
γελιοτοϋ δντος έκ των έπτά, έμείναμεν παρ' αύτφ.
τούτω δε ήσαν θυγατέρες τέοοαρες παρθένοι προ- 9 2,17.

54 φητεύουσαι. Επιμενόντων δέ ήμέρας πλείους 10 u,28.
κατήλΰέν τις άπό της -Ιουδαίας προφήτης ονό-
ματι "Αγαβος, καί έλΰών προς ήμάς καί άρας 11 20,23.
την ζώνην του Παύλου, δήοας εαυτού τους πόδας
καί τάς χείρας εϊπεν* τάδε λέγει τό πνεύμα τό
άγιον τον άνδρα ού έοτιν ή ζώνη αύτη ούτως

1 h ημας, αποαπααΰεντες απ αντων εν&. \ Παταρα :
hr-f Η «αι Μνρα \- 5 hT ημας εξαρτισαι 6 Τ ανεβημεν
8 Η ηλΰαμεν

1 Καο επιβαντες ανηχΰημεν αποσπαο'&εντων όε ημων an
3 αναφανεντες ACpl \ χατηχΰημεν Ca$ 7 κατεβημεν Λα
8 ηλΰαμεν : οι περί τον Παυλον ηλΰον Ηαζ 10 όε : +
ημων Εαζ : -f- αντων Η* 11 ανελΰων όε
366

J 18,12; 21,

21,ΐ2—2ΐΦ Πράξεις Αποστολών

δήσουσιν έν Ιερουσαλήμ οί Ιουδαίοι καί παραδώ-
Mt ιβ,22. 12 σουσιν είς χείρας έΰνών. ό)ς δε ήκούααμεν ταϋτα,
παρεκαλοϋμεν ήμεϊς τε καί οί έντόπιοι τοϋ μή
20,24. 13 άναβαίνειν αύτόν είς Ιερουσαλήμ, τότε άπεκρίΰη
ό Παύλος* τί ποιείτε κλαίοντες και συνύ^ρύπτοντές
μου την καρδίαν; έγώ γαρ ού μόνον δεΰήναι άλλα
καί άπο&ανεϊν είς Ίερουοαλήμ έτοιμος έχω ϋπέρ
π,ΐ8. Η τοϋ ονόματος τοϋ κυρίου Ίηαοϋ. μή πειϋομένου

Mt 26.89. * \ 3 ~ * * ·> t ~ > <

j 21,18. σε αυτού ήσυχασαμεν είπόντες* του κυρίου το
θέλημα γινέσΰω.

15 Μετά δε τάς ημέρας ταύτας έπισκευασάμενοι27(ί

16 άνεβαίνομεν είς Ιεροσόλυμα* συνήλΰον δε καί
των μαθητών άπό Καιοαρίας οϋν ήμϊν, άγοντες
παρ9 φ ξενισΰώμεν Μνάοωνί τινι Κυπρίω, άρχαίω

17 μαν\]τη. Γενομένων δε ήμών είς Ίεροοόλυμα
ΐ2,ΐ7; ΐ5,ΐ3. 18 άομένως άπεδέξαντο ήμας οί άδελφοί. τη δε si

1,19' έπιούοη είσήει ό Παϋλος οϋν ήμϊν προς Ίάκωβον,
π,27; 15,3.4.12. 19 πό,ντες τε παρεγένοντο οί πρεσβύτεροι, και άσπα-
σάμενος αυτούς έξηγειτο καν^' έν έκαστον ων
έποίησεν ό ΰεός έν τοις έΰνεσιν δια της δια-
ΐ6,ι. 20 κονίας αϋτοϋ. οί δέ άκούσαντες έδόξαζον τον
ΰεόν, εϊπάν τ ε αύτφ* ΰεωρεϊς, αδελφέ , πόσαι
μυριάδες είσίν έν τοις Ίουδαίοις των πεπιστευ-
κότων, και πάντες ζηλωται τοϋ νόμου ύπάρχουσιν ·
ιβ,β. κ ιο,4. 21 κατηχήΰησαν δέ περί σοϋ ότι άποστασίαν διδά-

13 Η [ο] 17. I τι : Τ pr και ειπεν 16 ξενιοΰωμεν :
hr-|- και παραγενομενοι εις τινα κωμην εγενομεΰα παρα \
Μναοωνι : hr Ιααονι 18 όε : Τ τε 20 Τ— εν τοις Ιουό.

12 παρακαλουμεν \ τον Πανλον του μη επιβαινειν
13 ειπεν όε προς ημας | ουνΰρ. : ΰορυβουντες \ όε'&ηναι
βονλομαι 14 ειποντες προς αλλήλους 15 όε τινας ημέρας
αποταξαμενοι \ αναβαινομεν CDJL* 16 ούτοι όε ηγαγον
ημας 18 Ιακ. ηοαν όε παρ αυτω οι πρ. ουνηγμενοι 19 ους
αοπαο, όιηγειτο ενα εκαοτ. ως 20 κυριον Ώαζ \ ειπ. τε :
ειποντες CJ> | — αυτω \ μυριαόες ειαι/ν εν τη Ιουόαια \
πάντες ούτοι 21 κατηχηοαν
367

ACTVS APOSTOLORVM. 21,12-21.

alligabunt in Ierusalem Iudaei, et tradent in

manus Gentium. Quod cum audissemus, roga- 12 Mt ie,2g.

bamus nos, et qui loci illius erant, ne ascen-

deret Ierosolymam. Tunc respondit Paulus, 13 20,24.

et dixit: Quid facitis flentes, et affligentes

cor meum? Ego enim non solum alligari, sed

et mori in Ierusalem paratus sum propter

nomen Domini Iesu. Et cum ei suadere non 14 Mt 26,39.

possemus, quievimus, dicentes: Domini vo- J 21'18,

luntas fiat.

{£) P°st dies autem istos praeparati, ascen- 15
debamus in Ierusalem. Venerunt autem et ex 16
discipulis a Caesarea nobiscum, adducentes
secum apud quern hospitaremur Mnasonem
quendam Cyprium, antiquum discipulum. Et 17
cum venissemus Ierosolymam, libenter excepe-
runt nos fratres. Sequenti autem die introi- 18 15,13. g 1,19.
bat Paulus nobiscum ad Iacobum, omnesque
collecti sunt seniores. Quos cum salutasset, 19
narrabat per singula, quae Deus fecisset in
Gentibus per ministerium ipsius. At illi cum 20 15,1.
audissent, magnificabant Deum, dixeruntque ei:
Vides frater, quot millia sunt in Iudaeis, qui
crediderunt, et omnes aemulatores sunt legis.
Audierunt autem de te quia discessionem do- 21 ie,s. r 10,4.

15 - in

76 et ] § quidam | — secum | £ lasonem
19 > fee. deus

36?

21,22-29. AGTVS APOSTOLORVM.

ceas a Moyse eorum , qui per Gentes sunt,
Iudaeorum: dicens non debere eos circum-
cidere filios suos, neque secundum consuetu-

22 dinem ingredi. Quid ergo est? utique oportet
convenire multitudinem : audient enim te super-

23 venisse. Hoc ergo fac quod tibi dicimus: Sunt
nobis viri quattuor , votum habentes super

i8,i8. 24 se. His assumptis, sanctifica te cum illis : et
impende in illis ut radant capita: et scient
omnes quia quae de te audierunt, falsa sunt,
15,20.29. 25 sed ambulas et ipse custodiens legem. De
his autem, qui crediderunt ex Gentibus, nos
seripsimus, iudicantes ut abstineant se ab
idolis, immolato, et sanguine, et suffocato, et
Nu 6,9-20. 26 fornicatione. Tunc Paulus, assumptis viris,^
ι Mc £49.50! postera die purificatus cum illis intravit in
templum, annuncians expletionem dierum
purificationis, donee offerretur pro unoquoque
eorum oblatio.
27 Dum autem septem dies consummarentur,
hi, qui de Asia erant, ludaei, cum vidissent
eum in templo, concitaverunt omnem populum,
e,i3. ez 44,7. 28 et iniecerunt ei manus, 1 clamantes: Viri Israe-
litae, adiuvate: hie est homo, qui adversus
populum, et legem, et locum hunc, omnes
ubique docens, insuper et Gentiles induxit
in templum, et violavit sanctum locum
20,4. 2 τ 4,2o. 29 istum. Viderant enim Trophimum Ephesium
in civitate cum ipso, quern aestimaverunt

25 idolis , ] — ,

27 de ] ab

28 ((& inc. v. Viri)

29 § Throphimum

368

Πράξεις Αποοτολων 21,22—29·

οκεις άπό Μωϋοέωξ τούς κατά τά ε$νη πάντας
Ιουδαίους, λέγων μη περιτέμνειν αύτούς τα τέκνα
μηδέ τοις έΦεοιν περιπατεϊν. 1 τί οϋν έοτιν; πάντως 22
άκούοονταί οτι έλήλυΰας. τούτο οϋν ποίηοον δ 23 ιβ,ιβ.
οοι λέγομεν είοίν ήμιν άνδρες τέοοαρες εύχην
έχοντες έφ' εαυτών τούτους παραλαβών άγνί- 24 J 11,55.
οϋ'ητι οϋν αύτοις, και δαπάνηοον έπ' αύτοϊς Ινα
ξνρήοονται την κεφαλήν, και γνώοονται πάντες
οτι ών κατήχηνται περί οοϋ ούδέν έοτιν, άλλα
οτοιχεϊς και αύτός φυλάοοων τον νόμον. περί 25 15,20.29; ιβ,4.
δε των πεπιοτευκότων έϋνών ήμεϊς έπεοτείλαμεν
κρίναντες φυλάοοεοΰαι αύτούς το τ ε είδωλόΰυτον
5β και αίμα και πνικτδν και πορνείαν. τότε ό Παύλος 26 ν« θ,θ-2ο.
παραλαβών τους άνδρας τη έχομένη ήμέρα ούν 1 μΛ2,49.5ο.
αύτοις άγνιοΰεις είοηει εις το ιερόν, διαγγέλλων
την έκπλήρωοιν των ημερών τον αγνιΰμον, έως
οϋ προοηνέχΰη ύπέρ ενός έκάοτου αύτών ή
προοφορά.

Ώς δε εμελλον αί έπτά ήμέραι ουντελεϊοΰαι, 27
οι άπό της Άοίας Ιουδαίοι ΰεαοάμενοι αύτδν έν
τφ ίερφ ουνέχεον πάντα τον δχλον, και έπέβαλαν
έπ' αύτδν τάς χείρας, 1 κράζοντες' άνδρες Ίοραη· 28e,is. ε* 44,7.
λειται, βοηΰεϊτε' ούτος έοτιν ό άνθρωπος ό κατά
του λαού και του νόμου και του τόπου τούτου
πάντας πανταχη διδάοκων, έτι τ ε και "Ελληνας
είοήγαγεν εις το ιερόν και κεκοίνωκεν τον άγιον
τόπον τούτον, ήοαν γάρ προεωρακότες Τρόφιμον 29 2ο,4. 2 τ 4,20.
τον Έφέοιον έν τη πόλει ούν αύτφ, δν ένόμιζον

22 ακουοονται : Τ pr δει ουνελΦειν πληΦος* et -f- 7<*ρ
23 εφ : Κ αφ 24 W ξυρησωνται | HR ουδέν εοτιν 25 Κ
απεβτειλαμεν 27 W επεβαλον

21 εν τοις εϋ-εοιν αυτόν 24 εις αντονς | αλλ οτι,
πορευου αντος 25 ουδέν εχουοι λέγειν προς σε · ημείς γαρ \
κριναντες (-οντες Ώ*100) μηδέν τοιούτον τηρειν αυτούς ει
μη φ. ΌΌαζ | — και πνικτον 26 εατιουση \ ειοηλ&εν | όπως
27 ουντελουμενης δε της έβδομης ημέρας | οι δε ano τ. Α,
Ιονδ. εληλυΰοτες \ επιβαλλουοιν 29 ενομιααμεν

368 24

21f3o— 40. Πράξεις Αποστολών

19,29.. 30 δτι είς το Ιερόν είοήγαγεν ό Παύλος, έκινήθη
τε ή πόλις δλη καί έγένετο ουνδρομή του λαού,
καί έπιλαβόμενοι τον Παύλου εϊλκον αυτόν έξω
του ιερού, καί εύθέως έκλείοθηοαν at θύραι.

31 Ζητούντων τε αυτόν άποκτεϊναι άνέβη φάοις τφ
χιλιάρχφ της οπείρης δτί δλη ουνχύννεται Ίερου-

32 οαλήμ· δς έξαυτής παραλαβών οτρατιώτας καί
έκατοντάρχας κατέδραμεν έπ' αύτούς· οί όέ ίδόντες
τον χιλίαρχον και τους οτρατιώτας έπαύοαντο

π. 20,28. 33 τύπτοντες τον Παύλον. τότε έγγίοας ό χιλίαρχος
έπελάβετο αυτού καί έκέλευοεν δεθήναι άλύοεοι
όυοί, καί έπυνθάνετο τις εϊη και τί έοτιν πε-
22 24 3ο' 34 ποιηκώς. άλλοι όέ άλλο τι έιτεφώνουν εν τφ
όχλω· μη δυναμένου δε αύτού γνώναι το άοφαλές
δια τον θόρυβον, έκέλευοεν άγεοθαι αύτόν είς
35 την παρεμβολήν. δτε δε έγένετο έπι τους ανα-
βαθμούς, ουνέβη βαοτάζεοθαι αύτόν ύπό των
22,22. L 23,18. 36 στρατιωτών δια την βίαν τού όχλου· ήκολούθει
γαρ το πλήθος τού λαού κράζοντες· αιρε αύτόν.
37 Μέλλων τε είοάγεοθαι είς την παρεμβολήν ό
Παύλος λέγει τφ χιλιάρχφ* ει έξεοτίν μοι ειπείν
6,8β.37. 38 τι προς σε; ό δε έφη' Έλληνιοτί γινώοκεις; 1 ούκ
άρα ου εϊ ό Αιγύπτιος ό προ τούτων των ήμερων
άναοτατώοας και έξαγαγών είς την έρημον τους
9,ιι. 39 τετρακιοχιλίου ς άνδρας των οικαρίων; εϊπεν δε
ό Παύλος· έγώ άνθρωπος μέν είμι Ιουδαίος,
Ταροεύς, της Κιλικίας ούκ άοήμου πόλεως πο-
λίτης· δέομαι δέ οου, έπίτρεψόν μοι λαλήοαι
ΐ8,ιβ. 40 προς τον λαόν. έπιτρέ/ψαντος δέ αύτού ό Παύλος
έστώς- έπι των άναβαθμών κατέοειοεν τη χειρι

31 R συγχ. 32 h λαβών 37 Β,Τ πρός οε 39 ΗΚ,
Ταροεύς της Κιλικίας, ουκ

35 επι : εις \ λαον 36 — του λαου | αναιρειοΦαι

αυτόν 37 τω χιλ. αποκρίσεις ειπεν | λαληοαι 38 ου ου \
εξαναοτατωοας JE 39 εν Ταροω δε της Κιλ. γεγεννημενος \
ουνχωρηοαι 40 και οειααζ

369

ACTVS APOSTOLORVM. 21,30-40.

quoniam in templum introduxisset Paulus.
Commotaque est civitas tota , et facta est 30 19,29.
concursio populi. Et apprehendentes Paulum,
trahebant eum extra templum : et statim clau-
sae sunt ianuae. Ouaerentibus autem eum 31
occidere, nunciatum est tribuno cohortis:
Quia tota confunditur Ierusalem. Qui statim 32
assumptis militibus, et centurionibus, decurrit
ad illos. Qui cum vidissent tribunum, et
milites, cessaverunt percutere Paulum. Tunc 33 11. 20,23.
accedens tribunus apprehendit eum, et iussit
eum alligari catenis duabus: et interrogabat
quis esset, et quid fecisset. Alii autem aliud 34
clamabant in turba. Et cum non posset cer-
ium cognoscere prae tumultu, iussit duci eum
in castra. Et cum venisset ad gradus, contigit 35
ut portaretur a militibus propter vim populi.
Sequebatur enim multitudo populi, clamans: 36 22,22. l 23,18.
Tolle eum. Et cum coepisset induci in 37
castra Paulus , dicit tribuno : Si licet mihi
loqui aliquid ad te ? Qui dixit : Graece
nosti ? Nonne tu es Aegyptius, qui ante hos 38 5,36.37.
dies tumultum concitasti, et eduxisti in de-
sertum quattuor millia virorum sicariorum?
Et dixit ad eum Paulus : Ego homo sum 39 9,11.
quidem Iudaeus a Tharso Ciliciae, non ignotae
civitatis municeps. Rogo autem te, permitte
mihi loqui ad populum. Et cum ille permi- 40 ιβ,ιβ.
sisset, Paulus stans in gradibus, annuit manu

32 decucnrrit

33 — eum 2°

37 dixit ] £ 4- ei

39 §©9398 Tarso i Ciliciae , ] - ,

369 2i

22,1—10. AGTVS APOSTOLORVM.

ad plebem, et magno silentio facto, allocutus
est lingua Hebraea, dicens:
7,2; 13,26. 22 Viri fratres , et patres, audite quam ad
2i,4o. 2 vos nunc reddo rationem. Cum audissent
autem quia Hebraea lingua loqueretur ad
illos, magis praestiterunt silentium. Et dicit:
937-29; 3 Ego sum vir Iudaeus, natus in Tharso Cili-
u^Tiwl' ciae> nutritus autem in ista civitate, secus
' l 4,ίβ! pedes Gamaliel eruditus iuxta veritatem pater-
nae legis, aemulator legis, sicut et vos omnes
8,3. 4 estis hodie: qui hanc viam persecutus sum
usque ad mortem, alligans et tradens in custo-

5 dias viros ac mulieres, sicut princeps sacer-
dotum mihi testimonium reddit, et omnes
maiores natu, a quibus et epistolas accipiens
ad fratres Damascum pergebam, ut adducerem

6 inde vinctos in Ierusalem ut punirentur. Factum
est autem, eunte me, et appropinquante Da-
masco media die, subito de caelo circumfulsit

7 me lux copiosa: et decidens in terram,
audivi vocem dicentem mihi: Säule, Säule,

8 quid me persequeris? Ego autem respondi:
Quis es Domine ? Dixitque ad me : Ego
sum Iesus Nazarenus, quem tu persequeris.

saP i8,i. 9 Et qui mecum erant , lumen quidem vide-
runt, vocem autem non audierunt eius,
10 qui loquebatur mecum. Et dixi: Quid
faciam, Domine? Dominus autem dixit ad
me: Surgens vade Damascum: et ibi tibi
dicetur de omnibus, quae te oporteat facere.

40 > hebr. lingua

22,2 loquitur | (© inc. v. 3 Et dicit) | £$P dixit
3 — in 1° I §©9398 Tarso | φ Gamaliels
5 > test, mihi

370

Πράξεις Αποστολών 22,ι— ίο.

τφ λαφ* πολλής δέ σιγής γενομένης προσεφώνησεν
τη Έβραΐόι διαλέκτω λέγων
57 "Ανδρες άδελφοί και πατέρες, άκούσατέ μον22 7,2; ΐ8,2β.
της προς ύμάς νννϊ άπολογίας. — άκούοαντες 2 2ΐ,4ο.
όέ δτι τη Έβραΐδι διαλέκτφ προσεφώνει αύτοις
μάλλον παρέσχον ήσυχίαν. καί φηοίν — 1 έγώ 3 ?,7-U;
είμι άνηρ Ιουδαίος, γεγεννημένος έν Ταροφ της ^"^40 2
Κίλοκίας, άνατεΰραμμένος δε έν τη πόλει ταύτη, l 4,Ίβ.
παρά τους πόδας Γαμαλιήλ πεπαιδευμένος κατά
άκρίβειαν του πατρφου νόμου, ζηλωτής ύπάρχων
του $εοϋ καϋώς πάντες ύμεϊς έστε σήμερον* δς 4 e,s.
ταύτην την δδδν έδιωξα άχρι θανάτου, δεομεύων
και παραδιδούς εις φυλακάς άνδρας τε καί γυ-
ναίκας, ως και δ άρχιερεϋς μαρτυρεί μοι καί παν 5
τδ πρεσβυτέρων παρ' ών καί έπιστολάς δεξάμενος
πρδς τους άδελφούς είς Δαμασκδν έπορευόμην,
άξων καί τους έκεισε όντας δεδεμένους είς Ιερου-
σαλήμ ίνα τιμωρηΰώσιν. Έγένετο δέ μοι πορευο- 6 β,2β.
μένω και έγγίζοντι τη Δαμασκφ περί μεσημβρίαν
έξαίφνης εκ του ούρανοϋ περιαστράψαι φως ίκανδν
περί έμέ, έπεσά τε είς τδ έδαφος καί ηκουσα 7
φωνής λεγούσης μοί' Σαούλ Σαούλ, τί με διώκεις;
1 έγώ δέ άπεκρίΰην* τίς ει, κύριε; εϊπέν τε πρδς 8
έμέ* έγώ είμι Ιησούς δ Ναζωραιος, δν συ διώκεις,
oi δε συν έμοι δντες τ δ μεν φως έΰεάσαντο, την 9 sap ιβ,ι.
όέ φωνήν ούκ ήκουσαν του λαλοϋντός μοι. ειπον 10
δέ* τί ποιήσω, κύριε; δ δε κύριος εϊπεν πρός με* ie,so. l β,ιο.
άναστάς πορεύου είς Δαμασκόν, κάκει σοι λαλη-
ϋ'ήσεται περί πάντων ών τέτακταί σοι ποιήσαι.

40 hW γενομένης σιγής 22,2 HR καί φησιν 3 Η
ταντη παρα τ. π. Γαμαλιήλ,

40 τω λαω : προς αυτούς | ησυχίας 22,2 προσφωνεί
ΌΈα I — αυτοις \ ησύχασαν 3 παώευομενος \

— υπάρχων 5 ολον \ παρα των αδελφών 6 έγγίζοντι όε
μοι μεσημβρίας Δαμασκω εξαίφνης απο τον ουρανού περιη-
στραψε με φως % 7 και επεαον | Σαυλε Σαυλε 9 εΰεασ. :
και εμφοβοι εγενοντο ΏΕαζ
370

22,ιι—24Φ Πράξεις Αποονολων

ΐ8,ιι. 11 ώς δε ούκ ένέβλεπον άπό της δόξης τοϋ φωτός
έκείνον, χειραγωγούμενος ύπό των αννόντων μοι
2,5; 8,2. 12 ήλΰον εις Δαμαοκόν. Άνανίας δε τις, άνηρ εύλαβης 58
κατά τον νόμον, μαρτνρούμενος ύπό πάντων των
13 κατοικούντων Ιουδαίων, έλΰών προς έμε και έπι-
οτάς εϊπέν μοι* Σαούλ άδελφέ, άνάβλεψον. κάγώ
s.u. 14 αύτη τη ώρα άνέβλεψα εις αύτόν. ό δε εϊπεν
δ ΰεός των πατέρων ήμών προεχειρίοατό οε γνώναι
το ΰέλημα αύτοϋ και Ιδεϊν τον δίκαιον και άκοϋ-
4,2ο. 15 οαι φωνην εκ τοϋ οτόματος αύτοϋ, ότι εοη μάρτυς
αύτφ προς πάντας άνύ^ρώπους ων έώρακας και
2 τ 2,22. 16 ήκουοας. και νυν τι μέλλεις; άναοτάς βάπτιοαι
και άπόλουσαι τάς αμαρτίας οου, έπικαλεοάμενος
ο,2β. 17 τό όνομα αύτοϋ. Έγένετο δέ μοι ύποστρέψαντι

1J,80. Gl.18.19. eT - , , 2 ~

εις Ιερουσαλήμ και προσευχομενου μου εν τφ
ΐ8,ιο. 18 ίερφ γενέσθαι με έν έκοτάοει, και ιδεϊν αύτόν
λέγοντά μοι* οπεϋοον και εξελΰε έν τάχει έξ
Ιερουσαλήμ, διότι ού παραδέξονταί οου μαρτυρίαν
4. 19 περί έμοϋ. κάγώ είπον κύριε, αύτοι έπίοτανται
ότι έγώ ημην φυλακίζων και δέρων κατά τάς
7,58; 8,ι.20 ουναγωγάς τους πιστεύοντας έπι σέ' και ότε έξε-
χύννετο τό αίμα Στεφάνου τοϋ μάρτυρος σου, και
αϋτός ημην έφεστώς και συνευδοκών και φυλάσ-
9,ΐ6 ; ΐ8,2. 21 σων τά ιμάτια των άναιρούντων αύτόν. και είπεν
πρός με* πορεύου, ότι έγώ εις εΰνη μακράν
2ΐ,8β; 25,24. 22 έξαποστελώ σε. Ήκουον δε αύτοϋ άχρι τούτου
τοϋ λόγου, και έπηραν την φωνην αϋτών λέγοντες*
αϊρε άπό της γης τον τοιούτον ού γάρ καϋηκεν
23 αύτόν ζην. κραυγαζόντων τ ε αϋτών και ριπτούν-
των τά ιμάτια και κονιορτόν βαλλόντων εις τον
2ΐ,84. 24 άέρα, έκέλευσεν ό χιλίαρχος είσάγεσΰαι αύτόν εις

11 h ονόεν εβλεπον 12 Η Άνανιας | Η τις ανηρ
18 Τ ιόον 21 h αποοτελω 23 τε : Τ de

12 κατοικ. : + εν Δαμαακω Ηα 13 — εις αυτόν d sah
20 πρωτομαρτνρος La | σννενό. : τη αναιρεοει αντον ΗΣιαζ

23 nDnnvnv

23 ονρανον

371

AGTVS APOSTOLORVM. 22,11-24.

Et cum non viderem prae claritate luminis 11 13,11.
illius, ad manum deductus a comitibus, veni
GlDamascum. Ananias autem quidam, vir se- 12 2,5; 8,2.
cundum legem testimonium habens ab omnibus
cohabitantibus Iudaeis , 1 veniens ad me . et 13
astans dixit mihi: Säule frater respice. Et
ego eadem hora respexi in eum. At ille dixit: 14 3,14.
Deus patrum nostrorum praeordinavit te, ut
cognosceres voluntatem eius, et videres iustum,
et audires vocem ex ore eius: quia eris testis 15
illius ad omnes homines eorum, quae vidisti,
et audisti. 1 Et nunc quid moraris ? Exurge, 16 2 τ 2,22.
et baptizare, et ab lue peccata tua invocato
nomine ipsius. Factum est autem revertenti 17 9,26.
mihi in Ierusalem, et oranti in templo, fieri 11,30' G1,li
me in stupore mentis, et videre illum dicen- 18 18,10.
tem mihi: Festina, et exi velociter ex Ieru-
salem : quoniam non recipient testimonium
tuum de me. Et ego dixi : Domine ipsi 19 4.
sciunt quia ego eram concludens in carcerem,
et caedens per synagogas eos, qui credebant
in te: et cum funderetur sanguis Stephani 20 7,58; 8,1.
testis tui, ego astabam, et consentiebam , et
custodiebam vestimenta interficientium illum.
Et dixit ad me: Vade quoniam ego in na- 21 9,15; 13,2.
tiones longe mittam te. Audiebant autem 22 21,36.
eum usque ad hoc verbum, et levaverunt
vocem suam dicentes: Tolle de terra huius-
modi : non enim fas est eum vivere.
Vociferantibus autem eis, et proiicientibus 23
vestimenta sua, et pulverem iactantibus
in aerem, iussit tribunus induci eum in 24

12 habitantibus
16 - et 2°
22 eiusmodi

371

22,25-23,4. AGTVS APOSTOLORVM.

castra, et flagellis caedi, et torqueri eum, at
sciret propter quam causam sic acclamarent
16,37; 23,27. 25 ei. Et cum astrinxissent eum loris, dicit
astanti sibi Genturioni Paulus: Si hominem
Romanum et indemnatum licet vobis flagel-

26 iare? Quo audito, Centurio accessit ad tri-
bunum, et nunciavit ei, dicens: Quid acturus

27 es? hie enim homo civis Romanus est. Ac-
cedens autem tribunus, dixit illi: Die mihi si

28 tu Romanus es? At ille dixit: Etiam. 1 Et
respondit tribunus: Ego multa summa civili-
tatem hanc consecutus sum. Et Paulus ait:

29 Ego autem et natus sum. Protinus ergo
discesserunt ab illo, qui eum torturi erant.
Tribunus quoque timuit postquam rescivit,
quia civis Romanus esset, et quia alligas-
set eum.

30 Postera autem die volens scire diligentius
qua ex causa accusaretur a Iudaeis , solvit
eum, et iussit sacerdotes convenire, et omne
concilium, et producens Paulum, statuit inter

22,i; 24,i6. 23 iH°s- Intendens autem in concilium Paulus
ait: Viri fratres, ego omni conscientia bona
conversatus sum ante Deum usque in hodier-
j 18,22.23. 2 num diem. Princeps autem sacerdotum
Ananias praecepit astantibus sibi percutere
Mt 23,27. 3 os eius. Tunc Paulus dixit ad eum : Percu-
mi!i%t6. tiet te Deus, paries dealbate. Et tu sedens
iudicas me secundum legem, et contra legem
4 iubes me percuti? Et qui astabant dixerunt:

25 dixit

26 — ei

27 — si

28 civitatem
23,1 - in 1°

3 > ad eum dix.

372

Πράξεις Αποστολών 22,2b— 23,4·

την παρεμβολήν, εϊπας μάοτιξιν άνετάζεοθαι αυτόν,
Ινα έπιγνφ δι ην αίτίαν όντως έπεφώνονν αϋτφ.
ώς δε προέτειναν αυτόν τοις ίμάοιν, εϊπεν προς 25 i6,s7; 28,27.
τον έοτώτα έκατόνταρχον ό Παύλος · εί άνθρωπον
Τωμαΐον καϊ άκατάκριτον εξεοτιν ύμϊν μαοτίζειν;
άκούοας δε ό έκατοντάρχης προοελθών τφ χιλιάρχω 26 *
άπήγγειλεν λέγων τί μέλλεις ποιενν; δ γαρ άν-
θρωπος ούτος Τωμαϊός έοτιν. προοελϋών δε ό 27
χιλίαρχος εϊπεν αϋτφ* λέγε μοι, ου Ψωμαϊος έί;
δ δε έφη* ναι. άπεκρίθη δε δ χιλίαρχος* έγώ 28
πολλού κεφαλαίου την πολιτείαν ταύτην έκτη-
οάμην. δ δε Παύλος εφη* έγώ δε και γεγέννημαι.
εύθέως οϋν άπέοτηοαν άπ' αύτοϋ οί μέλλοντες 29 ιβ,δβ.
αϋτδν άνετάζειν και δ χιλίαρχος δε έφοβήθη
έπιγνους δτι ΨωμαΖός έοτιν και δτι αϋτδν ην
δεδεκώς.

3Β Τη δε έπαύριον βουλόμενος γνώναι το άοφαλές, 30 2i,s4.
τό τί κατηγορείται ύπδ των Ιουδαίων, ελυαεν
αϋτδν, και έκέλευοεν ουνελθειν τους άρχιερεις
και παν τό ουνέδριον, και καταγαγών τδν Παϋλον

* εοτηοεν εις αύτούς. άτενίοας δε δ Παύλος τφ23 22,1 ; 24,ιβ.

»9 ουνεδρίω εϊπεν * άνδρες άδελφοί, έγώ πάοη ουνει- 2 Τ 1,3'
δήοει άγαθη πεπολίτευμαι τφ θ εφ άχρι ταύτης
της ήμέρας. δ δε άρχιερεϋς Άνανίας έπέταξεν 2 J 18,22.28.
τοις παρεοτώοιν αϋτφ τύπτειν αύτού τό οτόμα.
τότε δ Παύλος προς αϋτδν εϊπεν · τύπτειν οε 3 Mt 28,27.
μέλλει δ θεός, τοίχε κεκονιαμένε· και ου κάθη ιβίίβΓ16,
κρίνων με κατά τον νόμον, και παρανομών κε-
λεύεις με τύπτεοθαι; οί δε παρεοτώτες εϊπαν 4

23,1 ηΚ,Τ τω συνεόριω ο (3C— ο) Πανλος

24 ανεταζειν \ κατεφωνονν περι αντου 26 τοντο

άκουσας ο εκατ. οτι Ρωμαιον εαυτόν λέγει \ ορα τι Ώαζ

27 τοτε προσελ&ων ο χιλ. επηρωτησεν αυτόν \ ειπεν ειμι

28 και αποκρίσεις ο χιλ. \ πολλού : οιόα ποσού 29 ευΰεως
ουν : τοτε | fin + και παραχρήμα ελυσεν αυτόν 137
80 επιουση 137 | πεμ'ψας ελυσεν 137

372

23,5— μ. Πράξεις Αποστολών

ex 22,27. 5 τον άρχιερέα του $εού λοιδορείς; εφη τ ε 6 Παύλος*
ουκ ήδειν, άδελφοί, δτι εοτιν άρχιερεύς· γέγραπται
γαρ δτι άρχοντα τον λαον σον ουκ ερεΐζ κακώς.
4,2? 5,ΐ7.84; 6 γνούς δε ό Παύλος δτι το εν μέρος έστίν Σαδδου-
22,3mio'iQ. καίων το δε έτερον Φαριοαίων εκραζεν έν τφ
οννεόρίφ· άνδρες άδελφοί, έγώ Φαριοαϊός είμι,
νίός Φαριοαίων περί έλπίδος και άναοτάοεως
7 νεκρών κρίνομαι. τοϋτο δε αύτού λαλονντος
έγένετο οτάοις των Φαριοαίων και Σαδδονκαίω™
Mt 22,23. 8 και έοχίοΰη το πλήΰος. Σαδδονκαϊοι γαρ λέ
γουοιν μη είναι άνάοταοιν μήτε άγγελον μήτε
πνεύμα, Φαριοαϊοι δε όμολογούοιν τα άμφότερα
25,25. 5,34.39. 9 έγένετο δε κραυγή μεγάλη, και άναοτάντες τινές
των γραμματέων τού μέρους των Φαριοαίων διε-\
μάχοντο λέγοντες· ούδέν κακόν εύρίοκομεν έν τφ
άνΰρώπω τούτω· ει δε πνεύμα έλάληοεν αύτφ ή
10 άγγελος; Πολλής δε γινομένης οτάοεως φοβηθείς
ό χιλίαρχος μή διαοπαοΰη ό Παύλος ύπ' αύτών,
έκέλευοεν το οτράτευμα καταβάν άρπάοαι αύτον
εκ μέοου αύτών άγειν τε εις τήν παρεμβολήν.
Μ 2ΐ9 ?27823 · 11 ^ ^ έπιούοη νυκτί έπιοτάς αύτφ ό κύριος είπεν 29
28,16.2s! ΰάροει· ώς γαρ διεμαρτύρω τα περί έμού εις
Ίερουοαλήμ, ούτω οε δει κάί εις Ψώμην μαρτυ-

12 ρήσαι. Γενομένης δε ήμέρας ποιήοαντες 34
ουστροφήν οί Ιουδαίοι άνεΰεμάτιοαν έαυτούς, λέ-
γοντες μήτε φαγειν μήτε πειν εως ού άποκτεί-

13 νωοιν τον Παύλον. ήοαν δε πλείους τεοοεράκοντα
J ß'g'g* 14 01 ^ο,ύτην τήν ουνωμοοίαν ποιηοάμενοι· οιτινες

προοελΰόντες τοις άρχιερεύοιν κάί τοις πρεοβυ-
τέροις είπαν άναΰέματι άνεΰεματίοαμεν έαυτούς

5 HR έστίν 6 νεκρών : hRT-f- εγω 7 λαλ· :

hR ειποντος Τ λαλησαντος \ εγεν. : h επεπεοεν 8 Σαόό. :
hRT-j- μεν 9Ηη άγγελος — . 10 Κ— τε 12 όε : h τε |
RT πιειν

6 νιος Φαριοαιου Έαζ 9 fin + μη ΰεομαχωμεν Ηαζ
11 ΰαροει : Πανλε Ηαζ 12 ανελωοιν Λ
373

ACTVS APOSTOLORVM.

23,5-14.

Summum sacerdotem Dei maledicis ? Dixit 5 ex 22,27.

autem Paulus: Nesciebam fratres quia prin-

ceps est sacerdotum. Scriptum est enim:

Principem populi tui non maledices. Sciens 6 4,2522,352

autem Paulus quia una pars esset Saddu-

caeorum, et altera Pharisaeorum, exclamavit

in concilio: Viri fratres, ego Pharisaeus sum,

Alius Pharisaeorum , de spe et resurrectione

mortuorum ego iudicor. Et cum haec dixisset, 7

facta est dissensio inter Pharisaeos, et Sad-

ducaeos , et soluta est multitudo. Sadducaei 8 Mt 22,23.

enim dicunt, non esse resurrectionem , neque

Angelum, neque Spiritum: Pharisaei autem

utraque confitentur. Factus est autem clamor 9 25,25. 5,39.

magnus. Et surgentes quidam Pharisaeorum,

pugnabant, dicentes: Nihil mali invenimus in

homine isto: quid si Spiritus locutus est ei,

aut Angelus? Et cum magna dissensio facta 10

esset, timens tribunus ne discerperetur Paulus

ab ipsis, iussit milites descendere, et rapere

eum de medio eorum, ac deducere eum in

castra. Sequenti autem nocte assistens ei 11 16,9; 18,9 ;

· 19 21 · 27

Dominus, ait: Constans esto: sicut enim testi- 28',ie.23.
ficatus es de me in Ierusalem, sic te oportet
63 et Romae testificari. Facta autem die col- 12
legerunt se quidam ex Iudaeis, et devoverunt
se dicentes , neque manducaturos , neque bi-
bituros donee occiderent Paulum. Erant 13
autem plus quam quadraginta viri , qui
hanc coniurationem fecerant : qui accesse- 14 j 16,2.3.
runt ad principes sacerdotum , et seniores, R 9,3'
et dixerunt: Devotione devovimus nos

11 — in
13 — viri

373

23,15-23. AGTVS APOSTOLORVM.

nihil gustaturos , donee occidamus Paulum.

15 Nunc ergo vos notum facite tribuno cum
concilio , ut producat ilium ad vos , tamquam
aliquid certius cognituri de eo. Nos vero
prius quam appropiet, parati sumus inter-

16 ficere ilium. Quod cum audisset filius soro-
ris Pauli insidias, venit, et mtravit in castra,

17 nunciavitque Paulo. Vocans autem Paulus ad
se unum ex Genturionibus, ait: Adolescentem
hunc perdue ad tribunum, habet enim aliquid

18 indicare illi. Et ille quidem assumens eum
duxit ad tribunum, et ait: Vinctus Paulus
rogavit me hunc adolescentem perducere ad

19 te, habentem aliquid loqui tibi. Apprehendens
autem tribunus manura illius , secessit cum
eo seorsum , et interrogavit ilium : Quid est,

20 quod habes indicare mihi? Ille autem dixit:
Iudaeis convenit rogare te , ut crastina die
producas Paulum in concilium, quasi aliquid

21 certius inquisituri sint de illo : tu vero ne cre-
dideris illis, insidiantur enim ei ex eis viri
amplius quam quadraginta, qui se devoverunt
non manducare, neque bibere donee intern* ciant
eum: et nunc parati sunt, expectantes promis-

22 sum tuum. Tribunus igitur dimisit adolescen-J5^
tern, praecipiens ne cui loqueretur quoniam

23 haec nota sibi fecisset. Et vocatis duobus
Genturionibus, dixit illis: Parate milites du-
centos ut eant usque Caesaream, et equites
septuaginta, et lancearios ducentos a tertia

18 paul. vocans rog.

20 > paul. producas

21 — quam

22 $ praecip. ei

374

Πράξεις Αποστολών 23,15—23·

μηδενός γεύσασΰαι εως οϋ άποκτείνωμεν τον
Παύλον. νυν οϋν ύμεϊς εμφανίσατε τφ χιλιάρχφ 15
ονν τφ συνεδρίω δπως καταγάγη αύτόν εις ύμάς
ώς μέλλοντας διαγινώοκείν άκρίβέοτερον τα περί
αύτού· ήμεϊς δε προ τον έγγίσαι αύτόν έτοιμοι
έομεν του άνελειν αύτόν. Άκουσας δε ό υιός της 16 9,24; 20,3.
άδελφής Παύλου την ένέδραν, παραγενόμενος και
εισελΰών εις την παρεμβολήν άπήγγειλεν τφ
Παύλφ. προοκαλεοάμενος δε ό Παύλος ενα των 17
έκατονταρχών εφη' τον νεανίαν τούτον άπαγε
προς τον χιλίαρχον, έχει γαρ άπαγγεϊλαί τι αύτφ.
δ μεν οϋν παραλαβών αύτόν ήγαγεν προς τον 18
χιλίαρχον και φηοίν ό δέομιος Παύλος προσ-
καλεοάμενός με ήρώτησεν τούτον τον νεανίοκον
άγαγεϊν προς σέ, εχοντά τι λαλήσαί αοι. έπι- 19
λαβόμενος δε της χειρός αύτού ό χιλίαρχος και
άναχωρήοας κατ ιδίαν έπυννΧάνετο" τι έστιν δ
έχεις άπαγγεϊλαί μοι; εϊπεν δε ότι οι Ιουδαίοι 20
συνέΰεντο του έρωτήσαί οε δπως αϋριον τον
Παύλον καταγάγης εις τό συνέδριον ώς μέλλων
τι άκρίβέοτερον πυννχάνεονχαι περί αύτού. οϋ 21
οϋν μη πεισϋ"βς αύτοις' ένεδρεύουοιν γαρ αύτόν
έξ αύτών άνδρες πλείους τεσσεράκοντα, οϊτινες
άνεΦεμάτισαν εαυτούς μήτε φαγειν μήτε πειν
εως οϋ άνέλωοιν αύτόν, και νυν είοιν έτοιμοι
βι προοδεχόμενοι την άπό οού έπαγγελίαν. ό μεν 22
οϋν χιλίαρχος άπέλυοε τον νεανίοκον, παραγγείλας
μηδενι έκλαλήοαι ότι ταύτα ένεφάνιοας προς έμέ.
Και προοκαλεοάμενός τινας δύο των έκατονταρχών 23 ·,2δ; π,ιο.
ειπεν έτοιμάοατε οτρατιώτας διακοοίους δπως
πορευΰ-ώσιν εως Καισαρίας, και ιππείς έβδομή-
κοντα και δεξιολάβους διακόσιους, άπό τρίτης

15 fin hr-f- , εαν όεη και αποΰανειν 17 W απαγαγε \
Τ τι απάγγειλαν 18 HB. και φηαιν | Κ νεανιαν 21 RT
ntetv 23 εβόομ. : hr εκατόν

15 όπως : 4~ ανριον Ήαζ 20 μέλλοντα ΈίΖ.'Ρ 23 δεξιοβολουςΑ
374

23,24— 35* Πράξεις Αποοτολων

24 ώρας της νυκτός, 1 κτήνη τε παραστήσαι, ίνα έπι-
βιβάσαντες τον Παϋλον διασώσωσι προς Φήλικα

25 τον ήγεμόνα, γράψας έπιοτολήν εχουσαν τον τύπον
L ι,8. 26 τούτον Κλαύδιος Ανοιας τφ κρατίοτφ ήγεμόνι

ίΐ,88; 22,26. 27 Φήλικι χαίρειν. Τον άνδρα τούτον συλλημφΰέντα
ύπό των Ιουδαίων και μέλλοντα άναιρεϊσδαι ύπ'
αυτών έπιοτάς ούν τφ στρατεύματι έξειλάμην,
22,80.28^^1; δτι Τωμαιός έστιν βουλόμενός τε έπι·
γνώναι την αίτίαν δι' ην ένεκάλουν αύτφ, κατή-
θ.θ. 1R.U.16. 29 γαγον εις το ουνέδριον αυτών όν εύρον έγκαλού-
),ιι.25 ; 2β,3ΐ. μενον περΐ ζητημάτων του νόμου αυτών, μηδέν
δέ άξιον θανάτου ή δεσμών έχοντα έγκλημα.
24,8. 30 μηνυν^είσης δέ μοι έπιβουλής εις τον άνδρα εσε-
σΰαι, έξαυτής έπεμψα προς οέ, παραγγείλας και
π,ιο. 31 τοις κατηγόροις λέγειν προς αυτόν έπί σου. Οι
μεν ούν στρατιώται κατά το διατεταγμένον αύτοις
άναλαβόντες τον Παϋλον ήγαγον δια νυκτός εις

32 την Άντιπατρίδα* τη δε έπαύριον έάσαντες τους
Ιππείς άπέρχεσΰαι συν αύτφ, ύπέστρεψαν εις την

33 παρεμβολήν οϊτινες είσελϋ'όντες εις την Καισαρίαν
και άναδόντες την έπιοτολήν τφ ήγεμόνι, παρ-

22,8. 34 έστησαν και τον Παϋλον αύτφ. άναγνούς δε και
έπερωτήσας εκ ποίας έπαρχείας έστίν, και πυΰό-
35 μένος ότι άπό Κιλικίας, 1 διακούσομαί σου, εφη,
όταν και οί κατήγοροι σου παραγένωνταν κελεύσας
έν τφ πραιτωρίω τοϋ Ήρφδου φυλάσσεσΰαι αϋτόν.

24 fin hr-|- εφοβηΰη γαρ μηποτε αρπαοαντες αντον οι
Ιουόανοι αποκτε[ί]νωσι, και αυτός μεταξύ έγκλημα εχη ως
αργυριον ειληφως. 27 εοτιν : H.R.TW* 28 Η [κατηγ. . . .
αυτών] | κατηγ. : R-f- [αυτόν] 29 έγκλημα : hr -}- εξηγαγον
αυτόν μόλις τη βια 30 , εξαυτης : Τ εξ αυτών, \ προς
αυτόν : Τ αυτούς 34 R επαρχίας 35 του : h τω

24 fin -f- εις Καιοαρειαν 137 29 νομού Μωυοεως και
Ιησού τίνος 137 30 εσεο&αι : + υπο των Ιουδαίων Ηαζ \
fin -f- ερρωοο χαζ 32 πορευεοΰαι ΙΙαζ 34.35 αναγν.
δε την έπιοτολήν και επερωτ. τον Παϋλον εκ π. επαρχίας
ει* εφη* Κιλιξ. και πυΰομ. εφη' (35) ακουοομαι οου οταν 137

ACTVS APOSTOLORVM. 23,24-35.

hora noctis : et iumenta praeparate ut im- 24
ponentes Paulum, salvum perducerent ad
Felicem praesidem, (Timuit enim ne forte
raperent eum Iudaei, et occiderent, et ipse
postea calumniam sustineret, tamquam accep-
turus pecuniam) scribens epistolam continen- 25
tern haec: Claudius Lysias optimo Praesidi, 26 l 1,3.
Felici salutem. Virum hunc comprehensum 27 21,33; 22,25.
a Iudaeis, et incipientem interfici ab eis, super-
veniens cum exercitu eripui, cognito quia Ro-
manus est: Volensque scire causam, quam 28 22,30.
obiiciebant illi, deduxi eum in concilium eorum.
Quem inveni accusari de quaestionibus legis 29 β.ο. ΐ8,ΐ4.ΐδ.
ipsorum, nihil vero dignum morte aut vin-
culis habentem criminis. Et cum mihi per- 30 24,8,
latum esset de msidiis, quas paraverant illi,
misi eum ad te denuncians: et accusatoribus
■ut dicant apud te, Vale. Milites ergo se- 31
cundum praeceptum sibi, assumentes Paulum,
duxerunt per noctem in Antipatridem. Et 32
postera die dimissis equitibus ut cum eo
irent, reversi sunt ad castra. Qui cum venis- 33
sent Gaesaream, et tradidissent epistolam prae-
sidi, statuerunt ante ilium et Paulum. Gum 3422,3.
legisset autem, et interrogasset de qua pro-
vincia esset: et cognoscens quia de Cilicia,
Audiam te, inquit, cum accusatores tut vene- 35
rint. Iussitque in praetorio Herodis custo-
diri eum.

24 — Timuit . . . pecuniam

24. 25 «fr inc. 25 Timuit . . . 26 scribens) | $ scrib. ei

29 η in. ] $ nullum | crimen

30 paraverunt ei | — eum | ante, non post denun-
tians distinx. I — Vale

32 > irent cum eo
35 cum et

375

24,1—13. ACTVS APOSTOLORVM.

24 Post quinque autem dies descendit prin-66
ceps sacerdotum, Ananias, cum senioribus
quibusdam, et Tertullo quodam oratore, qui
2 adierunt praesidem adversus Paulum. Et ci-
tato Paulo coepit accusare Tertullus, dicens:
Gum in multa pace agamus per te, et multa
23,26; 26,25. 3 corrigantur per tuam providentiam ; semper
et ubique suscipimus, optime Felix, cum omni
4 gratiarum actione. Ne diutius autem te pro-
traham, oro, breviter audias nos pro tua cle-
i7,6. 5 mentia. Invenimus hunc hominem pestiferum,
et concitantem seditiones omnibus Iudaeis in
universo orbe, et auctorem seditionis sectae
2i,28. 6 Nazarenorum: qui etiam templum violare co-
natus est, quem et apprehensum voluimus
7 secundum legem nostram iudicare. Super-
veniens autem tribunus Lysias, cum vi magna
23,30. 8 eripuit eum de manibus nostris, iubens accu-
satores eius ad te venire: a quo poteris ipse
iudicans, de omnibus istis cognoscere, de qui-
7,i; i7,n. 9 bus nos accusamus eum. Adiecerunt autem
10 et Iudaei, dicentes haec ita se habere. Re- 67
spondit autem Paulus, (annuente sibi Praeside
dicere) Ex multis annis te esse iudicem genti
huic sciens, bono animo pro me satisfaciam.
21,17. 11 Potes enim cognoscere quia non plus sunt
mihi dies quam duodecim, ex quo ascendi

12 adorare in Ierusalem: et neque in templo
invenerunt me cum aliquo disputantem , aut
concursum facientem turbae, neque in sy-

13 nagogis, neque in civitate: neque probare

24,4 £ ut aud.

6.7 adprehendimus et — vol. . . . venire | (© ins.
v. 8 iubens)

10 > esse te 11 > dies mihi
12 (<fr inc. v. 13 neque in civ.)

376

Πράξεις Αποονολων 24,ι— 13.

S5 62 Μετά δε πέντε ήμέρας κατέβη ό άρχιερενς2ί 28,2; 25,2.
Άνανίας μετά πρεσβυτέρων τίνων και ρήτορος
Τερτύλλου τινός, οιτινες ένεφάνιοαν τφ ήγεμόνι
κατά τον Παύλου, κληΰέντος δε αύτού ήρξατο 2
κατηγορεϊν ό Τέρτυλλος λέγων πολλής ειρήνης
τυγχάνοντες διά οον και διορΰωμάτων γινομένων
τφ ενώνει τούτω όιά τής οής προνοίας, πάντχ) τε 3 2β,2β; 2β,26.
και πανταχού άποδεχόμεΰα, κράτιοτε Φήλιξ, μετά ' '
πάοης ενχαριοτίας. Ινα όέ μή έπί πλειόν οε 4
ένκόπτω, παρακαλώ άκοϋοαί οε ήμών αυντόμως
τή οή επιείκεια, εύρόντες γάρ τον άνδρα τούτον 5 π,β.
λοιμόν και κινονντα οτάοεις πάοιν τοις Ίουδαίοις
τοις κατά τήν οίκουμένην πρωτοοτάτην τε τής
των Ναζωραίων αίρέοεως, δς και το ιερόν έπεί- 6 2ΐ,2β.
ραοεν βεβηλώοαι, δν και έκρατήοαμεν, 1 παρ' ού 8 2β,8ο.
δυνήοχι αύτός άνακρίνας περί πάντων τούτων
έπιγνώναι ων ήμεις κατηγορονμεν αύτοϋ. ουνεπέ- 9 Μ; ΐ7,ιι.
ΰεντο δε και οί Ιουδαίοι φάοκοντες ταύτα όντως

(si) εχειν. Άπεκρίΰη τε ό Παύλος, νεύοαντος αύτφ ίο
τού ήγεμόνος λέγειν9 έκ πολλών έτών δντα οε
κριτήν τφ εΰνει τούτω έπιοτάμενος εύΰύμως τά
περί έμαυτού άπολογούμαι, δυναμένου οου έπι- 11 8,27; 2ΐ,ΐ7.
γνώναι δτι ού πλείους είοίν μοι ήμέραι δώδεκα
άφ' ής άνέβην προοκυνήοων εις Ιερουσαλήμ, και 12
ούτε έν τφ ίερφ εύρόν με πρός τινα διαλεγόμενον
ή έπίοταοιν ποιούντα όχλου, ούτε έν ταις ουνα-
γωγαις ούτε κατά τήν πόλιν, ούδε παραοτήοαι 13

2 αυτού : [Η]— W 2.3 W προνοίας π. τε κ. πανταχού,
4 Η επιεικνα 6 εκρατηοαμεν, : hr -{- καν κατα τον ημετερον
νομον ηΰεληοαμεν κριναι (-νειν ζ), (ν. 7) παρελθών όε Ανοιας
ο χιλιαρχος μετα πολλής βίας εκ των χειρών ημων απηγαγεν,
(ν. 8) κελευοας τονς κατήγορους αυτού ερχεοΰαι επι οε. ζ
11 Η επιγνωναι, | Ιερουοαλημ : Η,Β.·

1 πέντε : τινας Λ J των πρεοβ. Ήαζ 2 κατόρθωμα·
των Hat* δ οταοιν 11 αζ 9 ειποντος όε αυτού ταύτα
οννεπεϋεντο και 137 10 κριτην όικαιον Εα \ ευ&υμοτε-
ρον Μαζ 11 ημεραι : -f- ί) ζ 12 επιουοταοιν 2Ζα?
376

24fi4— 25, Πράξεις Αποστολών

δύνανται σοι περί ών νυνί κατηγοροϋσίν μου.
6. 14 όμολογώ δε τοϋτό σοι, οτι κατά την όδόν ην λέ-
yovoiv αϊρεσιν ούτως λατρεύω τφ πατρφω #εφ,
πιοτεύων πάσι τοις κατά τον νόμον και τοις έν
Dn ΐ2,2. IB τοις προφήταις γεγραμμένοις, ελπίδα έχων εις
5' ' ' τον &εόν, ην και αύτοι ούτοι προσδέχονται, άνά·
στασιν μέλλειν έσεσΰαι δικαίων τε και άδικων.
28,ι. 16 έν τούτφ και αύτός άοκώ άπρόοκοπον ουνείδηοιν
εχειν προς τον Φεον και τους άνΰρώπονς διά
β 16,26.26. 17 παντός, δι ετών δε πλειόνων έλεημοσύνας ποιήοων
2 κ β! 9. εις το ε$νος μον παρεγενόμην και προσφοράς,
2ΐ,27. 18 1 έν αϊς εύρόν με ήγνισμένον έν τφ Ιερφ, ού μετά

19 δχλου ούδέ μετά θορύβου, τινές δε άπό της Ασίας
Ίονδαϊοι, ους έδει έπι οοϋ παρειναι και κατη-

20 γορειν ει τι εχοιεν προς έμέ. ή αύτοι ούτοι
είπάτωοαν τί εύρον άδικη μα οτάντος μου έπι τοϋ

28,β. 21 συνεδρίου, η περί μιας ταύτης φωνής ης έκέκραξα
έν αύτοις έστώς οτι περί αναστάσεως νεκρών έγώ

28,2β. 22 κρίνομαι σήμερον έφ' ύμών. Άνεβάλετο δε αύτονς
ό Φήλιξ, άκριβέστερον είδώς τά περί της όδοϋ,
ειπας* δταν Λυσίας ό χιλίαρχος καταβή, δια-

27,8. 23 γνώσομαι τά καΰ' υμάς* διαταξάμενος τφ εκατόν-
τάρχη τηρεισϋ'αι αύτόν εχειν τε άνεσιν και μηδένα
Mc β,2ο. 24 κωλύειν τών ίδιων αύτοϋ ύπηρετειν αύτφ. Μετά 31
όέ ήμέρας τινάς παραγενόμενος ό Φήλιξ συν
Δρουσίλλη τη ιδία γυναικί ούση Ιουδαία μετε-
πέμψατο τον Παϋλον, και ήκουσεν αύτοϋ περί
j ιβ,8. 25 τής εις Χριστδν Ίησοϋν πίστεως, διαλεγομένου

17'82' όέ αύτοϋ περί δικαιοσύνης και έγκρατείας και
τοϋ κρίματος τοϋ μέλλοντος έμφοβος γενόμενος

15 εις : Τ προς 19 Η εμε, —

14 — τοις εν Λαζ 15 εσεν&αι : -\- νεκρών Έαζ
16 εχων Ha | — όια παντός 137 18 εν οις Ηαζ

19 όει Ηαζ 20 ευρον : -j- εν εμοι €αζ 21 εφ : νφ χαζ
22 ακονοας όε ταντα ο Φηλ. ανεβ. α. Ηαζ 23 νπηρετειν :
+- η προαερχεο'&αι Ηαζ 25 μελλ. : + εαεοΰαι Ηαζ

AGTVS APOSTOLORVM. 24,14-25.

possunt tibi de quibus nunc me accusant.
Confiteor autem hoc tibi, quod secundum 14s.
sectam, quam dicunt haeresim, sic deservio
Patri, et Deo meo, credens omnibus, quae in
Lege, et Prophetis scripta sunt: spem habens 15 Dn 12,2.
in Deum, quam et hi ipsi expectant, resur-
rectionem futuram iustorum, et iniquorum. In 16 23,1.
hoc et ipse studeo sine offendiculo conscien-
tiam habere ad Deum, et ad homines semper.
Post annos autem plures eleemosynas facturus 17 r 15,20.20.
in gentem meam, veni, et oblationes, et vota.
in quibus invenerunt me purificatum in templo: 18 21,27.
non cum turba, neque cum tumultu. Quidam 19
autem ex Asia Iudaei, quos oportebat apud
te praesto esse, et accusare siquid haberent
adversum me: aut hi ipsi dicant siquid in- 20
venerunt in me iniquitatis cum stem in con-
cilio , 1 nisi de una hac solummodo voce , qua 21 23,6.
clamavi inter eos stans: Quoniam de resur-
rectione mortuorum ego iudicor hodie a vobis.
68Distulit autem illos Felix, certissime sciens 22 23,20.
de via hac, dicens: Gum Tribunus Lysias
descenderit, audiam vos. Iussitque Centurioni 23 27,3.
custodire eum, et habere requiem, nec quem-
quam de suis prohibere ministrare ei. Post 24 mc 6,20,
aliquot autem dies veniens Felix cum Drusilla
uxore sua, quae erat Iudaea, vocavit Paulum,
et audivit ab eo fidem, quae est in Christum
Iesum. Disputante autem illo de iustitia , et 25 J ie,s.
castitate, et de iudicio futuro, tremefactus

13 > accus, me 14 patrio deo m.
18 fin φ -|- et apprehenderunt me clamantes, et cli-
centes: tolle inimicum nostrum.

22 — hac

23 custodiri | > prohib. de suis

24 > iesum Christum 25 timefactus

377

24,26-25,9. ACTVS APOSTOLORVM.

Felix respondit: Quod nunc attinet, vade:
26 tempore autem opportuno accersam te: 1 simul
et sperans, quod pecunia ei daretur a Paulo,
propter quod et frequenter accersens eum,
i2,3; 25,9. 27 loquebatur cum eo. Biennio autem expleto,
accepit successorem Felix Portium Festum.
Volens autem gratiam praestare Iudaeis Felix,
reliquit Paulum vinctum.

25 Festus ergo cum venisset in provinciam,
post triduum ascendit Ierosolymam a Caesa-
24,1. 2 rea. Adieruntque eum principes sacerdotum,
et primi Iudaeorum adversus Paulum: et ro-
23,i5 a. 3 gabant eum , postulantes gratiam adversus
eum, ut iuberet perduci eum in Ierusalem,
insidias tendentes ut interflcerent eum in via.

4 Festus autem respondit servari Paulum in
Caesarea : se autem maturius profecturum.

5 Qui ergo in vobis (ait) potentes sunt, descen-
dentes simul, si quod est in viro crimen, ac-

2i,34; 22,30. 6 cusenteum. Demoratus autem inter eos dies
non amplius quam octo, aut decern, descendit
Caesaream, et altera die sedit pro tribunali,

7 et iussit Paulum adduci. Qui cum perductus
esset, circumsteterunt eum, qui ab Ierosolyma
descenderant Iudaei, multas, et graves causas

8 obiicientes, quas non poterant probare, 1 Paulo
rationem reddente: Quoniam neque in legem
Iudaeorum, neque in templum, neque in

24,27. 9 Gaesarem quidquam peccavi. Festus autem
volens gratiam praestare Iudaeis, re-

25 accersiam

26 sper. quia | — ei | $|jttt accersiens

27 porcium

25,5 — in 1° I > eum interf. 4 $ serv. quidem
8 paulo autem 9 > iudaeis grat. praest.
378

Πράξεις Αποοτολων 24,26— 25,9,

6 Φήλιξ άπεκρίν^η' το νυν έχον πορεύου, καιρόν
δε μεταλαβών μετακαλέοομαί οε· άμα και έλπίζων 26
οτι χρήματα δοΰήοεται αύτφ ύπό τον Παύλου*
ölö και πυκνότερον αύτδν μεταπεμπόμενος ώμίλει
αύτφ. Διετίας δε πληρωΰείσης έλαβεν διά~ 27 ^|3?2|5»

δοχον δ Φήλιξ Πόρκιον Φήοτον ΰέλων τε χάριτα r 8,86.*
καταΰέσΰαι τοις Ίουδαίοις ό Φήλιξ κατέλιπε τον
Παϋλον δεδεμένον.

Φήοτος ούν έπιβάς τή έπαρχείψ μετά τρεϊς2&
ήμέρας άνέβη εις Ιεροσόλυμα άπο Καιοαρίας,
ένεφάνιοάν τε αύτφ οί άρχιερεις και οί πρώτοι 2 2*»ι·
των Ιουδαίων κατά τον Παύλου, και παρεκάλουν
αύτδν 1 αιτούμενο ι χάριν κατ' αύτοϋ, δπως μετά- 3 28,ΐ5β.
πέμψηται αύτδν εις Ιερουσαλήμ, ένέδραν ποιοϋντες
άνελειν αύτδν κατά την όδόν. ό μεν ούν Φήοτος 4
άπεκρίΰη τηρεϊσΰαι τον Παϋλον εις Καιοαρίαν,
έαυτόν δέ μέλλειν έν τάχει έκπορεύεοΰαι* οί ούν 5
έν ύμιν, φηοίν, δυνατοί αυνκαταβάντες, ει τί έοτιν
έντφ άνδρί άτοπον, κατηγορείτωοαν αύτοϋ. Δια- 6 SM*; 22
τρίψας δέ έν αύτοΐς ήμέρας ού πλείους όκτώ ή
δέκα, καταβάς εις Καιοαρίαν, τή έπαύριον κα#-
ίοας έπί τον βήματος έκέλενοεν τον Παϋλον
άχΰήναι. παραγενομένον δε αύτοϋ περιέοτηοαν 7
αύτδν οί άπο Ίεροοολύμων καταβεβηκότες Ιουδαίοι,
πολλά και βαρέα αίτιώματα καταφέροντες, ά ούκ
ισχύον άποδεϊξαι, τοϋ Παύλου άπο λογού μένου οτι 8
οντε εις τον νόμον των Ίονδαίων ούτε εις το
ίερδν ούτε εις Καίοαρά τι ήμαρτον. δ Φήοτος 9 ^»27*
όέ ΰέλων τοις Ίουδαίοις χάριν καταΰέσΰαι, άπο·

26 Η <5ο#. [αντω] 27 ΰελων . . . όεόεμ. : hr τον de

Πανλον ειαοεν εν τηρηοει όια Δρονσιλλαν 25,1 Κ επαρχεία
Β -%ια

25 χαίρω όε επιτηόειω JE 26 Πανλον : -f όπως λνοη
αντον ΙΙαζ I ωμιλει : όιελεγετο Ca 27 χαριτας Hatf
25,2 ο αρχιερενς Μαζ δ άτοπον : τοντω ΙΙαζ 6 — ον
αλει,ονς 137

378

25fio— 19, Πράξεις Αποστολών

κριθείς τφ Παύλω εϊπεν Φέλεις εις Ίεροοόλνμα
άναβάς εκεί περί τούτων κριΰήναι έπ' έμοϋ;

10 1 εϊπεν δε ό Παύλος9 έστώς έπι τον βήματος
Καίοαρός είμι, οϋ με δει κρίνεο$αι. Ιουδαίους
ούδέν ήδίκηκα, ώς και ου κάλλιον έπιγινώοκεις,
23,29. 11 ει μεν οϋν άδικώ και άξιον θανάτου πέπραχά
τι, ού παραιτούμαι το άποΰανεϊν εί δε ούδέν
έοτιν ών ούτοι κατηγορούοίν μου, ούδείς με δύ-
ναται αύτοις χαρίοαο$αι· Καίοαρα έπικαλούμαι.

12 τότε ο Φήοτος ουνλαλήσας μετά του ουμβουλίου
άπεκρίΰη· Καίοαρα έπικέκληοαι, έπι Καίοαρα
πορεύοχι.

9,ΐ5. 13 Ήμερων δε διαγενομένων τινών Άγρίππας ό 33

βαοιλεϋς και Βερνίκι) κατήντηοαν εις Καιοαρίαν
24,27. 14 άοπαοάμενοι τον Φήοτον. ώς δε πλείους ήμέρας
διέτριβον έκεϊ, ό Φήοτος τφ βαοιλεϊ άνέΰετο τα
κατά τον Παύλον λέγων άνήρ τις έοτιν κατα-

15 λελειμμένος ύπδ Φήλικος δέομιος, περί ού γενο-
μένου μου είς Ίεροοόλυμα ένεφάνιοαν οί άρχιερεις
και οί πρεοβύτεροι τών Ιουδαίων , αιτούμενοι

16 κατ9 αύτού καταδίκην προς ους άπεκρί'&ην δτι
ούκ έοτιν ε$ος Ύωμαίοις χαρίζεοΰαί τινα άν-
ΰρωπον πριν ή ό κατηγορούμενος κατά πρόοωπον
έχοι τους κατηγόρους τόπον τε άπολογίας λάβοι

17 περί του έγκλήματος. ουνελΰόντων ούν ένΰάδε
άναβολήν μηδεμίαν ποιησάμενος τή έξής καϋ'ίοας
έπι του βήματος έκέλευοα άχΰήναι τον άνδρα·

18 περί ού οταΰέντες οί κατήγοροι ούδεμίαν αίτίαν
ΐ8,ΐ5. 19 έφερον ών έγώ ύπενόουν πονηρών, ζητήματα

δέ τινα περί τής ιδίας δειοιδαιμονίας εϊχον προς

11 HR ονόεν εοτιν 13 h81 -J- αοπαοαμενοι f 1 -ομενοι
14 Η καταθλιμμένος 16 τε : h öe | 17 ουν : RT-f- αντων
18 hT ηονηραν

10 ηόικησα Ααζ 15 όικην Έαζ 16 τινι C \ αν&ρωπον :
-f εις απωλειαν Μαζ 18 επεφερον Ηαζ
379

ACTVS APOSTOLORVM. 25,10—19.

spondens Paulo, dixit: Vis Ierosolymam ascen-
dere, et ibi de his iudicari apud me? Dixit 10
autem Paulus: Ad tribunal Caesaris sto, ibi
me oportet iudicari: Iudaeis non nocui, sieut
tu melius nosti. Si enim nocui, aut dignum 11
morte aliquid feci, non recuso mori: si vero
nihil est eorum, quae hi accusant me, nemo
potest me illis donare. Caesarem appello.
Tunc Festus cum concilio locutus, respondit: 12
Caesarem appellasti? ad Caesarem ibis.
1 Et cum dies aliquot transacti essent: 13 9,15.
Agrippa rex, et Bernice descenderunt Caesa-
ream ad salutandum Festum. Et cum dies 14 24,27.
plures ibi demorarentur, Festus regi indicavit
de Paulo, dicens: Vir quidam est derelictus
a Felice vinctus, de quo cum essern Ieroso- 15
lymis, adierunt me principes sacerdotum, et
seniores Iudaeorum, postulantes adversus ilium
damnationem. Ad quos respondi: Quia non 16
est Romanis consuetudo damn are aliquem
hominem prius quam is, qui accusatur, prae-
sentes habeat accusatores, locumque defen-
dendi accipiat ad abluenda crimina. Cum 17
ergo hue convenissent sine ulla dilatione, se-
quenti die sedens pro tribunali, iussi adduci
virum. De quo, cum stetissent accusatores, 18
nullam causam deferebant, de quibus ego
suspicabar malum : Quaestiones vero quas- 19 10,15.
dam de sua superstitione habebant adversus

10 ubi

12 consilio | ? ] :
14 φ morarentur

16 > consuet. rom. | donare | $ crimina, quae
ei obiiciuntur.

17 , sine u. dil. ,

18 $ caussam | malam

379

25,20-26,2. ACTVS APOSTOLORVM.

eum, et de quodam Iesu defuncto, quern af-

20 firmabat Paulus vivere. Haesitans autem ego
de huiusmodi quaestione, dicebam si vellet

21 ire Ierosolymam, et ibi iudicari de istis. Paulo
autem appellante ut servaretur ad Augusti
cognitionem, iussi servari eum, donee mittam

l 23,8. 22 eum ad Caesarem. Agrippa autem dixit ad
Festum: Volebam et ipse hominem audire.

Mt io,i8. 23 Cras, inquit, audies eum. 1 Altera autem die
cum venisset Agrippa, et Bernice cum multa
ambitione, et introissent in auditorium cum
tribunis, et viris principalibus civitatis, iu-

2.7. 22,22. 24 bente Festo, adductus est Paulus. Et dicit
Festus: Agrippa rex, et omnes, qui simul
adestis nobiscum viri, videtis hunc, de quo
omnis multitudo Iudaeorum interpellavit me
Ierosolymis, petentes et acclamantes non opor-

25 tere eum vivere amplius. Ego vero comperi
nihil dignum morte eum admisisse. Ipso autem
hoc appellante ad Augustum, iudicavi mittere.

26 De quo quid certum scribam domino, non
habeo. Propter quod produxi eum ad vos, et
maxime ad te rex Agrippa, ut interrogatione

27 facta habeam quid scribam. Sine ratione enim
mihi videtur mittere vinctum, et causas eius

i3,ie; 2i,4c. 26 non significare. Agrippa vero ad Paulum

ait: Permittitur tibi loqui pro temetipso. * Tunc 70
Paulus extenta manu coepit rationem red-
2 dere. De omnibus, quibus accusor a Iudaeis,
rex Agrippa, aestimo me beatum, apud te

21 ©92 Caesaream

22 — dixit 23 et iub.

24 dixit I § hunc hominem | petens , et hie cla-
mantes (— , ante pet.)

25 > eum morte I *&|)&t appellante, ad Augustum iud.
26,2 § beatum apud te , (pi — , )

380

Πράξεις Αποστολών 25,20— 26,2.

αύτόν καί περί τίνος Ίηοού τεΰνηκότος, όν εφαοκεν
δ Παύλος ζην. άπορούμενος δε έγώ την περί 20
τούτων ζήτηοιν έλεγον εί βούλοιτο πορεύεοΰαι είς
Ίεροοόλνμα κάκεϊ κρίνεοΰαι περί τούτων, τον 21
όέ Παύλου έπικαλεοαμένου τηρηΰήναι αύτόν είς
την του Σεβαοτού διάγνωοιν, έκέλευοα τηρεϊοΰαι
αύτόν έως οϋ άναπέμψω αύτόν προς Καίοαρα.
1 Άγρίππας δε προς τον Φήοτον έβουλόμην και 22 l 28,8.
αύτός του άνΰρώπου άκοϋοαι. αϋριον, φηοίν,

34 άκούοη αύτοϋ. Τη οϋν επαύριον έλΰόντος 23 Mt ιο,ιβ.

του Άγρίππα και της Βερνίκης μετά πολλής
φανταοίας και είοελΰόντων είς το άκροατήριον
ούν τε χιλιάρχοις και άνδράοιν τοις κατ9 έξοχήν
της πόλεως, και κελεύοαντος του Φήοτου ήχ&η
ό Παύλος, καί φηοιν δ Φήοτος* Άγρίππα βαοιλεύ 24 2.7. 22,22.
και πάντες οι οννπαρόντες ήμιν άνδρες, ΰεωρεϊτε
τούτον περί οϋ άπαν τό πλήθος των Ιουδαίων
ένέτυχόν μοι εν τε Ίεροοολύμοις και ένΰάδε,
βοώντες μη δειν αύτόν ζην μηκέτι. έγώ δε κατε- 25 23,29.
λαβόμην μηδέν άξιον αύτόν ΰανάτου πεπραχέναι,
αύτού δε τούτου ' έπικαλεοαμένου τον Σεβαοτόν
έκρινα πέμπειν. περί οϋ άοφαλές τι γράψαι τφ 26
κυρίω ούκ έχω· διό προήγαγον αύτόν έφ' ύμών
καί μάλιοτα έπι οού, βαοιλεύ Άγρίππα, όπως
της άνακρίοεως γενομένης οχώ τι γράψω9 άλογον 27
γάρ μοι δοκει πέμποντα δέομιον μη καί τάς κατ9

β5 αύτού αιτίας οημάναι. Άγρίππας δε προς τόι>26 18>16s 2ΐ,4ο.
Παύλον έφη' έπιτρέπεταί οοι υπέρ οεαυτού λέγειν,
τότε ό Παύλος έκτείνας την χείρα άπελογειτο*
Περί πάντων ων έγκαλούμαι υπό Ιουδαίων, βα· 2 Mt ιο,ιβ.
οιλεύ Άγρίππα, ήγημαι έμαυτόν μακάριον έπι οού

24 Κ ενετνχεν 26,1 νπερ : hRT περί

20 την : pr εις Ca$ \ τούτον (1°) Ήαζ 21 πέμψω ΕΕα,ς
22 Φηοτον : -\- εφη Ca^ | avgiov : pr ο δε Οαζ 24 επι-
βοωντες €αζ 25 καταλαβομενος Χ*αζ 26 εχω Λ | τί
γράψω : τι γράψαι Εαζ

380

26,3— 14. Πράξεις Αποοτολων

3 μέλλων σήμερον άπολογεϊσΰαι, μάλιοτα γνώστην
δντα σε πάντων των κατά Ιουδαίους έΰών τε
καί ζητημάτων διό δέομαι μακροΰύμως άκοϋοαί

4 μου . Την μεν ούν βίωοίν μου έκ νεότητος την
άπ' αρχής γενομένην εν τφ ενώνει μου εν τε

28,β. Ph 3,5. 5 Ίεροοολύμοις ίσασι πάντες Ιουδαίοι, προγινώ-
οκοντές με άνωθεν, έάν ΰέλωσι μαρτυρεϊν, δτι
κατά την άκριβεοτάτην αϊρεοιν της ήμετέρας
28,20. 6 θρησκείας έζησα Φαρισαιος. και νυν έπ' έλπίδι
της είς τους πατέρας ημών επαγγελίας γενομένης
24,ΐ6. 7 υπό του ΰεοϋ έστηκα κρινόμενος, είς ην το δω-
δεκάφυλον ήμών εν έκτενεία νύκτα καί ήμέραν
λατρεϋον έλπίζει καταντήσαΐ" περί ής ελπίδος
8 εγκαλούμαι ύπό Ιουδαίων, βαοιλεϋ. τί άπιοτον
Vi-29- κρίνεται παρ' ύμιν εί ό ΰεός νεκρούς εγείρει;
22,8-2ΐ. ' 9 έγώ μεν ούν εδοξα έμαυτφ προς το όνομα Ίηοοϋ
16'2' Αρ2,10' ίο του Ναζωραίου δειν πολλά εναντία πραξαί' δ
καί έποίηοα εν Ίεροοολύμοις , καί πολλούς τε
των άγιων έγώ έν φυλακαις κατέκλεισα την παρά
των άρχιερέων έξουοίαν λαβών, άναιρουμένων τε

11 αύτών κατήνεγκα ψήφον, καί κατά πάοας τάς
ουναγωγάς πολλάκις τιμωρών αύτούς ήνάγκαζον
βλασφημειν, περιοοώς τε έμμαινόμενος αύτοις

12 έδίωκον εως καί είς τάς έξω πόλεις. Έν οϊς
πορευόμενος είς την Δαμαοκόν μετ' εξουσίας καί

13 έπιτροπής της τών άρχιερέων, ήμέρας μέοης κατά
την όδόν είδον , βαοιλεϋ, οϋρανόΰεν ύπέρ την
λαμπρότητα του ήλιου περιλάμιμαν με φώς καί

14 τους ούν έμοί πορευομένους* πάντων τε κατά-
πεσόντων ήμών είς την γήν ήκουσα φωνήν λέ·

3 Τ σε οντα 4 εκ : Τ pr την \ πάντες : Τ+ οι

5 Τ ΰρησκιας 7 hW καταντησειν 10 h— τε 1°

3 ζητημάτων : επισταμένος Λα \ δέομαι : -f- οον Οαζ

6 εις : προς Όαζ | — ημων Ηαζ 7 βασιλεν Αγριππα Ηαζ
8 τι; απιοτον Ε 12 εν οις : -\- και Ηαζ \ της : +
παρα Cat; 14 γήν : δια τον φοβον εγω μονός 137

381

ACTVS APOSTOLORVM. 26,3—14.

cum sim defensurus me hodie, maxime te 3

sciente omnia, et quae apud Iudaeos sunt

consuetudines , et quaestiones: propter quod

obsecro patienter me audias. Et quidem 4

vitam meam a iuventute, quae ab initio fuit

in gente mea in Ierosolymis, noverunt omnes

Iudaei : praescientes me ab initio (si velint 5 23,6. Ph 3,5.

testimonium perhibere) quoniam secundum

certissimam sectam nostrae religionis vixi

Pharisaeus. Et nunc in spe, quae ad patres 6 28,20.

nostros repromissionis facta est a Deo, sto

iudicio subiectus: in quam duodecim tribus 7 24,15.

nostrae nocte ac die deservientes , sperant

devenire. De qua spe accusor a Iudaeis, rex.

Quid incredibile iudicatur apud vos, si Deus 8

mortuos suscitat? Et ego quidem existima- 9 9,i9-2o°'

veram, me adversus nomen Iesu Nazareni j ιβ,Ί.Ίρ 2,10.

debere multa contraria agere. quod et feci 10

Ierosolymis, et multos sanctorum ego in

carceribus inclusi, a principibus sacerdotum

potestate accepta: et cum occiderentur , de-

tuli sententiam. Et per omnes synagogas 11

frequenter puniens eos, compellebam blasphe-

mare: et amplius insaniens in eos, perse-

quebar usque in exteras civitates. In qui- 12

bus dum irem Damascum cum potestate,

et permissu principum sacerdotum, 1 die me- 13

dia in via, vidi, rex, de caelo supra splen-

dorem solis circumfulsisse me lumen, et eos,

qui mecum simul erant. Omnesque nos cum 14

decidissemus in terram , audivi vocem lo-

26,3 - et 1°
7 in qua

381

26,15-25. ACTVS APOSTOLORVM.

quentem mihi Hebraica lingua: Saule, Saule,
quid me persequeris? durum est tibi contra
15 stimulum calcitrare. Ego autem dixi: Quis
es Domine? Dominus autem dixit: Ego sum
ez 2,1.3. 16 Iesus, quem tu persequeris. Sed exurge, et
sta super pedes tuos: ad hoc enim apparui
tibi, ut constituam te ministrum, et testem
eorum, quae vidisti, et eorum, quibus appa-

1 c]Ji6%'. 17 rebo tibi, 1 eripiens te de populo, et gentibus,

r>t 33,3. 18 in quas nunc ego mitto te, 1 aperire oculos
36i5,i.42,7'16; eorum, ut convertantur a tenebris ad lucem,

2 2. Kof i*i3* e^ de potestate satanae ad Deum, ut acci-

piant remissionem peccatorum, et sortem inter

g ι,ιβ. 19 sanctos per fldem , quae est in me. Unde
rex Agrippa, non fui incredulus caelesti vi-

Mt 3,8. 20 sioni: sed his, qui sunt Damasci primum, et
Ierosolymis, et in omnem regionem Iudaeae,
et Gentibus annunciabam, ut poenitentiam
agerent, et converterentur ad Deum, digna

2i,3o.3i. 21 poenitentiae opera facientes. Hac ex causa
me Iudaei, cum essem in templo, comprehen-
l 24,44-47. 22 sum tentabant interficere. Auxilio autem adiu-
tus Dei usque in hodiernum diem sto, testi-
ficans minori, atque maiori, nihil extra dicens
quam ea, quae Prophetae locuti sunt futura
ι κ i5,2o. 23 esse , et Moyses , 1 si passibilis Christus , si
primus ex resurrectione mortuorum, lumen
annunciaturus est populo, et Gentibus.

j 10,20. 24 Haec loquente eo , et rationem reddente,
Festus magna voce dixit: Insanis Paule:
multae te litterae ad insaniam convertunt.
25 Et Paulus: Non insanio (inquit) optime Feste,

17 % populis
19 caelestis visionis
22 > sunt locuti
25 Et ] at

Πράξεις Αποοτολων 26,15—25,

γονααν πρός με τη Έβραΐδι διαλέκτφ · Σαούλ Ρβ sai ιβ,4.
Σαούλ, τί με διώκεις; οκληρόν οοι προς κέντρα
λακτίζειν. έγώ δε είπα* τις εϊ, κύριε; 6 δε κύριος 15
εϊπεν · έγώ είμι Ίηοοϋς δν οϋ διώκεις, άλλα 16 ε» 2,ι.β.
άνάοτηΰι και tfr^t επί τους izödag σον εις τούτο
γαρ ώφ$ην οοι, προχειρίοαον^αί οε ύπηρέτην και
μάρτυρα ών τε εϊδές με ών τε όφΰήοομαί οοι, έ|αι- 17 Jr 1,7.
ρονμενόζ ΰε έκ του λαού και εχ των εϋνών, sis 1 Chr 1β,8δ*
ovg εγώ άπούτέλλω ύε, 1 άνοιζαι οφθαλμούς αύτών, 18 Dt 88,8.
του έπιοτρέψαι aitö αχότονς εί$ φως και της Ιβ8^42,7.ιβ5
έξουοίας του οατανά έπι τον ΰεόν, του λαβείν ε1?,2. κοίι,ιβ.
αύτούς άφεοιν άμαρτιών και κλήρον έν τοις
ήγιαομένοις πίοτει τη εις έμέ. "Οΰεν, βαοιλεϋ 19 β ι,ιβ.
Άγρίππα, ούκ έγενόμην άπειρης τη ούρανίφ
όπταοία, άλλα τοις έν Δαμαοκφ πρώτόν τε και 20 Mt 8,8.
Ίεροοολύμοις πάοάν τε την χώραν της Ιουδαίας L 8,8'
και τοις εΰνεοιν άπήγγελλον μετανοεϊν και έπι-
οτρέφειν έπι τον Φεόν, άξια της μετανοίας έργα
πράοοοντας. ένεκα τούτων με Ιουδαίοι ουλλα- 21 2ΐ,βο.8ΐ.
βόμενοι έν τφ ίερφ έπειρώντο διαχειρίοαοΦαι.
έπικουρίας οϋν τυχών της άπδ του ΰεοϋ άχρι της 22 l 24,44-47.
ήμέρας ταύτης εοτηκα μαρτυρόμενος μικρφ τε
και μεγάλω, ούδέν έκτος λέγων ών τε οι προφήται
έλάληοαν μελλόντων γίνεοΰαι και Μωϋοής, εί 23 π,8. ι κΐδ,2ο.
παΰητος 6 Χριοτός, εί πρώτος έξ άναοτάοεως f ? ^J;
νεκρών φώς μέλλει καταγγέλλειν τφ τε λαφ και ^ί'ίβ.'
ββ τοις έΰνεοιν. Ταύτα δε αύτοϋ άπολογουμένου 24 j 10,20.
ό Φήοτος μεγάλη τη φωνη φηοιν μαίνη, Παύλε*
τα πολλά οε γράμματα εις μανίαν περιτ ρέπει,
ό δε Παύλος* ού μαίνομαι, φηοίν, κράτιοτε Φήοτε, 25 l 1,3.

16 RT— με 17.18 HR οε αν. 20 Ιεροοολυμοις :
HR-K ' W+ , εις I HR Ιουδαίας, και 21 εν : Τ pr οντα
(24 φηοίν HRTWj

15 — χνριος Haf \ Ιηο. : -}- ο Ναζωραιος 137α
18 αυτών : τυφλών JE 24 γράμματα : -|- εηιοταο&αι Λ

26,26— 27,3, Πράξεις Αποοτολων

άλλα άληΰείας καϊ σωφροσύνης φήματα άποφΰέγ-
j ΐ8,2ο. 26 γομαι. έπίσταται γαρ περί τούτων 6 βασιλεύς,
προς δν καϊ παρρησιαζόμενος λαλώ* λανΰάνειν
γαρ αύτόν τούτων οϋ πείθομαι ούΦέν ού γάρ
27 έστιν έν γωνία πεπραγμένον τοντο. πιστεύεις,
βασιλεν Άγρίππα, τοις προφήταις; οϊδα δτι πι-
ιι,26. ι ρ 4,ΐ6. 28 οτεύεις, 6 δε Άγρίππας προς τον Πανλον έν

29 όλίγφ με πείΦεις Χριστιανόν ποιήσαι. ό δέΠανλος*
εύξαίμην άν τφ ΰεφ και έν όλίγφ και έν μεγάλφ
ού μόνον σε άλλα κάί πάντας τους άκούοντάς
μον σήμερον γενέσθαι τοιούτους όποιος και έγώ

30 ειμι, παρεκτός των δεσμών τούτων. Ανέστη
τ ε ό βασιλεύς και ό ήγεμών ή τ ε Βερνίκη και οί

23,29. 31 σννκαΰήμενοι αύτοις, και άναχωρήσαντες έλάλονν
προς άλλήλονς λέγοντες δτι ούδέν θανάτου ή
26,ιΐ; 28,ΐ9. 32 δεσμών άξιον πράσσει ό άνθρωπος ούτος. Άγρίππας
δε τφ Φήστω έφη· άπολελύσΰαι έδύνατο ό άν-
θρωπος ούτος ει μη έπεκέκλητο Καίσαρα.

26,12.27 Ωζ δε έκρίΰη τον άποπλεϊν ήμας είς την 35 ί
Ίταλίαν, παρεδίδονν τόν τ ε Πανλον και τινας
έτέρονς δεσμώτας έκατοντάρχη όνόματι Ίον?«ίφ
19,29; 2ο,4. 2 σπείρης Σεβαστής, έπιβάντες δε πλοίφ Άδρα-
phm'24! μνττηνφ μέλλοντι πλειν είς τον ς κατά την Άσίαν
τόπονς άνήχΰημεν, δντος σνν ήμιν Άριστάρχον
11.19. 3 Μακεδόνος θεσσαλονικέως· τη τε έτέρα κατήχ-
84,228,2!ΐ64.8; θημεν είς Σιδώνα) φιλανΰρώπως τε ό Ιούλιος
τφ Παύλφ χρησάμενος έπέτρεψεν προς τονς φίλονς

26 Κ·— και \ αντον · hRT-f- τι 28 ποίησαν : h81 γενε-
σ&αι * cj αεποιϋ-ας pro με πειΰεις 29 Τ ενξαμην \

RT καγω 31 άξιον : hT-|- τι 27,2 Η Άόραμνντηνω
W Άόραμνντηνω

26 — ον&εν ΑΈ 27 (προφηταις') 28 Χρηοτιανον Ν*
29 αιολλω Ηαζ 30 και ταντα ειποντος αντον ανεοτη Ηαζ
27,1 pr και όντως εκρινεν αντον ο ηγεμων αναπεμπεσΰαι
Καισαρι 97 | ημας : τονς περι τον Πανλον Ρα 2 θεσσα-
λονικέων όε Αρισταρχος και Σεκοννόος 137 3 Ιονλιανος Λ
383

AGTVS APOSTOLORVM. 26,26-27,3.

sed veritatis, et sobrietatis verba loquor. Seit 26 j 18,20.
enim de his rex, ad quem et constanter lo-
quor: latere enim eum nihil horum arbitror.
Neque enim in angulo quidquam horum gestum
est. ' Gredis rex Agrippa prophetis ? Scio quia 27
credis. Agrippa autem ad Paulum: In modico 28 π,2β. ip4,iö.
suades me Ghristianum fieri. Et Paulus: Opto 29
apud Deum, et in modico, et in magno, non
tantum te, sed etiam omnes, qui audiunt,
hodie fieri tales, qualis et ego sum, exceptis
vinculis his. Et exurrexit rex, et praeses, 30
et Bernice, et qui assidebant eis. Et cum 31
secessissent, loquebantur ad invicem, dicentes:
Quia nihil morte, aut vinculis dignum quid
fecit homo iste. Agrippa autem Festo dixit: 32 25,11.
Dimitti poterat homo hie, si non appellasset
Gaesarem.

(69) Ut autem iudicatum est navigare eum 27 25,12.
in Italiam, et tradi Paulum cum reliquis
custodiis centurioni nomine Iulio cohortis

72Augustae, ascendentes navem Adrumetinam, 2 19,29520,4.
ineipientes navigare circa Asiae loca, sustu-
limus, perseverante nobiscum Aristarcho Ma-
cedone Thessalonicensi. Sequenti autem die 3 24,23; 28,2.16.
devenimus Sidonem. Humane autem trac- 43'
tans Iulius Paulum , permisit ad amicos

25 eloquor

29 etiam ] et | omnes hos
27,i > eum navig.

2 ascend, autem | hadrumetinam | ineipientem
I thessalonicense

383

27,4-15. ACTVS APOSTOLORVM.

4 ire, et cur am sui agere. Et inde cum sustu-
lissemus, subnavigavimus Cyprum, propterea

5 quod essent venti contrarii. Et pelagus Cili-
ciae, et Pamphiliae navigantes, venimus Lys-

6 tram, quae est Lyciae: et ibi inveniens cen-
turio navem Alexandrinam navigantem in

7 Italiam , transposuit nos in earn. Et cum
multis diebus tarde navigaremus, et vix de-
venissemus contra Gnidum, prohibente nos
vento, adnavigavimus Cretae iuxta Salmonem:

8 et vix iuxta navigantes , venimus in locum
quendam, qui vocatur Boniportus, cui iuxta

κ ii,25.26. 9 erat civitas Thalassa. Multo autem tem-
.v ie,29. pore peract0j et cum iam non esset tuta
navigatio, eo quod et ieiunium iam praeteri-

10 isset, consolabatur eos Paulus, 1 dicens eis:
Viri, video quoniam cum iniuria, et multo
damno non solum oneris, et navis, sed etiam
animarum nostrarum incipit esse navigatio.

11 Genturio autem gubernatori et nauclero magis
credebat, quam his, quae a Paulo dicebantur.

12 Et cum aptus portus non esset ad hieman-
clum, plurimi statuerunt consilium navigare
inde, si quomodo possent, devenientes Phoe-
nicen, hiemare, portum Cretae respicientem

13 ad Africum, et ad Corum. Aspirante autem
Austro, aestimantes propositum se tenere,
cum sustulissent de Asson, legebant Cretam.

14 Non post multum autem misit se contra ip-
sam ventusTyphonicus, qui vocatur Euroaquilo.

15 Cumque arrepta esset navis, et non posset

4 cypro 5 |»C0398 Pamphyliae

7 cnidum | iuxta ] secundum 8 Boni portus

9 & — et 2° , praeterisset [ — eos

11 nauclerio 12 chorum

384

Πράξεις Αποστολών 27,4— ΐδ.

πορευ$έντι έπιμελείας τυχειν. κάκεϊΰεν άναχΰέντες 4
ύπεπλεύοαμεν την Κύπρον όιά τό τους άνέμους
είναι έναντίονς, τό τ ε πέλαγος το κατά την Κι- 5
λικίαν και Παμφνλίαν όιαπλεύοαντες κατήλΰαμεν
εις Μύρρα της Λυκίας. Κάκει εύρων ό εκατόν- 6 2β,ιι.
τάρχης πλοιον Άλεξανόρινόν πλέον εις την Ίταλίαν
ένεβίβασεν ή μας εις αυτό. έν ίκαναις όέ ήμέραις 7
βραόνπλοοϋντες και μόλις γενόμενοι κατά την
Κνίόον, μη προοεώντος ήμας του άνέμου, ύπε-
πλεύοαμεν την Κρήτην κατά Σαλμώνην, μόλις τε 8
παραλεγόμενοι αύτήν ήλΰομεν εις τόπον τινά
καλούμενον Κάλους λιμένας, φ εγγύς ην πόλις
Λασαία. Ίκανοϋ όέ χρόνου όιαγενομ,ένου και 9 2 κ ιι,25.2β.
δντος ηόη έπιοφαλοϋς του πλοός όιά τό και την Lv 1β'29'
νηοτείαν ηόη παρεληλυΰέναι, παρήνει ό Παύλος
1 λέγων αύτοις' άνόρες, ΰεωρώ ότι μετά ύβρεως 10
και πολλής ζημίας ού μόνον του φορτίου και του
πλοίου άλλά και των ψυχών ήμών μέλλειν εοε·
oftai τον πλουν, ό όέ έκατοντάρχης τφ κυβερνήτη 11
και τφ ναυκλήρω μάλλον έπείΰετο η τοις ύπό
Παύλου λεγομένοις. άνευΰέτου όε του λιμένος 12
ύπάρχοντος προς παραχειμαοίαν οι πλείονες
εΰεντο βουλήν άναχΰήναι έκεϊΰεν, ει πως όύναιντο
καταντήοαντες εις Φοίνικα παραχειμάσαι, λιμένα
της Κρήτης βλέποντα κατά λίβα και κατά χώρον.
Ύποπνεύσαντος όέ νότου όόξαντες της προΦέοεως 13
κεκρατηκέναι , άραντες άοοον παρελέγοντο την
Κρήτην. μετ' ού πολύ όέ έβαλεν κατ αύτής 14
άνεμος τυφωνικός ό καλούμενος εύρακύλων* ουν- 15
αρπαοΰέντος όέ του πλοίου και μη όυναμένου

5 όιαπλενο. : hr-| — | δι ήμερων όεκαπεντε \- | W κατηλ-
ϋομεν 8 Τ πολις ην | HR Ααοέα

δ Μνρρα : Λνστρα(ν) nA 8 Λαϊοσα Ν* Αλαοοα Λα

18 'Αοοον vi Άοοον edd. 14 ενροκλνόων Ηαζ : ενρνχλ- Β*
384 25

27,16— 29, Πράξεις Αποστολών

άντοφΰαλμεϊν τφ άνέμω έπιδόντες έφερόμεϋ'α.
so. 16 νησίον δέ τι ύποδραμόντες καλούμενον Κλαϋόα
ίοχύσαμεν μ,όλις περικρατεις γενέσθαι της σκάφης,

17 1 ην άραντες βοηΰείαις έχρώντο, ύποζωννύντες το
πλοίον φοβούμενοι τε μη εις την Σύρτιν έκπέ-
σωσιν, χαλάοαντες το σκεύος, όντως έφέροντο.

18 σφοδρώς δε χειμαζόμενων ήμών τη έξης έκβολήν
Jon ι,6. 19 έποιοϋντο, και τη τρίτη αύτόχειρες την σκενήν

20 τον πλοίον έριψαν. μήτε δε ήλίον μήτε άοτρων
έπιφαινόντων έπί πλείονας ημέρας, χειμώνός τε
ούκ ολίγον έπικειμένον, λοιπόν περιηρειτο έλπίς
88. 88. 21 πάσα τον σώζεσΰαι ήμας. Πολλής τ ε άσιτίας
ύπαρχούσης τότε σταθείς ό Παύλος εν μέοψ αύτών
εϊπεν έδει μεν, ώ άνδρες, πειΰαρχήσαντάς μοι
μή άνάγεσ$αι άπό της Κρήτης κερδήοαί τε την

22 νβριν ταύτην και την ζημίαν. και τα νύν παραινώ
ύμας εύϋ'νμειν άποβολή γαρ ψνχής ούδεμία έοται

23 έξ ύμών πλην τού πλοίον. παρέστη γάρ μοι
ταύτη τη ννκτι τον $εον ού είμι, φ και λατρεύω,

θ,ΐδ; 23,ιι. 24 άγγελος 1 λέγων μή φοβοϋ, Παύλε* Καίσαρί σε
δεϊ παραστήναι, και Ιδού κεχάρισταί σοι ό φεος
25 πάντας τον ς πλέοντας μετά σού. διό εύΰνμεϊτε,
άνδρες* πιστεύω γάρ τφ $εφ ότι όντως έσται
28,ι. 26 καν^' ον τρόπον λελάληταί μοι. εις νήσον δέ

27 τινα δει ήμας έκπεσειν. Ώς δέ τεσσαρεσκαι- ββ
δεκάτη ννξ έγένετο διαφερομένων ήμών έν τφ
Άδρία, κατά μέσον τής ννκτός ύπενόονν οι νανται

28 προσάγειν τινά αύτοϊς χώραν. και βολίσαντες
εύρον όργνιάς είκοσι, βραχύ δέ διαστήσαντες και

29 πάλιν βολίσαντες εύρον όργνιάς δεκαπέντε* φοβού-

15 επιόοντες : hT -\- τω πλεοντι (i. e. πνε-) και ανστειλαντες
τα ιατια 16 HR Κανόα 19 W έρριψαν 23 ειμι : Τ+ εγω
27 Η Άόρια \ h προοαχεϊν

17 σκενος : ιστιον 98 \ εφερομε&α 15α 19 ερρνψαμεν
Ήαζ 27 επεγενετο Λα \ προοεγγιζειν 137 28 και 1° :
οιτινες Η*

385

AGTVS APOSTOLORVM. 27,16-29.

conari in ventum, data nave flatibus, fere-
bamur. In insulam autem quandam decur- 16
rentes, quae vocatur Cauda, potuimus vix
obtinere scapham. Qua sublata, adiutoriis 17
utebantur, accingentes navem, timentes ne
in Syrtim inciderent, summisso vase sic fere-
bantur. Valida autem nobis tempestate iactatis, 18
sequenti die iactum fecerunt: et tertia die 19 Jon i,6.
suis manibus armamenta navis proiecerunt.
Neque autem sole, neque sideribus apparenti- 20
bus per plures dies, et tempestate non exigua
imminente, iam ablata erat spes omnis salutis
nostrae. Et cum multa ieiunatio fuisset, tunc 21 33.
stans Paulus in medio eorum, dixit: Oporte-
bat quidem, 0 viri, audito me, non tollere a
Greta, lucrique facere iniumam hanc, et iac-
turam. Et nunc suadeo vobis bono animo 22
esse, amissio enim nullius animae erit ex
vobis, praeterquam navis. Astitit enim mihi 23
hac nocte Angelus Dei, cuius sum ego, et cui
deservio, 1 dicens: Ne timeas Paule, Caesari te 24 9,15; 23,11.
oportet assistere: et ecce donavit tibi Deus
omnes, qui navigant tecum. Propter quod 25
bono animo estote viri: credo enim Deo, quia
sic erit, quemadmodum dictum est mihi. In 2628,1.
insulam autem quandam oportet nos devenire.
Sed posteaquäm quartadecima nox supervenit, 27
navigantibus nobis in Adria circa mediam
noctem, suspicabantur nautae apparere sibi
aliquam regionem. Qui et summittentes boli- 28
dem, invenerunt passus viginti: et pusillum inde
separati, invenerunt passus quindecim. Timen- 29

16 — In 18 valide

20 > sole autem 27 hadria

28 - et 1° I - bolidem

385 2$

27,30—41. AGTVS APOSTOLORVM.

tes autem ne in aspera loca incideremus , de
puppi mittentes anchoras quattuor, optabant

30 diem fieri. Nautis vero quaerentibus fugere
de navi, cum misissent scapham in mare, sub
obtentu quasi inciperent a prora anchoras

31 extendere, 1 dixit Paulus Centurioni, et militi-
bus: Nisi hi in navi manserint, vos salvi fieri

32 non potestis. Tunc absciderunt milites funes
21.27. 33 scaphae, et passi sunt earn excidere. Et cum
2'46, lux inciperet fieri, rogabat Paulus omnes

sumere cibum, dicens: Quartadecima diehodie
expectantes ieiuni permanetis, nihil accipientes.
ι sm H,45. 34 Propter quod rogo vos accipere cibum pro
2 Mt io,8ol salute vestra: quia nullius vestrum capillus
je,n. it 4,4. 35 de capite peribit. Et cum haec dixisset,
L 22'19' sumens panem, gratias egit Deo in conspectu
omnium : et cum fregisset, coepit manducare.
9,i9. 36 Animaequiores autem facti omnes , et ipsi

37 sumpserunt cibum. Eramus vero universae

38 animae in navi ducentae septuaginta sex. Et
satiati cibo alleviabant navem, iactantes tri-

39 ticum in mare. Cum autem dies factus esset,
terram non agnoscebant : sinum vero quendam
considerabant habentem littus, in quern cogi-

40 tabant, si possent, eiicere navem. Et cum
anchoras sustulissent, committebant se mari,
simul laxantes iuncturas gubernaculorum : et
levato artemone secundum aurae flatum ten-

41 debant ad littus. Et cum incidissemus in
locum dithalassum, impegerunt navem: et

30 > a prora incip.
33 > hodie die
36 adsumserunt

39 possent eic. (— ,)

40 abstulissent J > flat, aurae

41 bithalassum

386

Πράξεις Αποοτολων 27,30— 41.

μενοί τ ε μή που κατά τραχείς τόπους έκπέαωμεν,
έκ πρύμνης ρίψαντες άγκυρας τέοσαρας ηϋχοντο
ήμέραν γενέσθαι. Τών δέ ναυτών ζητούντων 30 ιβ.
φυγείν έκ του πλοίου και χαλαοάντων την οκά-
φην είς την ΰάλαοοαν προφάοει ώς έκ πρφρης
άγκυρας μελλόντων έκτείνειν, εϊπεν 6 Παύλος τφ 31
έκατοντάρχη και τοις οτρατιώταις· έάν μη ούτοι
μείνωοιν έν τφ πλοίω, ύμεις οωϋ'ήναι ού δύναοϋ'ε.
τότε άπέκοψαν οί οτρατιώται τα οχοινία της 32
οκάφης και εϊαοαν αύτην έκπεοειν. "Αχρι όέ ού 33 21.27.
ήμέρα ήμελλεν γίνεοΰαι, παρεκάλει ο Παύλος 1
απαντάς μεταλαβεϊν τροφής λέγων* τεοοαρεοκαι·
όεκάτην οήμερον ήμέραν προοόοκώντες άσιτοι
διατελείτε, μη$έν προολαβόμενοι. διό παρακαλώ 34 ι sm 14,45.

. - Γ λ ~ > ■ · - ι ι - 2 Sm 14,11.

υμας μεταλαβεϊν τροφής· τούτο γαρ προς τής m 10,30.
ύμετέρας οωτηρίας ύπάρχει* ούόενός γαρ ύμών
$ρϊξ άπό τής κεφαλής άπολεϊται. εϊπας δε ταύτα 35Je,n. ιτ4,4.
και λαβών άρτον εύχαρίοτηοεν τφ $εφ ένώπιον L 22'19,
πάντων και κλάσας ήρξατο έοΰίειν. εύθυμοι δε 36 9,ΐ9.
γενόμενοι πάντες και αύτοι προοελάβοντο τροφής,
ήμεΰα δε αί πάοαι ψυχαϊ έν τφ πλοίω διακόοιαι 37
έβδομήκοντα εξ. κορεο^έντες δε τροφής έκού- 38
φιζον τό πλοιον έκβαλλόμενοι τον οιτον είς την
ΰάλαοσαν. °Οτε δε ήμέρα έγένετο, την γήν ούκ 39
έπεγίνωοκον, κόλπον δέ τινα κατενόουν έχοντα
αίγιαλόν, είς δν έβουλεύοντο ει όύναιντο έξώοαι
τό πλοιον. και τάς άγκύρας περιελόντες ειων 40
είς την ΰάλαοοαν, άμα άνέντες τάς ζευκτηρίας
τών πηδαλίων, και έπάραντες τον άρτέμωνα τή
. πνεούοη κατειχον είς τον αίγιαλόν. περιπεοόντες 41
δέ είς τόπον διΰάλαοοον έπέκειλαν την ναϋν, και

29 RT ενχοντο 33 Τ εμελλεν 35 εα^ενν : hr +
επιόιδονς και ημιν 37 όιακοσιαι : Κ ως 39 Κ εκοωοαι

29 εκπεοωαιν 61αζ 30 εκφνγειν Λα | — προφάοει 137
34 προσλαβειν Ηαζ \ ημετέρας Λα \ πεσειται ΈΕαζ 36 μετε-
λαμβανον 137 37 εξ : πέντε Λ 38 (ίστον Naber cj) 39 όννατον
CHa 41 επωκειλαν ζ ßgg

27,42— 28,7, Πράξεις Αποστολών

ή μεν πρφρα έρείσασα εμεινεν άοάλεντος, ή δέ
ιβ,27. 42 πρύμνα έλύετο ύπό τής βίας. Των δε στρατιωτών
βουλή έγένετο Ινα τους όεομώτας άποκτείνωσιν,
β. 43 μή τις έκκολνμβήαας διαφύγη · ό δέ έκατοντάρχης
βονλόμενος διασώσαι τον Παϋλον έκώλνοεν αύτούς
τον βουλήματος, έκέλενοέν τε τους δυναμένους
κολυμβάν άπορίψαντας πρώτους έπι την γήν έξιέ·
22-25. 44 ναι, 1 και τους λοιπούς οϋς μεν έπι σανίσιν, ους
δε έπί τίνων των άπό του πλοίου, και ούτως
έγένετο πάντας διασωθήναι έπι την γήν.
28 Καί διασωθέντες τότε έπέγνωμεν δτι Μελίτη
27,8. 2 ή νήσος καλείται οι τε βάρβαροι παρείχαν ού
' ' την τυχοϋσαν φιλανθρωπίαν ήμιν άφαντες γαρ
πυράν προσελάβοντο πάντας ήμας δια τον ύετόν

3 τον έφεστώτα και δια το ψύχος, συστρέψαντος
δέ του Παύλου φρυγάνων τι πλήθος και έπι-
θέντος έπί την πυράν, έχιδνα άπό τής θέρμης

4 έξελθοϋσα καθήψεν τής χειρός αύτοϋ. ως δέ
εϊδον οί βάρβαροι κρεμάμενον το θηρίον έκ τής
χειρός αύτοϋ, προς άλλήλους έλεγον πάντως
φονεύς έστιν ό άνθρωπος ούτος, ον διασωθέντα

Mc ιβ,ιβ. 5 έκ τής θαλάσσης ή δίκη ζήν ούκ ειασεν. ό μεν
1 ' ούν άποτινάξας το θηρίον εις το πυρ επαθεν
ΐ4,ιι. β ούδεν κακόν οι δέ προσεδόκων αύτόν μέλλειν
πίμπρασθαι ή καταπίπτειν άφνω νεκρόν. έπί
πολύ δέ αύτών προσδοκώντων και θεωρούντων
μηδέν άτοπον εις αύτόν γινόμενον, μεταβαλόμενοι
7 έλεγον αύτόν είναι θεόν. Έν δέ τοις περί τον
τόπον έκεϊνον ύπήρχεν χωρία τφ πρώτω τής νήσου

41 fin W-h κυμάτων 43 W απορριψ. 28,1 Η
Μελίτήνη 4 Η ειόαν 6 Τ εμπιπρασΦαι W πιμπ,ρασΰαι \
Τ μεταβαλλόμενοι.

41 όιελνετο JLa 44 επι γης 137 28,2 αναψαντες Hat» \
προσανελαμβανον ν* 3 όνεξελν^οναα Sa \ καΰη'ψατο Ca
δ αποτιναξαμενος Λα

387

AGTVS APOSTOLORVM. 27,42-28,7.

prora quidem fixa manebat immobilis, puppis
vero solvebatur a vi maris. Militum autem 42
consilium fuit ut custodias occiderent: ne-
quis cum enatasset, effugeret. Centurio autem 43 3.
volens servare Paulum, prohibuit fieri: ius-
. sitque eos , qui possent natare , emittere se
primos, et evadere, et ad terrain exire: et 4422-25.
ceteros alios in tabulis ferebant: quosdam
super ea, quae de navi erant. Et sic factum
est, ut omnes animae evaderent ad terram.

(69) Et cum evasissemus, tunc cognovimus quia 28
Melita insula vocabatur. Barbari vero prae- 2 27g.. ^
stabant non modicam humanitatem nobis.
Accensa enim pyra, reficiebant nos omnes
propter irnbrem, qui imminebat, et frigus. Gum 3
congregasset autem Paulus sarmentorum ali-
quantam multitudinem , et imposuisset super
ignem, vipera a calore cum processisset, in-
vasit manum eius. Ut vero viderunt Barbari 4
pendentem bestiam de manu eius, ad invicem
dicebant: Utique homicida est homo hie, qui
cum evaserit de mari, ultio non sinit eum
vivere. Et ille quidem excutiens bestiam in 5 ^io16^
ignem, nihil mali passus est. At illi existima- 6 u,ii'.
bant eum in tumorem convertendum, et subito
casurum, et mori. Diu autem illis expectanti-
bus, et videntibus nihil mali in eo fieri, conver-
tentes se, dicebant eum esse Deum. In locis 7
autem illis erant praedia principis insulae,

43 mittere | $ se in mare prim.

44 essetit

28, 1 militene | vocatur
2 (<& inc. v. Accensa)
4 > eum non sinit
6 sperantibus

387

28,8-17. ACTVS APOSTOLORVM.

nomine Publii, qui nos suscipiens , triduo be-
mc 1,30. 8 nigne exhibuit. Gontigit autem, patrem Publii
L 10'9' febribus , et dysenteria vexatum iacere. Ad
quem Paulus intravit: et cum orasset, et im-
9 posuisset ei manus, salvavit eum. Quo facto,
omnes, qui in insula habebant infirmitates,

10 accedebant, et curabantur: qui etiam multis
honoribus nos honoraverunt , et navigantibus
imposuerunt quae necessaria erant.

11 Post menses autem tres navigavimus inj
navi Alexandrina, quae in insula hiemaverat,

12 cui erat insigne Castorum. Et cum venisse-

13 mus Syracusam, mansimus ibi triduo. Inde
circumiegentes devenimus Rhegium: et post
unum diem flante Austro , secunda die veni-

14 mus Puteolos; ubi inventis fratribus rogati
sumus manere apud eos dies Septem: et sic

r 1,7. 15 venimus Romam. Et inde cum audissent
fratres, occurrerunt nobis usque ad Appii
forum, ac tres Tabernas. Quos cum vidisset
Paulus, gratias agens Deo, accepit Muciam.
27,s. 16 Gum autem venissemus Romam , permissum
est Paulo manere sibimet cum custodiente se
milite.

i3,i5; 23,i. 17 Post tertium autem diem convocavit
primos Iudaeorum. Cumque convenis-
sent , dicebat eis: Ego, viri fratres,
nihil adversus plebem faciens, aut

7 suscipiens triduo, b. | g se exhib.
9 et omnes

12 syracusas

13 regium

15 ac ] et I tribus tabernis

16 > ven. autem

388

Πράξεις Αποστολών 28,8—17.

όνόματι Ποπλίψ, δς άναδεξάμενος ήμας ημέρας
τρεις φιλοφρόνως έξένιοεν. έγένετο δε τον πα- 8 mc i,so.
τέρα τον Ποπλίον πνρετοίς καί όνοεντερίφ αννε- ' '
χόμενον κατακεϊοΰαι, προς δν ο Παύλος είοελΰών
καί προοενξάμενος, έπιΰεις τάς χείρας αύτφ ίάοατο
αυτόν, τούτον όε γενομένον καί οί λοιποί οι έν 9
τχί νήοφ έχοντες άοϋενείας προοήρχοντο καί έ$ερα-
πεύοντο, οι και πολλαις τιμαις έτίμηοαν ημάς ίο ιβ,ΐδ.
καί άναγομένοις έπέΰεντο τα προς τάς χρείας. ϊ^β,ϊ.'8,

ββ Μετά όέ τρεις μήνας άνήχΰημεν έν πλοίφ 11 27,β.
παρακεχειμακότι έν τή νήοφ, Άλεξανδρινφ, παρα-
οήμψ Διοοκούροις. καί καταχΰέντες εις Σνρα- 12
κούοας έπεμείναμεν ή μέρας τρεις, δ$εν περιελ- 13
Φόντες κατηντήοαμεν εις 'Ρήγιον. καί μετά μίαν
ήμέραν έπιγενομένον νότον όεντεραϊοι ήλΰομ,εν
εις Ποτιόλονς, οϋ εύρόντες αδελφούς παρεκλή- 14
ΰημεν παρ' αύτοϊς έπιμεϊναι ή μέρας επτά* καί

Ι όντως εις τήν Ψώμην ήλΰαμεν. κάκεϊΦεν οί 15 η μ.
άδελφοι άκούοαντες τά περί ήμών ήλΰαν εις
άπάντηοιν ήμιν άχρι Άππίον φόρον και Τριών
ταβερνών, ονς ίόών ό Παύλος εύχαριοτήοας τφ
$εφ έλαβε Φάρσος. αΟτε όε είοήλΰομεν εις 16 27,?.
Τώμην, έπετράπη τ φ Παύλω μένειν κα$' έαντόν
ονν τφ φνλάοοοντι αύτόν οτρατιώτχι.

40 Έγένετο όέ μετά ήμέρας τρεις οννκαλέοαοΰαι 17 ιβ,ΐδ-, 23,
αύτόν τονς δντας τών Ίονδαίων πρώτους* οννελ-
ΰόντων δε αύτών έλεγεν προς αύτούς· έγώ, άνδρες
άδελφοί, ούδέν έναντίον ποιήοας τφ λαφ ή τοις

7 hRT τρεις ημέρας 9 Η [και] οι 12 W ημεραις
τριοιν 13 Η περιελοντες 14 W ηλΰομεν 15 W ηλΰον
16 Η εισηλ'&αμεν \ εις : Τ-{- τν)ν I επετρ. τω Πανλω : -\ hr \-
ο εκατονταρχος παρεόωκεν τονς δέσμιους τω στρατοπεόαρχω
(-XV ϊ)> τω <5ε Πανλω επετράπη ζ \ εαντον : hr -| — | εξω της
παρεμβολής \-

7 Πονπλιω δα 9 γενομ. : -f- νγιονς Ή. 10 την

χρειαν Ηαζ 14 παρ : επ Μαζ | επιμειναντες Μα
15 - οι JB96

388

28,18— 26, Πράξεις Αποανολων

εΰεοι τοις πατρφοις, δέσμιος έξ Ιεροσολύμων
Lc 28,u β. 18 παρεδόΰην εις τάς χείρας των Ψωμαίων, οιτινες
8,18' άνακρίναντές με έβούλοντο άπολύσαι δια το μηδε-
26,11. 19 μίαν αιτίαν θανάτου ύπάρχειν έν έμοί* άντι-
λεγόντων όέ των Ιουδαίων ήναγκάσΰην έπικαλέ-
σασΰαι Καίοαρα, ούχ ως τον ε&νονς μου έχων
23,β. 24,ΐ5. 20 το κατηγορεϊν. δια ταύτην οϋν την αιτίαν παρ-
2β'β,7' εκάλεοα υμάς ίδειν και προσλαλήσαι· εινεκεν γαρ
της ελπίδος τον Ίσραηλ την άλυσιν ταύτην περί-
21 κειμαι. οι δε προς αντδν είπαν · ήμεις οντε
γράμματα περί σον έδεξάμεΰα άπό της Ιουδαίας,
οντε παραγενόμενός τις των αδελφών άπήγγειλεν
24,η. L 2,84. 22 ή έλάληοέν τι περί οον πονηρόν. άξιονμεν δε
' ' παρά οον άκονσαι ά φρονείς* περί μεν γάρ της
αίρέοεως ταύτης γνωστόν ήμϊν έοτιν δτι πανταχού
ΐ9,8. 23 άντιλέγεται. Ταξάμενοι δε αντφ ήμέραν ηλΰον
προς αύτδν εις την ξενίαν πλείονες, οις έξετίΰετο
διαμαρτυρόμενος την βαοιλείαν τον ΰεον, πείθων
τε αντονς περί τον Ιησού άπό τε τον νόμον
Μωνσέως και των προφητών, άπό πρωί έως
ΐ7,4. 24 έοπέρας. και οί μεν έπείΰοντο τοις λεγομένοις,

25 οί δε ήπίστονν άούμφωνοι δε δντες προς άλλη-
λους άπελύοντο, είπόντος τον Παύλον φήμα εν,
δτι καλώς τό πνεύμα το άγιον έλάληοέν δια
Ήοαΐον τον προφήτον προς τονς πατέρας ύμών

26 λέγων

^β,9.ιο. ηορεν&ψι izpög töv λαόι> τοντον χάί είπον
jci24o* άκο^ άκονύετε xal ον οννψε,

20 R ένεκεν 23 Η ηλ&αν 21 ηπιατονν : H3.TW*
25 όε : Τ τε

18 οιτι,νες : -\- πολλά 137 19 lovö. : -}- και επικρα-
ζοντων αιρε τον εχΰρον ημων 137 | κατηγ. : -j-
αλλ ινα λυτρωοωμαι την ψνχην μου εκ θάνατον 137
23 ηκον Ηαζ | όιαμαρτ. : παρατιΰεμενος Λ 25 νμων :
ημων Μαζ

389

AGTVS APOSTOLORVM. 28,18-26.

morem paternum, vinctus ab lerosolymis
traditus sum in manus Romanorum, qui cum 18 lc 23,14 s.
interrogationem de me habuissent, voluemnt 3'13,
me dimittere, eo quod nulla esset causa mor-
tis in me. Gontradicentibus autem ludaeis, 19 25,11.
coactus sum appellare Caesarem , non quasi
gentem meam habens aliquid accusare. Pro- 20 26,6.7.
pter hanc igitur causam rogavi vos videre, et
alloqui. Propter spem enim Israel catena hac
circumdatus sum. At illi dixerunt ad eum: 21
Nos neque litteras accepimus de te a Iudaea,
neque adveniens aliquis fratrum nunciavit,
aut locutus est quid de te malum. Rogamus 22 24,14. l 2,34.
autem a te audire quae sentis: nam de secta
hac notum est nobis quia ubique ei contra-
dicitur. Gum constituissent autem illi diem, 23 19,8
venerunt ad eum in hospitium plurimi, qui-
bus exponebat testificans regnum Dei, sua-
densque eis de Iesu ex Lege Moysi, et Pro-
phetis a mane usque ad vesperam. Et quidam 24
credebant his, quae dicebantur: quidam vero
non credebant. Gumque invicem non essent 25
consentientes, discedebant dicente Paulo unum
verbum: Quia bene Spiritus sanctus locutus
est per Isaiam prophetam ad Patres nostros,
dicens : 26
Vade ad populum istum, et die ad eos: μΛβιΣ".
Aure audietis, et non intelligetis : ¥°4Ί2,

7 ° J 12,40.

18 > causa esset
23 plures | eos
26 — ad eos

389

28,27-31. AGTVS APOSTOLORVM.

et videntes videbitis, et non perspicietis.
2 κ 3,i4 ss. 27 Incrassatum est enim cor populi huius,
et auribus graviter audierunt,

et oculos suos compresserunt :
ne forte videant oculis,

et auribus audiant,
et corde intelligant, et convertantur,

et sanem eos.

p6 β7,3 ; 98,3. 28 Notum ergo sit vobis , quoniam Gentibus
* ' ' missum est hoc salutare Dei, et ipsi audient.

29 Et cum haec dixisset, exierunt ab eo Iudaei,
mult am habentes inter se quaestionem.

30 Mansit autem biennio toto in suo con-
ductor et suscipiebat omnes, qui ingredie-

23. i,3.31 bantur ad eum, 1 praedicans regnum Dei, et

19 82T29 ·

' ' ' ' docens quae sunt de Domino Iesu Christo
cum omni fiducia, sine prohibitione.

27 eos ] illos

28 > ipsi et

29 — vers.

31 fin 4- amen.

Subscr. EXPLICIT ACTUS APOSTOLORUM.

Πράξεις Αποΰτολων 28,27— Si.

xai βλέποντες βλέπετε xal ot> ί'δψε·

έπαχνν&η γαρ ή καρδία τον λαον τούτον, 27 2 κ β,π,
χαΐ τοις ώοϊν βαρέως ψονΰαν,

κάί τονς όφ^αλμονς αντών εχάμμνΰαν
μη ττοτε ιόωύιν τοις όφ&αλμοΐς

xal τοις ωοΛν άχονύωύιν
%α\ τ% καρδία ύννώοιν χαι επιύτρέψωύΐν,

χαΐ ίάΰομαι αντονς.

γνωοτόν οϋν εατω ύμΐν δτι τοις ε{Η>εο~ιν άπεοτάλη 28 ρ8 β7,8 ? 98,8.
τούτο tö αωτήριον τον &εον· αύτοί καί άκούσονται. 18,4β* L 8'6,

'Ενέμεινεν δε διετίαν δλην εν ίδίφ μιοΰώματι, 30 2 τ ι,π.
καί άπεδέχετο πάντας τονς είαπορενο μένους προς
αύτόν, κηρύοοων την βαοιλείαν τον ΰεοϋ καί δι- 31 28. i,s.
δάοκων τά περί του κυρίου Ίησοϋ Χριοτον μετά γ£\*ι. 2'9'
πάσης παρρηοίας άκωλύτως.

28 Η υμιν εατω | fin hr -f f *>· 29j και ταύτα αντου
ειποντος απηλ&ον οι Ιουδαίοι, πολλην έχοντες εν εαυτοις
ζητησιν 31 Τ— Χρίστου

26 εΐόήτε Έ 27 εβαρυν&η Ν* 30 fin + Ιουδαίους
τε και Ελληνας 137.

ΠΡΟΣ ρωμαίους

Act 9,15^ im. ^ Παύλος δούλος Χρίστου Ιησού, κλητδς άπό·
Tt 1,2. 2 οτολος άφωρισμένος είς εϋαγγέλιον $εοϋ, δ προ-
θ β. 2 sm 7 12! επηγγείλατο δια των προφητών αύτοϋ εν γραφαϊς
Mt Μ2 τΥβ' 3 ο\γίαις 1 περί τον νίοϋ αύτοϋ τοϋ γενομένου έκ
Act 13,88. 4 σπέρματος Δανείδ κατά σάρκα, τοϋ ορισθέντος
ρίπο**! vwv ΰεοϋ έν δυνάμει κατά πνεύμα άγιωσύνης εξ
άναοτάοεως νεκρών, Ιησού Χριστού τοϋ κυρίου
Act 2β,ιβ-ιβ. 6 ήμών, δι ού έλάβομεν χάριν και άποστολήν είς
' ο 2,7.9. ύπακοην πίοτεως έν πάοιν τοις έν^νεοιν ύπερ τοϋ
6 όνόματος αύτοϋ, έν οις έατε και ύμεις κλητοϊ
ικι,2. 2κι,ι. 7 Ίηοοϋ Χριστού, πάσιν τοις ούσιν έν Ψώμη άγα-
Νη β,2δ!2β! πητοις θεού, κλητοις άγίοις' χάρις ύμιν και
Act 28,ΐδ. ειρήνη άπό ΰεοϋ πατρός ήμών και κυρίου Ιησού
Χριστού.

ιβ,ΐ9. ι Th 1,8. 8 Πρώτον μεν εύχαριστώ τφ $εφ μου διά Ιησού
Ε 1,15' Χριστού περί πάντων ύμών, δτι ή πίστις ύμών
2 κ ι,23. 9 καταγγέλλεται έν δλω τφ κόσμω. μάρτυς γάρ
ΈΊ,ίβ! μου έστιν δ θεός, φ λατρεύω έν τφ πνεύματί
μου έν τφ εύαγγελίω τοϋ νίοϋ αύτοϋ, ώς άδια-
Act 19,21. 10 λείπτως μνείαν ύμών ποιούμαι 1 πάντοτε έπι τών

15,23.32.

HTW Epistolas Catholicas (Je, 1.2 Ρ, 1—3 J, Jd)
Paulinis anteponunt. HR praemittunt Επιστολαι Παύ-
λου, Η praeterea indicem epistolarum singularum; episto-
lam ad Hebraeos datam HTW epistolis pastoralibus prae-
mittunt, R postponit

1 KK Ιηαου Χριατον 2 Τ αγιαις, 3 HR αντου, του
6 W υμεις, 7 hr— εν Ρωμη 9 W ποιούμαι,

3 γεννωμένου 88α 4 αροοριοϋεντος latt 7 εν . . . '&εου :
εν P. JE εν αγαηη G 8 περι ι υπερ D'Ga 9 μου 1° :
μοι 2>*G

891

EPISTOLA

BEATI PAVLI APOSTOLI

AD ROMANOS.

1 PAULUS, servus Iesu Christi, vocatus 1 &°\χ5] 13>%
Apostolus, segregatus in Evangelium Dei, 1 quod 2 Tt 1,2.
ante promiserat per Prophetas suos in Scrip- 16>20·26·
turis Sanctis 1 de Filio suo , qui factus est ei 3 J^is2,«™ μ ei
ex semine David secundum carnem, qui prae- 4 Act 13,33.
destinatus est Filius Dei in virtute secundum

spiritum sanctificationis ex resurrectione mor-

tuorum Iesu Christi Domini nostri : per quem 5 Act 26,16-18.

accepimus grätiam , et Apostolatum ad obe- 15'18, G 2,7,9'

diendum fidei in omnibus Gentibus pro nomine

eius, in quibus estis et vos vocati Iesu Christi : 6

omnibus qui sunt Romae, dilectis Dei, vocatis 7 1 κ 1,2. 2 κ 1,1.

Sanctis. Gratia vobis, et pax a Deo Patre Nu 6,25.26.

nostro, et Domino Iesu Christo. Act 28'15'

2 Primum quidem gratias ago Deo meo per 8 16,19. iThi,&
Iesum Christum pro omnibus vobis: quia

fides vestra annunciatur in universo mundo.

Testis enim mihi est Deus, cui servio in spi- 9 Ph 1,8.
ritu meo in Evangelio filii eius, quod sine E Μ6'

intermissione memoriam vestri facio 1 semper in 10 Act 19,21.

15,23.32.

laser. Epistula I — beati $ | — b. P. A.
1,1 > Chr. I. 3 - ei F2
5 aeeipimus A^F1

7 etil. ] in dilectione A in caritate -F1

8 univ. ] omni F1

9 > est enim mihi F

391

1,11—23. AD ROMANOS.

orationibus meis : obsecrans, si quomodo tan-
dem aliquando prosperum iter habeam in
Act 28,3i. 11 voluntate Dei veniendi ad vos. Desidero enim
videre vos : ut aliquid impertiar vobis gratiae

2 ρ 12 spiritualis ad confirmanclos vos: id est, simul
consolari in vobis per earn, quae invicem est,

j i5,i6. 13 fidem vestram, atque meam. Nolo autem vos 3
ignorare fratres: quia saepe proposui venire
ad vos, (et prohibitus sum usque adhuc) ut
aliquem fructum habeam et in vobis, sicut et

14 in ceteris gentibus. Graecis, ac Barbaris,

15 sapientibus, et insipientibus debitor sum: ita
(quod in me) promptum est et vobis, qui Ro-

Ps n9,46. 16 mae estis, evangelizare. Non enim erubesco
1 Act'ls^e! Evangelium. Virtus enim Dei est in salutem
omni credenti , Iudaeo primum , et Graeco.
3,21.22. 17 Iustitia enim Dei in eo revelatur ex fide in fidem:
Hb 2,4. Hio^e! sicut scriptum est: Iustus autem ex fide vivit.
j i6,9. 18 Revelatur enim ira Dei de caelo super omnem 4
19 '32 12 impietatem, et iniustitiam hominum eorum, qui
sap 13-15. 19 veritatem Dei in iniustitia detinent: quia quod
Act17U2i-28.7 notum est Dei, manifestum est in illis. Deus
Ps i9,2. η 11,8. 20 enim illis manifestavit. Invisibilia enim ipsius,
Job 12,7-9. a creatura mundi, per ea quae facta sunt, in-
tellecta, conspiciuntur: sempiterna quoque eius
virtus, et divinitas: ita ut sint inexcusabiles.
ε 4,ir. 21 Quia cum cognovissent Deum, non sicut Deum
Ap 14'7, glorificaverunt, aut gratias egerunt: sed eva-
nuerunt in cogitationibus suis, et obscuratum
lVLi'lo' 22 est insipiens cor eorum: dicentes enim se esse
p8 106,20. 23 sapientes , stulti facti sunt. Et mutaverunt

Dt 4,15-19.

SaP 12,24. 10 meig obg n ^ grat yob> J spiritalis 12 adque

£AFi 13 ant. ] enim F | - et 2° $l$]F - et 'ό° Λ
15 in vobis [&~]AFi w salute Λ 17 revelabitur F \ in
Me Λ I aut. ] + [mens] 18 sup ] in F^ \ , eorum q. |

— Dei Z° I in inustitiam QAiF'i) w qui A 20 et ] ac I

— ita lg~\F I sint ] + ipsi F 21 magnificaverunt F

Προς Ρωμαίους lfn — 23.

προοενχών μον, όεόμενος εϊ πως ηδη ποτέ εύοδω·
ΰήοομαι εν τφ ΰεληματι τον ΰεον έλΰεϊν προς
ύμάς. έπιποΰώ γαρ ίδειν ύμάς, Ινα τι μεταδώ 11 Act 28,si.
χάριομα ύμϊν πνευματικόν εις τό οτηριχΰήναι
ύμάς, τούτο δέ έοτιν οννπαρακληΰήναι εν ύμιν 12 2ρι,ι.
ό^ά της έν άλλήλοις πίοτεως ύμών τε και έμον.
ού ΰέλω δέ ύμάς άγνοειν, άδελφοί, δτι πολλάκις 13 J ιβ,ιβ.
προεΰέμην έλΰεϊν προς ύμάς, και έκωλύΰην άχρι ι κ ίο,ΐ; ΐ2,ι.
τον δενρο , Ινα τινά καρπόν οχώ και έν ύμιν \ Th^is.
καΰώς και έν τοις λοιποϊς έΰνεοιν. "Ελληοίν 14
τε και βαρβάροις, οοφοϊς τε και άνοήτοις οφει-
λέτης ειμί* όντως τό κατ' έμέ πρόΰνμον και 15
ύμιν τοις έν Ψώμη εναγγελίοαοΰαι. ον γαρ 16 ρβ ιΐ9,4β.
έπαιοχύνομαι τό εναγγέλιον · δνναμις γαρ $εον let ΐΜβ!**
έοτιν εις οωτηρίαν παντι τ φ πιοτενοντι, Ίονδαίφ
τε πρώτον και αΕλληνι. δικαιοσύνη γαρ Φεον 17 3,21.22.
έν αύτφ Αποκαλύπτεται έκ πίοτεως εις πίΟτίν, Ps98,2. Is56,l.
καΰώς γέγραπταΐ' ό δε δίκαιος h Λίστεως ζήύεται. Hb2,4.mo,38.

Αποκαλύπτεται γαρ όργη $εον άπ' ονρανον 18 £ Th 2*ΐ2.1β,9'
έπι πάοαν άοέβειαν και άδικίαν ανθρώπων των Is f*'1**]
την άλήΦειαν έν άδικία κατεχόντων, διότι τό 19 sap 13-15.
γνωοτόν τον ΰεον φανερόν έοτιν έν αύτοις* ό Αΐ7,24-28.17 5
$εός γαρ αύτοις έφανέρωοεν. τά γαρ άόρατα 20 ρ8ΐ9,2. η ii,s.
αύτον άπό κτίοεως κόομον τοις ποιήμαοιν νοού- j0i5522.724.9'
μενα καΰοράται, ή τε άΐδιος αντοϋ δύναμις και
ΰειότης, εις τό είναι αντονς άναπολογήτονς, 1 διότι 21 ε 4,π β.
γνόντες τον Φεόν ούχ ως $εόν έδόξαοαν η ηνχαρί- Αρ 14,7'
οτηοαν, άλλα έματαιώϋηοαν έν τοις διαλογιομοϊς
αύτών, και έοκοτίοΰη ή άούνετος αύτών καρδία. QQ jr 10,14.
φάοκοντες είναι οοφοί έμωράνΰηοαν, και ηλλαξαν

22 Ί κ ι,2ο.

23 Ρ8 108,20.
Dt 4,15-19.

10 RW μου όεομενος, 15 hr — τοις εν Ρωμη 16 Η Sap 12'24,
[πρώτον] 21 W ευχαρίστησαν | RT αλλ

13 ουκ οιομαι D*G 15 προΌυμος d Orig. | εν νμιν D*a
16 ευαγγ. του Χρίστου ΚΙ,αζ | — εις οωτηρίαν Ο 17 όιχαιος :
+ μου C* 18 την αληΰ. '. + του Φεου vg 20 — αϊόιος JL
23 ηλλαξαντο Κα

392

lf24—32# Προς Ρωμαίους

τψ δόξαν του άφθάρτου θεοϋ έν όμοιώματι εικόνος
φθαρτού άνθρώπου και πετεινών και τετραπόδων
Act u.ie. 24 και ερπετών. Διό παρέόωκεν αϋτούς ό θεός
έν ταις έπιθυμίαις τών καρδιών αυτών εις άκα-
θαρσίαν του άτιμάζεσθαι τα οώματα αυτών έν
9,5. 25 αύτοϊς, οιτινες μετήλλαξαν την άλήθειαν του θεοϋ
έν τφ ψεύδει, και έσεβάσθησαν και έλάτρευοαν
τχι κτίσει παρά τον κτίοαντα, ός έοτιν εύλογητδς
26 εις τους αιώνας* άμήν. δια τούτο παρέδωκεν
αυτούς ό θεός εις πάθη ατιμίας* αϊ τε γαρ
θήλειαι αυτών μετήλλαξαν την φυσικην χρήσιν
Lvi8,22; 2o,is. 27 εις την παρά φύσιν, ομοίως τε και οι άροενες
άφέντες την φυοικην χρήοιν της θηλείας έξεκαύ-
θησαν έν τη όρέξει αυτών εις άλλήλους, άροενες
ΐ3,ΐ8. L ΐ8,ιι. &ν άροεοιν την άοχημοούνην κατ εργαζόμενο ι και
ι κ Μ<^β,9. ίο. τήν άντιμισθίαν ην εδει της πλάνης αυτών έν
ε w^593-5* 28 εαντ°ϊ$ άπολαμβάνοντες. Και καθώς οϋκ έδοκί-
'κοΐέ,δ.β! μαοαν τον θεόν εχειν έν έπιγνώσει, παρέδωκεν
8 τ sV-^ αύτούς ό θεός εις άδόκιμον νουν, ποιειν τά μη

29 καθήκοντα, πεπληρωμένους πάση άδικία πονηρία
πλεονεξία κακία, μεστούς φθόνου φόνου έριδος

30 δόλου κακοηθείας , ψιθυριστάς , 1 καταλάλους,
θεοστυγεις, ύβριστάς, ύπερηφάνους, άλαζόνας,

31 έφευρετάς κακών, γονεϋσιν άπειθεις, 1 άσυνέτους,
2 Th 2,ΐ2. 32 άσυνθέτους, άστοργους, άνελεήμονας* οιτινες το

δικαίωμα του θεοϋ έπιγνόντες, δτι οί τά τοιαύτα
πράσσοντες άξιοι θανάτου είσίν , ου μόνον αϋτά
ποιουσιν, άλλά και συνευδοκούσιν τοις πράσσουσιν.

27 τε : W όε | Τ αρρ- ter | Η αρσεσιν, | Η αντοις
29 h1 κακία πονηρ, πλέον. haT πον. κακία πλέον, \
Η κακοηϋ-ιας 32 h επιγινωσκοντες | h8 f οτι . . . τοις f \
αντα . . . σννευόοκονσιν : h81 αντα ποιουντες αλλα καν συνευόο-
κονντες hS3e οι ποιουντες αντα αλλα και οι σννευόοκονντες

24 όιο και DGm% \ εν εαντοις θηιζ 26 φνσιν : -}-

χρηαιν D*Gvg 27 αντιλαμβανοντες G 28 — ο άεος Ν* Α
29 — όολον Α 31 αστοργ. : + άσπονδους CKm$ 32 επιγ. :
4- ουκ ενοησαν D* : -f ουκ έγνωσαν Q : -f- ου συνηκαν 15 \
μόνον : -f γαρ Ό*

393

AD ROMANOS. 1,24-32.

gloriam incorruptibilis Dei in similitudinem
imaginis corruptibilis hominis, et volucrum, et
quadrupedum, et serpentium. Propter quod 24 Act u,ie,
tradidit illos Deus in desideria cordis eorum,
in immun diti am : ut contumeliis afficiant cor-
pora sua in semetipsis : qui commutaverunt 25 9,5.
Verität em Dei in mendacium: et coluerunt,
et servierunt creaturae potius quam Creatori,
5 qui est benedictus in saecula. Amen. Pro- 26
pterea tradidit illos Deus in passiones ignomi-
niae. Nam feminae eorum immutaverunt na-
turalem usum in eum usum, qui est contra
naturam. Similiter autem et masculi, relicto 27 lv18,22? 20,13.
naturali usu feminae, exarserunt in desideriis 1 K c'9,
suis in invicem, masculi in masculos turpi-
tudinem operantes, et mercedem, quam opor- 13,13. 1 is,n.
tuit, erroris sui in semetipsis recipientes. Et 28 2 κ 12*20. β,9'
sicut non probaverunt Deum habere in notitia: κοί'ϊδ s'35'
tradidit illos Deus in reprobum sensum : ut * τ i,9.

2 Τ 3 2—4.

faciant ea, quae non conveniunt, 1 repletos 29 '
omni iniquitate, malitia, fornicatione, avaritia,
nequitia, plenos invidia, homicidio, contentione,
dolo, malignitate, susurrones, 1 detractores, Deo 30
odibiles, contumeliosos , superbos, elatos, in-
ventores malorum, parentibus non obedientes,
1 insipientes, incompositos, sine affectione, abs- 31
que foedere , sine misericordia. Qui cum 32 2 Th 2,12.
iustitiam Dei cognovissent , non intellexerunt
quoniam qui talia agunt, digni sunt morte:
et non solum qui ea faciunt, sed etiam qui
consentiunt facientibus.

23 serpentum F 25 mendacio | — Amen A*
27 {— et mere. . . . reeip.) | semetipsos F 28 notitiam
I eos JP I — .ea | convenit A 29 homicidiis F
31 — foed. sine [j^F* 32 — et 1° | — qui 3° 4° |
ilia QF I etiam ] et

393

2,1-14. AD ROMANOS.

Mt 7,2. j 8,7. 2 Propter quod inexcusabilis es ο homo 6
orrmis, qui iudicas. In quo enim iudicas alterum,
teipsum condemnas: eadem enim agis quae

2 iudicas. Seimus enim quoniam indicium Dei
est secundum veritatem in eos, qui talia agunt.

3 Existimas autem hoc ο homo, qui iudicas eos,
qui talia agunt, et facis ea, quia tu effugies

2 ρ 3,i5. 4 iudicium Dei? An divitias bonitatis eius, et
patientiae, et longanimitatis contemnis? ignoras
quoniam benignitas Dei ad poenitentiam te
5 adducit? Secundum autem duritiam tuam, et
ρΓν 24 12 impoenitens cor , thesaurizas tibi iram in die
Mt 16^7. 6 irae, et reveiationis iusti iudicii Dei, 1 qui reddet

2K5,10. J5,29. . 9 > ι . \. ^ . ,

7 umemque secundum opera ems: us quidem,
qui secundum patientiam boni operis, gloriam,
et honorem, et incorruptionem quaerunt, vitam
2 Th i,8. 8 aeternam: iis autem, qui sunt ex contentione,
et qui non acquiescunt veritati, credunt autem
ι,ιβ; 3,9. 9 iniquitati , ira , et indignatio. Tribulatio , et
angustia in omnern animam hominis operantis
10 malum, Iudaei primum, et Graeci: gloria
autem, et honor, et pax omni operanti bonum,
"Wijii." 11 Iudaeo primum, et Graeco: non enim est
12 acceptio personarum apud Deum. Quicum-
que enim sine lege peccaverunt, ^ine lege
periburt: et quicumque in lege peccaverunt,
Mt 7,21. 13 per legem iudicabuntur: Non enim audi-
j*i,2&*& tores legis iusti sunt apud Deum, sed fac-
Act 10,35. 14 tores legis iustificabuntur. Cum enim Gen-
tes, quae legem non habent, naturaliter ea,
quae legis sunt, faciunt, eiusmodi legem

2,1 > alt. iud. F | quae ] qui 2 quia JF

4 ignorans | fin : & 5 > dur. aut. I > cor in-

poenit. F I diem F 6 retribuet F1 7 his | quae-
rentibus 8 his | — sunt | non adq. ] diffidunt Fi
11 > est enim I > pers. accept. 12 perib. ] pr et
14 — ea I [sunt] | > non hab. leg. Λ

394

Προς Ρωμαίους 2fi — 14^

Διό άναπολόγητος ει, ώ άνθρωπε πάς ό κρίνων 2 wt 7,2. j 8,7.
έν φ γαρ κρίνεις τον έτερον, ο εαυτόν κατακρίνεις·
τα γαρ αύτά πράοοεις 6 κρίνων, οϊόαμεν δε ότι 2
το κρίμα τον Φεοϋ έοτιν κατά άλήΦειαν έπί τονς
τα τοιαύτα πράοοοντας. λογίζχι δε τούτο, ώ αν· 3
ΰρωπε ö κρίνων τονς τα τοιαύτα πράοοοντας και
ποιών αυτά, οτι ον έκφενξη το κρίμα τού $εού;
ή τον πλοντον της χρηοτότητος αύτού και της 4 2 ρ s,i6..
άνοχής και της μακροϋ·νμίας καταφρονείς, άγνοών
οτι το χρηατόν τού ν^εού εις μετάνοιάν οε άγει;
κατά δε την οκληρότητά οον και άμετανόητον 5
καρδίαν ΰηοανρίζεις αεαντφ όργην έν ήμερα όργής
και άποκαλύψεως δικαιοκριοίας τού &εού, δς 6 pj/gi,«.
αποδώσει έχάστω κατά τά εργα αντον' τοις μεν 7 ^j^/jjjjj".
κα#' ύπομονήν έργον άγαΰον δόξαν και τιμήν
και άφΰαροίαν ζητούοιν ζωήν αίώνιον τοις δε 8 JTh^i.e.
έξ έριΰείας και άπειν^ούοι τη άληΰεία πειΰο- Phi,i7.
μένοις δε τη άδικία, όργή και ΰνμός. βλίψις και 9 ι,ιβ; 8,9.
οτενοχωρία έπί πάοαν ψνχήν άν&ρώπον τού
κατεργαζομένον το κακόν, Ίονδαίον τ ε πρώτον
και "Ελληνος· δόξα δε και τιμή και ειρήνη παντι 10
τφ έργαζομένω το άγαΰόν, Ίονδαίω τ ε πρώτον
και "Ελληνι. ού γάρ έοτιν προοωπολημψία παρά 11 Act 10,84.
τφ ΰεφ. "Οοοι γάρ άνόμως ήμαρτον, άνόμως 12 '
και άπολούνται· και οοοι έν νόμω ήμαρτον, δια
νόμον κριΰήοονται· ού γάρ οί άκροαται νόμον 13 Mt 7,21.
δίκαιοι παρά τφ ΰεφ, άλλ' οί ποιηται νόμον jcJi*!e.2e.
δικαιωϋ'ήοονται. δταν γάρ εΰνη τά μή νόμον 14 Act 10,86.
έχοντα φύοει τά τού νόμον ποιώοιν, ούτοι νόμον

2 de : hT γαρ 8 Η ερι&ιας 8.9 HR ΰνμος,
ΰλ. κ. ατενοχωρια, επι 11 W nov. sect. inc. 13 τω :
[H]-W

1 γαρ : -\- χριματι C*a 4 αε άγει : ενάγει 17 5 αποχαλ. :
ανταποόοοεως Λ \ χαι όιχαιοχρια. H^Km 12 εννομως lectt
Marcion 13 fin -f παρα &εω G 14 οντοι : οι τοιούτοι Gvg
394

2,15— 29. Προς Ρωμαίους

ι,82. 15 μη έχοντες έαυτοΐς είσιν νόμος* οϊτινες ενδείκ-
νυνται το έργον του νόμου γραπτόν έν ταΐς καρ·
δίαις αύτών, συνμαρτυρούσης αύτών της συνει-
όήοεως καί μεταξύ άλλήλων των λογισμών κατη-
Act ιο,42. 16 γορούντων ή καί άπο λογού μένων, έν η ή μέρα
2 τ κρίνει ό ΰεος τα κρυπτά των άνΰρώπων κατά
Je 2,ΐ9. 17 τό εύαγγέλιόν μου δια Χριστού Ίηοοϋ. Ει δέ
ου Ιουδαίος έπονομάζη καί έπαναπαύη νόμω και
ph ι,ιο. 18 καυχάσαι έν $εφ 1 και γινώσκεις τό θέλημα και
δοκιμάζεις τά διαφέροντα κατηχούμενος έκ του
Μι/ιμ.' 19 νόμου, πέποιΰάς τε σεαυτόν όδηγόν είναι τυφλών,
2 τ 8,6. 20 φώς των έν σκότει, 1 παιδευτήν άφρόνων, διδά-
σκαλον νηπίων, έχοντα την μόρφωσιν της γνώσεως
ρ8 5ο,ιβ-2ΐ. 21 καί της άλη$είας έν τφ νόμω· ό ούν διδάσκων

Mt 23.8.4. « * 3 ' « * / c / *

' έτερον σεαυτον ου διδάσκεις; ο κηρύσσων μη
J 8,7. 22 κλέπτειν κλέπτεις; ό λέγων μη μοιχεύειν μοι-
χεύεις; ό βδελυσσόμενος τά είδωλα ίεροσυλεϊς;
Mt δ,ιβ. 23 1 ος έν νόμω καυχάσαι, διά της παραβάσεως του
ΐβ 62,8. 24 νόμου τον βεόν άτιμάζεις; τό γάρ όνομα τον
1 ' &εον δι ν μας βλασφημείται έν toig ε&νεύιν, κα$ώς
Jr4,4; 9,24.25. 25 γέγραπται. περιτομη μεν γάρ ώφελεϊ έάν νόμον a
πράσσης· έάν δε παραβάτης νόμου ΰς, ή περί-
β 6,β. 26 τομή σου άκροβυστία γέγονεν. έάν ούν ή άκρο-
' ' βυστία τά όί,κοπώματα του νόμου φυλάσση, ούχ
ή άκροβυστία αύτοϋ εις περιτομην λογισϋ'ήσεται;
27 και κρίνει ή έκ φύσεως άκροβυστία τον νόμον
τελούσα σε τον διά γράμματος καί περιτομής
j 8,15.89; 7,24. 28 παραβάτην νόμου, ού γάρ ό έν τφ φανερφ Ίου-
δαϊός έστιν, ούδέ ή έν τφ φανερφ έν σαρκι περι-
otn 49,8. 29 τομή · άλλ' ό έν τφ κρυπτφ Ιουδαίος, καί περί-

Dt 80, β.

1 Κ 4,5.
Kol 2,11.

14 νομός : TiW, 16 η ήμερα : h1 ήμερα η haRT

ήμερα οτε | hRTiW κρίνει | hR Ιηαον Χριοτου 20 Η
νομω, — 23 W ατιμάζεις · 27 R νομού ;

15 διαλογιαμων Q 16 — μου S7 17 ει δε : ιδε Ό^Ζαζ
26 φυλααοης I>*vg 27 — η εκ φ. αχροβ. θ
395

AD ROMANOS.

2,15—29.

non habentes, ipsi sibi sunt lex: qui osten- 15 1,32.
dunt opus legis scriptum in cordibus suis, te-
stimonium reddente illis conscientia ipsorum,
et inter se invicem cogitationibus accusanti-
bus, aut etiam defendentibus, 1 in die, cum 16 2 τ 2,8.
iudicabit Deus occulta hominurn, secundum
Evangelium meum per Iesum Christum. Si 17 Je 2,19.
autem tu Iudaeus cognominaris, et requiescis
in lege, et gloriaris in Deo, 'et nosti volun- 18 Ph 1,10.
tatem eius, et probas utiliora, instruetus per
legem, coniidis teipsum esse ducem caecorum, 19 l\1^u'
lumen eorum, qui in tenebris sunt, 1 eruditorem 20 2 Τ3,£.
insipientium, magistrum infantium, habentem
formam scientiae , et veritatis in lege. Qui 21 ps 50,16-21
ergo alium doces , teipsum non doces : qui Mt 23'3,4,
praedicas non furandum , furaris : qui dicis 22
non moechandum, moecharis : qui abominaris
idola, sacrilegium facis: qui in lege gloriaris, 23
per praevaricationem legis Deum inhonoras.
(Nomen enim Dei per vos blasphematur inter 24 is 52,5.
Gentes, sicut scriptum est.) Ez 36'20,

Circumcisio quidem prodest, si legem ob- 25 Jr 4,4 -,9,24
serves: si autem praevaricator legis sis, cir-
cumcisio tua praeputium facta est. Si igitur 26 g 5,6.
praeputium iustitias legis custodiat: nonne
praeputium illius in circumeisionem reputabi-
tur? et iudicabit id, quod ex natura est prae- 27
putium, legem consummans, te, qui per lit-
teram, et circumeisionem praevaricator legis es?
Non enim qui in manifesto, Iudaeus est: neque 28 j 8,15.39; 7
quae in manifesto, in carne, est circumcisio:
1 sed qui in abscondito Iudaeus est : et circum- 29 Gn 49,8.

Dt 30,6.

15 [et] qui I — illis l$]Fl | consc. illorum F | Ko1 2>η·
cogitationum accusantium | aut ] vel F | excusan-
tium F riefen den tin m 18 dei F2 — eius 19 con-
fidens A£Fi | > due. esse 21-23 doces? . . . furaris?
. . . moecharis? . . . facis? . . . inhonoras? 22 ex-

395

3,1-11.

AD ROMANOS.

cisio cordis in spiritu, non littera: cuius laus
3 non ex hominibus , sed ex Deo est. Quid 7
ergo amplius Iudaeo est? aut quae utilitas
9,4. Dt 4,7.8. 2 circumcisionis ? Multum per omnem modum.
5V.1 ι7Ρ42ι°ι! Primum quidem quia credita sunt ilüs eloquia
9,6; ii,29. 3 Dei. quid enim si quidam illorum non credi-
2 T 2'13, derunt ? Numquid incredulitas illorum fidem
ps n6,ii. 4 Dei evacuabit? 1 Absit. Est autemDeus verax:
h 51'6, omnis autem homo menclax, sicut scriptum est:
Ut iustificeris in sermonibus tuis:
et vincas cum iudicaris.

5 Si autem iniquitas nostra iustitiam Dei com- 8
mendat, quid dicemus? Numquid iniquus est
Deus, qui infert iram? (secundum hominem

6 dico.) 1 Absit. alioquin quo modo iudicabit

7 Deus hunc mundum? Si enim Veritas Dei in
meo mendacio abundavit in gloriam ipsius:
quid adhuc et ego tamquam peccator iudicor?

e,i.2. 8 et non (sicut blasphemamur , et sicut aiunt
quidam nos dicere) faciamus mala ut veniant
bona: quorum damnatio iusta est.
i,i8-2,24. 9 Quid ergo? praecellimus eos? Nequaquam. 9

Gausati enim sumus Iudaeos, et Graecos om-
ps 14,1-3; 10 nes sub peccato esse, sicut scriptum est:
Quia non est iustus quisquam:
11 non est intelligens, non est requirens
Deum.

29 cord, qui non lit. sed. spir.lJ?

3,7 (Iudaeo g) Tudaeis est F* est ludaeo

3 (in <ft deest „3") incred. eorum F | evacuavit §

4 (<ft inc. ν. Est aut.)

5 — est

6 — hunc

8 et 2° ] -f [non] | dicunt F j > nos quidam J bona?

9 ergo? ] igitur

396

Προς Ρωμαίους 3,1— η.

τομή καρδίας έν πνεύματι οϋ γράμματί, οϋ δ

3 έπαινος ούκ έξ ανθρώπων άλλ' έκ τον ftsov. Τί 3

οϋν το περιοοόν του Ιουδαίου, ή τίς ή ώφέλεια ^ m i7S
της περιτομής ; 1 πολύ κατά πάντα τρόπον, πρώτον 2 p8 U7,i9.'a0
μεν [γάρ] ότι έπιοτεύΰηοαν τά λόγια του ΰεοϋ. ^l^un*'11'
χτίγάρ; εί ήπίοτηοάν τίνες, μη ή άπιοτία αύτών 3 sVvk '
την πίοτιν του ΰεοϋ καταργήσει; μή γένοιτο* 4 ** ^γ1·
γινέοΰω δε δ ΰεος άλη$ής, πας δε άνθρωπος
γενάτης, καΰάπερ γέγραπταΐ'

οπως αν δικαίωσης εν τοις λόγοις 6ον
χαϊ νΜηύεις έν τω χοίνεο~$αί ύε.
εί δε ή άδικία ημών $εοϋ δικαιοούνην ουνίοτη- 5
οιν, τί έροϋμεν; μή άδικος ό $εός ό έπιφέρων την
όργήν; κατά άνΰρωπον λέγω. 1 μή γένοιτο ' έπει 6
πώς κρίνει δ ΰεδς τον κόομον; εί δε ή άλήΰεια 7
του $εοϋ έν τφ έμφ ψεϋοματι έπερίοοευοεν εις
τήν δόξαν αυτού, τί έτι κάγώ ώς αμαρτωλός
κρίνομαι; και μή καΰώς βλαοφημοϋμεΰα και 8 β>ΐ·2·
καΰώς φαοίν τίνες ήμας λέγειν ότι ποιήοωμεν
τά κακά Ινα έλΰχι τά άγαΰά; ων το κρίμα έν-

4 δικόν έοτιν. Τί οϋν; προεχόμεΰα; οϋ πάντως* 9 ι,ιβ-2,24.
προητιαοάμεΦα γάρ Ιουδαίους τε και "Ελληνας
πάντας ύφ' άμαρτίαν είναι, καΰώς γέγραπται 10 p« i4,i-s;

<y 63,2-4.
0τΐ Eccl 7,20.

ουκ εΰτιν δίκαιος ονδέ εις,

ονκ εΰτιν ό αννιών, ονκ εύχιν ό ίκζητών 1 1
τον &εόν

1 Η ωφελία 2 [γαρ] : Τ— W 3 RT γάρ ει ηπ.
τίνες; 4 RW νικηαης 7 όε : hRW γαρ | Η κρίνομαι,
8 και 2° : [Η] 9 W νιτο Hol0: [R]-K | HR
αννίων I Κ— ο 2° | h ζητών

1 — ή N*G 4 εατω G 6 (κρίνειΫ) 8 — τα 1° J>* \
ελ&η : -f εφ ημας 37 9 προκατεχομεν περιοαον et — ου
πάντως D*G \ τε : -f πρώτον Λ
396

3,12— 26. Προς Ρωμαωνς

12 πάντες έζέκλιναν, αμα ήχρεώ&ηααν'

ονκ εύτιν ό ποιών χρηστότητα, ονκ εύτιν εως
ενός.

pP^MJ« 13 τάφος άνεωγμένος ό λάρνγί αυτών,
τ als γλώΟύαις αντών έόολιονύαν,
iös άύπίδων <νπό τα χείλη αντών
ρβ ιο,7. 14 ων το ύτόμα άρας καϊ πικρίας γέμεΐ'
is 6»»7.8. 15 όζεις οι πόδες αντών έκχέαι αίμα,

16 ύνντριμμα και ταλαιπωρία εν ταΐς όόοΐς αντών,
L ι,79. 17 και όόον είρψης ονκ εγνωύαν.
Ρβ 36,2. 18 ονκ εύτιν φόβος &εον απέναντι τών όφ^αλ-.
μών αντών.

2,ΐ2. α 3,22. 19 οϊδαμεν δε ότι όσα ό νόμος λέγει τοις έν τφ
νόμφ λαλεί, ίνα πάν οτόμα φραγή και ύπόδικος
ρ8 148,2. 20 γένηται πας ό κόσμος τω $εφ· διότι έξ έργων

Gn θ,12. , ,ft Λ, m ,e»,

7,7. G 2,16. νομον ον οικαιωίϊηύεται παύα ο~αρξ ενώπιον αντον '

δια γαρ νόμον έπίγνωσις αμαρτίας.
Act ιο,43. 21 Νννί δε χωρίς νόμον άιχαιοαννίΐ &εον πεφανέ-
' ' η '2β! ρωται, μαρτνρονμένη ύπό του νόμον και τών προ-
22 φητών, δικαιοσύνη δέ ΰεον δια πίστεως Ίησον
Χριστού, εις πάντας τονς πιστεύοντας* ού γάρ
9.19. 5,2. 23 έστιν διαστολή* πάντες γάρ ήμαρτον και ύστε·
δ,ι. ε 2,8. 24 ροννται της δόξης τον $εον, δικαιούμενοι δωρεάν
τη αύτον χάριτι διά της άπολντρώσεως της έν
lv ιβ,ΐ2-ΐ5. 25 Χριστφ Ίησον · προέΦετο ό ΰεός ίλαστήριον
' ' διά πίστεως έν τφ αντον αϊματι, εις ένδειξιν της
δικαιοσύνης αύτον διά την πάρεσιν τών προ-
26 γεγονότων αμαρτημάτων 1 έν τη άνοχη τον ΰεον,
προς την ένδειξιν της δικαιοσύνης αύτον έν τφ

12 3CR— ο \ hW— ονκ εστίν 2° 14 άτομα : hW-f
αντων 22 Ιησον : [Hl— W | παντας : hrW+ επί

παντας 25 πίστεως : hW pr της | Τ αντον, όια

25 — όια πίστεως Λ \ παρεσιν : -\- εν τω ννν αιωνι 47
397

AD ROMANOS. 3,12-26.

Omnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt, 12
non est qui faciat bonum, non est usque
ad unum.

Sepulchrum patens est guttur eorum, 13 ?s 5,10.

Unguis suis dolose agebant:
Venenum aspidum sub labiis eorum:

Quorum os maledictione , et amaritudine 14 ps 10,7.
plenum est:

Veloces pedes eorum ad effundendum 15 ia 59,7.8.

Prv 1,16.

sangumem:

Contritio, et infelicitas in viis eorum: 16
et viam pacis non cognoverunt: 17 l 1,79.

Non est timor Dei ante oculos eorum. 18 ps 36,2.
Seimus autem quoniam quaecumque lex lo- 19 2,12. ο s,22.
quitur, iis, qui in lege sunt, loquitur: ut omne
os obstruatur, et subditus fiat omnis mundus
Deo: quia ex operibus legis non iustificabitur 20 ps 143,2.
omnis caro coram illo. Per legem enim cog- 7'7, G 2'16,
nitio peccati.

Nunc autem sine lege iustitia Dei mani- 21 Act 10,43.
festata est: testificata a lege et Prophetis. 1,1 '
Iustitia autem Dei per fidem Iesu Christi in 22
omnes, et super omnes, qui credunt in eum:
non enim est distinetio. Omnes enim pecca- 23 9.19. 5,2.
verunt, et egent gloria Dei. Iustificati gratis 24 5,1. ε 2,8.
per gratiam ipsius , per redemptionem , quae Tt 8'7,
est in Christo Iesu, quem proposuit Deus pro- 25 lv 16,12-15.
pitiationem per fidem in sanguine ipsius , ad Λ 4'16, E 1,7
ostensionem iustitiae suae propter remissio-
nem praecedentium delictorum 1 in susten- 26
tatione Dei, ad ostensionem iustitiae eius in

12 declin simul, 16 — in viis F 19 his 20 > non
iustif. ex op. leg. F | ipso F 21 per legem et pro-
phetas F 22 — in omnes et l — in eum 23 glo-
riam 24 > ips. gr. gJP 25 propitiatorem $F |

per fid. ] fidei F | ad ] in F

397

3,27-4,10. AD ROMANOS.

hoc tempore: ut sit ipse iustus, et iustificans
ι κ i,29.3i. 27 eum, qui est ex fide Iesu Christi. Ubi est 10
ergo gloriatio tua? Exclusa est. Per quam
legem? Factorum? Non: sed per legem fidei.
g 2,ie. 28 Arbitramur enim iustificari hominem per fidem
10,12. 29 sine operibus legis. An Iudaeorum Deus tan-
tum? nonne et Gentium? Immo et Gentium.
4,11.12. 30 quoniam quidem unus est Deus, qui iustificat
circumcisionem ex fide, et praeputium per
2i. 4,3; 8,4 31 fidem. Legem ergo destruimus per fidem?
Mt 5,i7. Absit : sed legem statuimus.

4 Quid ergo dicemus invenisse Abraham
2 patrem nostrum secundum carnem ? Si enim

Abraham ex operibus iustificatus est, habet
Gn 15,6. 3 gloriam , sed non apud Deum. Quid enim
Jc^s.' dicit Scriptura? Credidit Abraham Deo: et
n,6. 4 reputatum est illi ad iustitiam. Ei autem,
Mt 20,7.14. 0pera|ur> merces non imputatur secundum

5 gratiam, sed secundum debitum. Ei vero,
qui non operatur, credenti autem in eum, qui
iustificat impium, reputatur fides eius ad iusti-

ps 32,1.2. 6 tiam secundum propositum gratiae Dei. Sicut
et David dicit beatitudinem hominis, cui Deus
accepto fert iustitiam sine operibus:

7 Beati, quorum remissae sunt iniquitates, et

quorum tecta sunt peccata.

8 Beatus vir, cui non imputavit Dominus

peccatum.

Gn i5,6. 9 Beatitudo ergo haec in circumcisione
tan tum manet , an etiam in praeputio ?
Dichaus enim quia reputata est Abra-
10 hae fides ad iustitiam. Quomodo ergo

26 — et F I > ex fide est | — Christi
30 — est I iustificavit -abit

4,2 op. legis &F 3 > script, die. | ei F 4 re-
putatur F 5 vero ] autem A \ — sec. . . . Dei
δ imputabit 9 — ergo Λ | — tant. manet | an et F

398

Προς Ρωμαίους 3,27— 4, ίο.

νϋν καιρφ, είς το είναι αύτόν δίκαιον καϊ δι-
καιοϋντα τον έκ πίοτεως Ίηοον. Πον οϋν ή 27 ι κ ι,».8ΐ.
καύχηοις; έξεκλείοΰη. δια ποίον νόμον; των Ε 2,9'
έργων; ούχί, άλλα δια νόμον πίοτεως. 1 λογι· 28 β 2,ιβ.
ζόμεΰα γαρ δικαιονοΰαι πίοτει άνΰρωπον χωρίς 21'
έργων νόμον. ή Ίονδαίων ό $εός μόνον; ούχί 29 ιο,ΐ2.
καί έΰνών; ναι και έν^νών, 1 εϊπερ εις ό $εός δς 30 4,11.12.
δικαιώοει περιτομην έκ πίοτεως καί άκροβνοτίαν
δια της πίοτεως. νόμον οϋν καταργονμεν δια 31 2ΐ. 4,8-, 8,4.
της πίοτεως; μη γένοιτο, άλλα νόμον ίοτάνομεν. m 5,17'
5 Τί οϋν έρονμεν εύρηκέναι Αβραάμ τον προ- 4
πάτορα ήμών κατά οάρκα; ει γάρ Αβραάμ εξ 2
έργων έδικαιώΰη, έχει καύχημα* άλλ' ού προς
$εόν.ιτί γάρ ή γραφή λέγει; έπίατενσεν όέ Αβραάμ 3 g^q?'
τω &εω, καί ^λογία^η αντω είς δίκαιο αννην. τ φ 4 ?ί6*,23'
δε έργαζομένω ό μιοΰός ού λογίζεται κατά χάριν m 20»7·14·
άλλά κατά όφείλημα· τψ δέ μη έργαζομένω, πι- 5
οτεύοντι δέ έπί τον δικαιονντα τον άοεβη, λογί-
ζεται ή πίοτις αύτον είς δικαιοοννην, καΰάπερ 6 ps 32,1.2.
καί Δανείδ λέγει τον μακαριομδν τον άνΰρώπον
φ ό Φεος λογίζεται δικαιοοννην χωρίς έργων
μακάριοι ων άφε^ύαν αί άνομίαι καί ων ετΐε- 7

καλυφ^ύαν αι αμαρτίαι'
μακάριος άνηρ ον ον μή λογίΰψαι κνριος 8

αμαρτίας.

ό μακαριομδς οϋν ούτος έπί την περιτομην ^9 βη ΐδ,β.
καί έπί την άκροβνοτίαν ; λέγομεν γάρ· έλογίσ&τι
τω Αβραάμ ή πίύτις είς δικαιοαννψ. πώς οϋν 10

26 Ιηαον : hri — Ιηοον * + Χριοτον " Ιησονν 28 γαρ :
hW ονν 29 h μονών 30 W επειπερ | Η ΰεος, ος
4,1 Ä— ενρηκεναι 2 &εον : HR, 5 Τ αοεβήν | δικαιοοννην :
R.T- 8 ον : h φ

26 — και FGa 27 κανχηο. : + gov FGa 28 λογιζωμε&α
KP I όια πιοτεως FG 29 μονός Ό 31 ιοτωμεν N82)8m£
4,1 (ερονμεν;) | πάτερα tfDFGrnti 6 καΰως DG

9 περιτομην : -\- μόνον Ώ

398

4fii— 20, Προς Ρωμαίους

έλογίσΰη; έν περιτομη δντι fj έν άκροβυστία;
Gn 17,10.11. 11 ούκ έν περιτομη άλλ' έν άκροβυστία* 1 καϊ οημειον
ελαβεν περιτομης σφραγίδα της δικαιοσύνης της
πίστεως της έν %\ άχροβνατία, είς το είναι αύτον
πατέρα πάντων των πιστενόντων δι άκροβυστίας,
Mt 8,9. 12 είς το λογισΰήναι αύτοις [την] δικαιοσύνην, 1 και
a κ 12,1*. πατέρα περιτομής τοις ούκ έκ περιτομής μόνον
άλλα και τοις στοιχοϋσιν τοις Ιχνεσιν της έν
άκροβυστία πίστεως τον πατρός ήμών Αβραάμ.
βη ΐ8,ΐ8; 13 Ού γαρ δια νόμου ή έπαγγελία τφ Αβραάμ ή τφ
Ή" ιι,7. σπέρματι αύτον , το κληρονόμον αύτον είναι κόσμου ,
14 άλλα δια δικαιοσύνης πίστεως, εί γαρ οί έκ
νόμου κληρονόμοι, κεκένωται ή πίστις και κατήρ-
ι,ιβ ; 2,8; 8,20; 15 γηται ή έπαγγελία* δ γαρ νόμος όργην κατεργά-
ζεται* ού δε ούκ εστίν νόμος, ούδε παράβασις.
16 Δια τούτο έκ πίστεως. Ινα κατά χάριν, είς το
είναι βεβαίαν την έπαγγελίαν παντι τφ σπέρματι,
ού τφ έκ τον νόμον μόνον άλλα καϊ τφ έκ
πίστεως Αβραάμ, δς έστιν πατήρ πάντων ήμών,
βη ΐ7,6. 17 καΰώς γέγραπται ότι πατέρα πολλών ε&νών τέ-
Ιβ 48»18· foixä σε, κατέναντι ού έπίστευσεν ν^εοϋ του ζωο-
ποιοϋντος τους νεκρούς και καλούντος τα μη
Gn ΐ6,δ. 18 οντα ως οντα* ος παρ' έλπίδα έπ' έλπίδι έπί-
στευσεν, είς το γενέσθαι αύτον πατέρα πολλών
ε^νών κατά τ δ είρημένον* όντως εσται το σπέρμα
βη 17,17. 19 ΰον · και μη άσϋενήσας τη πίστει κατενόησεν
το έαυτού σώμα νενεκρωμένον , εκατονταετής
που ύπάρχων , καϊ την νέκρωσιν της μήτρας
η 11,11.84. 20 Σάρρας* είς δε την έπαγγελίαν του ΰεού ού δι·
εκρίθη τη άπιστία, άλλα ένεδυναμώΰ-η τη πίστει,

11 (HR περιτοαης,) η περιτομην, \ [την] : RW— Τ 12 και
τοις : h8 cj και αυτοις 16.17 Η (ος . . . σε,) 19 ηΓ ου κατενόησεν
I οωμα : HK-j- 17/δη] | HR εκατονταετής 20 RT αλλ

11 οφραγ. : + öia JFG | λόγιοι, και αυτοις CDmg \ εις
όικ. Λα 16 ινα : + η Λα 18 fin + ως αι αοτερες του ουρα-
νού και ως το αμμον της ϋαλαοοης FG 19 εν τη πιοτ. Χ)*1ΓΘ
399

AD ROMANOS. 4,1 1—20.

reputata est? in circumcisione , an in prae-
putio ? Non in circumcisione , sed in prae-
putio. Et Signum accepit circumcisionis, 11 Gn 17,10.11.
signaculum iustitiae fidei, quae est in prae-
putio: ut sit pater omnium credentium per
praeputium, ut reputetur et iilis ad iustitiam:
et sit pater circumcisionis non iis tan tum, 12 m 3,9.
qui sunt ex circumcisione , sed et iis , qui \ κ ιί,ιβ.
sectantur vestigia fidei, quae est in praeputio
patris nostri Abrahae. Non enim per legem 13 Gn ιβ,ιβ;
promissio Abrahae, aut semini eius ut heres
esset mundi: sed per iustitiam fidei. Si enim 14
qui ex lege, heredes sunt: exinanita est fides,
abolita est promissio. Lex enim iram ope- 15 3,20; 5,13;
ratur. Ubi enim non est lex: nec praevari-
catio. Ideo ex fide, ut secundum gratiam 16
firm a sit promissio omni semini, non ei, qui
ex lege est solum, sed et ei qui ex fide est
Abrahae, qui pater est omnium nostrum 1 (sicut 17 Gn 17,5.
scriptum est: Quia ρ atrem multarum gentium 18 48'13,
posui te) ante Deum, cui credidit, qui vivi-
ficat mortuos, et vocat ea quae non sunt,
tarn quam ea quae sunt, qui contra spem in 18 Gn 15,5.
spem credidit, ut fieret pater multarum gen-
tium secundum quod dictum est ei: Sic erit
semen tuum. Et non infirmatus est fide, nec 19 Gn 17,17.
consideravit corpus suum emortuum, cum iam
fere centum esset annorum : et emortuam vul-
vam Sarae : In repromissione etiam Dei non 20 η 11,7.11.34.
haesitavit difficlentia, sed confortatus est fide,

12 et 1° ] ut F I his bis I vest, eins F I > quae
est in pr. fidei 14 > sunt haer. F ([g] — sunt)
16 ut firma | — et [|]F j > est pater 17 cre-
didisti &F | — ea 1° 18 — ei . |

fin -f sicut stellae eaeli, et arena maris $ 19 > est
inf. $ I — est et nec | in fide &Fl \

— iam I > ann. esset | Sarrae

399

4,21— 5,10. AD ROMANOS.

21 dans gloriam Deo: plenissime sciens quia quae-
s. αη i5,6 22 cumque promisit , potens est et facere. Ideo
15,4.23 et reputatum est illi ad iustitiam. Non est
autem scriptum tantum propter ipsum quia re- .
ι ρ ι,2ΐ. 24 putatum est illi ad iustitiam: sed et propter nos,
quibus reputabitur credentibus in eum, qui
suscitavit Iesum Christum Dominum nostrum a
is 53,4.5. 25 mortuis, qui traditus est propter deli eta nostra,
1 K 15'17' et resurrexit propter iustificationem nostram.

3,24.28; 4,24. 5 Iustificati ergo ex fide, pacem habeamusll
Is 53'5' ad Deum per Dominum nostrum Iesum Chri-
E 3,12. 2 stum : per quem et habemus accessum per
3'23' fidem in gratiam istam, in qua stamus, et gloria-
jc 1,2.3. 3 mur in spe gloriae filiorum Dei. Non solum
ι 1,5-7. autem, sed et gloriamur in tribulationibus :
scientes quod tribulatio patientiam operatur:
4 patientia autem probationem , probatio vero
pb 22,6; 25,20. 5 spem, 1 spes autem non confundit: quia Charitas
η 6,18.19. ^fl^gg^ es^. jn cordibus nostris per Spiritum

6 sanctum, qui datus est nobis. Ut quid enim 12
Christus, cum adhuc infirmi essemus secundum

7 tempus pro impiis mortuus est? Vix enim pro
iusto quis moritur: nam pro bono forsitan quis

j 3,16. 8 audeat mori. Commendat autem chant at em
1 J 4'10, su am Deus in nobis : quoniam cum adhuc pec-
catores essemus, secundum tempus Christus pro
i,i8: 2,5.8. 9 nobis mortuus est: multo igitur magis nunc
ι Th 1,10. iustificati in sanguine ipsius, salvi erimus ab ira
8,7. 10 per ipsum. Si enim cum inimici essemus, re-
conciliati sumus Deo per mortem filii eius : multo

21 credens F | prom. deus 22 ideoque rep. F

23 — ad iustitiam 24 — Christum ι — nostrum

Προς Ρωμαίους 4,21— 5,ιο.

δονς όόξαν τφ θεφ 1 και πληροφορηθείς δτι δ 21
έπήγγελται δυνατός έοτιν και ποιήσαι. διό [καϊ] 22 a. Gn ΐ5,β.
3 ελογίύ&η αντω sig δΐ'καιούννψ. Ούκ έγράφη 23 }5κ* 9,9.10 ,·
δε δι αύτόν μόνον ότι έλογίύ&Υΐ αντω, άλλα καϊ 24 10>η·
δι ημάς, οϊς μέλλει λογίζεσθαι, τοις πιστεύονσιν '
έπί τον έγείραντα Ίηοοϋν τον κνριον ημών εκ
νεκρών, ός ΐΐαρεόό&η δια τα παραπτώματα ημών 25 J8^3^'5//2,
και ήγέρθη δια την δικαίωοιν ήμών.

\5 Δικαιωθέντες οϋν εκ πίστεως είρήνην έχωμεν 5 J;2JgJ; 4'24,
προς τον θεόν δια τον κνριον ημών Ίησον Χριστού,
δι οϋ και την προοαγωγήν έοχήκαμεν [τη πίστει] 2 ξ^12,
εις την χάριν ταύτην εν fj έοτήκαμεν, καϊ κανχώ-
μεθα έπ' έλπίδι της δόξης τον θεον. οϋ μόνον 3 f^iiLi
δέ, άλλα και κανχώμεθα εν ταις θλίψεσιν, είδότες
δτι ή θλίψις ύπομονήν κατεργάζεται, ή δέ ύπο- 4
μονή δοκιμήν, ή δέ δοκιμή ελπίδα* η δέ ελπίς 5 ρ* 22,8ej923'20,
ον καταισχύνει, ότι ή άγάπη τον θεον έκκέχνται
έν ταϊς καρδίαις ήμών δια πνεύματος άγίον τον
δοθέντος ήμιν. ετι γαρ Χριοτός όντων ήμών 6
άσθενών ετι κατά καιρόν ύπέρ άοεβών άπέθανεν.
1 μόλις γαρ ύπέρ δίκαιον τις άποθανεϊταΐ" ύπέρ 7
γαρ τον άγαθον τάχα τις και τολμ$ άποθανεϊν
σννίστησιν δέ την έαντον άγάπην εις ή μας ό θεός 8 J s,ie^
δτι έτι άμαρτωλών όντων ήμών Χριστός ύπέρ
ήμών άπέθανεν. πολλφ οϋν μάλλον δικαιωθέντες 9 νβ; 2,5.8.
ννν έν τφ αϊματι αϋτον σωθησόμεθα δι αϋτον *
άπό της όργής. ει γαρ έχθροι όντες κατηλλάγημεν 10 Μ.
τφ θεφ δια τον θανάτον τον νίον αϋτον, πολλφ '

22 [και] : Τ— W 5,1 W εχομεν 2 [τη πιστει] :
Τ— W 3 η κανχωμενοι 4.5 Η ελπίδα, η . . . καταισχύνει,
6 . ετι γαρ (sie et h81) : h8s idem, sed — ετι 2° : Η · ει γε
W, ειγε h88 εις τι γαρ * ει γαρ ™ ει δε β cj ειπερ

21 — και 1° FG 23 αντω : + «ι? δικαιοαννην Ώα

5,3 δε : + τοντο J>* it 11 D*FG 7 — vers. Iren. | μογις Ν* |
(γ άο του Hilgenfeld) 8 — ο . . . ΰεος Β \ οτι : -j- ει FO
9 - ουν I)* JTG 400 g6

5,11—19· Προς Ρωμαίους

μάλλον καταλλαγέντες σωβησόμεβα έν τή ζωή
11 αύτού· ού μόνον όέ, άλλα και καυχώμενοι έν τφ
$εφ δια τον κυρίου ήμών Ιησού Χρ οστού, δι
ού νυν την καταλλαγήν έλάβομεν.
Qn 8,17 ; s,i9. 12 Δια τοϋτο ώσπερ δι ένός άνθρωπου ή άμαρτία β
' ' εις τον κόομον είσήλΰεν, και δια της άμαρτίας
ό θάνατος, και ούτως εις πάντας άνΰρώπους ό
4,ΐ5. 13 θάνατος διήλΰεν, έφ' φ πάντες ήμαρτον άχρι
γαρ νόμου άμαρτία ην έν κόσμω, άμαρτία δέ
ικ ΐδ,2ΐ.22. 14 ουκ έλλογεϊται μη δντος νόμου· άλλα έβασίλευσεν
ό θάνατος άπό Αδάμ μέχρι Μωϋοέως και έπι
τους μη άμαρτήοαντας έπι τφ όμοιώματι της
παραβάσεως Αδάμ, δς έοτιν τύπος του μέλλοντος.

15 Άλλ' ούχ ως το παράπτωμα, ούτως και τδ χάρισμα·
ει γάρ τφ του ένδς παραπτώματι οι πολλοί άπέ'
ΰανον, πολλφ μάλλον ή χάρις του ΰεοϋ και ή
δωρεά έν χάριτι τη του ένδς άν&ρώπου Ίησοϋ

16 Χριστού εις τους πολλούς έπερίσσευσεν. και ούχ
ως δι ένδς άμαρτήσαντος τδ δώρημα* τδ μεν
γάρ κρίμα έξ ένδς εις κατάκριμα, τδ δέ χάρισμα

17 έκ πολλών παραπτωμάτων εις δικαίωμα, εί γάρ
τφ τού ένδς παραπτώματι ό θάνατος έβασίλευσεν
διά τού ένός, πολλφ μάλλον οί την περισσείαν
της χάριτος και της δωρεάς της δικαιοσύνης
λαμβάνοντες έν ζωή βασιλεύσονσιν διά τού ένδς

ι κ ΐδ,22. 18 Ιησού Χριστού. Άρα ούν ώς δι ένδς παραπτώ-
ματος εις πάντας άνΰρώπους εις κατάκριμα, ούτως
και όι' ένδς δικαιώματος είς πάντας άν$ρώπους
ΐβ 6s,ii. 19 είς δικαίωσιν ζωής· ώσπερ γάρ διά της παρακοής

11 Χρνστον : [Η]— W 12 Η ημαρτον — . (Β.—·)

13 Η ελλογαται | νομού 2° : Η,Β,-TW· 14 hr— μη 15 και
1° : [Η]— W 17 τω τον ενος : h εν ενος W εν ενι [ Η [της
όωρεας] | h Χριοτον Ιηοον

11 όε : + τοντο &*FG \ κανχωμε'&α JLa 12 — ο Φανατος
2° DFG Ii επι τω : εν τω Β 15 — εν FG 16 αμαρτη*
ματος OGa | fin -\- ζωης D* 17 — της όιχαιοοννης Ο
18 ενος 1° : + αν&ρωπον Κ*, it 19 (2°) I>*FG
401

AD ROMANOS. 5,11-19.

magis reconciliati, sal vi erimus in vita ipsius.
Non solum autem: sed et gloriamur in Deo 11
per Dominum nostrum Iesum Christum, per
quem nunc reconciliationem accepimus.

Propterea sicut per unum hominem pec- 12 an 2,17; 3,19.
catum in hunc mundum intravit, et per pec- ö'23,
catum mors , et ita in omnes homines mors
pertransiit, in quo omnes peccaverunt : Usque 13 4,15.
ad legem enim peccatum erat in mundo : pec-
catum autem non imputabatur, cum lex non

13 esset. Sed regnavit mors ab Adam usque 14 1 κ 15,21.22.
ad Moysen etiam in eos, qui non peccaverunt 45'o5#

in similitudinem praevaricationis Adae, qui

14 est forma futuri. Sed non sicut delictum, ita 15
et donum. si enim unius delicto multi mortui
sunt: multo magis gratia Dei et donum in
gratia unius hominis Iesu Christi in plures
abundavit. Et non sicut per unum peccatum, 16
ita et donum. nam iudicium quidem ex uno

in condemnationem : gratia autem ex multis
delictis in iustificationem. Si enim unius de- 17
licto mors regnavit per unum: multo magis
abundantiam gratiae, et donationis, et iustitiae
accipientes, in vita regnabunt per unum Iesum
Christum. Igitur sicut per unius delictum in 18 1 κ 15,22.
omnes homines in condemnationem: sie et per
unius iustitiam in omnes homines in iustifi-
cationem vitae. Sicut enim per inobedientiam 19 is 53,11.

12 > in hunc mund. pecc. | — mors 2° F

13 in (+ hunc -F1) mundum F | imputatur |

est

15 don. in gratiam u,

16 unius F 1 delictum -F1 peccantem | — quidem |
iustif. vitae jP1

18 — in 1° 3° .Fi

401 26

5,20—6,11. AD ROMANOS.

unius hominis, peccatores constituti sunt multi:

ita et per unius obeditionem , iusti consti-
4,i5; 7,8. 20 tuentur multi. Lex autem subintravit ut ab-
G 8'19, , undaret delictum. Ubi autem abundavit de-
6,23. 21 lictum, superabundavit gratia, ut sicut regna-

vit peccatum in mortem: ita et gratia regnet

per iustitiam in vitam aeternam, per Iesum

Christum Dominum nostrum.
3,5-8. 6 Quid ergo dicemus? permanebimus in
ι ρ 4,i. 2 peccato ut gratia abundet ? 1 Absit. Qui enim

mortui sumus peccato, quo modo adhuc vive-
g 3,27. 3 mus in illo ? An ignoratis quia quicumque 15

baptizati sumus in Christo Iesu, in morte ip-

1 ρ 3,2i. 4 sius baptizati sumus? Consepulti enim sumus
Kol 2,12. baptismum in mortem : ut quo-

moclo Christus surrexit a mortuis per gloriam
Patris, ita et nos in novitate vitae ambulemus.
Ph 3,10.11. 5 Si enim complantati facti sumus similitudini
g 5,24. 6 mortis eius: simul et resurrectionis erimus. Hoc
scientes, quia vetus homo noster simul cruci-
flxus est, ut destruatur corpus peccati, et ultra
ι ρ 4,1. 7 non serviamus peccato. Qui enim mortuus
4. 8 est, iustificatus est a peccato. Si autem mortui
sumus cum Christo: credimus quia simul etiam j
9 vivemus cum Christo: scientes quod Christus
resurgens ex mortuis iam non moritur, mors
η 9,26-28. 10 illi ultra non dominabitur. Quod enim mortuus
ι ρ 3,'is! est peccato, mortuus est semel : quod autem

2 κ 5,i5. 11 vivit, vivit Deo. Ita et vos existimate, vos
1 P 2'24' mortuos quidem esse peccato, viventes autem

19 oboedientiam F | constituuntur F 20 del. 2° ]
peccatum F1 | et gratia § 21 morte | — Christum F
6,2 dicimus QF j manebimus gfc 8 ignor. ] + fratres %F*
\ mortem Fl 4 ipso F \ quemadmodum Fl \ > surr.
Chr. I — ita JF1 I ambulamus F 6 cruci fixus g | et ] ut
8 > etiam simul F \ vivamus F (* -imus) | Christo 2° ]
illo ^ ipso %F 9 surgens | a | et mors $A

10 est, peccato m. 11 > mortuus vos F \ — quidem F

Προς Ρωμαίους 5,20— 6,1 1.

τοϋ ένός άνθρωπου άμαρτωλοϊ κατεστάΰηοαν οί
πολλοί, ούτως καί δια της ύπακοής τοϋ ένός
7 δίκαιοι καταοταΰήοονται οί πολλοί, νόμος δέ 20 *,iß; 7,8.
παρειαήλΰεν Ινα πλεονάοη το παράπτωμα* ού
δε έπλεόναοεν ή άμαρτία, ϋπερεπερίοοευοεν ή
χάρις, Ινα ώοπερ έβαοίλενοεν ή άμαρτία εν τφ 21 β,28.
ΰανάτω, ούτως και τ) χάρις βαοιλεύοη δια δίκαιο-
ούνης εις ζωήν αίώνιον δια Τηοοϋ Χριοτοϋ τον
κυρίου ημών.

7 Τί οϋν έροϋμεν; έπιμένωμεν τη άμαρτία, Iva (J 8,5-β.
ή χάρις πλεονάοη; 1 μη γένοιτο. οιτινες άπε- 2 ι ρ μ.
Φάνομεν τη άμαρτία, πώς ετι ζήοομεν έν αύτη;
ή άγνοεϊτε δτι δοοι έβαπτίοΰημεν εις Χριοτόν 3 β 8,27.
Ίηοοϋν, εις τον θάνατον αύτοϋ έβαπτίοΰημεν ;
ουνετάφημεν οϋν αύτφ δια τοϋ βαπτίοματος εις 4 ι ρ s,2i.
τον θάνατον, Ινα ώοπερ ήγέρφη Χριοτός εκ νεκρών f κ δ',π'.
δια της δόξης τοϋ πατρός, ούτως καί ήμεις έν
καινότητι ζωής περιπατήοωμεν. ει γαρ σύμφυτοι Β Ph 3,10.11.
γεγόναμεν τφ δμοιώματι τοϋ θανάτου αύτοϋ, άλλα
καί της άναοτάοεως έοόμεΰα· τοϋτο γινώοκοντες, 6 α 5,24.
δτι ό παλαιός ημών άνθρωπος οννεαταυρώΰη, ίνα
κατάργηση το οώμα της άμαρτίας, τοϋ μηκέτι
δουλεύειν ήμας τή άμαρτία* ό γάρ άποΰανών 7 fc£ \ ^38,
δεδικαίωται άπό της άμαρτίας. εί δε άπεΰάνομεν 8
ούν Χριοτφ, πιοτεύομεν δτι και ουνζήοομεν αύτφ,
είδότες δτι Χριοτός εγερθείς έκ νεκρών οϋκέτι 9
άποΰνήοκει, θάνατος αύτοϋ οϋκέτι κυριεύει, δ 10 η 9,26-28.
γάρ άπέΰανεν, τή άμαρτία άπέΰανεν έφάπαξ· δ ι p s%.
δε ζϋ> ζϋ τφ $£Φ· ούτως και νμεις λογίζεοΦε 11 2 κ 5,is.
εαυτούς είναι νεκρούς μεν τή άμαρτία ζώντας δε 1 Ρ 2,24'

6,5 Η [Ιηοονν]

19 cf 18 6,1 επιμενουμεν ς 2 ζηαωμεν CJFG 4 ουν :
γαρ latt δ αλλα : αμα FG 6 και τοντο _Β 8 αντω :
τω Χριστώ JD*FG 11 (νμεις') \ — είναι AOFGa
402

6,12— 23. Προς Ρωμαίους

βη 4,7. 12 τφ ΰεφ έν Χριστφ Ιησού, μη οϋν βασιλευέτω 8
ή άμαρτία έν τφ ΰνητφ ύμών οώμαπ είς τό
ΐ2,ι. 13 ύπακούειν ταϊς έπιΰυμίαις αύτού, μηδέ παρ-
,5. s.u. βάνετε τα μέλη ύμών δπλα άδικίας τη άμαρτία,
άλλα παραστήσατε έαυτοϋς τφ $εφ ώσεί έκ νεκρών
ζώντας και τα μέλη ύμών δπλα δικαιοσύνης τφ
ι J 3,β. 14 $εφ, ] άμαρτία γαρ ύμών ού κυριεύσει* ού γάρ έστε
6,ΐ7.2ΐ. 15 ύπό νόμον άλλα ύπό χάριν. Τί οϋν; άμαρτή·
σωμεν, δτι ούκ έσμέν ύπό νόμον άλλα ύπό χάριν;
J 8,34. 16 μή γένοιτο, ούκ οϊδατε δτι φ παριστάνετε έαν-
2 Ρ 2'1θ* τους δούλους είς ύπακοήν, δοϋλοί έστε φ ύπα·
κούετε, ήτοι άμαρτίας είς θάνατον ή ύπακοής
17 είς δικαιοσύνην; χάρις δε τφ $εφ δτι ήτε δούλοι
της άμαρτίας, ύπηκούσατε δε έκ καρδίας είς δν
j 8,82. 18 παρεδόΦητε τύπον διδαχής, έλευΰερωΰέντες δε
άπδ της άμαρτίας έδουλώ$ητε τή δικαιοσύνη.

19 άνΰρώπινον λέγω δια την άσΰένειαν τής σαρκός
ύμών. ώσπερ γάρ παρεστήσατε τα μέλη ύμών
δούλα τη άκαΰαρσία και τή άνομία είς την άνο-
μίαν, ούτως νυν παραστήσατε τα μέλη ύμών δούλα

20 τή δικαιοσύνη είς άγιασμόν. δτε γάρ δούλοι ήτε
Em ιβ,βι.β3. 21 τής άμαρτίας, έλεύΰεροι ήτε τή δικαιοσύνη, τίνα

8,β.ΐ3. 0βν καρπ^ν εΐχετε τότε; έφ' οϊς νυν έπαισ χύνεστε ·
ι ρ ι,9. 22 τό γάρ τέλος έκείνων θάνατος, νυνι δε έλευ-
ΰερωΰέντες άπό τής άμαρτίας δουλωΰέντες δε
τφ ΰεφ, έχετε τον καρπόν ύμών είς άγιασμόν,
6,ΐ2. 23 τό δε τέλος ζωήν αίώνιον. τά γάρ όψώνια τής
άμαρτίας θάνατος, τό δε χάρισμα του ΰεού ζωή
αιώνιος έν Χριστφ Ιησού τ φ κυρίω ήμών.

13 &εω 2° : W. 17 W διδαχής, 19 νμων 1° : HB, 4 |
Η [εις την ανομιαν] 21 HR τοτε εφ . . . επαισχννεοΰε ; |
W το μεν γαρ 22 Η νννι δέ,

11 fin -f- τ<® κνριω ημων NC«*» 12 ταις επιΰ. αντ, :

αντη JDO pr αντη εν ΚΖ,ζ 16 ή ουκ JJ*FG | — εις
ΰανατον Ό 17 εκ κα&αρας καρδίας Λα 19 δονλενειν
(bis) FG I όονλα 2° : οπλα Λ

AD ROMANOS. 6,12-28.

(16) Deo, in Christo Iesu Domino nostro. Non 12 an 4,7.
ergo regnet peccatum in vestro mortali cor-
pore ut obediatis concupiscentiis eius. Sed 13 12,1.
neque exhibeatis membra vestra arma ini- E2»5;5»14
quitatis peccato: sed exhibete vos Deo, tam-
quam ex mortuis viventes: et membra vestra
arma iustitiae Deo. Peccatum enim vobis 14 1 j 3,6.
non dominabitur: non enim sub lege estis,
sed sub gratia. Quid ergo? peccabimus, 15 6,17.21.
quoniam non sumus sub lege, sed sub gratia?

16 Absit. 1 Nescitis quoniam cui exhibetis vos 16 j 8,84.
servos ad obediendum , servi estis eius , cui 2 P 2'19,
obeditis, sive peccati ad mortem, sive obe-
ditionis ad iustitiam? Gratias autem Deo quod 17
fuistis servi peccati, obedistis autem ex corde
in earn formam doctrinae, in quam traditi
estis. Liberati autem a peccato , servi facti 18 j 8,32.
estis iustitiae. Humanuni dico, propter in- 19
firmitatem carnis vestrae: sicut enim ex-
hibuistis membra vestra servire immunditiae,
et iniquitati ad iniquitatem, ita nunc exhibete
membra vestra servire iustitiae in sanctifi-
cationern. Cum enim servi essetis peccati, 20
liberi fuistis iustitiae. Quem ergo fructum 21 ez ιβ,βι.63.
habuistis tunc in illis, in quibus nunc erube- 8'8,13,
scitis? Nam finis illorum mors est. 'Nunc 22 1 ρ 1,9.
vero liberati a peccato, servi autem facti Deo,
habetis fructum vestrum in sanctificationem,
finem vero vitam aeternam. Stipendia enim 23 5,12.
peccati, mors. Gratia autem Dei, vita aeterna,
in Christo Iesu Domino nostro.

11 — Dom. nostro 12 ad oboediendum desideriis
eius F 1.3 exhibite Fit 19 14 in vobis F 15 peccavi-
mus 16 An nescitis $F | oboedistis $AF [

in mort. F — ad mort. 17 oboeditis F1 \ qua
19 cf 13 21 - in illis ( ? $&A) in his F | - ?
£®A I — est £F 23 aut. ] enim
403

7,1—13. AD ROMANOS.

7 An ignoratis fratres (scientibus enim 17
legem loquor) quia lex in nomine dominatur
ι κ 7,39. 2 quanto tempore vivit? Nam quae sub viro
est mulier, vivente viro, alligata est legi: si
autem mortuus fuerit vir eius, soluta est a
3 lege viri. Igitur, vivente viro, vocabitur ad-
ultera si fuerit cum alio viro : si autem mor-
tuus fuerit vir eius, lib er at a est a lege viri:
ut non sit adultera si fuerit cum alio viro.
Kol 2,i4. 4 Itaque fratres mei et vos mortificati estis legi
per corpus Christi: ut sitis alterius, qui ex
7-25. 6,2i. 5 mortuis resurrexit, ut fructificemus Deo. Cum
enim essemus in carne, passiones peccatorum,
quae per legem erant, operabantur in mem-
8,i.2; 6,2.4. 6 bris nostris , ut fructificarent morti. nunc
'- ' ' ' autem soluti sumus a lege mortis, in qua
detinebamur , ita ut serviamus in novitate
EX 2o,h.i7. 7 spiritus, et non in vetustate litterae. Quid
Dt 5,i8.2i. ergo dicemus ? lex peccatum est ? Absit. Sed
peccatum non cognovi, nisi per legem: nam
concupiscentiam nesciebam, nisi lex diceret:
ii. 5,i3. 8 Non concupisces. Occasione autem accepta,
peccatum per mandatum operatum est in
me omnem concupiscentiam. Sine lege enim
9 peccatum mortuum erat. Ego autem vive- j
bam sine lege aliquando. Sed cum venisset
Je i,i5. 10 mandatum, peccatum revixit. Ego autem
lv i8,5. mortuus sum: et inventum est mihi mandatum,
η 3,13. 11 quod erat ad vitam, hoc esse ad mortem. Nam
skim! peccatum occasione accepta per mandatum,
ι τ 1,8. 12 seduxit me , et per illud occidit. Itaque lex
quidem saneta; et mandatum sanctum, et iu-
5,20. 13 stum , et bonum. Quod ergo bonum est,

7,i > dorn, in hom. %F 3 > cum a. fu. 2° F 4 frueti-
ficetis § fruetificaremus β lege morientes in quo ,
7 dieimus Λ 8 occansiones -F1 9 venit Fi 10 esse£ Fi-
ll occasionem Al 13 est mihi,

Προς Ρωμαίους 7,1—- 13,

9« Ή άγνοεϊτε, άόελφοί, γινώοκονοιν γάρ νόμον 7
λαλώ, ότι 6 νόμος κυριεύει τον άνΰρώπον έφ'
δοον χρόνον ζή; ή γαρ νπανδρος γννή τφ ζώντι 2 ι κ 7,39.
άνδρί δέδεται νόμφ· έάν δέ άποΰάνη 6 άνήρ,
κατήργηται άπό του νόμον τον άνδρός. άρα οϋν 3
ζώντος τον άνδρός μοιχαλίς χρηματίοει έάν γένη·
ται άνόρί έτέρφ· έάν όέ άποΰάνη ό άνήρ, έλεν·
$έρα έοτίν άπό τον νόμον, τον μη είναι αϋτήν
μοιχαλίδα γενομένην άνδρί έτέρφ. ώστε, άδελφοί 4 κ0ι s.u.
μον, και ύμεις έΰανατώΦητε τφ νόμφ δια τον
οώματος τον Χριοτον, εις το γενέοΰαι ύμάς έτέρφ,
τφ έκ νεκρών έγερΰέντι, ίνα καρποφορήοωμεν τφ
$εφ. δτε γάρ ήμεν έν τη οαρκί, τά παθήματα 5 7-26. β,2ΐ.
τών αμαρτιών τά διά τον νόμον ένηργεϊτο έν τοις
μέλεοιν ημών εις τό καρποφορήοαι τφ $ανάτφ·
νννι δε κατηργήϋημεν άπό τον νόμον, άποΰανόντες 6 β,ι.2. β,2.4.
έν φ κατειχόμεΰα, ώστε δονλεύειν ημάς έν και- ' ' '
νότητι πνεύματος και ού παλαιότητι γράμματος.
ι Τί οϋν έρονμεν; ό νόμος άμαρτία; μη γένοΙτο* 7 εχ 2ο,π.
άλλα την αμαρτιαν ονκ εγνων ει μη δια νομον 3,20.
την τε γάρ έπιΰνμίαν ονκ ηδειν ει μη ό νόμος
ελεγεν ονκ έπιϋ-νμίιαεις' άφορμήν δέ λαβονοα ή 8 π. 6,is.
άμαρτία διά της έντολής κατειργάοατο έν έμοι Jc ^14,
πάοαν έπιν\)μίαν* χωρίς γάρ νόμον άμαρτία νεκρά,
έγώ δέ έζων χωρίς νόμον ποτέ· έλΰούοης δέ της 9
έντολής ή άμαρτία άνέζηοεν, έγώ δέ άπέΰανον, 10 Je ι,ιβ.
και εύρέΰη μοι ή έντολή ή εις ζωήν, αντη εις ν > ·
θάνατον ή γάρ άμαρτία άφορμήν λαβονοα διά 11 η s,is.
τής έντολής έξηπάτηοέν με και δι αύτής άπ~ 2 κ ίι,β.
έκτεινεν. ώοτε ό μεν νόμος άγιος, και ή έντολή 12 ι τ ι,β.
άγια και δικαία και άγαΰή. Τό οϋν άγαΰόν 13 δ,2ο.

4 Η εγερθεντι ινα 6 ημας : [Η] — W 8 Β,Τ

κατηργαοατο

3 νομον : + του ανδρός 17vg 6 αποθανόντες : του
θανάτου DFG 8 fin -f ην FG 9 εζην Β 10 (αντη :
αυτή Griesbach) 12 αγαθή : θαυμαοτη 47
404

7,14— 8,1. Προς Ρωμαίους

έμοϊ έγένετο θάνατος; μη γένοιτο* άλλα ή άμαρτία,
Ινα φανη άμαρτία, δια τοϋ άγαΰοϋ μοι κατ εργα-
ζομένη θάνατον, Ινα γένηται καΰ' ύπερβολην
Ρβ 6ΐ,7. 14 άμαρτωλός ή άμαρτία δια της έντολης. οϊδαμεν
18' β!?! γαρ δτι δ νόμος πνευματικός έοτιν έγώ δε οάρ-
15 κινός είμι, πεπραμένος υπό την άμαρτίαν. δ
γαρ κατεργάζομαι ού γινώοκω· ού γαρ δ ΰέλω
ΐ2. 16 τούτο πράοοω, άλλ' δ μιοώ τούτο ποιώ. εί δε
δ ού ΰέλω τοντο ποιώ, ούνφημι τφ νόμφ δτι
17 καλός, νννι δε οϋκέτι έγώ κατεργάζομαι αύτό
β,δ; 8,2ΐ. 18 άλλα ή ένοικοϋοα έν έμοί άμαρτία. οϊδα γαρ δτι ίο

Ph 2,18. , ! ~ 2 2 > ~ * *ϊ λ - '

ουκ οικεί έν έμοι, τουτ εοτιν έν τη οαρκι μου,
άγαΰόν το γαρ ΰέλειν παράκειταί μοι, το δε

19 κατεργάζεοΰαι το καλόν ού" ού γαρ δ ΰέλω ποιώ
άγαΰόν, άλλα δ ού ΰέλω κακόν τούτο πράοοω.

20 εί δε δ ού ΰέλω έγώ τούτο ποιώ, ούκέτι έγώ κατερ-
γάζομαι αύτό άλλα ή οίκούοα έν έμοι άμαρτία.

21 εύρίοκω άρα τον νόμον τφ ΰέλοντι έμοι ποιειν

22 τό καλόν, δτι έμοι τό κακόν παράκειταί· ουνή-
δομαι γαρ τφ νόμφ του ΰεού κατά τον έοω άν~ \

ο 6,ΐ7. 23 ΰρωπον, βλέπω δε έτερον νόμον έν τοις μέλεοίν

1 Ρ 2,11. . , ~ / ~ ι

je 4,ι. μου άντιοτρατευομενον τφ νομω του νοος μου
και αίχμαλωτίζοντά με έν τφ νόμφ της άμαρτίας
8,ιο. 24 τ φ δντι έν τοις μέλεοίν μου. Ταλαίπωρος έγώ
άνθρωπος· τις με ρύοεται έκ τοϋ οώματος του
κ 16,57. 25 ΰανάτου τούτου; χάρις τφ $εφ διά Ίηοοϋ Χριοτοϋ
τοϋ κυρίου ήμών. *Αρα οϋν αύτός έγώ τφ μεν
vol δουλεύω νόμφ ΰεοϋ, τη δε οαρκι νόμφ άμ^αρ·
81-89. 4. 8 τίας. ούδέν άρα νϋν κατάκριμα τοις έν Χρι-

13 Η φ, αμαρτία δια 17 Β» οικουαα 19 W αλλ
20 HR— εγω 1° 23 εν 2° : [Η] 25 χάρις : Η+ [όε]
h ευχαριοτω | Τ— μεν

14 (olda μεν ?) | σαρκικός ΚΖαζ 15 — τοντο 1° DQ
16 καλόν εοτιν FO 18 αγα&ον : pr το FG | ου : ουχ ευρίσκω
Όθαζ 19 ου '&ελω : μιοω F—G 22 ΰεου : νοος Β
25 χ, τω ΰεω : η χ. του Φεου & η χ. του κυρίου FG
405

AD ROMANOS. 7,14-8,1.

mihi factum est mors? Absit. Sed peccatum,
ut appareat peccatum , per bonum operatum
est mihi mortem: ut fiat supra modum pec-
18 cans peccatum per mandatum. Seimus enim 14 Pe 51,7.
quia lex spiritualis est : ego autem carnalis 18, J 8'6,
sum venundatus sub peccato. Quod enim 15
operor, non intelligo. non enim quod volo
bonum, hoc ago: sed quod odi malum, illud
facio. Si autem quod nolo, illud facio: con- 16 12.
sentio legi, quoniam bona est. Nunc autem 17
iam non ego operor illud, sed quod habitat
in me peccatum. Scio enim quia non habitat 18 Gn β,5? 8,!
in me, hoc est in carne mea, bonum. Nam
velle, adiacet mihi: perflcere autem bonum,
non invenio. Non enim quod volo bonum, 19
hoc facio: sed quod nolo malum, hoc ago.
Si autem quod nolo, illud facio : iam non ego 20
operor illud , sed quod habitat in me , pecca-
tum. Invenio igitur legem volenti mihi facere 21
bonum, quoniam mihi malum adiacet: conde- 22
lector enim legi Dei secundum interiorem
hominem : video autem aliam legem in mem- 23 ο 5,i7.
bris meis, repugnantem legi mentis meae, jcP4?i.11'
et captivantem me in lege peccati, quae est
in membris meis. Infelix ego homo , quis 24 8,10.
me liberabit de corpore mortis huius? Gratia 25 1 κ ί5,57.
Dei per Iesum Christum Dominum nostrum.
Igitur ego ipse mente servio legi Dei: car-
ne autem , legi peccati. Nihil ergo nunc 8 31-39. 4.
damnationis est iis, qui sunt in Chris-
es pareat JF1 | > mihi op. est | > peccat. pec-
cans F 14 quod ) spiritalis 15 nescio F | — bonum
et malum 16 odi F | illud ] hoc $J? | — est

Π — iam \$\F 18—20 — F^ 18 inhabitat Λ it 20
19 volo facio bonum g | facio . . . ago ] ago: sed
quod odi m., illud facio § 20 — iam 21 quia -F
I inest malum F*> > adiac. m. F* 23 legem p. F
I quod F 8,1 his

405

8,2—14. AD ROMANOS.

to Iesu: qui non secundum carnem ambulant.
s,27. 7,23.24. 2 Lex enim spiritus vitae in Christo Iesu libe-
j i,u. Ph 2,7. 3 ravit me a lege peecati et mortis. Nam quod
Aci5^o.6; impossibile erat legi, in quo infirmabatur per
H2,i7;,4,'i5. carnem : Deus filium suum mittens in simili-
tudinem carnis peecati, et de peccato damna-
Gr 5,16.25. 4 vit peccatum in carne , ut iustiflcatio legis
impleretur in nobis, qui non secundum car-
nem ambulamus, sed secundum spiritum.
5 Qui enim secundum carnem sunt: quae car-
nis sunt, sapiunt. qui vero secundum spiritum
e,2i. 6 sunt: quae sunt spiritus, sentiunt. Nam pru-19
dentia carnis, mors est: prudentia autem
Mt 12,34. 7 spiritus, vita, et pax. quoniam sapientia
J8'43;jJ2^; carnis inimica est Deo: legi enim Dei non
8 est subiecta: nec enim potest. Qui autem in
iK 3,ιβ; 12,3; 9 carne sunt , Deo placere non possunt. Vos
1 '2G5,24. autem in carne non estis, sed in spiritu: si
tarnen spiritus Dei habitat in vobis. Siquis
autem Spiritum Christi non habet: hie non
g 2,20. 10 est eius. Si autem Christus in vobis est :
TVfe! corpus quidem mortuum est propter pecca-
tum, spiritus vero vivit propter iustificationem.
2 κ 4,i4. 11 Quod si Spiritus eius, qui suscitavit Iesum a
mortuis, habitat in vobis: qui suscitavit Iesum
Christum a mortuis, vivificabit et mortalia
corpora vestra, propter inhabitantem Spiritum
eius in vobis.

e,7.i8. 12 Ergo fratres debitores sumus non carni, ut
β- 6,8. 13 secundum carnem vivamus. Si enim secundum
' ~24' carnem vixeritis, moriemini: si autem spiritu
14 facta carnis mortificaveritis, vivetis. Quicum-
que enim spiritu Dei aguntur, ii sunt filii Dei.

3 legis I per earn. c. seqq. com. F | de p. ] propter
peccatum A 5 — sunt 'ό° | sent. ] sapiunt fRA
6 — est gJP1 7 inimicitia est in deum | en. 1°1
autem Λ \ subicitur 9 > non est. in carne QF

10 quid. ] enim -F1 | vivit ] vita 11 vivi-

ficavit QAF* \ — corp. vestra JF1 13 mortiticetis F
mortificatis 14 hi (hii gF) | Uli gAF | > f. dei sunt F
> f. sunt dei

406

Προς Ρωμαίους 8,2— u.

οτφ Ίηοού. δ γάρ νόμος τού πνεύματος της 2 3,27. 7,23.24,
ζωής έν Χριοτφ Ίηοού ήλευ$έρωοέν οε άπδ του

ι νόμου της άμαρτίας και του ϋανάτου. το γαρ 3 j i,u. Ph 2,7.

άόύνατον του νόμου, έν φ ήοΰένει δια της οαρκός, Αΐ5,ιο88;

ό $εός τον εαυτού υίόν πέμψας έν όμοιώματι Η 2,17 5 4»15·
οαρκός άμαρτίας καί περί άμαρτίας κατέκρινεν

την άμαρτίαν έν τη οαρκί, Ινα το δικαίωμα τού 4 3,3ΐ. Mt 5,17.

Ο q~ , e ~ ~ λ > G 6,16.25.

νομού πληρωνη εν ημιν τοις μη κατα σάρκα
περιπατούοιν άλλα κατά πνεύμα, οί γαρ κατά 5 ιβ.
σάρκα δντες τα της οαρκδς φρονούβιν, οί δε κατά
πνεύμα τα τού πνεύματος, το γάρ φρόνημα της 6 β,2ΐ. g β,β.
οαρκδς θάνατος, τδ δε φρόνημα τού πνεύματος
ζωή καί ειρήνη, διότι τδ φρόνημα της οαρκδς 7 jg1^'34'^
εχΰρα εις ΰεόν τφ γάρ νόμω τού ΰεού ούχ i,iL Je 4,4. '
ύποτάοοεται, ουδέ γάρ δύναται· οί δε έν οαρκί 8
δντες $εφ άρέοαι ού δύνανται, ύμεΐς δε ούκ 9 iKs,ie;i2,s;
έοτέ έν οαρκί άλλά έν πνεύματι, ειπερ πνεύμα q1^'.
ΰεού οικεί έν ύμιν. ει δέ τις πνεύμα Χριοτού
ούκ έχει, ούτος ούκ έοτιν αύτού. ει δε Χριοτδς 10 g 2,20.
έν ύμιν, τδ μεν οώμα νεκρδν διά άμαρτίαν, τδ f Vife.'
δε πνεύμα ζωή διά δικαιοούνην. ει δέ τδ πνεύμα 11 2 κ 4,u.
τού έγείραντος τδν Ίηοούν έκ νεκρών οίκεϊ έν
ύμιν, ό έγείρας έκ νεκρών Χριοτδν Ίηοούν ζωο-
ποιήοει καί τα ΰνητά σώματα ύμών διά τού
ένοικούντος αύτού πνεύματος έν ύμιν.
Ο "Αρα οϋν, αδελφοί, οφείλεται έομέν , ού τ#ΐ2β,7.ιβ.
σαρκΐ τού κατά σάρκα ζην. ει γάρ κατά σάρκα 13 g β,β.
ζήτε, μέλλετε άποΰνήοκειν " ει δέ πνεύματι τάς 5 st'22 24'
πράξεις τού οώματος Φανατούτε, ζήοεοΰε. δοοι 14 g 5,18.
γάρ πνεύματι $εού άγονται, ούτοι υιοί είοιν ΰεού.

8,1 fin hri -f- μη κατα σάρκα περιπατονοιν 1 -\- μη κ. α. π.
αλλα κατα ηνενμα 2 αε : hR με h8 cjj — 6 HR ειρήνη ·
9 W αλλ 11 R εγειρας Χριστον [Ιηαουν] εκ νεκρών | W—
Ιησουν 2° I Η [και] τα | hRW δια το ενοικονν αντον πνενμα

12 ζην : H,R' 14 Η νιοι &εον ειοιν

3 — και αερι αμαρτ. 34α 10 σωμα : -\- εατιν FG

13 του αωματος : της σαρκός OFG

406

8,15— 27, Προς Ρωμαίους

2 τ 1,7. 15 οϋ γαρ έλάβετε πνεύμα δουλείας πάλιν εις φόβον,
mc it,m. άλλα έλάβετε πνεύμα υίοΰεοίας, έν φ κράζομεν*
26. 2 κ ι,22. 16 Ά β β α 6 πατήρ, αύτό το πνεύμα ονν μαρτυρεί
β 4,7. 17 τ φ πνεύματι ημών δτι έοΐλέν τέκνα $εού. εί δε
*ΑΡ 21,?! τέκνα, και κληρονόμοι9 κληρονόμοι μεν $εοϋ,
οννκληρονόμοι δε Χριστού, εϊπερ ουνπάοχομεν
2 κ 4,ΐ7. 18 Ινα και ουνδοξαοΦώμεν, Λογίζομαι γαρ δτι ι

5,2' ουκ άξια τα παθήματα τού νύν καιρού προς την
κοί 3,4. 19 μέλλουοαν δόξαν άποκαλυφΰήναι εις ήμας. ή
γαρ άποκαραδοκία της κτίοεως την άποκάλυ'ψιν
Ecci ι,2. 20 των υιών τού ΰεού άπεκδέχεται. τη γαρ ματαιό-
Gn 8,"29.βί την ι* ή κτίοις ύπετάγη, οϋχ έκούοα, άλλα δια τον
2 ρ 8,ΐ8. 21 ύποτάξαντα, έφ' έλπίδι 1 διότι και αύτη ή κτίοις
ι j 8,2. έλευ$ερω$ήοεται άπδ της δουλείας της φθοράς
εις την έλευΰερίαν της δόξης τών τέκνων τού
j ιβ,2ΐ. 22 ϋ>εού. οιδαμεν γαρ δτι πάοα ή κτίοις ουνοτενάζει
2κ 3,32-, 5,6.2. 23 και ουνωδίνει άχρι τού νύν ού μόνον δέ, άλλα
G 5,5' και αύτοί την άπαρχήν τού πνεύματος έχοντες
ήμεϊς και ούτοι έν έαυτοϊς οτενάζομεν υίοΰεοίαν
άπεκδεχόμενοι, την άπολντρωοιν τού οώματος
2 κ 5,7.24 ήμών. τη γαρ έλπίδι έοώΰημεν έλπις δε βλεπο-
μένη ούκ έοτιν έλπίς· δ γαρ βλέπει τις, τί και έλ-
α 5,5. 25 πίζει; 1 εί δε δ οϋ βλέπομεν έλπίζομεν, δι ύπο-
ιβ. 26 μονής άπεκδεχόμε$α. ώοαύτως δέ και το πνεύμα
ουν αντιλαμβάνεται τη άσΰενεία ήμών το γαρ τί
προσευξώμεΰα κα$ο δει ούκ οιδαμεν, άλλα αύτό
το πνεύμα ύπερεντυγ χάνει οτεναγμοις άλαλήτοις*
ρΒ^39,ι. 27 ό δε έραυνών τάς καρδίας οϊδεν τί το φρόνημα

15 Τ όονλιας | h υιο&εσιας· εν . . . πατήρ, | Η Αββά
20 RW επ | Η (Ti?) έλπιόι (Η 1895 invite έλη-) (W,) 21 HB
οτι I Τ όουλιας 23 ημείς : [Η]— W | Η στ., υ. απεκό.
την 24 Χ βλ., τις ελπίζει; R βλ. τις, τι ελπίζει; η" βλ. τις
και υπομένει; W βλέπει τις ελπίζει;

15 (— ο πατήρ Beza) 16 αντο : pr ωατε D 19 κτι-
οεως : πίστεως 37α 20 ου ΰελουσα JPG 22 οόυνει FG
23 αυτοί 1° : ημείς αυτοί DGa \ — ημείς ΒΌα | — υιοΰεσιαν
DFG 26 ταις ασΰενειαις KZFf της όεησεως IPG \
νπερεντ. : + υπερ ημων ΟΉ,αζ

AD ROMANOS. 8,15—27.

20 Non enim accepistis spiritum servitutiä ite- 15 1,7.
rum in timore , sed accepistis spiritum adop- mc '14,30.
tionis fiiiorum, in quo clämamus : Abba (Pater).
Ipse enim Spiritus testimonium reddit spiri- 16 2 κ 1,22.
(20)tui nostro quod sumus filii Dei. Si autem 17 β γ^
filii, et heredes : heredes quidem Dei, cohere- p
des autem Christi: si tarnen compatimur, ut
et conglorificemur. Existimo enim quod 18 2 κ 4,if:
non sunt condignae passiones huius temporis
ad futuram gloriam, quae revelabitur in nobis.
Nam expectatio creaturae , revelationem fili- 19 κοί μ.
orum Dei expectat. Vanitati enim creatura 20kpcm,2^
subiecta est non volens, sed propter eum, 5,29.
qui subiecit earn in spe: quia et ipsa crea- 21 2 ρ 3,13.
tura liberabitur a Servitute corrup tionis in
libertatem gloriae fiiiorum Dei. Seimus enim 22
quod omnis creatura ingemiscit, et parturit
usque adhuc. Non solum autem illa , sed et 23 2 κ 5,2.
nos ipsi primitias spiritus habentes : et ipsi ' '
intra nos gemimus adoptionem fiiiorum Dei
expectantes, redemptionem corporis nostri.

21 1 Spe enim salvi facti sumus. Spes autem, 24 2 κ 5,7.
quae videtur, non est spes: nam quod videt
quis, quid sperat? Si autem quod non vide- 25
mus, speramus: per patientiam expectamus.
Similiter autem et Spiritus adiuvat infirmi- 26
tatem nostram : nam quid oremus , sicut
oportet, neseimus: sed ipse Spiritus postu-
lat pro nobis gemitibus inenarrabilibus. Qui 27 ps 139,1.
autem scrutatur corda , seit quid desideret 1 K *'5,

16 — enim | reddet -F1

17 simul glorificemur F1

18 vobis F 19 spectatio F

20 — earn | spem 21 — in

22 congemiscit F 23 nosmet (1°) F^ | — Dei
26 inf. orationis nostrae -F1 | inenarr. quae verbis
exprimi non possunt Fi

407

8,28—39. AD ROMANOS.

Spiritus: quia secundum Deum postulat pro
ε ι,ιΐ; 3,11. 28 Sanctis. Seimus autem quoniam diligenti-
bus Deum omnia cooperantur in bonum , iis,
qui secundum propositum vocati sunt saneti.
Koi i,i8. 29 Nam quos praeseivit , et praedestinavit con-
H ^6, formes fieri imaginis Filii sui, ut sit ipse pri-
30 mogenitus in multis fratribus. Quos autem 22
praedestinavit, hos et voeavit: et quos voca-
vit, hos et iustiiieavit : quos autem iustifieavit,
ps n8,6. 31 illos et glorificavit. Quid ergo dicemus ad
Mt 1,23# haec? si Deus pro nobis, quis contra nos?
j 3,i6. 32 Qui etiam proprio Filio suo non pepercit, sed
2Sm?8"52Lxxi pro nobis omnibus tradidit illum: quo modo
non etiam cum illo omnia nobis donavit?
i8 5o,8.33 'Quis accusabit adversus electos Dei? Deus 23
ps 110,1. 34 qui iustificat, 1 quis est qui condemnet? Chri-
*' hJ7^25. stus Iesus, qui mortuus est, immo qui et re-
surf exit, qui est ad dexter am Dei, qui etiam
35 interpellat pro nobis. Quis ergo nos separa-
bit a charitate Christi? tribulatio? an angustia?
an fames? an nuditas? an periculum? an
p3 44,23. 36 persecutio ? an gladius ? 1 (sicut scriptum est :
2 κ 4,ii. Quia propter te mortificamur tota die :

aestimati sumus sicut oves occisionis.)
j 16,33. 37 Sed in his omnibus superamus propter eum,
ε 121 aii24' ^ dilexit nos. Certus sum enim quia neque
6,12. ' mors, neque vita, neque angeli, neque princi-

Kol 1,16; 2,15. ' ^ · x - · , .·

i ρ 3^22. patus, neque virtutes, neque instantia, neque
j i7,2o. 39 futura, neque fortitudo, 1 neque altitudo, neque
profundum, neque creatura alia poterit nos

tu dines

Προς Ρωμαίους 8,28— 39.

του πνεύματος, δτι κατά ΰεόν έντυγχάνει ύπερ
11 άγίων. οϊδαμεν δε οτι τοις άγαπώοιν τον $εον 28 ε ι,ιι ; β,ιι.
πάντα οννεργεί εις άγαΰόν, τοις κατά πρόΰεοιν
κλητοϊς ούοιν. οτι ους προέγνω, και προώριοεν 29 κοί ι,ιβ.
ουμμόρφους της εικόνος του υίοϋ αύτοϋ, εις το ' '
είναι αύτόν πρωτότοκον εν πολλοίς άδελφοϊς* ους 30
όέ προώριοεν, τούτους και έκάλεοεν και ους
έκάλεοεν, τούτους και έδικαίωοεν ους δε έδι-
καίωοεν, τούτους και έδόξαοεν. Τί οϋν έροϋ- 31 Ρβ ιιβ,β.
μεν προς ταύτα; ει ο $εός ύπερ ήμών, τις καΰ' '
ήμών; δς γε του ιδίου υιού ούκ έφείοατο, (UAa32Js,ie.

/ ·\ - I V , ,* , , , , Gn 22,16.

υπερ ημών πάντων παρεοωκεν αυτόν, πως ουχι 2Smis,5Lxx.
και οϋν αύτφ τά πάντα ήμϊν χαρίοεται; τ^33ΐβδο,8.
έγκαλέοει κατά έκλεκτών ΰεού; ΰεός ο δίκαιων
1 τίζ ό κατακρινών, Χριοτός Ίηοούς ό άποΰανών, 34psiio,i.
μάλλον δε έγερΰείς, δς έοτιν εν δεξιη, του $εού, η 7,2s.2'1'
13 δς κάί έντυγχάνει ύπερ ήμών. τις ήμας χωρίοει 35
άπδ της άγάπης του Χριατού; ΰλίψις ή οτενο·
χωρία ή διωγμός ή λιμός ή γυμνότης ή κίνδυνος
ή μάχαιρα; καΰώς γέγραπται δτι 36 ps 44,23.

ένεκεν ύον &ανατονμε&α όλψ τψ ημέραν, j^os»6,
έλογίύ^ϊΐμεν ώ$ πρόβατα ύφαγη§.
άλλ' έν τούτοις πάοιν ύπερνικώμεν διά του άγα- 37 J 16»83·
πήοαντος ήμας, πέπειομαι γάρ δτι ούτε θάνατος 38 ^ ί,&ί^β,Ίο ;
ούτε ζωή ούτε άγγελοι ούτε άρχαι ούτε ένεοτώτα komw-sw.
ούτε μέλλοντα ούτε δυνάμεις 1 ούτε ύψωμα ούτε 39 1 ρ 3>22·'
βάΰος ούτε τις κτίαις ετέρα δυνήοεται ήμας J 17,26'

28 αυνεργει : [H]W+ ο ΰεος | W ουοιν, 34 Τ
κατακρίνων \ HR Χρ. [Ιηαους] | εγέρσεις : Η+ [εκ νεκρών]
I εατιν : R [και] εατιν W και εατιν 35 Χριατου : hW &εου

27 άγιων : ημών 17α 28 εις : -\- το Ζ 30 προώριοεν :
προεγνω Λ 32 ος ονόε νιου ιόιον FG 33,34 (ο όικαιων;
τις . . . αποΰανων ; ... εγερ&εις ; ... ΰεου ; ... νπερ
ημών ; ?) 35 Χριατου : ΰεου της εν Χριατω Ιηοου J5
37 δια τον αγαπηααντα ΌΟ 38 άγγελος DG | ούτε
αρχαι : pr ουτε εξουαια Ώ + °· εξουοιαι C 39 —

τις OFGa

408

9,1— 15· Προς Ρωμαίους

χωρίοαι άπό της άγάπης τοϋ θεού της έν Χριοτφ
Ιηοοϋ τ φ κνρίφ ήμών.

9 Άλήΰειαν λέγω έν Χριοτφ, ού ψεύδομαι, ονν- ί

μαρτνρούοης μοι της οννειδηοεώς μου έν πνεύματι
2 άγίω, δτι λύπη μοί έοτιν μεγάλη και άδιάλειπτος
ιβ,2ΐ.Εχ 82,32. 3 όόύνη τη καρδία μου. ηύχόμην γαρ άνάΰεμα
ijsUq. είναι αύτός έγώ άπό τοϋ Χριοτοϋ ύπερ των άδελ-
εχ 4,22. 4 φών μου των ονγγενών μου κατά οάρκα, οϊτινές
* * 1 ' ' είοιν Ίοραηλεϊται, ων ή νίοΰεοία και ή δόξα και
αί διαΰήκαι και ή νομοθεσία και ή λατρεία και
ι,2δ. Mt ι. 5 αί έπαγγελίαι, 1 ων οί πατέρες, και έξ ων δ Χρι-
L 8,2j~m! στο£ το κατά οάρκα, ό ων έπι πάντων ΰεός εύλο-
2,28. Nu 28,ΐ9. 6 γητδς είς τους αιώνας, άμήν. Ονχ οίον δε 1
οτι έκπέπτωκεν δ λόγος τον Φεον. ού γάρ πάντες
Gn 21,12. 7 οί έξ Ίοραήλ, ούτοι Ίοραήλ* ούδ' δτι είοιν οπέρμα
Αβραάμ, πάντες τέκνα, άλλ'' έν Ισαάκ κλ^Όή-
G 4,28. 8 αεταί σοι απέρμα. τοντ' έοτιν, ού τά τέκνα της
οαρκδς ταύτα τέκνα τον θεού, άλλά τά τέκνα
Gn ΐ8,ιο.ΐ4. 9 της έπαγγελίας λογίζεται είς οπέρμα. έπαγγελίας
γάρ δ λόγος ούτος* κατά τον xaipöv τοντον έλεν-
Gn 26,2ΐ. 10 ύομαι καί εύται τ\ Σάρρα νίόξ. ού μόνον δέ,
άλλά και Τεβέκκα έξ ένός κοίτην έχονοα, Ισαάκ
11 τον πατρός ήμών μήπω γάρ γεννηθέντων μηδέ
πραξάντων τι άγαϋόν η φανλον, Ινα ή κατ έκ-
Gn 26,28. 12 λογήν πρόΦεοις τον θεού μένη, ούκ έξ έργων
άλλ' έκ τον καλούντος, έρρέΰη αύτη δτι 6 μείζων
μι ι,2.8. 13 άονλενύει τω έλάααονί' 1 καΰάπερ γέγραπται* töv

Ίαχώβ ψάητιύα, τον δε Ήύαν έμίύνιύα.
Μ?*2ο2ίί! 14 οϋν έρονμεν; μη άδικία παρά τφ ΰεφ;

εχ 88,ΐ9. 15 μη γένοιτο, τφ Μωνοεΐ γάρ λέγει* ελεηθώ Βν αν

δ σάρκα : h*T. | πάντων : Κ, \ αιώνας : HB.*
8 W οαρκός, 13 hRT καΰως

1 εν Χρ. Ιηαον Ώ*0 4 ν διαϋηκη BDFG \

η επαγγελία Dal δ (ό ών : ών ύ Schlichting cj) | (, ΰεος, ?)
I (πάντων, comm) 6 Ιαραηλιται DGal 8 ον : pr οτι Β237
11 κακόν OFGalf 409

AD ROMANOS. 9,1-15.

separare a charitate Dei, quae est in Christo
Iesu Domino nostro.

24 Veritatem dico in Christo, non mentior: 9
testimonium mihi perhibente conscientia mea
in Spiritu sancto : quoniam tristitia mihi magna 2
est, et continuus dolor cordi meo. Optabam 3 ex 32,32.
enim ego ipse anathema esse a Christo pro 1 j 3}ίβ.
fratribus meis, qui sunt cognati mei secun-
dum carnem , 1 qui sunt Israelitae , quorum 4 ex 4,22.
adoptio est filiorum, et gloria, et testamen- Dt 7,6 ; 14,1
tum, et legislatio, et obsequium, et promissa:
quorum patres, et ex quibus est Christus se- 5 1,25. Mt 1.
cundum carnem, qui est super omnia Deus j 3;?.3~34,

25benedictus in saecula. Amen. Non autem 6 2,28. Nu 23,19.
quod exciderit verbum Dei. Non enim omnes
qui ex Israel sunt , ii sunt Israelitae : neque 7 Gn 21,12.
qui semen sunt Abrahae, omnes filii: sed in
Isaac vocabitur tibi semen: id est, non qui filii 8 g 4,23.
carnis, hi filii Dei: sed qui filii sunt promis-
sionis, aestimantur in semine. Promissionis 9 Gn i8,io.i4.
enim verbum hoc est: Secundum hoc tempus
veniam : et erit Sarae filius. Non solum autem 10 Gn 25,21.
ilia : sed et Rebecca ex uno concubitu habens,
Isaac patris nostri. Cum enim nondum nati 11
fuissent, aut aliquid boni egissent, aut mali,
(ut secundum electionem propositum Dei ma-
neret) 1 non ex operibus, sed ex vocante dictum 12 Gn 25,23.
est ei : Quia maior serviet minori, 1 sicut scrip- 13 mi 1,2.3.
turn est: Iacob dilexi, Esau autem odio habui.

26 Quid ergo dicemus? numquid iniquitas apud 14 Dt 32,4.
Deum ? Absit. 1 Moysi enim dicit : Miserebor cuius 15 ex 33,19.

9,1 Christo Iesu $ 2 > est mihi magna 3 > ipse
ego 4testamenta 5 — et 3* I — est 1° | carnem: 6 quo
exc Λ I — sunt 1° | hi (hif F) 7 quia 8 hii £AF
9 en. ] autem Λ | Sarrae 10 — ilia: illi Fx I
Reueccae F \ concubitum ( patre nostro 11 egis-
sent bonum (JP2 boni) aut malum (F* mali) \ > dei
prop. F 12 vocatione F 15 cui bis £F
409

9,16-28. AD ROMANOS.

misereor: et misericordiam praestabo cuius
ε 2,8. 16 miserebor. Igitur non volentis , neque cur-
Ex 9,i6. 17 rentis, sed miserentis est Dei. Dicit enim
Scriptum Pharaoni: Quia in hoc ipsum ex-
citavi te, ut ostendam in te virtutem meam:
et ut annuncietur nomen meum in universa
ex 4,2i; 7,3; 18 terra. Ergo cuius vult miseretur, et quem 27
9,i2; 14,4.17. ^ m(jurat-# Dicis itaque mihi: Quid ad-
huc queritur? voluntati enim eius quis resistit?
is 29,i6; 45,9. 20 0 homo , tu quis es, qui respondeas Deo?

Numquid dicit figmentum ei, qui se finxit:
Jr i8,6. 21 Quid me fecisti sie? 1 An non habet potesta-
tem figulus luti ex eadem massa facere aliud
quidem vas in honorem, aliud vero in con-
jr 50,25. 22 tumeliam ? Quod si Deus volens ostendere28
is i3,5; 54,iö. iram? et notam facere potent iam suam, susti-
nuit in multa patientia, vasa irae, apta in in-
E 1,3-12. 23 teritum, ut ostenderet divitias gloriae suae in
8'29, vasa misericordiae, quae praeparavit in gloriam.
24 Quos et voeavit nos non solum ex Iudaeis,
iios 2,25. 25 sed etiam ex Gentibus, 1 sicut in Osee dicit :
Vocabo non plebem meam, plebem meam:

et non dilectam, dilectam:
et non misericordiam consecutam, miseri-
cordiam consecutam.
iios2,i.26 Et erit: in loco, ubi dictum est eis: Non
plebs mea vos:
ibi vocabuntur filii Dei vivi.
is 10,22.23. 27 Isaias autem clamat pro Israel: Si fuerit nu-29
n'5' merus flliorum Israel tamquam arena maris,
28 reliquiae salvae fient. Verbum enim con-

15 misertus fuero F 17 — enim Α | — ut 2°
18 cui I obturat J^2 19 quaeritur 22 > vol. deus (
aptata 2i — nos $ 25 voeavi A \ — et

non dil. dil. | — et non mis. cons. mis.

cons. -F* 26 locum f | — eis A

410

Προς Ρωμαίους 9,16— 28,

«λβώ, χάί οίχτειρήσω dv αν οίχτείρω. άρα οΰν16Ε2,β.

ού τον ΰέλοντος ούδέ τον τρέχοντος, άλλα τον

έλεώντος $εον. ?*έγει γαρ ή γραφή τφ Φαραώ 17 εχ 9,ιβ.

δτι εις αντο τοϋτο έξήγειρά σε, οτζως ένδείζωμαι

εν σοϊ τψ άνναμίν μον, χάί οπως διαγγελίβ το

ονομά μον εν τζάση ty γψ άρα οϋν ον Φέλει 18 ε* 4,21 ; 7,8 ;

έλεεϊ, ον δέ Ψέλει σκληρύνει. Έρεϊς μοι οϋν 19 9,12 5 14,4,17'

τί έτι μέμφεται; τφ γαρ βονλήματι αύτον τις

άνΰέστηκεν; ώ άνθρωπε, μενοννγε ον τις εϊ 6 20 is 29,ιβ 5 45,9.

άνταποκρινόμενος τφ $εφ; μη ερεΐ το πλάσμα τω

πλάσαντν τί με έποίηοας όντως; 1 ή ούκ έχει 21 Jr ιβ,β.

έξοναίαν 6 χεραμενς τον πηλον έκ τον αύτον 2 τ 2,20'

φνράματος ποιηοαι δ μεν εις τιμήν σκεύος, δ όέ

εις άτιμίαν; ει δε ΰέλων ο $εος ένδείξαοΰαι την 22 2,4. jr 50,25.

, ■ ; , , ,c , Ιβ 18,5 Symm.

οργην και γνωριοαι το οννατον αντον ψεγχεν εν 54,ΐ6.
πολλά μακροΦνμία σχενη οργής κατηρτιομένα εις
άπώλειαν, και Ινα γνωρίοχι τον πλοντον της 23 ε i,s-i2.
δόξης αύτον επί σκεύη έλέονς, ά προητοίμαοεν Act*9,i5.
εις δόξαν, ονς και έκάλεοεν ήμάς ού μόνον έξ 24
Ίονδαίων άλλα και έξ έΰνών; ώς και έν τφ Ώσηέ 25ηοβ 2,25.
λέγει ·

καλέσω τον ον λαόν μον λαόν μον

χάί τψ ονχ ηγαπημένψ ηγαπημένψ '
χαϊ εσται εν τω τόιζω ον έρρέ^ϊΐ αντοΐς' οί> 26 Hos 2,1.
λαός μον νμεϊς,
εχεΧ χλη&ησονται υ toi &εον ζώντος.
Ήοαΐας δέ κράζει ύπέρ τον Ισραήλ· εάν % 6 27 ΐβ 10,22.28.
αριθμός των νιων Ίσραηλ ώς η άμμος της θα-
λάσσης, το υπόλειμμα σωθτβεταΐ' λόγον γαρ σνν- 28

19 τι : W+ ονν 23 και : Η 23.24 Τ

όοξαν; . . . ε&νων, (Η—;) 26 αντοις : [Η]— W 27 Η
νπολιμμα

16 ευόοκονντος Χ 18 ΰελει 1° : -f- ο &εος 2>

20 επλααας D 22 — ηνεγκεν et οκενη : pr εις FO

25 — εν Β 27 χαταλειμμα ΏΈΌαϊ
410

9,39— 10,7, Προς Ρωμαίους

τΒλών χαϊ συντέμνων ηοιηβει wvptog ειζϊ t%
ΐβ 1,9. 29 καί καΰώς προείρηκεν Ησαΐας·

εΐ μη κύριος Σαβαώ& έγχατέλιπεν ημιν βττέρμα,
ώβ Σόδομα αν εγεντ^μεν χαϊ ώ$ Γόμορρα
αν ώμοιώ&ημεν.
10,20. 30 Τί οϋν έροϋμεν; δτι έ$νη τα μη διώκοντα δίκαιο- ι,

σύνην κατέλαβεν δικαιοούνην, δικαιοούνην δε την
ιο,2.8.31 έκ πίοτεως· Ίοραηλ δε διάκων νόμον δικαιοσύνης
ΐβ 8,ΐ4. 32 είς νόμον ουκ εφΰασεν. δια τί; δτι ούκ έκ
πίοτεως άλλ' ως έξ έργων προσέκοψαν τω λί&ω
ι» 8,ΐ4 ; 28,ιβ. 33 τον προσκόμματος, καΦώς γέγραπται9

Mt 21,42.44.

ι ρ 2,β. l$ov τίϋημι εν Σιών λί&ον up ο 6% όμματος χαϊ
ηετραν ύχανδάλον,
χαϊ δ πιατενων εΐί* αντα ου χαταιύ%νν&ψ
ύεται.

10 Αδελφοί, ή μεν εύδοκία της έμής καρδίας και
ή δέηοις προς τον ΰεόν ύπέρ αύτών είς οωτηρίαν.
Act 22,8. 2 μαρτυρώ γαρ αύτοϊς δτι ζήλον ΰεοϋ έχουσιν, άλλ'
9,8ΐ.82. 3 ού κατ' έπίγνωσιν άγνοοϋντες γαρ την του ΰεοϋ
' ' δικαιοούνην, και την Ιδίαν ζητοϋντες οτήοαι, τή
*η β,'ίβ! 4 δικαιοσύνη του $εου ούχ ύπετάγησαν. τέλος γαρ 18
ι κ ι,8ο β. νόμου Χριστός είς δικαιοούνην παντι τφ πιστεύοντι.
Dt 9,4.Lg 8*12! 5 Μωϋσής γαρ γράφει δτι την δικαιοούνην την έκ
Dt 8ο,ΐ2.ΐ8. β νόμου δ ποιτίύας αν&οωπος ζϊΐΰεται εν αύτη. ή

Bar 8,29 β. .» , , Λ r, w V> w

οε έκ πιοτεως δικαιοσύνη ούτως λεγεί' μή ειπης
έν τη καρδία σου* τις αναδύεται είξ τον ονρανόν;
ρβ ιο7,2β. 7 τούτ εστίν Χριστόν καταγαγεϊν · 1 η · tig χαταβψ
αεται εις τψ αβυύΰον; τούτ9 εστίν Χριστόν έκ

28 ονντεμνων : hrW-f- εν δικαιοσύνη, οτι λογον ονντε-
τμημενον | W ο κνριος 29 Τ ενκατελ. 32 h έργων, (R.)
10,5 ιδίαν : Τ-}- δικαιοούνην 5 W οτι post νομον \ ποιηο. :
"W 4" αντα

31 νομον 2° : {δικαιοούνην Schmiedel cj) : -\- δικαιοσύνης
ΊΓΚαΐς 32 έργων : -\- νομον. ΌαΙζ 33 ο : πας ο ΚΖαΙζ
I ον μη καταισχνν&η DFG 10,2 αντων : τον Ιοραηλ
εοτιν ΚΣ,ζ δ εν αντοις DFGm?

411

AD ROMANOS. 9,29—10,7.

summans, et abbrevians in aequitate: quia
verbum breviatum faciet Dominus super ter-
rain, et sicut praedixit Isaias: 29 i3 1,9.
Nisi Dominus sabaoth reliquisset nobis
semen,

sicut Sodoma facti essemus, et sicut Go-
morrha similes fuissemus.

30 Quid ergo dicemus ? Quod gentes , quae 30 10,20.
non sectabantur iustitiam, apprehenderunt
iustitiam: iustitiam autem, quae ex fide est.

Israel vero sectando legem iustitiae, in legem 31 10,2.3.
iustitiae non pervenit. 1 Quare ? Quia non ex 32 ie s,u.
fide, sed quasi ex operibus: offenderunt enim
in lapidem offensionis, sicut scriptum est: 33 1« e,u; 28,10.
Ecce pono in Sion lapidem offensionis, et fp^.ef"44,
petram scandali:
et omnis , qui credit in eum , non con-
fundetur.

31 Fratres , voluntas quidem cordis mei , et 10 Act 22,3.
obsecratio ad Deum, fit pro illis in salutem.
Testimonium enim perhibeo illis quod aemu- 2
lationem Dei habent, sed non secundum scien-

tiam. Ignorantes enim iustitiam Dei, et suam 3 9,31.32.
quaerentes statuere, iustitiae Dei non sunt
subiecti. Finis enim legis, Christus, ad iusti- 4 Mt 5,17.
tiam omni credenti. H 8'13, J 3'18,

32 Moyses enim scripsit, quoniam iustitiam, 5 lv 18,5.
quae ex lege est , qui fecerit homo , vivet in G 3,12'
ea. Quae autem ex fide est iustitia, sie dicit : 6 Dt 30,12.13.
Ne dixeris in corde tuo: quis ascendet in cae-
lum ? id est , Christum deducere : 1 Aut quis 7
descendet in abyssum? hoc est, Christum a

*sabbr.]brevians 20 Sodom .F* | Gomorra Slsectans
32 — ex 1° A* I — enim 33 ponam JP2

10,3 > dei iustitiam | subiectae F1 5 iustitia jP |
vivit F 6 > est ex fide F | ascendit 7 descen-
dit I ex

411

10,8—19. AD ROMANOS.

Dt 3o,i4. 8 mortuis revocare. Sed quid dicit Scriptura?

Prope est verbum in ore tuo , et in corde
tuo : hoc est verbum fidei, quod praedicamus.
2 κ 4,5. 9 Quia si confitearis in ore tuo Dominum Iesum,
et in corde tuo credideris quod Deus ülum
10 suscitavit a mortuis, salvus eris. Corde enim
creditur ad iustitiam: ore autem confessio fit
i8 28,i6.11 ad salutem. Dicit enim Scriptura: Omnis,
Act io,34; i5,9. 12 qui credit in illum, non confundetur. Non
enim est distinctio Iudaei , et Graeci : nam
idem Dominus omnium, dives in omnes, qui
Joel 3,5. 13 invocant illum. Omnis enim, quicumque in-

14 vocaverit nomen Domini, salvus erit. Quo- 33
modo ergo invocabunt, in quem non credi-
derunt? Aut quomodo credent ei, quem non
audierunt? Quomodo autem audient sine
is 52,7. 15 praedicante? Quomodo vero praedicabunt nisi
mittantur? sicut scriptum est: Quam speciosi
pedes evangelizantium pacem, evangelizantium
ΐ8 53,ι.1β bona! Sed non omnes obediunt Evangelio.

Isaias enim dicit: Domine quis credidit audi-
j i7,2o. 17 tui nostro ? Ergo fides ex auditu , auditus
p8 19,5. 18 autem per verbum Christi. Sed dico : Num-
quid non audierunt? Et quidem
in omnem terram exivit sonus eorum,
et in fines orbis terrae verba eorum.
Dt 32,2i. 19 Sed dico: Numquid Israel non cognovit?
Primus Moyses dicit:
Ego ad aemulationem vos adducam in non
gentem :

in gentem insipientem, in iram vos mittam.

8 — Scriptura 9 excitavit | ex mort F 10 in sal.
12 > est enim | et Gr. ] atque gentilis .F*

li credent ] credunt F 16 oboedierunt

18 exiit I finis F 19 primum F*

Προς Ρωμαίους 10,8— 19,

νεκρών άναγαγεϊν. άλλά τί λέγει; εγγν$ αον το 8 Dt 30,14.
φημά εατιν, εν τω ατόματί αον χαϊ εν τη καρδία
αον τοϋτ' εοτιν το ρήμα της πίοτεως δ κηρύο-
οομεν. οτι έάν δμολογήοχις εν τω ατόματί αον 9 1 κ 12,3.
κύριον Ίηοονν, και πιατεύοχις εν τ\ χαρδία αον '
δτι ό Φεδς αύτόν ήγειρεν εκ νεκρών, οωΰήοχί'
καρδία γαρ πιοτεύεται εις δικαιοούνην, οτόματι 10 is.
όέ ομολογείται εις οωτηρίαν. λέγει γαρ ή γραφή' 11 ΐβ 2β,ιβ.
πας δ πιατενων έιζ' αντω ον χαταιαχννϋηαεται.
ού γάρ έοτιν διαοτολή Ιουδαίου τε και "Ελληνος* 12 Action 15,9.
ό γάρ αύτδς κύριος πάντων, πλουτών εις πάντας
τους επικαλουμένου ς αύτόν · nag γάρ dg αν έιζι- 13 Joel 3,5.
χαλέατιται το όνομα xvpiov αωϋηαεται. Πώς οϋν 14 η π,β.
έπικαλέοωνται εις δν ούκ έπίοτευοαν; πώς δε
πιοτεύοωοιν ού ούκ ηκουσαν; πώς δε άκούοωοιν
χωρίς κηρύοοοντος ; πώς δε κηρύξωοιν έάν μή 15 ΐβ β2,7.
άποοταλώοιν ; καΰάπερ γέγραπταΐ' ώ§ ωραίοι οι*
ΐΐόάες των εναγγελιζο μένων άγα&ά. άλλ' ού 16 is 53,1.
πάντες ύπήκουοαν τφ εύαγγελίω. Ησαΐας γάρ
λέγει* χνριε, tig ετιίατεναεν τη axojj ημών, 1 άρα 17 j 17,20.
ή πίοτις εξ άκοής, ή δε άκοή διά ρήματος Χρι·
οτοϋ. άλλά λέγω, μή ούκ ήκουοαν; μενοννγε · 18 ρ« ιβ,β.
sls näaav τψ γψ εζηλΰ'εν ό φθόγγο g αντων,
χαϊ Big τα πέρατα τ% οιχονμένης τα ρήματα
αντών.

άλλά λέγω, μή Ίοραήλ ούκ εγνω; πρώτος Μωϋοής 19 Dt 32,21.
λέγει *

εγώ ηαραζϊΐλώαω ύμας επ' ονχ ε&νει,
επ' εϋνει άαννέτω frapopyiw υμάς.

8 κηρνοοομεν : R*W, 9 Κ ομολογ. το ρημα εν τω ατ.
οον οτι ΚΥΡΙΟΣ ΙΗΣΟΥΣ U Τ de ακουοονται 15 hRT
κα'&ως | πόδες : W-f- των εναγγελιζο μεν ων ειρηνην \
Τ τα αγα&α

8 λέγει : pr η γραφή FG : -f- η γραφή Ώ 11 οτι πας 38
17 Χρίστου : &εον ΛΚαζ

412

10,20— 11,9. Προς Ρωμαίους

ΐβ66,ι.20 Ήοαΐας δέ άποτολμ§ και λέγει*
ενρέ&ψ τοις έμε μή ζψονΰιν,

εμφανής εγενόμψ τοις εμε μή επερωτωβιν.
ΐβ 65,2. 21 προς δέ τον Ίοραηλ λέγει* ολψ τψ ημέραν εζε~
c ' ' πεταΰα τάς χεΐράς μον προς λαον απει&ονντα
χαϊ άντιλέγοντα.
lSmi^ill Λέγω ούν, μη άπώβατο 6 &εος τον λαον ιβ
^phYs! αντον; μη γένοιτο* και γαρ έγώ Ίοραηλείτης ειμί,
ι Rg ιθ,ιο.η. 2 έκ οπέρματος Αβραάμ, φυλής Βενιαμείν. ονχ
άπώύατο 6 &εδς τον λαον αντον δν προέγνω.
fj ούκ οιδατε έν Ηλεία τί λέγει ή γραφή, ως
ι Rg ιθ,ιο. 3 έντνγχάνει τφ $εφ κατά τον Ίοραηλ; κνριε, τονς
προφήτας ύον άπέχτειναν, τα ^νοΊαύτηριά ύον
χατεύχα^αν, χάγώ νπελείφ&ψ> μόνος χαί ζψονύιν
ι Rg ιο,ιβ. 4 τψ ψνχψ μον. άλλα τί λέγει αύτφ ό χρηματιομός;

χατελιπον έμαντφ ^τακισ^ιλίοι^ άνδρας, οϊτινες
9,27. 5 ονχ έκαμψαν γόνν τ\ Βάαλ. όντως ούν και έν τφ
νυν καιρφ λίμμα κατ9 έκλογήν χάριτος γέγονεν
α 8,ΐ8. 6 εί δε χάριτι, ονκέτι έξ έργων, έπεί ή χάρις ούκέτι
9,8ΐ. 7 γίνεται χάρις. Τί ούν; δ έπιξητει Ίοραηλ, τούτο
ούκ έπέτνχεν, ή δε έκλογή έπέτνχεν οί δέ λοιποί
ΐβ 29,ιο. 8 έπωοώΰηοαν, 1 καΰάπεο γέγοαπται* εδωχεν αντοις

Dt 29,8. . ' I ,1 > n \

ο νεος πνενμα χαταννξεως, οφ&αλμονς τον μη

βλέπειν καϊ ώτα τον μή άχονειν, εως της σήμερον

ρ8 69,23.24; 9 ημέρας, και Δανειδ λέγει ·

85,8.

γενη^ητω ή τράπεζα αντών είς παγίδα χαϊ εις
dypav

χαϊ είς αχάνδαλον χαϊ είς άνταπόδομα αντοΐς,

20 τοις bis : hW pr εν 11,2 R γραφή; . . . Ιοραηλ,
δ RT λειμμα 6 fin h"W+ εν όε εξ έργων ονκέτι εατι
(hri — εατι) χάρις, επει το έργον ονκέτι εστίν έργον (ηΓΙ «στ.

20 — αποτολμά και D*FG 21 προς 2° : επι D \

— και αντιλεγοντα FG 11,1 τον λαον : την κληρονομιαν
FG I αντον : -f ον ηροεγνω ΑΙ>* 2 ηη -j- λέγων N*XC
4 κατελειηον ACFGa 7 επεζητει FGa 8 κα&ως ACpl

AD ROMANOS. 10,20-11,9.

Isaias autem audet, et dicit : 20 u 60,1.

Inventus sum a non quaerentibus me:
palam apparui iis, qui me non interro-
gabant.

Ad Israel autem dicit : Tota die expandi ma- 21 1» 05,2.
nus meas ad populum non credentem, et

34 contradicentem. Dico ergo : Numquid Deus 11 ps 94,u.
repulit populum suum? Absit. Nam et ego jrS3i,37.'22,
Israelita sum ex semine Abraham de tribu Ph 3'5*
Beniamin : Non repulit Deus plebem suam, 2 1 rs 19,10.14.
quam praescivit. An nescitis in Elia quid
dicit Scriptura: quemadmodum interpellat
Deum adversum Israel? Domine, Prophetas 3 1 ng 19,10.
tuos occiderunt. altaria tua suffoderunt: et
ego relictus sum solus, et quaerunt animam
meam. Sed quid dicit illi divinum responsum ? 4 1 ng 19,1s.
Reliqui mihi septem millia virorum, qui non
curvaverunt genua ante Baal. Sic ergo et in 5 9,27.
hoc tempore reliquiae secundum electionem
gratiae salvae factae sunt. Si autem gratia, 6 g s,ie.
iam non ex operibus : alioquin gratia iam non

35 est gratia. Quid ergo? quod quaerebat 7 9,31.
Israel, hoc non est consecutus: electio autem
consecuta est: ceteri vero excaecati sunt:
1 sicut scriptum est: Dedit illis Deus spiritum 8 i8 29,10.
compunctionis: oculos ut non videant, et Dt 29'3,
aures ut non audiant, usque in hodiernum
diem. Et David dicit: 9 p8 60,23.24;

Fiat mensa eorum in laqueum, et in captionem,
et in scandalum, et in retributionem illis.

35,8.

20 audit A I — a | his 21 contrad. mihi $l$\F
11,1 > repp, deus I — de [ex] $ 2 praesciit |

dominum F | adversus 4 > resp. divin. |

genu %A \ — ante ... | Bahal 5 — salvae
6 — iam 1° I al. gratiam F1 7 conse-

cutus? $ 8 — et F 9 eorum coram ipsis in § |
capt. ] retributionem illis et — et in r. i. F*
413

11,10-23. AD ROMANOS.

10 Obscurentur oculi eorum ne videant:
et dorsum eorum semper incurva.

Dt 82,2i. 11 Dico ergo: Numquid sie oifenderunt ut36
Act ιο^Ι'. caderent ? Absit. Sed illorum delicto , salus

12 est Gentibus ut illos aemulentur. Quöd si
delictum illorum divitiae sunt mundi, et dimi-
nutio eorum divitiae Gentium: quanto magis
plenitudo eorum?

13 Vobis enim dico Gentibus: Quam diu qui- 37
dem ego sum Gentium Apostolus, ministerium

ι τ 4,i6. 14 meum honorificabo, si quomodo ad aemulan-
dum provocem carnem meam, et salvos faciam
15 aliquos ex illis. Si enim amissio eorum, re-
conciliatio est mundi : quae assumptio , nisi
Nu i5,i7-2i. 16 vita ex mortuis? Quod si delibatio saneta
est, et massa: et si radix saneta, et rami.
ε 2,ii-u.i9. 17 Quod si aliqui ex ramis fracti sunt, tu autem
cum oleaster esses, insertus es in illis, et
socius radicis, et pinguedinis olivae f actus es,
j 4,22. 18 'noli gloriari adversus ramos. Quod si gloriaris:
19 non tu radicem portas, sed radix te. Dices
i2,ie 20 ergo : Fracti sunt rami ut ego inserar. Bene :

1 Γ e'17' propter incredulitatem fracti sunt. Tu autem

21 fide stas: noli altum sapere, sed time. Si
enim Deus naturalibus ramis non pepercit: ne
j 15,2.4. 22 forte nec tibi parcat. Vide ergo bonitatem, et
11 3'14' severitatem Dei : in eos quidem, qui ceciderunt,
severitatem: in te autem bonitatem Dei, si per-

2 κ 3,i6. 23 manseris in bonitate, alioquin et tu excideris. Sed

et illi, si non permanserint in incredulitate, in-
serentur: potens est enim Deus iterum inserere

10 dors, illorum n — est i£ deminutio u quo modo
16 s. [est] 17 pinguidinis 19 dicis | insererer JP1
20 sta %F 22 b. esse veritatem F | perm, in boni-
tatem AF (-f dei jP1) 23 incredulitatem F
414

Προς Ρωμαίους ΐΐ,ιο— 23.

βκοτιύ&ψωβαν οί οφθαλμοί αντών τον μή βλέιζειν, 10
xal troy νώτον αντών &α Λαντδς ύννκαμψον.

Λέγω οϋν, μη έπταισαν Ινα πέαωαιν; μη γένοιτο· 11 Dt 32,21.

,·« ι . 1 . , ? / ~ Act 13,46.

άλλα τ φ αντων παραπτωματι η σωτήρια τοις ιο,ΐ9.
έΰνεσιν, εις το παραζηλώύαι αύτούς. εί δε το 12
παράπτωμα αύτών πλούτος κόομον καί το ήττημα
αντων πλούτος έΰνών, πόσω μάλλον το πλήρωμα
4 αντών. ΎμΙν δέ λέγω τοις έΰνεσιν. έφ' δοον μεν 13
οϋν είμι έγώ έΰνών άπόστολος, την διακονίαν
μον δοξάζω, ει πως παραζηλώοω μον την οάρκα 14 ι τ 4,ιβ.
καί σώσω τινάς εξ αύτών. εί γαρ ή άποβολή 15
αντών καταλλαγή κόομον, τις ή πρόσλημ'ψις εί
μη ζωη έκ νεκρών; εί δε ή άπαρχή άγια, καί 16 Nu 15,17-21.
τό φύραμα* και εί ή ρίζα άγια, καί οί κλάδοι.
Εί δέ τίνες τών κλάδων έξεκλάσΰησαν, σν δε 17 β 2,11-14.19.
άγριέλαιος ων ένεκεντρίσΰης έν αύτοις καί ονν- 0 ' '
κοινωνός της ρίζης της πιότητος της έλαίας έγένον,
ιμή κατακανχώ τών κλάδων εί δέ κατακανχάοαι, 18 J 4,22.
ού ον την ρίζαν βαστάζεις άλλα ή ρίζα αέ. έρεις 19
οϋν έξεκλάσΰησαν κλάδοι Ινα έγώ ένκεντρισΰώ. j2,i6. ικιο,ιι
1 καλώς · τη άπιοτία έξεκλάσΰησαν , ον δέ τη πίοτει 20 \ £βΐ24.
έοτηκας. μη ύψηλά φρόνει, άλλα φοβον · 1 εί γαρ 21
ό Φεος τών κατά φύοιν κλάδων ούκ έφείοατο,
οϋδέ σον φείσεται. ιδε οϋν χρηστότητα και άπο- 22 J 15,2.4.
τομίαν ΰεον· έπί μεν τονς πεσόντας άποτομία, '
έπί δέ σέ χρηστότης ΰεον, εάν έπιμένης τη χρη-
στότητι, έπει καί σν έκκοπήση. κάκεινοι δέ, έάν 23 2 Κ8,ιβ.
μη έπιμένωσιν τη άπιοτία, ένκεντρισΰήσονται·
δννατός γάρ έστιν ό Φεος πάλιν ένκεντρίσαι

12 Β. πλ. αντων; 13 W εΰνεοιν 21 εφειαατο : W-f-
μηπως | R ουδέ οου 22 Όεον 1° : W. | χρηοτοτητι : RW'

13 δε : γαρ DFGa^ 17 της ριζης : -f ^at ΑΏ*αζ — 2>*G
19 οι κλάδοι Ώ*αζ 20 νφηλοφρονει CDmf 22 πεο.
αποτομιαν ... σε χρηοτοτητα FGa$ | — ϋεον 2° FGaf |
επιμεινης ACFGaef 23 επιμεινωαιν ACFGaf
414

11,24—35. Προς Ρωμαίους

24 αύτούς. ει γάρ ού έκ της κατά φύοιν έξεκόπης
άγριελαίου καί παρά φύοιν ένεκεντρίοΦης εις
καλλιέλαιον, πόοω μάλλον ούτοι οί κατά φύοιν
L 2ΐ,24. 25 ένκεντριοΰήοονται τη ιδία έλαια. Ού γάρ $έλω
ι,ΐ8; ι^ιβ! ύμάς άγνοεϊν, άδελφοί, το μυστήριον τοϋτο, Ινα
μη ήτε έν έαντοϊς φρόνιμοι, δτι πώρωοις άπό
μέρους τφ Ίοραηλ γέγονεν άχρι ού το πλήρωμα
Mt 28,39. 26 των έΰνών εΐοέλΰη, και ούτως πας Ίοραηλ οω-

Ιβ 59,20. λ , n \ ,

Ρβ 14,7. νηοεται, κανως γεγραπταΐ'
ηζει έκ Σιών 6 βυόμενοξ,

άπούτρέψει άοεβείας άττό Ίαχώβ.
jr 8i»88^84. 27 xal αυτή αντοις ή παρ9 έμον δια&ψη,
οταν άφέλωμαι τά$ αμαρτίας αντων.
28 κατά μεν το εύαγγέλιον έχΰροϊ δι ύμας, κατά
ΐ6,8. Nu 23,ΐ9. 29 δε την έκλογήν άγαπητοί διά τους πατέρας* άμε·

1 8m 15,29. , - , , , * - * „ „

ταμελητα γαρ τα χαρίσματα και η κλήοις του

30 $Εοϋ. ώοπερ γάρ ύμεις ποτε ήπειΦήοατε τφ $εφ,

31 νυν δε ήλεήν^ητε τη τούτων άπειΦεία, 1 ούτως και
ούτοι νυν ήπείΦησαν τφ ύμετέρω έλέει ίνα καί

β 8,22. 32 αύτοί νυν έλεηΰώοιν. ουνέκλειοεν γάρ ό ΰεος
' ' τους πάντας εις άπείΰειαν Ινα τους πάντας έλεήοη.
9,28 ; ιο,ΐ2. 33 rQ βά$ος πλούτου καί οοφίας και γνώοεως
' ' ϋ'εοϋ· ως άνεξεραύνητα τά κρίματα αύτοϋ καί
άνεξιχνίαοτοι αί όδοί αύτοϋ.
joVi^e' ^ ri's εγνω νονν xvpiov ; if τίς ύνμβονλος

iJK22,'ie! αυτόν εγένετο^

Job 41,3. 35 t(g ηηοίόωκεν αντώ, xal άνταιζοδοϋηΰεται

αντώ:

24 Β. έλαια; 25 εν : hRT παρ | RT αχρις | ειοε?Αη :
R*W. 30 hW νννι I Η απειΰι,α 31 ηπειΰησαν : W, |
ννν 2° : [Β,]— W 32 Η απει&ίαν 33 Η ώ

25 — εν FG I caecitas (πηρωσις) latt 30 γαρ :
4- και Χα£ 32 τους πάντας 1° : τα πάντα Ώ* πάντα JFQ
33 — και 1° 32vg

415

AD ROMANOS. 11,24-35.

illos. Nam si tu ex naturali excisus es ole- 24
astro, et contra naturam insertus es in bonam
olivam : quanto magis ii, qui secundum naturam,
38inserentur suae olivae? Nolo enim vos ig- 25 l 21,24.
norare fratres mysterium hoc: (ut non sitis ^ie.18'
vobisipsis sapientes) quia caecitas ex parte
contigit in Israel, donec plenitudo Gentium
intraret, ! et sie omnis Israel salvus fieret, sicut 26 Mt 23,39.

• , , Is 59,20; 27,

scriptum est: p8 14,7.

Veniet ex Sion, qui eripiat,

et avertat impietatem a Iacob.
Et hoc illis a me testamentum : 27 Jr 31,33.34.

cum abstulero peccata eorum.

Secundum Evangelium quidem, inimici propter 28
vos: secundum electionem autem, charissimi
propter patres. Sine poenitentia enim sunt 29 Nu 23,19.
dona , et vocatio Dei. Sicut enim aliquando 30 1 Sm 15,29'
et vos non credidistis Deo, nunc autem mi-
sericordiam consecuti estis propter increduli-
tatem illorum : ita et isti nunc non crediderunt 31
in vestram misericordiam: ut et ipsi miseri-
cordiam consequantur. Gonclusit enim Deus 32 α 3,22.
omnia in incredulitate : ut omnium misereatur. 1 τ 2'4,
39 0 altitudo divitiarum sapientiae, et scientiae 33 9,23? 10,12.
Dei: quam incomprehensibilia sunt iudicia 18 45'15,
eius, et investigabiles viae eius!

Quis enim cognovit sensum Domini? Aut 34job°i6?8.
quis consiliarius eius fuit? ίΓκ2,ιβ.
Aut quis prior dedit Uli, et retribuetur ei ? 35 Job 41,3.

24 hi (hü F) I — qui | suae ] propriae JB *
26 firet QM | advertet ®A avertet inpietates
— a Λ ab

30 > et vos aliq. %F \ > illor. incred.
32 in ineredulitatem

415

11,36-12,12. AD ROMANOS.

η 2,10. 36 Quoniam ex ipso , et per ipsum , et in ipso
sunt omnia: ipsi gloria in saecula. Amen.

β,π.ΐ3. iP2,5. 12 Obsecro itaque vos fratres per miseri-40
J 4,24# cordiam Dei , ut exhibeatis corpora vestra
hostiam viventem, sanctam, Deo placentem,
ε 4,23. 2 rationabile obsequium vestrum. Et nolite con-
ϊ,2&50°μ! formari huic saeculo, sed reformamini in novi-
tate sensus vestri : ut probetis quae sit voluntas
Dei bona, et beneplacens, et perfecta,
ι κ ΐ2,ιι. 3 Dico enim per gratiam quae data est 41
E 4'7, mihi , omnibus qui sunt inter vos : Non plus
sapere quam oportet sapere, sed sapere ad
sobrietatem: et unicuique sicut Deus divisit
ι κ 12,12. 4 mensuram fidei. Sicut enim in uno corpore 42

multa membra habemus, omnia autem mera-
l κ 12,27. 5 bra non eundem actum habent : ita multi
E 4'25, unum corpus sumus in Christo, singuli autem
ι κ i2,4. 6 alter alterius membra. Habentes autem do-
nationes secundum gratiam, quae data est
nobis, differentes: sive prophetiam secundum
ι ρ 4,ιο.ιι. 7 rationem fidei, sive ministerium in ministrando,
Mt 6,3. 8 sive qui docet in doctrina, 1 qui exhortatur in
2 κ 8,2; 9,7. exhortando, qui tribuit in simplicitate, qui prae-
i ρ i,22. est in solicitudine, qui miseretur in hilaritate.
iT1'5Am^ei5; 9 'Dilectio sine simulatione. Odientes malum, ad-
2 p 1,7. Ph2,.,. 10 haerentes bono: Charitate fraternitatis invi-
cem diligentes: Honore invicem praevenientes :
Actp 18,25. 11 1 Solicitudine non pigri : Spiritu ferventes : Domi-
l τη 5,i7. 12 no servientes: 1 Spe gaudentes: In tribulatione

36 — sunt [g]@^L ( secula ] -f seculorum $[£}F
12,1 rationabilem F 2 confirmari F | — et
2° A* I placens 3 gr. dei F \ > divisit deus %A
I meusura F 6 donat. dei diversas -F1 | pro-
phetiae F 7 doctrinam F 10 caritatem et $ (ch-)
I honorem F u sollicitudinem F .

Προς Ρωμαίους 11,36— 12,12.

δτι έζ αύτον και δι9 αύτον καί εις αύτόν τα 36 η 2,ιο.
πάντα· αύτφ ή δόξα εις τονς αιώνας9 άμήν.

17 Παρακαλώ ούν ύμάς, άδελφοί, δια τών οίκ-\2 6,π.ΐ8.ΐΡ2,5.
τιρμών τον Φεον, παραστήσαι τα σώματα ύμών J 4,24'
ν\)θίαν ζώοαν άγίαν τφ $εφ εύάρεστον, την
λογικήν λατρείαν ύμών καί μη σνν σχηματίζεστε 2 ε 4 23? 5,ιο.ΐ7.
τ φ αίώνι τούτω, άλλα μεταμορφονσ'&ε τη άνα- iVi.u.' '
καινώσει του νοός, εις το δοκιμάζειν ύμάς τί το
ΰέλημα τον Φεον, το άγαΰόν καί εύάρεστον καί

1 τέλειον.

Λέγω γαρ δια της χάριτος της δοθείσης μοι 3 ΐ5,ΐ5.
παντι τφ οντι έν ύμϊν, μη ύπερφρονείν παρ' δ e*,*.'6' 1 ;
δεϊ φρονεϊν, άλλα φρονεϊν εις το σωφρονεϊν,
έκάστφ ώς ό Φεος έμέρισεν μέτρον πίστεως,
καΰάπερ γαρ έν ένί σώματι πολλά μέλη έχομεν, 4 ι κ 12,12.
τα δε μέλη πάντα ού την αύτήν έχει πραξιν,

I όντως οί πολλοί έν σώμά έσμεν έν Χριστφ, τό 5 ^ *25?,27'
όέ καΰ' εις άλλήλων μέλη. έχοντες δε χαρίσματα 6 ι κ 12,4.
κατά την χάριν την δοϋ'εισαν ήμϊν διάφορα, ειτε
προφητείαν, κατά την άναλογίαν της πίστεως ·

ιειτε διακονίαν, έν τη διακονία* ειτε ό διδάσκων, 7 ι ρ 4,ιο.ιι.
έν τη διδασκαλία9 ειτε ό παρακαλών, έν τη πάρα- 8 Mt β,β.
κλήσει· ό μεταδιδονς έν άπλότητι, δ προϊστάμενος \ * 9,<
έν σπονδή, ό έλεών έν ιλαρότητι. ή αγάπη άννπό- 9 ιτι,β. 2κ<
κριτος. άποστνγονντες το πονηρον, κολλωμενοι ps 97,10.
τφ άγαΰφ' τη φιλαδελφία εις άλλήλονς φιλό- ΙΟρζ^,ί'
στοργοι, τη τιμη άλλήλονς προηγούμενοι , 1 τη 11 αρ 3,ΐ5.
σπονδή μη όκνηροί, τφ πνεύματι ζέοντες, τφ κοί s^ffs.
κνρίω δονλεύοντες,ιτη έλπίδι χαίροντες, τη θλίψει 12 iTh 5,17.

12.1 hftW εναρεοτον τω &εω 2 h ανναχηματιζεαΰαι et
μεταμορφονο'&αι | B.W ϋ'εου το 4 h μελη πολλά
δ Ti (ηοη Τ) μελη, 6 Τ όιαφορα' 8 Ti-Gr προιοτανομενος

II χυριω : hr χαίρω

12.2 νοος : -\- νμων xD9af 3 χάριτος : + τον ϋεου La |
{οντι τι Venema cj) δ — εσμεν FG \ το : ο 2>3 8aC 7 ειτε ο
όιαχονων Ν8α | ειτε όιόαοχαλιαν Λ 8 — ειτε D*G 9 αποοτνγ.:
μισονντες FG 416 27

12,13— 13,4. Προς Ρωμαίους

η 18,2. 13 υπομένοντες, τή προσευχή προσκαρτεροϋντες,Ηαϊς
Mt 5,44. χρείαις των ay ίων κοινωνοϋντες , την φιλοξενίαν
\ft 7%'. 14 διώκοντες. ευλογείτε τους διώκοντας, εύλο-
ρβ 85,ΐ3. 15 γειτε και μή καταράσΰε. χαίρειν μετά χαιρόν-
Prv8,7. 16 των, κλαίειν μετά κλαιόντων, το αυτό εις

11,20.25; 15,5. » 1 ι / ι ~ , , c 0 ,

is 5,21. αλλήλους φρονουντες* μη τα υψηλά φρονουντες
1 τ 6'17, άλλα τοις ταπεινοϊς συναπαγόμενοι. γίνεύ&ε
PrvMLxx. 17 φρόνιμοι παρ9 έαντοϊς. μηδενι κακόν άντι κάκου
άποδιδ όντες* ιζρονοονμενοι καλά ενώπιον πάντων

MC 9,50. <η > rv , ■> [ , 1 >f- e ~

η 12,14. 18 αννρωπων ' ει δυνατόν, το εξ υμων, μετα πάντων
Dt 82,85. 19 άνΰρώπων είρηνεύοντες· μη εαυτούς έκδικοϋντες,

Lv 19,18. , > j ο ο ^ s /· / ~ > ~ ,

Mt b\s9. αγαπητοί, αλλα δοτε τόπον τη οργη · γεγραπται
18,2 iL lA?! γάρ' εμοί έκδίκηύΐξ, εγώ άνταποδώύω, λέγει
Prv 25,21.22. 20 κύριος, άλλά εάν πεινά 6 εχθρός ΰου, βρώμιζε

Mt 6,44. > , », ρ . ~ «* * ' - ■«

2 Rg β,22. αντον ' εαν oitya , πότιζε αντον ' τοντο γαρ
ποιών äv&paxag πνρος ύω ρ εν ο εις επί τψ κεφαλψ
21 αντον. μη νικώ υπό του κάκου, άλλά νίκα έν
Tts,i. j ΐ9,ιι. 13^Φ άγαΰφ το κακόν. Πάσα ψυχή έξουοίαις 16
prv 8,ΐ5. ϋπερεχούοαις ύποτασσέσΦω. ού γάρ έστιν εξουσία
ει μη ύπό ΰεοϋ, αί δε οϋοαι ύπό $εοί> τεταγμέναι
2 είοίν. ώοτε ό άντιταοοόμενος τη εξουσία τη του
$εοϋ διαταγή άνΰέστηκεν οι δε άνΦεστηκότες
1P2,018/Q14; 3 έαυτοις κρίμα λήμψονται. οι γάρ άρχοντες ουκ
εισιν φόβος τφ άγαΰφ έργω άλλά τφ κακφ. θέλεις
δε μη φοβεϊσΰαι την έξουσίαν; το άγαΰόν ποίει,
Pej2,e. 4 και έξεις έπαινον εξ αυτής9 ΰεοϋ γάρ διάκονός
έστιν σοι εις το άγαΰόν. έάν δε το κακόν ποιής,
φοβοϋ* ού γάρ εική τήν μάχαιραν φορεί* Φεοϋ

8,18.

12,19.

13 χρειαις : hr μνειαις 14 όιωκ. : Ε.Τ+ υμας 15 κλαίειν :
hW pr και 20 W επι της κεφαλής α. 13,1 νποτ. :
Η,Ε.· I W γάρ έατιν 3 h8 cj τω άγα&οεργφ | εξονσιαν : W '

16 φρον. 1° : + αγαπητοί Ρ* 17 καλα : + ον μόνον
ενώπιον τον '&εου αλλα και FGa 20 εαν ονν ί)Ζζ \

εαν όε 1>3α 13, J πασαις εξονοιαις νπερ. υποταοσεοϋ-ε JD*G
I νπο 1° : απο Z>*FGf \ ουσαι : + εξουσιαι Ώ%αζ 3 των
αγαΰων έργων α. των κακών Ώ*αζ 4 — αοι FG |

— το 1° Β

417

AD ROMANOS. 12,13-13,4.

patientes : Orationi instantes : ' Necessitatibus 13 η i3,2.
sanctorum communicantes : Hospitalitatem Mt 5,44.

- sectantes. Benedicite persequentibus vos : 14
benedicite, et nolite maledicere. Gaudere cum 15 ps 35,13.
gaudentibus, flere cum flentibus : idipsum in- 16 prv 3,7.
vicem sentientes: Non alta sapientes, sed
humilibus consentientes. Nolite esse prudentes
apud vosmetipsos : Nulli malum pro malo 17 prv 3,4 lxx.
reddentes: providentes bona non tantum co- 1 111 5,15'
ram Deo, sed etiam coram omnibus hominibus.
Si fieri potest, quod ex vobis est, cum om- 18hci2,'i4*
nibus hominibus pacem habentes: Non vos- 19 »t 32,35.
metipsos defendentes charissimi , sed date Mt 5,39. '
locum irae. scriptum est enim: Mihi vindicta: 23τΰ f/.if0'
ego retribuam, dicit Dominus. Sed si esurierit 20 prv 25,21.22.
inimicus tuus, ciba ilium: si sitit, potum da Mt 5'44,
illi : hoc enim faciens, carbones ignis congeres
super caput eius. Noli vinci a malo , sed 21

43vince in bono malum. Omnis anima pote- 13 Tt 3,1. j 10,11.
statibus sublimioribus subdita sit: Non est Prv 8,15'
enim potestas nisi a Deo: quae autem sunt,
a Deo ordinatae sunt. Itaque qui resistit po- 2
testati, Dei ordinationi resistit. Qui autem re-
sistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt : nam 3 1 ρ 2,13.14;
principes non sunt timori boni operis, sed mali.
Vis autem non timere potestatem? Bonum fac:
et habebis laudem ex ilia: 1 Dei enim minister 4 ps 82,e.
est tibi in bonum. Si autem malum feceris, 12'19,
time : non enim sine causa gladium portat. Dei

13 Nec. ] memoriis A 14 persequentes -F | — vos
15 Gaudete . . . flete $ 16 in id ips. F 17 — etiam Fi
19 vindictam et $ | et ego $ 20 esurit QF \
congerisuper F \ supra ©-4.

13,1 Omnibus potestatibus QF1 | subditi estote
g.F ! sunt a Deo, ord. §pl I ordinata § 3 — operis Fx
£ bono Fi I male Λ

417 27

13,5-14,3. AD ROMANOS.

enim minister est: vindex in iram ei, qui

5 malum agit. Ideo necessitate subditi estote
non solum propter iram, sed etiam propter

6 conscientiam. Ideo enim et tributa praestatis:
ministri enim Dei sunt, in hoc ipsum servien-

Mt 22,21. 7 tes. Reddite ergo omnibus debita : cui tribu- Μ
tum, tributum: cui vectigal, vectigal: cui
timorem, timorem: cui honorem, honorem.
Gr 5,14. 8 Nemini quidquam debeatis: nisi ut invicem
1 1 1,5' diligatis : qui enim diligit proximum , legem
Ex 2o,i3-i7. 9 implevit. Nam: Non adulterabis: Nonoccides:
^t1?,'}?.' Non furaberis : Non falsum testimonium dices:
E ^10, Non concupisces : et si quod est aliud man-
datum, in hoc verbo instauratur: Diliges pro-

1 κ i3,4. 10 ximum tuum sicut teipsum. Dilectio proximi
ut7,i2; 22,40. maium non operatur. Plenitudo ergo legis est

ε 5,i4. 11 dilectio. Et hoc scientes tempus: quia hora est 45
ι Th 5,e.7. -am nog ^e somno surgere. Nunc enim propior
ι j 2,8. 12 est nostra salus, quam cum credidimus. Nox

2 τ ι'ϊοΐ praecessit, dies autem appropinquavit. Abiici-

amus ergo opera tenebrarum, et induamur arma
l 21,34. 13 lucis. Sicut in die honeste ambulemus: non in
E 5,18' comessationibus, et ebrietatibus, non in cubili-
bus, et impudicitiis, non in contentione, et aemu-
g 3,27. 14 latione : sed induimini Dominum Iesum Chris-
tum, * et carnis curam ne feceritis in desideriis. 46
ΐ5,ι. ι κ 8,9. 14 Infirmum autem in fide assumite , non in
Gn 1,29; 9,3. 2 disceptationibus cogitationum. Alius enim
credit se manducare omnia: qui autem infir-
Koi 2,i6. 3 mus est, olus manducet. Is, qui manducat
non manducantem non spernat: et qui

4 ira F 5 etiam ] et 7 — ergo 8 in plebem

implebit F2 9 occidis F | — Non f. t. d. | con-

cupiscis Α I diligis F \ tamquam F 11 en. J autem Λ \
proprior^lJ?11 12 adpropriavit A? F adpropi- ( indua-
mus F I armis Λ 13 comesat- Qi&A comisat- |
— in 1°F i^induiteJ?7 14,2 — se | olera &F 3 His F

418

Προς Ρωμαίους 13,6— 14,8.

γαρ διάκονος έστιν, εκδικος είς όργήν τφ το κακόν
πράσσοντι. διό άνάγκη ύποτάσσεσΰαι, οϋ μόνον 5 ι ρ 2,ιθ.
δια την όργήν άλλα και δια την συνείδησιν. δια 6
τοϋτο γαρ και φόρους τελείτε* λειτουργοί γαρ
$εοϋ είοιν είς αύτό τοϋτο προσκαρτεροϋντες. άπό· 7 Mt 22,21.
δοτε πάσιν τάς όφειλάς, τφ τον φόρον τον φόρον,
τφ το τέλος το τέλος, τφ τον φόβον τον φόβον,
τφ την τιμήν τήν τιμήν. Μηδενί μηδέν όφεί- 8 β Μ*·
λετε, εί μή το άλλήλους άγαπαν ό γαρ άγαπών
τον έτερον νόμον πεπλήρωκεν. το γαρ ον μοι- 9 εχ 2ο,ιβ-ΐ7.
χενύεις, ον φονενΰεις, οι> κλέβεις, ονκ επιθυμήσεις, £ΐ μ7.8'
και ει τις έτέρα εντολή, έν τφ λόγφ τούτφ άνα- Ε ^0,
κεφαλαιοϋται, έν τφ· αγαπήσεις τον πλησίον σον
ώ$ ΰεαντόν. ή άγάπη τφ πλησίον κακόν οϋκ 10 7J132*'82,4o.
έργάζεται· πλήρωμα οϋν νόμου ή άγάπη. Και 11 ε 6,u.
τοϋτο είδότες τον καιρόν, ότι ώρα ήδη υμάς έξ 1 Th δ,β*7,
ύπνου έγερΰήναι· νϋν γαρ έγγύτερον ήμών ή σω-
τηρία ή ότε έπιστεύσαμεν. ή νϋξ προέκοψεν, ή 12 υ 2,8.
δε ή μέρα ήγγικεν. άπον^ώμεν^α οϋν τα έργα τοϋ 2τ'ι?ίο.
σκότους, ένδυσώμεΰα δε τα όπλα τοϋ φωτός, ώς 13 l 21,34.
έν ήμέρα εύσχημόνως περιπατήσωμεν, μή κώμοις Ε 5'18,
και μέΰαις, μή κοίταις και άσελγείαις, μή έριδι
και ζήλω · άλλα ένδύσασΰε τον κύριον Ίησοϋν 14 α 3,27.
Χριστόν, και της σαρκός πρόνοιαν μή ποιεϊσΰε
είς έπιΰυμίας.

7 Τον δε άσΰενοϋντα τη πίστει προσλαμβάνεστε,^ 16*u 1 κ 8>9·
μή είς διακρίσεις διαλογισμών, ός μεν πιστεύει 2 βη 1,29 ·, μ.
φαγειν πάντα, ό δε άσΰενών λάχανα έσΰίει. δ 3 κοί 2,ιβ.
έσΰίων τον μή έσΰίοντα μή έξουΰενείτω, ό δε

4 W εστίν εκδ. 8 hri οφειλητε * οφειλοντες 9 Η γάρ \
h εν τοντω τω λογω \ εν τω 2° : [Η]— W 11 ν μας : h η μας
12 δε 2° : [Η] 13 h ερισι και ζηλοις 14 h τον χριατον Ιησονν

4 — εις οργην D*FG 5 διο υποτάσσεστε DG 9 το :
γεγραπται FG \ κλεψ. : -f- ου ψ εν δ ο μαρτυρήσεις χΡαζ | ως
εαυτόν FGa$ 10 ου κατεργάζεται Ώ*α 12 αποβαλωμεΰα
O*G I και ενδ. τα FGa$ \ οπλα : εργα ΛΏ 14,1 λο-

γιαμων 3α 2 εσΰιετω JD*FG
418

14,4—15· Προς Ρωμαίους

μη έο$ίων τον έο&ίοντα μη κρινέτω, ό ΰεός γάρ
Mt 7,1. 4 αύτόν προοελάβετο. ον τις εϊ 6 κρίνων άλλότριον
° ' οίκέτην; τ φ ίόίω κνρίω οτήκει ή πίπτει* οταΰή-

α 4,ιο. 5 οεται όέ, όννατεϊ γαρ ό κύριος οτήοαι αύτόν. ος
μεν [γαρ] κρίνει ήμέραν παρ' ήμέραν, ος όέ κρίνει
πάοαν ήμέραν εκαοτος εν τφ ίόίω vol πληρο-
ί κ ιο,3ο. 6 φορείοΰω. ό φρονών την ήμέραν κνρίω φρονεί·
και 6 έοΦίων κνρίω έοΰίει, εύχαριοτει γαρ τφ
#εφ· και ό μη έοΰίων κνρίω ούκ έοΰίει, και
7 εύχαριοτει τ φ $εφ. ούόείς γαρ ήμών έαντφ ζη,
Q2.20. 8 και ούόείς έαντφ άποΰνήοκει· έάν τε γαρ ζώμεν,

lTh5,10. m > h~ 2 ί id'

L 20,38. τ φ κνριω ζω μεν, εαν τ ε άποννήοκωμεν ·, τ φ κνρίω
άποϋνήοκομεν. έάν τε οϋν ζώμεν έάν τε άπο-
9 ΰνήοκωμεν , τον κνρίον έσμέν. εις τούτο γαρ
Χριοτός άπέΰανεν και εζηοεν, Ινα και νεκρών και
Act ΐ7,8ΐ. ίο ζώντων κνριεύοη. ον όέ τί κρίνεις τον άόελφόν
Μ122κμο! οον; ή και ούτι έξονΰενεϊς τον άόελφόν οον;

πάντες γαρ παραοτηοόμεΰα τφ βήματι τον $εον.
ίβ 49,ΐ8; 46,23. 11 γέγραπται γάρ*

Ph 2,10.11. Γ , , ' „ ,

ζω εγω, λεγεϊ xvpiog, ort εμοϊ κάμψει rtäv γονν>
χάί itätia γλώύύα έ£ ομολογηοεται τω &εω.
α 6,6, 12 άρα [οϋν] έκαοτος ήμών περί έαντού λόγον όώοει
[τφ $εφ].

Mt 17,27. 13 Μηκέτι οϋν άλλήλονς κρίνωμεν άλλα τούτο
κρίνατε μάλλον, το μη τιΰέναι πρόοκομμα τφ
Mt ΐδ,ιι. 14 άόελφφ ή οκάνόαλον. οϊόα και πέπειομαι έν

Act 10,16. r »τ ~ « « - J6 ί ' s. ~ ί

Tt ljie, κνριω Ιηοον οτι ονόεν κοινον οι έαντον ει
μη τφ λογιζομένω τι κοινον είναι, έκείνω κοινον.
ι κ 8,ιι-ΐ8. 15 ει γάρ όιά βρώμα ό άόελφός οον λνπειται, ούκέτι
κατά άγάπην περιπατείς, μή τφ βρώματί οον

5 [γαρ] : Τ— RW 6 φρονεί : hr -f, και ο μη φρονων
την ημεραν κνριω ου φρονεί 12 [ονν] : Τ— W | W
αποδώσει \ [τω ΰεω] : RT— W 13 hW— πρόσκομμα et η

4 κύριος : Φεος Ώθαζ 8 απο'&νησκομεν : -κωμεν NCi
9 Χριοτος : -}- και Laf \ εζηοεν : ανέστη ΈΌζ + και (αν)εζησεν
JLJP(f) 10 '&εου : Χρίστου ΧΡας' 11 οτι : ει μη FOa
14 όι αυτού ΑΏρΙ 419

AD ROMANOS. 14,4—15.

non manducat, manducantem non iudicet:
Deus enim ilium assumpsit. Tu quis es, qui 4 Mt 7,1.
iudicas alienum servum? Domino suo stat, Je 4,11.12.
aut cadit : stabit autem : potens est enim Deus
statuere ilium. Nam alius iudicat diem inter 5 g 4,10.
diem: alius autem iudicat omnem diem: unus-
quisque in suo sensu abundet. Qui sapit 6
diem, Domino sapit: Et qui manducat, Do-
mino manducat: gratias enim agit Deo. Et
qui non manducat, Domino non manducat, et

47 gratias agit Deo. Nemo enim nostrum sibi 7
vivit, et nemo sibi moritur. Sive enim vivi- 8 a 2,20.
mus, Domino vivimus: sive morimur, Domino l^oss!0,
morimur. Sive ergo vivimus , sive morimur,

48 Domini sumus. In hoc enim Christus mor- 9
tuus est, et resurrexit: ut et mortuorum et
vivorum dominetur. Tu autem quid iudicas 10 Act 17,31.
fratrem tuum? aut tu quare spernis fratrem f^illf*
tuum? Omnes enim stabimus ante tribunal

Christi, scriptum est enim: 11 is 45,23; 49,18.

Vivo ego , dicit Dominus , quoniam mihi -'
flectetur omne genu:
et omnis lingua confitebitur Deo.
Itaque unusquisque nostrum pro se rationem 12 & e,5.
reddet Deo. Non ergo amplius invicem 13
iudicemus: sed hoc iudicate magis, ne ponatis

49 offendiculum fratri , vel scandalum. Scio , et 14 Mt 15,11.
confido in Domino Iesu, quia nihil commune TtVis.15'
per ipsum, nisi ei qui existimat quid com-

50mune esse, illi commune est. Si enim propter 15 1 κ 8,n~is.
cibum frater tuus contristatur : iam non se-
cundum charitatem ambulas. Noli cibo tuo

4 iudices | > suo domino \ > enim est gJP | iteium
stat. F 5 plus inter £(&AF \ —autem | — in F \ sen-
sum-F 6 diem D. | mand. Dom., bis 7 vivet F \ — et F |
(^92 moritut) 8 — dorn. viv. -F1 I moriemur ter F 9 et
mortuus | revixit JP*? " > viv et mort ^ 10 tuum 1° ]
-\- in non manducando et tuum 2° ] -\- in mandu-
cando A2 \ trib. dei 11 flectet flectent omnes A2
13 > iudic. hoc A 15 Nam si

419

14,16-15,6. AD ROMANOS.

ilium perdere, pro quo Christus mortuus est.
Tt 2,5. 16 ^on erg0 blasphemetur bonum nostrum. Non
l 17,20. es^. enjm regnum Dei esca , et potus : sed
iustitia, et pax, et gaudium in Spiritu sancto:
l 2,52. Ph 3,3. 18 qui enim in hoc servit Christo, placet Deo,
i2,i8; 15,2. 19 et probatus est hominibus. Itaque quae pacis
sunt, sectemur: et quae aedificationis sunt,
14.20 in invicem custodiamus. Noli propter escam
destruere opus Dei. omnia quidem sunt
munda: sed malum est homini, qui per oifen-
l κ 8,i3. 21 diculum manducat. Bonum est non mandu-
care carnem, et non bibere vinum, neque in
quo frater tuus offenditur, aut scandalizatur,
22 aut infirm atur. Tu fidem habes? penes te-
metipsum habe coram Deo: Beatus, qui non
τι i,i5. 23 iudicat semetipsum in eo, quod probat. Qui
autem discernit, si manducaverit , damnatus
est: quia non ex fide. Omne autem, quod
i4,i. 15 non est ex fide , peccatum est. Debemus
autem nos firmiores imbecillitates infirmorum
ι κ 9,i9; 2 sustinere, et non nobis placere. Unusquisque
\°Thf,u. vestrum proximo suo placeat in bonum, ad
p.s βθ,ιο. 3 aedificationem. Etenim Christus non sibi
placuit, sed sicut scriptum est: Improperia
improperantium tibi ceciderunt super me.
4,23.24. 4 Quaecumque enim scripta sunt, ad nostram51
1 KH°3,e! doctrinam scripta sunt: ut per patientiam,
et consolationem Scripturarum , spem ha-
ph 3,i6. 5 beamus. Deus autem patientiae , et solatii
det vobis idipsum sapere in alterutrum
6 secundum Iesum Christum : ut unanimes,

16 Non enim F'1 17 — enim 19 sunt in

20 > munda sunt | offensionem %F offendicum A

21 offen dit 22 quo prob.

15,1 nobis[met ipsis] 2 in bonam aedif. jP 3 Nam
Chr. -F2 5 in id ips. F e unianimes
420

ίΐρος Ρωμαίους 14fie— 15,6.

έκεννον άπόλλνε, ύπερ ού Χριστός άπέΦανεν. μη 16 Tt 2,5.
βλασφημείσΰω οϋν ύμών το άγαΰόν. ού γάρ 17 l 17,20.
έοτίν ή βαοίλεία του ϋεοϋ βρώσις και πόσις,
άλλά δικαιοσύνη καί ειρήνη καί χαρά έν πνεύματι
άγίω" ό γάρ έν τούτφ δουλεύων τφ Χριστφ εύάρε- 18 l 2,52. Ph s,s.
στος τφ $εφ καί δόκιμος τοις άνΰρώποις. άρα 1912,18516,2.
οϋν τά της ειρήνης διώκομεν και τά της οικο-
δομής της είς άλλήλονς. μη ένεκεν βρώματος 20 ι*. Tt 1,15.
κατάλυε το έργον του ΰεοϋ. πάντα μεν καΰαρά,
άλλά κακόν τφ άν$ρώπω τφ διά προσκόμματος
έσΰίοντι. καλόν το μη φαγειν κρέα μηδέ πιειν 21 1 κ β,ιβ.
οϊνον μηδε έν φ ό άδελφός σου προσκόπτει, συ 22
πίστιν ην έχεις κατά σεαυτόν εχε ένώπιον του
ΰεοϋ. μακάριος ό μη κρίνων έαυτόν έν φ δοκι-
μάζει* ό δε διακρινόμενος έάν φάγη κατακέκριται, 23
J δτι ούκ έκ πίστεως* παν δε ό ούκ έκ πίστεως
Ίβ άμαρτία έστίν, Όφείλομεν δε ήμεις οι δυνατοι\$ u,i.
τά άσΰενήματα των άδυνάτων βαστάζειν, και μη κβ1β.
έαυτοις άρέσκειν. έκαστος ήμών τφ πλησίον 2 io,24.s8.
άρεσκέτω είς το άγαΰόν προς οίκοδομήν και γάρ 3 1 5,11'
ό Χριστός ούχ έαυτφ ήρεσεν άλλά καΰώς γέ· Ρβ β9,ιο.
γραπται· οί όνειόιαμοϊ των όνειδιζόντων αε έπε-
ηεύαν επ' έμέ. όσα γάρ προεγράφη. είς την 4 4,23.24.

« . χχ 0' Χ > 1ΚΘ,9β; 10,11.

ήμετεραν διδασκαλιαν έγραφη, ινα δια της υπο- η β,β.
μονής καί διά τής παρακλήσεως των γραφών την

έλπίδα εχωμεν. ό δε $εός τής ύπομονής καί τής 5 ΐ2,ιβ.

παρακλήσεως δφη ύμϊν το αύτό φρονειν έν άλλή- *>2>2>8>1β·
λοις κατά Χριστόν Ίησοϋν, Ινα δμοΰυμαδόν έν 6

19 Κ& όιωκωμεν 21 Η πειν | fin [B.JW+ η σκαν-
δαλίζεται η ασΰενει 22 W σν π. έχεις, 23 fin hri + Τω όε
övv. ... αιώνας ' αμήν. (16,25—27) hue transponit h^utroque
"neutro loco habet 15,5 σε : HE. σέ 4 εις : Η pr [πάντα] \
εχωμεν : h-f- της παρακλησεως δ h Ιηαονν Χριστον

16 νμων : ημων JDG 18 εν τούτοις N82>8Za£ | όοκιμοις JB
20 απολλνε Ν* | καΰαρα : -\- τοις καΰαοοις Ν3 21 προσ-
κόπτει : λνπειται Ν*Ρ 22 — ενωπ. του &εον Η*α
15,2 έκαστος γαρ ζ \ ημων : νμων FGa 4 προεγρ. :
εγραφη JB | — όια 2° DFGaf

15,7— 15Φ Προς Ρωμαίους

ένϊ στόματι δοξάζητε τον $εόν και πατέρα τον
κυρίου ημών Ίησον Χριστού.
ΐ4,ι. 7 Διό προσλαμβάνεστε αλλήλους, καΰώς και ό
m Χρωτός προοελάβετο ημάς εις όόξαν τον ΰεοϋ*
Κ acVs^ö! 8 λέγω γαρ Χριστόν διάκονον γεγενήσ&αι περιτομης
^ρβ 8^8*. νπερ αληθείας $εον, εις το βεβαιώοαι τάς έπαγ-
ιι,8ο. 9 γελίας των πατέρων, τα δε έϋνη ύπερ ελέους
Βρβ ιβ',δο'. δοξάοαι τον ΰεόν, καΰώς γέγραπται* δια τοντο
έξομολογηΰομαί οοι εν ε$νεο~ιν καϊ τω ονόματι ο~ον
Dt 82,48. 10 ψαλώ. και πάλιν λέγει9 ευφράνατε, ε&νη, μετά
Pa ιΐ7,ι. 11 τον λα οι? αυτόν, και πάλιν

αινείτε, πάντα τά ε&νη, τον κνριον,
χαϊ ετΐαινεύάτωβαν αντον τϊάντεξ οί λαοί.
ΐβ ιι,ιο. 12 και πάλιν Ήοαΐας λέγει*

Αρ 5,5.

Gn 49,10. εύται ή pifo tov Ίεύύαί,

χαϊ δ άνιύτάμενοξ αρχειν έ&νών '
επ' αντω ε&νη ελπιονύιν.
13 Ό δε ΰεος της έλπίδος πληρώοαι ύμας πάοης
χαράς και ειρήνης έν τφ πιοτεύειν, εις το πε-
ριοοεύειν ύμας έν τη έλπίδι έν δυνάμει πνεύμα-
τος άγιου.

Ph ι,9. 14 Πέπειομαι δέ, άδελφοί μου, και αύτός εγώ
περί ύμών, δτι και αντοι μεστοί έοτε άγαΰω-
ούνης, πεπληρωμένοι πάοης της γνώσεως, δυνά-
ι,5; 12,8. 15 μενοι και άλλήλους νου$ετεϊν. τολμηροτέρως δε
έγραψα ύμιν άπό μέρους, ως έπαναμιμνήσκων
ύμας δια την χάριν την δοΰεϊσάν μοι άπό τον

7 ημας : hRT νμας (HR+,) 8 hW γενέσθαι 13 W
πληροφόρησαν νμας εν πααη χαρα και ειρήνη Ιέ R [της]
15 RT τολμηροτερον | HR νμας, όια

9 εϋ'νεσιν : + κνριε Ν3α 11 πάλιν : -\- λέγει jBDa |
επαινέσατε FGa% 14 αγαϋ-, : αγάπης FG \ αλληλονς :

αλλονς L 15 νμιν : + αδελφοί DFGmf | απο 2° :
νπο ΑΟρΙζ

421

AD ROMANOS. 15,7—15.

uno ore honorificetis Deum, et patrem Domini
nostri Iesu Christi.

Propter quod suscipite invicem, sieut et 7
Christus suscepit vos in honorem Dei. Dico 8 Mt 15,24.

· Act 3 25

enim Christum Iesum ministrum fuisse cir-
cumcisionis propter veritatem Dei, ad confir-
mandas promissiones patrum : Gentes autem 9 n,so.

j · ι ΤΛ * 1 2 Sm 22,E

super misencordia honorare Deum , sicut ps 18,50!
scriptum est: Propterea confitebor tibi in
Gentibus Domine, et nomini tuo cantabo. Et 10 Dt 32,43.
iterum dicit: Laetamini Gentes cum plebe eius.
Et iterum: 11 p8 117,1.

Laudate omnes Gentes Dominum:
et magnificate eum omnes populi:
Et rursus Isaias ait: 12 is 11,10.

Ap 5,5.

Erit radix Iesse,
et qui exurget regere Gentes,
in eum Gentes sperabunt.

Dens autem spei repleat vos omni gaudio, et 13
pace in credendo: ut abundetis in spe, et
virtute Spiritus sancti.

Certus sum autem fratres mei et ego ipse 14
de vobis, quoniam et ipsi pleni estis dilectione,
repleti omni scientia, ita ut possitis alterutrum
monere. Audacius autem scripsi vobis fratres 15 1,5 ; 12,3.
ex parte, tamquam in memoriam vos redu-
cens: propter gratiam, quae data est mihi a

9 misericordiara | Propter hoc | — Domine

10 populo F

11 > domin. omn. gent. F

12 rursum ί&Α \ in eo

13 inpleat | et 2° ] in =gF

421

15,16-27. AD ROMANOS.

ϊΐ,ΐ3. Ph 2,17. 16 Deo, ut sim minister Christi Iesu in Gentibus:
sanctificans Evangelium Dei, ut fiat oblatio
Gentium accepta, et sanctificata in Spiritu
17 sancto. Habeo igitur gloriam in Christo Iesu
i,6. 2 κ 3,5. 18 ad Deum. Non enim audeo aliquid loqui
eorum, quae per me non efficit Christus in
mc ie,i7. 19 obedientiam Gentium, verbo et factis : in vir-
tute signorum, et prodigiorum, in virtute Spi-
ritus sancti : ita ut ab Ierusalem per circuitum
usque ad Illyricum repleverim Evangelium
2 κ io,i5.iG. 20 Christi. Sic autem praedicavi Evangelium
hoc, non ubi nominatus est Christus, ne super
is 52,i5. 21 alienum fundamentum aediiicarem : sed sicut
scriptum est:

Quibus non est annunciatum de eo, videbunt:
et qui non audierunt, intelligent.
i,i3. 22 Propter quod et impediebar plurimum
venire ad vos, et prohibitus sum usque adhuc.
1,10.11. 23 Nunc vero ulterius locum non habens in his
regionibus, cupiditatem autem habens veniendi
ad vos ex multis iam praecedentibus annis:
ι κ i6,6. 24 cum in Hispaniam proficisci coepero , spero
quod praeteriens videam vos, et a vobis
deducar illuc, si vobis primum ex parte
ΐ9^ΐ* 20,22! 25 fruitus fuero. Nunc igitur proficiscar in
1 κ i6,i. 26 Ierusalem ministrare Sanctis. Probaverunt
2I9,2!i2.4; enim Macedonia, et Achaia collationem
aliquam facere in pauperes sanctorum, qui
9,4. 1 κ 9,11. 27 sunt in Ierusalem. Placuit enim eis: et

2 Κ 9,12-14.

16 — et

18 effecit | oboedientia F 19 usque in F

20 > evang. hoc praed. g > hoc praed. ev.

21 «ft inc. ν. Quibus) I , de *o vid. I aud de eo &

22 et 2° ] sed § | — et proh. s. u. adh.

24 Sed cum -F2

25 — in QA

26 Machedonia F* | Acaia F* \ — in 2° %A

Προς Ρωμαίους 15,16— 27.

ΰεον 1 είς το είναι με λειτουργόν Χριστού Ίησον 16 tue? 12,1.
εις τα έΰνη, ίερονργοϋντα το εύαγγέλιον τον 1
$εον, Ινα γένηται ή προοφορά των έΰνών εύπρόσ-
δεκτος, ήγιασμένη έν πνεύματι άγίω. έχω οϋν 17
την καύχησιν έν Χριοτφ Ίηοοϋ τα προς τον $εόν
ού γαρ τολμήσω τι λαλενν ών ού κατείργάοατο 18 ι,β; ιβ,2β.
Χρωτός δι έμοϋ είς ύπακοήν έΰνών, λόγω και 3,5 *' ■ '
έργω, 1 έν δυνάμει οημείων και τεράτων, έν δυνάμει 19 mc ιβ,ΐ7.
πνεύματος άγιου* ώοτε με άπό Ιερουσαλήμ και '
κύκλω μέχρι τον Ιλλυρικού πεπληρωκέναι το
εϋαγγέλιον του Χριστού, ούτως δε φιλοτιμούμενον 20 ι κ 8,ιο.
εύαγγελίζεσΦαι ούχ δπου ώνομάσΰη Χριστός, ίνα 2 κ 10,1δ·1β·
μή έπ' άλλότριον ΰεμέλιον οικοδομώ, άλλα καΰώς 21 ΐβ 62,ιβ.
γέγραπται*

οψο^ται οΐς ονκ αννιγγεΚνι ftspi avtov,
xai οΓ ον% άχψόαύιν ύννήύονύιν.
διό και ένεκοπτόμην τα πολλά τον έλΰειν 22 ι,ιβ.
προς ύμάς* νυνι δε μηκέτι τόπον έχων έν τοις 23 ι,ιο.ιι.
κλίμασι τούτοις, έπιποΰίαν δέ εχων τον έλν^εϊν 1 ' '
προς ύμας άπό ικανών έτών, ώς άν πορεύωμαι 24 1 κ ιβ,β.
είς την Σπανίαν έλπίζω γαρ διαπορευόμενος
ΰεάσασβαι ύμας και ύφ' ύμών προπεμφΰήναι
έκει, έάν ύμών πρώτον άπό μέρους έμπλησΰώ.
— νυνι δε πορεύομαι είς Ιερουσαλήμ διακονών 25 Α%$21ίο&.
τοις άγίοις. ηύδόκησαν γαρ Μακεδονία και Αχαΐα 26 ι κ ιβ,ι.
κοινωνίαν τινά ποιήσασΰαι είς τους πτωχούς τών 9,2.12" 5
άγιων τών έν Ιερουσαλήμ, ηύδόκησαν γάρ, και 27 9,^ ι κ 9,π.

16 W γενηΰη 17 Η [την] 18 h τολμώ 19 άγιου :
[Η]— W : Τ &εου | fin : Η Ti-Gr , R- 20 W φιλοτιμούμαι
21 hRT οψονται post αυτού 23 Η επιπό&ειαν | ικανών :
RT πολλών 24 υφ : W αφ \ finiB.,— Ti-Gr · 26 W
ευόοκησεν (it 27 ευό-)

16 — εις τα έ&νη JB | — ευπροαδεκτος FG 17 — την Ναξ

18 λαλειν : ειπείν ΏΟ \ εμου : + λόγων JB \ ακοην _Β

19 ωοτε πεπληρωοϋ'αι απο Ιερ. μ. τ. Ιλλ. και κύκλω JDG
22 πολλάκις ΒΏα 24 Σπανιαν : -\- ελευαομαι προς υμας
H*La(f 25 διακονηααι JDG 26 Μακεδόνες JFG

422

15,28— 16,5. llQog Γωμαιονς

όφειλέται eioiv αύτών ει γαρ τοις πνευματικοΐς
αύτών έκοινώνηοαν τα έΦνη, όφείλονοιν και έν
Ph 4,17. 28 τοις οαρκικοϊς λειτονργήοαι αύτοις. τοϋτο οϋν
έπιτελέοας, και οφραγιοάμενος αύτοις τον καρπόν
ι,ιι. 29 τούτον, άπελεύοομαι δι ύμών εις Σπανίαν οϊδα
δε δτι έρχόμενος προς ύμας έν πληρώματι εύ?*ο-
2 κ ι,ιι. 30 γίας Χριατοϋ έλεύοομαι. Παρακαλώ δε ύμας, 20
κοί1^! αδελφοί, δια τον κυρίου ήμών Ίηοοϋ Χριοτοϋ και
2 Th 8,ι. αγάπης τον πνεύματος, ουναγωνίοαοΰαί

μοι έν ταις προοευχαϊς ύπερ έμού προς τον
Act 2ΐ,ΐ3. 31 $εόν, Ινα ρυαΰώ άπό των άπειΰούντων έν τη
ι Th 2,ΐ5. Ιουδαία καί ή διακονία μου ή εις Ιερουσαλήμ
32 ενπρόοδεκτος τοις άγίοις γένηται, Ινα έν χάρο.
έλΰων προς ύμας δια θελήματος ΰεον οννανα-
ιβ,2ο. 33 παύοωμαι ύμϊν. δ δε Φεός της ειρήνης μετά
πάντων ύμών άμήν.
2 κ 8,ι. 16 Σννίστημι δε ύμϊν Φοίβην την άδελφήν ήμών,
Act 18,27. 0ύοαν διάκονον της έκκληοίας της έν Κενχρεαις,
2 Ινα αύτήν προοδέξηον^ε έν κυρίω άξίως τών αγίων,
και παραοτήτε αύτη έν φ άν ύμών χρήζη πράγματι9
καί γαρ αύτη προοτάτις πολλών έγενήΰη και έμον
Act ΐ8,2.ΐ8.2β. 3 αύτού. Άοπάοασΰε Πρίοκαν και Άκύλαν τους
Act 15,26. 4 ουνεργούς μου έν Χριοτφ Ίηοού, οιτινες ύπερ της
ι j 8,ιβ. ψνχής μ0ν %qV έαυτών τράχηλον ύπέ&ηκαν, οις
ούκ έγώ μόνος εύχαριοτώ άλλα και παοαι αί
ι κ 16,19.16. 5 έκκληοίαι τών έ&νών , και την κατ* οίκον αύτών

Kol 4,16.

Phm 2.

30 αδελφοί : [Η]— W 31 όι,αχονι,α : hr W όωροφορια \
εις : W εν 32 Τ ελΦων εν χαρα | hW ελ&ω προς . . .
και συναναπ. | ΰεου : h81 W κυρίου Ιησού hsa Χρίστου Ιησού
* Ιησού Χρίστου * cjj — 16,1 ουσαν : [H]W-f και 2 XR
προσόεξησ'&ε αυτήν

28 ουν : + αρα FG 29 γινωσκω γαρ FG \ πληρο-
φορία O*FG j ευλ. του ευαγγελίου του Χρίστου Laif 30 όια
του : -\- ονόματος του La 31 και : -f- ινα _Da,8ia£ 32 ελ'&ω
DFGm^ I — συναναπαυσ. υμιν _Β 33 — αμην AFG

16, -Ζ — όε D*FG I ημων : υμων AFG 2 παραστατις G
3 Πρισκιλλαν ζ | fin -j- (et — in v. 5) και την κατ οίκον αυτών
βχκλησιαν D*FG

AD ROMANOS. 15,28—16,5.

debitores sunt eorum. Nam si spiritualium
eorum participes facti sunt Gentiles: debent
et in carnalibus ministrare illis. Hoc igitur 28
cum consummavero, et assignavero eis fructum
hunc: per vos proiiciscar in Hispaniam. Scio 29 i,n,
autem quoniam veniens ad vos , in abundan-
tia benedictionis Evangelii Christi veniam.
Obsecro ergo vos fratres per Dominum 30 2 κ ι,π.
nostrum Iesum Christum, et per charitatem κοί1^!
sancti Spiritus, ut adiuvetis me in orationibus 2 Th 8,1'
vestris pro me ad Deum, ut liberer ab in- 31
fidelibus, qui sunt in Iudaea, et obsequii mei
oblatio accepta flat in Ierusalem Sanctis, ut 32
veniam ad vos in gaudio per voluntatem Dei,
et refrigerer vobiscum. Deus autem pacis sit 33 10,20.
cum omnibus vobis. Amen.

Commendo autem vobis Phoeben sororem 16
nostram, quae est in ministerio Ecclesiae,
quae est in Cenchris: ut earn suscipiatis in 2
Domino digne Sanctis: et assistatis ei in quo-
cumque negotio vestri indiguerit: etenim ipsa
quoque astitit multis, et mihi ipsi.

Salutate Priscam, et Aquilam adiutores 3 Act 18,2.18.2
meos in Christo Jesu ; (qui pro anima mea 4 Act 15,26.
suas cervices supposuerunt : quibus non
solus ego gratias ago, sed et cunctae ec-
clesiae Gentium) 1 et domesticam Ecclesiam 5 1 κ ie,i9.is.

27 > eorum sunt F | spirit alium | eis

28 — eis -F1 I > prof, per vos

29 abundantiam F \ — Evangelii

30 igitur I — sancti | et me §i - vestris |
pro ] pr et oretis -F | dominum F

31 et ministerium meum quodHierosolymam defertur
acceptable Sanctis fiat F \ Ri^rusolyma A Hierosolyma

32 per voluntate Christi Ihesu et requiescam F
16,1 Phoebem | — in 2° \ Cencris Ά

2 dignae satis F \ adsistit A*-Fl \ > mihi ipsi et
multis F 5 > eor. eccl.

423

16,6—18. AD ROMANOS.

eorum. Salut ate Epaenetum dilectum mihi,
6 qui est primitivus Asiae in Christo. Salutate
Mariam, quae multum laboravit in vobis.
2 κ 8,23. 7 Salutate Andronicum , et Iuniara cognatos,
et concaptivos meos : qui sunt nobiles in
Apostolis, qui et ante me fuerunt in Christo,

8 Salutate Ampliatum dilectissimum mihi in Do-

9 mino. Salutate Urbanum adiutorem nostrum
in Christo Iesu, et Stachyn dilectum meum.

10 'Salutate Apellen probum in Christo. Salutate

11 eos, qui sunt ex Aristoboli domo. Salutate
Herodionem cognatum meum. Salutate eos,
qui sunt ex Narcissi domo, qui sunt in Do-

12 mino. Salutate Tryphaenam, et Tryphosam:
quae laborant in Domino. Salutate Persidem
charissimam, quae multum laboravit in Do-

mc i5,2i. 13 mino. Salutate Rufum electum in Domino,

14 et matrem eius, et meara. Salutate Asyncri-
tum, Phlegontem, Hermam, Patrobam, Hermen :

15 et qui cum eis sunt, fratres. Salutate Philo-
logum , et Iuliam , Nereum , et sororem eius,
et Olympiadem, et omnes, qui cum eis sunt,

ι κ i6,2o. 16 sanctos. Salutate invicem in osculo sancto.

1 p 5>14· Salutant vos omnes Ecclesiae Christi.

Mt 7,i5. 17 Rogo autem vos fratres , ut observetis
2 2 ·Λ*β! eos , qui dissensiones , et offendicula praeter
2 J 10- doctrinam , quam vos didicistis , faciunt , et

ph 3,i9. 18 declinate ab illis. Huiuscemodi enim Christo
^oiVj.' Domino nostro non serviunt, sed suo ventri: et

Tt 1,10.

2 Ρ 2,3.

5 Ephaenetum Ephenitum F | Ecclesiae Asiae
in Chr. Iesu 6 nobis $ 7 Iuliam Iunilium F2
8 dilectum jF 5 - Iesu | Stacthin F 10 inc.

ν. 11 Sal. eos) | Arestoboli Λ \ — domo , it 11 11 Ero-
dionem F \ Narcessis F \ — qui sunt in D. JP1
12 Tiiphenam gThryfe-^. et trife- -FTryphe- | — Tryfo-
sam A Trifosam F \ [sal. Pers. ... dorn.] | Persi-
dam Praesidam F* 14 Asincritum F \

Phlegonta Flegontan F J Hermen | Her-

mam Herman F 15 Filologum F | et Ner. F |
Olimpiadem 1&A Olympia F* \ — sunt Λ.1 18 huius
modi £F huiusmodi

Προς Ρωμαίους 16,6--18.

έκκλησίαν. άσπάσασΰε Έπαινετδν τον άγαπητόν

μον, δς έστιν άπαρχη της Ασίας εις Χριστόν.

άσπάσασΰε Μαρίαν, ήτις πολλά έκοπίαοεν εις 6

ύμάς. άσπάσασΰε Άνδρόνικον και Ίουνίαν τους 7 2 κ 8,28.

σνγγενεις μον και ονν αιχμαλώτου ς μον, οΐτινές 9'8'

είοιν έπίσημοι έν τοις άποστόλοις , οι και προ

έμον γέγοναν έν Χριοτφ. άσπάσασΦε Άμπλίατον 8

τον άγαπητόν μον έν κνρίφ. άσπάσασΦε Ούρβανόν 9

τον οννεργόν ήμών έν Χριοτφ και Στάχνν τον

άγαπητόν μον. άσπάσασΰε Άπελλήν τον δόκιμον 10

έν Χριοτφ. άσπάσασϋ'ε τονς έκ των Άριστοβούλον.

1 άσπάσασΰε Ήρφδίωνα τον ονγγενή μον. άοπά- 11 9,8.

σασΰε τονς έκ των Ναρκίοοον τονς οντάς έν

κνρίφ. άσπάσασΰε Ύρνφαιναν και Τρνφώοαν τάς 12

κοπιώοας έν κνρίφ. άσπάσασΰε Περσίδα την

άγαπητήν, ήτις πολλά έκοπίαοεν έν κνρίφ. άοπά- 13 mc 15,21.

οαοΰε Ψονφον τον έκλεκτόν έν κνρίφ και την

μητέρα αύτον και έμον. άσπάσασΰε Άσννκριτον, 14

Φλέγοντα, Έρμήν, Πατρόβαν, Έρμαν, και τονς

σνν αύτοις άδελφονς. άσπάσασΦε Φιλόλογον και 15

Ίονλίαν, Νηρέα και την άδελφήν αντοϋ, κάί

Όλνμπάν, και τονς ονν αύτοϊς πάντας άγίονς.

1 άσπάσασΰε άλλήλονς έν φιλήματι άγίφ. άοπά- 16 ι κ ιβ,2ο.

ζονται ύμάς αί έκκληοίαι πάοαι τον Χριστού.

21 Παρακαλώ δε ύμάς, άδελφοί, σκοπειν τονς 17 Mt 7,15.

τάς διχοστασίας και τά σκάνδαλα παρά την δι- Τ'τβΧ' '

δαχήν ην ύμεις έμάΰετε ποιούντας, και έκκλίνετε 2 J 10,

άπ9 αύτών οί γάρ τοιούτοι τφ κνρίφ ήμών Χρι- 18Phs,i9.

στ φ ον δονλεύονσιν άλλά τη έαντών κοιλία, κάί ko^m?*
Tt 1,10.

2 Ρ 2,8.

5 HR Επαίνετον \ Αοιας : hr Αχαΐας 6 Τ Μαριάμ
8 HR 'Αμπλιατον | W — μου 14 W Ασυγκριτον

5 εν Χριστώ DG 6 υμας : ημάς JLm^ 7 01 . . .
γεγοναν : τοις προ εμον DG 8 Αμπλιαν Όαζ 9 Χριοτω :
κνριω CDa 15 Ιουνιαν C*FG \ Ολυμπιαν JD -πιόα FG
16 — ασπάζονται . . . Χριοτον (cf 21) DFG 17 ερωτώ D* |
αοφαλως οκοπειτε DG

424

16,19—27. ϋρος Γωμαωνς

διά της χρηοτολογίας και εύλογίας έξαπατώοιν
ι,8. ι κ ΐ4,2ο. 19 τάς· καρδίας των άκάκων. ή γαρ υμών υπακοή

Mt 10,16. , , ,, 3 3 e ~ Τ / Ο/Λ

jr 4,22. εις παντας αφικετο · εφ νμιν ονν χαίρω, ν^ελω
δε ύμάς οοφονς είναι εις το άγα&όν, άκεραίονς
15,38. 20 δε εις το κακόν, ό δε $εος της ειρήνης ονν·

Gn 8,15. , , e , , , e c ~ j

ph 4,9. τρίψει τον οαταναν νπο τους ποοας υμων εν
τάχει.

ι κ ιβ,23. Ή χάρις τον κνρίον ήμών Ίηοον με$' ύμών,

9,8. Act ιβ,ι.2; 21 Άοπάζεται ύμάς Τιμόθεος ό οννεργός μου,
19' 2ρΛ%. και Αούκιος καί Ίάοων καί Σωοίπατρος οι ονγ-
22 γενείς μον. άοπάζομαι ν μας εγώ Τέρτιος δ γράψας
ι κ ι,ΐ4. 23 τήν έπιοτολήν εν κνρίω. άοπάζεται ν μας Γάϊος
' ' ό ξένος μον και δλης της έκκληοίας. άοπάζεται
ύμάς "Εραοτος δ οικονόμος της πόλεως και Κοναρ-
τος ό άδελφός.

ε ι,9; 25 Τφ δε δνναμένω ύμάς οτηρίξαι κατά το εύαγγέ·

8,5.9.20 β. λ , \ \ f 3Τ ·~ ~\r ~ \

κοί 1,26. λιον μον και το κηρνγμα ίηοον Χριοτον, κατα
άποκάλνψιν μνοτηρίον χρόνοις αίωνίοις οεοιγη-

2 τ ι,ιο. 26 μένον, φανερωΰέντος δε ννν διά τε γραφών προ-
' ' φητικών κατ' έπιταγήν τον αίωνίον $εον είς
ύπακοήν πίστεως είς πάντα τα εϋ'νη γνωριοΦέν-

1 τ ι,ΐ7. 27 τος, 1 μόνω οοφφ ΰεφ, διά Ίηοον Χριοτον, φ ή
δόξα είς τονς αιώνας τών αιώνων αμήν.

19 οοφονς : Η+ [μεν] 20 η χάρις . . . νμων : hr —

(cf 23) I Ιηοον : h[R]+ Χριοτον 21 μον 1° : [Η]

23 fin hr + (v. 24) η χάρις τον κνριον ημών Ιηοον Χριοτον
μετα πάντων νμων αμην. 25 — 27 : ηΓ1 post 14,23 8 utroque
•neutro loco habet 26 προφητικών : hr4 -J- και της επιφάνειας
τον κνριον ημων Ιηοον Χριοτον 27 Η [ω] | HR— των αιώνων

18 και εν λογ. : και ενγλωττιας 109 — D*FGa 20 ονν-
τριψαι Α | — η χάρις . . . νμων DFG 21 αοπαζονται D*JL$ |
fin -f και αι εκκληοιαι παοαι τον ΰεον (ν. 16) D*FG
22 Τερεντιος 7 23 ολαι αι εκκληοιαι FG

Subscriptio: εγραφη απο Κοριν&ον όια Φοιβης (της
διακονον + της εν Κεγχρεαις εκκληοιας) vi εγραφη όια
Τερτιον επεμφ&η όε όια Φ. απο Κοριν&ιων

425

AD ROMANOS. 16,19-27.

per dulces sermones, et benedictiones seducunt

corda innocentium. Vestra enim obedientia in 19 i,s. ι κ u,ao.

omnem locum divulgata est. Gaudeo igitur Mt 10'16,

in vobis. Sed volo vos sapientes esse in bono,

et simplices in malo. Deus autem pacis conterat 20 15,33.

Satanam sub pedibus vestris velociter. Ph 4,e.5'

Gratia Domini nostri Iesu Christi vobiscum.

Salutat vos Timotheus adiutor meus, et 21 Act 16,1.2;
Lucius, et Iason, et Sosipater cognati mei. ph 2,19. '
Saluto vos ego Tertius, qui scripsi epistolam, 22
in Domino. Salutat vos Gaius hospes meus, 23 1 κ i,u.
et universa Ecclesia. Salutat vos Erastus Act 19,22'
arcarius civitatis, et Quartus, frater. Gratia 24
Domini nostri Iesu Christi cum omnibus vobis.
Amen.

Ei autem, qui potens est vos confirmare 25 ε i,9;
iuxta Evangelium meum, et praedicationem κοί^β!8*
Iesu Christi, secundum revelationem mysterii
temporibus aeternis taciti, (quod nunc pate- 26 2 τ ι,ιο.
factum est per Scripturas Prophetarum se-
cundum praeceptum aeterni Dei, ad obedi-
tionem fidei) in cunctis Gentibus cogniti, 1 soli 27 1 τ ι,ΐ7.
sapienti Deo, per Iesum Christum, cui honor, Jud 25'
et gloria in saecula saeculorum. Amen.

19 provulgata F 20 conteret | satanan
21 Zason F | Susipater F 22 [et] ego

23 Gaius I universae ecclesiae (-{- gentium F) \
— vos 2° Λ I Herastus F \ archarius $

24 — vers. 26 , cognito

27 solo I et glor. | — Amen A

Subscr. Exp. epist. -f [Pauli apostoli]) ad Ro=

425

EPISTOLA

BEATI PAVLI APOSTOLI

AD CORINTHIOS PRIMA.

1 PAULUS vocatus Apostolus lesu Christi (1)
o,ii. Act 9,u. 2 per voluntatem Dei, et Sosthenes frater, 1 Ec-
clesiae Dei, quae est Corinthi, sanctificatis in
Christo lesu, vocatis Sanctis, cum omnibus, qui
invocant nomen Domini nostri lesu Christi, in
r 1,7. 3 omni loco ipsorum, et nostro. Gratia vobis, et
ps io3,i3. pax a ·ββ0 patre nostro, et Domino lesu Christo.

4 Gratias ago Deo meo semper pro vobis
in gratia Dei, quae data est vobis in Christo

5 lesu: quod in omnibus divites facti estis in

6 illo, in omni verbo, et in omni scientia: si cut
testimonium Christi confirmatum est in vobis:

2 Th ί,7. 7 ita ut nihil vobis desit in ulla gratia, expectan-
ph 3',2o*. tibus revelationem Domini nostri lesu Christi,
ph i,c. 8 qui et confirm abit vos usque in finem sine
iTh 3,i3; 5,23. crimine , in die adventus Domini nostri lesu
ι Th 5,24. 9 Christi. Fidelis Deus: per quern vocati estis in
societatem filii eius lesu Christi Domini nostri.

1 J 1,J

ph 2,2; 3,ie. 10 Obsecro autem vos fratres per nomen 2
Domini nostri lesu Christi : ut idipsum

Inscr. Incipit epistula ad Corinthios A Inc. ad Co-
rinth ^Epistula ad Corinthios prima INC. [EPISTVLA]
AD CORINTHIOS (-THEOS) [PRIMA]. $

1,2 > Chr. Ies. | Sostines $ Sostinens^i Sustinensl^1
Sostenes F* 2 — quae est Cor. [g]-F(2?> | lesu qui
sunt Corinthii £F | — nostri F 4 vobis 2° ] nobis -F1
5 quia 6 — est A1 7 nulla F 8 confirm avit
QAF I in 1° ] ad 9 societate F

426

ΠΡΟΣ κορίνθιους α

U Παύλος κλητός άπόοτολος Χριοτοϋ Ίηοοϋ δια 1
θελήματος $εοϋ καί Σωσμένης ό άδελφός 1 τη έκ- 2 J^'g1^'8,
κληοία τοϋ ΰεοϋ τη οϋοχ) έν Κορίνΰφ, ήγιασμένοις
έν Χριοτφ Ίηοοϋ, κλητοις άγίοις, οϋν πάοιν τοις
έπικαλονμένοις το όνομα τον κνρίον ήμών Ίηοοϋ
Χριοτοϋ έν παντι τόπφ, αύτών καί ήμών χάρος 3 ji ^Jjjg
ύμιν καί ειρήνη άπδ ΰεοϋ πατρός ήμών καί
κνρίον Ίηοοϋ Χριοτοϋ.

Ενχαριοτώ τφ $εφ πάντοτε περί ύμών έπϊ 4
τη χάριτι τοϋ $εοϋ τη όον^είοη ύμΐν έν Χρι-
οτφ Ίηοοϋ, δτι έν παντι έπλοντίοΰητε έν αύτφ, 5 2 κ 8>9·
έν παντι λόγφ καί πάοη γνώοει, 1 καΰώς το μαρ- 6 Act 18»δ·
τνριον τοϋ Χριοτοϋ έβεβαιώΰη έν ύμιν, ώοτε ύμάς 7 £
μη ύοτερεϊοΰαι έν μηδενϊ χαρίοματι, άπεκδεχο· Tt 2,13. '
μένονς την άποκάλνψιν τοϋ κνρίον ήμών Ίηοοϋ 1
Χριοτοϋ* δς και βεβαιώοει ύμάς εως τέλονς 8 ^hsVe^s
άνεγκλήτονς έν τη ή μέρα τοϋ κνρίον ήμών Ίηοοϋ
Χριοτοϋ. πιοτδς δ ΰεός, δι' ού έκλήΰητε εις 9
κοινωνίαν τοϋ νίοϋ αύ'τοϋ Ίηοοϋ Χριοτοϋ τοϋ ι J μ·
κνρίον ήμών.

ι Παρακαλώ δε ύμάς, άδελφοί, δια τοϋ όνόματος 10 Ph 2»2; Μ«
τοϋ κνρίον ήμών Ίηοοϋ Χριοτοϋ, ίνα το αύτό

1 Κ Ιηοου Χρίστου 2 W ΰεου, ηγ. εν Χρ. I., τη ο. εν
Κ., κλ. αγιοις συν 4 ΰεω : RT+ μου 8 Χρίστου : [Η]— W

1 — κλητος ΛΏ 2 (αγιοις συν) \ αυτών τε κ. Ζ,Ραζ
6 Χρίστου : ϋεου B*FG 8 άχρι τ. Ώθ \ ήμερα : παρουσία OG

9 : υφ D*JFG

426

Ι,η— 24. Προς Κορίνθιους α

λέγητε πάντες, καί μη $ έν ύμιν οχίοματα, ητε
δε κατηρτισμένοι έν τφ αύτφ vol καί έν τη αύτη
11 γνώμη, έδηλώΰη γάρ μοι περί ύμών, άδελφοί
μου, ύπδ των Χλόης, δτι έριδες έν ύμιν είσιν.
8,4.12 1 λέγω δε τούτο, δτι έκαστος ύμών λέγει* έγώ μέν
Act 1^·27. Παύλου, έγώ δε Άπολλώ, έγώ δε Κηφά, έγώ

13 δε Χριστού, μεμέρισται δ Χριοτός; μη Παύλος
έσταυρώΰη ύπερ ύμών, ή εις το δνομα Παύλου
Act ΐ8,8. 14 έβαπτίσΰητε; εύχαριστώ δτι ούδένα ύμών έβάπτιοα
R 16,23'15 ει μη Κρίοπον καί Γάίον Ινα μη τις ειπη δτι
ιβ,ΐ5.ΐ7. 16 εις το έμδν δνομα έβαπτίσΰητε. έβάπτιοα δε
καί τον Στέφανα οίκον λοιπόν ούκ οίδα ει τινα
J 4,2. 17 άλλον έβάπτιοα. ού γάρ άπέοτειλέν με Χριστός
2,4. Mt 28,19. βαπτίζειν άλλα εύαγγελίζεσΰαι , ούκ έν σοφία
λόγου, Ινα μη κενωΰη δ σταυρός του Χριστού.
2 κ 2,ΐ5; 4,3. 18 Ό λόγος γάρ δ του σταυρού τοις μεν άπολλυ-
2 Th 2,\ο'. μένοις μωρία έστίν, τοις δε σωζομένοις ήμιν
ΐβ 29,14. 19 δύναμις ΰεού έστιν. γέγραπται γάρ *

Ρβ 88,10.

άπολώ τψ ΰοφίαν των ύοφών,
καϊ τψ ύννεαιν των ύννετών ά^ετϊΐΰω.
ΐβ ΐ9,ιι β; 20 ιπον ύοφόξ', tcov γραμματεύς; πον συνζητητης του

Β8.18; 44,25. 5 _ , * \ * r β· ο * ^ r

job 12,17. αιώνος τούτου; ούχι εμωρανεν ο i/εος τψ σοφιαν
Mt ιι,26 β. 21 του κόσμου; έπειδη γάρ έν τη σοφία του ΰεού
' ' ούκ εγνω δ κόσμ,ος δια της σοφίας τον ΰεόν,
εύδόκησεν δ $εός διά της μωρίας του κηρύγματος
Μ Vl'ls 22 °ώσαι τους πιστεύοντας, έπειδη καί Ιουδαίοι
Act ΐ7,ιβ!82! σημεία αίτούσιν καί "Ελληνες σοφίαν ζητούσιν,
2,ΐ4. R 9,82. 23 1 ήμεϊς δε κηρύσσομεν Χριστόν έσταυρωμένον, Ιόν-
ια, κοί 2,8. 24 δαίοις μεν σκάνδαλον, εΰνεσιν δε μωρίαν, 1 αύτοις
δε τοις κλητοϊς, Ίουδαίοις τε καί "Ελλησιν, Χρι-

13 Κ χριοτος, \ νπερ : hW περί 14 ευχαριατω : hR-f
τω &εω | Η Γαϊον 17 W εναγγελωαο'&αι,

11 — μου C* 13 μη μεμερ. 10α 15 εβαπτιαα-Ώαζ
16 — άλλον FG 18 — ημιν FG 20 τ κοομ. : + τού-
τον Fat 23 e#v. : Ελληοι C3af
427

AD CORINTHIOS L 1,11—24

dicatis omnes, et non sint in vobis Schismata:
sitis autem perfecti in eodem sensu, et in
Beadem sententia. Signification est enim mihi 11
de vobis fratres mei ab iis, qui sunt Chloes,
quia contentiones sunt inter vos. Hoc autem 12 3,4.
dico, quod unusquisque vestrum dicit: Ego j^8.'24'27'
quidem sum Pauli: ego autem Apollo: ego
vero Cephae : ego autem Christi. Divisus est 13
Christus? Numquid Paulus crucifixus est pro
vobis? aut in nomine Pauli baptizati estis?

4 Gratias ago Deo, quod neminem vestrum bap- 14 Act ιβ,8.
tizavi, nisi Crispum, et Caium: nequis dicat 15 R 16'23,
quod in nomine meo baptizati estis. Baptizavi 16 16,15.17.
autem et Stephanae domum: ceterum nescio

si quern alium baptizaverim. Non enim misit 17 j 4,2.

me Christus baptizare, sed evangelizare : non in 2'4, Mt 28,10e

sapientia verbi, ut non evacuetur crux Christi.

5 Verbum enim crucis pereuntibus quidem 18 2 κ 4,3.
stultitia est: iis autem, qui sal vi hunt, id est K ]'16,
nobis, Dei virtus est. Scriptum est enim : 19 is 29,14.

Perdam sapientiam sapientium,

et prudentiam prudentium reprobabo.
Ubi sapiens? ubi scriba? ubi conquisitor huius 20 Job 12,17.
saeculi? Nonne stultam fecit Deus sapientiam Is 19,11» 33'18β
huius mundi? Nam quia in Dei sapientia non 21 Mt 11,25.
cognovit mundus per sapientiam Deum: placuit L 8,12'
Deo per stultitiam praedicationis salvos facere Mt 12,3s.
credentes. Quoniam et Iudaei signa petunt, et 22 Act'4i87,i8.ss.
Graeci sapientiam quaerunt: nos autem prae- 23 2,14. κ 9,32„
dicamus Christum crucifixum: ludaeis quidem
scandalum, .Gentibus autem stultitiam, 1 ipsis 24 is. κυΐ 2,3.
autem vocatis ludaeis, atque Graecis Chris-

loetl°]ut^. I ^92 seism- 1 sent. ] scientia eigi(-iam-F)

11 his I Cloes A | > inter vos sunt 12 Cephe F 13 — ?
Ι» £g 2" u cleo meo $F | Gaium 15 sitis ®AF*
16 Stefanae AF \ Ceterorum autem § | > bapt.
alium -F1 alium vestrum $ 18 his | — id est nob. A*Fi
I > virt. dei 20 inquisitor 21 in dei sapien-
tiam AFI 22 - et 1° £F

427

1,25—2,8.

AD CUKINTHIOS I.

23. 2 κ 13,4. 25 tum Dei virtutem , et Dei sapientiam : quia
quod stultum est Dei, sapientius est homini-
bus: et quod infirmum est Dei, fortius est
Mt ii,25. 26 hominibus. Videte enim vocationem vestram 6
je 2,1-5! fratres , quia non multi sapientes secundum
carnem, non multi potentes, non multi nobiles:

27 sed quae stulta sunt mundi elegit Deus, ut
confundat sapientes: et infirma mundi elegit

28 Deus, ut confundat fortia : et ignobilia mundi,
et contemptibilia elegit Deus, et ea, quae non

ü 3,27. ε 2,9. 29 sunt, ut ea quae sunt destrueret : ut non glo-
jr 23,5.6. 30 rietur omnis caro in conspectu eius. Ex ipso
2/ 17%'. autem vos estis in Christo Iesu, qui f actus est
nobis sapientia a Deo, et iustitia, et saneti-
jr 9,22.23. 31 ficatio, et redemptio : ut quemadmodum scrip-
tum est: Qui gloriatur, in Domino glorietur.
1,17. 2 Et ego, cum venissem ad vos, fratres, 7
veni non in sublimitate sermonis, aut sapien-
tiae, annuncians vobis testimonium Christi.
g e,i4. 2 Non enim iudieavi me scire aliquid inter vos,
Act i8,9. 3 nisi Iesum Christum, et hunc crucih'xum. Et
2 κ 10,1' ego in infirmitate, et timore, et tremore multo
i. 4 fui apud vos: et sermo meus, et praedicatio
mea non in persuasibilibus humanae sapientiae
ε i,i7.i9. 5 verbis, sed in ostensione Spiritus, et virtutis: ut
ι Th 1,5. fides ves^ra non sit m sapientia hominum, sed
ph 3,i5. 6 in virtute Dei. Sapientiam autem loquimur inter
perfectos: sapientiam vero non huius saeculi,
neque prineipum huius saeculi, qui destruuntur:
r 16,25. 7 sed loquimur Dei sapientiam in mysterio, quae
L 10'21, abscondita est, quam praedestinavit Deus ante
l 23,34. 8 saecula in gloriam nostram, quam nemo prin-

Jc 2,1.

Kol 1,26.

28 contempt, mundi F \ — eal° 30 > sap. nob.

2,2 per sublimitatem 2 > scire me QF | > Chr. I.
4 persuasione A j — humanae | verbi Λ 5 sit

insipientia JF1

Προς Κορίνθιους α9 1,25— 2,8.

στον ϋ>εοϋ δύναμιν καί $εοϋ οοφίαν. οτι το 25 28. 2 κ is,4.
μωρόν του fteov οοφώτερον των άνΰρώπων έστίν,
καί το άσΰενές του Φεοϋ ίοχνρότερον των άν-
ΰρώπων. Βλέπετε γαρ την κλήσιν ύμώφ, 26 Mt 11,25.

άδελφοί, οτι ού πολλοί οοφοί κατά σάρκα, ού jc 2,1-5.
πολλοί δυνατοί, ού πολλοί εϋγενεϊς· άλλά τά 27
μωρά του κόσμου έξελέξατο ο Φεος Ινα καται-
σχύνη τους σοφούς, καί τά άσ$ενή του κόσμου
έξελέξατο ό ΰεός Ινα καταισχύνη τά ισχυρά, και 28 Mt ie,so.
τά άγενη του κόσμου καί τά έξουΰενημένα έξε-
λέξατο ό $εός, τά μη οντα, Ινα τά οντα κατάρ-
γηση, δπως μη καυχήσηται πάσα σάρξ ένώπιον 29 κ 8,27. ε 2,9.
του Φεοϋ. έξ αύτοϋ όέ ύμεις έστε έν Χριστφ 30 Jr 23,5.6.
Ίησοϋ, ος έγενήΰη σοφία ήμϊν άπδ $εοϋ, δίκαιο- j 17,19.'
σύνη τε καί άγιασμός καί άπολύτρωσις, ίνα κα$ώς 31 Jr 9,22.28.
γέγραπταΐ' ό χανχώμενος εν χνρίω χανχάα^ω.
23 Κάγώ έλΰων προς ύμας, αδελφοί, ήλΰον ού καΰ' 2 ^17* 16>15·
ύπεροχην λόγου fj σοφίας καταγγέλλων ύμιν το μαρ-
τύριον του ΰεοϋ. ού γάρ έκρινά τι είδέναι έν ύμιν 2 α e,u.
ει μη Ίησοϋν Χριστον καί τούτον έσταυρωμένον, Act 1Bj9t
κάγώ έν άσΰενεία καί έν φόβφ καί έν τρόμφ πολλφ 3 2Κ^\.
έγενόμην προς ύμας, καί ό λόγος μου καί το κή- 4 ι.
ρυγμά μου ούκ έν πειΰοϊς σοφίας λόγοις, άλλ' έν
άποδείξει πνεύματος καί δυνάμεως, Ινα ή πίστις 5 ε ι,ΐ7.ΐ9.
ύμών μη η έν σοφία άνΰρώπων άλλ' έν δυνάμει $εοϋ. ' *

Σοφίαν δε λαλοϋμεν έν τοις τελείοις, σο- 6 Pfc 8,15.
φίαν δε ού του αιώνος τούτου ούδέ των άρ- 1
χόντων του αιώνος τούτου τών καταργουμένων
άλλά λαλοϋμεν Ό·εοϋ σοφίαν έν μυστηρίφ, την 7 » 16,25.
άποκεκρυμμένην, ην προώρισεν δ ΰεδς προ τών κοί Ί,2β.
αιώνων είς δόξαν ήμών · ην ούδείς τών άρχόν- 8 l 28,84.

. Je 2,1.

28 &εος, : Η+ [και] 30 hT &εον διχ. 2,1 μαρτ. :
Κ μνστηριον 2 Τ ειόεναι τι 4 Η πιΦοις

26 γαρ : ουν Ώα 29 τ. &εου : αντον C*af 30 όικ. τε : και
6ικ. FG 2,4 πειΰ. . . . λογ. : πειΰοι οοφιας 18* πειΰοις
αοφ. F πει&οι σ. λόγων Orig α | σοφίας : pr ανϋρωπινης ACm$
428

2f9— 3,3. Προς Κορίνθιους a

των τον αιώνος τούτον εγνωκεν εί γαρ εγνωοαν,
ΐβ β4,3. 9 ούκ αν τον κύριον της δόξης έοταύρωοαν άλλα

Ape Eliae ? q , ,

Act 7,23. κάνω ς γεγραπται ·

α όφ&αλμοξ ονκ εΐόεν xai oig ονχ ψονβΒν
και επί καρδίαν άνΰρώπον ονκ άνέβη,

οΰα ψοίμαύεν ό ftsög τοις άγαΐΐώύιν αντόν.

Mt 13,11. ίο ήιιϊν γαρ άπεκάλνψεν ο $εος δια τον πνεύματος*

Prv 20,21 (27) V „ , „ , Ω , η

lxx. το γαρ πνενμα πάντα εραννα, και τα βανη τον
Mt ιβ,23. 11 ΰεον. τις γαρ οιδεν άνΰρώπων τα τον άνΰρώπον
εί μη το πνενμα τον άν&ρώπον το εν αύτφ; όντως
και τα τον ΰεον ούδείς εγνωκεν εί μη το πνενμα
j ιβ,ΐ3.ΐ4. 12 τον $εοϋ. ήμεϊς δε ού το πνενμα τον κόομον
ι j 5,20. έλάβομεν άλλα το πνενμα το εκ τον Φεον, Ινα
1.4. 13 είδώμεν τα ύπό τον ΰεον χαριοΰέντα ήμϊν α
και λαλονμεν ούκ εν διδακτοϊς άνΰρωπίνης οοφίας
λόγοις, άλλ' έν διδακτοϊς πνεύματος, πνενματι-
β. ι,23. 14 κοις πνενματικά οννκρίνοντες. ψνχικός δε αν-
j 8,47 5ji4,i7. $ρωπ0ς ον δέχεται τα τον πνεύματος τον ΰεον·
μωρία γαρ αύτφ έστιν, και ού δύναται γνώναι,
ι j 2,2ο. 15 δτι πνενματικώς άνακρίνεται. ό δε πνενματικός
άνακρίνει μεν πάντα, αύτός δε ύπ' ούδενός άνα-
ΐβ 4ο',ΐ3. 16 κρίνεται, tig γαρ εγνω νονν χνρίον, og ανμβφάσει

αντόν; ήμεϊς δε νονν Χριατοϋ εχοαεν.
j ΐ6,ΐ2. 3 Κάγώ, άδελφοί, ούκ ήδννήΦην λαληοαι ύμιν ως 24
πνενματικοϊς άλλ' ως οαρκίνοις, ως νηπίοις έν Χρι~
η\Ρι2α8. 2 στΦ· 7®λα ύμας έπότισα, ού βρώμα* ονπω γαρ έδύ-
ι,ιο.ιΐ; ιι,ΐ8. 3 ναο^ε. άλλ' ούδέ έτι ννν δύναοΰε, 1 έτι γαρ σαρκικοί
έοτε. δπον γαρ έν ύμιν ζήλος και ερις, ούχι

9 οσα : Τ α 10 γαρ 1° : hJEiT δε 13 h πνενματικως
15 μεν : [Κ,]— hT | πάντα : [h]W pr τα 16 Η avvßtß.
3,2 Η post εόνναο'&ε sect. inc. | ετι : [Η]— W | W όνναο&ε.

10 πνεύματος : -\- αντον Dtnf 11 — αν&ρωπων Λ \
— τον αν&ρ. 2° FO 12 τ. κοομ. τοντον DG 13 πνεύ-
ματος αγιον Xmi 14 — τον &εον 2α 16 Χριστον :
κνριον ΉΏ*α 3,1 ααρκικοις Fa% 3 ερις : + και
όιχοστασναι Όαζ

429

AD CORINTHIOS I. 2,9-3,3.

Prv 20,21 (2
Lxx.

cipum huius saeculi cognovit: si enim cogno-
vissent, numquam Dominum gloriae crucifixis-
8 sent. Sed sicut scriptum est:

Quod oculus non vidit, nec auris audivit,
nec in cor hominis ascendit, quae, prae-
paravit Deus iis, qui diligunt iilum:
9 nobis autem revelavit Deus per spiritum suum: 10 Mt 13,1
Spiritus enim omnia scrutatur, etiam profunda
Dei. Quis enim hominum seit quae sunt homi- 11
nis, nisi spiritus hominis, qui in ipso est? ita
et quae Dei sunt, nemo cognovit, nisi Spiritus

10 Dei. Nos autem non spiritum huius mundi 12 j 16,13.14.
aeeepimus, sed Spiritum, qui ex Deo est, ut
sciamus quae a Deo donata sunt nobis: quae 13 1.4.

et loquimur non in doctis humanae sapientiae

verbis, sed in doctrina Spiritus, spiritualibus

spiritualia comparantes. Animalis autem homo 14 β. ι,23.

non pereipit ea, quae sunt Spiritus Dei: stul- ' ' '

titia enim est illi, et non potest intelligere:

quia spiritualiter examinatur. Spiritualis au- 15 1 j 2,20.

tern iudicat omnia: et ipse a nemine iudicatur.

Quis enim cognovit sensum Domini, qui instruat 16 r 11,34.

eum ? Nos autem sensum Christi habemus. Is 40'13'

11 Et ego, fratres, non potui vobis loqui quasi 3 J 16,12.
spiritualibus, sed quasi carnalibus. Tamquam
parvulis in Christo, 1 lac vobis potum dedi, non 2 1 ρ 2,2.
escam : nondum enim poteratis : sed nec nunc 11 5'12,13,
quidem potestis: adhuc enim carnales estis. 3 1,10.11 ; 11,1
Cum enim sit inter vos zelus, et contentio : nonne

8 glor. ] maiestaiisJ^1 9 Quod (' calamo) ... ascen-
deruut § I his I eum F 10 revelabit A 11 > seit
hominum | sint (1°) i2 — huius | aeeipimus jF isspir.
et virtutis AF^ spir. saneti F* j spirital- bis , it 14.15
U > estenini intelleg. ea.F| , quia | examinantur^« 15 et
ipse] i. ALF1 i. autem iff | fin -f- , sicut scriptum est: %
16 aut quis (quis et Fz) instruxit eum $ 3,1 spirital-
I tanq. p. in Chr. (> in Chr. p. A1) c. praec. com»
3 > estis earn. | (<ft inc. ν. Cum enim)

429

3,4-18. AD CORINTHIOS I.

carnales estis, et secundum hominem ambulatis?
1,12. 4 Cum enim quis dicat: Ego quidem sum Pauli.
Alius autem: Ego Apollo: nonne homines estis?
Act 18,24.27. 5 1 Quid igitur est Apollo ? quid vero Paulus ? Mi-
nistri eius, cui credidistis, et unicuique sicut
Act i8,4.ii. 6 Dominus dedit. Ego plantavi, Apollo rigavit:
7 sed Deus incrementum dedit. Itaque neque
qui plantat est aliquid, neque qui rigat: sed,
4,5. 8 qui incrementum dat, Deus. Qui autem plantat,
et qui rigat, unum sunt. Unusquisque autem
propriam mercedem accipiet secundum suiim

Mt 13 3—9

E2,2o! 9 laborem. Dei enim sumus adiutores: Dei agri-12
i5,io. 10 cultura estis, Dei aedificatio estis. Secundum
2rPiö;2o! gratiam Dei, quae data est mihi, ut sapiens archi-
tectus fundamentum posui: alius autem super-
aedificat. Unusquisque autem videat quomodo
ι ρ 2,4-6. 11 superaedificet. Fundamentum enim aliud nemo
potest ponere praeter id, quod positum est, quod
12 est Christus Iesus. Si quis autem superaedificat
super fundamentum hoc, aurum, argentum,
4,5. 13 lapides pretiosos, ligna, foenum, stipulam, 1 uni-
8 Ih 1,8' uscuiusque opus manifestum erit: Dies enim
Domini declarabit, quia in igne revelabitur: et
uniuscuiusque opus quale sit, ignis prob ab it.

14 Si cuius opus manserit quod superaedificavit,

15 mercedem accipiet. Si cuius opus arserit, detri-
mentum patietur: ipse autem salvus erit: sie

ϊ,ιο. 2 κ β,ιβ. 16 tarnen quasi per ignem. Nescitis quia templum 13
17 Dei estis, et Spiritus Dei habitat in vobis? Siquis
autem templum Dei violaverit, disperdet illum
Deus. Templum enim Dei sanctum est, quod estis
AP 3,17.18. 18 vos. Nemo se seducat: si quis videtur inter vos 14

4 dicit I estis et secundum hominem ambulatis F
5 quod. ig. F 8 > plant, aut. 9 Dei 1°] Domini Fl |
estis 1° ] est Fi 11 enim ] autem F^ | quod 2° ] qui
12 supra I — hoc Fl is — Domini " |

declaravit QAF* 17 disperdit A 18 se ] vos A
430

Προς Κορινΰ'ϊονς α' 3,4—18,

σαρκικοί έστε καί κατά άνΰρωπον περιπατείτε;
ιδταν γαρ λέγχι τις* έγώ μεν είμι Παύλου, έτερος 4 ι,ιβ.
όέ· έγώ Άπολλώ, ούκ άνθρωποι έοτε; 1 Τί οϋν 5 Act 18,24.27.
έοτιν Άπολλώς; τί δε έοτιν Παύλος; διάκονοι δι9
ών έπιστεύσατε, και έκάοτφ ώς ό κύριος έδωκεν.
έγώ έφύτενοα, Άπολλώς έπότιοεν, άλλα ό Φεός 6 Act 18,4.11.
ηϋξανεν ώστε ούτε ό φυτεύων έοτιν τι ούτε ό 7
ποτίζων, άλλ' δ αύξάνων Φεός. δ φυτεύων δε και δ 8 *,β.
ποτίζων εν είσιν, έκαοτος δέ τον Ιδιον μισΰόν λήμψε· Mt ι8,8-θ.
ται κατά τον Ιδιον κόπον. Φεοϋ γάρ έομεν συνεργοί* 9 f κ,2ι°24.
ΰεού γεώργιον, Φεού οικοδομή έοτε. Κατά την 10 ΐ5,ιο.
χάριν του ΰεοϋ την δοΰεϊσάν μοι ώς οοφδς άρχιτέκ- r 15,20/
των ΰεμέλιον έΰηκα, άλλος δε έποικοδομεϊ, έκαοτος Ε 8'2,7,
δε βλεπέτω πώς έποικοδομεϊ. ΰεμέλιον γάρ άλλον 11 1 ρ 2,4-β.
ούδεις δύναται ΰεϊναι παρά τον κείμενον, δς 1
έοτιν Ίησοϋς Χριοτός. εί δέ τις έποικοδομεϊ έπι 12
τον ΰεμέλιον χρυοίον, άργύριον, λίγους τίμιους,
ξύλα, χόρτον, καλάμην, 1 έκάοτου τ δ έργον φανερδν 13 4,5.
γενήσεταΐ' ή γάρ ήμερα δηλώσει, δτι έν πυρι μΪ^Ιθ.
άποκαλύπτεται , καί έκάοτου το έργον δποϊόν
έοτιν το πυρ αύτδ δοκιμάσει, ει τίνος το έργον 14
μενεϊ δ έποικοδόμησεν, μισΰδν λήμψεται· ει τίνος 15
τό έργον κατακαήσεται, ζημιωΦήσεται, αυτός δέ
2 σωΰήσεται, ούτως δέ ώς διά πυρός. Ούκ οϊδατε 16 β,ι^. 2 κ β,ιβ.
δτι ναός $εοϋ έστε και τό πνεύμα του ΰεού έν ύμίν
οίκεϊ; ει τις τον ναόν του ΰεοϋ φθείρει, φΰερεϊ 17
τούτον δ ΰεός' δ γάρ ναός του ΰεού άγιός έοτιν,
οϊτινές έστε ύμεΐς.

Μηδείς έαυτόν έξαπατάτω* ει τις δοκεϊ σοφός 18 2,β.

' Αρ 8,17.18.

7 HR έοτιν 12 αργνρ. : h pr και 16 hftT οικεί
εν νμιν

4 αν&ρωποι : οαρκικοι Σ,Ραζ | fin -|- και κατα αν-
Φρωπον περιπατείτε Ρ 5 τι bis : τις CZPm^ | Παύλος . . .
Απολλως Σ,αζ | διάκονοι : pr αλλ η Χαζ' 10 τεΰεικα 1>αζ

12 '&εμελ. : -\- τούτον Όαζ \ χρνοον Λνηζ \ αργνρον Ληιζ

13 — αντο Wntf 14 μένει ζ 17 φϋερει τοντ. : φθείρει αντον
Χ)Θα 18 εξαπατ. : -f- κενοις λογοις Τ>

430

3fi9— 4f9, Προς Kogcvmovg a

είναι έν ύμιν έν τφ αίώνι τούτφ, μωρός γενέσθω,
job 6,ΐ2.ΐ8. 19 ϊνα γένηται σοφός, ή γαρ οοφία τον κόαμον
τούτον μωρία παρά τφ θεφ έστιν. γέγραπται
γάρ· ό άραΰύόμενος tovg ύοφονς εν τη πανουργία
ρβ 94,ιι. 20 αντών ' 1 καί πάλιν · xvpiog γινώΰκει tovg διαλο-
21 γιύμον$ των σοφών, οτι είύΐν μάταιοι, ώστε μηδεις 2ί
κανχάσθω έν άνθρώποις* πάντα γάρ ύμών έστιν,
ι,ΐ2. 22 1 είτε Παύλος είτε Άπολλώς είτε Κηφας, εϊτε κόσμος
είτε ζωή εϊτε θάνατος, εϊτε ένεοτώτα εϊτε μέλ~
ιι,8. L 3,38. 23 λοντα, πάντα ύμών, 1 ύμείς δε Χριοτοϋ, Χριοτός
9,ΐ7. Tt ι,7. 4 δε θεον. Οντως ημάς λογιζέσθω άνθρωπος

ως ύπηρέτας Χριοτοϋ καί οίκονόμονς μνστηρίων
L 12,42. 2 θεού. ώδε λοιπόν ζητείται έν τοις οικονόμοις
9,3. 3 ϊνα πιοτός τις εύρεθη. έμοί δε εις έλάχιοτόν
έοτιν ϊνα ύφ' ύμών άνακριθώ ή ύπδ ανθρωπινής
ρθ 148,2. 4 ήμέρας' άλλ' ούδε έμαντόν άνακρίνω · 1 ονδεν γάρ
έμαντφ ούνοιδα, άλλ' ούκ έν τούτφ δεδικαίωμαΐ'
8,8. 6 ό δε άνακοίνων με κύριος έοτιν. ώοτε μή προ

R 2,16.29. „ Κ . „ V»n i ' « *

καιρόν τι κρίνετε, εως αν ελνη ο κνριος, ος και
φωτίοει τα κρνπτά τον οκότονς και φανερώσει
τάς βονλάς τών καρδιών καί τότε ό έπαινος
κ ΐ2,8. 6 γενήσεται έκάοτφ άπδ τον θεού. Ταϋτα δε,
ι,β1' άδελφοί, μετεσχημάτισα εις έμαντόν καί Απόλλων
δι' ύμας, Ινα έν ήμϊν μάθητε τό μή ύπερ α γέ-
γραπται, ϊνα μή εις ύπερ τον ένός φνσιονσθε
R ΐ2,6. 7 κατά τον έτερον, τις γάρ οε διακρίνει; τί δε
3,27. η 5,4. Ιχεις ο ούκ έλαβες; ει δε καί έλαβες, τί καν-
ΑΡ 8,ΐ7.2ΐ. 8 χάοαι ως μή λαβών; 1 ήδη κεκορεσμένοι έστέ' ήδη
έπλοντήσατε· χωρίς ήμών έβασιλεύσατε* καί δφελόν
γε έβασιλεύσατε, ϊνα και ήμεις ύμιν σννβασιλεύ-
ηιοΙΙ' 9 οω^εν' δοκώ γάρ, δ θεός ήμας τονς άποστόλονς

18 W νμιν, εν τω α. τούτω μ. 22 W κόσμος, 4,0 Η τό
Μη ν. 8 Η εοτε; η. επλοντηοατε ; χ. η. εβαοιλευαατε ;

- 4,2 ωόε : δ όέ Χ< | ζητείται : τι ζητείτε Ν* 5 —

ος D*a 6 α : ο Ώαζ \ γεγρ. : + φρονειν Ι,Ραζ

9 γαρ : + οτι

431

AD GORINTHIOS I. 3,19-4,9.

sapiens esse in hoc saeculo, stultus fiat ut
sit sapiens. Sapientia enim huius mundi, still- 19 Job 5,12.13.
titia est apud Deum. Scriptum est enim: Com-
prehendam sapientes in astutia eorum. Et 20 ps 94,11.
iterum: Dominus novit cogitationes sapientium

15 quoniam vanae sunt. Nemo itaque glorietur in 21
hominibus. Omnia enim vestra sunt, ' sive Pau- 22 1,12.
lus, sive Apollo, sive Cephas, sive mundus, sive

vita, sive mors, sive praesentia, sive futura:
omnia enim vestra sunt: 'vos autem Christi: 23 11,3.

16 Christus autem Dei. Sic nos existimet homo 4 it 1,7.
ut ministros Christi: et dispensatores mysterio-

Fum Dei. Hie iam quaeritur inter dispensatores 2 l 12,42.
ut fidelis quis inveniatur. Mihi autem pro minimo 3
est ut a vobis iudicer, aut ab humano die: sed
neque meipsum iudico. Nihil enim mihi con- 4 ps 143,2.
scius sum: sed non in hoc iustificatus sum: qui
autem iudicat me, Dominus est. Itaque nolite 5 3,8.
ante tempus iudicare, quoadusque veniat Do-
minus : qui et illuminabit abscondita tenebra-
rum, et manifestabit consilia cordium: et tunc

17 laus erit unicuique a Deo. Haec autem, 6 r 12,3.
fratres, transfiguravi in me et Apollo, propter

vos: ut in nobis discatis, ne supra quam
scriptum est, unus adversus alterum infletur
pro alio. ' Quis enim te discernit? Quid autem 7 r 12,6.
habes quod non accepisti? Si autem accepisti, J 3'2'7, H 5Λ
quid gloriaris quasi non acceperis? Iam saturati 8 ap 3,17.
estis, iam divites facti estis : sine nobis regnatis : Ap 3'21'
et utinam regnetis, ut et nos vobiscum reg-
ie nemus. Puto enim quod Deus nos Apostolos 9 r s,m.

19 conpraehendens F 20 sap. ] hominum A 21 > Ita-
que nemo | «fl, inc. ν. 22 Omnia) 22 - sive Cephas Fi
4,5 neque ego A 5 inluminavit F \ manifestavit AF I
> erit laus F 8 regnastis ®A I regnaretis

nov^apZ8 A * ^ **** ~. qU°d 1 > nos deus

Η 10,33.

431

4,10-5,0. AD CORINTHIOS I.

novissimos ostendit, tamquam morti destina-
tos: quia spectaculum facti sumus mundo, et .
3,i8. 10 Angelis , et hominibus. Nos stulti propter
Christum, vos autem prudentes in Christo:
nos iniirmi , vos autem fortes : vos nobiles,
2 κ n,23-27. 11 nos autem ignobiles. Usque in hanc horam
Actis 3· 20 34. e^ esurimus, et sitimus, et nudi sumus, et
ί Th 2,u! 12 colaphis caedimur , et instabiles sumus , 1 et
e,i5. 2RT^8. laboramus operantes manibus nostris: male-
ps io9,28. dicimur, et benedicimus: persecutionem pati-
Dt i7,7; 22,24.13 mur, et sustinemus : blasphemamur, et obse-
cramus: tamquam purgamenta huius mundi
facti sumus, omnium peripsema usque adhuc.
14 Non ut confundam vos , haec scribo , sed ut
g 4,i9. 15 fllios meos charissimos moneo. Nam si decern 19
millia paedagogorum habeatis in Christo: sed
non multos patres. Nam in Christo Iesu per
n,i. 16 Evangelium ego vos genui. Rogo ergo vos,
imitatores mei estote , sicut et ego Christi.
Act 19,22. 17 Ideo misi ad vos Timotheum , qui est fllius
Ph 2,20 ss. nieus charissimus , et fidelis in Domino : qui
vos commonefaciet vias meas , quae sunt in
Christo Iesu, sicut ubique in omni Ecclesia
18 doceo. Tamquam non venturus sim ad vos, 20
A jc^'r ^ s*c m^a^ sun^ quidam. Veniam autem ad vos
c ' cito , si Dominus voluerit : et cognoscam non
sermonem eorum, qui inflati sunt, sed virtutem.
2,4. l i7,2o. 20 Non enim in sermone est regnum Dei, sed in
21 virtute. Quid vultis? in virga veniam ad vos,
an in charitate, et spiritu mansuetudinis ?

lv 18,7.8. 5 Omnino auditur inter vos fornicatio, et talis 21
fornicatio, qualis nec inter Gentes, ita ut uxo-
2 rem patris sui aliquis habeat. Et vos inflati

9 [huic] mundo g | — et 1° F u in ] ad F1 |
stabiles F 12 vestris -FA 13 peripsima
perissima Fi 14 — meos F1 | carissimus Fi
16 — sicut et ego Chr. 17 — et Fi \ commone-
faciat I quae ] qui Fl | — Iesu 19 > cito

ad vos 21 an ] aut Λ 5,1 quales A | gentes ]
-f- nominatur F* | — sui

432

Προς Κορινθίους a' 4fio— 5,2*

έοχάτους άπέδειξεν ώς έπιΰανατίους, δτι Φέατρον
έγενήΰημεν τ φ κόσμψ καί άγγέλοις καί άνΰρώ-
ποις. ήμεις μωροί δια Χριοτόν, ύμείς δέ φρόνι- 10s,i8.
μοι εν Χριοτφ· ημείς άοΰενεϊς, ϋμεΐς δέ ίοχυροί·
ύμεΐς ένδοξοι, ήμεις δε άτιμοι, άχρι της άρτι 11 2 κ 11,28-27.
ώρας καί πεινώμεν και διψώμεν καί γυμνιτεύομεν Acti8,3? 20,34.
καί κολαφιζόμεΰα καί άοτατοϋμεν 1 καί κοπιώμεν 12 9,?δ! 2 Th 3,8.
έργαζόμενοι ταις ίδίαις χεροίν · λοιδορούμενοι εύλο- pVio9*28.
γοϋμεν, διωκόμενοι άνεχόμεϋα, 1 δνσφημούμενοι 13
παρακαλοϋμεν ώς περ^καιΜρματα του κόομου
έγενήΦημεν, πάντων περίφημα έως άρτι.

Ούκ έντ ρέπων ύμάς γράφω ταύτα, άλλ' ώς τέκνα 14 β,5.
μου άγαπητά νουΰετών. εάν γαρ μύριους παιδαγω- 15 β 4,1».
γοϋς εχητε έν Χριοτφ, άλλ' ου πολλούς πατέρας· 1 2,1 '
έν γαρ Χριοτφ Ίηοοϋ δια του ευαγγελίου εγώ ύμάς
26 έγέννηοα. παρακαλώ οϋν ύμάς, μιμηταί μου 16 ιμ·
γίνεοΰε. Δια τούτο αυτό έπεμψα ύμιν Τιμόΰεον, δς 17 Act 19,22.
έοτίν μου τέκνον άγαπητόν καί πιοτόν έν κυρίω, 7,ΐ7;' 14,33.
ός ύμάς άναμνήοει τάς οδούς μου τάς έν Χριοτφ
[Ίηοοϋ], καΰώς πανταχού έν πάοχι έκκληοία δι-
δάοκω. ώς μη έρχομένου δέ μου προς ύμάς 18
έφυοιώΰηοάν τίνες* έλεύοομαι δέ ταχέως προς 19 Act 18,21.
ύμάς, έάν δ κύριος $ελήοη, καί γνώοομαι ού τον '
λόγον των πεφυοιωμένων άλλα την δύναμιν · ού 20 Μ· l ",2ο.
γαρ έν λόγφ ή βαοιλεία του ΰεοϋ, άλλ' έν δυνά-
2 μει. τί θέλετε; έν ράβδφ ελ$ω προς ύμάς, η 21 g β,ι.
έν άγάπη πνεύματί τε πραύτητος;

"Ολως άκούεται έν ύμίν πορνεία, καί τοιαύτη 5 lv 18,7.8.
πορνεία ητις ούδέ έν τοις έΰνεοιν, ώστε γυναικά Gn 35,22'
τινα του πατρός εχειν. καί ύμεις πεφυοιωμένοι 2 is.

9 hfl απεόειξεν, 14 W νονΰετω 17 avzo \

[Ιησού] : Τ— W 19 fin H,R.

11 γνμνητενομεν LaCf 13 δυσφ. : βλάσφημο ν μεν ο ι, JBOm^
I ωσπερει καθάρματα Gal 16 fin -j- καΰως καγω Χρίστου 10α
21 πραοτητος χιης 5,1 εϋνεσιν : -j- ονομάζεται JLag
432 28

5,3— 6,1. Προς Κορίνθιους α

έατέ, και ούχί μάλλον έπενΰήσατε, Iva άρΰη έκ
κοί 2,5. 3 μέοον νμών ό το έργον τοντο πράξας; έγώ μεν
γάρ, άπών τφ σώματι, πάρων δε τφ πνεύματα,
ηδη κέκρικα ώς παρών τον ούτως τοντο κάτεργα-
Mt ΐ6,ΐ9; 18,18. 4 οάμενον 1 έν τφ ονόματι τον κνρίον Ίησον σνναχ-

2 Κ 18,10. η / c~ \ ~ * ~ ζ ι μ

νεντων νμων και τον εμον πν εν ματ ο ς ονν τη
ι τ ι,2ο. 6 δννάμει τον κνρίον ημών Ίηοον 1 παραδονναι τον

1 ρ 4,β* τοιούτον τφ σατανηί εις δλεΰρον της οαρκός, Ινα το
β 6,9. 6 πνεύμα σωΰη έν τη ήμέρα τού κνρίον. Ού

καλόν το καύχημα ύμών. ονκ οιδατε δτι μικρά
κχ ΐ2,2ΐ ; ΐ8,7. 7 ζύμη δλον το φύραμα ζνμοι; έκκαΰάρατε την
£Β22%'. πάλαιαν ζύμην, Ινα ητε νέον φύραμα , καΰώς
ι ρ ι,ΐ9. $ατε άζνμοι. κα1 γαρ το πάσχα ήμών έτνϋ"η
κχ ΐ2,8-2ο. 8 Χριστός, ώστε έορτάζωμεν μη έν ζύμη παλαιή.

μηδέ έν ζύμη κακίας καί πονηρίας, άλλ' έν
Mt ΐ8,ΐ7. 9 άζύμοις είλικρινίας και άληΰείας. "Εγραψα
' ' ύμιν έν τη έπιστολη μη σνναναμίγννσΰαι πόρνοις,
ε 6,3.5. ίο ού πάντως τοις πόρνοις τον κόσμον τούτον fj
τοις πλεονέκταις καί άρπαξιν fj είδωλολάτραις,
β,θ β* 2TtVio' 11 ^πΒί ώψ^λετε άρα έκ τον κόσμον έξελΰεϊν. ννν

2 j Ίο*. δε έγραψα ύμιν μη σνναναμίγννσΦαι έάν τις

άδελφδς όνομαζόμενος η πόρνος fj πλεονέκτης fj
ειδωλολάτρης η λοίδορος ή μέΰνσος ή άρπαξ,
Me 4,ιι. 12 τφ τοιούτω μηδέ σννεσΰίειν. τί γάρ μοι τονς έξω
19* " 82 24·7 5 1^ KQ^V£tvf °ΰχί τονς έσω ύμεις κρίνετε; 1 τονς δε έξω
24,7! δ $εός κρίνει, εζάρατ8 τον πονηρον έ£ νμών αντών.
6 Τολμςί τις νμών πράγμα έχων προς τον έτερον 27
κρίνεσΰαι έπι τών άδικων, και ούχί έπι των

2 πραξ. : R ποιηοας 8 — δ «RT κατεργαοαμενον, εν . . .
HR Ιηοον, ονναχΰ. . . . HR ίηοον, παραό. 4 κνρίον 1° :
[HjR-i- ημων δ fin h [R]T-j- Ιηοον 6 Ov καλόν : hr Καλόν
I ζνμοι : hr δόλοι 7 Χρίστος .: HR* 8 μηόε : h , μη \
RW ειλικρίνειας ΙίΤνννι 12,13 HR κρίνετε, ... κρίνει;

2 εξαρΰη Ζ,αζ 3 ως απων FGtnf 7 εκκα®. ονν Ca^ \
ημων νπερ ημων Χ,αζ 9 ονναναμιγννσ&ε Ι>2 10 και ον
η. Ι,αζ I και : η Ζ,αζ \ οφείλετε 1*ζ 11 η : ή ξ1 12 μοι : +
και Dai 13 και εξαοειτε Σ,αζ 6,1 εξ νμων Λα
433

AD GORINTHIOS I. 5,3-6,1.

estis: et non magis luctum habuistis ut tolla-
tur de medio vestrum qui hoc opus fecit.

22 Ego quidem absens corpore, praesens autem 3 κοί 2,5.
spiritu, iam iudicavi ut praesens, eum, qui

sic operatus est, in nomine Domini nostri 4 Mtie,i9; ιβ,ιβ.
Iesu Christi, congregatis vobis et meo spiritu, 2 K 13'10,

cum virtute Domini nostri Iesu, 1 tradere huius- 5 1 τ i,2o.
modi satanae in interitum carnis , ut spiritus 1 P 4,6'
salvus sit in die Domini nostri Iesu Christi.

23 1 Non est bona gloriatio vestra. Nescitis quia 6 ο 5,9.
modicum fermentum totam massam corrumpit?

Expurgate vetus fermentum, ut sitis nova con- 7 ε* 12,21 ; 13,7
spersio, sicut estis azymi. Etenim Pascha ϊβρ3ι,7Ϊ9.

nostrum immolatus est Christus. Itaque epu- 8 ex 12,3- 20.
lemur: non in fermento veteri, neque in fer-
mento malitiae, et nequitiae: sed in azymis

24 sinceritatis , et veritatis. Scripsi vobis in 9 Mt 18,17.
epistola : Ne commisceamini fornicariis. non 10 2 Th 3'14'
utique fornicariis huius mundi, aut avaris,

aut rapacibus, aut idolis servientibus: alioquin

debueratis de hoc mundo exiisse. Nunc autem 1 1 2 Th 3,6.

scripsi vobis non commisceri: si is, qui frater T/10.'

nominatur, est fornicator, aut avarus, aut

idolis serviens, aut maledicus, aut ebriosus,

aut rapax: cum eiusmodi nec cibum sumere.

Quid enim mihi de iis , qui foris sunt , iudi- 12 mc 4,11.

care? Nonne de iis, qui intus sunt, vos iudi-

catis? nam eos, qui foris sunt, Deus iudicabit. 13 Dt 13,6; 17,?

Auferte malum ex vobisipsis. 22'24,

25 Audet aliquis vestrum h ab ens negotium ad- 6
versus alterum,iudicari apudiniquos,et non apud

5,2 tolleretur ®A | (vestri) | fin ? %%A 3 fin :
4 — nostri ~° l huiusmodihominem§ | interitu^F 1 diem
-F1 I — nostri et Christi 6 — est | nesc. ]pr fratres -F2
8 — vet. η. in f. Fl \ — et ver. Fl 9 Scripsi [ergo]
10 serv. ] 4- aut maledicis F2 il comm. ] + fornica-
riis -F1 i nom. ] -f- inter vos &F~ | — est Fl \ ido-
lorum cultor F \ huius modi F 12 Quo -F1 | his
bis 13 iudicavit F \ vobis[met] ips.

433 28

6,2—14. AD GORINTHIOS I.

AP 3,21. 2 sanctos ? An nescitis quoniam sancti de hoc
Dn 7,22. mun(j0 iuclicabunt ? Et si in vobis iudicabitur
mundus, indigni estis qui de minimis iudi-

3 cetis? Nescitis quoniam angelos iudicabimus?

4 quanto magis saecularia? Saecularia igitur
iudicia si habueritis : contemptibiles, qui sunt
in Ecclesia, illos constituite ad iudicandum.

5 1 Ad verecundiam vestram dico. Sic non est
inter vos sapiens quisquam, qui possit iudi-

6 care inter fratrem suum? Sed frater cum
fratre iudicio contendit: et hoc apud infideles?

Mt 5,39. 7 lam quidem omnino delictum est in vobis, 2&

1 Thp53,9! quod iudicia habetis inter vos. Quare non

magis iniuriam accipitis? quare non magis
8 fraudem patimini? Sed vos iniuriam facitis,
i5,5o. 9 et fraudatis: et hoc fratribus. An nescitis 23
quia iniqui regnum Dei non possidebunt ?■
Nolite errare: Neque fornicarii, neque idolis
servientes, neque adulteri, neque molles, neque
g 5,i9-2i. 10 masculorum concubitores, 1 neque fures, neque
E 5'5, avari , neque ebriosi , neque maledici , neque
Tt 3,3-7. 11 rapaces regnum Dei possidebunt. Et haec qui-
dam fuistis: sed abluti estis, sed sanctificati
estis, sed iustificati estis in nomine Domini
nostri Iesu Christi, et in Spiritu Dei nostri.
10,23.12 Omnia mihi licent, sed non omnia ex- 28
pediunt: Omnia mihi licent, sed ego sub
ι τΐι 4,3-5. 13 nullius redigar potestate. Esca ventri , et
venter escis: Deus autem et hunc, et has
destruet: corpus autem non fornicationi , sed
i5,i5.2o. 14 Domino : et Dominus corpori. Deus vero et

2 ρ s ■η. Dominum suscitavit : et nos suscitabit per

6,2 — hoc 9 ( ine. v. 10 neque molles) 11 qui-

dem $F2 12 potestatem QF 13 et esca JF1 | — et 2°
^93c.corr. j has ] haec I fornicationis Fl u suscitavit;
(2°) QAF

Προς Κορίνθιους a 6,2 — 14»

άγιων; ή ούκ οιδατε δτι ol άγιοι τον κοαμον 2 αρ β,2ΐ.

L , 2 c ~ f * , Dn 7,22.

κρινουσιν; και ει εν ύμιν κρίνεται ο κόσμος,

άνάξιοί έοτε κριτηρίων έλαχίοτων; ούκ οιδατε δτι 3

άγγέλονς κρίνον μεν, μήτιγε βιωτικά; βιωτικά μεν 4

οϋν κριτήρια έάν έχητε, τους έξουΰενημένους έν

τη εκκλησία, τούτους καθίζετε; προς έντροπήν 5 ΐδ,84. l 12,57.

ύμιν λέγω. ούτως ούκ ενι έν ύμιν ούδείς οοφός,

δς όυνήοεται όιακρϊναι άνά μέοον τον άδελφοϋ

αύτοϋ; 1 άλλα άδελφός μετά άδελφοϋ κρίνεται, και 6 2 κ β,ΐδ.

τούτο έπί άπίοτων; ήδη μεν οϋν δλως ήττημα 7 Mt 5,39 8.

ύμιν έοτιν δτι κρίματα έχετε μεΰ' έαυτών. δια } Jh8)59't18,

τί ούχι μάλλον άδικεϊσΰε; διά τί ούχι μάλλον

άποστερεϊσΰε; άλλα ύμεϊς άδικειτε και άποστε- 8

ρειτε, και τούτο άδελφούς. ή ούκ οιδατε δτι 9 β,ιΐ; ΐδ,βο.

άδικοι Φεοϋ βαοιλείαν ού κληρονομήοουοιν ; μή

πλανάσΰε· ούτε πόρνοι ούτε είδωλολάτραι ούτε

μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε άροενοκοϊται 1 ούτε κλέπται 10 β 5,19-21.

ούτε πλεονέκται, ού μέθυσοι, ού λοίδοροι, ούχ 5,5'

άρπαγες βαοιλείαν ΰεοϋ κληρονομήοουοιν. και 11 Tt 3,3-7.

ταϋτά τίνες ήτε* άλλα άπελούσασΰε, άλλα ήγιά- 1 J 2'12'

σΰητε, άλλα έδικαιώΰητε έν τφ όνόματι τον

κυρίου Ίηοοϋ Χριοτοϋ και έν τ φ πνεύματι τον

Φεοϋ ήμών.

Πάντα μοι έξεστιν, άλλ' ού πάντα συμφέρει. 12 7,3δ ; 10,23.
πάντα μοι έξεστιν, άλλ' ούκ έγώ έξουσιασΰήσομαι
υπό τίνος, τα βρώματα τη κοιλία, και ή κοιλία 13 ι Th 4,3-5.
τοις βρώμασιν ό δε Φεος και ταύτην και ταύτα
καταργήσει, το δε σώμα ού τη πορνεία άλλα τφ
κυρίω, και δ κύριος τφ σώματι* ό δε Φεος και 14 15,15.20.
τον κύριον ήγειρεν και ήμάς έξεγερει διά της r β,ιί. '

2 h κρινουσιν 3 W κρίνου μεν ; 4 W κα&ιζετε.

5 HR αντου, 6 W άπιστων. 7 Τ— ονν 8 W αδελφούς;
11 κυρίου : Η+ [ημων] 13 Ti-Gr πορνια 14 εξεγ. : h εξηγειρεν

2 — η Ό*Ζαζ 5 λαλω Β \ ενι : εστίν Ώαζ | — ου-
δείς Ζ>* 7 εν υμιν < | κρίμα Να 8 ταύτα Σ,αζ 10 ου
1° : ουτε Bm% \ κληρον. : pr ου JLJPa^ 14 εξεγείρει AD*a

β,ΐδ— 7,7. Προς Κορινΰιονς a'

12,27. 15 δυνάμεως αύτον. ούκ οϊδατε δτι τά αώματα ύμών
μέλη Χριστού έοτιν; άρας οϋν τά μέλη τον Χρι·
Gn 2,24. 16 οτον ποίήοω πόρνης μέλη; μη γένοιτο, ή ούκ
j ΐ7 2ΐ 22 οϊδατε δτι δ κολλώμενος τη πόρνη εν οώμά έοτιν;

ε öjso! 17 εαονται γάρ, φησίν, οί όνο eis ύάρχα μίαν. 1 ό δε
2 κ 8,ΐ7. 18 χολλώμενος τφ κυρίω εν πνεϋμά έοτιν. φεύγετε
την πορνείαν. παν άμάρτημα δ έάν ποιήση άν-
θρωπος έκτος τον οώματός έοτιν · ό όέ πορνεύων
3,ΐ6. 19 εις το Ιδιον οώμα άμαρτάνει. ή ούκ οϊδατε δτι
' ' το οώμα ύμών ναδς τον έν ύμιν άγίον πνεύματός
έοτιν, ού έχετε άπδ θεού, και ούκ έστε έαντών;
7,23.20 1 ήγοράσθητε γάρ τιμής* δοξάσατε δη τον θεδν έν
1Pph1ii2o! τφ οώματι ύμών.

7 Περί δε ων έγράψατε, καλδν άνθρώπω γνναικδς 284
ι τι» μ β. 2 Μ απτεοΰαι· διά δε τάς πορνείας έκαοτος την
έαντον γυναίκα έχέτω, και έκάοτη τον Ιδιον άνδρα

3 έχέτω. τη γυναικι ό άνήρ την όφειλήν άποδιδότω,

4 ομοίους δε και ή γυνή τφ άνδρί. ή γυνή τον
ιδίου σώματος ούκ έξουσιάξει άλλά δ άνηρ · δμοίως
δε και ό άνήρ του ιδίου οώματος ούκ έξουσιάζει

5 άλλά ή γυνή. μή άποστερειτε άλλήλους, ει μήτι
άν έκ ουμφώνου προς καιρόν Ινα οχολάοητε τή
προσευχή και πάλιν έπι το αύτδ ήτε, ινα μή
πειράζη ύμας δ σατανάς διά τήν άκρασίαν ύμών.

6 τούτο δε λέγω κατά συνγνώμην, ού κατ έπιταγήν.
Mt ΐ8,ΐ2. 7 θέλω δε πάντας άνθρώπους είναι ως και έμαυ-

τόν άλλά έκαστος Ιδιον έχει χάρισμα έκ θεού,
ό μεν ούτως, δ δε ούτως.

19 h πνεύματος άγιου | Η ΰεου ; κ. ουκ ε. εαυτών,
20 δη : hre et portate (άρατε ex άρα γε) | finhr| και εν
τω πνευματι υμων, ατινα εοτιν του &εου 7,5 Η [αν] j

υμων : [Η]— W 6 Β. ουγγν. 7 όε 1° : W γαρ

15 η ουκ FG \ υμων : ημων H*A \ αρα Ρα 16 — η Da
19 τα σώματα La 7,1 εγραψ. μοι Ληιζ 2 την πορνιαν FG
J — και . . . εχετω FG 3 την οφειλομενην ευνοιαν ΚΖζ
δ τη : -f- νηοτεια και τη ΚΖζ | ητε : ουνερχηοΰε KLf1
(ζθ -χε-) 7 όε 1° : γαρ ΒΚαζ \ ο bis : ος ΚΣ,ζ
435

AD GORINTHIOS I. 6,15-7,7.

29virtutem suam. Nescitis quoniam corpora 15 12,27.
vestra membra sunt Christi? Tollens ergo
membra Christi, faciam membra meretricis?
Absit. 1 An nescitis quoniam qui adhaeret 16 Gn 2,24.
meretrici, unum corpus efficitur? Erunt enim
(inquit) duo in carne una. Qui autem adhaeret 17 ε mo!'2

30Domino, unus Spiritus est. Fugite fornica- is2K3'17-
tionem. Omne peccatum, quodcumque fecerit
homo, extra corpus est: qui autem fornicatur,
in corpus suum peccat. An nescitis quoniam 19 3,16.
membra vestra, templum sunt Spiritus sancti,
qui in vobis est, quem habetis a Deo, et non
estis vestri? Empti enim estis pretio magno. 20 7,23.
Glorificate, et portate Deum in corpore vestro. pifi^o!'1

31 De quibus autem scripsistis mihi: ßonum 7
est homini mulierem non tangere: propter for- 2
nicationem autem unusquisque suam uxorem
habeat, et unaquaeque suum virum habeat.
Uxori vir debitum reddat: similiter autem et 3
uxor viro. Mulier sui corporis potestatem 4
non habet, sed vir. Similiter autem et vir
sui corporis potestatem non habet, sed mulier.
Nolite fraudare invicem, nisi forte ex con- 5
sensu ad tempus , ut vacetis orationi : et
iterum revertimini in idipsum, ne tentet vos

32 Satanas propter incontinentiam vestram. Hoc β
autem dico secundum indulgentiam, non secun-
dum Imperium. Volo enim omnes vos esse sicut 7 Mt 19,12,
meipsum: sed unusquisque proprium donum

habet ex Deo: alius quidem sic, alius vero sie.

15 quia F \ > Chr. sunt 16 — enim F

18 Omne ] + enim &[Q]A 19 sunt ] est ( domino F
20 dominum F

1,1 — mihi 4 habeat (1°) A 5 in in-

vicem F* 7 en. ] autem {et g») | vos ] homines QF |
> hab, (habeat F1) donum
435

7,8— 31. AD CORINTHIOS Ι.

8 Dico autem non nuptis, et viduis: bonum33
ι τ 5,u. 9 est illis si sic permaneant, sicut et ego. Quod
si non se continent, nubant. Melius est enim
i2.25.4o. 10 nubere, quam uri. lis autem, qui matrimonio 34
; ίο*ιι'.ΐ2. iuncti sunt, praecipio non ego, seel Dominus,

11 uxorem a viro non discedere: quod si disces-
serit, manere innuptam, aut viro suo recon-

12 ciliari. Et vir uxorem non dimittat. 1 Nam
ceteris ego dico, non Dominus. * Si quis f rater 35
uxorem habet infidelem, et haec consentit ha-

13 bitare cum illo, non dimittat illam. Et si qua
mulier fidelis habet virum infidelem, et hie
consentit habitare cum ilia, non dimittat vi-

*c n,i6. 14 rum : sanctificatus est enim vir infidelis per
mulierem fidelem, et sanctificata est mulier
infidelis per virum fidelem: alioquin filii vestri
r i4,i9. 15 immundi essent, nunc autem sancti sunt. Quod
si infidelis cliscedit, discedat: non enim servi-
tuti subiectus est frater, aut soror in huius-
l ρ 3,i. 16 modi: in pace autem vocavit nos Deus. Unde
enim scis mulier, si virum salvum facies?
aut unde scis vir, si mulierem salvam facies?
20.24. 17 nisi unicuique sicut divisit Dominus , unum-
quemque sicut vocavit Deus, ita ambulet, et
18 sicut in omnibus Ecclesiis doceo. Circumcisus
aliquis vocatus est? non adducat praeputium.
In praeputio aliquis vocatus est? non cir-
5,β; 6,i5. 19 cumcidatur. Circumcisio nihil est, et praepu-
r 2,25. tium nihil est : sed observatio mandatorum
17.24. 20 Dei. Unusquisque in qua vocatione voca-36
21 tus est, in ea permaneat. Servus vocatus
es? non sit tibi curae: sed et si potes

8 Hoc aut. dico F | manseriut F maneant

9 > se non F 10 his | aut. ] enim A | coniuncti F |
uxore Fl 11 aut ] a Fl \ ne 12 consistit Fl j
demittam Fi 13 — fidelis I — habitare Fl

14 in muliere fideli (-e -F2) 15 > est en. serv. subi.
I eiusmodi autem (enim) I vocabit F ie facias
(1°) F 17 quemquem si JF1 j sicut 3° ] + ubi-
que Λ 18 circumdatur F 19 pro de est (1°) Fl
21 es ] est F1

436

Προς Κορίνθιους α 7,8— 21.

Λέγω δε τοις άγάμοις και ταις χήραις, καλόν 8
αύτοις έάν μείνωοιν ώς κάγώ · ei δε ούκ έγκρα· 9 ι τ 6,u.
τεύονται, γαμηοάτωοαν κρεϊττον γάρ έοτιν γαμεϊν
ή πυρούοΰαι. τοις δε γεγαμηκόοιν παραγγέλλω, 10 12.25.40.
ούκ εγώ άλλα 6 κύριος, γυναίκα άπό άνδρός μη mc 10,11.12.
χωριοΦήναι, — έάν δε καί χωριοφη, μενέτω άγαμος 11
ή τφ άνδρι καταλλαγήτω, — καί άνδρα γυναίκα
μη άφιέναι. Τοις δε λοιποϊς λέγω εγώ, ούχ δ 12
κύριος* ει τις άδελφός γυναίκα έχει άπιοτον, και
αύτη ουνευδοκει οίκειν μετ αύτοϋ, μη άφιέτω
αύτήν καί γυνή ήτις έχει άνδρα άπιοτον, καί 13
ούτος ουνευδοκει οίκειν μετ9 αύτής, μη άφιέτω
τον άνδρα, ήγίαοται γάρ ό άνήρ ό άπιοτος έν 14 r ιι,ιβ.
τη γυναικί, και ήγίαοται ή γυνή ή άπιοτος έν
τφ άδελφφ· έπει άρα τα τέκνα ύμών άκάΰαρτά
έοτιν, νυν δε άγιά έοτιν. ει δε δ άπιοτος χωρί- 15 r 14,19.
ζεται, χωριζέοΰω· ού δεδούλωται δ άδελφός ή ή
αδελφή έν τοις τοιούτοις' έν δε ειρήνη κέκληκεν
ύμάς ό ν^εός, τί γάρ οιδας, γύναι, ει τον άνδρα 16 ι ρ β,ι.
οώοεις; ή τί οϊδας, άνερ, ει τήν γυναίκα οώοεις;
Εί μή έκάοτφ ώς μεμέρικεν ό κύριος, έκαοτον 17 20.24.
ώς κέκληκεν ό Φεός, ούτως περιπατείτω. και 4,175 14,83'
ούτως έν ταις έκκληοίαις πάοαις διατάοοομαι.
1 περιτετ μη μένος τις έκλήΰη; μή έπισπάσΰω· έν 18
άκροβυοτία κέκληταί τις; μή περιτεμνέοΰω. ή 19 α β,β; β,ΐδ.
περιτομή ούδέν έοτιν, καί ή άκροβυοτία ούδέν Κ2>25β·
έοτιν, άλλα τήρηοις έντολών ΰεοϋ. έκαοτος έν 20 17.24.
τη κλήοει ή έκλήΰη, έν ταύτη μενέτω. δούλος 21
έκλήΰης; μή οοι μελέτω* άλλ' εί και δύναοαι

9 γαμειν : hW γαμηοαι 13 ητις : Τ ει τις 15 τοιον-
τοις : Η,Τ. | νμας : hRW ημας 17 HB, Ει (sect.) j
h εμερισεν 18 W εκληΰη' | W τις* 21 W εκλη&ης·

8 {τοις χηροις Bois) 10 χωριζεοΰαι ΑΏα 13 οντος :
αντος Καζ | τον ανόρα : αντον ΚΣ,ζ 14 γυναικι : + τΥΙ
πίστη ΌΟ \ αόελφω : ανδρι Κζ-{- τω πιοτω vg 17 ει :
η 22α \ κύριος : &εος ΚΖ,ζ \ &εος : κύριος KL$ \ όιόασκω
D*G 18 κεκλ. τις : τις εκλη&η Καζ
436

7,22—34. Προς Κορίνθιους α

ε β,β. Phm ιβ. 22 έλεύθερος γενέσθαι, μάλλον χρήσαι. ό γαρ έν κυρίω
κληθείς δούλος άπελεύθερος κυρίου εστίν όμοίως
6,2ο. 23 ό ελεύθερος κληθείς δούλος έστιν Χριστού, τιμής
17.20. 24 ήγοράσθητε' μη γίνεσθε δούλοι άνθρώπων. έκαστος
έν φ έκλήθη, άδελφοί, έν τούτφ μενέτω παρά θεφ.
10.40. 25 Περί δε των παρθένων έπιταγην κυρίου ουκ 2S
ι τ ι,ΐ2.ΐ8. Ιχω, γνώμην δε δίδωμι ώς ήλεημένος ύπό κυρίου
29. ιο,ιι. 26 πιστός είναι. Νομίζω οϋν τούτο καλόν ύπάρχειν
δια την ένεστώσαν άνάγκην, δτι καλόν άνθρώπω
27 τό ούτως είναι, δέδεοαι γυναικί; μη ζητεί λύσιν
L 2ΐ,23. 28 λέλυσαι άπό γυναικός; μη ζήτει γυναίκα, έάν
δε και γαμήσης, ούχ ημαρτες, και έάν γήμη ή
παρθένος, ούχ ήμαρτεν θλίψιν δε τη σαρκι
κ ΐ3,ιι. 29 έξουσιν ol τοιούτοι, έγώ δε ύμών φείδομαι. Τούτο
L 14,26. ^ φημι, άδελφοί, ό καιρός συνεσταλμένος έοτίν
τό λοιπόν Ινα και οι έχοντες γυναίκας ώς μη
30 έχοντες ώσιν, και οι κλαίοντες ώς μη κλαίοντες,
και οι χαίροντες ώς μη χαίροντες, και οι άγορά-
ι j 2,15—17, 31 ζοντες ώς μη κατέχοντες, και οί χρώμενοι τον
κόομον ώς μη καταχρώμενοι* παράγει γάρ τό
32 όχημα τού κόσμου τούτου, θέλω δε υμάς άμε-
ρίμνους είναι, ό άγαμος μεριμνφ τά τού κυρίου,
L 14,20. 33 πώς άρέση τφ κυρίω· ό δε γαμήσας μεριμνςί
Ε6'29'34τά τού κόσμου, πώς άρέση τη γυναικί, 1 και
μεμέρισται. και ή γυνη ή άγαμος και ή παρ-
θένος μεριμνά τά τού κυρίου, Ινα η άγια και
τφ σώματι και τφ πνεύματί' ή δέ γαμήσασα
μεριμνςί τά τού κόσμου, πώς άρέση τφ άνδρί.

27 W γυναικί* et γυναικός ' 28 ημαρτες : Η.Β.* |
Η [η] παρύ^. 29 W αόελφοί' et εοτιν, (h εστίν το λοιπόν,)
33.34 RT γυναικί. καιμεμεριαται και η γυνη και η παρθένος ' (R.)
η άγαμος μέριμνα hra eadem, sed + V άγαμος post η γυνη
hri γυναικί. μεμ. [και] η γυνη (cet ut Τ) 34 και 1° : [Η]

22 ομοίως και ΚΙ,ζ 24 — παρα Φεω 13α 28 γαμη-
σης : λαβής γυναίκα DG 29 ο : pr οτι Ώζ* 31 τω
κοομω τούτω Καζ | παραχρωμενοι Χ 32 κυριω : $εω FG
34 — τα του κοομου JB

437

AD CORINTHIOS L 7,22—34

fieri liber, magis utere. Qui enim in Domino 22 ε 6,6. Phm ιβ.
vocatus est servus, libertus est Domini: si-
militer qui liber vocatus est, servus est Christi.
Pretio empti estis, nolite fieri servi hominum. 23 6,20.
Unusquisque in quo vocatus est, fratres, in 24 17.20.
hoc permaneat apud Deum.
37 De virginibus autem praeceptum Domini 25 10.40.

· 1 Τ 1 12 13

non habeo: consilium autem do, tamquam nn- '
sericordiam consecutus a Domino, ut sim fidelis.
Existimo ergo hoc bonum esse propter instantem 26 29. 10,11;
necessitatem, quoniam bonum est homini sie
esse. Alligatus es uxori? noli quaerere solutio- 27
nem. Solutus es ab uxore? noli quaerere uxorem.
•Si autem aeeeperis uxorem: non peccasti. Et si 28 l 21,23.
nupserit virgo, non peceavit: tribulationem ta-
rnen carnis habebunt huiusmodi. Ego autem
vobis parco. Hoc itaque dico, fratres: Tempus 29 r 13,11.
breve est: reliquum est, ut et qui habent uxores, L 14'26,
tamquam non habentes sint: et qui flent, tarn- 30
quam non flentes: et qui gaudent, tamquam
non gaudentes: et qui emunt, tamquam non
possidentes : et qui utuntur hoc mundo, tarn- 31 1 j 2,15-17.
quam non utantur: praeterit enim figura huius
mundi. Volo autem vos sine solicitudine esse. 32
Qui sine uxore est, solicitus est quae Domini
sunt, quomodo placeat Deo. Qui autem cum 33 l 14,20.
uxore est, solicitus est quae sunt mundi, quo- E 5'29,
modo placeat uxori, 1 et divisus est. Et mulier in- 34
nupta, et virgo cogitat quae Domini sunt, ut sit
saneta corpore, et spiritu. Quae autem nupta est,
cogitat quae sunt mundi, quomodo placeat viro.

437

7,35-8,6. AD CORINTHIOS I.

35 Porro hoc ad utilitatem vestram dico: non
ut laqueum vobis iniiciam, sed ad id , quod
honestum est, et quod facultatem praebeat

36 sine impedimento Dominum obsecrandi. Si38
quis autem turpem se videri existimat super
virgine sua, quod sit superadulta, et it a oportet
fieri: quod vult faciat: non peccat, si nubat.

37 Nam qui statuit in corde suo firmus, non
habens necessitatem, potestatem autem habens
suae voluntatis, et hoc iudicavit in corde suo,

38 servare virginem suam, bene facit. Igitur et
qui matrimonio iungit virginem suam, bene

r 7,2. 39 facit: et qui non iungit, melius facit. Mulier
alligata est legi quanto tempore vir eius vivit.
quod si dormierit vir eius, liberata est: cui vult
25.40 nubat: tantüm in Domino. Beatior autem erit
si sic permanserit secundum meum consilium:
puto autem quod et ego Spiritum Dei habe am.
Act 15,29. 8 De iis autem, quae idolis sacrificantur, 39
scimus quia omnes scientiam habemus. Scien-
ce e,3. 2 tia inflat , Charitas vero aedificat. Si quis
autem se existimat scire aliquid, nondum
cognovit quemadmodum oporteat eum scire.
g 4,9, 3 Si quis autem diligit Deum, hie cognitus est
io,i9. 4 ab eo. De escis autem , quae idolis immo-
Dt 6'4' lantur, scimus quia nihil est idolum in mundo,
Ps 82,6. j 10,34. 5 et quod nullus est Deus, nisi unus. Nam etsi
sunt qui dicantur dii sive in caelo, sive in
terra (siquidem sunt dii multi , et domini
mi 2,10. 6 multi :) nobis tarnen unus Deus, Pater, ex quo

12,5.6.

Kol ι,ιο. 35 Porro hoc ] hoc autem %F \ — et , obsecr. F1 |

— quod 2° [$]&A(Fl) \ sive FW | observandi
36 supra F \ virsrinem suam 37 — autem F1 \
habet (2°) | iudicabit JP2 39 — legi | est 2° ]

— AX A- a lege F 40 — permaus. A1 \ > cons,
meum F \ habeo 8,1 his | immolantur QF \ quo-
niam %A 2 — autem 4 escis ] his F1 \ — est 2°

6 DeUS ] pr est §©corr.93 corr.88 [g] + et A

438

Προς Κορίνθιους α 7,35— 8,β,

τοϋτο δε προς το ύμών αύτών ούμφορον λέγω, 35 β,ΐ2 ; 9,ΐ3.
ούχ Ινα βρόχον ύμϊν έπιβάλω, άλλά προς το 1
ένοχη μον καί εύπάρεδρον τφ κνρίω άπεριοπάοτως.
Εί δε τις άοχημονεϊν έπί την παρΰένον αύτοϋ 36
νομίζει, εάν η ύπέρακμος, καί οϋτως όφείλει
γίνεοϋαι, δ ΰέλει ποιείτω' ούχ άμαρτάνεΐ' γαμεί-
τωοαν. δς δε εοτηκεν έν τη καρδία αύτοϋ έδραϊος, 37
μη έχων άνάγκην, έξονοίαν δε έχει περί τον ίδιον
θελήματος, και τοϋτο κέκρικεν έν τη ίδια καρδία,
τηρειν την έαντοϋ παρΰένον, καλώς ποιήσει, ώστε 38
και ό γαμίζων την έαντοϋ παρΰένον καλώς ποιεί,
και δ μη γαμίζων κρεϊοοον ποιήσει. Γννή όε- 39 R 7,2.
δεται έφ' δοον χρόνον ζη δ άνήρ αϋτής· έάν δε
κοίμηση δ άνήρ, έλενΰέρα έοτιν φ ΰέλει γαμη-
Φήναι, μόνον έν κνρίω. μακαριωτέρα όε έοτιν 40 aß.
έάν ούτως μείνη, κατά την έμήν γνώμην δοκώ
ύε κάγώ πνεύμα ϋ>εοϋ εχειν.

0 5 δ ΙΙερι δε τών είδωλοΰύτων, οιδαμεν δτι πάντες 8 Act 10,29.
γνώϋΐν έχομεν. ή γνώοις φνοιοϊ, ή δε άγάπη
οικοδομεί* ει τις δοκει έγνωκέναι τι, ονπω έγνω 2 g e,s.
καΰως δει γνώναι* εί δε τις άγαπψ τον $εόν, 3 g 4,9.
ούτος έγνωοται ύπ' αύτοϋ. Περί της βρώοεως 4 ιο,ΐ9.
οϋν τών είδωλοΰύτων οιδαμεν δτι οϋδέν εϊδωλον Dt Μ#
έν κόομω, και δτι ούδείς $εδς εί μη εις. καί 5 Ps82,e.jio,84,
γάρ ειπερ είοίν λεγόμενοι ΰεοι εϊτε έν ούρανφ
εϊτε έπί γης, ώοπερ είοίν ΰεοι πολλοί καί κύριοι
πολλοί, 1 άλλ' ήμϊν εις ΰεδς δ πατήρ, έξ ού τά 6 μι 2,ιο.
κόιΊ',ιβ.

38 hRW την παρΰενον εαντου \ ποιεί : h ποιηοει
40 όε 2° : Κ γαρ 8,1 W ειδωλοΰντων οιδαμεν 6 Η [αλλ]

35 ονμφερον Falf 36 γαμειτω O*G 37 — εδραίος
FO 38 εκγαμιζων bis ζ \ — την ε. παρϋ1. ΚΖ,ζ 39 δεδεται
νομω Fal% | de : 4- και FGa I \ αποΰανη Λ 40 εχω FO
8,1 (οΐδα μεν comm.) 2 ει δε Dalf \ ειδεναι Κ L$ |
ουδεπω ονδεν ΚαΙς 4 &εος : 4- έτερος ΚΖξ
438

8r7— 9,5, Προς Κορινθίους a

πάντα και ήμεϊς εις αύτόν, καϊ εϊς κύριος Ιησούς
Χρωτός, δι ού τα πάντα καϊ ήμεϊς δι αύτοϋ.
ιο,27. 7 Άλλ' ούκ έν πάσιν ή γνώσις' τίνες δε zfj συνήθεια
έως άρτι του ειδώλου ώς ειδωλόΰυτον έσ$ίουσιν,
και ή συνείδησις αυτών άσΰενής οϋοα μολύνεται.
κ ΐ4,ΐ7. 8 βρώμα δε ήμας ού παραστήσει τφ $εφ · ούτε έάν
μη φάγωμεν ύ στερούμενα, ούτε έάν φάγωμεν
ο 5,18. 9 περισσεύομεν. βλέπετε δε μή πως ή έξουσία
ύμών αύτη πρόσκομμα γένηται τοις άσΦενέσιν.
10 έάν γάρ τις ϊδη οέ τον έχοντα γνώοιν έν είδωλίω
κατακείμενον, ούχι ή ουνείδηοις αύτοϋ άσΰενοϋς
δντος οίκοδομηΦήσεται εις το τά είδωλόΦυτα
R ΐ4,ΐ6. 11 έσΰίειν; άπόλλυται γάρ ό άσΰενών έν τη ση
12 γνώοει, δ άδελφός δι9 ον Χριοτός άπέΰανεν. ούτως
δε άμαρτάνοντες εις τους άδελφούς και τύπτοντες
αϋτών την ουνείδηοιν άσΦενοϋσαν εις Χριοτόν
wt ι* 27* 13 ^μαρτάνετε. διόπερ εί βρώμα σκανδαλίζει τον
άδελφόν μου, ού μη φάγω κρέα εις τον αίώνα,
Ινα μη τον άδελφόν μου σκανδαλίσω.
ΐδ,8. Act 2β,ιβ; 9 Ούκ ειμί έλεύΦερος ; ούκ ειμί άπόστολος; 31
ούχι Ίησοϋν τον κύριον ήμών έόρακα; ού τδ έργον
2K8,2.s. 2 μου ύμεις έστε έν κυρίφ; εί άλλοις ούκ ειμί
άπόστολος, άλλά γε ύμϊν είμι* ή γάρ σφραγίς
4,8. 3 μου της άποστολης ύμεις έστε έν κυρίφ. Ή
L ίο β 4 άπολογία τοις έμε άνακρίνουσίν έστιν αύτη.
j 1 42* 5 ^ ^°^εν έξ°ν°ίαν φαγεϊν καϊ πειν; μη ούκ
' ' έχομεν έξουσίαν άδελφήν γυναίκα περιάγειν, ώς
και οί λοιποί άπόστολοι και οι άδελφοι του

6 δι ου : h όι ον | fin hr+, και εν πνεύμα αγιον, εν
ω τα πάντα και, ημείς εν αυτω 8 Τ οντε εαν φαγ, περιοοεύ-
ομεν, ουτε εαν μη φαγ. υοτερουμεΰα. 10 Η [οέ] R σε |
B.W ειόωλειω 9,1 Β. εωρακα δ αόελφ. γυν. : hri
[αόελφας] γυναίκας *ν γυναίκα [αόελφην]

7 ουνηΰ. : ουνειόηοει Ώαζ 8 υμας Ν* | παριοτηοι Όαζ
11 απολλ. γαρ : και απολειται ΊΓαζ | — ο 2° LJPatS
13 — μου 1° et 2° FG 9,2 μου της : της εμης Όαζ
439

AD GORINTHIOS I. 8,7—9,5.

omnia, et nos in illum : et unus Dominus Iesus
Christus, per quem omnia, et nos per ipsum.
1 Sed non in omnibus est scientia. Quidam 7 10,27.
autem cum conscientia usque nunc idoli,
quasi idolothytum manducant: et conscientia
ipsorum cum sit infirma, polluitur. Esca autem 8 r 14,17.
nos non commendat Deo. Neque enim si
manducaverimus, abundabimus: neque si non
manducaverimus , deficiemus. Videte autem 9 g 5,13.
ne forte haec licentia vestra offendiculum fiat
infirmis. Si enim quis viderit eum, qui habet 10
scientiam, in idolio recumbentem: nonne con-
scientia eius, cum sit infirma, aedificabitur ad
manducandum idolothyta? Et peribit iniirmus 11 r 14,15.
in tua scientia frater, propter quem Christus
mortuus est? Sic autem peccantes in fratres, 12
et percutientes conscientiam eorum infirmam,
in Christum peccatis. Quapropter si esca scan- 13 r 14,21.
dalizat fratrem meum : non manducabo carnem
in aeternum, ne fratrem meum scandalizem.
40 Non sum liber? Non sum Apostolus? Nonne 9 15,8. Act 2β,ιβ;
Christum Iesum Dominum nostrum vidi? Nonne
opus meum vos estis in Domino? Et si aliis non 2 2 κ 3,2.3.
sum Apostolus, sed tarnen vobis sum : nam sig-
naculum Apostolatus mei vos estis in Domino,
mea defensio apud eos, qui me interrogant, 3
haec est: Numquid non habemus potestatem 4 l 10,8.
manducandi, et bibendi? Numquid non habe- 5 j 1,42.
mus potestatem mulierem sororem circum-
ducendi sicut et ceteri Apostoli, et fratres

6 ilium ] illo F2 7 — cum (in F*) | id. q. id. ] quasi
idolo immolatum F 8 — enim et > membra neque
. . . abundavimus (-\- etA) Fin ran. et — neque si non m.
def. Fi 9 infirmibus jP1 10 idolo gA \ idoloth. ] im-
molata F 11 > inf. fr. in tua sc. F1 \ scientia

] conscientia ö 12 in Christo 9,2 > n. s.
ap. n. s. lib. F \ — Christum 2 — Et | — sed F

4 — vers. JE* 5 > sor. mul. | — et 1° F

439

9,6-17. AD CORINTHIOS I.

6 Domini, et Cephas? Aut ego solus, et Barna-
bas, non habemus potestatem hoc operandi?

7 1 Quis militat suis stipendiis umquam? Quis
plantat vineam, et de fructu eius non edit?
Quis pascit gregem, et de lacte gregis non

8 manducat ? Numquid secundum hominem haec
Dt 25,4. 9 dico ? An et lex haec non dicit ? 1 Scriptum

1 τ 5,18' est enim in lege Moysi : Non alligabis os

bovi trituranti. Numquid de bobus cura est

2 τ 2,e. 10 Deo? 'An propter nos utique hoc dicit? Nam

propter nos scripta sunt, quoniam debet in
spe qui arat, arare: et qui triturat, in spe
κ 15,27. 11 fructus percipiendi. Si nos vobis spiritualia
seminavimus , magnum est si nos carnalia
Act 20,34.35. 12 vestra metamus ? Si alii potestatis vestrae
13,7. 2 κ n,y. participes sunt, quare non potius nos? Sed
non usi sumus hac potestate: sed omnia su-
stinemus, ne quod offendiculum demus Evan-
Nu 18,8.3:. 13 gelio Christi. Nescitis quoniam qui in sacrario
Dt i8,i-3. operantur, quae de sacrario sunt, edunt: et
qui altari deserviunt, cum altari participant?
l 10,7. g 6,e. 14 Ita et Dominus ordinavit iis, qui Evangelium
Act i8,3. 15 annunciant, de Evangelio vivere. Ego autem
nullo horum usus sum. Non autem scripsi haec
ut ita fiant in me : bonum est enim mihi magis
mori, quam ut gloriam meam quis evacuet.
Jr 20,9. 16 Nam si evangelizavero , non est mihi gloria:
necessitas enim mihi incumbit: vae enim mihi
4,i.l7 est, si non evangelizavero. Si enim volens
hoc ago, mercedem habeo: si autem invitus,

6 > sol. ego 7 plantavit F | de fr. ] fructum

Προς Κορονύ^ονς α' 9,6— 17.

κνρίον και Κηφάς; fj μόνος έγώ και Βαρνάβας ούκ 6

έχομεν έξονοίαν μη έργάζεσΰαι; τις στρατεύεται 7 2 τ 2,4.

ίόίοις όψωνίοις ποτέ; τίς φυτεύει άμπελώνα και

τον καρπδν αύτοϋ ούκ έσΰίει; f\ τίς ποιμαίνει

ποίμνην και έκ τον γάλακτος της ποίμνης ούκ

έσΰίει; μη κατά άν$ρωπον ταύτα λαλώ, fj και 8

ό νόμος ταύτα ού λέγει; έν γάρ τφ Μωνσέως 9 Γτΐ,ίβ.

νόμφ γέγραπται9 ον χημώοεις βονν άλοώντα. μη Κ 4 28 β·ΐδ4.

των βοών μέλει τφ $εφ; ή δι' ήμας πάντως ίο 2 τ 2,6.

λέγει; όι' ήμας γάρ έγράφη, δτι όφείλει έπ' έλπίδι

ό άροτριών άροτριαν, και ό άλοών έπ' έλπίδι

τού μετέχειν. ει ήμεις ύμιν τά πνευματικά έσπεί- 11 ß 16,27.

ραμεν, μέγα εί ημείς ύμών τά σαρκικά ΰερίσομεν ;

ει άλλοι της ύμών έξουσίας μετέχονσιν, ού μαλ- 12 Act 20,34.35.

λον ήμεϊς; Άλλ' ούκ έχρησάμεΰα τη εξουσία 13>7· 2κιι,β.

ταύτη, άλλά πάντα στέγομεν ίνα μη τινα ένκοπην

δώμεν τφ εύαγγελίω τον Χριστού, ούκ οϊδατε 13 Nu i8,8.si.

s » s ν λ yx » » ~ r ~ Dt 18,1-a.

οτι οι τα ιερα εργαζόμενοι τα εκ τον ιερόν 7,35.

έσΰίουσιν, οί τφ ΰυσιαστηρίω παρεδρεύοντες τφ

ΰυσιαστηρίω συν μερίζονται; όντως και δ κύριος 14 ι ιο,7. g β,β.

διέταξεν τοις το εύαγγέλιον καταγγέλλονσιν έκ τον 2 ^ 3,9'

εύαγγελίου ζην. Έγώ δε ού κέχρημαι ούδενι τούτων. 15 Act ιβ,β.

ούκ έγραψα δε ταύτα Ινα ούτως γένηται έν έμοί9

καλόν γάρ μοι μάλλον άποΰανεϊν ή- — το καύχημά

μον ούδεις κενώσει, έάν γάρ εύαγγελίζωμαι, ούκ 16 Jr 20,9.

εστίν μοι καύχημα9 άνάγκη γάρ μοι έπίκειται·

ούαι γάρ μοί έστιν έάν μη εύαγγελίσωμαι. εί γάρ 17 μ. ε 8,2.

έκών τούτο πράσσω, μισΰόν έχω9 εί δε άκων,

7 HR [η] 8 RW λαλω; 9 χημ. : 3ί φιμώσεις \
Η ύ'εω, 10 W λέγει ■ 12 RW εγκοπ- Τ εκκ- 13 Τ εσΰιουσιν ;
I RT ανμμερ- 15 RT fj το 16 ευαγγέλιο. : hT
ε-υα/χελιξωμοΜ

7 εκ τον καρπού Καζ 8 λεγω DGa 9 εν . . . γεγρ. :
γεγρ. γαρ D*G 10 της ελπίδος αντον μετεχ. επ ελπ. Καζ
13 — τα 2° Α€αζ \ προοεόρευοντες ΚΣ,αζ 15 ονόεις ι ινα
τις Χα τίς FG 16 κανχ. : χάρις x*DG 17 (ακων οικ. et fin ,)
440

9,18— 10,4, Προς Κορίνθιους a

8,9. 18 οίκονομίαν πεπίοτευμαι. τις οϋν μού έοτιν ο
μιοΰός; ινα εύαγγελιζόμενος άδάπανον $ήοω το
εύαγγέλιον, εις το μη καταχρήοαοΰαι τη έξουοία
m 20,26.27. 19 μον εν τφ εύαγγελίω. Ελεύθερος γαρ ων έκ
πάντων πάοιν έμαντόν έδούλωοα, Ινα τους πλείονας
Act 16,8-, 20 κερδήοω* και έγενόμην τοις Ίουόαίοις ως Ίου-

21,20 — 26. c ~ « 9Τ ί / es <~ e \ r

δαιος, ινα Ιουδαίους κεροηοω· τοις νπο νομον

ως ύπό νόμον, μη ων αυτός ύπό νόμον, Ινα τους

G 2,8; β,2.21 ύπό νόμον κερδηοω* τοις άνόμοις ως άνομος, μη

ων άνομος $εον άλλ' έννομος Χριοτοϋ, ινα κερδάνω

2 κ ιι,29. 22 τους ανόμους* έγενόμην τοις άοΰενέοιν άοϋ'ενής,

' ' ινα τους άο$ενεϊς κερδηοω* τοις πάοιν γέγονα

Ph ι,5. 23 πάντα, ίνα πάντως τινάς σώσω. πάντα δε ποιώ

δια το εύαγγέλιον, ινα ουνκοινωνός αύτοϋ γένωμαι.

2 τ 4,7. 24 Ούκ οιδατε ότι οι έν οταδίφ τρέχοντες πάντες

' ' μεν τρέχουοιν, εις δε λαμβάνει το βραβειον;

2 τ 2,4.6; μ. 25 ούτως τρέχετε ινα καταλάβητε. πας δε 6 άγωνι-

je 1,12! ζόμενος πάντα έγκρατεύεται, εκείνοι μεν οϋν ινα

φΰαρτόν οτέφανον λάβωοιν, ήμεϊς δε άφΰαρτον.

ΐ4,9. 26 έγώ τοίνυν ούτως τρέχω ως ούκ άδήλως, ούτως

κ β,ΐδ; ΐδ,Η. 27 πυκτεύω ως ούκ άέρα δέρων άλλα ύπωπιάζω μου

το οώμα και δουλαγωγώ, μη πως άλλοις κηρύξας

αύτός άδόκιμος γένωμαι.

Εχ 18,21? 14,22. 1Q Ού ΰέλω γαρ υμάς άγνοεϊν, άδελφοί, ότι οί&

' ' πατέρες ήμών πάντες ύπο την νεφέλην ηοαν και

2 πάντες δια της ΰαλάοοης διήλϋον, και πάντες

εις τον Μωϋοην έβαπτίοαντο έν τη νεφέλη και
Ex 16,4.S5. Λ > ~ * υ * , , / ,

Dt 8,8. 8 έν τη ναλαοοη, και πάντες το αυτο πνευματικόν

εχ ΐ7,6. 4 βρώμα εφαγον, και πάντες το αύτό πνευματικόν

21 Η κερόανώ 27 Β, Τ αλλ 10,2 hRT εβαπτιοΰησαν
3 Η [το αυτο]

18 μον 1° : μοι ΕΖας \ το ευαγγ. : + τον Χριοτου Fa$
20 — ως 1° FG* | — μη ων α. ν. νομον ΌΚαζ 21 &εω
et Χριστώ ΚΣ,ζ | ■— τους FGaf 22 ως ασϋενης CDa$ \
πάντως τινας : παντας JDG 23 πάντα : τούτο ΚΙ,ξ

27 νποπιαζω FQa

441

AD CORINTHIOS I. 9,18—10,4.

dispensatio mihi credita est. Quae est ergo 18 8,9.
merces mea? Ut Evangelium praedicans, sine
sumptu ponam Evangelium, ut non abutar

41 potestate mea in Evangelio. Nam cum liber 19 Mt 20,26.27.
essem ex omnibus, omnium me servum feci,
ut plures lucrifacerem. Et factus sum Iudaeis 20 Act ie,3;
tamquam Iudaeus, ut Iudaeos lucrarer, iis
qui sub lege sunt, quasi sub lege essem (cum
ipse non essem sub lege) ut eos, qui sub lege
erant, lucrifacerem. iis, qui sine lege erant, 21 a 2,3; 6,2.
tamquam sine lege essem (cum sine lege Dei
non essem: sed in lege essem Christi) ut
lucrifacerem eos, qui sine lege erant. Factus 22 2 κ n,2o.
sum infirmis infirmus, ut infirmos lucrifacerem. '
Omnibus omnia factus sum, ut omnes facerem
salvos. Omnia autem facio propter Evange- 23

4-2 Hum: ut particeps eius efficiar. Nescitis 24 2 τ 4,7.
quod ii, qui in stadio currunt, omnes quidem h 3,u*
currunt, sed unus accipit bravium? Sic cur-
rite ut comprehendatis. Omnis autem, qui in 25 2 τ 2,4.5; 4,8.
agone contendit , ab omnibus se abstinet , et jc 1*12!
illi quidem ut corruptibilem coronam accipiant :

43nos autem incorruptam. Ego igitur sic curro, 26
non quasi in incertum : sic pugno , non quasi
aerem verberans: sed castigo corpus meum, 27 r 8,13; 13,14.
et in servitutem redigo: ne forte cum aliis
praedicäverim, ipse reprobus efficiar.

44 Nolo enim vos ignorare fratres quoniam 10 ex 13,21; 14,22.
patres nostri omnes sub nube fuerunt,
et omnes mare transierunt, 1 et omnes in 2
Moyse baptizati sunt in nube, et in mari:
et omnes eandem escam spiritalem man- 3 T>tlX'35'
ducaverunt , et omnes eundem potum 4 ε* π,β.

18 potestatem meara Fl 20 «& inc. v. 21 iis qui sub
lege) I his , it 21 ] lege 2° ] legem F 24 hi (hii F) \
ut omnes compr. Λ 25 in agonem F 26 verberant Λ

441

10,5-18. AD CORINTHIOS ί.

spiritalem biberunt: (bibebant autem de spi-
ritali, consequente eos, petra: petra autem
Nu 14,16.23.30. 5 erat Christus) sed non in pluribus eorum
beneplacitum est Deo: nam prostrati sunt in
Nu 11,4.34. 6 deserto. Haec autem in figura facta sunt45
nostri, ut non simus concupiscentes malorum,
ex 32,e. 7 sicut et illi concupierimt. neque idololatrae
efficiamini, sicut quidam ex ipsis: quemad-
modum scriptum est: Sedit populus mandu-
Nu 25,i.9. 8 care, et bibere, et surrexerunt ludere. Neque
fornicemur, sicut quidam ex ipsis fornicati
sunt, et ceciderunt una die viginti tria millia.
Nu 2i,5.e. 9 Neque tentemus Christum : sicut quidam eorum
Nu 14,2.36. 10 tentaverunt, et a serpentibus perierunt. Ne-
il 3,11.17. qUe murmuraveritis, sicut quidam eorum mur-
muraverunt, et perierunt ab exterminatore.
ι ρ 4,7. 11 Haec autem omnia in figura contingebant illis;46
scripta sunt autem ad correptionem nostram,

12 in quos fines saeculorum devenerunt. Itaque

13 qui se existimat stare, videat ne cadat. Ten-
tatio vos non apprehendat nisi humana: "fide- 47
lis autem Deus est, qui non patietur vos ten-
tari supra id, quod potestis, sed faciet etiam
cum tentatione proventum ut possitis sustinere.

ι j 5,21. 14 Propter quod charissimi mihi, fugite

15 ab idolorum cultura: Ut prudentibus loquor,48
Mt 26,27. 16 vos ipsi iudicate quod dico. Calix bene-
Act 2,42. dictionis , cui benedicimus , nonne communi-
catio sanguinis Christi est? et panis, quem
frangimus, nonne participatio corporis Do-
12,27. r 12,5. 17 mini est? Quoniam unus panis, unum corpus
multi sumus, omnes, qui de uno pane parti-
Lv 7,e.i5. 18 cipamus. Videte Israel secundum carnem:

Cr 6,16.

10,4 consequenti 6 mala A 7 idolorum cultores F \
ex is ipsis F 8 [in] una | — millia A -f hominum I1
13 super | pot. ] -f sufferre F* \ > cum tempt, etiam
15 — ipsi 16 calicem 17 panis, et *fr | omnesque
de I pane ] -f et de uno calice $[Q]F2 \ partici-
pamur 18 Vid. [enim]

442

Προς Κορίνθιους α 10,5— 18,

επιον πδμα* έπινον γάρ εκ πνευματικής άκολον- ι ρ 2,*.
λούσης πέτρας, ή πέτρα δε ην δ Χριστός, 1 άλλ' 5 Nu ΐ4,ιβ.28.8ο.
ούκ έν τοΊς πλείοσιν αύτών εύδόκησεν 6 $εός·
χατεύτ ρώτησαν γαρ εν τ§ £ρήμω. Ταύτα δε τύποι 6 Nu 11,4.84.
ήμών έγενήΰησαν, είς το μη είναι ήμάς smfrv-
μητάς κακών, καΰώς κάκεινοι έπεϋύμϊΐύαν. μηδέ 7 Εχ 82,β.
είδωλολάτραι γίνεστε, καΰώς τίνες αύτών ώσπερ
γέγραπταΐ' έχά^ιύεν ό Xaog φαγεϊν χαΐ πεϊν, χαϊ
ανεύτηβαν παίζειν. μηδέ πορνεύωμεν, καΰώς τίνες 8 Nu 25,1.9.
αύτών έπόρνενοαν και έπεσαν μιςί ήμέρα είκοσι-
τρεις χιλιάδες, μηδε έκπειράζωμεν τον κύριον, 9 Nu 2ΐ,δ.β.
καΰώς τίνες αύτών έπείραοαν και ύπό τών δφεων
άπώλλνντο. μηδε γογγύζετε, καΰάπερ τινές αύτών 10 Nu 14,2.30.
έγόγγυσαν, και άπώλοντο ύπό του όλοΰρευτού. '
ταύτα δε τυπικώς οννέβαινεν έκείνοις, έγράφη δε linkte.'
προς νουΰεσίαν ήμών, είς ους τα τέλη τών αιώνων R'9482S8- 154
κατήντηκεν. "Ωοτε ό δοκών έοτάναι βλεπέτω μη 12 r 11,20.'
πέση. πειραομός ύμας ούκ εϊληφεν ει μη άν· 13 η is,7.
ΰρώπινος· πιοτός δε ό ΰεός, δς ούκ έάοει υμάς
πειραοΰ'ήναι ύπέρ δ δύνασθε, άλλα ποιήσει ούν
τφ πειραομφ και την έκβαοιν του δύνασΰαι
ύπενεγκειν.

3 Διόπερ, άγαπητοί μου, φεύγετε άπδ της είδωλο- 14 1 j 5,21.
λατρείας, ώς φρονίμοις λέγω9 κρίνατε ύμεις δ 15
φημι. Το ποτήριον της εύλογίας δ εύλογούμεν, 16 Mt 20,27.
ούχι κοινωνία έοτϊν τού αίματος τού Χριστού; ° '
τον αρτον δν κλώμεν, ούχι κοινωνία τού σώματος
τού Χριστού έστιν; δτι εις άρτος, εν σώμα οί 17 12,27. r 12,5.
πολλοί έσμεν οί γαρ πάντες εκ τού ένός άρτου
μετέχομεν. βλέπετε τον Ισραήλ κατά σάρκα* 18lvjai6.

5 HR ηνδοκησεν 8 μια : h pr εν 9 hT εξεπειραααν
13 h πειρααΰηναι νμας 14 Η ειδωλολατρίας 16 εοτιν
1° : ÄT post Χριοτον

5 — 0 &εος Marcion 9 κνριον : Χριοτον Όαζ \ απω-
λοντο ΟΏαζ 11 πάντα όε ταύτα tfDFG \ τνποι σννεβαινον
Ώαζ 13 ου καταλαβη FG | αφηοει DG \ dvvaoftai : 4- νιχας
Καζ 17 αρτον : -f- και τον (G -f- ενος) ποτήριον JDÖ
442

10fi9— 11,1. Προς Κορινΰιονς a

οϋχ οι έσΰίοντες τάς θυσίας κοινωνοί τον Φυσια-
8,4. 19 στηρίου είοίν; 1 τί οϋν φημι; δτι είδωλόΰυτόν
itsVii* 20 τ6' £°τιν> V °*τι εϊδωλόν τί έστιν; 1 άλλ' δτι ä
Ρβ ιοβ',87! ΰϋουσιν , δαιμονίοις καΐ ου &εω ftvovöw οϋ
ΑΡ 9,20*. Φέλω δε ύμάς κοινωνούς των δαιμονίων γίνεσΰαι.
2 κ^β,ιβ.ιβ. 21 οϋ δύνασθε ποτήριον κυρίου πίνειν καί ποτήριον
δαιμονίων οϋ δύνασθε τραπέζης χνρίον μετέχειν
Dt 82,2ΐ. 22 και τραπέζης δαιμονίων, ή παραζηλονμεν τον
xvpiov; μη ισχυρότεροι αϋτον έομεν;
β,ΐ2. 23 Πάντα εξεστιν, άλλ' οϋ πάντα συμφέρει · πάντα
*** pVm! 24 εξεοτιν, άλλ' οϋ πάντα οικοδομεί, μηδεις το έαυτοϋ
κ ΐ4,2-ιο.22. 26 ζητείτω άλλα το τον έτερου. Πάν το έν μακέλλω
πωλοϋμενον έσΰίετε μηδέν άνακρίνοντες δια την
Ρβ 24,ι. 26 ουνείδηοιν τον xvpiov γαρ ή γη χάί το πλήρωμα
L ιο,θ. 27 αντης. ει τις καλεί ύμας των άπίοτων καί θέλετε
πορεύεσΰαι, πάν το παρατι$έμενον ύμιν έσ$ίετε
*»7· 28 μηδέν άνακρίνοντες δια την ουνείδηοιν. έάν δέ
τις ύμιν εϊπψ τοϋτο ίερόΰυτόν έστιν, μη έσΰίετε
δι9 έκεινον τον μηνύοαντα και την ουνείδηοιν*
29 ουνείδηοιν δε λέγω οϋχι την έαυτοϋ άλλα την
του έτέρου. Ινα τί γαρ ή έλευΰερία μου κρίνεται
R 14,6. ι τ 4,4. 30 ύπδ άλλης οννειδήοεως; ει έγώ χάριτι μετέχω,
^ili^e'31 ™ βλασφημούμαι ύπερ ού έγώ εϋχαριστώ; Είτε
οϋν έσΰίετε εϊτε πίνετε εϊτε τι ποιείτε, πάντα
κ Η,ΐ8. 32 ε[ς δόξαν ΰεον ποιείτε, άπρόσκοποι καί Ίον-
δαίοις γίνεστε και "Ελλησιν καί τη εκκλησία τοϋ
9ph^24* 33 ®ε°ν, 1 καϋ'ώς κάγώ πάντα πάσιν άρέσκω, μη ζη-
τών τό έμαυτον σνμφορον άλλα το των πολλών,
4,ιβ. Ph 8,ΐ7. Wlva σωΰώσιν. μιμηταί μου γίνεστε, καΰ-ώς κάγώ *
Χρίστου.

18 h ουχι 19 W τι εατιν η et τι εατιν ; 20 ΰυουοιν
1° : HR+ [τα εΰνη] 22 W κυριον*

20 Φυουοιν 1° : &υει τα εϋνη Καζ | — των Ώ*α
23 πάντα 1° 2° : -|- μοι ΗΚζ 24 fin + έκαστος Καζ

27 απιοτ. : -\- εις δειπνον J>*G 28 ειόωλο'&υτον Cat* \
fin -+- τον γαρ κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής ΚΖξ
33 ουμφερον ΐ)αζ

AD GORINTHIOS I. 10,19—11,1.

norme qui edunt hostias, participes sunt al-
tar is ? Quid ergo? dico quod idolis immolatum 19 8,4.
sit aliquid? aut quod idolum, sit aliquid?
Sed quae immolant Gentes, daemoniis immo- 20
lant , et non Deo. Nolo autem vos socios p8 106,37.
fieri daemoniorum : non potestis calicem Do- 21 Ap 9'20,
mini bibere, et calicem daemoniorum: non Mi 1,7.12.
potestis mensae Domini participes esse, et
mensae daemoniorum. An aemulamur Domi- 22 Dt 32,21.
num? Numquid fortiores illo sumus?

Omnia mihi licent , sed non omnia ex- 23 6,12.
pediunt. Omnia mihi licent, sed non omnia
aedificant. Nemo quod suum est quaerat, sed 24 33. κ is-,2.

50 quod alterius. Omne, quod in macello vae- 25 14,2-10.22.
nit, manducate, nihil interrogantes propter
conscientiam. Domini est terra, et plenitudo 26 ps 24,1.

51eius. Si quis vocat vos infidelium, et vultis 27 l 10,8.
ire: omne, quod vobis apponitur, manducate,
nihil interrogantes propter conscientiam. Si 28 8,7.
quis autem dixerit: Hoc immolatum est idolis:
nolite manducare propter ilium, qui indicavit,
et propter conscientiam: conscientiam autem 29
dico non tuam, sed alterius. Ut quid enim
libertas mea iudicatur ab aliena conscientia?
Si ego cum gratia participo , quid bias- 30 1 τ 4,4.

52phemor pro eo quod gratias ago? Sive 31 κοί 3,17.
ergo manducatis , sive bibitis , sive aliud L 13'26,
quid facitis: omnia in gloriam Dei facite.
Sine offensione estote Iudaeis , et Genti- 32 r 14,13.
bus, et Ecclesiae Dei* sicut et ego per 33 «,20-22.
omnia omnibus placeo, non quaerens quod
mihi utile est, sed quod multis: ut sal vi fiant.

53lmitatores mei estote, sicut et ego Christi. 11 4,ιβ. Ph 3,17.

19 ergo dico ? | fin + non quod idolum sit

aliquid F* 21 (C inc. v. post daem.) 22 aemulemur Λ
93 (® ine ν post exped.) | — mihi bis I — Omnia ,3°) . . .
aedif. 25 venditnr F 27 innd. ] 4- ad coenam &F*
28 immolaticium (-tium ^l1 29 infidele F alia

30 81 [en)mj | ego J ergo F 31 sive '6° ] vel |
gloria facite Dei F 32 gentilibus F
- et F

443

11,2-17. AD CORINTHIOS L

2 Laudo autem vos fratres quod per om-
nia mei memores estis : et sicut tradidi vobis,
3,23. ε 5,23. 3 praecepta mea tenetis. Volo autem vos scire 54
Gn 3'16' quod omnis viri caput , Christus est : caput
autem mulieris, vir: caput vero Christi, Deus.
12,10; 14,1. 4 Omnis vir orans, aut prophetans velato ca-55

5 pite , deturpat caput suum. Omnis autem
mulier orans, aut prophetans non velato ca-
pite, deturpat caput suum: unum enim est

6 ac si decalvetur. Nam si non velatur mulier,
tondeatur. Si vero turpe est mulieri tonderi,

Gn i,27; 5,1. 7 aut decalvari, velet caput suum. Vir quidem
non debet velare caput suum: quoniam imago
et gloria Dei est, mulier autem gloria viri
öri τ22*,ΐ3! 8 est. Non enim vir ex muliere est, sed mulier
Gn 2,i8. 9 ex viro. Etenim non est creatus vir propter
Gn 0,2. 10 mulierem , sed mulier propter virum. Ideo
debet mulier potestatem habere supra caput

11 propter Angelos. Verumtamen neque vir sine
muliere: neque mulier sine viro in Domino.

12 Nam sicut mulier de viro, ita et vir per mu-

13 lierem: omnia autem ex Deo. Vos ipsi iudi-
cate: decet mulierem non velatain orare Deum?

14 Nec ipsa natura docet vos, quod vir quidem

15 si comam nutriat, ignominia est illi: mulier
vero si comam nutriat, gloria est illi : quoniam

16 capilli pro velamine ei dati sunt. Si quis autem
videtur contentiosus esse: nos talem consue-
tudinem non habemus, neque Ecclesia Dei.

22. 17 Hoc autem praecipio: non laudans quod non

2 — per 4 Omn. [autem] 5 > est

enim | atque 6 et tondearur 7 — suum |

> est et gl. dei F > et glor. est dei io pot. ]

velamen § | cap. suum | et propter φ 13 Vos
ipsi ] in vobis ipsis $®jP2 vid vos autem Λ u > vos
docet -F I quoniam QF 15 propter velamine F
(2 -men) | fin ? § 16 ecclesiae (F1)

444

Προς Κορίνθιους α 11,2— !?♦

14 Επαινώ όέ ύμάς δτι πάντα μου μέμνησΰε 2 28. 2 Th 2,15.
καί καΰώς παρέόωκα ύμϊν τάς παραδόσεις κατέ-

β χετε. Θέλω όέ ύμάς είόέναι δτι παντός άνόρός 3 3,23. ε 5,2s,
ή κεφαλή ό Χριστός εστίν, κεφαλή όέ γυναικός η '
ό άνήρ, κεφαλή όε του Χρίστου ό ΰεός. πας 4 β. 7. is,io ; u,i,
άνήρ προσευχόμενος ή προφητεύων κατά κεφαλής
έχων καταισχύνει την κεφαλήν αύτοϋ. πάσα όέ 5 8·7·9 β·
γυνή προσευχομένη ή προφητεύουσα άκατακα·
λύπτφ τη κεφαλή καταισχύνει την κεφαλήν αύτής'
εν γάρ εστίν και το αυτό τή έξυρημένη. ει γάρ 6
ού κατακαλύπτεται γυνή, και κειράσΰω* ει όέ
αίσχρόν γυναικί το κείρασΰαι ή ξυράσΰαι, κατά-
καλυπτέσΰω. άνήρ μέν γάρ ούκ όφείλει κατα- 7 βηΐ,27;β,ι.
καλύπτεσΰαι τήν κεφαλήν, είκών και όόξα &εον
ύπάρχων* ή γυνή όέ όόξα άνόρός έστιν. ού γάρ S Gn 2,22.23.
έστιν άνήρ έκ γυναικός, άλλά γυνή εξ άνόρός* 1 '
καί γάρ ούκ έκτίσΰη άνήρ όιά τήν γυναίκα, άλλά 9 βη 2,ιβ.
γυνή όιά τον άνόρα. όιά τούτο οφείλει ή γυνή 10 <*η 6,2. ε s,io.
έξουσίαν έχειν επί της κεφαλής όιά τους άγγέ-
λους. πλήν ούτε γυνή χωρίς άνόρός ούτε άνήρ 11
χωρίς γυναικός εν κυρίω· ώσπερ γάρ ή γυνή έκ 12
του άνόρός, ούτως καί ό άνήρ όιά της γυναικός*
τά όέ πάντα έκ του $εοϋ. 1 έν ύμιν αύτοις κρίνατε* 13
πρέπον εστίν γυναίκα άκατακάλυπτον τφ $εφ
προσεύχεσΰαι; ούόέ ή φύσις αύτή όιόάσκει ύμάς 14
ότι άνήρ μέν έάν κομ§, άτιμία αύτφ έστιν, 1 γυνή 15
όέ έάν κομ%, όόξα αύτη έστιν; ότι ή κόμη άντί
περιβολαίου όέόοται αύτη. Ει όέ τις όοκει φιλό- 16
νεικος είναι, ήμεις τοιαύτην συνήΰειαν ούκ έχομεν,
ούόέ αί έκκλησίαι του ΰεοϋ.

7 Τούτο όέ παραγγέλλων ούκ επαινώ δτι ούκ 17 22.

3 hW— ο 1° 5 αντης : hW εαντης 6 W ξύραοΰαν
10 εξουσιαν : hr κάλυμμα (velamen) 17 h παραγγέλλω

ουκ επαίνων

2 νμας : -f αδελφοί Όαζ 14 rj ονδε Καζ

15 — αυτη 2° Ώα

444

11,18— 30. Προς Κορινθίους α'

είς το κρειοοον άλλα εις το ησσον συνέρχεστε.
ι,ιο-ΐ2; 3,8. 18 πρώτον μεν γαρ οννερχο μένων ύμών έν έκκλησία 3
άκούω σχίσματα έν ύμΐν ύπάρχειν, και μέρος τι
ι j 2,19. 19 πιστεύω, δει γαρ και αίρέοεις έν ύμιν είναι, Ινα
Dt 18,4' 20 [και] οι δόκιμοι φανεροί γένωνται έν ύμιν. Συν-
ερχομένων οϋν ύμών έπι το αυτό ουκ έοτιν κυρια-
21 κδν δειπνον φαγεϊν έκαοτος γαρ το Ιδιον δειπνον
προλαμβάνει έν τφ φαγεϊν, και ος μεν πεινη., ος
je 2,5.6. 22 δε μεΰύει. μη γαρ οικίας ούκ έχετε είς το έσΰίειν
και πίνειν; fj της έκκληοίας του ΰεού καταφρο-
νείτε, και καταισχύνετε τους μη έχοντας; τί εϊπω
Mt 26,26-28. 23 ύμΐν; έπαινέσω ύμάς; έν τούτω ούκ έπαινώ. έγώ
Ml12s?i9.2o! γαρ παρέλαβον άπό του κυρίου, δ και παρέδωκα
ύμιν, δτι ό κύριος Ίησοϋς έν τη νυκτι η πάρε-
εχ ΐ2,ΐ4; ΐ3,9. 24 ό t(3 ετο έλαβεν άρτον 1 και εύχαριστήσας έκλασεν
' ' και ειπεν τοϋτό μού έστιν το σώμα το ύπέρ
ύμών τούτο ποιείτε εί.ς την έμην άνάμνησιν.
εχ ΐ2,ΐ4; 24,8. 25 ωσαύτως και το ποτηριον μετά το δειπνησαι,
' ' λέγων τούτο το ποτηριον ή καινή διαθήκη έστιν
έν τα έμφ αϊματί' τούτο ποιείτε, όσάκις έάν
Mt 26,29, 26 πίνητε, είς την έμην άνάμνησιν. όσάκις γαρ έάν
έσΌ'ίητε τον άρτον τούτον και το ποτηριον πίνητε,
τον θάνατον του κυρίου καταγγέλλετε , άχρι οϋ
η β,β ; 10,29. 27 έλΦη. ώστε ος αν έσ$ίη τον άρτον ή πίνη τό
ποτηριον του κυρίου άναξίως, ένοχος έσται του
Mt 26,22. 28 σώματος και του αίματος του κυρίου, δοκιμα-
18,5' ζέτω δε άνθρωπος έαυτόν, και ούτως έκ τοϋ
29 άρτου έσΦιέτω και έκ του ποτηριού πινέτω* ό
γαρ έσΰίων και πίνων κρίμα έαυτφ έσΰίει και
ΐ5,2ο. 30 πίνει μη διακρίνων το σώμα. δια τούτο έν ύμιν

Ε 6,14. 1 Th 5,8.

19 [και] : W— Τ 22 R νμας εν τοντω; 24 τοντο 1° :
hr Λάβετε φάγετε, τούτο \ νπεο νμων : hri -|- κλωμενον
* -\- ΰρυπτομενον *e -\- όιδομενον * -{- tradetur 29 πίνων :
hr-f- αναξιως

19 — εν νμιν 1° D*F (et 2° C) 22 επαινεοω : -νω Β Fa
23 απο : παρα 2> 26 το ποτ. : + τοντο Καζ 27 τ. αρτ. :
-f τοντον ΚΖ,αζ 29 fin -|- του χνριον Σ>αζ
445

AD GORINTHIOS I. 11,18-30.

56 in melius, sed in deterius convenitis. Primum 18 1,10-12; 3,3.
quidem convenientibus vobis in Ecclesiam,

audio scissuras esse inter vos, et ex parte
credo. Nam oportet et haereses esse , ut et 19 1 j 2,19.
qui probati sunt , manifesti üant in vobis. Dt 13,4>
Convenientibus ergo vobis in unum, iam non 20
est Dominicam coenam manducare. Unus- 21
quisque enim suam coenam praesumit ad
manducandum. Et alius quidem esurit: alius
autem ebrius est. Numquid domos non ha- 22 jc 2,5.6.
betis ad manducandum, et bibendum? aut
Ecclesiam Dei contemnitis, et confunditis eos,
qui non habent? Quid dicam vobis? Laudo

57 vos? in hoc non laudo. Ego enim accepi a 23 Mt 26,20-28.
Domino quod et tradidi vobis, quoniam Do- l^S).24'
minus Iesus in qua nocte tradebatur, accepit

panem, 1 et gratias agens fregit, et dixit: Acci- 24 ex 12,4; 13,9.
pite , et manducate : hoc est corpus meum, Dt 16>3-
quod pro vobis tradetur: hoc facite in meam
commemorationem. Similiter et calicem, post- 25 ex 12,14? 24,8.
quam coenavit , dicens : Hie calix novum te- Zch 9'π·
stamentum est in meo sanguine, hoc facite
quotiescumque bibetis, in meam commemo-
rationem. Quotiescumque enim manducabitis 26 Mt 26,29.
panem hunc, et calicem bibetis: mortem Do-

58 mini annunciabitis donee veniat. Itaque qui- 27 η 6,6? 10,29.
cum que manducaverit panem hunc, vel biberit

calicem Domini indigne: reus erit corporis,
et sanguinis Domini. Probet autem seipsum 28 Mt 26,22.
homo : et sie de pane illo edat , et de calice 2 K 13'5,
bibat. Qui enim manducat, et bibit indigne, 29
iudicium sibi manducat, et bibit: non
diiudicans corpus Domini. Ideo inter vos 30 15,20.

Ε 5,14. lTh5,6.

18 in ecclesia (F*) | Schismata F \ — inter vos
19 - et 1° £F I — et 2° F 22 vos in hoc? $
23 d. noster I. A* 24 — Acc. et mand. | — quod Λ

25 coenatura est F | ©»2 quotiescunque | bib tis

26 bibitis F1 | adnuntiatis . 27 — hunc 29 bibet
1° F* I discernens F \ ~ Domini

445

11,31— 12,12. AD GORINTHIOS L

multi infirmi et imbecilles, et dormiunt multi.
31 Quod si nosmetipsos diiudicaremus , non uti-
H 12,5.6. 32 que iudicaremur. Dum iudicamur autem , a
1 P 4'17, Domino corripimur , ut non cum hoc mundo

33 damnemur. Itaque fratres mei, cum conveni-59

34 tis ad manducandum, invicem expectate. Si
quis esurit, domi manducet: ut non in iudi-
cium conveniatis. Cetera autem, cum venero,
disponam.

12 De spiritualibus autem, nolo vos ignorare60
Hb 2,i8.i9. 2 fratres. Scitis quoniam cum Gentes essetis,
ad simulachra muta prout ducebamini euntes.
mc 9,39. 3 Ideo notum vobis facio, quod nemo in Spiritu
tm*7%u Dei loquens, dicit anathema Iesu. Et nemo
potest dicere, Dominus Iesus, nisi in Spiritu
r ΐ2,β. ε 4,4. 4 sancto. Divisiones vero gratiarum sunt,
28. ε 4,n. 5 idem autem Spiritus: Et divisiones ministra-
6 tionum sunt, idem autem Dominus: Et divi-
siones operationum sunt, idem vero Deus,
14,26. 7 qui operatur omnia in omnibus. Unicuique
autem datur manifestatio Spiritus ad utilitatem.

8 Alii quidem per Spiritum datur sermo sapien-
tiae : alii autem sermo scientiae secundum eun-

9 dem Spiritum: alteri fides in eodem Spiritu:
i4,5. Act 2,4. 10 alii gratia sanitatum in uno Spiritu, 1 alii ope-

ratio virtutum, alii prophetia, alii discretio spi-
rituum, alii genera linguarum, alii interpretatio
7,7. r 12,3. 11 sermonum. Haec autem omnia operatur unus
E 4,7' atque idem Spiritus , dividens singulis prout
27, io,i7. 12 vult. Sicut enim corpus unum est , et

30 inbec. sunt Λ

31 diiud. ] judicareraus F
33 — cum I11

12, l spiritalibus

2 Seit, autem $

3 anath. Ihesum F \ potens j (dominum Jesum)

446

Προς Κορινΰωνς α' 11,31— 12,12,

πολλοί άσΰενεϊς καί άρρωστοι καί κοιμώνται
Ικανοί, εί δε έαντοϋς διεκρίνομεν, ούκ άν έκρι- 31
νόμεΰα' κρινόμενοι όε ύπό τον κυρίου παιδευό- 32 η ΐ2,6.β.
μεΰα, Ινα μη συν τφ κόσμω κατακρίνω μεν. ώστε, 33 1 Ρ 4'17'
άόελφοί μου, ουνερχόμενοι είς το φαγειν άλλψ
λους έκδέχεσΰε. ει τις πειν%, έν οϊκω έσΰιέτω, 34
Ινα μη είς κρίμα συνέρχησΰε. Τα δε λοιπά ώς
άν ελ&ω διατάζομαι.

8 Περί δε των πνευματικών, άδελφοί, ου $έλω\2 R ^18-
ύμάς άγνοειν. Οιδατε δτι δτε ε$νη ήτε προς τά 2 Hb 2,18.19.
είδωλα τά άφωνα ώς άν ήγεσΰε άπαγόμενοι. διό 3 mc 9,89.
γνωρίζω ύμιν δτι ούδεϊς έν πνεύματι Φεοϋ λαλών ut 7,21/
λέγει- ΑΝΑΘΕΜΑ ΙΗΣΟΥΣ, καί ούδείς δύναται 1>2·
είπεϊν ΚΥΡΙΟΣ ΙΗΣΟΥΣ, εί μη έν πνεύματι άγίω.

Διαιρέοεις δε χαρισμάτων είοίν, το δε αϋτό 4 r ΐ2,β. ε 4,4.
πνεύμα9 και διαιρέσεις διακονιών είσιν, και 0 5 28. ε 4,ιι.
αύτός κύριος9 καί διαιρέσεις ένεργημάτων είσίν, 6
ό όέ αύτός $εός δ ένεργών τά πάντα έν πάσιν.
έκάστω δε δίδοται ή φανέρωσις του πνεύματος 7 ΐ4,2β.
προς τό συμφέρον, φ μεν γάρ διά του πνεύματος 8
δίδοται λόγος σοφίας, άλλω δε λόγος γνώσεως
κατά τό αύτό πνεύμα, έτέρω πίστις έν τφ αύτφ 9
πνεύματι, άλλω δε χαρίσματα ίαμάτων έν τφ
ένί πνεύματι, άλλω δε ένεργήματα δυνάμεων, 10 ΐ4,δ. Act 2,4.
άλλω [όέ] προφητεία, άλλω δε διακρίσεις πνευ-
μάτων, έτέρω γένη γλωσσών, άλλφ δε έρμηνεία
γλωσσών πάντα δε ταύτα ένεργεϊ τό εν και τό 11 7,7. r i2,s.
αύτό πνεύμα, διαιρούν ιδία έκάστω κα$ώς βού- Ε 4'7,
λεται. Καΰάπερ γάρ τό σώμα έν έστιν καί 12 27. ιο,ΐ7.

12,2 οτι οτε : h81 — οτι * — οτε 8 cjj οτι ηοτε 6 ο όε :
Κ και ο I ενεργών : W+ εστίν 10 [όε] : Τ— W | HR
[όε] όιακρ. | Τ όιάκρισις | Η ερμηνια

31 όε : γαρΌΚαζ 34ειόε Καζ 12,2 άφωνα : άμορφα FG
3 — λάλων Da \ Ιηοονν Όηιζ \ κνριον Ιηοονν 1>ιηζ 9 ενι :
αντω χΏηιζ 10 ενέργεια όνναμ,εως OQ 11 (ιόια?)

12,13—28. Προς Κορίνθιους α

μέλη πολλά έχει, πάντα δε τά μέλη τον οώματος
πολλά δντα εν έοτιν οώμα, οϋτως και δ Χριοτός·
β 8,28. 13 καί γάρ έν ένί πνεύματι ήμεϊς πάντες εις έν οώμα
έβαπτίοΰημεν, εϊτε Ίονδαιοι είτε "Ελληνες, είτε
δούλοι εϊτε έλεύΰεροι, και πάντες εν πνεύμα έπο-
so. 14 τίοφημεν. καί γάρ το οώμα ούκ εοτιν εν μέλος

15 άλλά πολλά, έάν ειπη δ πούς* δτι ούκ ειμί χειρ,
ούκ ειμί έκ τον οώματος, ού παρά τούτο ούκ

16 εοτιν έκ τον οώματος. καί έάν ειπη το οϋς9 δτι
ούκ είμί όφΦαλμός, ούκ ειμί έκ τον οώματος, ού

17 παρά τούτο ούκ εοτιν έκ τον οώματος. ει δλον
το οώμα όφΰαλμός, πον ή άκοή; εί δλον άκοή,

16,88. ΑΡ 4,ιι. 18 πον ή δοφρηοις; ννν δε ό Φεδς ένθετο τά μέλη,
19 έν έκαοτον αύτών έν τφ οώματι καΰώς ήΰέληοεν. εί
ΐ4. 20 όέ ην τά πάντα έν μέλος, πον το οώμα; ννν

21 όέ πολλά μεν μέλη, έν όέ οώμα. ού δύναται δε
ό όφΰαλμός ειπείν τη χειρί9 χρείαν οον ούκ έχω,
fj πάλιν ή κεφαλή τοις ποοίν χρείαν ύμών ούκ

22 έχω' άλλά πολλφ μάλλον τά δοκονντα μέλη τοϋ
οώματος άοΰενέοτερα ύπάρχειν άναγκαιά έοτιν,

23 καί ä δοκονμεν άτιμότερα είναι τον οώματος,
τούτοις τιμήν περιοοοτέραν περιτίΰεμεν, καί τά
άοχήμονα ήμών εύοχημοούνην περιοοοτέραν έχει,

24 1 τά δε εύοχήμονα ήμών ού χρείαν έχει. άλλά ό
&εός οννεκέραοεν τδ οώμα, τφ ύοτερονμένω περιο-

25 οοτέραν δονς τιμήν, Ινα μη $ οχίομα έν τφ
οώματι, άλλά τδ αύτδ ύπέρ άλλήλων μεριμνώοιν

26 τά μέλη. καί είτε πάοχει έν μέλος, οννπάοχει
πάντα τά μέλη9 εϊτε δοξάζεται μέλος, οννχαίρει

κ ΐ2,6. ε δ,δο. 27 πάντα τά μέλη. ύμεις δέ έοτε οώμα Χριστού
ε 4,ιι.ΐ2. 28 καί μέλη έκ μέρονς. Καί οϋς μεν ένθετο ό Φεδς

18 hT νυνι 19 Η [τα] 20 Κ— μεν 21 Η [δε]
25 Τ αχισματα

12 σώματος : *ον ενος Ώαζ 13 εν 2° : pr εις Καζ \
εν πομα εποτισΰημεν 134α 24 εχει : + τιμής DG \ νοτε-
ρονντι Όαζ 26 είτε 1° : ει τι JBFG 27 μερονς : μελονς JD*
447

AD CORINTHIOS I. 12,13-28.

membra habet multa, omnia autem membra
corporis cum sint multa, unum tarnen corpus
sunt: ita et Christus. Etenim in uno Spiritu 13 α 3,28.
bmnes nos in unum corpus baptizati sumus,
sive Iudaei , sive- Gentiles , sive servi , sive
liberi : et omnes in uno Spiritu potati sumus.
Nam et corpus non est unum membrum, sed 14 20.
multa. Si dixerit pes: Quoniam non sum 15
manus, non sum de corpore: num ideo non
est de corpore? Et si dixerit auris: Quoniam 16
non sum oculus, non sum de corpore: num
ideo non est de corpore ? Si totum corpus 17
oculus : ubi auditus ? Si totum auditus : ubi
odoratus? Nunc autem posuit Deus membra, 18
unumquodque eorum in corpore sicut voluit.
Quod si essent omnia unum membrum, ubi 19
corpus ? Nunc autem multa quidem membra, 20 u.
unum autem corpus. Non potest autem ocu- 21
lus dicere manui : Opera tua non indigeo : aut
iterum caput pedibus: Non estis mihi neces-
sarii. Sed multo magis quae videntur mem- 22
bra corporis infirmiora esse, necessariora sunt:
et quae putamus ignobiliora membra esse 23
corporis, his honorem abundantiorem eircum-
damus: et quae inhonesta sunt nostra, abun-
dantiorem honestatem habent. Honesta autem 24
nostra nullius egent: sed Deus temperavit
corpus, ei, cui deerat, abundantiorem tribuendo
honorem, 1 ut non sit schisma in corpore, sed 25
idipsum pro invicem solicita sint membra. Et 26
si quid patitur unum membrum, compatiun-
tur omnia membra: sive gloriatur unum mem-
brum, congaudent omnia membra. Vos autem 27 κ 12,5. ε 5,3o.
estis corpus Christi, et membra de mem-
bro. Et quosdam quidem posuit Deus 28 ε 4,11.12.

12 — tarnen 13 omn. nos (2°) -Fi | in u. Sp. 2° ]
unum spiritum 15 num ] non , it 16 \ fin . pro ? , U 16
16 — Et Λ j quia 18 unumquoque I 21 — aut. |
> die. oc. 23 ignoraiiiliora Λ \ circumdamur F* \

ab abund. 2° ad abund. 1° rediit F1 25 scismata F \
in idipsum § | sint ] sunt Ai 26 gloriantur -F*1)

447

12,29-13,10. AD GORINTHIOS L

in Ecclesia primüm Apostolos, secundo Prö-
phetas, tertio Doctores, deinde virtutes, exinde
gratias curationum, opitulationes, gubernatio-
nes , genera linguarum , interpretationes ser-

29 monum. Numquid omnes Apostoli? numquid
omnes Prophetae? numquid omnes Doctores?

30 numquid omnes virtutes? 1 numquid omnes
gratiam habent curationum? numquid omnes
linguis loquuntur? numquid omnes interpre-

u,i. 31 tantur? Aemul amini autem charismata meliora.

Et adhuc excellentiorem viam vobis de- 61
ps i5o,5 lxx. 13 monstro. Si linguis hominum loquar, et ange-
lorum, charitatem autem non habeam, factus
sum velut aes son ans, aut cymbalum tinniens.
Mt7,22; 17,20. 2 Et si habuero prophetiam, et noverim mysteria
omnia, et omnem scientiam: et si habuero
omnem fidem ita ut montes transferam, cha-
Mt 6,2. 3 ritatem autem non habuero , nihil sum. Et
si distribuero in cibos pauperum omnes fa-
cultates meas , et si tradidero corpus raeum
ita ut ardeam, charitatem autem non habuero,
4 nihil mihi prodest. Charitas patiens est,
benigna est: Charitas non aemulatur, non
zch 8,i7 lxx. 5 agit perperam, non inflatur, 1 non est ambiti-
Ph 2,4.21. oga^ non qUaerit qUae sua sunt, non irritatur,
r 12,9. 6 non cogitat malum, 'non gaudet super iniqui-
Prv 10,12. 7 täte , congaudet autem veritati : omnia suf-
9,12. r i5,i. fer^ omnja credit, omnia sperat, omnia su-
l ρ 4,8. 8 stinet. Charitas numquam excidit : sive
prophetiae evacuabuntur , sive linguae cessa-
9 bunt, sive scientia destruetur. Ex parte enim
10 cognoseimus, et ex parte prophetamus. Cum
autem venerit quod perfectum est, evacuabitur

28 exin I gratia AWF \ — interpr. serm.
SO gratia curat, habent F 31 charism. ] dona F1 |
maiora | demonstratio F

13,i — autem F* \ vel 2 — et 3°^fi i — si 2° Λ
3 — ita I ardeat A \ prode est F 4 est

Caritas, non $ 6 iniquitatem 8 excedit A \ distri-
buetur Fi

448

Ιΐρος Κορινθίους α 12,29— 13,ιο,

έν τη έκκλησία πρώτον άποστόλους, δεύτερον
προφήτας, τρίτον διδασκάλους, έπειτα δυνάμεις,
έπειτα χαρίσματα ίαμάτων, άντιλήμψεις, κυβερνη-
θείς, γένη γλωοοών. μη πάντες απόστολοι; μη 29
πάντες προφήται; μη πάντες διδάσκαλοι; μη
πάντες δυνάμεις; μη πάντες χαρίσματα έχονσιν 30
ίαμάτων; μη πάντες γλώσσαις λαλοϋσιν; μη πάν-
β τες διερμηνεύουσιν; ζηλοϋτε δε τα χαρίσματα τα 31 u,i.
μείζονα.

7 Και έτι κα$' ύπερβολήν όδόν ύμιν δείκνυμι.
Έάν ταις γλώσσαις τών άνΰρώπων λαλώ και τών\§ ρ8 iso,6 l*x.
άγγέλων, άγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ήχών
η κύμβαλον άλαλάζον. και έάν έχω προφητείαν 2 Mt 7,22; 17,20.
και είδώ τά μυστήρια πάντα και πάσαν την
γνώσιν, και έάν έχω πάσαν την πίστιν ώστε όρη
μεΰιστάναι, άγάπην δε μη έχω, ούΰέν είμι. και 3 Mt β,2.
έάν ψωμίσω πάντα τά ύπάρχοντά μου, και έάν
παραδώ τό σώμά μου Ινα καυΰήσομαι, άγάπην
δέ μη έχω, οϋδέν ώφελοϋμαι. Ή άγάπη μακρό- 4
$υμεϊ, χρηστεύεται 7) άγάπη, ού ζήλοι, τ) άγάπη
ού περπερεύεται, ού φυσιοϋται, 1 ούκ άσχημονει, 5 zch 8,17.
ού ζητεί τά έαυτής, ού παροξύνεται, ον λογίζεται Ph 2'4,21,
τό κακόν,1 ού χαίρει έπι τη άδικία, συνχαίρει δε 6 Ri2,9. 2κΐ3,β.
τη άληΰεία· πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα 7 ^Vr^i
έλπίζει, πάντα ύπομένει. Ή άγάπη ούδέποτε 8 ι ρ 4,8.
πίπτει ' είτε δέ προφητεϊαι, καταργηΰήσονται· είτε
γλώσσαι, παύσονταΐ' είτε γνώσις, καταργηΰήσεται.
έκ μέρους γάρ γινώσκομεν και έκ μέρους προφη- 9
τεύομεν δταν δέ έλ$η τό τέλειον, τό έκ μέρους 10

29 W όνναμεις, 31 RTiW μείζονα* (R.) και 13,2 και
εαν : Η καν ι° 2° W 2° | Η μεΰιοτανειν 3 και εαν : Η
καν 1° 2° W 1° | R καν&ησωμαι Η καυχησωμαι (hr ut
text) I Τ ονΰεν 4 HR χρηστεύεται, η αγ. | W ον ζήλοι
η αγ., I η αγάπη 3° : [RJ-— Η 5 τα : h το μη 6 R σνγχ.
8 h προφητεία, καταργηΰηοεται | W γνωοεις, καταργηΰηοονται

31 κρειοαονα Ώα(ζ) 13,5 εκπίπτει &αζ 10 το εκ :
pr τοτε KLa$

448 29

13,11— 14,ιι, Ιΐρος Κορίνθιους α

11 καταργηΰήσεται. δτε ή μην νήπιο ς, έλάλονν ώς
νήπιος, έφρόνονν ώς νήπιος, έλογιζόμην ώς νήπιος*
2 κ 6,7. 12 δτε γέγονα' άνήρ, κατήργηκα τά του νηπίου, βλέ-
Nu ΐ2,8.' πομεν γαρ άρτι δι έοόπτρου έν αίνίγματι, τότε
δε πρόοωπον προς πρόσωπον άρτι γινώσκω έκ
μέρους, τότε όέ έπιγνώσομαι καΰώς καί έπεγνώ-
1 Th 1,8. 13 σϋην. νυνί όέ μένει πίστις, έλπίς, αγάπη, τα

' ' τρία ταύτα* μείζων όέ τούτων ή άγάπη.
ΐ2,ιο.8ΐ. 14 Διώκετε την άγάπην, ζηλοϋτε όέ τά πνεύμα-

2 τικά, μάλλον όέ Ινα προφ7μεύητε. ο γαρ λαλών
γλώσση ούκ άνϋρώποις λαλεί άλλα #εφ· ούόεις

3 γαρ ακούει, πνεύματι όέ λαλεί μυστήρια* ο όέ
προφητεύων άν&ρώποις λαλεί οίκοόομήν και παρά-

4 κλησιν και παραμυΰίαν. ό λαλών γλώσση εαυτόν
οικοδομεί* ό όέ προφητεύων έκκλησίαν οικοδομεί.

Nu ιι,29. 5 ΰέλω όέ πάντας ύμάς λαλεϊν γλώσσαις, μάλλον [δ

12,10. ς \ η , / (_ c \ <■ r 9

όε ινα προφητευητε* μείζων όε ο προφητεύων η
ό λαλών γλώσσαις, εκτός ει μη όιερμηνεύη, ινα
ΐ2,8. 6 ή εκκλησία οίκοόομήν λάβη. νυν όέ, άόελφοί,
έάν ελΰω προς υμάς γλώσσαις λαλών, τί ύμάς
ώφελήσω, έάν μή ύμϊν λαλήσω ή έν αποκαλύψει

7 ή έν γνώσει ή έν προφητεία ή διδαχή; όμως τά
άψυχα φωνήν όιδόντα, ειτε αυλός είτε κιθάρα,
έάν όιαστολήν τοις φΰόγγοις μή όφ, πώς γνω-

8 σΰήσεται το αύλούμενον ή το κιΰαριζόμενον ; κάί
γάρ έάν άδηλον σάλπιγξ φωνήν δφ, τις πάρα-

9,2β. 9 σκευάσεται εις πόλεμον; ούτως και ύμεις διά της
γλώσσης έάν μή εύσημον λόγον δώτε, πώς γνω-
σΰήσεται το λαλούμενον ; έσεσ$ε γάρ εις άέρα

10 λαλοϋντες. τοσαϋτα ει τύχοι γένη φωνών είσιν

11 έν κόσμφ, κάί ούόέν άφωνον* έάν ούν μή είόώ

13 Η αγάπη" τα τρ, ταντα, 14,tf did. : HR pr εν

8 hRW φωνην οαλπιγξ

12 εν : pr καν Τ,Τα 14,2 πνενμα FG 4 εκκληα. &εου FG
δ $ ο διερμηνεύων FG 7 φθόγγου JB 10 ουόεν αντων Καζ
449

AD CORINTHIOS I. 13,11-14,11.

quod ex parte est. Cum essem parvulus, 11
loquebar ut parvulus, sapiebam ut parvulus,
cogitabam ut parvulus. Quando autem factus
sum vir, evacuavi quae erant parvuli. Vide- 12 j*^7,
mus nunc per speculum in aenigmate : tunc Nu 12,8.
autem facie ad faciem. Nunc cognosce- ex
parte: tunc autem cognoscam sicut et cognitus
sum. Nunc autem manent, fides, spes, chari- 13 1 tu 1,3.
tas: tria haec. maior autem horum est Charitas. 1 J 4,16'
62 Sectamini charitatem , aemulamini spiri- 14 12,10.31.
talia: magis autem ut prophetetis. Qui enim 2
loquitur lingua, non hominibus loquitur, sed
Deo: nemo enim audit. Spiritu autem loqui-
tur mysteria. nam qui prophetat, hominibus 3
loquitur ad aediheationem, et exhortationem,
et consolationem. Qui loquitur lingua, semet- 4
ipsum aediiieat: qui autem prophetat, Eccle-
siam Dei aediiieat. Volo autem omnes vos 5 Nu 11,29.
loqui Unguis: magis autem prophetare. Nam 12'10,
maior est qui prophetat , quam qui loquitur
Unguis: nisi forte interpretetur ut Ecclesia
aedificationem aeeipiat. Nunc autem, fratres, 6 12,8.
si venero ad vos Unguis loquens: quid vobis
prodero, nisi vobis loquar aut in revelatione,
aut in scientia, aut in prophetia, aut in doc-
trina? Tarnen quae sine anima sunt vocem 7
dantia, sive tibia, sive cithara: nisi distinc-
tionem sonituum dederint, quomodo scietur id,
quod canitur, aut quod citharizatur ? Etenim 8
si incertam vocem det tuba, quis parabit se
ad bellum? Ita et vos per linguam nisi mani- 9
festum sermonem dederitis: quomodo scietur id,
quod dicitur? eritis enim in aera loquentes. Tarn 10
multa, utputa genera linguarum sunt in hoc
mundo: et nihil sine voce est. Si ergo nesciero 11

tiones A4 — Dei 5 > ling. loq. A | nisi ] -f si F | forte
ut I ecclesiam F 6 nisi ] + si {cf p. 450)

449

14,12-24. AD CORINTHIOS L

virtutem vocis, ero ei, cui loquor, barbarus:
1-4.12 et qui loquitur, mihi barbarus. Sic et vos,
quoniam aemulatores estis spirituum, ad
aedificationem Ecclesiae quaerite ut abundetis.
i2,io.l3 Et ideo qui loquitur lingua: oret ut inter-
14 pretetur. Nam si orem lingua, Spiritus meus
ε 5,i9. 15 orat, mens autem mea sine fructu est. Quid
ergo est? Orabo spiritu, orabo et mente:

16 psallam spiritu, psallam et mente. Ceterum
si benedixeris spiritu: qui supplet locum idio-
tae, quomodo dicet, Amen, super tuam bene-

17 dictionem? quoniam quid dicas, nescit. 1 nam
tu quidem bene gratias agis: sed alter non

18 aedificatur. Gratias ago Deo meo, quod om-

19 nium vestrum lingua loquor. Sed in Ecclesia
volo quinque verba sensu meo loqui, ut et
alios instruam: quam decern millia verborum

ε 4,i4. 20 in lingua. Fratres, nolite pueri effici sensi-
h 3,12·1δ· bus , sed malitia parvuli estote : sensibus
Dt 28,49. 21 autem perfecti estote. In lege scriptum est:
' 28'11,12, Quoniam in aliis Unguis et labiis aliis loquar
populo huic: et nec sic exaudient me, elicit
22 Dominus. Itaque linguae in signum sunt non
fidelibus, sed infidelibus : prophetiae autem
Act 2,i3. 23 non infidelibus , sed fidelibus. Si ergo con-
veniat universa Ecclesia in unum, et omnes
linguis loquantur, intrent autem idiot ae, aut
Act 4,i3. 24 infideles : nonne dicent quod insanitis ? Si
autem omnes prophetent, intret autem quis
infidelis, vel idiota, convincitur ab omnibus,

(ad p. 449) 6 revelation em Ai \ — in 2° 3° 7 so-
nitus F I — id | — quod 2° F 8 q. para-

vit £AF (qui speravit Fi) 9 aere A 10 — hoc [j]®^4.

11 — ei JF1 15 mentem bis F j — et 2° Αϊ 16 Quis
(et ? post id. §3ß , dicit &F 18 — meo

21 lege enim 22 in signo F 23 aut, et A j

quod ] : quid § 24 intrent FX

Προς KoQivmovq a 14,12— 24,

την δύναμιν τής φωνής, εσομαι τφ λαλοϋντι
βάρβαρος και ό λάλων έν έμοι βάρβαρος, ούτως 12 ι-4.
και ύμεϊς, έπεί ζηλωταί έοτε πνευμάτων, προς
την οίκοδομήν της έκκληοίας ζητείτε Ινα περισ-
σεύητε. Διό ό λαλών γλώοοη προσευχέσΰω Ινα 13 ΐ2,ιο.
διερμηνεύη. έάν γαρ προσεύχωμαι γλώοοη, το 14
πνεϋμά μου προσεύχεται, 6 δε νους μου άκαρπος
έοτιν. τί οϋν έοτιν; προσεύξομαι τφ πνεύματι, 15 ε 5,ΐ9.
προοεύξομαι 6ε και τφ νοΐ· ψαλώ τφ πνεύματι,
ψαλώ δε και τφ νοΐ. έπεί έάν εύλογης πνεύματι, 16
ό άναπληρών τον τόπον του ίδιώτου πώς έρει
το άμην έπι τή οή εύχαριστία; έπειδή τί λέγεις
ούκ οϊδεν ου μεν γαρ καλώς εύχαριοτεϊς, άλλ' 17
18 ό έτερος ούκ οικοδομείται, εύχαριοτώ τφ ΰεφ, 18
πάντων ύμών μάλλον γλώοοαις λαλώ9 άλλα έν 19
έκκληοία ΰέλω πέντε λόγους τφ vol μου λαλήοαι,
Ινα και άλλους κατηχήοω, ή μύριους λόγους έν
γλώοοη. Αδελφοί, μη παιδία γίνεστε ταις 20 ε 4,ΐ4.
φρεοίν, άλλα τή κακία νηπιάζετε, ταϊς δε Fh 8'12,11
φρεσιν τέλειοι γίνεστε, έν τφ νόμω γέγραπται 21 Dt 28,49.
δτι έν έτερογλώααοις χαϊ εν χείλεύιν ετέρων λα-
λήσω τω λαώ τοντω, χαϊ ονδ' ούτως είύαχον-
αονταί μου, λέγει κύριος, ώοτε αί γλώσσαι εις 22
οημεΐόν είοιν ού τοις πιοτεύουοιν άλλα τοις άπί-
οτοις, ή δε προφητεία ού τοις άπίοτοις άλλα τοις
πιοτεύουοιν. Έάν οϋν συνέλΰη ή έκκληοία δλη 23 Act 2,18.
έπι το αύτδ και πάντες λαλώοιν γλώοοαις, είσέλ-
ΰωσιν δε ίδιώται ή άπιστοι, ούκ έροϋσιν δτι μαί-
νεστε; έάν δέ πάντες προφητεύωοιν, είσέλΰη 0e24Act4sis.
τις άπιστος ή ιδιώτης, έλέγχεται ύπο πάντων,

14 Η [γαρ] . 15 δε 2° : [Η] 16 πνεύματι : [H]W
pr εν I Ή. τό 'i μην | R ευχαριστία επειδή . . . οιδεν;
18 hRT γλωαση 19 W αλλ

11 — εν DFG 12 πνευματικών Ρ 16 ευλόγησης FGaf
18 τω &εω μου KLaf \ λάλων ΚΣ,αζ 19 δια του νοος
μου ΚΣ,αζ 21 έτερων : ετεροις Ώαζ
450

14,25— 39, ιιρος ινοριννιονς α

j 4,ΐ9; ιβ,β. 25 άνακρίνεται ύπό πάντων, 'τά κρυπτά της καρδίας
Du"'!?.' αύτον φανερά γίνεται, κάί ούτως πεσών έπϊ πρόσ·
zch 8,28. ωπον προαχννηύει τφ $εφ, άπαγγέλλων δτι δντως
ιι,ΐ8.2ο.26 ό frsög εν νμΐν εύτιν. Τί ούν έοτιν, άόελφοί;
1S8iä δταν συνέρχησΰε, έκαστος ψαλμον έχει, όιόαχήν
έχει, άποκάλνψιν εχει, γλώοοαν εχει, έρμηνείαν

27 εχει* πάντα προς οίκοδομην γινέσΰω. εϊτε γλώσση
τις λαλεί, κατά δύο η το πλείστον τρεις, κάί

28 άνά μέρος, και εις διερμηνευέτω' έάν δε μη %
διερμηνευτής, οιγάτω έν έκκληοία, έαυτφ δε λα-

ι Th 5,2ΐ. 29 λείτω κάί τφ ΰεφ. προφηται δε δύο fj τρεις λαλεί-
ct 17,n* 30 τωοαν, και οί άλλοι διακρινέτωσαν έάν δε άλλω
31 άποκαλυφΰη καΰημένφ, 6 πρώτος οιγάτω. δύνα-
σθε γάρ κα#' ένα πάντες προφητεύειν, Ινα πάντες
Ap Hl' 32 μανΰάνωσιν και πάντες παρακαλώντας και πνεύ-
κ 16,83; ιβ,2ο. 33 ^ατα προφητών προφήταις ύποτάοοεταΐ' ού γάρ
4,ΐ7; 7,ΐ7. $ατίν άκαταοταοίας δ ΰεός άλλά ειρήνης. Ώς έν
ιι,δ. ι τ 2,ΐ2. 34 πάοαις ταΐς έκκληοίαις τών άγίων, αί γυναίκες
ε 5,22^Tt^6. ^ έκκληοίαις οιγάτωοαν ' ού γάρ έπιτρέπεται
αύταις λαλειν, άλλά ύποτασσέσΰωσαν, κα$ώς και

35 ό νόμος λέγει, εΐ δέ τι μαΰεϊν ΰέλουοιν, έν οίκφ
τους ιδίους άνδρας έπερωτάτωσαν αίσχρόν γάρ

36 έοτιν γυναικϊ λαλειν έν έκκληοία. η άφ' ύμών
ό λόγος του ΰεοϋ έξήλΰεν, η εις ύμάς μόνους

υ 4,β. 37 κατήντησεν; Ει τις δοκει προφήτης είναι ή
πνευματικός , έπιγινωοκέτω ä γράφω ύμιν δτι

38 κυρίου έοτιν έντολή' εί δέ τις άγνοει, άγνοεϊται.

39 Ώστε, άδελφοί μου, ζηλοϋτε το προφητεύειν, καί

25 Η οτι Οντως | Τ— ο 26 Η ερμηνιαν 28 hW
ερμηνευτής 31 — 34 ΚΉ, παρακαλωνται, (και . . . ειρήνης,)
ως ... άγιων. Αι (31 fin et h,) 35 Κ μαν&ανειν 37 Τ—
εντολή 38 αγνοείται : hRW αγνοειτω

25 τα : pr και οντω ΚΖαζ 26 εκαατ. νμων Ώαζ

27 (ει τε Hofmann) 31 κα& ενα εκαστον 6. 67**. 1739
32 πνενμα JJOa 33—0 ϋεος Marcion 34.35 post v. 40
DFG 93 34 γνν. νμων Οαζ | επιτ^τραπται EaC I νττ,οταύ-
οεοΰαι ΏΤα,ς -\- τοις ανόραοιν Α 38 (αγνοείτε Fritzsche cj)
451

AD CORINTHIOS ί. 14,25-39.

diiudicatur ab omnibus: occulta cordis eius 25 τ 4,19; 10,8.
manifesta flunt: et ita cadens in faciem ado- i>n 2,47'.
rabit Deum, pronuncians quod vere Deus in Zch ö'23,
vobis sit. Quid ergo est, fratres? cum con- 26 11,18.20.
venitis, unusquisque vestrum psalmum habet, is Ί,Τ™*
doctrinam habet, apocalypsim habet, linguam
habet, interpretationem habet: omnia ad aedi-
ficationem fiant. Sive lingua quis loquitur, 27
secundum duos, aut ut multum tres, et per
partes, et unus interpretetur. Si autem non 28
fuerit interpres, taceat in Ecclesia, sibi autem

63loquatur, et Deo. Prophetae autem duo, aut 29 1 Th 5,21.
tres dicant, et ceteri diiudicent. Quod si alii 30 Act 17'π'
revelatum fuerit sedenti, prior taceat. Po- 31
testis enim omnes per singulos prophetare:
ut omnes discant, et omnes exhortentur: 'et 32
spiritus prophetarum prophetis subiecti sunt.
Non enim est dissensionis Deus, sed pacis: 33
sicut et in omnibus Ecclesiis sanctorum doceo.

64Mulieres in Ecclesiis taceant, non enim per- 34 n,s. 1 τ 2,12.
mittitur eis loqui, sed subditas esse, sicut et Gn efie.™ 2,5'
lex dicit. Si quid autem volunt discere, domi 35
viros suos interrogent. Turpe est enim mulieri
loqui in Ecclesia. An a vobis verbum Dei 36
processit? aut in vos solos pervenit? Si 37 1 j 4,6.
quis videtur propheta esse, aut spiritualis,
cognoscat quae scribo vobis, quia Domini sunt
mandata. Si quis autem ignorat, ignorabitur. 38
Itaque fratres aemulamini prophetare: et 39

25 occulta enim $ (oc. etiam)- | adoravit AFI \

sit (est) 26 apocalypsin | — ling. hab. JF1

27 — ut £F I et 2° ] ut F 29 — aut.
32 subiectus est $jF* 33 pacis. et fin , & | sed

sicut .F2 ι — et I — doceo 34 in ecclesia
F* I subditae F 37 spiritalia
451

1440-15,15. AD CORINTHIOS l

Koi 2,5. 40 loqui Unguis nolite prohibere. Omnia autem
honeste, et secundum ordinem fiant.
15 Notum autem vobis facio, fratres, Evan- 65
gelium, quod praedicavi vobis, quod et acce-
14. 2 pistis, in quo et statis, ! per quod et salvamini:
qua ratione praedicaverim vobis , si tenetis,
is 53,8.9. 3 nisi frustra credidistis. Tradidi enim vobis
in primis quod et accepi: quoniam Christus
ΐβ54,27.^ίο8βΛ mortuus est pro peccatis nostris secundum
ä°iefio! 4 Scripturas: et quia sepultus est, et quia re-
l 24,34. 5 surrexit tertia die secundum Scripturas: et
mc 16,14. qu-a vjgus es^. Qep}iae? e^ p0St hoc undecim:

6 Deinde visus est plus quam quingentis fratri-
bus simul: ex quibus multi manent usque
l 24,50. 7 adhuc , quidam autem dormierunt : Deinde
visus est Iacobo, deinde Apostolis omnibus:
9,i. 8 Novissime autem omnium tarn quam aborüvo,
ε 3,8. 9 visus est et mihi. Ego enim sum minimus
Mt l]i9. Apostolorum, qui non sum dignus vocari Apo-
stolus , quoniam persecutus sum Ecclesiam
2 κ n,5.23; 10 Dei. Gratia autem Dei sum id, quod sum,
et gratia eius in me vacua non fuit, sed ab-
undantius illis omnibus laboravi: non ego

11 autem, sed gratia Dei mecum: Sive enim
ego, sive illi: sie praedicamus, et sie credidistis.

12 Si autem Christus praedicatur quod resur-
rexit a mortuis, quomodo quidam dicunt in vo-

13 bis, quoniam resurrectio mortuorum non est? Si
autem resurrectio mortuorum non est: neque

14 Christus resurrexit. Si autem Christus non resur-
rexit, inanis est ergo praedicatio nostra, inanis

Act i,22; 5,32. 15 est et fides vestra: invenimur autem et falsi

452

Προς Κορινΰιονς α' 14f40— 15fi5#

το λαλειν μη κωλύετε γλώσσαις' πάντα δε εύσχη· 40κοΐ2,6.
μόνως και κατά τάξιν γινέσϋ'ω.

)99 Γνωρίζω δέ νμϊν, αδελφοί, το εύαγγέλιον δ15 1β»13· 2κι,24.
εύηγγελισάμην νμϊν, δ καί παρελάβετε, εν φ καί
έστήκατε, 1 δι' οϋ και σώζεστε, τίνι λόγω εύηγγελι- 2 ι*.
σάμην νμϊν εί κατέχετε, έκτος εί μη εική έπιστεύ-
σατε. παρέδωκα γάρ ύμϊν έν πρώτοις, δ καί 3 is 53,8.9.
παρέλαβον, δτι Χριστός άπέΰανεν ύπερ των 2 ns 20,5.
αμαρτιών ήμών κατά τάς γραφάς, καί δτι έτάφη, 4 j0n42,'if °8β,2'
καί δτι έγήγερται τη ημέρα τη τρίτη κατά τάς ^^μ'
γραφάς, 1 και δτι ώφΰη Κηφ%, είτα τοις δώδεκα* 5 μο ι'β,ΰ.
έπειτα ώφ$η έπάνω πεντακοοίοις άδελφοις εφάπαξ, 6 21,15 88'
έξ ων οί πλείονες μένουοιν έως άρτι, τινές δέ
έκοιμήΰησαν έπειτα ώφ$η Ίακώβω, ειτα τοις 7 l 24,50.
άποοτόλοις πάοιν έοχατον δε πάντων ώσπερεϊ 8 9,ι.
τφ έκτρώματι ώφΰη κάμοί, Έγώ γάρ είμι 6 9 ο ι,ιβ. ε 3,8.
έλάχιοτος των άποοτόλων, δς ούκ ειμί ικανός m δ,ιν.'
καλεϊσΰαι άπόοτολος, διότι έδιωξα την έκκληοίαν
τον Φεον* χάριτι δέ $εον είμι δ είμι, και ή 10 2 κ n,5.2S;
χάρις αύτον ή εις έμέ ού κενή έγενήΰη, άλλά
περιοοότερον αυτών πάντων έκοπίαοα, ούκ έγώ
δέ άλλά ή χάρις τον $εον σνν έμοί. ειτε ούν 11
έγώ ειτε έκεινοι, όντως κηρύοοομεν και όντως
έπιστεύσατε.

Εί δέ Χριστός κηρύσσεται δτι έκ νεκρών έγή- 12 Mt 22,23.

* ' > f ~ et , ρ Act 4,2.

γερται, πως λεγονοιν εν νμιν τίνες οτι αναοταοις
νεκρών ούκ έοτιν; εί δέ άνάοταοις νεκρών ούκ 13
εστίν, ούδέ Χριστός έγήγερται· εί δέ Χριστός ούκ 14
έγήγερται, κενόν άρα το κήρνγμα ήμών, κενή
και ή πίστις νμών ενρισκόμε&α δέ καί ψενδο- 15 Act 1,22 ; 6,82.

2,1.

39 γλωασαις : W pr εν 15,2 Η νμιν, 5 ειτα : hT
έπειτα \ δώδεκα : hr ένδεκα 7 ειτα : hT έπειτα 10 ονν : h
pr η 14 αρα : h[R]T+ και | νμων : Κ ημων

15. β δε : -h και ΚΖαΙζ (8 ώοπερεί τφ Battier) 10 ον
κενη : πτωχή ουκ D*(FG)

452

. 15,16—30» Προς Κορίνθιους α

μάρτυρες του ΰεοϋ, δτι έμαρτυρήσαμεν κατά του
Φεοϋ δτι ήγειρεν τον Χρίοτόν, ον ούκ ηγειρεν
β,κ. 16 εϊπερ άρα νεκροί ουκ έγείρονται. εί γαρ νεκροί
ι*. 17 ούκ έγείρονται, ούδε Χριστός έγήγερταΐ' εί δε
Χριστός ούκ έγήγερται, ματαία ι) πίστις ύμών,

18 έτι έστέ έν ταϊς άμαρτίαις ύμών. άρα και οί

19 κοιμνι^έντες έν Χριοτφ άπώλοντο. εί έν τ χι ζωή
ταύτη έν Χριοτφ ήλπικότες έομέν μόνον, έλεεινό-

κοί ι,ΐ8. 20 τεροι πάντων άνΰρώπων έομέν. Νυνι όέ Χρι-

11,30. , , , , > *

οτος έγήγερται εκ νεκρών, άπαρχη των κεκοιμη-
Gn 8,ΐ7-ΐ9. 21 μένων, έπειδή γαρ δι άνθρωπου θάνατος, και 40
κ 6,ΐ2.ΐ8. 22 άνθρωπου άνάοταοις νεκρών, ώσπερ γαρ έν
τφ Αδάμ πάντες άποΰνήσκουσιν, ούτως και έν
so. ι Tb 4,ie. 23 τφ Χριοτφ πάντες ζωοποιηΐϊήσονται. "Εκαστος
a 8,9. ΑΡ 2ο,6. ^ τύγματί» άπαρχή Χριστός, έπειτα

Dn 2,44. 24 οί του Χριστού έν τή παρουσία αύτού, ειτα το
τέλος, δταν παραδιδοϊ την βασιλείαν τφ #εφ κάί
πατρί, δταν καταργήσχ) πάσαν άρχην και πάσαν
ρ8 ιιο,ι. 25 έξουσίαν και δύναμιν. δει γαρ αύτόν βασιλεύειν

Mt 22,44. g τ n~ > , , *

αχρι ου παντας τονς tx&povg νπο τον$ ποοας
ΔΡ 2ο,ΐ4 ; 21,4. 26 αύτού. έσχατος έχ$ρός καταργείται ό ϋάνατος·
ρ» «.7. 27 1 πάντα γαρ νπεταξεν νπο τους πόόα$ αντον. δταν
όέ εϊπχι δτι πάντα ύποτέτακται, δήλον δτι έκτος
κοί 3,ιι. 28 του ύποτάξαντος αύτφ τα πάντα, δταν δέ ύπο·
ταγή αύτφ τα πάντα, τότε και αύτός ό υιός
ύποταγήσεται τφ ύποτάξαντι αύτφ τα πάντα, Ινα
29 χι ό &εός πάντα έν πάσιν. Έπεί τί ποιή-
σουσιν οί βαπτιζόμενοι ύπέρ τών νεκρών; εί δλως
νεκροί ούκ έγείρονται, τί και βαπτίζονται ύπέρ
β 8,se, 30 αύτών ,* τί και ήμεϊς κινδυνεύομεν πάσαν ώραν;

17 νμων 1° : [Η] W+ εστίν 22 fin W, 23 fin HR.
24 Η παραόιόω \ Η όνναμιν, 26 fin H,RTiW. 27 hW—
οτι 1° 28 HR [και] \ &εος : Τ+ τα

15 — ειηερ . . . εγείρονται Ώα 20 fin + εγενετο ΚΖαζ
25 τ. εχϋρ. αυτόν AFa 28 — ο νιος patres 29 αυτών :
των νεκρών Laf% 29.30 {βαπτίζονται; υπέρ αυτών τι και)
453

AD CORINTHIOS I. 15,16-30.

testes Dei: quoniam testimonium diximus ad-

versus Deum quod suscitaverit Christum, quern

non suscitavit, si mortui non resurgunt. Nam 16 6,14.

si mortui non resurgunt, neque Christus re-

surrexit. Quod si Christus non resurrexit, 17 14.

vana est fides vestra, adhuc enim estis in

peccatis vestris. Ergo et qui dormierunt in 18

Christo, perierunt. Si in hac vita tantum in 19

Christo sperantes sumus, miserabiliores sumus

omnibus hominibus. Nunc autem Christus 20 κ0ι i,is.

resurrexit a mortuis primitiae dormientium, 11 '30,

•quoniam quidem per hominem mors, et per 21 Gn 3,17-19.

hominem resurrectio mortuorum. Et sicut in 22 R 5'12,18,

Adam omnes moriuntur, ita et in Christo om-

nes vivificabuntur. Unusquisque autem in 23 20. 1 fh *,ie.

suo ordine, primitiae Christus: deinde ii, qui R8'9, Αρ2υ,5#

sunt Christi, qui in adventu eius crediderunt.

Deinde finis: cum tradiderit regnum Deo et 24 du 2,44.

Patri, cum evacuaverit omnem principatum,

et potestatem, et virtutem. Oportet autem 25 ps 110,1.

r I r. . . , Mt 22,44.

ilium regnare donee ponat omnes mimicos sub

pedibus eius. Novissima autem inimica de- 26 *p 2o,u; 21,4.

struetur mors: Omnia enim subiecit sub pedi- 27 ps 8,7.

bus eius. Cum autem dicat: Omnia subiecta

sunt ei, sine dubio praeter eum, qui subiecit

ei omnia. Cum autem subiecta fuerint illi 28

omnia: tunc et ipse Filius subiectus erit ei,

qui subiecit sibi omnia, ut sit Deus omnia

in omnibus. Alioquin quid facient qui 29

baptizantur pro mortuis, si omnino mortui

non resurgunt? ut quid et baptizantur pro

illis? ut quid et nos periclitamur omni hora? 30 r 8,36.

15 — si mortui τι on res. -F(2> 16 —Nam si m n.res.^LFU)
18 — et F1 21 quid. ] enim 22 vivifioantur^-F1 23 hi
(hii F) ι — qui 2° et cred. I adventum F 25— omn. A\
26 Novissime £ 27 haec dicat § ι © inc. v. Omnia 2°) j — ei
1° Lg] 28 > illi fuer. omnia, F \ — et | illi | > sibi subiec.
453

15,31-46. AD CORINTHIOS I.

2 κ d.io.ii. 31 Quotidie morior per vestram gloriam, fratres,
quam habeo in Christo Iesu Domino nostro.
is 22,i3. 32 Si (secundum hominem) ad bestias pugnavi
Ephesi, quid mihi prodest, si mortui non re-
surgunt ? manducemus, et bibamus, eras enim
33 moriemur. Nolite seduci: Corrumpunt mores
Ei3,ii. ε s.u. 34 bonos colloquia mala. Evigilate iusti, et nolite
6,5. Act 26,8, peccare : ignorantiam enim Dei quidam habent,
ad reverentiam vobis loquor.
85 Sed dicet aliquis: Quomodo resurgunt
j 12,24. 36 mortui? qualive corpore venient? Insipiens,
tu quod seminas non vivificatur, nisi prius
37 moriatur. Et quod seminas, non corpus, quod
futurum est, seminas, sed nudum granum, ut
Gn i,n. 38 puta tritici, aut alieuius ceterorum. Deus
autem dat illi corpus sicut vult: et unieuique

39 seminum proprium corpus. Non omnis caro,
eadem caro : sed alia quidem hominum , alia
vero pecorum, alia volucrum, alia autem pis-

40 cium. Et corpora caelestia, et corpora terre-
strial sed alia quidem caelestium gloria, alia

41 autem terrestrium: Alia claritas solis, alia
claritas lunae, et alia claritas stellarum. Stella

42 enim a Stella differt in claritate: sie et re-
surrectio mortuorum. Seminatur in corruptione,

pii 3,20.21. 43 surget in incorruptione. Seminatur in ignobili-
tate, surget in gloria : Seminatur in infirmitate,
44 surget in virtute: Seminatur corpus animale,
surget corpus spiritale. Si est corpus animale,
Gn 2,7. 45 est et spiritale,1 sicut scriptum est : Factus est pri-
2 Kj β 6δ! mus nomo Adam in animam viventem, novissi-
' 46 mus Adam in spiritum viviücantem. Sed non pri-
us quod spiritale est, sed quod animale : deinde

31 propter §|ß 32 prodest (prode est F) ? Si . . .
resurgunt, Mand. Qf&A 33 mala ] + subrii estote F*
34 vigilate F* \ iuste | > dei enim Λ \ rev. (verecun-
diam) 35 dicit F | quali autem I veniunt 38 prout F \
voluit 39 — quidem | — vero I alia caro vol. (Fi) \
— autem Fi 40 glor. (gratia) ] -\- est F 41 — et | ab
st. ^ stillae -F1 42 ita jP | corruptionem et incorruptio-
nem F 42144 surgit quater (Λ 4°) 45 sie et scr.
(β/ inc. ν. Factus) 46Sed]etF\ ^priusnon^.1 | anim.est
454

ιιρος j\OQtvmovg a 15,31— 46,

1 κα$' ήμέραν άποΰνήσκω, νή την ύμετέραν καύ- 31 a κ 4,ιο.ιι.

χησιν, άδελφοί, ην έχω εν Χριστφ Ιησού τφ κνρίφ

ήμών. εί κατά άν&ρωπον έ$ηριομάχησα εν Έφέοφ, 32 is 22,ιβ.

τί μοι τό όφελος; εί νεκροί ούκ έγείρονται, φά-

γωμεν xal πίωμεν, ανριον γαρ άπο&νίΐΰχομεν.

1 μη πλανασΰε · φΰείρουσιν ή$η χρηστά όμιλίαι 33 Μ^3* βΓ»

κακαί. έκνήψατε δικαίως και μη άμαρτάνετε· 34 Βίβ,π. E5,u.

άγνωοίαν γαρ ΰεού τίνες έχουσιν προς έντροπήν Μ?*22,29.2β,8'

ϋμιν λαλώ.

Άλλα έρεϊ τις* πώς εγείρονται οι νεκροί; ποίω 35
δε σώματι έρχονται; άφρων, συ δ σπείρεις, ot>36Ji2,24.
ζωοποιεϊται έάν μη άποΰάνη' και ο σπείρεις, ού 37
τό σώμα το γενησόμενον σπείρεις, άλλα γνμνόν
κόκκον εί τνχοι σίτον η τίνος τών λοιπών δ όέ38βηΐ,ιι.
Ό'εδς δίδωσιν αύτφ σώμα κα$ώς ήΰέλησεν, και '

ίο έκάστω τών σπερμάτων Ιδιον σώμα. ού πάσα 39
σάρξ ή αύτη σάρξ, άλλα άλλη μεν άνΰρώπων,
άλλη δε σάρξ κτηνών, άλλη δε σάρξ πτηνών, άλλη
δε ίχΰύων. και σώματα επουράνια, και σώματα 40
επίγεια* άλλά ετέρα μεν ή τών έπουρανίων δόξα,
έτέρα δε ή τών επιγείων, άλλη δόξα ήλιου, και 41
άλλη δόξα σελήνης, και άλλη δόξα άστέρων
άστήρ γάρ άστέρος διαφέρει εν δόξη. ούτως και 42
ή άνάστασις τών νεκρών, σπείρεται εν φΰορψ,
εγείρεται εν άφΰαρσία· σπείρεται εν άτιμία, έγεί- 43ρι*8,2ο.2ι.
ρεται εν δόξη* σπείρεται εν άσ$ενεία, έγείρεται

41 έν δυνάμει* σπείρεται σώμα ψυχικόν, έγείρεται 44
σώμα πνευματικόν. Εί εστίν σώμα ψυχικόν, εστίν
και πνευματικόν, ούτως και γέγραπται· έγένετο 45 Μ.
ό πρώτος άνθρωπος Αδάμ εΐζ ^νχψ ζώσαν' δ je,es.'
έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν. άλλ' ού 46
πρώτον τό πνευματικόν άλλά τό ψυχικόν, έπειτα

35 Η νεκροί,

31 ημετεραν Ααφ | — αδελφοί Όα$ 34 λεγω AFa$
454

lö,47— 10,1· ιιροξ ΐΥυρίννΊ,Όνς a

Gn s,7. 47 το πνευματικόν. ό πρώτος άνθρωπος sx ytjfg
48 %οϊ%6ξ, 6 δεύτερος άνθρωπος εξ ούρανού. οϊος ό
χοϊκός, τοιούτοι και οί χοϊκοί, και οίος ό έπου-
Gn 5,8. 49 ρ άνιο ς, τοιούτοι και οί επουράνιοι* και καΰώς
έφορέοαμεν την εικόνα τού χοϊκού, φορέοωμεν
6,9s.is. 50 και την εικόνα τού επουρανίου. Τούτο δέ φημι,
άδελφοί, δτι σαρξ και αίμα βαοιλείαν $εού κλήρο-
νομησαι ού δύναται, ούδε ή φΰορά την άφΰαρσίαν
ι τη 4,ΐ5.ΐ7. 51 κληρονομεί, ίδοϋ μυοτήριον ύμιν λέγω· πάντες
Mt 24,3ΐ. 52 ού κοιμηΰησόμεΰα, πάντες δε άλλαγησόμεΰα, 1 εν
ιτη4,ιβ. άχόμφ, έν ριπή όφΰαλμού, εν τη έοχάτη οάλπιγγι·
ααλπίοει γάρ, και οί νεκροί έγερΰήσονται άφθαρτοι,
2 κ 5,4. 53 και ήμεϊς άλλαγησόμεΰα. Δει γάρ το φΰαρτόν
τούτο ένδύσασϋ'αι άφΰαρσίαν και το ΰνητδν τούτο
54 ένδύσασΰαι άΰανασίαν. δταν δε το φΰαρτδν τούτο
ένδύοηται άφΰαρσίαν και το ΰνητδν τούτο ένδύ-
οηται άΰανασίαν, τότε γενήσεται ό λόγος ό γεγραμ-
ΐβ 26,8. 55 μένος ' χατεπόϋη 6 θάνατος ag νΐχος. 1 πον σον,

Ηοβ 18,14. α ' s Ä- ~ , , ,

νανατε, το νιχος; πον σου, νανατε, το χεντρον;
κ 7,ΐ8; β,ΐ4. 56 1 το δε κέντρον τού θανάτου 7) αμαρτία, ή δε
57 δύναμις της άμαρτίας ό νόμος9 τφ δε ΰεφ χάρις
τφ διδόντι ήμιν το νικος δια τού κυρίου ήμών
2 cnr ΐδ,7. 58 Ίηοού Χριοτού. "Ωστε, άδελφοί μου άγαπητοί,
κο/ί^β! έδραϊοι γίνεστε, άμετακίνητοι, περισσεύοντες έν
τφ έργω τού κυρίου πάντοτε, είδότες δτι ό κόπος
ύμών ούκ εστίν κενός έν κυρίω.

Act ιι,29. Iß Περί δε της λογίας της εις τους άγιους, ώσπερ 42«
β 2]ιο! διέταξα ταϊς έκκλησίαις της Γαλατίας, ούτως και

47 ο όευτ. αν&ρ. : hr + ο κυρως 49 φορεοωμεν : hW
φορεσοιιεν 51 ου κοίμηϋ'ηαομε'&α : hri αναστησομεϋΌ. ου
*ν μεν αναατ. ου 8 [μεν] κοίμηση οομε'&α ου 51.52 W αλλαγη-
οομεΰα ει ατομω, 54 Κ— το φϋ". τ. ενό. αφ&. και |

α^ανασ^αν : Η pr [την]

47 fin -{- ο ουράνιος FO 50 όε : γαρ JDG 52 εγερ&. :
αναστηοονται Α Da 55 νικος .. . κεντρον : κεντρον ...
νικος Ώαζ | ϋανατε 2° : αόη ΚΣ,αζ
455

AD CORINTHIOS I. 15,47—16,1.

quod spiritale. Primus homo de terra, terre- 47 an 2,7.
nus: secundus homo de caelo, caelestis. Qualis 48
terrenus, tales et terreni: et qualis caelestis,
tales et caelestes. Igitur , sicut portavimus 49 Gn 5,3.
imaginem terreni, portemus et imaginem cae-
lestis. Hoc autem dico , fratres : quia caro 50 0,9 8. 13.
et sanguis regnum Dei possidere non possunt :
neque corruptio incorruptelam possidebit. Ecce 51 1 Th 4,15.17.
mysterium vobis dico: Omnes quidem resur-
gemus, sed non omnes immutabimur. In mo- 52 >it 24,31.
mento, in ictu oculi, in novissima tuba : canet 1 Th 4'10,
enim tuba, et mortui resurgent incorrupti: et
nos immutabimur. Oportet enim corruptibile 53 2 κ 5,4.
hoc induere incorruptionem: et mortale hoc
induere immortalitatem. Cum autem mortale 54
hoc induerit immortalitatem, tunc fiet sermo,
qui scriptus est: Absorpta est mors in vic-
toria. Ubi est mors victoria tua? ubi est 55 ^i^u.
mors stimulus tuus? Stimulus autem mortis 56 .t 7,13·, 6,14.
peccatum est: virtus vero peccati lex. Deo 57
autem gratias, qui dedit nobis victoriam per
Dominum nostrum Iesum Christum. Itaque 58 > cur 15,7.
fratres mei dilecti, stabiles estote, et immo- Ap 14'13,
biles : abundantes in opere Domini semper,
scientes quod labor vester non est inanis in
Domino.

66 De collectis autem , quae fiunt in sanc- 16 11.29.

2 Κ 8 * 9.

tos, sicut ordinavi Ecclesiis Galatiae , ita et α 2,io.

46 spirit, [est]

47 sec. homo (autem) | — caelestis

48 — et 2° Al

50 quoniam | possidebit ] -dere A

51 resurgimus %AJ?

52 canit -F | — tuba 2° \ resurgunt F

53 incorruptelam 56 vero ] autem F 58 opera A
16,1 in eo sanctos Fi in Sanctis A Sanctis F*

455

16,2—16. AD CORINTHIOS I.

Act 20,7. 2 vos facite. Per unam sabbati unusquisque
vestrum apud se seponat, recondens quod ei
bene placuerit : ut non, cum venero, tunc col-
3 lectae fiant. Cum autem praesens fuero:
quos probaveritis per epistolas , hos mittam
2 κ 8,2o.2i. 4 ρ er f err e gratiam vestram in Ierusalem. Quod
si dignum fuerit ut et ego earn, mecum ibunt.
Act i9,2i. 5 Veniam autem ad vos, cum Macedoniam per-
r 15,24. 6 transiero : nam Macedoniam pertransibo. Apud
rit 3'12, vos autem forsitan manebo, vel etiam hiemabo :
Act 20,2. 7 ut vos me deducatis quocumque iero. Nolo
Act i8,2i. enjm vos modo in transitu videre, spero enim
me aliquantulum temporis manere apud vos,
Act 19,1.10. 8 si Dominus permiserit. Permanebo autem
2 κ 2,i2. 9 Ephesi usque ad Pentecosten. Ostium enim
Ap tf8[ mihi apertum est magnum, et evidens : et ad-
4,i7. ph 2,20. 10 versarii multi. Si autem venerit Timotheus,
videte ut sine timore sit apud vos : opus enim
β. ι τ 4,i2. 11 Domini operatur, sicut et ego. Nequis ergo
illum spernat: deducite autem ilium in pace,
ut veniat ad me: expecto enim illum cum fra-
i,i2; 3,6. 12 tribus. De Apollo autem fratre vobis notum67
facio, quoniam multum rogavi eum ut veniret
ad vos cum fratribus: et utique non fuit vo-
luntas ut nunc veniret: veniet autem, cum ei
ps 3i,25 lxx. 13 vacuum fuerit. Vigilate, state in fide, viriliter68

E 6'10, 14 agite, et confortamini. omnia vestra in cha-
i,i6. r i6,5. 15 ritate fiant. Obsecro autem vos fratres, nostis69
domum Stephanae , et Fortunati , et Achaici :
quoniam sunt primitiae Achaiae , et in mi-
nisterium sanctorum ordinaverunt seipsos :
ph 2,29. 16 ut et vos subditi sitis eiusmodi , et omni

2 ponat I — bene I placitum fuerit F \ col-

lecta Λ 3 , per epistulas g 4 — et 5 Machedonia (2°) F
β — aut.^4 I ut]et^. 7 transitum A \ aliquantum J2 — vob.
η. f. quon. I > not. vob. JP | vol.eius§ | nunc] non

F\ oportunumi11 15 Furtunati-F | — et Achaici l^subd.
sitis ] subditis F1 4C-fi

Προς Κορινθίους α 16,2— 16,

ύμεις ποιήοατε. κατά μίαν ααβ βάτου έκαοτος 2 Act 20,7.

ύμών παρ9 έαντφ τι$έτω βηοαυρίζων δ τι εάν

εύοδώται, Ινα μη δταν έλ$ω τότε λογίαι γίνωνται.

δταν δε παραγένωμαι, ους έάν δοκιμάοητε, δι' 3

έπιοτολών τούτους πέμψω άπενεγκεϊν την χάριν

ύμών εις Ιερουσαλήμ* έάν δε άξιον $ του κάμε 4 2 κ 8,20.21.

πορεύεοΰαι, ούν έμοι πορεύοονται. Έλεύοομαι 5 Act 19,21.

δε προς ύμας δταν Μακεδονίαν διέλΰω· Μακε·

δονίαν γαρ διέρχομαι, προς ύμάς δε τυχόν κατά- 6 R 15,24.

μενώ η και παραχειμάοω, ίνα ύμεϊς με προπέμ· '

ψητέ οϋ έάν πορεύομαι. ού ΰέλω γάρ ύμάς 7 Act 20,2.

άρτι έν παρόδω ίδειν · έλπίζω γάρ χρόνον τινά Act 18,21'

έπιμεϊναι προς ύμας, έάν ό κύριος έπιτρέψη. Actl9110

έπιμενώ δε έν Έφέοω έως της πεντηκοστής* ϋύρα 2κ 2,12.

γάρ μοι άνέφγεν μεγάλη και ένεργής, και άντι- Jj}1^!'

κείμενοι πολλοί. Έάν δε έλΰη Τιμόθεος, 10 4,ΐ7. Ph 2,20.

βλέπετε Ινα άφόβως γένηται προς ύμάς' το γάρ

έργον κυρίου έργάζεται ως κάγώ' μη τις οϋν 11 β. ι τ 4,12.

αύτδν έξουΰενήοη. προπέμψατε δε αυτόν έν ειρήνη,

ϊνα έλΰη πρός με* έκδέχομαι γάρ αυτόν μετά

των αδελφών. Περί δε Άπολλω του άδελφοϋ, Ι2ΐ,ΐ2;3,β.

πολλά παρεκάλεαα αύτόν Ινα έλ$η πρός ύμας

μετά των άδελφών και πάντως ούκ ην θέλημα

ίνα νυν έλ$η , έλεύοεται δε δταν εύκαιρήοη.

Γρηγορείτε, οτήκετε έν τη πίοτει, άνδρίζεοΰε, 13 ρ» 30,25 l».

κραταιοϋοΰε. πάντα ύμών έν άγάπη γινέο^ω. 14 J '

Παρακαλώ δέ ύμας, άδελφοί' οϊδατε την οίκίαν 15 ι,ιβ. κ ιβ,β.
Στέφανα, δτι έοτιν άπαρχή της Αχαΐας και εις
διακονίαν τοις άγίοις έταξαν εαυτούς9 ϊνα και 16 Ph 2,29.
ύμεϊς ύποτάοοηο^ε τοϊς τοιούτοις και παντι τφ

2 εαν : Β,Τ αν | h ευοδωΰη 3 Η δοκιμάοητε δι

επιοτολων, 4 Τ η άξιον 6 RT παραμένω \ Κ— και
8 Η επιμένω 10 καγω : Χ εγω

2 ααβ βάτων ΚΖαζ 7 γαρ 2° : δε ΚΖαζ 12 αδελ-
φού : -f- όηλω υμιν οτι Ν*2>*& 15 Στεφ. : -j- και Φόρτου·
νατου Ώα

456

16,17—1,4. Προς Κορίνθιους α β'

17 οννεργοϋντι καί κοπιώντι. χαίρω όε έπί τη
παρουσία Στέφανα και Φορτουνάτον καί Αχαϊκού,
δτι το ύμέτερον υστέρημα ούτοι άνεπλήρωσαν
ι Tb 5,ΐ2. 18 άνέπαυσαν γαρ το έμόν πνεύμα καί το υμών»
2 κ 2,ΐ3. έπιγινώσκετε ούν τους τοιούτους.
Act 18,2.18.26. 19 Ασπάζονται ύμάς αί έκκλησίαι της Ασίας.
Vi^it άσπάζεται ύμας εν κυρίω πολλά Ακύλας καί
2 κ 1342! 20 Πρίσκα συν τη κατ' οίκον αυτών έκ.κλησία. άσπά-
1 ρ 6,ΐ4. ζονται ύμας οί άόελφοί πάντες. ΆσπάσασΦε
2Tb β\\ί'. 21 άλλήλους εν φιλήματι άγίφ. Ό ασπασμός τη
β ι,8.9. 22 έμη χειρϊ Παύλου, εϊ τις ού φιλει τον κύριον,

23 ήτω άνάΰεμα. μαράν άΰά.1 ή χάρις του κυρίου

24 Ιησού με&' ύμών. ή αγάπη μου μετά πάντων
υμών έν Χριστφ Ιησού.

ΠΡΟΣ κορίνθιους β

ι κ 1,1. 1 Παύλος άπόστολος Χριστού Ιησού όιά $ελή- (43)
ματος ΰεού και Τιμόθεος ό άόελφός τη εκκλησία (12)
τού $εού τη οϋση έν Κορίνΰω συν τοις άγίοις
R ι,7. 2 πάσιν τοις ούσιν έν δλη τη Αχαΐα* χάρις ύμιν
καί ειρήνη άπό $εού πατρός ημών και κυρίου
Ιησού Χριστού.
R ΐ5,5. 3 Εύλογητός ό ΰεός καί πατήρ τού κυρίου ήμών ι
' Dn 9,9. Ιησού Χριστού, ό πατήρ τών οίκτιρμών καί $εός
4 πάσης παρακλήσεως, ό παρακαλών ημάς έπί πάση
τη Φλίψει ήμών, εις το όύνασΰαι ήμάς παρακαλεΐν

17 νμέτερον : h νμων | fin Η,Ε.· 22 W μαρανα&ά

17 αντοι Α Da 19 αοπαζεται : -ονται ΒΡαζ \ Πρι-

οχιλλα ΑΌας | fin -f- παρ οις και ξενιζομαο ΩΟ* 22 {μά-
ρανα '&ά) 23 Ιηο. : -f- Χρίστου ACm% 24 fin + αμ,ην κηιζ
Subscriptio : εγραφη απο Φιλίππων (της Μακεδονίας) όια
Στέφανα και Φορτοννατου και Αχαϊκού (Κοναρτον) και Τι-
μοθέου vi νπο Πανλον και Σωσ&ενονς vi απο Εφεσον της Ασίας

1,4 επι : εν Ca

AD CORINTHIOS I. IL 16,17-1,4.

70 cooperanti , et laboranti. Gaudeo autem in 17
praesentia Stephanae, et Fortunati, et Achaici :
quoniam id, quod vobis deerat, ipsi suppleve-

runt: refecerunt enim et meum spiritum, et 18 ι Th 5,12.
vestrum. Cognoscite ergo qui huiusmodi sunt.

71 Salutant vos Ecclesiae Asiae. Salutant vos 19 Act ΐ8,2.ΐ8.2β.
in Domino multum, Aquila, et Priscilla cum R 1β'°,5'
domestica sua ecclesia: apud quos et hospitor. ß ιβ,ιβ.

2 Κ 13 l9.

1 Salutant vos omnes fratres. Salutate invicem 20 1 ρ 5,u. '

72 in osculo sancto. Salutatio, mea manu Pauli. 21 ^hYiz.
Si quis non amat Dominum nostrum Iesum 22 g 1,8.9.
Christum, sit anathema, Maran Atha. Gratia 23
Domini nostri Iesu Christi vobiscum. Charitas 24

mea cum omnibus vobis in Christo Iesu. Amen.

EPISTOLA

BE ATI PAVLI APOSTOLI

AD CORINTHIOS SEGVNDA.

1 PAULUS Apostolus Iesu Christi per vo- 1 1 K 1,1.
luntatem Dei, et Timotheus frater, Ecclesiae
Dei, quae est Corinthi cum omnibus Sanctis,
qui sunt in universa Achaia. Gratia vobis, et 2 r 1,7.
pax a Deo Patre nostro, et Domino Iesu Christo.

Benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu 3 r J5,5.
Christi, Pater misericordiarum, et Deus totius §n 99!
consolationis, qui consolatur nos in omni tribu- 4
latione nostra: ut possimus et ipsi consolari

18 eiusmodi 19 omnes Eccles. | Achaiae JF1 1
Aquilam F | Prisca | — apud q. et hosp. 20 > fratr.
omn. 22 — nostrum | Marariaiha S»$jKI-an F 23 — nostri
j — Christi 24 — Amen

Explicit epistula ad Conuthios prima

Inscr. Incipit epistula ad Corinthios secunda

1,1 (> Chr. Ies ) | > sanct. omn. 4 tconsolare)

1,5-12. AD CORINTHIOS II.

Κ 15,3!

eos, qui in omni pressura sunt, per exhorta-
Pe 84,20; 94,19. 5 tionem, qua exhortamur et ipsi a Deo. Quo-
niam sicut abundant passiones Christi in nobis :
ita et per Christum abundat consolatio nostra.
4,i5.i7. 6 Sive autem tribulamur pro vestra exhortatione
et salute, sive consolamur pro vestra conso-
latione, sive exhortamur pro vestra exhortatione
et salute, quae operatur tolerantiam earundem
7 passionum , quas et nos patimur : ut spes
nostra firma sit pro vobis: scientes quod
sicut socii passionum estis, sie eritis et con-
Act 19,23. 8 solationis. Non enim volumus ignorare vos 2
fratres de tribulatione nostra, quae facta est
in Asia, quoniam supra modum gravati sumus
supra virtutem, ita ut taederet nos etiam vi-
vere. Sed ipsi in nobismetipsis responsum
mortis habuimus, ut non simus hdentes in
2 τ 4,i8. 10 nobis, sed in Deo, qui suscitat mortuos : qui
de tantis periculis nos eripuit, et emit: in
quem speramus quoniam et adhuc eripiet,
11 'adiuvantibus et vobis in oratione pro nobis: ut
ex multorum personis, eius quae in nobis est
donationis, per multos gratiae agantur pro nobis.
2,i7. η i3,i8. 12 Nam gloria nostra haec est , testimo-
1 1,17' nium conscientiae nostrae, quod in sim-
plicitate cordis et sinceritate Dei: et non
in sapientia carnali, sed in gratia Dei
conversati sumus in hoc mundo: abun-

4 quae -F1 6 (— Sive 1° . . . salute 1°) | — exhor-
tatione et QF2 I sal. 1°] consolation e F* | — sive 2°
. . . consolat. | — sive 3° . . . exhortat. Α I exhortat.
2° ] consolatione F \ — et salute 2° §ρί I operantur A*
I in tolerantia 7 ut ] et I — sit | quoniam ι ita et cons,
erit. F 8 > vos ignor. ί&Α | virtute-F 9 nobis ipsis (1°) |
(confidentes) | Domino F \ suscitavit F 10 > erip.
nos I eruet 11 multarum gt^t I pers. ] facie

g^-F1 facierum A -f facier. I — eius Fi \

(vobis) I don. ] gratia F* 12 (gratia) | (quoniam) |
— cordis I — in 2° A \ — hoc

458

Προς Κορίνθιους β' 1,5-- 1 2,

τους έν πάση θλίψει δια της παρακλήσεως ης

παρακαλούμε^ α αύτοί ύπό του $εοϋ. δτι καΰώς 5 PeS4,2o; 94,ιθ.

περισσεύει τα παθήματα του Χριστού είς ήμας,

ούτως δια του Χριοτοϋ περισσεύει και ή παρά-

κληοις ήμών. εϊτε δε ΰλιβόμεΰα, ύπέρ της ύμών 6 4,15.17.

παρακλήσεως και σωτηρίας· εϊτε παρακαλούμεΰα,

ύπέρ της ύμών παρακλήοεως της ένεργουμένης

έν ύπομονη των αύτών παθημάτων ων και ήμεις

πάοχομεν. και ή έλπις ήμών βεβαία ύπέρ ύμών, 7

ειδότες δτι ώς κοινωνοί έοτε τών παθημάτων,

ούτως και της παρακλήοεως. Ού γαρ ΰελομεν 8 Act 19,2s.

ύμας άγνοειν, άδελφοί, ύπέρ της Φλίψεως ήμών '

της γενομένης έν τη Ασία, δτι κα#' ύπερβολήν

ύπέρ δύναμιν έβαρήΰημεν, ώοτε έξαπορην^ήναι

ήμας και του ζην άλλα αύτοί έν εαυτοίς το 9

άπόκριμα του θανάτου έσχήκαμεν, Ινα μη πεποι-

ΰότες ώμεν έφ' έαυτοις άλλ' έπί τφ ϋεφ τφ

έγείροντι τους νεκρούς* ος έκ τηλικούτου ϋανάτου ΐ0 2Τ4,ΐ8.

έρύοατο ήμας και φύσεται, είς δν ήλπίκαμεν

δτι και ετι ρύσεται, συνυπουργούντων και ύμών 11

ύπέρ ήμών τη δεήσει, ίνα έκ πολλών προσώπων

το είς ήμας χάρισμα δια πολλών εύχαριστηΰη

ύπέρ ήμών.

Ή γαρ καύχησις ήμών αύτη έστίν, το μαρ- 12 «,^.^ιβ,ιβ.
τύριον της συνειδήσεως ήμών, δτι έν άγιότητι και
είλικρινία του ΰεοϋ, ούκ έν σοφία σαρκική άλλ'
έν χάριτι ϋ>εοϋ, άνεστράφημεν έν τφ κόσμω, περισ-

4 RW '&εον, 6.7 hW ειτε δε ΰλιβομεΰα, νπερ της νμων
παραχληοεως της ενεργούμενης εν υπομονή των αντων
πα&ηματων ων χαι ημείς πάοχομεν, χαι η ελπις ημων βέβαια
νπερ νμων ειτε παραχαλονμεΰα, νπερ της νμων παρα-
χληοεως χαι σωτήριας · | Η πάοχομεν, χαι . . . νμων · 8 νπερ
: hRT περι 10 RT ερρνσατο | W ηλπιχαμεν. | ort :
ΓΗ]— W 11 ημων 2° : W νμων 12 RW ειλιχρινεια | ονχ :
Η pr [χαι]

4 χαι αντοι J>*Ga (5 fin ·) 8 ΰελω Κα | γενομ. : + ημιν
Καζ 10 χ. ρνεται Fm% — χ, ρνο. AD* 12 αγιοτ.
απλοτητι Ώαζ πραοτητι 93α \ οαρχινη FG
458

Ifi3— 2,u Προς Κορίνθιους β'

13 αοτέρως δε προς ϋμάς. ού γαρ άλλα γράφομεν
ύμίν άλλ' η ά άναγινώσκετε ή καί έπιγινώσκετε,
6,ΐ2. Ph 2,ΐ6. 14 ελπίζω δε οτι έως τέλους έπιγνώσεσΰε , 1 καΰώς
καί έπέγνωτε ήμας άπό μέρους, οτι καύχημα
ύμών έσμεν καΰάπερ καί ύμεϊς ήμών έν τη ήμερα
του κυρίου ήμών Ίησοϋ.
15 Καί ταύτχι τη πεποιΰήσει έβουλόμην πρότερον 2
ι κ 16,6.6, 16 προς υμάς έλΰεϊν Ινα δευτέραν χάριν σχήτε, καί
δι ύμών διελΰεϊν εις Μακεδονίαν, καί πάλιν
άπό Μακεδονίας έλΰεϊν προς ύμάς καί ύφ' ύμών
6,ιβ. 17 προπεμφΰήναι εις την Ίουδαίαν. τούτο ούν βου-
λόμενος μήτι άρα τη έλαφρία έχρηοάμην; η ä
βουλεύομαι κατά οάρκα βουλεύομαι, Ινα η παρ*

18 έμοί το ναί ναι και το οϋ ου; πιοτός δε ό ΰεός
οτι ό λόγος ήμών ό προς ύμας ούκ εστίν ναί

19 καί οϋ. ό του ΰεοϋ γαρ υιός Χριστός Ιησούς
ό έν ύμίν δι' ήμών κηρυχθείς, δι3 έμοϋ καί
Σιλουανού καί Τιμοθέου, ούκ έγένετο ναί καί οϋ,

ΑΡ 8,ΐ4. 20 άλλα ναί έν αύτφ γέγονεν. δσαι γαρ έπαγγελίαι
ΰεοϋ, έν αύτφ το ναί* διό καί δι αυτού το άμήν
υ 2,27. 21 τφ $εφ προς δόξαν δι ήμών. 6 δε βεβαιών
ήμας συν ύμιν εις Χριστόν και χρίσας ήμας ΰεός,
6,6. κ 8,ΐ6. 22 ό καί σφραγισάμενος ήμας καί δούς τον άρρα-
' ' ' βώνα του πνεύματος έν ταϊς καρδίαις ήμών.
ιι,8ΐ. β ι,©. 23 Έγώ δε μάρτυρα τον &εόν έπικαλοϋμαι έπί την
έμήν ψυχήν, οτι φειδόμενος ύμών ούκέτι ήλ$ον
Ίβ,ιβ! ' 24 εις Κόρινΰον. ούχ οτι κυριεύομεν ύμών της
ι jPi,se! πίστεως, άλλα συνεργοί έσμεν της χαράς ύμών
ΐ2,2ΐ. ι κ 4,2ΐ. 2 τη γαρ πίστει έστήκατε. έκρινα δε έμαυτφ τούτο,

15 Κ χαραν 17 Κ τό Ναί ναι κ. τό Οϋ οϋ 18.19 Η Ναί
χ. Οϋ 19 RW Ιηαονς Χρίστος | Η Ναί 20 Η τό Ναί
et τό Αμήν 22 Η [ο] | Τ αραβωνα 2,1 όε : Χ γαρ

13 — αλλ BFO I — η α Α 14 — ημων 2° Amf
15 — προτ. Η* το όεντερον Κ | εχητε Ανηζ 16 απελΰειν Α Ό*
17 βουλενομενος Ώνηζ \ το ναι και το ον 67** 18 εοτιν :
εγενετο Καζ 20 όιο . . . αυτόν : και εν αντω Καζ \ όοξαν
και τιμήν FG 21 νμας συν ημιν Ca 23 ονκετι : ovx FQ
459

AD CORINTHIOS II. 1,13—2,1.

3 dantius autem ad vos. Non enim alia scribi- 13
mus vobis, quam quae legistis, et cognovistis.
Spero autem quod usque in finem cognoscetis,

'sicut et cognovistis nos ex parte, quod gloria 14 5,12. pu 2,je.
vestra sumus, sicut et vos nostra, in die Do-
mini nostri Iesu Christi.

Et hac confidentia volui prius venire ad 15
vosr, ut secundam gratiam haberetis: et per 16 1 κ ιβ,δ.β.
vos transire in Macedonian!, et iterum a Ma-
cedonia venire ad vos, et a vobis deduci in
Iudaeam. Cum ergo hoc voluissem, numquid 17 s,ie.
levitate usus sum? Aut quae cogito, secun-
dum carnem cogito, ut sit apud me est, et
non? Fidelis autem Deus, quia sermo noster, 18
qui fuit apud vos, non est in illo est, et
non. Dei enim filius Iesus Christus, qui in 19
vobis per nos praedicatus est, per me, et
Silvanum, et Timotheum, non fuit est et
non , sed est in illo fuit. Quotquot enim 20 ap 3,14.
promissiones Dei sunt, in illo est: ideo et
per ipsum Amen Deo ad gloriam nostram.
Qui autem confirmat nos vobiscum in Christo, 21 1 j 2,27.
et qui unxit nos Deus: qui et signavit nos, 22 y>. r β,ιβ.
et dedit pignus Spiritus in cordibus nostris. E Μ*"·

4 Ego autem testem Deum invoco in animam 23 11,31. r 1,9.
meam, quod parcens vobis, non veni ultra
Corinthum : non quia dominamur fidei vestrae, 24 1 ρ 5,3.
sed adiutores sumus gaudii vestri : nam fide 1 J 1,3 s*

5statis. Statui autem hoc ipsum apud me, 2 12,21.1x4,21.

13 (legitis^ I cognoscitis (1°) I cognöscitis F
14 quia ΐβ transient £F j (venirem) 17 > hoc ergo
A* (i - hoc) I est est non non F* 18 fit $ | fin + sed
est in illo Etil? § w vob. est qui per F \ fuit i°] + in
illo § 20 quo<lquod AF^ \ Domini F 21 (quia) |
Christus Dominus -F in Christum 22 > et qui |

dedii [nobis] l Spir. (spiritnm) ] Christum F 24 fide
enim F \ stetistis 2,1 ipse

459

2,2-16. AD CORINTHIOS II.

2 ne iterum in tristitia venirem ad vos. Si
enim ego contristo vos: et quis est, qui me
ι κ 5. 3 laetificet, nisi qui contristatur ex me ? Et hoc
ip sum scrip si vobis, ut non cum venero, tri-
stitiam super tristitiam habeam, de quibus
oportuerat me gaudere: confidens m omnibus
vobis, quia meum gaudium, omnium vestrum
Act 2o,3i. 4 est. Nam ex multa tribulatione , et angustia
cordis scripsi vobis per multas lacrymas: non
ut contristemini : sed ut sciatis , quam chari-
l κ 5,i. 5 tatem habeam abundantius in vobis. Si
quis autem contristavit, non me contristavit :

6 sed ex parte, ut non onerem omnes vos. Suf-
ficit illi, qui eiusmodi est, obiurgatio haec,

7 quae fit a pluribus: ita ut econtrario magis
donetis, et consolemini, ne forte abundantiori

8 tristitia absorbeatur qui eiusmodi est. Pro-
pter quod obsecro vos, ut confirmetis in ilium

7,i5. 9 charitatem. Ideo enim et scripsi , ut cogno-
scam experimentum vestrum, an in omnibus
l to,i6. 10 obedientes sitis. Cui autem aliquid donastis,
et ego: nam et ego quod donavi, si quid do-
l 22,3i. 11 navi, propter vos in persona Christi, 1 ut non
circumveniamur a satana: non enim ignora-
Act u,27. 12 mus cogitationes eius. Cum venissem autem 6
ι κ i6,9. Troadem propter Evangelium Christi, et ostium
Act 2o,i. 13 mihi apertum esset in Domino , non habui
requiem spiritui meo, eo quod non invenerim
Titum fratrem meum, sed valefaciens eis, pro-
14 fectus sum in Macedonian!. Deo autem gra-
tias, qui semper triumphat nos in Christo
Iesu, et odorem notitiae suae manifestat per
ι κ i,i8. 15 nos in omni loco: quia Christi bonus odor
sumus Deo in iis, qui salvi fiunt, et in iis, qui
s,5.6. l 2,34. 16 pereunt : aliis quidem odor mortis in mortem :

1 tristitiam AF (Fi — in) 2 quis ] qui F 3 — vo-
bis 1° [£]®A 4 trib. [mea] | > lacr. mult. Α*· \ habeo
5 contrist. 1° ] + me § I honorem .F1 7 econtra JP2
8 — in A1 9 — et A | scripsi vobis § 10 donatis
U satanan F 12 Troade F is — eis A^ 15 his bis

4(30

Προς Κοριν&ωνς β' 2,2—16·

το μη πάλιν έν λύπη προς ύμάς έΐϋεϊν. εί γαρ 2
έγώ λυπώ ύμάς, και τις 6 εύφραίνων με εί μη
ό λνπούμενος έξ έμοϋ; και έγραψα τοϋτο αυτό Β ι κ β.
ϊνα μη έλΰών λύπην οχώ άφ' ών έδει με χαίρειν,
πεποιΰώς έπι πάντας υμάς δτι ή έμή χαρά πάν-
των ύμών έοτιν. έκ γαρ πολλής ΰλίψεως και 4 Act 20,31.
οννοχής καρδίας έγραψα ύμιν δια πολλών δα-
κρύων, ούχ Ινα λυπηΦήτε, άλλα την άγάπην ίνα
γνώτε ην έχω περιοοοτέρως εις ύμάς. Εί δε 5 ι κ β,ι.
τις λελύπηκεν, ούκ έμέ λελύπηκεν, άλλα άπδ
μέρους, ϊνα μη έπιβαρώ, πάντας ύμας. ίκανόν 6
τ φ τοιούτω ή έπιτιμία αύτη ή ύπό των πλειόνων,
ώοτε τουναντίον μάλλον ύμάς χαρίσαοΰαι και 7 κοί 3,is.
παρακαλέοαι, μη πως τη περιοοοτέρα λύπη κατά-
ποση ό τοιούτος, διό παρακαλώ ύμάς κυρώσαι 8
εις αύτόν άγάπην εις τοϋτο γαρ και έγραψα, 9 7,ΐ6.
Ινα γνώ την δοκιμην ύμών, εί εις πάντα ύπήκοοί
έοτε. φ δέ τι χαρίζεοΦε, κάγώ* και γαρ έγώ δ 10lio,i6.
κεχάριομαι, ει τι κεχάριομαι, δι ύμάς έν προσ-
ώπφ Χριοτοϋ, Ινα μη πλέον εκτηΰώ μεν ύπό του 11 l 22,31.
οατανά* ου γαρ αυτού τα νοήματα άγνοοϋμεν.
\*3Έλ$ών δε εις την Τρωάδα εις το εύαγγέλιον του 12 Act 14,27.
Χριοτοϋ, και ΰύρας μοι άνεωγμένης έν κυρίω, 1 κ 16'9'
ούκ έοχηκα άνεοιν τφ πνεύματί μου τφ μη εύρεϊν 13 7,5.13.
με Τίτον τον άδελφόν μου, άλλα άποταξάμενος ι κ ιβ,ι'β.
αύτοϊς έξήλΰον εις Μακεδονίαν. Τφ δέ Ψεφ χάρις 14
τ φ πάντοτε Φριαμβεύοντι ήμάς έν τ φ Χριοτφ
και την όομήν τής γνώσεως αύτοϋ φανεροϋντι δι
ήμών έν παντί τόπω* δτι Χριοτοϋ εύο>δία έομέν 15 ι κ ι,ιβ.
τφ $εφ έν τοις οωζομένοις και έν τοις άπολ-
λυμένοις, οϊς μεν δομή έκ θανάτου εις θάνατον, 16 β,δ.β. l 2,84.

5 Η μέρους ινα μη επιβαρω n. (W— pro,) 7 μάλλον :
[Ε,]-# 9 ει : h η

2 τις : + Βοτιν Dm^ 3 και γαρ 17α | έγραψα : -f-
νμιν Ώαζ (it 9 FQ) \ λνπην επι λνπην ΏΘα \ εχω 0)αζ
9 ut 3 10 ο ... ει τι : ει τι . . . ω KLaf 16 — εκ bis Όαζ
460

2,17—3,10. Προς Κορίνθιους β'

οϊς δέ όσμή έκ ζωής είς ζωήν. και προς ταϋτα
ι,ΐ2. ι ρ 4,ιι. 17 τίς ικανός; ον γάρ έσμεν ώς οί πολλοί καπψ
λεύοντες τον λόγον του ΰεον, άλλ' ώς έξ είλι-
κρινίας, άλλ' ώς έκ $εον κατέναντι ΰεοϋ εν
Χριοτφ λαλονμεν.
6,ΐ2. R ιβ,ι. 3 ΆρχόμεΦα πάλιν έαντονς σννιστάνειν ; ή μή
Act 18,27. χρήζομεν ώς τίνες σνστατικών επιστολών προς
ι κ 9,2. 2 ύμάς ή έξ ύμών; ή έπιστολή ήμών νμεις έοτε,
ένγεγραμμένη έν ταϊς καρδίαις ήμών, γινωσκομένη
εχ 24,ΐ2 ; 3 και άναγινωσκομένη ύπό πάντων ανθρώπων, φάνε-

81,18; 84,1. , « > ^ , 0 ^ V ~ * Q. -»

Prv 8,8; 7,8. ρονμενοι οτι εοτε επιστολή Αριστον οιακονηνεισα
εζ ιι,^9 ;3β,2β. ήμών, ένγεγραμμένη ον μελάνι άλλα πνεύματι

κ ΐδ,ιβ. food ζώντος, ούκ έν πλαξίν λι$ίναις άλλ' έν πλαξϊν
καρόίαις aapxiraig.
4 ΠεποίΦησιν δέ τοιαύτην έχομεν δια τον Χρι·
2,ΐ6. 5 στον προς τον ΰεόν. ονχ οτι άφ' έαντών Ικανοί
έσμεν λογίσασΰαί τι ώς έξ έαντών, άλλ' ή Ικανότης
ικιί^δ' 6 ^ων τον ΰεον, ος και ίκάνωσεν ήμάς διακό-
R 7,β. j e^ea! νονς καινής διαθήκης, ού γράμματος άλλα πνεύ-
ματος* το γάρ γράμμα άποκτείνει, το δε πνεύμα
Εχ 84,30. 7 ζωοποιεϊ. Εί δέ ή διακονία τον ΰανάτον έν 4
γράμμασιν έντετνπωμένη λίΦοις έγενήβη έν δόξχι,
ώστε μή δύνασΰαι άτενίσαι τονς νίονς Ισραήλ
είς το πρόσωπον Μωϋαέωξ δια τψ δόζαν τον
ο 8,2.5. 8 προσώπου αντον τήν καταργονμένην , πώς ούχί
μάλλον ή διακονία τον πνεύματος έσται έν δόξχι;
Dt 27,26. 9 εί γάρ ή διακονία τής κατακρίσεως δόξα, πολλφ
' ' ' μάλλον περισσεύει ή διακονία τής δικαιοσύνης
Εχ 84,29 es. 10 δόξη. y&Q ον άεόόζαύται το δεδοξαύμένον

27 RW ειλικρίνειας 3,1 W οννστατικων 3 ενγεγρ. :
h pr και | πλ. καρόιαις ααρκ. : h81W πλ. καρδίας ααρκ. η82ς# —
πλαξιν 4 ΰεον : ηΤ,Β.* 5 η εσμεν, | εαυτών 2° : Η αντων
6 ft Τ αποκτεννει 7 W γραμματι 9 η όιακονια 1° : hRT
[Τη (Jtaxovta

17 πολλοί : λοιποί OGa \ κατενωπιον τον ft. F$
3,1 fj 1° : ει ΑΚαζ | fin + ανστατικων Ώας 2 κ. νμων Να
3 (— καρόιαις Holwerda) 5 λογιζεαΰαι CDa 6 αποκτενει
ACJD 7 εν λι#. Κας 9 όοξη : pr εν IJaf
461

AD GORINTHIOS II. 2,17—3,10.

aliis autem odor vitae in vitam. Et ad haec

quis tarn idoneus? Non enim sumus sicut 17 1,12. 1 ρ 4,11.

plurimi, adulterantes verbum Dei, sed ex

sinceritate, sed sicut ex Deo , coram Deo , in

Christo loquimur.

7 Incipimus iterum nosmetipsos commen- 3 5,12. r 10,1.
dare ? aut numquid egemus (sicut quidam) Act 18'27,
commendatitiis epistolis ad vos, aut ex vobis?

Epistola nostra vos estis, scripta in cordibus 2 1 κ 9,2.
nostris, quae scitur, et legitur ab omnibus
hominibus : manifestati quod epistola estis 3 ex 24,12.
Christi, ministrata a nobis, et scripta non Prv83,33*7,V.
atramento, sed spiritu Dei vivi: non in tabu- ji iV'ss! 86,2e"
lis lapideis , sed in tabulis cordis carnalibus. R 15>16-

8 Fiduciam autem talem habemus per Chri- 4
stum ad Deum: non quod sufficientes simus 5 2,16.
cogitare aliquid a nobis, quasi ex nobis: sed
sufficientia nostra ex Deo est: qui et idoneos 6 Jr 31,31.
nos fecit ministros no vi testamenti: non lit- Ε^,βΥίτβ,ββ.
tera, sed Spiritu: littera enim occidit, Spiri-
tus autem vivificat. Quod si ministratio 7 ex 34,30.
mortis litteris deformata in lapidibus, fuit in

gloria, ita ut non possent intendere filii Is-
rael in faciem Moysi propter gloriam vultus
eius , quae evacuatur : quomodo non magis 8 g 3,2.5.
ministratio Spiritus erit in gloria? Nam si 9 Dt 27,26.
ministratio damnationis gloria est: multo R4>17;
magis abundat ministerium iustitiae in glo-
ria. Nam nec glorificatum est , quod damit 10 ex 34,29 8S.

16 aut ] quidem F

17 — sed 2° F I Christo Ihesu F
3,1 (Incipiamus) | it. ] autem F

2 estis ] 4- in Christo F

3 (mxnifestatis) | quoniam 4 (dominum)
5 (sumus) 6 facit Λ \ litterae s. Spiritus

8 gloriam A

9 ministerio (1°) Qi&AF* \ damn, in gl. §

461

3,11—4,4. AD GORINTHIOS II.

in hac parte, propter excellentem gloriam.

11 Si enim quod evacuatur, per gloriam est:
multo magis quod manet, in gloria est.

12 Habentes igitur talem spem, multa fiducia9
Ex 34,33.35. 13 utimur : et non sicut Moyses ponebat velamen

super faciem suam, ut non intenderent filii
r η, 25. 14 Israel in faciem eius, quod evacuatur, l sed
obtusi sunt sensus eorum. Usque in hodier-
num enim diem, idipsum velamen in lectione
veteris testamenti manet non revelatum, (quo-
15 niam in Christo evacuatur) sed usque in ho-
diernum diem , cum legitur Moyses , velamen

R 11,23.26. , ' G π α.

ex 34,34. 16 positum est super cor eorum. Cum autem
J7'39;r8832! conversus fuerit ad Doriiinum, auferetur ve-
E24 17*10; ^ lamen. Dominus autem Spiritus est: Ubi
Mt i7,2. 18 autem Spiritus Domini: ibi libertas. Nos
vero omnes , revelata facie gloriam Domini
speculantes, in eandem imaginem transforma-
mur a claritate in claritatem, tamquam a Do-
3,6. ι κ 7,25. 4 mini Spiritu. Ideo habentes administrationem,
iuxta quod misericordiam consecuti sumus,
2,i7. ι Th 2,5. 2 non deficimus , 1 sed abdicamus occulta dede-
2 τ 1,12. coris , non ambulantes in astutia, neque ad-
ulterantes verbum Dei, sed in manifestatione
veritatis commendantes nosmetipsos ad omnem
ι κ i,i8. 3 conscientiam hominum coram Deo. Quod si 10
etiam opertum est Evangelium nostrum : in iis,
η 1,3. 4 qui pereunt, est opertum : in quibus Deus hu-
E2,2,Koihi'i5! ms saeculi excaecavit mentes infidelium, ut non

11 in gloriam A> 13 fili £F
14 — enim JP2 | id ipsud F \ , non rev. q. i. Ch.
evacuatur :| '— in Chr.) 15 > est pos.

16 denm | anfertur gftAF
18 — omnes A \ claritate (2°) Λ
4,2 hanc ministrationem
2 — hominum F*- 3 his
462

Προς Κοριν&ιονς β' 3f 1 1—4,4.

έν τούτφ τφ μέρει εινεκεν της ύπερβαλλούαης
δόξης, εί γαρ τό καταργούμενον δια δόξης, πολλφ 11
μάλλον τό μένον έν δόξη. Έχοντες οϋν τον- 12
αντην έλπίδα πολλή παρρησία χρώμεΰα, και ού 13 εχ 84,88.85.
καΰάπερ Μωνύης έτί&ει κάλυμμα έπϊ τό πρόσ-
ωπον αντον, προς τό μη άτενίσαι τους υίούς
Ισραήλ είς τό τέλος του καταργουμένου, άλλα 14 R ι<Μ; 11,25.
έπωρώΰη τα νοήματα αύτών. άχρι γαρ της οή~ Ε 2'15'
μερον ήμέρας τό αύτό κάλυμμα έπί τη άναγνώσει
της παλαιάς διαθήκης μένει, μη άνακαλυπτόμενον
ότι έν Χριοτφ καταργείται9 άλλ' έως οήμερον 15 Act 15,21.
ήνίκα αν άναγινώοκηται Μωϋοής κάλυμμα έπί n 2g 26
την καρδίαν αύτών κείται· ψίχα δε εάν επι- 16 ε* ά,ά. '
tfrp&ipfl Jtpög χνριον, ΛδριαιρδΓται τό κάλυμμα, ό 17 r 3,2! 5 8,86'
δε κύριος τό πνεϋμά έοτιν* ού δε τό πνεύμα
κυρίου, έλευΰερία. ήμεις δε πάντες άνακεκα- 18 Mt 17,2.
λυμμένω προσώπω τψ όόξαν χνρίον κατοπτριζό· ^/,π!*105
μενοι την αύτήν εικόνα μεταμορφούμεΰα άπό
δόξης είς δόξαν, καΰάπερ άπό κυρίου πνεύματος.
5 Δια τούτο, έχοντες την διακονίαν ταύτην, καΰως 4 3>6· 1 ε 7,25.
ήλεήΰημεν , ούκ έγκακούμεν , 1 άλλα άπειπάμεΰα 2 2,ΐ75 β,ιι.

* y ~ , , \ , 1 Th 2,5.

τα κρυπτά της αισχύνης, μη περιπατουντες εν 2τι,ΐ2.
πανουργία μηδέ δολούντες τον λόγον τού $εού,
άλλα τη φανερώοει της άληΰείας ουνιοτάνοντες
έαυτούς προς πάσαν ουνείδηοιν άν&ρώπων ένώπιον
τού $εού. εί δέ και έοτιν κεκαλυμμένον τό εύαγ- 3 ι ε ι,ιβ.
γέλιον ημών, έν τοις άπολλυμένοις έοτιν κεκα-
λυμμένον, έν οις ό $εός τού αιώνος τούτου έτύ- 4 η i,s.

y Ε 2 2 2Th 2 11

φλωοεν τα νοήματα τών άπίοτων είς το μη κοί ί,ιβ. ·

13 αντον : Τ εαντον 14 Ε.Τ αλλ | Η μένει, μη

ανακαλνπτομενον, | καταρ^εί/το^ : Η,Β». 16 hW ό αν
Β, όε αν 17 h8 cj κνριον pro Κνριον 18 hW καΰωοπερ |
Η κνριον (ηοη Κνριον) ην. 4,2 RT οννισταντες

14 — ημέρας KJLatj \ δ τι ζ 15 ηνικα αναγινωοκεται FGa$
17 κνριον : -\- εκει Fas? 4,1 εκκακονμεν (it 16) Ca&

2 οννιοτωντες (it 6,4)

462

4,5—17» Προς Κορινθίους β*

αϋγάοαι τον φωτιομόν τοϋ εϋαγγελίου της δόξης
1,2*. 5 του Χριοτοϋ, δς έοτιν είχών του Φεοϋ. ού γάρ
έαυτούς κηρύοοομεν άλλα Χριοτόν Ίηοοϋν κύριον,
8,ΐ8. Gn 1,8. 6 έαντούς δε δούλους ύμών διά Ίηοοϋν. δτι δ θεός
2Ρΐ|β! ό ειπών* έκ οκότους φως λάμψει, δς ελαμψεν
έν ταϊς καρδίαις ήμών προς φωτιομον της γνώοεως
της δόξης του θεοϋ έν προοώπω Χριοτοϋ.
δ,ι. Act θ,ΐδ. 7 "Εχομεν δε τον θηοαυρόν τούτον έν όστρα- 14
κίνοις οκεύεοιν , Ινα ή υπερβολή της δυνάμεως
ι,8; 7,5. 8 ή του θεοϋ και μη έξ ήμών έν παντί θλιβόμενοι
άλλ' ού οτενοχωρούμενοι, άπορούμενοι άλλ' ούκ
9 έξαπορούμενοι, διωκόμενοι άλλ' ούκ έγκαταλειπό-
μενοι, καταβαλλόμενοι άλλ' ούκ άπολλύμενοι,
ι κ ΐ6,8ΐ. ίο πάντοτε την νέκρωοιν του Ίηοοϋ έν τφ οώματι
περιφέροντες , Ινα και ή ζωή του Ίηοοϋ έν τφ
R 8,8β. 11 οώματι ήμών φανέρωση, άει γάρ ήμεις οί ζώντες
είς θάνατον παραδιδόμεΦα δια Ίηοοϋν, Ινα και
ή ζωή τοϋ Ίηοοϋ φανέρωση έν τη θνητή οαρκι
12 ήμών. ώστε ό θάνατος έν ήμιν ένεργεϊται, ή δε
Ρβ 116,10. 13 ζωή έν ύμιν. έχοντες δε το αϋτδ πνεϋμα της
πίοτεως, κατά το γεγραμμένον έπίβτενύα, όιο
ελάλησα, και ήμεις πιοτεύομεν, διό και λαλοϋμεν,
1 1 β^ιι! είόότες οτι δ έγείρας τον κύριον Ίηοοϋν και ήμάς
ι,8-β. 15 ούν Ίηοοϋ έγερεϊ και παραοτήοει ούν ύμιν. τα
γάρ πάντα δι ύμάς, Ινα ή χάρις πλεονάοαοα δια
τών πλειόνων τήν εύχαριστίαν περιοοεύση είς τήν
ίο. ε 8,ΐ6. 16 δόξαν τοϋ θεοϋ. Διό ούκ έγκακοϋμεν, άλλ'

ει και ό έξω ήμών άνθρωπος διαφθείρεται, άλλ' ό
β 8,ΐ7.ΐ8. 17 έοω ήμών άνακαινοϋται ήμέρα και ήμέρα. τό
γάρ παραυτίκα έλαφρόν της θλίψεως καθ'

δ Χρ. Ιηο. : h Ιηο. Χρ. \ Ιηαουν 2° : h Ιηαου (W
Ιηοονν,) 10 Τ εν τοις οωμαοιν η. (2°) 13 όιο 1° : Τ-{-
και 14 κνρων : [Η]— W 17 ϋλιψ. : hitT-J- ημων

4 κατανγαοαι COa (όι- Λ) -f- αντοις Κζ 6 λαμψαι

FGmS I — ος Ώ*α | τ. ΰεον : αντον C*JD*a | Ιησον Χρ.

χΌζ 14 ουν 1° : όια KLf 16 cf 1 | εοωΰεν Κα(ζ
17 παραντιχα : + προοχαι,ρον και O*JFG 31
463

AD CORINTHIOS II. 4,5-17.

fülgeat Ulis illuminatio Evangelii gloriae
Christi, qui est imago Dei. Non enim nos- 5 1,24.
metipsos praedicamus , sed Iesum Christum
Dominum nostrum: nos autem servos vestros
per Iesum: quoniam Deus, qui dixit de tene- 6 s,is. Gn 1,3.
bris lucem splendescere, ipse illuxit in cordi- ίρίβ.
bus nostris ad illuminationem scientiae clari-
tatis Dei, in facie Christi Iesu.

Habemus autem thesaurum istum in vasis 7 5,1. Act 9,15.
fictilibus : ut sublimitas sit virtutis Dei , et
non ex nobis. In omnibus tribulationem pa- 8 1,8 ; 7,5.
timur, sed non angustiamur: aporiamur, sed
non destituimur: persecutionem patimur, sed 9
non derelinquimur : deiicimur, sed non peri-
mus : semper mortificationem Iesu in corpore 10 1 κ i5,si.
nostro circumferentes , ut et vita Iesu mani-
11 festetur in corporibus nostris. Semper enim 11 κ 8,3β.
nos, qui vivimus, in mortem tradimur propter
Iesum: ut et vita Iesu manifestetur in carne
nostra mortali. Ergo mors in nobis operatur, 12
vita autem in vobis. Habentes autem eun- 13 f8 110,10.
dem spiritum fidei, sicut scriptum est: Cre-
didi, Propter quod locutus sum: et nos cre-
dimus , propter quod et loquimur : scientes 14 1 κ e,u.
quoniam qui suscitavit Iesum , et nos cum R 8,11>
Iesu suscitabit, et constituet vobiscum. Omnia 15 1,3-6.
enim propter vos: ut gratia abundans, per
multos in gratiarum actione, abundet in gloriam
Dei. Propter quod non deficimus: sed licet 16 10. ε 3,ιβ.
is, qui foris est, noster homo corrumpatur:
tamen is, qui intus est, renovatur de die in
diem. Id enim, quod in praesenti est momen- 17 n 8,17.1s.
taneum et leve tribulationis nostrae, supra

4 — illis £®AF I quae A 5 — nostrum | Ies. 2° ]
Christum F 6 (— de) | lumen F \ ipse ] qui I (faciem)
7 thabentes) 8 operiamur F 9 derel. ] -\- humiliamur,
sed non confundimur $ 10 semp. [enim] | — nostro i&Ai
I > in corp n. manif. 13 (— et 2°) 14 Ihesu (\°) F \
suscitavit 2° QAF \ > susc. cum Iesu Ai | constituit F
15 (multas grat. actiones) | — in 1° | (gloriaj 16 (defe-
cimus) I his bis F \ corrumpitur | die (2°) F 17 (— est)

463

4,18-5,12. AD CORINTHIOS Π.

modum in sublimitate aeternum gloriae pon-
H 11,1.3. 18 clus operatur in nobis , non contemplantibus
κυΐ i,i6. nobis quae videntur, sed quae non videntur.

Quae enim videntur, temporalia sunt: quae
Job 4,i9. 5 autem non videntur, aeterna sunt. Seimus 12
2 ρ i,i3.i4. enirn quoniam si terrestris domus nostra hu-
ius habitationis dissolvatur, quod aedificatio-
nem ex Deo habemus , dorn um non manu-
r 8,23. 2 factam , aeternam in caelis. Nam et in hoc
ingemiseimus, habitationem nostram, quae de
3 caelo est, superindui cupientes* si tarnen
ι κ 15,53. 4 vestiti , non nudi inveniamur. Nam et qui
sumus in hoc tabernaculo, ingemiseimus gra-
vati: eo quod nolumus expoliari, sed super-
vestiri, ut absorbeatur quod mortale est, a
^E i',13.14! 5 vita. Qui autem efficit nos in hoc ipsum,
η 11,13. 6 Deus, qui dedit nobis pignus Spiritus. Au- 13
dentes igitur semper, scientes quoniam dum
sumus in corpore, peregrinamur a Domino:
1 κ i3,i2. 7 (per fidem enim ambulamus, et non per spe-
ph 1,23. 8 ciem) 1 audemus autem, et bonam voluntatem
habemus magis peregrinari a corpore, et
ps 39,13. 9 praesentes esse ad Dominum. Et ideo conten-
dimus sive absentes, sive praesentes placere
Act 17,31. 10 illi. Omnes enim nos manifestari oportet
2,16; 14,10. ante Tri]3imai Christi, ut referat unusquisque
propria corporis, prout gessit, sive bonum,
sive malum.

4,2 11 Scientes ergo timorem Domini homini-14
1 ? 1,17' bus suademus, Deo autem manifesti sumus.

Spero autem et in conscientiis vestris ma-

3,1. 12 nifestos nos esse. Non iterum commen-15
damns nos vobis, sed occasionem damus
vobis gloriandi pro nobis: ut habeatis

17 sublimitatem gJP | — in 3 0

5,i habeamus 3 [et] non 4 — hoc | habita-
culo F I a ] in F 5 effecit £F \ deus) | spi-
ritu F 6 (audientes) 1 et scient. in hoc corp. §
7 (et ] sed) 8 habentes Fi \ deum 12 > nos
commend. | — vobis F 2°

464

Ιΐρος Κοριννιονς p 4,18— 5,12.

ϋπερβολήν εις ύπερβολήν αίώνιον βάρος δόξης

κατεργάζεται ήμϊν, μη σκοπούντων ήμών τα βλε- 18 η ιϊ,ι.8.

πόμενα άλλα τα μη βλεπόμενα ■ τα γαρ βλεπό- 0 1

μενα πρόσκαιρα, τα δε μη βλεπόμενα αιώνια.

Οιδαμεν γαρ ότι εάν ή επίγειος ήμών οικία του 5 Job 4>19·

οκήνονς κατάλυση, οίκοόομήν εκ Φεού εχομεν, 1

οίκίαν , άχειροποίητον αίώνιον εν τοις ούρανοϊς.

και γαρ εν τούτφ οτενάζομεν, το οίκητήριον ήμών 2 κ 8,28.

τό εξ ουρανού έπενδύσασϋαι έπιποΦοϋντες, ει γε 3

και ένόυοάμενοι ού γυμνοί εύρεΦησόμε'&α. και 4 ι κ ΐδ,ββ.

\ t * > ~ / f i- n / Sap 9,15.

γαρ οι οντες εν τφ οκηνει οτενάζομεν βαρουμενοι,
έφ' φ ού ΰέλομεν έκδύσασΰαι άλλ' έπενδύσασΰαι,
Ινα κατάποση το ΰνητόν ύπό της ζωής. 6 όε 5 1,22. r 8,ie.2s.
κατεργαοάμενος ήμάς εις αυτό τοϋτο Φεός, ο δούς '
ήμϊν τον άρραβώνα του πνεύματος. Θαρροϋντες 6 η ιι,ιβ.
οϋν πάντοτε και είόότες ότι ενδημούντες εν τφ
οώματι έκδημούμεν άπό του κυρίου* δια πίστεως 7 ι κ is,i2.
γαρ περιπατούμεν, ού δια είδους* ΰαρρούμεν δε 8 Ph 1,23.
και εύδοκούμεν μάλλον έκδημήσαι εκ του σώμα-
τος και ένδημήόαι προς τον κύριον. διό και 9 ps S9,ie.
φιλοτιμούμε^ α, ειτε ενδημούντες είτε έκδημούντες,
εύάρεστοι αύτφ είναι, τους γαρ πάντας ήμας 10 Act ιτ,βι.
φανερωΰήναι δει έμπροσθεν τού βήματος του ' ' ■
Χριστού, ίνα κομίσηται έκαστος τα δια τού σώ-
ματος προς α επραξεν, ειτε άγαΰόν ειτε φαύλον.

16 Είδότες οϋν τον φόβον τού κυρίου άνΦρώπους 11 4,2.
πείΰομεν, $εφ δε πεφανερώμεΰα· έλπίζω δέ και 1Ρ1»17·

7 έν ταις συνειδήσεσιν ύμών πεφανερώσΰαι. ού 12 s,i.
πάλιν εαυτούς συνιστάνομεν ύμιν, άλλα άφορμήν
δίδοντες ύμιν καυχήματος ύπερ ήμών, ίνα εχητε

5,1 Η εχομεν οικιαν 3 ει γε (Τ ειγε) : h ει π,ερ RW
ειπερ 4 Η βαρουμενοι εφ ω \ W αλλα 5 Τ αραβωνα
7 Η είδους, — 10 φαυλον : W κακόν

5,5 εκδυοαμενοι D*FG 4 οκηνει : + τούτω DGa
δ κατ εργαζόμενο ς DG \ ο και όους Κζ 8 άαρρουντες Να
10 τα : α et — προς a D*FG \ όια : ιδια latt 12 ου

γαρ Κ.ζ \ ημων : υμων Hü

464 30

5,13—6,4. Ιΐρος Kogwmovg β

πρός τούς έν προσώπφ κανχωμένονς και μή έν

13 καρδία, ειτε γαρ έξέστημεν, $εφ· είτε σωφρο-

14 νονμεν, ύμϊν. ή γαρ άγάπη τον Χρίστου συνέχει
ήμάς, κρίναντας τοϋτο, οτι είς ύπέρ πάντων

ι τ 2,β. 15 άπέϋανεν άρα οί πάντες άπέ$ανον · 1 καί ύπέρ
πάντων άπέΰανεν Ινα οί ζώντες μηκέτι έαντοϊς
ζώοιν άλλα τφ ύπέρ αυτών άποΰανόντι και έγερ-
16 ΰέντι. "Ωστε ήμεις άπό του νυν ούόένα οϊδαμεν
κατά σάρκα· εί και έγνώκαμεν κατά οάρκα Χρι·
β β,ι.ιο. 17 στόν. άλλα νυν ούκέτι γινώσκομεν. ώστε ει τις

θβ,ΐδ. ΑΡ21,6. , ν - * * ι λ ~ ι α

ϊβ 48,18; 66,ΐ7. έν Χριοτφ , καινή κτισις' τα άρχαια παρηλνεν,
κ δ,ιο. 18 ιδού γέγονεν καινά, τα δέ πάντα έκ του ΰεοϋ

1 κ ι

του καταλλάξαντος ήμας έαντφ όιά Χριοτοϋ και
κ 8,24.26. 19 όόντος ήμιν την διακονίαν της καταλλαγής , ως

Kol 1,19.20. ff n \ τ j λτ ~ / ii/

ι j 8,20. οτι νέος ην εν Χριοτφ κοομον καταλλαοοων
έαντφ, μη λογιζόμενος αύτοις τα παραπτώματα
αύτών, και Τέμενος έν ήμιν τον λόγον της κατ αλ-
ί* 62,7. 20 λαγής. Ύπέρ Χριοτοϋ οϋν πρεοβεύομεν ώς
η 4,16 j^isji^! τον ϋεοϋ παρακαλοϋντος δι ήμών δεόμεΰα ύπέρ
ι κ ι so! 21 Χόρτου, καταλλάγητε τφ ΰεφ. τον μη γνόντα
ipVs? άμαρτίαν ύπέρ ήμών άμαρτίαν έποίησεν, ίνα

ήμεϊς γενώμεΰα δικαιοσύνη ν^εοϋ έν αύτφ.
ι,24; 6,20. 6 Συνεργοϋντες δέ καί παρακαλοϋμεν μή είς
κενόν την χάριν τον ΰεοϋ δέξασΦαι ύμάς· —

L?ii92?: 2 λέγει yfee

χαίρω όεχτω ιπίμονϋά ΰον
χαϊ έν ήμερα ύωτηρίας εβοη&ϊΐύά ύοΐ'
ιδού νυν καιρός ενποόύάεχτος, ιδού νυν ήμερα
3 σωτηρίας- — μηδεμίαν έν μηδέν ι δίδοντες προσ-
4,2. 4 κοπήν, Ινα μή μωμηΰη ή διακονία, 1 άλλ' έν παντι
συνιστάνοντες έαυτούς ώς ϋ'εον διάκονοι, έν ύπο-

15 W εγερϋεντι · 19 Ti (eti Τ4) αυτών και 6,4 RT
ουνισταντες | W όιαχονοι εν υ. πολλή εν

12 μη εν : ου Cat 16 ει : + <3e Χα£ Ή καινά :
-}- τα πάντα Κζ 6,2 ευπρ. : δεχτός JFG 3 η όιαχ.
ημών 1>α 4 ουνιΰτωντες Είζ
465

AD CORINTHIOS IL 5,13—6,4.

ad eos, qui in facie gloriantur, et non in
corde. Sive enim mente excedimus, Deo: 13
sive sobrii sumus, vobis. Charitas enim 14
Christi urget nos: aestimantes hoc, quoniam
si unus pro omnibus mortuus est, ergo omnes
mortui sunt : et pro omnibus mortuus est 15 ι τ 2,6.
Christus: ut, et qui vivunt, iam non sibi vi- u'7'8'
vant, sed ei, qui pro ipsis mortuus est et re-

16surrexit. Itaque nos ex hoc neminem no- 16
vimus secundum carnem: Et si cognovimus
secundum carnem Christum: sed nunc iam
non novimus. Si qua ergo in Christo nova 17 r β,ι.ιο.
creatura, vetera transierunt: ecce facta sunt Slafietwji?!
omnia nova. Omnia autem ex Deo, qui nos 18 r 5,10.
reconciliavit sibi per Christum: et dedit nobis
ministerium reconciliationis. quoniam quidem 19 r 3,24.25.
Deus erat in Christo mundum reconcilians '
sibi, non reputans illis delicta ipsorum, et
posuit in nobis verbum reconciliationis. Pro 20 is 52,7.
Christo ergo legatione fungimur, tamquam
Deo exhortante per nos. Obsecramus pro
Christo , reconciliamini Deo. Eum , qui non 21 & 3,13. '
noverat peccatum, pro nobis peccatum fecit, phK3,9.8°*
ut nos efficeremur iustitia Dei in ipso. 1 p 2'22·
Adiuvantes autem exhortamur ne in vacuum 6 1,24; 5,20.
gratiam Dei recipiatis. Ait enim: 2 is 49,8.

Tempore accepto exaudivi te,
et in die salutis adiuvi te.

17 * Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies
salutis. nemini dantes ullam oiTensionem, ut non 3
vituperetur ministerium nostrum: sed in omnibus 4 4,2.
exhibeamus nosmetipsos sicut Dei ministros in
14 iudicantes 2Γ2 15 — Christus 1 — ut Fl 16 (Ita)

I — ex hoc A*F[ 17 Chr^to — mrmin 18 > rPC"TlC.

nos I mysterium JF* _ 20 (legationem) | reconciliari I
6,1 et exhort. | gratia 2 — in Λ \ (diem) |

adiuvavi 3 (— offens.) | (— nostr.) 4 — in 1° F1

465 30

6,5-17. AD CORINTHIOS II.

multa patientia, in tribulationibus, in necessi-
11,23-27. 5 tatibus, in angustiis, 1 in plagis, in carceribus,
in seditionibus , in laboribus, in vigiins, in
ι τ 4,i2. 6 ieiuniis , 1 in castitate , in scientia , in longan-
R 12'9, imitate , in suavitate , in Spiritu sancto , in
ι κ 2,4. 7 charitate non ficta, 1 in verbo veritatis, in vir-
tute Dei, per arma iustitiae a dextris, et a
Mt 27,63. 8 sinistris , > per gloriam , et ignobilitatem , per
infamiam, et bonam famam: ut seductores,
4,10.11. 9 et veraces. Isicut qui ignoti, et cogniti: quasi

PS 11818 mm ··

' ' monentes, et ecce vivimus: ut castigati, et
>u 4,12.13. 10 non mortificati : quasi tristes , semper autem
gaudentes: sicut egentes, multos autem locu-
pletantes: tamquam nihil habentes, et omnia
possidentes.

p8 ii9,32. 11 Os nostrum patet ad vos ο Gorinthii, 18
12 cor nostrum dilatatum est. Non angustiamini
in nobis: angustiamini autem in visceribus
ι κ 4,i4. 13 vestris: eandem autem habentes remuneratio-
nem, tamquam filiis dico: dilatamini et vos.
ε 5,7.ii. 14 1 Nolite iugum ducere cum infidelibus. Quae
enim participatio iustitiae cum iniquitate?
15 Aut quae societas luci ad tenebras? 1 Quae
autem conventio Christi ad Belial? Aut quae
ι κ 3,i6. 16 pars fideli cum infideli? Qui autem consensus
37,2?! templo Dei cum idolis ? Vos enim estis tem-
j 14,23. pium Dei vivi, sicut dicit Deus: Quoniam

inhabitabo in illis, et inambulabo inter eos,
et ero illorum Deus, et ipsi erunt mihi
populus.

jr 5i,45. 17 Propter quod exite de medio eorum,
et separ amini, dicit Dominus,

Ez 20,34.41
Ie 52,11.
Ap 18,4.

6 > in spir. s. in suav. F 7 — a 2°
9 (— qui) I (C inc. v. Quasi) 14 (lucis) 15 Beliar
®-F I infidele ie Quis ^ | — inter eos

466

Προς KoQcvmovg β β,6— 17.

μονχ) πολλχί, ΰλίψεαιν, έν άνάγκαις, έν στενό-

χωρίαις, 1 έν πληγαϊς, έν φνλακαϊς, έν άκατα- 5 11,28-27.

στασίαις, έν κόποις, έν άγρνπνίαις, έν νηστείαις,

1 έν άγνότητι, έν γνώοεί, έν μακροΰυμία, &ν XQV" 6 ι τ 4,12.

στότητι, έν πνεύματα άγίφ, έν άγάπη άννποκρίτφ, ' '

1 έν λόγφ άληΰείας, έν δυνάμει $εοϋ· διά των 7 ι κ 2,4.

οπλών της δικαιοσύνης των δεξιών και άριστερών,

1 δια δόξης και άτιμίας, δια δνοφημίας και ενφη· 8 Mt 27,ββ.

μίας* ως πλάνοι και άληΰεϊς, 1 ως αγνοούμενοι 9 4,ιο.ιι.

και έπιγινωοκόμενοι, ως αποτυχόντες και ίδοϋ β '

ζώμεν, ως ηαιδενόμενοι χάί θάνατον μεν ο ι, 1 ως 10 4,ΐ2.ΐ8.

λνπούμενοι άεί δέ χαίροντες, ως πτωχοί πολλούς

δε πλοντίζοντες , ως μηδέν έχοντες και πάντα

κατέχοντες.

Το οτόμα ήμών άνέφγεν προς υμάς, Κορίνθιοι, 11 St 12*34? Lxx*
ι5 χαρδία ήμών πειζλάτννταΐ' ού στενοχωρείστε έν 12
ήμιν, στενοχωρείστε δέ έν τοις οπλάγχνοις ύμών
την δέ αυτήν άντιμισΰίαν, ως τέκνοις λέγω, πλατύν- 13 ι κ 4,η.
Φητε και ύμεϊς.
47 Μή γίνεστε έτεροζυγοϋντες άπίστοις* τις γαρ 14eö,7.ii.
μετοχή δικαιοσύνη και άνομία, ή τις κοινωνία φωτι
προς οκότος; 1 τις δέ ουμφώνηοις Χριοτοϋ προς 15
Βελίαρ, ή τις μερίς πιοτφ μετά άπιστου; τις δέ 16 ι κ β,ιβ.
συνκατάΰεσις ναφ ΰεοϋ μετά ειδώλων; ήμεις γάρ eIs7,27.8'
ναός ΰεοϋ έσμεν ζώντος* καΰώς εϊπεν ό $εός δτι J 14,28'
ένοικηοω έν αντοίς χάί ένπεριτΐαχηύω,

χάί εύομαι αντών &εός, χαί αντοί εΰονταί
μον λαό$.

διό έ£έλ&ατε έχ μέύον αντών 17 Ιβ 52>η·

r Jr 61,45.

χάί αφορίσατε, λέγει χίφιος, αρ 18>*.

5 W νηοτειαις' 7.8 W αριοτερων όια 14 RT ανο-
μία; 15 R Βελιαρ; | h πιοτού 16 RW ονγκ. | W εμπεριπ.

9 παώ. : πειραζομενοι D*FG 15 Χριοτω Ώαζ

16 νμεις et εοτε Ca$ \ μον : μοι Ώαζ
466

6,18— 7,9* UQog KoQivmovq β

και άχα&άοτον änrsa&s *
%άγώ Βΐύάϋομαι ν μας,
2 Bmult' I' 18 καί εύ0^αι ^μϊν bis πατέρα,
Jr 81Ηο88ι;ιο.' χαΧ ύμε1$ εαε0^έ Ρ0* *fe v«#oi)g xal θυγατέρας,
Am 8,ΐ8 Lxx. ^Η xtfptog #αι>τοκράτωρ.

a ρ 1,4. 7 ταύτας οΰν έχοντες τάς έπαγγελίας, άγαπητοί, ι&
1 J 8'8, καΰαρίσωμεν έαυτούς άπό παντός μολναμοϋ
οαρκός καί πνεύματος, έπιτελοϋντες άγιωούνην
Act sow: 2 ^ ψόβψ fteov. Χωρήοατε ήμας· ούόένα ήόική· 8
οαμεν, ούόένα έφΰείραμεν, ούόένα έπλεονεκτή-
β,ιι-ΐ8. 3 οαμεν. προς κατάκριοιν ού λέγω · προείρηκα γαρ
ότι έν ταϊς καρόίαις ήμών έοτε εις τό ονναπο-
4 ΰανεϊν καί οννζήν. πολλή μοι παρρηοία προς
ύμας, πολλή μοι καύχηοις ύπέρ ύμών πεπλήρω-
μαι τη παρακλήοει, ύπερπεριοοεύομαι τη χαρςί
Aet »ιλ. 5 ^ πά°ν τΏ ^ίψει ήμών. Καί γαρ έλΰόντων
ήμών εις Μακεόονίαν ούόεμίαν έοχηκεν άνεοιν ή
οάρξ ήμών, άλλ' έν παντί ΰλιβόμενοι· εξωΰεν
lisfetisM.' 6 μάχαι> εοω^εν φόβοι, άλλ' ό παρακαλών τους
ee,'a! ταπεινούς παρεκάλεοεν ήμας ό $εός έν τη παρουσία
7 Τίτου· ού μόνον όέ έν τη παρουσία αύτοϋ, άλλα
καί έν τη παρακλήοει ή παρεκλήΰη έφ' ύμϊν,
άναγγέλλων ήμιν την ύμών έπιπόΰηοιν, τον ύμών
όόυρμόν, τον ύμών ζήλον ύπέρ έμοϋ, ώστε με
Μ. 8 μάλλον χαρήναι. "Οτι εί καί έλύπηοα ύμας έν
τη έπιοτολη, ού μεταμέλομαΐ' εί και μετεμελόμην,
βλέπω ότι ή έπιοτολη έκείνη εί καί προς ώραν
9 έλύπηοεν ύμας, 1 νυν χαίρω, ούχ ότι έλυπή-
$ητε, άλλ' ότι έλυπήΰητε εις μετάνοιαν έλυπή-
&ητε γαρ κατά ΰεόν, Ινα έν μηόενι ζημιωΰήτε

7,4 W εν τη χαρα 5 W εοχεν | Η ΰλιβομενοι — εξ.
μαχαι, εο. φόβοι — . 8 ει 2° : W ει όε | Η (βλέπω . . . ελνπ.
νμας) | βλέπω : h81[R]T+ γαρ h8a cjj βλέπων

7,1 (οαρκός, και πν. ε, α.) | πνεύματος : αίματος Marcion
467

AD CORINTHIOS IL

6,18-7,9.

et immundum ne tetigeritis :

et ego recipiam vos:
et ero vobis in patrem, 18 2 sm 7,8.14.

Is 43,(

et vos eritis mihi in filios, et filias, Jr 31)9.

Hos 1,10.
Am 4,13 Lxx.

dicit Dominus omnipotens.

19 Has ergo habentes promissiones charissimi, 7
mundemus nos ab omni inquinamento carnis,
et spiritus perficientes sanctificationem in ti-

more Dei. Gapite nos. Neminem laesimus, 2 12,17.

Act 20,33.

neminem corrupimns, neminem cireumvemmus.

Non ad condemnationem vestram dico. prae- 3 6,11-13.

diximus enim quod in cordibus nostris estis

20 ad commoriendum, et ad convivendum. Multa 4
mihi fiducia est apud vos, multa mihi gloriatio
pro vobis, repletus sum consolatione, supera-
bundo gaudio in omni tribulatione nostra.

Nam et cum venissemus in Macedonian], nullam 5 Act 20,1.2.
requiem habuit caro nostra, sed omnem tri-
bulationem passi sumus : foris pugnae , intus 1 g 4
timores. Seel qui consolatur humiles, conso- 6 Psii3,eVikJ

latus est nos Deus in adventu Titi. Non 7
solum autem in adventu eius, sed etiam in
consolatione, qua consolatus est in vobis, re-
ferens nobis vestrum desiderium , vestrum
fletuin, vestram aemulationem pro me, it a ut
magis gauderem. Quoniam etsi contristavi 8 2,4.
vos in epistola, non me poenitet: etsi poeni-
teret, videns quod epistola illa (etsi ad horam)
vos contristavit ; 'nunc gaudeo: non quia con- 9
tristati estis, sed quia contristati estis ad
poenitentiam. Contristati enim estis secundum
Deum, ut in nullo detrimentum patiamini

(c/>.46ß) 1,1 igitur | carnis et spiritus, I (Christi)
2 corrumpimus {l -ur) Λ 3 — vestram | praedixi | (eritis)
4 consolationem F \ trib. vestra $ 5 — in |
— sumus 6 est ] -f- et F \ > deus nos A \ adven-

tum F ,it 7 7 solacio quo | vobis] nobis F1 8 vid. enim-F

467

Is G6,2.

7,10—8,3. AD CORINTHIOS II.

Mt 27,3-5. 10 ex nobis. Quae enim secundum Deum tristitia
H 12'17, est, poenitentiam in salutem stabilem opera-
tor saeculi autem tristitia mortem operatur.

11 Ecce enim hoc ipsum, secundum Deum con-
tristari vos, quantam in vobis operatur soli-
citudinem: sed defensionem, sed indignationem,
sed timorem, sed desiderium, sed aemulationem,
sed vindictam. in omnibus exhibuistis vos, in-

12 contaminatos esse negotio. Igitur, etsi scripsi
vobis, non propter eum, qui fecit iniuriam,
nec propter eum, qui passus est: sed ad ma-
nifestandam solicitudinem nostram, quam ha-

13 bemus pro vobis coram Deo: ideo consolati
sumus. In consolatione autem nostra, ab-
undantius magis gavisi sumus super gaudio
Titi, quia refect us est spiritus eius ab omni-

14 bus vobis. et si quid apud illum de vobis
gloriatus sum, non sum confusus: sed sicut
omnia vobis in veritate locuti sumus, ita et
gloriatio nostra, quae fuit ad Titum, Veritas

2,9. 15 facta est, et viscera eius abundantius in vobis
Fh2%'. sunt: reminiscentis omnium vestrum obedien-
tiam: quomodo cum timore, et tremore ex-
16 cepistis illum. Gaudeo quod in omnibus con-
fido in vobis.

r 15,26. 8 Notam autem facimus vobis fratres 21
gratiam Dei, quae data est in Ecclesiis Ma-

2 cedoniae: quod in multo experimento tri-
bulationis abundantia gaudii ipsorum fuit,
et altissima paupertas eorum abundavit in

3 divitias simplicitatis eorum: quia secundum
virtutem testimonium illis reddo, et supra

468

Προς Κοριν&ωνς β' 7,ιο— 8,3,

έξ ήμών. ή γαρ κατά ΰεδν λύπη μετάνοιαν είς 10 Mt 27,8-1
οωτηρίαν άμεταμέλητον εργάζεται* ή δε του κό- *
α μου λύπη θάνατον κατεργάζεται, ιδού γαρ αύτό 11
τούτο το κατά $εον λυπηϋηναι πόοην κατειργά-
οατο ύμϊν οπουδήν, άλλά άπολογίαν, άλλά άγανάκ-
τηοιν, άλλά φόβον, άλλά έπιπόΰηοιν, άλλά ζήλον,
άλλά έκδίκηοιν. εν παντί ουνεοτήοατε εαυτούς
άγνούς είναι τφ πράγματι, άρα ει και έγραψα 12
ύμϊν, οϋχ ένεκεν του άδικήοαντος ούδέ ένεκεν του
άδικηΰέντος , άλλ' ένεκεν του φανερωΰήναι την
οπουδήν ύμών την ύπέρ ήμών προς ύμάς ενώπιον
του ΰεοϋ. 1 όιά τούτο παρακεκλήμεΰα. Έπί 13 2,ΐ3.
όέ τη παρακλήσει ήμών περιοοοτέρως μάλλον
έχάρημεν έπι τη χάρη, Τίτου, δτι άναπέπαυται
το πνεύμα αύτού άπό πάντων ύμών δτι ει τι 14
αύτφ ύπέρ ύμών κεκαύχημαι, ού κατηοχύνΰην,
άλλ' ώς πάντα εν άληΰεία έλαλήσαμεν ύμϊν,
ούτως και ή καύχηοις ήμών έπι Τίτου άλήΰεια
έγενήΰη. και τά σπλάγχνα αύτού περιοοοτέρως 15|»9·5
είς ύμας έοτιν άναμιμνηοκομένου την πάντων Ph '2,12.
ύμών ύπακοήν, ώς μετά φόβου και τρόμου έδέ-
ξαοΰε αύτόν. χαίρω δτι εν παντί Φαρρώ εν 16
ύμϊν.

16 Γνωρίζομεν δε ύμϊν, άδελφοί, την χάριν του 8 R 15>26·
Φεού την δεδομένην εν ταϊς εκκληοίαις της Μακε-
δονίας, δτι εν πολλή δοκιμή ΰλίιρεως ή περιοσεία 2
της χαράς αύτών και ή κατά βάθους πτώχεια
αύτών έπερίοοευοεν είς τ δ πλούτος της άπλότη-
τος αύτών δτι κατά δύναμιν, μαρτυρώ, και παρά 3

11 Τ κατηργαοατο 12 ονχ : Τ ουκ | ονόε : Η pr [αλλ]
13 RW παρακεκλημεΰα, επι 14 επι : hR pr ή

10 εργαζ. : κατεργάζεται FGaCf 11 λνπ. νμας Όαζ \

εν νμιν CFa \ εν τω πρ, Καζ 12 νμων . . . ημων :

ημων . . . νμων ζβ ημ. . . . ημων G 14 πάντοτε CFG \ η κ.

νμων EF | η προς Τιτον JDGa 3,2 τον πλοντον Όαζ
3 παρα : νπερ KLa?

468

8f4— 17, Προς KoQtvmovg p

9,1. Act 11,29. ± δύναμιν , αυθαίρετοι 1 μετά πολλής παρακλήσεως
δεόμενοι ήμών την χάριν καί την κοινωνίαν της

5 διακονίας της εις τους άγιους, καί ού καθώς
ήλπίσαμεν, άλλά έαυτούς έδωκαν πρώτον τφ κυρίω

6 καί ήμιν διά θελήματος θεού, εις το παρακαλέοαι
ήμάς Τίτον, Ινα καθώς προενήρξατο ούτως και

ι κ ι,6. 7 έπιτελέοη εις υμάς και την χάριν ταύτην. άλλ'
ι κ ΐ6;ι,2. ώσπερ £ν παντϊ περισσεύετε, πίστει καί λόγω και
γνώσει καί πάση σπουδή και τή εξ ήμών εν ύμίν
άγάπη, Ινα και εν ταύτη τή χάριτι περισσεύητε.
8 Ού κατ επιταγήν λέγω, άλλά διά τής έτέρων
σπουδής και το τής ύμετέρας άγάπης γνήσιον
Mt 8,2ο. 9 δοκιμάζων γινώσκετε γάρ την χάριν του κυρίου
ήμών Ιησού Χριστού, δτι δι' ύμας έπτώχευσεν
πλούσιος ων, ίνα ύμεϊς τή εκείνου πτώχεια πλου·

10 τήσητε. και γνώμην έν τούτω δίδωμί' τούτο γάρ
ύμϊν συμφέρει, οϊτινες ού μόνον το ποιήσαι άλλά

11 καί το θέλειν προενήρξασθε άπό πέρυσι9 νυν ι δε
και το ποιήσαι έπιτελέσατε, δπως καθάπερ ή
προθυμία του θέλειν, ούτως και το έπιτελέσαι

prv 8,27.28. 12 έκ του εχειν. ει γάρ ή προθυμία πρόκειται, καθό
mc 12,48, 13 >αν εΰπρό00εκτ0ς} 0$ κα$0 ούκ εχει. ού γάρ

ίνα άλλοις άνεσις, ύμϊν θλίψις' άλλ' έξ Ισότητος
9,ΐ2. 14 1 έν τφ νυν καιρφ το ύμών περίσσευμα εις το
εκείνων ύστέρημα, Ινα και το εκείνων περίσσευμα
γένηται εις το ύμών ύστέρημα, δπως γένηται
Εχ ΐ6,ΐ8. 15 ίσότης, 1 καθώς γέγραπταΐ' δ το πολύ ονκ έπλεό-

16 ναύεν, και δ το ολίγον ονκ ηλαττόνΊβαεν. Χάρις
δε τφ θεφ τφ διδόντι την αύτήν σπουδήν ύπέρ

17 ύμών έν τή καρδία Τίτου, δτι την μεν παράκλησιν

3 Τ όυναμιν αυΰ. 3.4 Β.Τ αν&αιρετοι , μετα
4 Η ημων, την . . . άγιους, — 5 HR αλλ 7 hRT εξ
νμων εν ημιν 9 Χριοτου : [Η]— W 12 Τ αν 13.14 hRT
ΰλιψις, (, et W) αλλ εξ ισοτητος' εν

4 fin + δεξαο&αι ημας 132ζ 8 δοκιμάζω X)*FG
9 δι ημάς CK \ εκείνον : αυτόν Ό θ 12 (κα#' δ bis)
13 υμιν όε Da ζ 16 όοντι ΏΟα

469

AD CORINTHIOS II. 8,4—17.

virtutem volimtarii fuertmt, cum multa ex- 4 9,1. Act 11,5
hortatione obsecrantes nos gratiam, et com-
municationem ministerii, quod fit in Sanctos.
Et non sicut speravimus, sed semetipsos de- 5
derunt primüm Domino, deinde nobis per
volmitatem Dei, l ita ut rogaremus Titum : ut 6
quemadmodum coepit, ita et perficiat in vobis
22etiam gratiam istam. Sed sicut in omnibus 7 1 K 1,5.
abundatis fide , et sermone , et scientia , et 1 K 16>1>2-
omni solicitudine, insuper et charitate vestra ·
in nos, ut et in hac gratia abundetis. Non 8
quasi imperans dico: sed per aliorum solici-
tudinem, etiam vestrae charitatis ingenium
bonum comprobans. Scitis enim gratiam Do- 9 Mt 8,20.
mini nostri Iesu Christi, quoniam propter vos
egenus factus est , cum esset dives , ut illius
inopia vos divites essetis. Et consilium in 10
hoc do: hoc enim vobis utile est, qui non
solum facere, sed et velle coepistis ab anno
priore: 1 nunc vero et facto perficite: ut quem- 11
admodum promptus est animus voluntatis,
ita sit et perficiendi ex eo, quod habetis. Si 12 Prv 3,27.2s.
enim voluntas prompta est, secundum id, quod Mc 12'43·
habet, accepta est, non secundum id, quod
non habet. Non enim ut aliis sit remissio, 13
vobis autem tribulatio, sed ex aequalitate.
In praesenti tempore vestra abundantia il- 14 9,12.
lorum inopiam suppleat : ut et illorum ab-
undantia vestrae inopiae sit supplementum,
ut fiat aequalitas, 1 sicut scriptum est: Qui 15 ex ιβ,ιβ.
multum non abundavit: et qui modicum,
non minoravit. Gratias autem Deo, qui 16
dedit eandem solicitudinem pro vobis in
corde Titi, quoniam exhortationem quidem 17

6 ut '2° ] et F* I f— en I in nos -Fin vos |
grat. [dei] ist. 7 (— omni) I — insuper 8 (— sed)

I (propter) | (ing. probans) 11 (anima) 12 — est 1°
[gl-F1 ι — id 2° 13 alii A> | sed ] -+- et A u in hoc
temp praesenti F \ inopia F | (aequalitatis) 15 «ft inc.
v. Qui) I mult habet JP | minorabit F 17 exh.
quid. ] consolationem F

469

8,18-9,4. AD CORINTHIOS IL

suscepit: sed cum solicitior esset, sua volun-
18 täte profectus est ad vos. Misimus etiam
cum illo fratrem, cuius laus est in Evangelio
G 2,10. 19 per omnes Ecclesias : non solum autem , sed
et ordinatus est ab Ecclesiis comes peregri-
nationis nostrae in hanc gratiam, quae mini-
stratur a nobis ad Domini gloriam, et desti-
20 natam voluntatem nostram: devitantes hoc,
ne quis nos vituperet in hac plenitudine,
Prv 3,4 lxx. 21 quae ministratur a nobis. Providemus enim
bona non solum coram Deo, sed etiam coram
22 hominibus. Misimus autem cum illis et fratrem
nostrum , quem probavimus in multis saepe
solicitum esse : nunc autem multo solicitiorem,
7,13; 12,18.23 confidentia multa in vos, 1 sive pro Tito, qui
r i6,7. es{. socius meus, et in vos adiutor, sive fratres
nostri , Apostoli Ecclesiarum , gloria Christi.
7,h. 24 Ostensionem ergo, quae est charitatis vestrae,
et nostrae gloriae pro vobis, in illos ostendite
8,4.20. 9 in faciem Ecclesiarum. Nam de ministerio,
quod fit in sanctos ex abundanti est mihi
8,i9. 2 scribere vobis. Scio enim promptum animum
vestrum: pro quo de vobis glorior apud Ma-
cedones. Quoniam et Achaia parata est ab
anno praeterito , et vestra aemulatio provo-
8,24. 3 cavit plurimos. Misi autem fratres : ut ne quod
gloriamur de vobis , evacuetur in hac parte,
4 ut (quemadmodum dixi) parati sitis: ne cum
venerint Macedones mecum, et invenerint vos
imparatos, erubescamus nos (ut non dicamus

17 accepit, cum sit autem sollic. voluntarius prof. F
18 et. ] autem QF | fr. nostrum $F \ > in ev. est F
(— est) 19 sed et] verum etiam F \ — est |
ecclesias F I in hac gratia | ad ] + eandem F | et [ad] |
designatam F 20 repraehendat JP | fin -f- in Domini glo-
riam £ 21 bonam F | — etiam F1 23 adiutor in
vobis F in vobis adi. $ | gloriae ^pt | domini F1
z4 carit. nostrae F | in ipsis ostendentes F \ facie Λ
9,2 enim voluntatem vestram Fl | Macedonas g Mache-
donas F I — et 1° I vestra ] quae ex vobis est F
3 Misimus $ | fratrem ne F1 \ evac. ] + ut exultatio vestra
(nostra) quae (quam) de vobis habemus non evacuetur JF1
4>mecum Macedones | — vosl0^.1 1 nos in hac parte F

470

ιιρος jvoQivmovg p 8,18—

έδέξατο, σπουδαιότερος δε ύπάρχων αύθαίρετος
έξήλθεν προς υμάς. συνεπέμψαμεν δε μετ' 18
αύτοϋ τον άδελφόν οϋ ό έπαινος έν τφ εϋαγγελίφ
δια παοών των έκκληοιών, ού μόνον δε άλλα 19 β 2,ιο.
καί χειροτονηθείς ύπό των εκκλησιών συνέκδημος
ήμών έν τη χάριτι ταύτχι τη διακόνου μένη ύφ'
ήμών προς την αύτοϋ του κυρίου δόξαν καί προ-
θυμίαν ημών, 1 στελλόμενοι τούτο, μη τις ή μας 20
μωμήοηται έν τη άδρότητι ταύτη τη διακόνου-
μένη ύφ' ήμών ιζρονοονμεν γαρ χαλά ού μόνον 21 Prv 8,4 Lxx.
ενώπιον χνρίον άλλα χαϊ ένώπιον άν&ρώπων.
συνεπέμψαμεν δε αύτοις τον άδελφδν ήμών, ον 22
έδοκιμάοαμεν έν πολλοίς πολλάκις σπουδαιον
όντα, νυνί δε πολύ οπουδαιότερον πεποιθήσει
πολλή τη εις ύμας. ειτε ύπερ Τίτου, κοινωνός 23 7,ιβ; is, ιβ.
έμός καί εις ύμας συνεργός* ειτε άδελφοι ήμών, R 16'7,
άπόστολοι έκκληοιών, δόξα Χριστού, την οϋν 24 7,14.
ενδειξιν της άγάπης ύμών και ήμών καυχήσεως
ύπερ ύμών εις αύτούς ένδεικνύμενοι εις πρόσ-
ωπον τών έκκληοιών.
17 Περί μεν γαρ της διακονίας της εις τους άγιους 9 8,4.20.
περισσόν μοί έστιν το γράφειν ύμυν οίδα γαρ την 2 8,ΐ9.
προθυμίαν ύμών ην ύπερ ύμών καυχώμαι Μακε-
δόσιν ότι Αχαΐα παρεσκεύασται άπό πέρυσι, και το
ύμών ζήλος ήρέθισεν τους πλείονας, έπεμψα δε 3 β,24.
τους άδελφούς, ίνα μή τό καύχημα ήμών το ύπερ
ύμών κενωθη έν τφ μέρει τούτω, Ινα καθώς έλεγον
παρεσκευασμένοι ήτε, μή πως έάν έλθωσιν συν 4
έμοί Μακεδόνες καί εϋρωσιν ύμας άπαρασκευά-
στους καταισχυνθώ μεν ήμεις, Ινα μή λέγωμεν

18 Τ τον αδελφον μετ αυτού, 19 Ή. — ον μ. ... προ&.
ημων, — \ εν : Τ ανν | HR— αντον 22 W οπονόαωτερον,
πεπ<η#. de 24 Η Την \ Κ ενδειξααΰε

21 ηρονοονμενοι €ΚΙ*ζ-\- γαρ C 9,2 το : ο εξ Ώα$

4 λεγω C*DO

470

9,5— 14. llQog KoQcvmovg ρ

5 ύμεις, έν τη ύποατάαει ταύτη, άναγκαιον οϋν
ήγηοάμην παρακαλέααι τους άδελφοϋς Ινα προ·
έλΰωοιν εις ύμάς και προκαταρτίαωαιν την προ-
επηγγελμένην εύλογίαν ύμών, ταύτην έτοίμην είναι
Pre π,24; 6 ούτως ώς εύλογίαν και μη ώς πλεονεξίαν. Τούτο
19,17' δέ, δ απείρων φειδομένως φειδομένως και ΰερίοει,
και δ απείρων έπ' εύλογίαις έπ' εύλογίαις καϊ
β ΐ2,8. 7 ΰερίοει. εκαατος καΰώς προ^ρηται τη καρδία,
ΡγΓ(Λγ829,ι7! & λύπης ή εξ άνάγκης* ίλαρον γαρ άότψ

8 άγαπςί ό &εός. δυνατει δέ δ Φεδς παααν χάριν
περιααεύααι εις ύμας, Ινα έν παντι πάντοτε παααν
αύτάρκειαν έχοντες περιααεύητε εις παν έργον
ρβ ιΐ2,9. 9 άγαΰόν, καΰώς γέγραπται9

iaxopmoev, εάωκεν toig πενηβιν,
ή άικαιούννϊΐ αντον μένει sis τον αιώνα.
ΐβ 65,10. 10 ό δε έπιχορηγών σπέρμα τω αηείροντι χαϊ αρτον
* ' εις βρώσιν χορηγήσει και πληΰννεϊ τον απόρον
ύμών και αύξηαει τα γενηματα rife διχαιοσννηξ
ι,ιΐ; 4,ΐ6. 11 υμών έν παντι πλοντιζόμενοι εις παααν άπλό-
τητα, ήτις κατεργάζεται δι ήμών εύχαριατίαν τφ
s.u. 12 ΰεφ. δτι ή διακονία της λειτουργίας ταύτης ού
μόνον έατιν προααναπληροϋαα τα ύατερήματα των
άγιων, άλλα και περιααεύουαα δια πολλών εύ·

13 χαριατιών τφ $εφ· δια της δοκιμής της διακονίας
ταύτης δοξάζοντες τον $εδν έπι τη ύποταγή της
δμολογίας ύμών εις το εύαγγέλιον του Χριατοϋ
και άπλότητι της κοινωνίας εις αύτούς και εις

14 πάντας, και αύτών δεήαει ύπερ ύμών έπιποΰούν-
των ύμάς δια την ύπερβάλλουααν χάριν του ΰεοϋ

δ W νμων ταντην, | Τ — και 2° 9.10 Η (κα&ως . . .
όικ. νμων*) 10 οπερμα : W οπορον 11 τω $εω : h fteov
W &εω (H,RW-) 12 Ή. — οτι ... τω &εω, —

4 ταύτη : -f- της κανχηαεως Καζ δ εις : προς ΒΏα

7 προαιρείται Ώαζ 8 όννατος Καζ 9 αιώνα : + τον αιώνος
FG vg 10 χορηγησαι . . . nkndvvai . . . ανξηοαι FGatf 13 και
Λια 2* 471

AD CORINTHIOS IL

9,5-14.

vos) in hac substantia. Necessarium ergo 5

existimavi rogare fratres, ut praeveniant ad

vos, et praeparent repromissam benedictionem

hanc paratam esse sie, quasi benedictionem,

non tamquam avaritiam. Hoc autem dico: 6 Prv 11,24;

Qui parce seminat, parce et metet: et qui 19'17,

seminat in benedictionibus, de benedictionibus

et metet. Unusquisque prout destinavit in 7 r 12,8.

corde suo, non ex tristitia, aut ex necessitate: T'chf^r?/

hilarem enim datorem diligit Deus. Potens 8

est autem Deus omnem gratiam abundare

facere in vobis : ut in omnibus semper omnem

sufficientiam habentes, abundetis in omne opus

bonum, sicut scriptum est: 9 p* 112,9.

Dispersit, dedit pauperibus:

iustitia eius manet in saeculum saeculi.
Qui autem administrat semen seminanti : et 10 rs 55,10.
panem ad manducandum praestabit, et multi- Hos 10'12,
plicabit semen vestrum, et augebit incrementa
frugum iustitiae vestrae: ut in omnibus locu- 11 1,11 ; 4,15.
pletati abundetis in omnem simplicitatem,
quae operatur per nos gratiarum actionem
Deo. Quoniam ministerium huius officii non 12 8,14.
solum supplet ea, quae desunt Sanctis, sed
etiam abundat per multas gratiarum actiones
in Domino, per probationem ministerii hu- 13
ius, glorificantes Deum in obedientia confes-
sionis vestrae, in Evangelium Christi, et sim-
plicitate communicationis in illos, et in omnes,
1 et in ipsorum obsecratione pro vobis, desi- 14
derantium vos propter eminentem gratiam Dei

5 (— ergo) I praeveniat jP1 | (et ] ut) | promissam
I tamq. ] quasi 6 — dico i quoniam qui F% \

metit 1° F (2°) | (— et 2°) | in benedictione ex bene-
dictione et met. vitam aeternam F 7 un. secundum
propositum cordis F \ — in ] de Λ \ (— enim)
8 (— deus) I — facere Fl | — omnem F \ in omni opere
bono F 9 disparsit F | in aeternum. 10 (ministrat) |
praestavit et multiplieavit F 11 (— nos) | actione jP2
12 (desint) 13 (oboedientiam) 14 — in 1° 1 observa-
tione Λ I (— dei)

471

9,15-10,12. AD CORINTHIOS II.

15 in vobis. Gratias Deo super inenarrabili
dono eius.

ι κ 2,3. 10 Ipse autem ego Paulus obsecro vos per
G 5'2, mansuetudinem, et modestiam Christi, qui in
facie quidem humilis sum inter vos, absens
Ii. ι κ 4,21. 2 autem confido in vobis. Rogo autem vos ne23
praesens audeam per earn confidentiam, qua
existimor audere in quosdam, qui arbitrantur
nos tamquam secundum carnem ambulemus.
3 In carne enim ambulantes , non secundum
ε 6,ΐ3-Ί7. 4 carnem militamus. Nam arma militiae nostrae
i3,io. non carnaija sunt, sed potentia Deo ad de-
structionem munitionum, consilia destruentes,
5 et omnem altitudinem extollentem se adver-
sus scientiam Dei, et in captivitatem redigen-
tes omnem intellectum in obsequium Christi,
2,9. 6 et in promptu habentes ulcisci omnem inobe-
dientiam, cum impleta fuerit vestra obedientia.
7 : Quae secundum faciem sunt, videte. Si quis
confidit sibi Christi se esse, hoc cogitet ite-
rum apucl se: quia sicut ipse Christi est, ita
ί2,β; i3,io. 8 et nos. Nam, et si amplius aliquid gloriatus
ι κ 5,4.5. fuero de potestate nostra , quam dedit nobis
Dominus in aedificationem , et non in destru-
9 ctionem vestram: non erubescam. Ut autem
non existimer tamquam terrere vos per epi-
i.lO stolas: quoniam quidem epistolae, inquiunt,
graves sunt et fortes: praesentia autem cor-
13,2.10.11 poris infirma, et sermo contemptibilis : hoc
cogitet qui eiusmodi est, quia quales sumus
verbo per epistolas absentes, tales et praesentes
3,i; 5,12. 12 in facto. Non enim audemus inserere, aut
comparare nos quibusdam, qui seipsos commen-
dant: sed ipsi in nobis nosmetipsos metientes,

15 Grat, ago § 10,2 faciem i&AF1 I — sum
2 — vos j (audiam et audire) I existimo %F

4 — sunt 5 (— se) I — in 1° 6 vestr. oboedien-
tiam F 7 coniidet A \ Christi 1° ] + servum F \
(— se) I (hie) I (— itenim) 8 — nobis
9 — autem | (exstimemur) 10 fortis A

Ii hoc [ergo]

472

Προς Κορίνθιους β' 9,16— 10,12.

έφ' ύμϊν. Χάρις τφ #εψ επί τη άνεκδιηγήτω 15
αύτού όωρεςί.

! Αύτός δε εγώ Παύλος παρακαλώ ύμας όκχΙΟ ι κ 2,8.
της πραύτητος καί Επιεικείας τον Χριστού, δς G δ·2·
κατά πρόσωπον μεν ταπεινός έν ύμϊν, άπών δε
Φαρρώ εις ύμας* δέομαι όε το μη παρών ΰαρρή- 2 ιι. ι κ 4,2ΐ.
σαι τη πεποιΰήσει η λογίζομαι τολμησαι έπί τινας
τους λογιζομένονς ήμάς ώς κατά σάρκα περι-
πατούντας. Έν σαρκι γάρ περιπατούντες ου κατά 3
σάρκα στρατευόμενα, τά γάρ όπλα της στρατείας 4 ε β,ιβ-π.
ήμών ου σαρκικά, άλλά όυνατά τφ $εφ προς 18'10,
καΰαίρεσιν όχυρωμάτων, λογισμούς καΰαιρούντες
1 και παν ύψωμα έπαιρόμενον κατά της γνώσεως του 5
ΰεού, και αίχμαλωτίζοντες παν νόημα εις την ύπα-
κοην του Χριστού, και έν έτοίμω έχοντες έκδικήσαι 6 2,9.
πάσαν παρακοήν, όταν πλήρωση ύμών η ύπακοη.

Τά κατά πρόσωπον βλέπετε, ει τις πέ- 7
ποιΰεν έαυτφ Χριστού είναι, τούτο λογιζέσΰω
πάλιν έφ' έαυτού, ότι καΰώς αύτός Χριστού,
ούτως και ημείς, έάν τε γάρ περισσότερόν τι 8 ΐ2,β; ιβ,ιο.
καυχησωμαι περί της έξουσίας ήμών, ης εδωκεν '
ό κύριος εις οίκοδομην και ούκ εις καΰαίρεσιν
ύμών, ούκ αίσχυνΰήσομαι , 1 Ινα μη όόξω ώς αν 9
έκφοβειν ύμας όιά τών έπιστολών. ότι αί έπι- 10 1.
στόλοι μεν, φησίν, βαρεϊαι καί ίσχυραί, η δε ' '
παρουσία τού σώμ,ατος ασθενής και ό λόγος έξου-
ΰενημένος. τούτο λογιζέσΰω ό τοιούτος, ότι οίοι 11 is,2.io.
έσμεν τφ λόγω δι έπιστολών άπόντες, τοιούτοι
καί παρόντες τφ εργω. Ού γάρ τολμώμεν ένκριναι 12 3,ι; 5,12.
ή συνκριναι εαυτούς τισιν τών εαυτούς συνιστανόν-
των άλλά αύτοι έν έαυτοις έαυτούς μετρούντες

10, 1 Η επιεικιας 4 Η — τα γαρ ... οχνρωματων, — \
Τ στρατιάς 7 RT βλέπετε; 8 h— τε | Τ κανχησομαι
10 hW φαοιν 12 RW εγχρ. | R σνγκρ. bis

10,7 όοχει ηεηονδεναι Β \ εφ : αφ CDaf 8 ο κνρ,
ημιν FGat

472

10,13— 11,7, Προς Κορινθίους β'

καί ουνκρννοντες έαυτούς έαυτοίς ού ουνιάοιν.
κ ΐ2,3. 13 ήμεϊς δε ούκ εις τά άμετρα καυχηοόμεΰα, άλλα
κατά το μέτρον τον κανόνος ού έμέριοεν ήμιν ό
14 Φεος μέτρου, έφικέοΰαι άχρι και ύμών. ού γάρ
ώς μη έφικνούμενοι εις ύμας ύπερεκτείνομεν έαυ-
τους, άχρι γάρ καί ύμών έφΰάοαμεν εν τφ εύαγ-
R ΐ6,2ο. 15 γελίφ του Χριοτοϋ, ούκ εις τά άμετρα καυχώμενοι
έν άλλοτρίοις κόποις, έ?^πίδα δε έχοντες αύξανο*
μένης της πίοτεως ύμών έν ύμιν μεγαλυνΦήναι
Act ΐ9,2ΐ. 16 κατά τον κανόνα ήμών εις περιοοείαν, εις τά
ύπερέκεινα ύμών εύαγγελίοαοΰαι, ούκ έν άλλοτρίφ
Jri κ2ι',3ΐ! 17 κανόνα είξ έτοιμα καυχήοαοΰαι. Ό δε κανχώ-
ι κ 4,5. 18 μένος έν χνρίω κανχάα&ω' ού γάρ ό έαντόν
ουνιστάνων, έκεινός έοτιν δόκιμος, άλλά ον ό
κύριος ουνίοτηοιν.
11 *Οφελον άνείχεοϋέ μου μικρόν τι άφροούνης·
ε 6,26.27. 2 άλλά και άνέχεοΰέ μου. ζηλώ γάρ ύμας $εοϋ
ζήλφ, ήρμοοάμ,ην γάρ ύμάς ένι άνδρί παρΰένον
Gn 3.4.13. Ζάγνήν παραοτήοαι τφ Χριοτφ' φοβούμαι δε μη
1 Γ 2'14, πως, ώς ό δφις έ^πάτηύεν Εϋαν έν τη πανουργία
αύτοϋ, φΰαρη τά νοήματα ύμών άπό της απλό-
α ι,8.9. 4 τητος [και της άγνότητος] της εις Χριοτόν. εί
μεν γάρ δ έρχόμενος άλλον Ίηοοϋν κηρύοοει ον
ούκ έκηρύξαμεν, ή πνεύμα έτερον λαμβάνετε ο
ΐ2,ιι. ούκ έλάβετε, ή εύαγγέλιον έτερον δ ούκ έδέξασν^ε,
1 β ^ καλώς άνέχεο$ε. λογίζομαι γάρ μηδέν ύοτερηκέναι
ι κ 2,ι.2.ΐ8. 6 τών ύπερλίαν άποοτόλων. εί δε καί ιδιώτης τφ
*ιο?ιο.' λόγω, άλλ' ού τη γνώσει, άλλ' έν παντί φανερώ-
1 κ 9,ΐ2.ΐ8. 7 οαντες έν παοιν εις ύμάς. Ή άμαρτίαν έποίηοα

13.14 Η υμων ■ — ου . . . χριστού ' — 14 ον γαρ ως . . .
εαυτούς, : hW ως γαρ . . . εαυτούς; | Ε, Χρίστου · 18 RT αλλ
11,2 EW ζηλω' 3 Η Εϋαν \ [καί τ. αγν.] : RW-T |
εις : 3CR+ τον 4 hT ανειχεσ&ε (TiW*) δ γαρ : W 0c

12.13 — ου συνι. ημείς όε D*FG 13 καυχώμενοι FG
18 συνιστών ΚΣ,αζ 11, J ώφεΛον Fa \ μ. τη αφροσύνη

ΚΖαζ1 2 ( — ηρμ. . . ανόρι — ) 3 μηηοτε FG \ οντω
φ&αρη Καζ 4 (αν ειχεσϋε Hagge) 6 φανερω&εντες Καζ

AD CORINTHIOS II. 10,13-11,7.

et coraparantes nosmetipsos nobis. Nos autem 13 r 12,3.
non in immensum gloriabimur, sed secundum
mensuram regulae, qua mensus est nobis Deus,
mensuram pertingendi usque ad vos. Non 14
enim quasi non pertingentes ad vos, super-
extendimus nos: usque ad vos enim perveni-
mus in Evangelio Christi, non in immensum 15 r 15,20.
gloriantes in alienis laboribus: spem autem
habentes crescentis fidei vestrae, in vobis
magnificari secundum regulam nostram in
abundantiam, 1 etiam in ilia, quae ultra vos 16 Act 19,21.
sunt, evangelizare , non in aliena regula in
iis quae praeparata sunt gloriari. Qui autem 17 ίκ5ί!'
gloriatur, in Domino glorietur. Non enim 18 1 κ 4,5.
qui seipsum commendat, ille probatus est:
sed quem Deus commendat.

24 Utinam sustineretis modicum quid insi- 11
pientiae meae, sed et supportate me : Aemulor 2 κ 5,26.27.
enim vos Dei aemulatione. Despondi enim
vos uni viro virginem castam exhibere Christo.
Timeo autem ne sicut serpens Hevam sedu- 3 &n 3,4.13.
xit astutia sua, ita corrumpantur sensus
vestri, et excidant a simplicitate , quae est

25 in Christo. Nam si is, qui venit, alium 4 01,8.9.
Christum praedicat, quern non praedicavimus,
aut alium spiritum accipitis, quern non ac-
cepistis: aut aliud Evangelium, quod non
recepistis: recte pateremini. Existimo enim 5 12,11.
nihil me minus fecisse a magnis Apostolis. g*6.9.10'
Nam etsi imperitus sermone , sed non sei- 6 1 κ 2,1.2.13.
entia, in omnibus autem manifestati sumus E 3'4,
vobis. Aut numquid peccatum feci, 7 1 κ ί>,ΐ2.ιβ.

13 — sed A I quam | mensura %F — A 14 (supra)
15 — in 1° F1 I croscentes F 16 (illam) | — in
2 0 F1 I his I parata A 18 dominus

11,1 (modum) | — et F* 3 Evam | Chr. Iesu F
(-1- domino nostro) 4 his F I nos non F I spir. ]
Christum F | accip. ] accepistis A*F \ alium ev F

5 fee. vobis F \ — a ]ab -F | magn. ] aliis I

6 — nam ] sed i&F \ imper. [sum] | (sed ] et) |
non tarn sc. F \ manifestus sum φ manifestai ua »um

473

11,8-22. AD CORINTHIOS II.

me ipsum humilians, ut vos exaltemini ? quo-
niam gratis Evangelium Dei evangelizavi
ph 4,10.15. 8 vobis ? Alias Ecclesias expoliavi , accipiens
i2,i3. 9 Stipendium ad ministerium vestrum. Et cum
essem apud vos, et egerem; nulli onerosus
fui: nam quod mihi deerat, suppleverunt fra-
tres, qui venerunt a Macedonia: et in omni-
bus sine onere me vobis servavi, et servabo.
ι κ 9,i5. 10 Est veritas Christi in me, quoniam haec glo-
riatio non infringetur in me in regionibus

11 Achaiae. 1 Quare? quia non diligo vos? Deus

12 seit. Quod autem facio, et faciam: ut am-
putem occasionem eorum, qui volunt occa-
sionem, ut in quo gloriantur, inveniantur sicut

2,i7. Ph 3,2. 13 et nos. Nam eiusmodi pseudoapostoli , sunt 26
operarii subdoli , transfigurantes se in apo-

14 stolos Christi. Et non mirum: ipse enim

15 satanas transfigurat se in angelum lucis. non
est ergo magnum, si ministri eius transfigu-
rentur velut ministri iustitiae: quorum finis
erit secundum opera ipsorum.

i2,c. 16 Iterum dico , (ne quis me putet insipien-
tem esse, alioquin velut insipientem aeeipite

17 me , ut et ego modicum quid glorier) 1 quod
loquor, non loquor secundum Deum, sed quasi
in insipientia , in hac substantia gloriae.

18 Quoniam multi gloriantur secundum carnem:

19 et ego gloriabor. Libenter enim suffertis in-

20 sipientes: cum sitis ipsi sapientes. Sustine-
tis enim si quis vos in servitutem redigit, si
quis devorat, si quis aeeipit, si quis extolli-

21 tur, si quis in faciem vos caedit. Secundum
ignobilitatem dico, quasi nos infirmi fueri-
mus in hac parte. In quo quis audet (in in-

ph 3,5. 22 sipientia dico) audeo et ego : Hebraei sunt,

9 meme Α ίο gloria 12 tales inv. JF2 13 — sunt

14 cum ipse en. F | transfiguraret Fl \ in ] ut F1

15 transfigurarentur F 16 putat Α existimet F | — esse

I — et F 17 sec. dominum | (— in 1°) |

insipientiam A , it 21 20 aeeepit F \ > in vos fac. A
21 nos ] non | — in hac parte | — in 2°

474

Προς Κορινθίους β* 11,8— 22,

έμαυτδν ταπεινών Ινα ύμεΐς ύψωΰήτε, δτι δωρεάν
το τον $εον εύαγγέλιον εύηγγελισάμην ύμιν; αλλάς 8 Μο.ΐδ.
έκκλησίας έσύλησα λαβών όψώνιον προς την ύμών
διακονίαν, 1 καί παρών προς ύμάς καί ύστερηΰεις 9 ΐ2,ιβ.
ού κατενάρκησα οϋΰενός· το γάρ ύοτέρημά μου
προοανεπλήρωσαν οί άδελφοι έλΰόντες άπο Μακε-
δονίας* καί έν παντί άβαρή έμαντόν ϋμϊν έτήρηοα
καί τηρήοω. εστίν άλήΰεια Χριστού έν έμοί, δτι 10 ι κ 9,ΐ6.
ή καύχησις αύτη ού φραγήσεται εις έμέ έν τοις
κλίμαοιν της Αχαίας, δια τί; δτι οϋκ άγαπώ ύμάς; 11
ό ΰεος οίδεν. Ό δε ποιώ, καί ποιήοω, Ινα 12
έκκόιμω την άφορμην τών ΰελόντων άφορμήν, Ινα
έν φ καυχώνται εύρεΰώσιν κα$ώς και ήμεϊς. οί 13 2,17. Ph 3,2.
γαρ τοιούτοι ψευδαπόστολοι, έργάται δόλιοι, μετά- Αρ 2'2'
σχηματιζόμενοι εις άποστόλους Χριστού, και οϋ 14
ΰαύμα* αύτός γαρ ό σατανάς μετασχηματίζεται
εις αγγελον φωτός. οϋ μέγα οϋν εί καί οί 15
διάκονοι αύτού μετασχηματίζονται ως διάκονοι
δικαιοσύνης* ών το τέλος έσται κατά τά εργα
αύτών.

52 Πάλιν λέγω, μη τις με δόξη άφρονα είναι* ει 16 ΐ2,β.
δε μήγε, καν ως άφρονα δέξασΰέ με, Ινα κάγώ
μικρόν τι καυχήσωμαι. δ λαλώ, ού κατά κύριον 17
λαλώ, άλλ' ώς έν άφροσύνη, έν ταύτη τη ύπο-
στάσει της καυχήσεως. έπει πολλοί καυχώνται 18
κατά [την] σάρκα, κάγώ καυχησομαι. ήδέως γάρ άν- 19
έχεσΦε τών άφρόνων φρόνιμοι δντες* άνέχεσΰε 20
γάρ ει τις ύμάς καταδουλοϊ, ει τις κατεσΰίει, ει
τις λαμβάνει, ει τις έπαίρεται, ει τις εις πρόσ-
ωπον ύμάς δέρει. κατά άτιμίαν λέγω, ώς δτι 21
ήμεϊς ήσΰενήκαμεν · έν φ δ' άν τις τολμή,, έν
άφροσύνη λέγω, τολμώ κάγώ. Έβραϊοί είσιν; 22 Ph β,β.

12 HR ποιω και 18 [την] : W— Τ 21 RT (non Ti)
ηο&ενηκαμεν. t

7 εαυτόν DGa 14 ΰανμαοτον Καζ 21 ηο&ενη-
σαμεν ΏρΙζ

474

11,23— 12,3. Προς Κορίνθιους β9

κάγώ. Ίσραηλειταί είσιν; κάγώ. απέρμα Αβραάμ
ι κ ΐδ,ιο. 23 elöiv; κάγώ. διάκονοι Χριστού είσιν; παραφρόνων
λαλώ, ύπέρ εγώ* έν κόποις περισσοτέρως , έν
φυλακαις περισσοτέρως, έν πληγαις ύπερβαλλόν-
Dt 25,8. 24 τως , έν ΰανάτοις πολλάκις. ύπό Ιουδαίων
Act 1419 25 ηεντάχις τεοοεράκοντα παρά μίαν ελαβον, τρις
έραβδίσΰην , άπαξ έλιΰάσΰην, τρις ένανάγηοα,
Act 2ο,8. 26 νυχΰήμερον έν τφ βυΰφ πεποίηκα* δδοιπορίαις
πολλάκις, κινδύνοις ποταμών, κινδύνοις λχιοτών,
κινδύνοις έκ γένους, κινδύνοις έξ έ$νών, κινδύνοις
έν πόλει, κινδύνοις έν έρημία, κινδύνοις έν #α-
1 Th 2 9* 27 λάοοχ) , κινδύνοις έν ψευδαδέλφοις, 1 κόπω και
μόχΰω, έν άγρυπνίαις πολλάκις, έν λιμφ και
δίψει, έν νηστείαις πολλάκις, έν ψύχει και γυμ·
Act 2ο,ΐ8-2ΐ. 28 νότητί' χωρίς τών παρεκτός ή έπίοταοίς μοι ή
καΰ' ήμέραν, ή μέριμνα παοών τών έκκλησιών.
ικ 9,22.29 ι τις άσΰενει, και ουκ άσιϊενώ; τις σκανδαλίζεται,
ΐ2,5. 30 χαι οϋκ έγώ πυροϋμαι; εί καυχάσΰαι δει, τα
ι,28. 31 της άσΰενείας μου καυχήσομαι. δ ΰεός και πατήρ
του κυρίου Ίησοϋ οϊδεν, δ ών εύλογητδς εις τους
Mt ιο,28. 32 αιώνας, δτι ού ψεύδομαι, έν Δαμαοκφ δ έΰνάρχης
Άρέτα του βαοιλέως έφρούρει την πόλιν Δαμα·
Aot 9,2ΐ,25. 33 σκηνών πιάσαι με, και δια Φυρίδος έν σαργάνη
έχαλάσΰην δια του τείχους και έξέφυγον τάς χείρας
12αύτοϋ. Καυχάσΰαι δει, ού συμφέρον μεν,

έλεύσομαι δε εις οπτασίας και άποκαλύψεις κυ-

2 ρ ίου. οϊδα άνΰρωπον έν Χριστφ προ έτών δεκα-
τεσσάρων, — εϊτε έν σώματι ούκ οιδα, εϊτε έκτος του
σώματος ούκ οιδα, δ $εος οιδεν, — άρπαγέντα τον

3 τοιούτον εως τρίτου ούρανοϋ. και οϊδα τον τοιοϋ-

23 Η νπερ | Τ εν πληγ. αεριαα., εν φυλ. υ. 27.28 W
γυμνοτητι (Ti .) χ. 28 RW παρεκτός, 30 Η [μου] 32 Η
Άρετα 12,ί Η 08f h δε | όε : W+ και 2 RT
όεκατεασαρων, ειτε . . . οιδεν, άρπ.

28 επισυστασις KLaf \ μου Ί>νηζ 31 ΰεος : -f- του

Ιαραηλ Ώ* 32 fin + ΰελων xplf 12,1 όει : όη Κ Mat?
I ου αυμφερει μοι Kaf \ όε : γαρ Datf
475

AD CORINTHIOS IL 11,23-12,3.

et ego: Israelitae sunt, et ego: Semen Abra-

hae sunt , et ego : Ministri Christi sunt , (ut 23 ι κ is,io.

minus sapiens dico) plus ego: in laboribus

plurimis, in carceribus abundantius, in plagis

supra modum , in mortibus frequenter. A 24 Dt 25,3.

Iudaeis quinquies, quadragenas, una minus,

accepi. Ter virgis caesus sum , semel lapi- 25 Act 16,22.

datus sum, ter naufragium feci , nocte et die Act 14'19,

in profundo maris fui, 1 in itineribus saepe, pe- 26

riculis fluminum, periculis latronum, periculis

ex genere, periculis ex Gentibus, periculis in

civitate, periculis in solitudine, periculis in

mari, periculis in falsis fratribus: in labore, 27 6,5.

et aerumna, in vigiliis multis, in fame, et siti, 1 Th 2'9,

in ieiuniis multis, in frigore, et nuditate,

1 praeter ilia, quae extrinsecus sunt, instantia 28 Act 20,18-21.

mea quotidiana, solicitudo omnium Ecclesia-

rum. Quis infirmatur , et ego non infirmor ? 29 1 κ 9,22.

quis scandalizatur, et ego non uror ? Si glo- 30 12,5.

riari oportet: quae infirmitatis meae sunt,

gloriabor. Deus et Pater Domini nostri Iesu 31 1,23.

Christi, qui est benedictus in saecula, seit

quod non mentior. Damasci praepositus 32

Gentis Aretae regis, custodiebat civitatem

Damascenorum ut me comprehen deret : et 33 Act 0,21.25.

per fenestram in sporta dimissus sum per

mumm, et sie effugi manus eius. Si glo- 12

riari oportet (non expedit quidem:) veniam

autem ad visiones, et revelationes Domini.

Scio hominem in Christo ante annos quattu- 2

ordeeim, sive in corpore nescio, sive extra

corpus nescio, Deus seit, raptum huiusmodi

usque ad tertium caelum. Et scio huius- 3

22.23 SUllt, qtiyter ] SUllt? 23 SUIlt ] 4- et

ego QF I (minimus) | montibus F1 25 i- sum 2°) j
noctu F I profundum %AF 31 — Deus et Fi vid \
— no-tri et Christi ί > seit qui e. b. in s. j

quia F 33 sportam QAF | demissus §F ι — sie

12,2 — nescio 1° § | extr. corpore JF1 | eius-
modi , it 5

475

12,4-14. AD GORINTHIOS II.

modi hominem sive in corpore, sive extra
l 23,43. 4 corpus nescio, Deus seit: quoniam raptus est
p 2'7, in Paradisum : et audivit arcana verba, quae
ιι,3ο. 5 non licet homini loqui. Pro huiusmodi glo-
riabor: pro me autem nihil gloriabor nisi in
io,8; n,i6. 6 inümitatibus meis. Nam, et si voluero glo-
riari, non ero insipiens : veritatem enim dicam :
parco autem, ne quis me existimet supra id,
quod videt in me , aut aliquid audit ex me.
job 2,6. 7 Et ne magnitudo revelationum extollat me,
clatus est mihi stimulus carnis meae angelus
8 satanae, qui me colaphizet. Propter quod ter
L i,35. 9 Dominum rogavi ut discederet a me : et dixit
mihi: Sufficit tibi gratia mea: nam virtus in
infirmitate perficitur. Libenter igitur gloria-
bor in infirmitatibus meis, ut inhabitet in me
Ph 4,i3. 10 virtus Christi. Propter quod placeo mihi in
infirmitatibus meis, in contumeliis, in necessi-
tatibus, in persequutionibus, in angustiis pro
Christo : Cum enim infirmor, tunc potens sum.
ιι,ό.ΙΙ Factus sum insipiens, vos me coegistis.
Ego enim a vobis debui commendari : nihil
enim minus fui ab iis, qui sunt supra modum
κ 15,19. ]2 Apostoli: tametsi nihil sum: 1 signa tarnen
11 2,4' Apostolatus mei facta sunt super vos in
omni patientia, in signis, et prodigiis, et vir-
n,9.13 tutibus. Quid est enim, quod minus habu-
istis prae ceteris Ecclesiis, nisi quod ego ipse
non gravavi vos? * Donate -mihi hanc iniu-27
i3,i. 14 riam. Ecce tertio hoc paratus sum venire

4 licebat A (licent) 5 cf 2 6 (dico) | quis ]
--h in j — in I — a liquid (> aud. aliq. F*)

7 (carni) | qui ] ut 8 (auferetur) 10 (— in 1°) |
— meis 11 > deb. a vob. | feci |

his ι super A | tarnen etsi A 12 tarnen ] vero F j
apostoli f. j potentia A \ — in 2° 14 (— sum)

Προς Κορίνθιους β* 12,4—14.

τον άνΰρωπον — εϊτε έν οώματι εϊτε χωρίς τον

οώματος ούκ οϊδα, 6 $εός οϊόεν, — 1 ότι ήρπάγη εις 4 l 23,48.

τον παράδειοον και ήκονοεν άρρητα ρήματα, α Αρ 2'7'

ούκ έξόν . άνΰρώπφ λαλήοαι. ύπέρ του τοιούτον 5 n»so.

κανχήοομαι, ύπέρ δέ έμαντον ού κανχήοομαι εί

μη έν ταϊς άο&ενείαις. εάν γαρ ν^ελήοω κανχή- 6 ιο,8; ιι,ιβ.

οαοΰαι, ούκ έοομαι άφρων, άλήΰειαν γαρ έρώ·

φείδομαι όέ, μη τις εις έμε λογίοηται ύπέρ δ

βλέπει με ή άκούει έξ έμον 1 και τη ύπερβολη 7 Job 2,6.

των άποκαλύψεων. διό Ινα μη ύπεραίρωμαι, έδόΰη

μοι οκόλοψ τη οαρκί, άγγελος οατανά, Ινα με

κολαφίζη, Ινα μή ύπεραίρωμαι. ύπέρ τούτον τρις 8

τον κύριον παρεκάλεοα, Ινα άποοτη άπ9 έμον.

I καί ειρηκέν μοί' άρκει οοι ή χάρις μον ή γάρ 9 l 1,35.
δύναμις έν άοΰενεία τελείται. Ήδιοτα οϋν ' χχ*
μάλλον κανχήοομαι έν ταις άοΰενείαις , Ινα
έπιοκηνώοη έπ' έμε ή δύναμις τον Χριοτον. διό 10 Ph 4,1s.
εύδοκώ έν άοΰενείαις, έν νβρεοιν, έν άνάγκαις,

έν όιωγμοις καί οτενοχωρίαις, ύπέρ Χριοτον* όταν
γάρ άοΰενώ, τότε δννατός είμι.

Γέγονα άφρων* ύμεϊς με ήναγκάοατε. έγώ 11 ιι,β.
γάρ ώφειλον ύφ' ύμών οννίοταοΰαι. ούδέν γάρ G 6'8'
ύοτέρηοα των ύπερλίαν άποοτόλων, εί καί ούδέν
είμ,ι. τά μέν οημεια τον άποοτόλον κατειργάοΰη 12 r 16,19.
έν ύμιν έν πάοη ύπομονη, οημείοις % ε καί τέραοιν ,4'
και δννάμεοιν. τί γάρ έοτιν δ ήοοώΰητε ύπέρ 13 π,9.
τάς λοιπάς έκκληοίας, εί μή ότι αύτός έγώ ού
κατενάρκηοα ύμών; χαρίοαοΰέ μοι την άδικίαν
ταύτην. Ίδον τρίτον τοντο έτοίμως έχω έλΰεϊν 14 is,i.

3.4 RT αν&ρωπον, ειτε . .. οιόεν, οτι \ ονκ οιόα : [Η]— W
5 ασ#εν. : Τ+ βον 6 RT εξ εμού. 6.7 h8 f εμον, . . . νπερ. 2° f
7 . όιο : R — δω h8 — . öto | h8 Τ — tva μη νιτεραιρωμαι 2°
9 αοΰενειαις : RT+ μου 10 και : hR , εν 11 γαρ 2° : h W-f w
[12 Τ κατηργασΰη j HR [τε]

3 χωρίς : έκτος nFm% 6 ακούει : + τ*> -Ζ>*«<»

7 Σαταν Καζ 9 όυναμις μον Ή,αζ \ τελειονται Ε.αζ

II άφρων : + κανχωμενος Ι,Ραζ 13 ηττηΰητε AKmf
14 — τοντο ULLaf

476

12,15—13,3. Προς Κορίνθιους β'

προς ύμάς, καϊ ού καταναρκήοω* ού γαρ ζητώ
τα ύμών άλλα ϋμάς. ού γάρ όφείλει τα τέκνα
τοϊς γονεϋοιν ΰηοαυρίζειν, άλλα οι γονείς τοις
Ph 2,17. 15 τέκνοις, εγώ δε ήδιοτα δαπανήοω και έκδαπανη-
ΰήοομαι ύπέρ των ψυχών ύμών, ει περιοοοτέρως

16 ύμάς άγαπώ, ήοοον άγαπώμαι; "Εστω δέ, έγώ
ού κατεβάρηοα ύμάς · άλλα ύπάρχων πανούργος

17 δόλφ ύμάς έλαβον. μή τινα ών άπέοταλκα προς
8,6.ΐ6-ΐ8. 18 ύμάς, δι αύτού έπλεονέκτηοα ύμάς; παρεκάλεοα

Τίτον και ουναπέοτειλα τον άδελφόν μήτι έπλεο-
νέκτηοεν ύμάς Τίτος; ού τφ αύτφ πνεύματι περιε-
πατήοαμεν; ού τοις αύτοϊς ϊχνεοιν;
19 Πάλαι δοκεϊτε δτι ύμιν άπολογούμε&α. κατέ-
ναντι $εού εν Χριοτφ λαλονμεν ·*τάδέ πάντα, άγα· 5
ιο,2. ι κ 4,6. 20 πητοί, ύπέρ της ύμών οικοδομής, φοβούμαι γάρ
μή πως έλΰών ούχ οιονς ΰέλω ενρω ύμάς, κάγώ
εύρεΰώ ύμιν οίον ού Φέλετε, μή πως έρις, ζήλος,
ΰνμοί, έριΰεϊαι, καταλαλιαί, ψιΰνριομοί, φνσιώ-

2,1.18,2.21 οεις, άκατασταοίαι· μή πάλιν έλΰόντος μου τα-
πεινώοη με ό ΰεός μ,ου προς ύμάς, και πενΰήοω
πολλούς τών προημαρτηκότων και μή μετανοη-
οάντων έπι τη άκαΰαροία και πορνεία και άοελ-

Dt ie,i5. 13y£K* ύ έπραξαν. Τρίτον τούτο έρχομαι προς

YVelis! ύμάς* έπ\ 6τόματος όνο μαρτύρων καϊ τριών
β 5,2ΐ. 2 ατα^αεται παν ρήμα. προείρηκα και προλέγω,
ως παρών το δεύτερον και άπών νυν, τοις προ-
ημαρτηκόοιν και τοις λοιποϊς πάσιν, δτι έάν έλ$ω

κ 15,18. 3 εις το πάλιν ού φείοομαι, έπει δοκιμήν ζητείτε
του εν έμοι λαλούντος Χριστού, δς εις ύμάς ούκ

14 αλλα υμας : Η, ft* | W αλλ οι 15 hRW υμων,

ει περιοσ. υ. αγαπών ησα. αγαπωμαι. 18 RW μη τι

19 Η απο λογού με'&α; 20 Η GQvfriaA 21 Ε,Τ ταπεινώσει
13,2 φεισομαι : R*T.

15 ει και Έίαζ 16 κατεναρκησα υμων HFG 19 πάλιν
Ώαζ I κατενωπιον του Καζ 20 ερεις JSwiZ \

ζήλοι χαζ 21 ελΦοντα με KJLa^ 13. / ρτοιαως εχω

ελ&ειν Λ 2 νυν γράφω Καζ 3 επει : ή Orig. vg
477

AD CORINTHIOS II. 12,15—13,3.

ad vos: et non ero gravis vobis. Non enim
quaero quae vestra sunt, sed vos. Nec enim
debent filii parentibus thesaurizare , sed pa-
rentes filiis. Ego autem libentissime impen- 15 Ph 2,17.
dam, et superimpendar ipse pro animabus
vestris: licet plus vos diligens, minus diligar.
Sed esto: ego vos non gravavi: sed cum 16
essem astutus, dolo vos cepi. Numquid per 17
aliquem eorum, quos misi ad vos, circumveni
vos? Rogavi Titum, et misi cum illo fratrem. 18 β,β.ιβ -ιβ.
Numquid Titus vos circumvenit ? nonne eodem
spiritu ambulavimus? nonne iisdem vestigiis?
Olim putatis quöd excusemus nos apud vos? 19
Coram Deo in Christo loquimur: omnia autem
charissimi propter aedificationem vestram.
Timeo enim ne forte cum venero, non quales 20 10,2. 1 κ 4,β.
volo, inveniam vos: et ego inveniar a vobis,
qualem non vultis: ne forte contentiones,
aemulationes , animositates , dissensiones , de-
tractiones, susurrationes, inflationes, seditiones
sint inter vos: ne Herum cum venero, humiliet 21 2,1. 13,2,
me Deus apud vos, et lugeam multos ex iis,
qui ante peccaverunt, et non egerunt poeni-
tentiam super immunditia, et fornicatione, et
impudicitia, quam gesserunt. Ecce tertio hoc 13 Dt 19,15.
venio ad vos: In ore duorum, vel trium testium 1 τ^ίί».*
stabit omne verbum. Praedixi, et praedico, ut 2
praesens, et nunc absens iis, qui ante peccave-
runt, et ceteris omnibus, quoniam si venero ite-
rum, non parcam. An experimentum quaeritis 3
eius, qui in me loquitur Christus, qui in vobis non

15 aut.] enim^i | — vosf&A 16 ego ipse F isisdem :
hisdem A2F 19 . pro ? gf&A | > vestr. aedif. 20 (in- '
veniam ] veniam in) | > non qualem F 21 his | inmun-
ditiam et fornicationem et inpudicitiam F 13,j venio ]
paratus sum venire F 2 Praedixi enim § j praes. ]
4- vobis %A -f- Lis I his 3 Christi F* \ in vos (1°)
477

13,4-13. AD CORINTHIOS II.

ph 2,7.8. 4 infirmatur, sed potens est in vobis ? Nam etsi
crucifixus est ex infirmitate: sed vivit ex
virtute Dei. Nam et nos infirmi sumus in
illo: sed vivemus cum eo ex virtute Dei in

ι κ ii,28. 5 vobis. Vosmetipsos tentate si estis in fide :
ipsi vos probate. An non cognoscitis vos-
metipsos quia Christus Iesus in vobis est?

6 nisi forte reprobi estis. Spero autem quod
cognoscetis, quia nos non sumus reprobi.

7 Oramus autem Deum ut nihil mali faciatis,
non ut nos probati appareamus, sed ut vos
quod bonum est faciatis: nos autem ut re-

l κ ΐ3,β. 8 probi simus. Non enim possumus aliquid ad-
9 versus veritatem, sed pro veritate. Gaudemus
enim, quoniam nos infirmi sumus, vos autem
potentes estis. Hoc et oramus vestram con-
2,3. io,4.8.n. 10 summationem. Ideo haec absens scribo , ut
non praesens durius agam secundum pote-
statem, quam Dominus dedit mihi in aedifi-
cationem, et non in destructionem.
Ph 4,4. r 15,33. 11 De cetero, fratres, gaudete, perfecti estote,28
exhortamini, idem sapite, pacem habete, et
ι κ i6,2o. 12 Deus pacis, et dilectionis erit vobiscum. Sa-
lutate invicem in osculo sancto. Salutant vos
omnes sancti.
13 Gratia Domini nostri Iesu Christi, et
Charitas Dei, et communicatio sancti Spiritus
sit cum omnibus vobis. Amen.

4 vivet A I vivimus $F 5 vos ipsos (2°) Qf&AF1
vos -F2 6 cognoscitis QF 7 ad deum -F2 | (male) |
pereamus -F1 pareamus ( sumus A 9 gaudeamus
® A \ quando Ii > dilect. et pac. 12 in invicem F \
> sancti omnes 13 (— et 1°) \ > spir. sancti A j
— sit I (— vobis)

Subscr. Explicit ad Corinthios secunda.

478

Προς Κορινΰωνς β' 13,4— 13.

άοΰενεϊ άλλά δννατεϊ έν ύμϊν. καί γαρ έοτανρώΰη 4 Ph 2,7.8.
έξ άσΰενείας, άλλά ζη έκ δυνάμεως Φεον. καί
γαρ ήμεις άσΰενούμεν έν αύτφ, άλλά ζήοομεν
αύν αύτφ έκ δυνάμεως $εοϋ εις ύμάς. Εαυτούς 5 ι κ ιι,2β.
πειράζετε εί έοτέ έν τη πίστες έαυτούς δοκιμά-
ζετε· ή ούκ έπιγινώοκετε έαυτούς δτι Ίηοοϋς Χρι-
οτδς έν ύμϊν; εί μήτι άδόκιμοί έοτε. 1 έλπίζω δε 6
δτι γνώσεοΰε δτι ήμεις ούκ έομέν άδόκιμοί. εύχό- 7
με$α δε προς τον $εδν μη ποιήοαι ύμας κακδν
μηδέν, ούχ Ινα ήμεϊς δόκιμοι φανώμεν, άλλ' Ινα
ύμεις το καλδν ποιήτε, ήμεϊς δε ως άδόκιμοί
ώμεν. ού γαρ δυνάμεΰά τι κατά της άληΦείας, 8 f$ ΐδ,β'.
άλλά ύπερ της άληΦείας. χαίρομεν γάρ δταν 9
ήμεϊς άοΰενώμεν , ύμεις δε δυνατοί ητε' τούτο
και εύχόμεΰα, την ύμών κατ άρτιο ιν. Διά τούτο 10 2,8. ιο,4.8.π.
ταύτα άπών γράφω, ίνα παρών μη άποτόμως
χρήοωμαι κατά την έξουοίαν ην ό κύριος έδωκέν
μοι εις οίκοδομην καί ούκ εις καν^αίρεσιν.

Λοιπόν, άδελφοί, χαίρετε, καταρτίζεστε, πάρα- 11 Ph 2,2; 4,4.
καλεϊοΰε, το αύτδ φρονείτε, ειρηνεύετε, και δ R 15'38,
Φεός της άγάπης καί ειρήνης έσται με$' ύμών.
1 Άοπάσαοΰε άλλήλους έν άγίφ φιλήματι. Άοπά- 12 ι κ ιβ,2ο.
ζονται ύμας οι άγιοι πάντες.

Ή χάρις του κυρίου Ίηοού Χριστού καί ή 13
άγάπη του $εού καί ή κοινωνία του άγίου πνεύ-
ματος μετά πάντων ύμών.

3 Η υμιν, 4 εν : h συν | Η [εις νμας] 4.5 W νμας,
εαυτούς 5 hT Χρίστος Ιησούς | W νμιν, ει ... εστε;
13 Η [Χρίστου]

4 γαρ 1° : -f et Ααζ 5 υμιν : + εστίν χΑρΙζ

7 εύχομαι Καζ 13 fin + αμην 1)αζ

Subscriptio : εγραφη απο Φίλιππων (-\- της Μακεδονίας)
+ όια Τίτου (-{■ Βαρνάβα) και Λουκά

478

ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ

11.12. 1 Παύλος άπόστολος, ούκ άπ' άνΰρώπων οϋδέ (ι
δι άνΰρώπου άλλα δια Ίηοοϋ Χρίστου καί ΰεοϋ
2 πατρός τον έγείραντος αύτόν έκ νεκρών, και οί
ούν έμοι πάντες άδελφοί, ταις έκκλησίαις της
κ ι,7. 3 Γαλατίας· χάρις ύμϊν καί ειρήνη άπό ΰεοϋ πα·
Mt 2β,42. 4 τρός ήμών καί κυρίου Ίηοοϋ Χριοτοϋ, τον όόντος
Tti.ii.uefiJl έαυτόν ύπερ των άμαρτιών ήμών, δπως έξέληται
β°ιο,9°β. ήμάζ & τον αιώνος του ένεστώτος πονηρού κατά
5 τό θέλημα του $εοϋ και πατρός ήμών, φ ή δόξα
εις τους αιώνας τών αιώνων άμήν.
ΐ6. 6 Θαυμάζω ότι ούτως ταχέως μετατίΰεοΰε άπό 2
τοϋ καλέοαντος ύμάς έν χάριτι Χριστού εις έτερον
Act ΐ6,ι.24. 7 εύαγγέλιον, 1 δ ούκ εστίν άλλο · ει μή τινές είσιν
δ,10' οί ταράσσοντες ύμάς καί ΰέλοντες μεταστρέψαι
ι κ 16,22. 8 τό εύαγγέλιον τοϋ Χριστού, άλλα καί εάν ήμεϊς
2 κ 11,4' Ϋ\ άγγελος έξ ούρανοϋ εύαγγελίσηται [ύμϊν] παρ'
6,3. 9 δ εύηγγελισάμε&α ύμϊν, άνάΰεμα έστω. ώς προ-
ειρήκαμεν, καί άρτι πάλιν λέγω, ει τις ύμάς
εύαγγελίζεται παρ' δ παρελάβετε, άνάΰεμα εστω.
iTh2,4. 10 *Αρτι γαρ άνΰρώπους πείΰω fj τον ΰεόν; ή
ζητώ άνΰρώποις άρέσκειν; ει έτι άν$ρώποις ήρε-
11 σκον, Χριστού δούλος ούκ άν ημην. γνωρίζω γαρ ι
ύμϊν, άόελφοί, τό εύαγγέλιον τό εύαγγελισΰ'έν ύπ'

3 hRT πατρ. κ. κνρ. ημών (h [ημων]) I. Χρ. 4 νπερ :
hRT περί 7 RW αλλο, ει 8 W καν | EW εναγγελι-
ζηται I [νμιν] : W (zed post ονραν.) — Τ 9 W προειρη-
καμεν και 11 γαρ : hT όε

6 — ούτως FGa | — Χριατ. Marcion 9 προειρηκα Η*α
10 ει : + 7«Ρ Äa<

479

EPISTOLA

Β Ε ATI PAVLI APOSTOLi

AD GALATAS.

(1) PAULUS Apostolus non ab hominibus, \ 11J2.
neque per hominem, sed per Iesum Christum,
et Deum Patrem, qui suscitavit eum a mor-
tuis: et qui mecum sunt omnes fratres, Ec- 2
clesiis Galatiae. Gratia vobis, et pax a Deo 3 R 1)7.
Patre, et Domino nostro Iesu Christo, 1 qui 4 2,20. 1 τ 2,6.
dedit semetipsum pro peccatis nostris, ut eri- Tt 2,14. υ 5,19.
peret nos de praesenti saeculo nequam, se-
cundum voluntatem Dei et Patris nostri, cui 5
est gloria in saecula saeculorum: Amen.

2 Miror quod sic tarn cito transferimini ab 6
eo, qui vos vocavit in gratiam Christi in aliud
Evangelium : quod non est aliud , nisi sunt 7 Act 15,1.24.
aliqui, qui vos conturbant, et volunt convertere
Evangelium Christi. Sed licet nos, aut Ange- 8 1 κ ιβ,22.
lus de caelo evangelizet vobis praeterquäm 2 K 11 j4,
quod evangelizavimus vobis, anathema sit.

Sicut praediximus, et nunc iterum dico : Si 9 5,3.
quis vobis evangelizaverit praeter id, quod
accepistis, anathema sit.

3 Modo enim hominibus suadeo , an Deo ? 10 1 τι» 2,4.
An quaero hominibus placere? Si adhuc
hominibus placerem, Christi servus non

4essem. Notum enim vobis facio, fratres, 11
Evangelium, quod evangelizatum est a

Inscr. Incipit Epistula ad Galatas £jtt Epistula ad
Galatas © 1,5 > nostro et domino F nostro et dorn,
nostro $ 4 eriperent A* (eripiat) 5 (— amen) 6 trans-
feremini \ gratia F 7 nisi si JF ι (— sunt) |

(- aliqui) 10 an 1° ] aut | An (2°) ] aut 11 en.] autemJF

479

1,12-2,2. AD GALATAS.

12 me, quia non est secundum hominem: neque
enim ego ab homine accepi illud, neque di-
Act 26,4-20. 13 dici, sed per revelationem Iesu Christi. Aud-5
istis enim conversationem meam aliquando
in Iudaismo: quoniam supra modum perse-
quebar Ecclesiam Dei, et expugnabam illam,
Act 22,3. 14 et proficiebam in Iudaismo supra multos co-
aetaneos meos in genere meo, abundantius
aemulator existens paternarum mearum tra-
ft 1,1. Jr 1,5. 15 ditionum. Cum autem placuit ei, qui me
18 49,1 ' segregavit ex utero matris meae, et vocavit
2,7. 16 per gratiam suam, ut revelaret Filium suum

lit 11,27; 16,17. · , η· ·„ . ^

in me, ut evangelizarem ilium m Gentibus:
17 continuo non acquievi carni et sanguini, ' ne-
que veni Ierosolymam ad antecessores meos
Apostolos: sed abii in Arabiam: et iterum
Act 9,26. 18 reversus sum Damascum : deinde post annos
tresveni Ierosolymam videre Petrum, et mansi
Mt is,55. 19 apud eum diebus quindecim: alium autem
Apostolorum vidi neminem, nisi Iacobum fra-
20 trem Domini. Quae autem scribo vobis, ecce
Act 9,30. 21 coram Deo quia non mentior. Deinde veni in
ι Th 2,u. 22 partes Syriae, et Ciliciae. Eram autem ignotus
facie Ecclesiis Iudaeae, quae erant in Christo:

23 'tan tum autem auditumhabebant: Quoniam qui
persequebatur nos aliquando , nunc evange-

24 lizat fidem, quam aliquando expugnabat: et in
Act i5,2. 2 nie clarificabant Deum. Deinde post annos 6

quattuordecim , iterum ascendi Ierosolymam
e,9. 2 cum Barnaba , assumpto et Tito. Ascendi
autem secundum revelationem : et contuli cum
illis Evangelium, quod praedico in Gentibus,

14 — meos 15 ex ] de 16 evangelizem F1
17 Η ierosolymam , it 18; 2,1 j Arabia Λ 20 quoniam Λ
23 (— nos) I clarificabat F (glor-)

2,1 — et F 2 evang. dei F

480

Προς Γαλατάς

1,12— 2,2,

έμοϋ οτι ούκ εστίν κατά άνΰρωπον ούδέ γάρ 12
έγώ παρά άνβρώπου παρέλαβον αύτό ούτε έδι-
δάχΰην , άλλα δι' άποκαλύψεως Ίηαοϋ Χριστού.
Ηχούσατε γαρ την έμήν άναστροφήν ποτ ε εν τφ 13 Act 9,21;
Ίουδαϊσμφ, οτι κα$' ύπερβολήν έόίωκον την εκ- 1 ~~
κληοίαν του Φεοϋ και έπόρΰουν αυτήν, και προ- 14 Act 22,8.
έκοπτον εν τφ Ίουδαϊσμφ ϋπέρ πολλούς συνηλι-
κιώτας έν τφ γένει μου, περιοσοτέρως ζηλωτής
ύπάρχων των πατρικών μου παραδόσεων. Ότε 15 β. βι,ι. jn,6.
δε εύδόκηοεν ό άφορίοας με έχ κοιλίας μητρός Act 13,2.
μου και χαλέΰας δια της χάριτος αύτού
1 άποκαλύψαι τον υίον αύτοϋ έν έμοί, ίνα εύαγ- 16 2,7.
γελίζωμαι αύτδν έν τοις έΰ'νεσιν, εύΰέως ού προσ- Mt 11,87; 16,17'
ανεΰέμην σαρκι και αϊματι, ούδε άνήλΦον εις 17
Ιεροσόλυμα προς τούς προ έμοϋ άποστόλους, άλλα
άπήλΰον εις Άραβίαν, και πάλιν ύπέστρεψα εις
Δαμασκόν. "Επειτα μετά τρία έτη άνήλΰον εις 18 Act 9,26.
Ιεροσόλυμα ίστορήσαι Κηφαν, και έπέμεινα προς
αύτδν ήμέρας δεκαπέντε* έτερον δε των άποστό- 19Mti8,66.
λων ούκ εϊδον, ει μή Ίάκωβον τον άδελφόν του
κυρίου, ä δε γράφω ύμιν, ιδού ένώπιον του ΰεοϋ 20
οτι ού ψεύδομαι, έπειτα ήλΰον εις τά κλίματα 21 Act 9,80.
της Συρίας και της Κιλικίας, ήμην δε άγνοού- 22 ι Th 2,u.
μένος τφ προσώπω ταις έκκλησίαις της Ιουδαίας
ταϊς έν Χριστφ. μόνον δε άκούοντες ήσαν οτι ό 23 is. Act 9,21.
διώκων ήμας ποτ ε νυν εύαγγελίζεται τήν πίστιν
ην ποτε έπόρΰει, και έδόξαζον έν έμοι τον $εόν. 24
2 "Επειτα διά δεκατεσσάρων έχων πάλιν άνέβην εις 2 Act 15,2.
Ιεροσόλυμα μετά Βαρνάβα, συνπαραλαβών και
Τίτον1 άνέβην δε κατά άποκάλυψιν και άνεΰέμην 2 β.9.
αύτοις το εύαγγέλιον δ κηρύσσω έν τοις έΰνεσιν,

12 Η αυτό, \ οντε : h ουόε 15 ενόοκηαεν : HR-j-

[0 '&εος] 17 ανηλΰ. : W απηλΰΌν 18 RW ετη τρια
21 Η και [της] Κ.

18 Πετρον 7)m<

2,1 -

πάλιν Iren. Tert.
480

2,3— 14. Προς Γαλατάς

κατ' Ιδίαν δε τοις δοκοϋοιν, μή πως εις κενόν τρέχω
Act ιβ,δ. 3 fj έδραμον. άλλ' ούδε Τίτος ό οϋν έμοί, "Ελλην
Act 15,1.24. 4 ών, ήναγκάοϋη περιτμηΰήναι* δια δε τους παρειά- 55
άκτονς ψευδαδέλφους , οϊτινες παρειοήλΰον κα-
ταοκοπήοαι την έλευΰερίαν ήμών ήν έχομεν έν
14. 5 Χριατφ Ίηοοϋ, Ινα ήμας καταδουλώοουοιν οϊς
ούδε προς ώραν ειξαμεν τη ύποταγη, Ινα ή άλή-
sir 32(35),ιθ. 6 ϋεια του εύαγγελίον διαμείνχι προς ύμας. άπο δε
t ιο,ΐ7. δοκούντων εϊναί τι, — όποιοι ποτε ήοαν

ούδέν μοι διαφέρει9 πρόοωπον [ό] $εος άνβρώπον
ού λαμβάνει — έμοί γαρ οι δοκοϋντες ούδέν προο-
ι,ιβ. 7 ανέΰεντο, άλλα τουναντίον ίδόντες δτι πεπίοτευ-
ΐδ,ι^^,^ι5.5 μαι το εύαγγέλιον της άκροβυοτίας κα$ώς Πέτρος
8 της περιτομής, ό γαρ ένεργήαας Πέτρω εις άπο-
οτολην της περιτομής ένήργηοεν και έμοί εις τα
j ι,42. 9 έ$νη, και γνόντες την χάριν την δοΰεϊοάν μοι,
Ιάκωβος και Κηφας και Ίωάνης, οι δοκοϋντες
οτϋλοι είναι, δεξιάς έδωκαν έμοι και Βαρνάβα
κοινωνίας. Ινα ήμεϊς εϊς τα έΦνη, αυτοί δε εις
Act ιι,80; 10 την περιτομήν μόνον των πτωχών Ινα μνημο-
12'26, νεύωμεν, δ και έοπούδααα αυτό τοϋτο ποιηοαι.

11 Ότε όέ ήλΰεν Κηφας εις Άντιόχειαν, κατά πρόο- 3
L 16,2. 12 ωπον αύτφ άντέοτην, δτι κατεγνωομένος ήν. προ
ActlPrv 29,26.' to^ö γαρ έλΦεϊν τινας άπο Ιακώβου μετά των
έΰνών ουνήοΰιεν δτε δε ήλΰον, ύπέοτελλεν και
άφώριζεν έαυτόν, φοβούμενος τους έκ περιτομής.
13 και ουνυπεκρίΰηοαν αύτφ και οι λοιποί Ιουδαίοι,
ώοτε και Βαρνάβας ουναπήχϋη αύτών τη ύπο-
5. 14 κρίοει. άλλ' δτε εϊδον δτι ούκ όρΦοποδοϋοιν
προς την άλήΰειαν του εύαγγελίου, ειπον τφ
Κηφ$ έμπροσθεν πάντων ει ού Ιουδαίος ύπάρ-

4 Η χαταδονλωσονοιν, — 5 hr- οις ονόε 6 [ο] :
T-RW 12 hr ηλΰεν | περιτομης : T*W, 13 χαι

20 : [H]-W

4 — de Marcion 5 όιαμενη AFGa 9 — χαι Κηφας Λ
ΙΙετς>ος χ. lax. Ι)α 11 Πέτρος Ι)αζ 14 Πετρω Ώνηζ
481

AD GALATAS.

2,3-14.

seorsum autem iis, qui videbantur aliquid esse :

ne forte in vacuum currerem, aut cucurrissem.

Sed neque Titus, qui mecum erat, cum esset 3 Act 16,3.

Gentiiis, compulsus est circumcidi: sed propter 4 Act 15,1.24.

subintroductos falsos fratres, qui subintroierunt

explorare libertatem nostram, quam habemus

in Christo Iesu, ut nos in servitutem redigerent.

Quibus neque ad horam cessimus subiectione, 5 3,1.

ut Veritas Evangelii permaneat apud vos: ab 6

iis autem, qui videbantur esse aliquid, (quales

aliquando fuerint, nihil mea interest. Deus

personam hominis non accipit) mihi enim qui

videbantur esse aliquid, nihil contulerunt. Sed 7 ι,ιβ.

econtra cum vidissent quod creditum est mihi Aiö 12? '22,21.

Evangelium praeputii, sicut et Petro circum-

cisionis: (qui enim operatus est Petro in Apo- 8

stolatum circumcisionis, operatus est et mihi

inter Gentes) et cum cognovissent gratiam, 9 j 1,42.

quae data est mihi, Iacobus, et Cephas, et

Ioannes, qui videbantur columnae esse, dex-

tras dederunt mihi, et Barnabae societatis:

ut nos in Gentes, ipsi autem in circumcisio-

nem : tantum ut pauperum memores essemus, 10 Act 11,30;

quod etiam solicitus fui hoc ipsum facere. 12'25,

(7) Cum autem venisset Cephas Antiochiam: in 11
faciem ei restiti , quia reprehensibilis erat.
Prius enim quam venirent quidam a Iacobo, 12 l 15,2.
cum Gentibus edebat : cum autem venissent, p°* 39 2*5.
subtrahebat, et segregabat se timens eos,
qui ex circumcisione erant. Et simulationi 13
eius consenserunt ceteri Iudaei, ita ut et
Barnabas duceretur ab eis in illam simu-

7lationem. Sed cum vidissem quod non recte 14
ambularent ad veritatem Evangelii, dixi Ce-
phae coram omnibus: Si tu, cum Iudaeus

2 his , it 6 I — aliq. esse 4 subintrod. autem

f. A 5 subiectioni et $ 6 accepit F | — esse ali-
quid 2° 7 e contrario Qf&AF | — et 9 Petrus
et Iac. et loh. F \ — et 2° gA \ (ipse) 11 Petrus Ceph. Fi
Petrus -F2 12 ab | edebant F \ (venisset) 13 (— et 2°) I
illa simulatione 14 Petro Ceph. -F1 Petro -F2

481 31

2,15—3,7. AD GALATAS.

sis, gentiliter vivis, et non Iudaice: quomodo
15 Gentes cogis Iudaizare? Nos natura Iudaei,
Act 15,10.11. 16 et non ex Gentibus peccatores. Scientes
n2e°.'28E 2,8! autem quod non iustificatur homo ex operi-
' ps 143^2, bus legis, nisi per Mem Iesu Christi: et nos
in Christo Iesu credimus, ut iustificemur ex
iide Christi, et non ex operibus legis : propter
quod ex operibus legis non iustificabitur om-

17 nis caro. Quod si quaerentes iustiiicari in 8
Christo, inventi sumus et ipsi peccatores,
numquid Christus peccati minister est? Absit.

18 Si enim quae destruxi, iterum haec aedifico:
κ 7,6. 19 praevaricatorem me const ituo. Ego enim per

legem , legi mortuus sum , ut Deo vivam :
i,4. 20 Christo confixus sum cruci. Vivo autem, iam
J "iVeX non ego : vivit vero in me Christus. Quod
autem nunc vivo in carne: in iide vivo filii
Dei, qui dilexit me, et tradidit semetipsum pro
21 me. 1 Non abiicio gratiam Dei. Si enim per
legem iustitia, ergo gratis Christus mortuus est.
3 Ο insensati Galatae, quis vos fascinavit9
non obedire veritati, ante quorum oculos Iesus
Christus praescriptus est, in vobis crucifixus?

2 Hoc solum a vobis volo discere : Ex operibus
legis Spiritum accepistis, an ex auditu fidei?

3 Sic stulti estis, ut cum spiritu coeperitis, nunc

4 carne consummemini? Tanta passi estis sine

5 causa? si tarnen sine causa. Qui ergo tribuit
vobis Spiritum, et operatur virtutes in vobis:

on ΐ5,β 6 ex operibus legis, an ex auditu fidei? Sicut
scriptum est: Abraham credidit Deo, et repu-
tatum est illi ad iustitiam.
7 Cognoscite ergo quia qui ex fide sunt, ii sunt filii

14 > et non iud. vivis 15 nos [autem] | fin : , ®Λ.
16 — autem JFA | iustiiicabitur -F2 | (> Chr. I.) | credi-
dimus &F2 I (— et non e. o. 1.) | propt. . . . op. ] ex op.
enim Fi 18 > haec iterum | reaediiico A \ instituo Έ
20 vived Λ \ fili F \ se ipsum 21 > Chr. gratis
3,2 — non oboed. ver. | > Chr. Ies. F \ proscriptus
I — in vobis ] et J^3 2 > volo a vobis 3 — ut
gSC-A1 I consummamini^l^consumamini^. 6 — script,
est I > cred. Abr. F | ei 7 hi $® hii
482

Προς Γαλατάς 2,15— 3,7.

χων έΰνικώς καί ούκ Ίονδάίκώς ζης, πώς τά
Ιϋνη άναγκάζεις Ιουδαΐζειν; Ημείς φύσει Ίου- 15
δαϊοι και ούκ έξ έ$νών άμαρτωλοί , είδότες δε 16 Act 15,10.11.
ότι ού δικαιούται άνθρωπος έξ έργων νόμου έάν Ει'2β.28Ε ι,βί
μη δια πίστεως Χριοτοϋ Ιησού, καί ήμεις είς eVe8'2.'
Χριοτόν Ίησούν έπιοτεύοαμεν , Ινα δικαιωΰώμεν
έκ πίστεως Χρίστου καί ούκ έξ έργων νόμου, δτι
έξ έργων νόμου ον δικαιω^ησεται näöa αάρζ. ει 17
δε ζητούντες δικαιωΰήναι εν Χριστφ εύρέΰημεν
και αύτοι άμαρτωλοί, άρα Χρίστος άμαρτίας διά-
κονος; μη γένοιτο, ει γαρ ά κατέλυσα ταύτα 18
πάλιν οικοδομώ, παραβάτην έμαυτόν συνιστάνω.
έγώ γαρ δια νόμου νόμω άπέΰανον Ινα $εφ ζήσω. 19 β 7,β.
Χριστφ συνεσταύρωμαι* 1 ζω δε ούκέτι έγώ, ζή δέ 20 ι,*.
έν έμοί Χριστός* ο δέ νυν ζώ έν σαρκί, έν πίστει ί j^ie!7'28,
ζώ τη του υΐοϋ του $εού τού άγαπήσαντός με
και παραδόντος έαυτόν ύπέρ έμού. Ούκ ά$ετώ 21
την χάριν του ΰεού' ει γαρ δια νόμου δικαιο-
σύνη, άρα Χριστός δωρεάν άπέΰανεν.

4 * Ω άνόητοι Γαλάται, τίς ύμας έβάσκανεν, οίς 3
κατ όφΰαλμούς Ιησούς Χριστός προεγράφη έσταυ-
ρωμένος; τούτο μόνον ΰέλω μαΰεϊν άφ' ύμών, έξ 2
έργων νόμου το πνεύμα έλάβετε ή έξ άκοής πί-
στεως; 1 ούτως άνόητοί έστε; έναρξάμενοι πνεύματι 3
νυν σαρκι έπιτελεισΰε; τοσαύτα έπάΰετε εική; 4
56 ει γε καί είκη. ό οϋν έπιχορηγών ύμιν το πνεύμα 5
και ένεργών δυνάμεις έν ύμϊν, έξ έργων νόμου ή
έξ άκοής πίστεως; Καΰώς Αβραάμ έτζίύτεν- 6 Gn ΐ6,β.
ύεν τω &εω, χαΐ έλογίύϋη αντω sis δικαιούννην.

δ γινώσκετε άρα ότι ol έκ πίστεως, ούτοι υίοί 7

14 ονκ : Th „MSS" ονχ W ονχι 15 W αμαρτωλοί·
16 R πιατ. Ιηαον Χριοτον | hW εις Ιηοονν Χριοτον
20 hrW τη τον ΰεον και Χριοτον τον αγαπ. 3,1 εβαοκανεν :
hr+ τν αλήθεια μη πει^εο^αι 6 (W sect inc. Καΰως)

14 πως : τι ΚΖ,αζ 16 — όε ΑΚαζ \ οτι 2° : διότι
Caf 17 (äoa Lachmann) 20 αγαπ. : εξαγοοαααντος
Marcion 3,2 προεγρ. : -\- εν νμιν Ώαζ
482

3,8—19. Προς Γαλατάς

Gn ΐ8,ΐ8; 12,8. 8 είαιν Αβραάμ, προϊδοϋοα δέ ή γραφή δτι έκ
c ' ' πίστεως όικαιοϊ τά ε$νη ό ν^εός, προενηγγελίοατο
τφ Αβραάμ δτι ένενλογκιϋηαονται εν ύο\ ηάντα
κ 4,ιβ. 9 τά ε&νη. ώοτε οί έκ πίοτεως εύλογοννται ονν
Dt 27,26. ίο τφ πιοτφ Αβραάμ. Όσο*, γάρ έξ έργων νόμον 6
° ' * είοίν, ύπό κατάραν είοίν γέγραπται γάρ δτι επι-
χατάρατος πας ος ονχ εμμένει Jtdaiv τοις γεγραμ-
μένοις εν τω βιβλίω τον νόμον τον ποΐϊ[βαι αντά.
Ίο\11'. H οτν δε & νόμω ούδείς δικαιούται παρά τφ $εφ

Hb 2,4. R 1,17.
Η

Lv 18,5. 12 δηλον , δτι ο δίκαιος έχ πίστεως ζηΰεται · ό όέ
' ' νόμος ονκ εοτιν έκ πίοτεως, άλλ' ό ποιψας αντά
R 8,8. 13 ζεύεται εν αντοΐς. Χριοτός ημάς έξηγόραοεν έκ
Dt 2i!2s! της κατάρας τον νόμον γενόμενος ύπερ ήμών κατ-
άρα, δτι γέγραπται* επιχατάρατος τζάς ό χρεμά-

14 μένος επί £νλον, Ινα εις τά ε$νη ή εύλογία τον
Αβραάμ γένηται έν Ίηοού Χριοτφ, Ινα την έπαγ-
γελίαν τον πνεύματος λάβωμεν διά της πίοτεως.

15 Αδελφοί, κατά άνΰρωπον λέγω. δμως άνΰρώπον
κεκνρωμένην διαΰήκην ούδείς άΰετεϊ ή έπιδια-

Gn ΐ2,7; 18,16; 16 τάσσεται τφ δε Αβραάμ έρρέΰηοαν αί έπαγγε-
' ' 24,7] λίαι χαϊ τω οττέρματι αύτού. ού λέγει* και τοις
οπέρμαοιν , ως έπι πολλών, άλλ' ως έφ' ένός·
Εχ ΐ2,4ο. 17 χαϊ τω σπέρματί ΰον, δς έοτιν Χριοτός. τούτο
δε λέγω9 διαΦήκην προκεκνρωμένην ύπό τού ΰεού
ό μετά τετρακόσια και τριάκοντα έτη γεγονώς νό-
μος ούκ άκνροι, εις το καταργήοαι την έπαγγε-
R ιι,6. 18 λίαν. ει γάρ έκ νόμον ή κληρονομιά, ούκέτι έξ
έπαγγελίας· τφ δε Αβραάμ δι9 έπαγγελίας κε-
Act ?88'δ3* 19 χάριοται ό ΰεός. Τί οϋν ό νόμος; των παρα-
Η 2,2.' βάοεων χάριν προσετέθη, άχρις άν έλΰη το οπέρμα
Dt 88,2 lxx. φ $πήγγεχτα^ διαταγεϊς δι' άγγέλων, έν χειρι με-

12 Τ αλλα 14 hRT Χριστώ Ιησον 15 HR λεγω'
19 αν : hRT ον | W αγγέλων εν

10 εν παοιν ACmf 12 αντα : -f αν&ρωπος Καζ

14 ενλογιαν DO Marcion 16 ος: ο 2>* 17 &εον : + β*ς
Χριστον Όαζ 19 νομ. των πράξεων; ετεΰη FG
483

AD GALATAS. 3,8-19.

Abrahae. Providens autem Scriptura quia ex 8 Gn 12,3; ιβ,ιβ.
fide iustificat Gentes Deus , praenunciavit Act 3'25,
Abrahae: Quia benedicentur in te omnes

10 Gentes. Igitur qui ex fide sunt, benedicentur 9 r 4,ig.
cum fideli Abraham. Quicumque enim ex 10 Dt 27,26.
operibus legis sunt, sub maledicto sunt. Scri- Jc 2'10'
ptum est enim: Maledictus omnis, qui non
permanserit in omnibus, quae scripta sunt in

11 Libro legis ut faciat ea. Quoniam autem in 11 Hb 2,4. r 1,17.
lege nemo iustificatur apud Deum, manifestum 11 10'38,

est : quia iustus ex fide vivit. Lex autem 12 lv 18,5.
non est ex fide, sed, Qui fecerit ea, vivet in R 10'5,

I2illis. Christus nos redemit de maledicto legis, 13 r 8,3.
factus pro nobis maledictum : quia scriptum DtK2i5,2s."
est: Maledictus omnis qui pendet in ligno:
ut in Gentibus benedictio Abrahae fieret in 14
Christo Iesu, ut pollicitationem Spiritus acci-»
piamus per fidem.

13 Fratres (secundum hominem dico) tarnen 15
hominis confirmatum testamentum nemo sper-
nit, aut superordinat. Abrahae dictae sunt 16 Gni2,7; 13,15;
promissiones, et semini eius. Non dicit: Et 24,7.? 22,18;
seminibus, quasi in multis: sed quasi in uno:
Et semini tuo, qui est Christus. Hoc autem 17 ex i2,4o.
dico, testamentum confirmatum a Deo: quae
post quadringentos et triginta annos facta est
Lex, non irritum facit ad evacuandam promis-
sionem. Nam si ex lege hereditas, iam non ex 18 κ π,β.
promissione. Abrahae autem per repromissio-

14nem donavit Deus. Quid igitur lex? Propter 19^6,20.
transgressiones posita est donee veniret semen, η 2,2!
cui promiserat, ordinata per angelos in manu me-

10 — non Λ I faciant F 11 — : $ | lust. %A
12 ea homo § | vivit JP 13 redimit Α | pependit Fl
15 (spern.] irritum facit) 17 quadrig- Λ | irritam
QAF I prom, patrum F 18 ex repromissione (-em A1)
W transgressionem % \ repromiserat F

483

Dt 33,2 Lxx.

3,20-4,6.

AD GALATAS.

20 diatoris. Mediator autem unius non est : Deus
ß 8,2-4. 21 autem unus est. Lex ergo adversus promissal5
Dei? Absit. Si enim data esset lex. quae
posset vivificare , vere ex lege esset iustitia.
κ 3,9-19; 22 Sed conclusit scriptura omnia sub peccato, ut
promissio ex fide IesuChristi daretur credentibus.
4,3. 23 Prius autem quam veniret fides, sub lege
1 P 1,5i custodiebamur conclusi in earn fidem , quae
24 revelanda erat. Itaque lex paedagogus noster
r io,4. 25 fuit in Christo , ut ex fide iustificemur. At
ubi venit fides, iam non sumus sub paedagogo.
j 1,12. r 8,i7. 26 Omnes enim filii Dei estis per fidem , quae
r β,3. r i3,i4. 27 est in Christo Iesu. Quicumque enim in IG
Christo baptizati estis , Christum induistis.
r io,i2.28 Non est Iudaeus, neque Graecus: non est ser-
i κ i2,i8. neque liber: non est masculus, neque

femina. Omnes enim vos unum estis in
7. r 9,7. 29 Christo Iesu. Si autem vos Christi : ergo 17
semen Abrahae estis, secundum promissionem
4 heredes. Dico autem : Quanto tempore heres 18

parvulus est, nihil differt a servo, cum sit do-
2 minus omnium : sed sub tutoribus, et actoribus
3,23; 6,i. 3 est usque ad praefinitum tempus a patre: ita 19
Koi 2,20. et nog essemus parvuli , sub elementis

ε 1,10. 4 mundi eramus servientes. At ubi venit plenitudo
temporis, misit Deus Filium suum factum ex
n,i3.2o. 5 muliere, factum sub lege, 1 ut eos, qui sub lege er-
ant, redimeret, ut adoptionem filiorum recipere-
Μ<· 14,36. 6 raus. Quoniam autem estis filii, misit Deus Spi- 20
R 8'15, ritum filii sui in corda vestra clamantem : Abba,

20 unus (1°) AL 21 possit -F | (—ex lege) 22 Scr- <ft93
I repromissio F 24 erat F | Chr. Iesu F 25 ad ubi %F j
(— iam) 26 (— Dei) | — quae est 28 — unum JF* 29 vos
unum estis in Christo Iesu F \ > Abr. semen

4,2 (— autem) | — est F \ — a Λ1 2 > est et actor.
3 huius mundi F 4 ad ubi gpF | (temporum) | fact.
1° ] natum Fi — aut. F | estis filii (-Ii F) deigF1 1 nostra

484

Προς Γαλατάς 3,20— 4,6.

αίτον . ό όέ μεοίτης ένός ούκ εστίν, ό δε θεός 20
είς έστιν. ό οϋν νόμος κατά των έπαγγελιών 21 κ 8,2-4.
τον θεοϋ; μη γένοιτο. εί γάρ έδόθη νόμος
ό δυνάμενος ζωοποιήσαι, όντως έκ νόμου άν
ην ή δικαιοσύνη* άλλά συνέκλεισεν ή γραφή 22 κ 8,9-ΐ9;
τά πάντα ϋπό άμαρτίαν Ινα ή έπαγγελία έκ
πίστεως Ίηοοϋ Χρίστου δοθη τοις πιστεύουσιν.
Προ του όέ έλθειν την πίοτιν υπό νόμον 23 *,s. .
έφρουρούμεθα συνκλειόμενοι είς την μέλλουοαν
πίοτιν άποκαλυ φθήναι. ώοτε ό νόμος παιδαγω- 24
γός ήμών γέγονεν είς Χριοτόν , Ινα έκ πίοτεως
δικαιωθώμεν έλθούσης όέ της πίοτεως ουκέτι 25 κ ιο,4.
ύπό παιόαγωγόν έομεν. Πάντες γαρ υιοί θεοϋ 26 J 1,12. κ 8,ΐ7.
έοτε δια της πίοτεως έν Χριοτφ Ίηοοϋ· δοοι γαρ 27 R β,β. r is,u.
είς Χριοτόν έβαπτίσθητε , Χριοτόν ένεδύσασθε.
ούκ ένι Ιουδαίος ούδέ "Ελλην, ούκ ένι δούλος 28 κ ιο,ΐ2.
ούδέ έλεύθερος, ούκ ένι άροεν και θήλυ* πάντες κοί s,ii.'
γαρ ύμεϊς εις έοτε έν Χριοτφ Ίηοοϋ. εί δε ύμεις 29 7. r 9,7.
Χριοτοϋ , άρα τοϋ Αβραάμ σπέρμα έστέ, κατ*
8 έπαγγελίαν κληρονόμοι. Λέγω δέ, έφ' όσον χρό- 4
νον ό κληρονόμος νήπιός έστιν, οϋδέν διαφέρει
δούλου κύριος πάντων ων, άλλά ύπό έπιτρόπους 2
έστιν και οικονόμους άχρι της προθεσμίας τοϋ
πατρός, ούτως και ήμεις, δτε ήμεν νήπιοι, ύπό 3 £S sm*
τά στοιχεία τοϋ κόσμου ήμεθα δεδουλωμένοΐ' δτε 4 ε ι,ιο.
όέ ήλθεν το πλήρωμα τοϋ χρόνου, έξαπέστειλεν <*η β,ιβ.
ό θεός τον υίόν αϋτοϋ, γενόμενον έκ γυναικός,
γενόμενον ύπό νόμον, 1 Ινα τους ύπό νόμον έξα- 5 3,ΐ8.2β.
γοράση , Ινα την υίοθεσίαν άπολάβωμεν. "Οτι 6 mc u,ee.
όε έοτε υιοί, έξαπέστειλεν ό θεός το πνεύμα τοϋ R 8,16'
υίοϋ αϋτοϋ είς τάς καρδίας ήμών, κράζον Άββα

20.21 W εατιν ο 21 τον ΰεον : [Η]— W | εκ νομού :
Κ εν νομω \ h ην [αν] Τ ην αν 24 RW δικαιωθώ μεν.
fW sect inc. ελ&. v. 25) 28 Τ άπαντες 29 Τ κατα
4,5 ημε'&α : Β ημεν 6 W — ο &εος | Η Αββά

23 ανγκεκλειαμενοί Οαζ 4,6 ημων : νμων Καζ
484

4,7— 23, Προς Γαλατάς

8,29. κ 8,ιβ.ΐ7. 7 ό πατήρ, ώστε ούκέτι εϊ δούλος άλλα υιός · εί
δε νίός, και κληρονόμος δια ΰεοϋ.
ι tu 4,5. 8 Άλλα τότε μεν ουκ είδότες ΰεδν έδουλεύοατε
9 τοις φύοει μη οϋοιν ΰεοϊς· νϋν δε γνόντες ΰεόν,
μάλλον δε γνωοΰέντες ύπό ΰεοϋ, πώς έπιοτρέ-
φετε πάλιν επί τα άο$ενή κάί πτωχά οτοιχεϊα,
κ ΐ4,5. 10 οις πάλιν άνωθεν δονλεϋοαι θέλετε; ήμέρας πα-
κοί 2,ΐ6. ρατηρεϊοΰε και μήνας και καιρούς και ένιαντούς.

2 j β. 11 φοβούμαι ύμας μη πως είκη κεκοπίακα είς ύμας.
2 κ 2,5. 12 Γίνεοΰε ως έγώ, δτι κάγώ ως ύμεϊς, * άδελφοί, 57
Act ΐ6,6. 13 δέομαι υμών. ουδέν με ήδικήοατε* 1 οιδατε δε δτι
ι κ 2,8. fic> faftiveiav της οαρκός εύηγγελιοάμην ύμϊν το
Act 14,11.12. 14 πρότερον , και τον πειραομόν ύμών εν τη οαρκί
μου ουκ έξουΰενήοατε ουδέ έξεπτύοατε, άλλα ως
άγγελον ^εοΌ έδέξαοΦέ με, ως Χριοτόν Ίηοοϋν.
15 1 που οϋν ό μακαριομός ύμών; μαρτυρώ γαρ ύμϊν
δτι εί δυνατόν τους όφΰαλμούς ύμών έξορύξαντες
Ιη/δ,ίο. 16 έδώκατέ μοι. ώοτε εχθρός ύμών γέγονα άλη-
ι,7. 17 ΰεύων ύμϊν; ζηλοϋοιν ύμας ού καλώς, άλλα έκ-
18 κλεϊοαι ύμας ΰέλουοιν, Ινα αυτούς ζηλοϋτε. κα-
λόν δε ζηλοϋοϋαι έν καλφ πάντοτε, και μη μό-
ι κ 4,ΐ5. 19 νον έν τφ παρεϊναί με προς ύμας, τέκνα μου,
ους πάλιν ώδίνω μέχρις ού μορφωΰη Χριστός έν
20 ύμϊν ήΰελον δε παρεϊναί προς ύμάς άρτι και
άλλάξαι την φωνήν μου, δτι άποροϋμαι έν ύμϊν.
9. 8,28. 21 Λέγετέ μοι, οι ύπό νόμον ΰέλοντες είναι, τον 4 θ
on ΐ6,ΐ5. 22 νόμον ουκ άκούετε; γέγραπται γαρ δτι Αβραάμ
Gn 21,2.9. δύο υιούς έοχεν, ένα έκ της παιδίακης και ένα
κ 9,7-9. 23 έκ της έλευΰέρας. άλλ' ό μεν έκ της παιδίοκης

Gn 17,16.

7 όια '&εον : hri <&εον (a — ft.) όια Χριοτου 8 όια fteov * Dei
9 h όονλενειν 10 Τ ενιαντους; 14 W αλλ 16 W fin .
18 RT νμας. 19 Κ τεκνια \ νμιν : T,W. 23 μεν : [Η]— W

6 (— ο πατήρ Beza cj) 7 — εϊ FG 8 — φύσει Κ
14 νμων : μον τον Καζ 15 που : τις Ώαζ \ ονν : -{- ην Ι)αζ
17 εκκλ. ημας ζϋ | fin -\- ζηλοντε όε τα κρειττω χαράματα
D*FO 18 όε : + τ0 -DaC Β1 αναγινωοκετε Ώα
485

AD GALATAS.

4,7-23.

Pater. Itaque iam non est servus, sed filius : 7 3,29. r β,ιβ.π
Quod si filius: et heres per Deum.

Sed tunc quidem ignorantes Deum, iis, 8
qui natura non sunt dii, serviebatis. Nunc 9
autem cum cognoveritis Deum, immo cogniti
sitis a Deo : quomodo convertimini iterum ad
infirma, et egena elementa, quibus denuo ser-
vire vultis? Dies observatis, et menses, et lO^oi^k
tempora, et annos. Timeo vos, ne forte sine 11 2 j 8.
causa laboraverim in vobis.

Estote sicut ego , quia et ego sicut vos : 12 2 κ 2,5.

21*fratres obsecro vos: Nihil me laesistis. Scitis 13 Act ιβ,β.
autem quia per infirmitatem carnis evangeli- 1 K 2'3,
zavi vobis iampridem : et tentationem vestram 14 Act 14,11.12.
in carne mea non sprevistis, neque respuistis:
sed sicut Angelum Dei excepistis me, sicut
Christum Iesum. Ubi est ergo beatitudo ve- 15
stra? Testimonium enim perhibeo vobis, quia,
si fieri posset, oculos vestros eruissetis, et
dedissetis mihi. Ergo inimicus vobis factus 16 Am^io.

22 sum, verum dicens vobis? Aemulantur vos 17 1,7.
non bene: sed excludere vos volunt, ut illos
aemulemini. Bonum autem aemulamini in 18
bono semper: et non tantum cum praesens

23 sum apud vos. Filioli mei, quos iterum par- 19 1 k 4,-ie.
turio, donee formetur Christus in vobis. Vel- 20
lern autem esse apud vos modo, et mutare
vocem meam : quoniam confundor in vobis.

Dicite mihi qui sub lege vultis esse : 21 9. 3,23.
legem non legistis? Scriptum est enim: Quo- 22 an ιβ,ιη.
niam Abraham duos filios habuit: unum de ^21,2.9.
ancilla, et unum de libera. Sed qui de ancilla, 23 r 9,7-9.

Gn 17,16.

7 es %A 8 his 9 > el. eg. A1 11 — vos
12 sicut et (1°) I (— et) | sicut [et] | obs. autem

485

4,24-5,5.

AD GALATAS.

secundum carnem natus est: qui autem de
5,1. κ 8,15. 24 libera, per repromissionem : quae sunt per al-
legoriam dicta. Häec enim sunt duo testa-
menta. Unum quidem in monte Sina, in ser-
25 vitutem generans : quae est Agar : 1 Sina enim
mons est in Arabia, qui coniunctus est ei,
quae nunc est Ierusalem, et servit cum filiis
η 12,22. 26 suis. Illa autem, quae sursum est Ierusalem,
is 54,1. 27 libera est, quae est mater nostra. Scriptum
est enim:
Laetare sterilis, quae non paris:
erumpe, et clama, quae non parturis:
quia multi filii desertae, magis quam eius,
quae habet virum.
23. 28 Nos autem fratres secundum Isaac promis-
Gn 21,9. 29 sionis filii sumus. Sed quomodo tunc is, qui
secundum carnem natus fuerat, persequebatur
eum, qui secundum spiritum: ita et nunc,
on 21,10.12. 30 'Sed quid dicit Scriptum? Eiice ancillam, et
.τ 8,35. fiiium eius . non enim heres erit filius ancillae
3,29. 31 cum filio liberae. Itaque, fratres, non sumus
4 5.31. 5 ancillae filii , sed liberae : qua libertate Chri-
Act i5,io. s^us nos liberavit.

State, et nolite iterum iugo servitutis
contineri.

2 κ 10,1. 2 Ecce ego Paulus dico vobis: quoniam si24
circumcidamini, Christus vobis nihil proderit.
1,9. 3 Testificor autem rursus omni homini circumci-
denti se, quoniam debitor est universae legis fa-

4 ciendae. Evacuati estis a Christo, qui in lege ius-

5 tificamini : a gratia excidistis. Nos enim spiritu

24 allegoria -F | in 1° ] a 25 iunctus A1 | f. eius

26 Ilia . . . est ] quae s. e. autem F \ mater ] maior ®

27 sicut scr. est F* \ sterelis QAF \ exclama F 29 — is
:ω ancilla (1°) F \ — enim $ 31 fin . %$A δ,ί > nos
Christ. I liberavit , $®| (<& inc. v. State) 2 prodest Fi
3 rursum 4 (lege eius) 5 spiritum F (Christum)

486

Προς Γαλατάς 4,24—5,5.

κατά οάρκα γεγέννηταί, ö δε εκ της έλενΰέρας

δίά της έπαγγελίας. άτινά έοτιν άλληγορούμενα' 24 5,ι. κβ,ΐδ.

αύται γάρ είοιν δύο δίαΰήκαί, μία μεν άπο δρονς

Σίνα, εις δονλείαν γεννώοα, ήτις έοτίν "Αγαρ. το 25

όέ "Αγαρ Σίνα δρος έστίν εν τη Αραβία* οννοτοί-

χεϊ δε τη νυν Ίερονοαλημ, δουλεύει γάρ μετά

των τέκνων αύτης. ή δε άνω Ίερονοαλημ έλεν- 26 η 12,22.

#ε'ρα έοτίν, ητίς έοτίν μήτηρ ήμών · γέγραπταί γάρ · 27 ΐβ 64,ι.

ενφράν&ητι, οτεΐρα ^ oi) τίχτονύα,

ρηζον χαΐ βόηύον, ή ονκ ώάίνονύα'

οτι πολλά tret τέκνα της ερήμον μάλλον η
έχονΰης τον άνδρα,
ύμείς δέ, άδελφοί, κατά Ίοαάκ έπαγγελίας τέκνα 28 28.
έοτέ. άλλ' ώοπερ τότε ό κατά οάρκα γεννηθείς 29 βη 2ΐ,9.
έδίωκεν τον κατά πνεύμα, όντως καί νυν. άλλά 30 βη |Μ°·12·
τι λέγει ή γραφή; εκβαλε τψ ΐϊαιδίύκην καί tbv
viöv αντης· oi) γάρ μή κληρονομάει 6 viög rijjg
παιδίακης μετά τον νίον της έλενΰέρας. διό, 31 8,29.
άδελφοί, ονκ έομέν παίδίοκης τέκνα άλλά της
έλενΰέρας.

Τη έλενϋ'ερία ήμας Χρωτός ήλενΰέρωοεν οτή- 5 Μ.βι.
κετε ούν καί μη πάλιν ζνγφ δονλείας ένέχεοΰε. Act 1δ,10'

7όε εγώ Παύλος λέγω ύμϊν δτί έάν περίτέμ- 2 2 κ ιο,ι.
νηοΰε Χρωτός ύμάς ούδέν ώφελήοεί. μαρτύ- 3 ι,·.
ρομαί δέ πάλιν παντί άνϋ'ρώπφ περίτεμνομένω
δτί όφείλέτης έοτίν δλον τον νόμον ποίήοαί. κατ- 4 ι ρ i,is.
ηργήΰητε άπο Χρίοτού οϊτίνες έν νόμω δίκαί-
ούοΰε, της χάριτος έξεπέοατε. ήμείς γάρ πνεύματί 5 r 8,26.

23 όια της : Κ όι 24 Τ όουλιαν | Η "Αγαρ (it 25) 25 de
Αγαρ : hT γαρ R γαρ [Αγαρ] 28 νμεις et εοτε : Χ ημείς et
εομεν 31.5,1 της ελευθέρας. . . . οτηκ. ουν και : h81 της
ελευ&ερας, η ελ. ... ηλεν&ερωσεν. οτηκ. ουν και * τ. ελευ-
θέρας. Τη ελ. [ουν] η Χριοτος ημας (* ημας Χρ.) ηλευΰερωοεν
οτηκετε και * cj 'Ειΐ pro Τη 5,1 Τ όουλιας | Η ενεχεοΰε. —

25 η ουνατοιχουσα τη JFG (sine η Ό) 26 πάντων ημων
Α Κ Lai 30 της ελευθ. : μου Ισαάκ D*FG δ,ί — ουν 47m
S mm naXiv J>*JFG 4^6

5,6— 21. ϋρος Γαλατάς

is. ι κ 7,19. 6 έκ πίστεως ελπίδα δικαιοαύνης άπεκδεχόμεΰα. έν
γαρ Χριοτφ Ίηοού ούτε περιτομή τι ίοχύει ούτε
άκροβυοτία, άλλα πίοτις δι άγάπης έν έργου μένη.
7 Έτρέχετε καλώς* τίς ύμάς ένέκοψεν άληΦεία μή
ι,6. 8 πείΰεοΰ'αι ; ή πειομονη ούκ έκ του καλούντος
ι κ Β,β. 9 ύμάς. μικρά ζύμη δλον το φύραμα ζνμοϊ.
7. 2 κ ιι,ΐ6. 10 έγώ πέποιΰα εις ύμάς έν κυρίω ότι ούδεν άλλο φρο-
νήοετε* ό δε ταράοοων ύμάς βαοτάοει το κρίμα,
ι κ ι,28. 11 δοτις έάν ft. Έγώ δέ, άδελφοί, ει περιτομην έτι
κηρύαοω, τί ετι διώκομαι; άρα κατήργηται το
ρβ ΐ2,4. 12 οκάνδαλον τον οταυρού. "Οφελον και άποκόψον-

ται οι άναοτατονντες ύμάς.
ι ρ 8,16. 13 Ύμεις γαρ έπ' έλευϋ^ερία έκλήΰητε, άδελφοί· ιι

R 7,8' μόνον μη την έλεν&ερίαν εις άφορμην τη οαρκί,
lv ΐ9,ΐ8. 14 άλλα διά της άγάπης δουλεύετε άλλήλοις. ό γαρ
πάς νόμος έν ένι λόγω πεπλήρωται, έν τφ · άγα
15 ηησεις τον ηληαίον σον <og σεαντόν. ει δέ άλ
λήλους δάκνετε και κατεσΰίετε , βλέπετε μη ύπ*
86. 16 ά?Λήλων άναλωϋητε. Λέγω δέ, πνεύματι περί- 58
πατείτε και έπιυ^υμίαν ααρκός ού μη τελέοητε.
κ 7,ΐ6.28. 17 ή γαρ οάρξ έπιΰυμεϊ κατά του πνεύματος, τό δε
ι ρ°2*ίι! πνεύμα κατά της οαρκός, ταύτα γάρ άλλήλοις
άντίκειται, Ινα μη ά έάν ΰέλητε ταύτα ποιήτε.
κ 8,u. 18 εΐ δε πνεύματι άγεαΰε, ούκ έατε ύπδ νόμον.
ι κ β,9.ιο. 19 φανερά δέ έοτιν τά έργα της ααρκός, άτινά έοτιν
20 πορνεία, άκαΰαροία, άοέλγεια, 1 είδωλολατρεία,
φαρμακεία, έχΰραι, έρις, ζήλος, ΰυμοί, έριΰεϊαι,
ι κ β,9β. 21 διχοατααίαι, αίρέοεις, 1 φθόνοι, μέΰαι, κώμοι, και
2 "ε1*,**! τ<* όμοια τούτοις, ά προλέγω ύμιν καΰώς προει·
ΑΡ 22,ΐ6. noV) ^τι 0ι τα τ0ίαντα πράοοοντες βαοιλείαν $εοϋ

6 Η [Ιηοον] 8 hr — ονκ 9 ζνμοι : hr όολοι 20 Η
ειδωλολατρία | Η φαρμάκια | h ερεις, ζήλοι | Η ερ*&ιαι
21 φ&ονοι : [Β.] W+ φόνοι | κα#ως : h-j-

7 ενεκοψεν; αλ. μη πειϋεο'&αι μηόενι πειΰεοΰε Ga 10 — εν
κνριω JB 14 νομός : -f- εν νμιν I)*FG \ πληρούται J)mf
17 γαρ 2° : όε ACtnf 19 πορνεία : pr μοιχεία Ώηιζ

487

AD GALATAS. 5,6-21.

25 ex fide, spem iustitiae expectamus. Nam in 6 6,15. 1 κ 7,i9.
Christo Iesu neque circumcisio aliquid valet, ne-
que praeputium: sed fides, quae per charitatem

26operatur. Gurrebatis bene: quis vos impedivit 7
veritati non obedire ? Persuasio haec non est ex 8 ι,β.
eo, qui vocat vos. Modicum fermentum totam 9 1 κ 5,6.
massam corrumpit. Ego confido in vobis in 10 1,7. 2 κ n,is
Domino, quod nihil aliud sapietis: qui autem
conturbat vos , portabit iudicium , quicumque

27 est ille. Ego autem, fratres, si circumcisionem 11 1 κ 1,23.
adhuc praedico: quid adhuc persecutionem
patior? Ergo evacuatum est scandalum crucis.
Utinam et abscindantur qui vos conturbant. 12 ps 12,4.

Vos enim in libertatem vocati estis fratres : 13 1 ρ 2,ιβ.
tantüm ne libertatem in occasionem detis R 7'8,
carnis, sed per charitatem Spiritus servite in-

28vicem. Omnis enim lex in uno sermone im- 14 lv 19,18.
pletur : Diliges proximum tuum sicut te ipsum.
Quod si invicem mordetis, et comeditis : videte 15

29 ne ab invicem consumamini. Dico autem: 16 25.
Spiritu ambulate, et desideria carnis non per-
ficietis. Garo enim concupiscit adversus spi- 17 r 7,10.23.
ritum: spiritus autem adversus carnem: haec iVsfii.
enim sibi invicem adversantur: ut non quae-
cumque vultis , illa faciatis. Quod si spiritu 18 r 8,h.
ducimini, non estis sub lege. Manifesta sunt 19 1 κ 6,9.io.
autem opera carnis : quae sunt fornicatio,
immunditia, impudicitia , luxuria, 1 idolorum 20
servitus, veneficia, inimicitiae, contentiones,*
aemulationes, irae, rixae, dissensiones, sectae,
1 invidiae, homicidia, ebrietates, commessatio- 21 ε 5,5.
nes, et his similia, quae praedico vobis, sicut Ap 22,15t
praedixi: quoniam qui talia agunt, regnumDei

7 vobis F I fin -f- nemini cousenseritis. § 8 — haec
10 — in 1° A1 I portavit AF 12 — et JF2 | ab-
scidautur 13 > cam. detis F \ — Spiritus | in in-

vicem F , it 15 14 diligis %AF 15 consuramamini F
16 aut. ] + in Christo φ I desiderium 17 (en. ] autem) I
— sibi I > inv. sibi F 18 ducemini A 19 > aut.
sunt I fornicationes inmunditiae luxuriae JP2 | — impu-
dicitia 20 beneficia F \ sect. ] hereses -F 21 sicut [et]

487

5,22-6,12.

AD (JALATAS.

ε 5,9. 22 non consequentur. Fructus autem Spiritus
est: Charitas, gaudium , pax, patientia, beni-
gnitas , bonitas , longanimitas , mansuetudo,
ι τ i,9. 23 fides, 1 modestia, continentia, castitas. Adver-
K β,β; 8,9. 24 sus huiusmodi non est lex. Qui autem sunt
ιΚρν'ι! Christi, carnem suam crucifixerunt cum vitiis,
i6. r 8,4. 25 et concupiscentiis. Si spiritu vivimus, spi- 30
ph 2,3. 26 ritu et ambulemus. Non efficiamur inanis
gloriae cupidi , invicem provocantes , invicem
wt ΐ8,ΐδ. 6 invidentes. Fratres, et si praeoccupatus fu-31
jc 5,i9. er|^. homo m aliquo delicto, vos, qui spirituales
estis, huiusmodi instruite in spiritu lenitatis,
ι κ 9,2i. 2 considerans te ipsum, ne et tu tenteris. Alter
alterius onera portate, et sic adimplebitis
3 legem Christi. Nam si quis existimat se ali-
2 κ i3,5. 4 quid esse, cum nihil sit, ipse se seducit. Opus
autem suum probet unusquisque, et sic in
semetipso tantüm gloriam habebit, et non in
r u,i2. 5 altero. Unusquisque enim onus suum portabit.
ι κ 9,i4. 6 Communicet autem is, qui catechizatur verbo, 32
7 ei, qui se catechizat, in omnibus bonis. No- 33
lite errare: Deus non irridetur. Quae enim
r 8,i3. 8 seminaverit homo , haec et metet. Quoniam
j e,63 ; 3,6. qUj seminat in carne sua , de carne et metet
corruptionem : qui autem seminat in spiritu,
2 τη 3,i3. 9 de spiritu metet vitam aeternam. Bonum
H 12'3, autem facientes , non deficiamus : tempore
2 ρ 1,7. 10 enim suo metemus non deficientes. Ergo 34
dum tempus habemus , operemur bonum ad
omnes, maxime autem ad domesticos fidei.

11 Videte qualibus litteris scripsi vobis mea35
5,n. 12 manu. Quicumque enim volunt placere in carne,

Ph 3,18. . _

22 — patient. | > long. bon. ben. | — mansuet.
(® inc. v. 23 mansu.) 23 — castitas 24 > Christi sunt F I
— suam' 25 (g* inc. c. 6) | > viv. spir. 26 (inridentes)

6,1 spiritales (J^-le) \ > instr. hui. Qi&A | spir.
mansuetudinis F 3 > sit nihil 4 — in 2° Λ

6 verbum 7 (<& inc. v. 8 Quae) 8 (— et) | [et]
metet 2° 9 > suo enim AW 12 — enim |
> plac. vol. F

Προς Γαλατάς 5,22— 6,12.

ού κληρονομήσουσιν. ό δε καρπός του πνεύμα- 22 ε β,9.
τός έστιν αγάπη , χαρά, ειρήνη, μακροΰυμία,
χρηοτότης, άγαΰωσύνη , πίστις, 1 πραύτης, έγκρά- 23 ι τ ι,9.
τεια* κατά των τοιούτων ουκ έστιν νόμος, οί 24 r β,β; 8,9.
όέ του Χριοτοϋ Ίηοοϋ την βάρκα έαταύρωοαν ούν f ρ 2,'ιί.
τοις παΰήμασιν και ταις έπιΰυμίαις. Ει ζώμεν 25 ιβ. β 8,4.
πνεύματι, πνεύματι και στοιχώμεν. μη γινόμενα 26 Ph 2,8.
κενόδοξοι, άλλήλους προκαλούμενοι, άλλήλοις <ρ#ο-
νούντες. Αδελφοί, εάν και προλημφΰη άνϋ'ρω- Q m ιβ,ΐδ.
πος εν τινι παραπτώματι , ύμεΐς οί πνευματικοί ί°κ4,8ΐ.
καταρτίζετε τον τοιούτον έν πνεύματι πραύτητος,
σκοπών οεαυτόν, μη και ού πειρασΰης. Αλλήλων 2 ι κ 9,21.
τά βάρη βαστάζετε, και ούτως άναπληρώσετε τον
νόμον του Χριστού, ει γαρ δοκεϊ τις είναι τι μηδέν 3 2 κ ΐ2,π.
ων, φρεναπάτη, έαυτόν. το δε έργον έαυτού δοκι- 4 2 κ ιβ,β.
μαζέτω έκαστος, και τότε εις έαυτόν μόνον τό
καύχημα εξει και ούκ είς τον έτερον · έκαστος 5 R ι*,ΐ2.
γαρ το Ιδιον φορτίον βαστάσει. Κοινωνείτω δε & ι κ 9,u.
ό κατηχούμενος τον λόγον τφ κατηχούντι έν πα-
σιν άγαΰοϊς. Μη πλανάσΰε, $εός ού μυκτηρί- 7 jc ι,ιβ.
ζεται. δ γάρ έάν σπείρη άνθρωπος, τούτο και
ΰερίσει* δτι ό σπείρων είς την σάρκα έαυτού εκ 8 r β,β.ιβ.
της σαρκός θερίσει φΰοράν, ό δε σπείρων είς τό 8,63 5 3,β#
πνεύμα έκ του πνεύματος θερίσει ζωήν αίώνιον.
τό δέ καλόν ποιούντες μή ένκακώμεν καιρφ 9 ηΤι2,8.18'
γάρ ίδίω ΰερίσομεν μή έκλυόμενοι. Άρα ούν ως 10 2 ρ ι,7.
καιρόν εχωμεν, έργαζώμεϋ'α τό άγαΰόν προς πάν-
τας, μάλιστα δε προς τους οικείους της πίστεως.

*Ιδετε πηλίκοις ύμϊν γράμμασιν έγραψα τη 11
έμη χειρί. "Οσοι ΰέλουσιν εύπροσωπήσαι έν σαρκί, 12 6,π.

. Ph 8,18.

26 αλληλοις : h αλλήλους 26.6,1 W φ&ονουντες,

αδελφοί. 2 HR αναπληρώσατε 4 Η [εκαατος] |

έτερον : Η,Β,· 9 RW εγχαχ- 10 RW εχομεν 11 h ηλιχοις

23 πραοτης Ώνηζ \ εγχρατ. : ~f αγνεια O*FQ
6,1 αν&ρ. : τις εξ νμων Ρα

488

6f 13—1,3. Προς Γαλατάς Προς Εφεοιονς

ούτοι άναγκάζονοιν ϋμάς περιτέμνεοΰαι, μόνον Ινα
13 τ φ οτανρφ τον Χριοτοϋ μη διώκονται, ούδέ γαρ
οί περιτεμνόμενοι αυτοί νόμον φνλάοοονοιν, άλλα
ΰέλονοιν υμάς περιτέμνεοΰαι ίνα έν τη ύμετέρα
ι κ ι,8ΐ ; 2,2. η οαρκί κανχήοωνται. έμοι δε μη γένοιτο κανχαοΰαι
εί μη έν τφ οτανρφ τον κνρίον ήμών Ίηοοϋ
Χριοτοϋ, όι' ού έμοι κόομος έοταύρωται κάγώ
Μ· ι κ 7,ΐ9. ΐ5 κόομφ. ούτε γαρ περιτομή τί έοτιν ούτε άκρο-
ρβ 73,ΐ; 126,5 \ 16 βνοτία, άλλα καινή κτίοις. και δοοι τφ κανόνι
Ph's',8. τούτω οτοιχήοονοιν, ειρήνη έπ' αντονς και έλεος,
και επί τον Ίύραηλ τον ϋ>εοϋ.
2 κ 4,ιο. 17 Τον λοιπόν κόπους μοι μηόείς παρεχέτω*
' ' έγώ γαρ τα οτίγματα τον Ίηοοϋ έν τφ οώματί
μον βαοτάζω.

ph 4,23. 18 Ή χάρις τοϋ κνρίον ημών Ίηοοϋ Χριοτοϋ
phm'25! μετά τοϋ πνεύματος ύμών, άδελφοί' άμήν.

ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ

β 1,7. ι κ 1,2. 1 Παύλος άπόοτολος Χριοτοϋ Ίηοοϋ δια ΰελή- (
' ' ματος $εοϋ τοις άγίοις τοις οϋοιν [έν Έφέοω]
κοί ι,2. 2 και πιοτοϊς έν Χριοτφ Ίηοοϋ· χάρις νμϊν και
είρήνη άπό $εοϋ πατρός ήμών και κνρίον Ίηοοϋ
Χριοτοϋ.

2,β. 3 Εύλογητός ο Φεός και πατήρ τοϋ κνρίον ήμών ι
Ίηοοϋ Χριοτοϋ, ό ενλογήοας ήμας έν πάοη εύ-
λογία πνενματικη έν τοις έπονρανίοις έν Χριοτφ,

12 Χριοτοϋ : [Η] W+ Ιηοου | Η — μη J Τ διώκονται (Η·)
13 hW ηεριτετμημενοι 15 HR τι εοτιν TW τι έοτιν

18 Η [ημων]

λ,Ι hHV— [εν Εφ.]

15 εν γαρ Χριοτω Ιηοον ουτε π. ΗΑρΙζ ] εοτιν : ιοχνει
Κ,Ι,αζ 16 οτοιχονοιν AC* a Subscrip tio : εγραφη απο Ρώμης
-\- υπό Παύλου και των αδελφών per Titum (+ et Lucam)

[Inscriptio : ad Laodicenses Marcion]
1,2 αγιοις : + παοιν AJPa 3 — και πατήρ Β
489

AD GALATAS. AD EPHESIOS. 6,13-1,3.

hi cogunt vos circumcidi, tantüm ut crucis
Christi persecutionem non patiantur. Neque 13
enim qui circumciduntur , legem custodiunt:
sed volunt vos circumcidi, ut in carne vestra

36 glorientur. Mihi autem absit gloriari, nisi in 14 ι κ i,si; 2,2.
cruce Domini nostri Iesu Christi: per quem

mihi mundus crucifixus est, et ego mundo. In 15 5,0. 1 κ 7,19.

Christo enim Iesu neque circumcisio aliquid

valet, neque praeputium, sed nova creatura.

Et quicumque hanc regulam secuti fuerint, pax 16 ^73,1 ; 12.5,5;

super illos, et misericordia, et super Israel Dei. ph 3,3.'

37 De cetero nemo mihi molestus sit : ego enim 17 2 κ 4,to.
stigmata Domini Iesu in corpore meo porto.

Gratia Domini nostri Iesu Christi , cum 18 Ph 4,23.
spiritu vestro, fratres. Amen.

EPISTOLA

Β Ε ATI PAVLI APOSTOLI

AD EPHESIOS.

(1) PAULUS Apostolus Iesu Christi per vo- 1 r 1,7. 1 κ 1,2.
luntatem Dei, omnibus Sanctis, qui sunt Ephesi, Ko1 3'1,

et fidelibus in Christo Iesu. Gratia vobis, et 2 κοί ι,2.
pax a Deo Patre nostro, et Domino Iesu Christo.

Benedictus Deus et Pater Domini nostri 3 2,6.
Iesu Christi, qui benedixit nos in omni bene-
dictione spiritual! in caelestibus in Christo,

12 hii QA.F I in cruce Chr. F 13 ne en. A^
16 — et 2° -F 17 — domini 18 (— fratres)

Subscr. Explicit Epistula ad Galatas

Inscr. Incipit Epistula | — b. P. a.

1,1 > Christi I. | > sanct. omn. 2 > et

dorn, nostro A* 3 spiritali
489

1,4-17. AD EPHESIOS.

j i5,i6; 17,24. 4 sicut elegit nos in ipso ante mundi constitu-
5,27. r 8,29. tionem , ut essemus sancti et immaculati in
j 1,12. 5 conspectu eius in charitate. Qui praedesti-
1 J 3,1< navit nos in adoptionem filiorum per Iesum
Christum in ipsum: secundum propositum
Mt 3,i7. 6 voluntatis suae , in laudem gloriae gratiae
Koi i,i3. guae ^ ·η gratificavit nos in dilecto filio
Koi i,i4.2o. 7 suo. In quo habemus redemptionem per
2,7; 3,8.i6. sanguinem eius, remissionem peccatorum se-
Koi 1,9. 8 cundum divitias gratiae eius , quae super-
abundavit in nobis in omni sapientia, et pru-
3,9. r 16,25. 9 dentia: ut notum faceret nobis sacramentum
Koi 1,9. voluntatis suae, secundum beneplacitum eius,
r i3,9. α 4,4. 10 quod proposuit in eo, 1 in dispensatione pleni-
Koi i,i6. tudinis temporum, instaurare omnia in Christo,
quae in caelis, et quae in terra sunt, in ipso :
Koi 1,12. 11 In quo etiam et nos sorte vocati sumus prae-
R 8,28' destinati secundum propositum eius, qui ope-
ratur omnia secundum consilium voluntatis
12 suae: ut simus in laudem gloriae eius nos,
4,30.13 qui ante speravimus in Christo: In quo et*
Koi 1,5.6. vos^ cum au(jisse^js verbum veritatis, (Evange-
lium salutis vestrae) in quo et credentes si-
2 κ 1,22; 5,5. 14 gnati estis Spiritu promissionis sancto, qui
est pignus hereditatis nostrae, in redemptio-
nem acquisitionis, in laudem gloriae ipsius.
Koi i,4.9. 15 Propterea et ego audiens fidem vestram,2
quae est in Domino Iesu, et dilectionem in
Koi i,3. 16 omnes sanctos , non cesso gratias agens pro
vobis , memoriam vestri faciens in orationi-
Koi 1,10. 17 bus meis: ut Deus, Domini nostri Iesu Christi

4 ante ] aut e Fx | (— et) 5 optionem A1 (ad-
optione) β — filio suo 9 (vobis) | bonum

placitum | (posuit) 10 dispensationem | instaurari J*'

11 iquod) I — et nos | > omn. oper. | — sec.

12 — nos 13 — et 2° Λ \ sancto ] spu A 14 eins A
15 Domino ] Christo § 17 deus dorn. . . . Christi,

Προς Εφεαιονς 1,4— 1 7.

καΰώς έξελέξατο ήμάς έν αϋτφ προ καταβολής 4 J ιβ,ιβ; 17,24.

/ V e ~ c r v i r r 5,27. R θ, 29·

κόαμου, είναι ημάς άγιους και άμωμους κατενω-
πιον αυτού, εν άγάπη 1 προορίοας ήμάς εις υίο- 5 J Μ*.
ΰεοίαν δια Ίηοοϋ Χριοτοϋ εις αύτόν, κατά την ' '

εϋδοκίαν του θελήματος αϋτοϋ, εις επαινον δόξης 6 Mt s,i7.
της χάριτος αϋτοϋ ης έχαρίτωοεν ήμάς έν τφ 0 '
ήγαπημένω, έν φ εχομεν την άπολϋτρωοιν δια η κοί 1,14.20.
τοϋ αίματος αϋτοϋ, την άφεοιν των παραπτωμά- »·»·■■
των, κατά το πλοϋτος της χάριτος αϋτοϋ, 1 ης 8 κοί ι,9.
έπερίοοευοεν εις ήμάς έν πάοη οοφία και φρο-
νήσει 1 γνωρίοας ήμϊν το μυατήριον τοϋ ΰελήμα- 9 β,9. r ιβ,26.
τος αϋτοϋ, κατά την εϋδοκίαν αϋτοϋ, ην προέΰετο 0 ' '
έν αϋτφ 1 εις οίκονομίαν τοϋ πληρώματος των και- 10 R ιβ,9. g 4,4.
ρών, άνακεφαλαιώοασΰαι τά πάντα έν τφ Χριοτφ, 0 '
τά έπι τοις οϋρανοϊς και τά έπι της γης* έν
αϋτφ, έν φ και έκληρώΰημεν προορισΰέντες κατά 11 κοί ι,ιι.
πρόΰεοιν τοϋ τά πάντα ένεργοϋντος κατά την βου-
λήν τοϋ θελήματος αϋτοϋ, εις το είναι ήμάς εις 12
επαινον δόξης αϋτοϋ τους προηλπικότας έν τφ
Χριοτφ · έν φ και ϋμεις, άκοϋοαντες τον λόγον 13 *,so.
της άληβείας, το εϋαγγέλιον της οωτηρίας ϋμών, ι τ 2,4* '
έν φ και πιοτεϋοαντες έοφραγίονχητε τφ πνεϋ~
ματι της έπαγγελίας τφ άγίω, δς έοτιν άρραβών 14 2 κ 1,22 ; 6,5.
της κληρονομιάς ήμών εις άπολϋτρωοιν της περί-
ποιήοεως, εις επαινον της δόξης αϋτοϋ.

Διά τοϋτο κάνω, άκοϋοας την καΰ' ϋμάς πίατιν IB 3,2. Phm 4.5,

, - / »γ J ν \ , > ν , , Kol 1,4.9; 2,1,

εν τφ κυριω Ιηοου και τήν αγαπην τήν εις παν· r 1,8.
τας τοϋς άγιους, οϋ παϋομαι εϋχαριοτών ύπέρ 16 κοί ι,β.
ϋμών μνείαν ποιοϋμενος έπι των προοευχών μου,

I Ινα ό '&εδς τοϋ κυρίου ήμών Ίηοοϋ Χριοτοϋ, ό 17κοΐ ι,9β.

4 HR αυτού εν αγάπη, 5 W εις αυτόν κ. 8 RW φρονηοει,
9 W αυτού κ. 14 ος : ΚΆ ο | W ημών, 15 την αγαπην : hr [R]— Η

4 εν αυτω : εαυτω FG 6 ης : εν η Ώαζ | fin -f υιω
αυτού I>*FG 7 εοχομεν N*D* | χρηοτοτητος Α 8 (ημας,)
9 γνωριοαι FG | — αυτού 2° J>FG 10 επι 1° : εν AFaf

II εκλη&ημεν Α Ώα (επληρωΦημενΜ.ίοϊίθΙζβΩ cj) \ προΰεοιν -\-
του ϋεον OGa 18 υμεις : ημείς ΑΚα 16 μνείαν : ·+· υμων Ι)*αξ

490

1,18—2,5· Προς Εφεοιονς

πατήρ της δόξης, δφη ύμιν πνεύμα αοφίας και
4,4. Dt 83,8.4. 18 άποκαλύψεως έν έπιγνώσει αύτοϋ, πεφωτισμένους
Κο W'.^i. τους όφΰαλμοϋς της καρδίας ύμών, είς το είδε·
ναι ϋμας τις έοτιν ή έλπίς της κλήσεως αύτοϋ,
τις 6 πλούτος της δόξης της κληρονομιάς αύτοϋ
2 κ ΐ8,4. 19fr rots ävioig, και τί το ύπερβάλλον μέγεθος

Kol 1,11: 2,12. ~s> , ~ , ς ~ < ,

s^o. της δυνάμεως αυτού εις ημας τους πιστεύοντας
κατά την ένέργειαν τοϋ κράτους της ισχύος αύτοϋ,
Ρβ ιιο,ι. 20 ην ένήργηκεν έν τφ Χριστφ έγείρας αϋτδν έκ νε-
κρών, και χαϋΊσας έν δε&α αντον έν τοις έπου-
κοί ι,ιβ; 2,ιο. 21 ρανίοις 1 ύπεράνω πάσης άρχής και έξουσίας και
Η 2,6' δυνάμεως και κυριότητος και παντός όνόματος
όνομαζομένου ού μόνον έν τφ αίώνι τούτω άλλα
Ρββ,7. Mt28,i8. 22 και έν τφ μέλλοντι* και navta νπέταζεν vitd τοϋς
4,ΐ5. κ*1^1** πόόας avtov, και αϋτδν έδωκεν κεφαλήν ύπέρ
κοί ι,ί»! 23 πάντα τη έκκλησία, ήτις έστιν το σώμα αύτοϋ, το
1 4jio! πλήρωμα τοϋ τα πάντα έν πασιν πληρουμένου.
κοί ι,2ΐ^; 248. 2 Kai ύμάς οντάς νεκρούς τοις παραπτώ-
δ,β; β,ΐ2. 2 μασιν και ταϊς άμαρτίαις ύμών, έν αις ποτε πε-
j ΐ2,8ΐ! ριεπατήσατε κατά τον αιώνα τοϋ κόσμου τούτου,
Κο1 1,18' κατά τον άρχοντα της έξουσίας τοϋ άέρος, τοϋ
πνεύματος τοϋ νϋν ένεργοϋντος έν τοις υίοϊς της
κοί 8,6. 3 άπειΰείας· έν οϊς και ήμεις πάντες άνεστράφημέν

Μί 3,17: 17,5. » ~ j ο > ~ \ t ■*> ~

j 8,8β. ποτε έν ταις imWjtucMS της σαρκός ήμων, ποιούν-
τες τά θελήματα της σαρκός και τών διανοιών,
και ήμεΰα τέκνα φύσει όργής ως και οι λοιποί9
ι™ i!s! 4 δ δε ΰεδς πλούσιος ών έν έλέει, διά τήν πολλήν
L 15,24.82. 5 άγάπην αύτοϋ ην ήγάπησεν ήμας, και όντας ήμάς
6,ΐ4. κ β,ΐ8. νεκρούς τοις παραπτώμασιν συνεζωοποίησεν τφ

17 h όώχ) vi όφ 18 νμων : [Η]— W 20 hR ενηργηοεν j
W Χριστώ, . . . νεκρών και | καϋΊΟ. : Τ+ αντον 2,2 Η
απεν&ιας 3 HR λοιπόν — δ τω : hW pr εν

18 τις 2° : pr και Καζ 19 νμας Ώ*Οα 20 εκα-
&ιοεν Ώαζ I ουρανοις Ε 2,1 αμαρτ, : eiu-ihj/iuatg JB
2 αιώνα : κανόνα syr lect. 3 ημείς : νμεις Α*Ώ*—ΈΌ
4 — αυτόν D*FGa δ παραπτ. : 4- xcu ταις εηΐ'&νμιαις 2*

491

AD EPHESIOS.

1,18-2,5.

pater gloriae, det vobis spiritum sapientiae

et revelationis, in agnitione eius: illuminatos 18 Dt 33,3.4.

oculos cordis vestri, ut sciatis quae sit spes ism]'5'1*'

vocationis eius, et quae divitiae gloriae here-

ditatis eius in Sanctis, et quae sit supereminens 19 2 κ i3,4.

magnitudo virtutis eius in nos, qui credimus *S.1,!-5 2'12*

secundum operationem potentiae virtutis eius,

1 quam operatus est in Christo, suscitans illum 20 ps 110,1.

a mortuis , et constituens ad dexteram suam

in caelestibus: supra omnem principatum et 21 κοί i,ie; 2,10.

potestatem, et virtutem, et dominationem , et

omne nomen, quod nominatur non solum in

hoc saeculo, sed etiam in futuro. Et omnia 22 pS8,7.Mt28,is.

subiecit sub pedibus eius: et ipsum dedit 4'15, Ko1 1,18i

caput supra omnem Ecclesiam, quae est cor- 23 k0i2m9.

pus ipsius, et plenitudo eius, qui omnia in ltll.12'27'

3 omnibus adimpletur. Et vos, cum essetis 2 κοί 1,215,2,13.
mortui delictis, et peccatis vestris, 1 in quibus 2 5,6; 6,12.
aliquando ambulastis secundum saeculum ϊΜ',Ι'ι.
mundi huius, secundum principem potestatis κοί 1,13.
aeris huius, Spiritus, qui nunc operatur in filios
diffidentiae, in quibus et nos omnes aliquando 3 κ0ι 3,6.
conversati sumus in desideriis carnis nostrae,
facientes voluntatem carnis, et cogitationum, et

4eramus natura iilii irae, sicut et ceteri: Deus 4 1 ρ 1,3.
autem, qui dives est in misericordia, propter
nimiam charitatem suam, qua dilexit nos, 'et 5 l 15,24.32.
cum essemus mortui peccatis, convivificavit nos 5'14, 11 6'13,

18 inlum. [habere] | — et

19 credidimus

21 — etiam JF1 et

22 s. omnia ecclesiae (-ia F) 23 — et | quia A
2,1 vos ] + convivificavit $ ! — et 2° A

3 (faciatis) | voluntates % voluptates F \ cogi-
tationem A

4 misericordiam A | quam F

491

2,6-19.

AD EPHESIOS.

κ 8,10. πι 3,20. 6 in Christo, (cuius gratia estis salvati) 'et con-
resuscitavit , et consedere fecit in caelestibus
1,7. 7 in Christo Iesu: ut ostencleret in saeculis
supervenientibus abundantes divitias gratiae
suae, in bonitate super nos in Christo Iesu.
g 2,i6. 8 Gratia enim estis salvati per fidem , et hoc 5
ι κ i,29. 9 non ex vobis : Dei enim donum est , 1 non ex
rt 2,u. 10 operibus , ut nequis glorietur. Ipsius enim
sumus factura, creati in Christo Iesu in ope-
ribus bonis, quae praeparavit Deus ut in illis
ambulemus.

5,8.11 Propter quod memores estote, quod ali-6
quando vos Gentes in carne, qui dicimini prae-
putium ab ea, quae dicitur circumcisio in carne,
u 9,4. 12 manu facta: quia eratis illo in tempore sine
ι rh 4,i8. Christo, alienati a conversatione Israel, et ho-
spites testamentorum, promissionis spem non
i« 57,i9; 52,7. 13 habentes , et sine Deo in hoc mundo. Nunc 7
κυΐ 1,20. autem in Christo Iesu vos, qui aliquando eratis
longe, facti estis prope in sanguine Christi,
ie y,5. u 3,28. 14 Ipse enim est pax nostra, qui fecit utraque
κυΐ 2,i4. lmum, et medium parietem maceriae solvens,
κυΐ 2,i4. 15 inimicitias in carne sua: legem mandatorum
2 K 5'17, decretis evacuans, ut duos condat in semetipso
Koi 1,20.22. 16 in unum novum hominem, faciens pacem, 1 et
reconciliet ambos in uno corpore, Deo per cru-
fai. Act 10,36. 17 cem, interficiens inimicitias in semetipso. Et
zch59,'io.' veniens evangelizavit pacem vobis, qui longe
3,12. 18 fuistis, et pacem iis, qui prope. quoniam per
J 4'23, ipsum habemus accessum ambo in uno Spiritu
Ii 12,22.23. 19 adPatrem. Ergo iam non estis hospites, et ad- 8

5 — in I — cuius ο (conresedere) 7 osten-

dere F | divitiae F | bonitatem Fi 8 — enim [g]
10 — Iesu [g] 11 vos ] + eratis § + qui er. F \ diceba-
mini $ 12 qui \ > in illo F \ conversione Λ | test,
promiss., | —hoc ] hunc F 14 > est enim ί macheriae
QAF I inimicitiam , it 16 (-tia F bis) 15 conderet F \
semet ipsum 16 , per crucem i. 17 his 19 — et 1° Fi
492

Προς Εφεοωνς 2,6— 19,

Χριοτφ, — χάριτί έοτε οεοωομένοι, — ικαί ουνψ 6 κβ,ιο. phs,2o.
γειρεν καί ουνεκάθιοεν έν τοις έπουρανίοις εν
Χριοτφ Ίηοοϋ, ίνα ένδείξηται έν τοις αίώοιν τοις 7 Μ·
έπερχομένοις το ϋπερβάλλον πλούτος της χάρι-
τος αύτοϋ έν χρηοτότητι έφ' ήμας έν Χριοτφ
I Ίηοοϋ. τη γαρ χάριτί έοτε οεοωομένοι δια πι- 8 R4,5.8; η'βί
στεως· και τοϋτο ουκ έξ ϋμών , θεού το όώρον θ2,ιβ;8,2.
ουκ έξ έργων, Ινα μη τις κανχήοηται. αύτοϋ γάρ 9 1 Κ 1,2Θ'
έομεν ποίημα, κτιοθέντες έν Χριοτφ Ίηοοϋ £m10Tt2'14,
εργοις άγαθοϊς, οϊς προητοίμαοεν ό θεός Ινα έν
αύτοις περιπατήοωμεν.

Διό μνημονεύετε δτι ποτέ ύμεις τα έθνη έν 1 1 β,β.
οαρκί, οί λεγόμενοι άκροβνατία ύπδ της λεγομέ-
νης περιτομής έν οαρκϊ χειροποίητου, δτι ητε τφ 12 κ Μ·
καιρφ έκείνφ χωρίς Χριοτοϋ , άπηλλοτριωμένοι 1 Th 4,18'
της πολιτείας τοϋ Ίοραηλ καί ξένοι των διαθη-
κών της έπαγγελίας, έλπίδα μη έχοντες καί άθεοι
έν τφ κόομφ. νυνί δε έν Χριοτφ Ίηοοϋ ϋμεις Ι3ΐβδ7,ΐ9; 62,7.
οι ποτε δντες μακράν έγενήθητε έγγνς έν τφ αϊ- Κο1 1,20'
ματι του Χριοτοϋ. Αϋτδς γάρ έοτιν ή ειρήνη 14 ι* β,δ. α β,2β.
ήμών, δ ποιήοας τα άμφότερα έν καί τδ μεοό- Κο1 2'14'
τοιχον τοϋ φραγμού λύοας, την έχθραν, έν τη
οαρκί αύτοϋ 1 τδν νόμον των έντολών έν δόγμαοιν 15 κοί 2,u.
καταργήοας, Ινα τους δύο κτίοη έν αϋτφ εις ένα
καινδν άνθρωπον ποιών είρήνην, καί άποκαταλ- 16 κοί 1,20.22.
λάξη τους άμφοτέρους έν ένί οώματι τφ θεφ δια
τοϋ οταυροϋ, άποκτείνας την έχθραν έν αϋτφ* β,ιβ. Act ιο,ββ.
καί έλθών ενηγγελίσατο ειρψψ ύμιν toig μακράν 17 zch^io".
καί είρψψ «roTg έγγνς ' δτι δι αύτοϋ έχομεν την 18 8,ΐ2.^ r^
προοαγωγην οί άμφότεροι έν ένί πνεύματι προς η 7,25.
τδν πατέρα, άρα οϋν ούκέτι έοτε ξένοι καί πάρ- 19 β,β. η 12,22.28.

11 Η χειροποίητου, — 12 W Χρίστου απηλλ. 14 HR
εχΰραν εν | Η αντου, 15 Η εν αΰτω 16 Η οτανρου αποκτ.

5 χαριτι : pr ου τη D* 8 δια : -|- τ71ζ Καζ

15 εν εαυτω Daf, it 16 FG 17 — ειρηνην 2° Κ Laif
19 — εατε 2° ΚΖαζ

492

2,20—3,ιΐ· -Προς Εφεοιονς

οίκοι, άλλα έοτε οννπολϊται των άγιων και ol-
*ιΙ Ιζ,ιΙ'. 20 κειοι τον ΰεού, έποικοδομηΰέντες έπι τφ ΰεμελίω
^κζη. τ®ν άποοτόλων και προφητών, δντος άκρογωνιαίον
κοί 2,ΐ9. 21 αύτοϋ Χριοτού Ίηοού, έν φ παοα οικοδομή σνναρ-
ι ρ 2,5. 22 μολογονμένη ανξει είς ναόν άγων έν κνρίω, έν
0 ' ' φ καϊ νμεις οννοικοδομεϊοΰε είς κατοικητήριον
του $εοϋ έν πνεύματα
κοίΊ^*! 3 Τούτον χάριν έγώ Παύλος ό δέομιος τού Χρι- α
κοί ι,25. 2 στού Ίηοού ύπερ ύμών των έΦνών — ει γε ήκού-
' Ί,ίδ! οατε την οίκονομίαν της χάριτος τού $εού της
ι,9.ιο. 3 δοΰείοης μοι είς ύμας, δτι κατά άποκάλυψιν
\ ' έγνωρίοΰη μοι το μυστήριον, καΰως προέγραψα
4 έν όλίγω, προς ο δύναοΰε άναγινώοκοντες νοήοαι
την αύνεοίν μον έν τφ μνοτηρίφ τού Χριοτού,
κοί ι,2β. 5 δ έτέραις γενεαις οϋκ έγνωρίοΰη τοις υίοις των
άνΰρώπων ως νύν άπεκαλύφΰη τοις άγίοις άπο-
2,13.18.19. β οτόλοις αύτού και προφήταις έν πνεύματι, είναι
τά εΰνη οννκληρονόμα και ούνοωμα και ουνμέτ-
οχα της έπαγγελίας έν Χριοτφ Ίηοού δια τού
κοί ι,25.29. 7 ευαγγελίου, ού έγενήΰην διάκονος κατά την δω-
1 κ 3,ιο. ^ftv νής χόρτος τού ΰεού της δοθείσης μοι κατά
ι κ ΐ5,9.ιο. 8 την ένέργειαν της δυνάμεως αύτού. έμοι τφ έλα-
ι,7. α ι,ιβ. χιοτοτέρω πάντων άγιων έδόΦη ή χάρις αύτη,
τοις εΰνεοιν εύαγγελίοασΰαι το άνεξιχνίαοτον
κ ιβ,25. 9 πλούτος τού Χοιοτού, και ωωτίοαι τις ή οίκονο-

Kol 1,1β.2β. , ? , ~ Λ I. Λ * ~

Αρ 4,11. μια τον μυστήριου τον αποκεκρνμμενον άπο των
ι ρ ι,ΐ2. ίο αιώνων έν τφ ΰεφ τφ τά πάντα κτίσαντι, ινα
komJS." γνωρισΰχί νύν ταις άρχαις και ταις έξονοίαις έν
τοις έπονρανίοις διά της έκκληοίας ή πολνποί-
ι,ιι. 11 κιλος σοφία τού ΰεού, κατά πρόΰεσιν των αίώ-

19 R αλλά έοτε 3,1 Τ— Ιηοον 3 Η [οτι] 7.8 Κ
αυτού — εμοι . . . αντη — 9 φωτισαι : h \R] W-+-
παντας 10.11 W &εον κατα

20 ακρογων. λιΰον O*FQ 21 παοα : -\- η Λ€αζ
22 '&εον : Χριοτον Β 3,3 εγνωριοε Καζ 6 επαγγ. : 4-
αντου Faf 7 την όοΰειοαν Καζ 8 τοις : pr εν Όαζ
9 — εν η* Marcion | χτιοαντι : -J- όια Ιηοον Χριοτον Καζ

493

AD EPHESIOS. 2,20-3,11.

venae: sed estis cives sanctorum, et dome-
stici Dei : superaedificati super fundamentum 20 Mt ιβ,ιβ.
Apostolorum , et Prophetarum , ipso summo 18 28,16'
angulari lapide Christo Iesu: in quo omnis 21 κοί 2,19.
aedificatio constructa crescit in templum sanc-
tum in Domino , in quo et vos coaedificamini 22 1 ρ 2,5.
in habitaculum Dei in Spiritu.
9 Huius rei gratia, ego Paulus vinctus 3 κοΛ^ί'
Christi Iesu, pro vobis Gentibus, 1 si tarnen 2 κοί 1,25.
audistis dispensationem gratiae Dei, quae data 1 K
est mihi in vobis: quoniam secundum reve- 3 1,9.10.
lationem notum mihi factum est sacramentum, Ko1 ^26,
sicut supra scripsi in brevi: prout potestis 4
legentes intelligere prudentiam meam in my-
sterio Christi : quod aliis generationibus non 5 κοί i,26.
est agnitum filiis hominum, sicuti nunc reve-
latum est Sanctis Apostolis eius, et Prophetis
in Spiritu, { Gentes esse coheredes, et Concor- 6 2,13.18.19.
porales, et comparticipes promissionis eius in
Christo Iesu per Evangelium : Cuius factus 7 Kol 1,25.29.
sum minister secundum donum gratiae Dei,
quae data est mihi secundum operationem vir-
tutis eius. Mihi omnium sanctorum minimo 8 1 κ 15,9.10.
data est gratia haec , In Gentibus evangeli- ^7, G M6,
zare investigabiles divitias Christi, et illumi- 9 r 16,25.

·,·,.· A. ' 1 · Kol 1,16.26.

nare omnes, quae sit. dispensatio sacramenti
absconditi a saeculis in Deo, qui omnia cre-

avit: ut innotescat principatibus, et potesta- 10 1 ρ 1,12.
tibus in caelestibus per Ecclesiam, multiformis Kofi^e.

sapientia Dei, secundum praefinitionem sae- 11 1,11.

19 fin , $ , : Φ** 22 Spir. sancto
3,5 sicut F 6 > esse gentes I — eius
617 Per ev. factus -F1 7 sura ego IP \ (don. gr. ]
gratiam) 8 Mihi enira $ I > rain, sanct. F | in-
investigabiles F 9 absconditis F | fin . ©»s 10 prin-
cipibus I sapientiae I

493

3,12-4,6.

AD EPHESIOS.

culorum, quam fecit in Christo Iesu Domino
1 1J'6, HR5,2. 12 nostro : In quo habemus fiduciam, et accessum
Koi i,24. 13 in confidentia per fidem eius. Propter quod 10
peto ne deficiatis in tribulationibus meis pro

14 vobis: quae est gloria vestra. Huius reitl
gratia flecto genua mea ad Patrem Domini

15 nostri Iesu Christi, ex quo omnis paternitas
i,7. 6,io. 16 in caelis, et in terra nominatur, 1 ut det vobis
Koi i,n. secundum divitias gloriae suae, virtute corro-

borari per Spiritum eius in interiorem homi-
Koi i,23;4s^7. 17 nem, Christum habitare per fidem in cordibus
Koi 2,2. 18 vestris : in charitate radicati, et fundati, 1 ut
possitis comprehendere cum omnibus Sanctis,
quae sit latitudo, et longitudo, et sublimitas,
Koi 2,3. 19 et profundum: scire etiam supereminentem
scientiae charitatem Christi, ut impleamini in
omnem plenitudinem Dei.
K„i 1,29. 20 Ei autem, qui potens est omnia facerel2
1,101 superabundanter quam petimus, aut intelligi-
mus, secundum virtutem, quae operatur in
21 nobis: Ipsi gloria in Ecclesia, et in Christo
Iesu in omnes generationes saeculi saeculo-
rum. Amen.

κυΐ ι,ιο. 4 Obsecro itaque vos ego vinctus in Domino, 13

ut digne ambuletis vocatione, qua vocati estis,
κυΐ 3,i2. 2 1 cum omni humilitate, et mansuetudine, cum
patientia, supportantes invicem in charitate,
koi 3,i4.i5. 3 soliciti servare unitatem Spiritus in vinculo
Koi3,i5.Ri2,5. 4 pacis. Unum corpus, et unus Spiritus sicut vo-
j ιο,ιβ. iK 8,6. 5 cati estis in una spe vocationis vestrae. Unus U
ι κ ΐ2,β. 6 Dominus , una fides , unum baptisma. Unus

12 confidential)! F 13 (— meis) 16 virtutem
$F I — in Fi I interiori homine 17 > hab.

Chr 18 possetis F | (> long. et. lat.) 19 (omni
plenitudine) 20 sup. ] abundanter super F? | quam
op. A* 21 saeculis saec. A

4,; (victus) 4 sicut et F

Προς Εφεοωνς 3,12-4,6.

νων ήν έποίηοεν έν τφ Χριοτφ Ίηοοϋ τ φ κνρίφ
ήμών, έν φ εχομεν την παρρηοίαν καϊ προααγω- 12 £ 14'2β; Η 4,1β·
γήν έν πεποιΰήοει διά τής πίστεως αύτού. διό 13
αιτούμαι μη ένκακεϊν έν ταϊς ΰλίψεοίν μον ύπερ
5 ύμών, ήτις έατϊν δόξα ύμών. Τούτον χάριν 14
κάμπτω τα γόνατά μον προς τον πατέρα, έξ ού 15
πάοα πατριά έν ούρανοις καϊ έπί γης όνομάζεται, · ■
Ινα δ φ ύμϊν κατά το πλούτος της δόξης αύτον 16 μ. β,'ϊο.'
δννάμεί κραταιωΰήναι δια τον πνεύματος αύτον Κο1
εις τον εοω άνϋ'ρωπον, κατοικήοαι τον Χριοτόν 17 J"»^. 27#
διά της πίοτεως έν ταις καρδίαις ύμών, έν άγάπη
έρριξωμένοι και τεΰεμελιωμένοι , Ινα έξιοχύοητε 18 κοί 2,2.
καταλαβέοΰαι ονν πάοιν τοις άγίοις τί το πλά-
τος και μήκος και νιρος και βάΰος, γνώναί τε Ι9κ0ΐ2,8.
την ύπερβάλλονοαν της γνώοεως άγάπην τον Χρι-
οτοϋ, Ινα πληρωΰήτε εις πάν το πλήρωμα τον
Φεον.

Τφ δε δνναμένω ύπερ πάντα ποιήοαι ύπερεκ· 20 κοί ι ,29.
περιοοοϋ ων αιτούμενα ή νοονμεν κατά την δύ- ι,19'
ναμιν την έν έργον μένην έν ήμιν, αύτφ ή δόξα έν 21
τη έκκληοία και έν Χριοτφ Ίηοοϋ εις πάαας τάς
γενεάς τον αιώνος τών αιώνων άμήν.

Παρακαλώ οϋν ύμάς έγώ δ δέομιος έν κνρίφ 4 Κο1 Μ«.
άξίως περιπατήοαι τής κλήοεως ης έκλήΰητε, μετά 2 κοί 8,ΐ2.

/ , \ * , Mt 11,29.

παοης ταπεινοφροοννης και πραντητος, μετα μα-

κροΰνμίας, άνεχόμενοι άλλήλων έν άγάπη, 1 οπον- 3 κοί 8,ΐ4.ΐ5.
δάζοντες τηρεϊν την ενότητα τον πνεύματος έν

τφ οννδέαμω τής ειρήνης* εν οώμα και έν πνεύμα, 4 r0^.16,

καΰώς καϊ έκλήΰητε έν μιί} έλπίδι τής κλήοεως j 10'1β<

ύμών εις κύριος, μία πίοτις, έν βάπτιαμα· εις^ 1 κ '8»6·

6 1 Κ 12,0.

13 W εγκακ. 17 Η υμων εν αγάπη· 18 hT κ.

βαΰος κ. υ\ρος 19 h ινα πληρωΰη παν 4,2 W μακρό-
ϋυμιας ανεχ. 4 καν 2° : [Η]

13 εκκακειν Ca^ | (ry τις ε. ό. υμων; Ewald) 14 πά-
τερα : -\- τον κυρίου ημων Ιηαου Χριατου Ώαζ 15 ουρανω
Ρα 20 — υπέρ DFG

4Θ4

4,7— 17· Προς Εφεοιονς

ΰεός καί πατήρ πάντων, ό έπϊ πάντων καί διά
κ 12,8.6. 7 πάντων και έν πάοιν. 'Ενί δε έκάατω ήμών έδόϋ'η
' ' ή χάρις κατά τό μέτρον της δωρεάς του Χριοτοϋ.
ρβ 68,1». 8 διό λέγει*

Kol 2,16. j _ , , w , ■ . ..·, , - ,

avapag εις vtyog ^χμαλωτενΰεν αιχμαλωΰίαν,

εδωχεν όόματα toig αν&ρώηοις.
j 8,ΐ8. 9 τό όέ cwsjSif τ£ έστί/ν ει μη ότι και κατέβη εις
κ 14,9. 10 τα κατώτερα μέρη της γης; ό καταβάς αύτός
έοτιν καί ό avaßag ύπεράνω πάντων των ούρα-

1 κ 12,28. 11 νών, ϊνα πληρώοη τα πάντα, και αύτός εδωχεν
Act 2ΐ,8. το^ζ ^ν <%ποοτό,χονς) τούς προφήτας, τους δε

εύαγγελιοτάς, τους δε ποιμένας καί διδαοκάλους,
ι ρ 2,6. 12 προς τον κατάρτια μόν των άγιων εις έργον δια-

2 Τ 8,17' κονίας, εις οίκοδομην του οώματος του Χριοτοϋ,
κοί ι,28. 13 μέχρι καταντηθώ μεν οι πάντες εις την ένότητα
2 ρ 8,ΐ8. τ ~£ πιοτεο)ς καΐ τής έπιγνώοεως του υίοϋ του

Φεοϋ, εις άνδρα τέλειον , εις μέτρον ήλικίας του
ι κ ΐ4,2ο. 14 πληρώματος του Χριοτοϋ, Ινα μηκέτι ώμεν νη-
Η 18,9' πιοι, κλυδωνιζόμενοι και περιφερόμενοι παντι
άνέμω τής διδασκαλίας έν τη κυβία των άν$ρώ-
πων, έν πανουργία προς την μεΰοδίαν τής πλάνης,
1κο\ ϊ'ιβ! 15 άληΰεύοντες δε έν άγάπη αύξήοωμεν εις αύτόν
κοί 2,ΐ9. 16 τα πάντα, ός έοτιν ή κεφαλή, Χριοτός, 1 έξ ού
πάν τό οώμα ονναρμο λογού μεν ον και ουνβιβαζό-
μενον δια πάοης αφής τής έπιχορηγίας κατ ένέρ-
γειαν έν μέτρω ενός έκάοτου μέρους την αϋξηοιν
του οώματος ποιείται εις οίκοδομην έαυτοϋ έν
άγάπη.

2,ι.2. 17 Τούτο οϋν λέγω και μαρτύρομαι έν κυρίφ, 1

R 1,21.

7 HB, [η] 8 εδωκ. : HB, pr [και] 9 κατεβη : hW-f
πρωτον 12 W διακονίας εις 14 RW κνβεια | RW
με&οδειαν 16 h μελονς \ εανχον : Τ αύτου

6 — και 1° 38α | fin -+- Ή^ν JDGa-\- νμιν ζ 8 τοις :
εν FG 9 — μερη £>*FG 12 {άγιων,) 13 — του
νιον FG 14 fin + τον διάβολου Λ 15 αλη&ειαν δε ποιουντες
FG I — η O*FG | ο Χρίστος Ώαζ 16 — κατ ενεργ. FG

AD EPHESIOS.

4,7—17.

Deus et Pater omnium, qui est super omnes,

15 et per omnia, et in omnibus nobis. Unicui- 7 r 12,3.6.
que autem nostrum data est gratia secundum 1 κ 12,11 '
mensuram donationis Christi. Propter quod 8 ps ββ,ΐθ.
(licit: Κο12·,5'

Ascendens in altum captivam duxit capti-
vitatem :

dedit dona hominibus.
Quod autem ascendit, quid est, nisi quia et 9 j 3,13.
descendit primüm in inferiores partes terrae?
Qui descendit, ipse est et qui ascendit super 10
omnes caelos, ut impleret omnia. Et ipse de- 11 1 κ i2,28.
dit quosdam quidem Apostolos, quosdam autem Act 21'8'
Prophetas, alios vero Evangelistas, alios autem
pastores, et doctores * ad consummationem 12 1 ρ 2,5.
sanctorum in opus ministerii, in aedificationem 2 τ 3,17'
corporis Christi: donee occurramus omnes in 13 κοί 1,2s.
unitatem fidei, et agnitionis filii Dei, in virum
perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis
Christi: ut iam non simus parvuli fluctuantes, 14 1 κ u,2o.
et circumferamur omni vento doctrinae in H 13'9,
nequitia hominum, in astutia ad circumventio-
nem erroris. Veritatem autem facientes in 15 1,22; 5,23.
charitate, crescamus in illo per omnia, qui Ko1 1,18'
est caput Christus: ex quo totum corpus com- 16 κοί 2,19.
pactum, et connexum per omnera iuncturam
subministrationis , secundum operationem in
mensuram uniuscuiusque membri, augmentum
corporis facit in aedificationem sui in charitate.

16 Hoc igitur dico, et testificor in Domino, 17 r 1,21.

Kol 2,4.6.

6 — est I (— et 3°) 7 (vestrum) |

mensura F 9 quia ] quod f&A | — primum f&A1 \
fin . pro ? ©»* ·· βΟΓΓ· 11 > proph. . . . apost. A* \ aut.
\° ^ quidem A* \ — vero A} 13 occuramus %A
Η civcumferamus F \ verbo j^i | — ad A* ir> cari-
tatem F | (Christi)

495

4,18-31. AD EPHESIOS.

ut iam non ambuletis, sicut et Gentes ambu-
2,12. Kol 1,21. 18 lant in vanitate sensus sui, tenebris obscura-
1 P 1,14' tum habentes intellectum, alienati a vita Dei
per ignorantiam , quae est in Ulis, propter
Kol 3,5. 19 caecitatem cordis ipsorum , qui desperantes,
semetipsos tradiderunt impudicitiae , in ope-
Q^ rationem immunditiae omnis in avaritiam.
2^ *Vos autem non ita didicistis Christum, si 17
tarnen illum audistis, et in ipso edocti estis,
Ii 8.13. κοί 3,9. 22 sicut est Veritas in Iesu. deponere vos se-
cundum pristinam conversationem veterem
hominem, qui corrumpitur secundum desideria
r 12,2. 23 erroris. Renovamini autem spiritu mentis
Gn i,26. 24 vestrae, 1 et induite novum hominem, qui se-
cundum Deum creatus est in iustitia, et sancti-
tate veritatis.

zcii 8,i6. 25 Propter quod deponentes mendacium, lo-

Kol 3,8. ••••χα

quimini ventatem unusquisque cum proximo
ps 4,5. 26 suo c quoniam sumus invicem membra. Ira- 18
. c 1,19.20. scinnni^ et nolite peccare: sol non occidat
27 super iracundiam vestram. Nolite locum dare
ι Th 4,ιι. 28 diabolo: qui furabatur , iam non furetur:
magis autem laboret, operando manibus suis,
quod bonum est, ut habeat unde tribuat ne-
5,4. 29 cessitatem patienti. Omnis sermo malus ex 19
Kol 3,i^i7 ; vestro non procedat : sed siquis bonus ad

aedificationem fidei ut det gratiam audientibus.
i,i3. u 63,10. 30 Et nolite contristare Spiritum sanctum Dei:
κοί 3,8. 31 in quo signati estis in diem redemptionis. Om-
nis amaritudo, et ira, et indignatio, et clamor,
et blasphemia tollatur a vobis cum omni malitia.

17 — et 2° 19 in avaritia (et avaritiae) 20 di-

dicisti F* 21 et docti F1 I est ] et JP1 | fin , £®A
22 Deponite vos φ 23 spiritum F 24 indueite J^1
25 [et] depon. | in ißvicem Λ 26 irasc. autem et F
28 — suis J retribuat F 29 bon. [est] t fid. ]

oportunitatis : opp. fld. Fl 30 die £pl
496

Προς Εφεοιονς 4,18— 3κ

μηκέτι ύμάς περιπατεϊν καΰώς κάί τα ε$νη περι-
πατεί έν ματαιότητι του νοός αύτών, έοκοτω· 18 2,12. κοί ι,2ΐ.
μένοι τη διάνοια όντες, άπηλλοτριωμένοι της ι j 5,20.'
ζωής του $εού, δια την άγνοιαν την οϋοαν έν αύ· .
τοις, δια την πώρωοιν της καρδίας αύτών,1 οϊτιν ες Ι9κ0ι 8,6.
άπηλγηκότες έαυτούς παρέδωκαν τη άσελγεία εις
έργαοίαν άκαΰαρσίας πάσης έν πλεονεξία, ύμεϊς 20
δε οϋχ ούτως έμάΰετε τον Χριοτόν , ει γε αύτδν 21
ήκούοατε και έν αύτφ έδιδάχΰητε κα$ώς έοτιν
άλήΰεια έν τφ Τηοοϋ, άποΰέσΰαι ύμας κατά την 22 κβ,ιβ.κοΐε,θ.
προτέραν άναστροφην τον παλαιόν άνΰρωπον τον G θ,8'
φΰειρόμενον κατά τάς έπιΰυμίας της άπάτης, ^ ^
άνανεούσΦαι δε τφ πνεύματι του νοός ύμών 1 και * 12 '^
ένδύσασϋαι τον καινδν άνΰρωπον τον κατά ϋεόν
κτισΰέντα έν δικαιοσύνη και όοιότητι της άλη-
Φείας.

Διό άποΰέμενοι το ψεύδος λαλείτε άλή&ειαν 25 zch β,ιβ.
εχαύτος μετά τον πληοίον αυτόν , δτι έομέν άλ- Κο1 8'8,
λήλων μέλη. οργίζεστε xal μη αμαρτάνετε' ό η?*ιος 26 ρ* 4,5.
μη έπιδυέτω έπι παροργιομφ ύμών, μ^δέ δίδοτε 27 J? 1,19'20,
τόπον τφ διαβόλω. ό κλέπτων μηκέτι κλεπτέτω, 28 ι Th 4,π.
μάλλον δε κοπιάτω έργαζόμενος ταϊς ίδίαις χερ-
οίν το άγαΰόν, ίνα εχη μεταδιδόναι τφ χρείαν
Ιχοντι. πάς λόγος οαπρός έκ του οτόματος ύμών 29 5,4.
μη έκπορευέσΰω, άλλά ει τις άγαμος προς οίκο- ^e?'16'17
δομήν της χρείας, ίνα δφ χάριν τοις άκούουοιν.
και μη λυπείτε τό πνεύμα το άγιον τού ΰεού, 30 ms. ΐβ β3,ιο.
έν φ έσφραγίσΰητε εις ήμέραν άπολυτρώοεως.
πάοα πικρία και ϋνμός και όργη και κραυγή και 31 κοί δ,β.
βλασφημία άρΰήτω άφ' ύμών συν πάση κακία.

18 W διάνοια , οντες απ. . . . ΰεον δια . . . ουσ. εν αυτοις
δια 19 hr απηλπικοτες 21 HE, εδιδαχΰητε, κ. | Κ
καΰώς εστίν | h αληΰεια, 23 τω : W pr εν 28 ιδιαις :
[R]— Κ 29 W αλλ I χρείας : hr πίστεως

17 τα: + λοιπά Καζ 19 και πλεονεξίας OFO 22 την
Βπιΰνμιαν Ι> 24 ενδνσασ&ε Ν.Β*α | και αλη&εια O*FQ
496 su

4,32—5,16. Προς Εφεαιονς

is 22-35.4 ; 32 1 γίνεσΰε δε είς άλλήλονς χρηστοί, ενσπλαγχνοι,
κοί 3,ΐ2.ΐ3. χαρίζόμενοι έαυτοΐς καΰώς καί ό ΰεός εν Χριστφ
κοί 3,'ΐ2.' 5 έχαρίσατο νμιν. Γίνεστε οϋν μιμηται τον $εον,
25. α 2,20. 2 ώς τέκνα άγαπητά , 1 καί περιπατείτε έν άγάπχ),
κοί 3,'is! καΰώς καί ό Χριστός ήγάπησεν νμάς και παρέ-
Εχ^ίβ! δωκεν έαντόν υπέρ ημών προύφοράν xai frvaiav
εζ 2ο,4ΐ. 3 τφ $εφ £is ύαμψ 8νωδίας. Πορνεία δε καί 8
4,ΐ9. κοί 3,5. άκαΰαρσία πάσα ή πλεονεξία μηδέ όνομαζέσΰω
4,29. κοί 3,8. 4 έν ύμϊν, καΰώς πρέπει άγίοις, 1 καί αίοχρότης και
μωρολογία η εύτραπελία, α ούκ άνήκεν , άλλα
ι κ β,9.ιο. 5 μάλλον εύχαριστία. τούτο γαρ ιστε γινώσκοντες,
Act^i! οτι πάς πόρνος η άκάΰαρτος η πλεονέκτης , δ
ΑΡ 2ΐ,8. £οτιν ειδωλολάτρης , ούκ έχει κληρονομίαν έν τη
2,2. R ι,ΐ8. 6 βασιλεία τον Χριστού και ΰεού. Μηδεϊς ύμάς
κοί 2,4.8. άπατάτω κενοις λόγοις· δια ταύτα γαρ έρχεται
2 κ β ΐ4 7 ^ όργή τον ΰεού έπί τονς νίονς της άπειΰείας.
2 Ii is L ΐ6 8 8 ^ ^^νε0^ε <^νν μέτοχοι αύτών · ήτε γάρ ποτέ
\ Ί ρ 2^! σκότος, νύν δε φως έν κνρίω · ώς τέκνα φωτός
' ' 9 περιπατείτε, — ό γάρ καρπός τον φωτός έν πάοη
ΐ7. κ ΐ2,2. 10 άγαΰωσύνη και δικαιοσύνη και άληΰείβ, — δοκι-
J ιβ,8. 11 μάζοντες τί έοτιν εύάρεοτον τφ κνρίω, καί μη
σννκοινωνεϊτε τοις έργοις τοις άκάρποις τον σκό-
R ι,24. 12 τονς, μάλλον δε και έλέγχετε, 1 τά γάρ κρνφη γινό-
j 8,2ο.2ΐ. 13 μενα ν π' αύτών αίοχρόν έοτιν καί λέγειν τά δέ
πάντα έλεγχόμενα νπό τον φωτός φανερονται*
u 2β,ΐ9; 6ο,ι.ΐ4 πάν γάρ το φανερούμενον φώς έοτιν. διό λέγει*
2,5. R β,Ίβ'. έγειρε, 6 καΰεύδων,

unde? και άνάοτα έκ τών νεκρών,

καί έπιφαύοει οοι ό Χρωτός.
*κο\°?1'. 15 Βλέπετε οϋν άκριβώς πώς περιπατείτε, μη ώς 74
ο ι,4. 16 άοοφοι άλλ' ώς σοφοί, έξαγοραζόμενοι τον και-

32 Η [όε] I νμιν : hW ημιν 5,2 ημων : Χ νμων

3 W αγιοις. 4 και 2° : Τ η δ ο : W ος 6 Ή. απειρίας
10 HR κνριω · 14 επιφ. οοι ο Χρ, : hr επιψανοεις τον χριοτον

32 όε : ονν D*FO 5,2 νμας : ημας Όαζ 4 και 1° :
η ΑΏ*α 9 φωτός : πνενματος ΚΖ,αζ 10 κνριω : &εω D*FO
497

AD EPHESIÖS. 4,32-5,16.

Estote autem invicem benigni, misericordes, 32 Mt 6»2^ 5
donantes invicem sicut et Deus in Christo κοί 3,12.13.

20donavit vobis. Estote ergo imitatores Dei, 5 κϊιίί'α.
sicut filii charissimi : et ambulate in dilectione, 2 25. α 2,20,
sicut et Christus dilexit nos, et tradidit se- Koi^ik
metipsum pro nobis oblationem , et hostiam ^ ^9%.

21 Deo in odorem suavitatis. Fornicatio autem, 3 Ez 20>41·
et omnis immunditia, aut avaritia nec nomi- 4'19, Ko1 3,5'
netur in vobis, sicut decet sanctos: aut tur- 4 4,29. κοί 3,8.
pitudo , aut stultiloquium , aut scurrilitas,
quae ad rem non pertinet: sed magis grati-
arum actio. Hoc enim scitote intelligentes : 5 1 κ e,9.io.
quod omnis fornicator, aut immundus, aut Act 8,21.
avarus, quod est idolorum servitus, non habet Ap 21'8,

22hereditatem in regno Christi, et Dei. Nemo 6 2,2. r 3, is.
vös seducat inanibus verbis : propter haec Ivo1 2'4'8,
enim venit ira Dei in filios diffidentiae. No- 7 2 κ e,u.
lite ergo efrlci participes eorum. Eratis enim 8 2,11.13. li6,s.
aliquando tenebrae: nunc autem lux in Do- j 12,36.'
mino. Ut filii lucis ambulate : 1 f ructus enim 9
lucis est in omni bonitate, et iustitia, et ve-
ritate: probantes quid sit beneplacitum Deo: 10 17. r 12,2.
et nolite communicare operibus infructuosis 11 j ie,8.
tenebrarum, magis autem redarguite. Quae 12 r 3,24.
enim in occulto fiunt ab ipsis , turpe est et
dicere. Omnia autem, quae arguuntur, a lu- 13 j 3,20.21.
mine manifestantur: omne enim, quod mani-
festatur, lumen est. Propter quod dicit : 14 rs 26,19; βο,ι.
Surge qui dormis, et exurge a mortuis, ?5i3Rn6,i3.
et illuminabit te Christus.

23 Videte itaque fratres , quomodo caute 15 Mt 10,16.
ambuletis : non quasi insipientes , sed Ko1 4'5,
ut sapientes: redimentes tem- 16

32 nobis 6,2 dilectionem A1 \ se ipsum

3 (— aut.) I (aut] et) 4 — non A* | pertinent
10 quod A 11 aut. ] 4- et 13 (aut. ] enim) 14 quid dorm. F
I inluminavit A \ tibi 15 vidite F \ (<& inc. ν. 16 sed ut)

497 · 32

5,17—31.

AD EPHESIOS.

10. r 12,2. 17 pus , quoniam dies mali sunt. Propterea no-
lite fieri imprudentes : sed intelligentes quae
prv 23,3i lxx. 18 sit voluntas Dei. Et nolite inebriari vino, in
L 21'34, quo est luxuria: sed implemini Spiritu sancto,
Kol 3,ie. 19 !loquentes vobismetipsis in psalmis, et hymnis,
ps 33,2.3. ej. can^cjs spiritualibus , cantantes , et psal-
Koi 3,i7. 20 lentes in cordibus vestris Domino , gratias
agentes semper pro omnibus, in nomine Do-
GnVie 21 mm* nostri Iesu Christi Deo et Patri. Sub-
Koi 3,'i8. 22 iecti invicem in timore Christi. Mulieres24

1 Ρ 3 1.

ι κ ιι,'β.' 23 viris suis subditae sint, sicut Domino: quo-
Koi i,i8. niam vir caput est mulieris: sicut Christus

caput est Ecclesiae: Ipse, salvator corporis
24 eius. Sed sicut Ecclesia subiecta est Christo,
Koi 3,19. 25 ita et mulieres viris suis in omnibus. Viri25

diligite uxores vestras, sicut et Christus dile-
xt 3,5. 26 xit Ecclesiam, et seipsum tradidit pro ea, 1 ut

illam sanctifi caret, mundans lavacro aquae in
ps 45,i4. 27 verbo vitae , ut exhiberet ipse sibi gloriosam
2 κ ii,2. Ecclesiam, non habentem maculam, aut rugam,

aut aliquid huiusmodi, sed ut sit sancta et

28 immaculata. Ita et viri debent diligere uxo-
res suas ut corpora sua. Qui suam uxorem

29 diligit, seipsum diligit. Nemo enim umquam
carnem suam odio habuit: sed nutrit, et fovet

i,23. ι κ 6,i5. 30 earn, sicut et Christus Ecclesiam : quia mem-
έη2%'. bra sumus corporis eius, de carne eius, et
on 2,24. 31 de ossibus eius. Propter hoc relinquet homo
patrem, et matrem suam, et adhaerebit uxori

17 domini (dei A1) 18 omnis lux. A | — sancto
19 vosmet ipsis A | (~ in 1°) | spiritalibus
21 in invicem 1? 22 subiectae A
23 sicut et F I (— est 2°) | — eius
2i - Sed F I ut £®A I (- est)

25 Viri similiter F \ (— vestras) I semet ipsum F

26 mund. earn §JP2 | — vitae

27 $® 92 c-<>orr- in glorios. | eiusmodi
31 relinquid F

Προς Εφεαονς 5,17— 31.

ρόν, δτι αί ήμέραι πονηραί είσιν. δια τοϋτο 17 ίο. κ 12,2.
γίνεστε άφρονες, άλλά αννίετε τί το ϋέλημα τον · β ■

' , , Λ _ , Λ „ , I Γ , Prv 23,81 Lxx.

κνρίον. και μη peftvGxsG&e οινω , εν φ έστιν 18 l 21,34.
άσωτ^α, cUAa πληροϋοΰε έν πνεύματι, 1 λαλονντες 19 κοί β,ιβ.
έα^τοΕς· ψαλμοϊς και ύμνοις και φδαις πνενμα- Ρβ 88,2,8'
τικαις, ξ,δοντες καί ψάλλοντες τη κάρδιο: ύμών
τ φ κνρίφ, εύχαριστονντες πάντοτε ύπέρ πάντων έν 20 κοί β,π.
όνόματι του κνρίον ήμών Ίηοον Χριστού τφ ΰεφ καί
πατρί, ύποτασσόμενοι άλλήλοις εν φόβω Χριοτον. 21^*^
\ 9 Αί γνναΐκες τοις ιδίοις άνδράοιν ώς τφ 22 κοί 3,ιβ.
κνρίφ, δτι άνήρ έοτιν κεφαλή της γνναικός ώς 23 \ £ 8£9t
καί ό Χριοτός κεφαλή της έκκληοίας, αύτός Κο1 1)18·
σωτηρ τον θάματος, άλλα ώς ή έκκλησία ύπο- 24
τάοσεται τφ Χριοτφ, όντως καί αί γνναϊκες τοις
άνδράοιν έν παντί. Οι άνδρες, άγαπατε τάς γν- 25 κοί β,ιβ.
ναικας, καΰώς και 6 Χριστός ήγάπησεν την έκ-
κληοίαν καί έαντόν παρέδωκεν ύπέρ αύτής, Γι>α 26 Tt 3,6.
αύτην άγιάση καϋαρίσας τ φ λοντρφ τον ύδατος
έν ρήματι, Ινα παραστήση αύτός έαντφ ένδοξον 27 ρ» 45,14.
την έκκληοίαν, μη έχονσαν σπϊλον fj ρντίδα η 2Κ11'2·
τι των τοιούτων, άλλ' Ινα η άγια καί άμωμος,
ούτως όφείλονοιν [καί] οί άνδρες άγαπαν τάς 28
έαντών γνναϊκας ώς τα έαντών αώματα. ό άγα-
πών την έαντοϋ γνναϊκα έαντόν άγαπηί' ούδεις 29
γάρ ποτε την έαντοϋ οάρκα έμίοηοεν, άλλά έκ·
τρέφει και θάλπει αύτην, καΰώς και ό Χριοτός ι,23. 1 κ β,ιβ.
την έκκληοίαν, δτι μέλη έομέν τον σώματος αύτον. 30 tnijsa.
αντί τούτον χαταλδιψει άνθρωπος [τον] πατέρα xal 31 Qn 2,24.
[τψ] μητέρα xal προύχολλϊΐ^ύεται tzqös τψ γνναϊκα

19 ψαλμοις : hW pr εν | τη : R pr [εν] 20.21 W πατρι.
Υαοταοο. . . Χριοτον, 22 ανόρααιν : hW-f- νποτασοεοΰωσαν
23 hW ανηρ κεφαλή εοτιν 24 W αλλ 28 [και] : RW— Τ
80 fin hr 4- , εκ της σαρκός αυτόν και εκ των οοτεων αντον
31 [τον] et [την] : T-RW | hr— και προοκ. . . . αντον \
προς την γνναικα : hRT τη γνναικι

17 οννιεντες \ $ελ. : φρόνημα Ν | κνρίον : &εον Λα
19 πνενμ. : -+■ εν χαριτι Α : — JB 23 και αντος εοτι ΚΣ>αζ
Μ - ως Β 498

5r32— 6,12, Προς Εφεοωνς

Αρ 19,7. 32 αντον , χαϊ εύονται οί dvo είς ύάρχα μίαν. τό

' ' μνοτήριον τούτο μέγα έοτίν, έγώ δε λέγω είς
33 Χριοτόν καί είς την έκκληοίαν. πλην και ύμείς
οί καΰ' Ενα εκαοτος την έαντοϋ γυναίκα όντως
άγαπάτω ως έαυτόν, ή δε γυνή Ινα φοβήται τον
κοί 8,2ο. β α^όρα. Τα τέκνα, ύπακούετε τοις γονεύοιν
εχ 20,12. 2 ύμών εν κνρίφ· τούτο γάρ έοτιν δίκαιον, τίμα
τον πατέρα ύον χαϊ τψ μητέρα, ήτις έοτιν έν-
Dt 5,16. 3 τολή πρώτη έν έπαγγελία, ϊνα εν σοι γένηται χαϊ
Prv 2^f δ,'π Ι 4 ε<ίΐ| μακροχρόνιος ειτϊ r^g ytfe. Και οί πατέρες,
ΐβ'δο'δ. ^ παροργίζετε τα τέκνα ύμών, άλλα έκτρέφετε
Dt 6'ρΓ7824' 5 αντ® &ν παιδεία και νον&εαία xvpiov. Οί δού-
κο\ 3,22-25! λοι, ύπακούετε τοις κατά οάρκα κνρίοις μετά
Tth2 9lio! φόβου και τρόμου έν άπλότητι της καρδίας ύμών
ι ρ 2,ΐ8. 6 ώς τφ Χριοτφ, μή κατ9 όφϋαλμοδουλίαν ως άν·
ΰρωπάρεοκοι, αλλ9 ως δούλοι Χριοτού ποιούντες
7 τό θέλημα τον ΰεού έκ ψυχής, μετ9 εύνοιας δου-
2 κ δ,ιο. 8 λεύοντες ως τφ κυρίω και ούκ άνΰρώποις, είδό-
τες ότι έκαοτος έάν τι ποιήοη άγαΰόν, τοντο
κομίοεται παρά κυρίου, είτε δούλος ειτε έλεύ-
κοί 4,ι. 9 ΰερος. Και οί κύριοι, τά αύτά ποιείτε προς
2Chr2iv. αύτούς , άνιέντες την άπειλήν, είδότες ότι και
Act 10,34. αντών και ύμών 6 κύριος έοτιν έν ούρανοϊς, καί

προοωπολημψία ούκ έοτιν παρ9 αύτφ.
1 w^'u! 10 ^ού λοιπού, ένδυναμούοΰε έν κυρίω καί έν 75
ι,ΐ4. 2 κ ιο,4. 11 τφ κράτει τής ίοχύος αυτού, ένδύοαοΰε την παν-
οπλίαν τού ϋεού προς τό δύναοΰαι ύμάς οτήναι
2,2. j ΐ4,3ο. 12 προς τάς μεΰοδίας τού διαβόλου* ότι ούκ έοτιν
?Pb,s.l\ ήμιν ή πάλη προς αίμα και οάρκα, άλλά προς
τάς άρχάς, προς τάς έξουοίας, προς τους κοομο-

31 Τ— αντον 32 εις 2° : [Η]— W 6,1 εν κνριω :
[Hl— W 2 W— εοτιν 2.3 h πρώτη, εν επαγγελία ινα
4 Τ παίδια δ Τ— της 6 RW οφΰαλμοδονλειαν 6.7 Η
ΰεον, εκ ψνχης μετ έννοιας όονλενοντες 10 h δνναμονοϋΒ
11 RW μεϋοδειας 12 ημιν : h νμιν

6,7 — ως Καζ 10 το λοιπόν αδελφοί μον ΚΙ,αζ
499

AD EPHESIOS.

5,32-6,12.

suae : et erunt duo in carne una. Sacramen- 32 ap 19,7.
tum hoc magnum est, ego autem dico in
Christo et in Ecclesia. Verumtamen et vos 33
singuli, unusquisque uxorem suam sicut se-
ipsum diligat : uxor autem timeat virum suum.

(26) Filii, obedite parentibus vestris in Domino: 6 κοί 3,20.
hoc enim iustum est. Honora patrem tuum, 2 ex 20,12.
et matrem tuam. quod est mandatum pri-
mum in promissione: ut bene sit tibi, et sis 3 Dt 5'1G-

27longaevus super terram. Et vos patres no- 4 pr°v 2,2!' s,n;
lite ad iracundiam- provocare filios vestros: i^lb]*'.
sed educate illos in disciplina, et correptione ^7;20"25,

28 Domini. Servi obedite dominis carnalibus 5 Koi 3,22-25.
cum timore et tremore, in simplicitate cordis Γρ22ΐ8*'
vestri, sicut Christo: non ad oculum servien- 6

tes, quasi hominibus placentes, sed ut servi

Christi, facientes voluntatem Dei ex animo,

1 cum bona voluntate servientes, sicut Domino, 7

et non hominibus : scientes quoniam unus- 8 2 κ 5,io.

quisque quodcumque fecerit bonum, hoc reci-

29 piet a Domino, sive servus, sive liber. Et 9 κοί 4,1.
vos domini eadem facite illis, remittentes mi- Act 10,34.
nas: scientes quia et illorum, et vester Do-
minus est in caelis: et personarum acceptio

non est apud eum.

30 De cetero fratres confortamini in Domino, 10 J J^Jf

et in potentia virtutis eius. Indulte vos ar- 11 4,14. 2 κ 10,4.
maturam Dei, ut possitis stare adversus
insidias diaboli. quoniam non est nobis colluc- 12 2,2. j π,βο.
tatio adversus carnem et sanguinem : sed adver- f ρ
sus principes , et potestates , adversus mundi

32 (— et) 33 > suam ux. | ut tim. ( — suum
6,1 Fili F I > enim est iust. (> est enim i.)
2 — tuam I promissionem F 3 sis ] sit F 4 — vos
5 simplicitatem* F 6 placeatis Λ | voluntate F
8 percipiet 9 — vos [φβ-Α ( deum F 11 Et ind. F \
arma | possetis F \ (persistere*) | (versutias) 12 quia

499

Au EFHKSIÜS.

rectores tenebrarum harum, contra spiritualia
iRg 20,11. 13 nequitiae, in caelestibus. Propterea accipite
is ii,5; 59,i7. k armaturam Dei, ut possitis resistere in die
iVi',i3. 14 malo , et in omnibus perfeeti stare. State
ι Th 5,8. erg,0 succincti lumbos vestros in veritate , et
'^\αΆ%'. 15 induti loricam iustitiae , et calceati pedes in
ι ρ 5,9. 16 praeparatione Evangelii pacis : in omnibus
ι Th 5 8 sumentes scutum fidei, in quo possitis omnia
is 59,i7; 11,4·, 17 tela nequissimi ignea extinguere: et galeam
49,hos16,5! salutis assumite: et gladium spiritus (quod
Mt 26,41. 18 est verbum Dei) 'per omnem orationem, et
' ' ' obsecrationem orantes omni tempore in spi-
ritu: et in ipso vigilantes in omni instantia,
Kol 4,3. 19 et obsecratione pro omnibus Sanctis : et pro
ActVfse! me, ut detur mihi sermo in apertione oris
mei cum fiducia, notum facere mysterium
2 κ 5,20. 20 Evangelii : pro quo legatione fungor in catena,
Koi 4,4. ^a ^ -n .pgo au(jeam> pr0llt oportet me, loqui.
Act 20,4. 21 Ut autem et vos sciatis quae circa me 3t
VoiV,?'. sunt, quid agam: omnia vobis nota faciet
Tychicus, charissimus frater, et fidelis minister
Koi 4,7.8. 22 in Domino: quem misi ad vos in hoc ipsum,
ut cognoscatis quae circa nos sunt, et con-
soletur corda vestra.
23 Pax fratribus , et Charitas cum tide a
ι ρ ι,8. 24 Deo Patre , et Domino Iesu Christo. Gratia
cum omnibus, qui diligunt Dominum nostrum
Iesum Christum in incorruptione. Amen.

12 spiritalia | nequitia F 13 armatura QF arma
I — in 20 [gWA I perfectis 14 induiti F iinduite) I
lorica A 15 praeparationem § 16 possetis F 17 ad-
sumete F w stantia F \ obsecrationem F 19 mei, c.
f. η. I fiduciam jF 20 legationem F\ cat. ] -f ista §
21 > sciat. vos A* I > not. fac vob. gF > n. v. f. |
Tythicus F<v 22 ut consuletur F \ nostra Fi 23 patre
nostro £F 24 — nostrum A1 \ incorruptionem A*F \
— Amen ®Ai Subser. Explicit ad Ephesios

500

Προς Εφεοιονς 6,ΐ3— 24,

κράτορας τοϋ οκότονς τούτον, προς τα πνευμα-
τικά της πονηρίας έν τοις έπονρανίοις. δια τοϋτο 13 ι Rg 20,11.
άναλάβετε την πανοπλίαν τον $εοϋ, ίνα δννη-
ΰήτε άντιοτήναι έν τη ήμερα τη πονηρή, και

α ρ ~ ~ τ Ι* 11,6 5 69,17.

απάντα κατεργαοαμενοί οτήναι. οτητε ονν ηερι- 14 l 12,35.

• , , '» ' , f ~ » » ·> * r « » 1 Ρ 1,18.

ζωύαμενοι τψ ούφνν νμων εν αλη&εΐα , και εν- ι Th δ,β.
δυΰάμενοι τον θώρακα της όιχαιο övving, και νπο~ 15 is 52,7 ; 4ο,β.9.

« , > » « ~ 9 ■» , 2,17. Act 10,36.

οησαμενοι τους ποοαξ εν ετοιμασία τον ευαγγελίου

trls είρψης, έν παοιν άναλαβόντες τον Φνρεόν της 16 ι ρ 5,9.

πίοτεως, έν φ δννήοεοΰε πάντα τα βέλη τον πο· 1 J Μ'

* / α > * _ 1 Th 6.8.

νηρον τα πεπνρωμενα οβεοαί' και τψ τιερικεφα- 17 ι8 59,17·, n,4t
λαίαν τον σωτηρίου δέξαοΰε, και τψ μάχαιραν hos'm.
τοϋ πνεύματος, δ έοτιν pmia &εοϋ,ιόιά πάοης 18 Mt 2β,4ΐ.

~ > λ ' ' 2 * Kol 4,2.3.

προοενχης και οεήοεως , προοενχομενοι έν παντι jd 20.
καιρφ έν πνεύματι, και εις αϋτδ άγρνπνοϋντες
έν πάοη προοκαρτερήοει και δεήοει περί πάντων
των άγιων,1 και ύπέρ έμοϋ, ίνα μοι δοΰη λόγος 19 κοί 4,8.
έν άνοίξει τον οτόματός μον, έν παρρηοία γνωρί- ict^fw!
οαι το μνοτήριον τον εύαγγελίον, ύπέρ ού πρε- 20 2 κ δ,2ο.
οβεύω έν άλύοει, ίνα έν αντφ παρρηοιάοωμαι ώς Εο1 4,4'
δει με λαλήοαι,

"Ινα δε είδήτε και ύμεις τά κατ' έμέ, τί 21 Ατ* f^; ψ
πράοοω, πάντα γνωρίοει ύμιν Ύνχικδς ό άγαπη- p^Vis.'
τός άδελφός και πιοτδς διάκονος έν κνρίω, ον 22 κοί 4,7.8.
έπεμψα προς ύμας εις αντδ τοϋτο, ϊνα γνώτε τά
περί ήμών και παρακαλέοη τάς καρδίας ύμών.

Ειρήνη τοις άδε?>φοϊς και άγάπη μετά πίοτεως 23
άπό $εον πατρός και κνρίον Ίηοοϋ Χριοτοϋ. ή 24 ι ρ ι,β.
χάρις μετά πάντων των άγαπώντων τον κύριον
ήμών Ίηοοϋν Χριοτον έν άφΰαροία.

16 W επι n. | Η [τα] α. 18 W όεησεως πρ. 19 Κ
μου εν | Η [του ευαγγ.] 20 W ινα αυτο 21 hRT xcu
υμεις ειόητε | Η Τύχικος

17 — όεξασ&ε O*FG 23 αγάπη : έλεος Λ
Subscriptio: εγραφη απο Ρώμης (-f- äta Τυχικου)

500

1,1—13. Προς Φιλιππηοιονς

ΠΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ

ι κ 1,2. J Παύλος και Τιμόθεος δούλοι Χρίστου Ίηοοϋ 76
πάσιν τοις άγίοις έν Χριοτφ Ιησού τοις οϋοιν έν
β ι,7. 2 Φιλίπποις συν έπισκόποις και διακόνοις· χάρις
ύμϊν και ειρήνη άπο $εού πατρός ήμών και
κνρίον Ίηοον Χριοτοϋ.
β ι,8. ι κ 1,4. 3 Ευχαριστώ τ φ $εφ μου έπϊ πάοχι τη μνεία ι
4 ύμών, πάντοτε έν πάοχι δεήσει μου ύπέρ πάντων
ι κ 9,23. 5 ύμών μετά χαράς την δέησιν ποιούμενος, έπί τή

1 J 1,8' κοινωνία ύμών είς το εύαγγέλιον άπο της πρώ-
2,ΐ3. ικι,β-8. β της ημέρας άχρι του νυν, πεποιΰώς αυτό τούτο,

δτι ό έναρξάμενος έν ύμϊν έργον άγαΰδν έπιτε-
7 λέσει άχρι ήμέρας Χριστού Ιησού · καΰώς έστιν
δίκαιον έμοι τούτο φρονεϊν ύπέρ πάντων ύμών,
δια το εχειν με έν τη καρδία ύμάς, εν τε τοις
δεσμοις μου και έν τη άπολογία και βεβαιώσει
τού εύαγγελίου συνκοινωνούς μου της χάριτος
81,9.^^23. β πάντας ύμας οντάς, μάρτυς γάρ μου ό ν^εός,
ως έπιποΰώ πάντας ύμας έν σπλάγχνοις Χριστού
κ ΐ6,ΐ4. 9 Ιησού. Και τούτο προσεύχομαι, Ινα ή άγάπη
ύμών έτι μάλλον και μάλλον περισσεύη έν έπι-
R 2,ΐ8; ΐ2,2. ίο ν^ώσεί, και πάση αίσΰήσει, είς το δοκιμάζειν
1 Τη s'h! ύμάς τα διαφέροντα , Ινα ήτε ειλικρινείς και
ε 6,9·, 11 άπρόσκοποι είς ήμέραν Χριστού, πεπληρωμένοι
1,βΜί*Μβ. καρπόν δικαιοσύνης τον δια Ιησού Χριστού, είς
"jcefi?! δόξαν και επαινον $εού.

2 τ 2,9. 12 Γινώσκειν δε ύμάς βούλομαι, άδελφοί, δτι τά 2

Ε 6,21. Kol. 4,7. » .2 < ~ 1 1 ? ^ ~, <w

κατ εμε μάλλον είς προκοπην του ευαγγελίου
4,22. ε 3,ι. 13 έλήλυ&εν , ώστε τους δεσμούς μου φανερούς έν

3.4 Η νμων πάντοτε . . . νμων, μετα 6 Χ Ιησού Χριοτον
9 hW περιοσενοη

3 Εγω μεν ενχ. τ. κνριω ημων O*FG 4 χαράς και F
δ — της Ώαζ 7 — εν 3° ΑΙ>*αζ \ (χαρ. : χρείας ?)

8 μου : μοι DGa-\- εοτιν ΑΙ>αζ 11 καρπών όικ. των Ραζ
501

AD PHILIPPENSES. 1,1-13.

EPISTOLA

BEATI PAVLI APOSTOLI

AD PHILIPPENSES.

(l) PAULUS, et Timotheus servi Iesu Christi, 1 ι κ >,2.
omnibus Sanctis in Christo Iesu , qui sunt
Philippis, cum episcopis, et diaconibus. Gra- 2 κ i,7.
tia vobis, et pax a Deo Patre nostro, et Do-
mino Iesu Christo.

2 Gratias ago Deo meo in omni memoria 3 r ι,β. ι κ i,4.
vestri, semper in cunctis orationibus meis pro 4
omnibus vobis , cum gaudio deprecationem

faciens, super communicatione vestra in Evan- 5

gelio Christi a prima die usque nunc, conti- 6 2,13. 1 κ 1,6-8.

dens hoc ipsum, quia qui coepit in vobis

opus bonum, perficiet usque in diem Christi

Iesu. sicut est mihi iustum hoc sentire pro 7

omnibus vobis: eo quod habeam vos in corde,

et in vinculis meis, et in defensione, et con-

firmatione Evangelii, socios gaudii mei omnes

vos esse. Testis enim mihi est Deus, quo- 8 »1,9.2 κ 1,2s.

1 Th 2 5

modo cupiam omnes vos in visceribus Iesu

Christi. Et hoc oro ut Charitas vestra magis 9

ac magis abundet in scientia, et in omni sensu: R 2,i85 12,2.

ut probetis potiora, ut sitis sinceri, et sine 10 h^u.'23,

offensa in diem Christi, repleti fructu iustitiae 11 ε 5,9;

per Iesum Christum, in gloriam et laudem Dei. j iö,'«2'14'

3 Scire autem vos volo fratres, quia quae circa 12 2 τ 2,9.
me sunt, magis ad profectum venerunt Evan-
gelii: ita ut vincula mea manifesta fierent in 13 4,22. ε 3,1.

Inscr. Ep. ... ap. ] Incipit Epistula
1,2 (— Christo) 3 memoriam F 5 communicationem
vestram F | — Christi I — a F1 6 in hoc F* | in opus F
I > Ies. Chr. A* 7 dignum F | > in corde vos QfäA
9 in omni sc. $ I — in 2° 10 sin-
ceres j offensione F 11 fructus -F2 | > Chr. Ies.

501

1,14—26.

AD PHILIPPENSES,

Christo in omni praetorio, et in ceteris omni-

14 bus, et plures e fratribus in Domino conti- 4
clentes vinculis meis , abundantius auderent

15 sine timore verb um Dei loqui. Quidam qui-
dem et propter invidiam, et contentionem :
quidam autem et propter bonam voluntatem

16 Christum praedicant: quidam ex Charit ate:
scientes quoniam in defensionem Evangelii

7. 17 positus sum. Quidam autem ex contentione
Christum annunciant non sincere, existim antes
2,17.18. 18 pressuram se suscitare vinculis meis. Quid
enim? Dum omni modo sive per occasionem,
sive per veritatem Christus annuncietur: et
Job 13,16. 19 in hoc gaudeo , sed et gaudebo. Scio enim
2 K 1,u* quia hoc mihi proveniet ad salutem, per ve-
stram orationem, et subministrationem Spiritus
ι ρ 4,ιβ. 20 Iesu Christi 1 secundum expectationem, et spem
meam, quia in nullo confundar: sed in omni
fiducia sicut semper, et nunc magnificabitur
Christus in corpore meo, sive per vitam, sive
g 2,20. 21 per mortem. Mihi enim vivere Christus est,
η i,i3. 22 et rnori lucrum. Quod si vivere in carne, hic
J i5,iö. m.^| frucj.us 0peris est? et quid eligam ignoro.
ι Rg i9,4. 23 Coarctor autem e duobus: desiderium habens
2 K 5'8, dissolvi, et esse cum Christo, multo magis me-

24 lius: permanere autem in carne, necessarium

25 propter vos. Et hoc confidens scio quia manebo,
et permanebo omnibus vobis ad profectum ve-

26 strum, et gaudium iidei: ut gratulatio vestra
abundet in Christo Iesu in me, per meum ad-

13 Chr. [Iesu] 14 et ] ut § | — e F | in vine.
$F I audere 15 — et 1° F ig quid, vero Fl
17 se susc. ] resuscitare F 18 (— per 2°) 19 ad ]
in 20 spectationem F \ (magnificatur) 21 > viv.
enim 22 — operis JP1 23 e ] me F | > cum

Chr. esse 24 nec. est 25 in omn. F
502

Προς Φίλιππηοιονς l,u— 26.

Χριοτφ γενέοΰαι έν δλω τφ πραιτωρίω καί τοις
λοιποϊς πάοιν , καί τους πλείονας των άόελφών l4ACt28,si.
έν κνρίφ πεποιΰότας τοις δεομοις μον περιο-
ΰοτέρως τολμάν άφόβως τον λόγον τον Φεοϋ
λαλειν. τινές μεν καί διά φΰόνον καί έριν, τίνες 15
δέ καί δι εύδοκίαν τον Χριοτον κηρύοοονοιν
οί μεν εξ άγάπης, είόότες δτι εις άπολογίαν τον 16
εύαγγελίον κεϊμαι, οί δε έξ έριΰείας τον Χριοτον 17 7. r 2,8.
καταγγέλλονοιν , ούχ άγνώς, οίόμενοι ΰλίψιν έγεί-
ρειν τοις δεομοις μον. Τί γάρ; πλην δτι παντί 18 2,ΐ7.ιβ.
τρόπω, είτε προφάοει είτε άληΰεία, Χριοτός καταγ-
γέλλεται, και έν τούτω χαίρω* άλλα και χαρή-
οομαι* οϊδα γάρ δτι τοντό μοι άποβί]ύεται els 19 Job is,ie.
αωτηρίαν δια της ύμών δεήοεως καί έπιχορηγίας
τον πνεύματος Ίηοον Χριοτον, κατά την άπο· 20 1 ρ 4,ιβ.
καραδοκίαν καί έλπίδα μον δτι έν ούδενί αίοχνν-
ΰήοομαι, άλλ' έν πάση παρρηοία ως πάντοτε καί
ννν μεγαλννΰήσεται Χριοτός έν τφ οώματί μον,
εϊτε διά ζωής ειτε διά Φανάτον. έμοί γάρ το 21 α 2,20.
ζην Χριοτός καί το άποΰανεϊν κέρδος, ει δε το 22 r 1,1s.
ζην έν οαρκί, τοντό μοι καρπός έργον, καί τί
αίρήοομαι ού γνωρίζω, συνέχομαι δε έκ των δύο, 23 ι Rg 19,4.
την έπιΰνμίαν έχων εις τό άναλνοαι καί ονν δ,8'
Χρ^στφ είναι, πολλφ γάρ μάλλον κρεϊσσον τό 24
όέ έπιμένειν τη οαρκί άναγκαιότερον δι' ύμας.
καί τοντο πεποιΦώς οϊδα, δτι μενώ καί πάρα- 25 12· ιτ4,ΐδ.
μενώ πάοιν ύμιν εις την ύμών προκοπην καί
χαράν της πίοτεως, Ινα τό καύχημα ύμών περιο- 26
οεύη έν Χριοτφ Ίηοον έν έμοί διά της έμής παρ-

17 Η εοι&ιας I τον : [B,]—hW 18 W— πλην \ χαίρω :
R,T. I χαρηοομαι : H,ßW. 19 γαρ : hW όε 22 Κ έργον,— |
h αιρηοομαι ; 24 h επιμειναι \ τη : [R] W pr εν 25 Hft
οιόα on

14 — του &εον Καζ 16.17 : (17.16) οι μεν εξ ερι&ειας . . .
οι όε εξ αγάπης . . . Καζ \ επιφερειν Καζ 18 — οτι Ώαζ
22 (fin ,) 23 όε : γαρ ζ | — εις DFG \ πολλω : ποσω
D*FG I — γαρ JDmf1 25 (δ τι Ewald) | ονμπαραμενω KaC
502

lr27—2rio^ liQog Φίλιππηοιονς

ονοίας πάλιν προς ύμάς.
iK°h 2 12 27 Μόνον άξίως του εύαγγελίον τοϋ Χρίστου
4,3! πολιτεύεστε, Ινα είτε έλΦών καϊ ίδών ύμάς
Act 4,32. ε*τε ^jicov άκούω τα περί ύμών, δτι ατήκετε έν

ένί πνεύματι, μις, ψνχη σνναϋλονντες τ# πίστει

ι κ ιβ,θ. 28 τον εύαγγελίον, και μη πτνρόμενοι έν μηδενι
2 Th 1,5 sä. c , m , ' , „ , , * Υ κ.

νπο των αντικείμενων, ήτις έστιν αντοις ενδειξις
άπωλείας, ύμών δε σωτηρίας, και τοντο άπδ
f ρ Ι'ιϊ 29 ^80^ ' °τί έχ®0^7) το ύπερ Χριστού, ού

μόνον το εις αύτόν πιοτεύειν άλλα και το ύπερ
Act 16,22. 30 αύτον πάοχειν, τον αύτόν άγώνα έχοντες οίον
ειδετε έν έμοϊ και νϋν άκούετε έν έμοί,
2 Ει τις ούν παράκλησις έν Χριοτφ, ει τι πάρα-
μύΰιον άγάπης, ει τις κοινωνία πνεύματος, ει
4,2. 2 κ ΐ3,ιι. 2 τις οπλάγχνα και οίκτιρμοί, πληρώοατέ μον την
R ΐ5,5. χαράν ίνα το αύτό φρονητε, την αύτην άγάπην
α5,2β. κ ΐ2,ιο. 3 έχοντες, σύνψνχοι, το έν φρονοϋντες, 1 μηδέν κατ*
έριΰείαν μηδε κατά κενοδοξίαν, άλλά τη ταπεινό-
φροούνη άλλήλονς ήγούμενοι ύπερέχοντας έαντών,
1Κ 10ΐ34δ!8; 4 1 τά έαντών έκαστοι σκοπονντες, άλλά και τά
Mt 2ο,2β. 5 έτερων έκαστοι, τοντο φρονείτε έν ύμιν δ και
ei1 1',27 /β,δ! 6 Χριοτφ Ίησον , δς έν μορφή ΰεον ύπάρχων
is 53,3.ιι. 7 ούχ άρπαγμδν ήγήσατο το είναι Ισα $εφ, άλλά
η 2,ΐ4.ΐ7! έαντδν έκένωσεν μορφην δούλον λαβών, έν όμοιώ-
ματι άνΰρώπων γενόμενος* καϊ σχήματι εύρεΰεις
j 10,17! 8 ως άνθρωπος 1 έταπείνωσεν έαντδν γενόμενος ύπή-
3ΐ2ΐΑΗΐ2334* 9 κοος μέχρι ΰανάτον , ΰανάτον δε στανρον, διό
' is 42,β! καϊ ό ΰεός αύτόν ύπερύψωσεν και έχαρίσατο αύτφ
ι Rg ΐ9,ΐ8. 10 τό όνομα το ύπερ παν όνομα, Ινα έν τφ όνόματι

28.29 Η (ητις . . . πασχειν). 2,1 τις σατλ. : W τινα σπλ.
2 W σννψνχοι το \ εν : h αντο 3 Η εριΰιαν 4 έκαστοι
1° : h έκαστος 4.5 h έτερων, εκαοτοι τοντο 7 Τ γενόμενος
και . . . αν&ρωπος, 8 RW εαυτόν, 9 HR νπερνψωσεν, και

27 ακούσω Am$ 28 νμων : νμιν Καζ 29 νμιν'.
ημιν Λα 2,1 τις 3° : τι 4.18α 3 μηόε κατα : r) Όαζ
4 σκοπείτε Τ,αζ (-τω Κ) | — και Ό*α 5 τοντο : -f- γαρ Ώαζ \
φρονεισϋω ΚΖ,αζ 7 αν&ρωπον Marcion 9 — το 1° Ώα?
503

AD PHILIPPENSES. 1,27—2,10.

ventum iterum ad vos. Tantum digne 27 κοί ι,ιο.
Evangelio Christi con vers amini: ut sive cum i,J.h 2'12'
venero, et videro vos, sive absens audiam de
vobis quia statis in uno spiritu unanimes,
coll abor antes fidei Evangelii: et in nullo terre- 28
amini ab adversariis: quae illis est causa per-
ditionis, vobis autem salutis, et hoc a Deo:
quia vobis donatum est pro Christo, non so- 29
lum ut in eum credatis, sed ut etiam pro illo
patiamini: idem certamen habentes, quale et 30 Act 16,22.
vidistis in me, et nunc audistis de me.
5 Si qua ergo consolatio in Christo, si 2
quod solatium charitatis, siqua societas Spi-
ritus, siqua viscera miserationis : implete 2
gaudium meum ut idem sapiatis, eandem cha-
ritatem habentes, unanimes, idipsum sentientes,
•nihil per contentionem, neque per inanem glo- 3 ο 5,26. r 12,10.
riam : sed in humilitate superiores sibi invicem
arbitrantes , non quae sua sunt singuli consi- 4 1 κ 10,24.33.
derantes, sed ea, quae aliorum.

Hoc enim sentite in vobis, quod et in 5
Christo Iesu: qui cum in forma Dei esset, 6 j 1,1.2; 17,5.
non rapinam arbitratus est esse se aequalem Gn 1,27 3'5,
Deo: sed semetipsum exinanivit formam servi 7 is 53,3.11.
accipiens, in similitudinem hominum factus, η 2,14.17.
et habitu inventus ut homo. Humiliavit 8 η 12,2 ; 5,8.
semetipsum factus obediens usque ad mor- J 10'17,
tem, mortem autem crucis. Propter quod et 9 ^2,33.
Deus exaltavit illum, et donavit illi nomen,
quod est super omne nomen : ut in nomine 10 ts 45,23.

J 5,23. Ap 5,13.

27 in ev. F evangelium A* | imianimes AF [ Me QF
28 > est illis | salutem -F1 | domino F2 30 eundem QF
I qualem F | (auditis) 2,1 siqua 2° ] siquod A |
siqua 3° ] si quid | miserationes F et mis-es 2 unian-
gAF , u 20 AF 3 contention e F 4 sed et 5 i- et)
7 fin — . $ , ®A : }ß 9 > ill. exalt. | — quod est |
omnem n. F

503

Ε 1,21. Η 1,3.4.

2,11-25. AD PHILIPPENSES.

Iesu orane genu flectatur eaelestium, terre-
11 strium, et infernorum, » et omnis lingua confi-
teatur quia Dominus Iesus Christus in gloria
est Dei Patris.
\£<mi7' 12 . .ItacIue charissimi mei (sicut semper obe-6
s ' ' distis :) non ut in praesentia mei tantum, sed
multo magis nunc in absentia mea, cum metu
Jlß,i'ThKA? 13 et tremore vestram salutem operamini. Deus ·
est enim , qui operatur in vobis et velle , et
ι ρ 4,9. 14 perficere pro bona voluntate. Omnia autem
facite sine murmurationibus, et haesitationibus :
mo. MtM4;15 ut sitis sine querela, et simplices filii Dei,
ε 5,8. it' 32,5. sine reprehensione in medio nationis pravae,
Act 2,40. et perversae: inter quos lucetis sicut lumina-
l. ΑθΥ^βδΜ* 16 ria .in mundo> verbum vitae continentes ad
' ' g 2,2.' gloriam meam in die Christi, quia non in va-
r «,i6. 17 cuum cucurri, neque in vacuum laboravi. Sed
et si immolor supra sacrificium, et obsequium
iidei vestrae, gaudeo, et congratulor omnibus
4,4. 18 vobis. Idipsum autem et vos gaudete, et con-
gratulamini mihi.
19 Spero autem in Domino Iesu, Timotheuni(7)
me cito mittere ad vos : ut et ego bono animo
ι κ ιβ,ιο. 20 sun, cognitis quae circa vos sunt. Neminem
enim habeo tarn unanimem, qui sincera affec-
2 τ 4,io.iG. 21 tione pro vobis solicitus sit. Omnes enim quae
' ' sua sunt quaerunt, non quae sunt Iesu Christi.

22 Experimentum autem eius cognoscite, quia
sicut patri filius, mecum servivit in Evangelio.

23 Hunc igitur spero me mittere ad vos, mox ut
1,25. 24 videro quae circa me sunt. Confido autem in

Domino quoniarn et ipse veniam ad vos cito,
t. 25 Necessarium autem existimavi Epaphrodi-8
tum fratrem, et cooperatorem , et commili-

10 flectat I et terrestr. 12 - in F 13 > enim
est %Λ I (— qui) 15 simplices , ® | dei sine &®A
16 continentes : 17 et 2° ] in F 19 ihesu Christo JPi 1
> cito me I - et -Fi I cognitus JPi 20 cf 2 21 - quae
et sunt 1° I > Chr. Ies. £F 22 quoniam I

evangelmm F 23 — ad vos

504

4,18.

Προς Φιλιππηοωνς 2,ιι— 25.

Ίηοοϋ ttäv γόνν κάμψ# επουρανίων καί έπιγείων

και καταχθόνιων, καί itäüa γλώβύα εξομολογούνται 11 r ic,».

δτι ΚΥΡΙΟΣ ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ εις δόξαν &εον

πατρός.

7 'Ωοτε, άγαπητοί μον, καθώς πάντοτε ύπη- 12 ι ρ ι,π.
κούοατε, μη ως έν τη παρονοία μον μόνον άλλα p« 2,π.'
νϋν πολλφ μάλλον έν τη άπονο ία μον, μετά Ε θ'5,
φόβον και τρόμον την έαντών οωτηρίαν κατεργά- j ΐδ,δ. κ 7,ιβ.
ξεοθε· θεός γάρ έοτιν ό ενεργών έν ύμιν και το 13?τιΛ*ΐ3.
θέλειν και το ένεργειν ϋπέρ της ενδοκίας. πάντα 14 J £
ποιείτε χωρίς γογγνομών και όιαλογιομών, ϊνα 15 ι,ιο. sit 5,ΐ4 ;
γένηοθε άμεμπτοι και άκέραιοι, τέκνα frsov άμωμα Ε ™$?'Ot 82,5.
μέοον γενεάξ tfxoXiag xai διεύτραμμενηξ, έν οϊς £ηΐ2 8°/
φαίνεοθε ως φωοτήρες έν κόομφ , λόγον ζωης 16 Act 5,20.
έπέχοντες, εις καύχημα έμοί εις ήμέραν Χριοτοϋ, ι8 49,4? βδ,28.
δτι ονκ εις κενόν έδραμον ουδέ sis κενόν εκοΐΐίαβα. 0 2'2; 4'π'
Άλλα ει καί οπένόομαι έπι τη θνοία και λει- 17 r ιβ,ιβ.

, ~ / · , 2 Τ 4,6.

τονργια της πιοτεως νμων, χαίρω και οννχαιρω
πάοιν ύμιν · το δε αϋτό καί ύμεις χαίρετε και 18 β,ι ; 4,*.
οννχαίρετέ μοι.
4 Ελπίζω δε έν κνρίω Ίηοοϋ Τιμόθεον ταχέως 19
πέμψαι ύμιν, Ινα κάγώ ενιμνχώ γνονς τα περί
ύμών. ούδένα γάρ έχω ιοόψυχον, όοτις γνηοίως 20 ι κ ιβ,ιυ.
τα περί ύμών μεριμνήοεί' οί πάντες γάρ τά έαν- 2ΐ8Τ4,ιο.ιβ,
τών ζητοϋοιν, οϋ τά Χριοτοϋ Ίηοοϋ. την δέ δο- 22 ι κιβ,β.
κιμην αύτοϋ γινώοκετε, ότι ως πατρι τέκνον ονν
έμοι έδονλενοεν εις το εναγγέλιον. τοϋτον μεν 23
ούν έλπίζω πέμψαι ώς άν άφίδω τά περί έμέ
έξαντης* πέποιϋα δε έν κνρίω ότι και αντός τα- 24 ι, 25.
χέως έλεύοομαι. Άναγκαϊον δε ήγηοάμην Έπα- 25 4,ιβ.
φρόδιτον τον άδελφόν και οννεργόν καί οννοτρα·

11 RT εξομολογηαεται 12 Η [ως] 17 W αλλ

21 hit Ιηοου Χριστον 23 W απιόω

13 ο '&εος Σ,αζ 15 ητε ΑΊ>*α \ αμωμητα Ώαζ

16.17 (έκοπ. , αλλα . . . σπενό. ,) 19 εν Χριοτω Ιηα, CD*a
24 fin -f MQog ν μας Η* Λα

504

2,26— 3,8. Προς Φίλίππησωνς

τιώτην μου, ύμών δε άπόοτολον και λειτουργόν

26 της χρείας μον, πέμιραι προς ύμάς, 1 έπειδή έπι·
ποΰών ην πάντας ύμάς, και άδη μονών, διότι,

27 ήκούοατε δτι ήο^ένηοεν. καί γαρ ήοΰένηοεν παρα-
πλήοιον Φανάτω' άλλα ό ΰεός ήλέηοεν αύτόν,
ούκ αυτόν δε μόνον άλλα καί έμέ, Ινα μή λύπην

28 έπί λύπην οχώ. οπουδαιοτέρως οϋν έπεμψα αύτόν,
Ινα Ιδόντες αύτόν πάλιν χαρητε κάγώ άλνπότερος

We,'!?! 29 ^· προοδέχεοΰε οϋν αύτόν εν κνρίφ μετά πάαης
Act 20,24 . 30 χαράς, και τους τοιούτους έντιμους έχετε,1 δτι
δια το έργον Χριοτοϋ μέχρι θανάτου ηγγιοεν
παραβολευοάμενος τη ψυχή, Ινα άναπληρώοη το
ύμών υστέρημα της προς με λειτουργίας.
2.18; μ. 3 Το λοιπόν, άδελφοί μου, χαίρετε έν κυρίφ.Ίί
τα αύτά γράφειν ύμιν έμοι μεν ούκ όκνηρόν, ύμίν
δε άοφαλές.

ΑΡ 22,ΐ6. 2 Βλέπετε τους κύνας , βλέπετε τους κακούς
Mt 3,θ. 3 έργάτας, βλέπετε την κατατομήν. ήμεϊς γάρ έομεν
R 1,9ΐ4,ΐ82.9; ή περιτομή, οί πνεύματι ΰεοϋ λατρεύοντες και
κοί 2,ιι. καυχώμενοι έν Χριοτφ Ίηοοϋ καί ούκ έν οαρκϊ
2 κ ιι,ΐ8.22. 4 πεποιΰότες, καίπερ έγώ έχων πεπον&ηοιν και έν
οαρκί. Ει τις δοκει άλλος πεποιΰέναι έν οαρκί,
Act 26,6. 6 έγώ μάλλον περιτομή όκταήμερος, έκ γένους Ιο-
ί, ι,69; 2,2ΐ. ραήχ j φυλής Βενιαμείν , Εβραίος έξ Εβραίων,
6 κατά νόμον Φαριοαϊος , 1 κατά ζήλος διώκων την
έκκληοίαν, κατά δικαιοούνην την έν νόμω γενό-
Mt 13,44.46. 7 μένος άμεμπτος. άλλά άτινα ην μοι κέρδη,
8 ταύτα ήγημαι διά τον Χριοτόν ζημίαν. άλλά μεν
Mt ΐ6,2β. οϋν γε και ήγούμαι πάντα ζημίαν είναι διά τό

26 αιαντας νμας : H-f [ιόειν], h νμας παντας, (Τ—,) |
HR αόημονων οτι 27 Η θάνατον 30 Χριοτον : Κ Κνριον \
HS. ηγγιοεν, παραβ. τ. \ρνχη 3,1 Η αοφαλες. — 7 αλλα :
[Ε,]— Τ I W μοι ην 8 R— γε

30 — Χριοτου C \ παραβονλενοαμενος ΟΚαζ 3,1 to
αοφαλες Α*α 3 ΰεον : ΰεω Ώ*Ταζ 6 ζηλον Καζ \
εχχληοιαν : -|- ΰεου FO 8 — και 1° Ν*α
505

AD PHILIPPENSES. 2,26-3,8.

tonem meum, vestrum autem apostolum, et
ministrum necessitatis meae, mittere ad vos:
1 quoniam quidem omnes vos desiderabat : et 26
moestus erat, propterea quod audieratis illum
infirmatum. Nam et infirmatus est usque ad 27
mortem: sed Deus misertus est eius: non
solum autem eius, verum etiam et mei, ne tri-
stitiam super tristitiam haberem. Festinantius 28
ergo misi illum, ut viso eo iterum gaudeatis,
et ego sine tristitia sim. Excipite it aque illum 29 ι κ ιβ,ιβ.
cum omni gaudio in Domino , et eiusmodi 1 T 5'17,
cum honore habetote, quoniam propter opus 30
Christi usque ad mortem accessit, tradens ani-
raara suam ut impleret id, quod ex vobis de-
erat erga meum obsequium.

9 De cetero fratres mei gaudete in Domino. 3 s»1»; 4,4.
Eadem vobis scribere, mihi quidem non pi-

grum, vobis autem necessarium.

10 Videte canes, videte malos operarios, vi- 2 ap 22,15,
dete concisionem. Nos enim sumus circum- 3 r 2,29; 14,18.
cisio, qui spiritu servimus Deo, et gloriamur in

Christo Iesu, et non in carne fiduciam habentes,
quamquam ego habeam confidentiam et in carne. 4 2 κ 11,18.22.

11 *Si quis alius videtur confidere in carne, ego ma-

gis, 1 circumcisus octavo die, ex genere Israel, de 5 Act 20,5.

tribu Beniamin, Hebraeus ex Hebraeis, secun- L 1,59 5 2'21,

dum legem Pharisaeus, secundum aemulatio- 6

nem persequens Ecclesiam Dei, secundum iusti-

tiam, quae in lege est, conversatus sine querela :

Sed quae mihi fuerunt lucra, haec arbitratus 7 Mt 13,44.46.

sum propter Christum detrimenta. Verumta- 8

men existimo omnia detrimentum esse propter

25 — autem 2° A | imitterre 26 audieritis F2
27 — etl°F 28 (festinatius) | tristitiam F 29 habitote^

3,2 gaudite F 2 vidite ter F \ carries -F1 .3 > deo
serv. 4 et ego $| — et | carnem F \ quis autem F
5 octava I et de F 8 et exist.

505

3,9-21.

AI) PHILIPPENSES.

eminentem scientiam lesu Christi Domini mei~
propter quem omnia detrimentum feci, et ar-
r 3,21.22. 9 bitror ut stercora, ut Christum lucrifaciam, 1 et
inveniar in illo non h ab ens meam iustitiam,
quae ex lege est, sed illam, quae ex fide est
r 6,3-5. 10 Christi lesu: quae ex Deo est iustitia in fide1 ad
r 8,i7. G e,i7. cognoscendum illum, et virtutem resurrectionis
eius, et societatem passionum illius: configu-

1.20,35. Act 4,2. 1 , ' χ· · · ι β ι

Ap 20,5.6. 11 ratus morti ems: si quo modo occurram ad
ι τ 6,12. 12 resurrectionem, quae est ex mortuis: non quod
Act 9'6, iam acceperim, aut iäm perfectus sim : sequor
autem, si quomodo comprehendam in quo et
L 9,62. 13 comprehensus sum a Christo lesu. Fratres,
ego me non arbitror comprehendisse. Unum
autem: quae quidem retro sunt obliviscens,
ad ea vero, quae sunt priora, extendens me-
l κ 9,24. 14 ipsum, 1 ad destinatum persequor, ad bravium
ι κ 2,6. 15 supernae vocationis Dei in Christo lesu. Qui-
cumque ergo perfecti sumus, hoc sentiamus:
et siquid aliter sapitis, et hoc vobis Deus
g 6,i6. 16 revelabit. Verumtamen ad quod pervenimus
ut idem sapiamus, et in eadem permaneamus
a Thl'i' ^ regula. Imitatores mei estote fratres, et ob- 12
iri servate eos qui ita ambulant, sicut habetis
ι κ 1,23. 18 formam nostram. Multi enim ambulant, quos
α 6'12, saepe dicebam vobis (nunc autem et flens
r ie,i8. 19 dico) inimicos crucis Christi : quorum finis
interitus* quorum Deus venter est: et gloria
in confusione ipsorum, qui terrena sapiunt.
ε 2,β. Kol 3,i. 20 Nostra autem conversatio in caelis est : unde
ι κ 1,7! etiam Salvatorem expectamus Dominum no-
ι κ ir.,43.19.53. 21 strum Iesum Christum, qui reformabit cor-
pus humilitatis nostrae, configuratum cor-
pori claritatis suae , secundum operationem,

I revelayit AF 16 ad id q. F* 17 form, nos
19 — est 20 spectamus F | — nostrum

21 reformavit gAF \ op. ] + suam Fi -f virtutis suae §

506

Προς Φίλίππησιονς 3,9— 21.

ύπερέχον της γνώσεως Χριστού Ιησού τον κνρίον
μον, δι bv τα πάντα έζημιώΰην, καί ήγοϋμαι
ακύβαλα ίνα Χριοτόν κερδήσωχκαί εύρε$ώ έν 9 Κ8,2ΐ.22; ιο,β.
αύτφ, μη έχων έμήν δικαιοσύνην την έκ νόμον,
άλλα την δια πίοτεως Χριστού, την έκ $εον δι-
καιοσύνην έπί τη πίστει, τον γνώναι αύτόν και ΙΟ^β'ιΓ^βπ
την δύναμιν της άναοτάοεως αύτού και κοινωνίαν '
παθημάτων αύτού, ονμμορφιζόμενος τφ ΰανάτω
αύτού, ει πως καταντηθώ εις την έξανάστασιν την έκ 1 1 Αρ°2ο,5Αβ0.Μ,2'
νεκρών. Ούχ δτι ήδη ελαβον ή ήδη τετελείωμαι, 12 β,^2.
διώκω δε εί και καταλάβω, έφ' φ και κατελήμ-
φΰην ύπό Χριοτοϋ Ίηοον. άδελφοί, έγώ έμαντόν 13 L 9»β2·
οϋπω λογίζομαι κατειληφέναΐ' εν δέ , τα μεν
όπίοω έπιλανΰανόμενος τοις δε έμπροσθεν έπεκ-
τεινόμενος, 1 κατά οκοπόν διώκω εις το βραβειον 141^9,24.
της άνω κλήσεως τον Φεού έν Χριοτφ Ίηοον.
"Οσοι οϋν τέλειοι, τούτο φρονώμεν και ει τι έτέ- 15**2,6.
ρως φρονείτε, και τοντο δ $εός ύμϊν άποκαλνψει ■
πλην είς δ έφΰάσαμεν, τφ αϋτφ οτοιχεϊν. 16 G β>1β· .

Σννμιμηταί μον γίνεστε, άδελφοί, καί σκοπείτε 17 J ^1^*
τονς οντω περιπατούντας κα&ώς έχετε τύπον ή μας. ι ρ 5,3. '
πολλοί γαρ περιπατούσιν οϋς πολλάκις έλεγον 18 ν*
ϋμυν, ννν δέ και κλαίων λέγω, τονς έχΰρονς τον
στανρον τον Χριστού , 1 ών το τέλος άπώλεια, ων 19 J*^6^-
ό Φεός ή κοιλία καί ή δόξα έν τη αισχύνη αύτών, hob 4,τ.
οί τα έπίγεια φρονούντες. ήμών γαρ το πολί- 20 Ε Μ. κοί s,i.

, , « e , ,ο ψ \ ~ H12,224Tt2,13.

τενμα εν ονρανοις ύπαρχει, έξ ου και σωτήρα ι κ ι,7.
άπεκδεχόμεΰα κύριον Ίησούν Χριοτόν, ος μετά- 21 ** 16,43.49.53.
σχηματίσει τό σώμα της ταπεινώσεως ήμών σύμ-
μορφον τφ σώματι της δόξης αύτον, κατά την

9 W όικαιοσννην, επι 10 παΰημ. : R pr [των] | Τ
οννμορφιζ. 12 Τ— και 1° | Ιηοον : [Η]— R 13 ονπω :
hRW ου 17 W ούτως 21 Τ οννμορφ.

8 οκνβ. : -f- είναι Ααζ 11 την εκ : των ΚΖαξ 12 ελαβον :
-f η ηόη όεδικαιωμαι JD*FG Ιέ εις : επιΏαζ \ τ. ανεγκληοιας
apud Orig. 15 φρονουμεν ηΧ 16 fin + κανόνι, το αυτο
φρονειν ΚΖαζ 21 ημων : -f- εις το γενεσ&αι αυτο Καζ
506

4,1— 13. Προς Φι,λιππηοι,ονς

ένέργειαν τον δύνασΦαι αυτόν και ύποτάξαι αύτφ
2 κ ι,ΐ4. 4 τα πάντα. "Ωστε, άδελφοί μου άγαπητοι καί β
ι Th 2,ΐ9.2ο. έπιπόΰητοι, χαρά καί στέφανος μου, ούτως στή·
κετε εν κνρίω, άγαπητοι.
2,2. 2 Εύοόίαν παρακαλώ καί Σνντύχην παρακα-
ι,27. ρβ 69,29, 3 λώ τό αύτό φρονεϊν έν κνρίω. ναι ερωτώ καί
Αρ3,δ| οέ, γνήοιε ούνζνγε, οννλαμβάνον αύταις, αϊ-
" 20'12,15, τίνες εν τφ εύαγγελίω σννήΰλησάν μοι μετά και
Κλήμεντος και τών λοιπών οννεργών μου, ων τά
8,1' ι τι/δ,'ίβ! 4 όνόματα εν βίβλω ζωΐ\ς. Χαίρετε έν κνρίω πάν- 7
Ii ι^37. 5 τοτε · πάλιν έρώ , χαίρετε, τό έπιεικες ύμών
Mt β 26-84 γνωσΰήτω πάοιν άνΰρώποις. ό κύριος έγγύς.
κοί 4,2! β μηδέν μεριμνάτε, άλλ' έν παντι τη προσενχή καί
Ρβ ΐ46,ίβ! τη δεήσει μετά εύχαριστίας τά αιτήματα ύμών
j 14,27. 7 γνωριζέσΰω προς τον ΰεόν. καί ή ειρήνη τον
κοί 8,ΐδ. #εο£ ή ύπερέχονοα πάντα νονν φρονρήοει τάς
καρδίας ύμών και τά νοήματα ύμών έν Χριοτφ
R 12,17. 8 Ίησον. Τό λοιπόν, άδελφοί, δσα έοτίν άληΰή,
δοα σεμνά, δσα δίκαια, δσα άγνά, δσα προσφιλή,
δσα εύφημα, ει τις άρετή και ει τις έπαινος,
ι Th 6,28. 9 ταντα λογίζεστε · ä καί έμάΰετε και παρελάβετε
ι κ η,'μ. καί ήκονσατε και ειδετε έν έμοί, ταντα πράσ-
σετε· και ό ΰεός της είρήνης εσται με$' ύμών.
10 Έχάρην δε έν κνρίω μεγάλως δτι ήδη ποτέ 7
άνεΰάλετε τό ύπερ έμον φρονεϊν έφ' φ και
ι τ β,β. 11 έφρονεϊτε, ήκαιρεϊσΰε δε. ονχ δτι καΰ' ύστέρη·
σιν λέγω* έγώ γάρ έμαΰον έν οϊς είμι αύτάρκης
2 κ β,ιο. 12 είναι, οιδα καί ταπεινονσΰαι, οϊδα και περισ-
σεύειν έν παντι και έν πάσιν μεμύημαι, και
χορτάζεσΰαι και πεινάν , και περισσενειν και
2 κ ΐ2,ιο. 13 ύστερεϊσΰαι. πάντα Ισχύω έν τφ ένδνναμονντί

21 αντω : Η αντω 4,1 fin h-|- μον 2 Τ Σνντνχήν
8 h Σύνζνγε 6 Η μετ

7 &εον : Χριατον Α 8 έπαινος : -f επιοτημης I)*FQ

10 το : τον FO

507

AD PHILIPPENSES. 4,1—13.

qua etiam possit subiicere sibi omnia.
Itaque fratres mei charissimi ,. et desideratis- 4 2 κ
simi, gaudium meum, et corona mea : sic state 1 Th 2,19,2°·
in Domino , charissimi : Evodiam rogo , et 2
Syntychen deprecor idipsum sapere in Domino.
Etiam rogo et te germane compar , adiuva 3 1,27. ps 09,29.
illas , quae mecum laboraverunt in Evangelio L 10'20,
cum demente, et ceteris adiutoribus meis,

13 quorum nomina sunt in libro vitae. Gaudete 4 3,1. 2 κ i3,u.
in Domino semper : iterum dico gaudete. Mo- 5 η io,37.
destia vestra nota sit omnibus hominibus: Jc 5'8,0'
Dominus prope est. Nihil soliciti sitis: sed 6 κοΛ^Γ34,
in omni oratione, et obsecratione , cum gra- p/^ie.
tiarum actione petitionee vestrae innotescant κοΐ'Ιΐδ
apud Deum. Et pax Dei, quae exuperat om- 7
nem sensum, custodiat corda vestra, et intel-

lMigentias vestras in Christo Iesu. De cetero 8 r 12,17.
fratres, quaecumque sunt vera, quaecumque
pudica, quaecumque iusta, quaecumque sancta,
quaecumque amabilia, quaecumque bonae fa-
unae, siqua virtus, siqua laus disciplinae, haec
cogitate. Quae et didicistis, et accepistis, et 9 1 tl 5,23.
audistis, et vidistis in me, haec agite: et Deus ?κ6ΐ4°,33.
pacis erit vobiscum.

15 Gavisus sum autem in Domino vehementer, 10
quoniam tandem aliquando refloruistis pro me
sentire, sicut et sentiebatis: occupati autem
eratis. Non quasi propter penuriam dico: Ιΐιτβ,β.
ego enim didici, in quibus sum, sufficiens
esse. Scio et humiliari , scio et abundare : 12 2 κ β,ιο.
(ubique et in omnibus institutus sum) et
satiari , et esurire , et abundare , et penuriam
pati : omnia possum in eo , qui me confortat 13 2 κ is,io.

2 Τ 4,17.

21 > possit etiam 4, 2 desiderant- | — meum [£]

2 Euuod- F Euhodiam I Syntycen $ Sinthicen F

3 (evangelium) 4 gaudite 1° F 5 Dom. enim § 8 (bona)
I (— siq. virt ) | — discipl. 12 — et abund. 2° Λ

507

4,14—1,3. AD PHILIPPENSES. GOLOSSENSES.

14 Verumtamen bene fecistis, communicantes tri-
2 κ u,9. 15 bulationi meae. Scitis autem et vos Philippen- 16
ses, quod in principio Evangelii, quando pro-
fectus sum a Macedonia, nulla mihi Ecclesia
communicavit in ratione dati et accepti, nisi
16 vos soli: quia et Thessalonicam semel et bis
ι κ 9,ii. 17 in usum mihi misistis. Non quia quaero da-
tum, sed requiro fructum abundantem in ratione
ex 29,i8 18 vestra. Habeo autem omnia, et abundo: re- 17
Ez 2 2,2b. pletus sum , acceptis ab Epaphrodito quae
misistis odorem suavitatis, hostiam acceptam,

19 placentem Deo. Deus autem meus impleat omne
desiderium vestrum secundum divitias suas in

20 gloria in Christo Iesu. Deo autem et Patri
nostro gloria in saecula saeculorum: Amen.

21 Salutate omnem sanctum in Christo Iesu.
i,i3. 22 Salutant vos, qui mecum sunt, fratres. 1 Salu-
tant vos omnes sancti, maxime autem qui de
Caesaris domo sunt.

g 6,is. 23 Gratia Domini nostri Iesu Christi cum
spiritu vestro. Amen.

EPISTOLA

Β Ε ATI PAVLI APOSTOLI

AD GOLOSSENSES.

PAULUS Apostolus Iesu Christi per vo-(l)

2 luntatem Dei, et Timotheus frater: eis, qui
sunt Colossis, Sanctis, et fidelibus fratribus in
Christo Iesu. Gratia vobis, et pax a Deo
Patre nostro, et Domino Iesu Christo.

3 Gratias agimus Deo, et Patri Domini nostri

14 verum b. $ 15 Machedonia AF (-iam Α1) | ra-
tionem F 16 Tessalkmicam F | et semel 17 > q.
quia A1 | rationem vestram (orat- A1) 18 Ephaphro-
dito-F I in odor. *&F 19 omnem Fi | gloriam §F 21 (® inc.
v. 22 Salutant) 23 — nostri Subscr. Expl.

ad Pnilippenses + [scripta de urbe Roma, habet versus
CCCLXXXVIIII]. Inc. ad Thessall. Q {similiter F). (c/>509)

508

Ε 1,1.

Κ 1,7.
Ε 1,2.

1 Κ 13. 18.
1 Th 1,2.3.
Ε 1,16.

Προς Φιλιππηοιονς 4,14—23. Κολοοοαεις ι,β.

με. πλην καλώς έποιήοατε σννκοινωνήσαντές μον 14 η io,s3.
τη θλίψει, οϊόατε δε καί ύμεϊς, Φιλιππήοιοι, δτι 15 2 κ η,».
έν άρχη τον εύαγγελίον, δτε έξηλΰον άπό Μακε-
δονίας, ούδεμία μοι έκκληοία έκοινώνηοεν εις
λόγον δόοεως και λήμψεως εί μη ύμεϊς μόνοι,
δτι και εν Θεσσαλονίκη και άπαξ και δις εις την ιβ
χρείαν μοι έπέμψατε. ούχ δτι επιζητώ το δόμα, 17 ι κ 9,u.
άλλα έπιζητώ τον καρπόν τον πλεονάζοντα είς R 15'28,
λόγον ύμών. άπέχω δε πάντα και περισσεύω9 is ε* 29,is.
πεπλήρωμαι δεξάμενος παρά Έπαφροδίτον τα f,2520'41,
παρ* ύμών, όομψ ενωόία$, Φνσίαν δεκτήν, εϋάρε- 11 13,16'
στον τ φ ΰεφ. ό δε $εός μον π?*ηρώσει πάοαν 1 9
χρείαν ύμών κατά το πλούτος αντον έν δόξη έν
Χριστφ Ίηοον. τφ δε ΰεφ και πατρι ήμών ή 20
δόξα είς τονς αιώνας τών αΙώνων άμήν.

Άσπάσασΰε πάντα άγιον έν Χριοτφ Ίηοον. 21
άοπάζονται ύμας οί σνν έμοί άδελφοί. 1 άοπά- 22 μ»,
ζονται ν μας πάντες οί άγιοι, μάλιστα δε οί έκ
της Καίσαρος οικίας.

Ή χάρις τον κνρίον Ίηοον Χριοτοϋ μετά τον 23 α β,ιβ.

, , ~ 2 Τ 4,22.

πνενματος ύμων. Phm 25.

ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ

ι Πάνλος άπόοτολος Χριοτοϋ Ίηοον δια ΰελψ J[ ε 1 1.
ματος ΰεον και Τιμόθεος ό άδελφός 1 τοις έν 2 r 1,7.
Κολοοοαϊς άγίοις καί πιοτοϊς άδελφοίς έν Χριστφ' Ε ^2-
χάρις ύμίν και ειρήνη άπό ΰεον πατρός ήμών.

Εύχαριστονμεν τφ Φεφ πατρϊ τον κνρίον ήμών 3 ι κ ΐδ,ιβ.

1 Th 1,2.8.

Inscr.: HR προς Κολασοαεις 1,5 #εω : Τ+ και : W-f- τω Ε 1,16'

13 με : -f Χριστώ Έαζ 16 — εις ΑΏ*α \ μοι : μου Ώα
19 πληρωοαι D*FG 23 τον πνενματος : πάντων ΚΖαζ \
fin -f αμήν xADmf

Subscriptio: εγραφη απο Ρώμης δι Επαφροδίτον
1,2 Κολαοσαις ΚΡζ | Χριστώ : -f Ιηοον ΑΏ*α | fin -f
και χνριον Ιηοον Χριστον HAm%
508

1,4—15. Ιΐρος Κολοοααεις

Ίηοοϋ Χριοτοϋ πάντοτε περί ύμών προσευχόμενοι,
ε ι,ΐδ. 4 άχούοαντες την πίοτιν ύμών έν Χριοτφ Ίηοοϋ καί
ι ρ ι,4. 5 την άγάπην ην έχετε εις πάντας τους άγιους 1 όί,ά
η β*ΐ8.* την ελπίδα την άποκειμένην ύμϊν έν τοις ούρα-
νοϊς, $jv προηχούοατε έν τφ λόγω της άληΰείας
ι τ s,ie. 6 του ευαγγελίου 1 του παρόντος εις ύμας, καϋως
2 ρ ι,'ΐ2.' και έν παντι τφ κόομψ έοτίν καρποφορούμενον
και αύξανόμενον καΰώς και έν ύμϊν, άφ' ής
ημέρας ήκούοατε και έπέγνωτε την χάριν του
2,ΐ; 4,ΐ2. 7 $εοϋ έν άληΰεία* καθώς έμάθετε άπό Έπαφρα,
phm 23. το~ Αγαπητού ουνδούλου ήμών , δς έοτιν πιοτός
8 ύπερ ύμών διάκονος του Χριοτοϋ, ό καί δηλώοας
ήμιν την ύμών άγάπην έν πνεύματι.
ε ι,β β. 15—17. 9 Δια τοϋτο καί ήμεις, άφ' ής ήμέρας ήκούοα- 2
ιΡτ μ! μεν, °ΰ παυόμεθα ύπερ ύμών προοευχόμενοι και
αίτούμενοι Ινα πληρωθήτε την έπίγνωοιν τοϋ θελή-
ματος αύτοϋ έν πάοη οοφία καί ουνέοει πνευματική,
ε ι,ΐ7. 2,ιο.4,ι. ίο περιπατήοαι άξίως τοϋ κυρίου εις πάοαν άρεοκίαν,
2*ρ ι^β! παντι έργφ άγαθφ καρποφοροϋντες καί αύξανό·
ι κ ι,β. 11 μενοι τη έπιγνώοει τοϋ θεού, έν πάοη δυνάμει
ε ι,ΐ8.ΐ9; 8,ΐ6. δυναμούμενοι κατά το κράτος της δόξης αύτοϋ
εις πάοαν ϋπομονήν και μακροθυμίαν, μετά χαράς
ε ι,ιι.ιβ. ΐ2 1 εύχαριοτοϋντες τφ πατρί τφ Ικανώοαντι ύμάς είς 81

Act 20,82. , ,» ~ο/ ~ r / j ~ /

την μεριοα του κλήρου των άγιων εν τφ φωτί'
2,ΐδ. L 22,63. 13 δς έρύοατο ήμας έκ της έξουοίας τοϋ οκότους
' Act 2β,ΐ8! καί μετέοτηοεν είς την βαοιλείαν τοϋ υίοϋ της
ε 1,7. 14 άγάπης αύτοϋ, έν φ εχομεν την άπολύτρωοιν, 3
^ η ι,3. 15 την άφεοιν τών άμαρτιών · δς έοτιν είκών τοϋ

αρ δι14· 3 Χρίστου : [Η]— W | W πάντοτε, | περί, : hW υπερ

4 ην έχετε : [Η] : W την δ W αληΰειας, 6 Τ εις υμας
κα&ως . . . έοτίν, 7 νμων : ΚΆ ημων 9.10 W αντον, . . .
πνευματική π. 10 Ή> αρέσκειαν W -είαν (sicvult) 11.12 HR
μαχρο&υμιαν μετα χαράς, ευχ. 12 πατρι : h pr #εω | ικανώ-
οαντι : W pr καλεοαντι και | υμας : hit ημας 14 h εοχομεν

4 — ην εχ. 2? 6 και εοτιν καρπ. FGaf | — και αυξ. Καζ
7 χαΰως και Καζ 9 — και αιτ. ΒΚα 10 περιπατ. : -|- υμας
Καζ I εις την επιγνωσιν ΚΖ,αζ 12 ευχ, : -\- αμα JS \ ικανωο. :
κα?.εσαντι O*FO 14 απολυτρ. : -j- όια του αίματος αυτού C
509

AD GOLOSSENSES.

1,4-15.

Iesu Christi semper pro vobis orantes : audi- 4 ε i,i5.
entes fidem vestram in Christo Iesu, et dile-
ctionem, quam habetis in sanctos omnes
•propter spem, quae reposita est vobis in cae- 5 ι ρ μ.
lis : quam audistis in verbo veritatis Evangelii : E ^13,18,
quod pervenit ad wos, sicut et in universo 6 ι τ 3,io.
mundo est , et fructificat , et crescit sicut in E 1,18'
vobis, ex ea die, qua audistis, et cognovistis
gratiam Dei in veritate, sicut didicistis ab 7 2,1 ; 4,12.
Epaphra charissimo conservo nostro , qui est
fldelis pro vobis minister Christi Iesu, qui 8
etiam manifestavit nobis dilectionem vestram
2 in spiritu: ideo et nos ex qua die audivimus, 9 ε i,s s. 15-17.
non cessamus pro vobis orantes, et postulantes Ph
ut impleamini agnitione voluntatis eius, in
omni sapientia et intellectu spiritali: ut am- 10 «1,17.2,10.4,1.
buletis digne Deo per omnia placentes : in Ph 1,27'
omni opere bono fructirlcantes , et crescentes
in scientia Dei: in omni virtute confortati se- 11 1 κ i,s.
cundum potentiam claritatis eius in omni ε 1,18.19 ; 3,16.
patientia, et longanimitate cum gaudio 1 gratias 12 ε ι,ιι.ιβ.
agentes Deo Patri, qui dignos nos fecit in Act 20'32'
partem sortis sanctorum in lumine: qui eri- 132,15.1,22,53.
puit nos de potestate tenebrarum , et tran- E 2'2; 6,12; h&'
stulit in regnum iilii dilectionis suae , in quo 14 ε i,7.
habemus redemptionem per sanguinem eius,
remissionem peccatorum: qui est imago 15 η 1,3.

Ί Κ 4,4.

Αρ 3,14.

{ad.p.bOS) Inner. Incip t Epistula ad Colosenses [in F
post. I. II Thess. posita) 1,2 > Chr. I. 2 his | Colosis A |
— Gratia . . . nostro -F1 | inc. v. 3 Gratia) | — et D.
I. Chr. I domino nostro Ihesu Christo F 3 Deo et

4 > omn. sanct. $F 5 quae ] quam F \ — vobis F
6 in vob. ] et nobis F \ > qua aud. die^. 7 Ephafra Fl
Epaphrodito F* 8 (— vers) 9 in agnit. A1
10 amb. ] 4- in dilectione F \ — in 2° [£]®A 11 fin:
12 — Deo ] + et § I vos A , it 13 \

parte F 14 — per sang, eius et $ \ et rem. $
509

1,10-26.

AD GOLOSSENSES.

Ii 6,i6. Ji, i8. Dei invisibilis, primogenitus omnis creaturae:
j i,3.io. 16 quoniam in ipso condita sunt universa in
ε i,io.2i. caelis, et in terra, visibilia, et invisibilia, sive
throni, sive dominationes , sive principatus,
sive potestates: omnia per ipsum, et in ipso

Vvv 8 25—27.

ε i,22. Ή i,s! 17 creata sunt: et ipse est ante omnes, et omnia
*ΐ5>Έδ23?' ^ m *PS0 constant. Et ipse est caput corporis
Act ι'κ 2 so Ecclesiae, qui est principium, primogenitus ex
r 8,29. AP Ί,5. mortuis : ut sit in omnibus ipse primatum
2 9 j l'ie ^ tenens. quia in ipso complacuit, omnem ple-
Έ i,7.io; 20 nitudinem inhabitare: et per eum reconciliare
2'i13jS2,2. omnia in ipsum, pacificans per sanguinem
crucis eius, sive quae in terris, sive quae in
η 2,i.i2; 4,18. 21 caelis sunt. Et vos cum essetis aliquando3
' ' alienati, et inimici sensu in operibus malis:
ε 2,11.14.16; 22 nunc autem reconciliavit in corpore carnis eius
per mortem, exhibere vos sanctos, et imma-
mc i6,i5. 23 culatos , et irreprehensibiles coram ipso : si
ε 3,i7. η 3,u. tarnen permanetis in fide fundati, et stabiles,
et immobiles a spe Evangelii, quod audistis,
quod praedicatum est in universa creatura,
quae sub caelo est, cuius f actus sum ego
Paulus minister.
es 3,1.13. 24 Qui nunc gaudeo in passionibus pro vo-
l .τϋ' ejid! bis, et adimpleo ea, quae desunt passionum
Christi, in carne mea pro corpore eius,
κ 3,2.7 s. 25 quod est Ecclesia : cuius factus sum ego
minister secundum dispensationem Dei , quae
data est mihi in vos, ut impleam verbum
κ ΐ6,2δ.2β. 26 Dei : mysteriuni , quod absconditum fuit a

Ε 3,3.5.9.10.

15 omni AF ιβ quia | et in cael. A

18 > ipse in omn. X1

19 plen. divinitatis F \ habitare : -f corporaliter F

20 reconciliari A* | > caelis et terris F

21 sensus F 22 ut exhiberet §

23 ab F (in) 25 > min. ego F | in vobis $

Προς Κολοοοαεις ΐ,ιβ— 26.

$εοϋ τοϋ άοράτον, πρωτότοκος πάοης κτίσεως, ιτβ,ιβ. Ji,i8.
δτι έν αύτφ έκτίσΦη τα πάντα έν τοις ούρανοϊς 16 J 1,8.10.
και έπί της γης, τα όρατά κάί τα άόρατα, είτε Ε ^10,21,
θρόνοι είτε κυριότητες είτε άρχαι είτε έξουσίαι*
τα πάντα δι αύτοϋ και εις αύτόν εκτισταΐ' 1 καϊ 17 εγι,22?5η2ι',3.
αύτός έοτιν πρό πάντων και τα πάντα έν αύτφ ΐδ. ε 1,22 ;
οννέοτηκεν, και αύτός έοτιν ή κεφαλή τοϋ σώμα- 18 Act^^ojk.
τος, της έκκλησίας* δς έοτιν άρχή, πρωτότοκος ? κ2ΐ5,2ο.
έκ των νεκρών, Ινα γένηται έν πάοιν αύτός πρω· αρ
τεύων, ότι έν αύτφ εϋδόκησεν πάν το πλήρωμα 19 2,9!' ΪΊ,ιβ.
κατοικησαιικαϊ 6ι αύτον άποκαταλλάξαι τα πάντα 20 ε ι,7.ιο;
εις αύτόν, είρηνοποιήοας δια τον αίματος τον ιΥ^'
σταυρού αύτον, δι αύτον είτε τα έπι της γης
είτε τα έν τοις ούρανοίς. Και ύμάς ποτε όντας 21 ε 2,1.12 ; 4,ιβ.
άπηλλοτριωμένονς και έχΰρούς τη διάνοια έν τοις R 5'10,
εργοις τοις πονηροις , νυνι δε άποκατήλλαξεν έν 22 ε 2,ιι.ι*.ιβ
τφ οώματι της σαρκός αύτον δια τον θανάτου,
παραστ^σα^ ύμάς άγίονς και άμωμους κάί άνεγκλή·
τους κατενώπιον αύτοϋ, ει γε έπιμένετε τη πίστει 23 mc ιβ,ΐδ.
τεΦεμελιωμένοι και έδραϊοι και μη μετακινούμενοι es,i7. η 8,u.
άπό της έλπίδος τοϋ εϋαγγελίου ού ήκούσατε, τον 1 κ 1δ,δ8'
κηρνχΰέντος έν πάση κτίσει τη ύπό τον ούρανόν,
ού έγενόμην έγώ Παϋλος διάκονος,

Νϋν χαίρω έν τοις παΰήμασιν ύπερ νμών, 24 ε β,ι.ιβ,
και άνταναπληρώ τα ύστερήματα των θλίψεων fCTh93,io.
τοϋ Χριστού έν τη σαρκί μου ύπέρ τοϋ σώματος
αύτοϋ, δ έστιν ή έκκλησία, 1 ής έγενόμην έγώ διά- 25 ε 3,2.7».
κονος κατά την οίκονομίαν τοϋ $εοϋ την δο-
ΰεϊσάν μοι εις ύμάς πληρώσαι τον λόγον τοϋ
ΰεοϋ, το μυστήριον το άποκεκρυμμένον άπό των 26 r 16,25.26.

Ε 3,8.5.9.10.

16 εν 2° : W pr τα \ επι : ΊΙ pr [τα] 17 Η αύτός εατιν
18 W αωματος της \ αρχη : Η pr Μ 20 HR, [όι αντονλ
21.22 Η πονηροις, (W.) — νυνι . . . ΰανατου, — 22 h W
αποκατηλλαγητε

15 (προποτόκος Norden) 19 {κατοικιααο Veiiema cj)
22 αποκαταλλαγεντες I>*FO \ θάνατον : αυτόν xAPa
28 ηαοη : 4~ τΎ) 2* παΰημασιν : + μου Η3αζ

510

lf27— - 2,8. Προς Κολοοοαεις

αιώνων και άπό των γενεών — νυν δε έφανερώΰη
ι τ ι,ι. 27 τοις άγίοις αύτον, οις ήΰέλησεν ό Φεός γνωρίσαι

R 16,26. / , λ ~ * > c. w ζ t

ε ι,ιβ; 3,9. τι το πλοντος της οοξης τον μνστηριον τούτον
έν τοις έΰνεσιν, δς έστιν Χριστός έν ύμϊν, ή έλπίς
22. 3,16. 28 ^^ δόξης* δν ημείς καταγγέλλομεν νονΰετονντες
' ' πάντα άνΰρωπον καί διδάσκοντες πάντα άνΰρω-
πον έν πάση σοφία, Ινα παραοτήοωμεν πάντα
ph 4,ΐ3. 29 ανΰρωπον τέλειον έν Χριστφ· εις δ καί κοπιώ
άγωνιζόμενος κατά την ένέργειαν αντον την ένερ-
2 γονμένην έν έμοί έν δννάμει. Θέλω γαρ ύμάς β
ι,7; 4,ΐ2. είδέναι ήλίκον αγώνα έχω ύπέρ ύμών καί τών έν

Act 20,38. ι » / \ er , c , ν

Λαοοικια και οοοι ονχ εορακαν το προοωπον μον
ι,2β. ε 8,ΐ8. 2 έν οαρκί, ίνα παρακληΰώσιν αί καρδίαι αντών,
σννβιβασΰέντες έν άγάπη καί εις παν πλούτος
της πληροφορίας της σννέσεως, είς έπίγνωοιν τον
' Prv82,8'.4'. 3 μνοτηρίον τον ΰεον, Χριοτον, 1 έν φ είοιν πάντες
ι κ f/Λο'. οί frriaavpol t% ύοφίας καί γνώσεως απόκρυφοι.
ΚΕδΙ' 4 Τοντο ?>έγω Ινα μηδεις ύμας παραλογίζηται έν
ι κ eis! 5 πιΰανολογία. ει γαρ και τη οαρκί άπειμι, άλλα τφ
1 * ρ£%'. πνενματι σνν νμιν είμι, χαίρων και βλέπων ύμών την
τάξιν καί το οτερέωμα της είς Χριοτον πίστεως ύμών,
6 Ώς οϋν παρελάβετε τον Χριοτον Ίησονν τον
Ε3,ΐ7; 2,20.22. 7 κύριον , έν αντφ περιπατείτε, 1 έρριζωμένοι καϊ8{,
έποικο δ ομού μεν ο ι έν αντφ και βεβαιούμενοι τη
πίοτει καΰώς έδιδάχΰητε, περισσεύοντες έν εύ-
2ο. ε 5,6. 8 χαριστία. Βλέπετε μη τις ύμας έσται ό σν-
λαγωγών δια της φιλοσοφίας καί κενής άπάτης 2
κατά την παράδοσιν τών άνΰρώπων , κατά τά

27 ος : KR ο 2,1 R Λαοδικεια | Ε. εωρακαν
2 RT σνμβίβ. | W τον ΰεου Χριοτον h81 τ. ft. δ έοτιν Χριοτος
* τ. ft. και Χ. 8 τ. ft. 4 τ. ft. πατρός τ. Χ. 6 τ. ft. και πατρός
τ. Χ. β τ. ft. πατρός και τ. Χ. 7 τ. ft. εν Χριοτω 8 cj τον εν
Χριοτω 4 W τοντο όε 6 W Χριοτον, 7 περισσ. : HB.-J-
[εν αντη] 8 h εοται νμας

27 τοντον ι τον '&εον JD*FG 28 — παντ. αν&ρ. 2° D*FG
I fin -f- Ιηοον Καζ 2,1 νπερ : περι FGa% \ Λαοόικια : -{-
και των εν Ιεραπολει. 10α 2 ονμβιβασ'&εντων ΚΖ,αζ \ πάντα
αλοντον Όαζ 3 και : -\- της Ααζ 4 μη τις ΚΖαζ

AD GOLOSSENSES. 1,27—2,8.

saeculis, et generationibus, nunc autem mani-
festattim est Sanctis eins, quibus voluit Deus 27 τ u,i.
notas facere divitias gloriae sacramenti huius ε 3^5ί,ΐ8.
in Gentibus, quod est Christus, in vobis spes
gloriae, 1 quem nos annunciamus, corripientes 28 22.
omnem hominem, el docentes omnem homi- E 4'13'
nem, in omni sapientia, ut exhibeamus om-
nem hominem perfectum in Christo Iesu. in 29 pu 4,13.
quo et laboro , certando secundum operatio- E 3'7,20,
nem eius, quam operatur in me in virtute,
4V0I0 enim vos scire qualem solicitudinem ha- 2
beam pro vobis, et pro iis, qui sunt Laodiciae, 1,7. Act 20,38.
et quicumque non viderunt fadem meam in
carne : ut consolentur corda ipsorum, instructi 2 1,26. ε s,i8.
in charitate, et in omnes divitias plenitudinis
intellectus, in agnitionem mysterii Dei Patris PrJ'^l*.5'?'
et -Christi Iesu: in quo sunt omnes thesauri 3 f^p^i

5 sapientiae, et scientiae absconditi. Hoc autem 4 r ie,is.
dico , ut nemo vos decipiat in sublimitate E 4,17' 5'6,
sermonum. Nam etsi corpore absens sum, 5 ι κ 5,s.
sed spiritu vobiscum sum: gaudens, et videns 1 κ 34,40'
ordinem vestrum, et firmamentum eius, quae

in Christo est, fldei vestrae.

6 Sicut ergo accepistis Iesum Christum 6 ε f,i7.
Dominum, in ipso ambulate, 1 radicati, et 7 ε 3,17; 2,20.22.
superaedificati in ipso, et confirmati fide,

sicut et didicistis, abundantes in illo in gra-

7 tiarum actione : Videte ne quis vos deci- 8 20. ε 5,β.
piat per philosophiam , et inanem fallaciam
secundum traditionem hominum , secundum

26 in saec. in gen. F 27 Christus in vobis,
28 — omn. hom. 2° [£]F 29 et virtutem F

2,2 his I Laudiciae A1 2 agnitione |
— et 2° 4 subtilitate (supt- %A) 5 etsi ] et
6 > Chr. Ies. 7 in fide § | — in illo | actio-

nem I 8 vide 1 1 I (manem ®64cM)
511

2,9-20.

AD COLOSSENSES.

elementa mundi, et non secundum Christum:
i7. j i,i4.i6. 9 quia in ipso inhabitat omnis plenitudo divini-
E 1,21. 10 tatis corporaliter : et estis in illo repleti, qui
est caput omnis principalis, et potestatis:
ι ρ 3,21. 11 in quo et circumcisi estis circumcisione non
R 2'29, manu facta in expoliatione corporis carnis,
3,1. r 6,4. 12 sed in circumcisione Christi: consepulti ei in
E w s' baptismo, in quo et resurrexistis perfidem
operationis Dei, qui suscitavit ilium a mortuis.
Ε2,ι.Γ). 13 Et vos cum mortui essetis in delictis, et prae-8
putio carnis vestrae, convivificavit cum illo,
ε 2,14.15. 14 donans vobis omnia delicta: delens quod ad-
1 2'24' versus nos erat chirographum decreti, quod
erat contrarium nobis , et ipsum tulit de me-
i,i3.15 dio, afiigens illud cruci: et expolians princi-
palis, et potestates traduxit confidenter, palam
r 14,1-12. 16 triumphans illos in semetipso. Nemo ergo 9
vos iudicet in cibo, aut in potu, aut in parte
diei festi, aut neomeniae, aut sabbatorum:
η 8,5; ιο,ι. 17 1 quae sunt umbra futurorum : corpus autem
23.18 Christi. Nemo vos seducat, volens in humi-10
litate, et religione angelorum, quae non vidit
ambulans , frustra inflatus sensu carnis suae,
ε 2,2i : 1,15.16. 19 'et non 'tenens' caput, ex quo totum corpus
per nexus, et coniunctiones subministratum,
et constructum crescit in augmentum Dei.
G 4,3.9. 20 Si ergo mortui estis cum Christo ab elementis

9 habitat Fl

11 expoliationem Fl | (— corporis) | — sed

12 (— ei) 13 > ess. mort. F

14 adversum %A \ decretis

15 — et 1° I confidentem JP1 | conf. palam, g
IG poto A ί-um) I (— in 3°) | nominiae Λ

18 humilitatem AlFi \ religiones A1 | videns F
I amb. frustra , 19 nexu F1 \ coniunctionis F
20 — ergo

512

ίΐρος Κολοοοαεις 2,9— äö.

στοιχεία τον κόαμον και ού κατά Χριστόν δτι 9 ΐ7. j ι,π.ιβ.

έν αύτφ κατοικεί παν το πλήρωμα της Φεότητος

οωματικώς, 1 και έοτέ έν αύτφ πεπληρωμένοι , δς ιοει,βι.

έατιν ή κεφαλή πάοης άρχής και έξονοίας, έν φ 11 1 ρ s,2i.

και περιετμήΰητε περιτομή άχειροποιήτω έν τή R 2,29'

άπεκόύοει τον οώματος της οαρκός, έν τη περί-

τομή τον Χριστού, οννταφέντες αύτφ έν τφ βα- 12 3,ι. rm.

πτίσματι, έν φ και σννηγέρΰητε δια της πίστεως pVaj.8'

της ένεργείας τον ΰεον τον έγείραντος αύτόν έκ

νεκρών και ύμας νεκρούς δντας τοις παραπτώ· 13 ε 2,1.5.

μαοιν και τή άκροβνστία της οαρκδς ύμών, σννε-

ζωοποίηοεν ύμας ούν αύτφ, χαρισάμενος ήμϊν

πάντα τα παραπτώματα* έξαλείψας το καν^' ήμών 14 ε 2,ΐ4.ΐδ.

χειρόγραφον τοις δόγμαοιν δ ην ύπεναντίον ήμϊν, 1 Ρ 2,24'

και αύτδ ήρκεν έκ τον μέσον, προοηλώοας αύτδ

τφ στανρφ* άπεκδνοάμενος τάς άρχάς και τάς 15 ι,ιβ. η β,β.

έξονοίας έδειγμάτιοεν έν παρρησία, ΰριαμβεύσας

αύτονς έν αύτφ.

Μή ούν τις ύμας κρινέτω έν βρώοει και έν 16 r 14,1-12.17.
πόοει ή έν μέρει έορτής ή νεομηνίας ή οαββάτων, α 17 η β,β; ιο,ι.
έοτιν οκιά τών μελλόντων, το δε οώμα τον Χριοτοϋ.
μηδεις ύμας καταβραβενέτω Φύλων έν ταπεινό- 18 28.
φροούνη και θρησκεία τών άγγέλων, ä έόρακεν έμ·
βατεύων, εική φνσιούμενος ύπδ τον νοδς της οαρκδς
αύτοϋ, 1 και ού κρατών τήν κεφαλήν, έξ οϋ παν τδ 19 Ε2,2ΐ;4,ΐδ.ιβ.
οώμα δια τών άφών και οννδέομων έπιχορηγονμενον
και οννβιβαζόμενον ανξει τήν αϋξηοιν τον ΰεοϋ.

Εί άπεΰάνετε ούν Χριοτφ άπδ τών στοιχείων τον 20 α 4,8.θ.

12 W βαπτισμω \ εκ : [R] W+ των 13 νμας 2° : h
ημας | παραπτώματα : HR, W. 14 W χειρόγραφον, | h ημιν ·
15 εξουσίας : W-f- και \ Η παρρησία &ρ. 16 και : hRT
\ I RT νονμηνιας 17 α : hW ο 18 h8 f ΰελ. . . . εμβ. f |
νελ.ενταπ. :h81 — εν'νενεΰελοταπεινοφροσννη \ Ύΰρησκια |
η81 α μη (* ονχ) εορακ. εμβατ. * cjj άέρα (Α cjj αΙώρα) κενεμβατενων

10 ος:ο Β Ώα 11 σωμ. : -+- των αμαρτιών ΚΣ,αζ 13 τοις :

Sr εν Atnf , it D* ante τη | — υμας 2° Ώαζ \ ημιν : νμιν
)αζ* 15 αντω : αντω ζ 19 κεφ. : + Χριστον 2>* 20 ει
ουν Ν8α£

612 33

2,21— 3,12. Προς Κολοοοαεις

is 29 is 21 κόσμου, τι ώς ζώντες έν κόομφ δογματίζεσϋε · μτ)
Mt 15,9! 22 άψη μηδε γεύση μηδέ ΰίγης, ά έστιν πάντα εις
Tt ι?ΐ4.' φΰοράν τη άποχρήσει, κατά τά εντάλματα xal
κ 18,14. 23 όιόαύχαλίαξ των ανθρώπων; άτινά έστιν λόγον
1 Τ 4'8' μεν έχοντα οοφίας έν έΰελοΰρησκία καί ταπεινο-
φροσύνη και άφειδία οώματος, ούκ έν τιμή τινι
ρ8 ιιο,ι. 3 προς πλησμονήν της σαρκός. Ει ούν συνηγέρ- 8\

2,12' $ητε τφ Χριστφ, τά άνω ζητείτε, οϋ ό Χριστός
ph 8,19! 2 έστιν έν tisita τον &εον καθήμενος - τά άνω φρονείτε,
R 3 μη τά έπί της γης. άπεΰάνετε γάρ , καί ή ζωή
1 pViIi* 4 ΰμών κέκρνπται συν τφ Χριστφ έν τφ $εφ · όταν
α 2,'2ο! ό Χριστός φανερωϋη, ή ζωη ήμών, τότε καί ύμεϊς
συν αύτφ φανερωΰήσεσΰε έν δόξη.
κ β,β; 8,13. 5 Νεκρώσατε ούν τά μέλη τά έπί της γης, πορ- 9
Κ 4,1Αρδ2ΐ',8. νείαν, άκαΰαρσίαν, πάΰος, έπιΰυμίαν κακήν, και
ε β,β. 6 την πλεονεξίαν ήτις έστιν είδωλολατρεία, δι ά
τι 8,3. 7 έρχεται ή όργή του ΰεοϋ9 έν οις και ύμεις περιε-
Ε 4,26.26.31.29; 8 πατήσατέ ποτε, δτε έζητε έν τούτοις* νννι δέ
άπόΰεσΰε καί ύμεϊς τά πάντα, όργήν, ΰυμόν,
κακίαν, βλασφημίαν, αίσχρολογίαν έκ του στόμα-
ε 4,26.22. $ τος υμών μη ψεύδεστε εις άλλήλους, άπεκδυ-
σάμενοι τον παλαιόν άν&ρωπον συν ταϊς πράξεσιν
Ε4,24. Qni,27. ίο α^τοι), καί ένδυσάμενοι τον νέον τον άνακαινού-
μενον εις έπίγνωσιν κατ εικόνα τον κτίύαντος
α 8,28. Ii αύτόν, 1 όπου ούκ ενι "Ελλην και Ιουδαίος , περί-
ι κ 16,28. τ0μή καΐ άκροβυστία, βάρβαρος, Σκύΰης, δούλος,
έλεύ$ερος, αλλά πάντα και έν πάσιν Χριστός.
ι ρ 2,9. 12 Ένδύσασΰε ούν, ώς έκλεκτοι του ϋεοϋ άγιοι καί
ε 4,2.82; 6,ι. ήγαπημένοι , σπλάγχνα οίκτιρμοϋ , χρηστότητα,

23 ταπεινοφρ. : + του νοος FO \ (άφειόία) 3,4 — ουν
αντω Λ δ μελη : -{· νμων Ami | — κακήν FG 6 α: ο C*a |
fin + επι τονς νιους της απείθειας nAplf 7 τούτοις : αυτοις
Faf 8 fin -j- μη εχπορευεοΰω FO 11 ενι : -|- αρβεν και
Φηλυ O*FG \ όουλ. : + και ΛΏ*α 12 — τον AJD*a
513

AD GOLOSSENSES. 2,21—3,12.

huius mundi: quid adhuc tamquam viventes
in mundo decernitis ? Ne tetigeritis , neque 21 α β,β.
gustaveritis, neque contrectaveritis : quae sunt 22 ts 29,13.
omnia in interitum ipso usu, secundum prae- Mt 15,9#
cepta, et doctrinas hominum: quae sunt ratio- 23 r i3,u.
nem quidem habentia sapientiae in super- 1 T 4'3,
stitione, et humilitate, et non ad parcendum
corpori, non in honore aliquo ad saturitatem
lcarnis. Igitur, si consurrexistis cum Christo: 3 p« 110,1.
quae sursum sunt quaerite, ubi Christus est 2'12,
in dextera Dei sedens : quae sursum sunt 2 Mt 6,33.
sapite , non quae super terram. Mortui enim 3 r 6,2.
estis, et vita vestra est abscondita cum Christo
in Deo. Cum Christus apparuerit, vita vestra: 4 1 κ 15,43.
tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria. g 2*20!'

2 Mortificate ergo membra vestra, quae 5 r β,β; 8,is.
sunt super terram: fornicationem , immundi- Ap4^.5'8'5'
tiam, libidinem, concupiscentiam malam, et
avaritiam , quae est simulacrorum servitus :

propter quae venit ira Dei super filios incre- 6 ε 5,β.
dulitatis: in quibus et vos ambulastis ali- 7·

3 quando , cum viveretis in illis. Nunc autem 8 ε 4,25.26.31.29;
deponite et vos omnia: iram, indignationem, 5'4,
malitiam, blasphemiam, turpem sermonem de

ore vestro. Nolite mentiri invicem, expoliantes 9 ε 4,25.22.
vos veterem hominem cum actibus suis, et 10 ε 4,24.0η i,27t
induentes novum eum, qui renovatur in agni-
tionem secundum imaginem eius, qui creavit
illum. ubi non est Gentiiis, et Iuclaeus, circum- IIa 3,2s.
cisio, et praeputium, Barbarus, et Scytha, ser-
vus, et liber : sed omnia, et in omnibus Christus.
4 Indulte vos ergo sicut electi Dei, sancti, et 12 1 ρ 2,9.
dilecti , viscera misericordiae , benignitatem, E 4'2,82; 5,1<

20 — huius I in hoc m. F 21 tetigeris n.

gustaveris | contract- F contrectaveris

22 interitu | secum Λ 23 > ad non

3,1 conresurrexistis f&AF1 \ — cum 2 supra F1
3 > absc. est 4 Cum autem $ | — et F 5 — ergo A1 1
simulachr- $A 6 in fil. diffideutiae F 7 viveritis A
8 fin -\- non procedat -F2 9 mentire F \ eius 10 — et F
I novum, eum qui | agnit. Dei $ | er. eum

11 est ] -f masculus, et femina, § 12 (— ergo)

513 33

3,13-24. AD COLOSSENSES.

Mte,u; 17,17.13 humilitatem , modestiam, patientiam: suppor-
E 4,2.32; 5,2. tantes invicem , et donantes vobismetipsis si
quis adversus aliquem habet querelam: sicut
r i3,8.io. 14 et Dominus donavit vobis, ita et vos. Super 15
E 4'3' omnia autem haec , charitatem habete , quod
κ 4,3.4. Ph 4,7. 15 est vinculum perfectionis : et pax Christi ex-
l κ 12,13.27. uitet in cordibus vestris , in qua et vocati
ε 5,i9. 16 estis in uno corpore : et grati estote. Verbum
Christi habitet in vobis abundanter, in omni
sapientia , docentes , et commonentes vosmet-
ipsos , psalmis , hymnis, et canticis spirituali-
bus, in gratia cantantes in cordibus vestris
ι κ io,3i. 17 Deo. Omne, quodcumque facitis in verbo aut
E 5,20' in opere, omnia in nomine Domini Iesu Chri-
sti, gratias agentes Deo et Patri per ipsum.
E85~22-6,». 18 Mulieres subditae estote viris, sicut oportet, 16
11*8,7.19 in Domino. Viri diligite uxores vestras, et 17

20 nolite amari esse ad illas. Filii obedite pa-18
• rentibus per omnia: hoc enim placitum est

21 in Domino. Patres, nolite ad indignationem 19
provocare filios vestros, ut non pusillo animo

22 fiant. Servi obedite per omnia dominis20
carnalibus, non ad oculum servientes, quasi
hominibus placentes , sed in simplicitate

23 cordis, timentes Deum. Quodcumque fa-
citis, ex animo operamini sicut Domino,

24 et non hominibus: scientes quod a

13 [in] invic. | vobis ipsis | — et 2° A1-

14 > haec car. aut. | habentes F — habete

15 quo Λ

16 in psalm. $ | [et] hymn. | — et 2° \ spirital-

17 Dom. ] -f nostri § | — Christi ] + facite $

19 Viris F1 | — vestras

20 Fili F

21 iracundiam F

22 t. dominum 23 sicuti F

514

Προς Κολοοοαεις 3,18— 24.

ταπεινοφροσύνην, πραύτητα, μακροϋνμίαν,^άνεχό- 13 Mt e,u; 17,17.
μενοι άλλήλων καϊ χαριζόμενοι έαντοις, έάν τις Ε 4' ,82} δ|2'
πρός τινα k*%Q μομφήν καΰώς καί ό κύριος έχαρί-
σατο ύμϊν όντως καί ύμεϊς· έπϊ πάσιν δε τούτοις Ηκιβ,β.ιο.
την άγάπην, δ έοτιν σύνδεσμος της τελειότητος. 4'8,
και ή ειρήνη τον Χριστού βραβενέτω έν ταϊς 16 ε 4,8.4. Ph 4,7,
καρδίαις ύμών, εις ην και έκλήΦητε έν ένί σώ- 1 κ 12'18,27,
ίο ματ ι · και εύχάριοτοι γίνεστε, ό λόγος τον Χρι- 16ε6,ιθ.
οτοϋ ένοικείτω έν ύμϊν πλονοίως, έν πάση σοφία 1,28'
διδάσκοντες καί νονΰετονντες έαντούς, ψαλμοϊς
ϋμνοις φδαϊς πνενματικαϊς έν τη χάριτι ή,δοντες
έν ταις καρδίαις ύμών τφ $εφ' καϊ πάν δ τι 17 1 κ ιο,3ΐ.
έάν ποιήτε έν λόγω ή έν έργω, πάντα έν όνόματι Ε δ'20'
κνρίον Ίησον, εύχαριστοϋντες τ φ $εφ πατρι δι
αύτον.

β Αί γνναϊκες, ύποτάσσεσΰε τοις άνδράσιν, ως 18 Ε* ^is-e.V.
άνήκεν έν κνρίω. Οι άνδρες, άγαπάτε τάς γνναι- 19 ι ρ 8,7.
κας και μη πικραίνεστε πρός αύτάς. Τα τέκνα, 20
ύπακούετε τοις γονενσιν κατά πάντα, τούτο γάρ
εύάρεστόν έστιν έν κνρίω. Οι πατέρες, μη έρεν^ί- 21
ζετε τά τέκνα ύμών, ϊνα μη άΰνμώσιν. Οι 22
δούλοι, ύπακούετε κατά πάντα τοις κατά σάρκα
κνρίοις, μη έν όφΰαλμοδονλίαις ώς άνΰρωπάρε-
σκοι, αλλ* έν άπλότητι καρδίας φοβούμενοι τον
κύριον. δ έάν ποιήτε, έκ ψνχής έργάζεσΰε ώς 23
τφ κνρίω και ούκ άνϋρώποις, είδότες δτι άπό 24 κ is.ii.

13 κύριος : hT χριατος 15 Η [ενι] 16 Χριοτου : h
κυρίου | HR πλουοιως εν π. οοψια' öiö. κ. ν. εαυτούς
ψ., υ., ω. I RT πνευιιατικαις, εν \ Κ— τη | Η χαριτι,
17 εαν : Τ αν 22 RW οφΰαλμοόουλειαις h -λια | HR
καρδίας, φοβ.

13 κνρ. : &εος Η* 14 ο : ος Ν*2>* ήτις Η3αζ | τελ. : ενο-
τητος J)*FG 15 Χρ. : ϋεου Καζ it 16 AC* 16 ψ. και υ.
και ω. Καζ \ εν τη καρόια Καζ \ ύ~εω : κυριω ΚΑζ
17 &εω και π. Όαζ 18 ανόραοιν : pr ιόιοις 1<αζ -\-

νμων Ώ*0 19 γυν. : -f- νμων JD*JFGa 20 εν : τω <
21 ερεΰ. : παροργιζετε ΗΑα 22 κνριον : ΰεον Καζ 23 ο : και
nav οτι Καζ \ κυριω : -f όουλευοντες Αα
514

3,25—4,12· Προς ΚολοοοαΒίς

κυρίου άπολήμιμεσυ^ε την άνταπόδοσιν της κλη~
κ 2,11. 25 ρονομίας, τφ κυρίφ Χριοτφ δουλεύετε* 1 ό γαρ
άδικων κομίσεται δ ήδίκησεν, καί ούκ εστίν προσ-
Lv 25,43.68. 4 ωπολημψία. 01 κύριοι, το δίκαιον και την ίσό·
' ' τητα τοις δούλοις παρέχεστε, είδότες δτι και
ύμεις έχετε κύριον έν ούρανφ.
ε β le^Phtl'. 2 προσευχή προοκαρτερείτε, γρηγοροϋντες έν 85

κ ΐ5,8ο. 3 αύτη έν εύχαριστία, προοευχόμενοι άμα και περί
^Th88,i.' ήμών, Ινα δ $εός άνοιξη ήμιν ΰύραν του λόγου,
ι κ ΐ6,9. λαληοαι το μυστηριον του Χριστού, δι δ και
ε β,2ο. 4 δέδεμαι, Ινα φανερώσω αύτό ως δει με λαληοαι.
f tVMs! 5 οοφία περιπατείτε προς τους έξω, τον καιρόν
ε 4,29. Mc9,5o. 6 έξαγοραξόμενοι. ό λόγος ύμών πάντοτε έν χάριτι,
1 ρ 8'15' άλατι ήρτυμένος, είδέναι πώς δει ύμάς ένί έκάστω
άποκρίνεσΰαι.

ε 6,2ΐ. 7 Τα κατ* έμε πάντα γνωρίοει ύμιν Τυχικός ό
' ' άγαπητδς άδελφός καί πιστός διάκονος καί σύν·
ε 6,22. 8 δούλος έν κυρίφ, όν έπεμψα προς ύμάς εις αύτό
τούτο, Ινα γνώτε τα περί ήμών καί παρακάλεση
phm ίο. 9 τάς καρδίας ύμών, συν 'Ονησίμω τφ πιστφ και
άγαπητφ άδελφφ, δς έστιν έξ ύμών πάντα ύμιν
γνωρίσουσιν τα ώδε.
Act ιθ,2θ; 27,2; ίο Ασπάζεται ύμάς Άρίσταρχος ό συναιχμάλωτός
' ' μου, και Μάρκος ό άνεψιός Βαρνάβα, (περί ού
έλάβετε έντολάς, έάν έλ$η προς ύμάς, δέξασΰε
11 αύτόν,) 1 και Ιησούς ό λεγόμενος Ίούστος, οι δντες
έκ περιτομης ούτοι μόνοι συνεργοί εις την βα-
σιλείαν του ΰεού, οϊτινες έγενήΰησάν μοι παρη-
ι,7. 12 γορία. άσπάζεται ύμάς Έπαφράς ό έξ ύμών,

24 HR κληρονομιάς ' 25 RT κομιειται 4,5 Χριοτον :
W &εον (4 Η invite μέ) 7 Η Τύχικος 9 RT γνωριοναιν
10 Τ , περι . . . εντολας, — εαν . . . αυτόν, — 11 HR

περιτομης, ούτοι 12 W ο εξ νμων όουλος

24 κληρ. τον κυρών ημων Ιησον Χριοτον ω δουλεύετε FG
25 fin -f- παρα τω &εω FG Α-,1 ονρανοις Ώαζ 2 — εν ενχαρ.
Ώ* 3 λογον : -\- εν ααρρηοια Λ | δ : ον JSFG 8 γνω
et νμων Ca% 9 fin + πραττομενα FG

AD GOLOSSENSES. 3,25-4,12.

Domino accipietis retributionem hereditatis.

Domino Christo servite. 1 qui enim iniuriam 25 r 2,11.
facit, recipiet id, quod inique gessit: et non

21 est personarum acceptio apud Deum. Domini, 4 lv 25,43.03.
quod iustum est et aequum, servis praestate:

scientes quod et vos Dominum habetis in caelo.

22 Orationi instate, vigilantes in ea in gra- 2 ε e'is.'ph 4,e.
tiarum actione : orantes simul et pro nobis, 3 r 15,30.

ut Deus aperiat nobis ostium sermonis ad 2 Th 3,1!'

loquendum mysterium Christi (propter quod 1 K 16'9,

etiam vinctus sum) ut manifestem illud ita ut 4 ε β,2ο.

23 oportet me loqui. In sapientia ambulate ad 5 f^5^:
eos, qui foris sunt: tempus redimentes. Sermo 6 ε 4,29. aic 9,50.
vester semper in gratia sale sit conditus, ut scia- 1 P 3,1°'

tis quomodo oporteat vos unicuique respondere.

24 Quae circa me sunt , omnia vobis nota 7 ε e,2i.
faciet Tychicus charissimus frater, et fidelis
minister, et conservus in Domino: quem misi 8 ε 6,22.
ad vos ad hoc ipsum ut cognoscat, quae circa

vos sunt , et consoletur corda vestra , 1 cum 9 Phm 10.
Onesimo charissimo, et rideli fratre, qui ex
vobis est. Omnia, quae hie aguntur, nota
facient vobis.

25 Salutat vos Aristarchus concaptivus meus, 10 Act 19,29; 27,2,·
et Marcus consobrinus Barnabae, de quo ac-

cepistis mandata: si venerit ad vos, exci-
pite ilium: 'et Iesus, qui dicitur Iustus: qui 11
sunt ex circumcisione : hi soli sunt adiutores
mei in regno Dei, qui mihi fuerunt solatio.

26 Salutat vos Epaphras , qui ex vobis est, 12 1,7.

25 — ap. Deum 4,2 Dominis F1 | sc. quo-

niam | caelis F1 2 — in ea -Fl I (— in 2°) 3 ost. verbi F
I mysteria Λ 4 ilium F 5 sapientiam A1 7 sunt
omnia , | Thycicus Λ \ — conservus F 8 — ad 2° F \
cognoscant F1 9 > est ex vob. | Qui omnia $ |
agunt F ι faciet A 10 Aristharcus F \ suscipite F
11 lhesus -F ι — mei | (— in) 12 Ephaphras F

515

4,13—1,4, AD COLOSSENSES. THESSALONICENSES I.

servus Christi Iesu, semper solicitus pro vobis
in orationibus, ut stetis perfecti, et pleni in
13 omni voluntate Dei. Testimonium enimilli per-
hibeo quod habet multum laborem pro vobis,
et pro iis, qui sunt Laodiciae, et qui Hiera-
2 Vilm 24.' 14 Pou* Salutat vos Lucas medicus charissimus, 27
' 15 et Demas. Salutate fratres, qui sunt Laodi- 28
ciae, et Nympham, et quae in domo eius est,
16 Ecclesiam. Et cum lecta fuerit apud vos epi- 29
stola haec, facite ut et in Laodicensium Ecclesia
legatur: et earn, quae Laodicensium est, vos
phm 2. 17 legatis. Et dicite Archippo: Vide ministerium, (30)
quod accepisti in Domino, ut illud impleas.
ι κ ιβ,2ΐ. 18 Salutatio, mea manu Pauli. Memores estote (31)
2 Th 3,i7. vinculorum meorum. Gratia vobiscum. Amen.

EPISTOLA

BEATI PAVLI APOSTOLI

AD THESSALONICENSES PRIMA.

Act 15,40; 1 PAULUS, et Silvanus, et Timotheus Ec-(D
'^xhiji'. clesiae Thessalonicensium in Deo Patre, et

Domino Iesu Christo. Gratia vobis, et pax.
2 tu i,n. 2 Gratias agimus Deo semper pro omnibus

vobis, memoriam vestri facientes in orationibus
ι κ i3,i3. 3 nostris sine intermissione, memores operis fidei
Kol i,4.5. vestrae, et laboris, et charitatis, et sustinentiae

spei Domini nostri Iesu Christi, ante Deum et
2 Th 2,i3. 4 Patrem nostrum : scientes fratres, dilecti a Deo, 2

13 his I Hieropoli Fl 15 Laud- Α | ecclesia
16 epistula, f. | ea quae gA + est F* | Laud- 2° Α | vobis
legatur ^ ad vos legatur F 18 Gr ] + Domini nostri
Iesu Christi g» -f d. n. F Subscr. Explicit ad Colosenses
[inc. ad Laodicenses — Exp. ad Laodicenses F αϊ\ inc.
ad Timotheum I (Incipit epist. I ad Timotheum) $■
Sequitur in F ad Laodicenses quam vide in praefat.

Inscr. Incipit Epistula ad Th. prima 1,1 Thes-
sallo- F I Patre nostro § dorn, nostro JP2 | (<ft inc.
ν. 2 Gratia | pax ] -f a deo patre nostro et domino
Ihesu Christo F 2 — vestri [Q\1&A 2.3 , sine interra.
memores

516

Προς Κολοοσαεις Θεοοαλονιχεις a 4,13— 1,4,

δούλος Χριατοϋ Ίηοοϋ, πάντοτε άγων ιζό μένος ύπερ
ύμών έν ταϊς προοευχαις, Ινα οταΰήτε τέλειοι και
πεπληροφορημένοι έν παντί Φελήματι τοϋ ΰεον.
μαρτυρώ γαρ αύτφ δτι έχει πολύν πόνον ύπερ 13
ύμών και τών έν Ααοδικία και τών έν Ίεραπόλει.
άοπάζεται ύμας Λουκάς δ ιατρός δ άγαπητδς και 14 Ι^4^;11
Δήμας. Άοπάοαοΰε τούς έν Ααοδικία άδελφούς 15 r ιβ,5.
και Νύμφαν και την κατ' οίκον αύτής έκκληοίαν. phm 2!
και δταν άναγνωοβή παρ* ύμιν ή έπιοτολή, ποιψ 16 1 Th 5,27.
οατε Ινα και έν τή Ααοδικέων έκκληοία άναγνωοΰή,
και την έκ Ααοδικίας Ινα και ύμεις άναγνώτε.
και είπατε Άρχίππφ· βλέπε την διακονίαν ^vl7Phm2.
παρέλαβες έν κυρίφ, Ινα αϋτήν πληροίς.

Ό άοπαομός τη έμή χειρι Παύλου, μνη- 18 1 κ ιβ,2ΐ.
μονεύετέ μου τών δεομών. ή χάρις μεΰ' ύμών. 2 Tb 8,17'

προς θεσσαλονικείς α

16 Παύλος και Σιλουανός και Τιμόθεος τη έκ· 1 ActiMO;

κληοία θεοσαλονικέων έν $εφ πατρι και κυρίφ ™τ£ι\\!'1%

Ίηοοϋ Χριοτφ· χάρις ύμϊν και ειρήνη,

ι Εύχαριοτοϋμεν τ φ $εφ πάντοτε περί πάντων 2 2 Th 1,11.

ύμών, μνείαν ποιούμενοι έπι τών προοευχών ήμών,

άδιαλείπτως 1 μνημονεύοντες ύμών τοϋ έργου της 3 ι κ is,i8.

πίοτεως και τοϋ κόπου της άγάπης και της ϋπο· f Mco,4i7,4.

μονής τής έλπίδος τοϋ κυρίου ήμών Ίηοοϋ Χρι- Apc 2'3,

οτοϋ έμπροοΰεν τοϋ $εοϋ και πατρός ήμών, είδό- 4 2 Th 2,18.

τες, άδελφοί ήγαπημένοι ύπό [τοϋ] Φεοϋ, την

13 R Λαοόιχεια | Η Ιερφ Πολει 15 R Λαοόιχεια \
RT Νυμφαν \ αντης : R.T αυτών 16 R. Ααοόιχειας
1,2 W πάντοτε, π. π. νμων μν. 4 [του] : T-RW

12 οτητε Αΐηζ \ πεπληρωμενοι Καζ 13 πονον :

χοπον I>*FG ζηλον ΚΙ,αζ ποΰον 10α αγώνα 6α 15 αυτής :
αυτού Ώαζ 18 fin -f- αμην Όαζ

Subscr. εγραφη απο Ρώμης όια Τυχιχου χαι Ονησιμου
1,2 πατρι : -\- ημων Α \ ειρήνη : -f απο &εου πατρός
ημων χαι χυριου Ιηαου Χριοτου ΗΑηιζ 2 μνειαν υμων COm^
516

1,5— 2,5, Προς Θεοοαλονικείς a

ι κ 2,4 β. 5 έκλογήν ύμών, δτι το εύαγγέλίον ήμών ούκ έγενήϋη
εις ύμάς έν λόγω μόνον, άλλά και έν δυνάμει
καί έν πνεύματι άγίφ καί πληροφορία πολλή,
κα&ώς οϊόατε οίοι έγενήΰημεν έν ύμϊν δι' ύμάς.
2,ΐ9. ι κ 4,ιβ. 6 καί ύμεις μιμηται 7)μών έγενήΰητε καί τον κυρίου,
2 Th 8,7.9! δεξάμενοι τον λόγον έν θλίψει πολλή μετά χαράς
4,ιο. 2 Th 3,9. 7 πνεύματος άγίου, ώστε γενέο$αι ύμάς τύπον πάοιν
,ι . ι 6,3. το«£ πί0τεύ0ν0ίν gv τή Μακεδονία καί έν τη Αχαΐα.
κ i.e. 8 άφ' ύμών γάρ έξήχηται ό λόγος του κυρίου οϋ
μόνον έν τη Μακεδονία καί Αχαΐα, άλλ' έν παντϊ
τόπφ ή πίοτις ύμών ή προς τον $εόν έξελήλυΰεν,
Act ΐ4,ΐ5. 9 ώστε μη χρείαν έχειν ήμάς λαλειν τΐ' αυτοί γάρ
j 17,3! περί ήμών άπαγγέλλουοιν όποίαν εϊοοδον έοχομεν
προς ύμάς, καί πώς έπεοτρέψατε προς τον ΰεόν
άπό τών ειδώλων δουλεύειν $εφ ζώντι και άλη-
6,9. Tt 2,18. 10 $ινφ, καί άναμένειν τον υίδν αυτού έκ τών ούρα-

Act 17,31. « » > ~ ~»r~^«-r

κ 5,9. νων, ον ηγειρεν έκ των νεκρών, Ιηοουν τον ρυό-
Αρ 6'17, μενον ήμάς έκ της όργής της έρχομένης.
ι,6.9. 2 Th 8,7. 2 Αύτοί γάρ οιδατε, άδελφοί, την εϊοοδον ήμών
Aot 16,20-24; 2 την προς ύμάς, δτι ου κενή γέγονεν, 1 άλλά προπα-
»*- · Κόντες καί ύβριοΰέντες καϋώς οϊδατε έν Φίλιπ-
πο ις έπαρρησιαοάμεΰα έν τφ ΰεφ ήμών λαλήοαι
προς ύμάς το εύαγγέλίον του ΰεοϋ έν πολλφ
3 άγώνι. ή γάρ παράκληοις ήμών ούκ έκ πλάνης
Jr 11,20. 4 ούδε έξ άκαΰαροίας ούδέ έν δόλω, άλλά καΰώς
ο ι*ιο! δεδοκιμάομεΰα ύπό του ΰεοϋ πιοτευΰήναι το εύαγ-
γέλίον ούτως λαλούμεν , ούχ ως άν&ρώποις άρέ·
οκοντες , άλλά $εφ τφ δοκψάζοννι τάς xaptiiag
Act 20,88. 5 ήμών. ούτε γάρ ποτε έν λόγω κολακίας έγενή-
2P2,s! ιϊημεν, καΰώς οιδατε, ούτε έν προφάοει πλεονε-

5 Χ— εν 4° I fin W, 7 h τύπους 8 Τ xat εν τη
Αχαΐα | Τ αλλα 9 ημων : h νμων 10 των 2° : [Η] 2,1 fin
W. 5 RW κολακείας | Η om εν 2°

5 ημων : (Η pr) του &εου C \ εις: προς ADa \ πληροφ. :
pr εν Ληιζ 6 χαράς : -f- και 2? 8 (κυρών) \ αλλα και εν ΚΕαζ
10 εκ 3° :απο€Όαζ 2,3 ουόε 2° : ουτε Kai 4τω$εωτωΑα<ζ
617

AD THESSALONIGENSES I. 1,5-2,5.

electionem vestram : quia Evangelium nostrum 5 ι κ 2,5.
non fuit ad vos in sermone tantum, sed et in
virtute, et in Spiritu sancto, et in plenitudine
multa, sicut scitis quales fuerimus in vobis
propter vos. Et vos imitatores nostri facti 6 ι κ 4,ιβ.
estis, et Domini, excipientes verbum in tribu- 2 tu 3,9!'
latione multa, cum gaudio Spiritus sancti : ita 7 4,10. 2 Th 3,9.
ut facti sitis forma omnibus credentibus in ^8,17.1 ρ 5,3.
Macedonia, et in Achaia. Α vobis enim dif- 8 r 1,8.
famatus est sermo Domini, non solum in Ma-
cedonia, et in Achaia, sed et in omni loco
fides vestra, quae est ad Deum, profecta est,
ita ut non sit nobis necesse quidquam loqui.
Ipsi enim de nobis annunciant qualem introi- 9 Act 14,15.
tum habuerimus ad vos: et quomodo conversi j n,!?!'2,
estis ad Deum a simulacris, servire Deo vivo,
et vero, 1 et expectare Filium eius de caelis 10 5,9. Tt 2,13.
(quem suscitavit ex mortuis) Iesum, qui eri- rC5,9.7'31'
puit nos ab ira Ventura.

3 Nam ipsi scitis, fratres, introitum nostrum 2 1,5.9. 2 tu 3,7.
ad vos, quia non inanis fuit: sed ante passi, 2 Act 10,20-24;
et contumeliis affecti (sicut scitis) in Philip- 17,1-5.
pis, fiduciam habuimus in Deo nostro loqui ad

4 vos Evangelium Dei in multa solicitudine. Ex- 3
hortatio enim nostra non de errore, neque de
immunditia, neque in dolo, 'sed sicut pro- 4 jr 11,20.
bati sumus a Deo ut crederetur nobis Evan- α^,ιο!1,
gelium: ita loquimur non quasi hominibus
placentes, sed Deo, qui probat corda nostra.

5 Neque enim aliquando fuimus in sermone adu- 5 Act 20,33.
lationis, sicut scitis: neque in occasione ava- fp^s.0,

5 - et 1° 1 virtutem F | - in b° A 6 (- et 2°)
I tribulation em F 7 Mached- AF , it 8 (-iam F)
8 (— et in Ach.) | — et 2° | vobis F{?) 9 simulachr- $A
2,2 Nam et § | > seit, ipsi Λ.1 2 passi multa
$[£] I (contumelia) | (- in 1°) | domino F 3 (- de 2°)
517

2,6-15. AD THESSALONICENSES L

j 5,41.44. 6 ritiae : Deus testis est : 1 nec quaerentes ab ho-
minibus gloriam, neque a vobis, neque ab

7 aliis. Cum possemus vobis oneri esse ut
Christi Apostoli: sed facti sumus parvuli in
medio vestrum, tamquam si nutrix foveat filios

8 suos. Ita desiderantes vos, cupide volebamus
tradere vobis non solum Evangelium Dei, sed
etiam animas nostras: quoniam charissimi

ι κ 4,i2. 9 nobis facti estis. Memores enim estis fratres 6
2CtTh°3!8! laboris nostri , et fatigationis : nocte ac die
2 κ ii,27. operantes, ne quem vestrum gravaremus, prae-
10 dicavimus in vobis Evangelium Dei. Vos te-
stes estis, et Deus, quam sancte, et iuste, et
sine querela, vobis, qui credidistis, fuimus:
Act 2o,3i. 11 sicut scitis, qualiter unumquemque vestrum
ε 4,i. Ph i,27. 12 (sicut pater filios suos) 1 deprecantes vos , et
ι pvo! consolantes , testificati sumus , ut ambularetis
digne Deo, qui vocavit vos in suum regnum,
et gloriam.

i,2. g i,ii. 13 Ideo et nos gratias agimus Deo sine inter-

2 Th 2,13. . . .° · i.- -U-

missione: quoniam cum accepissetis a nobis
verbum auditus Dei, accepistis illud, non ut
verbum hominum, sed (sicut est vere) verbum
g 1,22. 14 Dei, qui operatur in vobis, qui credidistis. vos 7
enim imitatores facti estis fratres Ecclesiarum
Dei, quae sunt in Iudaea in Christo Iesu : quia
eadem passi estis et vos a contribulibus ve-
Act 2,23; 7,52. 15 stris, sicut et ipsi a Iudaeis: qui et Dominum
occiderunt Iesum, et Prophetas, et nos perse-
cuti sunt, et Deo non placent, et omnibus homi-

7 possumus F possimus | — vobis | on. ] in
gratia JF*

8 vos cupimus communicare vobiscum F

9 laborem nostrum et fatigationem | ac ] et | — in Λ

10 testis Λ I affuimus $

11 sicut 2° ] tamquam
13 — illud I (— vere)

Προς Θεσσαλονικείς α' 2,6— ΐδ.

ξίας, ΰεός μάρτυς, 1 οϋτε ζητοϋντες έξ άνΰρώπων β J 5,41*44.

δόξαν, οϋτε άφ' ύμών οϋτε άπ' άλλων, 1 δυνάμενοι 7 2 κ π,ο.

έν βάρει είναι ώς Χριοτοϋ άπόστολοι* άλλα έγενψ 1 ' " ' '

'&ημεν ήπιοι έν μέσω ύμών, ώς έάν τροφός ΰάλπη

τα έαυτής τέκνα· ούτως όμειρόμενοι ύμών ηύδο· 8

χοϋμεν μεταδοϋναι ύμιν ού μόνον το εύαγγέλιον

του ΰεοϋ άλλα και τάς έαυτών ψυχάς , διότι

άγαπητοι ήμίν έγενήΰητε. μνημονεύετε γάρ, άδελ- 9 ι κ 4,12.

φοί, τον κόπον ήμών και τον μόχ$ον νυκτός sxhsle.'

και ήμέρας έργαζόμενοι προς το μη έπιβαρήοαί 2 κ π'27,

τινα ύμών έκηρύξαμεν εις ύμας το εύαγγέλιον του

ΰεοϋ. ύμεις μάρτυρες και ό ΰεός, ώς όοίως και 10

δικαίως και άμέμπτως ύμιν τοις πιοτεύουοιν έγενψ

'&ημεν, καΦάπερ οιδατε ώς ενα έκαοτον ύμών ώς 11 f^20^**

πατηο τέκνα έαυτοϋ 1 παοακαλοϋντες ύμας και 12 ε *α· Μ7.

ο , , » t 2 Th 1,5.

παραμυθού μενοι και μαρτυρομενοι εις το περί- ι p 5,ιο.
πατειν ύμας άξίως του ΰεοϋ του καλούντος ύμας
εις την έαυτοϋ βασιλείαν και δόξαν.
7 Και δια τούτο και ήμεις εύχαριοτοϋμεν τφ 13 0 1,11.
ΰεφ άδιαλείπτως, ότι παραλαβόντες λόγον άκοής
παρ' ήμών του $εοϋ έδέξασΰε ού λόγον άνΰρώ-
πων άλλα καΰώς άληΰώς έοτιν λόγον ΰεοϋ, ός
και ένεργειται έν ύμιν τοις πιοτεύουοιν. ύμεις 14 β 1,22.
γαρ μιμητοί έγενήΰητε, άδελφοί, τών έκκλησιών
του '&εοϋ τών ούοών έν τή Ιουδαία έν Χριοτφ
Ίηοοϋ, ότι τα αύτά έπάΰετε και ύμεϊς ύπό τών
ιδίων ουμφυλετών , καΰώς και αύτοι ύπό τών
Ιουδαίων, τών και τον κύριον άποκτεινάντων 15 Act 2,23? 7,52?
Ίηοοϋν και τους προφήτας , και ήμας έκδιωξάν- r 15,31.
των, και #εφ μη άρεοκόντων, και πάοιν άνΰρώ-

7 R αίλ I Η νηπιοι (hr ut text) | W νμων. ως . . .
τέκνα, 8 Η όμειρόμενοι | RT ενόοκονμεν 10 (ηοη 13)
W nova Sectio 11 RW οιδατε, 12 RT παραμν&ονμενοι,
χαι I h χαλεσαντος 13 RT εστίν αληΰως

8 γεγενηοΰε Καζ 9 νυχτος γαρ Καζ 13 — Και (1°)
Ώαζ 15 (Ιηοονν, χ. τ. πρ. χαι) \ τονς : + ίδιους ΚΙ,αζ
518

2fi6— 3,7, Προς Θεσσαλονικείς a

on ΐ5,ΐ6. 16 ποις έναντίων, κωλνόντων ήμας τοις έΰνεσιν λα·

Mt 12,28 ϊ <ι - et ο ~ * \ 9 y /w j ~

23,82.38. ληοαι ινα σωνωοιν, εις το αναπληρωύαι αντων
2ΐ,23; 23,29. τ^ &μαρχίας πάντοτε, έφΰαοεν δε έπ' αύτούς
ή όργή εις τέλος.
a t*2o 38* 17 Ήμεϊς δέ, άδελφοί, άπορφανισΰέντες άφ' ύμών
' * προς καιρόν ώρας προοώπω ού καρδία, περιοοο-
τέρως έοπονδάοαμεν το πρόοωπον ύμών ίδειν έν
18 πολλή επιθυμία, διότι ήΰελήοαμεν έλΰεϊν προς
υμάς, έγώ μεν Παύλος και άπαξ και δίς, και
ph 2,ιβ; 4,ι. 19 ένέκοψεν ήμας ό οατανάς. τις γαρ ήμών έλπις
ή χαρά ή οτέφανος κανχήοεως — ή ουχί και
ύμεΐς — έμπροσθεν τοϋ κυρίου ήμών Ίηοοϋ έν
20 τη αύτοϋ παρουσία; ύμεις γάρ έοτε ή δόξα ήμών
Act ΐ7,ΐ4.ΐ6. 3 και ή χαρά. Διό μηκέτι οτέγοντες ηύδοκήοαμεν
Act ιβ,ι-8. 2 καταλειφΦήναι έν Άΰήναις μόνοι, και έπέμψαμεν
Τιμόΰεον , τον άδελφόν ήμών και διάκονον τοϋ
$εοϋ έν τφ εύαγγελίφ τοϋ Χριοτοϋ, εις το οτη-
ρίξαι ϋμας και παρακαλέοαι ύπέρ της πίοτεως
3 ύμών 1 τό μηδένα οαίνεοΰαι έν ταις ΰλίψεοιν ταύ-
ταις. αύτοί γάρ οϊδατε ότι εις τοϋτο κείμεΰα·
2 Th 3,ιο. 4 και γάρ δτε προς ϋμάς ήμεν , προελέγομεν ϋμιν
c ' ότι μέλλομεν Όλιβεσβαι, καΰώς και έγένετο και
ph 2,ιβ. 5 οϊδατε. διά τοϋτο κάγώ μηκέτι οτέγων έπεμψα

Αρ 2,10. , » , . , ,

εις το γνωναι τήν πιοτιν υμων, μή πως επειρα-
αεν ύμας ό πειράζων και εις κενόν γένηται ό

Act ΐ8,5. β κόπος ήμών. "Αρτι δέ έλΰόντος Τιμοθέου προς
' ' ήμας άφ' ύμών και εύαγγελιοαμένου ήμιν τήν
πίοτιν και τήν άγάπην ύμών, και ότι έχετε μνείαν
ήμών άγαν^ήν πάντοτε, έπιποΰοϋντες ήμας ίδειν

a Th ι,4. 7 καΰάπερ και ήμεϊς ύμας, διά τοϋτο παρεκλή-

16 hW εφ&ακεν 19 RW κανχηαεως ; ή 3,1 W
ευόοκηααμεν 2 όιακονον : hW αννεργον | του &εου :

[h]— W 5 h την υμων πιατιν

16 οργη : + του ΰεου OFG 19 καυχ. : αγαλλιαοεως Λ
3,1 όιοτι JS 2 όιακ. τ. &εου : αυνεργον JB : + και, αυνεργον
ημων ΚΣ,αζ \ παρακ. : 4- νμας ΚΙ,αζ I νπερ : περί Ζ,αζ
8 μ. οιαινεοΦαι FG : {μηδέν aoaiveo&m Venema cj)
519

AD THESSALONICENSES I. 2,16-3,7.

nibus adversantur, prohibentes nos Gentibus 16 an 15,16.
loqui ut salvae fiant, ut impleant peccata sua ^s^ss.
semper: pervenit enim.ira Dei super illos us- l 21,23.
que in finem.

8 Nos autem fratres desolati a vobis ad 17 r 1,11.1s.
tempus horae, aspectu, non corde, abundantius ct 20,38'
festinavimus faciem vestram videre cum multo
desiderio: quoniam voluimus venire ad vos: 18

ego quidem Paulus, et semel, et iterum, sed
impedivit nos satanas. Quae est enim nostra 19ph 2,ιβ; 4,1.
spes, aut gaudium, aut corona gloriae ? Nonne 2 Th M"
vos ante Dominum nostrum Iesum Christum
estis in adventu eius? vos enim estis gloria 20

9 nostra et gaudium. Propter quod non susti- 3 Act 17,14.15.
nentes amplius, placuit nobis remanere Athe-

nis, solis : et misimus Timotheum fratrem no- 2 Act 16,1-3.

strum, et ministrum Dei in Evangelio Christi

ad confirmandos vos, et exhortandos pro fide

vestra: ut nemo moveatur in tribulationibus 3 ε 3,13. 2x3,12.

istis : ipsi enim scitis quöd in hoc positi sumus. 2 Th M*

Nam et cum apud vos essemus , praediceba- 4 2 Th 3,10.

mus vobis passuros nos tribulationes, sicut et Act 14'22'

10 factum est, et scitis. Propterea et ego amplius 5 Ph 2,10.
non sustinens, misi ad cognoscendam fidem
vestram: ne forte tentaverit vos is, qui tentat,

11 et inanis fiat labor noster. Nunc autem veni- 6 Act 18,5.
ente Timotheo ad nos a vobis, et annunciante no-
bis fidem et charitatem vestram, et quia memo-

riam nostri habetis bonam semper, desiderantes

nos videre, sicut et nos quoque vos: ideo conso- 7 2 Th 1,4.

16 praevenit | (en. ] autem) | (sup. ] semper)
19 coronam F | — Christum [gli-A-F* | adventum
QföAF 3,2 (- non)

2 m. domini F | confortandos QF

4 praedicabamus JP(?)

5 his F 6 — et 4°

519

3,8-4,6. AD THESSALONIGENSES Γ.

lati sumus fratres in vobis in omni necessitate,

8 et tribulatione nostra per fidem vestram, 1 quo-
niam nunc vivimus, si vos statis in Domino.

9 Quam enim gratiarum actionem possumusl2
Deo retribuere pro vobis in omni gaudio, quo
gaudemus propter vos ante Deum nostrum,

Koi i,24. 10 'nocte ac die abundantius orantes, ut videamus
faciem vestram, et compleamus ea, quae de-
2 Th 2,ie. 11 sunt fidei vestrae? Ipse autemDeus, et Pater
noster, et Dominus noster Iesus Christus diri-
12 gat viam nostram ad vos. Vos autem Domi-
nus multiplicet, et abundare faciat charitatem
vestram in invicem, et in omnes, quemad-
Fh 1,10. 13 modum et nos in vobis: ad confirmanda corda
2ih 1,7.10. vestra sine querela in sanctitate, ante Deum
et Patrem nostrum, in adventu Domini nostri
Iesu Christi cum omnibus Sanctis eius. Amen,
a Th 3,6. 4 De cetero ergo, fratres, rogamus vos et 13
obsecramus in Domino Iesu, ut quemadmodum
accepistis a nobis quomodo oporteat vos am-
bulare, et placere Deo, sie et ambuletis ut ab-
2 undetis magis. Scitis enim quae praeeepta de-
6,23. η ιο,ιο. 3 derim vobis per Dominum Iesum. Haec est 14
1 P 1,le* enim voluntas Dei, sanetificatio vestra: ut
ι κ β,ΐ3.ΐδ. 4 abstineatis vos a fornicatione , ut sciat un-
usquisque vestrum ν as suum possidere in
Jr 10,25. 5 sanetificatione , et honore : non in passione
ps 79,6. desiderii , sicut et Gentes , quae ignorant
ps 94,2. 6 Deum: et nequis supergrediatur, neque cir-
cumveniat in negotio fratrem suum: quo-
niam vindex est Dominus de his omnibus,

7 > vestr. Μ. 10 ac ] et 11 — noster 2° |

— Christus 12 — Dominus A1 | multiplicat F \

— vestram 13 adventum Qf&AF \ — Christi ®A \

— Amen 1 4,1 — (ergo) | > vos oport. (-tet -F1) |
sicut et ambulatis | ut et A | (abundatis) 2 dederimus
d > suum vas 6 et 1° ] ut

Προς Θεοααλονικείς α 3,8— 4,β.

&ημεν, άδελφοί, έφ' ύμιν έπί πάση τχ) άνάγκη
καί ΰλίψει ήμών δια της ύμών πίστεως, ότι νυν 8 1β
ζώμεν έάν ύμεϊς στήκετε εν χνρίφ. τίνα γαρ 9
εύχαριστίαν δυνάμεθα τφ $εφ άνταποδονναι περί
ύμών έπί πάση τη χαρ% fj χαίρομεν δι ύμας
Ιμπροσΰεν τον ΰεον ήμών, νυκτός καί ήμέρας 10 κοί ι,24.
ύπερεκπερισσοϋ δεόμενοι εις το Ιδεϊν ύμών το
πρόσωπον καί καταρτίοαι τα ύοτερήματα της
8 πίοτεως ύμών; Αύτός δε ό Όεός καί πατήρ 11 a Th 2,ιβ.
ήμών καί ό κύριος ήμών Ίησον ς κατενΰύναι την
όδόν ήμών προς ύμάς' ύμας δε ό κύριος πλεο- 12
νάοαι καί περιοοεύοαι τη άγάπη εις άλλήλονς
καί εις πάντας, καΰάπερ και ήμεις εις ύμας, 1 εις 13 ρι» ι,ιο.
τό στηρίξαι ύμών τάς καρδίας άμέμπτονς έν zach ιΐ,έ. '
άγιωούνη έμπροσθεν τον $εον καί πατρός ήμών
έν τχ) παρουσία τοϋ κνρίον ήμών Ίησον μετά
πάντων τών άγίων αύτον.
$42 Λοιπόν οϋν, άδελφοί, έρωτώμεν ύμας και 4 ίο. 2 Th s,e
παρακα?*ονμεν έν κνρίω Ίησον, Ινα καϋ'ώς πάρε-
λάβετε παρ' ήμών τό πώς δει ύμας περιπατειν
και άρέσκειν $εφ, καΰώς καί περιπατείτε, ίνα
περισσεύητε μάλλον, οϊδατε γαρ τίνας παραγ- 2
γελίας έδώκαμεν ύμιν δια τον κνρίον Ίησον.
Τοντο γάρ έστιν θέλημα τον Φεον, ό αγιασμός 3 ϊ'ρ3Ί,ιβ.10,1<
ύμών, άπέχεσΰαι ύμας άπό της πορνείας, 1 είδέναι 4 ικβ,ΐ8.ΐ5;7
εκαστον ύμών τό έαντον σκεύος κτάσΰαι έν άγιασμφ 1 Ρ 3'7'
και τιμή, μη έν πάΰει έπιΰνμίας καΰάπερ καί 5 SJ^efcu
τά εΰνη τά είδότα τον frsov, τό μη ύπερ- 6 Ρβ 94,2.
βαίνειν καί πλεονεκτειν έν τφ πράγματι τον άδελ- 6,21'
φόν αύτον, διότι εχάιχος κύριος περί πάντων

7 όια 2° : pr και Λ 8 ατηκητε χ*αζ 9 &εω et
'&εου : κνριω et κνρίον Ν*α 13 αγιωσ. : όικαιοσννη An

4, 1 — κα#ως κ. περιιτ. KLaf 3 της : (31 γτ) παοης Ν3α
6 (εν τφ comm.) ggO

4f7— is, Π.ρος Θεοοαλονικεις a

τούτων, κα$ώς και προείπαμεν ύμιν και διεμαρ·
2 Th 2,13.14. 7 τνράμε$α. ού γαρ έκάλεοεν ήμάς ό $εός έπί
l ιο,ιβ. 8 άκαΰαροία άλλ' εν άγιαομφ. τοιγαροϋν ό άΰε-
Ί κ β,Ίθ! των ούκ άνΰρωπον ά&ετεϊ άλλα τον ΰεον τον και
δίδοντα το πνενμα αντον το άγιον sig νμας.
γ β,45: 18,34 . 9 Περί δε της φιλαδελφίας ον χρείαν έχετε γρά-
' φειν ύμιν αύτοί γαρ ύμείς ΰεοδίδακτοί έοτε εις

ι. 2 Th 8,4. ίο το άγαπάν άλλήλονς9 και γαρ ποιείτε αυτό εις
πάντας τους άδελφονς έν δλχι τη Μακεδονία,
Παρακα?*ονμεν δε ύμάς, αδελφοί, περιοοεύειν
ε 4,28. 11 μάλλον, και φιλοτιμεϊοΰαι ήονχάζειν και πράο-
' ' ' οειν τα Ιδια και έργάζεοΰαι ταις χεροίν ύμών,
κοί 4,6. 12 καΰως νμϊν παρηγγείλαμεν, 1 ινα περιπατήτε εύοχη-
' ' * μόνως προς τονς εξω και μηδενός χρείαν εχητε.
ι κ ΐ5,2ο. 13 Ού ΰέλομεν δε ύμάς άγνοειν, άδελφοί , περί δ
των κοιμωμένων , ινα μη λνπήοΰε καΰώς και οί
R ΐ4,9. 14 λοιποί οί μη έχοντες έλπίδα. ει γαρ πιοτεύομεν
'" ' ' δτι Ίηοονς άπέΰανεν και άνέοτη, όντως και δ
ΰεός τονς κοιμηΰέντας δια τον Ίηοον άξει ονν
ι κ ΐδ,δΐ ; 15 αύτφ. Τοντο γαρ ύμϊν λέγομεν έν λόγω κνρίον,
mc 13,26.27. δτι ήμεϊς οί ζώντες οί περιλειπόμενοι εις την
παρονοίαν τον κνρίον ού μη φΰάοωμεν τονς κοι-
ι κ 15,28.52. 16 μηΰέντας· δτι αύτός ό κύριος έν κελεύοματι, έν
φωνή άρχαγγέλον και έν οάλπιγγι ΰεον, κατά-
βήοεται άπ' ούρανον , και οί νεκροί έν Χριοτφ
Mt 24,3ΐ. 17 άναοτήοονται πρώτον, έπειτα ήμείς οί ζώντες οί

Γ 12,26 : 14,3 ; λ f ρ» y s *- c > ο

17,24. περιλειπόμενοι αμα ονν αντοις αρπαγηοομενα
%Th2*\ &ν νεφέλαις εις άπάντηοιν τον κνρίον εις άέρα*
18 και ούτως πάντοτε ονν κνρίω έοόμεΰα. "Ωοτε
παρακαλείτε άλλήλονς έν τοις λόγοις τούτοις.

7 Τ αλλα 8 HR— και 9 W ειχομεν 10 αόελφ. :
[H]W-f τους

8 όοντα Ααζ \ νμας : ημάς Αα(ζ 9 εχομεν 2>*α
10 εις : pr και 1$ 11 ταις : + ιόιαις α*αζ 13 &ελω ζ \
κεκοιμημενων Ώαζ\λνπειοΰε Λα |— oi2°FG 14 οντ. ο και Ή
15 κνρίον 2° : Ιηαον Β 16 πρώτοι D*FG 17 — οι
περιλειπ. FG | νπαντηοιν O*FG \ ονν 2° : εν JB

AD THESSALONIGENSES I. 4,7-18,

sicut praediximus vobis, et testificati sumus.
non enim vocavit nos Deus in immun diti am, 7 2 Th 2,13.14.
sed in sanctificationem. Itaque qui haec sper- 8 l ιο,ιβ.
nit, non hominem spernit, sed Deum: qui Ez 36'27; 37'u'
etiam dedit Spiritum suum sanctum in nobis.

15 De charitate autem fraternitatis non necesse 9 j 13,34.
habemus scribere vobis: ipsi enim vos a Deo Jr 31,33.34.
didicistis ut diligatis invicem. Etenim illud 10 2 Th 3,4.
facitis in omnes fratres in universa Macedonia.

16*Rogamus autem vos fratres ut abundetis ma-
gis, 1 et operam detis ut quieti sitis, et ut ve- 11 ε 4,28.
strum negotium agatis, et operemini manibus 2 Th 3'8,12'
vestris, sicut praecepimus vobis : et ut honeste 12 Kol 4,5.
ambuletis ad eos , qui foris sunt : et nullius 1 K 5'12,13,
aliquid desideretis.

17 Nolumus autem vos ignorare fratres de 13 1 κ 15,20.
dormientibus , ut non contristemini sicut et E 2}12-
ceteri, qui spem non habent. Si enim credi- 14 r 14,9.
mus quod Iesus mortuus est , et resurrexit : 1 κ 15>3·4·12·
ita et Deus eos, qui dormierunt per Iesum,
adducet cum eo. Hoc enim vobis dicimus in 15 1 κ 15,51;
verbo Domini, quia nos, qui vivimus, qui re- Mc'13'26.27.
sidui sumus in adventum Domini, non prae-
veniemus eos, qui dormierunt. Quoniam ipse 16 1 κ 15,23.52.
Dominus in iussu, et in voce Archangeli, et in 2 Th ^7,
tuba Dei descendet de caelo: et mortui , qui
in Christo sunt, resurgent primi. Deinde nos, 17 Mt 24,31.
qui vivimus, qui relinquimur, simul rapiemur Act HL 17,24'
cum illis in nubibus obviam Christo in aera,
et sic semper cum Domino erimus. Itaque 18
consolamini invicem in verbis istis.

7 (vos) I inmunditia (imra- ®) et sanetificatione
8 spernet 2° F | vobis 9 habuimus A \ (— vos) | in
invic. F 10 > fac. illud | Mached- AF \ (— autem)
11 (— et 1°) I — ut 2° I praeeipimus 12 (<£92 — „12";
C93 num. 12—17 pro 13-18) \ desideritis A 13 > isn.
vos F u adducit F 15 adventu $ 16 descendit I |
resurgunt F π — nos Fi \ reliqui sumus JP2 I Chr. ]
domino 18 in invic. F \ — in A | his verbis F

521

5,1—15. AD THESSALONIGENSES I.

Mt 24,se. 5 De temporibus autem , et momentis fra- 18
Mt 24,42-44. 2 tres non indigetis ut scribamus vobis. Ipsi
Ap 3,3;Pi6^i5! eiiim diligenter scitis quia dies Domini, sicut
jr e,i4. 3 fur in nocte , it a veniet. cum enim dixerint
/16,21. '22! pax, et securitas: tunc repentinus eis super-

1 21,34 s. veniet interitus, sicut dolor in utero habenti,

4 et non effugient. Vos autem fratres non estisi9
in tenebris, ut vos dies ilia tamquam fur com-
r 13,12. ε 5,θ. 5 prehendat : omnes enim vos rilii lucis estis, et
filii diei : non sumus noctis, neque tenebrarum.

6 Igitur non dormiamus sicut et ceteri, sed vi- 20

7 gilemus, et sobrii simus. Qui enim dormiunt,
nocte dormiunt: et qui ebrii sunt, nocte ebrii

ε 6,i4-i7. 8 sunt. Nos autem, qui diei sumus, sobrii si-
is 59,i7. mug^ m(ju+j ioricam Mei, et charitatis, et ga-
1,10. 9 leam spem salutis: quoniam non posuit nos

2 tu 2,i4. rjeus m iranij Sed in acquisitionem salutis per
4,i4. r 14,8.9. 10 Dominum nostrum Iesum Christum, qui mor-

tuus est pro nobis: ut sive vigilemus, sive
ja 2o. 11 dormiamus, simul cum illo vivamus. Propter
R 15'2' quod consolamini invicem : et aedificate alter-
utrum, sicut et facitis.
ι κ ιβ,ΐ8. 12 Rogamus autem vos fratres ut noveritis 21
1 T 5'17, eos, qui laborant inter vos, et praesunt vobis
13 in Domino, et monent vos, 1 ut habeatis illos
abundantius in charitate propter opus illo-
2 tu 3,6.ii.i5. 14 rum: pacem habete cum eis. Rogamus autem
vos fratres, corripite inquietos, consolamini
pusillanimes , suscipite infirmos, patientes
Prv 20,22. 15 estote ad omnes. Videte ne quis malum pro

R12,17. 1P3,9.

5,2 scribam F 2 (> sie. f. ita in n.)

3 habentis »fr 4 d. ille : > ilia dies F

5 — enim Λ | Iii. dei. et non estis n. F

6 — et 1° I sumus F

8 [vigilemus et] sobr. | sumus

10 (— simul) 12 — vos 1° Λ

13 et pacem § 14 pusillian-

522

Προς Θεοοαλονικεις a 5,1— 15.

β Περί δε των χρόνων και των καιρών, άδελφοί, 5 Mt 24»86·
ού χρείαν έχετε ύμιν γράφεοΦαι· αύτοί γαρ άκρι- 2 Mt 24,42-44.
βώς οϊδατε ότι ήμέρα κυρίου ως κλέπτης έν νυκτί αρ s,3;'ie,i5.
ούτως έρχεται, δταν λέγωοιν ειρήνη και άσφά- 3 Jr β,ΐ4.
λεια, τότε αιφνίδιος αύτοις έπίοταται όλεθρος j 16,21.22.
ώοπερ ή ώδϊν τη έν γαοτρί έχούοη, και ού μή L 21,84 *
έκφύγωοιν. ύμεϊς δέ, άδελφοί, ούκ έοτέ έν οκότει, 4

9 ινα ή ήμέρα ύμας ως κλέπτης καταλάβη* πάν- 5 r 18,12. ε 5,8.
τες γαρ ύμεΐς υίοι φωτός έοτε και υιοί ήμέρας. L 1β'8'
Ούκ έομεν νυκτός ούδέ οκότους* 1 άρα ούν μή 6
καΰεύδωμεν ώς οί λοιποί, άλλα γρηγορώμεν και
νήφωμεν. οί γαρ καΰεύδοντες νυκτός καΰεύ- 7
δουοιν, και οί μεϋνοκόμενοι νυκτός μεΦύουοιν
ήμεϊς δε ήμέρας δντες νήφωμεν, ίνδναάμενοι 8 ε β,ΐ4-ΐ7.
ρακα πίστεως και άγάπης και τζεριχεφαλαίαν έλ· 18 δ9,17'
πίδα ύωτηρίας' ότι ούκ εΰετο ήμας δ θεός είς 9 ι,ιο.
όργήν άλλα είς περιποίηοιν οωτηρίας δια του 2 Th 2,u*
κυρίου ήμών Ίησοϋ Χριοτοϋ, του άποθανόντο ς 10 *,ΐ4. r 14,8.9.
περί ήμών, ινα εϊτε γρηγορώμεν είτε καθεύδωμεν
άμα ούν αύτφ ζήοωμεν. Διό παρακαλείτε άλλή· 11 ja 20.
λους και οίκοδομεϊτε εις τον ένα , καθώς και Β 15,2'
ποιείτε.

Έρωτώμεν δέ ύμας, άδελφοί, είδέναι τους 12 1 κ ιβ,ιβ.
κοπιώντας έν ύμιν και προϊσταμένους ύμών έν '
κυρίω και νουθετοϋντας ύμας, και ήγεϊοθαι αύτούς 13
ύπερεκπεριοοώς έν άγάπη δια τό έργον αύτών.
είρηνεύετε έν έαυτοϊς. 1 Παρακαλοϋμεν δέ ύμας, 14 2 Th β,β.π.ΐδ.
άδελφοί, νουθετείτε τους άτακτους, παραμυθειοθε 1 '

τους όλιγοψύχους, άντέχεοθε τών άοθενών, μακρό·
θυμειτε προς πάντας. δρατε μή τις κακόν άντί 15 ρΓν 20,22.

3 οταν : hW+ όε | W εφιστάται 4 Χ χλεπτας 9 h ο
'&εος ημάς | Η [Χρίστου] 10 περί : h υπερ 12 Ti-Gr
ηροιστανο μένους 13 Κ υπερεχπερισσου | εαυτοις : Τ

αύτοις

2 οτι : -f V ΛΚαζ 3 οταν : -f γαρ ΚΖαξ | εχφευ-
ξονται I>*FG δ εσμεν : εστε JD*JFG 6 ως : -f- χαι Ώαζ
7 μεϋνοντες Β 11 (εις : είς) 13 ηγεισ&ε Β
522

R 12,17. 1Ρ3,9.

5,16 Ιΐρος Θεοααλονικεις a —1,3. β'

κακόν τινι άποδφ, άλλα πάντοτε το άγαΰόν διώ-
ph 4,4. ig κετε εΐς άλλήλονς και είς πάντας. Πάντοτε
Li8,i. βι2£2. 17 χαΐροτ^ αδιαλείπτως προσεύχεστε,

ε 5,2ο. 18 Ην παντι εύχαριστεϊτε· τούτο γαρ θέλημα ΰεού
Nu ιι,28. έν Χριστφ Ιησού είς ύμας.
ι κ 14,80.39. 19 το πνεύμα μη σβεννυτε,
ι κ ΐ4,ι, 20 προφητείας μη έξουΰενεϊτε·
^j4?,?; 21 πάντα δε δοκιμάζετε, το καλόν κατέχετε*
Job ι,ι.β; 2,8. 22 άπο izavrbg εϊδονς πονηρού απε%εα&ε.

2 Th 8,ιβ. 23 Αυτός δε ό $εός της ειρήνης άγιάοαι ύμάς όλοτε-
1 ' λεϊς, και όλόκληρον ύμών το πνεύμα και ή ψυχή
και το οώμα άμέμπτως έν τη παρουσία τον κυρίου
2,ΐ2. ι κ ι,9. 24 ημών Ιησού Χριστού τηρηΰείη. πιοτός ό καλών
ύμάς, δς και ποιήσει.
2 Th 8,ι. 25 Αδελφοί, προσεύχεστε περί ήμών.
ι κ ΐ6,2ο. 26 Άσπάσασΰε τους άδελφούς πάντας έν φιλή-
κοί 4,ιβ. 27 ματι άγίφ. Ένορκίζω ύμας τον κύριον άναγνω-
σΰήναι την έπιοτολήν πάοιν τοις άδελφοις.
28 Ή χάρις τον κυρίου ήμών Ίηοον Χριοτοϋ
μεΰ' ύμών.

προς θεσσαλονικείς β

ι Th ι,ι. 1 Παύλος και Σιλουανός και Τιμόθεος τ# έκ· 9(
κλησία Θεσσαλονικέων έν $εφ πατρί ήμών και
R 2 κυρίω Ιησού Χριστφ ' χάρις ύμϊν και ειρήνη άπό
$εού πατρός και κυρίου Ιησού Χριστού.

2 8-8 12* 3 Ενχαριστειν όφείλομεν τφ ΰεφ πάντοτε περι ι
ύμών, άδελφοί, καΰώς άξιόν έστιν, δτι ύπεραυ-
ξάνει ή πίστις ύμών και πλεονάζει ή άγάπη ένός

15 Τ αποόοι \ διώκετε : hW-f- 19 Τ ζβεννυτε

21 Η [<5ε] 25 περι : [H1W pr και 27 αόελφοις : hW
pr αγιοις 1,5 πατρός : [lt]T-f- ημων

27 ορκίζω Xtnf 28 fin -f αμην HAmf
Subscriptio: εγραφη απο ΑΦηνων vi απο Κοριν&ου vi
Laodicea

523

AD THESSALONICENSES I. IL 5,16-1,3.

malo alicui reddat : sed semper quod bonum

est sectamini in invicem, et in omnes. Sem- 16 Ph 4>4·

per gaudete. Sine intermissione orate. I7 KoM^f 12'12,

In omnibus gratias agite : haec est enim 18 E 5,20.
voluntas Dei in Christo Iesu in omnibus vobis.

22 Spiritum nolite extinguere. 19 1 κ 14,30.39.
Prophetias nolite spernere. 20 1 κ i4,i.
Omnia autem probate : quod bonum est 21 1 κ i4,29.

tenete. 1 J 4>1>

Ab omni specie mala abstinete vos: 22 Job 1,1.8; 2,3.

23 Ipse autem Deus pacis sanctificet vos per om- 23 2 Th 3,ie.
nia: ut integer Spiritus vester, et anima, et η 13,20.
corpus sine querela in adventu Domini nostri

Iesu Christi servetur. Fidelis est, qui voca- 24 1 κ 1,9.
vit vos : qui etiam faciet. 2 Th 3'3,

24 Fratres orate pro nobis. 25 2 Th 3,1.
Salutate fratres omnes in osculo sancto. 26 1 κ ιβ,2ο.

25Adiuro vos per Dominum ut legatur epistola 27
haec omnibus Sanctis fratribus.

Gratia Domini nostri Iesu Christi vobis- 28

cum. Amen.

EPISTOLA

BEATI PAVLI APOSTOLI

AD THESSALONICENSES SEGVNDA.

(1) PAULUS, et Silvanus, et Timotheus: Ec- 1 1 Th 1,1.
clesiae Thessalonicensium in Deo Patre nostro,
et Domino Iesu Christo. Gratia vobis, et pax 2 κ ι,7.
a Deo Patre nostro, et Domino Iesu Christo.

Gratias agere debemus semper Deo pro 3 2,13. iTh 1,2.3.
vobis, fratres, ita ut dignum est, quoniam super-
crescit fides vestra, et abundat Charitas unius-

15 in 1° ] — AlFi py et 18 > en vol. dei est
20 prophetiam F 22 > vos abst. F 23 ut ] et | ad-
ventum F \ — nostri F \ conservetur $ 27 — haec
28 — Amen %A Subscr. Expl. ad Thessal. prima

Inscr. Incipit epistula ad Th. sec. Epistula ad
Thess. II % 1,1 Thessallo- F 2 (— et Dom.)

3 > deo semper

523

1,4—2,2. AD THESSALONICENSES IL

2 κ 7,4. 4 cuiusque vestrum in invicem : ita ut et nos

ι ThViQ; ipsi in vobis gloriemur in Ecclesiis Dei, pro

3'2,7, patientia vestra, et fide, et in omnibus perse*
cutionibus vestris , et tribulationibus , quas

1 ph i',28. 5 sustinetis 1 in exemplum iusti iudicii Dei , ut

l 2ΐ,3β. digni habe amini in regno Dei, pro quo et pa-

Ar\8V9. β timini. si tarnen iustum est apud Deum retri-

Mt 25,3i. 7 buere tribulationem iis, qui vos tribulant: et

ITh 3,13; 4,16. _ . · A μ ι · · · -ι ·

vobis, qui tribulamini, requiem nobiscum m
revelatione Domini Iesu de caelo cum angelis
κ 2,8. 8 virtutis eius, in flamma ignis dantis vindictam
jr io,25.' iis, qui non noverunt Deum, et qui non ob e-
iPp $?! diunt Evangelio Domini nostri Iesu Christi,
is 2,10.19.21. 9 qui poenas dabunt in interitu aeternas a facie
ι Th 3,i3. 10 Domini, et a gloria virtutis eius : cum venerit
ps^v! glorificari in Sanctis suis, et admirabilis fieri
niwfln™'. m omnibus, qui crediderunt, quia creditum est
testimonium nostrum super vos in die ilio.
ι tu 1,2.3. 11 In quo etiam oramus semper pro vobis: ut
dignetur vos vocatione sua Deus noster, et
impleat omnem voluntatem bonitatis, et opus
ie 24,15-, 66,5.12 fidei in virtute , ut clarificetur nomen Domini
Ml 1,u' nostri Iesu Christi in vobis, et vos in illo secun-
dum gratiam Dei nostri, et Domini Iesu Christi,
ι Th 4;i3-i7. 2 Rogamus autem vos fratres per adventum 2
Domini nostri Iesu Christi, et nostrae congre-
3,i7. 2 gationis in ipsum : ut non cito moveamini a ve-
stro sensu, neque terreamini, neque per spiritum,
neque per sermonem, neque per epistolam tam-
quam per nos missam, quasi instet dies Domini.

3 vestr. ] pr omnium ά — et 1° [£\%A |

— et 3° 5 habemini F1 \ — in 2° 6 his ,Ä 8

7 revelationem F 8 — Christi Fi 9 (habent) | inter-
num A I — a 2° JF1 11 — noster l$\A | bonit. suae $
12 — nostri 1° ©92c.corr. g^i | jjom. nostri ö©92«-00"-

2,i (— aut. , it 13.16) 2 > sens, vestro F — vestro
[J] I a nobis F \ — missam

Προς Θεσσαλονικείς β' 1,4—2,2,

1 Th 2,12.
Ph 1,28.
L 21,86.

έκάοτον πάντων ύμών εις άλλήλονς, ώστε αύτούς 4 2 κ 7,4.

ήμάς έν ύμΐν ένκανχάσΰαι έν ταις έκκλησίαις fi-h've;

τοϋ ΰεοϋ ύπερ της ύπομονής ύμών και πίοτεως 8'2,7'
έν πάοιν τοις διωγμοις ύμών και ταις ΰλίψεσιν
αϊς άνέχεσΰε, ένδειγμα της δικαίας κρίσεως τον 5
$εοϋ, εις το καταξιωΰήναι ύμάς της βασιλείας

τον $εοϋ, ύπερ ής και πάσχετε, 1 εϊπερ δίκαιον 6 αρ ιβ,β.τ.

παρά #εφ άνταποόοϋναι τοις ΰλίβονσιν ύμάς R 12,1β#

ΰλίψιν 1 και ύμιν τοις ΰλιβομένοις άνεοιν με$' 7 Mt 25,31.

ήμών, έν τη άποκαλύψει τον κνρίον Ίηοοϋ άπ' 1Th8»18; 4·1β·

ούρανοϋ μετ άγγέλων δννάμεως αντοϋ 1 εν itvp\ 8 R 2,8.

φλογός, άιδόντος έχδίχηύιν τοις μη είόόβιν &εον jr 10,25.

και tots μη vrtaxovovow τφ εναγγελίω τον κνρίον f ρ74,ι*7.

ήμών Ίηοοϋ, οΐτινες δίκην τίοονοιν δλεΰρον αίώ- 9 ι8 2,10.19.21.
νιον άτζο προύώπον τον χνρίον χαϊ άπο της δόξης
της ίύχνος αντον, όταν έ'λΟ^ ενδοζαύ&ψαι εν τοις 10 κοί 8,4.

αγίοις αντον και &ανμαύ&ψαι έν πάοιν τοις Ρβ88,88£χχ?χ 5

πιστενσασιν, δτι έπιοτενΰη το μαρτνριον ήμών ΐβ*9,8;2,ιι.ΐ7.
έφ' ύμάς, έν τ\ ημέρα εχείνψ Εις δ και προοεν- 11 1 Th 1,2.8.
χόμεΰα πάντοτε περί ύμών, Ινα ύμάς άξιώοη της
κλήσεως δ ΰεδς ήμών και πληρώση πάσαν εϋδο-
κίαν άγαΰωσύνης και έργον πίστεως έν δννάμει,
οΊζως ένόοζασ^ τό όνομα τοϋ κνρίον ήμών Ίησοϋ 12 ι8 24,is; ββ,δ.

» , „ * t. ~ 2 > ~ y \ > ΜΙ 1,11.

εν νμιν, και νμεις έν αντψ, κατ α την χάριν τον
Φεοϋ ήμών και κνρίον Ίησοϋ Χριστοϋ.

2 Έρωτώμεν δε ύμάς, άδελφοί, ύπερ της παρόν- 2 ι Th 4,18-17.
οίας τοϋ κνρίον ήμών Ίησοϋ Χριστοϋ και ήμών

έπισνναγωγής έπ* αύτόν, εις το μη ταχέως σαλεν- 2 3,ΐ7.
dijvai ύμάς άπδ τοϋ νοδς μηδέ ΰροεϊσϋ'αι, μήτε
δια πνεύματος μήτε δια λόγον μήτε δι* έπιστολής
ώς δι ήμών, ώς δτι ένέστηκεν ή ήμέρα τοϋ κνρίον.

4 h ενεχεσ&ε 8 W, εν φλογι πνρος ό. 10 επιατευΦη :
h81 εαι,οτωΰη " idem cj 2,1 ημων 1° : [Η]— W 2 κν~
[ριον : h. — W,

4 χαυχααύ'αί ΌΈΙαζ 7.8 (όνν., αντον εν η. φλογός ό.)
8 εν : pr και JFG 9 ολε&ριον Λ 10 πιατενοναιν < 11 ηλη-
ρωοει ΑΚα 12 Ιηαον 1° : -f- Χριοτον AFa^ 2,2 μητε &ρ. Εαζ
524

2,3—15. -Προς Θεσσαλονικείς β'

ι τ 4,ι. 3 μή τις ύμας έξαπατήοη κατά μηδένα τρόπον
j 17,12! ότι έάν μή έλ&η ή άποοταοία πρώτον και άπο-
καλυφΰη ό άνθρωπος της άνομίας, ό νιος της
Dn 11,86. 4 άπωλείας, 6 άντικείμενος χάί νπεοαιρόμενος έπΧ
' ' Λάντα λεγόμενον frsöv ή οέβασμα, ώοτε αύτόν
είς τον ναον τον &εον xad-ίααι, άποδεικνύντα έαυ-

5 τον οτι εοτιν ftsog. Ού μνημονεύετε οτι έτι ών

6 προς ύμάς ταύτα έλεγον ύμϊν; καί νυν το κατέ-
χον οϊόατε, είς το άποκαλυφΰήναι αύτόν έν τφ

Act 20,29. 7 αύτοϋ καιρφ. το γαρ μνοτήριον ήδη ένεργεϊται
ι τ 8,ΐ6. Ανομίας* μόνον ό κατέχων άρτι έως έκ μέοον

is ιι,4. 8 γένηται. καί τότε άποκαλυφΰήοεται ο άνομος,
ΑΡ ιβ,ΐδ^ο! ον ό κύριος Ίηοοϋς άνελεΐ τα πνεϋματι τον στό-
ματος αντον καί καταργηθεί τη έπιφανεία της
Mt 24,24. 9 παρουσίας αύτοϋ, ού έοτιν ή παρονοία κατ ένέρ-
ΑΡ ΐ8,ιι-ΐ8. γΒίαν το% αατανά έν πάοη δυνάμει καί οημείοις
2 κ 2,ΐ5; 4,8. 10 κάί τέραοιν ψεύδους 1 καί έν πάοη άπάτη άδικίας
1 τ 2,4' τοις άπολλυμένοις, άνΰ' ών τήν άγάπην της άλη-
R ι,28. 2 τ 4,4. 11 ΰείας ούκ έδέξαντο είς το οωΰήναι αύτούς. και
ι Th 2,ιβ. fiia το%το π£μπεί αύτοις ό $εός ένέργειαν πλά-
R ι,32. 12 νης είς το πιοτεϋοαι αύτούς τφ ψεύδει, Ινα κρι-
1 κ ΐ3,β. $ώοιν πάντες οί μή πιστεύοαντες τη άληΰεία άλλα

εύδοκήοαντες τη άδικία.
ι,8. ε ι,4. 13 Ήμεις δε όφείλομεν ενχαριοτεϊν τφ $εφ πάν- β
ι Th μ;823,Ί32;' τ(>τε περί υμών, άδελφοί ήγατζημένοι νπο κνρίου,
ι ρ7ι*2. ^τι εΐλατο ύμας ό ΰεός άπ' άρχής είς οωτηρίαν
ι Th 4,7 ; 5,9. 14 έν άγιαομφ πνεύματος και πίοτει άληΰείας, είς
R 8'80, δ και έκάλεοεν ύμας δια του εύαγγελίου ήμών, είς
περιποίηοιν δόξης τοϋ κυρίου ήμών Ίηοοϋ Χρι-
8,β. 15 οτοϋ. Άρα οϋν, άδελφοί, οτήκετε , καί κρατείτε 9

1 Κ 11,2.23.

3 ανομίας : hRW αμαρτίας 4 RT έοτιν | Η &εός — .
6 W εαυτού 8 Ιηοονς : [Η]— W | h αναλοι 12 hRT
άπαντες 13 hW απαρχην 14 HB.— και

4 ΰεον : -f- ως &εον Καζ δ ετι εμου οντος Ό*
8 αναλωοει Καζ 10 της αόικ. εν τ. Καξ \ αληΰ: : -j-
Χριστου Ζ>* 11 πέμψει Καζ 12 ενόοχ. : -\- εν Ααξ
14 νμας : ημας AJBO*

AD THESSALONICENSES II. 2,3—15.

Ne quis vos seducat ullo modo : quoniam nisi 3 ι τ 4,i.

venerit discessio primüm , et revelatus fuerit j n%* ' 4'8,

homo peccati, filius perditionis, 1 qui adversatur, 4 du n,se.

et extollitur supra omne , quod dicitur Deus, z ' '
aut quod colitur, ita ut in templo Dei sedeat
ostendens se tamquam sit Deus. Non reti- 5
netis quod cum adhuc essem apud vos, haec
dicebam vobis? Et nunc quid detineat scitis, 6

ut reveletur in suo tempore. Nam mysterium 7 Act 20,29.

1 Τ 3 16

iam operatur iniquitatis: tantum ut qui tenet '
nunc , teneat , donec de medio fiat. Et tunc 8 is 11,4.
revelabitur ille iniquus, quem Dominus Iesus Ipb 19,15.20.
interficiet spiritu oris sui, et destruet illu-
stratione adventus sui eum : cuius est adven- 9 Mt 24,24.
tus secundum operationem satanae in omni Ap 13>11~13·
virtute, et signis, et prodigiis mendacibus, 1 et 10 2 κ 2,i5; 4,3.
in omni seductione iniquitatis iis, qui pereunt:
eo quod charitatem veritatis non receperunt
ut salvi fierent. Ideo mittet illis Deus opera- 11 1,2s. 2 τ 4,4.
tionem erroris ut credant mendacio , ut iudi- 12 r 1,32.
centur omnes, qui non crediderunt veritati,
sed consenserunt iniquitati.

3 Nos autem debemus gratias agere Deo 13 1,3. ε μ.
semper pro vobis fratres dilecti a Deo, quod ιτίΥ,ΪΙ 2,i3;
elegerit vos Deus primitias in salutem in 4'7,
sanctificatione spiritus, et in fide veritatis:
in qua et vocavit vos per Evangelium nostrum 14 1 Th 4,7; 5,9.
in acquisitionem gloriae Domini nostri Iesu

4 Christi. Itaque fratres state: et tenete 15 3,e.

4 extolletur | omnem F | — Dei F

5 adh. ess. ] > JF2 esseraus adhuc F1 essemus A
essem $ | dicebamus AFI

7 > nunc tenet F (tenent teneant Fl)

8 revelabit -F1 | sui, (9) eum c.

9 — et 1° A 10 — et A \ Iiis

13 cfl I > grat. deb. F \ vos ] nos | — in 3°

14 quo $ I quisitionem A

525

2,16-3,11. AD THESSALONIGENSES II.

traditiones, quas didicistis, sive per sermonem,
ι Th 3,11-13. 16 sive per epistolam nostram. Ipse autem
Dominus noster Iesus Christus, et Deus et
Pater noster, qui dilexit nos, et dedit conso-
lationem aeternam, et spem bonam in gratia,
17 1 exhortetur corda vestra, et confirmet in omni
ope.re, et sermone bono.
Kol 4,3. 3 De cetero fratres orate pro nobis ut ser- 5
ι Th 5,25. mo curra^ e|. clariiicetur , sicut et apud
2 vos: et ut liberemur ab importunis, et malis
ι Th 5,24. 3 hominibus : non enim omnium est fides. Fi- 6

delis autem Deus est, qui confirmabit vos, et
ι tu 4,io. 4 custodiet a malo. Gonfidimus autem de vobis,
2 g sjio! in Domino, quoniam quae praecipimus, et fa-
5 citis, et facietis. Dominus autem dirigat corda
vestra in charitate Dei, et patientia Christi.
Mt i8,i7. 6 Denunciamus autem vobis fratres in no- 7
ι Th 5^4·64^ι! mine Domini nostri Iesu Christi, ut subtraha-
tis vos ab omni fratre ambulante inordinate,
et non secundum traditionem, quam accepe-
l Th 2,i; i,6. 7 runt a nobis. Ipsi enim scitis quemadmodum
oporteat imitari nos: quoniam non inquieti
ι κ 4,i2. 8 fuimus inter vos : neque gratis panem mandu-
Vhh32i7- cavimus ab aliquo , sed in labore , et in fati-
gatione, nocte et die operantes, ne quern ve-
Mt 10,10. 9 strum gravaremus. Non quasi non habuerimus
1ιΤκ14^ίβ! potestatem, sed ut nosmetipsos formam dare-
Gn 3,i9. 10 mus vobis ad imitandum nos. Nam et cum
iTh3,4; 4,11. essemus apud vos, hoc denunciabamus vobis:
quoniam si quis non vult operari, nec man-
l Th 5,i4. 11 ducet. Audivimus enim inter vos quosdamS

16 cfl I gratiam F 17 Et exh. Fi consoletur F*-
3,idomini 3 dominus | — est-F1 1 confirmavitfpl-F
4 vobis fratres, § | quaecumque ^ | praecepimus F
6 inquiete F \ accepistis F 7 — enim Λ \ op ort. vos F
8 — in 2° I [et] nocte 10 — hoc den. vob. JP1 (suppl.
hoc den. F*) \ (manducat) u Audimus ®A

Προς Θεοοαλονικεις β' 2,ιβ— 3,ιι.

τάς παραδόσεις άς έδιδάχβητε είτε δια λόγου

είτε δι έπιστολής ήμών. Αύτός δε ό κύριος ήμών 16 ι Th β,ιι-ιβ

Ιησούς Χριστός και ό ν^εός ό πατήρ ήμών, ό

άγαπήοας ήμας και δούς παράκληοιν αίωνίαν και

έλπίδα άγαΰήν έν χάριτι, παρακαλέοαι ύμών τάς 17

καρδίας και οτηρίξαι έν παντι έργφ και λόγφ

άγαΰφ.

4 Το λοιπόν προσεύχεστε, άδελφοί, περί ήμών, 3 Κο1 4>8·
Ινα δ λόγος τον κυρίου τρέχχι και δοξάζηται κα$- *
ώς και προς ύμας, και Ινα ρυσΰώμεν άπό τών 2 Je 25,4.
άτόπων και πονηρών άνΰρώπων ού γαρ πάντων

ή πίστις. Πιστός δε έστιν ό κύριος, ός στηρίξει 3 ι Th 6,24.

υμάς και φυλάξει άπό του πονηρού, πεποίΰαμεν 4 ι Th 4,10.

δε έν κυρίω έφ' ύμας, ότι ά παραγγέλ?»ομεν [και] g 5,10. '
ποιείτε και ποιήσετε. Ό δε κύριος κατευΰύναι 5
ύμών τάς καρδίας εις την άγάπην του $εοϋ και
εις την ύπομονήν του Χριστού.

5 Παραγγέλλομεν δε ύμϊν, άδελφοί, έν ονόματι 6 2,15.
του κυρίου Ιησού Χριστού, στέλλεσΰαι ύμας η\^ι}?'
άπό παντός άδελφού άτάκτως περιπατούντος iTh5,i4;4,
και μη κατά την παράδοσιν ην παρελάβετε παρ3

ήμών. αύτοι γάρ οϊδατε πώς δει μιμεϊσΰαι 7 ι Th 2,1 ; ι,β

ήμας, ότι ούκ ήτακτήσαμεν έν ύμϊν, 1 ουδέ δωρεάν 8 ι κ 4,12.

άρτον έφάγομεν παρά τίνος, άλλ' έν κόπφ και Phs,i7?'
μόχΰω νυκτός και ήμέρας έργαζόμενοι προς το

μη έπιβαρήσαί τινα ύμών ούχ ότι ούκ έχομεν 9 Mt 10,10.

έξουσίαν, άλλ' Ινα εαυτούς τύπον δώμεν ύμϊν εις ικ4,ΐ6·,9,β.ι
τό μιμεϊσΰαι ήμας. και γάρ ότε ήμεν προς ύμας, 10 Gn s,i9.

τούτο παρηγγέλλομεν ύμϊν, ότι ει τις ού ΰέλει 1Th8^'^^1
έργάζεσν^άι, μηδέ έσΰιέτω. άκούομεν γάρ τινας 11 1 Th 5,u.

16 Η [ο] &εος 16.17 W αγαΰήν , εν χαριτι π.

3,4 [και] : W— Τ 6 κυρίου : h[R]T+ ημων | hRT

ηαρελαβοααν | παρ : W αφ

16 ο πατ. : και πατ. Ααζ 3,3 κυρ. : &εος ΑΏ*α

4 παραγγ. : -f νμιν Ααζ -\- και εποιηοατε JBFG 8 ννκτα
χ. ημεραν Antf

526

3,12— 1,4. Προς Θεοοαλονικεις β' Τιμοϋ^ον α

περιπατούντας έν ύμϊν άτάκτως, μηδέν έργαζο-
ι Th 4,11. 12 μένους άλλα περιεργαζο μένους* τοις δε τοιούτοις
8' παραγγέλλομεν και παρακαλοϋμεν έν κυρίφ Ίηοού
Χριοτφ Ινα μετά ήουχίας έργαζόμενοι τον έαυ-
Q 6,9. 13 τών άρτον έοΰίωοιν. Ύμεις δέ, άδελφοί , μη
β. ι κ 5,9.11. 14 έγκακήοητε καλοποιούντες. εί δέ τις ούχ ύπα-
κούει τφ λόγψ ήμών δια της έπιοτολής, τούτον
οημειούοΰε, μη ουν αναμιγνύομαι αύτφ, Ινα έν-
ι Th 6,i3.u. 15 τραπη* και μη ώς έχΰρδν ήγεϊοΦε, άλλα νουΰε-
1 Th 6,23. 16 τεϊτε ώς άδελφόν. Αυτός δέ ö κύριος της ειρήνης β

14,27 ; 16,33. e f e » * » / « < j a * /

οφη υμιν την ειρήνην οια παντός εν παντι τρόπω,
δ κύριος μετά πάντων ύμών.
,2. ι κ ιβ,2ΐ. π Ό άοπαομός τη έμη χειρι Παύλου, δ έοτιν
18 οημειον έν πάοη έπιοτολψ ούτως γράφω, ή χάρις
του κυρίου ήμών Ίηοοϋ Χριοτοϋ μετά πάντων
ύμών.

ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α

κοί 1,27. 1 Παύλος άπόοτολος Χριοτού Ίηοού κατ* έπι-
ταγήν ΰεού οωτήρος ήμών και Χριοτού Ίηοού της
Tt ι,4. 2 έλπίδος ήμών 1 ΤιμοΦέω γνηοίφ τέκνω έν πίοτει*
ph 2,2ο!22 χάρις, έλεος, ειρήνη άπό $εού πατρός και Χρι-
οτού Ίηοού τού κυρίου ήμών.
Act 2ο,ι. 3 Καΰώς παρεκάλεοά οε προομεϊναι έν Έφέοω, ι
πορευόμενος εις Μακεδονίαν , ινα παραγγείλης
4,7. 4 τιοιν μή έτεροδιδαοκαλεϊν 1 μηδε προοέχειν μύΰοις
και γενεαλογίαις άπεράντοις , αϊτινες έκζητήοεις
παρέχουοιν μάλλον ή οίκονομίαν ΰεού την έν

13 Η ενκακηοητε 14 Τ σημειουο&ε· μη ουναναμιγνυοϋε
1,4 οίκονομίαν : hr οικοόομην

12 όια του κυρίου ημων I. Χριατου ΚΖαζ 14 ημων :
νμων JBa \ μη : pr και O*Fa<* 16 τοπω Λ*Ώ*α 18 fin
-j- αμην Ami Subscriptio : εγραφη ano Α&ηνων

(vi Ρώμης vi e Laodicea Pisidiae) per Tychicum vl per
Silvanum et Tych. vl όια Σιλουανου και Τιμοΰεου

HTW hie ad Hebr.

1,1 επαγγελιανχ 2 πατρός ημοη' KLaf 4 ζητηαεις OFrnf
527

AD THESSALONICENSES tt TIMOTHEVM l 3,19-1,4

ambulare inquiete, nihil operantes, sed curiose
agentes. Iis autem, qui eiusmodi sunt, de- 12 ι tu 4,11.
nunciamus, et obsecramus in Domino Iesu 8*
Christo, ut cum silentio operautes, suum pa-
9 nem manducent. Vos autem fratres nolite 13 g 6,9.
deficere benefacientes. Quod si quis non obe- 14 3. 1 κ δ,9.π.
dit verbo nostro per epistolam, hunc notate,
et ne commisceamini cum illo ut confundatur:
et nolite quasi inimicum existimare, sed cor- 15 1 Th 5,13.14.
ripite ut fratrem. Ipse autem Dominus pa- 16 1 Th 5,23.
eis det vobis pacem sempiternam in omni
loco. Dominus sit cum omnibus vobis.

Salutatio, mea manu Pauli : quod est Signum 17 2,2. 1 κ ιβ,2ΐ.
in omni epistola. ita scribo. Gratia Domini 18
nostri Iesu Christi cum omnibus vobis. Amen.

EPISTOLA

Β Ε ATI PAVLI APOSTOLI

AD TIMOTHEVM PRIMA.

) PAULUS Apostolus Iesu Christi secundum 1 κ0ι 1,27.
Imperium Dei Salvatoris nostri, et Christi Iesu
spei nostrae : Timotheo dilecto filio in fide. 2 Tt m.
Gratia, misericordia , et pax a Deo Patre, et 2 T *»*
Christo Iesu Domino nostro.

Sicut rogavi te ut remaneres Ephesi cum 3 Act 20,1.
irem in Macedonian^ ut denunciares quibusdam
ne aliter docerent, neque mtenderent fabulis, et 4 4,7.
genealogiis interminatis: quae quaestiones prae-
stant magis quam aedificationem Dei, quae est in

11 ambulantes ®A (-ri) 12 his 14 abaudit Fi ab-
oed. -F2 I ne ] non 16 Dom. 1° ] Deus $ | — sit 17 epi-
stulamJP isAmen®*1 Subscr. Explicit ad.Th.secunda-|-
Inc. ad Colossenses (Colosenses) % Sequitur ad Hebr. m|

Inscr. Ep. b. P. a.] Incipit 1,1 > Chr. I. |

— et F~ 2 — et 1° [g]Fl I pat. [nostro] 3 remaneris
AF \ Mached- AF \ ut 2° ] et A | denuntiarem F

527

1,5-18.

AD TIMOTHEVM I.

r 13,10. G 5,g. 5 fide. Finis autem praecepti est Charitas de
corde puro , et conscientia bona , et fide non
6,4.20. 6 ficta. A quibus quidam aberrantes , conversi
7 sunt in vaniloquium , volentes esse legis doo
tores, non intelligentes neque quae loquuntur,
r 7,12. 8 neque de quibus affirmant. Seimus autem 2
quia bona est lex, si quis ea legitime utatur:
9 sciens hoc quia lex iusto non est posita, sed
iniustis, et non subditis, impiis, et peccatori-
bus, sceleratis, et contaminatis, parricidis, et
e,8. 10 matricidis, homicidis, 1 fornicariis, masculorum
coneubitoribus, plagiariis, mendaeibus, et pe-
riuris, et si quid aliud sanae doctrinae adver-
β,ΐδ. 11 satur, quae est secundum Evangelium gloriae
Act 9,i5. 12 beati Dei , quod creditum est mihi. Gratias
i<fi,fi-ie! a8'° eh qui me confortavit Christo Iesu Domino
nostro , quia fidelem me existimavit , ponens

13 in ministerio: qui prius blasphemus fui, et
persecutor, et contumeliosus : sed misericordiam
Dei consecutus sum, quia ignorans feci in in-

14 credulitate. Superabundavit autem gratia
Domini nostri cum fide, et dilectione, quae

l i5,2; i9,io. 15 est in Christo Iesu. Fidelis sermo, et omni 3
4'9, aeeeptione dignus: quod Christus Iesus venit
in hunc mundum peccatores salvos facere,
16 quorum primus ego sum : Sed ideo miseri-
cordiam consecutus sum: ut in me primo
ostenderet Christus Iesus omnera patientiam
ad informationem eorum, qui credituri sunt
r 16,27. 17 illi, in vitam aeternam. Regi autem saecu-
lorum immortali, invisibili, soli Deo honor,
et gloria in saecula saeculorum. Amen.
6,12. Jd 8. 18 Hoc praeceptum commendo tibi fili Timo- 4
thee, secundum praecedentes in te prophetias

5 aut. ] enim F | (praeceptum) | (scientia) 8 earn 3
ei JP1 9 Scientes $ | > iusto lex non est | patricidis
«* $ 10 — et 1° I periuriis jP 12 in Chr. § | quia
(qui) I : pro , 3° et — : § 13 primus F \ > fui blasph.
I — Dei 14 — autem A 15 quia 16 primum F \
exemplum F deformationem 17 et invis. $ | (— Amen)
18 Timotheae AF

528

Προς Τίμοΰ'βον α 1,5— 18.

πίστει· το δέ τέλος της παραγγελίας έοτίν αγάπη 5 r is,io. g δ,β.

3 η ~ c ' * ί ρ , π ~ < Mt 5.8. 2 Τ 2,22·

εκ καναρας καρδίας και συνειδήσεως άγανης και
πίοτεως άνυποκρίτου , ών τίνες άοτοχήοαντες εξ- 6 β,4.2ο.
ετράπησαν εις ματαιολογίαν, '&έλοντες είναι νομο- 7
διδάσκαλοι, μη νοοϋντες μήτε α λέγονοιν μήτε
περί τίνων διαβεβαιοϋνται. οϊδαμεν δε δτι κα- 8 R 7,12.
λός δ νόμος, έάν τις αύτφ νομίμως χρήται, 1 είδώς 9
τοϋτο, δτι δικαίω νόμος ου κείται, άνόμοις δε και
άννποτάκτοις , άοεβέοι και άμαρτωλοϊς, άνοσίοις
και βεβή?»οις, πατρολφαις και μητρολφαις, άνδρο-
φόνοις, 1 πόρνοις, άροενοκοίταις, άνδραποδιοταϊς, ίο e,s.
ψεύσταις, έπιόρκοις, και ει τι έτερον τη νγιαινονοη
διδασκαλία άντίκειται, κατά το εναγγέλιον της ΐΐ β,ΐδ.
δόξης του μακαρίου ΰεοϋ, δ έπιστεύΰην εγώ.

2 Χάριν έχω τφ ένδυναμώσαντί με Χριοτφ Ίηοοϋ 12 Act 9,15.
τφ κυρίω ήμών , δτι πιοτόν με ήγήσατο Τέμενος G*i,i3-ie!'
εις διακονίαν, το πρότερον δντα βλάσφημον και 13
διώκτην και ϋβριστήν* άλλα ήλεήΰην, δτι άγνοών
έποίησα έν άπιστία, ύπερεπλεόναοεν δέ ή χάρις 14

του κυρίου ήμών μετά πίοτεως και άγάπης της

έν Χριοτφ Ίηοοϋ. πιοτός ό λόγος και πάοης 15 l 15,2; 19,10.

άποδοχής άξιος, δτι Χριστός Ίηοοϋ ς ή?.νΧεν εις 4'β'

τον κόσμον άμαρτωλους σώσαΐ" ών πρώτος είμι

έγώ* άλλα διά τοϋτο ήλεήΰην, Ινα έν έμοι πρώτω 16

ένδείξηται Ίηοοϋς Χριστός την άπασαν μακρο-

ϋυμίαν , προς ύποτύπωσιν τών μελλόντων πι-

στεύειν έπ' αύτφ εις ζωήν αίώνιον. Τφ δέ βα- 17 r ιβ,27.

σιλει τών αιώνων, άφΰάρτω άοράτω μόνω ΰεφ,

τιμή και δόξα εις τους αιώνας τών αιώνων άμήν.

3 Ταύτην τήν παραγγελίαν παρατίΰεμαί σοι, τέκνον 18 4,η; β,ΐ2,
Τιμόθεε, κατά τάς προαγούσας έπι σε προφητείας, 8'

4 HB. mazet, 12 h ενόυναμονντι 16 KU Χρίστος
Ιηαους 17 HR αφΰαρτω, αορατω, μ.

8 χρησηται ΑΡ 12 και χάριν ΏΚαζ \ (με, Χρ.) 13 το :
τον KJLa^ \ οντα με Λ 17 αφύ*. : α&ανατω D* \ μονω :
+ σοφω ΚΖαζ

528 .μ

1,19— 2,14, Προς Τιμοΰεον α

8,9 β,ιο. 19 Ινα οτρατεύχ) έν αύταις την καλήν στρατείαν, 1 έχων
πίστιν καί άγαΰήν συνείδησιν, ην τίνες άπωσά-
2 τ 2,ΐ7. 20 μενοι περί την πίοτιν έναυάγησαν ών έστιν Ύμέ-
ναιος καί Αλέξανδρος , ους παρέδωκα τφ σατανή,,
ίνα παιδευΰώσιν μη β?>ασφημεϊν.
Ph 4,β. 2 Παρακαλώ ούν πρώτον πάντων ποιεϊσΰαι 4
δεήσεις, προσευχάς, έντεύξεις, εύχαριστίας , ύπερ
2 πάντων άνΰρώπων , ύπερ βασιλέων καί πάντων
τών έν ύπεροχη όντων, Ινα ηρεμον και ήσύχιον
βίον διάγωμεν έν πάοη ευσέβεια και οεμνότητι.
4,8. εζ ΐ8,23'. 8 τούτο καλόν και άπόδεκτον ένώπιον τον οωτήρος
2 Τ 2η&ιο32θ! 4 ήμών ΰεον, ος πάντας άνΰρώπους ΰέλει σωϋ'ήναι
2 ρ 8,9. 5 καί εις έπίγνωοιν άληΰείας έλΰεϊν, εϊς γαρ $εός,
ηιΙ',ΙΙ'. εΐζ καί μεοίτης ΰεοϋ και άνΰρώπων , άνθρωπος
utfo k/mu! 6 Χρωτός Ίηοοϋς, ό δούς εαυτόν άντίλυτρον ύπερ
2 τ ι,ιι. 7 πάντων, το μαρτύριον καιροΐς ιδίοις* εις δ έτέ$ην
Q2,7.8. κήρυξ και άπόοτολος, άλήΰειαν λέγω, ου

ψεύδομαι, διδάοκαλος έΰνών έν πίοτει και άλη·
ph 2,ΐ4. 8 Φεία. Βούλομαι ούν προσεύχεσ$αι τους άνδρας
έν παντι τόπω έπαίροντας όοίους χείρας χωρίς
ι ρ 8,3-δ. 9 όργής καί διαλογισμού. Ώοαύτως γυναίκας έν
καταστολή κοομίφ, μετά αίδούς καί σωφροσύνης
κοσμειν έαυτάς, μή έν πλέγμασιν καί χρυσίω ή
β,ιο. 10 μαργαρίταις ή ίματισμφ πολυτελει, άλλ' ο πρέπει
γυναιξίν έπαγγε?Λομέναις ΰεοσέβειαν , δι έργων
ε 6,22. 11 άγαΰών. γυνή έν ήσυχία μανΦανέτω έν πάση 5
1Qn1s*t 12 ύποταγη' διδάσκειν δε γυναικί ουκ έπιτρέπω, ούδε
Gn V κ5 ιιβΙ' 13 α^εντειν άνδρός, άλλ' είναι έν ήσυχία. Αδάμ
an sie! 14 γαρ πρώτος έπλάσΰη, είτα Εύα. καί Αδάμ ούκ
2 κ η'8, ήπατήΰη, ή δε γυνή έξαπατηΰεϊσα έν παραβάσει

18 hT ατρατενση 2,8 Κ διαλογισμών 9 h κοσμιως \
hRT χρνσω 12 W αλλα 13 Η Ενα

2,1 παρακάλει O*FG 3 τοντο γαρ Dm^ 6 οϋ το
μ. κ. ι. εόο&η I)*FG 7 ο επιστεν&ην Α \ λεγω : + εν
Χριστώ ΚΣ,αζ \ πιστει : γνώσει Ν πνενματι Λ 9 ωσαύτως
και Dm% \ τας γ. ΚΖαζ \ και 2° : η ΚΖαζ 14 άπατη·
&εισα ΊίΧ,αξ

529

AD TIMOTHEVM L 1,19—2,14.

ut milites in illis bonam militiam, 1 habens fidem, 19 3,9; β,ιο.
ot bonam conscientiam , quam quidam repel-
ientes, circa fidem naufragaverunt : ex quibus 20 2 τ 2,i7.
est Hymenaeus, et Alexander: quos tradidi κ 5,5.
Satanae, ut discant non blasphemare.

5 Obsecro igitur primüm omnium fieri ob- 2 ph 4>6·
secrationes, orationes, postulationes, gratiarum
actiones pro omnibus hominibus: pro regibus, 2

et omnibus, qui in sublimitate sunt, ut quie-
tam, et tranquillam vitam agamus in omni

pietate, et castitate. hoc enim bonum est, et 3 1,1 ; 4,10.

acceptum coram Salvatore nostro Deo , qui 4 ez 18,23.

omnes homines vult salvos fieri , et ad agni- 2 p 8,9'

6 tionem veritatis venire. Unus enim Deus, 5 r 3,29.30.
unus et mediator Dei et hominum homo Chri- H 12,24t
stus Iesus: qui dedit redemp tionem semet- 6 01,4,2,20.
ipsum pro omnibus, testimonium temporibus Mt2o,28.Tt2,u.
suis: in quo positus sum ego praedicator, et 7 2 τ 1,11.
Apostolus (veritatem dico , non mentior) doc- G 2'7,8,

8 tor Gentium in fide, et veritate. Volo ergo 8
viros orare in omni loco, levantes puras ma-
nus sine ira , et disceptatione. Similiter et 9 1 ρ 3,s-5.
mulieres in habitu ornato, cum verecundia, et
sobrietate ornantes se, et non in tortis crini-
bus, aut auro, aut margaritis, vel veste pretiosa :
sed quod decet mulieres , promittentes pieta- 10 5,10.
tern per opera bona. Mulier in silentio dis- 11 ε 5,22.
cat cum omni subiectione. Docere autem 12 1 κ i4,3*.
mulieri non permitto, neque dominari in virum: Gn 3;16,
sed esse in silentio. Adam enim primus for- 13 1 κ 11,8.9/ '
matus est : deinde Heva. et Adam non est seduc- 14 Gn 3,6.
tus : mulier autem seducta in praevaricatione 2 κ η,3'

20 quis A* I Hymineus gF Hymeneus
2,1 primo 2 subl. constituti sunt $ 3 salva-
tori A*F 4 ad ] in Fi 5 (— et 1°) ! , homo :
homo , A 6 pro multis F I cuius test. temp. s. con-
firmatum est $ 9 ver. et sobr. , | — et 3° 10 pudi-
citiam A \ per bonam conversationem F 11 (mulieres
. . . discant) 12 mulierem F is prior figuratus A \
Eva © Euua F Eua

529

2,15-3,16. AD TIMOTHEVM I.

5,i4. 15 fuit. Salvabitur autem per filiorum genera-
tionem, si permanserit in fide, et dilectione,
et sanctificatione cum sobrietate.
Act 20,28. 3 Fidelis sermo : Si quis episcopatum desi- 8
Tt 1,6.7. 2 derat , bonum opus desiderat. Oportet ergo
episcopum irreprehensibilem esse, unius uxoris
virum, sobrium, prudentem, ornatum, pudi-
3 cum , hospitalem , doctorem , 1 non vinolentum,
non percussorem, sed modestum: non litigio-
l sm 2,12. 4 sum, non cupidum, sed 1 suae domui bene prae-
positum: filios habentem subditos cum omni

5 castitate. Si quis autem domui suae praeesse
nescit, quomodo Ecclesiae Dei diligentiam ha-

6 bebit? Non neophytum: ne in superbiam ela-
5,10. 7 tus, in iudicium incidat diaboli. Oportet autem

1 *2 'κΙ',Ιι'. ilium et testimonium habere bonum ab iis, qui
foris sunt, ut non in opprobrium incidat, et
Ph 1,1. Act 6,3. 8 in laqueum diaboli. Diaconos similiter pudi-
cos, non bilingues, non multo vino deditos,
i6. 9- non turpe lucrum sectantes : habentes myste-
10 rium fidei in conscientia pura. Et hi autem
probentur primüm: et sic ministrent, nullum
Tt 2,3. 11 crimen habentes. Mulieres similiter pudicas,
non detrahentes, sobrias, fideles in omnibus.
2.12 Diaconi sint unius uxoris viri: qui filiis suis

13 bene praesint, et suis domibus. Qui enim
bene ministraverint, gradum bonum sibi ac-
quirent, et multam fiduciam in fide, quae

14 est in Christo Iesu. Haec tibi scribo spe-9
2 τ 2,2o. 15 rans me ad te venire cito, si autem tarda-

E 2'H^2e! vero > u^ scias quomodo oporteat te in domo
Dei conversari, quae est Ecclesia Dei vivi,
j i,u. j ιβ,ιο. 16 columna et firmamentum veritatis. Et mani-

R 1 ,4. Mc 16,19.

i>. 15 (aut. ] enim) | regenerationem JP1 j permanse-

rint 3,2 ergo ] enim | esse : § | — pudicum

15 > te oport. Λ

530

Προς Τιμοΰεον α 2,16— 3,16.

γέγονεν οωΰήοεται δέ διά της τεκνογονίας, έάν 15 6,u.
μείνωοιν έν πίοτει και άγάπη καί άγιαομφ μετά
οωφροούνης.

$ Πιστός ό λόγος ' εϊ τις έπισκοπης όρέγεται, 3 Act 20,28.
καλοϋ έργον έπιΰνμεϊ. δεϊ οϋν τον έπίοκοπον 2 Tt 1,6.7.
άνεπίλημπτον είναι, μιας γυναικός άνδρα, νηφά-
λιον, οώφρονα, κόομιον, φιλόξενον, διόακτικόν,
ιμη πάροινον, μη πλήκτην, άλλα επιεική, άμαχον, 3
άφιλάργνρον, ιτον ίδιον οίκον καλώς προίστάμενον, 4 ι sm 2,12.
τέκνα έχοντα έν ύποταγη μετά πάοης οεμνότητος,
(ει δέ τις τον ίδιον οίκον προστηναι ούκ οϊδεν, 5
πώς έκκληοίας $εον έπιμελήοεται;) μη νεόφντον, q
Iva μη τνφωΰεϊς εις κρίμα έμπέση τον διαβόλον.
δει δέ καί μαρτνρίαν καλήν έχειν άπό τών έξωθεν, 7 5,ιο.
Ινα μη εις όνειδιομόν έμπέση καί παγίδα τον 2 κ ejsi'.
διαβόλον. Διακόνονς ώοαύτως σεμνούς, μη δι· 8 Phi.i. Acte,s.
λόγους, μη οϊνω πολλφ προσέχοντας, μη αισχρο-
κερδείς, έχοντας το μνοτήριον της πίοτεως έν 9 ιβ·, ι,ΐ9.
πα#αρφ σννειδήσει. καί ούτοι δέ δοκιμαζέσΰω- 10
οαν πρώτον, είτα διακονείτωσαν άνέγκλητοι δντες.
γυναίκας ώοαύτως οεμνάς, μη διαβόλους, νηφα- 11 Tt 2,3.
λίους , πιοτάς έν πάσιν. διάκονοι έοτωοαν μιας 12 2.
γυναικός άνδρες, τέκνων καλώς προϊστάμενοι και
τών ιδίων οίκων, οι γάρ καλώς διακονησαντες 13
βαΦμόν έαυτοϊς καλόν περιποιούνται και πολλην
παρρηοίαν έν πίοτει τη έν Χριοτφ Ίηοού. Ταϋτά 14
οοι γράφω έλπίζων έλΰεϊν προς οέ τάχειον έάν 15 2 τ 2,20.
όέ βραδύνω, ίνα είδης πώς δεϊ έν οικω ΰεον η s,e.~
άναστρέφεσΰαι, ήτις έστίν έκκληοία $εον ζώντος,

7 οτύλος καί έδραίωμα της άληϋείας. καί όμολο- 16 J ι,η. J ιβ,ιο.

15.3,1 Η αωφροοννης' πιστ. ο λόγος. (Ει τις nov. sect.
inc.) 3,1 Πιστός : hr ανθρωπινός 4 W , μετα 14 Η
[προς σε] Ε, πρός σε | Τ ταχιον HR εν ταχει

3,3 πληκτην : -f μη αισχροκερδή 37 αζ 7 όε :

αυτόν ΌΚαζ 8 — σεμνούς Χ*46*α 15.16 (ζώντος, et
αληΰειας και)

530

4,ι—ιο· ϋρος ημονεον α

2 Th 2,7. γονμένως μέγα έοτίν το της εύοεβείας μν~

4 Mace Ιβ,Ι. ,

στήριον

δς έφανερώϋ'η έν οαρκί,

έδικαιώΰη έν πνεύματι,
ώφ$η άγγέλοις,

έκηρύχΰη έν k'tivsoiv,
έπιστεύΰη έν κόσμω,

άνελήμφβη έν δόξη.

4 Το δε πνεύμα φητώς λέγει δτι έν ύστέροις
καιροϊς άποστήσονταί τίνες της πίστεως, προσέ·
χοντες πνεύμασιν πλάνοις και διδασκαλίαις δαι-

2 μονίων, 1 έν ύποκρίσει ψενδολόγων , κεκανστηρια-
αη 9,8. 3 ομένων την ιδίαν σννείδησιν , κωλνόντων γαμειν,
'a i ι! άπέχεσ&αι βρωμάτων, α ö $εός έκτισεν είς μετά-
λημψιν μετά εύχαριστίας τοις πιστοις και έπεγνω-
Gn ι,8ΐ. 4 κόοι την άλήΰειαν. δτι πάν κτίομα $εού καλόν,
Act ιο,ΐδ. κα< 0fifäv άπόβΧητον μετά εύχαριοτίας λαμβανό- ,

5 μενον* αγιάζεται γάρ διά λόγον $εού και έντεν-

6 ξεως. Ταύτα ύποτιΰέμενος τοις άδελφοις καλός
εση διάκονος Χριστού Ιησού, έντρεφόμενος τοις
λόγοις της πίστεως και της καλής διδασκαλίας

ι,4; 6,2ο. 7 $ παρηκολονΰηκας· τους δε βεβή?*ονς και γραώ-
τι Τ,η -^θ.' δείζ μνΰονς παραιτοϋ. γύμναζε δε σεαντόν προς
θ,β. 8 εύοέβειαν. ή γάρ σωματική γνμνασία προς όλίγον ,
έστιν ώφέλιμος* ή δε εύσέβεια προς πάντα ώφέ-
λιμός έστιν, έπαγγελίαν έχουσα ζωης της νύν και
ι,ΐ5. 9 της μελλούσης, πιστός δ λόγος και πάσης άπο-
2,8.4.10 δοχης άξιος* εις τούτο γάρ κοπιώμεν και άγωνι-
ζόμεΰα, δτι ήλπίκαμεν έπι ΰεφ ζώντι , δς έστιν
σωτηρ πάντων άνΰρώπων, μάλιστα πιστών.

16 ος : h" δ 2 &εος 4,1.2 W δαιμονίων εν 3 h8 f κωλ. . . .
απεχ. f \ απεχεοΰαι : h81 cj και γευεοΰαι 2 cj η απτεοΦαι \
W αλη'&ειαν, 6 h παρηκολον&ηοας 10 αγωνιζ. : hW
ονειόιζομεΰα | h ηλπιααμεν

16 ομολογονμεν ως μ. Ό* syr lect | (μνοτ. ος εφ. ' εν ο. εό.,
εν πν. ω.) 4,1 πλάνης Ρα 2 κεκαυτηρ. CJDm$ 6 ης Λ80α
10 γαρ : + κα* Ι?θαζ

531

AD TIMOTHEVM I. 4,1-10.

feste magnum est pietatis sacramentum, 2 Th 2,7.
quod manifestatum est in carne,
iustificatum est in spiritu,
apparuit angelis,
praedicatum est Gentibus,
creditum est in mundo,
assumptum est in gloria.

10 Spiritus autem manifeste dicit , quia in 4 J ie,is.
novissimis temporibus discedent quidam a Jd 18. 1 J 2,18.
fide, attendentes spiritibus erroris, et doctrinis 2 Th 2'3,
daemoniorum, in hypocrisi loquentium men- 2

dacium, et cauteriatam haben tium suam con-
scientiam, 1 prohibentium nubere, abstinere a 3 Gn 9,3.
cibis, quos Deus creavit ad percipiendum cum 1 K 10'30,31,
gratiarum actione fidelibus, et iis, qui cogno-
verunt veritatem. Quia omnis creatura Dei 4 Gn 1,31.
bona est, et nihil reiiciendum quod cum gra- Act 10'15'
tiarum actione percipitur: sanctificatur enim 5
per verbum Dei, et orationem. Haec pro- 6
ponens fratribus, bonus eris minister Christi
Iesu, enutritus verbis fidei, et bonae doctrinae,

11 quam assecutus es. Ineptas autem, et aniles 7 1,4; 0,20.
fabulas devita: exerce autem teipsum ad pi- τΛ file's!?,
etatem. Nam corporalis exercitatio, ad mo- 8 β,β.
dicum utilis est: pietas autem ad omnia utilis

est, promissionem habens vitae, quae nunc est,

12 et futurae. Fidelis sermo, et omni acceptione 9 1,15.
dignus. In hoc enim laboramus, et maledici- 10 2,3.4.
mur, quia speramus in Deum vivum, qui est
Salvator omnium hominum, maxime fidelium.

16 — in mundo . . . gloria -F1

531

4,11—5,11. AD TIMOTHEVM I.

11 12 Praecipe haec, et doce. Nemo adolescentiam 13
Tt 2,i5. tuam contemnat: sed exemplum esto fidelium
in verbo, in conversatione , in charitate, in
13 fide, in castitate. Dum venio, attende lectioni,
5,22. 14 exhortationi, et doctrinae. Noli negligere gra-
*2τ*ιΧ tiam, quae in te est, quae data est tibi per
prophetiam, cum impositione manuum pres-
2 τ 3,i3. 15 byterii. Haec meditare, in his esto: ut pro- 14
r ii,u. 16 fectus tuus manifestus sit omnibus. Attende
tibi, et doctrinae: insta in illis. Hoc enim
faciens, et teipsum salvum facies, et eos, qui
te audiunt.

Lv 19,32. 5 Seniorem ne increpaveris, sed obsecra ut 15
2 patrem: iuvenes, ut fratres: 1 anus, ut matres:
5. 3 iuvenculas, ut sorores in omni castitate : Vi- 16
4 duas honora, quae vere viduae sunt. Si qua
autem vidua filios, aut nepotes habet: discat
primüm domum suam regere, et mutuam vi- .
cem reddere parentibus: hoc enim acceptum
jr 49,11. 5 est coram Deo. Quae autem vere vidua est,
2,37; i8,7. et ^esolata, , speret in Deum, et instet obse-

6 crationibus, et orationibus nocte ac die. Nam

7 quae in delictis est, vivens mortua est. Et

8 hoc praecipe ut irreprehensibiles sint. Si
quis autem suorum, et maxime domesticorum
curam non habet , fidem negavit , et est in-

9 fideli deterior. Vidua eligatur non minus
sexaginta annorum, quae fuerit unius viri

η i3,2. 10 uxor , in operibus bonis testimonium habens,
j i3,i4. fiijos educavit, si hospitio recepit, si sanct-
orum, pedes lavit, si tribulationem patienti-
bus subministravit, si omne opus bonum sub-
11 secuta est. Adolescentiores autem viduas de- 17
vita: Cum enim luxuriatae fuerint in Christo,

11 — haec F (i > et haec F*) 13 et exhort. F \

— et 14 raanum F 16 faciens (2°) J<n (facias) |

— eos I audiuunt Fl

5,3 (verae) 4 (habeat) | discant | (— prim.)

5 speravit (-at) | (deo) | instat | ac ] et F 7 (— hoc)
8 (et 1° ] ei) 10 (recipit) | omnes A1 -em F

Προς τιμονεον α 4, 1 1— 5,ιι.

Παράγγελλε ταύτα καί όίόαοκε. μηδείς σον 11 12
της νεότητας καταφρονείτω , άλλα τύπος γίνου Tt 2,15.
των πιοτών εν λόγω, εν άναστροφη, έν άγάπη,
έν πίστει, έν άγνεία. έως έρχομαι πρόοεχε τη 13
άναγνώοει, τη παρακλήοεί, τη διδασκαλία, μη 14 5,22.
άμέλει τον έν οοί χαρίοματος, δ έδόΰη οοι δια 2τμ'
προφητείας μετά έπιΰέσεως των χειρών τον πρε-
σβυτέρων, ταύτα μελέτα, έν τούτοις ϊσΰι, Ινα οον 15 2 τ s,ie.
ή προκοπή φανερά η πάοιν. επεχε οεαντφ και ΙΘβ.ιι,μ.
τη δώαοκαλία, έπίμενε αύτοΐς' τούτο γάρ ποιών
και οεαντόν οώοεις καί τονς άκούοντάς οον.

Πρεσβντέρω μη έπιπλήξης, άλλά παρακάλει 5 Lv 19,32.
ώ£ πατέρα, νεωτέρονς ως άδελφούς, 1 πρεοβντέρας 2
ως μητέρας, νεωτέρας ως άδελφάς έν πάοη άγνεία. 6
Χήρας τίμα τάς όντως χήρας. * ει δέ τις χήρα ^
τέκνα ή εκγονα έχει, μανΰανέτωσαν πρώτον τον
Ιδιον οίκον ενσεβειν καί άμοιβάς άποδιδόναι τοις
προγόνοις* τοντο γάρ έοτιν άπόδεκτον ένώπιον
τον ΰεον. ή δέ δντως χήρα και μεμονωμένη δ Jr 49,11.
ήλπικεν έπί $εδν καί προσμένει ταϊς δεήοεοιν L 2'87ί 11
καί ταις προσενχαϊς ννκτδς και ήμέρας· ή δέ 6
οπαταλώοα ζώοα τέΰνηκεν. και ταντα παράγ- 7
γελλε, Ινα άνεπίλημπτοι ώοιν. ει δέ τις τών 8 Mt 5,4β.
ιδίων καί μάλιστα οικείων ον προνοεί, την L β'82 β#
πίστιν ήρνηται και εστίν άπίστον χειρών, χήρα 9
καταλεγέσΰω μη έλαττον έτών έξήκοντα γεγοννϊα,
ένός άνδρός γννή, 1 έν έργοις καλοις μαρτνρονμένη, ίο η is,2.
εί έτεκνοτρόφησεν, ει έξενοδόχησεν , ει άγιων πόδας J 18,14'
ένιψεν, εί ΰλιβομένοις έπήρκεσεν, εί παντί έργω
άγαΰφ έπηκολούΰησεν. νεωτέρας δέ χήρας παραι- 1 1
τον* όταν γάρ καταστρηνιάσωσιν τον Χριστού,

12 W sect. inc. (non 11) | Η ay νια 5,2 Η αγνια
δ επι : 3CR-\- [τον] | ΰεον : hW Κυριον 8 ηΒ,Τ προνοείται

12 αγάπη : -f εν πνευματι ΚΖαζ 14 πρεσβυτέρου n*37
15 εν παοιν ΚΖ,αζ 16 (οεαυτω, κ. τ. ό. ε.) 5,4 καλόν και
αποδ. 37 αζ 8 οικείων : pr των CKaf
532

5fi2— 6,1. Προς Τιμονεον a

ΑΡ 2,4. 12 γαμεϊν ΰέλονοιν, 1 εχονοαι κρίμα οτι την πρώτην
2 Th 8,ιι. 13 πίοτιν ήΰέτηοαν άμα δέ καί άργαί μανΰάνονοιν
περιερχόμεναι τάς οικίας, ού μόνον δέ άργαί
άλλα καί φλύαροι καί περίεργοι, λαλοϋοαι τα μη
ι κ 7,9. 14 δέοντα, βούλομαι οϋν νεωτέρας γαμειν , τέκνο-
' ' γονεϊν, οίκοδεοποτειν, μηδεμίαν άφορμήν διδόναι

15 τφ άντικειμένω λοιδορίας χάριν ήδη γάρ τίνες

16 έξετράπηοαν όπίοω τον βατ ανά. ει τις πιότη
έχει χήρας, έπαρκείτω αύταις, και μη βαρείοΰω
ή έκκληοία, Ινα ταις όντως χήραις έπαρκέοη.

κ ΐ2,8. ph 2,29. 17 Οι καλώς προεοτώτες πρεσβύτεροι διπλής τιμής 12

άξιούοΰωοαν , μάλιοτα οί κοπιώντες εν λόγω και
Dt 26,4; 24,15. 18 διδασκαλία, λέγει γάρ ή γραφή* βονν άλοώντα
ι κ 9,9. L ιο,7. ο^ φιμώύεις, καί* άξιος ό έργάτης τον μιοΦον
Dt ΐ9,ΐ5. 19 αντον, κατά πρεοβντέρον κατηγορίαν μή παρα-
M^iefie! δ έχον , έκτος ει μή έπϊ όνο Ij τριών μαρτύρων.
α2,ΐ4.20 Τονς άμαρτάνοντας ένώπιον πάντων έλεγχε, Ινα
L 9,2β. 21 και οί λοιποί φόβον έχωοιν. Διαμαρτύρομαι
ένώπιον τον $εον καί Χριοτοϋ Ίηοον καί των
έκλεκτών άγγέλων Ινα ταύτα φνλάξης χωρίς προ-
4,ΐ4. 22 κρίματος, μηδέν ποιών κατά πρόοκλιοιν. χείρας 13
β J π. Αρΐ8,4. ταχ£ως μηδενί έπιτίΰει, μηδέ κοινωνεί άμαρτίαις

23 άλλοτρίαις· οεαντόν άγνδν τήρει. Μηκέτι ύδρο-
πότει, άλλά οϊνω όλίγω χρω διά τον ατόμαχον

24 καί τάς πνκνάς οον άοΰενείας. Τινών άνΰρώ-η
πων αί άμαρτίαι πρόδηλοι είαιν προάγονοαι εις

25 κρίοιν, τιοίν δέ καί έπακολονΰονοιν ό)οαύτως
καί τά έργα τά καλά πρόδηλα, καί τά άλλως

β 6,5. Tt 2,9.ιο. 6 έχοντα κρνβήναι ού δύνανται. "Οοοι είοίν ύπό ΐδ
ζνγδν δούλοι, τονς ίδίονς δεοπότας πάοης τιμής

16 τις : W-f πιοτος rj | hRT επαρκειοΰω 19 h™—
έκτος . . . μαρτύρων 20 τονς : Η-+- [όε] 25 W όνναται

13 (λαν&ανονσίν Mangey) 18 κημωοεις Ώ \ τον

μιοΰον : της τροφής Ν* 21 προοκλησιν AJDJLa 23 οτομ. :
-|- οον FGaf 25 ωοαντως όε AFG
533

AD TIMOTHEVM I. 5,12—6,1.

nubere volunt : habentes damnationem , quia 12 ap 2,4.
primam fidem irritam fecerunt. simul autem 13 2 Th 3,11.
et otiosae discunt circuire domos : non solum
otiosae, sed et verbosae, et curiosae, loquen-
tes quae non oportet. Volo ergo iuniores 14 1 κ 7,9.
nubere, filios procreare, matresfamilias esse, 2'15,
nullam occasionem dare adversario maledicti
(18) gratia. Iam enim quaedam conversae sunt 15

18 retro satanam. Si quis fldelis habet viduas, 16
subministret illis, et non gravetur Ecclesia:

19 ut iis, quae vere viduae sunt, sufflciat. Qui 17 n 12,8. Ph 2,29.
bene praesunt presbyteri, duplici honore digni
habeantur: maxime qui laborant in verbo et

doctrina. Dicit enim Scrip tura: Non alligabis 18 Dt 25,4? 21,15.
os bovi trituranti. Et: Dignus est operarius 1 κ 9,9. l 10,7.

20 mercede sua. Adversus presbyterum accusa- 19 Dt 19,15.
tionem noli recipere, nisi sub duobus aut tri- Mfiefie!

21 bus testibus. Peccantes coram omnibus argue: 20 α 2}u.

22 ut et ceteri timorem habeant. Testor coram 21 L β}2β.
Deo, et Christo Iesu, et electis angelis, ut

haec custodias sine praeiudicio, nihil faciens

23 in alteram partem declinando. Manus cito 22 4,u.
nemini imposueris, neque communicaveris pec- 2J11. api8,4.
catis alienis. Teipsum castum custodi. 1 Noli 23

adhuc aquam bibere, sed modico vino utere
propter stomachum tuum, et frequentes tuas

24 infirmitates. Quorundam hominum peccata 24
manifesta sunt, praecedentia ad iudicium:
quosdam autem et subsequuntur. Similiter et 25
facta bona, manifesta sunt: et quae aliter se

25 habent, abscondi non possunt. Quicumque 6 ε 6,5. Tt 8,9.10.
sunt sub iugo servi, dominos suos omni honore

12 prima F 13 (otiose discent) | circumire |
sol. [autem] | — et 3° F1 14 iuveniores 15 post
Sat. satanan 16 si quis f. ] si qua f. : -+-vel
si qua fidelis F | (illi sed) I et ] ut j his |
qui A* I verae F 17 in doctr. A 18 infrenabis J
mercedem suam A* 19 — sub F \ aut ] et
20 Peccantem A \ — et 21 an gel. eius 2 J

facias F* \ aliam 23 > vino modico 24 praeci-
dentia F \ quorundam aut. subseq. φ

533

6,2—12. AD TIMOTHEVM I.

dignos arbitrentur, ne nomen Domini et doc-
phm i6. 2 trina blasphemetur. Qui autem iideles habent
dominos, non contemnant, quia fratres sunt:
sed magis serviant, quia fideles sunt et dilecti,
qui beneficii participes sunt.
g 1,6-9. 3 * Haec doce, et exhortare. 1 Si quis aliter 26
' " docet, et non acquiescit sanis sermonibus Do-
mini nostri Iesu Christi, et ei, quae secundum
4 pietatem est, doctrinae: superbus est, nihil
sciens, sedlanguens circa quaestiones, et pugnas
verborum: ex quibus oriuntur invidiae , con-
2 τ 3,8; 4,4. 5 tentiones, blasphemiae, suspiciones malae, 'con-
' * flictationes hominum mente corruptorum, et
qui veritate privati sunt, existimantium quae- 27
4,8. Ph 4^11^12. g stum esse pietatem. Est autem quaestus
Ecci 5,i4. 7 magnus pietas cum sufficientia. Nihil enim
Job 1,21. intulimus in hunc mundum : haud dubium
Prv 3o,8. 8 quod nec auferre quid possumus. Habentes
autem alimenta, et quibus tegamur, his con-
Prv 23,4; 28,22. 9 tenti simus. Nam qui volunt divites fieri, in-
cidunt in tentationem, et in laqueum diaboli,
et desideria multa inutilia, et nociva, quae
mergunt homines in interitum, et perditionem.
ε 5,5. 10 Radix enim omnium malorum est cupiditas :
quam quidam appetentes erraverunt a fide, et
2 τ 2,22; 3,i7. 11 inseruerunt se doloribus multis. Tu autem ο 28
homo Dei haec fuge : sectare vero iustitiam, pie-
tatem, fidem, charitatem, patientiam, mansuetu-
l κ 9,25.2β. 12 dinem. Certa bonum certamen fidei, apprehende
2 T 4'7, vitam aeternam, in qua vocatus es, et confes-

6,i (— et) 2 contemuat ΐ \ hortare f&A 3 ei

qui F 4 — est | pugnans 5 quia (qui a?) F
7 in mund. in mundo A | haud ] aut F | (— h.

dub.) I verum tarnen F quia <S sumus β»0·60"·

9 (incedunt) | — in 2° | — diaboli | (hominem)

10 avaritia F \ (inserunt) 11 — ο F 12 confessus es F

534

Προς Τιμονεον α 6,2— 12Φ

άξίονς ήγείοθωοαν , Ινα μη το όνομα τον θεού
καί ή διδαακαλία βλαοφημήται. οί δέ πιστούς 2 Phm ιβ.
έχοντες δέσποτας μη καταφρονείτωσαν, δτι άδελ-
φοί είσιν, άλλα μάλλον δουλευέτωσαν, δτι πιστοί
είσιν καί άγαπητοι οί της εύεργεοίας αντιλαμ-
βανόμενοι.

6 Ταϋτα δίόαοκε και παρακαλεί. 1 ει τις έτερο- 3 α ι,β-9.
διδαοκαλεϊ και μη προσέρχεται ύγιαίνουσιν λόγοις, 2 τ 1,18'
τοις τον κνρίον ήμών Ίησον Χριστού, και τη κατ
εύοέβειαν διδασκαλία, χ τετύφωται , μηδέν έπιστά- 4
μένος, άλλα νοοών περί ζητήσεις καί λογομαχίας,
έξ ών γίνεται φθόνος, ερις, βλασφημίαι, ύπόνοιαι
πονηραί, ό^απαρατρί^α^ διεφθαρμένων ανθρώπων 5 2τβ,8; 4,4.
τον νονν καί άπεοτερημένων της άληθείας, νομι- Tt 1,14'
ζόντων ποριομόν είναι την εύοέβειαν. εστίν δε q Ph4,n.i2
ποριομός μέγας ή εύσέβεια μετά αύταρκείας· ούδέν η Eccl'8'i4.
γαρ είοηνέγκαμεν εις τον κόομον, δτι ούδέ έξενεγ- Job Μ*·
κειν τι δυνάμεθα* έχοντες δε διατροφάς και οκε- g Prv 80>8>
πάοματα, τούτοις άρκεσθησόμεθα. οί δε βονλό- 9 Prv 28,4·, 28,22
μενοι πλοντεϊν έμπίπτουσιν εις πειρασμόν καί
παγίδα καί επιθυμίας πο?*λάς άνοήτονς καί βλα-
βεράς, αιτινες βυθίζουσιν τούς άνθρώπους είς
δλεθρον και άπώλειαν. ρίζα γαρ πάντων των χ ο Ε Β 5
κακών έοτιν ή φιλαργνρία , ής τίνες όρεγόμενοι m β»24·
άπεπλανήθησαν άπό της πίστεως και εαυτούς
περιέπειραν όδύναις πολλαις. Σν δέ, ώ αν- n 2 τ 2 22. 817|
θρωπε θεού, ταϋτα φεύγε* δίωκε δέ δικαιοσύνην,
εύοέβειαν, πίοτιν, άγάπην, ύπομονήν, πρανπαθίαν.
άγωνίζον τον καλόν άγώνα της πίοτεως, έπιλαβοϋ \% ι κ 9,25.26. |
της αιωνίου ζωής, είς ην έκλήθης και ώμολόγη- 2 τ 4»7·

Η 12,1.

2 h αγαπητοί, 3 W sect inc | Τ προαεχεται 7 οτι : h81
αληΰες οτι 1 όηλον οτι 8 — 4 idem cjj 8 hW διατροφην
11 '&εον : h pr του \ Ή, πραϋπάϋ'ειαν

4 γεννώνται φΰονοι D* \ ερεις DFGa 5 fin -\- αφισταοο
απο των τοιούτων KLaf 7 οτι : pr όηλον KJLa^ 9 παγίδα
: -f- του διάβολου I)*FG \ ανονητους 2 pc vg 10 πολλαις :
ποικιλαις Η* 11 πραότητα ΚΙ,αζ 12 ην ; -4~ και 37αζ
534

6ri3— Ι,ι. Προς Τιμοΰεον α β'

αας την καλην όμολογίαν ένώπιον πολλών
j ΐ8,8β.37; 13 μαρτύρων, παραγγέλλω ένώπιον τον ΰεοϋ τον n
ζωογονονντος τα πάντα και Χριοτοϋ Ίηοον τον
μαρτνρήοαντος έπί Ποντίον Πειλάτον την καλην
14 όμολογίαν, τηρήοαί οε την έντολήν άοπιλον άν-
επίλημπτον μ,έχρι της έπιφανείας τον κνρίον ήμών
,ιι. ΑΡ 17,14. 15 Ίηοον Χριοτον, ην καιροϊς Ιδίοις δείξει δ μακάριος
Dt 10,17' και μόνος δννάοτης, δ βασιλεύς των βαοιλενόν-
εχ 38,20. 16 των και κύριος των κνριενόντων , δ μόνος εχων
άΰαναοίαν, φως οίκων άπρόοιτον, ον ειδεν ούδεις
ι άνΰρώπων ούδέ ίδειν δύναται* φ τιμή και κράτος

ρβ β2,ιι. 17 αίώνιον αμήν. Τοις πλονσίοις έν τφ ννν αίώνι is
ι κ 12,'ιβ! παράγγελλε μή ύψηλοφρονειν, μηδέ ήλπικέναι έπί
Jo 1,10' πλούτον άδηλότητι, άλλ' έπί $εφ τφ παρέχοντι
18 ήμιν πάντα πλονοίως εις άπόλανοιν, άγαΦοεργειν,
πλοντειν έν έργοις καλοϊς, εύμεταδότονς είναι,
Mt β,2ο. 19 κοινωνικούς, 1 άποΦηοανρίζοντας έαντοις ΰεμέλιον
καλόν εις το μέλλον, Ινα έπιλάβωνται της όντως
ν. 20 ζωής. Ώ Τιμόθεε, την παραθήκην φύλαξον,
* ; ' έκτρεπόμενος τάς βεβήλονς κενοφωνίας και άντι-
ι,β. 2 τ 2,ΐ8. 21 ΰέσεις τής ψενδωνύμον γνώοεως, ην τίνες έπαγ-
γελλόμενοι περί την πίοτιν ήοτόχηοαν.
Ή χάρις με$' ύμών.

ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β

1 Παύλος άπόοτολος Χριοτοϋ Ίηοοϋ δια θελή-
ματος $εον κατ έπαγγελίαν ζωής τής έν Χριοτφ

13 παραγγ. : Hft-f- σοι | Τ— τον 1° | h Ιηαου Χριοτον
17 hT υψηλά φρονειν \ επι 2° : W εν | Φεω : h pr τω

13 ζωοποιονντος ΝΚΖαζ 16 και φως 2>* 17 Φεω :
-f (τω) ζωντι DKJLa^ 19 όντως : αιωνίου ΚΖαζ

20 καινοφωνιας FG

Subscriptio: εγραφη απο Λαοόικειας ητις εατιν
μητρόπολις Φρυγίας της Καπατιανης (Πακατιανης) vi απο
Νικοπολεως vi ab Athenis vi a Roma per Titum
535

AD TIMOTHEVM I, II. 6,13-1,1.

sus bonam confessionem coram multis testi-

bus. Praecipio tibi coram Deo , qui vivificat 13 j 18,30.37;

omnia, et Christo Iesu, qui testimonium red- 19'11#

didit sub Pontio Pilato, bonam confessionem:

ut serves mandatum sine macula, irreprehen- 14

sibile usque in adventum Domini nostri Iesu

Christi, quem suis temporibus ostendet beatus 15 1,11. ap 17,14.

et solus potens, Rex regum, et Dominus do- Dt 10,17.

minantium : qui solus habet immortalitatem, 16 ex 33,20.

et lucem inhabitat inaccessibilem: quern nul-

lus hominum vidit, sed nec videre potest:

cui honor, et Imperium sempiternum: Amen.

29Divitibus huius saeculi praecipe non sublime 17 ps 02,11.
sapere , neque sperare in incerto divitiarum, ^ ^',ιβ'.
sed in Deo vivo (qui praestat nobis omnia J° mo."
abunde ad fruendum) 1 bene agere, divites fieri 18
in bonis operibus, facile tribuere, communi-
care , thesaurizare sibi fundamentum bonum 19 m 0,20.
in futurum , ut apprehendant veram vitam.

30 Ο Timothee, depositum custodi, devitans pro- 20 4,7.

fanas vocum novitates, et oppositiones falsi 2 T 1,U; 2'16,
nominis scientiae, quam quidam promittentes, 21 ι,β. 2 τ 2,is.
circa fidem exciderunt.
Gratia tecum. Amen.

EPISTOLA

Β Ε ATI PAVLI APOSTOLI

AD TIMOTHEVM SEGVNDA.

(l) PAULUS Apostolus Iesu Christi 1
per voluntatem Dei , secundum pro-
missionem vitae , quae est in Christo

14 inrepraehensibilem F 15 qui Fi \ Ostend it F
iff — et 1° I inhabitans F habitans | > vid. null. h. |
(— sed) I cui est gloria h. F* 17 superbe sap. Λ |
— vivo 18 > op. bon. 20 Timotheae AF \ vitans Fi
21 — Amen ® Subset: Exp. ad TimothHura prima -f-
[scripta de Laudicia. habet versus CCXXXJ g

Inscr. Incipit Epistula ad T. secunda.

1,2 > Christi Iesu

535

1,2—13. AD TIMOTHEVM IL

ι τ 1,2. 2 Iesu: Timotheo charissimo filio, gratia, miseri-
cordia, pax a Deo Patre, et Christo Iesu Do-
mino nostro.

Act23,i? 24,i6. 3 Gratias ago Deo, cui servio a proge-
ph 3,5. nitoribus in conscientia pura , quod sine
intermissione habeam tui memoriam in ora-
4 tionibus meis, nocte ac die 1 desiderans te vi-
dere , memor lacrymarum tuarum , ut gaudio
Act i6,i. 5 implear , recordationem accipiens eius fidei,
quae est in te non ficta, quae et habitavit
primümin avia tuaLoide, et matre tua Eunice,
ι Th δ,ΐθ. 6 certus sum autem quod et in te. Propter
ι τ 4,u. quam causam admoneo te ut resuscites gra-
tiam Dei , quae est in te per impositionem
r 8,i5. 7 manuum mearum. Non enim dedit nobis Deus
ap 21,8. spiritum timoris: sed virtutis, et dilectionis,
r i,ie. 8 et sobrietatis. Noli itaque erubescere testi-2
monium Domini nostri, neque me vinctum eius:
sed collabora Evangelio secundum virtutem
Tt 3,5. 9 Dei: qui nos liberavit, et vocavit vocatione
sua sancta, non secundum opera nostra, sed
secundum propositum suum, et gratiam, quae
data est nobis in Christo Iesu ante tempora
r 16,26. 10 saecularia. Manifestata est autem nunc per
ι κ ΐΜ|.57· illuminationem Salvatoris nostri Iesu Christi,
qui destruxit quidem mortem, illuminavit autem
ι τ 2,7. 11 vitam, et incorruptionem per Evangelium: in
quo positus sum ego praedicator, et Apostolus,
2 κ 4,2. 12 et magister Gentium. Ob quam causam etiam
haec patior, sed non confundor. Scio enim cui
credidi, et certus sum quia potens est depositum
it 6,3. Tt2,i. 13 meum servare in ilium diem. Formam habe sa-3
norum verborum, quae a me audisti in fide,

2 filio . I [etjmis. gmis. et&F* | Patre nostro § 3Deo
meo $F I progen. meis $ | quam | intermissio-
nem F \ nocte ac die c. praec. coni @|jät de g non Uq>
4 gaudii F 5 Eunuce jF1 | (— et 3°) β (— te 1°) |
manum F 8 — me Αϊ \ euangelium F 9 — sua
ίο (manifesta) I (— nunc) 12 — etiam JP1
I (confundar) 13 (habens)

Προς Τιμοΰεον β' ι,2— 13.

Ίηοοϋ 1 Τιμοΰέφ άγαπητφ τέκνω· χάρις, έλεος, 2 ι τ i,a.
είρήνη άπό $εοϋ πατρός και Χριοτοϋ Ίηοοϋ τον
κυρίου ήμών.

ί Χάριν έχω τφ $εφ, φ λατρεύω άπό προγόνων 3 Act2s,i ; 24,ιβ.

έν κα#αρφ ουνειδήοει, ώς άδιάλειπτον εχω την Ph 8,δ*
περί οοϋ μνείαν έν ταϊς δεήοεοίν μου νυκτός και

ή μέρας, 1 έπιποΰών οε ίδειν, μεμνη μένος οου των 4

δακρύων, Ινα χαράς πληρωθώ, 1 ύπόμνηοιν λαβών 5 Act ιβ,ι.
της έν οοι άνυποκρίτου πίοτεως, ήτις ένφκηοεν
πρώτον έν τη μάμμη οου Αωιδι καί τη μητρί

οου Εύνίκη, πέπειομαι δε ότι και έν οοί. Δι ην § ι Th 5,19.

αίτίαν άναμιμνήοκω οε άναζωπυρειν το χάριομα 1 τ 4,14'
τον $εοϋ, δ έοτιν έν οοι δια της έπιΦέοεως των

χειρών μου. ού γαρ εδωκεν ήμιν ό $εός πνεύμα 7 r 8,15.

δειλίας, άλλα δυνάμεως και άγάπης και οωφρονι- Αρ 21,8'

ομού. μη οϋν έπαιοχυνΰης το μαρτύριον του κυρίου 8 r ι,ιβ.
ήμών μηδέ έμε τον δέομιον αύτοϋ, άλλα ουν-
κακοπάΰηοον τφ εύαγγελίω κατά δύναμιν $εοϋ,

του οώοαντος ήμας και καλέοαντος κλήοει αγία, 9 Tt s,6.
ού κατά τα έργα ήμών άλλα κατά ιδίαν πρόΰεοιν
και χάριν, την δοχείο αν ήμιν έν Χριοτφ Ίηοοϋ

προ χρόνων αιωνίων, φανερωΰεϊοαν δε νϋν δια ίο J μ·9> 8,ΐ2.

της έπιφανείας τοϋ οωτήρος ήμών Χριοτοϋ Ίηοοϋ, ^κΎδ,δδ.δΐ.

καταργήοαντος μεν τον θάνατον φωτίοαντος δε nl'ii'

ζωήν καί άφΰαροίαν δια τοϋ εύαγγελίου, εις ό η 1 τ 2,7.
έτέΰην έγώ κήρυξ καί άπόοτολος καί διδάοκαλος*

I δι' ην αίτίαν καί ταϋτα πάοχω, άλλ' ουκ έπαι- 12 2 κ 4,2.
οχύνομαι, οϊδα γάρ φ πεπίοτευκα, καί πέπειομαι

ότι δυνατός έοτιν την παρα&ήκην μου φυλάξαι

εις έκείνην την ήμέραν. ύποτύπωοιν έχε ύγιαι- 13 ι τ e.s. rt 2,1.

νόντων λόγων ων παρ' έμοϋ ήκουοας έν πίοτει

2 Χρ. Ιηο. : h κυρίου Ιηο. Χρ. 3 HR μου, νυκτός κ.
ημέρας 4 πληρωΰω, : Η— 3* 10 W Ιηαου Χρίστου

II όίόαοκ. : R-f [εΰνων] 13 ων : h8 cj δν 13.14 W ηκουσας.
εν ... Ιηοου την

δ λαμβάνων Ώαζ 6 υπομιμνηακω Ό 12 — και 1° Χ*73
536

1,14—2,12, Προς Τιμοΰεον β'

ι τ β,2ο. 14 και άγάπη τη έν Χριστφ Ιησού ' την καλην παρα-
ΰήκην φύλαξον διά πνεύματος άγιου τον ένοικούν-
4,ΐ6. 15 τος έν ήμϊν. Οϊόας τούτο, ότι άπεστράφησάν 2
με πάντες οι εν τη Ασία, ών έστιν Φύγελος και
16 Ερμογένης, όφη έλεος ό κύριος τφ Όνησιφόρου
οϊκφ, οτι πολλάκις με άνέψνξεν και την άλνοίν
Act 28,30. 17 μον ουκ έπαισχύνΰη, άλλα γενόμενος έν Ψώμχ)
Jd 2ΐ. 18 σπουδαίως έζήτησέν με και ενρεν — δφη αύτφ
ό κύριος ενρεϊν έλεος παρά κυρίου έν έκείνη τη
ήμέρα' — και δοα έν Έφέοφ διηκόνησεν, βέλτιον
ού γινώοκεις.
2 Σν οϋν, τέκνον μου, ένδυναμού έν τη χάριτι
2 τη έν Χριοτφ Ίηοοϋ, και α ηκουσας παρ' έμοϋ
δια πολλών μαρτύρο)ν, ταύτα παράΰου πιοτοϊς
άνΰρώποις, οϊτινες ικανοί έοονται και έτέρους
ι,β; 4,5. 3 διδάξαι. Συνκακοπάΰησον ώς καλδς οτρατιώτης 3
ι κ θ,7. 4 Χριστού Ιησού, ουδείς οτρατενόμενος έμπλέκεται
ταις του βίου πραγματίαις, ϊνα τφ στρατολογή-
4,8. 5 οαντι άρέση. έάν δε και ά#λ$ τις, ού οτεφανοϋται
ι κ β,7. ίο. 6 έάν μη νομίμως άΰλήση. τον κοπιώντα γεωργδν
7 δει πρώτον των καρπών μεταλαμβάνειν. νόει δ
R ι,3; 2,ιβ. λέγω9 δώοει γάρ οοι δ κύριος σύνεσιν έν πάσιν.
2Sm'7;i2! 8 μνημόνευε Ίησούν Χριοτόν έγηγερμένον έκ νεκρών,
Act828 si! έχ σπέρματος Δαυείδ, κατά το εύαγγέλιόν μου9
Ph 112-u' 9 ^ν $ κακοπαΰώ μέχρι δεσμών ώς κακούργος, άλλα
κοί 1,24! 10 ό λόγος του ΰεού ού δέδεται. δια τούτο πάντα
ύπομένω διά τους έκλεκτούς, Ινα και αύτοί σω-
τηρίας τύχωσιν της έν Χριστφ Ιησού μετά δόξης
2 κ 4,ιι. 11 αιωνίου, πιστός ό λόγος* ει γάρ συν απ εν1 άν ο μεν, 4
Mt 10,33. 12 και συνζήσομεν · ει ύπομένομεν, και συνβασιλεύ-

R 8,17.

15 Τ Ερμογένης 17 W απονδαιοτερως | W ενρεν.

18 W ήμερα. 2,4 E-W πραγματειαις 9 Η κακούργος,
αλλα . . . όεόεται ' 11 W λόγος. 12 R ονμβαοιλ.

15 Φνγελλος Ααζ 16 επηαχνν&η α,*1ίαζ 17 οπον-
όαιοτερον Καζ 18 όιηκ. : -f- A*ot 31.37α 2,3 ον ονν
κακοπαϋηοον ΚΖαζ 6 προτερον Ν* 7 ο : α Ώαζ |
όωη ΚΣ,αζ

537

AD TIMOTHEVM II. 1,14—2,12.

et in dilectione in Christo Iesu. Bonum de- 14 ι τ β,2ο.
positum custodi per Spiritum sanctum, qui
habitat in nobis. Scis hoc, quod aversi sunt 15 4,ie.
a me omnes, qui in Asia sunt, ex quibus est
Phigelus, et Hermogenes. Det misericordiam 16
Dominus Onesiphori domui: quia saepe me
refrigeravit , et eaten am meam non erubuit :
sed cum Romam venisset, solicite me quaesi- 17
vit, et invenit. Det illi Dominus invenire mi- 18 Jd 21.
sericordiam a Domino in ilia die. Et quanta
Ephesi ministravit mihi, tu melius nosti.

4 Tu ergo tili mi confortare in gratia, quae 2
est in Christo Iesu: et quae audisti a me per 2
multos testes, haec commenda fidelibus homi-
nibus, qui idonei erunt et alios docere. Labora 3 1,8; 4,5.

5sicut bonus miles Christi Iesu. Nemo militans 4
Deo implicat se negotiis saecularibus : ut ei
placeat, cui se probavit. Nam et qui certat 5 4,8.
in agone, non coronatur nisi legitime certa-

6verit. Laborantem agricolam oportet primüm 6 1 κ 9,7. 10.
de fructibus pereipere. Intellige quae dico: 7
dabit enim tibi Dominus in omnibus intellec-

7 tum. Memor esto Dominum Iesum Christum 8 ?k'3im!2o.
resurrexisse a mortuis ex semine David, se- 2 Sm 7>12·
cundum Evangelium meum, in quo laboro us- 9 28,81.
que ad vineula, quasi male operans : sed ver- p{J Ifä-u.
bum Dei non est alligatum. Ideo omnia sustineo 10 κοί i,24.
propter electos, ut et ipsi salutem consequan-

tur, quae est in Christo Iesu, cum gloria caelesti.

8 Fidelis sermo: Nam si commortui sumus, et 11 2 κ 4,n.
convivemus: si sustinebimus , et conregna- 12 Mt 10,33.

13 — in 2° 14 vobis F*> 15 Scis enim $ | Philetus $
Phigellus ©93.98 phygelus | Hermogenis F 16 Onesifori
17 venissem AL \ quaesiit jF1 18 a Deo ^ I
(illo) I — mihi I > mel. tu 2,1 mihi F j

gratiam A1 2 audistis F \ (commendo) 4 probabit AF
5 agonem F \ coronabitur $ 6 aeeipere 7 intellegere JP1
I > intell. in omn. Q1&F 8 — Domin. 9 labor F |

alleg- F 10 — et F 12 sustinemus f&A \ conregnavimus A

537

2,13—25.

AD TIMOTHEVM II.

bimus: si negaverimus, et ille negabit nos:
Nu 23^9'. 13 si non credimus, ille fidelis permanet, negare
ι τ 6,4. Tt 3,9. 14 seipsum non potest. Haec commone : testi-
iicans coram Domino. Noli contendere verbis:
ad nihil enim utile est, nisi ad subversionem
it 4,6. Tt 2,7.8. 15 audientium. Solicite cura teipsum probabilem
l i2,42. exhibere Deo, operarium inconfusibilem, recte
ι τ 4,7; 6,2o. 16 tractantem verbum veritatis: Profana autem, 9
et vaniloquia devita: multum enim proficiunt
ι τ 1,20. 17 ad impietatem: et sermo eorum ut cancer
serpit: ex quibus est Hymenaeus, et Philetus,
18 1 qui a veritate exciderunt, dicentes resurrectio-
nem esse iam factam , et subverterunt quo-
nu iG,5.26. 19 rundam iidem. Sed flrmum fuiidamentum Dei 10
ai«u7.8i stat, habens signaculum hoc: Cognovit Do-
j 10,14. minus qui sunt eius, et discedat ab iniquitate
ι κ 3,12. 20 omnis, qui nominat nomen Domini. In magna 11
autem domo non solum sunt vasa aurea, et
argentea, sed et lignea, et fictilia : et quaedam
quidem in honorem, quaedam autem in con-
3,i7. 21 tumeliam. Si quis ergo emundaverit se ab
istis , erit vas in honorem sanctificatum , et
utile Domino ad omne opus bonum parat um.
iT6.il; i,5.22 Iuvenilia autem desideria fuge, sectare verol2
iustitiam, iidem, spem, charitatem, et pacem
cum iis, qui invocant Dominum de corde
ι τ 4,7. 23 puro. Stultas autem, et sine disciplina quae- 13

stiones devita: sciens quia generant lites.
Tt 1,7. 24 Servum autem Domini non oportet litigare:
sed mansuetum esse ad omnes , docibilem,
ι τ 2,4. 25 patientem , 1 cum modestia corripientem eos,
qui resistunt veritati: nequando Deus det il-

12 negabimus : -avimus F2 | negavit AF
13 (credidimus) | manet 14 cor. Deo § | > verb,

cont. ι in nih. | — enim | — est | — nisi

15 probabile F \ oper. inreprehensibilem F2 \
16 aut. inaniloquia | proficient 17 Hymeneus : Hymi-
neus F \ Phyletus F 18 — esse ] > iam esse F \
subvertunt 19 stetit | Discedat | invocat § 20 non
sol. autem A1 \ — quid ... quaed. 2° F1 j contumelia F !
21 mundaverit AF | omnem F 22 — spem | — et | his
23 evita -F1 25 — veritati | > det illis deus

538

Προς Τιμο^εον /?' 2,13— 25.

σομεν εί άρνηοόμεϋα, κάκεΐνος άρνήοεται ήμάς·

εί άπιοτούμεν, έκεϊνος πιοτός μένει, άρνήοασΰαι 13ν«823%.

γαρ έαντόν ού δύναται. Ταύτα ύπομίμνηοκε, 14 ι τ 6,4. Tt 3,9.

διαμαρτυρόμενος ενώπιον τού ΰεού μη λογομαχεϊν,

έπ' ούδεν χρήοιμον, έπι καταστροφή των άκουόν·

των. οπούδαοον οεαντόν δόκιμον παραοτήοαι τφ 15 ι τ 4,e.Tt 2,7.8.

$εφ, έργάτην άνεπαίοχυντον, όρΰοτομούντα τον L 12,42'

λόγον της άληΰείας. τάς δε βέβηλους κενοφωνίας 16 ι τ 4,7; β,2ο.

περιΐοταοο· έπί πλειον γαρ προκόψουοιν άοεβείας,

1 και δ λόγος αύτών ως γάγγραινα νομην εξεί' ων 17 ι τ ι,2ο.

έοτιν Ύμέναιος και Φιλητός, οιτινες περί την 18

άλήΰειαν ήοτόχηοαν, λέγοντες άνάοταοιν ήδη γε-

γονέναι, και άνατρέπουοιν την τίνων πίοτιν. δ 19 Nu ΐ6,5.2β.

/ λ α μ ~Q~w * Is 26,13:

μεντοι στέρεος νεμελιος τον νέον εοτηκεν, εχων 28,ίβ.ΐ7.
την οφραγϊδα ταύτην* εγνω xvpiog tovg οντάς J 10'14,
αντον, καί' άποοτήτω άπό άδικίας πας δ όνο-
μάζων το όνομα χνρίον. εν μεγάλη δε οίκία ουκ 20 ι κ 3,12.
εοτιν μόνον οκεύη χρυοά και άργυρά, άλλα και R 9'21,
ξύλινα και όοτράκινα, και ά μεν εις τιμήν ä δε
εις άτιμίαν εάν οϋν τις έκκαΰάρη έαυτόν άπό 21 8,ΐ7.
τούτων, εοται σκεύος είς τιμήν, ήγιασμένον,
εύχρηστον τφ δεοπότη, είς πάν έργον άγαΰόν
5 ήτοιμασμένον. τάςδενεωτερικάς έπιϋ υ μίας φεύγε, 22 ι τ β,ιι5 ι,δ.
δίωκε δε δικαιοούνην, πίοτιν, άγάπηίν, είρήνην Mt δ'8'
μετά των επικαλουμένων τον κύριον έκ καΰαρας
καρδίας, τάς δε μωράς και άπαιδεύτους ζητήοεις 23 ι τ 4,7.
παραιτού, είδώς ότι γεννώοιν μάχας' δούλον δε 24 Tt 1,7; 3,2.
κυρίου ού δει μάχεσΰαι άλλά ηπιον είναι προς Mt 12,19'
πάντας, διδακτικόν, άνεξίκακον, 1 έν πραύτητι παι- 25 3,7.
δεύοντα τους άντιδιατιΰ ε μένους, μη ποτε δφη αύ· η ιο,2β! ' '

14 ΰεου : hW κυρίου 17 Η Φίλητος 18 αναοταοιν :
h[R]W pr την 21 W εις τιμήν ηγιαομ. 22 μετα : h-f-
παντων 25 hW όώη

12 αρνούμενα Ώαζ 13 — γαρ Καζ 14 λογομαχεί AC*

I επ : εις Όνηζ ιβ καινοφωνιας FO 19 κύριος : +

ηαντας Η* 21 ηγιααμ. : -\- και ΚΖαζ 24 νηπιον O*FQ
538

2,26— 3, 13. -Προς Τιμοΰεον β'

τοις ό θεός μετάνοιαν εις έπίγνωσιν άληθείας,
L 6,ιο. 26 καί άνανήψωσιν έκ της τοϋ διαβόλου παγίδος,
έζωγρημένοι ύπ' αύτοϋ εις το έκείνον θέλημα,
ι τ 4,ι. 3 Τούτο δε γίνωοκε, ότι έν έσχάταις ήμέραις β
κ 1,29 es. 2 ένστήσονται καιροί χαλεποί9 έσονται γαρ οί άν-
θρωποι φίλαυτοι, φιλάργυροι, άλαζόνες, ύπερή-
φανοί, βλάσφημοι, γονεϋσιν άπειθεϊς, άχάριστοι,
3 άνόσιοι, 1 άστοργοι, άσπονδοι, διάβολοι, άκρατεϊς,
ph 8,ΐ9. 4 άνήμεροι, άφιλάγαθοι,1 προδόται, προπετεϊς, τετυ-
Mt 7,ΐ5.2ΐ. 5 φωμένοι, φιλήδονοι μάλλον ή φιλόθεοι, 1 έχοντες
Tt ι',ιβ'. μόρφωσιν εύσεβείας την δε δύναμιν αύτής ήρνη-
Mt 23,ΐ4. 6 μένοι* και τούτους άποτρέπου. έκ τούτων γάρ
' ' είσιν οί ένδύνοντες εις τάς οίκίας καί αίχμαλωτί-
ζοντες γυναικάρια σεσωρευμένα άμαρτίαις, άγόμενα
2,25. 7 έπιθυμίαις ποικίλαις, πάντοτε μανθάνοντα καί
Τ Η4ίο*2β! μηδέποτε εις έπίγνωσιν άληθείας έλθειν δυνά-
Εχ 7,ιι.22. 8 μενα. δν τρόπον δε Ίαννής καί Ίαμβρής άντ-
' ' ' έστησαν Μωϋσεϊ, ούτως καί ούτοι άνθίστανται τή
άληθεία, άνθρωποι κατεφθαρμένοι τον νουν, άδό-
9 κιμοι περί την πίστιν. άλλ' ού προκόψουσιν έπί
πλειον ή γάρ άνοια αύτών έκδηλος εσται πάσιν,
10 ώς καί ή έκείνων έγένετο. Σύ δε παρηκολούθησάς 7
μου τχ) διδασκαλία, τη άγωγη, τη προθέσει, τχί
πίστει, τη μακροθυμία, τη άγάπη, τη ύπομονη,
Act 13,50; α 1 τοϊς διωγμοϊς, τοις παθήμασιν, οϊά μοι έγένετο
Ρβ 34,2ο. έν Αντιόχεια, έν Ίκονίω, έν Αύστρο ις· οίους δΐύ)γ·
μούς ύπήνεγκα, καί έκ πάντων με έρύσατο ό
Act ÜJm! 12 κύριος, και πάντες δε οί θέλοντες ζην εύσεβώς
ι τ 4,1.16. 13 έν Χριστφ Ίησοϋ διωχθήσονται. πονηροί δε άν-
θρωποι καί γόητες προκόψουσιν έπί το χείρον,

26 W αντου, 3,8 Ιαμβρης : hr Μαμβρής 10 h

παρηκολον&ηκας 12 Κ, ενοεβως ζην

3,1 γινωσκετε AFGa 2 αχαρ. : αχρηατοι C*K 3 —
άστοργοι Ν 6 αιχμαλωτενοντες KLa^ \ τα γ, ζ 9 όιανοια Λ
10 — τη αγάπη Λ115 11 εγενοντο Α38α | Αντιοχ. : -f α
δια την θεχλαν επαΦεν 46

Au TlMUTriEVlVl 11. 2,26—3,13.

Iis poenitentiam ad cognoscendam veritatem,
1 et resipiscant a diaboli laqueis, a quo captivi 26
tenentur ad ipsius voluntatem.

14 Hoc autem scito, quod in novissimis die- 3 ι τ 4,ί.
bus instabunt tempora periculosa : erunt ho- 2 r 1,29 *&
mines seipsos amantes, cupidi, elati, superbi,
blasphemi, parentibus non obedientes, ingrati,
scelesti, 1 sine affectione, sine pace, criminato- 3
res j incontinentes , immites , sine benignitate,
1 proditores, protervi , tumidi , et voluptatum 4 pü 3,19.
amatores magis quam Dei: habentes speciem 5 Mt 7,15.21,
quidem pietatis, virtutem autem eius abne- Tt2i?ie.
gantes. Et hos devita: 1 ex his enim sunt, qui 6 Mt 23,14.
penetrant domos , et captivas ducunt mulier- rt 1,n*
culas oneratas peccatis, quae ducuntur variis
desideriis: semper discentes, et numquam ad 7 2,25.
scientiam veritatis pervenientes. Quemad- 8 ex 7,11.22.
modum autem lannes, et Mambres restiterunt 1 T 6'5; 1,11
Moysi: ita et hi resistunt veritati, homines
corrupti mente, reprobi circa fidem, ' sed ultra 9
non proficient : insipientia enim eorum manifesta

löerit omnibus, sicut et illorum fuit. Tu autem 10
assecutus es meam doctrinam, institutionem, pro-
positum, fidem, longanimitatem , dilectionem,
patientiam,'persecutiones, passiones: qualiami- 11 Act 13,50,-
hi facta sunt Antiochiae, Iconii, et Lystris: qua- ?βμ$.'
les persecutiones sustinui, et ex omnibus eripuit
me Dominus. Et omnes, qui pie volunt vivere in 12 AcViÄ
Christo Iesu , persecutionem patientur. Mali 13 1 τ 4,i.i5.
autem homines, et seductores proficient in peius,

25 ignoscendam Fi 26 capti 3,2 et erunt | par.
inoboedientes 4 — et i voluptatium 5 > quid,

spec Λ I (— eius) 6 petrant F* 8 (— autein) |
Iamnes | hü F \ restituerunt F1 9 (— et)

10 > doctr. meam F 11 Iconio Fi | — et 1° |
(— et 2°) I > me erip. 12 > vol. pie | (patiuntur)
539

3,14—4,10.

AD T1MUTHEVM 11.

2,2. 14 err antes , et in errorem mittentes. Tu vero 16
permane in iis., quae didicisti, et credita sunt
j 5,39. 15 tibi : sciens a quo didiceris. et quia ab in-
P8 ii9,99. fantia sacras litteras nosti , quae te possunt
instruere ad salutem, per Mem, quae est in
2 ρ 1,19-21. 16 Christo Iesu. Omnis scriptura divinitus in- 17
' ' spirata utilis est ad docendum, ad arguendum,
ad corripiendum , ad erudiendum in iustitia:
ι τ θ,ιι. 17 ut perfectus sit homo Dei , ad omne opus
Act io,42. 4 bonum instructus. Testificor coram Deo, et 18
ι ρ 4,5.' Iesu Christo, qui iudicaturus est vivos, et mor-
tuos, per adventum ipsius, et regnum eius:
Act 20,20.31. 2 praedica verbum, insta opportune, importune:
argue, obsecra, increpa in omni patientia, et
ι,ΐ3. ι τ 4,ι. 3 doctrina. Erit enim tempus, cum sanam doc- 19
trinam non sustinebunt, sed*ad sua desideria
coacervabunt sibi magistros, prurientes auri-
2 τη 2,ii! 4 bus , et a veritate quidem auditum avertent,
2,3. ε 4,ii. 5 ad fabulas autem convert entur. Tu vero vi- 20
gila, in omnibus labora, opus fac Evangelistae,
Ph 2,i7. 6 ministerium tuum imple. Sobrius esto. Ego
ι κ 9,25. enim iam delibor, et tempus resolutionis meae
Γβ,ΑοΓ20 24.' 7 instat. Bonum certamen certavi, cursum con-
2,5. ι ρ 5,4. 8 summavi , fidem servavi. In reliquo reposita
Ap ajio! est mihi corona iustitiae , quam reddet mihi
Dominus in ilia die iustus iudex: non solum
autem mihi, sed et iis, qui diligunt adven-
tum eius.

21. i,4. 9 Festina ad me venire cito. Demas2i

Kol 4,14. 10

13 errore F u his 15 posseut F possint
16 Omnis enim § | div. instituta F \ et util. ad |
corrigendum 17 omnem F | — bonum A>

4,2 > Chr. I. I et ] ac | per ] et 3 ad ] secundum F

5 vigila in 0., | (— tuum) | — Sobr. esto

540

Προς Τίμοΰεον β' 3,14— 4,ιο,

πλανώντες καί πλανώμενοι. ου δε μένε έν οϊς 14 2,2.

έμαθες καί έπιοτώΰης, είδώς παρά τίνων έμαθες,

1 καί ότι άπό βρέφους Ιερά γράμματα οιδας, τά 15 J 5,s9.

ο// / j f ς. y ι Ρβ 119,99.

δυνάμενα οε οοφιοαι εις οωτηριαν Ota πιοτεως
της έν Χριοτφ Ίησοϋ. πάοα γραφή Ψεόπνευστος 16 2 ρ 1,19-21.
καί ωφέλιμος προς διδαοκαλίαν, προς έλεγμόν,
προς έπανόρΰωοιν , προς παιδείαν την έν δικαιο-
σύνη, 1 Ινα άρτιος ή δ του ΰεοϋ άνθρωπος, προς 17 ^Vie.1'
παν έργον άγαΰόν έξηρτισ μένος. Διαμαρτύρο- 4 Act 10>42·
μαι ένώπιον του ΰεοϋ και Χριοτοϋ Ίησοϋ, του ι ρ 1,5. '
μέλλοντος κρίνειν ζώντας καί νεκρούς, καί την
έπιφάνειαν αύτοϋ και την βασιλείαν αϋτοϋ* κήρυξον 2 Act 20,20.81.
τον λόγον, έπίστηΰι εύκαίρως άκαίρως, έλεγξον,
έπιτίμησον, παρακάλεοον, έν πάση μακροΰυμία
και διδαχή, έοται γάρ καιρός δτε της ύγιαινούοης 3 Μ», ι τ 4,ι.
διδασκαλίας ουκ άνέξονται, άλλά κατά τάς ιδίας
έπιναν μίας έαυτοϊς έπιοωρεύοουοιν διδαοκάλους
κνηΰόμενοι την άκοήν, καί άπό μεν της άληΰείας 4 1 τ Μ.
την άκοήν άποστρέψουσιν, έπι δε τους μύθους 2 W 2,11.
έκτραπήσονται. ου δε νήφε έν πάσιν , κακό- 5 2,3. ε 4,u.
πάΌησον, έργον ποίησον εϋαγγελιστοϋ, την δια-
κονίαν οου πληροφόρησον. Έγώ γάρ ήδη 6 ™ 2,ΐ7.
οπένδομαι, καί Ö καιρός της άναλύοεώς μου j κ β|2Β"
έφέστηκεν. τον καλόν αγώνα ήγώνισμαι, τον η ^f'^'^3'14,
δρόμον τετέλεκα, την πίοτιν τετήρηκα' λοιπόν 8 2,5. ι ρ 5,4.
άπόκειταί μοι ό της δικαιοσύνης οτέφανος, ον ip^io.
άποδώοει μοι δ κύριος έν έκείνη τη ήμέρα, ό
δίκαιος κριτής, ου μόνον δέ έμοι άλλά καί πάοι
τοις ήγαπηκόοι την έπιφάνειαν αύτοϋ.

Σπούδαοον έλΰεϊν πρός με ταχέως* Δήμας 9 21* M'

10 Kol 4,14.

15 ιερα : R pr [τα] 16 Τ παιόιαν 4,1 h κριναι \
βαο. αντον : Ε,, W. 2 hT παρακαλεσον, επιτιμηοον

14 τίνος Όαζ 16 — και syr | ελεγχον Ώαζ

4,1 όιαμαρτ. ονν εγω ΈίΖ,αζ \ , και την : κατα την Καζ

5 κακοπαύ". : -\- ως κάλος οτρατιωτης Χρίστου Ιησον Λ

6 της εμης αναλ. Όαζ 8 — πασι D*

540

4,11— 22. Προς Τομοΰεον β'

γάρ με έγκατέλιπεν άγαπήοας τον νυν αιώνα, καί
έπορεύΰη εις Θεοοαλονίκην, Κρήοκης εις Ταλατίαν,
Act 16,87. 11 Τίτος είς Δαλματίαν Αονκάς έοτιν μόνος μετ
' " έμοϋ. Μάρκον άναλαβών άγε μετά οεαντοϋ* έοτιν
Act 2ο,4. 12 γάρ μοι εύχρηοτος είς διακονίαν. Τυχικδν δε
' ' ° '13 άπέοτειλα είς Έφεοον. τον φελόνην, ον άπέλιπον
έν Ύρφάδι παρά Κάρπφ, έρχόμενος φέρε, και τά
2Sm 8,39. 14 βιβλία, μάλιοτα τάς μεμβράνας. Αλέξανδρος ό
' 2ρίν 2V2! χαλκεύς πολλά μοι κακά ένεδείξατο' αποδώσει
15 αντφ δ χνριος κατά τά εργα αντον' ον καί ον
φνλάοοον λίαν γάρ άντέοτη τοις ήμετέροις λόγοις.
ι,ΐδ. 16 Έν τη πρώτχι μον άπολογία ούδείς μοι παρ-

Mc 14,50. / , , ,λ ^ ,

εγενετο, άλλα πάντες με έγκατελιπον μη αντοις
ρ8 22,22. 17 λογιοΰείη· δ δε κύριος μοι παοέοτη και ένεδννά-

Dn 6,21. 28. ' . β * , Γ Ζ , , ο <νΛ

Act 23,11; μωοεν με, ινα Οι έμον το κήρυγμα πληροφόρηση
27'28· χαι άκούοωοιν πάντα τά έΰνη, και έρύϋΰην εχ
18 στόματος λέοντος, ρύοεταί με δ κύριος άπδ παν-
τός έργου πονηρού και οώοει είς την βαοιλείαν
αυτού την έπουράνιον φ ή δόξα είς τους αιώνας
των αιώνων, άμήν.
i,ief κ im. 19 "Αοπαοαι Πρίοκαν καί Άκύλαν και τον Όνησι-
Act 19,22. 20 φόρου οίκον. Έραοτος εμεινεν έν Κορίν&φ,
Α2ΐ,29.4; Τρόφιμον δε άπέλιπον έν Μιλήτφ άοΰενούντα.
21 1 Σπούδαοον προ χειμώνος έλΦείν. Άοπάζεταί
οε Εύβουλος καί Πούδης καί Αίνος και Κλαυδία
καί οί άδελφοί πάντες.
G 6,ΐ8. 22 Ό κύριος μετά τού πνεύματος σον. ή χάρις

Ph 4,23. α, <■ -

phm 25. μεν υμων.

10 3C εγκατελειπεν | Γαλατία ν : hr Τ Γαλλιαν 12 Η
Τύχικον 13 Κ απελειπον 16 Κ εγκατελειπον 19 Ακυλαν :
hr-|- , Λέκτραν την γυναίκα αυτόν και Σιμαίαν και Ζήνωνα
τους υιούς αυτόν, 20 Κ απελειπον 21 Η [πάντες]
[22 κύριος : η+ Ιηοους

11 αγαγε Λ 14 αποόωη Καζ 15 ανάεοτηκε JKJPaf
17 ακουση Καζ 18 και ρυα. ΚΡαζ 22 η χ. μ. υμ. : ερρωσο
εν ειρήνη 2>* | fin -{- αμην Ώηιζ

Subscriptio : εγραφί) απο Λαοόικειας : εγρ. απο Ρώμης -f
οτε εκ δευτέρου παρέστη Παύλος τω καισαρι Ρώμης Νερωνι

541

AD TIMOTHEVM II. 4,11—22,

enim me reliquit, diligens hoc saeculum, et

abiit Thessalonicam : Crescens in Galatiam,

Titus in Dalmatiam. Lucas est mecum solus. 11 Act is,s7.

Marcum assume , et adduc tecum · est enim Ko1 4'10,

mihi utilis in ministerium. Tychicum autem 12 ^ 221°;^oU 7

misi Ephesum. Penulam, quam reliqui Troade 13

apud Carpum, veniens affer tecum, et libros,

22maxime autem membranas. Alexander aera- 14 ι τ i,2o..
rius multa mala mihi ostendit: reddet illi Do- ρ8828,4·3 02,13.
minus secundum opera eius: quem et tu de- 15 Prv 24'12,

23 vita: valde enim restitit verbis nostris. In 16 1,15.
prima mea defensione nemo mihi affuit, sed
omnes me dereliquerunt : non illis imputetur.
Dominus autem mihi astitit, et confortavit 17 ps 22,22.
me, ut per me praedicatio impleatur, et α^Λ'Ι,π^8"
audiant omnes Gentes: et liberatus sum de 27'28,
ore Leonis. Liberavit me Dominus ab omni 18
opere malo: et salvum faciet in regnum suum
caeleste, cui gloria in saecula saeculorum. Amen.

24 Salut a Priscam , et Aquilam , et Onesi- 19 ^β/κ^β,β.
phori domum. Erastus remansit Gorinthi. 20 Act 19,22.
Trophimum autem reliqui infirmum Mileti. Ac2i,29.*!

25 1 Festina ante hiemem venire. * Salutant te 21
Eubulus, et Pudens, et Linus, et Claudia, et
fratres omnes.

Dominus Iesus Christus cum spiritu tuo. 22
Gratia vobiscum. Amen.

Subscr. Exp. ad Timotheum secunda -1- Iscripta de
Laudicia habet versus CLXXII] g

Ö41

1,1-11.

AD TITVM.

EPISTOLA

BEATI PAVLI APOSTOLI

AD TITVM.

1 PAULUS servus Dei, Apostolus autem(i)
Iesu Christi secundum fldem electorum Dei,
et agnitionem veritatis, quae secundum pie-

2 tatem est 1 in spem vitae aeternae, quam pro-
misit qui non mentitur, Deus, ante tempora

ε 1,9.10. 3 saecularia: manifestavit autem temporibus
ι τ ι,ι.ιι. gu-g verj3um suum m praedicatione, quae cre-
dita est mihi secundum praeceptum Salvato-
l τ i,2. 4 ris nostri Dei : Tito dilecto fllio secundum
communem fklem, gratia, et pax a Deo Patre,
et Christo Iesu Salvatore nostro.
5 Huius rei gratia reliqui te Cretae, ut ea,2
quae desunt, corrigas, et constituas per civi-
tates presbyteros, sicut et ego disposui tibi,
ι τ 3,2-4. 6 Si quis sine crimine est , unius uxoris vir,
filios habens fideles, non in accusatione luxu-

1 κ 4,i. 7 riae, aut non subclitos. Oportet enim epi-
2iTp2522" scopum sine crimine esse, sicut Dei dispen-

satorem: non superbum, non iracundum, non
vinolentum , non percussorem , non turpis
8 lucri cupidum : sed hospitalem , benignum,
,i. ι τ 1,10. 9 sobrium, iustum, sanctum, continentem, 1 am-

2 T 4'3, plectentem eum , qui secundum doctrinam

est, Meiern sermonem: ut potens sit ox-
hortari in doctrina sana , et eos , qui con-
10 tradicunt, arguere. Sunt enim multi etiam
inobedientes, vaniloqui, et seductores: maxi-
. τ 3,6. 11 me qui de circumcisione sunt: quos oportet

Inscr. Incipit Epistula ad Titum 1,2 > Chr. Ihesu
F\ fin : 3 — Dei F1 4 fidem. 5 (— et 2°) | > tibi
disp. 7 turpilucri ®iF 8 ben. ] -f prudentem $ |
> sanct. iust. A 9 sit ] -\- et 10 — etiam A*
et I inobedientes v. , $ | (— et)

542

Προς Titov 1,1— π.

ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ

Παύλος δούλος ΰεού, άπόοτολος δε Ίηοού 1
Χριοτού κατά πίοτιν εκλεκτών $εού και έπίγνωοιν
άληΰείας της κατ ενοέβειαν 1 έπ' έλπίδι ζωής 2
αιωνίου, ην έπηγγείλατο ό άψενδης $εος προ

χρόνων αιωνίων, έφανέρωοεν δε καιροϊς Ιδίοις τον 3 ε ι,θ.ιο.

λόγον αύτού έν κηρύγματι δ έπιοτενΰην εγώ κατ' 1 τ 1,1β11,

έπιταγήν τον οωτήρος ημών Φεού, Τίτω γνηοίω 4 ι τ ι,2.
τέκνω κατά κοινην πίοτιν χάρις και ειρήνη άπο
$εον πατρός και Χριοτον Ίηοον τον οωτήρος
ημών.

Τούτον χάριν άπέλιπόν οε έν Κρήτη, ίνα τά 5 Act 14,23.
λείποντα έπιδιορϋώοη, και καταοτήοης κατά πάλιν

πρεοβντέρονς, ως έγώ οοι διεταξάμην, 1 ει τίς έοτιν 6 ι τ 8,2-4.
άνέγκλητος, μιας γνναικός άνήρ, τέκνα εχων πιοτά,

μη έν κατηγορία άοωτίας ή άννπότακτα. δει γάρ η ι κ 4,ι.

τον έπίοκοπον άνέγκλητον είναι ως $εον οίκο- I ? β,Ιί'
νόμον, μη αύΰάδη, μη όργίλον, μη πάροινον, μη
πλήκτην, μη αίοχροκερδή, 1 άλλά φιλόξενον, φιλά- s

γαΰον, οώφρονα, δίκαιον, δοιον, έγκρατή, 1 άντεχό- 9 *»ι· ι τ ι,ιο.

μενον τον κατά την διδαχήν πιοτού λόγον, Ινα 2 τ 4,8'
δννατδς η και παρακαλεϊν έν τή διδαοκαλία τή
ύγιαινούοη και τονς άντιλέγοντας έλέγχειν. Είοίν 10
γάρ πολλοί άννπότακτοι, ματαιολόγοι και φρένα-
πάται, μάλιοτα οί έκ τής περιτομής, 1 ονς όε£ΐΐ2Τ8,β.

1 W Χριοτον Ιηοον h Χριοτον [Ιηοον] 2.3 Η αιωνίων
εφ. . . . ιόιοις, δ Κ απελειπον 10 W πολλοί,

2 επ : εν FGIi 4 και 1° : έλεος ΑΚαζ | και 2° : +
κνριον 1?αζ 5 κατελιπον Καζ κατελειπον LP \ επι-
όιορΰωοης ΑΏ*α 9 εν . . . νγιαινονοη : τονς εν παση

ΰλιψει A I fin -|- μη χειροτονειν όιγαμονς μηόε όιακονονς
αντονς ποιειν , μηόε γνναικας εχειν εκ όιγαμιας' μηόε
προοερχεο'&ωοαν εν τω '&νοιαοτηριω λειτονργειν το '&ειον.
τονς άρχοντας τονς αόικοκριτας και άρπαγας και ιρενοτας
και ανελεημονας έλεγχε ως Φεον όιακονος 109 10 πολλοί :
4- και Dmf | — της Am ζ

542

1,12— 2,8. Προς Τιτον

ι ρ 5,2. έπιστομίζειν, oh ίνες δλονς οίκους άνατρέπουσιν
Epimenidee, 12 διδάσκοντες ä μη del αίοχροϋ κέρδους χάριν, εϊπέν

de oraoulis. ,. , - »ο >~ ,

τις εξ αυτών ιοιος αυτών προφήτης·

Κρήτες άεί ψεϋσται, κακά ΰηρία, γαοτέρες
άργαί.

2 τ 4,2. 13 1 ή μαρτυρία αϋτη έστιν άλη$ής. δι ην αίτίαν
έλεγχε αύτούς άποτόμως, Ινα ύγιαίνωσιν έν τη
2 τ μ! 14 πίστει, μη προοέχοντες Ίουδαϊκοϊς μύΰοις και
κίι Ι^Ι'. έντολαϊς ανθρώπων άποστρεφο μένων την άλήΰειαν.
Mt ΐδ,ιι. 15 πάντα καθαρά τοις καΰαροϊς· τοις δε μεμιαμ-
R 14'20, μένοις και άπίοτοις ουδέν καΰαρόν, άλλα μεμίαν-
2 τ 3,5.ΐ7. 16 ται αυτών και ό νους και ή συνείδησις. ΰεον
iPj 2*8-5! όμολογοϋσιν είδέναι, τοις δε έργοις άρνοϋνται,
βδελυκτοι δντες και άπειΰεϊς και πρός παν έργον
άγα$όν άδόκιμοι.
2τΤιβΐ8! 2 δέ λάλει α πρέπει τη ύγιαινούοη διδα· ,

ιτδ,ι. 2 σκαλιά. Πρεοβύτας νηφάλιους είναι, σεμνούς,
σώφρονας, Υγιαίνοντας τη πίστει, τη άγάπη, τη
ι τ 8,ιι. 3 ύπομονη* πρεσβύτιδας ωσαύτως έν καταστήματι
Ιεροπρεπείς, μη διαβόλους , μηδέ οινφ πολλφ
4 δεδουλωμένας , καλοδιδασκάλου ς, 1 Ινα σωφρονί-
ζωσιν τάς νέας φιλάνδρους είναι, φιλοτέκνους,
ε 5,22. δ 1 σώφρονας, άγνάς, οίκουργούς, άγαΰάς, ύποτασ·
σομένας τοις ιδίοις άνδράσιν, Ινα μη δ λόγος του
6 ΰεοϋ βλασφημήται. Τους νεωτέρους ωσαύτως πάρα-
ι τ 4,ΐ2. 7 κάλει σωφρονεϊν1 περί πάντα, σεαυτόν παρεχόμενος
ι ρ 6,8. τύπον καλών έργων, έν τη διδασκαλία άφΰορίαν,
ι ρ 2,ΐ5. 8 σεμνότητα , 1 λόγον ύγιη άκατάγνωστον, Ινα δ έξ

13 Η [εν] 2,3 μηδε : h μη 4 Ε,Τ σωφρονιζουσιν

5 W οικουργους αγαΰας, 6.7 HR σωφρονεϊν π. πάντα α.
7 h έργων εν τ. διδασκαλία,

11 fin + τα τέκνα οι τους ίδιους γονείς υβρίζοντες η τυ-
πτοντες επιστομιζε και έλεγχε και νουθετεί ως πατήρ τέκνα 109
12 ειπεν δε H*FG 14 εντολ. : γενεαλογιαις 47 15 πάντα :
+ μεν ΚΣ,αζ 16 μη ειδεναι 87 \ — και 2° et αγαΰον Ν*
2,3 ιεροπρεπει Ca 5 οικουρους ΙΙΚαζ \ '&εου : και,
η <5κ3ασκαλ«χ C5 7 παντας εαυτόν 1.37* \ αδιαφΰοριαν
Ζ,αζ αφΰονιαν FG \ σεμνοτ. : -|- αφΰαρσιαν KLatf1
543

AD TITVM.

1,12-2,8.

redargui: qui universas domos subvertunt, j 10,12. 1 ρ 5,2.
docentes quae non oportet, turpis lucri gratia.
Dixit quidam ex iilis, proprius ipsorum propheta: 12
Cretenses semper mendaces, malae bestiae,
ventres pigri.

1 Testimonium hoc verum est. Quam ob causam 13 2 τ 4,2.
increpa illos dure , ut sani sint in fiele , 1 non 14 1 τ 4,7.
intendentes Iudaicis fabulis , et mandatis ho-
minum, aversantium se a veritate. Omnia 15 Mt 15,11.
munda mundis : coinquinatis autem, et infide- R 14'20'
libus nihil est mundum, sed inquinatae sunt
eorum et mens, et conscientia. Confitentur 16 2 τ 3,5.
se nosse Deum, factis autem negant: cum
sint abominati, et incredibiles , et ad omne
opus bonum reprobi.
3 Tu autem loquere quae decent sanam 2 2 τ ljis.
doctrinam: Senes ut sobrii sint, pudici, pru- 2 1 τ 5,1.
dentes, sani in fide, in dilectione, in patientia:
Anus similiter in habitu saneto, non crimina- 3 1 τ 3,n.
trices, non multo vino servientes, bene do-
centes : ut prudentiam doceant adolescentulas, 4
ut viros suos ament, filios suos diligant, 1 pru- 5 ε 5,22.
dentes, castas, sobrias, domus curam haben-
tes , benignas , subditas viris suis , ut non
blasphemetur verbum Dei: Iuvenes similiter 6
hortare ut sobrii sint. In omnibus teipsum 7 1 τ 4,ia.
praebe exemplum bonorum operum , in doc- 1 P 5,8'
trina, in integritate, in gravitate, 'verbum 8 1 ρ 2,15.
sanum , irreprehensibile : ut is , qui ex

11 subvertent -F1 | oportent F | turpilucri F 12 (qui-
dem) I ips. 1 eorum A \ ventris $€/92-F 14 — se F%
15 — est 16 Et eonflt. F | sunt f&AlF I Offlnemf1

2,1 decet 2 — in ter g®^.2 — 1° 2° 3 Unus F*- \
eriminatores A1 -tices FL | > vino multo | deditos Fi
-as F2 4 > dilig. et am. F | — suos 2° 5 > sobr. cast. F
— sobr. I > suis vir. 6.7 sobrii in omnibus.

Te ips. F 7 in int. ] integritatem ^,Α + in casti-
tate F* I in gr. ] gravitatem Qf&A 8 in verb. F \ in-
repraehensibilem QAF pr et | his A* \ ex ] est F

543

2,9-3,5. AD TITVM.

adverse* est, vereatur, nihil habens malum di-
E 6,5. ι τ β,ι. 9 cere de nobis: Servos dominis suis subditos£
1 P 2'18' esse, in omnibus placentes, non contradicentes,
1,3. 10 1 non fraudantes, sed in omnibus fidem bonam
ostendentes: ut doctrinam Salvatoris nostri
11 Dei ornent in omnibus. Apparuit enim
gratia Dei Salvatoris nostri omnibus hominis
ε i,4. 12 bus, 1 erudiens nos, ut abnegantes impietatem,
1 2'10' et saecularia desideria: sobrie, et iuste, et
ι κ i,7. 13 pie vivamus in hoc saeculo, expectantes bea->
g ι ! ι τΤβ' m sPem' e^ adventum gloriae magni Dei, et
ε 2,iY 14 Salvatoris nostri Iesu Christi : qui dedit semet-
Exi9,5^i)ti4'j! ipsum pro nobis, ut nos redimeret ab omni
iVeJrt! iniquitate, et munclaret sibi populum aeeepta-
i τ 4,12. 15 bilem, sectatorem bonorum operum. Haec5

loquere, et exhortare, et argue cum omni im-
l ρ 2,i3. 3 perio. Nemo te contemnat. 1 Admone illos
prineipibus, et potestatibus subditos esse,
dicto obedire, ad omne opus bonum paratos
ph 4,5. 2 esse : neminem blasphemare , non litigiosos
esse, sed modestos, omnem ostendentes man-
ι κ 6,n. 3 suetudinem ad omnes homines. Eramus enim
ε 2,2; 5,8. aliquando et nos insipientes, increduli, errantes,
servientes desideriis, et voluptatibus variis, in
malitia et invidia agentes, odibiles, odientes
2,11. Prv 8,3i. 4 invicem. Cum autem benignitas, et humanitas
ε 2,8.9. 5 apparuit Salvatoris nostri Dei: non ex operibus
3,5,2ET5^; iustitiae, quae feeimus nos, sed secundum suam
misericordiam salvos nos fecit per lavacrum re-

8 (vincatur) | > die. mal.

9 esse in omn. , %F

10 salutaris F | > dei nostri Λ

11 — nostri Qf&A | in omn. F

13 spectantes F \ Dei et 15 et saec exh. Fl
3,1 (— bonum) 2 (litigo-) | — sed [$]®JLi

3 en. ] ergo -F | > et nos aliq. | et incred. [£]F

4 > dei nostri F

544

Προς Τινον 2,9—3,5.

έναντίας έντραπή μηδέν έχων λέγειν περί ήμών

φανλον. Δούλους Ιδίοις δεοπόταις ύποτάοοεοθαι 9 f ρ 2,'ΐ8.Τ β,1'

εν πάοιν, εύαρέοτονς είναι, μη άντιλέγοντας, 1 μη 10 i,s.

ν οοφιζο μένους, άλλα πάοαν πίοτιν ένδεικνυμένους

άγαθήν, Ινα την διδαοκαλίαν την του οωτήρος

ήμών θεού κοομώοιν έν πάοιν. Έπεφάνη γαρ 11 2 τ ι,ιο.

ή χάρις του θεού οωτήριος πάοιν άνθρώποις,

ιπαιδεύουαα ήμάς, ίνα άρνηοάμενοι την άοέβειαν 12 ε ι,4.

και τάς κοομικάς έπιθυμίας οωφρόνως και δικαίως 1 3 2,1β\

και εύοεβώς ζήοωμεν έν τω νυν αίώνι, προοδεχό- 13 ι κ ι,τ.

, ι ' ι ' i ^ j» > ~ R 5,2. Ph 3,20.

μενοι την μακαριαν ελπιοα και έπιφανειαν της

δόξης του μεγάλου θεού και οωτήρος ήμών Χρι- α ι,4. ι τ 2,6.

ότου Ίηοοϋ, ος εδωκεν έαυτόν ύπέρ ήμών ίνα 14ρ82ΐ3ο',8.

λντρώαηται ήμας cbro tfatf^g άι>ομια$ και χα&α-

ρίση έαντω λαον περιονύιον, ζηλωτήν καλών fp8J'2|;

έργων. Ταύτα λάλει και παρακάλει και 15 ι τ 4,ΐ2.

έλεγχε μετά πάοης έπιταγής· μηδείς οου περί-

φρονείτω. Ύπομίμνηοκε αύτούς άρχαις έξ- 3 ι ρ 2,18.

ουοίαις ϋποτάοοεοθαι, πειθαρχεϊν, προς πάν

έργον άγαθόν έτοιμους είναι, μηδένα βλαοφημειν, 2 ph 4,5.

άμάχους είναι, έπιεικεϊς, πάοαν έν δ εικνυ μένους 2 τ 2'28·24·

πραύτητα προς πάντας άνθρώπους. Ήμ,εν γάρ 3 ι κ β,ιι.

ποτε και ήμεις άνόητοι, άπειθεϊς, πλανώμενοι, Ε2>2?5>8·

δουλεύοντες έπιθυμίαις και ήδοναις ποικίλαις,

έν κακία και φθόνφ διάγοντες, οτυγητοί, μιοούντες

άλλήλους. δτε δε ή χρηοτότης και ή φιλανθρωπία 4 2,n. Prv 8,31.

έπεφάνη τού οωτήρος ήμών θεού, ούκ έξ έργων 5 ε 2,4.8.9.

τών έν δικαιοούνη ά έποιήοαμεν ήμεις άλλα κατά 2 τ ι',9? 5,*6'

τό αύτού έλεος έοωοεν ήμάς δια λουτρού πάλιν-

9 Β,Τ νποτααοεσ'&αι, εν πααιν εν. 10 μη : h μηδε

I πιοτ. ενδεικν. αγα&ην : h ενδεικν. αγαπην 13 h ημων, \
hR Ιηαον Χριατον 3,1 αρχαις : W+ και | Η νπο-
τααοεσ'&αί πειΰαρχειν

8 ημων : νμων Ααζ 10 — την 2° ΚΙ,αζ 11 αωτ. :
τρτηΚαζ 15 δίδασκε Λ \ καταφρονειτω Ια 3,1 πει&αρχ. :
F pr Λ + hm 2 πραντ. : απονδην ν 3 ανόητοι :

-\- και Ώ δ α : ων Καζ

544 Ηδ

3,6— ΐδΦ ίΐρος Τιτον

joei 8,1. 6 γενεοίας καί άνακαινώαεως πνεύματος άγίον, οϋ
έξέχεεν έφ' ήμας πλονοίως δια Ίηοού Χριοτού
R 3,24. 7 τού οωτήρος ημών, Ινα δικαιωΦέντες τχ\ έκείνον
χάριτι κληρονόμοι γενηΰώμεν κατ3 ελπίδα ζωής
U. 8 αιωνίου. Πιστός ο λόγος, καί περί τούτων βού-
λομαί οε διαβεβαιούοΰαι, Ινα φροντίζωοιν καλών
έργων προΐοταοΰαι οί πεπιοτενκότες ΰεφ. ταντά
ι τ 4,7. 9 έοτιν καλά καί ωφέλιμα τοις άν$ρώποις· μωράς
δε ζητήοεις καί γενεαλογίας καί έριν και μάχας
νομικάς περιΐοταοο· είοίν γαρ άνωφελεις και μά-
Mt ΐ8,ΐ5.ΐ6*. 1° tcuoi. αίρετικόν άνΰρωπον μετά μίαν και δεν- 6
ι τ 6,4.5. 11 τέραν νονΰεοίαν παραιτού, είδώς δτι έξέοτραπται

ο τοιούτος και άμαρτάνει ων αντοκατ άκριτος.
2 τ 4,ΐ2. 12 "Οταν πέμψω Άρτεμαν προς οε fj Τνχικόν,
οπούδαοον έλΰεϊν πρός με εις Νικόπολιν έκεΐ
Act 18,24. 13 γάρ κέκρικα παραχειμάοαι. Ζηναν τον νομικδν
ι κ 3,5.6. Απόλλων οπονδαίως πρόπεμψον, Ινα μηδέν

2,ΐ4, ε 4,28.29. 14 αντοϊς λείπη. μανϋανέτωοαν δε και οί ήμέτεροι
Mt 7,19. καλών έργων προιοταοϋαι εις τάς άναγκαίας

χρείας, Ινα μη ώαιν άκαρποι.
2 κ 5,ιβ. 15 Άοπάζονταί οε οί μετ εμού πάντες, άοπαοαι
τονς φιλούντας ήμας έν πίοτει.
Ή χάρις μετά πάντων νμών.

9 Ί& ερεις 10 hTV— και όεντεραν 12 Ε. πρός οε \
Η Τύχικον 13 R Απολλώ | hT λιπη

5 πνενμ. : pr δια I)*FG 7 γενωμεΦα Καζ 8 τα
χαλά Καζ 9 γενεαλ. : λογομαχίας FG 15 ασπασαοΰε Λ |
χάρις : + του χνριον D \\-τ. Φεον FG | fin αμην FGmff

Subscriptio: προς Τιτον (-\- της Κρητων εκκλησίας
πρώτον επισκοπον χειροτονψϊεντα) εγραφη απο Νικοπολεως
της Μακεδονίας (missa per Arteman vi per Zenam et
Apollo).

545

AD TITVM.

3,6-15.

generationis , et renovationis Spiritus sancti,
quem effudit in nos abunde per Iesum Ghri- 6 Joel 3,1.
stum Salvatorem nostrum : ut iustificati gratia 7 r 3,24.
ipsius, heredes simus secundum spem vitae
6aeternae. Fidelis sermo est: et de his volo 8 u.
te confirmare: ut curent bonis operibus prae-
esse qui credunt Deo. Haec sunt bona, et

7 utilia hominibus. Stultas autem questiones, 9 1 τ 4,7.
et genealogias, et contentiones, et pugnas legis

8 de vita, sunt enim inutiles, et vanae. Haere- 10 2 j 10.
ticum hominem post unam, et secundam cor- Mt 18>15,16,
reptionem devita: sciens quia sub versus est, 11 1 τ 6,4.5.
qui eiusmodi est, et delinquit, cum sit proprio

iudicio condemnatus.

9 Cum misero ad te Artemam, aut Tychi- 12 2 τ 4,12.
cum, festina ad me venire Nicopolim: ibi

enim statui hiemare. Zenam legisperitum, et 13 Act 18,24.
Apollo solicite praemitte, ut nihil illis desit. κ 3,5.6.
Discant autem et nostri bonis operibus prae- 14 2,14. ε 4,28.29,
esse ad usus necessarios : ut non sint infructuosi. Mt 7,19.
10 Salutant te qui mecum sunt omnes '. sa- 15 2 κ 5,ιβ.
luta eos, qui nos amant in fide.

Gratia Dei cum omnibus vobis. Amen.

6 infudit F I in nobis F* | > Chr. Ies. A 7 in
grat. F 8 (nolite confirmari) | curam habeant F \
in deo F (in deum) 10 correctionem F 11 — cum sit

12 Artheman | vel Tythicum F \ Nicho- Λ -Ii F

13 Zenan %A I ut ] et A 14 nostris F 15 — eos |
— Amen [Q]fäF Subscr. Explicit ad Titum -f- [scripta,
habet versus CXVII] $

545

1-14 AD PHILEMONEM.

EPISTOLA

Β Ε ATI PAVLI APOSTOLI

AD PHILEMONEM.

ε 3,1. 1 PAULUS vinctus Christi Iesu, et Timo-(i)
theus frater: Philemoni dilecto, et adiutori
Koi 4,i7. 2 nostro, 1 et Appiae sorori charissimae, et Ar-
2 τ 2,3. chippo commilitoni nostro, et Ecclesiae , quae
R v- 3 in domo tu a est. Gratia vobis, et pax a Deo
Patre nostro, et Domino Iesu Christo.

4 Gratias ago Deo meo, semper memoriam2

5 tui faciens in orationibus meis, audiens cha-
ritatem tuam, et fidem, quam habes in Do-

ph 1,9. 6 mino Iesu, et in omnes sanctos: ut communi-
catio fidei tuae evidens fiat in agnitione om-
nis operis boni, quod est in vobis in Christo
2 κ 7,4. 7 Iesu. Gaudium enim magnum habui, et con-
solationem in charitate tua: quia viscera sanc-

8 torum requieverunt per te , frater. Propter 3
quod multam fiduciam habens in Christo Iesu

9 imperandi tibi quod ad rem pertinet: propter
charitatem magis obsecro , cum sis talis , ut

Koi 4,9. Paulus senex , nunc autem et vinctus Iesu

1 g i'iö" 1® Christi : Obsecro te pro meo filio, quern genui

' '11 in vinculis, Onesimo, 1 qui tibi aliquando inuti-
lis fuit, nunc autem et mihi, et tibi utilis,
12 1 quem remisi tibi. Tu autem illum, ut mea vi-
ph 2,3o. 13 scera, suscipe : quem ego volueram mecum de-
tinere, ut pro te mihi ministraret in vinculis

2 κ 9,7. 14 Evangelii: sine consilio autem tuo nihil volui

1 P 5,2.

lnscr. Incipit Epistula ad Ph. 1 > Jes. Chr. f

— et 2° A 2 Apiae $(&™ \ — chariss. | Arcippo A |
> est in d. tua F 4 promemoriam J&1 5 audiens ]
4- fidem et F1 6 agnitionem A | — operis |

— quod est | — est in vob. A in nobis in nobis
est F 7 habuimus F \ caritatem tuam F s ha-
bentes Fl 9 es F1 \ Ihesu Christo F 10 pro ]
de A 11 > tibi et mihi 12 — tibi | ut ] id est :
pr id est F } > vise, mea J?1 13 retinere F

546

Προς Φιλημονα ι— 14.

ΠΡΟΣ ΦΙΛΗΜΟΝΑ

Παϋλος δέομιος Χριοτοϋ Ίηοοϋ καί Τιμόθεος 1 ε s,i.
ό άδελφός Φιλήμονι τφ άγαπητφ καί οννεργφ
ήμών 1 καϊ Άπφία τη άδελφή και Αρχιππω τφ ουν- 2 ^κβΊβ',ΐ9.
οζρατιώτη ήμών καί τη κατ9 οίκον οον έκκληοία· ^1^17,
χάρις ϋμίν και ειρήνη άπό $εοϋ πατρός ημών 3 r 1,7.
και κυρίου Ίηοοϋ Χριοτοϋ.

ι Εύχαριοτώ τφ $εφ μου πάντοτε μνείαν οον 4 ε ι,ΐδ.ιβ.
ποιούμενος έπί των προοευχών μου, άκούων οου 5 κοί ι,3.4.9.
την άγάπην και την πίατιν ην έχεις προς τον
κύριον Ίηοοϋν καί εις πάντας τους άγιους, δπως 6 ph 1,9.
ή κοινωνία της πίοτεώς οου ενεργής γένηται έν G δ,6'
έπιγνώοει παντός άγαΰοϋ του έν ήμιν εις Χριοτόν
χαράν γαρ πολλήν έοχον καί παράκληοιν επί τη 7 2 κ τ,*.
άγάπη οου, δτι τα οπλάγχνα των άγίων άναπέ- 12·20,
παυται δια οου, άδελφέ. Διό, πολλήν έν Χριοτφ s
παρρηοίαν έχων έπιτάοοειν οοι το ανήκον , δια 9
τήν άγάπην μάλλον παρακαλώ , τοιούτος ών ως
Παϋλος πρεοβύτης, νυνι δε καί δέομιος Χριοτοϋ

2 Ίηοοϋ, 1 παρακαλώ ο ε περί τοϋ έμοϋ τέκνου, δν 10 f κ ί,'ιέ.
έγέννηοα έν τοις δεομοϊς, Όνήοιμον, 1 τόν ποτέ οοι 11 G 4,19<
άχρηοτον νυνι δε και οοι και έμοι εϋχρηοτον, δν 12 7.20.
άνέπεμψά οοι, αυτόν, τοϋτ εοτιν τα έμά οπλάγχνα*
1 δν έγώ έβουλόμην προς έμαυτόν κατέχειν , Ινα 13 Ph 2,30.
υπέρ οοϋ μοι διακονή έν τοις δεομοϊς τοϋ εύαγ·
γελίου, χωρίς δέ τής οής γνώμης ουδέν ήΰέληοα 14 2 κ 9,7.

1 Ρ 6,2.

4 W πάντοτε, δ προς : Κ εις 6 Ή. [τον] | ημιν :
hT νμιν 9 πρεοβύτης : h8 cjj πρεοβεντης \ παρακαλώ :

T-W. I h ννν I Ιηοον : Β, ΉΒΗ 11 #Β,— και 1°

12 Η öoi αυτ. Β, αοι' αυτ.

Inscriptio : προς Φιλημονα -\- και Απψιαν και Αρχιππον
(τον όιακονον) 1 όεαμιος : αποοτολος D* όονλος 33α \

αγαπητω : αδελφω D* 2 αόελφη : αγαπητή ΖΙί

6 παντός : -\- έργον FGa \ Χριστον Ιηοονν Ώνηζ 7 χάριν
KLacf I εχομεν πολλήν ΚΙ,αξ 10 ον : -\- εγω Λ I

όεομοις μον Όαζ 12 ανεπεμ'ψα' ον όε αντον Όαζ \

απλ. : + προαλαβον COafj

546

it -'m

15—25. Προς Φίλημονα

ποιήοαι, Ινα μη ώς κατά άνάγκην το άγαΰόν οον
15 fi άλλα κατά έκούοιον. τάχα γάρ όιά τοντο
έχωρίοΰη προς ώραν, Ινα αίώνιον αύτόν άπέχης,
ι τ β,2. 16 1 ούκέτι ώς δούλον άλλά ύπέρ όοϋλον, άδελφόν
άγαπητόν, μάλιοτα έμοί, πόοφ δε μάλλον οοϊ
κ 14,1; 15,7. 17 και έν ααρκί και έν κνρίφ. ει ούν με έχεις κοι-
18 νωνόν, προολαβον αύτόν ώς έμέ. εί δέ τι ήδίκηοέν
ο β,ιι. 19 οε fj όφείλει, τοντο έμοί έλλόγα· εγώ Παύλος
2Th3,n. έγραψα τη έμη χειρί, έγώ άποτίοω* Ινα μη λέγω
7.10.12. 20 οοι δτι και οεαντόν μοι προοοφείλεις. ναι, άδελφέ,
έγώ οον όναίμην έν κνρίφ · άνάπανοόν μον τά
οπλάγχνα έν Χριοτφ.
21 Πεποιΰώς τη ύπακοη οον έγραψά οοι, είδώς
Ph ι,25; 2,24.22 δτι και ύπέρ α λέγω ποιήοεις. άμα δέ και έτοί-
μαζέ μοι ξενίαν έλπίζω γάρ δτι διά των προοεν-
χών ύμών χαριοΰήοομαι ύμΐν.
κοί ι,7; 4,ΐ2. 23 Άοπάζεταί οε Έπαφράς ό ονν αιχμάλωτο ς μον
κοί 4,ιο.ΐ4. 24 έν Χριοτφ Ίηοού , 1 Μάρκος , Άρίοταρχος, Δήμας,
Act 27,2. Αονκάς, οι οννεργοί μον.

G β,ΐ8. 25 Ή χάρις τού κνρίον Ίηοού Χριοτού μετά του
2Ρτ 4,'22.' πνεύματος ύμών.

16 Τ ονκ ετι 25 κνριον : + hRW ημων

19 (λεγω' αοί,) | fin + εν κυριω Ό* 20 Χριοτω :
κνριω Καζ 21 α : ο Ι)αζ 23 ασπάζονται ΚΖ,αζ

I (Ιηαον : , Ιησονς vel -\- , Ιησούς Zahn cj , cf. Kol 4,11)
25 fin + αμην xCmf

Subscriptio: προς Φίλημονα (και, Απφιαν όεοποτας
τον Ονησιμον και προς Αρχιππον τον όιακονον της εν Κολοσσαις
εκκλησίας) εγραφη απο Ρώμης (όια Ονησιμον οικετον). [Αλλα
όη και μαρτνς Χριστον γεγενηται ο μακάριος Ονησιμος εν
τη Ρωμαίων πολει επι Τερτονλλον τηνικαντα την επαρχικην
εξονσιαν όιεποντος τη των σκελών κλάσει την ψηφον νπο-
μεινας τον μαρτνριον.]

547

AD PHILEMONEM. 15-25.

facere, uti ne velut ex necessitate bonum tuum
esset, sed voluntarium. Forsitan enim ideo 15
discessit ad horam a te, ut aeternum illum
reciperes: iam non ut servum, sed pro servo 16 ι τ 6,2.
charissimum fratrem, maxime mihi: quanto
autem magis tibi et in carne, et in Domino?
Si ergo habes me socium, suscipe illum sicut 17
me: Si autem aliquid nocuit tibi, aut debet: 18
hoc mihi imputa. Ego Paulus scripsi mea 19 α β,π.
manu: ego redclam, ut non dicam tibi, quod 2 lh 3'17,
et teipsum mihi debes : 1 ita frater. Ego te 20 7.
fruar in Domino : Refice viscera mea in Domino.

Gonfidens in obedientia tua scripsi tibi: 21
sciens quoniam et super id, quod dico, facies.
Simul autem et para mihi hospitium: nam 22 rh 1,25; 2,24.
spero per orationes vestras donari me vobis.
4 Salutat te Epaphras concaptivus meus in 23 κοί ν, 4,12.
Christo Iesu, 1 Marcus, Aristarchus, Demas, et 24 κοί 4,io.u.
Lucas, adiutores mei.

Gratia Domini nostri Iesu Christi cum 25
spiritu vestro. Amen.

14 necessitatem F

15 Forsitam F | secessit F | in aet. §

16 sicut F I pro 1 plus I — et 1° F | caritate JP1 \fln.

20 itaque F | frater, g®4 facies. φ | — te }
fuar jPA I Dom. 2° ] Christo §F

21 — in I oboedientiae tuae jP1 | — et F
24 Aristharcus F | — et

Subscr. Explicit ad Philemonem + (Philimonem)
[scripta de urbe Roma, habet versus XXXIIUJ. Inc. ad
Hebraeos %

547

EPISTOLA

BE ATI PAVLI APOSTOLI

AD HEBRAEOS.

1 MULTIFARIAM, multisque modis olim(l)
pG 2,8. j 1,8. 2 Dens loquens patribus in Prophetis: novissime,
Mt 21^8! diebus istis locutus est nobis in Filio , quern
constituit heredem universorum, per quern fe-
ps 110,1. 3 cit et saeeula: qui cum sit splendor gloriae,
Kol i,is! et figura substantiae eius , portansque omnia
Mc'iejiS.' verbo virtutis suae, purgationem peceatorum
faciens, sedet ad dexteram maiestatis in ex-
Ph 2,9. 4 celsis : tanto melior Angelis effectus , quanto
Pe 2,7. 5 differentius prae illis nomen hereditavit. Cui 2
5,5. ΑοΓΐ3,'38.' enim dixit aliquando Angelorum:

Filius meus es tu, ego hodie genui te?
Et rursum:

Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in
filium?

Dt 82,48 l*x. 6 Et cum iterum introducit primogenitum in
972,?; orbem terrae, dicit :

Et adorent eum omnes Angeli Dei.
p» io4,4. 7 Et ad Angelos quidem dicit :

Inscr. Incipit Epistula ad Hebr. (habet % inter
II Thess. et I Tim.)

1,2 Multifariae j&A -rie @ | (multis) et raultis

3 portans quoque | Sed et F sedit

4 (tantum)

5 rursus F \ patre %AF \ filio A
7 (- et 1°)

548

ΠΡΟΣ εβραίους

)ι Πολυμερώς καί πολυτρόπως πάλαι ό ΰεός \

λαλήοας τοις πατράοιν έν τοις προφήταις 1 έπ' 2 Ρβ 2,β. j ι,β.

3/ ~ c ~ , >1 >1 ? ~ 2 Kol 1,16.

έσχατου των ήμερων τούτων ελαληοεν ημιν εν . Mt 21,38.
υίφ , δν έΰηκεν κληρονόμον πάντων, δι ού καί

έποίηαεν τους αιώνας* δς ών άπαύγαομα της 3 ρβ ιιο,ι.

δόξης και χαρακτηρ της ύποοτάοεως αυτού, φέρων §ajg \f£ *'

τε τα πάντα τφ ρήματι της δυνάμεως αυτού, f°\l£bt

καΰαριομόν των αμαρτιών ποιηοάμενος έχά&ιαεν mc 16,19.

έν <Js|ia της μεγαλωούνης έν ύψηλοϊς, τοοούτω 4 Pfa 2,9.

κρείττων γενόμενος τών άγγέλων δοω διαφορώ- 1 Ρ 3,22'

2 τερον παρ9 αυτούς κεκληρονόμηκεν δνομα. Τίνι 5 Ρβ 2,7.

γαρ έίπέν ποτε τών άγγέλων 6,6.mActUi8,88.

ν log μον εΐ αν, εγώ αήμερον γεγέννψά αε;
και πάλιν

εγώ εΰομαι ανζω είξ πατέρα, και avtös εαται
μοι είς ν ιόν;

δταν δε πάλιν είοαγάγη τον πρωτότοκον είς την 6 ot s2,48 lxx.

οίκουμένην, λέγει9 koi'ms.

χαι προύχννηύάτωύαν αντω πάντες άγγελοι &εον. Ρβ 97,7 '

και προς μεν τους άγγέλους λέγει9 7 ρ» ν>μ.

Ad Hebr hie R; de HTW vide p. 391. 527
1,5 σε : H,W«

1,2 εαχατων 47ζ 3 xaft. : pr dt εαυτόν ΚΙ,αζ \
αμ. : + ημων ΚΖαζ 4 — των JB 7 αγγ. 1° : -j~
αντου Ό*

548

1,8—2,8· Προς Εβραίους

6 ποιών τούς αγγέλους αντον πνεύματα,
χαϊ τούς λειτουργούς αντον πυρός φλόγα*
Ρβ 45,7.8. 8 προς δέ τον νΐόν ·

ό θρόνος ύου 6 &εός είς τον αίώνα του αιώνος,
καί ή ράβδος της εν$ντητος ράβδος της βαύι-
λείας αύτον.

9 ψάτΐϊΐΰας διχαιούννψ χαί έμίύηύας άνομίαν
δια τοντο εχριύέν ύε, 6 &εός, 6 ^εός ύου ελαιον
άγαλλιάύεως παρά τους μετόχους ύου.

Pa 102,26-28. 10 KCL '

ύύ χατ αρχάς, χνριε, τψ γψ ε^εμελίωύας,
χαί εργα των χειρών αού είύιν οί ονραφοΐ'
11 αντοϊ άττολο^ται, ύύ δε διαμένεις*

χαί πάντες ώς ίμάτιον παλαιωϋηύονται,
ΐβ 34,4. 12 χαϊ ώύεϊ περιβόλαιον έλθεις αντονς,
Αρ θ'14' ώς ίμάτιον χαϊ άλλαγηοονται *

ύύ δε ό αντος ει χαϊ τα ετη ύου ονχ εχλείψουοιν.
ρ8 ιιο,ι. 13 προς τίνα δέ των άγγέλων εϊρηκέν ποτέ*
Act 2',34*. χά&ου έχ δε£ιών μου

εως αν &ώ τούς έχ&ρονς ύου υποπόδιον των
ποδών ύου;

Dn 7,10. 14 ουχί πάντες είοίν λειτουργικά πνεύματα εις δια-
Act δ|ΐ9 ; ΐ2,7.' κονίαν άποοτελλόμενα δια τονς μέλλοντας κλήρο·
Act 8,β.ΐ2. 2 νομεϊν οωτηρίαν; Δια τοντο δει περιοοοτέρως
προοέχειν ήμας τοις άκονοΰεϊοιν , μη ποτε πάρα-
Act 7,88.63. 2 ρνώμεν. εί γαρ ό δι άγγέλων λαληθείς λόγος
Dt 3s,2 Lxx! έγένετο βέβαιος, καί πάοα παράβαοις καί παρα-
ιο,29. 12,25. 3 κοη ελαβεν ενδικον μιοΰαποδοοίαν , πώς ήμεις
Act '10,37! έκφενξόμεΰα τηλικαντης άμελήοαντες οωτηρίας;
L 1,8' ήτις άρχήν λαβοϋοα λαλεϊοΰαι δια τον κνρίον,

8 hRW , ο ΰεός, | Η [τον αιώνος] | W καί * | αυτού :
hRT οον 9 Τ αόικιαν | HR σε ο et αου, ελ. 12 Τ αλλάξεις
I ως ιματ. : [R]— Τ 2,·?.4 Η οωτηριας, ... Φεληοιν;

7 πνενμα Da 8 — και ΚΙ,αξ | — η Όα<» |

— της 1° Όαζ \ ραβό. 2° : pr η Ώαζ 11 διαμένεις DSM
14 διακονίας Β 2,2 αγγέλου Χ
549

AÖ HEBRAEOS.

1,8-2,3.

Qui facit Angelos suos spiritus,
et ministros suos flammam ignis.
Ad filium autem : 8 p« 45,7.8.

Thronus tuus Deus in saeculum saeculi:
virga aequitatis, virga regni tui.

Dilexisti iustitiam , et odisti iniquitatem : 9
propterea unxit te Deus, Deus tuus oleo
exultationis prae participibus tuis.

Et: 10 Pa 102,20-28.

Tu in principio Domine terram fundasti:

et opera manuum tuarum sunt caeli.

Ipsi peribunt, tu autem permanebis, 11

et omnes ut vestimentum veterascent:
et velut amictum mutabis eos, et mutabuntur : 12
tu autem idem ipse es, et anni tui non
deficient.

(2) 3 Ad quem autem Angelorum dixit aliquando: 13 Pa 110,1.
Sede a dextris rneis,

quoadusque ponam inimicos tuos scabellum
pedum tuorum?

4 Nonne omnes sunt administratorii spiritus, in 14 Dn 7,10.
ministerium missi propter eos, qui hereditatem Act^'i^v'
capient salutis? Propterea abundantius 2

oportet observare nos ea, quae audivimus ne

forte pereffluamus. Si enim qui per Angelos 2 Act 7,38.5s.

dictus est sermo, factus est firmus, et omnis G 3'19,

praevaricatio , et inobedientia accepit iustam

mercedis retributionem : quomodo nos effu- 3 10,29.12,25.

5 giemus si tantam neglexerimus salutem? *quae
cum initium accepisset enarrari per Dominum

8 (- D.) , deus, I et virga (\°) (et, V. A) 9 te, e„
I tuus , |laetitiae,F Jömanum f 11 omnia %AF \
sicut %A 1 veterescent 12 involves £F | eos ] -|-ut vesti-
mentum [Q]F I — ipse I est JP1 13 donee F \
scabill- QAF \ (— pedum) Ii capiunt &F

2,1 effluamus 2 — est 1° F
549

2,4-13. AD HEBRAEOS.

ab eis, qui audierunt, in nos confirmata est,
mc i6,2o. 4 8 contestante Deo signis et portentis, et variis
1f'42it\il'. virtutibus, et Spiritus sancti distributionibus
secundum suam voluntatem.
5 Non enim Angelis subiecit Deus orbem (3)
ps 8,5-7. 6 terrae futurum , de quo loquimur. Testatus
est autem in quodam loco quis, dicens:
Quid est homo quod memor es eius, 6
aut fllius hominis quoniam visitas eum?
7 Minuisti eum paulominus ab Angelis:
gloria et honore coronasti eum:
et constituisti eum super opera m ann-
um tu arum.

ι κ 15,27. 8 Omnia subiecisti sub pedibus eius :

In eo enim quod omnia ei subiecit , nihil di-
misit non subiectum ei. Nunc autem necdum
ph 2,8.9. 9 videmus omnia subiecta ei. Eum autem, qui 8
modico quam Angeli minoratus est, videmus
Iesum propter passionem mortis , gloria et
honore coronatum: ut gratia Dei, pro omni-
r ιι,3β. 10 bus gustaret mortem. Decebat enim eum, 9 (4)
propter quem omnia, et per quem omnia, qui
multos filios in gloriam adduxerat, auctorem
salutis eorum per passionem consummare.
Mc 3,34.35. 11 Qui enim sanctificat, et qui sanctificantur, ex
Mj 2ο'ι?! uno omnes. Propter quam causam non con-
ps 22I23! 12 funditur fratres eos vocare, dicens:

Nunciabo nomen tuum fratribus meis : 10
in medio Ecclesiae laudabo te.
ΐε 8,17. is 8,18. 13 Et iterum :

2 Sm 22,3. ^ ßfl^g |n eum>

Et iterum:

Ecce ego, et pueri mei, quos dedit mihi Deus.

Προς Εβραωνς 2,4— 13#

ύπο των άκονοάντων εις ήμας έβεβαιώΰη, 1 οννεπι- 4t mc ιβ,2ο.
μαρτνροϋντος του ΰεοϋ οημείοις τε καϊ τέραοιν \ Ι ιΐ',ίί1*
και ποικίλαις δννάμεοιν καϊ πνεύματος άγίον
μεριομοϊς κατά την αύτοϋ ΰέληοιν.

Ού γαρ άγγέλοις ύπέταξεν την οίκονμένην την 5 β,δ. ε ι,2ΐ.
μέλλονοαν, περί ης λαλοϋμεν. διεμαρτύρατο δέ 6 ps 8,5-7.
πού τις λέγων

τί εύτιν αν&ρωπος οτι μιμν^ύκΐβ αντον;
η viög άν^ρώπον οτι επιακέπτη αντ6ν\

ήλάττωΰας αντον βοαχν τι παρ9 άγγέλονς, 7
όό£% καϊ τιμ!\ έύτεφάνωύας αντόν,

πάντα νπεταξαξ νποκάτω των ποδών αντον. s 1 κ 15,27.
έν τφ γαρ νΐϊοτάξαι αύτφ τα πάντα ούόέν άφήκεν
αύτφ άννπότακτον. νυν δε οϋπω όρώμεν αύτφ
τα πάντα νποτεταγμένα' τον δε βραχύ τι παρ 9 Ph 2,8.9.
άγγέΧονς ήλαττωμένον βλέπομεν Ίηοονν δια το
πάθημα του Φανάτον tfoffl και τιμή έύτεφανω-
μένον, δπως χάριτι ΰεοϋ ύπερ παντός γεύοηται
θανάτου. "Επρεπεν γαρ αύτφ, δι δν τα πάντα ιοκιι,ββ.
και δι οϋ τά πάντα, πολλούς νίούς είς δόξαν
άγαγόντα τον άρχηγόν της οωτηρίας αύτών διά
παθημάτων τελειώοαι. δ τε γαρ άγιάζων κα& 11 J^l^ss
οί άγιαζόμενοι έξ ένος πάντες9 δι ην αίτίαν ούκ Mt 25,40. '
έπαιοχύνεται άδελφονξ αύτούς καλεϊν, λέγων ■ 12 ρ8 22,23.

άπαγγελώ το ονομά αον τοις άδελφοΐς μον, 3 17,θ·

εν μέαω έκκληαίαξ νμνήΰω ύε·
καϊ πάλιν 13 ιβ8,ι7. ΐββ,ιι

εγώ εύομαι πεποι&ώζ έπ αντώ' 2 Sm 22'8,

καί πάλιν

Ιδού εγώ κα\ τά παιδία α μοι εδωκεν 6 &εός,

6 αντον : HR, 7 fin Η+ [και κατεατηαας αντον επι Ps 8,7.
τα εργα των χειρών αον] 8 αντω 1° : [Η]— W 9 χαριτι :
hrW χωρίς ι κ 15,27.

4 ονν μαρτνρονντος Ή | — τε ΜΡα \ αντον : τον ι5εον
Ώ*Έ* 6 τι : τις C*P 11 κάλων 17
550

2fi4— 3,8, Προς Εβραίους

π. 2 τ ι,ιο. 14 Έπεϊ οϋν τά παιδία κεκοινώνηκεν αίματος καϊ
ΑΡ 12)10! οαρκός, και αύτός παραπλησίως μετέσχεν των
ι κ 15,56. αυτών, Ινα δια τον θανάτου καταργήσχι τον τό
κράτος έχοντα τον θανάτου, τοϋτ' εστίν τον διά-
15 βολον,1 και άπαλλάξη τούτους, όσοι φόβω θανάτου
is 4ΐ,8 β. 16 δια παντός τον ζην ένοχοι ήσαν δονλείας. ού
γαρ ύήπου άγγέλων έπιλαμβάνεται, άλλα απέρ-
6,ι. Ρβ 22,23. 17 ματο§ Αβραάμ επιλαμβάνεται, δΰεν ώφειλεν κατά
πάντα τοις άδελφοις όμοιωϋήναι, Ινα έλεήμων
γένηται και πιοτός άρχιερεύς τα προς τον ΰεόν,
4,ΐ5.ΐ6. 18 εις τό ιλάσκεσΰαι τάς αμαρτίας του λαού. έν
φ γαρ πέπονΦεν αύτός πειρασΰείς, δύναται τοις
πειραζομένοις βοη&ήσαι.
4,ΐ4; 9,ΐ6; 3 "Οΰεν , άδελφοι άγιοι , κλήσεως έπου ρ αν ίου 60
μέτοχοι, κατανοήσατε τον άπόστολον καϊ άρχιερέα
Nu 12,7. 2 τής ομολογίας ήμών Ίησοϋν, πιστόν όντα τφ ποιή-
σαντι αύτόν, ως και Μωνύηξ έν ολω τω οίκω

3 αντον. πλείονος γαρ ούτος δόξης παρά Μωϋσήν
ήξίωται %α#' όσον πλείονα τιμήν έχει τον οίκον

4 ό κατασκευάσας αύτόν. πας γαρ οίκος κατασκευά-
ζεται ύπό τίνος, 6 δε πάντα κατασκευάσας $εός·

Nu 12,7. 5 και Μωναης μεν πιστός έν ολω τω οΓκω αυτόν
ως θεράπων εις μαρτύρων των λαληΰησο μένων,
κ 15,4. 6 1 Χριστός δε ως υίός έπι τον οΐκον αντον' ού
κοί ills'. οϊκός έσμεν ήμεις, έάν τήν παρρησίαν και τό
6,ιΐ; 10,23. καύχημα τής έλπίδος μέχρι τέλους βεβαίαν κα·
Ρβ 96,7-ιι. 7 τάσχωμεν. Διό, καΰώς λέγει τό πνεύμα τό
άγιον ·

αημερον εάν της φωνΐ\ξ αντον άχοναητε,
I μή ύχληρυνητε τά$ καρδίας νμών ώς έν τω
παραπιχραΰμώ

15 Τ δονλιας 3,2 ολω : [Η]— W 6 μέχρι τελ. βεβ. :
[Η]— W 7 αγιον : h ,

14 αυτών : + παΰηματων D*syrhr π ταις αμαρ-

τιαις Λ17 3,4 (τίνος .) | τα πάντα JLa% 6 ου : ος Ώ*Μ \
εανπερ ΛΌαζ

551

AD HEBRAEOS. 2,14-3,8.

Quia ergo pueri communicaverunt carni , et 14 17. 2 τ ι,ιο.
sanguini, et ipse similiter participavit eisdem: Αρ^ί^ίο.
ll*ut per mortem destrueret eura, qui habebat 1 K 15'59,
mortis Imperium, id est, diabolum: et libera- 15
ret eos, qui timore mortis per totam vitam

12 obnoxii erant servituti. Nusquam enim Ange- 16 is 41,8 s.
los apprehendit, sed semen Abrahae appre-
hendit. Unde debuit per omnia fratribus 17 ps 22,23.
similari , ut misericors fieret , et fidelis ponti- Ph 2'7,
fex ad Deum, ut repropitiaret delicta populi.
In eo enim, in quo passus est ipse et tentatus, 18 4,15.
potens est et eis, qui tentantur, auxiliarL

1 13 Unde fratres sancti , vocationis caelestis 3 4,14.
participes, considerate Apostolum, et ponti-
ficem confessionis nostrae Iesum : qui fidelis 2 Nu 12,7.
est ei, qui fecit ilium sicut et Moyses in omni
domo eius. Amplioris enim gloriae iste prae 3
Moyse dignus est habitus, quanto ampliorem
honorem habet domus, qui fabricavit illam.

14 Omnis namque domus fabricatur ab aliquo : 4

15 qui autem omnia creavit, Deus est. Et Moyses 5 Nu 12,7.
quidem fidelis erat in tota domo eius tam-

quam famulus, in testimonium eorum, quae
dicenda erant: Christus vero tamquam filius in 6 r 15,4.
domo sua: quae domus sumus nos, si fiduciam, kom%i.
et gloriam spei usque ad finem, firmam retine- β'π ; 10'23,

16 amus. Quapropter sicut dicit Spiritus sanctus: 7 ps 95,7-11.

Hodie si vocem eius audieritis,
nolite obdurare corda vestra , sicut in ex- 8 ex 17,7.
acerb atione Nu 20'2"5*

14 > sang, et carni | hisdem iisd. ® isd. Α \
(— mortis) 15 et ] ut F | liberare F1 17 et per A* \
similare (pr [se] | et ut repr. § 18 — et 1° \
- et 20 ■

551

3,9-4,2. AD HEBRAEOS.

secundum diem tentationis in deserto,
9 ubi tentaverunt me patres vestri:
10 probaverunt, et viderunt opera mea 1 qua-
draginta annis:
Propter quod infensus fui generationi huic,
et dixi : Semper errant corde.
Ipsi autem non cognoverunt vias meas,
Nu uf2i-28. 11 sicut iuravi in ira mea:

Si introibunt in requiem meam.
12 Videte fratres, ne forte sit in aliquo vestrum 17 (6j
cor malum incredulitatis , discedendi a Deo
ι tu 5,ii. 13 vivo : sed adhortamini vosmetipsos per singu-
los dies , donec Hodie cognominatur , ut non
e,u. 14 obduretur quis ex vobis fallacia peccati. Par-
ticipes enim Christi effecti sumus: si tarnen
initium substantiae eius usque ad finem flr-
p8 95,8. 15 mum retineamus. Dum dicitur : 18
Hodie si vocem eius audieritis,
nolite obdurare corda vestra, quemadmodum
in illa exacerbatione.
ex i7,i es. 16 Quidam enim audientes exacerbaverunt : sed 19

non universi qui profecti sunt ex Aegypto per
Nu 14,29. 17 Moysen. Quibus autem infensus est quadraginta
ι κ ιο,ιο. annis ? Nonne illis, qui peccaverunt, quorum ca-
Nu 14,22 s. 18 davera prostrata sunt in deserto? Quibus autem
η· iuravit non introire in requiem ipsius, nisi illis,
19 qui increduli fuerunt? Et videmus, quia non po-
r« 95,11. 4 tuerunt introire propter incredulitatem. Time-
amus ergo ne forte relicta pollicitatione introe-
undi in requiem eius, existimetur aliquis ex vobis
2 deesse. Etenim et nobis nunciatum est, quem- 20 (7
admodum et illis. sed non profuit illis sermo

10 annos $jP , it η \ offensus &F u , sicut ]
. quibus φ , it 4 3 12 Vidite F1 | discendi F 13 qui JP1
14 — eius [$] 16 exacerv. ? A \ ab Aeg. | fin ?
gi&A 17 annos 18 (intrare) | illi Fl | creduli A1-
19 qui F I intr. ] 4- in requiem ipsius QF

4,i aliqui QfaAF \ nobis § 2 - et 1° I™

552

Προς Εβραίους 3,9— 4,2.

χατά τψ ημεραν τον ηειραύμον έν τ\ έρημω,
οί έιχείραύαν οί πατέρες νμών έν δοχιμαοία 9
χάϊ εΐδον τά εργα μον 1 τεΰύεράχοντα ετη. 10
6 ιό ιζροΰώχ&ιύα τ\ γενεά ταύτη
χαϊ εΐτίον αεί πλανώνται τη χαρδία'

αντοϊ δε ονχ εγνωύαν τάς όΰονς μον,
ώς ώμούα εν τ\ οργή μον 11 Nu 14,21-2

εί είβελενύονται είς τψ χατάτιανΰίν μον.
Βλέπετε, άόελφοί, μή ποτε έοται εν τινι νμών καρ- 12 12,15.
δία πονηρά άπιοτίας έν τφ άποοτήναι άπό $εον
ζώντος, άλλα παρακαλείτε έαντονς κα$' έκάοτην 13 ι Th β,ιι.
ήμέραν, άχρις ου το σήμερον καλείται, Ινα μή ¥τ£Ί%.
ύχληρνν&τι τις έξ νμών άπάτχι της άμαρτίας' μέτ- 14β,η.
οχοι γάρ τον Χριοτοϋ γεγόναμεν, έάνπερ την η,1'
άρχήν της νποοτάοεως μέχρι τέλους βεβαίαν κα-
τάσχωμεν. έν τφ λέγεοΰαι · 15 ρ8 95,8.

ύίιμερον εάν τη$ φωνής αυτόν άχονύψε,
μη ΟχΚΎίρννψε τάς καρδίας νμών ώς έν τω παρα-
Λίχραύμω.

τίνες γάρ άκονοαντες παρεπίχραναν ; άλλ' ού πάν- 16 εχ ΐ7,ι ββ.

τες οί εξελθόντες έξ Αιγύπτου διά Μωϋοέως; τίοιν 17 Nu 14,29.

όέ προσώχ&ιΰεν τεααεράχοντα έτη; ουχί τοις άμαρ- 1 κ 10,1°·

τήοαοιν, ών τά χώλα ετΐεύεν έν τ\ έρημω; τίοιν 18 Nu 14,22 β.

όέ ώμούεν μή εΐύελενύεα&αι εις τψ χατάπανύιν

αντον εί μή τοις άπειΰήοααιν ; και βλέπομεν δτι 19

ούκ ήδυνήΰηοαν είοελΦεϊν δι άπιοτίαν. Φοβηθώ- 4 ps 95,11.

μεν οϋν μή ποτε καταλειπομένης έπαγγελίας είοελ-

θειν εις τήν κατάπαυοιν αντον δοκη τις έξ ύμών

ύοτερηκέναι. και γάρ έομεν εύηγγελιομένοι καθά- 2

περ κάκείνοι* άλλ' ούκ ώφέληαεν ό λόγος της

10 ετη : H W, 11 μον 2° : X'W, 13 Η τό Σημ.
(it Έί Σημ.) I hW εξ νμων τις 14.15 W κατααχωμεν εν
15 h ακονοητε, — f Η Μη 17 Τ αμαρτηααοιν \ ... ερημω.

9 επειρ. : -\- με KLaf | εν δοκιμ. : εδοκιμαοαν με ΚΣ,αζ
10 εκείνη Caf 14 νποοτ. : + αντον Λα 16 τινές . . .
παρεπικραναν, Ι,Μαζ 17 όε : -f- και Α \ αμ. : απει-
ΰηοαοιν Λ47 4,2 καταλ. : + της Ό*
552

4,3—13. Προς Εβραίους

άκοής εκείνους μη ουνκεκεραομένος τη πίοτει
ρβ 95.li. 3 τοις άκούοαοιν. Έίαερχόμε&α γάρ sis χψ χατά-
Λανΰιν οι πιοτεύοαντες, καΰως ειρηκεν
ώς ώμο 6 α εν οργή μον
εί είΰελενύονχαι είς χψ χαχάτζανόίν μον,
καίτοι των έργων άπο καταβολής κόομον γένη-
Gn 2,2. 4 Μέντων, ειρηκεν γάρ που περί της εβδόμης ούτως*
χαϊ χατέτζανϋεν δ &εό& εν trf/ ήμερα χ\ εβδόμη
Ρβ 95,ιι. 5 άττό πάντων χών έργων ανχον ' καϊ έν τούτω
πάλιν ει είύελενΰονται εις χψ χατάτζανΰίν μον,
6 έπει ούν άπολείπεται τινάς εΐοελ&εΐν εΙ§ αύτήν,
και οί πρότερον εύαγγελιοΰέντες ούκ είαν^ον δι
ρβ 95,7.8. 7 άπείΰειαν, 1 πάλιν τινά ορίζει ήμέραν, αημερον, έν
Δαυείδ λέγων μετά τοοοϋτον χρόνον, καΰώς προ-
είρηται ·

οήμερον εάν xys φωνής ανχον άχοναηχε,
μη ϋχλϊίρννϊίχε xag χαρόίας νμών.

joe 2μ! 8 £t γάρ αυτούς Ίηοοϋς κατέπανοεν , ούκ αν περί
9 άλλης έλάλει μετά ταύτα ήμέρας. άρα άπολεί-
on 2,2. ίο πεται οαββατιομός τφ λαφ του $εού. ό γάρ
Ap u,i3. Βΐύελ^ών' εί$ χψ χαχάπανβιν ανχον καϊ αύτός
χατέιζανΰεν άπο των έργων αύτού, ώοπερ άπο χών
ρβ 95,ιι. 11 ιδίων ό &εός. Σπουδάσω μεν ούν είύελ&εΤν είς β

έκείνην χψ χαχάτζανύιν, Ινα μη έν τφ αύτφ τις
jr 23,29. 12 ύποδείγματι πέοχι της άπειΰείας. Ζών γάρ ο
,2\Ek£?5. λόγος του $εού και ένεργης και τομώτερος νπερ
j 12,48. παοαν μάχαιραν δίοτομον και διϊκνούμενος άχρι
Αρ ΐ9,ΐδ. μεριομού ψυχής και πνεύματος , αρμών τε και
μυελών, και κριτικός ένΰυμήοεων και έννοιών
13 καρδίας" και ούκ έοτιν κτίοις άφανής ένώπιον

2 h8 f μη . . . ακ. f \ 3ίΉ> σννκεκερασμενους | ακονοααιν :
h81 axovo&eiOLV 2 cj ακονομασιν 3 γαρ : h ονν \ την 1° :
[Η]— W 4 fin H,W. 7 h προειρηκεν

2 ακονοϋεωιν 71 3 ειαερχωμεΰα ονν ACT7a 6 απι~
ouav Ν* 7 ειρηται ΚΖαξ 8 αν : αρα H 12 εναργής Β |
( — , post πν.)

553

AD HEBRAEOS. 4,3-13.

auditus, non admistus fidei ex iis, quae audi-

erunt. Ingrediemur enim in requiem , qui 3 3,11. ps 95,11.

credidimus: quemadmodum dixit:

21 Sicut iuravi in ira mea:

Si introibunt in requiem meam:

22 * et quidem operibus ab institutione mundi per-

fectis. Dixit enim in quodam loco de die 4 Gn 2,2.
septima sie: Et requievit Deus die septima ab

23 omnibus operibus suis. Et in isto rursum: 5 ps 95,11.

24 Si introibunt in requiem meam. Quoniam 6
ergo superest introire quosdam in illam, et ii,
quibus prioribus annunciatum est, non introi-

25 erunt propter incredulitatem : iterum terminat 7 3,7. ps 95,7.8.
diem quendam, Hodie, in David dicendo, post

tantum temporis, sicut supra dictum est:

26 Hodie si vocem eins audieritis,
nolite obdurare cor da vestra.

27 Nam si eis Iesus requiem praestitisset, num- 8 Dt 31,7.

28 quam de alia loqueretur, posthac, die. Itaque 9 Jos 22'4,
relinquitur sabbatismus populo Dei. Qui 10 ση 2,2.
enim ingressus est in requiem eius : etiam Ap 14'13,
ipse requievit ab operibus suis, sicut a suis

29 Deus. Festinemus ergo ingredi in illam requi- 11 ps 95,11.
em : ut ne in idipsum quis incidat incredulitatis

30 exemplum. Vivus est enim sermo Dei, et effi- 12 Jr 23,29.
cax , et penetrabilior omni gladio aneipiti : et 18 49'2' E G'17,
pertingens usque ad divisionem animae ac j 12,48.
spiritus, compagum quoque ac medullarum, et Ap 19'15,
discretor cogitationum et intentionum cordis.

Et non est ulla creatura invisibilis in conspectu 13

2 admixtis | Iiis 3 cf 3,11 | fact is 4 — in

I dominus Λ | — omnibus F 5 sto Fi

β > quosd. intr. | — in A* | hi ® hii 7 quan-
dam JP2 I sic post et — sicut Fl 8 alio et — die Fl
9 (sabbatissimus) 10 — est AS 11 (incedat) 12 > enim
est dei sermo | ac 2° ] et
553

4,14—5,8. AD HEBRAEOS.

eius: omnia autem nuda et aperta sunt oculis
3,i; 6,20; 7,2β; 14 eius, ad quem nobis sermo. Habentes ergo 31
8,15 9,ii. pontificem magnum , qui penetravit caelos,
Iesum filium Dei: teneamus confessionem.
2,i7. 15 Non enim habemus pontificem, qui non possit
compati infirmitatibus nostris : tentatum autem
per omnia pro similitudine absque peccato.
ι j 3,21. 16 Adeamus ergo cum fiducia ad thronum gra- (9)
R 3'25, tiae: ut misericordiam consequamur, et gra-
tiam inveniamus in auxilio opportuno.
5 Omnis namque Pontifex ex hominibus 32
assumptus , pro hominibus constituitur in iis,
quae sunt ad Deum, ut offerat dona, et sacri-
4,i5. 2 ficia pro peccatis: qui condolere possit iis,
qui ignorant, et errant: quoniam et ipse cir- '
Lv 9,7; i6,6. 3 cumdatus est infirmitate: et propterea debet,
quemadmodum pro populo , ita etiam et pro
ex 28,i. 4 semetipso offerre pro peccatis. Nec quisquam
sumit sibi honorem, sed qui vocatur a Deo,
Ps 2,7. 5 tamquam Aaron. Sic et Christus non semet-
i,5. Act 13,33. ipsum clarificavit ut pontifex fieret : sed qui
locutus est ad eum:
Filius meus es tu, ego hodie genui te. 33
c 7. ps 110,4. 6 Quemadmodum et in alio loco dicit :

Tu es sacerdos in aeternum, secundum or-
dinem Melchisedech.
Mt 26,39-46. 7 Qui in diebus carnis suae preces, suppli-
cationesque ad eum, qui possit illum sal-
vum facere a morte cum clamore valido,
et lacrymis offerens, exauditus est pro sua
ph 2,8. 8 reverentia : Et quidem cum esset Filius 34
Dei, didicit ex iis, quae passus est, obe-

13 aut. ] enim 14 spei nostrae com0. § et

conf. eius F 15 — pontif. A> \ similitudinem
16 gratiae eius § gloriae F* (gratia)

δ,ι his ,it 2.8 2 ignoranter err. Λ 5 et pro
pop. I — et 2° 4 (voeatus est) 5 ita -F1

6 (— et) I — loco1 I Melcis- F , it 10 7 > salv.

ill. I > a morte fac. | et exaud, J

— est 8 — Dei | cf 1

554

Προς Εβραωνς 4,ΐ4— 5,8.

αύτοϋ, πάντα δε γυμνά και τετραχηλιομένα τοις
όφθαλμοϊς αύτοϋ, προς όν ήμιν ό λόγος.
i "Εχοντες ούν αρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τους 14 35ΐ;6,2ο; 7,26
ούρανούς, Ίηοοϋν τον υίόν τον 'θεοϋ, κρατώμεν της ' ' '
ομολογίας, ού γάρ εχομεν άρχιερέα μη δυνάμενον 15 2,ΐ7.ιβ.
συνπαθήσαι ταϊς άσθενείαις ήμών, πεπειραομένον
δε κατά πάντα καθ' ομοιότητα χωρίς άμαρτίας.
προσερχόμενα ούν μετά παρρησίας τφ Φρονώ 16 10,22. ι j 8,21.
της χάριτος, ίνα λάβω μεν έλεος και χάριν εϋρω-
μεν εις ενκαιρον βοήθειαν.

Πάς γάρ άρχιερεύς έξ άνθρώπων λαμβανό- 5 2,ΐ7.
μένος ύπερ άνθρώπων καθίσταται τά προς τον
$εόν , ινα προσφέρη δώρά τε και "θυσίας υπέρ
άμαρτιών, μετριοπαΰεϊν δυνάμενος τοις άγνοοϋσιν 2 *,ΐ6. 7,28.
και πλανωμένοις, έπεί και αυτός περίκειται άσθέ-
νειαν , 1 και δι αϋτήν οφείλει, κα$ως περί του 3 9,7; ιβ,β.
λαοϋ, ούτως και περί έαυτοϋ προσφέρειν περί
αμαρτιών, και ούχ έαυτφ τις λαμβάνει την τι- 4 εχ ββ,ι.
μην, άλλα καλού μένος υπό του ΰεοϋ, καΰώσπερ
και Ααρών. Ούτως και ό Χριστός ούχ έαυτόν ι
έδόξασεν γενηθήναι άρχιερέα, άλλ' ό λαλήσας
προς αύτόν

νίόζ μου εΐ ΰν, εγώ ύήμερον γεγέννηκά ΰε'
καθώς και εν έτέρω λέγει* 6 c 7. ρβ 110,4

ύν ιερεύς είς τον αιώνα κατά χψ χάζιν Μελχι-
σεόέχ.

ος έν ταις ήμέραις της σαρκός αύτοϋ δεήσεις τε η m 2β,89-4β.
και ίκετηρίας προς τον δυνάμενον σώζειν αύτόν
έκ θανάτου μετά κραυγής ίσχυρας και δακρύων
προσενέγκας και εισακουσθείς άπό της εύλαβείας,
ικαίπερ ών υιός, εμαθεν άφ' ων επαθεν την ύπα- g ρ& Μ.

5,i Η \τε] 6 fin W,

16 — ενρωμεν JB 5,5 όια ταντην Καζ \ εαντον

αντον Β1)*α \ ηερι 3° : νπερ Καζ
554

5,9— 6,8. Προς Εβραίους

9 κοήν, καί τελειωθείς έγένετο πάσιν τοις ύπακούον-
Ρβ ιιο,4. 10 σιν αύτφ αίτιος βωτηρίας αίωνίον, προσαγορενθείς
υπό τον θεον άρχιερεύς κατά τψ τάζιν Μελχι-
ύεάέκ.

6,ΐ2. 11 Περί ον πολύς ήμϊν ό λόγος και δνσερμήνεν- \
τος λέγειν, έπεί νωθροί γεγόνατε ταις άκοαϊς.
ι κ 3,ι-8. 12 και γαρ όφείλοντες είναι διδάσκαλοι όιά τον χρό-
' ' νον, πάλιν χρείαν έχετε τον διδάσκειν ύμας τινα
τα οτοιχεϊα της άρχής των λογίων τον θεον, καί
γεγόνατε χρείαν έχοντες γάλακτος, ον οτερεάς
ε 4,ΐ4. 13 τροφής, πας γαρ ό μετέχων γάλακτος άπειρος
ρι» ι,ιο. 14 λόγον δικαιοσύνης, νήπιος γάρ έοτιν τελείων δέ
Gn 2,ΐ7 ; 3,5.' έοτιν ή οτερεά τροφή, των όιά την εξιν τα αισθη-
τήρια γεγνμναομένα έχόντων προς διάκρισιν καλόν
6 τε καί κακόν. Διό άφέντες τον τής άρχής τον
9,1*. Χριστού λόγον έπί την τελειότητα φερώμεθα, μη
' ' πάλιν θεμέλιον καταβαλλόμενοι μετανοίας από

2 νεκρών έργων, καί πίστεως έπί θεόν, 1 βαπτισμών
διδαχήν, έπιθέσεώς τε χειρών, άναστάσεως νε-

3 κρών, καί κρίματος αίωνίον. καί τοντο ποιήσο-
10,26.97.32. 4 μεν, έάνπερ έπιτρέπη ό θεός. Αδύνατον γάρ τούς

*iVl\i6. άπαξ φωτισθέντας γενσαμένονς τε τής δωρεάς
τής έπονρανίον καί μετόχονς γενηθέντας πνεν-
2,5. ι ρ 2,8. 5 ματος άγίον 1 καί καλόν γενσαμένονς θεον φήμα
κοί 2,15. 6 δννάμεις τε μέλλοντος αιώνος, καί παραπεσόντας,
πάλιν άνακαινίξειν εις μετάνοιαν, άναστανρονντας
έαντοις τον νίόν τον θεον καί παραδειγματίζον-
Otn ι,ιι β. 7 τοις. γη γάρ ή πιονσα τον έπ' αύτής έρχόμενον
πολλάκις ύετόν καί τίκτονσα βοτάνψ ενθετον
έκείνοις δι οϋς καί γεωργειται, μεταλαμβάνει
Gns,i7e. 8 εύ λογίας άπό τον θεοϋ' έχφέρονΰα δε άχάν&ας

12 Τ τίνα \ ον : h[R]W pr και 6,2 hRT διδαχής \
αναοτ. : hRT-f- tre 4 h φωτιοΰεντας,

13 γαρ 2° : -f- αχμην 2>* 6,5 ποιησωμεν AC Ώα
555

AD HEBRAEOS. 5,9—6,8.

dientiam : et consummatus , factus est omni- 9 u 45,17,
bus obtemperantibus sibi, causa salutis aeter- J 17,1,09
nae, appellatus a Deo pontifex iuxta ordinem 10 ps 110,4.
Melchisedech.

De quo nobis grandis sermo, et ininter- 11
pretabilis ad dicendum: quoniam imbecilles

35 facti estis ad audiendum. Etenim cum debe- 12 1 κ 3,ι-ί
retis magistri esse propter tempus : rursum 1 p 2,2>
indigetis ut vos doceamini quae sint elementa
exordii sermonum Dei: et facti estis quibus
lacte opus sit, non solido cibo. Omnis enim, 13 ε 4,u.
qui lactis est particeps , expers est sermonis

36iustitiae: parvulus enim est. Perfectorum 14 ph 1,10.
autem est solidus cibus: eorum, qui pro con- 0^217«.
suetudine exercitatos habent sensus ad dis-
) 37 cretionem boni ac mali. ' Quapropter inter- 6
mittentes inchoationis Christi sermonem, ad 9|U,
perfectiora feramur, non rursum iacientes fun-
damentum poenitentiae ab operibus mortuis,
et fidei ad Deum, 1 baptismatum doctrinae, im- 2
positionis quoque manu'um, ac resurrectionis
mortuorum, et iudicii aeterni. Et hoc facie- 3

38 mus, si quidem permiserit Deus. impossibile 4 10,26.27.
est enim eos, qui semel sunt illuminati, gu- fj^fe.'
staverunt etiam donum caeleste , et parti-

cipes facti sunt Spiritus sancti , gustaverunt 5 1 ρ 2,3.
nihilominus bonum Dei verbum, virtutesque
saeculi venturi, 1 et prolapsi sunt; rursus re- 6
novari ad poenitentiam , rursum crucifigentes
sibimetipsis iilium Dei , et ostentui haben-

39 tes. Terra enim saepe venientem super se 7 Gu 1,11 s
bibens imbrem, et generans herb am oppor-

tunam illis, a quibus colitur: accipit bene-
dictionem a Deo. proferens autem spinas, 8 Gu 3,17 s

9 causam FL 10 iusta F1 11 > grand, nob. |
interpret abilis QF*- 12 deberitis Λ | rursus QF \
(^unt) 13 exparsa Fi 6,1 sermone F*- I perfectio-
nem | feramus F^ \ iacentes Λ facientes JP1 | fide F
4 (domum) | caelestem F \ > sunt facti 5 virtutis-
que F 6 > renov. rurs. (rursum Λ) \ sibimet

ipsi F 7 germinans § | accepit AF* ·

555

6,9-7,1. AD HEBRAEOS.

ac tribulos, reproba est, et maledicto proxima:
9 cuius consummatio in combustionem. Gon- 40 (
fidimus autem de vobis dilectissimi meliora,
10,32-34. 10 et viciniora saluti : tametsi ita loquimur. Non
enim iniustus Deus, ut obliviscatur operis
vestri, et clilectionis, quam ostendistis in no-
mine ipsius, qui ministrastis Sanctis, et mini-
3,i4. ph i.e. 11 stratis. Cupimus autem unumquemque ve-41
strum eandem ostentare solicitudinem ad ex-
12 pletionem spei usque in finem : ut non segnes
efficiamini, verum imitatores eorum, qui fide,
Gn 22,ιβ.ΐ7. 13 et patientia hereditabunt promissiones. Abra- 42
hae namque promittens Deus, quoniam nemi-
nem habuit, per quem iuraret, maiorem, * iura- 43

14 vit per semetipsum , 1 dicens : Nisi benedicens
benedicam te, et multiplicans multiplicabo te.

15 Et sie longanimiter ferens, adeptus est repro-
ex 22,10. 16 missionem. Homines enim per maiorem sui 44

iurant: et omnis controversiae eorum finis,
17 ad confirmationem , est iuramentum. In quo
abundantius volens Deus ostendere pollicita-
tionis heredibus immobilitatem consilii sui,
Nu 23,i9. 18 interposuit iusiurandum : ut per duas res im-
l sm 15,29. mobiles, quibus impossibile est mentiri Deum,
fortissimum solatium habeamus, qui confugi-
lv i6,2.i2. 19 mus ad tenendam propositam spem , quam
sicut anchoram habemus animae tutam ac
firmam, et incedentem usque ad interiora ve-
5,e. p8 no,4. 20 laminis , ubi praecursor pro nobis introivit
Iesus, secundum ordinem Melchisedech ponti-
fex f actus in aeternum.
Gn i4,i7-2o. 7 Hic enim Melchisedech , rex Salem , sa- 45
cerdos Dei summi , qui obviavit Abrahae

«9 (reprobata) 9 salutis g-F2 | tarnen etsi $
tarnen si Α ίο iniust. est $ | ministratibus (2°) -F1
12 Adern F1 \ promissionis F1 13 iurabit A 16 sui ]
sibi -F2 I omnes -F1 | iuramenti Fi 17 pollicita-
tiones F -citanis Λ 18 (— est) | (mentire) | prop. ]
promissionis F% 19 habeamus Fi J ad ] in 20 intro
iit (mtroit A) \ Melci-'^1 Melchisedec A

7,1 Melchisedec A

Προς Εβραίους 6,9— 7, ι.

χαϊ τοιβόλονς άδόκιμος καί κατάρας εγγύς, ης το

2 τέλος είς καναιν. Πεπείομεΰα δε περί ύμών, 9
αγαπητοί, τά κρείοαονα καί έχόμενα αωτηρίας, εί

καί ούτως λαλοϋμεν. ον γαρ άδικος ό $εός έπι- ίο 10,32-34.

λαΰέοΰαι του έργον υμών καί της άγάπης ης

ένεδείξαονΧε είς το ovo μα αντον, διακονήοαντες

τοις άγίοις καί διακονοϋντες. έπιϋνμοϋμεν όέ η 3,e.u. Ph ι,β,

εκαοτον ύμών την αύτην ένδείκννοΰαι οπονδην

προς την πληροφορίαν της ελπίδος άχρι τέλους,

I Ινα μη νωΦροί γένηοΰε, μιμηταί δε των δια πί· 12 s,n.
ατεως καί μακροΰνμίας κληρονομούντων τάς έπαγ-

3 γελίας. Τφ γαρ Αβραάμ έπαγγειλάμενος 6 $εός, 13 βη 22,16.17.
έπεί κατ ούδενός εϊχεν μείζονος όμόοαι, ώμοαεν

καίΚ εαντον, 1 λέγων · εί μψ ενλογών ενλογηΰω ύε 14

χαΐ πλ'φννων τιλη&ννω οε' καί ούτως μακροΨν- 15

μήοας έπέτνχεν της επαγγελίας, άνθρωποι γαρ 16 ε* 22,10.

κατά τον μείζονος όμνύονοιν, καί πάσης αντοίς

άντιλογίας πέρας είς βεβαίωοιν ό δρκος' εν φ 17 r 11,29; 15,8.

περιοοότερον βονλόμενος ό $εός έπιδεϊξαι τοις

κληρονόμοις της επαγγελίας το άμετάΰετον της

βουλής αύτον έμεοίτενοεν δρκω, ϊνα διά δύο πραγ- 18 Nu 23,19.

μάτων άμετ αΰέτων , έν οις άδύνατον ψεύααοΰαι κοΓι"'2β'

ΰεόν, ίοχνράν παράκληοιν εχωμεν οί καταφνγόν-

τες κρατήοαι της προκειμένης ελπίδος ■ ην ως 19 lv 16,2.12.

άγκνραν εχομεν της "ψυχής άοφαλή τε καί βεβαίαν

καί είβερχομένψ είς το έοώτερον τον χαταττετάΰμα-

tos, δπον πρόδρομος ύπέρ ημών είοήλΰεν Ίηοοϋς, 20 β,β. ρ8 πο,4.

κατά τψ τά\ιν Μελχιύεόεχ άρχιερενς γενόμενος

είς τον αιώνα.

9 Ούτος γάρ ό Μελχισεόέχ, βαύιλενς Ζαλήμ, ϊερενς 7 βη 14,17-20.
τον &εον τον νψίύτον , δ ύνναντίΐύας Αβραάμ

18 ΰεον : hT pr τον 7,1 ο 2° : h „MSS" ος

9 αγαπ. : αδελφοί Χ*1 10 της : pr τον κοπον KJLa^

II πληροφ. : -f- της πίστεως 17 14 ει μην : ή μην KL*a$
ει μη C 16 γαρ : pr μεν CKa% 17 επιόειξααΰαι Α47 \
τοις κλητοις κληρ. 37

556

7,2~ΐ4# Ιΐρος Εβραίους

ντίούτρέφοντι άπο τ% κοπής των βαΰιλέων και
2 ευλογίας αυτόν, φ και άεκάτψ άτζο πάντων έμέ-
ριοεν Αβραάμ, πρώτον μεν έρμηνευόμενος βαοι-
λεύς δικαιοούνης , έπειτα δε και βαβιλενς Σαλήμ,

Ps 110,4. 3 δ έοτιν βαοώεύς ειρήνης, 1 άπάτωρ, άμήτωρ, άγε-
νεαλόγητος, μήτε άρχήν ήμερων μήτε ζωής τέλος
έχων, άφωμοιωμένος δέ τφ νίφ του $εον, μένει
4 ιερεύς εις το διηνεκές. Θεωρείτε δέ πηλίκος
ούτος, φ άεκάτψ Αβραάμ εδωκεν έκ των άκρο$ι-

Nu 18,21. 5 νιων δ πατριάρχης, και οι μεν έκ των νιων
Αενεί την ίερατείαν λαμβάνοντες έντολήν έχονοιν
άποδεκατοϊν τον λαόν κατά τον νόμον, τούτ εοτιν
τους άδελφοϋς αυτών, καίπερ έξεληλνΰότας έκ

6 της όοφύος Αβραάμ* δ δε μη γενεαλόγου μεν ο ς
εξ αυτών δεδεκάτωκεν Αβραάμ, και τον έχοντα

7 τάς έπαγγελίας ενλόγψεν. χωρίς δέ πάοης άντι-
λογίας το έλαττον ύπδ του κρείττονος εύλογεϊται.

8 και ώδε μεν δεκάτας άποΦνήοκοντες άνθρωποι

9 λαμβάνουοιν, έκει δέ μαρτυρούμενος δτι ζη. και
ως έπος ειπείν, δι Αβραάμ και Αευεις δ δεκάτας

10 λαμβάνων δεδεκάτωται* έτι γαρ έν τή όοφύϊ του
8,β. ρ8 110,4. 11 πατρός ην δτε αννψτησεν αντα Μελχιαεδέκ. Ει 4
18,19' μεν ονν τελείωοις δια της Αενειτικής ίερωούνης
ήν, δ λαός γαρ έπ' αύτής νενομοϋέτηται, τίς έτι
χρεία κατά τψ τάζιν Μελχιαεδέκ έτερον άνίοταοΰαι
ιερέα και ου κατά την τάΐιν Ααρών λέγεοΰαι;

12 μετατιθέμενης γαρ της ίερωούνης έξ άνάγκης και

13 νόμου μετάΰεοις γίνεται. έφ' ον γαρ λέγεται
ταύτα, φυλής ετέρας μετέοχηκεν , άφ' ής ούδεις

αη 49,ιο. 14 προοέοχηκεν τφ ΰνοιαοτηρίω · πρόδηλον γαρ δτι
L \]ίΙ'. &ξ Ιούδα άνατέταλκεν δ κύριος ήμών, εις ήν φυ-

4 ω : hT-\- xat 5 Η νερατιαν

5 αποόεκατονν χΑρΙζ 6 τον Αβρ. ΑΚαζ \ ενλογησεν
ACJPa 11 — ην _Β \ αντην 39 αντη Καζ \ νενομο-
&ετητο ΚΖ,αζ 13 προοεοχ. : προαεσχεν AC μετεαχεν JP71
14 ημων : -f Ιησούς 17.31

557

AD HEBRAEOS. 7,2-14,

regresso a caede regum, et benedixit ei: cui 2
et decimas omnium divisit Abraham: primüm
quidem qui interpretatur rex iustitiae : deinde
autem et rex Salem, quod est, rex pacis, 1 sine 3 p« πο,4,
patre, sine matre, sine genealogia, neque ini-

46 tium dierum, neque finem vitae habens, * assi-
milatus autem Filio Dei, manet saeerdos in
perpetuum. Intuemini autem quantus sit 4
hic, cui et decimas dedit de praecipuis Abra-
ham patriarcha. Et quidem de filiis Levi 5 Nu 18,21-
sacerdotium accipientes, mandatum habent
decimas sumere a populo secundum legem, id

est, a fratribus suis: quamquam et ipsi exi-

47 erint de lumbis Abrahae. Cuius autem gene- 6
ratio non annumeratur in eis, decimas sumpsit
ab Abraham, et hunc, qui habebat repromis-
siones, benedixit. Sine ulla autem contra- 7
dictione, quod minus est, a meliore benedicitur.

48 Et hic quidem , decimas morientes homines 8
accipiunt: ibi autem contestatur, quia vivit.
Et (ut ita dictum sit) per Abraham, et Levi, 9
qui decimas accepit, decimatus est: adhuc 10
enim in lumbis patris erat, quando obviavit

49 ei Melchisedech. Si ergo consummatio per 11 p8 110,4,
sacerdotium Leviticum erat (populus enim sub 18,19'
ipso legem accepit) quid adhuc necessarium fuit
secundum ordinem Melchisedech, alium surgere
sacerdotem , et non secundum ordinem Aaron

dici? Translato enim sacerdotio, necesse est 12

ut et legis translatio fiat. In quo enim haec 13

dicuntur, de alia tribu est, de qua nullus al-

tari praesto fuit. Manifestum est enim quod 14 Gn 49,10.

ex Iuda ortus sit Dominus noster: in qua tri- Is il,le

2 — etl° I quiaJ^1 3 adsimulatus $ 4— et-F1

6 — ab 8 contestatus (-os Fl) 9 (accipit , it 11) 10 [et]
in 11 — fuit 12 — et [g] F j lex Fi 13 ala tribus JPi |
altario 14 — est | sit ] est Λ

557

7,15—28. AD HEBRAEOS,

bu nihil de sacerdotibus Moyses locutus est.
ps 110,4. 15 Et amplius adhuc manifestum est: si secun-
dum similitudinem Melchisedech exurgat alius
16 sacerdos, qui non secundum legem mandati
carnalis factus est, sed secundum virtutem
δ,βο Ps no,4. 17 vitae insolubilis. Contestatur enim : Quoniam 50
tu es sacerdos in aeternum, secundum ordi-
18 nem Melchisedech. Reprobatio quidem fit 51
praecedentis mandati, propter infirmitatem
9,9.19 eius, et inutilitatem: nihil enim ad perfectum

adduxit lex : * introductio vero melioris spei, (15]
20 per quam proximamus ad Deum. Et quan-
tum est non sine iureiurando (alii quidem sine
Ps no,4. 21 iureiurando sacerdotes facti sunt, hic autem 52
cum iureiurando per eum, qui dixit ad ilium:
Iuravit Dominus, et non poenitebit eum : tu es
8,6; 12,24. 22 sacerdos in aeternum :) in tantum melioris te- 53
23 stamenti sponsor factus est Iesus. Et alii
quidem plures facti sunt sacerdotes, idcirco
ps 110,4. 24 quod morte prohiberentur permanere: hic autem
eo quod maneat in aeternum, sempiternum ha-
R8,34. U2,i.25 bet sacerdotium. Unde etsalvare inperpetuum
Ap 1,18' potest accedentes per semetipsum ad Deum:
semper vivens ad interpellandum pro nobis.
4,i4. 26 Talis enim decebat ut nobis esset pontifex,
sanctus, innocens, impollutus, segregatus a pec-
Lv 16,6.15. 27 catoribus , et excelsior caelis factus : qui non
habet necessitatem quotidie, quemadmodum
sacerdotes, prius pro suis delictis hostias of-
ferre, deinde pro populi: hoc enim fecit semel,
Ps 2,j; no,4. 28 seipsum oiferendo. Lex enim homines constituit
5'1,2, sacerdotes infirmitatem habentes : sermo autem

15 Älelci- F , it 17 I exsurget 18 praeciden-
tis F 19 maximamus A 20 — sac. f. s. A* -j- [eij &
23 sac. ] + secundum legem § 25 perpetuo (-t.ua)
I accedens § | pro eis 26 peccatis A
27 > cotid. uec. | populo F2 \ se

558 1

Προς Εβραίους 7,15—28.

λήν περί ιερέων ούδέν Μωϋοής έλάληοεν, καί 15 Ρβ ιιο,4.
περίοοότερον έτι κατάδηλόν έοτιν , εί χατά τψ
δμοιότητα Μελχιαεάέχ άνίοταται ιερεύς έτερος, δς 16
ού κατά νόμον εντολής οαρκίνης γέγονεν άλλα
κατά δύναμιν ζωής ακατάλυτου, μαρτνρεϊται γάρ 17 δ,β. ρ8 ιιο,4.
δτι αν fepevg els töv αίώνα κατά την τάξιν Μελ-
χιαεόέχ. άϋέτηοις μεν γάρ γίνεται προαγούοης 18 is,9. r 8,3.
εντολής διά το αυτής άοΰενες και άνωφελές,
\ 1 οϋδεν γάρ έτελείωοεν δ νόμος, έπειοαγωγή όέ Ιθβ,ιβ; 9,9.
κρείττονος ελπίδος, δι ής έγγίζομεν τφ $εφ. και 20
κα^' δοον ού χωρίς ορκωμοσίας, — οί μεν γάρ
χωρίς όρκωμοοίας είοίν ιερείς γεγονότες, δ δέ 21 Ρβ 110,4.
μετά δρκωμοοίας διά του λέγοντος προς αϋτόν*
ώμούεν xvpiog, xal ον μεταμελη&ήύεταΐ' ΰν ίερενς
rig τον αίώνα' — κατά τοοοϋτο καί κρείττονος 22 8,β59,ΐ5;ΐ2,24.
διαθήκης γέγονεν εγγυος Ίηοοϋς. καί οί μεν 23
πλείονές είοιν γεγονότες ιερείς διά το ΰανάτς)
κωλύεοΰαι παραμένειν δ δε διά το μένειν αϋτδν 24 ΐ3,8.
ag τον αίώνα άπαράβατον έχει την ίερωούνην Ρβ 110»4·
οΰεν καί οώζειν εις το παντελές δύναται τους 25 R8,s4. υ 2,ι.
προο ερχομένου ς δι αϋτοϋ τφ $εφ, πάντοτε ζών Αρ Μ8'
εις το έντυγχάνειν υπέρ αύτών. τοιούτος γάρ 26 i,s; 4,u.
ήμιν καί έπρεπεν άρχιερεύς , δοιος , άκακος,
άμίαντος, κεχωριομένος άπδ των αμαρτωλών, καί
υψηλότερος των ούρανών γενόμενος9 δς ούκ έχει 27 lv ιβ,β.15.
κα&' ήμέραν άνάγκην, ώαπερ οί άρχιερεϊς, πρό-
τερον υπέρ των ιδίων άμαρτιών Φυοίας άναφέρειν,
έπειτα των του λαού* τούτο γάρ έποίηοεν εφάπαξ
εαυτόν άνενέγκας. δ νόμος γάρ άνΰρώπους κα#- 28Pa2,75 110,4.
ίοτηοιν άρχιερεϊς έχοντας άοΰένειαν, δ λόγος δέ 5,1,2'

26 και 1° : [Η] [R] 27 Η (τούτο ... ανενεγκας') | hT
προσενεγκας

16 ααρκικης Καζ 17 μαρτυρεί ΟΚαζ 21 fin -f

κατα την ταξιν Μελχιοεόεκ AI)m<f 22 τοσούτον Καζ |
— και Όαζ 27 ΰυαιαν 2>JP 28 ιερείς Ζ>
558

8,1— ίο* Προς Εβραίους

της όρκωμοοίας της μετά τόν νόμον νίον είς τον
αίώνα τετελειωμένον.
ι,η. Ρβ ιιο,ι. 8 Κεφάλαιον δε επί τοις λεγομένοις , τοιούτον
εχομεν άρχιερέα, δς έκά&ισεν εν δεξιά τον θρόνου
Nu24,6Lxx. 2 της μεγαλωούνης έν τοις ούρανοϊς, των άγιων
λειτουργός και της σκηνής της άληΰινής, ψ επη-
6,ι. 3 ζεν 6 κύριος, ουκ άνθρωπος. Πας γαρ άρχιερενς
είς το προοφέρειν δώρά τε και άνοιας καΦίοταται*
όΰεν άναγκαϊον εχειν τι και τούτον δ προαενέγκη.
4 εί μεν ούν ην έπί γης, ούδ' άν ην ιερεύς, δντων
κοί 2,ΐ7. 5 των προοφερόντων κατά νόμον τά δώρα* οϊτινες
' ' ύποδείγματι και οκιη. λατρεύονοιν των επουρανίων,
καϋώς κεχρημάτιοται Μωϋσής μέλλων έπιτελειν
την οκηνήν ορα γάρ φηοιν, ποιήσεις πάντα κατά
7,22; 9,ΐδ; 6 τον τύπον τον δειχ&έντα σοι εν τω ορεί' νύν δε
2Ks,e. διαφορωτέρας τέτνχεν λειτουργίας, δοω και κρείτ-
τονος έοτιν διαθήκης μεοίτης, ήτις επί κρείττοοιν
7 έπαγγελίαις νενομοΰέτηται. εί γάρ ή πρώτη έκείνη
ην άμεμπτος, ουκ άν δευτέρας έξητειτο τόπος.
jr 3ΐ,3ΐ-34. 8μεμφόμενος γάρ αυτούς λέγει*

Ιδού ήμέραι έρχονται, λέγει κύριος,

και συντελέσω έπϊ τον οΐκονΊσραήλ καϊ έπϊ τον
οΐκον * Ιούδα δια^ηκην καινήν,
Εχ 19,5.6. 9 oi) κατά την δισ&ήκην ην έτίοίησα τοις Λατράσιν
αντών

έν ημέρα έπιλαβομένον μον της χειρός αντών
εξαγαγεϊν αντούς έκ γης Μγύτζτον,
οτι αντοι ονκ έν έμειναν έν τ\ δια&ήκη μον,
κάγώ ημέλησα αντών, λέγει κύριος.
2 κ β,ιβ. 10 οτι αύτη η διαθήκη ην δια^ησομαι τω οίκω * Ισραήλ

28 Η νιόν, 8,6 hRT νννι | W τετενχεν 7 W ετέρας
8 hW αυτοις

1 επί : εν Λ | ονραν. : νψηλοις 17 2 ουκ : pr και
ΑΚαζ 4 ουν : γαρ Ιίαζ \ όντων : -\- των ιερέων ΚΣ,αξ \
κ. τον νομον Ώηιζ 6 — και Ώ*Κα 9 ημεραις JB34

10 öiaft. : -f ßov AJD

AD HEBRAEOS.

8,1—10.

iurisiurandi , qui post legem est, Filium in
aeternum perfectum.
) 54 Gapitulum autem super ea, quae dicuntur: 8 M*. ps ιιο,ι.
Talern habemus Pontificem, qui consedit in
dextera sedis magnitudinis in caelis , sancto- 2 Nu 24,e lxx.
rum minister, et tabernaculi veri, quod iixit

55 Dominus, et non homo. Omnis enim pontifex 3 5,1.
ad offerendum munera, et hostias constituitur :
unde necesse est et hunc habere aliquid, quod
offerat : si ergo esset super terram, nec esset 4
sacerdos: cum essent qui offerrent secundum

56 legem munera, 1 qui exemplari, et umbrae de- 5 Kol 2,17.
serviunt caelestium. Sicut responsum est. Ex 25,4°*

57Moysi, cum consummaret tabernaculum: *Vide
(inquit) omnia facito secundum exemplar, quod
tibi ostensum est in monte. Nunc autem me- 6 7,22; 12,24.
58 lius sortitus est ministerium, * quanto et me- 2 K 3'6,
lioris testamenti mediator est, quod in meli-
) 59 oribus repromissionibus sancitum est. Nam 7
si illud prius culpa vacasset: non utique se-
60 cundi locus inquireretur. Vituperans enim 8 Jr 31,31-34.
eos dicit: 10>16-17'
Ecce dies venient, dicit Dominus:

et consummabo super domum Israel, et
super domum Iuda testamentum novum,
non secundum testamentum, quod feci pa- 9 ε* 10,5.3.
tribus eorum
in die, qua apprehendi manum eorum ut
educerem illos de Terra Aegypti:
quoniam ipsi non permanserunt in testa-
mento meo:
et ego neglexi eos, dicit Dominus:
Quia hoc est testamentum, quod disponam 10
domui Israel

559

8,11-9,7. AD HEBRAEOS.

post dies illos, dicit Dominus:
Dando leges meas in mentem eorum,

et in corde eorum superscribam eas:
et ero eis in Deum,

et ipsi erunt mihi in populum:

11 et non docebit unusquisque proximum suum,

et unusquisque fratrem suum, dicens: Co-
gnosce Dominum :
quoniam omnes scient me

a minore usque ad maiorem eorum:

12 quia propitius ero iniquitatibus eorum,

et peccatorum eorum iam non memorabor.
r io,4. 13 Dicendo autem novum: veteravit prius. Quod 61
autem antiquatur, et senescit, prope inter-
itum est.

9 Habuit quidem et pvius , iustiflcationes 62 ι
Ex 25,23.30.31. 2 culturae, et Sanctum saeculare. Tabernaculum
enim factum est primum, in quo erant cande-
labra, et mensa, et propositio panum, quae
ex 2β,33. 3 dicitur Sancta. Post velamentum autem se-
cundum, tabernaculum, quod dicitur Sancta
ex ie,33. 4 sanctorum : aureum habens thuribulum, et ar-
ΕχΝ25ΐ6!2ΐ! cam testamenti circumtectam ex omni parte
auro, in qua urna aurea habens manna, et
virga Aaron, quae fronduerat, et tabulae testa-
Ex 25,18. δ menti, superque earn erant Cherubim gloriae
ex 26,34. obumbrantia propitiatorium: de quibus non est j
Nu 18,3.4. 6 modo dicendum per singula. His vero ita 63
compositis : in priori quidem tabernaculo sem-
per introibant sacerdotes, sacrificiorum officia
ex 30,10. 7 consummantes : in secundo autem semel in (19)i
lv 16,2.14.15. anno solus pontifex non sine sanguine, quem of-

&60

Προς Εβραίους 8, 1 1— 9,7,

μετά ras ημέρας ixslvag, λέγει xvpiog,
διάοϋς νόμονξ μον dg τψ διάνοιαν αντών,
κάί επί καρδίας αντών επιγράψω avtovg,
καϊ εύομαι avroXg είg &εόν

κάί αντοϊ εύονταί μοι ag λαόν.
καϊ ον μη διδά^ω6ιν ikatitog τον ΐΐολίτην αντον 11
καί έκαστος τον άδελφον αντον, λέγων γνώ&ι
τον κνριον,
οτι πάvτεg είδήσονΰίν με

άτζο μικρόν Ι'ως μεγάλου αυτών,
οτι ϊλεωg εΰομαι τaΐg αδικίας αντών, 12
και τών αμαρτιών αντών ον μη μνηβ&ώ ετι.
h τφ λέγειν καινψ πεπαλαίωκεν την πρώνην · τό 13 r 10,4.
6ε παλαιούμενον καί γηράοκον έγγνς άφανιομον.

Είχε μεν οϋν κάί ή πρώτη δικαιώματα λατρείας 9
τό τε άγιον κοομικόν. ακηνη γαρ κατεοκενάοϋη 2 ε% 25,2s.8o.si.
ή πρώτη, έν $ η τε λυχνία και ή τράπεζα και
ή πρόϋεοις τών άρτων, ήτις λέγεται "Αγια* μετά 3 εχ 2β,88,
δε το δεύτερον καταπέταομα ακηνη ή λεγομένη
"Αγια Άγιων, χρνοονν εχονοα ΰνμιατήριον και την 4 ε* ie,s8.
κιβωτόν της διαθήκης περικεκαλνμμένην πάν- sslie.«.
τοΰεν χρνοίφ, έν η οτάμνος χρνοή εχονοα τό
μάννα και ή ράβδος Ααρών ή βλαοτήοααα κάί
αί πλάκες της διαθήκης, ύπεράνω δε αντης Χε~ 5 ε* 26,ιβ.
ρουβεϊν δόξης καταοκιάζοντα τό ίλαοτήριον περί Εχ 2β,84'
ών ούκ εοτιν νυν λέγειν κατά μέρος, τούτων δε 6 Nu 18,3.4.
όντως κατ εοκεναο μένων εις μεν την πρώτην οκη-
νην διά παντός είοίαοιν οι ιερείς τάς λατρείας
έπιτελονντες, εις δε την δεντέραν άπαξ τον ένιαν- 7 ε* βο,ιο.
τον μόνος ό άρχιερεύς, ον χωρίς αίματος δ προο- Lv 1β»2·14·15·

10 hT καρόιαν 9,1 Η [καν] 2 άρτων : hr-f και το χρνοονν
ΰνμιατηριον et in v. 4 — χρ. et — ΰνμ. και 2 Αγια (Τ α-) :
hW τα ay. 3 Αγ. Αγιων (Τ α. α.) : hW τα ay. των αγ. 4 cf 2

10 καρό/α JB \ γράψω JB 11 μικρόν : -f αντων Ι,αζ

12 ον : pr και των ανομιών αντων ADmf 9,1 πρώτη : +
ακηνη 47αζ 2 αγία ζ 4 — ή 2° JB37

560 »6

9,8— 19· Προς Εβραίους

φέρει ύπερ έαντοϋ καϊ των τοϋ λαοϋ άγνοημά-
ιο,ΐ9. 8 των, τοϋτο δηλούντος τοϋ πνεύματος τοϋ άγίον,
μήπω πεφανερώσθαι την των άγίων όδόν έτι της
ιο,ι.δ; 13,9. 9 πρώτης οκηνής έχούοης στάσιν, ήτις παραβολή εις
τον καιρόν τον ένεστηκότα, καθ' ην δώρά τε και
θυσίαι προσφέρονται μη δννάμεναι κατά συνείδη-
τΓιι\& 10 0ιν τε^ειω0αι τ°ν λατρεύοντα, μόνον έπι βρώμαοιν
Nu ΐ9*ΐ3* και πόμαοιν και διαφόροις βαπτιομοϊς , δικαιώ-
ματα σαρκός μέχρι καιροϋ διορθώσεως έπικείμενα,
β,2ο. ιο,ι. Ii Χριστός δε παραγενόμενος άρχιερεύς των γενομέ- 1
νων άγαμων, δια της μείζονος και τελειοτέρας
σκηνής ού χειροποίητου , τοϋτ' εστίν ου ταύτης
Dn 9,24. 12 της κτίσεως, ουδέ δι αίματος τράγων και μόσχων,
δια δε τοϋ ιδίου αίματος είσήλθεν έφάπαξ εις
lv 16,3.14.15. 13 τα άγια, αίωνίαν λύτρωσιν εύράμενος. εί γαρ τό
Ίο,*! αίμα τράγων και ταύρων και σποδός δαμάλεως
ραντίζουσα τους κεκοινωμένους άγιάζει προς την
υ 1 7 A18*!1?' 14 τ^ ααοκός καθαρότητα, πόσω μάλλον τό αίμα
Ικ'ΐΜβΓβΙι! τοϋ Χριστού, δς δια πνεύματος αιωνίου έαυτόν
προσήνεγκεν άμωμον τφ θεφ, καθαριεϊ την συνεί-
δησιν ήμών άπό νεκρών έργων εις τό λατρεύειν
8,ΐ; 7,22;<8,β; 15 θ εφ ζώντι. καϊ δια τοϋτο διαθήκης καινής
ι τ 2,6. μεσίτης έστίν, δπως θανάτου γενομένου εις άπο-
λύτρωσιν των έπι τη πρώτη διαθήκη παραβάσεων
την έπαγγελίαν λάβωσιν οί κεκλημένοι της αιωνίου

16 κληρονομιάς, "Οπου γαρ διαθήκη, θάνατον άνάγκη

17 φέρεσθαι τοϋ διαθεμένου· διαθήκη γαρ έπϊ νε-
κροις βεβαία, έπει μη ποτε ισχύει δτε ζη ό διαθέ-

18 μένος, δθεν ούδέ ή πρώτη χωρίς αίματος έν-
εχ 24,8 es. 19 κεκαίνισται. λαληθείσης γαρ πάσης έντολής κατά

Lv 14,4.

Nu 19,6.

10 όικαιωμ. : hW pr και 11 γενομ. : hRT μελλόντων
14 ημων : hRT νμων 17 ποτε : Κ τοτε \ όια&εμενος : h;
W, 18 Τ ονό I W εγκεκ.

9 ήτις : -\- πρώτη D*JE \ ην : ον Καζ 10 δικαιω·

μααιν Καζ 12 αγια : -|- των άγιων JP 14 αιωνίου ι
αγιον n3J>*P | ζωντι : -f και αληΰινω ΛΡ21*α
561

AD HEBRAEOS.

9,8-19.

fert pro sua, et populi ignorantia: hoc signi- 8 10,19.
ficante Spiritu sancto, nondum propalatam
esse sanctorum viam, adhuc priore taberna-
culo habente statum. quae parabola est tem- 9 10,1.2.
poris instantis : iuxta quam munera, et hostiae
offeruntur , quae non possunt iuxta conscien-
tiam perfectum facere servientem, solummodo 10 lv 11,2.
in cibis, et in potibus, et variis baptismatibus, Nu
et iustitiis carnis usque ad tempus correctio-
))64nis impositis. Christus autem assistens pon- 11 6,20. 10,1
tifex futurorum bonorum, per amplius et per-
fectius tabernaculum non manufactum, id est,
65 non huius creationis: neque per sanguinem 12
hircorum, aut vitulorum, sed per proprium
sanguinem introivit semel in Sancta, aeterna
redemptione inventa. Si enim sanguis hir- 13 lv i6,s.u.i5.

. , · · -χ ι Nu 19,9.17.

corum, et taurorum, et cmis vitulae aspersus
inquinatos sanctificat ad emundationem car-
nis : quanto magis sanguis Christi , qui per 14 ι ρ i,is.i9.
Spiritum sanctum semetipsum obtulit immacu- 1 κ1 15,«? <$l
latum Deo, emundabit conscientiam nostram ab
operibus mortuis, ad serviendum Deo viventi?

66Etideonovi testamenti mediator est: ut morte 15 12,24. 1 τ 2,5,
intercedente, in redemptionem earum praevari-
cationum, quae erant sub priori testamento,
repromissionem accipiant qui vocati sunt aeter-
) 67 nae hereditatis. Ubi enim testamentum est : 16
mors necesse est intercedat testatoris. Testa- 17
mentum enim in mortuis confirmatum est:
alioquin nondum valet, dum vivit qui testatus
est. Unde nec primum quidem sine sanguine 18

68 dedicatum est. Lecto enim omni mandato 19 ex 24,3 es.

Lv 14,4.

7 et pro pop. F 9 (servitutem) 10 et in var. $ (hie Nu 1θ»β·
inc.v.(&) I baptismis | (— usq. ad t. c) 11 (—autem)
I2aut ] et I > inv. red. A1 14 (— per) | emundavit
Et mundavit F \ vestram | urienti JF11 | fin . Q%A 15 pri-
ore I accipiat-F 16 — est 1° 17 — enim^l1 18 ne

561 36

9,20-10,2.

AD HEBRAEOS.

legis a Moyse universo populo : accipiens san-
guinem vitulorum, et hircorum cum aqua et
lana coccinea, et hyssopo: ipsum quoque lib-
ex 24,e-8. 20 rum, et omnem populum aspersit, 1 dicens: Hic
Mt 2β,28. sangUis testamenti , quod mandavit ad vos
lv 8,i5.i9. 21 Deus. Etiam tabernaculum , et omnia vasa
lv i7,n. 22 ministerii sanguine similiter aspersit: Et om-
E 1,7 ' nia pene in sanguine secundum legem mun-
dantur: et sine sanguinis effusione non fit
8,5. 23 remissio. Necesse est ergo exemplaria qui- (22)
dem caelestium his mundari: ipsa autem cae-
,i2. ι j 2,1. 24 lestia melioribus hostiis quam istis. Non enim 69
in manufacta Sancta Iesus introivit exempla-
ria verorum: sed in ipsum caelum, ut appa-
25 reat nunc vultui Dei pro nobis: Neque ut
saepe offerat semetipsum, quemadmodum Pon-
tifex intrat in Sancta per singulos annos in
ι κ 10,11. 26 sanguine alieno: alioquin oportebat eum fre-
i2. α 4,4. quenter pati ab origin e mundi : nunc autem
semel in consummatione saeculorum , ad de-
stitutionem peccati, per hostiam suam appa-
Gn 3,19. 27 mit. Et quemadmodum statutum est homini-
is 53,12. 28 bus semel mori, post hoc autem iudicium: sie
10 pVs^o! et Christus semel oblatus est ad multorum ex-
ιρΆ haurienda peccata: secundo sine peccato ap-

parebit expectantibus se, in salutem.
8,5. 7,i9. 10 Umbram enim habens lex futürorüm 70 c
bonorum, non ipsam imaginem Verum: per
singulos annos eisdem ipsis hostiis, quas of-
ferunt indesinenter , numquam potest acce-
2 denies perfectos facere: alioquin cessassent of-

562

Προς Εβραίους* 9,20— 10,2.

τόν νόμον ύπό Μωϋοέως παντί τφ λαφ, λαβών

το αϊμα των μόσχων καϊ των τράγων μετά ύδατος

καί έρίου κοκκίνον και ύααώπου, αϋτό τε το

βιβλίον και πάντα τόν λαόν έράντιοεν, λέγων · 20 ε* 24,β-8.

rotfoo to αίμα τ% tiiadyxvig ης ενετείλατο izpög '

νμας ό &εόξ. καί την οκηνην δε και πάντα τα 21 lv 8,15.19.

οκεύη της λειτουργίας τφ αϊματι όμοίως έράντιοεν.

καί οχεδόν έν αϊματι πάντα κα^αρ^ζετοΜ κατά 22 lv 17,11.

τόν νόμον, καί χωρίς αίματεκχνοίας οϋ γίνεται

άφεοις. άνάγκη οϋν τα μεν ύποδείγματα των 23 8,5.

έν τοις ούρανοϊς τούτοις καΰαρίζεοΰαι , αύτά δε

τα έπονράνια κρείττοοιν ϋνοίαις παρά ταύτας.

ού γάρ εις χειροποίητα ειοήλΰεν άγια Χριοτός, 24 11.12. ι j 2,1.

άντίτνπα των άληΰινών, άλλ' εις αυτόν τόν ού-

ρανόν, νυν έμφανιοΰήναι τφ προοώπω του $εού

ύπέρ ήμών ούδ9 ίνα πολλάκις προοφέρη εαυτόν, 25

ώοπερ ό άρχιερεύς είοέρχεται εις τα άγια κατ

ένιαυτόν έν αϊματι άλλοτρίφ, έπεϊ έδει αύτόν 26 1 κ ιο,ιι.

πολλάκις παΦεϊν από καταβολής κόομου · νυνι 12' G Μ'

δε άπαξ έπι ουντελεία των αιώνων εις άΰέτηοιν

της αμαρτίας δια της ΰυοίας αυτού πεφανέρωται.

και %α$' δοον άπόκειται τοις άν&ρώποις άπαξ 27 Gn s,i9.

άποΰανεϊν, μετά δε τούτο κρίαις, 1 ούτως και ό 28 is ös, 1 2.

Χριοτός, άπαξ προοενεχΰεϊς εις το πολλών άνενεγ- pVsjjao.*14,

χέιν αμαρτίας, έκ δευτέρου χωρίς αμαρτίας όφΦή- \ p g^.

οεται τοις αύτόν άπεκδεχομένοις εις οωτηρίαν.

Σκιάν γάρ έχων ό νόμος των μελλόντων dya-10 8,5. 7,19.
ΰών, ούκ αύτην την εικόνα των πραγμάτων, κατ
ένιαυτόν ταις αύταις Φυοίαις ας προοφέρουοιν
είς τό διηνεκές ούδέποτε δύναται τους προοερχο-
μένους τελειώοαί' έπεί ούκ αν έπαύοαντο προα- 2

19 Τ— τον 1° 10,ί h8 f κατ εν. . . . τελ. f |

ΰνοιαις : h-f- αντων \ ας : h81 — h8s Τ αις \ 3€R όννανται

19 — και τ. τραγ. i^KLa 25 αγια : + των άγιων Ν337α
26 απο&ανειν 47α | — της 1° Όαζ 2$ αωτ. : + όια

πιοτεως ΛΓ31 10,2 — ουκ Η*74αϊβ
562

10,3— 16. Προς Εβραίους

φερόμεναι, δια το μηδεμίαν εχειν ετι ουνείδηοιν
αμαρτιών τους λατρεύοντας απαξκεκαΰαριομένους ;
lv ιβ,2ΐ. 3 άλλ' εν αύταϊς άνάμνηοις αμαρτιών κατ* ένιαντόν
U ι π μ! 4 αδύνατον γαρ αίμα ταύρων και τράγων άφαιρειν
ρΒ 40,7-9. 5 αμαρτίας. Διό είοερχόμενος εις τον κόομον λέγει9
&υο~ίαν καϊ προ6φοράν ονκ η&έληΰας, ύώμα δέ
κατηρτίαω μοί'

6 ολοκαυτώματα και περί αμαρτίας ονκ ενδόκηύας.

7 τότε εϊπον * id ον ή'κω , εν κεφαλίδι βιβλίου

γέγραπται περί έμον,
τον ποιηύαί ό &εος το ^έλτιμά ύον.

8 άνώτερον λέγων δτι Πυθίας καϊ προσφοράς και
ολοκαυτώματα και τζερϊ αμαρτίας ονκ η^έληβας
ονδέ ενδόκηΰας, αϊτινες κατά νόμον προοφέρονται,

Mte,io, 9 1 τότε ειρηκεν Ιδού ηκω τον ^ot^tfai το &έλημά
' G 1,4. ύον. αναιρεί το πρώτον Ινα το δεύτερον οτήοχ}.
9,ΐ2.28. 10 εν φ &ελήματι ήγιαομένοι έομέν διά της npoo-
εχ 29,38. 11 φοράς του ύώματος Ίηοοϋ Χριοτοϋ εφάπαξ. Και
1Λ' πάς μεν ιερεύς εοτηκεν καΰ' ήμέραν λειτουργών
και τάς αύτάς πολλάκις προοφέρων ϋνοίας, αϊ-
10.14. 12 τίνες ούδέποτε δύνανται περιελειν αμαρτίας* ούτος
δε μίαν ύπερ αμαρτιών προοενέγκας Ίϊυοίαν εις
ρ8 ιιο,ι. 13 το διηνεκές έκά^ισεν εν δεζια τον &εον, το λοι-
πόν έκδεχόμενος εως τε&ώύιν οί έχ&ροϊ αντον
ΐ2. 7,2δ. 14 ύποπόδιον των ποδών αντον. μιψ γαρ προοφορξ.

τετελείωκεν εις το διηνεκές τους άγιαζομένους.
15 Μαρτυρεί δε ημιν και το πνεύμα το άγιον μετά
γάρ το είρηκέναΐ'
ϊ,ιο. Jr 8ΐ,33. 16 ανττ[ ή διαθήκη ψ διαλύομαι προς αύτούς
μετά τάς ημέρας έκείνας, λέγει κνριος'

4 h τραγ. κ. τανρ. 6.8 Β,Τ ηνόοκησας 9 fin T*(Ti,)
W — 11 h αρχιερενς

4 αφελειν L73a 8 ftvoiav και οτροοφοραν Καζ \

κ. τον νομον Όαζ 9 αοιηοαι : -f- , ο Φεος , ϊ&Σ,αζ

10 όια : pr οι ΚΖαζ1 \ οωματος : αίματος Ό* 12 ούτος :
αυτός ΚΣ,αζ \ εκ όεξιων Λ31 14 (μία γαρ προαφορά Bengel)
15 προειρηκεναι Κ,Σ,αζ ggg

AD HEBRAEOS, 10,3-16.

ferri: ideo quod nullam haberent ultra con-
scientiam peccati, cultores semel mundati: sed. 3 lv 16,21.
in ipsis commemoratio peccatorum per singu-

71 los annos lit. impossibile enim est sanguine 4 11. is 1,11 »;
taurorum et hircorum auferri peccata. Ideo 5 ps 40,7-9.
Ingrediens mundum dicit:

Hostiam , et oblationem noluisti : corpus

autem aptasti mihi:
holocautomata pro peccato non tibi placu- 6

erunt.

Tunc dixi: Ecce venio: in capite libri 7
scriptum est de me:
Ut faciam, Deus, voluntatem tuam.
Superius dicens: Quia hostias, et oblationes, 8
et holocautomata pro peccato noluisti, nec
placita sunt tibi, quae secundum legem offe-
runtur, * tunc dixir Ecce venio, ut faciam, Dens, 9

72 voluntatem tuam ί * aufert primum, ut sequens
statuat. In qua voluntate sanctificati sumus 10 9,12.2s.
per oblationem corporis Iesu Christi semel.

73 Et omnis quidem sacerdos praesto est quoti- 11 ex 29,38.
die ministrans, et easdem saepe offerens hostias,

4) 74 quae numquam possunt auferre peccata: hic 12 10.14.
autem unam pro peccatis offerens hostiam, in
sempiternum seAet in dextera Dei, de cetero 13 p8 110,1.
expectans donec ponantur inimici eius sca-
bellum pedum eius. Una enim oblatione, con- 14 12.
75 summavit in sempiternum sanctiiicatos. Con- 15
testatur autem nos et Spiritus sanctus. Post-
quam enim dixit:
Hoc autem testamentum, quod testabor ad illos 16 8,10. jr si,s3.
post dies illos, dicit Dominus,

2 fin ? 4 sanguinem F 5 — autem F 6 holo-

caust- et & ,it 8 I et pro p. , it 8 \ placuit 7 capi-

tulo F I deus meus F 8 cf G 9 dixit | (statuit)
JO > Chr. 1. I in semel 12 sed F sedit 33 scabili-
gAF 2* Unam F

563

10,17—29. AD HEBRAEOS.

Dando leges meas in cordibus eorum,
et in mentibus eorum superscribam eas:
jr 81,84. 8,i2.17 et peccatorum , et iniquitatum eorum iam
18 non recordabor amplius. Ubi autem horum
remissio: iam non est oblatio pro peccato.
Mt 27,5i. 19 Habentes itaque fratres fiduciam in in- 76 (25
9,8. 20 troitu Sanctorum in sanguine Christi , quam
initiavit nobis viam novam, et viventem per
Ζο1ΐΝιί1ΐ2^! 21 velamen, id est, carnem suam, 1 et sacerdotem
ez 3β,25. 22 magnum super domum Dei: accedamus cum
4,ιβ. ε 5,2β. vero cor(je m pienitudine fidei , aspersi corda
a conscientia mala, et abluti corpus aqua
4,H. 23 munda , teneamus spei nostrae confessionem
indeclinabilem, (fidelis enim est qui repromisit)
i3,i. 24 et consideremus invicem in provocationem
s,i3. 37. 25 charitatis, et bonorum operum: non deserentes
collectionem nostram, sicut consuetudinis est
quibusdarn, sed consolantes, et tanto magis
e}4-8. 26 quanto videritis appropinquantem diem. Vo-
1 1 2'4' luntarie enim peccantibus nobis post acceptam
notitiam veritatis, iam non relinquitur pro
ie 26,n lxx. 27 peccatis hostia, terribilis autem quaedam ex-
pectatio iudicii, et ignis aemulatio, quae con-
Nu 15,30; 35,3o. 28 sumptura est adversarios. Irritam quis faciens 77 (2
Dt 17,6' legem Moysi, sine ulla miseratione duobus vel
ex 24,8. 29 tribus testibus moritur : quanto magis putatis
2' " deteriora mereri supplicia qui filium Dei con-
culcaverit, et sanguinem testamenti pollutum
duxerit, in quo sanctificatus est, et spiritui

16 : Dabo | mente
18 — est

24 et non cons. F

25 > est consu. | — sed F

26 derelinquier F

27 quidam F

28 — testibus A

Προς Εβραίους 10,17—29.

διόούς νόμους μου επί καρδίας αυτών,
καί irtl τψ άιάνοιαν αυτών επιγράψω αυτούς,
καϊ των αμαρτιών αυτών καί των άνομιών αντών 17 Jr 81,34. 8,12.
ot> μή μνηαΰηβομαι ετι. δπον δε άφεοις τούτων, 18
ούκέτι προσφορά περί αμαρτίας,

"Εχοντες οϋν, άδελφοί, παρρηοίαν εις την είοο- 19 Mt 27,51.
δον των άγιων έν τφ αιματι Ίηοοϋ, ην ένεκαίνιοεν 20 9,8.
ήμίν όδόν πρόσφατον καί ζώοαν διά του κατά-
πετάοματος, τοντ' έοτιν της οαρκός αντοϋ, 1 καί 21 ?2C,7.e,UBB
ιερέα μέγαν επί τον οίκον του &εοϋ, προοερχώ- 22 εζ 3β,25.
μεϋα μετά άληΰινής καρδίας έν πληροφορία
πίοτεως, ρεραντιομένοι τάς καρδίας άπό οννειδή-
οεως πονηρας καί λελονομένοι το οώμα νδατι
κα$αρφ· κατέχωμεν την όμολογίαν της έλπίδος 23 4,η.
u άκλινή, πιοτδς γάρ δ έπαγγειλάμενος, 1 καί κατα· 24 ιβ,ι.
νοώμεν άλλήλονς είς παροξνομόν άγάπης καί
καλών έργων, μη έγκαταλείποντες την έπιονν- 25 s,i3. 37.
αγωγην εαυτών, καΰως εΦος τιοίν, άλλά πάρα- '
καλούντες, και τοοούτω μάλλον δοω βλέπετε
έγγίζονοαν την ήμέραν. Έκονοίως γάρ άμαρτα- 26 β,4-β.
νόντων ήμών μετά το λαβείν την έπίγνωοιν της 2 τ 2,,255 8,7.
άληΰείας, οϋκέτι περί αμαρτιών άπολείπεται ΰν-
οία, φοβερά δέ τις έκδοχη κρίοεως και πυρός 27 ΐβ 2β,π l*x.
ζήλος itifrisiv μέλλοντος τους ϋπεναντίους. ά$ε- 28 nui5,3o;35,3o

f τιχ .. ' ' » ^ Dt 17,6.

τηοας τις νομον Μωνοεως χωρίς οικτιρμων επί
δυοΛν η τριύιν μάρτυύιν άποϋνϊΐύκεΐ' πόοφ δοκειτε 29 εχ 24,8.
χείρονος άξιω&ήοεται τιμωρίας δ τον νίδν τον "'3*
$εον καταπατήοας και το αίμα της διαθήκης
κοινδν ήγηοάμενος, έν φ ήγιάοΰη, καί το πνεύμα

16 fin R* — 16.17 Η αυτούς, — Και (scribendumne
καί · ?) 22 HB, ρ'εραντ. | W κα&αρω ,

16 επι των διανοιών Καζ | fin + ύστερον λέγει 81α
17 μνηαϋω ΚΖαζ 22 ερραντιαμενοι Καζ 25 παρακαλ. :
+ εαυτούς 17α 28 οικτ, : + και δακρύων Ζ>* 29 — εν
ω ηγιαοΰη Λ

564

10,30—11,4. Ιιρος ϋρραωνς

Dt 32,35.86. 30 της χάριτος ένυβρίοας. οιδαμεν γάρ τον είπόντα'
κ ΐ2,'ΐ9] εμοί εκδίκηοΊς, εγώ άντατζοδώΰω' καί πάλιν κρι-
12,29. 31 νεΐ κύριος τον λαον αυτοϋ. φοβερόν το έμπεοειν
β,4; 12,4. 32 εις χείρας ΰεοϋ ζώντος. Άναμιμνήοκεοΰε δε
τάς πρότερον ήμέρας, εν αϊς φωτιοΰέντες πολ-
1 κ 4,9. 33 λην άϋληοιν ύπεμείνατε παθημάτων, τ ο ντο μεν
όνειδιομοΐς τ ε και $λίιρεοιν ϋεατριζόμενοι, τοϋτο
όε κοινωνοί τών ούτως άναοτρεφομένων γενηΰέν-
Mt β,20; 34 τες. και γαρ τοις όεομίοις ουνεπαΰήοατε , και
' ' ' την άρπαγήν τών υπαρχόντων ύμών μετά χαράς
προοεδέξαοϋε , γινώοκοντες έχειν εαυτούς κρείο-
ιι,β. 35 οονα ϋπαρξιν και μένουσαν. Μη άποβάλητε ούν
την παρρηοίαν ύμών, ητις εχει μεγάλην μιοΰα-
6,ΐ2. L 2ΐ,ΐ9. 36 ποδοοίαν. ύπομονης γάρ έχετε χρείαν ινα το
θέλημα του $εοϋ ποιήοαντες κομίοηοΰε την έπαγ-
γελίαν.

26. is 2β,2ο. 37 έτι γάρ μικρού ούον οσον,

Hb 2,3. t · Γ «ε ,

L 2ΐ,28. Je 5,8. ο ερχόμενος ηξει και ου χρονιύει'

Hb 2.4. κ ι,ΐ7. 38 ό δε όϊκαιός μου έκ πίστεως ζίισεται,

G 3,11. , , , , k ,η , » * ~ . .

και εαν υπούτείλψαι, ουκ ευοοκει if ψυχή μου
εν αυτω.

ι ρ ι,9. L 2ΐ,ΐ9. 39 ημείς δε ουκ έομεν υποστολής εις άπώλειαν, αλλά

πίύτεως εις περιποίηοιν ψυχής.
s.u. 2 κ 6,7. 11 "Εοτιν δε πίοτις έλπιζομένων ύπόοταοις, πραγ-
39. 2 μάτων έλεγχος ου βλεπομένων. εν ταύτχι γάρ
Gn ι. 3 έμαρτυρήϋηοαν οι πρεοβύτεροι. Πίοτει νοοϋμεν
κατηρτίοΰαι τούς αιώνας ρήματι Οεοϋ, εις το μη
12,24. Gu 4,4. 4 έκ φαινομένων το βλεπόμενον γεγονέναι. Πίοτει
μι 23,35. πλείονα ν\)θίαν *Αβελ παρά Κάιν προοήνεγκεν τφ
$εφ, δι3 ης έμαρτυρήΰη είναι δίκαιος, μαρτυροϋν-

29 fin RW; 38 Η όικ. [μου] 11, 1 h νποατασις

πραγμάτων, 4 Η Καιν

30 ανταπ. : + λέγει κύριος Ληιζ \ πάλιν : -\- οτι I)
33 Φεατρ. : ονειόιζομενοι D* 34 όεομιοις : όεαμοις Orig
όεσμοις μου sm^ | εαντ. : εαντοις JDa pr εν ζ \
νπαρξ. : -|- εν ονρανοις ΚΣ,αζ 11,5 τα βλεπομενα Καζ
565

AD HEBRAEOS. 10,30-11,4.

78 gratiae contumeliam fecerit? Seimus enim 30 Dt 32,35.,%.
qui dixit: Mihi vindicta, et ego retribuam. Et Reisji»!4'
iterum: Quia iudicabit Dominus populum suum.

79 Horrendum est incidere in manus Dei viventis. 31 12,29.
Rememoramini autem pristinos dies, in quibus 32 6,4.
illuminati, magnum cer tarnen sustinuistis pas-
sionum : et in altero quidem opprobriis , et 33 1 κ 4,9.
tribulationibus spectaculum facti: in altero

autem socii taliter conversantium effecti. Nam 34 Mt e,2o;
et vinetis compassi estis, et rapinam bonorum
vestrorum cum gaudio suseepistis, cognoscen-
tes vos habere meliorem, et manentem sub-
>7) 80 stantiam. Nolite itaque amittere confidentiam 35 π,β.
vestram, quae magnam habet remunerationem.
Patientia enim vobis necessaria est: ut volun- 36 6,12. i, 21,19
tatem Dei facientes, reportetis promissionem.

Adhuc enim modicum aliquantulum, 37 25. i3 20,20.

qui venturus est, veniet, et non tardabit. ϊϊ 21^28. Je 5,8,

81 iustus autem meus ex fide vivit. 38 Hb 2,4. r 1,17

quod si subtraxerit se, non placebit ani- G 8'1U
mae meae.

82 Nos autem non sumus subtractionis filii in 39
perditionem, sed fidei in acquisitionem animae

83 Est autem fides sperandarum substantia 11 s,u. 2 κ 5,7.
rerum, argumentum non apparentium. in 2

hac enim testimonium consecuti sunt se-
!8) 84 nes. Fide intelligimus aptata esse sae- 3 Gn u
cula verbo Dei: ut ex invisibilibus visibilia
85 fierent. Fide plurimam hostiam Abel , quam 4 Gn M.
Gain , obtulit Deo , per quam testimonium Mt 23'35,
consecutus est esse iustus, testimonium

30 vindictam #$J|lt | — et 1° | reddam |

iudieavit QAF 31 incedere F 32 inluminatum F j
susten- AF 33 expectaculum F 34 suseipitis F1 36 ut ]
et F 37 , aliquautulumque ^ quantulum | tarda-
vit AF 39 — filii 11,2 sperandorum s., rerum

arg. n. parentum 2 haec F 4 fidein JE1

565

11,5-13.

AD HEBRAEOS.

perhibente muneribus eius Deo , et per illam
Gn 5,24. 5 defunctus adhuc loquitur. Fide Henoch trans- 86
latus est ne videret mortem, et non invenie-
batur: quia transtulit ilium Deus: ante trans-
lationem enim testimonium habuit placuisse
7,25; 10,35. 6 Deo. Sine fide autem impossibile est placere
Deo. Credere enim oportet accedentem ad
Deum quia est, et inquirentibus se remune-
Gn 6,8.9. 7 rator sit. Fide Noe responso accepto de 87
"k'4,20. ns? quae adhuc non videbantur, metuens ap-
r 8,22.24. tavit arcam in salutem domus suae, per quam
damnavit mundum: et iustitiae, quae perfidem
Gn 12,1.4. 8 est, heres est institutus. Fide qui vocatur 88
Abraham obedivit in locum exire, quern ac-
cepturus erat in hereditatem : et exiit, nesciens
:*n 23,4; 26,3; 9 quo iret. Fide demoratus est in Terra repro-
missionis, tamquam in aliena, in casulis habi-
tando cum Isaac, et Iacob coheredibus repro-
10 missionis eiusdem. Expectabat enim funda-
menta habentem civitatem: cuius artifex, et
Gn 17,19; 21,2. H conditor Deus. Fide et ipsa Sara sterilis vir- 89 (21
tutem in conceptionem seminis accepit, etiam
praeter tempus aetatis : quoniam fidelem credi-
r 4,19. 12 dit esse eum, qui repromiserat. Propter quod

Gn 15,5; 22,17; , , χ? Γ . , , I \ ±

S2,i3. et ab uno orti sunt (et hoc emortuo) tam-
quam sidera caeli in multitudinem , et sicut
arena, quae est ad oram maris, innumera-
p8 3θ,ΐ3. 13 bilis. Iuxta fidem defuncti sunt omnes 90

1 Chr 29,15. ... . . ., j

Gn 23,4; 47,9. isti , non acceptis repromissionibus , sed a
1 1,15 2'1K longe eas aspicientes, et salutantes, et con-
fitentes, quia peregrini, et hospites sunt

4 perhibentem F | ilium F 6 Enoc F Enoch
habebat 6 — est [&]i&F ι — Deo | accidentem F

J sunt [ei] | — hoc F \ horam $ hora F 13 iusti F

566

Προς Εβραίους 11,5-— ift#

τος επϊ toXg δώροις αντον tov frsov, καί δι9 αύτής
άποΰανων ετι λαλεί. Πίοτει Ένώχ μετετέΰη τον 5 βη 6,24.
μη ίδειν θάνατον, καί ονχ ηνρίύκετο διότι μετέθψ
χεν αντον δ &εό$. προ γάρ της μεταΰε'σεως με-
μαρτύρηται εναρεύτηχέναι τω &εω· χωρίς δε πί- 6 ^ο,ββ.
οτεως άδύνατον εναρεβτησαι- πιστενσαι γαρ δει
τον προοερχόμενον [τφ] $εφ, δτι εστίν καί τοις
έκξητονσιν αύτόν μιοΰαποδότης γίνεται* Πίοτει 7 βα β,β,9.
χρηματιστείς Νώε περί των μηδέπω βλεπομένων, nTsi,**.'1'
εύλαβηΰείς κατεοκεύαοεν κιβωτόν εις οωτηρίαν g sll'^i.
του οίκον αντον, δι' ής κατέκρινεν τον κόσμον,
καί της κατά πίατιν δικαιοούνης έγένετο κληρο-
νόμος. Πίοτει καλούμενος Αβραάμ ύπήκονσεν 8 βη ΐ2,ι.4.
έίελ&εΐν εις τόπον δν ημελλεν λαμβάνειν εις
κληρονομίαν, καί έίηλ&εν μη επισταμένος πον
έρχεται. Πίοτει παράχησεν εις γήν της έπαγ- 9 αη28,4·,2β,3;
γελίας ως άλλοτρίαν, έν σκηναις κατοικήοας, μετά β,ι^.'π.'
Ισαάκ καί Ιακώβ των οννκληρονόμων της έπαγ-
γελίας της αύτής· έξεδέχετο γάρ την τονς $εμε- 10 αρ 21,14.19 a.
λίονς εχονσαν πόλιν, ης τεχνίτης καί δημιονργός
ό '&εός. Πίοτει καί αύτη Σάρρα δύναμιν εις 11 <*η ΐ7,ιβ; 21,2.
καταβολην σπέρματος ελαβεν καί παρά καιρόν L Μδ'
ήλικίας, έπεί πιστόν ήγήσατο τον έπαγγειλάμενον.
διό καί άφ' ένός έγενήΰησαν, καί ταντα νενεκρω- 12 r 4,19.
μένον , χα&ώς τά άστρα τον ovpavov τω πλήξει G32,i8.; 22,17 '
χαϊ ώ$ ή αμμοβ r\ παρά το χείλος t% θαλάσσϊΐξ Eis^eLx*.
i αναρίθμητος. Κατά πίστιν άπέϋανον ούτοι 13 se. ρ8 89,ιβ.

, ' , χ , λ / , - - , 1 Chr 29,15.

πάντες, μη κομισαμενοι τας επαγγελίας, αλλα Gn2s,4; 47,9:
πόρρωΰεν αύτάς ίδόντες καί άσπασάμενοι, καί j^i!'
όμολογήσαντες δτι ξένοι καί παρεπίδημοι είσιν επϊ

4 h81 αντον τω &εω a αντω τον ΰεον 8 idem cjj 5 RT
ενηρεοτηκεναι 6 [τω] : W— Τ 11 h αντχι Σαρρα

12 RT εγεννηϋηααν 13 κομιο. : W λαβοντες

4 λαλείται Ώαζ δ μεταΰεο. : -\- αντον Καζ

8 ο καλ. ΛΏ* \ τον τοπ. Καζ 11 Σαρρα : + στείρα D* :
4- ατ. ονοα Ρ : -\-η ατειρα 37 | ηλικ. : + ετεκεν Καξ 18 προσ-
όεξαμενοι, Λ \ ιόοντ. : + *<w πειοϋ^εντες ζ
566

1 Ρ 1,1 ; 2,11.

11,14—28· Προς Εβραίους

14 rife yife. οι γαρ τοιαύτα λέγοντες έμφανίζουοιν

15 δτι πατρίδα έπιζητοϋσιν. καί εΐ μεν έκείνης
έμνημόνευον άφ' ης έξέβηααν, εϊχον äv καιρόν

2,ιι. εχ 8,β. 16 άνακάμιμαι· νυν δε κρείττονος όρέγονται, τοϋτ'

Mc 12,26.27. * , , ο , , , , , ,

j 14,2. εοτιν επουράνιου, οιο ουκ επαιοχυνεται αυτούς
δ ν^εός Φεός έπικαλειοΰαι αυτών* ήτοίμαοεν γαρ
an 22. π αύτοις πόλιν. Πίοτει προσενψοχεν Αβραάμ τον
c ' ' ' Ισαάκ πειραζόμενος, και τον μονογενή προοέφερεν
αη 2ΐ,ΐ2. 18 δ τάς επαγγελίας άναδεξάμενος, προς δν έλαλήΰη
R 4>ΐ7. 19 δτι εν Ίσαάχ χλί^σεταί σοι σπέρμα, λογιοάμενος
δτι καί έκ νεκρών έγείρειν δυνατός δ $εός' δΰεν
αη 27,28.29. 20 αύτόν καί έν παραβολή έκομίοατο. Πίοτει και
δ9,40' περί μελλόντων εύλόγηοεν Ίοαάκ τον Ιακώβ και
Gn 48,ΐ5.ιβ. 21 τον Ήοαϋ. Πίοτει Ιακώβ άποάνήοκων εκαοτον
' ' τών υιών Ίωοηφ εύλόγηοεν, και ιζροσεχννησεν επί
Gn 50,24. 22 το αχρον της ράβόον αντον. Πίοτει Ίωοηφ τελευ-
τών περί της έξόδου τών υιών Ίοραηλ έμνημόνευ-
εχ 2,2. 23 οεν και περί τών όοτέων αύτοϋ ένετείλατο. Πίοτει
Μωϋοης γεννηθείς εχρνβη τρίμψον ύπό τών πα-
τέρων αύτοϋ, διότι εΐόον άστειον τό παιδίον, και
εχ 2,ιι.ΐ2. 24 ούκ έφοβήΰηοαν τό διάταγμα του βαοιλέως. Πίοτει
Μωϋσης μέγας γενόμενος ήρνήοατο λέγεσΰαι υίός
* mcc 15,2.8. 25 ΰυγατρός Φαραώ , μάλλον έλόμενος ουνκακου-
χεϊοΰαι τφ λαφ του ΰεοϋ ή πρόοκαιρον εχειν
ρ8 89,6ΐ β ; 26 αμαρτίας άπόλαυοιν, μείζονα πλοϋτον ήγηοάμενος
ΐ3,ΐ3. ΐΜ4?85. τών Αιγύπτου ΰηοαυρών τον όνειδισμον τον Χρι-
στοί * άπέβλεπεν γαρ εις την μισΰαποδοσίαν.
εχ 2,ΐ6; ΐ2,6ΐ. 27 Πίοτει κατέλιπεν Αιγυπτον , μη φοβηθείς τον
ΰυμόν του βαοιλέως* τον γαρ άόρατον ώς δρών
ex i2,i2.is. 28 έκαρτέρηοεν» Πίοτει πεποίηκεν τό Λάσχα και την
πρόοχυοιν τον αίματος, Ινα μη δ όλο&ρενων τα

14 fin W, 15 Τ μνημονενονοιν 20 και 1° : [R]— Τ
23 fin hr-|- πίοτει μέγας γενόμενος Μωνοης ανειλεν τον
Αιγνπτιον κατανοων την ταπεινωοιν των αδελφοιν αντον.

15 εξηλ&ον ΚΖαζ 19 εγειραι ΛΡ \ δύναται Λ
23 όιατ. : όογμα Λ

567

AD HEBRAEOS. 11,14-28.

Gn 27,28.29.
39.40.

super terram. Qui enim haec dicunt, signifi- 14

cant se patriam inquirere. Et si quidem ipsius 15

meminissent de qua exierunt, habebant uti-

que tempus revertendi. nunc autem meliorem 16 ex 3,6.

appetunt , id est , caelestem. Ideo non con- Mc 12'26·2'·

funditur Deus vocari Deus eorum: paravit

91 enim illis civitatem. Fide obtulit Abraham 17 Gn 22.
Isaac, cum ientaretur, et unigenitum offerebat, 0 2'2-*
qui susceperat repromissiones : ad quem die- 18 Gn 21,12.
tum est: Quia in Isaac vocabitur tibi semen:
arbitrans quia et a mortuis suscitare potens 19 u 4,17.
est Deus : unde eum et in parabolam aeeepit.

92 Fide et de futuris benedixit Isaac Iacob, et 20
93Esau. Fide Iacob, moriens, singulos filiorum 21 Gn 48,i5.ie.

Ioseph benedixit : et adoravit fastigium virgae Gn 47'31,
94eius. Fide Ioseph, moriens, de profectione 22 Gn 50,24.

filiorum Israel memoratus est: et de ossibus
95 suis mandavit. Fide Moyses, natus, oeeul- 23 ex 2,2.
tatus est mensibus tribus a parentibus suis,
eo quod vidissent elegantem infantem, et non
timuerunt regis edictum. Fide Moyses grandis 24 ex 2,11.12.
factus negavit se esse filium filiae Pharaonis,
1 magis eligens affligi cum populo Dei, quam 25
temporalis peccati habere iueunditatem , mai- 26 ps 89,51 8;
ores divitias aestimans thesauro Aegyptiorum, i3^i3.10io,34.35.
improperium Christi: aspiciebat enim in re-
munerationem. Fide reliquit Aegyptum, non ve- 27 ex 2,15; 12,51.
ritus animositatem regis : invisibilem enim tam-
quam videns sustinuit. Fide celebravit pascha, 28 ex 12,12.13.
et sanguinis effusionem : ne qui vastabat

13 supra 15 illius

16 repetunt F | caelestis F

17 in quo φ | suseiperat F

19 parabola 20 Isac F 23 elig- QA.
25 — peccati F 26 thensauros F
27 reliquid &AF \ sustenuit F
567

11,29-12,1. AD HEBRAEOS.

ex 14,22.27. 29 primitiva, tangeret eos. Fide transierunt Mare 96
rubrum tamquam per aridam terram: quod
Jos 6,20. 30 experti Aegyptii , devorati sunt. Fide muri 97
Jos <>,ii.i2; Iericho corruerunt, circuitu dierum septem.
6 je 2325 31 ^ide RanaD meretrix non periit cum incredulis, 98
jud 6,n; 4,6; 32 excipiens exploratores cum pace. Et quid 99
15'2Act123,24. adhuc dicam? Deficiet enim me tempus enar-
rantem de Gedeon, Barac, Samson, Iephte,
jud u,6. 33 David, Samuel, et Prophetis: qui per fidem
1 Sm Dn3ejs! vicerunt regna, operati sunt iustitiam, adepti
sunt repromissiones, obturaverunt ora leonum,
Du 3,28-25. 34 · extinxerunt impetum ignis, effugerunt aciem
gladii, convaluerunt de infirmitate, fortes facti
i Kg 17,23. 35 sunt in bello, castra verterunt exterorum: ac-
22KficC36*, ceperunt mulieres de resurrectione mortuos
18-7,42. suos: alii autem distenti sunt non suseipien-
tes redemptionem, ut meliorem invenirent re-
jr 20; 87; 38. 36 surrectionem. Alii vero ludibria, et verbera
2 ehr 24,2i. 37 experti, insuper et vineula, et carceres: lapi-
dati sunt, secti sunt, tentati sunt, in occisione
gladii mortui sunt , cireuierunt in melotis , in
pellibus caprinis, egentes, angustiati, afflicti:
38 iquibus dignus non erat mundus: in solitudini-
bus errantes, in montibus, et speluncis, et in
is. 39 cavernis terrae. Et hi omnes testimonio fidei
40 probati, non aeeeperunt repromissionem, 1 Deo
pro nobis melius aliquid providente , ut non
sine nobis consummarentur.
10,36. R 7,21. 12 Ideoque et nos tantam habentes im-lO(

1 Κ 9,24. Ζ .

ho Hiericho I ruerunt | circumiti A circuiti F2

31 Raab | peribit A1 I fin -h et alia via eiciens JP2

32 deficit -F2 ι ßaruc A \ Sampson F | Iepthae g
Iaetae F* leptae F* Iepthe I et Samuhel 33 devi-
cerunt 34 extinex- %AF \ effugaverunt § 35 m. suos
[Alios] I aeeipientes (?) F* 37 — secti sunt JP1 )
eircumierunt 38 et in m. QF* et m.'

et in sp. F* 39 hii F | testimonium A 40 ut ηβ
12,i tantum A

568

Προς Εβραίους 11,29—12,1,

πρωτότοκα Φίγη αύτών. Πίοτει διέβηοαν την 29 εχ 14,22.27.
έρν&ράν ΰάλαοοαν ως δια ξηράς γή ς, ή ς πεϊραν
λαβόντες οι Αιγύπτιοι κατεπόΰηοαν. Πίοτει τά 30 Jos 6,20.
τείχη Ίερειχώ έπεοαν κνκλωΦέντα έπι έπτά ήμέ~
ρας. Πίοτει Ψαάβ ή πόρνη ού ονναπώλετο τοις 31 Jos 2,11.12;
άπειΰήοαοιν , δεξαμενή τους καταοκόπονς μετ jc'2,25. '
ειρήνης. Και τί έτι λέγω; έπιλείψει με γαρ 32 Ja β,ιι 5 4,β
διηγονμενον δ χρόνος περί Γεδεών, Βαράκ, Σαμ- Adfs^L12'7
ψών, Ίεφΰάε, Δανείδ τε και Σαμουήλ και των 13'22,
προφητών, οι δια πίοτεως κατηγωνίοαντο βαοι- 33 Jd 14,6.

λ , , , ο , , , 1 Sm 17,84.3;

λείας, ήργαοαντο οικαιοουνην , επετυχον επαγγε- Dn β,23.
λιών, έφραξαν οτόματα λεόντων, 1 έοβεοαν δνναμιν 34 Dn 3,23-25.
πυρός, έφυγον οτόματα μαχαίρης, έδυναμώΰηοαν R 4'1θ 8'
άπό άοΰενείας, έγενήΰηοαν ίοχυροί έν πολεμώ,
παρεμβολάς έκλιναν άλλοτρίων. ελαβον γυναίκες 35 ι Kg 17,23.
έξ άναοτάοεως τους νεκρούς αύτών · άλλοι δε I μΙΛ^6,
έτυμπανίοΦηοαν, ού προοδεξάμενοι τήν άπολύτρω* 18-7»*2·
οιν, Ινα κρείττονος άναοτάοεως τύχωοιν έτεροι 36 Jr 20 ; 87; ι
δε έμπαιγμών και μαοτίγων πεϊραν ελαβον, ετι
δε δεομών και φυλακής9 έλιΰάοΰηοαν, έπειράοΰη- 37 2 Chr 24,21.

Γ , α 2 ί ' λ Mt 23,37.

οαν, έπριονηοαν , εν φονω μαχαιρης άπενανον, Ascensio

περιήλΰον έν μηλωταϊς , έν αίγείοις δέρμαοιν, Jes 6,11 S£

ύοτερούμενοι, ΰλιβόμενοι, κακουχούμενοι, 1 ων ούκ 38

ην άξιος δ κόομος, έπι έρημίαις πλανώμενοι και

δρεοιν και οπηλαίοις και ταίς όπαις τής γης.

Και ούτοι πάντες μαρτυρηΰέντες δια τής πίοτεως 39 2. ΐ3.

ούκ έκομίοαντο τήν έπαγγελίαν , του ΰεοϋ περί 40

ημών κρειττόν τι προβλεψαμένου , Ινα μή χωρίς

ήμών τελειωΰώοιν.

Τοιγαροϋν και ήμεις, τοοοϋτον έχοντες περι-\2 7'2;

33 W ειργαααντο 34 fin Τ· 35 h„MSSw γυναίκας 37 hR
επρισύ-., επειρασΰ. η81 επριαΰ. 9 idem cjj 3 επειραο®. * cjj ενε-
πρηοΰηοαν, επριοΰ. 6 cjj επειρω^ηοαν (επηρ.) , επρισ®. |
Η αιγιοις 38 Η κοαμος επι \ επι : h εν

29 — γης ΚΖαζ 32 Β. τε και Σ. και Καζ 39 τας
επαγγελίας Λ80

568

12,2— Ii. Προς Εβραίους

κείμενον ήμιν νέφος μαρτύρων, δγκον άποΰέμενοι
πάντα και την εύπερίστατον άμαρτίαν , δι υπο-
μονής τρέχωμεν τον προκείμενον ήμιν άγώνα,
2,ιο. Ρβ πο,ι. 2 άφορώντες είς τον της πίοτεως άρχηγόν και τε-

Mt 25,21. λ , >Γ ~ « J» ^ ~ ' J> ~

λειωτην ιησουν, ος αντί της προκείμενης αύτφ
χαράς ύπέμεινεν σταυρόν αισχύνης καταφρονήοας,
Nu ιβ,37 lxx. 3 έν δεζια τε του θρόνου του ΰεοϋ χεκά^ιχεν. άνα-
Ve^! λογίσασΰε γαρ τον τοιαύτην ύπομεμενηκότα υπό
χών αμαρτωλών είς έανχον άντιλογίαν, Ινα μη
ιο,32-3θ. 4 κάμητε ταις ψυχαϊς ύμών έκλυόμενοι. Οϋπω
μέχρις αίματος άντικατέοτητε προς την άμαρτίαν
Prv 8,11.12. 5 άντ αγωνιζόμενο ι, και έκλέλησϋε της παρακλήσεως,
ήτις ύμιν ως υίοις διαλέγεται9

νιε μου, μη όλιγώρει παιδείας κυρίου,
μηδέ έκλνον νπ' αυτού ελεγχόμενος"
ΑΡ 3,19. 6 ΰν γαρ αγάπα χνριος παιδεύει,

μαύχιγοϊ δέ πάνχα νίον ον παραδέχεχαι.
7 εις παιδείαν ύπομένετε' ως νίοϊςύμϊν προοφέρεται
ό ν^εός· τίς γαρ νιος ον ου παιδεύει πατήρ,
ρβ 78,14.16. 8 ει δέ χωρίς έοτε παιδείας, ής μέτοχοι γεγόναοιν
Nu ιβ,22. 9 πάντες, άρα νόΰοι και ούχ νιοι έοτε. είτα τους
μεν της οαρκός ήμών πατέρας ειχομεν παιδευτάς
και ένετρεπόμεΰα· ου πολύ μάλλον ύποταγησό-
10 μεϋα τφ πατρι των πνευμάτων και ζήσομεν; οι
μεν γαρ προς όλίγας ήμέρας κατά το δοκούν
αύτοΐς έπαίδευον, ό δέ έπι το ουμφέρον είς το
2 κ 4,ΐ7.ΐ8. 11 μεταλαβεϊν της άγιότητος αύτού. πάοα μεν παι-
Jc 8'18, δεία προς μεν το παρόν ου δοκει χαράς είναι
άλλα λύπης, ύοτερον δέ καρπόν είρηνικόν τοις
δι' αύτής γεγυμναομένοις άποδίδωοιν δικαιοσύνης.

3 Χ εαντονς 5.7.8.11 Τ παιόι- 7 W υπομένετε,

11 h81 f μεν 1° f : hW όε h8a -

4 ουπω γαρ Ι)*Ζα 5 — μου Ώ*37 7 εις : ει ζ \
γαρ : -f εοτιν Ώαζ

569

AD HEBRAEOS. 12,2—11.

positam nubem testium, deponentes omne pon-
dus, et circumstans nos peccatum, per patien-
tiam curramus ad propositum nobis certamen:
aspicientes in Auctorem fidei, et consumma- i
torem Iesum, qui proposito sibi gaudio susti-
nuit crucem , confusione contempta , atque in
clextera sedis Dei sedet. Recogitate enim eura, ο nu 16,37 lx*.
qui talem sustinuit a peccatoribus adversum g S'
semetipsum contradictionem : ut ne fatigemini,

101 animis vestris deficientes. Nondum enim us- 4
que ad sanguinem restitistis, adversus pecca-
tum repugnantes: et obliti estis consolationis, 6 Prr 3,11.12.
quae vobis tamquam filiis loquitur, dicens :

102 Fili mi, noli negligere disciplinam Domini:
neque fatigeris dum ab eo argueris.

Quem enim diligit Dominus, castigat : 6 ap 3,19.
flageliat autem omnem filium, quem recipit.

103 In disciplina perseverate. Tamquam filiis vo- 7
(31) bis offert se Deus: *quis enim filius, quem non

corripit pater? Quod si extra disciplinam 8 ps 73,14.15.
estis, cuius participes facti sunt omnes: ergo

104 adulteri, et non filii estis. Deinde patres qui- 9 Nu 16,22.
dem carnis nostrae, eruditores habuimus, et
reverebamur eos. non multo magis obtempe-
rabimus Patri spirituum, et vivemus? Et illi 10
quidem in tempore paucorum dierum, secun-
dum voluntatem suam erudiebant nos: hic

autem ad id, quod utile est in recipiendo

105 sanctificationem eius. Omnis autem disciplina 11 2 κ 4,i7js.
in praesenti quidem videtur non esse gaudii, Jc 3'17,
sed moeroris : postea autem fructum pacatis-

simum exercitatis per earn, reddet iustitiae.

1 — ad 2 autorem JF*2 | sustenuit F confusionem F
I adque QF \ sedit 3 semet ipsos 4 — enim |

adversum 5 consolationes F 7 disciplinam F j

perseverantem Fi \ — se 9 > hab. erud. j

— eos I — non^l1 1 multos -F1 | obtemparavimus Λ

-perav- F 11 mer- A maer- | reddidit A reddit

569

12,12-25. AD HEBRAEOS.

is 35,3. 12 Propter quod remissas manus, et soluta ge- (32)
Prv 4,26 lxx. 13 nua, erigite, 1 et gressus rectos facite pedibus
vestris: ut non claudicans quis erret, magis
ps 34,i5. 14 autem sanetur. Pacem sequimini cum om- 106
Mt 5,8.^11 12, is. nibus, et sanctimoniam , sine qua nemo vide-
Dt 29,i7 lxx. 15 bit Deum: contemplantes nequis desit gratiae
Act 8,23. ne(jUa rac|ix amaritudinis sursum germi-

nans impediat, et per illam inquinentur muiti.
Gn 25,33.34. 16 Ne quis fornicator , aut prof anus ut Esau : 107

qui propter unam escam vendidit primitiva
Gn 27,30-40. 17 sua : scitote enim quoniam et postea cupiens (33)
hereditäre benedictionem, reprobatus est: non
enim invenit poenitentiae locum, quamquam
ex 19,12.16.18. 18 cum lacrymis inquisisset earn. Non enim 108
Dt 4,11< accessistis ad tractabilem montem, et accen-
sibilem ignem, et turbinem, et caliginem, et
ex ΐ9,ιβ.ΐ9; 19 procellam, 'et tubae sonum, et vocem verbo-
Dt' i%. rum, quam qui audierunt, excusaverunt se, ne
ex i9,i3. 20 eis fieret verbum. Non enim portabant quod 109

dicebatur: Et si bestia tetigerit montem, la-
in 9,i9. 21 pidabitur. Et ita terribile erat quod videbatur.

Moyses dixit : Exterritus sum, et tremebundus.
AP H,i. g 4,20. 22 Sed accessistis ad Sion montem, et civitatem
Ap 5J11! Dei viventis, Ierusalem caelestem, et muitorum
l 10,20. 23 millium Angelorum frequentiam, 1 et Ecclesiam
primitivorum, qui conscripti sunt in caelis, et
iudicem omnium Deum, et spiritus iustorum
9,15. 11,4. 24 perfectorum , et testamenti novi mediatorem
lVi^l Iesum, et sanguinis aspersionem melius lo-
2,2; 10,28.29. 25 quentem quam Abel. Videte ne recusetis lo- (34)
quentem. * Si enim illi non effugerunt, recusantes 110
eum, qui super terram loquebatur : multo magis

13 gressos F \ — quis 14 sanctimonia Λ \

dominum 15 (nequid) 18 — montem | accessi-

bilem $ 20 Etsi & 21 et , ®A \ dicebatur F* (, pro.)
22 accesistis F. \ Hierus- | frequentiae 23 ecclesia-

rum Λ I spiritum ^ 24 sparsionem

Προς Εβραίους 12,12— 25,

18 Διό tag ΐϊαρειμεναξ χείρας καί τα παραλελνμένα 12 ι» δβ,β.
γόνατα άνορ&ώύατε, και τροχιάς op&ag jzqisits 13 Prv 4,2β lxx.
to ig *to<rti> ύμώι>, το χωλόν έκτραπη, iafifj

δέ μάλλον. Elommv διώκετε μετά πάντων, καί 14 ρ» 84,ΐδ.

Mt 5 8. R 12 18

τον άγιααμόν, οϋ χωρίς ούδεϊς όψεται τον κύριον, 2 τ '2,22. '
έπιοκοποϋντες μή τις ύοτερών άπό της χάριτος 15 Dt 29,18 Lxx.

~ α ~ , ν , , *~ Act 8,23.

του νέον, μή ttg nixpiag ανω φνονύα ενοχλη 3,12 ; 10,24.

καί δια ταύτης μιαν&ώοιν οί πολλοί , μή τις 16 Ga 25,33.34.

πόρνος ή βέβηλος ως Ήσαν, ος άντϊ βρώοεως

μιας άτζέόετο τα Λτρωτοτόχια έαντον. ιατε γαρ 17 ön 27,30-40.

δτι καί μετέπειτα Φέλων κληρονομήοαι την εύλο-

γίαν άπεδοκιμάοΰη , μετανοίας γαρ τόπον ούχ

εϋρεν, καίπερ μετά δακρύων έκξητήοας αύτήν.

19 Οϋ γαρ προοεληλύΰατε ιμηλαφωμένω και κεκαν- 18 Dt ^12,16,18
μένω itvpl καί γνόφω καί ζόφω καϊ ϋ^νέλλίβ 1 και 19 εχ ΐ9,ιβ.ιβ;
ύάλΐϊίγγος ηχω και ψων\ ρημάτων, ης οί άκούοαν- d^m.
τες παρητήοαντο μή προοτε$ήναι αύτοΐς λόγον

1 ούκ εφερον γαρ το διαοτελλόμενον καν ^ηρίον 20Εχΐ9,ΐ3.
&ίγη τον öpovg, λι&οβολϊΐ&Υίβεται· καί, ούτω φο- 21 Dt 9,19.
βερόν ην το φανταζόμενον, Μωϋοής εϊπεν εκφο-
βόξ είμι καί έντρομος· άλλα προοεληλύ$ατε Σιών 22 Apw,i.0 4,se
δρει καί πόλει ϋεον ζώντος, Ίερονααλήμ έπου- ip μι!
ρανίφ, καί μνριάοιν άγγέλων, πανηγύρει 1 καί εκ- 23 l 10,20^ 18,7.
κληοία πρωτοτόκων άπογεγρ αμμένων έν ούρανοϊς, 2Τ4>8· ρ6»10
και κριτή $εφ πάντων, και πνεύμααι δικαίων
τετελειωμένων, καί διαθήκης νέας μεσίτη Ίηοοϋ, 24 8,β; 9,15. ιι,4
καί αΐματι φαντιομοϋ κρειττον λαλονντι παρά fp*',?.'
τόν *Αβελ. Βλέπετε μή παραιτήοηοΰε τον λα- 25 2,2; 10,28.29.
λονντα' ει γαρ έκεινοι ούκ έξέφνγον έπί γης
παραιτηοάμενοι τόν χρηματίζοντα , πολύ μάλλον

13 h ποιηοατε 15 Κ dt αυτής 16 RT απεδοτο

17 TiW απεόοκιμααΰη · 19 Κ— μη 21 W όντως

I εντρ. : h εκτρομος 22 hT αγγέλων πανηγνρει, W αγγέ-
λων, πανηγύρει, 23 W κριτή,

15 — οι &αζ 18 ψηλαφ. : + ορει Ώαζ 19 προσ-
Φειναι Λ 20 fin -f η βολιόι κατατοξεν&ηοεται £ 22 — και
\ο 2>* 34 τον : το ϊ 25 εφνγον Καζ

570

12,26— 13,10 Προς Εβραίους

Hfr 2,β. 26 ήμεϊς οί τον άπ' ουρανών άποστρεφόμενοι· οϋ ή

tide 5,4.5. > \ ~3/ο / ι

ρβ 114,7; ββ,θ. τ^ν εοαλενοεν τοτε, νυν όε επηγγελται

λέγων ετι ατϊαζ εγώ ύείύω οϋ μόνον τψ γψ
ρ8 θβ,9-ιι. 27 άλλα καί τον ονρανόν. το όε ετι απαζ δήλοι την
των οαλενο μένων μετάΰεσιν ως πεποιη μένων, Ινα
9,ΐ4. Ph 3,8. 28 μείνχι τα μη σαλευόμενα. Διό βασιλείαν άοάλεντον
L 1,Ut παραλαμβάνοντες εχωμεν χάριν, δι ης λατρεύωμεν
εύαρέστως τφ $εφ, μετά εύλαβείας καί δέους·
Dt 4^24^8! 29 καί γάρ 6 frsög ημών πϋρ χαταναλίσκον.
j 13,84. 2Ρΐ,7. J32 Ή φιλαδελφία μενέτω. 1 της φώοξενίας μη 20
Qnisfii^i. έπιλανΰάνεσΰε· δια ταύτης γάρ ελαΰόν τίνες
ιο,84; 11,37. 3 ξενίσαντες άγγέλονς. μιμνήσκεσΰε τών δεομίων ώς

Mt 2δ,8β. ί ο / . / c χ ί

συνδεδεμένοι, των κακονχονμενων ως και αυτοί
Q 5,19.21. 4 δντες εν σώματι. Τίμιος δ γάμος εν πάσιν και
Ε Μ' ή κοίτη άμίαντος· πόρνους γάρ καί μοιχούς κρ ι-
Dt 8ΐ,β.8. 5 νει δ ΰεός. Άφιλάργνρος δ τρόπος, άρκούμενοι

Joe 1,5. IT 6,6. ~ ~ , \ \ » * ' * ~

τοις παρουοιν αυτός γαρ ειρηκεν* ον ϋε ανω
ρβ ιιβ,β. 6 ovd' oi) μή σε εγχαταλίπω · ώοτε ΰαρροϋντας ήμας
λέγειν ·

χϋριος εμοι ßoqdtfg, ον φοβίΐ^σομαΐ'
τί ποιήσει μοι άνθρωπος;

ΐ7. 24. 7 Μνημονεύετε τών ηγουμένων ύμών, οϊτινες έλά-
ι κ 4,ιβ; 10,13. Χηααν ύμιν τον λόγον του Φεοϋ, ων άναΰεωροϋν-
τες την εκβασιν της άναοτροφής μιμείστε την
ΧΑρ ι',π! 8 πίστιν. Ίηοοϋς Χριοτός έχΦές και σήμερον δ
ε 4,ΐ4. 2 κ ι,2ΐ. 9 αύτδς και εις τους αιώνας. Διδαχαϊς ποικίλαις 2ΐ
7,18^ 1*9 1'. κοΧ ξέναις μη παραφέρεσΰε· καλόν γάρ χάριτι
βεβαιοϋσΰαι την καρδίαν, οϋ βρώμασιν, έν οϊς
8,4.5. 10 ουκ ώφελήΰησαν οί περιπατοϋντες. εχομεν ν\ι-
σιαστήριον έξ οϋ φαγειν ούκ εχουσιν έξουσίαν οί

25 h ονρανον 27 Η δέ | Η [την] 28 W λατρεν ομεν
I HR ΰεω μετα 13,5 Τ εγκαταλείπω 8 HB» αυτός,

9 h περιπατηοαντες 10 Η [εξονοιαν]

26 οειω DKaf 28 εχομεν xKJP \ όεονς : αιόονς ΜΤα
13,4 γαρ : de €αζ 6 ον : pr και Α Ώαζ 8 fin ~f αμήν 7>*
9 περιφερεσ&ε ΚΖαξ

571

AD HEBRAEOS.

12,26-13,10.

nos, qui de caelis loquentem nobis avertimus.

cuius vox movit terram tunc: nunc autem 26 ng 2,0.

111 repromittit, dicens: Adhuc semel: et ego mo-
vebo non solum terram, sed et caelum. Quod 27

112 autem, Adhuc semel, dicit : declarat mobilium
translationem tamquam factorum, ut maneant
ea, quae sunt immobilia. Itaque regnum im- 28
mobile suscipientes , habemus gratiam: per
quam serviamus placentes Deo, cum metu et
reverentia. Etenim Deus noster ignis con- 29 is 33,14.

, Dt 4,24; 9,3.

sumens est. ' ' '

113 Charitas fraternitatis maneat in vobis. 13 J 13,34. 2 ρ 1,7.
Et hospitalitatem nolite oblivisci, per hanc enim 2 r 12,13. iP4,9.
latuerunt quiclam, Angelis hospitio receptis. Gn 18,35 19'2,3'

(35) Mementote vinctorum, tamquam simul vincti: 3 Mt 25,30.
et laborantium, tamquam et ipsi in corpore

114 morantes. Honorabile connubium in omnibus, 4 g 5,19.21.
et thorus immaculatus. Fornicatores enim, et E 5'5,
adulteros iudicabit Deus. Sint mores sine 5 Dt 31,6.8.

115 avaritia, contenti praesentibus : *ipse enim dixit: Jos ^5, 1Τ6'β'
Non te deseram , neque derelinquam. ita ut 6 p3 ιιβ,β.
confidenter dicamus:

Dominus mihi adiutor: non timebo
quid faciat mihi homo.

116 Mementote praepositorum vestrorum, qui 7 17. 1 κ 4,ιβ.
vobis locuti sunt verbum Dei : quorum intuentes

117 exitum conversationis, imitamini fidem. lesus 8 Ajfi^il!'

(36) Christus heri, et hodie. ipse etinsaecula. Doc- 9 e4,u.2ki,2i.

118 trinis variis, et peregrinis nolite abduci. Opti- R 14'17,
mum est enim gratia stabilire cor, non escis: quae

119 non profuerunt ambulantibus in eis. Habemus 10 8,4.5.
altare, de quo edere non habent potestatem, qui

25 (caelo) I avevtimur 26 nunc ] modo | — et 1°
28 immobilem F1 29 consummens Ai

13,2 — in vobis 2 placuerunt %F 4 co-

nub- I tor- | iudicaviti7 6'adiut. est | : q. f. m. homo ? A
8 — in A1 9 > enim est | stabiliri | inambulantibus ί&Λ.

571

13.11—22.

AD HEBRAEOS,

lv 16,27. 11 tabernaculo cleserviunt. Quorum enim ani-
malium infertur sanguis pro peccato in Sancta
per pontificem, hör um corpora cremantur ex-
Mt 21,39. 12 tra castra. Propter quod et Iesus, ut sancti-
J 9'22' ficaret per suum sanguinem populum , extra
ιι,2β; 12,2. 13 portam passus est. Exeamus igitur ad eum 120
11,10; 12,22. 14 extra castra, improperium eius portantes. Non
lv 7,12. enim habemus hic manentem civitatem, sed
Ρβ'δο,ιΐ'δ! 15 futuram inquirimus. Per ipsum ergo offera-
Hoe5u8.' mus hostiam laudis semper Deo, idest, fruc-
ph 4,i8. 16 tum labiorum coniitentium nomini eius. Be-
neficentiae autem , et communionis nolite ob-
livisci: talibus enim hostiis promeretur Deus.
ι Th 5,12. 17 Obedite praepositis vestris , et subiacete eis. 121
ez 3,i8. jpg. enmi pervigilant quasi raüonem pro ani-
mabus vestris reddituri, ut cum gaudio hoc
faciant, et non gementes: hoc enim non ex-
pedit vobis.

2 κ i,i2. 18 Orate pro nobis : * confidimus enim quia 122
Act 24,ie. bonam conscientiam habemus in omnibus bene
19 volentes conversari. Amplius autem deprecor
is βη,ιι. vos hoc facere , quo celerius restituar vobis.
iH55,3Zji32|4o! 20 Dens autem pacis, qui eduxit de mortuis 123
Ez37,2e.jio,i2. pastorem magnum ovium, in sanguine testa-
l ρ 2/25. menti aeterni, Dominum nostrum Iesum Chri-
21 stum, 1 aptet vos in omni bono, ut faciatis
eius voluntatem: faciens in vobis quod pla-
ceat coram se per Iesum Christum: cui est
Je 1,21. 22 gloria in saecula saeculorum. Amen. Ro- 124
go autem vos fratres, ut sufferatis verbum
solatii. Etenim perpaucis scripsi vobis.

12 — per F u futura F 16 beneficientiae i&A
17 subiacite F 18 habemus : § , pi 19 ut quo

20 (— nostrum) | — Christ.

21 (perficiat) | > vol. eius | — in 2° A \ placuit F \
— est I — Amen F

22 (— autem) | — ut A

572

Προς Εβραίους 13fn — 22»

τη σκηνή λατρεύοντες. ών γάρ sie φέρεται ζφων 11 lv ιβ,2?.
τό αίμα περί αμαρτίας είς τα άγια διά τον άο-
χιερέως, τούτων τα οώματα κατακαίεται 'ε%ω τ%
παρεμβολής, διό καί Ίηοονς, Ινα άγιάοη διά τον 12 Mt 21,39.
ίδιον αίματος τον λαόν, εξω της πύλης επαΰεν. 2 κ25,*2ΐ.
τοίννν έξερχώμεϋα προς αύτόν ε^ω της παρεμ- 13 ιι,2β; 12,2.
βολής τον όνειδιαμόν αύτον φέροντες* ον γαρ 14 ιι,ιο; 12,22.
εχομεν ώδε μένονοαν πάλιν, άλλα την μέλλονοαν ι> 7,12.

ί- ~ A » , ~ r 9 r λ , ^ 2 Chr 29,31.

επιζητονμεν. Δι αντον ονν αναφερωμεν ννσίαν 15 pa 50,14.2s.
αινεύεως δια παντός τω &εώ, τοντ εοτιν καρπον ηοΓιμ.
χειλέων όμολογούντων τφ όνόματι αύτον. της δε 16 Ph 4,18.
εύποιΐας και κοινωνίας μη §πι?*αν$άνεοϋ'ε' τοιαύ-
ταις γαρ Φνοίαις εύαρεοτεϊται ό $εός. Πείϋεοΰε 17 ι Tb 5,12,

~ e / c~ J>^^ Ez 8,18.

τοις ηγονμενοις νμων και ύπεικετε' αύτοι γαρ ι. ü.
άγρνπνονοιν ύπέρ των ψνχών ύμών ώς λόγον
άποδώοοντες' Ινα μετά χαράς τοντο ποιώοιν και
μη οτενάζοντες· άλνοιτελες γαρ ύμιν τοντο,
Προοεύχεοΰε περί ήμών πειΰόμεΰα γάρ δτι 18 2 κ ι,ΐ2.
καλην οννείδηοιν εχομεν, εν παοιν καλώς ΰέλον- ct 24'16'
τες άναοτρέφεσΰαι. περιοοοτέρως δε παρακαλώ 19 Ιβ β3 n
τοντο ποιηοαι, Ινα τάχειον άποκαταοταΰώ νμϊν. Zch »»"«

tr\ «λ α / ~ > ρ * 9 , Ιθ55,8;θ8,1ΐ8β.

U οε i/εος της ειρήνης, ο αναγαγών εκ νεκρών 20 Lxx.jr82,4o.

α , , ' / 9 » Ez87.2e.JlO, 12,

τον ποιμένα των προβάτων τον μεγαν εν αιματι ι Th 5,28.
διαθήκης αιωνίου, τον κύριον ήμών Ίηοονν, 1 κατ- 21 1Ρ 2,25'
αρτίοαι ύμάς εν παντι άγσ,ΰφ εις το ποιηοαι
το θέλημα αύτον, ποιών εν ήμϊν τό εύάρεοτον
ενώπιον αύτον διά Ίηοον Χριοτον, φ ή δόξα εις
τονς αιώνας τ ών αιώνων άμήν. Παρακαλώ δε 22 io,2ö; n,s2.
νμας, άδεΡ^φοί, άνέχεον^ε τον λόγον της πάρα- ίοΛ^ίβ.
κλήοεως' και γάρ διά βραχέων έπέοτεώα ύμΐν.

15 ονν : [R]—3C 19 RT ταχών S1 παντι : R+
[δρ^ω] I ποιων : hW pr αντω h81 pr αντος * idem cjj
22 h ανεχεσ&αι

17 αποδωαονται περι νμων 7>* 20 Ιηοονν Χριοτον Ώ*17α
21 εργω χαι λογω αγα&ω Λ \ ημιν : νμιν A CFatf
572

13,23— 25.

Προς Εβραίους

23 Γινώοκετε τον άδελφόν ημών Τιμόΰεον άπολελν*
μένον, μεΰ' οϋ εάν τάχειον ερχηται δψομαι υμάς.
. π. 24 ΆοπάοαοΦε πάντας τους ήγονμένονς ύμών και
πάντας τους αγίους. Ασπάζονται ύμάς οί άπό
της Ιταλίας.

25 ϊί χάρις μετά πάντων υμών.

23 — ημων ΚΡαζ 25 νμων : των αγίων I)*
Subscriptio: εγραφη απο Ρώμης vi απο Ιταλίας (vi Αϋ^ηνοαν)
όια Τιμο'&εον

23 RT ταχών

25 νμων : h~R-\- αμήν

573

AD HEBRAEOS. 13,23-25.

Cognoscite fratrem nostrum Timotheum di- 23
missum: cum quo (si celerius venerit) vide-
bo vos.

125 Salutate omnes praepositos vestros, et 24
omnes sanctos. Salutant vos de Italia fratres.
Gratia cum omnibus vobis. Amen. 25

23 vobis demissum F

24 — fratres

25 — Amen F

Subscr. [Exp. ad Hebraeos feliciter: seq. epist.
sancti Iacobi F] g Explicit ad Hebraeos

573

EPISTOLA CATHOLICA

BEATI IACOBI APOSTOLI.

ι ρ ι,ι. 1 IACOBUS Dei , et Domini nostri IesuU)
Act 15,23. Qhristi servus, duodecim tribubus , quae sunt

in dispersione, salutem.
* 2 Orane gaudium existimate fratres mei,
ι ρ 1,7. 3 cum in tentationes varias incideritis: scientes
quod probatio fldei vestrae patientiam opera-
4 tur. Patientia autem opus perfectum habet:
ut sitis perfecti et integri in nullo deficientes.
prv 2,3-6. 5 Si quis autem vestrum indiget sapientia, po-
stulet a Deo, qui dat omnibus affluenter, et
mc n,24. 6 non improperat : et dabitur ei. Postulet autem
in fide nihil haesitans: qui enim haesitat, si-
milis est fluctui maris, qui a vento movetur

7 et circumfertur. non ergo aestimet homo ille

8 quod aceipiat aliquid a Domino. Vir duplex
2,5. 9 animo inconstans est in omnibus viis suis. Glo-

rietur autem frater humilis in exaltatione sua :
ί τ m?! 10 dives autem in humilitate sua, quoniam sicut
is 40,8.7. 11 flos foeni transibit: exortus est enim sol cum
ardore, et arefecit foenum, et flos eius decidit,
et decor vultus eius deperiit: ita et dives in

Inscr. [Epistulae Catholicae A ] Epistula Sancti
Iacobi [Apost.] $ (qui Epp. Cath. inter Act. et Epp. Paul,
habet) Incipit Epistula Iacobi | Cath. ] Canonica $

1,2 tribus JP1 2 temtationibus variis 4 — autem
[£]A I habeat 5 sapientiam | afluenter F β en. ]
autem Fj (tempestati m. quae) 7 (accipiet) 8 duplici
gF j animo , i — est 9 (exultatione)

ΙΑΚΩΒΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Ιάκωβος ΰεοϋ καί κνρίον Ίηαοϋ Χριοτοϋ δοϋ- 1 *J \>*'2^
λος ταις δώδεκα φνλαϊς ταις έν τη διασπορά
χαίρειν.

Πάοαν χαράν ήγήοαοΰε, αδελφοί μον, δταν 2
πειραομοϊς περιπέοητε ποικίλοις, γινώοκοντες δτι 3 ι ρ ι, 7.
τό δοκίμων ύμών της πίοτεως κατεργάζεται νπο-
μονήν. ή δε υπομονή έργον τέλειον έχέτω , Ινα 4 Mt 5,48.
ήτε τέλειοι και όλόκ?*ηροι, έν μηδενι λειπόμενοι.
Εί δε τις ύμών λείπεται οοφίας, αίτείτω παρά 5 prv 2,8-β.
τον δίδοντος Φεοϋ παοιν απλώς και μη όνειδί- m 7'7,
ζοντος, και δοΰήοεται αύτψ. αίτείτω δε έν πίοτει, 6 mc 11,21.
μηδέν διακρινόμενος* δ γαρ διακρινόμενος εοικεν
κλύδωνι ΰαλάοοης άνεμιζομένω καί ριπιζομένω,
μη γαρ οίέο$ω ό άνϋρωπος εκείνος δτι λήμψεταί η
τι παρά τον κνρίον, 1 άνηρ δίψνχος, ακατάστατος 8
έν πάοαις ταις δδοϊς αντον. Κανχάοϋω δε ό 9 2,5.
άδελφός ό ταπεινός έν τφ νψει αντον, ό δε πλον- ίο ι ρ
οιος έν τη ταπεινωθεί αντον, δτι ώ$ ävfros χόρ-
του παρελενοεται. άνέτειλεν γάρ ό ήλιος ούν η ϊβ 4ο,β.7.
τφ καύοωνι και έξίψανεν τον χόμτον, χαΐ τό äv&og
αύτοϋ έξέηεσεν και ή ευπρέπεια του προοώπον
αϋτοϋ άπώλετο* ούτως καί ό πλούοιος έν ταις

Inscriptio : Η pr επιοτο?.αί καΰολικαι et indicem et — επιστολή
1,0 R πιοτεί μηόεν 7.8 Κ κνρίον ανηρ 9 ο 1° : [Η]

1,3 όοκιμον 28α 5 μη : ονκ ΚΙα 7 — τι Να

8 ανηρ : -{- γαρ 33 9 — ο 1° Β 10 ταπ. : πιατει 137

11 — αντον 1° 69 2° Β

574

J ,24.
1 Τ 6,17.

1,12— 2ΒΦ Ιάκωβου επιστολή

RS 28? 2 τ Ι1 β! 12 ^ορείαις αύτοϋ μαρανΰήοεται. Μακάριοβ άνήρ
iK29P9ö26* ^s υπομένει πειραομόν, δτι δόκιμος γενόμενος
Αρ 2',ιο! λήμψεται τον οτέφανον της ζωής, δν έπηγγείλατο
13 τοις άγαπώοιν αύτόν. Μηδείς πειραζόμενος λε-
γέτω δτι άπό Φεοϋ πειράζομαι· ο γαρ $εός άπεί-
ραοτός έοτιν κακών, πειράζει δε αύτός ούδένα.
R 7,7.8. 14 εκαοτος όέ πειράζεται υπό της ιδίας έπιϋνμίας
R 7,ιο. 15 έζελκόμενος και δελεαζόμενος* είτα ή επιθυμία
ουλλαβοϋοα τίκτει άμαρτίαν, ή δε αμαρτία άπο-
G β,7. 16 τελεοΰεϊοα άποκύει θάνατον. Μη πλανάοΰε, 2
υ ι,5. 17 άδελφοί μον αγαπητοί, πάοα δόοις άγαΰή και
j 8,3.'27! παν δώρημα τέλειον άνωΦέν έοτιν καταβαϊνον
8'1δ·17· άπό του πατρός των φώτων, παρ' φ ούκ ενι
J ι,ΐ8. 18 παραλλαγή η τροπής άποοκίαομα. βουλήσεις
Αρ ΐ4,4.' άπεκνηοεν ημάς λόγω άληΦείας, εις το είναι ήμάς

άπαρχήν τινα των αύτοϋ κτιομάτων.
Ecci 7,9. 19 Ίστε, άδελφοί μον άγαπητοί. εοτω δε πάς 2
1Γ 5'18· άνθρωπος ταχύς εις το άκονοαι, βραδύς είς το
ε 4,2β. 20 λαλήοαι, βραδύς είς όργήν* όργή γαρ άνδρός
κοί 8,8. 21 δικαιοούνην $εοϋ ούκ έργάζεται. διό άποΰέμενοι
1 %1' παοαν ρνπαρίαν και περιοοείαν κακίας έν πραν-
τητι δέξαο$ε τον εμφντον λόγον τον δννάμενον
Mt 7,2β. 22 οώοαι τάς ψνχάς υμών. γίνεοΰε δε ποιηταί λό·
R 2,18' γον , και μη άκροαται μόνον παραλογιζόμενοι
s,e. 23 έαντούς. δτι ει τις άκροατής λόγου έοτιν κάί
ού ποιητής, ούτος εοικεν άνδρί κατανοοϋντι το
24 πρόοωπον τής γενέοεως αύτοϋ έν έοόπτρω* κατ-
ενόηοεν γαρ έαυτόν και άπελήλυϋεν, και εϋΰέως
2,ΐ2. κ 8,2. 25 έπελάΰετο όποιος ήν. ό δε παρακύψας είς νόμον

1 Ρ ΐ',12.

14 W πειράζεται , 15 HE, αποκνεί 17 Η εατιν,

18 αυτόν : h εαντου 21 W πραντητι, 22 Τ μόνον άκροαται

12 άνθρωπος Λ70α \ επηγγ. : -f- ο κύριος ΚΧ,αζ 13 απο :
υπο Κ 16 αηόε 13 17 κατερχομενον 27α | απο : παρα
Κα I αποακιασματος 19 ιστε : ωστε et — όε ΚΙ,αζ

20 ου κατερ/α^ετα6 €*Καζ 21 πραϋτ. : -f- σοφίας JP |
νμων : ημων La 22 λογού : νομού C238a , it 23 83α

IAGOBI EPISTOLA.

1,12-25.

2 itineribus suis marcescet. Beatus vir, qui 12 Dn 12,12.
suffert tentalionem : quoniam cum probatus ί ρ 5'/.
fuerit, accipiet coronam vitae, quam repromisit 1* 2^10?'
Deus diligentibus se. Nemo cum tentatur, 13
dicat quoniam a Deo tentatur: Deus enim in-
tentator malorum est: ipse autem neminem

tentat. Unusquisque vero tentatur a concupi- 14 η 7,7.8.

scentia sua abstractus , et illectus. Deinde 15 r 7,10.
concupiscentia cum conceperit, parit pecca-
tum: peccatumvero cum consummatum fuerit,

3 generat mortem. Nolite itaque errare fratres 16

mei dilectissimi. Omne datum optimum , et 17 υ ι,β.
omne donum perfectum desursum est, de- fs,?1'
scendens a Patre luminum, apud quem non ν5·*!·
est transmutatio, nec vicissitudinis obumbratio.

Voluntarie enim genuit nos verbo veritatis, ut 18 j 1,13.
simus initium aliquod creaturae eius. a^A'a

Scitis fratres mei dilectissimi. Sit autem 19 ecci 7,9.
omnis homo velox ad audiendum : tardus autem

ad loquendum , et tardus ad iram. Ira enim 20 ε 4,2β.

4 viri, iustitiam Dei non operatur. Propter quod 21 κ0ι 3,8.
abiicientes omriem immunditiam, et abun- 1 P f'1,
dantiam malitiae, in mansuetudine suscipite
insitum verbum, quod potest salvare animas
vestras. Estote autem factores verbi, et non 22 Mt 7,2β.
auditores tantum: fallentes vosmetipsos. Quia 23 R 2,13'
si quis auditor est verbi , et non factor :

hie comparabitur viro consider anti vultum

nativitatis suae in speculo : consideravit enim 24

se, et abiit, et statim oblitus est qualis

fuerit. Qui autem perspexerit in legem 25 2,12. r 8,2.

11 marcescit F 12 quon. ] quia is quia I

15 dehinc Α dein | concup. [sua]

18 — enim | > aliq. init. A

19 dilecti 21 (suscipe) | verb, dei A

24 en. ] autem F

25 lege perfectae $ lege p-a

575

1,26—2,8. IAGOBI EPISTOLA.

perfectam libertatis, et permanserit in ea, non
auditor obliviosus factus, sed factor operis:
hie beatus in facto suo erit. Si quis autem 5
putat se religiosum esse, non refrenans lingu-
am suam, sed seducens cor suum, huius vana
est religio. Religio munda, et immaculata
apncl Deum et Patrem, haec est: Visitare pu-
pilios, et viduas in tribulatione eorum, et im-
maculatum se custodire ab hoc saeculo.

ι κ 2,8. 2 Fratres mei, nolite in personarum accep- 6
tione habere fklem Domini nostri Iesu Christi

η ιο,25. 2 gloriae. Etenim si introierit in conventum
vestrnra vir aureum annulum habens in veste
Candida, introierit autem et pauper in sordido

3 habitu, 1 et intendatis in eum, qui indutus est
veste praeclara, et dixeritis ei: Tu sede hic
bene: pauperi autem dicatis: Tu sta illic; aut

4 sede sub scabello pedum meorum: nonne iu-
dicatis apud vosmetipsos, et facti estis iudices

ικί.£β 5 cogitationum iniquarum? Audite fratres mei
' dilectissimi, nonne Deus elegit pauperes in
hoc mundo, divites in fide, et heredes regni,

6 quod repromisit Deus diligentibus se? Vos
autem exhonorastis pauperem. Nonne divites
per potentiam opprimunt vos, et ipsi trahunt

7 vos ad iudicia ? Nonne ipsi blasphemant bonum
Lv 19,18. 8 nomen, quod invocatum est super vos? Si ta- 7

men legem perficitis regalem secundum Scrip-

ts — in ea gfäF \ ( — f actus) 26 [et] η on
27 Relig. autem A \ (dominum) | — et 4°
2,7 aceeptionem F

2 conventu (conspectu) vestro | anulum

3 - in [g]F I - ei | ista Fl \ scabillo gAF
5 promisit 6 adtraliurit A

7 b. nom. Christi F8

Ps 34,14. 26

576

Ιάκωβου επιοτολη 1,26—2,8.

τέλειον τον της έλενϋερίας και παραμείνας, ούκ
άκροατής έπιληομονής γενόμενος άλλα ποιητής
έργον, ούτος μακάριος εν τη ποιήοει αύτον εοται.
Ει τις δοκει ΰρηοκός είναι, μη χαλιναγωγών γλώο- 26 ps 34,η.
οαν έαντοϋ άλλα άπατων καρόίαν έαντοϋ, τούτον
μάταιος ή ΰρηοκεία. θρησκεία καθαρά και άμίαν- 27
τος παρά τφ ΰεφ και πατρϊ αντη έοτίν, έπι-
οκέπτεοΰαι ορφανούς και χήρας εν τη θλίψει αύ-
τών, άοπιλον έαντόν τηρεϊν άπό τον κόομον.

3 Αδελφοί μον, μη εν προοωπολημιρ ίαις έχετε 2 ι κ 2,8.
την πίοτιν τον κνρίον ημών Ίηοοϋ Χριστού της
δόξης, εάν γάρ είοέλΰη εις ονναγωγήν ύμών 2 η ιο,25.
άνηρ χρνοοόακτύλιος εν έοϋ'ήτι λαμπρή,, είοέλΰη
δε και πτωχός έν ρνπαρφ έσΰήτι, έπιβλέψητε όέ 3
έπϊ τον φοροϋντα την έοΰήτα την λαμπράν και
ειπητε* ού κάΰον ώδε καλώς, και τφ πτωχφ
ειπητε' ον οτή$ι έκεϊ ή κάΰον ύπό το ύποπόδιόν
μον, ού διεκρί$ητε έν έαντοις και εγένεοΰε κριται 4
διαλογιομών πονηρών; Άκούοατε, άδελφοί μον 5 ι,ι*.
άγαπητοί. ούχ δ $εός έξελέξατο τούς πτωχούς l 12,21 ; β
τφ κόομω πλονοίονς έν πίοτει και κληρονόμονς
της βαοιλείας ης έπηγγείλατο τοις άγαπώοιν αύ-
τόν;[ύμεις δε ήτιμάοατε τον πτωχόν. ούχ οΓβ
πλούοιοι καταδνναοτεύονοιν ύμών, και αύτοι ελ-
κονοιν ύμας εις κριτήρια; ούκ αύτοι βλαοφη- 7
μονσιν το καλόν όνομα το έπικληϋ'έν έφ' ύμας;
εί μέντοι νόμον τελείτε βαοιλικόν κατά την γρα- 8 Lv 19,18.

26 Κ, ΰρήοκος | εαντον bis : hRT αντον | Τ ΰρηοκια
27 Τ ϋρηοκια \ Τ— τω 2,1 h Χριοτον, \ Η όοξης ; 3 επιβλ,
όε : Β.Τ και επιβλ. \ εκει : 3ί post η κα'ΰου 4 ον
όιεκρ. . . . πονηρών; : h όιεκρ. . . . πονηρών. 6 νμων : Τ νμας

25 ουκ : pr οντος ΚΙ,αζ 26 ει όε CJPa \ είναι, :
εν νμιν ΚΣ,αζ 27 ΰρηακεια γαρ Λ70α \ <&εω πατρι 99α
2,1 της όοξης : ante τον κυρίου 69α — 13 2 εις : 4"
την Α Καζ 3 νπο : επι Έ^Τ13α pr ωόε χΚαζ \ υποποό. :
-\- των ποόων Λ13 4 και ον ΚΣ,αζ δ τον κοσμον ΚΖαζ
I βαοιλ. : επαγγελίας Η* Α 7 ονχ : και Α13

576 37

g,9— 22.

Ιάκωβου επιστολή

φήν αγαπήσεις τον πληβίον 6ον ώ§ όεαντόν,
Dt 1,17. 9 καλώς ποιείτε* εί δε προοωπο λημπτεϊτε , άμαρ-
τίαν έργάζεσθε, έλεγχόμενοι υπό τον νόμου ώς
MtB,i9. G3,io. ίο παραβάται, όστις γαρ δλον τον νόμον τήρηση,
εχ 20,18.14. 11 πταίση δέ έν ένί, γέγονεν πάντων ένοχος, ο γαρ
' 8' είπών μη μοιχενύΐβς, εϊπεν καί· μη φονενύ^' εί
δε ού μοιχεύεις, φονεύεις δέ, γέγονας παραβάτης
ι,25. 12 νόμον, όντως λαλείτε καί όντως ποιείτε ώς δια
Mt5,7; 18,29.34; 13 νόμον έλενθερίας μέλλοντες κρίνεσθαι, ή γαρ

25.45.46. , j / ο ~ \ > ι/ι

κριοις ανελεος τφ μη ποιησαντι έλεος · κατακαν-
sit 7,2ΐ ; 2ΐ,29. 14 χάται έλεος κρίσεως, Τί το όφελος, αδελφοί 4
μον , εάν πίοτιν λέγη τις εχειν έργα δέ μη έχη;
15 μη δύναται η πίοτις σώσαι αντόν; 1 εάν άδελφός
ή άδελφή γνμνοί νπάρχωσιν και λειπόμενοι της
ι j 8,17. 16 έφημέρον τροφής, εϊπη δέ τις αντοις έξ ύμών
' * ύπάγετε έν ειρήνη , θερμαίνεστε καί χορτάζεσθε,
μή δώτε δε αντοις τά επιτήδεια τον σώματος,
Π τί το όφελος; όντως καί ή πίστις, έάν μή έχη
β δ,β. 18 εργα, νεκρά έστιν καθ3 έαντήν, άλλ' έρεϊ τις*
σν πίστιν έχεις, κάγώ έργα έχω* δεΐξόν μοι τήν
πίστιν σον χωρίς τών έργων, κάγώ σοι δείξω έκ
mc 5,7. 19 τών έργων μον τήν πίστιν. σν πιστεύεις δτι εις
έστιν ό θεός; καλώς ποιείς* και τά δαιμόνια
20 πιστεύονσιν και φρίσσονσιν. θέλεις δε γνώναι,
ώ άνθρωπε κενέ, ότι ή πίστις χωρίς τών έργων
Qu 22,9.10.12. 21 άργή έστιν; Αβραάμ ό πατήρ ήμών ονκ έξ έργων
' ' έδικαιώθη , άνενέγκας Ισαάκ τον νίον αντον έπ\
22 τό &ν<5ιαύτϊ[ριον ; βλέπεις ότι ή πίστις σννήργει
τοις έργοις αύτον , και έκ τών έργων ή πίστις

14.16 Η— το 18 έχεις : h; [ εχω : Η. 19 6ις

εστίν ο ΰεος (Κ,'Τ;) : Η εις &εος εστίν; hW εις ο ΰεός
έστιν; 22 Τ σννεργει | Η αντον και

11 ειπας Λ | εγενον Α13 \ αποστάτης Α 13 ανιλεως
Ι^αζ I κατακανχασΰω Α13α -j- <5ε Α13α 15 εαν όε

ΑΌρΙζ I λειπ. : -f- ωσιν ΑΣ,ηιζ 16 και ειατη Λ13α
18 — σον 68 I χωρίς : εκ ΚΖ,ιηζ \ έργων 1° : -f οον CKa(% \
— μ,ον latt I ηιστ. : -j- μον AKm& 20 αργη : νέκρα ΗΑρΙζ
577

IACOBI EPISTOLA. 2,9-22.

turas: Diliges proximum tuum sicut teipsum:
bene facitis : 1 si autem personas accipitis, pec- 9 Dt i,i7.
catum operamini, redarguti a lege quasi trans-
gressores. Quicumque autem totam legem 10 m 5,19. g 3,10.
servaverit, offendat autem in uno, factus est
omnium reus. Qui enim dixit, Non moe- 11 ex 20,13.14.
ehaberis, dixit et, Non occides. Quod si non Dt 6/117 8*
moechaberis, oecides autem, factus es trans-
gressor legis. Sic loquimini, et sic facite sicut 12 1,25.
per legem libertatis incipientes iudicari. Iudi- 13 m 5,7; 18,29.
cium enim sine misericordia illi, qui non fecit 34 ; 25'45·46·
misericordiam: superexaltat autem misericor-

8dia indicium. Quid proderit fratres mei si 14 Mt 7,21; 21,29.
fidem quis dicat se habere, opera autem non
habeat? Numquid poterit fides salvare eum?
Si autem frater, et soror nudi sint, et indi- 15
geant victu quotidiano , dicat autem aliquis 16 1 j 3,17.
ex ν obis illis: Ite in pace, calefacimini et
saturamini: non dederitis autem eis, quae ne-
cessaria sunt corpori, quid proderit? Sic et 17
fides, si non habeat opera, mortua est in

9 semetipsa. Sed dicet quis : Tu fidem habes, 18 α 5,6.
et ego opera habeo. ostende mihi fidem tuam
sine operibus: et ego ostendam tibi ex operi-
bus fidem meam. Tu credis quoniam unus 19 mc 5,7.
est Deus: Bene facis: et daemones credunt,
et contremiscunt. Vis autem scire 0 homo 20
inanis , quoniam fides sine operibus mortua
est? Abraham pater noster nonne ex ope- 21 Gn 22,9.1^12.
ribus iustificatus est, offerens Isaac filium su-
ura super altare? Vides quoniam fides co- 22 π 11,17.
operabatur operibus illius : et ex operibus fides

8 diligis AF \ facis F 11 [. occidens] autem
I est jP1 13 facit § fecerit I superexultat |
iudicio 15 et 1° ] aut | sunt ^ | indigent §F 16 ex]
de I ealeficam- A -ficiem- F \ [et] non | corporis
17 habet F \ semetipsam F 18 (dicit,
dicat) I aliquis A 19 deus? ® | Benefacis φ |
contremes- 20 otiosa 21 — suum %

22 - et \_£}F

577 37

2,23-3,8. IACOBI EPISTOLA.

i8 41,8. 23 consummata est? Et suppleta est Scriptum,
5n "ehr 2o\r. dicens: Credidit Abraham Deo, et reputatum
est illi ad iustitiairi, et amicus Dei appellatus
j 8,39. r 4,12. 24 est. Videtis quoniam ex operibus iustificatur
η 11,31. 25 homo, et non ex fide tantum? Similiter et
Jüs2,4.i5;6,i7. Rahab meretrix, nonne ex operibus iustiflcata
est suscipiens nuncios, et alia via eiiciens?
π. 26 Sicut enim corpus sine spiritu mortuum est,
ita et fides sine operibus mortua est.

1.19. 3 Nolite plures magistri fieri fratres mei,10

1.20. 2 scientes quoniam maius iudicium sumitis. In

multis enim offendimus omnes. Si quis in
verbo non offendit: hic perfectus est vir. potest

3 etiarn freno circumducere totum corpus. Si
autem equis frena in ora mittimus ad consen-
tiendum nobis, et omne corpus illorum circum-

4 ferimus. Ecce et naves, cum magnae sint, et
a ventis validis minentur, circumferuntur a
modico gubernaculo ubi impetus dirigentis

5 voluerit. Ita et lingua modicum quidem mem-
brum est, et magna exaltat. * Ecce quantus 11

Mt i5,n.i8.i9; 6 ignis quam magnam silvam incendit! Et
lingua ignis est, universitas iniquitatis. Lin-
gua constituitur in membris nostris, quae
maculat totum corpus, et inflammat rotam
nativitatis nostrae inflammata a gehenna.
7 Ömnis enim natura bestiarum , et volu-
crum, et serpentium, et ceterorum domantur,
i'e 140,4. 8 et domita sunt a natura humana: lingu-
am autem nullus hominum domare potest:

22 fin . $$,A 23 Cred. [autem] | ei A 24 fin .
25 sim. autem et &® I Raab 26 emortuum

3,2 (magis) 2 > circumd. freiio Λ 3 equorum
I frenos I fin : 4 > Et ecce § | : circumf. autem
%F I — a jP1 I in pectus diligentis Fi 5 ftxultat
β [ita] et I iniquitatis 1. ® | inflammat a geh. F'z
7 vepentium | ceterorumque f&A etiam cet. |

domata A

578

Ιάκωβου επιστολή 2,23—3,8.

έτελειώθη, και έπληρώθη ή γραφή ή λέγουσα* 23 Q^iiX R4,s
STtlGTSVGsv όέ Αβραάμ τω d-εω, χαϊ έλογίο^νι αντα 2 Chr 20>7·
ag διχαιοαύνψ, και φίλος &εον εκλήθη, όρατε 24 J 8,89. κ 4,12
δτ£ έργων δικαιούται άνθρωπος και ούκ εκ πί-
ατεως μόνον, ομοίως δε και 'Ραάβ ή πόρνη ουκ έξ 25 η ιι,βιί
έργων έδικαιώθη, ύποδεξαμένη τους άγγέλονς και
έτερα όδφ έκβαλοϋοα; ώοπερ γαρ το σώμα χωρίς 26 ΐ7.
πνεύματος νεκρόν έστιν, όντως και ή πίοτις χωρίς
έργων νεκρά έοτιν.
! Μη πολλοί διδάσκαλοι γίνεσθε, άδελφοί μου, 3 is.i,i9.
είδότες δτι μείζον κρίμα λημψόμεθα. πολλά γαρ 2 ι,2β.
πταίομεν άπαντες9 ει τις έν λόγω ού πταίει, ού-
τος τέλειος άνήρ, δυνατός χαλιναγωγησαι και όλον
το σώμα. ει δε των ίππων τους χαλινούς εις 3 Ρβ 32,9.
τα οτόματα βάλλομεν εις το πείθεσθαι αύτούς
ήμϊν, και όλον το οώμα αϋτών μετάγομεν. ιδού 4
και τά πλοία, τηλικαϋτα δντα και ύπδ άνεμων
σκληρών έλαυνόμενα, μετάγεται ύπδ έλαχίατου
πηδαλίου όπου ή ορμή του εύθύνοντος βούλεταΐ'
ούτως και ή γλώοοα μικρόν μέλος έοτίν και με- 5
γάλα αύχεϊ. ιδού ήλίκον πυρ ήλίκην ύλην άνάπτεΐ'
και ή γλώοοα πυρ, ό κόομος της άδικίας, ή γλώοοα 6 Μ*2 ββ W8"10
καθίσταται έν τοις μέλεσιν ήμών, ή σπιλοϋσα όλον

* Γ<_ * \ , Sir 5,13 Lxx.

το σωμα και φλογιζουσα τον τροχον της γενέσεως
και φλογιζομένη υπό της γεέννης. πάσα γαρ φύσις 7
θηρίων τε και πετεινών ερπετών τε και έναλίων
δαμάζεται και δεδάμασται τη φύσει τη άνθρω-
πίνη, την δέ γλώσσαν ούδείς δαμάσαι δύναται 8 Ρβ uo»*.

26 3C— γαρ 3,1.2 HR λημψομεΰα' . . . άπαντες. 5.6 Τ
αναπτει η γλώοοα. πυρ, ο κ. τ. αόικιας, (W πυρ. . . . αόικιας)
6 η σπιλ. : Τ και απ. 8 Τ δύναται όαμαοαι

23 φίλος : δονλος 69α 24 οράτε τοιννν ΚΖαζ 25 όντως
και C I αγγ. : καταοκοπους CLa 26 των έργων Ami

3,2 δυνάμενος χ14α 3 ιόε CPa \ εις το άτομα Α5α \
εις 2° : προς ΑρΙζ 4 οπον αν ΑρΙζ 5 ωοαντως Α5α \
μεγαλανχει ϊ\Καζ \ ηλικον : ολίγον Α*Καζ 6 αδικίας : +
ούτως JPa(f-\- οντ. και L106 \ γενεά. : + ημων χ7α
578

3,9— 4,4. Ιάκωβου επιστολή

άνΰρώπων άκατάοτατον κακόν, μεστή ίου ftava-
Gn ι,27. 9 τηφόρον. έν αύτη εϋλογοϋμεν τον κύριον και
a '10, πατέρα, και έν αϋτχί καταρώμεϋα τους άνν^ρώ-

10 πους τους κα{Κ όμοίωΰιν ftsov γεγονότας* έκ του
αϋτοϋ στόματος έξέρχεται ευλογία και κατάρα.

11 ού χρή, άδελφοί μου, ταύτα ούτως γίνεσΰαι. 1 μήτι
ή πηγή έκ της αυτής όπής βρύει το γλυκύ και

12 το πικρόν; μή δύναται, άδελφοί μου, ουκή έλαίας
ποιήοαι ή άμπελος οϋκα; ούτε άλυκόν γλυκύ

ι ; 2,ΐ8. 13 ποιήοαι ύδωρ. Τις σοφός και έπιοτήμων έν 6

' ' ύμΐν; δειξάτω έκ τής καλής άναοτροφής τα έργα
ε 4,3ΐ. 14 αϋτοϋ έν πραύτητι σοφίας, ει δε ζήλον πικρόν
έχετε και έριΦείαν έν τή καρδία υμών, μή κατά-
ι,5.ΐ7. 15 καυχάσΰε και ψεύδεστε κατά τής άληΰείας. οϋκ
1Τ4>1' έοτιν αϋτη ή σοφία άνωθεν κατερχόμενη, άλλα
16 έπίγειος, ψυχική, δαιμονιώδης' όπου γαρ ζήλος
και έριΰεία, έκει άκαταστασία και πάν φαϋλον
ι,δ.ΐ7. 17 πράγμα, ή δε άνωθεν σοφία πρώτον μεν αγνή
έστιν, έπειτα ειρηνική, έπιεικής, εϋπειΰής, μεστή
έλέους και καρπών άγαΰών , άδιάκριτος , άνυπό-
Umtl'. 18 κ0ίτ°ζ· καρπός δε δικαιοσύνης έν ειρήνη σπεί-
Η^'ίί' 9ετα^ τ°ϊξ ποιοϋσιν είρήνην.
κ 7^23. 4 Πόϋ'εν πόλεμοι και πόΰεν μάχαι έν ϋμιν; οϋκ
1 ρ 2,η· έντεϋΰεν, έκ τών ήδονών ύμών των στρατευομέ-

2 νων έν τοις μέλεσιν ύμών; έπιΰυμεϊτε , και οϋκ
έχετε* φονεύετε και ζηλοϋτε, και ού δύνασθε
έπιτυχειν μάχεστε και πολεμεϊτε. οϋκ έχετε

3 δια το μή αίτεϊσΦαι ύμάς* αιτείτε και ού λαμ-
βάνετε, διότι κακώς αιτείστε, Ινα έν ταις ήδοναις

,2β. β 8,7. 4 ύμών δαπανήσητε. μοιχαλίδες, οϋκ οιδατε ότι

1 J 2,15.

14 Η εριϋιαν I Τ κατακ. της αλ. και ψ. 15 RT fin. 16 Η
εριΰια \ εκει : W+ και 4,2 h φονεύετε. | W πολεμεϊτε, \ ονκ
2° : Τ pr και 3.4 Τ , μοιχαλίδες.

8 ακατασχετον CKaf \ (fin',) θκυριον.ΰεονΚΙ,αζ 12 ούτως
ουδεμία πηγη αλνκ. και γλ. ΚΣ,αζ 13 τις : ει τις 7α — Κα
14 δε: -f αρα ΑΡα 17 και ανυπόκριτος ΚΖ,αζ 4,ί — ποΰεν
2°ΚΖαζ 2 (φϋονειτε Erasmus) 4 μοιχοί και μοιχαλίδες ΚΖαζ

IAGOBI EPISTOLA.

3,9-4,4.

inquietum malum, plena veneno mortifero.
In ipsa benedicimus Deum et Patrem: et in 9 Gn 1,27.
ipsa maledicimus homines, qui ad similitudi-
nem Dei facti sunt. Ex ipso ore procedit 10
benedictio, et maledictio. Non oportet, fra-
tres mei, haec ita fieri. Numquid fons de 11
eodem foramine emanat dulcem , et amaram
aquam? Numquid potest, fratres mei, ficus 12
uvas facere, aut vitis ficus? Sic neque salsa
dulcem potest facere aquam. Quis sapiens, 13 2,1s.
et disciplinatus inter vos ? Ostendat ex bona 1 p 2'12,
conversatione operationem suam in mansue-

12 tudine sapientiae. Quod si zelum amarum 14 ε 4,βι.
habetis, et contentiones sint in cordibus ve-

stris: nolite gloriari, et mendaces esse adver-

sus veritatem. non est enim ista sapientia 15 1,5.17.

desursum descendens : sed terrena, animalis,

diabolica. Ubi enim zelus et contentio: ibi 16

inconstantia , et omne opus pravum. Quae 17 η i2,ii.

autem desursum est sapientia, primurn qui- ^17-

dem pudica est, deinde pacifica, modesta, sua-

dibilis, bonis consentiens, plena misericordia,

et fructibus bonis, non iudicans, sine simula-

tione. Fructus autem iustitiae, in pace semi- 18 is 32,17.

natur, facientibus pacem. Mt 5>ϋ·

13 Undebella, et lites in vobis? Nonne hinc? 4 r 7,23.
ex concupiscentiis vestris, quae militant in 1 p 8»π·
membris vestris? Concupiscitis, et non habe- 2

tis: occiditis, et zelatis: et non potestis adi-
pisci: litigatis, et belligeratis, et non habetis,
propter quod non postulatis. Petitis, et non 3
accipitis: eo quod male petatis: ut in concupi-
scentiis vestris insumatis. Adulteri nescitis quia 4 l e,26. r 8,7.

1 J 2,15.

9 (dominum) | ad ] -f- imaginem, et § 12 f. Olivas f. |
salsam F* 13 operam s. Fl opera sua \ mansue-
tudinem A 14 sunt [fi]F — Ui 1 (caritatem) 15 — enim
16 ibi [et] 17 — bon. cons. [g]®^. (al. sttppl. ante suad.)
I — non et , *?F 18 — in p. F* in pacem Fi

4,2 inter vos Λ \ hinc , |AV~ %A 2 — et 5° |
(postulastis) 3 accipietis A
579

4,5-15. IACOBI EPISTOLA.

amicitia huius rnundi, inimica est Dei ? * Qui- 14
cumque ergo voluerit amicus esse saeculi hu-
ex 20,3.5. 5 ius , inimicus Dei constituitur. An putatis
Mg Ifu. quia inaniter Scriptura dicat : Ad invidiam
prv 3,34 lxx. concupiscit spiritus , qui habitat in vobis?
JMt 2s|i2.' 6 1 Maiorem autem dat gratiam. Propter quod
1 p 5>δ· dicit: Deus superbis resistit, humilibus autem
ι ρ 5^8. 9. 7 dat gratiam. Subditi ergo estote Deo, resi-
ze 1,3. 8 stite autem diabolo , et fugiet a vobis. Ap-
Is hw' propinquate Deo , et appropinquabit vobis.

Emundate manus, peccatores: et purificate
9 corda, duplices animo. Miseri estote, et lu-
gete, et plorate: risus vester in luctum con-
l ρ 5,6. 10 vertatur, et gaudium in moerorem. Humilia-
mini in conspectu Domini , et exaltabit vos.
11 1 Nolite detrahere alterutrum fratres. Qui de-
trahit fratri. aut qui iudicat fratrem suum,
detrahit legi, et iudicat legem. Si autem iu-
dicas legem : non es factor legis , sed iudex.
Mt 7,1. 12 Unus est legislator, et iudex, qui potest per-
- ,i; im. dere, et liberare. Tu autem quis es, qui
iudicas proximum?
Prv 27,1. 13 Ecce nunc qui dicitis: Hodie, aut crastinolö
ibimus in illam civitatem, et faciemus ibi qui-
dem annum, et mercabimur, et lucrum faciemus:
l 12,20. 14 1 qui ignoratis quid erit in crastino. Quae est
ps 39,6.12. enim vita vestra ? vapor est ad modicum parens,
Act i8,2i. 15 et deinceps exterminabitur; pro eo ut dicatis:

4 deo 1° F I (constituetur)

5 aut I inhabirat 7 igitnr | (dei)

8 domino | adpropinquavit AF | (duplici)

9 (— et plor.) J (luctuj | gaudius F1

10 exaltavit AF1

11 de alt. g.F I fratres mei &A | est F

12 est enim £ I ( ® inc. v. 13 Tu)

13 (quid) I crastina $F | > quid, ibi

14 sit A I crastinum et g* | (® inc. v. 15 Quae) |
> en. est | — et | exterminatur £F

Ιάκωβου επιστολή

4,5—15·

ή φιλία του κόσμου έχθρα του θεοϋ έστιν; ος
έάν οϋν βουληθη φίλος είναι του κόσμου, εχθρός

του θεοϋ καθίσταται, ή όοκεϊτε δτι κενώς ή 5 Gn4,7.Mte,2

γραφή λέγεί' προς φθόνον έπιποθει το πνεύμα G 5,17' und€

δ κατφκιοεν εν ήμιν; μείζονα δε δίδωΰιν χάριν 6 job 22^"

όιό λέγει* 6 frsös νΐΐερκιφάνοις άντιτάύβεται, τα- fp2^'

7 πεινοϊς δέ δίδωσιν χάριν, ύποτάγητε οϋν τφ θεφ · 7 ε β,ΐ2.
άντίστητε δέ τφ διαβόλω, κάί φεύξεται άφ' υμών ' ' '

1 έγγίοατε τφ θεφ , και έγγίσει ύμϊν. καθαρίσατε 8 zCh 1,8.

χείρας, αμαρτωλοί, κάί άγνίοατε καρδίας, δίψυχοι. 8 '

ταλαιπωρήσατε και πενθήσατε και κλαύσατε · ό 9 l 6,25.

γέλως ύμών εις πένθος μετατραπήτω κάί ή χαρά Αρ 8'17,
εις κατήφειαν. ταπεινώθητε ένώπιον κυρίου, και 10 ι ρ β,β.
ύψώσει υμάς. Μη καταλαλεϊτε αλλήλων, άδελ- 11 lv ΐ9,ιβ.
φοί. δ καταλαλών άδελφοϋ ή κρίνων τον άδελ-
φδν αύτοϋ καταλαλεϊ νόμου κάί κρίνει νόμον
ει δε νόμον κρίνεις, ουκ ει ποιητής νόμου άλλα
κριτής, εις έστιν νομοθέτης και κριτής, ό δυ- 12 Mt 7,1.

νάμενος σώσαι κάί άπολέσαι* συ δε τίς ει, ό κ2»1;14»4·
κρίνων τον πλησίον;

6 *Αγε νυν οί λέγοντες9 σήμερον ή αϋριον πορευ- 13ργτ 27,ι.
σόμεθα εις τήνδε την πόλιν και ποιήσομεν εκεί
ένιαυτόν κάί έμπορευσόμεθα κάί κερδήσομεν * οι- 14 l 12,20.
τίνες ουκ έπίστασθε της αϋριον ποία ή ζωή Ρβ ββ,β.ΐδ.
ύμών. άτμις γάρ έστε ή προς όλίγον φαινομένη,
έπειτα και άφανιζομένη* αντί του λέγειν 15 Act 18,21.

4 Τ εστίν τω &εω 5 λέγει ' ... ημιν; : h1 λέγει; ...
ημιν ; haT λέγει, ; . . . ημιν , W λέγει — . . . ημιν, 6 χάριν
1° : T.W— 8 RT εγγιει 9 Τ— και 2° \ hRT μεταοτραφητω
12 Χ εοτιν W εοτιν hRT εατιν ο 14 W επιοταοΰε , \ της : RT
pr το h pr τα | hRT αυριον · ποια γαρ (R [γ.]) η ζωη υμων ;
(W-) I h- γαρ | η 2°

4 τ. κοσμον τούτου x68 \ έχ'&ρά 7 δ (φ&ον. : τον -#εον?
Ps 42,2) I κατωκηαεν Καζ 6 — öio . . . χαρινΖΡα 7 — όε ΚΖαζ
9 — και κλανσ. 15α 10 ταπ. : + ονν χ56 11 η : και ΚΖαζ \
ονκ : ονκετι JPal 12 — και κριτ. ΚΖαζ | — όε < | ος κρίνεις
τον έτερον ΚΖαζ 13 η : και ΑΚαζ \ ενιαυτ. : + ενα ΚΖαζ
580

4,16— 5,ιο, ιακωρον επιοτολη

ύμας* έάν ό κύριος ΰελήση, καί ζήσομεν καί
16 ποιήσομεν τοϋτο η εκείνο, νυν δε καυχασΰε έν
ταις άλαζονίαις ύμών πάσα καύχησις τοιαύτη
ig,«. Ri4,28. 17 πονηρά έστιν. είδότι οϋν καλόν ποιεΐν καί μ,η
L β,24. 5 ποιοϋντι, άμαρτία αύτφ έοτιν, *Αγε νυν οί*

πλούσιοι, κλαύοατε όλολύζοντες έπί ταις ταλαι-
Mt β,ΐ9. 2 πωρίαις υμών ταις έπερχομέναις. ό πλούτος
υμών σέσηπεν , καί τα Ιμάτια ύμών σητόβρωτα
Prv 16.27. 3 γέγονεν, 6 χρνοός ύμών καί 6 άργυρος κατίωται,
Judith ΐ6,ΐ7. £ αυτών εις μαρτύρων ύμιν εσται καί

φάγεται τάς οάρκας ύμών ώς πνρ. έ&ηύανρίύατε
: έν έοχάταις ήμέραις. ιδού ό μια frog τών έργατών
τών άμηοάντων τάς χώρας ύμών ό άφυστερη-
μένος αφ ύμών κράζει, καί αί βοαι τών $ερισάν~
των slg τα ώτα χνρίον βαβαώ& είσελήλυΦαν.
L ^ιίΐ' 5 έτρυφήοατε έπί της γης και έσπαταλήσατε, έΰρέ-
ν 8,84 Lxx. 6 ψατε τάς καρδίας ύμών έν ημέρα σφαγής, κατεδικά-
ob ι,6 lxx. οατε, έφονεύοατε τον δίκαιον · ουκ άντιτάσσεται ύμιν.

Dt 11,14.

z0cb ιό!ι.' 7 Μακροϋυμήσατε οϋν, άδελφοί, έως της παρου- 8
ί*2ΐ%'. βίν-ζ τ°ν κυρίου, ιδού ό γεωργός έκδέχεται τον
η ιο,3β. %ίμιον καρπδν της γης, μακροΰυμών έπ' αύτφ
η ιο,26. 8 έως λάβη πρόΐμον καί όψιμοι. μακροΦυμήσατε
1Τ8,ΐ8.βί καί ύμεϊς, στηρίξατε τάς καρδίας ύμών, δτι ή
9 παρουσία του κυρίου ηγγικεν. μη στενάζετε,
άδελφοί, κατ' άλλήλων Ινα μη κρι$ήτε· ιδού ό
Mt 6,ΐ2. 10 κριτής προ τών ΰυρών έστηκεν. ύπόδειγμα λά-
βετε, άδελφοί, της κακοπαΰείας καί της μακρό-

lb 3C ύελη \ , και ζηαομεν : Τ και ζηαομεν, 16 BW
αλαζονειαις 5,5 νμων ως πνρ. (h*) εύ. : Κ νμων ως πνρ εύ.
6 Η δίκαιον. \ Κ νμιν; 9 Τ κατ αλλήλων, αδελφοί,
10 Η κακοπαύιας

16 κατακανχααύε Ν7α 5,2 κλαναονται 13 3 ως :
pr ο ιος AJP5a 4 απεατερημενος APm δ — και Α73 \
εν : pr ως ΚΙ,αζ 7 εως 2° : + ου 68α : + αν nP? |
λαβη : -f νετον ΑΚαζ : 4- καρπον Ν 8 μακρού: : + ουν χΖ9α
9 αδελφ. : + ßov Α13 , it 10 χΚα< 10 έχετε post

μακρού, pro λάβετε Α13 \ κακοπ. : καλοκαγαθίας Ν
581

IAGOBI EPISTOLA. 4,16-5,10.

Si Dominus voluerit. Et : Si vixerimus, facie-
mus hoc, aut illud. Nunc autem exultatis in 16
superbiis vestris. Omnis exultatio talis, ma-
ligna est. Scienti igitur bonum faeere, et 17 1,12,47.1114,23,
lf> non facienti, peccatum est illi. Agite nunc 5 1-6,24.
clivites, plorate ululantes in miseriis vestris,
quae advenient vobis. Divitiae vestrae putre- 2 Mt e,i9.
factae sunt: et vestimenta vestra a tineis
comesta sunt. Aurum, et argentum vestrum 3 prv 16,27.
aeruginavit : et aerugo eorum in testimonium
vobis erit, et manducabit carnes vestras sicut
ignis. Thesaurizastis vobis iram in novissi-
mis diebus. Ecce merces operariorum , qui 4 lv 19,13.
messuerunt regiones vestras, quae fraudata m%%*u'6&
est a vobis, clamat : et clamor eorum in aures Job 31>38-40·
Domini sabbaoth introivit. Epulati estis super 5 l 16,19.25.
terram , et in luxuriis enutristis corda vestra Jr 12,8'
in die occisionis. Addixistis , et occidistis 6 Prv 3,34 lxx.
iustum, et non restitit vobis.

Hos 1,6 Lxx.

Patientes igitur estote fratres usque ad 7 Dt 11,14.

nadventum Domini. * Ecce agricola expectat ζ°£\ο,ι!'

pretiosum fructum terrae, patienter ferens ir2ifi9.

donee accipiat temporaneum , et serotinum. H 10»36-

Patientes igitur estote et vos, et confirmate 8 η io,25.

corda vestra: quoniam adventus Domini ^,α'181

appropinquavit. Nolite ingemiscere fratres 9
in alterutrum, ut non iudicemini. Ecce

index ante ianuam assistit. Exemplum ac- 10 Mt 5,12.
cipite, fratres, exitus mali, laboris, et pati-

15 — Dom. A* I . Et : Si ] et %A , et si
5,2 Age A*F I — vestris 3 — vobis 2° | — iram

4 qui fraudatus | ipsorum | Sabaoth I introiit

5 in die (diem^.) occ. c. seqq. coni. F 6 Adduxistis \
-et 1° I - et 2° \ resistit £®A restituit Fi
7 fratr. [mei] | temporivum %F 8 — igitur | — et 2°

I dorn, [iam] | appropinquabit QAF (adpr- AF)
9 iugemescere ^AF \ ad ian. A1 10 — exitus mali

581

5,11-20, IAGOBI EPISTOLA.

entiae, Prophetas: qui locuti sunt in nomine
Du 12,12. 11 Domini. Ecce beatificamus eos, qui susti-
job8i,2i.22! nuerunt. Sufferentiam lob audistis, et fineml8

Domini vidistis, quoniam misericors Dominus
Mt 5,34-37. 12 est, et miserator. Ante omnia autem fra- 19
tres mei nolite iurare,* neque per caelum, ne-
que per terram , neque aliud quodcumque
iuramentum. Sit autem sermo vester: Est,
est: Non, non : ut non sub iudicio decidatis.
κοΐ53|ιβ! 13 Tristatur aliquis vestrum? oret: Aequo ani-
mc e,i3. 14 mo est? psallat. Infirmatur quis in vobis?

inducat presbyteros Ecclesiae, et orent super
eum, ungentes eum oleo in nomine Domini:
Me 16,1s. 15 et oratio fidei salvabit infirmum, et alleviabit
eum Dominus: et si in peccatis sit, remitten-
16 tur ei. Confitemini ergo alterutrum peccata
vestra, et orate pro invicem ut salvemini : mul-
ig i7,i; 18,1. 17 turn enim valet deprecatio iusti assidua. Elias20
Ad u',15! homo erat similis nobis passibilis: et oratione
oravit ut non plueret super terram, et non
ι Rg 18,42. 18 pluit annos tres, et menses sex. Et rursum
oravit : et caelum dedit pluviam, et terra de-
g β,ι. 19 dit fructum suum. Fratres mei, si quis ex
vobis erraverit a veritate, et converterit quis
Ps 5i,i5. 20 eum: scire debet quoniam qui converti fecerit
ι ρ 4,8." peccatorem ab errore viae suae, salvabit ani-
mam eius a morte, et operiet multitudinem
peccatorum.

10 per proph. A u — eos | (dei) | (quia) | > est dorn.
12 sermo v. ] vestrum | uti QF is Trist, autem a.
v. : $ J oret aea. an. et j)s. 14 aliquis ex .v. F J

vobis. & 15 adlevabit Ä fall- -avit F) | remittetur
g®-F"dimittentur 17 Helias 18 rursus %A 19 — a Fi
20 qui[cumque] | vitae A \ salvavit I \ operit
cooperit A Subscr. [Legi meum F*] [Expl. epistula
sanctilacobi ad dispersos F] g Explicit epistula Iacobi

582

Ιακωβον επιοτολη 5fn — öo*

ΰνμίας τονς προφήτας, οι έλάληοαν έν τφ ονό-
ματι κνρίον* ιδού μακαρίζομεν τονς νπομείνανταζ' 11 Dn 12,12.
την ύπομονήν Ίωβ ήκούοατε, και το τέλος κυρίου job°i,2i.22!
ειδετε, δτι πολνοπλαγχνός έύτιν 6 κνριος και οικ-
τίρμων. Προ πάντων δέ, άδελφοί μον , μη 12 Mt 5,34-37.
όμνύετε, μήτε τον ούρανόν μήτε την γήν μήτε
άλλον τινά δρκον ήτω δέ υμών το ναι ναι, και
9 τό ον ον, Ινα μη υπό κρίσιν πέοητε. Κακο- 13 ρ8 6ο,ΐδ.
παΰει τις έν ύμιν; προοενχέοΰω· ενΰνμεϊ τις; Κο1 8,1β'
ψαλλέτω, άοΰενεϊ τις έν ύμιν; προοκαλεοάοΰω 14 mc β,ιβ.
τους πρεοβυτέρους της έκκληοίας, και προοεν-
ξάοΰωοαν έπ' αυτόν άλείψαντες έλαίω έν τ φ
ονόματι του κυρίου, και ή ευχή της πίοτεως 15 mc ιβ,ιβ.
οώοει τον κάμνοντα , και έγερει αυτόν ό κύριος*
καν αμαρτίας η πεποιηκώς , άφεΰήοεται αντφ. έξο- 16 Act 12,5.
μολογεϊοΰε οϋν άλλήλοις τάς αμαρτίας, και προο-
εύχεοΰε υπέρ αλλήλων, όπως ίαΰήτε. πολν ίοχύει
όέηοις όικαίου ένεργουμένη. Ηλείας άνθρωπος 17 iRgi7,i; ιβ
ην όμοιοπαΰής ήμιν , και προοενχη προοηύξατο Act'u'is.
τον μη βρέξαι, και ούκ έβρεξεν έπί της γης
ένιαντονς τρεις και μήνας έξ· και πάλιν προοηύ- 18 ι Rg 18,42.
ξατο, και ό ουρανός νετόν έόωκεν και ή γη έβλά·
στηοεν τον καρπόν αύτής. Αδελφοί μον, έάν 19 g 6,1.
τις έν ύμιν π?*ανηνΧή άπό της άληΰείας και έπι-
οτρέψη τις αύτόν , γινώοκετε ότι ό έπιοτρέψας 20 ρβ Βι,ΐ6.
άμαρτωλόν έκ πλάνης όδον αύτον οώοει ψνχήν Γ?ί,°8.12'
αύτον έκ ΰανάτον και καλύψει πλήθος αμαρτιών.

11 η— ο 12 Η τό Ναι et τό Ον 13.14 W νμιν, . . .
τις, . . . νμιν, 14 αλει,ψ. : Τ&-\- αντον | Η [τον κνριον]

16 hRT ενχεο&ε^ | RT ιαΰητε ' 17 R Ηλίας 18 hRT
εόωκεν νετον 20 (W yiv. ,) hRT γινωοκετω \ αντον 2° : [R] :
hW post θάνατον

10 — εν ΑΚαζ 11 νπομενοντας Καζ \ έλεος 27.29 |
πολνενσπλαγχνος la | — ο κνριος ΚΣ,α 12 όε 2° : -f- ο
λόγος Η*8α \ εις νποκρισιν ΚΖαζ1 15 προοενχη Ι*27α \
αφεΰησονται JP7a 16 — ονν Σ,αί» \ τα παραπτώματα KLaf
19 — μονΖαξ \ της : + οόον της Ν5α 20 fin + αμην 40

582

Ι,ι — la. Ιίετρον a

ΠΕΤΡΟΥ A

Je 1,1. J Πέτρος άπόστολος Ίηοού Χριστού έκλεκτοίς ι
peri's! παρεπιδήμοις διασποράς Πόντον, Γαλατίας, Καπ-
R 8,29. 2 παδοκίας, Άοίας καί Βιϋυνίας, 1 κατά πρόγνωσιν
2 τ^2,'ΐ8.' $εού πατρός, έν άγιασμφ πνεύματος, είς ύπακοήν
εχ 24,8-8. και φαντί0μ0ν αίματος Ιησού Χριστού· χάρις ύμίν
κάί ειρήνη πληΰυν&είη.
28 ; 2,10. 3 Εύλογητός ο Φεός και πατήρ τού κυρίου ήμών
J<Eh2X Ιησού Χριοτού, ο κατά το πολύ αύτού έλεος άνα-
γεννήσας ήμας είς έλπίδα ζώοαν δι άναοτάοεως
κοί ι,ΐ2. 4 Ιησού Χριοτού εκ νεκρών, είς κληρονομίαν άφΰαρ-
τον και άμίαντον καί άμάραντον, τετηρημένην έν
ιο,28; i7,u. 5 ούρανοϊς είς υμάς 1 τους έν δυνάμει $εού φρουρού-
6,3.4. 2^6. μένους διά πίοτεως είς οωτηρίαν έτοίμην άποκα-
5,2. 2κ 4,ΐ7. 6 λυφΰήναι έν καιρφ έοχάτφ. έν φ άγαλλιάσΰε,
,,ιο. ^ν*· όλίγον άρτι ει δέον λυπηΰέντες έν ποικίλοις πει-
prv ΐ7,8. 7 ραομοϊς, Ινα το δοκίμιον υμών της πίοτεως πο-
R^^fio! λυτιμότερον χρυοίου τού άπολλυμένου, διά πυρός
Je ι,8. όε δοκιμαξομένου, εύρεση είς επαινον και δόξαν
17,20; 20,29. % και τιμήν έν άποκαλύψει Ίηοού Χριοτού · δν ούκ
2 τ μ! ίδόντες άγαπατε, είς δν άρτι μή όρώντες πιστεύον-
τες δε άγαλλιασϋε χαρφ άνεκλαλήτω καί δεδο-
R 6,22. 9 ξασμένη , κομιζόμενοι το τέλος της πίοτεως
Mt ΐ8,ΐ7. ίο οωτηρίαν ψυχών, περί ης σωτηρίας έξεζήτησαν
ict1?;^! καί έξηραύνησαν προφήται οι περι της είς ύμάς
ρβ 22. ΐβ 58. 11 χάριτος προφητεύσαντες , έραυνώντες είς τίνα ή
Αρ ινο! ποιον καιρόν έδήλου το έν αύτοις πνεύμα Χριστού
προμαρτυρόμενον τά είς Χριστόν παθήματα και
ε δ,ιο. 12 ΐάς μετά ταύτα δόξας· οις άπεκαλύφΰη ότι ούχ

L 2,18.

Henoch 1,2! 1>7 όοκιμιον : h81 όοκιμον 3 idem cj 8 Η αγαλλιατε

9 πιστ. : RT υμων 11 εόηλον το : h εδηλοντο

4 εν ονρανω Ν 6 δεον εστίν ACplG \ λνπηΰεντας Ν*Ζα
7 πολν τιμιωτεοον ΚΖαζ \ χονσον JB 8 ειδοτες ΑΚ,ρΙζ
I OQ. : + πι στε ύετε Poly carp vg 10 ημας Κα 11 — Χρίστο υ
H I προμαρτνρονμενον ΛΙ*1α
583

PETRI EPISTOLA I.

1,1-12.

EPISTOLA

Β Ε ATI PETRI APOSTOLI

PRIMA.

PETRUS Apostolus Iesu Christi , electis 1 Jc 1,1.
advenis dispersionis Ponti, Galatiae, Cappa-

dociae, Asiae, et Bithyniae 'secundum prae- 2 r 8,29.

scientiam Dei Patris, in sanctiiicationem Spi- H 12'24,
ritus, in obedientiam, et aspersionem sanguinis
Iesu Christi: Gratia vobis, et pax multiplicetur.

(l) Benedictus Deus et Pater Domini nostri 3 23, jc i,i8.

Iesu Christi, qui secundum misericordiam su- E 2'4,
am magnam regeneravit nos in spem vivam,
per resurrectionem Iesu Christi ex mortuis,

•in hereditatem incorruptibilem, et incontami- 4 κοί i,i2.
natam , et immarcescibilem , conservatam in

caelis in vobis, qui in virtute Dei custodimini 5 J kv-'S; 17,11.

r.1 · 1 a j. l · · R5,3.4. 1 K2,5.

per ndem 111 salutem , paratam revelan in g 3,23.
tempore novissimo. In quo exultabitis, modi- 6 r 5,2. 2 κ 4,17.
cum nunc si oportet contristari in variis ten- jc°i,2^ 12,11 '
tationibus : ut probatio vestrae fidei multo 7 prv 17,8.
2pretiosior auro (quod per ignem probatur) *in- R^io
veniatur in laudem, et gloriam, et honorem Je 1,3. '
in revelatione Iesu Christi: quem cum non 8 j 17,20; 20,20.
videritis, diligitis: in quern nunc quoque non 2Τ45,8.'
videntes creditis: credentes autem exultabitis
laetitia inenarrabili, et glorificata: reportantes 9 110,22.
finem fidei vestrae, salutem animarum. De 10 au 13,17.
qua salute exquisierunt, atque scrutati sunt pro- L 10'24,
phetae, qui de futura in vobis gratia propheta-
verunt: scrutantes in quod, vel quale tempus Hps 22. is 53.
significaret in eis Spiritus Christi : praenuncians Ap~ 19,10.
eas quae in Christo sunt passiones, et poste-
riores glorias : quibus revelatum est quia non 12 ε 3,io.

Inscr. Incipit epistula Petri prima -pi | Ep. J + Ca-
ll onica # I Sancti P. A (ad Gentes F) prima $ 1,2 Asiae
[Frigiae] | Bytlii- Λ Bythy- F 2 pra^scientia-F1 I et [in]
asp 3 > magn. mis. suam | > Chr. 1. gF 4 — in 'ό°
[Q]f&A 6 exultatis ί F1) 7 pr. sit auro | perit per i. pro-
bato F(-tio F1) ι et [in] gl. I revelationem A 8 — creditis
I cred. aut. ] quem cum ( -f- non A1) videritis A (cf p.bti-t)
583

1,13-24. PETRI EPISTOLA I.

sibimetipsis , vobis autem ministrabant ea,
quae nunc nunciata sunt vobis per eos, qui
evangelizaverunt vobis, Spiritu sancto misso
de caelo, in quern desiderant Angeli prospicere.
l 12,35. 13 Propter quod succincti lumbos mentis ve- 3
E e,l4> strae, sobrii perfecte sperate in earn, quae
offertur vobis , gratiam , in revelationem Iesu
E23R l2f7' 14 Christi : quasi filii obedientiae, non configurati
'15 prioribus ignorantiae vestrae desideriis : sed
secundum eum, qui vocavit vos, Sanctum:
Lvii 44· 19 2· e^ *PS* *n omrn conversatione sancti sitis:
' 2o,7!2; 16 1 quoniam scriptum est: Sancti eritis, quoniam
ps 89,27. 17 ego Sanctus sum. Et si patrem invocatis
Jl 3'19' Mt eum, qui sine acceptione personarum iudicat

5.2,11. 2K 5,11. secundum uniuscuiusque opus, in timore in-
is 52,3. 18 colatus vestri tempore conversamini. Scientes
1 K4,3!!VS quod non corruptibilibus auro , vel argento
redempti estis de vana vestra conversatione
is 53,7. κ 9,i4. 19 paternae traditionis : sed pretioso sanguine
quasi agni immaculati Christi, et incontami-
II 16,25.26. 20 nati : praecogniti quidem ante mundi consti-
E 1,4t tutionem, * manifestati autem novissimis tern- *
j i4,6. 21 poribus propter vos , qui per ipsum fideles
Koi i;??! es^s m Deo, qui suscitavit eum a mortuis, et
dedit ei gloriam, ut fides vestra, et spes esset in
ι j 5,i. 22 Deo: Animas vestras castificantes in obedientia
4'8, charit atis, in fraternitatis amore, simplici ex
Dn 6,27. 23 corde invicem diligite attentius: renati non ex
Ji,i3. jc-1,18. semine corruptibili, sed incorruptibili per ver-
is 40,6.7. 24 bum Dei vivi, et permanentis in aeternum: quia

Jc 1,10.11. 1

(ad 2). 583) 8 exultatis | in laet. JF1 9 anim.

vestrarum QAF* 10 nobis $ | gratia dei F*
11 — Christi JPi sanctus F*

12 sibi ipsis | — nunc F \ adnuntiata ίβΑ 13 sobrii
[estote] I , perfecti, § ι revelatione ! > Chr. I. F

15 ut et § I (ipsi ] vos omnes) | > sancti in o. conv.

Πέτρου α' lfi3— 24.

έαντοϊς ύμϊν δε διηκόνουν αύτά, ά νυν άνηγγέλη
ύμΐν διά των εϋαγγελιοαμένων ύμας έν πνεύματι
άγίω άποοταλέντι άπ' ούρανοϋ, εις α έπι$υμοϋ·
οιν άγγελοι παρακύψαι.

\ 2 Διό άναζωοάμενοι τάς όοφύας της διανοίας 13 l 12,86.
ύμών, νήφοντες, τελείως έλπίοατε επί την φερο- gs'm
μένην νμϊν χάριν έν άποκαλύψει Ίηοον Χριοτον.
ως τέκνα υπακοής, μη ουοχηματιζόμενοι ταις 14 *2^·4 17>
πρότερον έν τη άγνοια ύμών έπιΰυμίαις, άλλα 15
κατά τον καλέοαντα ύμας άγιον και αύτοί άγιοι
έν πάοη άναοτροφή γενήΰητε, διότι γέγραπται· 16 L2$.2; η,4'
aytot εσεαΦε, on εγώ aytog. και ει τΐατέρα έττι- 17 Ρβ 89,27.
χαλεΐύ&ε τον άπροοωπολήμπτως κρίνοντα κατά μΑ'™'
το έκάοτον έργον, έν φόβφ τον της παροικίας Κ2,π%κ5,ι
υμών χρόνον άναοτράφητε, είδότες δτι ού φΰαρ- 18 ΐβ 52,3.
τοις, άργνρίω ή χρυοίω, έλντρώ^ψε έκ της μα- \}f. G23,i3.'S
ταίας ύμών άναοτροφής πατροπαράδοτου , άλλά 19 ΐβ 53,7. η 9,ι
τιμίω αϊματι ως άμνοϋ άμώμου και άοπίλου
Χριοτού, προεγνωομένου μεν προ καταβολής κό- 20 r 16,25.26.
σμου, φανερωΰέντος δε έπ' έοχάτου τών χρόνων Ε Μ'
δι' ύμας 1 τους δι' αύτοϋ πιοτούς εις Φεόν τον 21 j 14,6.
έγείραντα αύτον έκ νεκρών και δόξαν αύτφ δόντα, Koi'itk.
ώστε την πίοτιν ύμών και έλπίδα είναι εις $εόν.
Τάς ψυχάς ύμών ήγνικότες έν τη ύπακοή τής 22 1 J 6,1.

3 άληΰείας εις φιλαδελφίαν άνυπόκριτον, * έκ καρ· 4'8'
δίας άλλήλους άγαπήοατε έκτενώς , άναγεγεννη· 23 j i,is.2 jc 1,:
μένοι ούκ έκ οποράς φθαρτής άλλά άφΰάρτου Ό\%™' 5,2e
διά λόγου ζώντος frsov xai μένοντος, διότι 24 is 40,0.7.

Je 1,10.11.

12 h αυτά α | HR— εν 13 Η νηφοντες τελείως,

14 Η αννσχημ. 16 γεγρ. : [H]W-f- οτι | οτι : Τ όιοτι

12 (όιενοονντο Harris cj) 16 όιοτι : όιο xC \ γενεσΰε
KPmf j άγιος ειμί CKm^ 20 εαχατων KLPa \ ημας Λ4α
21 πιατευοντας nCplf 22 αληΰ. : -\- όια πνεύματος ΚΙ,Ραζ \
εκ καΰαρας καρό. x*Cplf 23 οπορ. : φΰορας ΗΛΟ |

fin + εις τον αιώνα KLJPa^

584

1,25—2,10· Πετρον α'

ηασα σάρ£ ώς χόρτος,

κάί πάσα δόξα αυτής ώς αν$ος χόρτου-
έίηράν&η ό χόρτος,

καϊ το αν&ος εζέηεσεν
ΐβ ιο,β. 25 το δέ ρήμα κυρίου μένει εις τόν αιώνα.

τοϋτο δέ έστιν το ρημα το εϋαγγελισ&έν εις ύμάς,
ε 4,22. 2 Άποΰέμενοι οϋν πάσαν κακίαν και πάντα δόλον
Jc 1,21' και ύποκρίσεις και φθόνους και πάσας καταλα-
Η 5,12.13. 2 λιάς, ώς άρτιγέννητα βρέφη το λογικόν άόολον
^κΙ',Ι'. γάλα έπιπο&ήσατε, Ινα έν αντφ αϋξηΰήτε εις
Pa 34,9. 3 σωτηρίαν, ει εγεύσασ^ε οτι χρηστός ό κύριος.

Ρβ 118,22. , π , <. Ζ e , , η ,

is 28,16. 4 προς ον προσερχόμενοι, λινον ζωντα, υπο ανιτρω·
Act24,'ii! πων μεν άποδεδοκιμασμένον παρά δέ ΰεφ έκλεκ-
Ε ^2ΐ°2^' 5 ™ν ^ντί^ον^ %αι αντοϊ ώς λίΰοι ζώντες οίκοδο-
9. κ ΐ2,ί! μεϊσΰε οίκος πνευματικός εις ίεράτευμα άγιον,
άνενέγκαι πνευματικάς ϋνσίας εύπροοδέκτους $εφ
is 28,ιβ. 6 δια Ίηοοϋ Χριστού, διότι περιέχει έν γραφή·

Ιδού τί^ημι έν Σιών λί&ον έκλεκτόν άκρογω-

νιαΐον εντιμον,
καϊ ό πιστεύων έτι' αυτω ου μη καταιύχυν^ψ
ρ8 118,22. 7 ΰμϊν οϋν ή τιμή τοις πιστεύονσιν άπιστοϋσιν δε
Mt 2ΐ,42. λί&ος ον άπεδοκίμασαν οι οικοδομοϋντες, ούτος
8,ΐ4. κ 9,83. 8 εγενηβ"η είς κεφαλήν γωνίας 1 και λί&ος προσκόμ-
ματος και πέτρα σκανδάλου" οι itpotfxoTrrovtfw τφ
ΐβ 48,2ο β. 9 λόγφ άπειΰονντες, είς δ και έτέ&ηοαν ύμεις δε
ΐ9,β,^23,22 γ§ν0ς έκλεκτόν, βασίλειον ίεράτευμα, ε'{Η>ος αγιον,
ι Α21κβ^β! λαός εις περιποίησιν, όπως τάς άρετάς εξαγγείλατε
6»8· ^pYg* τον έκ σκότους ύμάς καλέσαντος είς το 4ανμα~
Ηοβ 1,6.»} 10 οτόν αύτού φώς· οι ποτε ου λαός, νυν δε λαός
2r*9525. &εοϋ, οί ουκ ηλεημένοι, νυν δε έλεη&έντες.

2,1 3ί υποκρωιν 5 Τ εποικοδομείΟ'&ε \ W Χριοτον ,
6 εκλεκτον (W,) ακρ. : Β,Τ ακρογ, εκλ. 7 λιϋος : Τ Xiftov
10 Β, οί ποτέ

24 — ως 1° Λ4α \ αντης : αυτόν Ν* αν&ρωπον ΚΣ,Ταζ
2,2 — είς οωτ. Σ,αζ 3 ειπερ CKaCf δ — εις ΚΣ,Ραζ 6 όι,ο
και ζ 7 απείΰουαιν ΑΚαζ 8 (ετεΰη Harris cj) 9 ημείς 31
585

PETRI EPISTOLA I. 1,25-2,10.

omnis caro ut foenum:

et omnis gloria eius tarn quam flos foeni:
exaruit foenum,

et flos eius decidit.

Verbum autem Domini man et in aeternum. 25 is 40,8.
5* hoc est autem verbum, quod evangelizatum

est in vos. Deponentes igitur omnem malitiam, 2 ε 4,22.

et omnem dolum, et simulationes, et invidias, Jc 1,2U

et omnes detractiones, 1 sicut modo geniti in- 2 η was.

fantes, rationabile, sine dolo lac concupiscite : 1 κ

ut in eo crescatis in salutem : 1 si tarnen gu- 3 ps 34,9.

stastis quoniam dulcis est Dominus. Ad quern 4 ps 118,22.

accedentes lapidem vivum, ab hominibus qui- Mt22M2.

dem reprobatum, a Deo autem electum, et Act 4,11.

6 honorificatum : et ipsi tamquam lapides vivi 5 ε 2,21.22.
superaedificamini , domus spiritualis , sacer- 9* R yU
dotium sanctum, ofYerre spirituales hostias, ac-
ceptabiles Deo per Iesum Christum. Propter 6 is 2β,ιβ.
quod continet Scriptura : R 9'33,

Ecce pono in Sion lapidem suramum angu-
larem, electum, pretiosum :

et qui crediderit in eum, non confundetur.

Vobis igitur honor credentibus: non credenti- 7 ps 118,22.

bus autem lapis, quern reprobaverunt aediii- Mt 21'42,

cantes, hie factus est in caput anguli : et la- 8 is 8,14. η 9,33.

pis offensionis, et petra scandali his , qui of- Ia 43 20 8

fendunt verbo, nec credunt in quo et positi ex 19,6; 23,22

7 sunt. Vos autem genus electum, regale sacer- 9 Α^ίβ,ιβ.
dotium, gens sancta , populus acquisitionis : |^84'ph2i5
ut virtutes annuncietis eius , qui de tenebris ap Ί,β. ·/■
vos vocavit in admirabile lumen suum. Qui IOho
aliquando non populus, nunc autem populus
Dei: qui non consecuti misericordiam , nunc
autem misericordiam consecuti.

24 — ut QA% I — eius 2° I cecidit F 25 (— Dom.) |
in vobis §|Jtt! 2,2 inf. rationabiles \ et sine I
(— ut) 3 — tarnen [gH^-F1 | gustatis | — est [g]^
4 — Ad JP2 5 domos spirituales $ (-es et Λ) \ spirital-
bis ß ang. ] -j- probatum § | et omnis q. AF* \ in eo Λ \
confunditur 7 autem , L. a et L. | — his [Q]Fi

10 pop. 1°] -\- Dei § I non 2° ] + aliquando | secuti \°Ai

585

2,3.25.
R 9,25.

2,11—24.

PETRI EPISTOLA I.

qsiS'Ia H Charissimi, obsecro vos tamquam advenasS
ε 2,19. Jc4,i! et peregrinos abstinere vos a carnalibus de-
is 10,3. 12 sideriis, quae militant adversus animam, 1 con-
jc Ills. versationem vestram inter Gentes habentes
bonam : ut in eo , quod detrectant de vobis
tamquam de malefactoribus , ex bonis operi-
bus vos considerantes , glorificent Deum in
die visitationis.
r 13,1-7. 13 Subiecti igitur estote omnihumanae crea-(9)
Tt 3,1' turae propter Deum : sive regi quasi praecel-
14 lenti: sive ducibus tamquam ab eo missis ad
vindictam malefactorum , laudem vero bono-
3,i6.15 rum: quia sic est voluntas Dei, ut benefaci-
entes obmutescere faciatis imprudentium ho-
g 5,13. 16 milium ignorantiam: quasi liberi, et non quasi
velamen habentes malitiae libertatem, sed
r 12,10. 17 sieut servi Dei. Omnes honorate: fraterni-
Piit 22Ι2Ϊ! tatem diligite: Deum timete: Regem honori-
E 6,5. Tt 2,9. 18 ficate. Servi subditi estote in omni timore
dominis, non tantum bonis et moclestis, sed
19 etiam dyscolis. Haec est enim gratia, si pro-
pter Dei conscientiam sustinet quis tristitias,
3,14.17; 4,13.14 20 patiens iniuste. Quae enim est gloria, si pec-
Mt 5,1°* cantes, et colaphizati suffertis? Sed si bene
facientes patienter sustinetis : haec est gratia
Mt 16,24. 21 apud Deum. In hoc enim vocati estis: quia et
ji3,i5^R4,i2. Christus passus est pro nobis, vobis relinquens
id 53,9. j 8,4«. 22 exemplum ut sequamini vestigia eius. qui pec-
2 K 5'21' catum non fecit, nec inventus est dolus in ore
Jr 11,20. 23 eius: qui cum malediceretur, non maledicebat:
cum pateretur, non comminabatur : tradebat
is 53,12. 24 autem iudicanti se iniuste: qui peccata nostra

1 J 3,5.

% 3,24 β,ιι. n _ vos 10 12 detrahunt ®A detractant 13 - igitur

14 dictam^ | malorum Λ 16 > mal. hab. F η [et]
omnes 18 — estote (JF*) | dorn, vestris F* \ discolis
19 > coiisc. dei i astinet JP2 20 est gratia $ > gl. est I
et patientes | gloria F 21 (- et) | pro vobis | > rel.
vobis 22 > dol. inv. est Λ \ ipsius F 23>ae iudic. %A J

Πετρον a

2,11—24.

Αγαπητοί, παρακαλώ ώς Ttapoixovg χαϊ παρε- ΙΙ^β'π.μ.
ηιδημονς άπέχεσΰαι τών σαρκικών έπιΰνμιών, αϊ- J YJ*
τίνες στρατεύονται κατά της ψυχής· την άναστρο· 12 Is 10,ϊ8'.
φήν ύμών έν τοις έΰνεσιν έχοντες καλήν, Ινα εν f^sit.
φ καταλαλοϋσιν ύμών ώς κακοποιών, εκ τών κα-
λών έργων εποπτεύοντες δοξάσωσιν τον $εόν εν
ήμερα έπιύχοπηξ.

Ύποτάγητε πάση ανθρωπινή κτίσει δια τον 13 £t g8'/-7,
κύριον ειτε βασιλει ώς ύπερέχοντι, 1 είτε ήγεμόσιν 14
ώς όι' αύτοϋ πεμπομένοις εις έκόίκηοιν κακο-
ποιών έπαινον δε άγαΰοποιών δτι όντως έοτίν 15 3,ιβ.
το Φίλημα τον $εον, άγαΦοποιοϋντας φιμονν την
τών άφρόνων άνΰρώπων άγνωσίαν · ώς ελεύθεροι, 16 α 5,is.
και μη ώς έπικά?>νμμα έχοντες της κακίας την
έλενΰερίαν, άλλ' ώς $εον δον?^οι. πάντας τιμή- 17 r 12,10.
σατε, την άδελφότητα άγαπάτε, τον &εον φοβεΐβ&ε, μ?22%!'
τον βασιλέα τιμάτε. Οι οίκέται, ύποτασσόμενοι 18 ε β,5. Tt 2,9.
έν παντί φόβω τοις δεσπόταις, ού μόνον τοις
άγαΰοϊς και επιεικέσιν άλλα και τοις σκολιοΐς.
τοντο γαρ χάρις εί δια σννείδησιν $εον ύποφέρει 19 R ΐ3,5.
τις λύπας πάσχων άδίκως, ποιον γαρ κλέος εί 20 3,14.1754,13.14
άμαρτάνοντες και κολαφιζόμενοι ύπομενειτε; άλλ' Mt δ,10'
εί άγαϋοποιονντες και πάσχοντες ύπομενειτε, τοντο
χάρις παρά ΰεφ. εις τοντο γάρ έκλήΰητε, δτι 21 Mt 16,24.
και Χριστός έπαΦεν ύπερ ύμών, ύμιν ύπολιμ- έ^ιϋ'
πάνων ύπογραμμόν Ινα έπακολονΰήσητε τοις ιχνε- 2 κ 12'18,
σιν αντοϋ' ός αμαρτίαν oiw εποίηβεν ονόε ενρέϋη 22 Ι*™^. Μ*
όόλος εν τω στόματχ αντον' ός λοιδορούμενος 23 jr 11,20.
ούκ άντελοιδόρει, πάσχων ονκ ήπείλει, παρεδίδον
δε τω κρίνοντι δικαίως· ός rag auaprtag ημών 24 ιβ 53,4.12.5.

1 J 3,6.

R 3,24 β. ; θ,11

15 Η φιμονν 24 ημων : h νμων Η 9,28.

11 απεχεο'&ε ACZP 12 εποπτενοαντες ΑΚαζ 13 ν ποτ αγ.
ονν ΚΖΓαζ I (χριοει ?) 14 εχό. : + Α*εν Ραζ 16.17 {όουλοι
παντ.) 19 χάρις : -\- παρα τω &εω C7a | ΰεον : (Α+)
αγαϋ-ην C15a 20 υπομένετε bis δα \ τοντο : + γαρ Α13α
21 — χαι Α3α | απεΰανεν Ηδα \ ημων ημιν 2αζ
586

2,25—3,9. Πέτρου a

αυτός άνψεγχεν έν τφ οώματι αυτού έπι το ξύ·
λον, ίνα ταις άμαρτίαις άπογενόμενοι τη δίκαιο-
ι» 63,6. εβ 34,5. 25 ούνη ζήοωμεν οϋ τω μώλωπι Ιά^ητε. ητε γαρ
'2ΐ,ΐ5-ΐ8. ' ώ$ πρόβατα ιζλανώμενοι, άλλα έπεοτράφητε νυν
Mt 9'86, επί τον ποιμένα καί έπίοκοπον των ψυχών ϋμών.
ε 5,22. 3 Όμοίως γυναίκες, ύποταοοόμεναι τοις ιδίοις άν-
μΤ*5^θ! δράοιν, ίνα καί ει τίνες άπειΰούοιν τφ λόγω, δια
της των γυναικών άναοτροφής άνευ λόγου κερ-
2,ΐ2. 2 δηΰήοονται, έποπτεύοαντες την έν φόβω άγνην
ΐβ 8,ΐ8-24. 3 άναοτροφήν υμών, ων έοτω οϋχ 6 έξωθεν έμπλο-
ΑΡ ΐ7^; κης τριχών και περιΰέοεως χρυοίων ή ένδύοεως

4 ιματίων κόομος , άλλ' 6 κρυπτός της καρδίας
άνθρωπος έν τφ άφΦάρτω του πραέως καί ήου-
χίου πνεύματος, δ έοτιν ένώπιον του ΰεοϋ πο-

5 λυτελές. ούτως γάρ ποτε και αι άγιαι γυναίκες
αί έλπίζουοαι εις ΰεόν έκόομουν έαυτάς, ύποταο-

Gn ΐ8,ΐ2. 6 οόμεναι τοις ιδίοις άνδράοιν, ως Σάρρα ύπήκου-
Prv 8,25. οεν τφ Αβραάμ, xvpiov αντον χαλονύα' ής έγενή-
ΰητε τέκνα άγαΰοποιοϋοαι και μη φοβονμεναι
ε 5,25. 7 μηδεμίαν πτόηαιν. Οι άνδρες όμοίως, ουνοι-
κοϋντες κατά γνώσιν ως άσΰενεοτέρω οκεύει τφ
γυναικείω, άπονέμοντες τιμήν ώς καί ουνκληρο-
νόμοις χάριτος ζωής, εις το μη ένκόπτεοΰαι τάς
κ ΐ2,ΐ6. 8 προοευχάς υμών. Το δε τέλος πάντες όμόφρονες, 5

ουμπα^εις, φιλάδελφοι, εϋοπλαγχνοι, ταπεινόφρο-
Mt 5,44. 9 νεζ> Μ άποδιδόντες κακόν άντι κάκου η λοιδορίαν
1 ι τι/δ',ΐδ! άντι λοιδορίας, τουναντίον δε εύλογοϋντες, ότι εις
2'28· τούτο έκλήΰητε Ινα εύλογίαν κληρονομήοητε.

24 μωλωπι : T-f αυτόν 25 Β,Τ αλλ 3,1 Κ— και
4 Κ του ηουχιου και πραεως 6 h (ως . . . καλουαα, ης εγεν.
τέκνα,) | Η υπηκουεν 7 Η γνώσιν, ως αού1, οκ. τω
γυναικείω απόν. τιμήν, | [ 3CJ& ουνκληρονομοι 7 HB,
εγκοπτ. \ h ταις προοευχαις

25 πλανώ μενα ΟΚαζ \ ημων JL3a 3,1 αι γυν. CmZ
3 εκ πλοκής 2α \ — τριχών C | και : η C 5 εις : επι
Ηαζ-{- τον Nif 7 — Οι Β \ αυνοικ. κ. γν. : συνομιλουντες Ν* |
χάριτος : pr ποικίλης xAal it + 7al 8 ταπ. : φιλοφρονες ΚΡζ
9 οτι : pr ειόοτες LPaf

ΡΕΙΚΙ EP1STÜLA I.

ipse pertulit in corpore suo super lignum: ut

peecatis mortui, iustitiae vivamus: cuius li-

vore sanati estis. Eratis enim sicut oves er- 25 .i»6s,e.Ea84&

rantes, sed conversi estis nunc ad pastorem, 5'4, J 10,12'

0) 9 et episcopum animarum vestrarum. Simi- 3 ε 5,22.
liter et mulieres subditae sint viris suis : ut 11 2'5*
et si qui non credunt verbo, per mulierum
conversationem sine verbo lucrifiant, conside- 2 2,12.
rantes in timore castam conversationem ve-
stram. Quarum non sit extrinsecus capilla- 3 is 3,18-24.
tura, aut circumdatio auri, aut indumenti ve- iP 17,4.
stimentorum cultus: sed qui absconditus est 4
cordis homo, in incorruptibilitate quieti, et
modesti Spiritus, qui est in conspectu Dei lo-
cuples. Sic enim aliquando et sanctae mu- 5
lieres, sperantes in Deo, ornabant se, sub-
iectae propriis viris. Sicut Sara obediebat 6 g« 18,12.
Abrahae, dominum eum vocans: cuius estis
rlliae benefacientes, et non pertimentes ullam

) 10 perturbationem. Viri similiter cohabitantes 7 ε 5,25.
secundum scientiam, quasi infirmiori vasculo
muliebri impartientes honorem, tamquam et
coheredibus gratiae vitae: ut non impediantur
orationes vestrae. In fine autem omnes un- 8 R 12,16.
animes, compatientes, fraternitatis amatores,
misericordes, modesti, humiles : non reddentes 9 Mt 5,44.

. R 12 14.

malum pro malo , nec maledictum pro male- 1 Th'5,15.

dicto, sed econtrario benedicentes: quia in 2*ό'
hoc vocati estis, ut benedictionem hereditate
possideatis.

24 super ] per A \ iust. eius -F2 | viVeremus
3,1 — et 1° I — sint [gjftF1 I > suis viris |

587

3,10-20. PETRI EPISTOLA I.

ps 34,13-17. 10 Qui enim vult vitam cliligere,
et dies videre bonos,
coerceat linguam suam a malo,
et labia eius ne loquantur dolum:

11 Declinet a malo, et faciat bonum:

inquirat pacem, et sequatur earn:

12 Quia oculi Domini super iustos,

et aures eius in preces eorum:
Vultus autem Domini super facientes mala,
κ 8,34. 13 Et quis est qui vobis noceat , si boni
Mt 5,10. 14 aemulatores fueritis? Sed et si quid patimini
is 8^12! propter iustitiam, beati. Timorem autem
eorum ne timueritis , et non conturbemini.
is 8,13. 15 Dominum autem Christum sanctificate in cor-
^3,13, dibus vestris, parati semper ad satisfactionem
omni poscenti vos rationem de ea, quae in
2,i2. 16 vobis est, spe. sed cum modestia, et timore,
conscientiam habentes bonam; ut in eo, quod
detrahunt vobis, confundantur, qui calumnian-
tur vestram bonam in Christo conversationem.
14. 2,2o. 17 Melius est enim benefacientes (si voluntas Dei 11
2,21-24. 18 velit) pati, quam malefacientes. quia et Ghri-
iV&rio^lo! stus semel pro peccatis nostris mortuus est,
j 6,03. iustus pro iniustis, ut nos offerret Deo, morti-
ficatus quidem carne, vivificatus autem spiritu.
4,0. 19 In quo et his, qui in carcere erant, spiritibus
Gu 7,7.17. 20 veniens praedicavit: qui increduli fuerant ali-
quando, quando expectabant Dei patientiam
in diebus Noe, cum fabricaretur area : in qua
pauci, id est octo animae salvae factae sunt per

10 et ίο 1 4. cupit F* I > vid. dies | - eius [£\®Fl
sua F2 11 decl. autem (A2) \ persequatur F* \ (— earn)
12 in ] ad F* \ fin 4- [ut perdat de terra memoriam eorum]
14 — propter . . . conturb. F^ 15 fide et spe g spe et
fide F2 spes g 16 de vobis et $ (-f tamquam JP2 -4- [t. de
malefactoribus]) | (quia) 17 enim ut § | > vel. vol. dei
18 — nostris (Fi) 1 mortificatos \ — quidem I vivi-
ficatos 20 expectabat dei patientia

588

Πετρον a

3,10—20.

ό γάρ &έλων ζωψ άγαΐΐαν 10 ps sv3-17-

καϊ Ιδειν ημέρας άγα&ά$
ηανύάτω τψ γλώύύαν and κακόν
καϊ χείλη τον λαληύαι όόλον,
εκκλινάτω δέ άπο κακόν καϊ ποιησάτω άγα&όν, 11

ξητηβατω ειρψψ και διωζάτω αντήν
οτι οφθαλμοί κνρίον έπϊ δικαίονς 12
και ωτα αντον dg δέηύιν αντών,

πρόύωτζον δέ κνρίον έιζϊ noiovvrag κακά.
Και τίς 6 κακώοων ύμάς εάν τον άγαΰον 13 R 8,34.
ζηλωται γένηοΰε; άλλ' εί και πάοχοιτε διά δίκαιο- 14 ^δ,ιο.
ούνην, μακάριοι, τον δέ φόβον αντών μη φοβηϋ-ψε is s',12.
μηδέ ταραχ^ψε, κνριον δέ τον Χριοτόν αγιάύατε 15 \*Λ8>*3·
έν ταις καρδίαις ύμών, έτοιμοι άει προς άπολο-
γίαν παντι τψ αίτονντι ύμάς λόγον περί της έν
ύμιν έλπίδος, άλλά μετά πραντητος καί φόβου, 16 2,12.
οννείδηοιν έχοντες άγαν^ήν, Ινα έν φ καταλαλειβΰε
καταιοχννν^ώοιν οί έπηρεάζοντες υμών την άγαΰήν
έν Χριοτφ άναοτροφήν. κρειττον γάρ άγαΰοποι- 17 ι*. 2,20.
οϋντας, εί $έλοι το θέλημα τον $εον , πάοχειν
fj κακοποιονντας. δτι και Χριστός άπαξ περί 18 ^1~24*Ε2 18
αμαρτιών άπέΰανεν , δίκαιος ύπερ άδικων, Ινα η 9,28; ιο,ίο.
ϋμας προοαγάγη τφ $εφ, ΰανατωΰεϊς μεν οαρκί 3 6,63'
ζωοποιη$εις δέ πνεύματι* έν φ καί τοις έν φν- 19 4,6.
λακη πνενμαοιν πορευθείς έκήρνξεν, άπειΰήοαοίν 20 Gn 7,7.17.
ποτε δτε άπεξεδέχετο ή τον ΰεοϋ μακροϋ^νμία έν
ήμέραις Νώε καταοκευαζομένης κιβωτού, εις ην
όλίγοι, τοντ έοτιν όκτώ ψνχαί, διεοώΰηααν δι9

11 Τ— <5e 17 fin W, 18 απεϋ. : hW επαΰεν | RT ημας

10 γλωσοαν et %ειλη : -\- αντον XJPatf 13 ει et γενοιοϋε
Β I μιμηται KLa^ 14 μακ. εατε Η | — μηόε ταρ. JBZ

15 Χριατ. : #εον KLJP^ \ έτοιμοι όε ΑΚαζ \ αηαιτονντι Λα

16 — αλλα KJLJPa^ \ χαταλαλωοιν νμων ως κακοποιών
ΗΑρΙζ 17 ΰελει ζ 18-~τω $εω JB | — μεν Λ* \ τω nv, <»

19 (εν ω κ. : Ενωχ Schulz cj : -}- Ενωχ Harris cj) \ πνενματι137

20 απαξ εόεχετο 2α | την τ. μακρο'&νμιαν Ν* | ολιγαι CKaf

588

3,21 — 4,ιι. Πέτρου a'

ε 6,26. 21 ύδατος, δ καί ύμας άντίτυπον νυν σώζει βά-
' ' πτισμα, ού οαρκός άπόΰεσις ρύπου άλλα συνει-
δήσεως άγαμης έπερώτημα εις ΰεόν, δι άναστά-
Ε 1,20.21. 22 σεως Ιησού Χριστού, δς έστιν εν δε&α &εον,
κοί ι,ίβ! πορευθείς είς ούρανόν , ϋποταγέντων αύτφ άγγέ·
2 κ 5,ΐ4 β. 4 λων καί εξουσιών και δυνάμεων. Χριστού οϋν
2Rp62^il! παθόντος οαρκί καί ύμεϊς την αύτήν έννοιαν
όπλίσασΰε, δτι δ πανιών οαρκί πέπαυται άμαρ-
ι j 2,ΐθ.ΐ7. 2 τίας, είς το μηκέτι άν$ρώπων έπιϋνμίαις άλλα
ΰελήματι Φεού τον έπίλοιπον έν οαρκί βιώσαι
ε 2,2.8. Tt s,8. 3 χρόνον. άρκετός γαρ δ παρεληλυΰώς χρόνος το
βούλημα των έΰνών κατειργάσΰαι, πεπορευμένους
έν άσελγείαις, έπιΰυμίαις, οίνοφ λυγίαις , κώμοις,
4 πότοις καί άΰεμίτοις είδωλολατρείαις. έν φ ξενί-
ζονται μη συντρεχόντων ύμών είς την αύτην της
κ°ΐ49!ίο'. 5 άσωτίας άνάχνσιν, β?*ασφημούντες' οι άποδώσου-
2 τ 4,ι. οιν λόγον τ φ έτοίμως εχοντι κρϊναι ζώντας καί
3,ΐ9. sap 8,4. 6 νεκρούς, είς τούτο γαρ καί νεκροις εύηγγελίσΰη,
iRK85,5i *ίνα κριΰώσι μεν κατά άνΰρώπους οαρκί, ζώσι δε
κατά ΰεόν πνεύματι.
7 Πάντων δε το τέλος ήγγικεν. σωφρονήσατε
prv ιο'ΐ2. § οϋν καί νήψατε είς προσευχάς· προ πάντων την

1,22. Je 5,20. ,, , . , 3 ~ Ζ „ , ,

ι κ 18,7. εις εαυτούς άγαπην έκτενη έχοντες, οτι αγάπη

^mifl. 9 χνάώητει πλήΰος αμαρτιών φιλόξενοι είς άλλή-
L 12,42. ίο λονς άνευ γογγνσμού · έκαστος καΰώς έλαβεν χά-
ρισμα, είς εαυτούς αυτό διακονούντες ώς καλοί
R 8,2; ΐ2,7. 11 οικονόμοι ποικίλης χάριτος $εού· ει τις λαλεϊ>
1 \ρ°^6.' ώς λόγια ϋεού' ει τις διακονεί, ώς έξ ισχύος ής

21 ο : h81 ω 3 idem cj 22 '&εον : hr-f- , deglutiens mortem
ut vitae aeternae haeredes effieeremur, 4, J Κ αμαρτιαις
(W— ,) 3 Η είδωλο λατριαις (W,) 5 εχ. κρϊναι : Η κρινοντι

21 ημας CKaf 22 τον '&εον ΑρΙζ 4,2 παθόντος : + νπερ
ημων Amf | οαρκι 2° : pr εν KJPa^ 3 γαρ : -f- ημιν ΟΚαζ
: + νμιν Χ*α I χρον. : -\- τον βιον KLaf \ ΰελημα ΚΣ,αζ \
κατεργαααο'&αι ΚΖα<» 7 — και Η* \ εις : + τα$ ΚΙ^αξ

8 ηρο η. όε ΈίΖαζ \ καλνψει HLPatf 9 γογγνσμων ΚΖαζ
11 ης : ως KLa

589

PETRI EPISTOLA. I. 3,21-4,11.

ι) 12 aquam. Quod et vos nunc similis formae sal- 21 ε 5,2g;

vos facit baptisma: non carnis depositio sor- 11 10'22,
dium, sed conscientiae bonae interrogate in

Deum per resurrectionem Iesu Christi , qui 22 ε 1,20.21.

est in dextera Dei, deglutiens mortem ut vitae κο/ι^ίβ.
aeternae heredes efficeremur: profectus in
caelum subiectis sibi angelis, et potestatibus,

1 13 et virtutibus. Christo igitur passo in carne, 4 κ 6,2.7.
et vos eadem cogitatione armamini: quia qui

passus est in carne, desiit a peccatis: Ut 2 1 j 2,10.17.
iam non desideriis hominum, sed voluntati
Dei, quod reliquum est in carne vivat tem-

poris. Sufficit enim praeteritum tempus ad 3 ε 2,2.3. it 3,3.
voluntatem Gentium consumrnandam his, qui
ambulaverunt in luxuriis , desideriis , vinolen-
tiis, comessationibus, potationibus , et illicitis

idolorum cultibus. In quo admirantur non 4
concurrentibus vobis in eandem luxuriae con-

fusionem, blasphemantes. Qui redclent ratio- 5 £c}4™'iJ;

nem ei, qui paratus est iudicare vivos et 2 τ '

) 14 mortuos. Propter hoc enim et mortuis evange- 6 3,19. sap 3,4.

lizatum est: ut iudicentur quidem secundum ?Κ5°,5.
homines in carne, vivant autem secundum
Deum in Spiritu.

1 15 Omnium autem finis appropinquavit. *Est- 7 1 κ ιο,ιι.

ote itaque prudentes, et vigilate in orationibus. 1 J 2'18,

Ante omnia autem, mutuam in vobismetipsis 8 PlJ 'j'1!^

charitatem continuam habentes: quia Charitas Γκ'ίβ^Λ;*

operit multitudinem peccatorum. Hospitales in- 9 η i3,2.

vicem sine murmuratione : Unusquisque, sicut 10 l 12,42.
accepit gratiam, in alterutrum illam admini-
strantes, sicut boni dispensatores multiformis

gratiaeDei. Si quis loquitur, quasi sermones Dei: 11 r 3,2. 12,7.

si quis ministrat, tamquam ex virtute, quam 1 K 10'31,

21 fecit A I carnalis-F 22 — deglut effic. [g]®.Fi

4,1 — in 2° I desit A 2 > horn, desid. | voluntate
3 — his I in desid. A \ comesat- &A connsat- |
pot. ] -j- ebrietatibus, $ 4 quod F1 | ammir- A 5 (et ]
ac) 6 — in 2° F 7 adpropinquabit AF* 8 — aut. j
vobis-sos Fi vosmet ipsos " | > hab. cont. A \ co-
operit A 10 accipit A 11 — Si quis 1° . . . Dei F^

589

4,12-5,3. PETRI EPISTOLA Γ.

administrat Deus : ut in omnibus honorificetur
Deus per Iesum Christum: cui est gloria, et
Imperium in saecula saeculorum : Amen.

1,6.7. 12 Gharissimi, nolite peregrinari in fervore, 16
qui ad tentationem vobis fit, quasi novi ali-
Actö,4i.Jci,2. 13 quid vobis contingat : sed communicantes
2 τ 2',ΐ2.' Christi passionibus gaudete , ut et in revela-
2,20. l io,6. 14 tione gloriae eius gaucleatis exultantes. Si
vAtbiltl'. exprobramini in nomine Christi, beati eritis*
is ii,2. quoniam quod est honoris, gloriae, et virtutis
Dei, et qui est eius Spiritus, super vos re-
15 quiescit. Nemo autem vestrum patiatur ut 17
homieida, aut fur, aut maledicus, aut alieno-
Act ιι,2β; 16 ruin appetitor. Si autem ut Christianus, non
Fh 1%. erubescat: glorificet autem Deum in isto no-
ez 9,6. 17 mine, quoniam tempus est lit incipiat iudicium
2JTh5i!s! a domo Dei. Si autem primüm a nobis: quis
η 3,6. ι κ 11,32. ßnjs eorum y qLlj non credunt Dei Evangelio?
Pil 23 si' 18 Et si iustus vix salvabitur, impius, et pecca-
ps3i,o. 19 tor ubi parebunt? Itaque et hi, qui patiuntur
L 23'46' secundum voluntatem Dei , Meli Creatori

commendent animas suas in benefactis.
*Mt i7,5. 5 Seniores ergo , qui in vobis sunt , ob- 18
2 j ι. Rp8,i7. Secro , consenior et testis Christi passio-
num: qui et eius, quae in futuro revelanda
j 10,12. 21,10. 2 est , gloriae communicator : pascite qui in
PhmlActT2o,'28! vobis est gregem Dei , providentes non co-
l τ 3,2-7. aete, sed spontanee secundum Deum: neque
2 κ i,24. 3 turpis lucri gratia, sed voluntarie: neque

Tt 2,7; 1,11.

PL3,17. IThl,:

11 — saeculor. | — Amen 12 mirari F2

13 revelation em Λ 14 — eritis g-ttF1 \ quod . . . vos ]
glor. dei spir. in vobis | fin + ab aliis (illis -F2j
blasphematus , a vobis autem honorificatus
15 aut. ] enim | ut ] quasi 17 — est | de domo (-u A) \
qui f. 18 iust. quidem § | salvatur %F \ apparebunt F2
19 hii I commendant

6,2 > est in vob. | coacto (-os QfäA)

590

Πέτρου a 4,12—5,3.

χορηγεί ό $εός' ίνα έν πάσιν δοξάζηται ό ΰεός
δια Ίησον Χριστού, φ έστιν ή δόξα και το κρά-
τος εις τους αιώνας των αιώνων · άμήν.

β 6 Αγαπητοί, μη ξενίζεσΦε τη εν ύμιν πυρώσει 12 ι,β.?.
προς πειραομόν ύμιν γινομένη, ως ξένον ύμιν
σνμβαίνοντος, άλλα κα$ο κοινωνείτε τοις τον 13 Act6,4i.jci,s
Χριστού πα&ήμασιν χαίρετε, Ινα και έν τη άπο- 2 τ '2,12.
καλύψει της δόξης αντού χαρητε άγαλλιώμενοι.
ει όνειόίζεσ&ε έν όνόματι άριστον, μακάριοι, δτι 14 IVmi. ' '
το της δόξης και το τον &εον πνεύμα έφ' ύμας Γ88 η,ί1*52,
αναπαύεται, μη γάρ τις ύμώ% παοχέτω ως φονενς 15
ή κλέπτης η κακοποιός η ως άλλοτριεπίσκοπος' Act π,2β;
ει δε ως Χριοτιανός , μη αισχννέσΰω, δοξαζέτω Ιβρ^Ιό.
δε τον $εόν έν τω ονόματι τούτω, δτι [ο] καιρός 17 εζ 9,6.

n « ~ , , , , Ζ » ~ π ~ Jr 25,29.

τον αρξααΦαι το κρίμα απο τον οίκον τον νεον · 2 Th 1,8.
εί δε πρώτον άφ' ήμών, τί το τέλος τών άπει- Ηβ,β,ικιι,Μ
Πούντων τφ τον Ψεον εύαγγελίω; και ει ό δίκαιος 18 Prv 11,31 Lxa
μόλΐβ ύώζεται, ό άβεβης καϊ αμαρτωλός τΐον φα- '
varcu; ώστε και οι πάσχοντες κατά το Φέλημα 19pssi,6.
τον ΰεον πιοτφ κτίστη παρατιΰέσΰωσαν τ ας ψν- '
χάς αύτών έν άγαΰοποιΐα.
8 7 Πρεσβντέρονς οϋν έν ύμιν παρακαλώ ό σνν- 5 Mt 17,5.

0 , Λ , ί ~ V ~ α 2 J 1. R 8,17,

πρεσβντερος και μαρτνς των τον Αριστον πανη- αρ ι,9.
μάτων , δ και της μελλούσης άποκαλύπτεσΰαι J1012. 21 1(
δόξης κοινωνός* ποιμάνατε το έν ύμιν ποίμνιον 2 Phmi4.Tti,'i:

I ' ο ~ , , Γ ~ , λ . , , , , Act 20,28.

τον νεον, μη αναγκαστως αλλα εκονσιως κατα ι τ 3,2-7.
ΰεόν, μηδέ αισχροκερδώς άλλα προΰύμως, 1 μηδ' 3 ^1^24; η

I Ph8,17'. lThl/

14 <5ο^ς : hr-f και δυνάμεως | fin hr-f κατα μεν
αντονς βλασφημείται, κατα όε νμας όοξαζεται 15 W

αλλοτριοεπιοκοπος 17 [ο] : E/W— Τ | αφ : W ano

18 Β,(Τ) και Ei | ο 2° : [Η] W+ όε | αμαρτ. : hT pr ο
15 JC— αντων 5,1 ow : Τ+ τους \ H αυμπρεαβ. 2 Φεου :
hr [Ε,] + επιοκο πούντες \ κατα ΰεον : hr[R]— Η

11 (· φ εατιν) 14 επαναπεπαυται Ν34α 16 Χρηοτ- Ν* |
ονόματι : μέρει ΚΣ,Ραζ 17 υμων χ*Α2 19 εν αγαΰο-
ποϊίαις Α5α 5,1 — ουν ΚΙ,αζ | ο 1° : ως JPla \ (fin .)
2 μηόε : μη AJLa

590

5,4— 14. Πέτρου a

ώς κατακυριεύοντες τών κλήρων άλλα τύποι γινό·
2,25. ^^20· 4 μεν0ί τ0ν ποιμνίου* και φανερωΰέντος τον άρ-
2 τ 4'8, χιποίμενος κομιεϊσΰε τον άμαράντινον της δόξης
Prv8,SLxx. b οτέφανον. Όμοίως, νεώτεροι, ύποτάγητε πρε-
^iatlH οβυτέροις* πάντες δε άλλήλοις την ταπεινοφρο-
je 4,6. ούνην έγκομβώσαοΰε , δτι δ &sds νιζερηφάνοις
άντιτάΰβεται, ταπεινοϊς δέ δίόωύιν χάριν.
Jojc24;io! 6 Ταπεινώϋητε οϋν ύπό την κραταιάν χείρα του
ρβ 55,23. 7 ϋεοϋ, Ινα υμάς ύψώοη έν καιρφ, 1 πάοαν τψ μέ-
nt β,2δ. ph 4,6. ρψναν νμων έπιρίψαντες έπ' αύτόν, δτι αύτφ
ι Th 6,β! 8 μέλει περί υμών. Νήψατε, γρηγορήοατε. δ άντί-
ιΛ8,25. Αρδ^δ! δικός ύμών διάβο?*ος ώς λέων ώρυόμενος περί-
ε 6,ιι-ΐ3. 9 πατεί ζητών τίνα καταπιεϊν* φ άντίοτητε οτερεοι
τη πίοτει, είόότες τα αυτά τών παθημάτων τη
ι,6. ίο έν τ φ κόομω ύμών άδελφότητι έπιτελεϊοΰαι. Ό
ι Th 2,ΐ2. $εός πάαης χάριτος, δ καλέοας ύμας εις την

αίώνιον αύτοϋ δόξαν έν Χριοτφ, όλίγον παθόντας
αύτδς καταρτίσει, στηρίξει, συνενώσει, θεμελιώσει,
11 'αύτφ τό κράτος εις τους αιώνας τών αιώνων* αμήν,
η 18,22. 12 Δια Σιλουανοϋ ύμϊν του πιοτού άδελφοϋ, ώς
λογίζομαι, δι3 ολίγων έγραψα, παρακαλών και
έπιμαρτυρών ταύτην είναι αληθή χάριν του θεού,
Αα212/^ι5; ΐ3 εις ήν οτήτε. Άοπάζεται ύμας ή έν Βαβυλώνι
ι κ ιβ,2ο. Η οννεκλεκτή και Μάρκος δ υιός μου. άσπάσασϋε
άλλήλους έν φιλήματι άγάπης.

Ειρήνη ύμϊν πάσιν τοις έν Χριοτφ.

5 Η [ο] 6 Τ χειραν 8 Η— τινα hW τινά 10 Χριστώ :
h pr τω | W παύοντας, \ HR— , ϋεμελιωσει 11 Η—
των αιώνων 12 HR &εον | W εοτηκατε

5 ομ. όε Ν*α | αλληλ. : -f νποτασσομενοι ΚΖαζ 6 fin -f
επισκοπης ΑΡα 7 περι ημων Ν*α 8 ο : pr οτι Ι,αζ |
καταπιη Ααζ 9 — τω ΑΚαζ | — νμων La 10 ημας
Καζ I Χριστώ Ιηοον ΑΚαζ | κατάρτισα*. ΚΣ,Ραζ , it
ατηριξαι σΦενωσαι ΰεμελιωσαι ζ 11 η όοξα και το κράτος
HZmf 13 Baß. : + εκκλησία Να 14 Χριστώ Ιησού Nm£
I fin -J- αμην Nm<

591

PETRI EPISTOLA I.

5,4-14.

ut dominantes in cleris, sed forma facti gregis ex

animo. Et cum apparuerit princeps pastorum, 4 2,25. η 13,20.
percipietis immarcescibilem gloriae coronam. ^Jf

Similiter adolescentes subditi estote senioribus. 5 ε 5,21.
(20)19 Omnes autem invicem humilitatem insi- m723,'i2.Lxx*
nuate, quia Deus superbis resistit, humilibus jcl'e.u'

autem dat gratiam. Humiliamini igitur sub 6 Job 22,29.
potenti manu Dei , ut vos exaltet in tempore Jc 4'10'

visitationis : omnem solicitudinem vestram 7 ps 55,23.
proiicientes in eum, quoniam ipsi cura est de Mte,25.ph4,e.

vobis. Sobrii estote , et vigilate : quia ad- 8 fSTh 5,e.
versarius vester diabolus tamquam leo ru- μΛ%5. ίρίί;

giens circuit, quaerens quern devoret: Cui 9 ε 6,11-13. '
resistite fortes in fide: scientes eandem pas-
sionem ei, quae in mundo est, vestrae fra-

21) 20 ternitati fieri. Deus autem omnis gratiae, 10 j, 6.

qui vocavit nos in aeternam suam gloriam in 1 Th 2'12,
Christo Iesu, modicum passos ipse perficiet,

confirmabit, solidabitque. Ipsi gloria, et im- 11
perium in saecula saeculorum: Amen.

Per Silvanum fidelem fratrem vobis , ut 12 a 13,22.
arbitror, breviter scripsi: obsecrans et con-
testans, hanc esse veram gratiam Dei, in qua

statis. Salutat vos Ecclesia, quae est in Ba- 13 1%2.'25'

bylone coelecta, et Marcus filius mens. Salu- 14 1 κ ιβ,2ο.
täte invicem in osculo sancto:

Gratia vobis omnibus, qui estis in Chri-
sto Iesu. Amen.

m 3 formae I gregi | et ex gjpi 5 (aut. ] enim) i (do-
minus) 6 (ut et) 8 - et I vig. ] + et excita-
mini F* | circuiit 9 — in 1° | eadem passionum git IP 1
I fraternitatis^ 10 [et] conf.g confirmavit^l | [et] sol. g
solidabit 11 — gloria et 12 > vob. fid. fr. | qua et Λ Ι
state 13 - Eccl. [$]®Fi | collecta $ cum el- JPi conel-
11 vob. in (cum) omn. F \ — Iesu | — Amen gf&A
Sabscr. Exp. epistula sancti (apostoli) Petri [ad gentes
prima F ai\ % Explicit epistula Petri prima

591

1,1_10. PETRI EPISTOLA IL

EPISTOLA

BEATI PETRI APOSTOLI

SECVNDA.
1 SIMON Petrus, servus, et Apostolus lesu (Γ,
Christi , iis , qui coaequalem nobiscum sortiti
sunt fidem in iustitia Dei nostri, et Salvatoris
jd 2. 2 lesu Christi. Gratia vobis, et pax adimplcatur
in cognitione Dei, et Christi lesu Domini nostri:
ι ρ 2,9. 3 quomodo omnia nobis divinae virtutis suae,
2 K 4'4,6, quae ad vitam, et pietatem donata sunt, per
cognitionem eius, qui vocavit nos propria glo-
4 ria, et virtute, 1 per quem maxima, et pretiosa
nobis promissa donavit; ut per haec effici-
amini divinae consortes naturae: fugientes eius,
quae in mundo est, concupiscentiae corrupti-
g 5,6.22. 5 onem. Vos autem curam omnera subinf erentes, 2
Jd 3" ministrate in fide vestra virtutem, in virtute
6 autem scientiam, in scientia autem abstinen-
tiam, in abstinentia autem patientiam, in pa-
ö β,ιο. 7 tientia autem pietatem, in pietate autem amo-
rem fraternitatis, in amore autem fraternitatis
8 charitatem. Haec enim si vobiscum adsint, et
superent, non vacuos, nec sine fructu vos con-
stituent in Domini nostri lesu Christi cognitione.
•i j 2.9.11. 9 Cui enim non praesto sunt haec, caecus est,
et manu tentans , oblivionem accipiens pur«
10 gationis veterum suorum delictorum. Quapro-3
pter fratres magis satagite ut per bona opera
certam vestram vocationem, et electionem,
Inscr. Epist. ] H- Canonica § Incipit Epistula Petri

2 agnitione Α cognitionem J^1 1 — Dei et Chr.Ies. 3 qui
modo . . donavit F2 \ piet. ] + pertinent F* \ sunt ]
est I [inl propr. 4 quae quam A que Fi \ con-
sortis Fl 5 — omnem A1 \ (ministrare) 8 en. ]
autem omnia A j — si | vobiscum ] vobis cum F\
nec I et F 10 agite A | (bonam operam)

1,2 his I nobis

".92

Πετρον β' ΐ,ι— ίο.

ΠΕΤΡΟΥ Β

ι Συμεών Πέτρος δούλος καί άπόοτολος Ίηοοϋ 1
Χριοτοϋ τοις ίοότιμον ήμϊν λαχουοιν πίοτιν έν
δικαιοούνη του $εοϋ ήμών καί οωτήρος Ίηοοϋ
Χριοτοϋ* χάρις ύμϊν και ειρήνη πληΰυνΰείη έν 2 Ja^a. ^
έπιγνώοει του Φεοϋ καί Ίηοοϋ του κυρίου ήμών.

Ώς τα πάντα ήμϊν της υγείας δυνάμεως αύτοϋ 3 ^,9.^
τα προς ζωήν και εύοέβειαν δεδωρημένης δια της
έπιγνώοεως του καλέοαντος ήμας ίδια δόξη καί
άρετη, δι ών τα τίμια καί μέγιοτα ήμϊν έπαγ- 4 2 κ^,ι.
γέλματα δεδώρηται, Ινα δια τούτων γένηοΰε Φείας
κοινωνοί φύοεως, άποφυγόντες της έν τφ κόομω
έν έπιΰυμία φθοράς, καί αυτό τούτο δε οπουδήν 5 g δ,β.22.
πάοαν παρειοενέγκαντες έπιχορηγήοατε έν τη πίοτει
ϋμών την άρετήν, έν δε τη άρετη την γνώοιν, 1 έν 6
δε τη γνώοει την έγκράτειαν, έν δέ τη έγκρατεία
την ύπομονήν, έν δε τη ϋπομονη την εύοέβειαν,
1 έν δε τη εύοεβεία την φιλαδελφίαν, έν δέ τη 7 α β,ιο.
φιλαδελφία την άγάπην. ταύτα γαρ ύμϊν ύπάρ- 8
χοντα καί πλεονάζοντα ούκ άργούς ούδέ άκάρπους
καΰίοτηοιν εις την τοϋ κυρίου ήμών Ίηοοϋ Χριοτοϋ
έπίγνωοιν φ γαρ μη πάρεοτιν ταύτα, τυφλός 9 υ s.s.n.
έοτιν μυωπάξων, λήΰην λαβών τοϋ καΰαριομοϋ

2 τών πάλαι αύτοϋ άμαρτιών. διό μάλλον, αδελφοί, 10

1,2 Κ Σιμών 2.3 HR ημων, ως 3 HR— τα 1° | Κ
ημάς δια όοξης και αρετής 4 hRT τ. ημιν και μέγιστα \ fin W,
9 W εστίν, | hT αμαρτημάτων

1,2 εις δικαιοσυνην Ν | '&εον : κνριον Ν 2 — τον
χ. Ιησ. -Ρ Ψ I Ιησον : -f Χρίστου χΑα 4 την εν τω κ.

επιΰυμιαν φύ. Μ | - τω CKatf 5 (και : κατ Piscator cj) \
αντο τούτο : αντοι Α 7 fin -}- εν ^ε τη αγάπη την παρα-
κλησιν 40 8 νπαρχ. : παρόντα A/fa

592 38

lfii—2i. Πέτρου β'

οπουδάοατε βεβαίαν ύμών την κλήοιν και έκλογήν
ποιεϊοΰαι· ταύτα γάρ ποιοϋντες ού μη πταίοητέ
j 8,5; 10,7. 11 toot ε, ούτως γάρ πλουοίως έπιχορηγηφήοεται
ύμιν ή εϊοοδος εις την αίώνιον βαοιλείαν τοϋ
κυρίου ήμών και οωτήρος Ίηαοϋ Χριοτοϋ.
Jd β. 12 Διό μελλήοω αεί υμάς ϋπομιμνήοκειν περί
' ' τούτων, καίπερ είόότας και έοτηριγμένους έν τή
2 κ δ,ι. 13 παρούοη άληΰεία. δίκαιον δε ήγοϋμαι, έφ' δοον
είμί έν τούτω τφ οκηνώματι, διεγείρειν ύμάς έν
j 2ΐ,ΐ8.ΐ9. 14 ύπομνήοει, είδώς ότι ταχινή έοτιν ή άπόνΧεοις
2 τ 4,β' τοϋ οκηνώματός μου, καΰ>ώς και ό κύριος ημών
L 9,81. 15 Ίηοοϋς Χριοτός έδήλωοέν μοι* απουδάοω δε και
έκάοτοτε εχειν ύμας μετά την έμην εξοδον την
L 9,43. 16 τούτων μνήμην ποιειοΦαι. ού γαρ οεοοφιομ^νοις
μύΰοις έξακολουΦήοαντες έγνωρίοαμεν ύμν. την
τοϋ κυρίου ήμών Ίηαοϋ Χριοτοϋ δύναμιν και
παρουοίαν, άλλ' έπόπται γενηΰέντες της έκείνου
Mt ΐ7,5. 17 μεγαλειότητος. λαβών γαρ παρά ΰεοϋ πατρός
2,7' ιίω',Ϊ! τιμήν και δόξαν φωνής ένεχΰείοης αύτφ τοιάοδε
ύπό της μεγαλοπρεπούς δόξης* ό υίός μου 6
άγαπητός μου οϋτός έοτιν, εις ον έγώ εύδόκηοα, —

18 και ταύτην τήν φωνήν ήμεις ήκούοαμεν έξ ού·
ρανοϋ ένεχΦεϊοαν ούν αύτφ δντες έν τφ άγίω

19 δρει, καϊ εχομεν βεβαιότερον τον προφητικόν
λόγον, φ καλώς ποιείτε προοέχοντες ώς λύχνω
φαίνοντι έν αύχμηρφ τόπω, έως ού ήμέρα διαυ-
γάοη και φωσφόρος άνατείλη έν ταις καρδίαις

20 ύμών · τούτο πρώτον γινώοκοντες, ότι παοα προ-
2 τ 8,ιβ.ΐ7. 21 φητεία γραφής Ιδίας έπιλύοεως ού γίνεται* ού

γάρ ΰελήματι άνΰρώπου ήνέχΰη προφητεία ποτέ,

10 οπονόαοατε : hr+ *να όια των κάλων [υμων] έργων \
ποιεια'&αι : h1*1 -εισ'&ε 2 -ηοΰε 17 RT ούτος εοτιν ο νιος μου
ο αγαπητός, εις | W fin . 18 RT εν τω ορει τω αγιω (W,)
21 Τ ποτε προφητεία

11 — και οωτ. 82α 12 ουκ αμεληοω ΚΖαξ 13 εν 2° : +
τη HA 17 τον &εον NC 18 εκ τον ονρ. Η Α 19 η ήμερα NJP
20 γραφή προφητείας 69α \ (επιλναις?)

593

PETRI EPISTOLA II. 1,11—21.

faciatis: haec enim facientes, non peccabitis
aliquando. Sic enim abundanter ministrabitur 11 j 3,5; 10,7.
vobis introitus in aeternum regnum Domini
nostri, et Salvatoris Iesu Christi.

Propter quod incipiam vos semper com- 12 Jd 5.
monere de his: et quidem scientes et conflr-
matos vos in praesenti veritate. Iustum autem 13 2 κ 5,i.
arbitror quamdiu sum in hoc tabernaculo,
suscitare vos in commonitione : certus quod 14 j 21,18.19.
velox est depositio tabernaculi mei secundum
quod et Dominus noster Iesus Christus signi-
er ficavit mihi. Dabo autem operam et frequen- 15 l 9,31.
ter habere vos post obitum meum, ut horum
memoriam faciatis.

Non enim doctas fabulas secuti notam 16 l 9,43.
fecimus vobis Domini nostri Iesu Christi vir-
tutem, et praesentiam: sed speculatores facti
illius magnitudinis. Accipiens enim a Deo 17 Mt 17,5.
Patre honorem, et gloriam, voce delapsa ad
eum huiuscemodi a magnifica gloria: Hic est
Filius meus dilectus, in quo mihi complacui,
ipsum audite. Et hanc vocem nos audivi- 18
mus de caelo allatam, cum essemus cum ipso
(5) in monte sancto. Et habemus firmiorem 19

propheticum sermonem: cui benefacitis at-
5 tendentes quasi * lucernae lucenti in caliginoso
loco donee dies elucescat, et lucifer oriatur
in cordibus vestris: hoc primum intelligen- 20
tes quod omnis prophetia Scripturae propria
interpretatione non fit. Non enim volun- 21 2 τ 3,ιθ.ι7.
täte humana allata est aliquando prophetia:

12 — vos 2° 13 in incommotione F1

15 et ] ut Fz I vos ] 4- possitis F* | horum omnium §

16 indoctas § | faeimus F | — et praes. A 17 de-
labsam F \ — a 2° F | conplacuit F pr bene JP2 |
— ips. aud. 19 > lue. dies .41 lucescat

593 38

2,1—10. PETRI EPISTOLA II.

sed Spiritu sancto inspirati; locuti sunt sancti
Dei homines.

Mt 24,ii. 2 Fuerunt vero et pseudoprophetae in po-
Ot\3 2*m. pulo, sicut et in vobis erunt magistri mendaces,
Jd 4· qui introducent sectas perditionis , et eum,
qui emit eos, Dominum negant : superducentes
is 52,5. 2 sibi celerem perditionem. Et multi sequentur
eorum luxurias , per quos via veritatis blas-
r ie,i8. 3 phemabitur : et in avaritia fictis verbis de
i'2Th 2% vobis negotiabuntur : quibus iudicium iam
olim non cessat: et perditio eorum non dor-
Gn 6. 4 mitat. Si enim Deus angelis peccantibus non 6
Jd 6* pepercit , sed rudentibus inferni detractos in
tartarum tradidit cruciandos , in iudicium re-
3,6. Gn 8,i8. 5 servari. Et originali mundo non pepercit, sed
octavum Noe iustitiae praeconem custodivit,
Gn 19,25. 6 diluvium mundo impiorum inducens. Et ci-
Jd 7' vitates Sodomorum, et Gomorrhaeorum in ci-
nerem redigens, eversione damnavit : exemplum
7 eorum, qui impie acturi sunt, ponens: et iu-
stum Lot oppressum a nefandorum iniuria, ac
ez 9,4. 8 luxuriosa conversatione eripuit : aspectu enim,
et auditu iustus erat: habitans apud eos, qui
de die in diem animam iustam iniquis operibus
ι κ io,i3. 9 cruciabant. Novit Dominus pios de tentatione

ρ 3,10. Jd 6. · · · τ .·,...

enpere: miquos vero in diem ludicn reservare
Jd 7.8.16. 10 cruciandos : magis autem eos, qui post carnem
in concupiscentia immunditiae ambulant, do-
minationemque contemnunt, audaces, sibi pla-
centes, sectas non metuunt introducere blasphe-

2,j inducent A introducunt F \ superdoc- Fl snper-
induc- jF2 2 sequuntur Λ \ blasphematur gl'1 8 — in A1
I factis 4 rugientibus A | in iudic. cruciatos

5 dilluv- JP 6 Gomorrae- 7 Loth | iniusta JFl \
— ac lux. I eruit Λ δ erat hab> | diem de die
9 deus F I > cruc. res. 10 earn, alteram \
coneup. [sua] | — introducere : facere AF2

Πετρον β'

2,1— ίο.

άλλα υπό πνεύματος ay ίου φερόμενοι έλάλησαν
άπό ΰεοϋ άνθρωποι.

Έγένοντο δέ και ψευδοπροφήται εν τφ λαφ, 2 Mt 24,11.
ώς και εν ύμΐν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οϊτινες ί)?ΐδ,2ββ.
παρείοάξονοίν αιρέσεις άπωλείας, και τόν' άγορά- Jd 4·
σαντα αύτονς δεσπότην άρνούμενοι, έπάγοντες
έαντοις ταχινήν άπώλειαν και πολλοί έξακολον- 2 ΐβ 52,6.
ν^ήσουσιν αύτών ταϊς άσελγείαις, tiC ovg ή οδός
της άληΰείας βλασφήμησα εταν και έν πλεovεξίq 3 κ ιβ,ιβ.
πλαοτοϊς λόγοις ύμάς έμπορεύσονται* οις το κρίμα ι Th 2,5.
έκπαλαι οϋκ άργεϊ, και ή άπώλεια αύτών ού
νυστάζει, ει γαρ ο $εός άγγέλων άμαρτησάντων 4 αη β.
ούκ έφείσατο, άλλα σειροις ζόφου ταρταρώοας
παρέόωκεν εις κρίοιν τηρουμένους, και άρχαίου 5 β,β. Gn β,ιβ.
κόσμου ούκ έφείσατο, άλλα ογδοον Νώε δίκαιο-
σύνης κήρυκα έφύλαξεν, κατακλυσμόν κόσμφ άσε-
βών έπάξας, και πόλεις Σοδόμων και Γομόρρας 6 βη 19,25.
τεφρώσας καταστροφή κατέκρινεν, ύπόδειγμα μελ~ Jd 7'
λόντων άσεβειν τεΰεικώς, και δίκαιον Λώτ κατα- 7
πονούμενον ύπό της τών άΰέσμων έν άσελγεία
άναστροφής έρύσατο, — βλέμματι γαρ και άκοη 8 εζ 9,4.
ό δίκαιος ένκατοικών έν αύτοϊς ήμέραν έξ ημέρας
ψυχήν δικαίαν άνόμοις έργοις έβασάνιζεν, — οϊδεν 9 ι κ ιο,ιβ.
κύριος εύσεβεις έκ πειρασμού ρύεσΰαι, άδικους Αρ 3'10, Jd (
όέ εις ήμέραν κρίσεως κολαζομένους τηρειν, μά- 10 Jd 7.β.ιβ.
λίστα δε τους όπίσω σαρκός έν έπιΰυμία μιασμού
πορευομένους και κυριότητος καταφρονούντας.
τολμηταί αύΰάδεις, δόξας ού τρέμουσιν βλασφη-

2,4 Τ οιροις 6 Η— καταστροφή | Η ασεβεσιν 7 Ε.Τ

ερρυοατο (TW*) 8 3£— ο | W fin . 9 Τ πειρασμών \

W τηρειν. (nov. sect.) 10 HR τολμηταί, avft. | Η τρε-
μονσιν,

21 (οι) άγιοι (τον) &εον αν&ρ. χΑΚ(ζ) 2,2 οόος : όοξα ϊϊ]Α
3 νυστάξει KJL 4 σειραις KLa^ \ κολαζομενονς τηρειν
χΑ5α 10 εν επιΰνμιαις CPa | πορνενομενους 31
694

2μι—20· Πέτρου β'

Ja 9. 11 μοϋντες, δπου άγγελοι ίοχύϊ και δυνάμει μείζονες
δντες ού φέρουοιν κατ' αύτών παρά κνρίφ βλάοφη-
Jd ίο. 12 μον κρίσιν, ούτοι δε, ώς άλογα ζφα γεγεννημένα
' ' φνοικά είς άλωοιν και φΰοράν, έν οις άγνοοναιν
β λαοφη μοϋντες, έν τη φ$ορ% αυτών και φΰαρή-
Jd ΐ2. 13 οονται,'1 αδικούμενοι μιοΰόν άδικίας' ήδονήν ηγού-
μενοι την έν ήμέρα τρυφήν, σπΐλοι και μώμοι
έντρυφώντες έν ταϊς άπάταις αύτών ουνευωχού-
14 μενοι ύμϊν, οφθαλμούς έχοντες μεοτούς μοιχαλίδος
και άκαταπαύοτους αμαρτίας, δελεάζοντες ψνχάς
άοτηρίκτους, καρδίαν γεγυμναομένην πλεονεξίας
Nu 22,7. 15 έχοντες, κατάρας τέκνα9 καταλείποντες εύΰεϊαν
Ajd'ii! όδόν έπλανήΰηοαν, έξακολουΰήοαντες τη όδφ του
Βαλαάμ του Βεώρ, δς μιοΰδν άδικίας ήγάπηοεν,
Nu 22,28. 16 1 έλεγξα όέ έοχεν Ιδίας παρανομίας* ύποζύγιον
άφωνον έν άνθρωπου φωνη φΦεγξάμενον έκώλυοεν
jd 12.18. 17 την του προφήτου παραφρονίαν. ούτοί είοιν πηγάι
άνυδροι και όμίχλαι ύπό λαίλαπος έλαυνόμεναι,
jd ιβ. 18 οις ό ζόφος του ακάτους τετήρηται. ύπέρογκα
γαρ ματαιότητος φΰεγγόμενοι δελεάζουοιν έν έπι-
ΰυμίαις οαρκός άαελγείαις τους όλίγως άποφεύγον·
j 8,34. 19 τας τους έν πλάνη άναοτρεφομένους, έλευΰερίαν
αύτοις έπαγγελλόμενοι, αύτοι δούλοι υπάρχοντες
κ β,ιβ. της φϋοράς' φ γάρ τις ήττηται, τούτφ δεδούλωται.
m ΐ2,4Β. 20 ει γάρ άποφυγόντες τά μιάοματα του κόομου έν
έπιγνώοει του κυρίου και οωτήρος Ίηοού Χριοτοϋ,

11 Η [παρα κνριω] 12 Τ γεγενημενα 12.13 Τ

φΰαρηοονται κομ. 13 αόικ. : RT κομιονμενοι \ απαταις
: hR αγαηαις 14 Η ακαταπαστονς 15 h καταλιποντες |
hRT Βοαορ (W .) | hW— ος | h ηγαπηοαν 18 Τ αποφεύ-
γοντας, 19 τούτω : H-\- [καί] 20 κνριου : hT-j- ημων

12 αντοι δε Η \ αγνοουντες βλαοφημουαιν Ν | και <p&. :
καταφΰαρησονται KLa^ 13 αηατ. : αγνοιαις 27α

14 μοιχαλιας HA \ πλεονεξιαις ζ 15 την εν&ειαν ζ 16 παρά-
νοιας vg I αφ. εν αν&ρωποις φ. Μ 17 καν ομ. : νεφελαι
Ι,αζ I τετηρ. : pr εις αιώνα Αηιζ 18 αοελγειας 1*15α \
ολιγως : όντως x*CmZ \ αποφνγοντας ΚΙ,αζ 19 νπαρχ. :
οντες Α27 20 και οωτ. : + ημών 4α — Χα

PETRI EPISTOLA II. 2,11—20.

7 mantes: ubi angeli fortitudine, et virtute cum 11 ja 9.
sint maiores, noii portant adversum se exe-
crabile iudicium.

Hi vero velut irrationabilia pecora, natu- 12 Jd fo.
raliter in captionem, et in perniciem in his Ps 49'13,
quae ignorant blasphemantes in corruptione
sua peribunt, percipientes mercedem iniusti- 13jdi2.
tiae, voluptatem existimantes diei delicias:
coinquinationes, et maculae deliciis affluentes,
in conviviis suis luxuriantes vobiscum, 1 oculos 14
habentes plenos adulterii, et incessabilis de-
licti. Pellicientes animas instabiles, cor exer-
citatum avaritia habentes, maledictionis filii:
derelinquentes rectam viam erraverunt, secuti 15 Nu 22,7.
viam Balaam ex Bosor, qui mercedem ini- jdfi!4'
quitatis amavit: correptionem vero habuit suae 16 Nu 22,28.
vesaniae: subiugale mutum animal, hominis
voce loquens, prohibuit prophetae insipientiam.

8 Hi sunt fontes sine aqua, et nebulae turbini- 17 Jd 12.13.
bus exagitatae , quibus caligo tenebrarurn
reservatur. Superba enim vanitatis loquen- 18 jd ιβ.
tes, pelliciunt in desideriis carnis luxuriae

eos, qui paululum efrugiunt, qui in errore con-
versantur: libertatem illis promittentes , cum 19 j 8,34.
ipsi servi sint corruptionis : a quo enim quis r 6,ig.
superatus est , huius et servus est. Si enim 20 Mt 12,45.
refugientes coinquinationes mundi in cogni-
tione Domini nostri, et Salvatoris lesu Christi,

tionis A

595

2,21-3,9. PETRI EPISTOLA II.

his rursus implicati superantur : facta sunt
L 12,47.48. 21 eis posteriora deteriora prioribus. Melius
Jd 3' enim erat illis non cognoscere viam iustitiae,

quam post agnitionem, retrorsum converti ab

eo , quod illis traditum est sancto mandato.
Prv 26,n 22 Gontigit enim eis illud veri proverbii : Canis

reversus ad suum vomitum: et, Sus Iota in

volutabro luti.

1,13.

1 Τ 4,1.
Jd 18.

3 Hanc ecce vobis , charissimi , secundam 9
scribo epistolam, in quibus vestram excito in

2 commonitione sinceram mentem : ut memores
sitis eorum, quae praedixi verborum a Sanctis
Prophetis , et Apostolorum vestrorum , prae-

3 ceptorum Domini et Salvatoris. hoc primum
scientes , quod venient in novissimis diebus
in deceptione illusores , iuxta proprias con-

i« 5,i9. 4 cupiscentias ambulantes, 'dicentes: Ubi est
ut 11%'. promissio , aut adventus eius? ex quo enim
patres dormierunt , omnia sic perseverant ab
Mt 24,38. 5 initio creaturae. Latet enim eos hoc volen-
<,npf2i\l'. tes, quod caeli erant prius, et terra, de aqua,
2,5. (in 7,21. 6 et per aquam consistens Dei verbo: per quae,
ίο. 7 ille tunc mundus aqua inundatus periit. Caeli
autem, qui nunc sunt, et terra eodem verbo
repositi sunt , igni reservati in diem iudicii,
Ps 90,4. 8 et perditionis impiorum hominum. Unum 10
vero hoc non lateat vos, charissimi, quia
unus dies apud Dominum sicut mille anni,
Hb 2,3. ι τ 2,4. 9 et mille anni sicut dies unus. Non tardat
Dominus promissionem suam, sicut quidam

20 inpliciti 22 — enim [Q]f&A | > vom. suum A
3,1 >exc. vestr. j commonitionem^i-F2 commotionem-F1
2 verb, sanctorum prophetarum 3 deceptionem A
4 patr. nostri JF2 5 (— per) β quem Fi | (— tunc) |
(— aqua) 7 sunt igni, % \ servati 9 prom. . . .
exist. ] promissis

596

Πενρον β'

2,21— 3,9,

τούτοις δε πάλιν έμπλακέντες ήττώνται, γέγονεν

αύτοϊς τα έσχατα χείρονα των πρώτων, κρεϊττον 21 l 12,47.48.

γαρ ην αύτοις μη έπεγνωκέναι την όόόν της δι· Mt 21,32.

καιοσύνης, η έπιγνούσιν ύποστρέψαι έκ της πάρα- Η 10'26,

δοθείσης αύτοϊς αγίας έντολής. ονμβέβηκεν αύτοϊς 22 ρ™ 2β,η.

το της άληθούς παροιμίας* χνων smatpityag έπϊ

τό ϊδιον έξέραμα, καί' ύς λονοαμένη εις κνλιομόν

* Ταύτην ήδη, αγαπητοί, όεντέραν νμιν γράφω 3 ms.
έπιστολήν, έν αϊς διεγείρω ϋμών έν ϋπομνήοει
την ειλικρινή διάνοιαν, μνησθήναι των προειρη- 2 J<i 17.
μένων ρημάτων ύπδ των αγίων προφητών και
της των άποοτόλων υμών έντολής τον κνρίον και
οωτήρος, 1 τούτο πρώτον γινώσκοντες, δτι έλεύοον· 3 ι τ 4,ι.

3 » , / ~ r ~ 3 2 ~ 2 Jd 18.

ται επ έσχατων των ήμερων εν έμπαιγμονη έμ-
παϊκται κατά τάς ιδίας έπιΰυμίας αυτών πορευό-
μενοι 1 και λέγοντες* που έοτιν ή επαγγελία τής 4 ι» Μ».

' · , , r < \ Ι 3 Εζ 12,22.

παρονοιας αυτού; αφ ης γαρ οι πατέρες έκοι- Mt 24,48.
μήθησαν, πάντα ούτως διαμένει άπ' αρχής κτίοεως.

λανθάνει γαρ αυτούς τούτο θέλοντας δτι ουρανοί 5 Mt 24,88.

ήσαν εκπαλαι και γή έξ ύδατος και δι ύδατος ?βη24,2.6,9'

συνεστώσα τφ του θεού λόγω, δι3 ων ο τότε κόομος 6 2,5. βη 7,21.

ύδατι κατακλυσθείς άπώλετο* οι δε νυν ούρανοί η ίο.
και ή γή τφ αϋτφ λόγω τεθησαυρισμένοι είοίν
πυρί τηρούμενοι εις ήμέραν κρίοεως και απώλειας

τών άοεβών άνθρώπων. *Εν δε τούτο μη 8 ρ8 9ο,4.

λανθανέτω υμάς, αγαπητοί, ότι μία ήμέρα παρά
χνρίω ως χίλια έτη και χίλια ετη ώ$ ήμερα μία.
ου βραδύνει κύριος τής έπαγγελίας , ως τίνες 9

21 Τ κρεισοον 3,3 Τ αυτών επιθυμίας 4 W εοτιν
δ h αννεοτωτα 7 αντω : W αντον

21 επιοτρεψαι, ΚΣ,αζ pr εις τα οπίσω ΧΑ \ εκ : απο ΧΑ
22 συμβ. : + όε Ca(f γαρ vy \ κνλιομα Μηζ 3,3 εαχατον
ΚΣ,αζ I — εν εμπαιγμ. ΚΖ,αζ 6 όι ον 31 7 τω αντω :
αυτόν ζ \ (πνρι,) \ ασέβειας Α 9 βραόννεϊ Ρ
596

8,10—18. Πετρον β'

βραδύτητα ήγούνται, άλλα μακροΰυμεϊ είς ύμάς,
μη βουλόμενός τινας άπο?*έονχαι άλλα πάντας είς
ι Th 5,2.8. ίο μετάνοιαν χωρήοαι. Ήξει δε ήμέρα κυρίου ώς

7. Mt 24,29.35. r - , . Λ e J ν e f- Χ * 1 >

Ap 20,11. κλέπτης, εν η οι ουρανοί ροιζηδον παρελευοονται,
is 66,ιβ. οτοιχεια δε καυοούμενα λυΰήοεται, και γη και τα
11 εν αύτη έργα εύρεΰήοεται. Τούτων ούτως πάν-
των λυομένων ποταπούς δει ύπάρχειν ύμας έν
ΐβ 34,4. 12 άγίαις άναοτροφάίς και εύοεβείαις, προοδοκώντας
και οπεύδοντας την παρουοίαν της του $εού
ήμέρας, δι ην οί>ραι>οΙ πυρούμενοι λυΰηοονται
is65,i7; ββ,22. 13 και οτοιχεια καυοούμενα τήκεται, χαινονς δε ovpa-
A? 2ΐ,ι.27. ^ χαινψ κατά το επάγγελμα αύτοϋ

ι κ ι,7.8. 14 προοδοκώμεν, έν οϊς δικαιοούνη κατοικεί. Διό,
Jd 24' άγαπητοί, ταύτα προοδοκώντες οπουδάοατε άοπιλοι
κ 2,4. 15 και άμώμητοι αύτφ εύρεΰήναι έν είρηνη, και την
Αρ 2*2ΐΓ του κυρίου ημών μακροΰυμίαν οωτηρίαν ήγεϊα$ε,
καΦώς κάί δ άγαπητός ημών άδελφός Παύλος
κατά την δοΰεϊοαν αύτφ οοφίαν εγραψεν ύμιν,
16 ώς κάί έν πάοαις έπιοτολάίς λαλών έν αύταις
περί τούτων, έν αϊς έοτιν δυονόητά τινα, α οι
άμαΰεϊς κάί άοτηρικτοι οτρεβλούοιν ώς κάί τάς
λοιπάς γραφάς προς την ιδίαν αύτών άπώλειαν.
mc 13,5.9.33. 17 Ύμεις ούν, άγαπητοί, προγινώοκοντες φυλάοοεοΰε
Ινα μη τη τών άΰέομων πλάνη ουναπαχΰέντες έκπέ-
jd 25. 18 οητε τού ιδίου οτηριγμού, αύξάνετε δε έν χάριτι κάί
Eph 4,ΐ3. yV(ba£i τού κυρίου ημών και οωτήρος Ίηοού Χρι-
στού, αύτφ ή δόξα και νύν και είς ήμέραν αιώνος.

9 εις 1° : Τ όι 10 W η ημ. | Τ— οι | ενρεΰηοεται (W;) :
h*lv ονχ ενρεΰηοεται h82 RT κατακαησεται η83 αφανιοΰηοονται
*° — 6 — και γη . . . ενρεϋ. 6 cjj ρυηαεται 11 ούτως : Τ ονν \
νμας :[Η] — W 12 τήκεται (Η'Ε,;) : h81 τακηαεται * -ονται 8 cj
τηξεται 13 Τ καινην γην | Τ τα επαγγέλματα 15.16 W νμιν
ως ... επιοτολαις, 16 παοαις : Τ+ ταις 18 fin R-+- [αμην]

9 νμας : ημας ΚΖαζ 10 κλέπτης : + εν ννκτι ΟΚαζ
I (ενρε&. : κριΦηοεταιΫ) 11 νμ. : ημας Ν* 12 ΰεον :
κνριον CJPa 13 κατα : και Λ 14 άμωμοι Α5α 16 αις
οις CKaf \ ειοιν Λ13α 18 γνωαει : πιατει Ρ31

597

PETRI EPISTOLA II. 3,10-18.

existimant: sed patienter agit propter vos,
nolens aliquos perire, sed onines ad poeni-
tentiam reverti. Adveniet autem dies Domini 10 1 Th 5>2·3·
ut fur: in quo caeli magno impetu transient, Αρ^ο,π!29,35,
elementa vero calore solventur, terra autem Is 66'16, /
et quae in ipsa sunt opera, exurentur. Cum 11
igitur haec omnia dissolvenda sint , quales
oportet vos esse in Sanctis conversationibus,
et pietatibus, 1 expectantes, et properantes in 12 is 34,4.
adventum diei Domini , per quem caeli ar- Jd 5"
dentes solventur, et elementa ignis ardore
lltabescent? No vos vero caelos, et novam ter- 13 is 65,17; 66,22.
ram secundum promissa ipsius expectamus, Ap 21'1,27,
in quibus iustitia habitat. Propter quod 14 1 κ ι,7.β.
charissimi haec. expectantes, satagite imma- Jd 24'
culati, et inviolati ei inveniri in pace, et Do- 15 r 2,4.
mini nostri longanimitatem , salutem arbitre- 1 K 3'10,
mini : sicut et charissimus frater noster Paulus
secundum datam sibi sapientiam scripsit vo-
bis, 1 sicut et in omnibus epistolis. loquens in 16
eis de his, in quibus sunt quaedam difficilia
intellectu, quae indocti, et instabiles depra-
vant, sicut et ceteras Scripturas, ad suam
ipsorum perditionem. Vos igitur fratres prae- 17 mc 13,5.9.33.
scientes custodite, ne insipientium errore tra-
ducti excidatis a propria firmitate. crescite 18 Jd 25.
vero in gratia, et in cognitione Domini nostri,
et Salvatoris Iesu Christi. Ipsi gloria et nunc,
et in diem aeternitatis. Amen.

9 aliquem A 10 sicut A | fur in nocte -F2 | qua j
transeunt A | caelo resolventur JF71 | — terra . . . exur.

11 > haec igit. | (sunt) [ > esse vos 12 ad-
ventu %A I (— diei) | dei | quam | fin . 13 sec. ]
et et $ 14. satis agite 15 arbitramini 16 — et
3° F I — ipsorum F2 17 transducti 19 gratiam F |
— in 2° [g]_F ι cognitionem F \ die Subscr. [Legi F«]
Explicit epistula Petri secunda

597

1,1—10. IOANNIS EPISTOLA I.

EPISTOLA

Β Ε ATI IOANNIS APOSTOLI

PRIMA.

j ι,ι.η. 1 QUOD fuit ab initio, quod audivimus, 1
Act 17*2?! quocl vidimus oculis nostris , quod perspexi-
mus , et manus nostrae contrectaverunt de
.τ i,4. 2 verbo vitae: et vita manifestata est, et vidi-
mus, et testamur, et annuneiamus vobis vitam
aeternam, quae erat apud Patrem, et appa-
Mt i3,i7. 3 ruit nobis : quod vidimus et audivimus , an-
j i7,2o. nunciamus vobis , ut et vos societatem habe-
atis nobiscum , et societas nostra sit cum
j i5,ii; ie,24. 4 Patre, et cum Filio eius Iesu Christo. Et haec
2 κ i,24. scribimus vobis ut gaudeatis, et gaudium ve-

strum sit plenum.
Je i,i7. 5 Et haec est annunciatio, quam audivimus
ab eo, et annuneiamus vobis: Quoniam Deus
2,4. .τ 3,21. 6 lux est, et tenebrae in eo non sunt ullae. Si 2
dixerimus quoniam societatem habemus cum
eo, et in tenebris ambulamus, mentimur, et
η 9,i4. 7 veritatem non faeimus. Si autem in luce
AP i,5; 7,u. ambulamus sicut et ipse est in luce, socie-
tatem habemus ad invicem , et sanguis Iesu
Christi, Filii eius, emundat nos ab omni pec-
2,4. Prv 20,9. 8 cato. Si dixerimus quoniam peccatum non
habemus, ipsi nos sedueimus, et Veritas in
prv 28,i3. 9 nobis non est. Si confiteamur peccata no-
stra: fidelis est, et iustus, ut remittat nobis
peccata nostra , et emundet nos ab omni
10 iniquitate. Si dixerimus quoniam non

Inscr. Epist. ] -f Canonica § Incipit Epistula Io-
hannis prima

1,1 quod 3° ] et Α | — quod 4° F2 \ temtaverunt Λ
3 adnunt. ] + et CSl® pr et A \ — cum 2° A1 4 scri-
psimus A I — gaudeatis et [£]®A \ nostrum 5 audi-
mus %,AF β > non fac. ver. 7 lucem 1° -F1 | ambu-
lemus I — Christi lg]F \ mundat | — ab A
9 > et iust. est A | (— nostra 2°)

598

Ιωανον a

1,1—10.

ΙΩΑΝΟΥ A

Ό ην άπ' άρχής, δ άκηκόαμεν, δ έωράκαμεν 1 J 1,1.14.
τοις όφΰαλμοϊς ήμών, δ έΰεασάμεΰα και αί χείρες Act4,2o'; 17,2
ήμών έψηλάφησαν, περί τον λόγου της ζωής, —
1 και ή ζωή έφανερώΦη, και έωράκαμεν και μαρ- 2 j ι,4.
τνρούμεν και άπαγγέλλομεν ύμιν την ζωήν την ' '
αίώνιον, ήτις ην προς τον πατέρα και έφανερώΰη
ήμιν, — 1 δ έωράκαμεν και άκηκόαμεν, άπαγγέλ- 3 Mt 18,17.
λομεν και ύμίν, Ινα και ύμεϊς κοινών ίαν εχητε 7. ι k Ί,β·
με$' ήμών. και ή κοινωνία δε ή ήμετέρα μετά ph 1ι6'
τον πατρός και μετά τον νίού αντού Ιησού Χρι-
στού, και ταύτα γράφομεν ήμεις ίνα ή χαρά 4 j 15,11; im
ήμών ή πεπληρωμένη. »ki,84.2Ji

Και εστίν αντη ή άγγελία ην άκηκόαμεν άπ' 5 jc 1,17.
αντού και άναγγέλλομεν ύμιν, ότι 6 $εός φώς
έστιν και σκοτία εν αύτφ ονκ εστίν ούόεμία.

Έάν εϊπωμεν ότι κοινών ίαν εχομεν μετ αύτού 6 2,4. j 8,21.
και έν τφ οκότει περιπατώμεν, ψευδόμενα και

ού ποιούμεν την άλήΰειαν · έάν δε έν τφ φωτι 7 s. η 9,u.

περιπατώμεν ως αύτός έοτιν έν τφ φωτί, κοινω- jV,«. 7,U'

νίαν εχομεν μετ άλλήλων και το αίμα Ίηοού τού 2 κ β>1β~18·
νίον αύτού καθαρίζει ήμας άπό πάοης άμαρτίας.

έάν εϊπωμεν ότι άμαρτίαν ούκ εχομεν, έαντονς 8 2,4. Prv 20,9

πλανώμεν και ή άλήϋεια ονκ εοτιν έν ήμιν. έάν 9 ργυ 28,ιβ.
όμολογώμεν τάς άμαρτίας ήμών, πιστός έστιν και
δίκαιος, Ινα άφη ήμιν τάς άμαρτίας και καΰαρίση
ήμάς άπό πάσης άδικίας. έάν εϊπωμεν ότι οϋχ 10

Inscr. RT Ιωάννου

1,1 — 3 Τ ζωης* και . . . εφ. ημιν ο 4 h νμων 5 Η ονκ
εοτιν εν αντω ονόεμ.

1 ,2 εωραχ. : pr δ Β40 3 — και 2° ΚΖαζ 4 ημείς :
νμιν CKatf | fin -f εν ημιν C* 5 επαγγελία CPaC
7 αλληλ. : αντον Λ* \ Ιηοον Χριοτον AKZatf
598

2,ι—ΐ2. Ιωανον a

ήμαρτήκαμεν, ψεύοτην ποιοϋμεν αύτόν καί ό λόγος
8,84. η 7,25. 2 αύτοϋ ούκ έοτιν έν ήμιν. Τεκνία μου, ταϋτα 2
j ΐ4,ιβ. γρύφω ΰμχν %να μή άμάρτητε. κάί έάν τις άμάρτη,
παράκλητον εχομεν προς τον πατέρα, Ίηοοϋν
κοί 1,20. 2 Χριοτόν δίκαιον καϊ αύτός ίλαομός έοτιν περί
11,51s. Αμαρτιών ήμ^ν, ον περί των ήμετέρων δε

3 μόνον άλλα και περί δλου τον κόσμου, και έν
τούτω γινώοκομεν ότι έγνώκαμεν αύτόν, έάν τάς
ι,8. 4,2ο. 4 έντολάς αύτοϋ τηρώμεν. ό λέγων ότι έγνωκα
Tt 1,1β' αύτόν, κάί τάς έντολάς αύτοϋ μη τηρών, ψεύοτης
j ΐ4,2ΐ.28. 5 έοτίν, καί έν τούτω ή άλήΰεια ούκ έοτιν δς ό*
6,8' αν τηρη αύτοϋ τον λόγον, άληΰώς έν τούτω ή
άγάπη τοϋ ΰεοϋ τετελείωται. Έν τούτω γινώ-
j ΐ8,ΐ6. 6 οκομεν ότι έν αύτφ έομεν ό λέγων έν αύτφ
μένειν όφείλει καΰώς έκεινος περιεπάτηοεν καί
αύτός ούτως περιπατεϊν.
ο 18,84. 7 Αγαπητοί, ούκ έντολην καινην γράφω ύμιν, 2 3
μι 6,ΐ7. ^χχ> $ντοχήν παΧαιάν ην εΐχετε άπ' άρχής· ή
έντολη ή παλαιά έοτιν ό λόγος δν ήκούοατε.
κ ΐ3,ΐ2. 8 πάλιν έντολην καινην γράφω ύμιν, δ έοτιν άληϋές

J 18,84; , , „ λ , c « e, t , ,

16,10.12. έν αυτφ και έν νμιν, οτι η οκοτια παράγεται
4,20. 9 καί το φως τό άληΰινδν ηδη φαίνει, ό λέγων
έν τφ φωτί είναι καί τον άδελφόν αύτοϋ μιοών
κ 14,18.15. ίο έν τη οκοτια έοτίν έως άρτι. 6 άγαπών τον
π'θ' άόελφόν αύτοϋ έν τφ φωτί μένει, καί οκάνδαλον
ιι,ιο; 12,85. η έν αύτφ ούκ έοτιν ό όέ μιοών τον άδελφόν αύτοϋ
έν τη οκοτια έοτίν καί έν τη οκοτια περιπατεί,
καί ούκ old εν ποϋ ύπάγει, δτι ή οκοτια έτύφλωοεν
ι κ β,ιι. 12 τους όφΰαλμούς αύτοϋ. Γράφω ύμιν, τεκνία,

2,1 Η πάτερα Ιηο. 2 h μονών 5 W έν (2°) et εσμεν.
6 HR— όντως 10 hRT ουκ εοτιν εν αντω

2,4 — οτι ΌΚαζ | — και (2°) ΛΡ | — εν τοντω Η \
αληΰεια : -f του &εου Η 7 αγαπ. : αδελφοί ΚΣαζ | fin
-f- απ αρχής ΚΙ,αζ 8 νμιν 2° : ημιν AP | οκοτια :
ακια Λ ,it 9 100 12 naiöia 27α

IOANNIS EPISTOLA I.

2,1-12.

peccavimus: mendacem facimus eum, et ver-

3 bum eius non est in nobis. Filioli mei, 2 R e,s4. η 7,25
haec scribo vobis , ut non peccetis. Sed et J 14'16,

si quis peccaverit, advocatum habemus apud
Patrem, Iesum Christum iustum: et ipse est 2 κοί 1,20.
propitiatio pro peccatis nostris: non pro no- J 11 '51 s*
stris autem tantum, sed etiam pro totius mundi.
Et in hoc scimus quoniam cognovimus eum, 3
si mandata eius observemus. Qui dicit se 4 1,8. 4,20.
nosse eum, et mandata eius non custodit,
mendax est, et in hoc Veritas non est. Qui 5 j 14,21.23.
autem servat verbum eius, vere in hoc cha- 5,3'
ritas Dei perfecta est: et in hoc scimus quo-
niam in ipso sumus. Qui dicit se in ipso 6 j 13,15.
manere, debet, sicut ille ambulavit, et ipse
ambulare.

4 Gharissimi, non mandatum novum scribo 7 j 13,34.
vobis , sed mandatum vetus , quod habuistis Mt 5'17,
ab initio: Mandatum vetus est verbum, quod
audistis. Iterum mandatum novum scribo vo- 8 r 13,12.
bis, quod verum est et in ipso, et in vobis: ^ΐ5,'ιο.ΐ2.
quia tenebrae transierunt, et verum lumen iam

lucet. Qui dicit se in luce esse, et fratrem 9 4,20.

suum odit, in tenebris est usque adhuc. Qui 10 r 14,13.16.

diligit fratrem suum, in lumine manet, et 11,9'

scandalum in eo non est. Qui autem odit 11 j 11,10 ; 12,3
fratrem suum, in tenebris est, et in tenebris
ambulat, et nescit quo eat: quia tenebrae ob-

5 caecaverunt oculos eius. Scribo vobis, filioli, 12 1 κ β,π

10 faciemus Λ1 | > in η. non est Λ
2,1 - et [g] 3 (Et ] sed)

4 eum ] Deum $ | hoc ] eo Λ , it 5 1°

5 — et 6 sicut [et]

8 (item) I > estver. | (nobis) | quoniam | > lum.ver.

9 (— se) I (ambulare)

11 [manet et] amb. | quoniam

599

2,13— 21. lUANNiS EFlöTULA 1.

quoniam remittuntur vobis peccata propter
1,1. j 1,1. 13 nomen eius. Scribo vobis patres, quoniam
cognovistis eum, qui ab initio est. Scribo vo-
bis aclolescentes , quoniam vicistis malignum.
ε 6,io. 14 Scribo vobis infantes , quoniam cognovistis
patrem. Scribo vobis iuvenes, quoniam fortes
estis, et verbum Dei manet in vobis, et vici-
Jc 4,4. 15 stis malignum. Nolite diligere mundum , ne- 6
J 5'42, que ea , quae in mundo sunt. Si quis diligit
Prv 27,20. 16 mundum, non est Charitas Patris in eo: quo-
it 2,'i2i niam omne, quod est in mundo, concupiscen-
tia carnis est, et concupiscentia oculorum, et
superbia vitae : quae non est ex Patre , sed
Mt 7,21. 17 ex mundo est. Et raundus transit, et concu-
1 P 4'2' piscentia eius. Qui autem f acit voluntatem
Dei, manet in aeternum.

Bit, 24,5.24. 18 Filioli, novissima bora est: et sicut audi- 7
ι κ ioJu! stis quia Antichristus venit : et nunc Anti-
christ! multi facti sunt; uncle scimus, quia
Act 2o,ho. 19 novissima hora est. Ex nobis prodierunt,
ι κ ιι,ΐδ. sec| non eranj. ex n0Djs< nam, si fuissent ex

nobis, permansissent utique nobiscum: sed ut
manifesti sint quoniam non sunt omnes ex
ι κ 2 ιί. 20 nobis. Sed vos unctionem habetis a Sancto, et
21 nostis omnia. Non scrips! vobis quasi ignoran-
tibus veritatem, sed quasi scientibus earn: et
quoniam omne mendacium ex veritate non

12 remittent ur A

14 quia % I patrem ] -}- scribo vobis, patres ,
quia cognovistis eum qui ab initio est
scribo 2° ] scripsi A | iuv. ] adulescentes ί
quia I > in vob. man.

16 > in m. est %A \ — est 2° | ocul. est

17 transibit Λ \ (domini)

18 antechr- bis F1 | et nunc ] n. autem A nunc
I (quoniam) 19 mansisseiit 1? \ fiant

20 (a deo) 21 Quia non F

600

Ιωανον a 2, is— 21·

δτι άφέωνιαι ύμϊν at άμαρτίαι δια τό όνομα
αύτοϋ. γράφω ύμϊν, πατέρες, δτι έγνώκατε τον 13 M« J
άπ' άρχής. γράφω ύμϊν, νεανίσκοι, δτι νενική-
κατε τον πονηρόν. έγραψα ύμϊν, παιδία, δτι 14ε6,ιο.
έγνώκατε τον πατέρα, έγραψα ύμϊν, πατέρες,
δτι έγνώκατε τον άπ3 άρχής. έγραψα ύμϊν, νεα-
νίσκοι, δτι ισχυροί έοτε και ο λόγος τον ΰεον έν
2 ύμϊν μένει και νενικήκατε τον πονηρόν. MijlbJci,*.
άγαπατε τον κόομον μηδε τα έν τφ κόσμω. έάν 1
τις άγαπη. τον κόομον, ούκ έοτιν ή άγάπη τον
πατρός έν αντφ· δτι πάν τό έν τφ κόσμω, ή 16 ρ·^ 2^,20.
έπινλνμία της οαρκός και ή έπιναν μία των όφ~ τι 2,'ΐ2.'
ΰαλμών και ή άλαζονία τον βίον, ούκ έοτιν έκ
τον πατρός, άλλα έκ τον κόομον έοτιν. και ό 17 Mt 7,21.
κόομος παράγεται και ή έπιΰνμία αντον· ό δε
ποιών τό Φέλημα τον Ψεον μένει εις τον αιώνα.

Παιδία, έοχάτη ώρα έοτιν, και καΰώς ήκού- 18 au 24,5.24.
οατε δτι άντίχριοτος έρχεται, και ννν άντίχριοτοι ι κ ιο,Ίι.
πολλοί γεγόνασιν όΦεν γινώοκομεν δτι έοχάτη
ώρα έοτιν. έξ ήμών έξήλΰαν, άλλ' ούκ ήοαν έξ 19 2o,so.
ήμών · εί γαρ έξ ημών ήσαν, μεμενήκειοαν αν
μεΰ' ήμών άλλ' Ινα φανερωΰώοιν δτι ονκ εισίν
πάντες έξ ήμών. και ύμεϊς χρϊομα έχετε άπό 20 \\- 2>ι5.
τον άγίον, και οιδατε πάντες, ονκ έγραψα ύμϊν 21
δτι ονκ οιδατε την άλήΰειαν, άλλ' δτι οιδατε
αύτήν, και δτι παν ψεύδος έκ τής άληΰείας ούκ

14 Η [τον '&εου] 16 RW αλαζονεία 17 Η [αυτόν] \
αιώνα : hr-f- quomodo [et] ille manet in aeternum 19 W
ί εξηλ'&ον I RT ει γαρ ησαν εξ ημών 20 Η αγιον ' |
και 2° I πάντες {Κ πάντες — ) : hR, πάντα.

13 τον 2° : το Χ95 14 έγραψα 1° : γράφω Καζ \

τον 3° : το _Β 15 πατρός : &εον Α€3α 18 ο αντιχριατος
ΑΚΖαζ

600

2,22— 3,3.

Ιωανον a

22 εοτιν. Τις έοτιν ό ψεύοτης ει μή ό άρνού·

μένος δτι Ίηοονς ούκ εοτιν 6 Χριοτός; ούτος
έοτιν ό άντίχριοτος, ό άρνούμενος τον πατέρα καί
*,ΐδ. 23 τον νίόν. πάς ό άρνούμενος τόν νίόν ούδε τον

J 6,23 j 15,28. , * e f * ~ * ο , λ ,

πάτερα έχει* ο ομολόγων τον νιον και τον πατέρα
7. 24 έχει. ύμεϊς δ ήκούοατε άπ' άρχής, έν ύμιν μενέτω.
έάν έν ύμϊν μείνη δ άπ' άρχής ήκούοατε, καί

25 ύμεϊς έν τφ νίφ και έν τφ πατρί μενειτε. και
αύτη έοτιν ή έπαγγελία ήν αύτός έπηγγείλατο

26 ήμϊν, την ζωήν την αίώνιον. Ταύτα
20. j ΐ4,2β; 27 έγραψα ύμιν περί των πλανώντων ύμάς. καί

jr 8ΐ,34. ύμεϊς το χριομα δ έλάβετε άπ' αύτοϋ μένει έν
ύμιν, και ού χρείαν έχετε Ινα τις διδάοκη ύμάς*
άλλ' ως το αύτον χριομα διδάοκει ύμάς περί
πάντων, καί άλη$ές έοτιν και ούκ εοτιν ψεύδος,
και καΰώς έδίδαξεν ύμάς, μένετε έν αύτφ.
8,2; 4,ΐ7.28 Καί ννν , τεκνία, μένετε έν αντφ, Ινα έάν
φανέρωση οχώμεν παρρηοίαν και μη αίοχννΰώμεν
8,7.ιο. 29 άπ' αύτον έν τή παρονοία αύτον. έάν είόήτε
δτι δίκαιος έοτιν, γινώοκετε δτι καί πάς ό
ποιών την δικαιοούνην έξ αύτον γεγέννηται.
^w^'eiI' ^ ϊδετε ποταπήν άγάπην δέδωκεν ήμϊν ό πατήρ
ιν α τέκνα $εον κληΰώμεν, και έομέν. δια τοντο
ό κόομος ού γινώοκει ήμάς, δτι ούκ εγνω αύτόν.
2'28*2 κ β'ίβ' 2 άγαπητοί, ννν τέκνα ΰεον έομεν, και ονπω έφανε-
κοΐ8824* Ο^ΰη ™ έοόμεΰα. οιδαμεν δτι έάν φανέρωση
εχ 84,29! δμοιοι αύτφ έοόμεΰα, δτι όψόμεΰα αύτόν κα$ώς
f™**' 3 έοτιν. καί πάς ό εχων τήν έλπίδα ταύτην έπ
αύτφ άγνίζει έαντόν κα$ώς έκεινος άγνός έοτιν.

2 Κ 7,1.

24 εν 4° : [Η]— W 27 hT ν μας, \ αλλ ως : h αλλα \
h ψευόος- 29 καν : \R]—K \ fin HRTdist. 3,1 ίίΚκαίέσμεν,

23 — 0 ομολογ. . . . εχει ΚΣ,αζ 24 υμεις 1° : + ου·
ΚΣ,αζ 25 ημιν : υμιν Β31 27 χρίσμα 1° : χαριαμα ΒΙΟ | ,
αυτού 2° : αυτο Am% | — και 6° Λ \ μενειτε Καξ\
28 οταν KJLa^ | εχωμεν Χ*Άαζ 3,1 ημιν : υμιν Β Κ* \ \
— και εαμεν ΚΖ,αζ \ ημάς : υμας Ν*ΚΧα 2 οιδ. όε ΚΖαζ\
601

IOANNIS EPISTOLA I. 2,22-3,3.

est. Quis est mendax, nisi is, qui negat 22
quoniam lesus est Christus? Hie est Anti-
christus, qui negat Patrem, et Filium. Omnis, 23 4,15.
qui negat Filium, nec Patrem habet, qui con- J 5'23; 1δ,28'

8iitetur Filium, et Patrem habet. Vos quod 24 7.
audistis ab initio, in vobis permaneat: Si in
vobis permanserit quod audistis ab initio, et
vos in Filio, et Patre manebitis. Et haec est 25
repromissio , quam ipse pollicitus est nobis,
vitam aeternam. Haec scripsi vobis de his, 26
qui sedueunt vos. Et vos unetionem, quam 27 20. j 14,26;
aeeepistis ab eo, maneat in vobis. Et non λμ,μ.
necesse habetis ut aliquis doceat vos : sed
sicut unetio eius docet vos de omnibus, et
verum est, et non est mendacium. Et sicut
doeuit vos: manete in eo. Et nunc filioli ma- 283,2; 4,17.
nete in eo: ut cum apparuerit, habeamus
iiduciam, et non confundamur ab eo in ad-
ventu eius. Si scitis quoniam iustus est, 29 3,7.10.
scitote quoniam et omnis, qui facit iustitiam,
ex ipso natus est.

9 Videte qualem charitatem dedit nobis Pater, 3 5,20. j 1,12.13.
ut filii Dei nominemur et simus. Propter hoc J 16,8' E 1,5'
mundus non novit nos: quia non novit eum.
Gharissimi, nunc filii Dei sumus: et nondum 2 2,2s. r 8,17.
apparuit quid erimus. Seimus quoniam cum ph^i?'
apparuerit, similes ei erimus: quoniam videbi- E^sJjs».
mus eum sicuti est. Et omnis, qui habet hanc 3 η i2,u.
spem in eo, sanetifieat se, sicut et ille sanetus est.

22 — is A his -F1 I les. non est

24 Quia si $ | > ab in. aud. 2°

25 promissio A | poll, est [dare] | vobis AF

26 eis F 27 — vos 1° $

28 adventum Fi 29 — et [$\%A
3,1 sumus 1 — nos JP1

2 fili F I apparuerit 1° F \ (scitis) | sicut F

3 > spem hanc

601

3,4-16. IOANNIS EPISTOLA L

Mt 7,23. 4 Omnis, qui facit peccatum, et iniquitatemllB
is 53,4.5.9. 5 facit: et peccatum est iniquitas. Et scitis
1 P 2,24' quia ille apparuit ut peccata nostra tolleret:
κ β,π. 6 et peccatum in eo non est. Omnis , qui in
eo manet, non peccat : et omnis , qui peccat,
2,29. 7 non vidit eum , nec cognovit eum. Filioli,
nemo vos seducat. Qui facit iustitiam, iustus
j 8,44. 8 est : sicut et ille iustus est. Qui facit pecca-
tum, ex diabolo est: quoniam ab initio dia-
bolus peccat. In hoc apparuit Filius Dei, ut
e.5,18. 9 dissolvat opera diaboli. Omnis, qui natus
est ex Deo, peccatum non facit : quoniam se-
men ipsius in eo manet, et non potest pec-
10 care, quoniam ex Deo natus est. In hoc ma-
nifesti sunt Filii Dei, et filii diaboli. Omnis,
qui non est iustus, non est ex Deo, et qui
j 13,34; 15,12.11 non diligit fratrem suum: quoniam haec est
annunciatio, quam audistis ab initio, ut dili-
Gn 4,8. 12 gatis alterutrum. Non sicut Cain , qui ex
maligno erat, et occidit fratrem suum. Et
propter quid occidit eum? Quoniam opera
eius maligna erant: fratris autem eius, iusta.
j i5,i8.'i9! 13 Nolite mirari fratres, si odit vos mundus. Ii
2,ii. j 5,24. 14 Nos scimus quoniam translati sumus de morte
ad vitam, quoniam diligimus fratres. Qui non
Mt 5,21.22. 15 diligit, rqanet in morte: omnis, qui odit fra-
' ' trem suum, homicida est. Et scitis quoniam
omnis homicida non habet vitam aeternam in
j i3,i.i4; 16 semetipso manentem. In hoc cognovimus

15,13.

G 2,20. R 9,3.

5 quoniam | — nostra Qf&AF

6 videt F

10 (manifestati) | ex ] de | fin -f [non est ex deo]
u audivimus F | diligamus

12 — qui I iuxta -F1

13 nos AF 14 ad ] in
15 (quia) I se

Icoavov a

3,4—16.

πάς ό ποιών την άμαρτίαν και την άνομίαν ποιεί, 4 Mt 7,23.

και ή άμαρτία έοτίν ή άνομία. και οϊόατε δτι 5 ιβ 68,4.5.9.

έκεϊνος έφανερώ&η ίνα τάς αμαρτίας άρη, και ίρ22%.

άμαρτία έν αύτφ ουκ έοτιν. πας ό έν αύτφ μέ- 6 r β,ιι.

νων ούχ άμαρτάνεΐ' πάς ό άμαρτάνων ούχ έώρακεν

αυτόν ούόέ έγνωκεν αυτόν. Τεκνία, μηδεις πλα- η 2,29.

νάτω ϋμάς* ό ποιών την όικαιοούνην δίκαιος

έοτιν, καϋ'ώς εκείνος δίκαιος έοτιν ό ποιών την 8 j 8,4.4.

άμαρτίαν έκ του διαβόλου έοτίν, δτι άπ' άρχής

ο διάβολος άμαρτάνει. εις τούτο έφανερώΰη ό

υιός του $εοϋ, Ινα λύοη τα έργα του διαβόλου.

4 Πας ό γεγεννημένος έκ του ΰεοϋ άμαρτίαν ου 9 β, δ,ιβ.
ποιεί, ότι οπέρμα αύτοϋ έν αύτφ μένει* και ου 2 κ 13»8·
δύναται άμαρτάνειν , οτι έκ του ΰεοϋ γεγέννηται.
έν τούτφ φανερά έοτιν τά τέκνα του ΰεοϋ και ίο
τα τέκνα του διαβόλου9 πάς ό μη ποιών όικαιο-
ούνην ουκ εατιν έκ του ϋ·εοϋ, και ό μη άγαπών
τον άδελφόν αύτοϋ. ότι αύτη έοτιν η άγγε- η j 13,34 ; ιβ,ι
λία ην ήκούοατε άπ' άρχής, Ινα άγαπώμεν
άλλήλους· ού καΰώς Κάιν έκ του πονηρού ^ 12 β« 4,8.
και έοφαξεν τον άδελφόν αύτοϋ* και χάριν
τίνος έοφαξεν αϋτόν; ότι τα έργα αύτοϋ πο-
νηρά ην, τά δε τοϋ άδελφοϋ αύτοϋ δίκαια.

7 μη θαυμάζετε, άδελφοί, εί μιοει ύμάς ό κό- 13 j \^11'Λ9.
ομος. ήμεϊς οιδαμεν ότι μεταβεβήκαμεν έκ τοϋ 14 2,ιι. j 6,24.
θανάτου εις την ζωήν, ότι άγαπώμεν τους άδελ-
φούς' ό μη άγαπών μένει έν τφ ΰανάτω. πάς i5Mt 5,21.22.
ό μιαών τον άδελφόν αύτοϋ άνΰρωποκτόνος έοτίν, J 8,44'
και οϊδατε ότι πάς άν$ρωποκτόνος ούκ έχει ζωήν
αίώνιον έν αύτφ μένουοαν. έν τούτφ έγνώκαμεν ιβ j i8,i.uj

15,13.

a 2,2<

7 τεκνια : h ιται,όι,α 10 fin W, 12 Η Καιν 13 Μη : Τ R 9.8; ΐΜ.
Και μη 15 αντου : h εαντον \ αντω : ηΤ εαντω

δ αμαρτ. : ~\- ημων NCa£ 8 ο 6ε st. Λ25α 10 ποιων
όικ. : ων όικαιος Φ latt 11 επαγγελία Ν CP 13 αόελφ. : +
μον ΚΖαζ 14 αδελφ. : + ημων η68 \ αγαπών : + τον
αόελφον ΟΚαζ

602

3,17— 4,3. ιωανον a

την άγάπην, δτι εκείνος ύπερ ήμών την ψνχήν
αύτον ε$ηκεν· καί ήμεϊς όφείλομεν ύπερ των

4,2ο. Dt ΐ5,7. 17 άόελφών τάς ψνχάς ΰεϊναι. δς δ' αν έχη τον
βίον τον κόομον καί ΰεωρη τον άδελφόν αύτον
χρείαν έχοντα καί κλείοη τα σπλάγχνα αντον άπ'
αντον, πώς ή άγάπη τον $εον μένει εν αύτφ;

c i,ä2j 8,15.16. 18 Τεκνία , μη άγαπώμεν λόγω μηδέ τη γλώοοη,
19 άλλα εν έργω καί άληΰεία. έν τούτω γνωοόμεΰα
οτι έκ της άληΰείας έομέν, καί έμπροσθεν αντον
L 15,22. 20 πείοομεν την καρδίαν ήμών 1 οτι έάν καταγινώοκη
ήμών ή καρδία, οτι μείζων έοτίν ό Φεός της

.6,1.2. η 4,16. 21 καρδίας ήμών καί γινώοκει πάντα. Αγαπητοί,
έάν ή καρδία μη καταγινώοκη , παρρηοίαν εχο-
μο ιι,24. 22 μεν προς τον ΰεόν , καί δ έάν αίτώμεν λαμβά-
νομεν άπ' αύτον, οτι τάς έντολάς αύτον τηρονμεν

j β,29; ΐ6,ΐ7. 23 καί τά άρεοτά ενώπιον αύτον ποιονμεν. καί αντη
έατίν ή έντολή αύτον, Ινα πιοτεύοωμεν τφ όνόματι
τον νίοϋ αύτον Ίηοον Χριοτον και άγαπώμεν
4,ΐ8. κ 8,9. 24 άλλήλονς καΰώς εδωκεν έντολήν ήμϊν. και ό
τηρών τάς έντολάς αύτον έν αύτφ μένει καί αύτος
έν αύτφ· και έν τούτω γινώοκομεν δτι μένει έν
ήμϊν, έκ τον πνεύματος ού ήμϊν εδωκεν.

ι Th 6,2ΐ. 4 Αγαπητοί, μη παντι πνεύματι πιοτεύετε, άλλά 8
' ' δοκιμάζετε τά πνεύματα ει έκ τον ΰεοϋ έοτιν,
δτι πολλοί ψενδοπροφήται έξεληλύΦασιν είς τον
ι κ ΐ2,8. 2 κόομον. έν τούτω γινώοκετε το πνεύμα τον
ϋ'εον· πάν πνεύμα δ όμολογεϊ Ίηοονν Χριοτον έν
3,ΐ8. j 8,47. 3 οαρκί έληλνΰότα έκ τον $εον έοτιν, καί παν

18 W αλλ" 19 εν : ΓΚ,]Τ pr και | Β,Τ τας καρδίας \
ημων : T*W, 20 οτι 1° : Ά ο τι 21 καρόια : Τ-\- ημων |
καταγ. : ÄT-f- ημων 22 Η αν 23 hRT πιοτενωμεν
4,2 h εληλν&εναι

16 τιϋεναι ΚΖαζ 17 μενεΐ Β^Κα 18 — τη ϊ\Ραζ \
— εν Καζ 19 γινωοχομεν ΚΖαζ 20 — οτι 2° Λ13α
21 αγαπ. : αδελφοί Κ 22 απ : παρ ΚΧαζ 2Η — ημιν
ΚΖα 4,2 γινωσχεται Κα
608

IOANNIS EPISTOLA I. 3,17-4,3.

charitatem Dei, quoniam ille animam suam

pro nobis posuit: et nos debemus pro fratri-

bus animas ponere. Qui habuerit substantiam 17 4,20. Dt 15,7.

huius mundi, et viderit fratrem suum neces-

sitatem habere, et clauserit viscera sua ab

12 eo: quomodo Charitas Dei manet in eo? Fi- 18 jc 1,22; 2,15.1«.
lioli mei, non diligamus verbo, neque lingua,

sed opere et veritate. in hoc cognoscimus 19

quoniam ex veritate sumus: et in conspectu

eius suadebimus corda nostra. Quoniam si 20

reprehenderit nos cor nostrum : maior est Deus

corde nostro, et novit omnia. Gharissimi, si 21 r 5,1.2. η 4,ιβ.

cor nostrum non reprehenderit nos, fiduciam

habemus ad Deum : et quidquid petierimus, 22 mc 11,24.

accipiemus ab eo : quoniam mandata eius

custodimus , et ea , quae sunt placita coram

eo, facimus.

Et hoc est mandatum eius: Ut credamus 23 j β,29 ; 15,17.
in nomine Filii eius Iesu Christi: et diligamus
alterutrum , sicut dedit mandatum nobis. Et 24 4,13. r 8,9.
qui servat mandata eius, in illo manet, et
ipse in eo: et in hoc scimus quoniam manet
in nobis de Spiritu, quem dedit nobis.

13 Gharissimi , nolite omni spiritui credere, 4 1 τι» 5,21.
sed probate Spiritus si ex Deo sint: quo- Mt 7'15,
niam multi pseudoprophetae exierunt in
mundum. in hoc cognoscitur Spiritus Dei : 2 1 κ 12,3.
omnis Spiritus qui confitetur Iesum Christum

in carne venisse, ex Deo est: et omnis 3 2,18. j 8,47.

16 — Dei I > pro nob. an. suam | fr. nostris
an. nostras JP

17 — huius I necesse 18 — mei j nec

19 suadeamus QF1 -demus

20 — nostrum [g]F , it 21

22 quodcumque 23 fill F 24 > nobis dedit
4,1 mundo F 2 Et omnis F

603

4,4—14. üriöTL^A 1.

spiritus, qui solvit Iesum, ex Deo non est, et
hic est Antichristus, de quo audistis quoniam
Mt 12,29. 4 venit, et nunc iam in mundo est. Vos ex
Deo estis tilioli, et vicistis eum, quoniam ma-
jor est qui in vobis est, quam qui in mundo.

j i5,i9. 5 Ipsi de mundo sunt : ideo de mundo loquun-

j 8,47. 6 tur, et mundus eos audit. Nos ex Deo sumus.
Qui novit Deum, audit nos: qui non est ex
Deo, non audit nos : in hoc cognoscimus Spi-
ritum veritatis, et spiritum erroris.
2,29. 7 Charissimi, diligamus nos invicem: quial*
Charitas ex Deo est. Et omnis , qui diligit,
8 ex Deo natus est, et cognoscit Deum. Qui
non diligit, non novit Deum: quoniam Deus

j 3,i6. 9 Charitas est. In hoc apparuit Charitas Dei in
nobis, quoniam Filium suum unigenitum misit

i9. 2,2. 10 Deus in mundum , ut vivamus per eum. In
hoc est Charitas: non quasi nos dilexerimus
Deum, sed quoniam ipse prior dilexit nos, et
misit Filium suum propitiationem pro pecca-
Mt 18,33. 11 tis nostris. Charissimi, si sie Deus dilexit
nos: et nos debemus alterutrum diligere.

j i,i8.12 'Deum nemo vidit um quam. Si diligamus in- 15
vicem, Deus in nobis manet, et Charitas
3,24. r 5,5. 13 eius in nobis perfecta est. In hoc cogno-
scimus quoniam in eo manemus , et ipse in
nobis: quoniam de Spiritu suo dedit nobis.

j 3,i7. 14 Et nos vidimus , et testificamur quoniam

3 Iesum Christum A j Antichristi (antecli- F1)
j de quo ] quod %$AF quem

4 eos

5 locuntur AF

7 — nos I quoniam ) est. ] — . S ,

8 (vidit)

10 dileximus F \ - prior

11 (— sie) 13 inteilegimus | Spir. saneto s. $

604

Ιωανον a

4,4—14.

πνεύμα δ μη ομολογεί τον Ίηοοϋν εκ τον $εον
ούκ εοτιν* καϊ τοϋτό έοτιν το τοϋ άντιχρίοτου, δ
άκηκόατε δτι έρχεται, και νϋν έν τφ κόομφ έοτίν
ήδη. ύμείς εκ τοϋ ΰεοϋ έατε, τεκνία, και 4 Mt 12,29.
νενικήκατε αυτούς, δτι μείζων έοτίν δ,έν νμϊν L η'22'
ή ό έν τφ κόομφ. αυτοί έκ τοϋ κόομου ειοίν* 5 j 15,19.
δια τοϋτο έκ τοϋ κόομου λαλοϋοιν και ό κόομος
αύτών άκούει. ημείς έκ τοϋ ϋεοϋ έομεν δ γι- 6 j 8,47.
νώοκων τδν $εόν άκούει ήμών, δς ούκ εοτιν έκ
τοϋ ΰεοϋ ούκ άκούει ήμών. έκ τούτου γινώοκομεν
το πνεϋμα της άληΰείας και τδ πνεϋμα της
πλάνης.

Μ Αγαπητοί, άγαπώμεν άλλήλους, δτι ή άγάπη 7 2>2^·
έκ τοϋ $εοϋ έοτιν, και πάς ό άγαπών έκ τοϋ
ΰεοϋ γεγέννηται και γινώοκει τδν ΰεόν. δ μη 8
άγαπών ουκ εγνω τδν ΰεόν , δτι δ ΰεός άγάπη
έοτίν. έν τούτω έφανερώ^η ή άγάπη τοϋ $εοϋ 9 J23'16 S1
έν ήμιν, δτι τδν υίδν αϋτοϋ τδν μονογενή άπέοταλ-
κεν δ ϋ·εδς εις τδν κόομον ϊνα ζήοωμεν δι αϋτοϋ.
έν τούτω έοτίν ή άγάπη, οϋχ δτι ήμεϊς ήγαπή- 10 1^2,2.
καμεν τδν ΰεόν , άλλ' δτι αύτδς ήγάπηοεν ήμας
και άπέοτειλεν τδν υίδν αϋτοϋ Ο.αομδν περί των
αμαρτιών ήμών. άγαπητοί, εί ούτως ό ΰεός H Mt 18,33.
ήγάπηοεν ήμας, και ήμεϊς όφείλομεν άλλήλους
άγαπαν. ΰεόν ούδείς πώποτε τεΰέαται· έάν άγα- 12 j i,is.
πώμεν άλλήλους, δ ΰεός έν ήμιν μένει και ή
άγάπη αϋτοϋ τετελειωμένη έν ήμιν έοτιν. Έν 13 s,24. r 5,5.
τούτω γινώοκομεν δτι έν αϋτφ μένομεν και αύτδς
έν ήμιν, δτι έκ τοϋ πνεύματος αϋτοϋ δέδωκεν
ήμιν. και ήμεϊς τεΰεάμεΰα και μαρτυροϋμεν δτι 14 «j s,i7.

3 μη ομολογεί : h λνει 10 hRT ηγαπηοαμεν

3 Ιηο. κνριον Η Ιηο. Χριατον ΚΣ,αζ ~\- εν οαρκι εληλν-
ϋοτα χΚΙ,αζ 6 — ος . . . ημων AJLa \ εχ τ. : εν τοντω Λ
7 ο ay. : -f- τον &εον Λ 8 ου γι,νωακει Λ3α 10 εκείνος Λ
I απεαταλκεν η 13 εΛωκεν Α13α 14 ε^εησαμε^α Λ27α
604

4ri5— 5,4, Ιωανον a

ό πατήρ άπέσταλκεν τον υίόν σωτήρα του κόσμου.
5,5. 15 δς έάν όμολογήση δτι Ίηοοϋς έοτιν ό νιος τοϋ β
$εοϋ, ό $εός έν αύτφ μένει κάί αύτός έν τφ
8. 16 $εφ. και ήμεϊς έγνώκαμεν και πεπιστεύκαμεν
την άγάπην ην έχει ό $εός έν ήμϊν. Ό ΰεός
άγάπη έστίν, και ό μένων έν τη άγάπη έν τφ ΰεφ
»»es. 17 μένει και ό ΰεός έν αύτφ μένει. Έν τούτω τε-
τελείωται ή άγάπη μεΰ' ήμών, ίνα παρρηοίαν
έχωμεν έν τη ήμέρα της κρίσεως, δτι καΦώς
έκεινός έοτιν και ήμεϊς έομεν έν τφ κόσμω τούτω.
18 φόβος ούκ έοτιν έν τη άγάπη, άλλ' ή τελεία
άγάπη έξω βάλλει τον φόβον, δτι ό φόβος κόλα-
σιν έχει, ό όέ φοβούμενος ού τετελείωται έν τη
ίο. .τ ΐ5,ΐ2. 19 άγάπη. ήμεϊς άγαπώμεν, δτι αύτός πρώτος
2,4. 20 ήγάπησεν ήμάς. έάν τις εϊπη δτι άγαπώ τον
ΰεόν, και τον άόελφόν αύτοϋ μιοη, ψεύστης έοτίν
ό γαρ μη άγαπών τον άόελφόν αύτοϋ δν έώρακεν,
τον ΰεόν δν ούχ έώρακεν ού δύναται άγαπάν.
«ο 12,29-31. 21 και ταύτην την έντολην έχομεν άπ* αύτοϋ, ίνα ό
άγαπών τον Φεόν άγαπςί και τον άόελφόν αύτοϋ.
ι ρ ιμ'μ ° πιοτεύων δτι Ίηοοϋς έοτιν ό Χριστός 10

j 8,49.' έκ τοϋ ΰεοϋ γεγέννηται , και πας ό άγαπών τον
γεννησαντα άγαπ$ τον γεγεννημένον έξ αύτοϋ.
2 έν τούτω γινώσκομεν δτι άγαπώμεν τα τέκνα τοϋ
ΰεοϋ, δταν τον $εόν άγαπώμεν και τάς έντολάς
r 14,15.28.24. 3 αύτοϋ ποιώμεν. αύτη γάρ έοτιν ή άγάπη τοϋ
2 j β.' ΰεοϋ, Ινα τάς έντολάς αύτοϋ τηρώμεν* και αί
j ιβ,88. 4 έντολαι αύτοϋ βαρεϊαι ούκ είσίν, δτι παν το γεγεν-
νημένον έκ τοϋ $εοϋ νικςί τον κόσμον και αύτη

15 RT αν I Ιηαους : Η+ [Χρωτός] 16 μένει 2° : [Η]
18 W αλλα 5,1 αγάπα : RT-f xat 3 fin Ε,.

15 ομόλογη Α5 \ Ιηαονς : -\- Χρωτός JB 16 πιοτευο-
μεν Α13 17 εσομεΰα Ν 19 αγατο. : pr ονν Αζα : -f-
τον '&εον H13 : + αυτόν ΕίΖ,αζ \ αυτός : ο Φεος Αδα 20 ου :
πως AKmf 21 απο του &εου Α 5,1 τον 2° : το Η81
2 τη ρω μεν HKmf

605 .

IOANNIS EPISTOLA I. 4,15-5,4-

Pater misit Filium suura Salvatorem mundi.
Quisquis confessus fuerit quoniam Iesus est 15 5,5.
Filius Dei, Deus in eo manet, et ipse in Deo.
Et nos cognovimus , et credidimus charitati, 16 8.

16quam habet Deus in nobis. * Deus Charitas
est: et qui manet in charitate, in Deo manet,
et Deus in eo. In hoc perfecta est Charitas 17 2,28.
Dei nobiscum, ut fiduciam habeamus in die
iudicii: quia sicut ille est, et nos sumus in
hoc mundo. Timor non est in charitate: sed 18
perfecta Charitas foras mittit timorem, quoniam
timor poenam habet, qui autem timet, non
est perfectus in charitate. Nos ergo diliga- 19 10.
mus Deum, quoniam Deus prior dilexit nos.
Si quis dixerit quoniam diligo Deum , et fra- 20 2,4.
trem suum oderit, mendax est. Qui enim
non düigit fratrem suum quem videt, Deum,
quem non videt, quomodo potest diligere ? Et 21 mc 12,29-31.
hoc mandatum habemus a Deo: ut qui diligit
Deum, diligat et fratrem suum.

17 Omnis, qui credit, quoniam Iesus est Ghri- 5 4,15.16.
stus, ex Deo natus est. Et omnis, qui diligit j 8,4222'23'
eum qui genuit, diligit et eum qui natus est
ex eo. In hoc cognoscimus quoniam diligi- 2
mus natos Dei, cum Deum diligamus, et man-
data eius faciamus. Haec est enim Charitas 3 j 14,15.23.24.
Dei, ut mandata eius custodiamus : et mandata Mt 11,ao*
eius gravia non sunt. Quoniam omne , quod 4 j 16,33.
natum est ex Deo, vincit mundum: et haec

U — suum 15 Quicumque A

16 (— 110s) I credimus | — et2°Al | caritati dei^i1

17 — Dei I > nobisc. car. A | est [in caritate] |
(simus) 18 (foris)

19 — Deum : invicem A

20 (en. ] autem) | (vidit bis)

21 ab eo I — et F

5,2 — genuit, dil. et eum qui F | — et '2°
2 natus Fl | deo, A (T>\) 4 vicit 1° F

605

5,5—14. IOANNIS EPISTOLA I.

est victoria, quae vincit mundum, tides nostra.
4,4. 5 Quis est, qui vincit mundum, nisi qui credit
j 19,34.35. 6 quoniam Iesus est filius Dei ? hie est , qui
venit per aquam et sanguinem, Iesus Christus :
non in aqua solum, sed in aqua et sanguine.
Et spiritus est, qui testificatur, quoniam Chri-

7 stus est Veritas. Quoniam tres sunt, qui te-
stimonium dant in caelo: Pater, Verbum, et

8 Spiritus sanctus: et hi tres unum sunt. Et
tres sunt, qui testimonium dant in terra:
Spiritus, et aqua, et sanguis : et hi tres unum

j 5,32.36; 9 sunt. Si testimonium hominum accipimus, 18
testimonium Dei maius est: quoniam hoc est
testimonium Dei, quod maius est, quoniam
κ 8,ie. 10 testificatus est de Filio suo. Qui credit in
ι κ i5,io. fiiium ßei^ habet testimonium Dei in se. Qui
non credit Filio , menclacem facit eum : quia
non credit in testimonium quod testificatus
11 est Deus de Filio suo. Et hoc est testimo-
nium, quoniam vitam aeternam cledit nobis
j 3,36. 12 Deus. Et haec vita in Filio eius est. 1 Qui habet
Filium, habet vitam: qui non habet Filium,
j 2o,3i. 13 vitam non habet. Haec scribo vobis: utl9

sciatis quoniam vitam habetis aeternam, qui
3,21.22. 14 creditis in nomine Filii Dei. Et haec est
ι,ΐ3; ΐθ,23. fiducia , quam habemus ad eum: Quia quod-

4 — est F 5 vicit F | (— mundum)

6 sanguinem 2° Fl

7 quia 7.8 — in caelo ... in terra 8 — hi

9 — hie quod maius est et fin -f- quoniam hoc est
testimonium dei quod maius est F | quia (2°)
10 filium ] filio | — filio filium %F \ quoniam
%$,AF I credidit (^l1) | in testimonio

11 — est 1° J'1 I — est 2° A

12 fil. Dei 1° § 2°

13 scripsi | (habeatis)

14 — est F I (ad ] in) | eum ] Deum ^

606

Ιωανον a 5,6— 14.

έοτίν ή νίχη ή νιχήοαοα τον χόομον, ή πίοτις
ήμών. Τις έοτιν 6 νικών τον χόομον ει μη ό 5 4,*.
πιοτενων ότι Ίηοοϋς έοτιν ό υιός τον Φεού; ούτος 6 J ΐ6,2β;
έοτιν ό έλΰών δι ύδατος χαι αίματος, Ίηοοϋς
Χριοτός' ονχ έν τφ ϋόατι μόνον, άλλ' έν τφ
ϋόατι χαι έν τφ αϊματί' χαι το πνεϋμά έοτιν το
μαρτυρούν, ότι το πνεύμα έοτιν ή άλήΰεια. δτι 7
τρεις είοιν οι μαρτνρούντες , το πνεύμα χαι τό 8
ϋόωρ χαι το αίμα, χαι ol τρεις εις τό έν είοιν.
εί την μαρτνρίαν των άνϋ>ρώπων λαμβάνομεν, 9 J δ,82.8β ;
ή μαρτυρία τού ΰεού μείζων έοτίν, δτι αϋτη
έοτιν ή μαρτυρία τού $εού, ότι μεμαρτύρηχεν
περί τού υιού αύτού. ό πιοτενων εις τον υίόν 10 κ β,ιβ.
τού ΰεού έχει την μαρτυρίαν έν αντφ. ό μη je.ss6.'15'
πιοτενων τφ ΰεφ ψενοτην πεποίηχεν αντόν, ότι
ού πεπίοτευχεν εις την μαρτυρίαν ην μεμαρτύρη-
χεν ό ΰεός περί τού υιού αύτού. χαι αντη έοτίν 11
ή μαρτυρία, ότι ζωην αίώνιον έόωχεν ό ΰεός ήμϊν,
χαι αντη ή ζωη έν τφ υίφ αύτού έοτιν. ό έχων 12 j β,ββ.
τον υίόν έχει την ζωην ό μη έχων τον υίόν τον
Φεού την ζωην ούχ έχει.

Ταύτα έγραψα ύμιν Ινα είόήτε ότι ζωην έχετε 18 j 20,31.
αίώνιον, τοις πιοτενουοιν εις τό όνομα τού υίού τού
ΰεού. Και αντη έοτιν ή παρρηοία ην έχομεν προς 14 8,21.22.

5 εοτιν 1° : [Η] W-f- δε 6 αίματος : hr-{- xcu πνεν~
ματος | h μονω | το πνεύμα 2° : hr Christus 8 το ην.
χ. το νδ. κ. το αιμα : hr (7) in terra, spiritus [etj aqua et
sanguis, et hi tres unum sunt in Christo Jesu : (8) et tres
sunt qui testimonium dieunt in caelo, Pater Verbum et
Spiritus 10 Κ εν αντω \ τω &εω : hB1 τω νιω * Jesu

Cnristo %ν — * idem cjj 11 RT ημιν ο &εος

4 ημων : νμων Ζ,3α 5 τις δε χΚα 6 αίματος :

πνεύματος ß4a 7 μαρτ. : -{- εν τω ονρανω, ο Πατήρ, ο
Λόγος, και το Αγιον Πνεύμα · και ούτοι οι τρεις εν ειαι,
(8) Και τρεις ειοιν οι μαρτνρονντες εν τη γη ζ 9 οτι 2° : ην
ΚΖ1*αζ 10 μαρτ. 1° : -\- τον '&εον Λα \ ουκ επιατενοεν Λ5α
13 τοις πιοτ. : οι πιοτενοντες Atial \ νμιν τοις πιοτενουοιν
εις το όνομα τον νιον τον &εον ννα ειόητε οτι ζωην έχετε αιωνιον
και ινα πιοτενητε εις το όνομα τον νιον τον ΰεον KJPZalf
606

5fi5— 8. Ιωανον α β

αύτόν, δτι έάν τι αΐτώμεΰα κατά το ΰέλημα αύτον
15 άκούει ήμών. καϊ έάν οϊδαμεν δτι άκούει ήμών δ έάν
αΐτώμεΰα, οϊδαμεν δτί έχομεν τά αιτήματα ä ήτή-
Mt ΐ2,8ΐ. 16 καμεν απ αύτοϋ. Έάν τις ϊδη τον άδελφόν αύτον
άμαρτάνοντα άμαρτίαν μη προς ΰάνατον, αίτήοει,
καϊ δώοει αύτφ ζωήν, τοις άμαρτάνονοιν μή προς
θάνατον, εοτιν άμαρτία προς Όάνατον ού περί
17 έκείνης λέγω ίνα έρωτήοη. παοα άδικία άμαρ-
τία έοτίν , καϊ εοτιν άμαρτία ού προς θάνατον.
3,9. J ΐ7,ΐ6. 18 Οϊδαμεν δτι πάς ό γεγεννημένος εκ του Φεον ούχ
άμαρτάνει, άλλ' ό γεννηθείς έκ του $εοϋ τηρεί
G ι,4. 19 αύτόν, και δ πονηρός ούχ άπτεται αύτοϋ. οϊδαμεν
1 ' δτι έκ του $εοϋ έομεν, και δ κόομος δλος έν
j ΐ7,8. κ 9,6. 20 τφ πονηρφ κείται, οϊδαμεν δε δτι δ νιος του
1 ε ^is! Φεοϋ ήκει, και δέδωκεν ήμιν διάνοιαν ϊνα γινώ-
Αρ 3,7' οκομεν τον άληΰινόν και έομεν έν τφ άληΦινφ,
έν τ φ νίφ αύτον Ίηοον Χριοτφ. ούτος έοτιν δ
ι κ 10,14. 21 άληΰινός ΰεός και ζωή αιώνιος. Τεκνία, φνλά-
ξατε έαντά άπδ των ειδώλων.

ΙΩΑΝΟΥ Β

Ό πρεοβύτερος έκλεκτη κυρία καϊ τοϊς τέκνοις
αύτής, ονς έγώ άγαπώ έν άληΰεία, και ούκ έγώ
μόνος άλλα και πάντες οι έγνωκότες τήν άλήΰειαν,
1 δια τήν άλή$ειαν τήν μένονοαν έν ήμιν, και μεν^'
ήμών έοται εις τον αιώνα, έοται μεΰ' ήμών χάρις
έλεος ειρήνη παρά Ψεον πατρός, και παρά Ίηοον

15 Β, αν (2°) 16 W αιτήσει και 18 W αλλα | W εαυτοί
20 hW αλη&ινον, | HB. και έομεν \ Χριοτω : W*

Inscr. Β,Τ Ιωάννου 1 h Έκλέκτη | hT Κυρία

14 ο τι αν αιτ. Α31αϊ \ &ελ. : όνομα Α 15 απ: παρ ΑΚηιζ
16 fin + 17 — ου 13α 20 και οιόαμεν οτι Αα \

τον : το N*i | αληΰ. : + &εον Α δα | (— , post αληϋ.) \ —
ίηα. Χρ. Aal | (Χρ. : -}- οντες Harnack cj) 21 εαυτούς
ΑΚαζ I fin + αμην ΚΖαζ 2 ενοικουοαν Α ουοαν 13c
3 ημων : υμων Κζϋ \ Ιηαου : pr κυρίου χΚαζ
607

1 Ρ 6,1. 8 J 1.

J 8,32.
1 Τ 4,8.

J 6,88; 8,44.
1J3,16;1,8;2,4.
IT 1,2. 2 Τ 1,2.

IOANNIS EPISTOLA I. It 5,15-3.

eumque petie'rimus : secundum voluntatem eius,
audit nos. Et scimus quia audit nos quid- 15
quid petierimus: scimus quoniam habemus
petitiones quas postulamus ab eo. Qui seit 16 Mt 12,31.
fratrem suum peccare peccatum non ad mor- ' ~ '
tem, petat, et dabitur ei vita peccanti non
ad mortem. Est peccatum ad mortem: non
pro illo dico ut roget quis. Omnis iniquitas, 17
peccatum est: et est peccatum ad mortem.
Scimus quia omnis , qui natus est ex Deo, 18 3,9. j 17,15.
non peccat: sed generatio Dei conservat eum,
20 et malignus non tangit eum. Scimus quo- 19 α 1,4.
niam ex Deo sumus : et mundus totus in ma- 8'47,
ligno positus est. Et scimus quoniam Filius 20 j 17,3. r 9,5,
Dei venit, et dedit nobis sensum ut cogno-
scamus verum Deum, et simus in vero Filio
eius. Hic est verus Deus, et vita aeterna.
Filioli, custodite vos a simulacris. Amen. 21 1 κ io,u.

EPISTOLA

BEATI IOANNIS APOSTOLI

SEGVNDA.

1 SENIOR Electae dominae , et natis eius, 1 1 ρ s,i. 3 j 1.

quos ego diligo in veritate, et non ego solus, J 8'32,

sed et omnes qui cognoverunt veritatem, 1 pro- 2 j 5,38; 8,44,

pter veritatem , quae permanet in nobis , et 1 ijflfi

nobiscum erit in aeternum. Sit vobiscum gra- 3 ιτι,2. 2τι,2.
tia, misericordia, pax a Deo Patre, et a Christo

14 pet. : ] — : et & 15 quoniam 16 petit A petet |
dabit eivitam | peccantibus %$,A \ est [eniml [

— quis 18 quoniam 20 vero, fpi | eiüs [lesu Unristo] |

— Deus A 21 simulachr- &A \ — Amen Subscr.
[Legi jP2] Explicit epistula lohannis prima

Inscr. Ep. ] + Canonica § Incipit Epistula lohan-
nis secunda

1 Electae ] el- 2 — propter veritatem [$\F

3 nobiscum A \ [et] miser. | — a 2° A

4— IB. IOANNTS EPISTOLA IL

Iesu Filio Patris in veritate , et charitate.
4 Gavisus sum valde, quoniam inveni de filiis 2
tuis ambulantes in veritate, sicut mandatum
ι j 2,7. 5 accepimus a Patre. Et nunc rogo te domina,
non tamquam mandatum novum scribens tibi,
sed quod habuimus ab initio, ut diligamus
6 alterutrum. Et haec est Charitas, ut ambule-
mus secundum mandata eins. * Hoc est enim 'S
mandatum, ut quemadmodum audistis ab initio,
ϊ.Τ2,ΐ3; 4,i je. 7 in eo ambuletis : quoniam multi seductores
exierunt in mundum, qui non confitentur Ie-
sum Christum venisse in carnem: hic est se-
g 4,11. 8 ductor, et antichristus. Videte vosmetipsos,
ne perdatis quae operati estis: sed ut merce-

1 j 2,23* 9 dem plenam accipiatis. Omnis, qui recedit,4
3 J 9* et non permanet in doctrina Christi , Deum

non habet: qui permanet in doctrina, hic et

2 Th s,e- 10 Patrem et Filium habet. Si quis venit ad vos,
i Rg3is^i7! et hanc doctrinam non affert, nolite recipere

ι τ 5,22. 11 eum in domum, nec Ave ei dixeritis. Qui
Ap 18'4, enim dicit illi Ave, communicat operibus eius
malignis.

3 j is. 12 Plura habens vobis scribere, nolui per(5)
chartam, et atramentum: spero enim me fu-
turum apud vos, et os ad os loqui : ut gaudium
13 vestrum plenum sit. Salutant te filii sororis
tuae Electae.

4 veritatem Fi | faccipimus) 5 (— ut) 6 Hoc
mand. est 7 fitetur A1 \ venientem in carne | an-
techr- F1 9 [scimus quoniam] Omnis | praecedit
(-det Λί) I manet 1° J - et 2° [g]F | > fil. et patr.

10 domu A I have , it 11 11 ülius (— A*) \ fin

+ Ecce praedixi vobis, ut in die Domini non confun-
damini: § 12 cartam QA^F* cartham Fi | (— me) j
apud ] ad &F \ > sit plen. & A is fili F | El. ] el- :
ecclesiae JP | fin -4- Amen F Subscr. [Legi F2]

Explicit epistula Tohannis secunda

608

Ιωανου β'

4—13.

Χριοτοϋ τον νίοϋ του πατρός, έν άληϋεία κάί
άγάπη.

ι Έχάρην λίαν δτι εϋρηκα έκ των τέκνων οου 4
περιπατοϋντας έν άληϋεία, καΰώς έντολην έλάβο-
μεν παρά του πατρός, κάί νυν έρωτώ οε, κυρία, 5 ι J 2,7.
οϋχ ως έντολην γράφων οοι καινήν, άλλά ην
ειχαμεν άπ' άρχης, Ινα άγαπώμεν άλλήλους. και 6 ι j 5,3.
αϋτη έστίν ή άγάπη, Ινα περιπατώμεν κατά τάς
έντολάς αϋτοϋ' αϋτη ή έντολή έοτιν, καΰως ήκού-
αατε άπ' άρχης, Ινα έν αύτη περιπατήτε. δτι 7 U2,i8;4,i
πολλοί πλάνοι έξήλΰον εις τον κόομον, οι μη
όμολογοϋντες Ίηοοϋν Χριοτόν έρχόμενον έν οαρκί'
οϋτός έοτιν ό πλάνος και 6 άντίχριοτος. βλέπετε 8 g 4,11.
έαυτούς, Ινα μη άπολέοητε ä ήργαοάμεΰα, άλλά
μιοΰον πλήρη άπολάβητε. πας ό προάγων κάί 9 ι j 2,2s.
μή μένων έν τη διδαχή του Χριοτοϋ $εόν ουκ 8 J ft*
έχει* ό μένων έν τη διδαχή, ούτος και τον πατέρα
κάί τον υίον έχει. ει τις έρχεται προς ϋμας κάί ίο 2 Th s,e.
ταύτην την διδαχήν ού φέρει, μη λαμβάνετε αϋ· !κ88Ί8,ΐ7.
τον εις οίκίαν, κάί χαίρειν αύτφ μη λέγετε* ό 11 1 τ 6,22.
λέγων γάρ αύτφ χαίρειν κοινωνεί τοις έργοις αϋ- Αρ 1Μ#
τοϋ τοις πονηροις.

2 Πολλά έχων ύμιν γράφειν ούκ έβουλήΰην διά 12 ι j ι,*.
χάρτου κάί μέλανος, άλλά έλπίζω γενέοΰαι προς 3 J 18'
.ύμας και οτόμα προς στόμα λαλήσαι, ίνα ή χαρά
ήμών πεπληρωμένη η. Άοπάζεταί οε τά τέκνα 13
της άδελφής οου της έκλεκτής.

δ Τ Κυρία | RT εντολ. καινήν γραφ. σοι | W ειχομεν
6 χα&ως : Tjpr ινα | fin W, 7 Η εξήλθαν 8 RT ειργασασ&ε
11 fin hr-j- Ecce praedixi vobis ut in diem Domini [nostri
Jesu Christi] non confundamini. 12 ημών : KR υμων

4 ελαβον χ13α 7 εισηλΰον KLaf 8 απολεσωμεν et
απολαβωμεν KLatf \ πλήρης L 9 παρα/?αο>ων ΚΣ,αζ \
όιόαχη 1° : αγάπη 13 \ did. 2° : + τον Χριατον ΚΙ,αζ
11 — αντω Κα 12 εχω χ*Α*α \ γραψαι Λ 17 α | ελπίζω
γαρ Λδα \ ελΰειν ΚΣ,Ραζ 13 εχλεκτ. : εχχληοιας 15α -\- της
εν Εφεσω 114 | fin -f- η χάρις μεΰ νμων 68α -\- αμην ILLmi

608

ι—ί2. ίωανου γ'

ΙΩΑΝΟΥ Γ

2J1. ι Ό πρεσβύτερος Γαΐω τφ άγαπητφ, ον εγώ

Act 20,4. , „ 3 , » α ,

αγαπώ εν αληνεια.
2 Αγαπητέ, περί πάντων εύχομαι οε εύοδονοΰαι
8 J 4. 3 και νγιαίνειν, καϋώς εύοδοϋταί οον ή ψυχή. έχά-
ρην γαρ λίαν ερχομένων αδελφών καί μαρτυρούν-
των σον τη άλϊ\ΰεία, καΰώς ον εν άληΰεία περι-
Phm ίο. 4 πατείς, μειζοτέραν τούτων ούκ έχω χαράν , Ινα
άκούω τα έμά τέκνα εν τη αλητεία περιπατονντα.
5 Αγαπητέ, πιοτδν ποιείς δ εάν έργάοη εις τονς
Tt 8,18. 6 αδελφούς και τοντο ξένονς, οι έμαρτύρηοάν οον
τη άγάπχι ένώπιον έκκληοίας, ονς καλώς ποιήοεις
Act 2ο,86. 7 προπέμψας άξίως τον ΰεον* ύπερ γαρ τον όνόμα-
ι κ 9,ΐ2.ΐ6. τ0ς £ξήΐ$αν μηδέν λαμβάνοντες άπδ τών έΰνι-
Η ΐ8,2. 8 κών. ήμεις ούν όφείλομεν ύπολαμβάνειν τονς
2 J 10, τοιοντονς, Ινα οννεργοι γινόμενα τχί άληΰεία.
t2o,27. 2 j 9. 9 *Εγραψά τι τη έκκληοία* άλλ' ό φιλοπρωτεύων
10 αντών Διοτρεφης ονκ επιδέχεται ημάς. δια τοντο,
έάν ελ$ω, ύπομνήοω αύτον τα έργα α ποιεί λό-
γοις πονηροις φ?±ναρών ήμάς, και μη άρκούμενος
επί τούτοις οντε αντός έπιδέχεται τονς αδελφούς
και τονς βονλομένονς κωλύει και έκ της έκκλη-
οίας έκβάλλει.

ι j 8,6.9. Ii Αγαπητέ, μη μιμον το κακόν άλλα το άγαΰόν.

ό άγαϋοποιών έκ τον &εον έοτιν ό κακοποιών
19,86; 2ΐ,24. 12 ούχ έώρακεν τον ΰεόν. Αημητρίφ μεμαρτύρηται
ύπό πάντων και ύπό αντής της ά?±ηνΧείας· και
ήμεΐς δε μαρτνρονμεν, και οιδας δτι ή μαρτνρία
ήμών άληΰής έοτιν.

Inscr. RT Ιωάννου 3 Τ— γαρ 4 Κ χάριν 7 W
εξηλ'&ον 9 KR Διοτρέφης 10 Τ— εκ 12 ναο 2° : RW νπ'

2 (περι : προ?) 4 — τη αΚκιζ 5 εργαζη Α \ τοντο :
εις τονς ΚΣ,αζ 6 ποιηαας προπεμψεις C 7 εΦνων ΚΖ,αζ
8 απολαμβανειν ΚΙ,αζ \ αλήθεια : εχχληοια Ν* Α 9 έγραψα
αν Η313α | — τι ΚΖ,αζ 10 βονλ. : επιόεχομενονς C5a
11 ο όε κ. Ζ31αζ 12 οιόατε KLaf
609

IOANNIS EPISTOLA III.

1—12.

EPISTOLA

BEATI IOANNIS APOSTOLI

TERTIA.

1 SENIOR Gaio charissinio, quem ego diligo 1 a j i.
in veritate. Act 20'4,

Gharissime, de omnibus oralionem facio 2
prospere te ingredi, et valere, sicut prospere
agit anima tua. Gavisus sum valde venienti- 3 2 j 4.
bus fratribus, et testimonium perhibentibus
veritati tuae, sicut tu in veritate ambulas.
Maiorem horum non habeo gratiam, quam ut 4

2 audiam filios meos in veritate ambulare. Cha- 5
rissime, fideliter facis quidquid operaris in
fratres, et hoc in peregrinos, 1 qui testimonium 6 rrt 3,13.
reddiderunt charitati tuae in conspectu Ec-
clesiae: quos, benei'aciens, deduces digne Deo.

Pro nomine enim eius profecti sunt, nihil acci- 7 f κ v'^is.
pientes a Gentibus. Nosergo debemus suscipere 8 η 13,2.
huiusmodi, ut cooperatores simus veritatis. 2 J lü*

3 Scripsissem forsitan Ecclesiae: sed is, 9 Mt 20,27. 2J9.
qui amat piimatum gerere in eis, Diotrephes,

non recipit nos. propter hoc si venero, com- 10
monebo eius opera, quae facit: verbis ma-
lignis gardens in nos: et quasi non ei ista
sufficiant: neque ipse suscipit fratres: et eos,
qui suscipiunt, prohibet, et de Ecclesia eiicit.

4 Charissime, noli imitari malum, sed quod 11 1 j 3,6.9.
bonum est. Qui benefacit, ex Deo est: qui
malefacit, non vidit Deum. Demetrio testi- 12 j 19,35; 21,24.

• monium redditur ab omnibus, et ab ipsa veri-
tate, sed et nos testimonium perhibemus: et
nosti quoniam testimonium nostrum verum est.

Tnscr. Ep. ] 4~ Canoniea ξ» Incipit epistula Iohan-
nis tertia 1. 2 verit. caritatis. Ideo in omn

3 [de] venient. 4 ambulantes 6 perhibuerunt F \
benft facies deducens (ducens A) 7 — eius j

gentilibus Qf&F 8 sumus F*> 9 forsitam F j
his F I gen ere A \ Diotripes A \ recepit F 10 com-
mon earn I nec I suscepit-F I cupiunt llemitariJ?'1 |
yjdet $A 12 — sed | nos ] + autem g©F

6Q9

13-1,7. - 10 ANNIS EP1ST0LA III. IVDAE EPISTOLA.

13 Multa habui tibi scribere : sed nolui per 5

14 atramentum, et calarnum scribere tibi. Spero
autem protinus te videre, et os ad os loque-

15 mur. 1 Pax tibi. Salutant te amici. Saluta
amicos nominatim.

a P 1,5; 2,21.

2 Ρ 2,1

EPISTOLA CATHOLICA

BEATI IVDAE APOSTOLI.

Mt 18,55. 1 IUDAS Iesu Christi servus, frater autem 1

Iacobi, his, qui sunt in Deo Patre dilectis, et
2 ρ i,2. 2 Christo Iesu conservatis , et vocatis. Miseri-
cordia vobis, et pax, et Charitas adimpleatur.
ι τ i,i8. 3 Charissimi, omnem solicitudinem faciens
scribendi vobis de communi vestra salute, ne-
cesse habui scribere vobis: deprecans super-
g 2,4. 4 certari semel traditae Sanctis fidei. Subintroi-
erunt enim quidam homines (qui olim prae-
scripti sunt in hoc iudicium) impii, Dei nostri
gratiam trans f ereiltes in luxuriam , et solum
Dominatorem , et Dominum nostrum Iesum
Christum negantes.
Nu 14,35. 5 Commonere autem vos volo, scientes semel 2
omnia, quoniam Iesus populum de terra Aegypti
salvans, secundo eos, qui non crediderunt, per-
gu β. j 8,44. 6 didit : Angelos vero, qui non servaverunt suum
principatum , sed dereliquerunt suum domici-
lium, in iudicium magni diei, vinculis aeternis
(hi 19,4-25. 7 sub caligine reservavit. Sicut Sodoma, et 3
Gomorrha, et finitimae civitates simili modo

1 Κ 10,5.

2 Ρ 1,12.

! Ρ 2, 4. U.

2 Ρ 2,6.10.

13 > scr. tibi 14 loquimur F 15 «β — „15") \ Saluta
tu $ I per n omen | fin + [amen (vale)] Subset-. [Legi.F2]
Explicit epistula Johannis tertia

Inscr. Catli ] Canouica ö Incipit Epistula Iudae
J - sunt I > I. Chr. £®AF | - et 2°
4 — et 2° A*F 5 Ihesus F 6 angelus F* | 4ei Jp* |
[iudicio] reserv. 7 Gomorra

610

ιωανον γ lovöa 13 — lf7*

3 Πολλά είχον γράψαι οοι, άλλ' ού ΰέλω δια 18 a J ιβ.
μέλανος καί καλάμου οοι γράφειν* έλπίζω δέ 14
εύΦέως οε ίδειν, καί οτόμα προς οτόμα λαλή-
αομεν. Ειρήνη οοι. άοπάζονταί οε οί φίλοι. 15
άσπάζου τους φίλους κατ* όνομα.

2 Ρ 1,6: 2,21.

ΙΟΥΔΑ

Ιούδας Ίηοού Χριοτοϋ δούλος, άδελφός δέ 1 Mt 13,55.

Ιακώβου, τοις έν $εφ πατρι ήγαπημένοις και 1 J 6,18'

Ίηοού Χριοτφ τετηρημένοις κλητοις. έλεος ύμιν 2 2 ρ ι,2.
καί ειρήνη καί άγάπη πληΰυνΰείη.

Αγαπητοί, πάοαν οπουδήν ποιούμενος γράφειν 8 ι τ ι,ιβ. _
ύμιν περί της κοινής ήμών οωτηρίας, άνάγκην
εοχον γράψαι ύμιν παρακαλών έπαγωνίζεσΰαι τη

άπαξ παραδοΰείοη τοις άγίοις πίοτει. παρειοεδύ- 4 β 2,4.

ηοαν γάρ τίνες άνθρωποι, οί πάλαι προγεγραμ- 2Ρ2»1β·
μένοι εις τούτο τδ κρίμα, άοεβεις, την τού ΰεού
ήμών χάριτα μετατιΰέντες εις άοέλγειαν καί τον
μόνον δεοπότην και κύριον ήμών Ίηοούν Χριοτδν

άρνούμενοι. Ύπομνήσαι δέ ύμάς βούλομαι, 5 Nu u,85.

είδότας άπαξ πάντα, δτι κύριος λαδν έκ γης Αϊ- \ f J^;
γύπτου οώοας τδ δεύτερον τους μη πιστεύοαντας

άπώλεοεν, άγγέλους τε τους μη τηρήοαντας την 6 βη β. j 8,44

έαυτών άρχήν άλλα άπολιπόντας τδ Ιδιον οίκη- 2 ρ 2'4,9,
τήριον εις κρίοιν μεγάλης ήμέρας δεομοΐς άϊδίοις

ύπδ ζόφον τετήρηκεν ώς Σόδομα καί Γόμορρα 7 gu 19,4-25.

και αί περί αύτάς πόλεις, τον δμοιον τρόπον 8 ρ 2'β·10*

1 h8 cj &εω pro εν &εω et εν Ιηαου pro Ιηαον 2° 8 HB»
οωτηριας αν. 4 RT παρειοεδυοαν \ W κρίμα αοεβεις,

δ ειδοτας : W-|- νμας | κύριος : h Ιησούς η81 ο &εος
" cjj ό 6 νπο ζοφον : hre-\- άγιων αγγέλων

13 ουκ εβονληΰην Λ 15 φίλοι et φίλους : αδελφοί Λ3α
et -ους 33α | fin -j- αμην L15a 1 ηγαπ. : ηγιασμενοις ΚΣ,αζ
2 ειρήνη : εν κνριω 163 3 ημων : υμων 6α — ΚΣ,αζ
4 δεοπ. : -\- ΰεον ΚΖ,αζ | και 2° : -f τον δ (<uia£post κύριος) \
πάντα : τοντο ΚΙ,αζ 6τε:δε Α54 | δεομοις : -j- αλντοις και 13
610

8—16.

lovöa

τούτοις έκπορνεύσασαι και άπελθοϋσαι όπίσω σαρ-
κός έτέρας, πρόκεινται δείγμα πυρός αιωνίου δί-
2 ρ 2,ιο. 8 κην ύπέχουσαι, Όμοίως μέντοι και ούτοι
έννπνιαζόμενοι σάρκα μεν μιαίνουσιν , κυριότητα
Dn ΐ2,ι. 9 δε άθετοϋσιν , δόξας δε βλαοφημοϋοιν, Ό δε
2Zph2?ii! Μιχαήλ ό αρχάγγελος, δτε τφ διαβόλω διακρινό-
(AMoTi8)tl° μένος διελέγετο περί του Μωϋοέως οώματος, ούκ
έτόλμησεν κρίσιν έπενεγκειν βλασφημίας, άλλα
2 ρ 2,ΐ2. ίο ειπεν επιτιμϊΐύαι σοι xvpiog. ούτοι δε δσα μεν <
ούκ οϊδασιν βλαοφημοϋοιν , δσα όέ φυσικώς ώς
τα άλογα ζφα έπίστανται, έν τούτοις φθείρονται,
βη 4,8. χι ούαι αϋτοις, δτι τη όδφ του Καιν έπορεύθησαν , 2
αβι,ιβ^ορ.ιβ. ^ ^ πλάνη του Βαλαάμ μισθού έξεχύθησαν,
Εζ 34,8. 12 και τη άντιλογία του Κορέ άπώλοντο, Ούτοί 2

2 Ρ 2 18 17

' ' ' είσιν οι έν ταϊς άγάπαις ϋμών σπιλάδες συνευω-
χούμενοι άφόβως, εαυτούς ποιμαίνοντες, νεφέλαι
άνυδροι ϋπό άνεμων παραφερόμεναι, δένδρα φθι-
νοπωρινά άκαρπα δις άποθανόντα έκριζωθέντα,
2Ιβρδ2'ΐ7' ^ κύματα άγρια θαλάσσης έπαφρίζοντα τάς έαυτών
Gn 6,2ΐ. αίσχύνας, άστέρες πλανήται, οις ό ζόφος του σκό-
zcb ι!;!! 14 τους εις αιώνα τετήρηται, Έπροφήτευσεν δε και
ig"6")0.** τούτοις έβδομος άπό Αδάμ Ένώχ λέγων ιδού
Mt 25,81. ΐ5 Ρ&εν xvpiog έν äyiaig μνριάύιν αντον, ποιήσαι
^Mi^iis! κρίσιν κατά πάντων και έ?^έγξαι πάντας τους
άσεβεις περί πάντων των έργων άσεβείας αύτών
ών ήσέβησαν και περί πάντων των σκληρών ών
lv ΐ9,ΐ5. 16 έλάλησαν κατ9 αύτοϋ αμαρτωλοί άσεβεϊς. Ούτοί
a ρ 2,ιο.ΐ8. ε£σΜ, γογγυσται μεμψίμοιροι, κατά τάς έπιθυμίας
αυτών πορευόμενοι, και το στόμα αύτών λαλεί
ύπέρογκα, θαυμάζοντες πρόσωπα ώφελείας χάριν.

11 Η Καιν 12 Τ οπιλαδες, \ αφοβως, : HR , αφοβως
13 h πλανήτες | h— ο | h— του 15 σκληρών : Τ+

λογων 16 HR γογγνσταί, μεμψ. | Η ωφελιας

8 κυριότητας Ν 9 αού : pr εν J5* Orig 12 — οι Km% \
ay απ. : απαταις AC ευωχιαις 6α 13 απαφριζοντα C 15 π.
τ, ασεβ. : πασαν ψνχην Η | — αοεβειας xC6 16 επιϋ.
εαυτών CLI*a gn

IVDAE EPISTOLA. 8-16.

exfornicatae, et abeuntes post carnem alteram,
factae sunt exemplum, ignis aeterni poenam
sustinentes. Similiter et hi carnem quidem 8 2 ρ 2,io.
maculant, dominationem autem spernunt, maie-
statem autem blasphemant. Cum Michael 9 Dn 12,1.
Archangelus cum diabolo disputans altercare- 2Cp2,'ii.
tur de Moysi corpore, non est ausus iudicium
inferre blasphemiae: sed dixit: Imperet tibi
Dominus. Hi autem quaecumque quidem 10 2 ρ 2,12.
ignorant , blasphemant : quaecumque autem
naturaliter, tamquam muta animalia, norunt,

Mn his corrumpuntur. Vae illis, quia in via 11 On 4,8.
Gain abierunt, et errore Balaam mercede ef- sps'.iö. '
fusi sunt, et in contradictione Gore perierunt:
Hi sunt in epulis suis maculae , convivantes 12 ez 34,8.
sine timore, semetipsos pascentes, nubes sine " ' ' J
aqua, quae a ventis circumferuntur , arbores
autumnales, infructuosae, bis mortuae, eradi-
catae, 1 fluctus feri maris, despumantes suas 13 is 57,20.
confusiones, sidera errantia: quibus proceila 2 2,1T'
tenebrarum servata est in aeternum. Pro- 14 an 5,21.

5 phetavit autem et de his septimus ab Adam z<k3u%
Enoch, dicens: Ecce venit Dominus in Sanc-
tis millibus suis 1 facere iudicium contra om- 15 Mt 25,31.
nes, et arguere omnes impios de omnibus
operibus impietatis eorum , quibus impie
egerunt, et de omnibus duris, quae locuti
sunt contra Deum peccatores impii. Hi sunt 16 2 ρ 2,io.ib.
murmuratores querulosi , secundum desideria
sua ambulantes, et os eorum loquitur su-
perba, mirantes personas quaestus causa.

7 (aeternae) 8 hii , it 10.12.16.19 \ Maiestates F
9 Micahel F | arcang- JPA | (nonne increpet?) 11 qui
&F I — in 1° I — in 2° 13 confessions F |

> in aet. serv. est 14 — et | — de g^JP1 I

(veniet) | (militibus) 15 Deum ] eum 16 quaerellosi QF
querello- 1 iliorum i superbiam -bia .F

611

17-25.

IVDAE EPISTOLA.

2 p s,2. 17 Vos autem charissimi mem ores estote ver- 6
borum, quae praedicta sunt ab Apostolis Do-

1 τ 4,1. 18 mini nostri Iesu Christi, qui dicebant vobis,

2 p 3'3, quoniam in novissimo tempore venient illu-

sores, secundum desideria sua ambulantes in
ι κ 2,i4. 19 impietatibus. Hi sunt, qui segregant semet-

< ipsos, animales, Spiritum non habentes.
Kol 2,7 20 Vos autem charissimi superaedifieantes
ι τι, 5,11. vosmetipsos sanctissimae vestrae fidei, in Spi-
21 ritu sancto orantes, vosmetipsos in dilectione
Dei servate, expectantes misericordiam Do-
mini nostri Iesu Christi in vitam aeternam.
^ Et hos quidem arguite iudicatos : illos vero
Eehsfi'M.' salvate, de igne rapientes. Aliis autem mi-
Jc Apy^4.' seremini in timbre : odientes et earn , quae

carnalis est, maculatam tunicam.
ι Th 6,23. 24 Ei autem , qui potens est vos conservare 7
2Pp *,u. sine peccato , et constituere ante conspectum
gloriae suae immaculatos in exultatione in
r ie,27. 25 adventu Domini nostri Iesu Christi. Soli Deo
2 ρ Salvatori nostro , per Iesum Christum Domi-

num nostrum, gloria et magnificentia , Impe-
rium et potestas ante omne saeculum , et
nunc, et in omnia saecula saeculorum. Amen.

17 — nostri [g]_F 18 novissimis temporibus g |
> sua desid. | amb. impietatum 19 — semetipsos
§1&F I spiritu F*- 20 sanctissime F1 \ nostrae fid.
in Sp. s., $ 21 ipsi vos %F ipsos vos ι (— dei) j
— expeot. . . . aet. 23 salutate Fl | timorem F1 j
odientem F | — et Λ 24 potest | — in adv. D.
u. 1. Chr. 25 cui glor. Λ j — et 1° [ — et 3° F j
omni F \ — saeculorum

Subscr. [Legi F2] Explicit epistula Tudae.

812

ιονοα 17-— 25,

s Ύμεϊς δέ, άγαπητοί, μνήσΰητε των φημάτων 17 2 ρ 8,2.
των προειρημένων ύπό των άποατόλων τον κυρίου
ήμών Ίησοϋ Χρίστου, 1 ότι έλεγον ϋμϊν* έπ' έοχά- 18 ι τ 4,ι.
του του χρόνου έσονται έμπαϊκται κατά τάς έαυ· ιβ. ' '
των έπιΰυμίας πορευόμενοι των άσεβειών. Ούτοι 19 ι κ 2,u.
είσιν οί άποόιορίζοντες, ψυχικοί, πνεύμα μη έχον-
τες, ύμεϊς δέ, άγαπητοί, έποικοδομοϋντες έαυ- 20 κοί 2,7.
τους τη άγιωτάτη ϋμών πίοτει, εν πνεύματι άγίω f τΛ,π.
προσευχόμενοι, έαυτούς εν άγάπη $εοϋ τηρήσατε, 21
προσδεχόμενοι το έλεος του κυρίου ήμών Ίησοϋ
Χριστού εις ζωήν αίώνιον. και ους μεν έλεάτε 22
διακρινόμενους 1 σώζετε ε% nvpog αρπάζοντες, ους 23 Am 4,11.
όέ έλεάτε έν φόβω, μισοϋντες και τον άπό της jc\8i9.2o.
σαρκός εσπιλωμένον χιτώνα. Αρ 8'4,

4 Τφ δε δυναμένω φυλάξαι ύμάς άπταιστους 24 ι Th 5,2s.
και στήσαι κατενώπιον της δόξης αύτοϋ άμώμους aVi^ii.
έν άγαλλιάσει, μόνω ΰεφ σωτήρι ήμών διά Ίησοϋ 25 r ιβ,27.
Χριστοϋ τοϋ κυρίου ήμών δόξα μεγαλωσύνη κρά- \ Ρ i'ia.
τος και έξουσία προ παντός τοϋ αιώνος και νϋν
και εις πάντας τους αιώνας* άμήν.

18 HR— τον 20.21 W προαενχομενοι εαυτούς 22.23 ελεατε
όιακρ. . . . ελεατε : h8,RT ελέγχετε όιακρ. , ονς όε οωζετε
. . . ελεατε ηβ9 ελεατε όιακρ. , ονς όε αωζ. . . . αρπ. [ονς όε
ελεατε] * cjj — ελεατε 1° 24.25 , μονω : W μονω,

18 νμιν : -\- οτι ACm% \ εν εσχατω χρονω ΚΖ,αζ \
ελεναονται AC'S | (— των ααεβ.?) 21 τηρησωηεν BC*
22 διακρινόμενοι ΚΙ,αζ 22.23 και ους μεν εκ πυρός αρπάξετε
όιακρινομενονς όε ελεατε Clem. Alex. Hieron. 24 νμας :
αντονς ΚΙ*ζ | απταιστ. κ. : άσπιλους και CGa \ αμωμ. :
αμεμπτονς Α 25 μονω : + οοφω KLa% | — δια . . . ημων
ΚΡαζ J — προ . . . αιώνος ΚΡαζ | — παντας ν£7 | αιώνας :
-f- των αιώνων Ζ13α

612

ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΙΩΑΝΟΥ

ΐθ. 22,β. 1 Άποκάλνψίς Ίηοοϋ Χριοτοϋ, ην έόωκεν αύτφ
1 ό $εός, δεϊξαι τοις όονλοις αύτοϋ α δει γενέσϋ-αι ι

έν τύχει, καί έοήμανεν ύποοτείλας δια τον ύγ-
9. β,9. 2 γέλον αύτοϋ τφ όούλφ αύτοϋ Ιούνη, 1 ος έμαρ-
τύρηοεν τον λόγον τον Φεον και την μαρτνρίαν
22,7.ιο. 3 'hjood Χριοτοϋ, δοα ειόεν. Μακύριος ό ύναγινώ-
οκων καί οί ύκούοντες τονς λόγους της προφη-
τείας και τηροϋντες τα έν αύτη γεγραμμένα* ό
γαρ καιρός εγγύς.

Εχ ι*αι£. 4 Ίωύνης ταις έπτά έκκληοίαις ταις έν τ#
ii2e!;Lxx! Άοία· χύρις ύμιν και ειρήνη ύπο 6 ων και ό ήν
ch 3,9; 4,β. χαι 6 έρχόμενος, και ύπο των έπτά πνενμύτων
?■ 89j28.88; 5 α ένώπιον τοϋ θρόνου αύτοϋ, καί ύπο Ίηοοϋ
Χριοτοϋ, ό μάρτυς ό πιστός, ό πρωτότοκος των
νεκρών και ό άρχων των βασιλέων τ% γης. Τφ
ύγαπώντι ήμάς καί λνύαντι ήμάς έκ των αμαρ-
6 τιών ήμών έν τφ αϊματι αύτοϋ, και έποίησεν
ήμάς βααιλείαν, Ιερείς τω &εω καί πατρι αύτοϋ,
αύτφ ή όό£α και το κρύτος εις τονς αιώνας των

Inscr. RT Ιωάννου, it -νν- ], 1.4.9.

1 Η &εος όειξαι | Η Ιωανει 2 Τ Ιόεν (it Id- 4,1.
6,1.2.5.8.9. 12. 1.1.2.9. 8.2.13. 9,1.17. Η, 1.14. 15,1.2.5.
16,15. 19,10. 20.2.4; at cf Ti-Gr ad 6,5.) 3 Τ τον λογον
4 a : h των δ hr λουααντι | Η [ημών] 6 Η — και επ. . . .
αντον, — I η μας : h ημιν \ των αιων. : [Ε,]— Η

2 — του ΰεου 28α | fin -J- και ατινα ειοι και ατινα
χρη γενεσΰαι μετα ταύτα 1.7α 3 προφ. : + ταύτης 7α

4 απο \° : + &εου Q8m | α : + εατιν Ραζ—ΗΟ δ των
1° : pr εκ Ιαζ | εκ : απο PQaf 6 ποιησαντι Q7a \ ημας :
ημων C \ βασιλείς και JPlaf -ειον Qa \ ιερατευμα 13α
613

APOCALYPSIS

BEATI IOANNIS APOSTOLI.

APOCALYPSIS lesu Christi, quam dedit 1 19. Dn 2,28.29.
illi Deus palam facere servis suis, quae oportet
fieri cito: et significavit, mittens per Angelum
suum servo suo Ioanni, qui testimonium per- 2 9. 6,9.
hibuit verbo Dei, et testimonium lesu Christi,
quaecumque vidit. Beatus, qui legit, et audit 3 22,7. 22,10.
verba prophetiae huius: et servat ea, quae in
ea scripta sunt: tempus enim prope est.

1 Ioannes septem Ecclesiis, quae sunt in Asia. 4 ®; f^4f'14'15'

Gratia vobis, et pax ab eo, qui est, et qui erat, tshYixx

et qui venturus est: et a septem spiritibus, zCh3,9;4,6.

qui in conspectu throni eius sunt: et a lesu 5 F\^l8,SSi

Christo, qui est testis fidelis, primogenitus mor- J8^0^* 18 Sr.

tuorum, et princeps regum terrae, qui dilexit is. koi ι,Ί'β.'

nos, et lavit nos a peccatis nostris in sanguine η efiJ'14'

suo, 1 et fecit nos regnum, et sacerdotes Deo et 6 5,10. 1 ρ 2,5.9
Patri suo: ipsi gloria, et Imperium in saecula

Inscr. Liber Αρ. φ | Incipit Apocalypsis lohannis
Apostoli

613

1,7-16. APOCALYPSiS IOANNIS.

Dn 7,13. 7 saeculorum : Amen. Ecce venit cum nubibus,
'j'i9,37'. e^ videbit eum omnis oculus, et qui eum pu-
l 28,27.28. pugerunt. Et plangent se super eum omnes
tribus terrae: Eüam: Amen.
ex 3,i4. is 4ΐ ,4. 8 Ego sum «, et ω, principium, et finis, dicit
Zi^-,2iX Dominus Deus: qui est, et qui erat, et qui
venturus est, omnipotens.
9 Ego Ioannes frater vester, et particeps in
tribulatione , et regno et patientia in Christo
lesu: fui in insula, quae appellatur Patmos
is. 10 propter verbum Dei, et testimonium lesu: Fui
in spiritu in Dominica die, et audivi post me
11 vocem magnam tamquam tubae, dicentis:
Quod vides, scribe in libro: et mitte Septem
Ecclesiis, quae sunt in Asia, Epheso, et Smyr-
nae, et Pergamo, et Thyatirae, et Sardis, et
20.12 Philadelphiae, et Laodiciae: Et conversus
sum ut viderem vocem, quaeloquebaturmecum:
ez i,26; 8,2; 13 Et conversus vidi septem candelabra aurea: 'et
2,u Dn 7*13. in medio septem candelabrorum aureorum si-
Dn ιο,δ.β. miiem fiiio hominis, vestitum podere, et prae-
Dn 7,9; ιο,β. 14 cinctuui ad mamillas zona aurea: caput autem
' ' ' eins , et capilli erant candidi tamquam lana
alba, et tamquam nix, et oculi eius tamquam
ez i,24; 43,2. 15 flamma ignis, et pedes eius similes aurichalco,
' ' sicut in Camino ardenti, et vox illius tamquam
jud 5,3i 16 vox aquarum muitarum: et habebat in dextera

20. 2,1. 1
2,12.16; 19,15.

614

Αποχαλνψίς ιωανον ι,?— ie.

αίώνων άμήν.

Ίδοϋ έρχεται μετά των νεφελών, και οΦεται 7 Dn 7,ιβ.
j y ~ Γ α ι * * « j * »e ' \, zch ΐ2,ιο.

αυτόν πας οφθαλμός και οιτινες αυτόν εξεχεντησαν, i2.u.

χαϊ χάνονται εη' αντον ηαύαι αί φνλαϊ της γης. £ 23,28.27.

ναι, άμήν.

*Εγώ ειμί το άλφα καί το ώ, λέγει χνριος ό &εός, 8 Εχ8,ΐ4.ΐβ4ΐ,

, * ' s Κ * ; t , , r , Am 3,18 Lxx

ο ων και ο ην και ο ερχόμενος, ο παντοκράτωρ. 4. 4,8; 2ΐ,β.
2 Έγώ Ίωάνης, ό άδελφός ύμών καί οννκοινω- 9 β,9.
νός έν τη θλίψει καί βασιλεία και ύπομονη εν
Ίηοοϋ, έγενόμην έν τη νήοφ τη καλούμενη Πάτμφ
δια τον λόγον τον $εοϋ καί την μαρτνρίαν Ίηοοϋ.
έγενόμην έν πνεύματι έν τη κυριακη ήμερα, και 10 is? 4,2.
ήκονοα όπίοω μου φωνήν μεγάλην ώς οάλπιγγος
ιλεγούσης· δ βλέπεις γράψον εις βιβλίον καί πέμ- 11
ψον ταΐς επτά έκκληοίαις, είς "Εφεοον καί εις
Σμύρναν καί είς Πέργαμον και είς Θνάτειρα και
είς Σάρδεις καί είς Φιλαδελφίαν και είς Λαοδι-
κίαν. Και έπέοτρεψα βλέπειν την φωνήν ήτις 12 2ο. ex 2s,s
έλάλει μετ' έμοϋ' καί έπιοτρέψας ειδον έπτά
λυχνίας χρυοας, και έν μΛαω των λυχνιών ομοιον 13 9,2.h'lxx
νίον ανθρώπου, ενδεδνμένον ποδψη καί περιε- DnvYAo^
ζωύμενον προς τοις μαοτοϊς ζώνην χρνύαν η δε 14Dn7,9; io,e
χεφαλη αντον καί αί τρίχες λενχάϊ ώς εριον λευ- \ ' *
κόν ώς χιών, χαϊ οι όφ&αλμοί αντον ώς φλόξ
πυρός, χάί οι τζύδες αντον όμοιοι χαλχολιβάνω ώς 15 ιο,ι.
έν καμίνω πεπυρωμένης , χαϊ ή φωνή αντον ώς 2,ιβ.' ' '
φωνή νόάτων ιζολλών, καί έχων έν τη δεξιός χειρι 16 Ja 5,81.

8 HR 'ß Τ ω W ω I Η κύριος, 9 την : Τ pr δια 2' 19,15] 10,1

10 hW φωνην μεγ. όπισθεν (W οπίσω) μου 11 Τ Ζμνρναν \
R Φιλαδέλφειαν et Ααοδίκειαν 13 W εμμεαω (it 2,1. 4,0.
5,6 bis 6,6. 22,2) I hRW υιω | Τ μασΰοις W μαζοις
14 HR ερ. λευκον, ως 15 h πεπυρωμενοι Τ -νω

7 μετα : επι C \ οψονται Ηΐα 8 ω : 4* UQZV κα*
τέλος Η*1αζ 9 κοινωνός 6α \ βααιλ. : pr εν τη ΡΙαζ \
εν Χριστώ Α25α εν Χρ. Ιησού Qa Ιηαον Χρίστου Ιαζ 11 λε-
γουσης : εγω ειμι το Α και το Ω ο πρώτος και ο έσχατος και 8.17. 2,8 ; 22,
PlaC I θυατειραν ACQa 12 και 1° : -\- εκει Qa 13 των :
-f επτα HQaf \ ομοίωμα Α 16 εχων ειχεν χ*α — Α41
614

Iri7 — 2,6, Λποκαλυψος Ιωανου

Mt 17,2. αύτοϋ άοτέρας επτά, καί έκ τον οτόματος αύτοϋ
' ' ρομφαία δίοτομος όξεϊα έκπορενομένη, και ή όψις
αύτοϋ ως 6 ήλιος φαίνει εν τη δυνάμει αντον.
44,2.β; 48,12. 17 Καί ότε εϊδον αντόν , έπεοα προς τους πόδας

Dn 8,18: ■> ~ <· > < * α »«.

ιο,ΐδ-ΐ9. αντον ως νεκρός* και ενηκεν την οεξιαν αντον
Mtl7'7- επ έμε λέγων

μη φοβον' εγώ είμι ό πρώτος χαϊ ό εύχατος
η 7,25. 18 χκαί δ ζών, και έγενόμην νεκρός και ίδον ζών είμι
εις τονς αιώνας των αιώνων, καί έχω τάς κλεΐς
18 *Dn 2,29! 19 τ°ν ΰανάτον καί τον ξ,δον. γράψον οϋν α είδες
μι 2,7. 20 και α είοϊν και α μέλλει γενέσθαι μετά ταντα. το
μνύτψιον τών έπτά άοτέρων ονς εϊδες επί της
δεξιάς μον , και τάς έπτά λυχνίας τάς χρνοας'
οι έπτά άοτέρες άγγελοι τών έπτά έκκλησιών sl-
ow, και at λνχνίαι αί έπτά έπτά έκκληοίαι είοίν.
ι,ΐ8.ιβ.2ο. 2 Τφ άγγέλψ της έν Έφέοφ έκκληοίας γράψον
Τάδε λέγει ό κρατών τονς έπτά άοτέρας έν
τη δεξι$ αντον, ό περιπατών έν μέοω τών έπτά
9.18.19. 2 λνχνιών τών χρνοών οιδα τά έργα οον καί τον
ι j 4,ι· κόπον καί την ύπομονήν οον, καί ότι ού δύνη
ι Th 1,8. βαοτάοαι κακούς, καί έπείραοας τονς λέγοντας
έαντονς άποοτό?>ονς καί ούκ είοίν, καί εύρες αύ-
3 τονς ψευδείς · καί ύπομονήν έχεις, καί έβάοταοας
ι τ 5,ΐ2. 4 διά το όνομά μου , καί ού κεκοπίακες. άλλά
έχω κατά οον ότι την άγάπην οον την πρώτην
16.22. 8,3.ιθ. 5 άφήκες. μνημόνευε ούν πό§εν πέπτωκες, καί
μετανόηοον καί τά πρώτα έργα ποίηοον* εί δε
μη, έρχομαι οοι καί κινήοω την λνχνίαν οον έκ
β. ρβ ΐ89,2ΐ. 6 τον τόπον αύτής, έάν μη μετανοήοης. άλλά

18 W νεκρός, | Η — και εγ. ... αιώνων, — 19 R ά
εισιν I HR γινεσ&αι | fin HW.R'T, 20 h81 επτα pro

επτα επτα * idem cjj 2,1 της : Ή. τω | RW χρναεων
4 W αλλ I W αφηκας δ RW πεπτωκας

16 αατερες Λ41 17 επε&ηκε χαζ 18 αιώνων : -}-
αμην QaSi 19 — ουν Ιαζ 20 ους : ων Qa$ \ εν τη όεξια Α
2,2 κοπον : -{- οον xQaf | — και 3° Λ 3 εβαπτιαας 1
δ εκπεπτωκας Ι*αζ \ οοι : ταχν Qa%®
615

APOCALYPSIS IOANNIS. 1,17-2,6.

sua Stellas Septem : et de ore eius gladius Mt 17,2.
utraque parte acutus exibat: et facies eius
sieut sol lucet in virtute sua. Et cum vidissem 17 is 44,e; 48,12.
eum, cecidi ad pedes eius tamquam mortuus. υΐ($5-ΐ9.
Et posuit dexteram suam super me, dicens:
Noli timere: ego sum primus, et novissi-
mus, 1 et vivus, et fui mortuus, et ecce sum 18 η 7,25.
vivens in saecula saeculorum, et habeo claves
2 mortis , et inferni. Scribe ergo quae vidisti, 19 re 48,e lxx.
et quae sunt, et quae oportet fieri post haec. Dn 2'29,
Sacr amentum Septem stellarum , quas vidisti 20 mi 2,7.
in clextera mea, et Septem candelabra aurea:
Septem stellae Angeli sunt Septem Ecclesia-
rum: et candelabra Septem, Septem Eccle-
siae sunt.

ANgelo Ephesi Ecclesiae scribe: 2 1,13.16.20.

Haec elicit , qui tenetx Septem Stellas in
dextera sua, qui arnbulat in medio Septem
candelabrorum aureorum: Scio opera tua, et 2 9.13.19.
laborern , et patientiam tuam , et quia non i'j8^5.'
potes sustinere malos: et tentasti eos, qui se
dicunt Apostolos esse, et non sunt: et invenisti
eos mendaces : et patientiam habes, et susti- 3
nuisti propter nomen meum, et non defecisti.
Sed habeo adversum te, quod charitatem tuam 4 1 τ 5,12.
primam reliquisti. Memor esto itaque unde ex- 5 16.22. 3,8.19.
cideris : et age poenitentiam, et prima opera fac.
sin autem, venio tibi, et movebo candelabrum
tuum de loco suo, nisi poenitentiam egeris. Sed 6 15. ps 139,21.

16 still- (A? it 20) JPi I (de] ex) | exiebat
18 — et vivus F 1 (— sum) 19 — et 1° A

20 stellae ] sigilla A

2,1 Kt Aug. § I dicet A* l (habet) 2 lab. [tuum] |

— tuam A \ potest Α1 1 dicent F I > esse a p. F

— esse 3 susten- A | defic- A 4 ad-
versus | te pauca § | reliqueris F 5 ve-
niam t. cito §

615

2,7— 13. ArOCALYrolS lUANNlS.

hoc habes, quia odisti facta Nicolaitarum,
7 quae et ego odi. Qui habet aurem, audiat
quid Spiritus dicat Ecclesiis: Vincenti dabo
edere de ligno vitae, quod est in Paradiso
Dei mei.

is 44,6; 48,12. 8 Et Angelo Smyrnae Ecclesiae scribe:

Haec dicit primus , et novissimus , qui
s,9. Jc 2,5. 9 fuit mortuus, et vivit: Scio tribulationem tu-
2 κ 11,14.15. am ^ ej. paupertatem tuam , sed dives es : et

blasphemaris ab his, qui se dicunt Iudaeos
esse, et non sunt, sed sunt synagoga sa-
Du i,i2.h. 10 tanae. Nihil horum timeas quae passurus
Μΐ.Μ2 τ°ίβ! es. Ecce missurus est diabolus aliquos ex
jc 1,12. vobis in carcerem ut tentemini: et habebitis
tribulationem diebus decern. Esto fidelis us-
que ad mortem, et dabo tibi coronam vitae.
2o,i4. 11 Qui habet aurem, audiat quid Spiritus dicat
Ecclesiis: Qui vicerit, non laedetur a morte
secunda.

i,i6.ie49,2.12 Et Angelo Pergami Ecclesiae scribe:

Haec dicit qui habet rhomphaeam utra-
13,2.3,8.13 que parte acutam: Scio ubi habitas, ubi
H'12' sedes est satanae: et tenes nomen me-
um , et non negasti fidem meam. Et in die-
bus illis Antipas testis meus fidelis , qui
occisus est apud vos , ubi satanas habitat.

3,5.12.21; 22,2.
Gn 2,9; 8,22.24.
Ez 81,8 Lxx.
L 23,43.
2 Κ 12,4.

6 — et F I odi ] dico F

7 aur. [audiendi] | dabo ei , it 17

β Zm- I — Eccl- A* I scribae Fl ,it 12 AFl 18 Fl

9 — tuam 2° [g] I dicent F (ducunt) | synagogae $

10 eorum A I — aliquos

11 laeditur QF | (—a)

12 rompheam | ex utr. § [in] utr.

13 iuhabitas F | — illis | mei F*

616

Αποκάλυψες ιωανον 2,7— is.

τοϋτο έχεις, δτι μιόεις τα έργα των Νικολαϊτών,

ä κάγώ μιοώ. Ό έχων οϋς άκονοάτω τί το πνεύμα 7 π.ΐ7.2β.

λέγει ταϊς έκκληοίαις. Τφ νικώντι δώοω αύτφ H^'qu 2

φαγεΐν εχ τον ζνλον της ζωής, δ έοτιν εν τω itapa- ez88i,84lx

δείσω τον &εον. 2κ8'ΐ284.

Και τ φ άγγέλω της έν Σμύρνη έκκληοίας 8 l8 44,ei 48

γράψον ι,ιι.ΐ7.ΐ8.

Τάδε λέγει ό πρώτος καϊ δ έσχατος, δς έγένετο

νεκρός και έζηοεν οιδά οου την ΰλίψιν και την 9 s,9. jc 2,5

πτωχείαν, άλλα πλούοιος ει, και την βλαοφημίαν 2 κ 11,14,1
έκ των λεγόντων Ιουδαίους είναι έαυτούς, και

ουκ είοίν άλλα ουναγωγη του οατανά. μη φοβοϋ 10 Dn 1,12.14.

ά μέλλεις πάοχειν. ιδού μέλλει βάλλειν ό διάβο- μιΤΪο828.'

λος έξ υμών είς φυλακην Ινα πειραα&ψε, και 4
εξετε ΰλίψιν ημερών δέκα. γίνου πιοτδς άχρι
θανάτου, και δώοω οοι τον οτέφανον της ζωής.

Ό έχων οϋς άκουοάτω τί το πνεύμα λέγει ταις 11 2o,u.
έκκληοίαις. Ό νικών οϋ μη άδικηΰη έκ του
θανάτου του δευτέρου.

Και τφ άγγέλω της έν Περγάμω έκκληοίας 12 ι,ιβ. ι8 49,

γράψον Γ9ιί'δ12·

Τάδε λέγει ό έχων την ρομφαίαν την δίοτο-

μον την όξεϊαν 1 οίδα που κατοικείς· δπου ό 13 ιβ,2. 8,8.

θρόνος του οατανα· και κρατείς τδ δνομά μου, 14'12' 1,6'
και οϋκ ήρνήοω την πίοτιν μου και έν ταις ήμέ-
ραις Άντίπας δ μάρτυς μου δ πιοτός μου, δς
άπεκτάνΰη παρ9 ύμιν, δπου δ οατανάς κατοικεί.

7 W εκκλησιαις · (U 11) \ ΰεου : h-f μου 8 της : Η τω |
Τ Ζμνρνη 10 μη : hT μηδέν \ εξετε (sie et h1) : Κ εχητε
h" έχετε 11 (cf 7) 12 της : h8 cjj τω 13 h8 f και εν ταις . . .
υμιν f I h8T— και 3° | ημερ. : W-f αις : h8+ [ev] αις | Τ Αν-
τειηας h8 cjj Αντιπα | μου ο : HR μου, ο \ μου 4° : [Η] | h8 — ος

7 ταις : + επτα Λ | — - αυτω Να | εν μεαω του
παραόειοου Ιαζ 8 — ος 2m 9 οου : -f- τα εργα και xQaf \
— εκ Παζ 10 πα&ειν Q2a \ ιόου : -f όη Q6a | βαλειν
Qla$ I ημέρας Q2a 12 — την οξειαν g Primasius
13 οιόα : -f- τα εργα οου και Qaf
616

2,14—23. ^ποκαλνψις ιωανον

Nu 8ΐ,ιβ; 14 άλλ* έχω κατά σον όλίγα, δτι έχεις έκεϊ κρατούν·
S5jd2ii. τας την διδαχήν Βαλαάμ, δς έδίδασκεν τφ Βαλάκ
βαλεΐν οκάνόαλον ένώπιον των νιων Ισραήλ, ςρα-
β. 15 γειν είόωλό&ντα καΐ τζορνεϋύαι. όντως έχεις και σύ
κρατονντας την διδαχήν των Νικολαϊτών ομοίως,
is. ι,ΐ6. 16 μετανόηοον οϋν ■ εί δε μη, έρχομαι σοι ταχύ και
πολεμήσω μετ' αύτών έν τη ρομφαία τον στόμα·
ρβ 78,24. 17 τός μον. Ό έχων ους άκονσάτω τί τδ πνεύμα

2,2; 65,15. , , „ , - V m~ ~ > ~

ί«,·2; 19,12. λέγει ταις εκκλησιαις. 1ω νικωντι οωύω αντφ
mcc 2,4-8. το* ^αννα τ0ν χεκρνμμένον, και δώσω αύτφ ψψ
φον λενκήν , και έπί την ψήφον όνομα χαινον
γεγραμμένον , δ ούδεις οϊδεν ει μή δ λαμβάνων.
Du ιο,β. 18 Kai τφ άγγέλω της έν Θνατείροις έκκλησίας β
1,14,16' γράψον

Τάδε λέγει δ νίδς τού $εού, δ έχων τονς
όφ&αλμούξ [αντοι] ώξ φλόγα Ttvpog, και οι* πόδες
19 αντον όμοιοι χαλκολιβάνω' οιδά σον τα έργα και
την άγάπην και την πίστιν και την διακονίαν
και την ύπομονήν σον, και τα έργα σον τά έσχα-
4.14. 20 τα πλείονα των πρώτων, άλλα έχω κατά σού
Vh^ms! δτι άφεις την γνναικα Ίεζάβελ, ή λέγονσα έαν·
^TiVsl'. τνν προφήτιν, και διδάσκει και πλάνη, τονς έμονς
8 ρ 3,ΐ6. 21 δονλονς πορνενβαι καΐ φαγεΐν είάωλό^ντα' και
έδωκα αύτη χρόνον Ινα μετανοήση, και ού Φέλει
22 μετανοήσαι έκ της πορνείας αύτής. ιδού βάλλω
αύτήν εις κλίνην, και τούς μοιχενοντας μετ'
αύτής εις Φλίψιν μεγάλην , έάν μή μετανοήσον-
,ιο; Θ2,ΐ8. 23 oiv έκ των έργων αύτής · και τά τέκνα αύτής
;'■ ' ' άποκτενώ έν ϋ'ανάτω* και γνώσονται πάσαι αϊ

14 Η αλλα I h— οτι 15 Hit— των 16 Τ— ονν
17 Τ νικονντι 18 της : Η τω \ [αυτόν] : TR— W |

Τ φλοξ 19 Τ— gov 2° 20 Τ αλλ \ γνναικα : h+ gov
I εαντην : Τ αντην 22 W μετανοηοωοιν | αντης 2° : h αντων

14 φαγειν : pr και Qßa 15 ομοίως : (Ρα-\-) ο μισω 1ζ
17 αντω : + φαγειν Ι*1αζ \ τον 1° : pr εκ Να απο Ιαζ
20 gov : + πολν Να -f πολλά 28α + ολίγα 1ζ 21 και
ον : et μεν 38 22 ιόον : + εγω If

APOCALYPSIS IOANNiS. 2,14-23.

Sed habeo adversus te pauca: quia habes 14xVu3i,ie;
illic tenentes doctrinam Balaam, qui docebat jdn.'2'
Balac mittere scandalum coram filiis Israel,
edere, et fornicari: ita habes et tu tenentes 15 3.
doctrinam Nicolaitarum. Similiter 1 poeniten- 16 12. ι,ιβ.
tiam age : si quo minus veniam tibi cito - et
pugnabo cum illis in gladio oris mei. Qui 17 ps 78,24.
habet aurem, audiat quid Spiritus dicat Ecclesiis: 3*i2?,2; 65
Vincenti dabo manna absconditum , et dabo
illi calculum candidum: et in calculo nomen
novum scriptum, quod nemo seit, nisi qui accipit.

Et Angelo Thyatirae Ecclesiae scribe : 18 dd ιο,β.

Haec dicit Filius Dei, qui habet oculos Μ4· 5·
tamquam flammam ignis, et pedes eius simi-
les aurichalco: Novi opera tua, et fidem, et 19
charitatem tuam, et ministerium, et patien-
tiam tuam, et opera tua novissima plura pri-
oribus. Sed habeo adversus te pauca: quia 20 i.u.
permittis mulierem Iezabel, quae se dicit pro- \ r| 9^2!'
pheten, docere, et seducere servos meos, for- Nu 25,1 ,2,
nicari, et manducare de idolothytis. Et dedi 21
Uli tempus ut poenitentiam ageret: et non
vult poenitere a fornicatione sua. Ecce mit- 22
tarn earn in lectum: et qui moechantur cum
ea, in tribulatione maxima erunt, nisi poeni-
tentiam ab operibus suis egerint. et filios 23ps7,io;62
eius interficiam in morte, et scient omnes Jrll>20;17

U — quia | Balaac F 15 (© inc. v. 16 . Simil.)
similiter. ψ&Α 16 si nihilommus F | venio F 17 cf 7
I abscondita F | illi] ei F \ — et '2° F calculum 2° Ai
I — nomen F1 — nov. F* 18 Tyathirae A {it 24?) )
oculus A* I ut I flamma £F \ oric- QA orich-
aeric- F -cho A 19 operam tuam JP1 | > carit. et fid. |
— tuam 1° I mysterium F \ — et op tua F 20 — pauca
I permittee A1 | Hiezabel 21 illis et

agerent | paeniteri 22 Ecce ego § | mitto

et & I tribulationem maximam | — erunt | > eg.

ab op. suis @ eg. ab op. eius 23 mortem AF*

617

2,24-3,5. APOCALYPSIS lÖANNlS.

Ecclesiae, quia ego sum scrutans renes, et
corda: et dabo unicuique vestrum secundum
24 opera sua. Vobis autem dico , et ceteris qui
Thyatirae estis: Quicumque non habent doc-
trinam hanc, et qui non cognoverunt altitu-
dines satanae , quemadmodum dicunt , non
3,11 25 mittam super vos aliud pondus: tarnen id,
ph 2,8. 26 quod habetis, tenete donee veniam. Et qui
vicerit, et custodierit usque in rinem opera
12,5. 27 mea , dabo illi potestatem super Gentes , 1 et
reget eas in virga ferrea, et tamquam vas
Ps 2,8.9. 28 figuli confringentur , sicut et ego accepi a
Patre meo: et dabo illi stellam matutinam.
3,e.i3.22. 29 Qui habet aurem , audiat quid Spiritus dicat
Ecclesiis.

5;e. i,ie. 3 ET Angelo Ecclesiae Sardis scribe :

Haec dicit qui habet Septem Spiritus Dei,
et Septem Stellas : Scio opera tua, quia nomen
i9. Ez 34,4. 2 habes quod vivas, et mortuus es. Esto vigi-
lans, et confirma cetera, quae moritura erant.
Non enim invenio opera tua plena coram Deo
ι Th 5,2. 3 meo. In mente ergo habe qualiter accepe-
m 11%'. ris , et audieris , et serva , et poenitentiam
age. Si ergo non vigilaveris, Veniam ad te
tamquam fur, et nescies qua hora veniam
ja 23. 4 ad te. Sed habes pauca nomina in Sardis,
qui non inquinaverunt vestimenta sua: et
ambulabunt mecum in albis, quia digni sunt.
fx 32,32.33. 5 Qui vicerit , sic vestietur vestimentis albis,
;π,π;7^9!ΐ3.' et non delebo nomen eius de Libro vitae,
ut\o*z2. e^ confitebor nomen eius coram Patre meo,

23 sua ] vestra 2ά — et 1° j qui 1° ] quia

g<£ 92c. cornea | quicum JFl I — et 2° | alti^udiuis A*
26 et 2° ] -j- qui ι ei A 27 illas | — et 2°

3,5 — et audieris F \ (ergo ] enim) | — ad
te 1° 4 ambulant QAF (-averunt) 5 (no-

raina eorura)

Αποκαλνψις Ιωανον 2,24—3,6

έκκληαίαί δτι έγώ είμι ό εραννών νεφρούξ χαϊ
χαρόίας, κάί δώύω ϋμνν εχάύτω χατά τά εργα
ύμών. ύμιν δε λέγω τοις λοιποϊς τοις έν θνατεί- 24
ροις, δοοι ούκ έχονοιν την όιδαχήν ταύτην, οιτινες
ούκ έγνωοαν τά βαΰέα τον οατανά, ως λέγονσιν
ού βάλλω έφ' ύμας άλλο βάρος* 1 πλην ο έχετε 25 s,n.
κρατήσατε άχρι οϋ άν ήξω. Και ό νικών κάί 26 ρ» 2,8.9
ό τηρών άχρι τέλους τά εργα μον, άώαω αντω
έξονσίαν έπί των ε&νών, και τιοιμανεϊ αντονς έν 27 12,5.

Λλ., * - ♦ , , > λ , Ρβ Sal 17,2β.

paß ο ω αιοΥίρα, ω$ τα αχενη τα κεραμικά ύνντρι-
βεται, ώς κάγώ εϊληφα παρά τον πατρός μον, 28
και δώοω αύτφ τον άστέρα τον πρωϊνόν. Ό έχων 29 3,e.is.2s.
οϋς άκονοάτω τί το πνεύμα λέγει ταϊς έκκλησίαις.

7 Καίτφ άγγέλωτής έν Σάρδεοιν έκκληοίαςγράψον 3 5»β· ι,ιβ.
Τάδε λέγει ό εχων τά έπτά πνεύματα τον
$εον και τονς έπτά άοτέρας· οιδά οον τά εργα,

δτι όνομα έχεις οτι ζης, κάί νεκρός εϊ. γίνου 2 ι», ε* sm.

γρηγορών, κάί οτήριαον τά λοιπά ä έμελλον '
άποΰανεϊν · ού γάρ εϋρηκά οον έργα πεπληρω-

μένα ένώπιον τον Φεοϋ μον* μνημόνενε οϋν πώς 3 l The.s.

εϊληφας και ήκονοας, και τήρει και μετανόηοον. m 2ms.
έάν ούν μη γρηγορήοης, ήξω ώς κλέπτης, και ού

μη γνφς ποίαν ώραν ήξω έπί σε. άλλά έχεις 4 Ja 28.
όλίγα όνόματα έν Σάρδεοιν α ούκ έμόλνναν τά
ιμάτια αύτών , κάί περιπατήοοναιν μετ έμον έν

λευκοις, δτι άξιοι είοιν. Ό νικών ούτως περι- 5 ex S2,82.s8.

βαλειται έν ίματίοις λευκοις, και ού μη ε£αλείψω Μ;β,Ίΐ;7.·.

το ovo μα αύτοϋ έχ τ% βίβλον της ζωής, και όμο- ίό*82.
λογήοω το όνομα αύτοϋ ένώπιον τον πατρός μον

28 W προϊνον 3,1 της : hv τω h8 id cjj 2 εργα :
h[R]T pr τα 8 hT γνώση

23 νμων : αυτού Q38 24 τοις 1° : και ζ \ βαλω xQlf
25 αν ηξω : ανοίξω Q2a 27 ουντριβησεται PQa 3,1 οτι
2° : και Q6a 2 τηρηοον 9α | α ημελλες αποβαλλειν Q2a \
— μου 1ζ 8 — ουν Xl4 | — και ηκ. κ. τηρεί Q2a \

γρηγ. : μετανοηοης ν* Primas. | ηξω 1° : -f- εηι 5e HQat*
4 a : οι la 5 ούτως : ούτος JPQai
618

3,6—14. Αποκάλυψες Ιωανου

6 καί ενώπιον των άγγέλων αύτον. Ό έχων ούς
άκονοάτω τί το πνεύμα λέγει ταϊς έκκλησίαις.
ΐβ 22,22. 7 Καί τφ άγγέλω της εν Φιλαδελφία έκκληοίας 8

Job 12,14. ,

γραψον

β,ιο; 19,11. Τάδε λέγει ο άγιος, ό αληθινός, δ εχων τψ

' ' κλεΐν Δανείδ, ό άνοίγων καϊ ονόεϊς κλείΰει, και
ι κ 16,9. 8 χλείων καί ουδείς άνοίγεί' οιδά οον τα έργα*
ιδού δέδωκα ένώπιόν οον ΰύραν ήνεωγμένην , ην
ουδείς δύναται κλεϊσαι αύτην δτι μικράν έχεις
δύναμιν , και έτήρΐ)σάς μον τον λόγον και ούκ
2,9. 9 ήρνήσω το όνομά μον. ιδού διδώ εκ της σννα-

[8 60,14; 49,23; L m J ~ * , Γ Τ »τ

15,14; ββ,23. γωγης τον οατανα, των λεγόντων εαντονς Ιον-
is lift. δαίονς είναι, και ούκ εισίν άλλα ψεύδονται* ιδού
ποιήσω αύτούς Ινα ηξονσιν και προΰκννίιΰονύιν
ενώπιον των ποδών Οον, και γνώσιν δτι εγώ ηγά-
ΐ8,ιο. η ιο,3β. 10 πηύά σε. δτι έτήρησας τον λόγον της ύπομονής
sVvii! μον, κάγώ σε τηρήσω εκ της ώρας τον πειρα-
σμού της μελλούσης έρχεσΰαι έπί της οίκονμένης
δλης, πειράσαι τονς κατοικονντας έπί της γης.
■ ι,δ; 2,6.10.25. 11 1 έρχομαι ταχύ* κράτει δ έχεις, Ινα μηδείς λάβχ)
εζ 48,35. 12 τον στέφανόν σον. Ό νικών, ποιήσω αύτόν στν-
[8 β2,2; ^ΐ6. χον ^ %^ ν(χ^ το~ ß£0fi μ0ν } κα1 §ξω ού μη

si 2.' ΐ92ΐ2! έξέλΰη έτι, καί γράψω έπ' αύτόν το δνομα τον
Φεον μον καί το όνομα τ% πόλεως τον ΰ>εον μον,
της καινής Ίερονσαλήμ ή καταβαίνονσα έκ τον
ούρανοϋ άπό τον ΰεον μον, καί το ονομά μον
13 τό καινόν. Ό εχων οϋς άκονοάτω τί το πνεύμα
λέγει ταις έκκλησίαις.
ρ8 89,38. 14 Καίτφ άγγέλωτήςέν Ααοδικίαέκκλησίαςγράψον* 9

Prv 8,22.

^KolViö! 7 T71S 1 hV τω hH ^ Φ \ ^ Φιλαόελςρεια | ο άγιος, (Τ—,) ο

αληϋ'. : h ο αληθινός, ο άγιος \ κλειν : hT-f- τον \ κλειων :
h κλειεί \ ανοίγει : RT ανοίξει 8 Η εργα, — ιόον . .
αυτήν, — 9 Ή. ψεύδονται, — 14 της : h8 cjj τω

R Λαοόικεια

7 Δαυειό ι αόον 7*16α 9 όιόωμι JPQa^ όεδωκα Ν |
γνώση Χΐ4 11 ερχ. : pr ιόον 28αζ 12 — μον 1° 11α
I ex : απο 2α | — μον 5° Qa
619

ArUuAb Y r bib lUAJNJNlb.

ό,β -14.

et coram angelis eius. Qui habet aurem, 6
audiat quid Spiritus dicat Ecclesiis.

Et Angelo Philadelphiae ecclesiae scribe: 7 1322,22.

Haec dicit Sanctus et Verus , qui habet 0 '
clavem David: qui aperit, et nemo claudit:
claudit, et nemo aperit: 1 Scio opera tua. Ecce 8 1 κ ιβ,9,
dedi coram te ostium apertum, quod nemo
potest claudere: quia modicam habes virtutem,
et servasti verbum meum, et non negasti no-
men meum. Ecce dabo de synagoga satanae, 9 2,9.
qui dicunt se Iudaeos esse, et non sunt, sed fe45,V m]
mentiuntur: Ecce faciam lllos tit veniant, et
adorent ante pedes tuos: et scient quia ego
dilexi te 1 quoniam servasti verbum patientiae 10 13,10. η ίο
meae , et ego servabo te ab hora tentationis, 2 τ 2,12.
quae Ventura est in orbem Universum tentare
habitantes in terra. Ecce venio cito: tene 11 1,3; 2,5. 2,
quod habes, ut nemo accipiat coronam tuam.
Qui vicerit, faciam ilium columnam in templo 12 κ« 48,35.
Dei mei, et foras non egredietur amplius: et 02,«.'
scribam super eum nomen Dei mei, et nomen
civitatis Dei mei novae Ierusalem, quae de-
scendit de caelo a Deo meo, et nomen meum
novum. Qui habet aurem, audiat quid Spi- 13
ritus dicat Ecclesiis.

Et Angelo Laodiciae ecclesiae scribe : 14 89,38.

Prv 8,22.

. J 1,8.

7 Filadelfiae F | scribae F^ : Scribe: ^C9» Ko1 ^15-
: scribe: ^2^92.93 (in ^ tectura „scribe:" iuxta, non

supra : 1° agglntinata est) | cludit bis %A^F j et cl. 2° F

8 osteum Fl j cludere QAF*-

9 (sciant) I fin . £®A(F) :

10 > te serv. | ad horam F j in terram A

11 — Ecce

12 — et η. civ. D. mei F \ Hieras- | descendet F \
- a F I (- et 40) ι - meum F

13 aures F , it 22

14 > ecc. Laod. F | (ecclesie: Scribae: φ1)

619

3,15-4,2. APOGALYPSIS IOANNIS.

Haec dicit Amen, testis fidelis, et verus,
2,2. κ 12,11. 15 qui est principium creaturae Dei. Scio opera
tua: quia neque frigidus es, neque calidus:
16 utinam frigidus esses, aut calidus: 1 sed quia
tepidus es, et nec frigidus, nec calidus, inci-
Hoe 12,9. 17 piam te evomere ex ore meo. quia dicis :
ι κ 3,i8, 4,8. qU5d dives sum, et locupletatus , et nullius
egeo: et nescis quia tu es miser, et misera-
i ρ i,7. is 55,1. 18 bilis, et pauper, et caecus, et nudus. Suadeo
tibi emere a me aurum ignitum probatum ut
locuples fias, et vestimentis albis induaris, et
non appareat confusio nuditatis tuae, et Col-
len 32 ^ ^r*° mun8'e oculos tuos ut videas. Ego quos
η ΐ2,β'. amo , arguo , et castigo. Aemulare ergo , et
t ή 36° ΙΙ^ί' ^ poenitentiam age. Ecce sto ad ostium , et
j 14,23.' pulso : siquis audierit vocem meam, et aperu-
erit mihi ianuam, intrabo ad illum, et coenabo
Mt 19,28 21 cum illo, et ipse mecum. Qui vicerit , dabo
ei sedere mecum in throno meo: sicut et ego
vici, et sedi cum patre meo in throno eius.
22 Qui habet aurem , audiat quid Spiritus dicat
Ecclesiis.

ExOn229 ^ P°s^ naec e^ ecce os^mm apertum3

1,10. i9. n',12! in caelo, et vox prima, quam audivi tamquam
tubae loquentis mecum , dicens : Ascende
hue , et ostendam tibi quae oportet fieri
ο , ο. h??' 2 post haec. Et statim fui in spiritu: et ecce

Lz 1,26; 10,1. ^ 1

i8 β,ι. p8 47,9. sedes posita erat in caelo, et supra sedem se-

14 dicit:

17 dices A*F | — quöd ^ | rairabiles A^

18 et 2° ] ut $

20 — mihi ι introibo (pr [et])
22 cf 13

4,1 — et \° F I tuba F \ fieri ] -I- cito g
2 — Et 1° et gi I sedis AF^ | super A | — sedem F
620

Αποκαλνψίς Ιωανον 3fi5— 4,2.

Τάδε λέγει ό άμήν , 6 μάρτνξ ό ηιστος καί
άληϋτνός, ή «ρ#ή της χτίΰεως του $εοϋ ■ οϊδά σου 15 2,2. r 12,11.
τά έργα, δτι οϋτε ψυχρός εϊ ούτε ζεστός, δφελον
ψυχρός ής ή ζεστός, ούτως δτι χλιαρός εί, καί 16
οϋτε ζεοτός οϋτε ψυχρός, μέλλω οε έμέσαι έκ του
οτόματός μου. δτι λέγεις δτι πλούοιός είμι και 17 ηοβ 12,9.
αεπλοννηχα και ούδέν χρείαν έχω, καί ουκ οίδας ^8»18»4»8-
δτι ου εϊ 6 ταλαίπωρος καί έλεεινός και πτωχός
και τυφλός καί γυμνός, συμβουλεύω σοι άγοράσαι 18ιρι,7. ΐβδβ,ι
παρ* έμοϋ χρυσίον πεπυρωμένον έκ πυρός Ινα 1β'15'
πλουτήσης, καί Ιμάτια λευκά Ινα περιβάλχι καί
μη φανέρωση ή αισχύνη της γυμνότητός σου, καί
κολλούριον έγχρϊσαι τους όφΰαλμούς σου Ινα βλέ- prv s,i2.
πης. έγώ οσονς εάν φιλώ ελέγχω καί παιδεύω- 19 η*^;32,
ζήλευε ούν καί μετανόησον. Ιδού έστηκα έπί την 20 mc 18,34.

n / * ρ 2 > 3 ~ ~ L 12, 86; 22,29 β

ϋνραν και κρούω* εαν τις ακουση της φωνής j 14,23.

μου καί άνοιξη την ΰύραν , είσελεύσομαι προς

αύτόν καί δειπνήσω μετ* αύτοϋ καί αύτός μετ*

έμοϋ. Ό νικών, δώσω αύτφ καΰίσαι μετ* έμοϋ 21 Mt 19,28.

έν τφ ΰρόνω μου, ως κάγώ ένίκησα καί έκάΰισα

μετά τοϋ πατρός μου έν τ φ ΰρόνω αύτοϋ.

Ό έχων οϋς άκουσάτω τί τό πνεϋμα λέγει ταϊς 22

έκκλησίαις.

%ο Μετά ταϋτα εϊδον, καί ιδού ΰύρα ήνεωγμένη 4 ε* ΐ9,ιβ.24.
έν τφ ούρανφ , καί ή φωνή ή πρώτη ην ήκουσα f.ioffl.' 11,12
ώς αάλπιγγοξ λαλούσης μετ* έμοϋ, λέγων* άνάβα
ώδε, καί δείξω σοι α άεΐ γενέσθαι μετά ταϋτα.
εύΰέως έγενόμην έν πνεύματι* καί ιδού θρόνος 2 ι,ιο.
εκείτο έν τφ ούρανφ, καί επί τον frpovov χα&ψ ui'uiali.i

14 αλη&ινος : Η pr [ο] 17 Η ελεινος h ο ελεινος
18 RT κολλνριον | Τ εγχρισαι 20 ΰνραν 2° : hT-|- και
4,1.2 Η γενέσθαι, μετα ταύτα ενΰεως

16 και οντε : ον 2α 17 — οτι 2° nPQa \ ονόενος
HPQaf 19 ζηλωσον HJPlaf 4,1 λαλούσαν Η \ λέγουσα
HsFatf 2 και ενΰεως ΡΙαζ \ επι τον ϋρονου 1*1αζ
620

4,8— ιοΦ Αποκαλυψις Ιωανον

&ζ ν2β-28. 3 μένος, καί δ καθήμενος όμοιος δράσει λίΰφ ίά-
οπιδι καί οαρδίφ, και ΐρις κνκλό&εν τον ftpovov
ΐβ 24,28. 4 όμοιος δράοει ομαραγδίνφ. και κυκλόΰεν τον
' ' ' ΰρόνου θρόνους εϊκοοι τέοοαρας , καί επί τους
ΰρόνονς εϊκοοι τέοοαρας πρεοβντέρονς καημέ-
νους περιβεβ?^ημένους εν ίματίοις λενκοις , και
εχ ΐ9,ΐ6. 5 επί τάς κεφάλας αυτών οτεφάνους χρυοοϋς. καί
8,5; π,ΐ9· εκ του θρόνου εκπορεύονται άστραπαϊ καί φωνάί
ι,4. zch 4,2. κα>ί βρονταί' καί έπτά ?*αμπάδες πυρός καιόμεναι
ένώπιον του Φρόνου, α ειοιν τα έπτά πνεύματα
εζ ι,δ.18.22.26; 6 του ΰεοϋ · καί ένώπιον του ΰρόνου ώς ΰάλαοοα
ιο,ι. is β,ι. Υαλίνη όμοια κρνύτάλλω- καϊ έν μέύω τον &ρόνον
καί κύκλω τον &ρόνον τεύύερα ζωα γέμοντα όφ-
εβ ι,ιο. 10,14, 7 d-αλμών έμπροσθεν καί δπιοϋεν. καί το ζφον το
πρώτον δμοιον λέοντι, κα\ τό δεύτερον ζφον δμοιον
μόαχω, και τό τρίτον ζφον έχων το πρδΰωτίον
ώς άν&ρώπον, καϊ τό τέταρτον ζφον δμοιον άετω
ΐβ β,2.3; 4ΐ,4. 8πειομένω. καί τα τέσσερα ζφα, εν κα&' εν αύ-
Εζ 1,1 εχ^',η'. έχων ανά πτέρυγας ε£, κνκλό^εν καί έσωΰεν

γεμοιοΊν οφθαλμών καί άνάπαυοιν ουκ έχουοιν
ήμέρας καί νυκτδς λέγοντες*

άγιος άγιος άγιος κύριος 6 &εος ό παντοκρά-
τωρ, δ ήν καί δ ων καί δ έρχόμενος,
ΐβ β,ι. ρθ 47,9. 9 Καί δταν δώοουοιν τα ζφα δόζαν καί τιμήν καί
Dn4,8i;M6; βύχαριστίαν τφ χα&ημένω έπϊ τω &ρόνω τω ζώντι
5,ΐ4. ίο εις τονς αίώνας τών αιώνων, πεοοϋνται οι εϊκοοι
τέοοαρες πρεοβύτεροι ένώπιον του καθήμενου έι%\
τον frpovov, καί προοκυνήσουοιν τω ζώντι εις τονς

4 ΰρονονς 1° : JCR ΰρονοι | τεσσάρας 1° : HB, τέσσαρες \
Κ — εν 5 εισιν : W εστίν 6 Τ ενπροσ&εν 7 h έχον
8 W έχον 9 Κ επι τον ΰρονον

3 και ο κα&ημ. : + ην ζ — Ια 4 — και 1° Q2a \
ΰρονονς 2° : -j- ειόον 49αζ -\- τονς Qaf 5 α : at Qa$ \
— τα Qa 6 — ως ΐαζ 7 — ως Qa | αν&ρωπος ΡΙαζ

8 ειχον χ£ I εσωΰεν : pr εξωΰεν και Qa \ άγιος : no vies Qa

9 όωσωσιν HQa όωσι 2α

621

APOCALYPSIS lüANNIS. 4,3—10.

dens. Et qui sedebat similis erat aspectui 3 e& 1,26 -2a.
lapidis iaspidis , et sardinis : et iris erat in
circuitu sedis similis visioni smaragdinae. Et 4 is 24,23.
in circuitu sedis sedilia vigintiquattuor : et 3'4; 5'10,
super thronos vigintiquattuor seniores seden-
tes, circumamicti vestimentis albis, et in ca-
pitibus eorum coronae aureae: Et de throno 5 ex ΐθ,ιβ.
procedebant fulgura, et voces, et tonitrua: β,δ/'π,Ίθ;
et septem lampades arderites ante thronum, i,i.ezch 4,2.
qui sunt septem spiritus Dei. Et in conspectu 6 ez 1,5.18.22.20:
sedis tamquam mare vitreum simile crystallo: ι8 β,Ί.'
et in medio sedis, et in circuitu sedis quat-
tuor animalia plena oculis ante et retro. Et 7 ez 1,10 ; ιο,η.
animal primum simile leoni, et secundum ani-
mal simile vitulo, et tertium animal habens
faciem quasi hominis, et quartum animal si-
mile aquilae volanti. Et quattuor animalia, 8 is 6,2.3; 4i,4.
singula eorum habebant alas senas: et in cir- Am 4,13 lxx.
cuitu , et intus plena sunt oculis : et requiem Ex 3,14>
non habebant die ac nocte, dicentia:

Sanctus Sanctus , Sanctus Dominus Deus
omnipotens, qui erat, et qui est, et qui ven-
turus est.

Et cum darent ilia animalia gloriam , et ho- 9 is β,ι. p8 47,9.
norem, et benedictionem sedenti super thro- laji1' e,26;

num , viventi in saecula saeculorum , 1 proci- 10 5,14.
debant vigintiquattuor seniores ante seden-
tem in throno, et adorabant viventem in

3 hiasp- g-F \ sardini | hiris F \ circuito Fl |
visionis Λ | zmar-

4 viginti [et] quattuor 2° | circumamictos | co-
ronas aureas

5 procedunt | fulgora ®-l I quae

6 (— in B°j 7 volantis F

8 senas in $ | habent 2° | ac ] et

9 — viv. in saec. saec. A

to procedebant A procident | adorabunt

021

4,11-5,8. APOCALYPSIS IOANNIS.

saecula saeculomm, et mittebant coronas suas
ante thronum dicentes:
11 Dignus es Domine Deus noster accipere
gloriam, et honorem, et virtutem: quia tu
creasti omnia, et propter voluntatem tuam
erant, et creata sunt,
is 6,i; 29,ii. 5 ET vidi in dextera sedentis supra thro- 4
4,2. ezP2,9.7io! num, librum scriptum intus et foris, signatum

2 sigillis septem. Et vidi Angelum fortem, prae-
dicantem voce magna: Quis est dignus ape-

3 rire librum, et solvere signacula eius? Et
nemo poterat neque in caelo, neque in terra,
neque subtus terram aperire librum, neque

4 respicere ilium. Et ego flebam multum, quo-
niarn nemo dignus inventus est aperire librum,

Gn !9,9.io. 5 nec videre eum. Et unus de senioribus dixit
22je! mihi: Ne fleveris: ecce vicit leo de tribu Iuda,
1 P 5'y* radix David, aperire librum, et solvere septem
is 53,7; j i,2. 6 signacula eius. Et vidi: et ecce in medio
4,5. zciTvo! throni et quattuor animalium , et in medio
seniorum, agnum stantem tamquam occisum,
habentem cornua septem, et oculos septem:
qui sunt septem spiritus Dei , missi in om-
ie β,ι. p8 47,9. 7 nem terram. Et venit : et accepit de dex-
pe ui,2. 8 tera sedentis in throno librum. Et cum
'*8,3.4'. ' aperuisset librum, quattuor animalia, et vi-
gintiquattuor seniores ceciderunt coram
agno, habentes singuli citharas, et phialas
aureas plenas odoramentorum , quae sunt

10 mitten t 11 et deus $M

5,1 dexteram gJL1 | super | foris, ] — , %$A

foras F

2 et praedic. A | Qui A

3 — neque 1° | terra 2° IT

5 dieir | fleberis A \ — solvere

6 corona A1 \ — septem 3°

7 in ] de I — librum (suppL A* post accepit)

8 thiaras F \ fialas

622

Αποκαλνψίς Ιωανον 4,ιι— 5,8.

αιώνας ιών αιώνων, καί βαλοϋσιν τους ατεφάνονς
αύτών ένώπιον τοϋ θρόνου, λέγοντες*

άξιος el, δ κύριος καί ο ΰεός ημών, λαβείν iies,9.

την δόξαν καί την τιμήν καί την δύναμιν,

δτι ού έκτισας τα πάντα, και όιά το ΰέλημά

αον ησαν και έκτίσΰησαν.
Και είδον έπί την όεξιάν τον καθήμενου έπϊ 5 ΐββ,ΐ;29,η.
τον θρόνου βιβλίον γεγραμμένον εσωθεν χαϊ οπι- f.VLi's.s.io.
σθ*ν, χατεσφραγιύμένον σφραγϊσιν έπτά. καί ειόον 2
άγγελον ίοχνρόν κηρύσσοντα έν φωνη μεγάλη* τις
άξιος άνοϊξαι το βιβλίον καί λϋσαι τάς σφραγίδας
αύτοϋ; καί ούδείς έδύνατο έν τφ ούρανφ ούόέ 3
έπί της γης ούδε ύποκάτω της γης άνοϊξαι το
βιβλίον ούτε βλέπειν αύτό. καί έκλαιον πολύ, 4
δτι ουδείς άξιος ευρέθη άνοϊξαι το βιβλίον
ούτε βλέπειν αυτό. καί εις εκ των πρεσβυτέρων 5 49,9.10.
λέγει μοί' μη κλαίε* Ιδού ένίκησεν δ λέων δ εκ 22,ιβϊ '
της φυλής Ιούδα, ή ρίζα Δαυείδ , άνοϊξαι το 1 ρ δ,8'
βιβλίον και τάς έπτά σφραγίδας αύτοϋ. Καί 6 ΐβ δβ,7 ; ιι,2.
ειδον έν μέσω τοϋ θρόνου και των τεσσάρων i.eVzch'k.io.
ζφων καί έν μέσω των πρεσβυτέρων άρνίον έστη-
κδς ως έύφαγμένον, έχων κέρατα έπτά καί οφθαλ-
μούς επτά, οι είσιν τα έπτά πνεύματα τοϋ $εοϋ
άπεσταλμένοι εί$ πάσαν τψ γψ. καί ήλΰεν καί 7 ι8 β,ι. ρ« *7,9
εϊληφεν έκ της δεξιάς τον καθήμενου έπ\ τον
θρόνου. Καί δτε έλαβεν το βιβλίον, τά τέσσερα 8 ρβ ui,*.
ζφα καί οί είκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι έπεσαν Ue*8.i6,,i
ένώπιον τοϋ άρνίου, έχοντες έκαστος κιΰάραν καί
φιάλας χρυσάς γεμούσας θυμιαμάτων, αϊ είσιν

5,3 R ηόυνατο \ ουόε bis : hT ουτε 4 και : [H]R-f-
εγω 6 hT εοτηκως | Η τα [επτά] nv. | hT αηεαταλμενα
8 αι : hT α

10 βαλλονσι H*Qaf 11 ηοαν : pr ουκ Qa : εισιν 1*αζ
5,2 οπιοΰεν : εξωϋεν i*Qa \ (εσωϋεν, κ. on. κατ.) 4 ανοιξαι :
-\- και avayvcuvai Ιαζ δ τας : pr λνοαι Νζ' 6 ειόον : (ζ -\-)
και ιόον και Α 7 ειληφ. : *ο βιβλίον Ταζ 8 κιθάρας Ιαζ
622

5,9— 6,2, Αποκαλνψι,ς Ιωανον

β 88,8; H4,e. 9 αί ποούενχάί τών άγιων, καί αδονύιν ώδψ %αι-

7,9; 14,8.4. ^ , ' '

νψ λέγοντες*

άξιος έί λαβείν το βιβλίον καί άνοιξαν τάς
σφραγίδας αύτοϋ, δτι έοφάγης και ήγόρασας
τφ $εφ έν τφ αιματί οον έκ πάσης φυλής και
εχ ΐ9,β. ίο γλώσσης καί λαοϋ και έθνους, και έποίησας
β ; 2ο,β* 22,'5.' αύτους τω &εώ ήμών βαύιλείαν καί ιερείς,
και βαοιλεύοονσιν έπι της γης.
ι Rg 22,ΐ9. 11 καί είόον , καί ήκονοα φωνην άγγέλων πολλών
Dn 7,10' κΰκλω τον θρόνου και των ζφων και των πρεσβυτέ-
ρων, καί ην 6 άριΰμδς αύτών μνριάδες μυριάδων
7,ΐ2. ιβ 53,7. 12 καϊ χιλιάδες χιλιάδων, λέγοντες φωνή μεγάλη *
1 Ph^iuo! άξιός έστιν το άρνίον το έύφαγμένον λαβείν
την δύναμιν καί πλοϋτον και σοφίαν καί
ίσχύν και τιμήν και δόξαν καί εύλογίαν.
ϋ,ι. ρ« 47,9. 13 και παν κτίσμα δ έν τφ ούρανφ και έπι της γης
καί ύποκάτω της γης καί έπι της θαλάσσης
[έστίν], και τα έν αύτοϊς πάντα, ηκουσα λέγοντας*
τ φ χα&ημένω επί τω &ρόνω καί τφ άρνίω
ή ευλογία καί η τιμη και η δόξα καί το
κράτος εις τους αιώνας τών αιώνων.
ι,ιο; ΐ9,4. 14 καί τα τέσσερα ζφα έλεγον άμήν, καί οί πρε-
σβύτεροι έπεσαν καί προσεκύνησαν.

6,ι.2. 4,β; 6 Καί εϊδον οτε ηνοιξεν το άρνίον μίαν έκ τών ιέ
δ'6·8· έπτά σφραγίδων, καί ηκουσα ένός έκ τών τεσσάρων
bi,8;e,i-8. 2 ζφων λέγοντος ως φωνη βροντής* ερχου. καί εϊδον,

καί ιδού ίππος λενκός, καί ό καθήμενος έπ' αϋ- I
τον εχων τόξον , καί έδό$η αύτφ στέφανος, καί !

10 HE, βασιλενοναιν 11 φωνην : h[E,JT pr ως

12 KR άξιον 13 [εστίν] : W— Τ | ηκουοα : Τ pr και \
h λέγοντα \ Κ επι τον Φρονον 6,1 RT φωνή

9 τω ΰεω : (16α pr ημας 1 10 αντους : ημας ζ | 1

βαοιλεις Qpl$ | ιερατειαν x \ βαοιλενοομεν ζ 13 πάντα, : \
, παντας 2α 14 λέγοντα το αμ. Qa \ οι : + είκοσι

τέσσαρες ζ | fin -}- ζωντι εις τους αιώνας των αιώνων ζ $
6,ί οτε : οτι Qa | ερχον : -f και ιόε (it 3.5.7) m

APOCALYPSIS IOANNIS. 5,9—6,2.

orationes sanctorum: et cantabant canticum 9 rssä,3; u4,9,

novum, dicentes:
Dignus es Domine accipere librum, et ape-
rire signacula eius: quoniam occisus es, et
redemisti nos Deo in sanguine tuo ex omni
tribu, et lingua, et populo, et natione: et 10 εχ i9,e.
fecisti nos Deo nostro regnum, et sacer- ί^έο,β; 22,5.
dotes: et regnabimus super terram.

Et vidi, et audi vi vocem angelorum multorum 11 1 Rg 22,19.

in circuitu throni, et animalium, et seniorum: Dn 7'10,

et erat numerus eorum millia millium, 1 dicen- 12 is 53,7.

1 Chr 29,11.

tium voce magna: Ph 2,9.10.

Dignus est Agnus, qui occisus est, accipere
virtutem, et divinitatem, et sapientiam, et
fortitudinem , et honorem , et gloriam , et
benedictionem.

Et omnem creaturam , quae in caelo est , et 13 r3 0,1. p9 47,9.
super terram, et sub terra, et quae sunt in
mari, et quae in eo: omnes audi vi dicentes:
Sedenti in throno, et Agno: benedictio, et
honor, et gloria, et potestas in saecula sae-
culorum.

Etquattuor animalia dicebant: Amen. Etviginti 14 4,10; 19,4.
quattuor seniores ceciderunt in facies suas: et
adoraverunt viventem in saecula saeculorum.
5 ET vidi quod aperuisset Agnus unum de 6 ^-s. 4,8;
Septem sigillis, et audi vi unum de quat-
tuor animalibus , dicens , tamquam vocem
tonitrui: Veni, et vide. Et vidi: et ecce 2 zch 1,8; e,i-s.
equus albus , et qui sedebat super illum
habebat arcum, et data est ei corona, et

9 cantant | > nov. cant. | — domine
-f- deus [g] 10 nos ] eos | regnabunt 12 divini-

tatem ] num divitias? 13 et [quae] super | — et sub
terra |SJ et s. terram | ea Μ — vig quatt. |

— in fac. suas | — viv. in s. s. 6, ζ signaculis J
dicentem | thonit- AF 1 — et vide 2 - Et vidi

623

6,3-11. APOCALYPSIS IOANNIS.

ί 4,7. 3 exivit vincens ut vinceret. Et cum ape-

ruisset sigillum secundum, audivi secundum
4 animal, dicens: Veni, et vide. Et exivit alius
equus rufus : et qui seclebat super ilium , da-
tum est ei ut sumeret pacem de terra, et ut
invicem se interficiant, et datus est ei gladius
, 4,7. 5 magnus. Et cum aperuisset sigillum ter-

tium, audivi tertium animal, dicens: Veni, et
vide. Et ecce equus niger: et qui sedebat
super illum, habebat stateram in manu sua.
6 Et audivi tamquam vocem in medio quattuor
animalium dicentium: Bilibris tritici denario,
et tres bilibres hordei denario , et vinum , et
4,7. 7 oleum ne laeseris. Et cum aperuisset sigil-
lum quartum, audivi vocem quarti animalis
hos i3,h. 8 dicentis: Veni, 1 et vide. Et ecce equus palli-
29,5 ?233&** 5 dus: et qui sedebat super eum, nomen illi
jr ΐ4,ΐ2?'ΐδ>. Mors, et infernus sequebatur eum, et data est
illi potestas super quattuor partes terrae, inter-
ficere gladio, fame, et morte, et bestiis terrae.
8,6; 14,18; ie,7. 9 Et cum aperuisset sigillum quintum: vidi
subtus altare animas interfectorum propter
3,7. zch 1,12. verbum Dei , et propter testimonium , quod
PDt9s2 4s. 1° habebant, 1 et clamabant voce magna, dicentes:
i8,io. Gn 4jo. Usquequo Domine, (sanctus, et verus) non iudi-

2 Rg 9,7. ^ Z1 - -.. - . J "

hos 4,1. cas, et non vindicas sangumem nostrum de us,
8,4.5; 7,9.13.14. 11 qui habitant in terra? Et datae sunt illis singu-
Mt 23,32. stolae albae: et dictum est illis ut requiesce-

rent adhuc tempus modicum donee compleantur

ρ — et vide 4 interficerent F j ei 2° ] illi
5 et vide.] . et vidi , «Υ 8 | eum | statera F
β dicentem | trittiei AF \ denario bis ]

-|- uno g: I nec leseris A

besteis A 9 > quint. si#. I altarem A1

10 — non 2° I his | super terram %A terra F

11 — ill is 1° F eis %&A | > temp, adhuc Q% \
impleantur (-atur A\)

624

Αποκαλνψίς Ιωάνον 6,3 — ιι.

u έξήλθεν νικών καϊ Ινα νικήοη. Και δτε ήνοι- 3 4,7.
ξεν την σφραγίδα την δευτέραν, ηκουοα του δευ-
τέρου ζφου λέγοντος* ερχου, και έξήλθεν άλλος 4
ίππος πνρρόξ, και τφ καθημένω έπ' αυτόν εδόθη
αύτφ Ριαβεϊν την είρήνην εκ της γης και Ινα άλ·
λήλους οφάξουαιν, και έδόθη αϋτφ μάχαιρα με-

15 γάλη. Και δτε ηνοιξεν 'τήν αφραγϊδα την 5 *,7.
τρίτην, ηκουοα του τρίτου ζφου λέγοντος* ερχου.
και εϊδον, και ιδού ϊππο$ μέλας, και δ καθή-
μενος έπ' αυτόν έχων ζυγόν έν τη χειρί αύτοϋ.
και ηκουοα ώς φωνην έν μέοφ των τεοοάρων 6
ζφων λέγουοαν* χοινιξ οίτου δηναρίου, και τρεις
χοίνικες κριθών δηναρίου* και το ελαιον και τον

16 οϊνον μη άδικήοης. Και δτε ηνοιξεν την οφρα- η 4,7.
γιδα την τετάρτην, ηκουοα φωνην του τετάρτου
ζφου λέγοντος* ερχου. και εϊδον, και ιδού ίππος s Hoe ie,u.
χλωρός, και δ καθήμενος επάνω αύτοϋ, δνομα
αύτφ [ό] θάνατος, και 6 a<fyg ήκολούθει μετ
αύτοϋ , και εδόθη αύτοις έξουοία επί το τέταρ-
τον της γης, άτΐοκτειναι έν ρομφαία καϊ εν λιμω
και έν &ανάτω χαϊ ύπό τών θηρίων τ% yife.

17 Και δτε ηνοιξεν την πέμπτην αφραγϊδα, εϊδον 9
ύποκάτω τοϋ θυοιαοτηρίου τάς ψυχάς τών έοφαγ-
μένων δια τον λόγον τοϋ θεοϋ και δια την μαρ- 3,7. zCh 1,12.

* π r > » f. ~ 'ο ο > Pa 79,5.10.

τυριαν ην ειχον. και έκραξαν φωνη μεγάλη λε- ίο Dt 32,43.
γοντες* έω§ πότε, ό όεβπότη$ δ άγιος και άληθι- gA^io.9'2'
νός, ού κρίνεις και έκόικεΐς tö αιμα ήμών έκ των ΗοίΛ!"
κατ(ηκοι>ι>τωι> έπι τ% γη§; καϊ έδόθη αϋτοις έκάοτω η 3,4.657,9.13.14

0^0 / ^^/Ω S m 'XI ■> / 28.32.

οτολη λευκή, και ερρεθη αυτοις ινα αναπαυοων-
ται έτι χρόνον μικρόν, έως πληρωθώαιν και οί

4 αυτω 1° : [Η] | Η [εκ] 6 κρίκων : W4- του

,υτου 1° : [Η] | [ο] : W-T
αναπαύσονταν | hRT πληρωοωανν

8 αυτού 1° : [Η] | Γο] : W-T 9 W- δια 2° 11 Η

2 νικών ινα v. 26vg 3.5.7 cf 1 8 ακολουθεί Ιαζ \
μετ. α. : αυτω XQa \ αυτοις : αυτω Qa 9 μαρτυρ. : -}- ^ον
αρνιού Qa 10 εκ : απο ΡΙαζ 11 ετι post χρονον Λ
624 40

6,12—7,3. Αποκαλνψις Ιωανον

ύύνδουλοι αυτών καί οί άδελφοί αύτών οί μέλ-
ι* ΐ8,ιο; 6ο,3. 12 λοντες άποκτ 'ένν <εαϋ αι ως καί αύτοί, Καί εϊδον :

Εζ 82 7 8

Joel 8Λ4. δτε ήνοιξεν την οφραγϊδα την έκτην, καί οειομός
Ml IS μέγας έγένετο, καί δ ήλιος έγένετο μέλας ό)ς οάκ-
Act 2,20. κ0ς τρίχας } κα1 ή σελήνη δλη έγένετο ώς αίμα,
is SM; ΐ8,ιο.ΐ3 καί οί αστέρες τον ovpavov έπεσαν είς την γήν,
ώς σνκη βάλλει τους όλννϋ-ονς αύτής ύπό άνέμον
η 1,12. 14 μεγάλου οειομένη, κα\ ό ονρανος άπεχωρίοΰη ώς
βιβλίον έλισσόμενον , καί πάν δρος καί νήοος έκ
Ps 48,5; 2,2. 15 τών τόπων αύτών έκινήΰηοαν. καί οι βασιλείς

Ιβ 24,21 ; 84,12. _ ^ . · _ , e * , * > ,

Jr 4,29. της γης na\ οι μεγιστάνες και οι χιλιαρχοι και οι
18 ^mVo^i! πλούοιοι και οί ίοχυροϊ και πας δούλος και έλεύ-
Φερος έκρυψαν εαυτούς εις τά σπήλαια καϊ είς
hos ιο,8. 16 rag πέτρας τών ορέων, και λέγουσιν τοις ορεσιν

Ιβ β,Ι. Ρβ 47,9. _ 1 , > , % ~ λ Λ.

L 23,so. και ταις πετραις' πέσετε εφ ημάς και κρύψατε
ημας άπό προοώπου του καθήμενου έπϊ τον Ό-ρό-
joei 2,11; 8,4. 17 rov καί άπό της όργής του άρνίου, δτι ηλΰεν ij
μι*μ. 1Riü\ ημέρα η μεγάλη της οργής αύτών, καϊ τίς δύναται

L21'86, στα^ηναι;

jr 49,3β. 7 Μετά τούτο εϊδον τέοοαρας άγγέλους έοτώ·
Dn7,2?. 'Vchlfs. το*ζ επί ta$ τέσσαρας γωνίας της γης, κρατούντας

Mt 24,81. το$$ τέσσαρας ανέμους της γης, Ινα μη πνέη
άνεμος επί της γης μήτε έπί της ΰαλάοοης μήτε
2 έπί παν δένδρον. καί εϊδον άλλον άγγελον άναβαί·
νοντα άπό άνατολής ήλιου, έχοντα οφραγϊδα ΰεοϋ
ζώντος, καί έκραξεν φωνή μεγάλη τοις τέαααροιν
άγγέλοις οϊς έδόΰη αύτοϊς άδικήοαι την γήν καί

εβ 9,4.β. 3 την ΰάλαοααν, 1 λέγων μη άδικήαητε την γήν μήτε
την ΰάλαοοαν μήτε τα δένδρα, άχρι σφραγίσωμεν
τους δούλους του ϋεού ήμών επι τών μετώπων

12 Τ μέλας εγενετο 13 Τ βαλλουοα 14 h ελισσο-
μενος 16 Η πέσατε | Τ επι τω Φρονώ 17 αντων :

W αυτού 7,1 μετα : h[B,]T pr και | παν : [h]RW τι
2 hW ανατολών | hW εκραζεν 3 μήτε 1° : hW και

12 σεισμός : pr ιόον Λζ | — ολη ΒΙαζ 15 ελενΰ. : i
pr πας JPla^ 7,1 μετα ταύτα Ι*1αζ \ — επι της γης Α | ]
επι όενόρον Λ 2 — αντοις 16α
625

APOGALYPSIS IOANNIS. 6,12-7,3.

conservi eorum, et fratres eorum, qui inter-
ficiendi sunt sicut et illi. Et vidi cum ape- 12 is 13,10.
misset sigillum sextum: et ecce terraemotus joef^.
magnus factus est , et sol factus est niger L 21'25,
tamquam Saccus cilicinus: et luna tota facta
est sicut sanguis: et stellae de caelo cecide- 13is34,4; 13,10.
runt super terram, sicut ficus emittit grossos
suos cum a vento magno movetur. et caelum 14
recessit sicut liber involutus: et omnis mons,
et insulae de locis suis motae sunt: et reges 15 ρ* 48,5; 2,2.
terrae, et principes, et tribuni, et divites, et jr 84,12'
fortes, et omnis servus, et liber absconderunt S/e,«1.9'21,
se in speluncis, et in petris montium: et di- 16 hos 10,8.
cunt montibus, et petris: Gadite super nos, l ΙώΓ8 47,9'
et abscondite nos a facie sedentis super thro-
num, et ab ira Agni: quoniam venit dies 17 Joei 2,11; 3,4.
magnus irae ipsorum: et quis poterit stare? miYÄI'.s.
6 POst haec vidi quattuor Angelos stantes 7 ez 7,2; 37,9.
super quattuor angulos terrae, tenentes quat- M?k2,3?.ch6'5,
tuor ventos terrae ne flarent super terram,
neque super mare, neque in ullam arborem.
Et vidi alterum Angelum ascendentem ab ortu 2
solis, habentem signum Dei vivi: et clamavit
voce magna quattuor Angelis, quibus datum
est nocere terrae, et mari, 1 dicens : Nolite no- 3 ez 9,4.6.
cere terrae, et mari, neque arboribus, quoad-
usque signemus servos Dei nostri in frontibus

11 — et fratr. eor. F

12 cum ] pr et [Q]A \ — eece | > factus est
magn. | (— est 2«) | (— tota)

13 — de caelo $F caeli | mittet F mittit |
— a I (— magno)

14 (mutati)

15 — in 20

16 Cadete QA \ (- nos 2°) \ faeiem F*> ! (supra)
7,i supra q. %A \ ne flaret ventus

3 noli A* I et ] neque

625 40

7,4-12. AP0CALYPS1S IOANNIS.

u.i.s. 4 eorum. Et audivi numerum signatorum, cen-
tum quadraginta quattuor millia signati , ex
omni tribu filiorum Israel.

5 Ex tribu Iuda duodecim millia signati:
Ex tribu Ruben duodecim millia signati :
Ex tribu Gad duodecim millia signati:

6 Ex tribu Aser duodecim millia signati ·

Ex tribu Nephtali duodecim millia signati:
Ex tribu Manasse duodecim millia signati:

7 Ex tribu Simeon duodecim millia signati:
Ex tribu Levi duodecim millia signati :

Ex tribu Issachar duodecim millia signati:

8 Ex tribu Zabulon duodecim millia signati:
Ex tribu Ioseph duodecim millia signati:
Ex tribu Beniamin duodecim millia signati.

6,n. 9 Post haec vidi turbam magnam, quam dinu-7
merare nemo poterat ex omnibus gentibus, et
tribubus, et populis, et Unguis: stantes ante
thronum, et in conspectu Agni, amicti stolis
is 6,1. p8 47,ü. 10 albis, et palmae in manibus eorum: et clama-
12'10, bant voce magna dicentes:

Salus Deo nostro, qui sedet super thronum,
et Agno.

5,11. 11,16. 11. Et omnes Angeli stabant in circuitu throni,
et seniorum, et quattuor animalium: et ceci-
derunt in conspectu throni in facies suas, et
6,i2. 12 adoraverunt Deum, dicentes,

Amen. Benedictio, et claritas, et sa-
pientia, et gratiarum actio, honor, et

5-8 XII F uhique \ — signati 2°— 11»

6 Neptalim gF Nephthalim ® Nepthalim

7 Symeon | Isachar QigJb1

8 (Zabolon) | (signatorum 3°)

9 tribus et populus F1 \ stolas albas (sth- JF1 ,u 13)

10 sedit Ai
12 et honor

626

Αποχαλνψις Ιωανον 7,4—12.

αύτών. Και ήκονοα τον άριΰμόν των έοφραγι· 4 »,ιβ ; 144.8.
ο μεν ων j έκατόν τεοοεράκοντα τέαοαρες χιλιάδες
έοφραγιομένοι έκ πάαης φνλής νιων Ίοραήλ'

έκ φυλής Ιούδα δώδεκα χιλιάδες έοφραγιομένοι, 5

έκ φυλής 'Ρονβήν δώδεκα χιλιάδες,

έκ φυλής Γάδ δώδεκα χιλιάδες,

έκ φυλής Άοήρ δώδεκα χιλιάδες, 6

έκ φυλής Νεφΰαλεϊμ δώδεκα χιλιάδες,

έκ φυλής Μαναοοή δώδεκα χιλιάδες,

έκ φυλής Συμεών δώδεκα χιλιάδες, 7

έκ φυλής Αευει δώδεκα χιλιάδες,

έκ φυλής Ίοοαχάρ δώδεκα χιλιάδες,

έκ φυλής Ζαβουλών δώδεκα χιλιάδες, 8

έκ φυλής Ίωοήφ δώδεκα χιλιάδες,

έκ φυλής Βενιαμείν δώδεκα χιλιάδες έοφραγι-
ομένοι.

Μετά ταϋτα εϊδον, και ίδον όχλος πολύς, όν άρι&- 9
μήοαι αύτόν ούδείς έδύνατο, έκ παντός εΰνους
και φυλών και λαών και γλωοοών, έοτώτες ένώπιον
τον θρόνου και ένώπιον τον άρνίον, περιβεβλψ
μένονς οτολάς λεύκάς, και φοίνικες έν ταϊς χερ·
οιν αύτών και κράζονοιν φωνή μεγάλχι λέγοντες

ή οωτηρία τφ $εφ ήμών τφ χα&ημένω ίτΐϊ

τω &ρόνω και τφ άρνίω.
και πάντες οί άγγελοι είοτήκειοαν κύκλω τον 11 β,π. ιι,ιβ.
θρόνου και των πρεοβυτέρων και των τεοοάρων
ζφων, και επεοαν ένώπιον του ΰρόνου έπι τα
πρόοωπα αυτών και προοεκύνηοαν τφ $εφ , λέ- 12 δ,ΐ2.
γοντες '

άμήν, ή εύλογία και ή δόξα και ή οοφία και
ή εύχαριοτία και ή τιμή και ή δύναμις και

6 Η Νεφΰαλιμ 7 ft Αενϊ | Τ Ισοάχαρ 9 W ειόον
οχλον πολύν — καν αρ. α. ο. εδννατο — | W εστωτας |
Τ φοίνικας 11 Η ιοτηκεισαν

4 εσφραγισμενων (2°) Qa 5—8 όωόεκα : φ' JPQa^
7 Ιοαχαρ CQlf (ζ* Ισαοχαρ) 9 — αυτόν Qm 10 κραζοντες 1ζ
626

6,9; β,11.17.
Gen 15,5.

10 Ιβ 6,1. Ps 47
12,10.

7,13—8,5. Αποκαλνχμις Ιωανον

ή Ιοχνς τφ #εφ ήμών εις τους αιώνας τών
αιώνων · άμήν.
13 Kai άπεκρίΰη εϊς εκ τών πρεσβυτέρων λέγων
μοί' ούτοι οι περιβεβλημένοι τάς ατολάς τάς
Dn ΐ2,ι. 14 λενκάς τίνες είοιν και πόΰεν ήλΰον; και ειρηκα
αηΖ49,ίΓ. αύτφ· κνριέ μου, ου οϊδας. και εϊπέν μοι· ούτοι
,ιο. MtH2^2i. ειοιν 0ι £ρχόμενοί £κ τής {ϊλίψΒως της μεγάλης
22'14· και έπλυναν τάς ο~τολάς αντών και έλενκαναν
β β,ι. Ρβ 47,9. 15 αύτάς εν τω αΐματι τον άρνίου. δια τοϋτό είοιν
1iö*6.84;1ie1,i ; ενώπιον τοϋ θρόνου του Φεοϋ, και λατρεύουοιν
αύτφ ήμέρας και νυκτός έν τφ ναφ αύτοϋ, και
δ χαΰημενος επϊ τον &ρόνον ακηνώοει έπ' αϋ-
ΐβ 49,ιο. 16 τους. ον πεινάύονύιν έτι ονόέ διψήοΌνοΊν ετι,
Ps ΐ2ΐ,β. 0{,$% τζέσΐβ έτι* αντονς 6 ήλιος ονδέ πάν χανμα,
Εζ 84,28. 17 ότι το άρνίον το ανά μέοον τον θρόνου ΐίοιμανεϊ
Γ bfi*?»2™2. αντονς χάί οδηγ^αει αντονς έπί ζωής ττηγάς νδά-
2ΐ,4.ΐβ25,8. των. χα1 έξαχ£[ψει 5 &εος πάν δάχρνον έκ τών
οφθαλμών αύτών.
Hb 2^20! 8 Kai δταν ηνοιξεν την οφραγϊδα την έβδόμην, 21
Mt 24,8ΐ. 2 έγένετο οιγη έν τφ ούρανφ ως ήμίωρον. και εϊδον
τους έπτά άγγέλους οι ενώπιον τοϋ $εοϋ έοτήκα-
οιν, και έδόΰηοαν αύτοις έπτά αάλπιγγες.
Am 9,1. 3 Kai άλλος άγγελος ήλΰεν και εστάλη έτΐϊ τον
6'8' ϋναιαύνηρίον έχων λιβανωτδν χρυοοϋν, και έδόϋη
αύτφ θυμιάματα πολλά, Ινα δώοει ταις τζρούενχαϊς
τών άγιων πάντων έπί το ϋυοιαοτήριον το χρυοοϋν
ρθ ΐ4ΐ,2. 4 τό ένώπιον τοϋ ΰρόνου. και άνέβη δ καπνός
τών θυμιαμάτων ταΐς ηροσενχαΐς τών άγιων έκ
lv ιβ,ΐ2. 5 χειρός τοϋ αγγέλου ένώπιον τοϋ ϋεοϋ. και ει-
Εζ ιό,2'. ληφεν δ άγγελος τον λιβανωτόν, και εγεμιύεν αύ-

12 αμην 2° : [Η] 8,1 W ημίωρων 2 h εόοΰη
3 τον ΰνοιαοτηριον : hW το ΰνοιαατηριον

13 — ειοιν Ια 14 ειρηκα : ει,πον Qa | — μου Αΐζ \
επλατνναν Ια 16 — ετι 1° Να 2° _Ρα | ουόε μη : ονό ου
μη Qa 17 ποιμαινει et οδηγεί 2α \ ζωοας Ιαζ \ εκ :
απο Ναί 8,1 οτε ΝΡα< 3 όωοη PQaf

627

APOGALYPSIS IOANNIS. 7,13-8,5.

virtus, et fortitudo Deo nostro in saecula

saeculorum, Amen.

Et respondit unus de senioribus, et dixit mihi: 13
Hi, qui amicti sunt stolis albis, qui sunt? et

unde venerunt? Et dixi illi: Domine mi, tu 14 Dn 12,1.
scis. Et dixit mihi: Hi sunt, qui venerunt de 3,ίΛίι '24,21.
tribulatione magna, et laverunt stolas suas, ?2,uU'

et dealbaverunt eas in sanguine Agni, ideo 15 is 6,1. ps 47,9.
sunt ante thronum Dei, et serviunt ei die ac "itJsJt^ie,^
nocte in templo eius: et qui sedet in throno, 21,3.22.

habitabit super illos: non esurient, neque si- 16 is 49,10.
tient amplius, nec cadet super illos sol, neque

ullus aestus : quoniam Agnus , qui in medio 17 ez 34,23.
throni est, reget illos, et deducet eos ad vitae
fontes aquarum, et absterget Deus omnem
lacrymam ab oculis eorum.

* ET cum aperuisset sigilium septimum, f ac- 8 zch 2,17.
turn est silentium in caelo, quasi media hora. Hb 2'20,

Et vidi septem Angelos stantes in conspectu 2 Mt 24,si.

Dei: et datae sunt illis septem tubae. Et alius 3 Am 9,1.
Angelus venit, et stetit ante altare habens thu- 5,8'
ribulum aureum : et data sunt Uli incensa multa,
ut daret de orationibus sanctorum omnium su-
per altare aureum, quod est ante thronum Dei.

Et ascendit fumus incensorum de orationi- 4 ps 141,2.
bus sanctorum de manu Angeli coram Deo.

Et accepit Angelus thuribulum, et implevit il- 5 lv 16,12.

Ex 19,16.

Ez 10,2.

13 et dixit ] dicens | cf 9

14 illis AS I (— mi) | veniimt

15 (super thronum) | (habitat) 16 nec .] neque

17 deducit^.1 | fontis F | (abstergit) | — Deus F j ex
8,1 (— in caelo)

3 turabulum %AF turib- | ut d. de orat. ] — de
ifcjfct quae sunt orationes F \ ante thr. ] in con-
spectu F \ — Dei

4 sanct. ] + et [§]^.2 -f omnium . . . orationibus
sanctorum ex v. 3.4 sine Dei F

5 turib- + aureum $ turab- F

627

8,6—13. APOCALYPSIS IOANNIS.

lud de igne altaris , et misit in terram , et
facta sunt tonitrua, et voces, et fulgura, et
6 terraemotus raagnus. Et Septem Angeli,
qui habebant Septem tubas, praeparaverunt se
ut tuba canerent.
' ez 38,22. 7 Et primus Angelus tuba cecinit, et facta

Joel 3,3. , ι χ · · · ± · · L·

Ex 9,28-26. est grando , et ignis , mista m sanguine , et
! 16'2, missum est in terram, et tertia pars terrae

combusta est, et tertia pars arborum concre-
mata est, et omne foenum viride combustum
Jr 5i,25. 8 est. Et secundus Angelus tuba cecinit : et
Ex 7,2ΐ6Λ tamquam mons magnus igne ardens missus
est in mare , et facta est tertia pars maris
9 sanguis, et mortua est tertia pars creaturae
eorum , quae habebant animas in mari , et
is u,i2. 10 tertia pars navium interiit. Et tertius Ange-
3>n 16™.' bis tuba cecinit : et cecidit de caelo Stella
magna, ardens tamquam facula, et cecidit in
tertiam partem fluminum, et in fontes aqua-
11 rum: 1 et nomen stellae dicitur Absinthium; et
facta est tertia pars aquarum in absinthium:
et multi hominum mortui sunt de aquis, quia
β,ΐ2. ex 10,21. 12 amarae factae sunt. Et quartus Angelus
16'8' tuba cecinit: et percussa est tertia pars solis,
et tertia pars lunae, et tertia pars stellarum,
ita ut obscuraretur tertia pars eorum, et diei
non luceret pars tertia, et noctis similiter.
ΐ4,β; 9,i2; 13 Et vidi, et audivi vocemunius aquilae volan-
n,i4; 12,12. ^g me(jium caeli; dicentis voce magna: Vae,

628

j±jbunuAvipi± iwavuv 8,6-— ιό*

τον έκ του πνρος τον &νύιαο~τηρίον και εβαλβν
είς την γήν και έγένοντο ßporral και φωναί καί
άστραπαϊ και οειομός.

Και οί έπτά άγγελοι οι έχοντες τάς έπτά οάλ- 6
πιγγας ήτοίμαοαν αντονς Ινα οαλπίοωοιν.

22 Καί ό πρώτος έοάλπιοεν και έγένετο χάλαζα 7 εζ 88,22.
καϊ τζνρ μεμιγμένα εν αϊματι καί έβλήΰη είς τψ Εχβ9,28~2β.
γψ' καί το τρίτον της γης κατεκάη, και το τρί· 16>2#

τον των όένόρων κατεκάη, καί πας χόρτος χλωρός

23 κατεκάη. Kai ό δεύτερος άγγελος έοάλπιοεν 8 Jr 01,25.

, . » . . Τ 1 ΩΊ ' Q, > * Εχ 7,20.21.

και ως ορος μεγα πνρϊ καιομενον εβληνη εις την lea,
ΰάλαοοαν καί έγένετο το τρίτον της ΰαλάοοης
αίμα, και άπέΰανεν το τρίτον των κτιομάτων των 9
εν τη ΰαλάοοη, τα έχοντα ψνχάς, καί το τρίτον

24 των πλοίων όιεφΰάρηοαν. Και ό τρίτος άγ- 10 ΐβ u,i2.
γελος έοάλπιοεν ■ και επεΰεν εκ τον ovpavov ιβ*4. '
άατηρ μέγας καιόμενος ως λαμπάς, και επεοεν

έπι το τρίτον των ποταμών καί έπι τάς πηγάς
τών ύόάτων. καί το όνομα τον άοτέρος λέγεται 11
ό "Αψινΰος. και έγένετο τό τρίτον τών ύόάτων
είς άψιν&ον, και πολλοί τών άνϋ'ρώπων άπέΰανον

25 έκ τών ύόάτων ότι έπικράν$ηοαν. Και ό τέ- 12 β,ΐ2. εχ ίο,
ταρτος άγγελος έοάλπιοεν και έπλήγη τό τρίτον 1θ'8'

τον ήλίον και τό τρίτον της οελήνης και τό τρί-
τον τών άοτέρων, ίνα οκοτιοΰή τό τρίτον αύτών
και ή 7)μέρα μη φάνη τό τρίτον αύτής, καί ή
ννξ όμοίως.

Και έίόον, καί ηκονοα ενός άετον πετομένον 13 ι*,β. 9,ΐ2;
έν μεοονρανήματι λέγοντος φωνη μεγάλη* ούαί

5 hW βρ. κ. αοτρ. κ. φωναι 6 Β,Τ αυτούς W εαυτούς
7 Τ μεμιγμενον 13 αετού : hr αγγέλου | ουαι 1° 2° :

Η Ούαί ούαί

7 πρώτος : -J- άγγελος Ιαζ 8 — πυρι Qa 9 τρίτον
1° : -\- μέρος Να | — των εν τη &αλ. la \ ψυχην Ν
11 — 0 Ν*α£ I αψιν&ιον Ν* | εις αψινΰτον Να 12 φαινη Ραζ
φανχι αϊ 13 αετού : pr αγγέλου ως 13 | ουαι : pr τρις 7α
628

9,1— 9, Λποκαλυψις ιωανον

7,8.

ούαί oval τονς κατοικούντας έπί της γης έκ τών

λοιπών φωνών της σάλπιγγος τών τριών άγγέλων

τών μελλόντων σαλπίζειν.
ίο. 2ο,ί. 9 Καί ό πέμπτος άγγελος έσάλπισεν καί εϊδον 2β
ιο ; ΐ7,8. αστέρα έκ τον ονρανού πεπτωκότα είς την γήν,

και έδό$η αντφ ή κλείς τον φρέατος της άβύσ-
rn 19,28. 2 gov. και ηνοιξεν το φρέαρ της άβύοοον · καί

«Χ 19,18. » r r\ λ 3 ~ ' * χ «ι

1 2,2.10. ανερη καπνός εκ τον φρέατος ως χαπνος χαμινον
μεγάλης, και έαχοτώ&ϊΐ ό ήλιος και 6 άηρ έκ τον
10,12.16, 3 καπνού τον φρέατος, καί έκ τον καπνού έξηλ-
$ον ακρίδες εις χψ γψ, και έδό$η αντοις έξονοία
εζ μ. 4 ως έχονσιν έξονσίαν οί οκορπίοι της γης. καί
έρρέΰη αντοϊς Ινα μη άδικήσονσιν τον χόρτον της
γης ονδε παν χλωρόν ονδέ παν δένδρον, εί μη
τονς άνΨρώπονς οιτινες ονκ έχονοιν τψ ύφρα-
5 γϊδα τού Φεού ετιϊ τών μετώπων, και έδόΰη αν-
τοις ινα μη άποκτείνωοιν αντούς , άλλ' Ινα βα~
σανισΰήσονται μήνας πέντε9 και ό βασανισμός
αύτών ως βασανισμός σκορπίον, δταν παίση αν-
job 3,2ΐ. 6 ΰρωπον. και έν ταις ήμέραις έκείναις ζητηοΌναιν

L 23,30. tr Q , Τ\ r « » > . e · /

οι αννρωποι τον θάνατον και ον ενρησονσιν
αύτόν , και έπιΰνμήσονσιν άποΰανεϊν καί φεύγει
Joel 2,4. 7 ό θάνατος άπ' αντών. και τά ομοιώματα τών
άκρίόων όμοιοι ΐπποις ήτοιμαομένοις sis πόλεμον,
και έπί τάς κεφάλας αντών ως στέφανοι όμοιοι
χρνσφ, και τά πρόσωπα αντών ως πρόσωπα αν-
joei i.e. 8 ΰρώπων , καϊ είχαν τρίχας ως τρίχας γνναικών,
Joel 2,6. 9 καί οι οδόντες αντών ώς λεόντων ήσαν, 1 και εϊχον
θώρακας ως ΰώρακας σιδηρούς, καί ή φωνή τών
πτερύγων αντών ώς φωνή αρμάτων ίππων πολ-

13 h τοις κατοικονοιν 9,3 αντοις : HR ανταις 4 ut 3 |
W αόικηοωοιν 5 KR ανταις 6 hW ενρωαιν 7 όμοιοι : 1°
3CH όμοια 8 W ειχον 9 Η είχαν

9,2 — και ... αβυοοου xQa \ μεγάλης : (36α -\-) καιο-
μενης Qa \ εοκοτιοϋη ΗΡαζ | — εκ τ. κ. τ. φρέατος Ν*
4 αν&ρ. : + μονονς 49αζ | — τον '&εον Ια 5 πέντε :
e| Primas. 6 φενξεται Qa? 7 οτεφ. χρνοοι Qa
629

APOGALYPSIS IOANNIS. 9,1-9.

vae, vae habitantibus in terra de ceteris vo-
cibus trium Angelorum , qui erant tuba
canituri.

ET quintus Angelus tuba cecinit: et vidi 9 β,ιο. 20,1.
stellam de caelo cecidisse in terram, et data 18,10 5 17'8'
est ei clavis putei abyssi. Et aperuit puteum 2 Gn 19,2s.
abyssi: et ascendit fumus putei, sicut fumus joei^.io.
fornacis magnae: et obscuratus est sol, et aer
de fumo putei: Et de fumo putei exierunt 3 ex 10,12.15.
locustae in terram, et data est illis potestas,
sicut habent potestatem scorpiones terrae :
et praeceptum est illis ne laederent foenum 4 ez 9,4.
terrae, neque orane viride, neque omnem ar- 7'3,
borem: nisi tantum homines, qui non habent
Signum Dei in frontibus suis» et datum est 5
illis ne occiderent eos : sed ut cruciarent men-
sibus quinque: et cruciatus eorum, ut crucia-
tus scorpii cum percutit hominem. Et in die- 6 Job 3,21.
bus illis quaerent homines mortem , et non L 28'80,
invenient earn : et desiderabunt mori, et fugiet
mors ab eis. Et similitudines locustarum, 7 joei 2,4.
similes equis paratis in praelium: et super
capita earum tamquam coronae similes auro:
et facies earum tamquam facies hominum.
Et habebant capillos sicut capillos mulierum: 8 Joel ι,β.
et dentes earum, sicut dentes leonum erant:
et habebant loricas sicut loricas ferreas, et vox 9 Joel sss,
alarum earum sicut vox curruum equorum mul-

31 (habitatoribus) | super terram %A | vocib. ]
-j- tubae

9,1 terra F \ illi 2 — Et ap. put. ab. A \
— fumus 2° F 3 — putei | > pot. illis A

4 omnem 1° A* | — suis gf&A 5 (dictum) |
(— est) I (— eos) | cruciarentur | — ut 2° A*

6 — Et 1° A I > mors fugiet F \ ipsis

7 proel- et % \ eorum A* \ (coronas) | tamq. 2° ]
sicut 8 — sicut cap. F \ — dentes 2°

629

9,10—19. APOCALYPSIS IOANNIS.

i9. 10 torum currentium in bellum : et hahebant
caudas similes scorpionum, et aculei erant in
caudis eamm: et potestas earum nocere ho-
1. 11 minibus mensibus quinque : et habebant super
se regem angelum abyssi, cui nomen He-
braice Abaddon, Graece autem Apollyon, La-
8,i3; n,i4. 12 tine habens nomen Exterminans. Vae unum
abiit, et ecce veniunt adhuc duo vae post haec.
8,3. ex 3o,i-3. 13 Et sextus Angelus tuba cecinit: et audivi
vocem imam ex quattuor cornibus altaris
Gn i5,i8. 14 aurei , quod est ante oculos Dei , 1 dicentem
Dt 1,7. josqi,4. sexto Angelo, qui habebat tubam : Solve quat-
tuor angelos, qui alligati sunt in flumine magno
8,7-12. 15 Euphrate. Et soluti sunt quattuor Angeli,
qui parati erant in horam, et diem, et men-
sem, et annum: ut occiderent tertiam partem

16 bominum. Et numerus equestris exercitus
vicies millies dena millia. Et audivi numerum

17 eorum. Et ita vidi equos in visione: et qui
sedebant super eos, habebant loricas igneas,
et hyacinthinas, et sulphureas, et capita equo-
rum erant tamquam capita leonum: et de
ore, eorum procedit ignis, et fumus, et sulphur.

18 Et ab his tribus plagis occisa est tertia pars
hominum de igne, et de fumo, et sulphure, quae

19 procedebant de ore ipsorum. Potestas enim
equorum in ore eorum est, et in caudis eorum.
nam caudae eorum similes serpentibus,habentes

10 — era-lit I caudibus F (cauda) | — et 3°

11 habent F | angelorum A\ | hebraeice (-icae JP1)
ebreice Α | — autem F \ apollion AF \ et lat. 1

— hab. nom. F habet nom 12 — et 13 , unum
I — quattuor U habet A* \ Eufrate 16 - Et 2°

17 habentes (£)®AF | iacinth- A hyacintinas |
sulphoreas A \ ipsorum | sulphor F 18 — Et 1° |

— de 2° I sulphore A | qui procedebat ex 19 nam
et A I caud. illorum F

630

Αποκαλνιμίζ Ιωανον 9,ιο— -19,

λών τρεχόντων εί$ ηόλεμον. κάί εχονοιν ούράς 10 19.
όμοιας οκορπίοις και κέντρα, και έν τοις οϋραϊς
αύτών ή έξοναία αύτών άδικήοαι τονς άνϋρώ-
πονς μήνας πέντε, εχονοιν έτι αύτών βαοιλέα 11 1.
τον άγγελον της άβύοοον , όνομα αύτφ ΈβραϊοτΙ
Άβαδδών , και έν τή Ελληνική ovo μα έχει Άπολ-
λύων. Ή Ούαί ή μία άπήλΰεν ίδον έρχεται 12 β,ιβ; ιι,ι*.
έτι δύο Ούαί μετά ταύτα.
27 Και ό έκτος άγγελος έοάλπιοεν και ήκονοα 13 β,β. ει βο,ι-
φωνήν μίαν έκ των τεοοάρων κεράτων του ϋνοια-
οτηρίον τον χρνοον τον ενώπιον τού Φεον, λέγοντα 14 βη ΐδ,ιβ.

~ w j /ι c * > r λ ο~ * Dt 1,7. Joel

τ φ εκτω αγγελω, ο εχων την οαλπιγγα* λνοον τονς ιβ,ιέ.
τέοοαρας άγγέλονς τονς δεδεμένονς έπί τω ?to-
ταμω τα μεγάλω Ευφράτη, καϊ έλύΰηααν οι τέΰ- 15 8,7-is.
οαρες άγγελοι οι ήτοιμαομένοι εις την ώραν κάί
ήμέραν και μήνα και ένιαντόν , Ινα άποκτείνω-
οιν το τρίτον τών άνϋ·ρώπων. και δ άριΰμός 16 7,4.
- τών οτρατενμάτων τον ιππικού διομνριάδες μν-
ριάδων ηκονοα τον άριϋ'μόν αύτών. και όντως 17
εϊδον τονς ϊππονς έν τή δράοει και τονς καΰη-
μένονς έπ' αύτών, έχοντας θώρακας πνρίνονς και
ύακινΰίνονς και θειώδεις· και αί κεφαλαί τών
Ιππων ως κεφαλαί λεόντων, κάί έκ τών οτομά-
των αύτών έκπορεύεται πνρ και καπνός κάί $εϊον.
άπό τών τριών πληγών τούτων άπεκτάνΦηοαν το 18
τρίτον τών άνΰρώπων , έκ τον πνρός και τον
καπνού και τού ΰείον τού έκπορενομένον έκ τών
οτομάτων αύτών. ή γάρ έξονοία τών Ιππων έν 19
τ φ ατό ματ ι αύτών έοτιν και έν ταις ούραις αύ-
τών αί γάρ ούραί αύτών όμοιαι όφεοιν, έχονοαι

10 όμοιας : h ομοιοις h8 cjj όμοια 11 όνομα ι0 : Τ pr ω
13 HR— τεοοάρων 16 Η όις μνριαόες

10 η εξ. αντ. : εξονοιαν εχονοιν τον Qm 11 ■— τον Qa
12 έρχονται JPQmf 12.13 (οναι. Μετα ταντα και) 13 — Και Η
15 — και ημερ. Νϊ 16 ιππον 2α \ όνο μνριαόων μνριαόας Η
μνριαόες μνριαόων Qa

630

9,20— 10,7. Άποκαλυψις ιωανον

i 2,8.20; 17,8.20 κεφαλάς, και έν αύταϊς άδικοϋοιν, και οί λοιποί
ΒΐΐΜ;ΐ85,ΐδ! των ανθρώπων, οι ούχ άπεκτάνΰηοαν έν ταις
ίΥ'ίο,ίο.' πληγαις ταύταις, ούδέ μετενόηοαν εκ των έργων
των χειρών αυτών, Ινα μη προακυνήοονοιν τά
$αιμόι>ια και τά είδωλα τά χρνΰα χαϊ τά άργνρα
χαϊ τά χαλκά χαϊ τά λί&ινα χαϊ τά ξνλινα, α οντ8
βλέτζειν δύνανται οντε άχονειν οντε ηεριπατεΧν,
2 Rg 9,22. 21 καϊ οϋ μετενόηοαν εκ των φόνων αύτών οντε εκ
των φαρμακιών αυτών οντε εκ τ% πορνείας αυ-
τών οντε έκ τών κλεμμάτων αύτών.
ΐ5 θ; 5,2 ; 4,8. 10 Καϊ εϊδον άλλον άγγελον ίοχυρόν καταβαίνοντα 28
m 17'2, έκ του ούρανοϋ, περιβεβλημένον νεφέλην , και ή
ϊρις έπί την κεφαλήν αύτοϋ, καϊ το πρόοωπον αύτοϋ
ώς ό ήλιος, και οί πόδες αύτοϋ ώς οτϋλοι πυρός,
β; 5,ι. 2 και έχων έν τη χειρί αύτοϋ βιβλαρίδιον ήνεφγ-
μένον. και έΦηκεν τον πόδα αύτοϋ τον δεξιόν
επί της βαλάοοης, τον δε εύώνυμον έπι της γης,
jr 25,80. 3 και εκραξεν φωνη μεγάλη ώοπερ λέων μυκαται. ·
Lmi*2;s,8! και δτε εκραξεν, έλάληοαν αί επτά βροντάί τάς
1 8,26; 12,4.9. 4 έαυτών φωνάς. Και δτε έλάληοαν αί έπτά βρον-
τάί, ήμελλον γράφειν και ήκουοα φωνην έκ τοϋ
ούρανοϋ λέγονοαν ύφράγιβον α έλάληοαν αί έπτά
Dt 82,40. 5 βρονταί, και μη αύτά γράψης. Και ό άγγελος,
δν ειδον έοτώτα έπί της ΰαλάοοης και έπι της
γης, ηρεν τψ χείρα αντον τψ δεζιάν ει§ τον οί>-
3u u°222i9.' 6 ρανόν , χαϊ ώμο6εν έν τω ζώντι εις τονς αιώνας
iieh^e! των αίώνων, δ§ εχτιβεν τον ονρανδν χαϊ τά έν
β ίι* αν*ψ *«1 *ψ ΥΨ Χάϊ τά εν αυτή χα\ τψ &άλασ-

Dt 29,28. 7 Gav χαϊ τά έν αντ\, δτι χρόνος ούκέτι εοται, 1 άλλ' \
Dif^efio! & τ(χϊζ ήμέραις της φωνής τοϋ έβδόμου άγγέλου,

Zeh 1,6.

5' ie,i7iV 20 ovde (sic et h^ : X ov h* οντε 21 K 9>e>Qt*ä*<w &

Act 82i! -ακειών 10,4 Τ εμελλον 6 Η [και τ. 4αλ„ κ. τα εν
αντη] \ εοται : Κ ·

20 — και τα χαλκά 2m 10,2 — άλλον Ql | — η Ρίζ \
της κεφαλής ΗΡαζ 3 — αι Ν*α 4 οτε : οαα Να | μη
αντα γρ. : μετα ταύτα γράφεις Ια 5 — την όεξιαν Α Ιαζ
6 — και τ. γην κ. τα εν αντη Λα
631

APUCALYPSIS 10ANNIS. 9,20—10,7.

capita: et in his nocent. Et ceteri homines, 20 is 2,8.20; 17,8.
qui non sunt occisi in his plagis, neque poe- ρ8ηιι55^?35,ΐ5.
nitentiam egemnt de operibus manuum sua- ι6κ 10,20.
rum, ut non adorarent daemonia, et simulacra
aurea, et argentea, et aerea, et lapidea, et
lignea , quae neque videre possunt , neque
audire, neque ambulare, 1 et non egerunt poe- 21 2 ns 9,22.
nitentiam ab homicidiis suis, neque a venefi-
ciis suis, neque a fornicatione sua, neque a
9 furtis suis. ET vidi alium Angelum fortem 10 5,2. 4,3.
descendentem de caelo amictum nube, et iris Mt 17'2,
in capite eius, et facies eius erat ut sol, et
pedes eius tamquam columnae ignis : et habe- 2 5,1.
bat in manu sua libellum apertum: et posuit
pedem suum dextrum super mare, sinistrum
autem super terram: et clamavit voce magna, 3 jr 25,30.
quemadmodum cum leo rugit. Et cum cla- Am i.V.10,
masset, locuta sunt Septem tonitrüa voces suas.
Et cum locuta fuissent Septem tonitrua voces 4 dU8,26; 12,4.9,
suas, ego scripturus eram: et audivi vocem
de caelo dicentem mihi: Signa quae locuta
sunt septem tonitrua: et noli ea scribere.
Et angelus , quem vidi stantem super mare, 5 Dt 32,40.
et super terram, levavit manum suam ad cae-
lum : et iuravit per viventem in saecula saecu- 6 Gn 14,19.22.
lorum, qui creavit caelum, et ea quae in eo εχ\ο,π.
sunt: et terram, et ea quae in ea sunt: et mare, ζ \ujfn i2 7.
et ea quae in eo sunt: Quia tempus non erit
amplius: sed in diebus vocis septimi angeli, 7 Am 3,7.

Dn 9,6.10.

— Zeh 1,6.

20 occi F1 I — his F | adorent A \ — daemo- llffi. 16'17,19,
nia Ai I simulach- $QA 21 benefic- AFl Act 5,21.

ΙΟ,ι hiris erat in F | columna
2 (supra 1°) 3 quemammodum AFl

4 — voces suas | — ego ; pr et |
— mihi I — et ό° | eas JP1

5 angelum I supra bis ,it 8

6 eo 1° ] illo I — ea 4° [£\F \ > ampl. non erit

631

1U,«— 11,5. ArUUAL Yrolö IOANNIS.

cum coeperit tuba canere , consummabitur
mysterium Dei, sicut evangelizavit per servos
4.2. 8 suos Prophetas. Et audivi vocem de caelolO
iterum loquentem mecum, et dicentem: Vade,
et accipe librum apertum de manu angeli

ez 2,8; s,i-3. 9 stantis super mare, et super terram. Et abii
ad angelum, dicens ei, ut daret mihi librum.
Et dixit mihi: Accipe librum, et devora illum:
et faciet amaricari ventrem tuum, sed' in ore
10 tuo erit dulee tamquam mel. Et accepi librum
de manu angeli, et devoravi illum: et erat in
ore meo tamquam mel dulce: et cum devo-

JDn3°i-2?12' 11 rassem eum> amaricatus est venter meus*. et
dixit mihi: Oportet te iterum prophetare
Gentibus, et populis, et linguis, et regibus
Λ\ί0Α·ϋ niultis. ET datus est mihi calamus similis

Zch 2,5.6. . Ί .

2 κ 6,16. virgae, et dictum est mihi : Surge, et metire
templum Dei, et altare, et adorantes in eo.
Zch "ies"' 2 atrilim autem, quod est foris templum, eiiee
ρ87θ,ι. Dn8,'io! foras , et ne metiaris illud: quoniam datum
3. ΐ2,θ.ιΐ; 13,5! est Gentibus, et civitatem sanetam calcabimt
2. 3 mensibus quadraginta duobus: et dabo duobus
testibus meis, et prophetabunt diebus mille
zch 4,3.11-H. 4 ducentis sexaginta, amicti saccis. Hi sunt
duae olivae, et duo candelabra in conspectu
2 Kg 1,10. 5 Domini terrae stantes. Et si <mis voluerit

2 8m 22,9. . . 1 1

jr 6,14. eos nocere , ignis exiet de ore eorum , et de-
l 9,54 s. vorabit inimicos eorum : et si quis voluerit

7 et con summ- Q&A | (— dei) 8 Et vox quam audivi
H- dicentem A*) de I — et 2° A* \ — et 3° 1 > libr.
accipe A* \ cf 5 9 dicit | — librum 2° [&~\®AF \ dev.
eum %A I amaricare 10 dev. eum | tamq. dulcem JE1
U — et 1° F I dicit A*F dicunt | > pop. et gent.

632

ΆπυχαΛνψίς ιωανον ιυ,8— 11,5,

όταν μέλλχι οαλπίζειν, καί έτελέο&η το μνατήριον

τον &80V, ώς ενηγγέλιοεν tovg έαντον δονλονς

tovg προφήτας. Καί ή φωνή ην ήκονοα έκ τον 8 4. 2.

οϋρανον, πάλιν λαλονοαν μετ έμοϋ καί λέγον-

οαν ϋπαγε λάβε το βιβλίον το ήνεφγμένον έν τη

χειρί τον άγγέλον τον έοτώτος έπί της ΰαλάοοης

καί έπί της γης. καί άπήλΰα προς τον άγγελον, 9 ε» 2,8; s,i

λέγων αντφ όονναί μοι tö βιβλαρίδιον. χαϊ λέγει

μοί' λάβε χαϊ χατάψαγε αντό , και πικρανει σον

τψ χοιλίαν, άλλ' έν τω ύτόματί Gov έοται γλνκν

29 ώς μέλι. καί έλαβον το βψλαρίδιον έκ της χειρός 10
τον άγγέλον xal χατέφαγον αντό, χαί ψ εν τω
ατόματί μον ώ$ μέλι γλνχν' καί δτε έφαγον αντό,
έπικράνΰη ή κοιλία μον. καί λέγονοίν μοι* όεΐ 11 Jr ι,ιο·, 25

~ 9 , ·> ~ , "η % Dn 8,4 ; 7,1

αε πάλιν Λροφ^τ£ΐ;σαι επϊ λαοις χαι ε&νεσιν χαϊ
γλώύύαιξ χαϊ βαβιλενβιν πο?Λοις. Καί εόο^ϋ
μοι χάλαμοξ όμοιος ράβδω, λέγων έγειρε καί zch 2',5.β.
μέτρηοον τον ναόν τον $εον καί το Φνοιαοτήριον 2 κ 6'1β'
καί τονς προοκννοϋντας έν αντφ. καί την ανλήν 2 zch 12,3 l
την έξωθεν τον ναον εκβαλε έξωϋεν καί μη αν- pWe/i.Dne
την μετρήοης, ότι έόόΰη roTg εΰνεσιν, και την πάλιν £ 22'2.u;i
την άγίαν πατίΐβονύιν μήνας τεοοεράκοντα όνο.

30 καί όώσω τοις όνσίν μάρτνοίν μον, καί προφητεύ- 3 2.
öovöiv ήμέρας χιλίας όιακοοίας έξήκοντα περι-
βεβλημένοι οάκκονς. ούτοι είοιν αι άνο έλαΐαι 4 zch 4,8.11
καί αι όνο λνχνίαι αί ενώπιον τον xvpiov tyg

γτίξ εστώτες. καί ει τις αύτονς ΰέλει άόικήοαι, 5 a Eg 1,10.

9 , » , „ , 2Sm 22,9.

nvp εχπορενεται εχ τον ύτοματος αντων και χατ- jr 5,14.
εσΪΗει tovg fyfrpovg αντων καί ει τις Φελήοη L9>54 8«

7 οαλπίζειν : h* 8 Τ βιβλαριόιον 9 W απηλΰον
11,2 εξω&εν 2° : W εξω \ όνο : [H]W pr και 3 Η

περιβεβλημένους h81 -νοι a cjj -νοις 4 αι 3° : [Η]

5 Φεληοη : h1 Φελει a ϋ-εληοει

7 τονς δούλους αυτού Qa 8 λαλουαα et λεγουοα Ιαζ
9 όος ΡΙαζ 10 επικρ. : εγεμιοΰη Ν f-{- πικρίας post μον Hs)
11, 1 ραβδω : + και ο άγγελος ειοτηκει 36ζβ 2 εξωΰεν
1° : εαωϋεν χΐζ1

11,6— 13, Αποκαλνψίς Ιωανον

αύτούς άδικήοαι, ούτως δει αύτόν άποκτανΰήναι.
ι Rg 17,1. β ούτοι έχουοιν την έξουοίαν κλεϊοαι τον ούρανόν,
χ 7,i7!ie!2o! ινα μή νετόξ βρέχη τάς ήμέρας της προφητείας
ι sm 4,8. αυτών, και έξονοίαν εχονοιν έπι των νόάτων

στρέφειν αύτά sig αίμα και πατά£αι την γήν έν
Dn ?,s.7.2i. η πάσΐβ πληγή όοάκις έάν ΰελήοωοιν. Και δταν τε-
^β·,1 19,19. ' λέοωοιν την μαρτνρίαν αύτών , το ftypiov το

άναβαΐνον έκ της αβύσσου ποιήσει μετ αυτών ΐϊό-

λεμον χαϊ ηχήσει avtovg και άποκτενεϊ αύτούς.
ΐ9. ΐβ 1,9.10. 8 και το πτώμα αύτών έπι της πλατείας της πό·

L 18,84. λ „ r ι et λ ~ ~

λεως της μεγάλης, ητις καλείται πνενματικως
Σόδομα και Αϊγνπτος, δπον και 6 κύριος αύτών
9 έοτανρώΰη. και βλέποναιν έκ τών λαών και φν-
λών και γλωοοών και έΰνών το πτώμα αύτών
ήμέρας τρεις και ήμιον, και τα πτώματα αύτών
ρβ ιο6,88. ίο ούκ άφίονοιν τεΰήναι εις μνήμα, και οι κατοι-
κοϋντες έπι της γης χαίρονοιν έπ* αύτοις καί
ευφραίνονται, καί δώρα πέμψονοιν άλλήλοις, δτι
ούτοι οι δύο προφήται έβααάνιοαν τονς κατοι-
εζ 87,5.ιο. 11 κοϋντας έπι της γης. Και μετά [τάς] τρεις ήμέ- 31
0 15'12, ρας καί ήμιου πνεύμα ζ ω η ς έκ του ΰεοϋ είσηλ^εν
εν αντοϊξ, καί έστησαν έπι tovg Ttoöag αυτών,
καί giöfiog μέγας έπέπεσεν έπϊ τους ΰεωροϋντας
2 Hg 2,ιι. 12 αύτούς. και ηκουοαν φωνής μεγάλης έκ του ού·
*' ' ρανοϋ λεγούοης αύτοϊς' ανάβατε ώδε* και άνέβη-
oav sig τον ovpavov έν τη νεφέλη, καί έΰεώρηοαν
3ζ 88,ΐ9.2ο. 13 αύτούς οι έχΰροϊ αύτών. Καί έν έκείνη τή ώρα
Du 2'20' έγένετο σεισμög μέγag, και το δέκατον τής πόλεως
επεσεν, και άπεκτάνΰηοαν έν τφ οειομφ όνόματα
άνΰρώπων χιλιάδες επτά, και οι λοιποί έμφοβοι

6 Τ— την 1° 10 Τ πεμπουοιν 11 [τας] : RW— Τ |
εν : [HR] 12 hW φωνην μεγαλην . . . λεγουααν

7 το ΰηριον : + το τέταρτον Λ \ — και αποκτ. αν-
τους 1.12α 8 τα πτώματα αυτ. χΡΙαζ -J- εαοει 79

9 βλεψουοιν ζ \ αφησουοι Qm^ \ μνήματα 98αζ

10 χαρησονται 38 11 ειοηλϋ'. εις αυτούς xQa 12 ηκουοα
Qa I αναβητε Qa$ 13 ωρα : ήμερα Qa

633

APÖCALYPSIS IOANNIS. 11,6—13.

eos laedere , sie oportet eum occidi. Hi ha- 6 ι Rg 17,1.

bent potestatem claudendi caelum , ne pluat ex 7,17.19.20.

diebus prophetiae ipsorum : et potestatem 1 Sm 4,8<

habent super aquas convertendi eas in sangui-

nem, et percutere terram omni plaga quoties-

cumque voluerint. Et cum finierint testimo- 7 dü 7,3.7.21.

nium suum, bestia, quae ascendit de abysso, 13'1,7; 17'8'

faciet adversum eos bellum, et vincet illos, et

occidet eos. Et corpora eorum iacebunt in 8 ιθ,ιθ. is 1,9.10.

plateis civitatis magnae, quae vocatur spiri- L 13'3*'

tualiter Sodoma, et Aegyptus, ubi et dominus

eorum crueifixus est. Et videbunt de tribubus, 9

et populis, et Unguis,, et Gentibus corpora

eorum per tres dies, et dimidium: et corpora

eorum non sinent poni in monumentis. et 10 p8 105,38,

inhabitantes terram gaudebunt super illos, et

iueundabuntur: et munera mittent invicem,

quoniam hi duo prophetae cruciaverunt eos,

qui habitabant super terram. Et post dies 11 e* 37,5.10.

tres, et dimidium, spiritus vitae a Deo intra- Gn 15'12,

vit in eos. Et steterunt super pedes suos,

et timor magnus cecidit super eos, qui vide-

runt eos. Et audierunt vocem magnam de 12 2 rs 2,11.

caelo, dicentem eis: Ascendite hue. Et ascen- 4,1 "

derunt in caelum in nube: et viderunt illos

inimici eorum. Et in ilia hora f actus est 13 ez 38,19.20.

terraemotus magnus, et deeima pars civitatis Dn 2'20,

cecidit: et occisa sunt in terraemotu nomina

hominum Septem millia: et reliqui in timorem

10 (terrae) | s. illis A | iocund- A \ [ad] invicem |
cruaverunt F \ habitant %A> inhabitant | — super F

11 accidit F \ videbant F 12 illis | ascende A* \
vid. eos F 13 occisi | in ] de F | terrae moto
AlFl I timore QF

11,14—12,2. APOCALYPSIS IOANNIS.

sunt missi, et dederunt gloriam Deo caeli.
35. 0,12. 12,12. 14 Vae secundum abiit : et ecce vae tertium
Dn 2,44; 15 veniet cito. Et septimus angelus tuba ce- 11
z'chu'g. cinit: et factae sunt voces magnae in caelo
Exob fu dicentes :
Ps 2'2 ^'θ19 5 Factum est regnum huius mundi, Domini
nostri et Christi eius, et regnabit in saecula
saeculorum : Amen.
4,4.io. 7,n. 16 Et viginti quattuor seniores, qui in conspectu
Dei sedent in sedibus suis, ceciderunt in fa-
Am 4,13 Lxx. 17 cies suas, et adoraverunt Deum, 1 dicentes :
^it'^il'X Gratias agimus tibi Domine Deus omni-
potens, qui es, et qui eras, et qui venturus
es: quia accepisti virtutem tuam magnam,
i5,i. r 2,5. 18 et regnasti. Et iratae sunt Gentes, et ad-
^e,?';1'^?! venit ira tua, et tempus mortuorum iudi-
Ains?. car^' e^ reddere mercedem servis tuis Pro-
Dzchei1e' phetis, et Sanctis, et timentibus nomen tu-
um pusillis, et magnis, et exterminandi eos,
qui corruperunt terram.
ι Rg β,ι.β. 19 Et apertum est templum Dei in caelo : et
ex 0,24?Ϊ9^'β! v*sa est area testamenti eius in templo eius,
i5,5. 4,5. ej. facta sunt fulgura, et voces, et terraemotus,
et grando magna.

12 ET signum magnum apparuit in caelo : 12
Mulier amicta sole, et luna sub pedi-
bus eius, et in capite eius corona stel-
is β6,7. 2 larum duodecim : et in utero habens,

14 — et I — ecce F

15 Ihesu Christi F | regnavit AF \ — Amen

17 (<& inc. v. Gratias) | > tibi ag. A1 | Deus
noster o. $ | — et qui vent, es | et quia F qui A

18 iudicare F \ terminandi A*

19 fulgora I voces, ] f- et tonitrua, $
12,2 paruit | coronam J^1

634

Αποκαλυψις Ιωανον 11,14— 12,2.

έγένοντο και έδοκαν δόξαν τω &εω τον ονρανον.

Ή Ούαί ή δευτέρα άπήλΦεν ιδού ή Ούαϊ ή 14 ΐ5. 9,12. ΐ2,ι
τρίτη έρχεται ταχύ.

2 Και δ έβδομος άγγελος έσάλπισεν και έγέ- 15 ρ8 22,29.
νοντο φωναί μεγάλαι εν τφ ούρανφ, λέγοντες* Psio^ie; 2,2,"

έγένετο η βασιλεία του κόσμου τον xvpiov ^iltli.
ήμών καϊ τον Χρκίτου αυτοί, και βαΰιλενύει Zch 14>9·

'ζ 9 9 Εχ 15,18.

£ig Tovs αιώνα, ς των αιώνων,
και οί εϊκοοι τέσοαρες πρεσβύτεροι, οί ενώπιον 16 μ.ιο. 7,ιι.
του $εού καθήμενοι έπί τούς θρόνους αυτών,
έπεσαν έπί τα πρόσωπα αυτών και προσεκύνησαν
τφ Φεφ, λέγοντες* 17 εχ3,ι4.ι84ι

3 „ , , , «λ> « , 4,8; 15,8: 18,

εύχαριστουμεν σοι, χνριε ο tteog ο τιαντοκρα- ιο,β.

τωρ, ό ών και δ ην, δτι εϊληφας την δύνα-

μίν σου την μεγάλην και έβασίλενύας- και 18 ιβ,ι. r 2,5.

τα ε&νη ώργίύ&ηύαν , και ηλϋεν ή οργή σου

και δ καιρός τών νεκρών κριΰήναι και δούναι Am βί'

τον μισ$δν Toig όονλοις Gov τοις τΐροφψαΐξ zch'ie10'

κάί τοις άγίοις και τοις gpojSo vereng τδ δνομά

σου, TOig μιχροΐ$ και τοΐ$ μεγάλοις, και

διαφΰεϊραι τους διαφθείροντας την γήν.

3 και ήνοίγη δ ναδς τον θεού δ έν τφ ούρανφ, κάί 19 ι Rg β,ι.β.
ώφθη η κιβωτός της δια&ψης αύτού εν τω ναω Exe^fie,
αύτον, και έγένοντο άύτραΐΐαί %α\ φωναϊ κάί 15'5, 4,5'
jjporrai κάί σεισμός κάί χάλαζα μεγάλη.

Kai σημεϊον μέγα ώφ$η έν τφ ούρανφ, γυνή\2 gü 37,9.
περιβεβλημένη τον ηλιον, και ή σελήνη ύποκάτω
τών ποδών αύτής, κάί έπί της κεφαλής αύτής
στέφανος άστέρων δώδεκα, και έν γαστρί έχουσα, 2 is ββ,7.

Mch 4,10.

16 οί 2° : Κ [oi] hü ol | καθήμενοι : hR καΰηνται Τ
οι καΰηνται 17 οτι : hT pr και \ Η ειληφες 18 HR
τους μικρούς κ. τους μεγάλους 12,5 h εχουαα κράζει,

15 fin + ο,μ/ην Να 17 ην : + κα<- 0 ερχόμενος 28αζ
18 αγιοις τοις φοβ. la | όιαφάειραντας €7α 19 — ο 2°
HQaf I — και αειομος Qa

634

12,3—10· Αποκαλνψις Ιωανον

9. Dn 7,7. 3 καϊ κράζει ώδίνονύα και βαύανιζομένη τεκεΐν. καϊ
ώφΰη άλλο οημεϊον έν τφ ούρανφ, και Ιδού δρά-
κων μέγας πυρρός, έχων κεφάλας έπτά και χέ-
paxa άέχα και έπι τάς κεφάλας αύτοϋ έπτά
Dn 8,ιο. 4 διαδήματα, και ή ούρα αύτοϋ σύρει το τρίτον
των αστέρων tov ovpcwotf, χάί εβαλεν αύτούς ag
τψ γψ. Και δ δράκων έοτηκεν ενώπιον της γυναι-
κός της μελλούοης τεκεϊν , Ινα δταν τέκχι τό τέ·
2,27. is ββ,7. 5 κνον αύτής καταφάγη. και ετεχεν υίόν, αραεν, δς
9,ΐ6. ρ8 2,9.' μέλλει ποιμαίνειν πάντα τά,ίϋφη έν ράβδω ύιόίΐρα'
και ήρπάον\) τό τέκνον αύτής προς τον Φεόν καϊ
Mt 2,ΐ8. 6 προς τον Φρόνον αύτοϋ. και ή γυνή εφυγεν εις
' ' ' τήν έρημον , όπου έχει έκει τόπον ήτοιμαομένον
άπό του ΰεοϋ, Ινα έκεϊ τρέφωοιν αύτήν ήμέρας
Dn 10,18.21 ; η χιλίας διακοοίας έξήκοντα. Καϊ έγένετο πόλε-
1 lU μος έν τφ ούρανφ, δ Μιχαήλ και οί άγγελοι αύ-
τοϋ τον ιζολεμηύαι μετά τοϋ δράκοντος. καϊ δ
,π. Dn 2,35. 8 δράκων έπολέμηοεν και οί άγγελοι αύτοϋ, και
ούκ ϊοχυοεν, ονδέ τόπος εύρεση αντών έτι έν
L ιο,ιβ. 9 τφ ούρανφ. και έβλήβη δ δράκων δ μέγας, δ
an β,ιΐιΐ; όφις δ άρχαιος, δ καλούμενος Διάβολος καϊ δ Σα-
zch 8,ι.2. Ταν&ς9 ($ πλανών τήν οίκουμένην δλην, έβλήν\)
εις τήν γήν, και οί άγγελοι αύτοϋ μετ αύτοϋ
7,ιο; ιι,ΐδ. 10 έβλήΰηοαν. και ήκουοα φωνήν μεγάλην έν τφ
''zchV.i! ούρανφ λέγουοαν

m 2M8.' &οτι έγένετο ή οωτηρία και ή δύναμις και
j ΐ2,8ΐ. ή βαοιλεία τοϋ $εοϋ ήμών και ή έξουοία
τοϋ Χριοτοϋ αύτοϋ, ότι έβλήΰη δ κατήγωρ
των άδελφών ήμών, δ κατηγορών αύτούς
ένώπιον τοϋ ΰεοϋ ήμών ήμέρας καϊ νυκτός.

3 hT πνρρος μέγας 4 Η εοτηκεν δ Τ νών α. W νών
■ αραενα 6 hT τρεφοναιν 7 Τ— τον 1° 8 hT ιαχνοαν
9 Η και Ο Σατ. | Η ολην, —

2 εκραζεν Cla -ξεν Qa 3 πνρος CQa 5 άρρενα NlaC |
— εν I*la I ηρπαγη Να 6 — εκει 1° Cla^ \ εκτρεφωσιν Qa
8 ισχύον Q \ ουόε : ουτε JPlaf | αντων : αντοις Ν3α
αντω 6α 10 κατήγορος r. codd. praeter A omnes ζ
635

APOCALYPSIS IÜANNIS. 12,3—10.

12,1.

clamabat parturiens, et cruciabatur ut pariat.
Et visum est aliud Signum in caelo : et ecce 3 9. du 7,7.
draco magnus rufus habens capita Septem, et
cornua decern: et in capitibus eius diademata
septem , et cauda eius trahebat tertiam par- 4 Dn 8,10.
tern stellarum caeli, et misit eas in terram,
et draco stetit ante mulierem, quae erat pa-
ritura: ut cum peperisset, filium eius devora-
ret. Et peperit rilium masculum, qui recturus 5 is 66,7.
erat omnes Gentes in virga ferrea: et raptus 19'15, Ps 2,9>
est filius eius ad Deum, et ad thronum eius,
et mulier fugit in solitudinem ubi habebat 6 Mt 2,13.
locum paratum a Deo, ut ibi pascant earn 11,2'3,
13diebus mille ducentis sexaginta. Et factum 7 dq 10,13.21;
est praelium magnum in caelo : Michael , et
angeli eius praeliabantur cum dracone, et
draco pugnabat, et angeli eius: et non valu- 8
erunt, neque locus inventus est eorum am-
plius in caelo. Et proiectus est draco ille 9 l 10,1s.
magnus, serpens antiquus, qui vocatur diabo- Gn^fi'u.
his, et satanas, qui seducit Universum orbem : Zch 3'1,2,
et proiectus est in terram, et angeli eius cum
illo missi sunt. Et audivi vocem magnam in 10 11,15.
caelo dicentem : zch ί,ί.1.

Nunc facta est salus , et virtus, et regnum m/j&is.
Dei nostri , et potestas Christi eius : J 12>31·
quia proiectus est accusator fratrum
nostrorum, qui accusabat illos ante con-
spectum Dei nostri die ac nocte.

2 et damans JL et clamat ! cruciatur | pareat A

3 (alium) | cap. suis I > sept. diad.

4 et [in] cauda | draclio F ,it 7 bis 9.13.16.17

5 erit 6 (fugiat) | habet | illam | (quadrag.)

7 proel- et bis , it 17 J — magnum | Micahel F j
, drachonem F*

8 > ampi. eor. A 9 seducet A \ — et 3°
10 do mini bis A \ quia ] qui Ai

635

κ 8,37. 11 Et ipsi vicemnt eum propter sanguinem
Agni, et propter verbum testimonii sui, et
non dilexerunt animas suas usque ad mor-
is 14,23; 49,13. 12 tern, propterea laetamini caeii, et qui ha-
bit at is in eis. Vae terrae, et mari, quia
descendit diabolus ad vos , habens iram
magnam , sciens quod modicum tempus
habet.

IB Et postquam vidit draco quod proiectus esset
in terrain, persecutus est muiierem, quae pe-
e. 14 perit masculum: et datae sunt mulieri alae
η 7,25; 12,7. c|uae aquilae magnae ut volaret in desertum
in locum suum, ubi alitur per tempus et tem-
pora, et dimidium temporis a facie serpentis.
15 Et misit serpens ex ore suo post muiierem,
aquam tamquam flumen, ut earn faceret trahi
It) a flumine. Et adiuvit terra muiierem, et ape-
ruit terra os suum, et absorbuit flumen, quod
ij,il». i«j,io. 17 misit draco de ore suo. Et iratus est draco
i3,7. Iii in muiierem: et abiit facere praelium cum

reliquis de sernine eius, qui custodiunt man-
data Dei, et habent testimonium Iesu Christi.
18 Et stetit supra arenam maris.

11,7; 17,3.9.12.13 ET Vidi de mari bestiam ascendentem,

habentem capita Septem , et cornua decern,
et super cornua eius decern diademata, et
Dn 7,4-e. 2 super capita eius nomina blasphemiae. Et
bestia, quam vidi, similis erat pardo, et pe-
des eins sicut pedes ursi, et os eius sicut os
leonis. Et dedit illi draco virtutem suam,

11 ilium I animam suam Qf&A 12 ira magna F1
13 est I et persec. A1 14 > mul. duae al.

(> d. a. m. A* — alae -F1) 15 > aq. post mul. F
16 (audivit) 17 cf7 \ et qui hab. A \ — Christi 18 super

I har- 13,2 mare | et hab. A | nomen Έ

2 bestiam | — pedes 2° | dracho F %U 4.11.
636

Αποκαλνψίς Ιωανον I2fn — 13f2,

καί αύτοί ένίκηοαν αυτόν δια το αίμα τον 11 j 12,25.
άρνίον και δια τον λόγον της μαρτυρίας αύ- ?7? μ; 7,u.
των, καί ουκ ήγάπηοαν την ψυχήν αυτών
άχρι θανάτου, δια τούτο ευφραίνεστε, ον- 12 ι8 44,23 5 49,ΐ8,
ρανοϊ καί οί έν αύτοϊς σκηνούντες* ούαι την
γήν καί την θάλασσαν, δτι κατέβη ο διάβο-
λος προς υμάς έχων ϋνμόν μέγαν , είδώς
δτι ολίγον καιρόν έχει.
δ Καί δτε εϊδεν ό δράκων δτι εβλήθη εις την γήν, 13
έδίωξεν την γυναίκα ήτις ετεκεν τον άρσενα. καί 14 β. rs 40,31.
έδό&ηοαν τη γυναικϊ αί δύο πτέρυγες τού άετού Dn 7,25 5 12,7
τού μεγά?^ου, Ινα πέτηται εις την ερημον είς τον
τόπον αύτής, δπου τρέφεται έκει καιρόν xal και-
povs καϊ ήμιΰν καιρόν άπδ προσώπου τού δφεως.
καί εβαλεν ό δφις έκ τού στόματος αυτού όπίοω 18
της γυναικός ϋδωρ ως ποταμόν , ίνα αύτήν πο-
ταμοφόρητον [ποίηση, και έβοήΰησεν ή γη τη 16
γυναικϊ, καί ήνοιξεν ή γη το οτόμα αύτής καί
κατέπιεν τον ποταμόν δν εβαλεν ό δράκων έκ
τού στόματος αύτού. και ώργίσ$η ό δράκων έπι 17 n,7; u,i2;
τη γυναικϊ, και άπήλΰεν ποιήοαι πόλεμον μετά ι jV.ii1.9"
των λοιπών τού σπέρματος αύτής, τών τηρούν- 18>7, Gn 8»15
των τάς έντολάς τού $εού και έχόντων την μαρ-
\6 τυρίαν Ίηοού' καί έστάϋη έπι την αμμον τής 18 ι
ΰαλάαοης.

Και εϊδον εκ της fraXdÖGys &ripiov άναβαϊνον,\3 π,7; 17,3.9.12
έχον κέρατα δέκα καί κεφάλας επτά, και έπί τών Dn^e'.7,8;
κεράτων αύτού δέκα όκχόή^ατα, και έπι τας κε-
φάλας αύτού ονόματα βλασφημίας, και το ϋηρίον 2 d« 7,4-β.
δ εϊδον ήν ομοιον παρόάλει, και οί πόδες αύτού
ώξ άρχου, καί το οτόμα αύτού ώς οτόμα λέοντος,
καί εδωκεν αύτφ 6 δράκων την δύναμιν αύτού

12 ουρανοί : h pr 01 | Η πρ. νμας, 17.18 Τ Τηοον.
Και εαταϋ-ην (nov. sect, inc.) 13,ί h όνομα 2 η Τ
λεοντών

12,8.
ι. 4,β.

12 οναι : ~\- τοις χατοικονοι 1ζ
636

13,3— 12» Αποκαλνιμις ϊωανον

ΐ7,8. 8 και τον ΰρόνον αύτοϋ και έξονοίαν μεγάλην. καϊ
μίαν έκ των κεφαλών αντοϋ ώς έοφαγμένην εις
Φάνατον, και ή πληγή τον ΰανάτον αντοϋ έΰερα-
πεύΰη. και έϋανμάοΰη δλη η γη όπίοω τοϋ ΰψ
4 ρίον, 1 καί προοεκύνηοαν τφ δράκοντι, δτι έδωκεν
την έξονοίαν τφ ΰηρίω, και προοεκύνηοαν τφ
ϋηρίω λέγοντες* τις όμοιος τφ ΰηρίω, και τις
Dn 7,8.π.2δ; 6 δύναται πολεμήοαι μετ* αύτοϋ; καί έδόΰη αύτφ
π,»; ΐ2Αΐ4*. ύτόμα λαλούν μεγάλα και βλαοφημίας, και έδόΰη
αύτφ έξονοία ποιηύαι μήνας τεοοεράκοντα δύο.
6 καί ηνοιξεν το οτόμα αντοϋ εις βλαοφημίας προς
τον ΰεόν, βλαοφημηοαι το όνομα αύτοϋ και την
οκηνην αύτοϋ, τονς εν τφ οϋρανφ οκηνοϋντας.
ϋ,7 ; ΐ2,7; 7 καί έδόΰη αύτφ ΐϊοιηύαι πόλεμον μετά των αγίων
Dn7%. νιχ^ύαι avtövg, καί έδόΰη αύτφ έξονοία έπί

παοαν φνλην καί λαδν καί γλώοοαν και εΰνος.
Dn ΐ2,ι. 8 και προοκννήοονοιν αύτόν πάντες οι κατοικοϋντες
ΐβ 63,7! τήζ 7ήζ> °ύ ον γεγρατΐχαι το όνομα αντον

2,ΐ2. 3,5. ΐ7,8. £ν τφ βφχΐω ζωής τοϋ άρνίον τοϋ εύφαγ-
9 μένον από καταβολής κόομον. Ει τις έχει οϋς,
jr ΐ5,2. 10 άκονοάτω. ει τ is sis αίχμαλωσίαν, ag αιχμαλω-
Mt u]\l'. 6iav ύπάγεί' ει tig εν μαχαίρα άποκτενεϊ, δει
αύτόν έν μαχαίρα άποκτανΰήναι. *Ωδέ έοτιν ή
ύπομονη και ή πίοτις των άγιων.
ιβ,ΐ8. 11 Και ειδον άλλο Φηρίον άναβαϊνον έκ της γης, καϊ i
it 7,ΐ5 ; 12,34. εΙχΒν χέρατα δύο δμοια άρνίω, και έλάλει ώς δράκων.
2.4.5.7. 12 καϊ την έξονοίαν τοϋ πρώτον Φηρίον παοαν ποιεί

3 RT εΰανμααεν 4 hW προαεκ. το βηριον | R ομ.
τω ΰηριω; 5 W βλααφημα \ όνο : [H]W pr και 7 Η
[καί εόο$η . . . νικ. αυτονς] 10 h αποκτεινει h81 αποκταν-
&ηναι a — 8 cjj αποκτεινειν 1 cjj -ναι

3 — εκ Q*l£ 4 δυνατός Qa 5 βλασφημιαν (it 6)
TQ I ποιηοαι : pr ηολεμον Qfe : -f- ο &ελει Ν 6 ut 5 \ τονς : pr
και ΡΙαζ 7 — και λαον Ιαζ 8 αντον : αντω ΗΡαζ \
ού : ων χαζ \ αντον : αντων Ν*9 | τη βφλω Χ*1<ζ

10 ει τις (εις) αιχμαλωοιαν απάγει εις αιχμ. νπαγει 38α

11 — όνο 2α 12 εποιει 1° 38 2° Qa

837

APOGALYPSIS IOANNIS. 13,3-12.

et potestatem magnam. Et vidi unum de 3 17,8.
capitibus suis quasi occisum in mortem: et
plaga mortis eius curata est. Et admirata
est universa terra post bestiam. Et adorave- 4
runt draconem, qui dedit potestatem bestiae :
et adoraverunt bestiam, dicentes: Quis simi-
lis bestiae? et quis poterit pugnare cum ea?
Et datum est ei os loquens magna , et blas- 5 du 7,8.11.25.
phemias: et data est ei potestas facere men- 11,25 12,6,li-
ses quadraginta duos. Et aperuit os suum 6
in blasphemias ad Deum, blasphemare nomen
eius, et tabernaculum eius, et eos, qui in caelo
habitant. Et est datum iili bellum facere 7 11,7. du 7,21.
cum Sanctis, et vincere eos. Et data est illi
potestas in omnem tribum, et populum, et
linguam, et gentem, 1 et adoraverunt earn omnes, 8 dh 12,1.
qui inhabitant terram: quorum non sunt scri- fs8 5639)'729,
pta nomina in Libro vitae Agni , qui occisus 12'12, s'5, 17»8,
est ab origine mundi. Si quis habet aurem, 9
audiat. Qui in captivitatem duxerit, in capti- 10 Jr 15,2.
vitatem vadet : qui in gladio occiderit, oportet f^iff2'
eum gladio occidi. Hic est patientia, et
14 fides Sanctorum. Et vidi aliam bestiam 11 16,13. Mt 7,15.
ascendentem de terra, et habebat cornua duo
similia Agni, et loquebatur sicut draco. Et 12 2.4.5.7.
potestatem prioris bestiae omnem faciebat

3 — vidi I cap. eius F | morte JE |
ammir- A

4 quia

r> os loq. ] loqui JP | — et 2° Α | blaspheniiae

I ei 2° ] illi | et duo F
6 blasphemia A 7 > datum est \ illos | ei

8 adorabunt eum | habitant A

9 aures F

10 — duxerit | in c. vadit (> vadit in c. A)
J in gladio 2° F

637

13,13-14,1. APOCALYPöIö lUAiNNUS.

in conspectu eius: et fecit terram, et habi-
tantes in ea, adorare bestiam primam, cuius
Mt 24,24. 13 curata est plaga mortis. Et fecit signa magna,
^8,24-39] ut etiam ignem faceret de caelo descendere
Dt 13,2-4. 14 in terram in conspectu hominum. Et seduxit
lü'20, habitantes in terra propter signa, quae data
sunt illi facere in conspectu bestiae, dicens
habitantibus in terra, ut faciant imaginem
bestiae, quae habet plagam gladii, et vixit.
υη 3,5.6. 15 Et datum est ilii ut daret spiritum imagini
bestiae, et ut loquatur imago bestiae: et
faciat ut quicumque non adoraverint imagi-
19,20. 16 nem bestiae , occidantur. Et faciet omnes
pusillos, et magnos, et divites, et pauperes,
et liberos, et servos habere characterem in
17 dextera manu sua, aut in frontibus suis, et
nequis possit emere , aut vendere , nisi qui
habet characterem, aut nomen bestiae, aut
17,9. 15,2. 18 numerum nominis eius. Hic sapientia est.
'eb»")**! Qui habet intellectum, computet numerum be-
stiae. Numerus enim hominis est: et numerus
eius sexcenti sexaginta sex.
ez 9,4. 14 ET vidi: et ecce Agnus stabat supra 15
?,4, 3,12. montem Sion , et cum eo centum quadra-
ginta quattuor millia habentes nomen eius,
et nomen Patris eius scriptum in

12 fee. ] facit &&F | inhabitantes | in earn AF
IS facit f&F I (facerent) I conspectum A

14 seducit (-cet A) | in t. 1° ] terram (terrae) |
in terram (2°) F | (gradiae)

15 > ut et I faciet F \ — ut 3° A \ adoraverit |
occidatur

IG caracter , U 17 \ dextra | — sua

17 (posset) i nisi qnis Α*> \ aut nom. ] nominis

(-ine A) 18 eius ] + est | sescenti | ad DCLX.VI j

». m. TEITAN JP2

14,2 super F \ illo

638

Αποκαλνψίς Ιωανον Ι3,ΐ3~-14,ι,

ένώπιον αντού. καί ποιεί την γήν καί τονς έν
αύτη κατοικοϋντας Ινα προοκννηοονοιν το ΰηρίον
το πρώτον, οδ έΰεραπενΰη η πληγή τον θανάτου
αντον. και ποιεί οημεϊα μεγάλα, Ινα και πύρ 13 Mt 24,24.

~ , m I ο > ι ~ 2 Th 2,9.10.

ποιη εκ τον ονρανον καταβαινειν εις την γην ι Rg ie,24-s
ενώπιον των άνϋΌώπων. καί πλάνα τονς κατοι· 14 Dt 13,2-4.

~ ~ ~ c » , ~ «jjs/Q 1θ,20; 20,3.8.

κονντας επι της γης οια τα οημεια α εοοττη
αντφ ποιηοαι ενώπιον τον ΰηρίον , λέγων τοις
κατοικοϋοιν έπί της γης ποιηοαι εικόνα τφ Φηρίω,
ός έχει την πληγην της μαχαίρης και έζηοεν. και 15 du β,δ.β.
έδό$η αύτφ δούναι πνεύμα τη είκόνι τού ΰηρίον,
Ινα καί λαλήοη ή είκών τού ΰηρίον, και ποιήαη
[Ινα] ούοι εάν μή τζροΰκννίι<$ωαιν tri είχόνι τού
ΰηρίον άποκτανΦώοιν. και ποιεί πάντας , τονς 16 19,20.
μικρούς και τονς μεγάλονς, και τονς πλονοίονς
καί τονς πτωχούς, καί τονς έλενν^έρονς καί τονς
όούλονς, Ινα δώοιν αντοϊς χάραγμα επί της χει-
ρός αντών της δεξιάς f) έπί το μέτωπον αντών,
[καί] ινα μη τις δννηται άγοράοαι η πωλήοαι εί 17
μη δ έχων το χάραγμα το όνομα τού ΰηρίον ί)

38 τον άριΰμόν τού ονόματος αντού. τΩδε ή οοφία 18 ΐ7,9. 15,2.
έοτίν. δ έχων νούν ψηφιοάτω τον άριΰμόν τού Εβ» 2,ΐ3.4,
ϋ·ηρίον άριΰμος γαρ άνΦρώπον έοτίν. καί ό
άριΰμός αντού έξακόοιοι έξήκοντα εξ.

39 Καί ειδον , καί Ιδού το άρνίον έοτδς έπί to14ez9,4.

* V ' * j > ~ <· > > 7,3.4. 8,12,

ορος Ιιων , και μετ αντον εκατόν τεοοερακοντα joei 3,5.
τέοοαρες χιλιάδες έχονοαι το δνομα αύτού καί
το δνομα τού πατρός αύτού γεγραμμένον έη\ των

13 εποιει 31 14 πλάνα : -j- τονς εμονς %α \ δ Ulf |
ειχε Qa \ —την Ν Qm 16 των μετωπών Qla£ 17 το
χαρ. . . . ΰηριον : το χαρ. τον Φηριον η το όνομα αντον Hal
14,2 — το 1° ΡΙαζ \ αντον 1° : + αριϋμος Qa
638

14,2— ίο, Αποκαλνιρις Ιωανον

. 2 μετώπων αυτών, και ηκονοα φωνήν έκ τον ού-
ρανοϋ ώ$ φωνψ υδάτων πολλών και ώς φωνήν
βροντής μεγάλης, και ή φωνή ην ήκονοα ώς κι-
θαρωδών κιθαριζόντων έν ταϊς κιθάραις αύτώι.
3 και αάονύιν ωδψ χαινψ ένώπιον τον θρόνου
και ένώπιον τών τεοοάρων ζφων και τών πρε-
οβντέρων και ούδεις έδύνατο μαθειν τήν φδήν
εί μή αί έκατόν τεοοεράκοντα τέοοαρες χιλιάδες,
2 ε 4 01 ^y°Qao^V01 άπο της γης. ούτοι είοιν οι μετά
9. Je ι\ΐ8. γνναικών ουκ έμολύνθηοαν παρθένοι γάρ είοιν.

ούτοι οι άκολουθοϋντες τφ άρνίω δπον αν ύπάγη.
ούτοι ήγοράοθηοαν άπο τών ανθρώπων άπαρχή
ρβ 82,2. 5 τ φ θεφ καϊ τ φ άρνίω, και εν τω στόματι αύτών
zph sfis! ονχ εύρεση ψε£#ο$· άμωμοι είοιν.

8,ΐ8. 6 Και ειδον άλλον άγγελον πετόμενον έν με- 40
οονρανήματι, έχοντα εύαγγέλιον αίώνιον εύαγγελί-
οαι έπι τους καθημένους έπι της γης και έπι
πάν έθνος κάί φνλήν και γλώοοαν καϊ λαόν,
εχ 2ο,π. 7 * λέγων έν φωνη μεγάλη* φοβήθητε τον θεδν και
Ρβ Ui$X δότε αύτφ δόξαν , δτι ήλθεν ή ώρα της κρίοεως
αύτοϋ, και προοκννήοατε τω ηοιησαντι τον ονρα-
νον κάί τψ γψ %α\ &άλαύο~αν και πηγάς ύδάτων.
υη 4,27. 8 Kai άλλος άγγελος δεύτερος ήκολούθηοεν λέγων 4ί
'j/Syle! επεαεν επεσεν Βαβυλών ή μεγάλη, ή έχ τον οίνου

τον θυμού της πορνείας αυτής πεπότικεν πάντα ]
13,12-π. 9 τα εΰνη. Και άλλος άγγελος τρίτος ήκολούθη- 42
οεν αϋτοϊς λέγων έν φωνη μεγάλη* ει τις προο-
κννει το θηρίον και τήν εικόνα αύτοϋ, και λαμ- \
βάνει χάραγμα έπι τον μετώπου αύτον ή έπι 1
is δΐ,ΐ7. ίο τήν χείρα αύτον, και αύτός ιζίεται εκ τον oivov j

Ρη 76,9.

Gn 19,24. —

Εζ 88,22. 3 ωόην : HE pr ως 3.4 h— . ovzol ειοον 4 HB

9' Jr ία ™ νπαγει 5 άμωμοι : T-f γαρ 7 &αλ. : Τ pr την 8 HE,

■ ,5W' αλλ. όεντ. αγγ. | Η [άγγελος]

4 ηγοραοΰ. : pr νπο Ιησού Qa 6 — επι 1° Qa{ | j
χατοικουντας Λαζ 7 &εον : κνριον Qa 8 — επεοεν 2° CQa j
9 αντοίς : αντω Λ

APOGALYPSIS IOANNIS. 14,2-10.

frontibus suis. Et audivi vocem de caelo, tarn- 2 1,24 ;

quam vocem aquarum multarum, et tamquam 1'15,
vocem tonitrui magni: et vocem, quam audivi,
sicut citharoedorum citharizantium in citharis
suis. Et cantabant quasi canticum novum
ante sedem, et ante quattuor animalia, et
seniores: et nemo poterat dicere canticum,
nisi ilia centum quadragintaquattuor miliia,
qui empti sunt de terra. Hi sunt, qui cum 4 2 κ 11,2.
mulieribus non sunt coinquinati: Virgines 5,9. 'je 1,1 8, j
enim sunt. Hi sequuntur Agnum quocumque
ierit. Hi empti sunt ex hominibus primitiae
Deo, et Agno, 1 et in ore eorum non est inven- 5 ps 32,2.
tum mendacium: sine macula enim sunt ante sph^ie.
thronum Dei. '

Et vidi alterum Angelum volantem per 6 8,13.
medium caeli, habentem Evangelium aeternum,
ut evangelizaret sedentibus super terram, et
super omnem gentem, et tribum, et linguam,
et populum : 1 dicens magna voce : Timete Do- 7 ex 20,11.
minum, et date illi honorem, quia venit hora S,"8'6,
iudicii eius: et adorate eum, qui fecit caelum,
et terram , mare , et fontes aquarum. Et 8 Dn 4,27.
alius Angelus secutus est dicens: Cecidit, ce- jr' βι/Γ.β. ' '
cidit Babylon illa magna: quae a vino irae
fornicationis suae potavit omnes gentes. Et 9 13,12-17.
tertius Angelus secutus est illos, dicens voce Mt 10'28,
magna: Si quis adoraverit bestiam, et ima-
ginem eius, et acceperit characterem in fronte
sua, aut in manu sua: et hic bibet de vino 10 is 51,17.

■ , Ps 75,9.

. ön 19,24.

2 tlion- F I cithared- F 3 poterant A* | num Εζ 3Η2· ,

discere? 4 Hi 2° ] + qui %&A + sunt qui | se- j^ie. Jr2o,i5.

639

14,11-18. APOGALYPSIS IOANNIS.

irae Dei, quod mistum est mero in calice irae
ipsius, et cruciabitur igne, et sulphure in con-
spectu Angelorum sanctorum , et ante con-
is 34,9.10. 11 spectum Agni: et fumus tormentorum eorum
19,ό' ascendet in saecula saeculorum: nec habent
requiem die ac nocte, qui adoraverunt besti-
am , et imaginem eius , et si quis acceperit
2,i3. 12 characterem nominis eius. Hie patientia
i3,io. i2,i7. Sanctorum est, qui custodiunt mandata Dei,
57,2. η 4,io. 13 et fidem Iesu. Et audivi vocem de caelo, di-
i κ 15,58. centem mihi : Scribe : Beati mortui , qui in
Domino moriuntur. Amodo iam dicit Spiritus,
ut requiescant a laboribus suis: opera enim
η 7,i3; io,i6. 14 illorum sequuntur illos. Et vidi et ecce nu-
Mt 13,39.41. candidam: et super nubem sedentem

similem Filio hominis, habentem in capite suo
coronam auream, et in manu sua falcem acu-
joei 4,i3. 15 tarn. Et alius Angelus exivit de templo,
Me 4'29, clamans voce magna ad sedentem super nu-
bem: Mitte falcem tuam, et mete quia venit
hora ut metatur, quoniam aruit messis terrae.

16 Et misit qui sedebat super nubem, falcem

17 suam in terram, et demessa est terra. Et
alius Angelus exivit de templo, quod est in

joei 4,13. 18 caelo , habens et ipse falcem acutam. Et
alius Angelus exivit de altari, qui habebat po-
testatem supra ignem: et clamavit voce magna
ad eum , qui habebat falcem acutam, dicens :

10 qui mixtus | ang. [et] sanct.

11 in saec. saec. ascendit | accepit A \ cf 9

12 — est F

13 — mihi I moriuntur a modo. &&A | secu- %AF

14 supra F ,u 16 \ (filium) 15 alter j messes A*
16 messa est t. pt messuit terram F demes-

suit earn

18 — exivit I habet | — ad eum %A*F

(„qui 2° om A*u Treg) \ habet 2°
640

Αηοκαλνιρις Ιωάνον 14, 1 1— 18,

τον $νμοϋ τον $εον τον ΧΜεραΰμένον άκράτον ps sai 8,15.

έν τω ιζοτηρίω τ% οργής αντον, καί βαοανιον^ήοε'-

ται έν ηνρι χαϊ &είω ενώπιον άγγέλων άγιων και

ενώπιον τον άρνίον. χαϊ 6 χαπνος τον βααανι- 11ΐβ84,θ.ιο.

ομον αύτών sis αιώνας αιώνων άναβαίνει, και ούκ ' '

έχονοιν άνάπανοιν ημέρας και ννχζος οί προοκν-

νοϋντες το ΰηρίον καί την εικόνα αύτον, και ει

τις λαμβάνει το χάραγμα τον ονόματος αντον.

*Ωδε ή νπομονή των άγιων έοτίν, οί τηρονντες 12 2,is. 2 τ 4,7.

I *, „ a ~ y , , ,τ * 13,10.12,17.

τας εντολας τον νέον και την πιοτιν ίηοον.

Καί ηκονοα φωνής έκ τον ονρανον λεγονοης· 13 is 57,2. η4,κ

γράψον · μακάριοι οί νεκροί οί έν κνρίω άπο- 1 κ 15,58'

ΰνήοκοντες άπ' άρτι. ναι, λέγει το πνεύμα, Ινα

άναπαήοονται έκ των κόπων αύτών τα γάρ έργα

αύτών άκολονΦεϊ μετ' αύτών.

13 Καί εΐόον , χαϊ ίάον νεφέλη λενκή , καί επί 14 Dn 7,13 ; ιο,κ
την νεφέλψ κα&ήμενον ομοίου ν ίον άν^ρώπον, ^iV8'09'41,
έχων έπί της κεφαλής αύτον οτέφανον χρνοοϋν

καί έν τη χειρί αύτον δρέπανον οξύ. καί άλλος 15 Joel 4,13.
άγγελος έξήλΰεν έκ τον ναον, κράζων έν φωνή mc i^'
μεγάλη τφ κavxημέvq> έπί τής νεφέλης* ηεμ^ον
tö άρέτΐανόν οον καί ΰέριοον , ore ηλ&εν η ωρα
ftspitiai, δτι έξηράν&η ό Φεριομός τής γής. καί 16
έβαλεν ό καθήμενος έπί τής νεφέλης το δρέπανον

14 αύτον έπί την γήν, καί έΰερίοΰη ή γή. Καί 17 η.
άλλος άγγελος έξήλΰεν έκ τον ναον τον έν τφ
ούρανφ, έχων καί αύτός δρέπανον οξύ. καί 18 Joel 4,is.
άλλος άγγελος έξήλΰεν έκ τον $ν οιαοτηρίον , [ό] 15'
έχων έξονσίαν έπί τον πνρός, καί έφώνηοεν φωνή
μεγάλη τφ έχοντι το δρέπανον το όξν λέγων

10 W βασαννοϋ'ηαονταν \ αγγελ. αγνών : h των αγγέλων
W των αγ. αγγελ. 13 TW απαρτι 14 W νιω 14.15 W
οξν καν 16 Ιιεπν την νεφελην 17.18 W οξν · καν 18 Η
[εξηλ&εν] | [ο] : W-T

10 εκ τον ηοτηρνον Λα 13 απαρτν. : 'ατναρτν Qa \

— ναι Ν* I αναπανοονταν Qla 18 ψωνη : κραυγή €αζ
640 41

14,19— 15,β. Αποκαλνψι,ς Ιωανον

πέμψον gov το δρεπανον το όξϋ και τρνγηοον
τους βότρνας της άμπέλον της γης, δτι ήκμαοαν
ΐ9,ΐ5. 19 αϊ οταφνλάι αυτής, καί εβαλεν ό άγγελος τό
δρέπανον αύτοϋ εις την γήν, και έτρνγηοεν την άμ-
πέλον της γης και εβαλεν εις την ληνόν τον ΰνμοϋ
Joel 4,13. 20 τον $εοϋ τον μέγαν, καί επατν^η η ληνός έξωθεν της
η 18,12's! πόλεως, καί έξήλΰεν αίμα έκ της ληνοϋ άχρι των
χαλινών των Ιππων, άπο σταδίων χιλίων έξακοοίων.

lv 2β,2ΐ. 15 Καί εϊόον άλλο οημεϊον έν τ φ ούρανφ μέγα
u.ie^ieii?! κ°Ί Φανμαοτόν , άγγέλονς έπτά έχοντας πληγάς
επτά τάς έοχάτας, δτι έν αύταις έτελέσΨη ό $ν-
4,β. ^isas. 2 μος τον ΰεοϋ. Και εϊδον ό)ς Φάλαοοαν ύαλί-
νην μεμιγμένην πνρί, και τονς νικώντας έκ τοϋ
ΰηρίον καί έκ της εικόνος αύτοϋ και έκ τοϋ
άριΰμοϋ τοϋ όνόματος αύτοϋ έοτώτας έπί την
Dt Ö'232L4X; ΰάλαοοαν την ύαλίνην, έχοντας κιθάρας τοϋ $εοϋ.
Jos ΐ4,7. 3 και αδονύιν τψ> ώόην ΙΜωνΰέως τον δονλον τον
Εχ ΙΙ^'ο.1 ' &εον καί την φδην τοϋ άρνίον, λέγοντες ·
Pem^S μεγάλα καί θαυμαστά τά εργα Gov, χνριε 6
,9'Uj;rUioe!7. ^εο& ° παντοχράτωρ' άίχαιαι χαϊ άλ'φιναι
Ρβ 8β,9. 4 αί οδοί οον, ό βασιλεύς των έ&νών · τίξ ον
Jr ιβ,ΐ9-2ΐ! μη φοβη^η, χνριε, καί δο£άσει το ονομά σον ;

δτι μόνος οΰιος, δτι πάντα τά ε^νη ηίονσιν
χαϊ προσχννϊΐσονσιν ενώπιόν σον, δτι τά δι-
καιώματά οον έφανερώΰηοαν.
,i9.EACt7;44. 5 Και μετά ταϋτα εϊδον , και ήνοίγη ό ναός της
lv 26,2ΐ. 6 ύχηνης τον μαρτνρίον έν τφ ούρανφ, καί έξήλΰον
*ζ 2ιΙΐ3.' οι έπτά άγγελοι οί έχοντες τάς έπτά πληγάς έκ
τοϋ ναοϋ, ένάεόνμένοι λίνον καΰαρδν λαμπρόν

30 εξακοοιων : hri εξακοσίων εξ * όιακοοιων 15,2 έχοντας :
W+ τας 8 εΰνων : Κ αιώνων 4 Η οον, οτι μονός
όσιος; 6 Η εξηλΰαν \ οι 2° : [Η] | λινον (sic el hT) : Η λιΰον

19 την μεγαλην mt» 30 εξω Ηαξ 16,2 και 4° : -f
εκ τον χαράγματος αντον (και) (1)αζ Β βασιλεν Ν*α

4 φοβηΰη : -f σβ 6atf 5 και 2° : ~h idov < 6 — εκ τ,
\>αον Qa

641

APOCALYPSIS 10ANNIS. 14,19—15,6.

5,8.

Mitte falcem tuam acutam, et vindemia bo-
tros vineae terrae: quoniam maturae sunt
uvae eius. Et misit Angelus falcem suarn 19 19,15.
acutam in terram, et vindemiavit vineam ter-
rae, et misit in lacum irae Dei magnum: et 20joei4,ia.
calcatus est lacus extra civitatem , et exivit 13 63'3,
sanguis de lacu usque ad frenos equorum per
stadia mille sexcenta.

ET vidi aliud Signum in caelo magnum, 15 lv 26,21.

et mirabile, Angelos Septem, habentes piagas li^ie.12'1'3'
Septem novissimas: Quoniam in illis consum-

mata est ira Dei. Et vidi tamquam mare 2 4,6. 13,15.18,
vitreum mistum igne, et eos, qui vicerunt be-
stiam, et imaginem eius, et numerum nominis

eius, stantes super mare vitreum, habentes ?ο88ΐ4%

citharas Dei: et cantantes canticum Moysi 3 Ε?ΐ5,ι!π;χχ'

servi Dei, et canticum Agni, dicentes: 5ti2°'

Magna, et mirabilia sunt opera tua Domine p» '111,2?

T\ ' χ ' χ χ · 139,14; 145,17,

Deus ommpotens: mstae et verae sunt viae Jr io,e.7.

tuae, Rex saeculorum. Quis non timebit te 4 p8 ββ,9.

Domine, et magnificabit nomen tuum? quia u,i£u
solus pius es: quoniam omnes gentes ve-
nient, et adorabunt in conspectu tuo, quo-
niam iudicia tua manifesta sunt.

16 Et post haec vidi, et ecce apertum est tem- 5 π^'34, 1

pkim tabernaculi testimonii in caelo : et 6 lv 26,21.

exierunt septem Angeli habentes septem pla- 1%!8'13' 1
gas de templo, vestiti lino mundo, et candido,

18 botruos g-F2 boruos Fl botrus Λ

19 — acutam

20 laco F I — mille A* \ sescenta

15,2 — tamq. F \ mixtum j (igni) | illius (1°) \
supra I (citharam)

3 — sunt bis I Rex ] pr Domiue ^ | caelorum Λ

4 — te g@ I magnificavit AF \ — es Γ mam-
festata

5 — et 2° Αλ

6 — sept. 2° A I lino ] lapide | — et 2°

641 41

15,7-16,9. APOCALYPSIS IOANNIS.

4,6-8. η,ιο. 7 et praecincti circa pectora zonis aureis. Et
unum de quattuor animalibus dedit Septem
Angelis Septem phialas aureas , plenas ira-
cundiae Dei viventis in saeciüa saeculorum.
ex 8 Et impletum est templum fumo a maiestate
ι Kg sjio. Dei , et de virtute eius : et nemo poterat in-
te 8,4. ez 44,4. troire in templum , donec consummarentur
16 septem plagae Septem Angelorum. ET audivi
%hi 8 vocem magnam de templo , dicentem septem
l> 15^! Angelis: Ite, et effundite septem phialas irae
m 28,35. 2 Dei in terram. Et abiit primus , et effudit
Ex δ,ιο^ι. phialam suam in terram, et factum est vulnus
saevum , et pessimum in homines , qui habe-
bant characterem bestiae: et in eos, qui ado-
Ex 7,i7-2i. 3 raverunt imaginem eius. Et secundus An-
8,8> gelus effudit phialam suam in mare, et factus
est sanguis tamquam mortui : et omnis anima
^ρ'^βΐί" ^ viyens mortua est in mari. Et tertius effu-
elio! dit phialam suam super flumina, et super
Ps ii9,i37; 5 fontes aquarum, et factus est sanguis. Et
Εχ3ΐ4.ΐΗ82 4. audivi Angelum aquarum dicentem: Iustus
is 4M. es Domine qui es , et qui eras sanctus , qui
is 49,2θ. 6 haec iudicasti : quia sanguinem Sanctorum,
ps 79,3. Prophetarum effuderunt, et sanguinem eis

Am 4,13 Lxx. 7 dedisti bibere: digni enim sunt. Et audivi
»9,137.° ; alterum ab altari dicentem: Etiam Domine
8,i3. 10,2. Deus omnipotens vera, et iusta iudicia tua.
8,12. 8 Et quartus Angelus effudit phialam suam in
solem, et datum est illi aestu afiligere homines,
11.21. ü,2o.2i. 9 et igni: et aestuaverunt homines aestu magno,
et blasphemaverunt nomen Dei habentis

7 unus ex q. I — sept. 2° F \ fiaias | iracundia F
8 (consumerentur) 16, ί fial- ,u 2.3.4.8. w.12. 17.
2 primus Angelus g* | et 4° ] ac | habent | Car-
ter F I — in 3° I ador. bestiam et im.
5 — Angelus %it s.io.12.17. 4 tertius Angelus $ |
$92 eifugit 5 aq. ] quartum F | — Domine I qui
1° ] pr [et] I quia haec 6 fuderunt | digni
en. ] ut digni {Q)A digni 7 alt. ab alt. ] — ab
alt. $A altare | dicens 8 aestus F | affi-
cere (eif- F^) | - et 3° i£]F \ igne g

Αποκαλνψις Ιωανον 15,7—16,9.

καί περιεζωομένοι περί τά οτήϋ'η ζώνας χρνοάς.
καί εν έκ τών τεοσάρων ζφων έδωκεν τοις έπτά 7
άγγέλοις έπτά φιάλας χρνοάς γεμούοας του ϋνμοϋ
τοϋ $εοϋ τον ζώντος είς τονς αιώνας τών αιώνων,
και έγεμίβ&η 6 ναος κατζνον έκ t% δόξης τοϋ $εοϋ 8
καί έκ της δννάμεως αύτοϋ, καί ονδεϊς έδννατο
εΐύελ^εΐν είς τον ναόν άχρι τελεον^ώοιν αί επτά

46 πληγαϊ τών έπτά άγγέλων. Καί ηκονοα μεγάληςίβ ΐβ ββ,β.
φωνής έκ τον ναον λεγούοης τοις έπτά άγγέλοις· j* ιο,'25.'
ϋπάγετε και έκχέετε τάς έπτά φιάλας τον &νμον ?5,7.8'8'
τον $εοϋ είς τψ γψ. Καί άπήλΰεν 6 πρώτος 2 Dt 28,36.
καί έξέχεεν την φιάλην αύτοϋ είς την γήν και e,*.9'10'11'
εγένετο έλκος κακόν καί πονηρόν έπϊ τονς άν&ρώ- t
πονς τονς έχοντας το χάραγμα τον βηρίον και

47 τονς προοκννοϋντας τη είκόνι αντον. Kai ο 3 ε* 7,17-21.
δεύτερος έξέχεεν την φιάλην αύτον είς την Φάλαο- 8'8'
οαν και εγένετο αιμα ώς νεκρού, και πάοα ιρνχή

48 ζωής άπέ&ανεν, τά έν τη ΰαλάοοη. Καί 0 4 εχ 7,19-24..

b , 5 ,«,, > ,- , « , , Ps 78,44. ;

τρίτος εξεχεεν την φιαλην αντον εις τονς ποτα- 8,ιο.
μονς και τάς πηγάς τών νδάτων και εγένετο

αίμα. Καί ηκονοα τον άγγέλον τών ύδάτων λέ- 5 "8i45?i7?7,f

γοντος' δίκαιος εΐ, δ ων και δ ην, δ όσιος, δτι J?«1,!'. Dt8'

ταύτα εκρινας, δτι αίμα αγίων και προφητών § is 49,20.

εξέχεαν, καί αιμα αντοις δέδωκας πεΐν άξιοι 8 ' '

είοιν. Καί ηκονοα τοϋ Φνοιαοτηρίον λέγοντος* 7 ρ» ιθ,ιο; (

ναι, κνριε δ &εος δ παντοκράτωρ, άλη^ιναϊ καί 9,13.19,2.

49 δίχαιαι αί κριθείς ύον. Καί δ τέταρτος έξέχεεν 8 8,ΐ2.
την φιάλην αύτοϋ έπί τον ηλιον καί έδόϋΎ) αύτφ
κανματίοαι τονς άνΦρώπονς έν πνρί. καί έκαν- 9 li.ai. 9,20.
ματίοΰηοαν οι άνθρωποι καύμα μέγα, καί έβλαο-
φήμηοαν τδ δνομα τοϋ ΰεοϋ τοϋ έχοντος την

16,4 h εγενοντο 5 HR [ο] οοιος 6 αιμα 1° : Τ αίματα \

[hT εόωκας

7 — εν Ν*α 8 εκ του καπνού Qa | — επτα 2° JPla
16,1 ναον : ουρανού 13 — εκ τ. ναον Qa 2 εις : επι laf |
εηι : εις Ιαζ 3 ζωσα \ — τα N«< 5 δίκαιος : -j-

κνριε ζ 9 εβλαοφ. : -\- οι αν&ρωποι Qa
612

16,10— 18» Αποκαλνψις Ιωανον

έξονοίαν έπί τάς πληγάς ταύτας, καί ού μετενόη-
εχ ιο,2ΐ. 10 οαν δοϋναι αύτφ δόξαν. Και δ πέμπτος έξέχεεν δο
is 8»21^2· φιύΛιγμ αύτοϋ έπί τον ΰρόνον του θηρίου ·

καί έγένετο ή βαοιλεία αύτοϋ έσχοτωμένη, καί
9. Dn 2,20. 11 έμαοώντο τάς γλώοοας αύτών εκ τον πόνου, και
έβλαοφήμηοαν τον &εον τον ονρανον εκ των πό-
νων αύτών και εκ των ελκών αύτών, και ού μετ-
Gn ΐ6,ΐ8. 12 ενόηοαν έκ τών έργων αύτών. Και δ έκτος δΐ
i87'if,i5.ieS έξέχεεν την φιάλην αύτοϋ έπί töv ίΐοταμδν τον
'2,2jr toll'. Ι^έγαν Ένφράτψ· καί έξηράν^η tö νδωρ αύτοϋ,
9»14· Ινα έτοιμαοΰη ή δδδς τών βαοιλέων τών άτζο
ΐ2,9. is,i. 13 ανατολής ηλίον. Καί εϊδον έκ τοϋ οτόματος τοϋ
?^22,2ί-23! δράκοντος καί έκ τοϋ οτόματος τοϋ θηρίου καί
έκ τοϋ οτόματος τοϋ ψευδοπροφήτου πνεύματα
ΐ3,ΐ3. 19,19. 14 τρία άκάΰαρτα ως βάτραχοι- είοίν γαρ πνεύματα
δαιμονίων ποιοϋντα οημεϊα, α έκπορεύεται έπί
τους βαοιλεϊς της οικουμένης δλης , ουναγαγεϊν
αύτούς εις τον πόλεμον της ημέρας της μεγάλης
3,3.ΐ8. 15 τον &SOV τον παντοχράτορος. Ιδού έρχομαι ώς
ι Th 6,2. κλέπτης ' μακάριος δ γρηγορών καί τηρών τα
ιμάτια αύτοϋ, Ινα μη γυμνός περιπατη καί βλέ-
Jd 5,19.81. 16 πωοιν την άοχημοούνην αύτοϋ. Καί ουνήγαγεν
äfzchi2jii! αύτούς εις τον τόπον τον καλούμενον Έβραίοτί

ΐβ ββ,β. 17 Άρμαγεδών. Καί δ έβδομος έξέχεεν την φιάλην 5
10,7 ; ΐδ1//.5 5 αύτοϋ έπί τον άέρα' καί έξήλΰεν φωνη μεγάλη
έχ τον ναον άπδ τοϋ θρόνου λέγουοα* γέγονεν.
εχ ΐ9,ιβ. 18 καί έγένοντο άβτραπαϊ χαϊ φωναϊ καί βρονταί,
ί 8,5;niifi9! καί οειομδς έγένετο μέγας, οϊος ονχ έγένετο άφ
ον άνθρωπος έγένετο έττϊ της γης, τηλικοϋτος

12 Ευφρ. : [H]R pr τον | hW ανατολών 14 ημερ. τ.
μεγ. : h μεγ. ημ. 16 Η Έβραϊστί Άρ Μαγ εόών 17 αερα :
Η* — W, I γεγονεν : Η·— R* 18 Κ άνθρωπου εγενοντο |
Η γης τηλ. . . . μέγας,

9 — την CQaf 13 βάτραχους Ν*α 14 α εχπ. : εκ-
πορευεοϋαι χ*^1 \ ημερ. : -}- εκείνης Qla$ 15 έρχεται Η*α
16 Αρμ. : Μαγεό(ό)ων (Q)a 17 — μεγάλη Ala \ ναον.
ουρανού 1.12.18 | — απο του ΰρονουχ 18 — εγενετο 1° Qa
643

APOCALYPSIS IOANNIS. 16,10-18.

potestatem super has plagas, neque egerunt

poenitentiam ut darent illi gloriam. Et 10 ex 10,21.

quintus Angelus effudit phialam suam super 9^1. '

sedem bestiae: et factum est regnum eius

tenebrosum, et commanducaverunt linguas

suas prae dolore: et blasphemaverunt Deum 11 9. Dn 2,20.

caeli prae doloribus, et vulneribus suis, et

non egerunt poenitentiam ex operibus suis. G

Et sextus Angelus effudit phialam suam in 12 mi,7.' josi,4

flumen illud magnum Euphraten: et siccavit 41,2.25·, 44,27

aquam eius, ut praepararetur via regibus ab 9,ri45.0'38'

ortu solis. Et vidi de ore draconis, et de ore 13 12,9. 13,1.

bestiae, et de ore pseudoprophetae spiritus ι3%*22,2ΐ-23

tres immundos in mo dum ranarum. Sunt enim 14 Am 4,13 lxx.

spiritus daemoniorum facientes signa, et pro- 13'13, 19,1 9'

cedunt ad reges totius terrae congregare illos

in praelium ad diem magnum omnipotentis

Dei. ι Ecce venio sicut fur. Beatus, qui vigi- 15 3,18. 1 Th s,s

lat, et custodit vestimenta sua, ne nudus am-

bulet, et videant turpitudinem eius. Et con- 16 Jud 5,19.31.

gregabit illos in locum, qui vocatur Hebraice z^f i2,ii?3'2i

Armagedon. Et septimus Angelus effudit 17 is ββ,β.

phialam suam in aerem, et exivit vox magna 10'7; 11 '15,

de templo a throno, dicens : Factum est. Et 18 ex 19,16.

facta sunt fulgura, et voces, ettonitrua, etter- m-,1^;' ιι,ΐί

raemotus factus est magnus, qualis numquam

fuit ex quo homines fuerunt super terram : talk

10 commandavenmt jP1

11 — suis 1° F

12 ilium A I Eufraten | (aqua) | praeparetur A

13 drach- F | pseud, exire spir.

U — et ί&Α I procedent £AF | proel- et ^ |
> dei omnipot.

15 turpidinem F

16 congregavit | Hebraeice % -aeicae F \ Arma-
geddon § Magedon JP Hermagedon

18 fulgora I — factus est F

16,19—17,6. APOGALYPSIS IOANNIS.

ßn 4,27. 19 terraemotus, sic magnus. Et facta est civitas
jr 2ö;is! magna in tres partes : et civitates Gentium
n,8. i4,io. ceciderunt. et Babylon magna venit in me-
moriam ante Deuni, dare illi calicem vini in-
β,Η; 20,11. 20 dignationis irae eius. Et omnis insula fugit,
θ. ex 9,23. 21 et montes non sunt inventi. Et grando magna
sicut talentum descendit de caelo in homines:
et blasphemaverunt Deum homines propter
plagam grandinis: quoniam magna facta est
vehementer.

jr 51,13.17 ET venit unus de Septem Angelis, qui 17
habebant Septem phialas, et locutus est me-
cum, dicens : Veni ostendam tibi damnationem
meretricis magnae, quae sedet super aquas

2 multas, cum qua fornicati sunt reges terrae,
et inebriati sunt qui inhabitant terram de vino

3 prostitutions eius. Et abstulit me in spiritu
in desertum. Et vidi mulierem sedentem super
bestiam coccineam, plenam nominibus blas-
phemiae, habentem capita Septem, et cornua

4 decern. Et mulier erat circumdata purpura, et
coccino, et inaurata auro, et lapide pretioso, et
margaritis, habens poculum aureum in manu
sua, plenum abominatione, et immunditia forni-

5 cationis eius: Et in fronte eius nomen scri-
ptum : Mysterium : Babylon magna, mater forni-

6 cationum, et abominationum terrae. Et vidi
mulierem ebriam de sanguine sanctorum, et

Ts 23,17.
14,8; 18,3.

Dn 7,7.
13,1.

Ez 28,13.16
Jr 51,7.

2 Th 2,7.
14,8; 16,19.
Dn 4,27

19 memoria F | ei | (eius ] dei)
21 > hom. deum | et quoniam F
17,1 - qui Λ> I habebat s. rial. F I (sedit)

3 > desertum (-to F) in spir. | plena F^

5 — et abom. I^1

Αποκαλνψις Ιωανον 16,19—17,6«

οειομδς οντω μέγας, καί έγένετο ή πόλις ή με- 19 ι>η 4,27.
γάλη εις τρία μέρη , καί αί πόλεις των έΰνών jr 25,15.
έπεοαν. και Βαβνλών ι] μεγάλη έμνήοΰη ενώπιον π'8, 14'10,
τον $εον δονναι αύτη το τίοτηριον τον οϊνον τον
&νμον της όργής αντον. και παοα νηοος έφυγεν, 20e,u; 20,11.
και δρη οϋχ εύρένΧηοαν. και χάλαζα μεγάλη ώς 21 &. ε* 9,23.
ταλαντιαία καταβαίνει έκ τον οϋρανοϋ έπι τους
άνΦρώπονς· καί έβλαοφήμηοαν οί άνθρωποι τον
Φεόν έκ της πληγής της χαλάζης, δτι μεγάλη έοτίν
ή πληγή αυτής σφόδρα.

Και ήλΦεν εις έκ των επτά αγγέλων των έχόν-Υ\ Jr 51,13.

των τας έπτά φιάλας, και έλάληοεν μετ έμοϋ 1δί1'
λέγων δεϋρο, δείξω οοι το κρίμα τής πόρνης τής

μεγάλης τής καΰημένης έπι νδάτων πολλών, με&' 2 ι» 23,17.
ijS έπόρνενΰαν οι βαύιλεΐς της γη§, καί έμε{Μ)6&ψ ' ' ' '
ΰαν οί κατοικονντες τψ γψ έκ τον οινον τής

πορνείας αι>τ%. και άπήνεγκέν με εις έρημον 3 »η 7,7.

έν πνεύματι, και εϊδον γυναίκα κα&ημένην έπι 18rl*
ΰ"ηρίον κόκκινον , γέμοντα όνόματα βλασφημίας,

έχον κεφαλάς έπτά και κέρατα δέκα. και ή γυνή 4 εζ 28,is.ie

ήν περιβεβλημένη πορφυροϋν καί κόκκινον, καί ίβ,ιβ.'7,
κεχρυοωμένη χρυσίω καί λίΰω τιμίω καί μαρ-
γαρίταις, έχουοα ποτήριον χρνύονν έν τη χειρι
αϋτής γέμον βδελυγμάτων καί τά ακάθαρτα τής

πορνείας αυτής, καί έπι το μέτωπον αϋτής δνομα 5 2 Th 2,7.

γεγραμμένον, μυοτήριον, Β AB ΥΛΩΝ Η ΜΕ" vn*$™
ΓΑΛΗ, Η ΜΗΤΗΡ ΤΩΝ ΠΟΡΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ

ΒΔΕΛΥΓΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΓΗΣ. και εϊδον την γυ- 6 ιβ,*.
ναϊκα μεϋνουοαν έκ του αίματος των αγίων καί

17,5 W γεμον τα ονομ. | εχον : Η εχων hT έχοντα
4 hT χρνοω | hT γεμων 5 RT γεγραμμένον |

R ΜΥΣΤΗΡΙΟΙ : W' (TW omnia, Η μυοτ. typis minusc.)
6 Ε,Τ ειόα

17,5 — εν 2α 4 — και 3° I*Qa \ αντης 2° Ι της γης Qa :
+ και τ. γης x 5 (— μυοτήριον Spittac^) | (κόρνων Griesbach) :
πορνειών Arethas vg 6* εκ του αιμ. 1° : τω αιματι ν* — εκ
H"Pö I - και 2° Qa 644

17,7—16. Αποκαλνψις Ιωανον

έκ τοϋ αίματος των μαρτύρων Ίησοϋ. Kai έΰαν-
7 μαοα ιδών αυτήν ΰαϋμα μέγα. καί εϊπέν μοι ό
άγγελος9 δια τί έΰαύμασας; εγώ έρώ οοι το μυστή-
ριον της γυναικός και τοϋ θηρίου τοϋ βαστάζον-
τος αύτήν τοϋ έχοντος τάς έπτά κεφάλας καί τα
a 7,8; 12,1. 8 δέκα κέρατα. Το &ηρίον δ είδες ήν καί ούκ έοτιν,
,ΐΑβΐ8?8.?· και μέλλει άναβαίνειν έκ τ% αβύσσου καί εις
8'6, άπώλειαν ύπάγει* και ΰαυμασΰήσονται οι κατοι·
κοϋντες επί της γης, ών ου γέγραττται τό όνομα
βττϊ tö βιβλίον t% ζωής άπό καταβολής κόομου,
βλεπόντων τό Φηρίον δτι ήν και ούκ έοτιν και
ΐ8,ΐ8. ΐ8,ι. 9 παρέσται. 1 ώόε ό νοϋς ό έχων οοφίαν. αι έπτά
κεφαλαί έπτά δρη είοίν, δπου ή γυνή κάΰηται
10 έπ' αύτών , και βαοιλεϊς έπτά είοιν 1 οι πέντε
έπεσαν, ό εις έοτιν, ό άλλος οϋπω ήλΰεν , καί
β. ιθ,2ο. 11 δταν έλΰη όλίγον αϋτδν δει μειναι. καί το $η
ρίον δ ήν καί ούκ έοτιν, καί αύτδς δγδοός έοτιν
καί έκ των έπτά έοτιν, και εις άπώλειαν ύπάγει
ΐ8,ι. 12 καϊ χα δέκα κέρατα ä είδες δέκα βασιλείς εισιν
on 7,2υ.24. 0ΐτινΒς βαοιλείαν οϋπω έλαβον, άλλά έξουοίαν
ώς βαοιλεϊς μίαν ώραν λαμβάνουαιν μετά τοϋ
13 Φηρίου. ούτοι μίαν γνώμην έχουοιν , και τήν
δύναμιν καί έξουοίαν αύτών τφ ΰηρίω διδόασιν.
Dt ιο,ΐ7. 14 ούτοι μετά τοϋ άρνίου πολεμήοουοιν καί τό άρ-
ΐθ,Η^ΐθ.'ίο! νίον νικήοει αύτούς, δτι κνριοξ κυρίων έστϊν και
βασιλεύς βασιλέων, καί οι μετ αϋτοϋ κλητοί καί
ι. ΐβ 8,7. 15 έκλεκτοί καί πιστοί. Καί λέγει μοι* τα νδατα
\ ' 51,13' ά είδες, ού ή πόρνη κάΰηται, λαοί καί δχλοι
L2.1S. 18,8. 16 είσίν καί έ$νη καί γλώσσαι. καί τα δέκα κέρατα
ΐβ 47,8. ^ ε1δες καί τό Ψηρίον, ούτοι μισήσουσιν τήν πόρ-

7 hT οοι ερω 8 hRT υπαγειν | RT ΰαυμαοονται
9 επ αυτών : Β,ΉΤ8 (ηοη4). 10.11 Κ μειναι, και ... ουκ
εστίν. 13 εξουοιαν : hT pr την

8 κατοικ. την γην (Ja \ τα ονόματα Χΐ*αζ | του βιβλίου (Ja \
καίπερ εοτιν ζ 11 αυτός : ούτος xQa \ ογό. : pr ο Χα
12 ουπω : ουκ Α 15 ειπεν Λ

645

APOGALYPSIS IOANNIS. 17,7-16.

de sanguine martyrum Iesu. Et miratus sum
cum vidissem illam admiratione magna. Et 7
dixit mihi Angelus : Quare miraris ? Ego dicam
tibi sacramentum mulieris, et bestiae, quae
portat earn, quae habet capita Septem, et cor-
nua decern. Bestia, quam vidisti, fuit, et non 8 dü 7,3 ; 12,1.
est, et ascensura est de abysso, et ininteritum ΐ8,*2.2ΐ8,8.8,5.
ibit: et mirabuntur inhabitantes terram (quo-
rum non sunt scripta nomina in Libro vitae
a constitutione mundi) videntes bestiam, quae
erat , et non est. Et hie est sensus , qui 9 13,18. ia,i,
habet sapientiam. Septem capita: septem
montes sunt, super quos mulier sedet, et reges
septem sunt. Quinque ceciderunt, unus est, 10
et alius nondum venit: et cum venerit, opor-
tet ilium breve tempus manere. Et bestia, Iis. 19,20.
quae erat, et non est: et ipsa octava est: et
de septem est, et in interitum vadit. Et decern 12 13,1.
cornua , quae vidisti , decern reges sunt : qui Dn 7,20·24#
regnum nondum acceperunt, sed potestatem
tamquam reges una hora accipient post bestiam.
Hi unum consilium habent, et virtutem, et po- 13
testatem suam bestiae tradent. Hi cum Agno 14 Dt 10,17.
pugnabunt, et Agnus vincet illos: quoniam 19,10.' 19,14
Dominus dominorum est, et Rex regum, et qui
cum illo sunt, vocati, electi, et Meies. Et dixit 15 1. i8 8,7.
mihi : Aquae, quas vidisti ubi meretrix sedet, Jr 47'2 5 51
populi sunt, et Gentes, et linguae. Et decern 16 12,13. ιβ,β.
cornua, quae vidisti in bestia: hi odient for-

6 ammiratione %A 7 > tibi dicam | (bestiam) |
(eum) I quae 2° ] qui A^F | > dec. corn. F
8 bestiam (-F1) | mirabantur AF \ quae ] quia
(qui F sec. Ln, non Be) 9 septemontes F \ sedet. et $
11 — et de VII est F1 | — in A1 \ vadet 12 nond. ]
non F I h. accipiunt (+ [et]) 13 tradunt £f&A u voc.
et el. ^[g] 15 Aquas q. (Aquam quam) 16 in b. ]
et bestiam (-a)

645

17,17—18,7. APOGALYPSIS IOANNTS.

nicariam, et desolatam facient illam, et nu-
dam, et carnes eius manducabimt , et ipsam
10,7. 17 igni concremabimt. Deus enim dedit in corda
eorum ut faciant quod placitum est illi: ut
dent regnum suum bestiae donee consunimen-
' ps 2,2; 8θ,28. 18 tur verba Dei. Et mulier, quam vidisti, est
18'10, civitas magna, quae habet regnum super reges
ιο,ι. ez 43,2. 18 terrae. ET post haec vidi alium AngelumlS
descendentem de caelo, habentem potestatem
magnam : et terra illummata est a gloria eius.
Dn 4,27. 2 Et exclamavit in fortitudine dicens : Cecidit,
: is i3,2i; 21$· cecidit Babylon magna: et facta est habitatio
fir -Vii'"eo 39· daemoniorum, et custodia omnis spiritus im-
51>8· mundi, et custodia omnis volucris immundae,
is 23,i7. 3 et odibilis: quia de vino irae fornicationis
jr 25^15.27; eius biberunt omnes gentes: et reges terrae
Nah 3,4. cum fornica|i sunt: et mercatores terrae
de virtute deliciarum eius divites facti sunt,
is 48,20; 52,11. 4 Et audivi aliam vocem de caelo, dicentem: Exite

I .Tv 50,8; . . . . -ι

5ΐ,β.θ.45. de ilia populus meus : ut ne participes sitis de-

1 Τ 5 22 2 J 1 1 . . ...

'2 k:\17! lictorum eius, et de plagis eius non accipiatis.

ι Gn 18,20.21. 5 Quoniam pervenerunt peccata eius usque ad

1 ° ' ' caelum, et recordatus est Dominus iniquitatum

ps 137,8. 6 eius. Reddite illi sicut et ipsa reddidit vobis : et

1 1 % Th ί,β! duplicate duplicia secundum opera eius: in po-

jr 50,29. 7 culo, quo miscuit, miscete illi duplum. Quantum
glorificavit se, et in deliciis fuit, tantum date

16 igne §

17 ut non fac. F \ > illi est plac. $ > illi pl.
est f&AF > est illi plac.

18 mulierem F

18,j — a Λ 2 fortit. ] forti voce | volucres F* |
— et odib.

3 et quia A \ de ira f. | dilic- A

4 — de caelo F 5 deus %F

6 illis g I - et 1° | — vobis j

quod I miscuit vobis $ | miscite
6.7 . Duplum quant. F

Αηοκαλνψι,ς Ιωανον 1*7,17—18,7.

νην, καί ήρημωμένην ποιήοουοιν αυτήν καϊ γυμ-
νήν, καϊ τάς οάρκας αύτη ς φ άγονται, καί αύτήν
κατακαύοουοιν [έν] πυρί' ό γαρ $εός εδωκεν εις 17 ιο,7.

, s / , ~ , , , Prv 21,1.

τας καρδίας αντων ποιηοαι την γνωμην αύτου,

καί ποιηοαι μίαν γνώμην καϊ δούναι την βαοι-

λείαν αύτών τφ ΰηρίω, άχρι τελεοΰήοονται οι

λόγοι τον ^εού. καί ή γννή ην εϊδες εοτιν ή 18 Ρβ 2,2 ; 89,2

πόλις ή μεγάλη ή εχονοα βαοιλείαν επί των βα- 18'10*

σιλέων της γης.

; Μετά ταϋτα εϊδον άλλον άγγελον καταβαί-\$ ιο,ι. εζ 48,
νοντα έκ τον ούρανού, έχοντα έξουοίαν μεγάλην,

και ή γη έφωτίοΰη έκ της δόξης αύτού. καί εκρα- 2 r>n 4,27.

ξεν έν ίσχυρηί φωνή λέγων επεαεν επεύεν Βαβνλών ίί'ΐ3,2ΐ; 2ΐ

ή μεγάλη, και έγένετο χατοιχψϊίριον δαιμονίων j/vofso,
καί φνλακή παντός πνεύματος άκαΰάρτον καί 51»8·
φυλακή παντός όρνέου άκαΰάρτου καί μεμιοη-

μεν ου , ότι εχ τον οί'νον του ΰυμού της πορνείας 3 is. is 23,17

* ~ , , > , . 3 ~ Jr 25,15.27;

αυτής πεπωχαν πάντα τα εννη, χάϊ οι βαΰιλεις 51,7.

τ^ς Πδ μετ αυτής έπόρνενσαν, καί οι έμποροι Nah 8*4*
της γης έκ της δυνάμεως του οτρήνους αύτής
έπλούτηοαν. Καί ήκουοα άλλην φωνήν
έκ του ούρανοϋ λέγουοαν έζέλ&ατε ό λαός μον
εξ αυτής, Ινα μή ουνκοινωνήοητε ταις άμαρτίαις
αύτης, και έκ των πληγών αύτης Ινα μή λάβητε'

οτι εχοΧΚη^ηααν αυτής αί άμαρτίαι άχρι του ου- 5 »η 18,20.21
ρανοϋ, καί έμνημόνευοεν ό $εός τά άδικήματα Γ ο1,9'

αύτής, άπόόοτε αΰτη ως χαϊ αι>τή άτίεδωχεν, καϊ 6 ιββ4ο,2.8'

διπλώοατε τά διπλά χατά τά εργα αυτής- έν τφ ^τΚβ.29

ποτηρίω φ έκέραοεν κεράσατε αύτη διπλούν όοα η Jr 50,29»
έδόξαοεν αύτήν καί έοτρηνίαοεν , τοοοϋτον δότε

16 [εν] : RW-T 18,5 Hit [τον olvov] \ Κ πεπτωχαν
4 h εξ αντης, ο λαος μον 6 Η [τα] όιπλα 7 αντην :
Η αντην W εαντην

16 — και γνμνην Qa 17 τελεοΰωοιν Qa 18 της :
pr επι Qa 18,2 εν ιαχνι φωνη μεγάλη ζ \ όαιμονων Ραζ |
ακα#. 1° : -f- *<w μεμιοημενον Λα 3 — τον ΰνμον Primas. |
νεπτωχαοιν H(A)Qa 4 εξελ&ε CQa 6 απεό. : νμιν 1α£
646

Ιβ 47,7.8.

18r8— 16. Αποκαλνιμις Ιωανον

αύτη βαοανιομον καί πένΰος. δτι εν %\ χαρδία
αυτής λέγει οτι χά^ημαι βασίλισσα καί χήρα ουχ
ΐβ 47,ö. 8 είμϊ χαϊ πένθος ου μίι Γό*ω * δια τούτο εν μια

Jr 50,81.34. , , ρ,« λ ν , , „ α, ,

ιι,π; 15,8; ηξουαιν αι πληγαι αντης, νανατος και πεν-

17,1β* #ο£ καί λιμός, καί έν πνρί κατακανϋ^ήσεται* δτι
έζ 2β,ιβ; 9 ισχυρός χύριος ό $εός 6 χρίνας αύτήν. xal χλαύ-
728^7!'8ΐ7,2. σουσιν χαϊ χόψονται επ9 αύτήν οι βασιλείς τ%ς
18'18' γης Οί* μετ αυτής πορνεύσαντες καί στρηνιάσαν-
τες, δταν βλέπωοιν τόν καπνόν της πνρώοεως
Dn 4,27. 10 αύτής, άπδ μακρόθεν έστηκότες δια τον ψόβον
ΐ4,8^ ιβ',ιβ! τον βαοανιομον αύτής, λέγοντες* oval ούαί, ή
j^eije! πόλις ή μεγάλη, Βαβυλών ή πόλις ή Ισχυρά, δτι
έζ 27,3β.8ΐ. 11 μιφ ώρα ήλΰεν ή κρίοις σον. καί οί έμποροι της
γης χλαίουσιν χαϊ τζεν&οϋσιν έπ' αύτήν, δτι τόν
27,ΐ2.ΐ8.22. 12 γόμον αύτών ούδείς άγοράζει ούκέτι, γόμον χρνσον
καί άργύρον καί λίΰον τιμίον και μαργαριτών
και βνσσίνον καί πορφύρας καί σιρικού καί κοκ-
κίνον, και παν ξύλον ΰύϊνον καί πάν σκεύος
ι έλεφάντινον και παν σκενος εκ ξύλον τιμιωτάτον

I εζ 27,ΐ8. 13 καί χαλκού και σιδήρον καί μαρμάρου, καί κιν-
νάμωμον καί άμωμον και ΰνμιάματα και μύρον
και λίβανον και οϊνον και ελαιον καί σεμίδαλιν
και σϊτον καί κτήνη και πρόβατα, και Ιππων καί
14 ρεδών καί σωμάτων, καί ψυχάς άν&ρώιζων. και
ή όπώρα σον της έπΐ'&νμίας της ψνχής άπήλΦεν
άπό σού, καί πάντα τα λιπαρά καί τα λαμπρά
άπώλετο άπό σού, καί ούκέτι ού μη αύτά εύρή-
>, 27,86.81. 15 σονσιν. οί έμποροι τούτων, οί πλοντήσαντες άπ'
αύτής, άπό μακρόθεν στήσονται δια τόν φόβον
τού βασανισμού αύτής χλαίοντες χαϊ ιζεν&οϋντες,

8 Η [Κνριος] 9 hT χλαυσονται | αντην : h αυτή 10.16.19 Η
οναί οναί 10 h μιαν ωραν 12 h81 f μαργαριτών f h -Ιτας
h8' Ίταις 8 -Ιτον 14 W cf 23 | Τ απωλοντο | W αντα ου μη

7 — χαι πεν&ος 1*α \ χαΦιω Qa χαϋως 2α 8 ήμερα :
ωρα 14α 11 χλαναουοι χ. πεν&ηοονσνν Qa | επ αυτη 6αζ
IS οηριχον £ \ ξνλον : Xiftov Avg 13 — χαι αμωμον H9Qt |
— χαι οινον Q 14 ενρης Qa
647

APOGALYPSIS IOANNIS. 18,8-15.

illi tormentuni et luctum: quia in corde suo
dicit: Sedeo regina: et vidua non sum: et
luctum non videbo. Ideo in una die venient 8
plagae eius, mors, et luctus, et fames, et igne 17,10.'
comburetur: quia fortis est Deus, qui iudica-
bit illam. Et flebunt, et plangent se super 9 e,^;^^
illam reges terrae, qui cum ilia fornicati sunt, ps «,4 lxx^
et in deliciis vixerunt ; cum viderint fumum
incendii eius: longe stantes propter timorem 10
tormentorum eius, dicentes: Vae, vae civitas u^L 21,9.
ilia magna Babylon, civitas ilia fortis: quo- r "
niam una hora venit iudicium tuum. Et ne- 11 ez 27,86.31.
gotiatores terrae flebunt, et lugebunt super
illam : quoniam merces eorum nemo emet am-
plius: merces auri, et argenti, et lapidis pre- 12 ez 27,12.18.22
tiosi , et margaritae , et byssi , et purpurae,
et serici, et cocci, (et omne lignum thyinum,
et omnia vasa eboris, et omnia vasa de lapide
pretioso, et aeramento, et ferro, et marmore,
ι et cinnamomum) et odoramentorum, et ungu- 13 ez 27,13.
enti, et thuris, et vini, et olei, et similae, et
tritici, et iumentorum, et ovium, et equorum,
et rhedarum, et mancipiorum, et animarum
hominum. Et poma desiderii animae tuae 14
discesserunt a te, et omnia pinguia, et prae-
clara perierunt a te, et amplius illa iam non
invenient. Mercatores horum, qui divites 15 ez 27,36.31.
facti sunt, ab ea longe stabunt propter timo-
rem tormentorum eius, flentes, ac lugentes,

8 (uiio) I [et] mors | igni | iudicavit 9 cum

illam Fi 10 , Babylon civ. 12 mercem £®A \

margaritis gl -ti ®A \ sirici &F \ thynum F
13 cinnamomum et amomum et $ (®92 cina-) | unge- I
turis et $ I similae trittici AF \ rae- X red- U p.
tua des. anim. discessit | clara 14.15 mvement

mere. F 15 sunt ab ea, (. F) \ ac ] et F
647

18,16-24. APOCALYPSIS IOANNIS.

i7,4. 16 'et dicentes: Vae, vae civitas illa magna, quae
amicta erat bysso , et purpura , et cocco , et
deaurata erat auro , et lapide pretioso , et
is 23,u. 17 margaritis : quoniam una bora destitutae sunt
Ez 27,27-2ö. tantae divitiae, et omnis gubernator, et om-
nis , qui in lacum navigat , et nautae , et qui
ez 27,32. 18 in mari operantur, longe steterunt, 1 et dama-
ls 84,io. verunt videntes locum incendii eius, dicentes;
ez 27,30-34; 19 Quae similis civitati huic magnae? Et mise-
26,i9. runt pulverem super capita sua, et clama-
verunt flentes, et lugentes, dicentes: Vae, vae
civitas illa magna, in qua divites facti sunt
omnes, qui habebant naves in mari de pretiis
Dt 32,43. 20 eius : quoniam una hora desolata est. Exulta
Jr 5i 4β! super earn caelum, et sancti Apostoli, et Pro-
phetae: quoniam iudicavit Deus iudicium ve-
ez 26,2i. 21 strum de illa. Et sustulit unus Angelus
jr δϊΐβίΐβΐ.' lortis lapidem quasi molarem magnum , et
niisit in mare, dicens: Hoc impetu mittetur
Babylon civitas illa magna, et ultra iam non
is 24,8. 22 invenietur. Et vox citharoedorum, et musico-
ez 26,i3. rUm, et tibia canentium, et tuba non audie-
tur in te amplius: et omnis artifex omnis
artis non invenietur in te amplius: et vox
jr 7,34; ιβ,9; 23 iiiolae non audietur in te amplius: et lux
is 28 8^47*9. lucemae non lucebit in te amplius : et vox
sponsi, et sponsae non audietur adhuc in te:
quia mercatores tui erant principes terrae, quia
Jr 51,49. 24 in veneflciis tuis erraverunt omnes gentes. Et
6,10 U"!6' m ea sanguis prophetarum et sanctorum inven-
Mt 23,35.37. tus est : et omnium, qui interfecti sunt in terra.

16 byssino | — erat 2° fäF est 17 divitiae

[eius]. I omnes q. et navigant | locum | in

m. ] mari ®.F maria 19 et die. [$\A j — illa

I habent 20 (exultate . . . eaeli) | s. et
apost. 21 imp e tum j mittitur F \

> i. m. c. > magna illa civ. 22 eithared- A

-raed- F \ in te 1° 3° ] in ea F j — et omnis
art. . . in ν. in te ampl. F 23 in te 1° ] tibi j
benef- AFi

648

Αποκαλνψίς Ιωανον 18,16—24.

1 λέγοντες9 ούαΐ oval, ή πόλις ή μεγάλη, ή περί- 16 ίο. ΐ7,ι.
βεβλημένη βνοοινον καί πορφνροϋν καί κόκκινον,
καί κεχρνοωμένη εν χρναίφ και λί$ψ τιμίφ καϊ
μαργαρίτη, ότι μιή, ώρα ήρημώΰη ό τοοοντος 17 1» 2s,i4.
πλούτος, και πας κυβερνήτης καί πας ό επί τό-
πον πλέων καϊ ν αύται καϊ off οι την θάλασσαν
εργάζονται, άπό μακρόθεν εύτηύαν 1 και έκραζον 18 »· εζ 27,8ί
βλέποντες τον καπνόν της πνρώοεως αύτής λέ-
γοντες* τις όμοία τη πόλει τη μεγάλη;1 και εβα- 19 εζ 27,8ο-ι
λον χουν έτζϊ τάς κεφάλας αυτών καϊ εκραζον
κλαίοντες καί πεν&οϋντες, λέγοντες* oval ούαί,
η πόλις η μεγάλη, εν η έπλουτηύαν πάντες οι
έχοντες τα πλοία εν τ§ &αλάύύη εκ της τιμιότη- ;
τος αύτής, ότι μιξ, ώρα ηρημώ^η. Έυφραίνου 20 Dt 32,13.
έπ' αύτη, ουρανέ καί οι άγιοι καί οι άπόοτολοι jr 5ΐ,48.
καί οι προφήται, οτι εκρινεν ό $εός το κρίμα 12,12'
νμών έξ αύτής. Και ήρεν εις άγγελος ίοχνρός 21 εζ 2β,2ί.
λί&ον ίος μνλινον μέγαν , καϊ εβαλεν είς την #d- jr δΐ'β&β*
λαοοαν λέγων οΰτως όρμήματι βληΰηοεται Βα-
βυλών ι] μεγάλη πόλις, καί οϋ μη εϋρεϋη ετι. καϊ 22 is 24,8.
φωνή κιθαρωδών καί μουσικών καί αύλητών καί ζ "θ'13'
οαλπιοτών ου μη άκουαν εν ύοϊ ετι, καί πάς
τεχνίτης πάοης τέχνης ού μη εύρεση έν οοί έτι,
καϊ φωνη μύλου ού μη άκονοΦη έν οοί έτι , 1 καϊ 23 Jr 7,84 ; :

~ «k , > \ t j \ y , ■» 25,10.

φως λύχνου ον μη φανη εν οοι ετι, και φωνη ι8 28,6; «

νυμφίου καϊ νύμφης ού μη άκονοΰη έν οοί έτι*

ότι [οί] έμποροι οον ήοαν οί μεγιστάνες της γης,

ότι έν T]j φαρμάκια σου έπλανήΰηοαν πάντα τα

έ$νη , καί έν αύτη αίμα προφητών καί άγιων 24 Jr 51,49.

e / q > 9 , j > 6,10; 17,

ενρενη και πάντων των εσφαγμενων επι της γης. ιθ,2.

Mt 28,35.3

16 cf 10 I εν : [Η]— R | hT χρυοω | W μαργαριταις 18 HR
έκραξαν 19 h επεβαλον | HR έκραξαν | cf 10 21 Τ μύλον
W μυλικόν 22 Η [πααης τέχνης] 23 ετί' : hue vers. 14 W cj \
[οι] : RT— W I R φαρμακεία 24 Τ αίματα

16 — ουαι 2° Qa \ βυσσον Qa \ πορφυραν 1*α 17 τόπον :
ποντον 469 : mare Primas. : lacum vg (locum Hieron.) : των
πλοοων Ρα 20— καί οι 2° C1G 21 — ισχυρός Λ 23 φανη ζ |
— οτι 1° 2α 648

19,1— ίο, Αποκαλυψις Ιωανον

pa 104,1. 19 Μετά ταϋτα ήκουοα ώς φωνήν μεγάλην δχλον δβ
11,15' πολλοϋ εν τφ ούρανφ λεγόντων

αλληλούια* ή οωτηρία καί ή δόξα καί ή
pRfeio* 2 δνναμις τον Φεοϋ ήμών, δτι άλη&ιναΧ καί
ιΐ9,ΐ87! άίχαιαι αί χρίσεις αντον' δτι εκρινεν την
1β,7'ΐ8!24'. πόρνην την μεγάλην ήτις εφΰειρεν την γήν

Dt 32,48.

έν τη πορνεία αυτής, καί έξεδίχηύεν το αίμα
των δούλων αύτον έχ χειρός αυτής.

Ρβ 104,85. Λ , 5 , „ , . . .

ΐβ 84,10. 3 και οευτερον ειρηκαν αλληλούια- xal ο χαπνος
,ΐ4. is 6,ι. 4 ανττις άνα&αίνει εις τους αιώνας των αιώνων, και

,9; 106,48. ' / Ω * ' * ' * <

επεοαν οι πρεομυτεροι οι εικοοι τεοοαρες και τα
τέοοερα ζφα, καί προοεκύνηοαν τφ $εφ τφ χα$ψ
μένω ετίί τω &ρόνω λέγοντες* αμήν αλληλούια.
,245 ιΐ5,ΐ8; 5 και φωνή άπδ του θρόνου έξή?.νχεν λέγουοα*
αινείτε τφ Φεφ ήμών, πάντες οί δούλοι αύ-
τον, οί φοβούμενοι αντόν, οι μικροί χαϊ οι
μεγάλοι.

Dn ιο,β. 6 Καί ήκονοα ώς φωνψ οχλον πολλού και ώς φω-
)8,i;'97,'ii νψ υδάτων πολλών και ώς φωνήν βροντών ίοχυ-
..nfi^io. 9ών, λεγόντων

αλληλούια, δτι έβαΰίλενύεν χνριος δ &εος
Ρβ ιΐ8,24. 7 ήμών δ τταντοχράτωρ. χαίρωμεν καί άγαλ-
Mt 2212*. λιώμεν, και δώοομεν τήν δόξαν αντφ, δτι ήλν^εν
δ γάμος τον άρνίον, και ή γυνή αύτου ήτοι·
ή 45,14.15. 8 μαοεν έαυτήν, καί έδόΰη αυτή Ινα περιβάλη-
yit822,ne! ται βύοοινον λαμπρδν καΰαρόν το γάρ βύο-

οινον τά δικαιώματα τών άγιων έοτίν.
.. L ΐ4,ΐ5. 9 Και λέγει μοι% γράψον μακάριοι οί είς το δεϊπνον
του γάμου του άρνίου κεκλημένοι. και λέγει μοι*
22,8.9. 10 ούτοι οί λόγοι άληϋτνοι του ΰεοϋ είοιν. και επεοα

t 10,26.26.

12,11.17. ~

1 Η άλληλονιά (ubique, 3.4.6) 5 απο : Τ εκ \ οι φοβ. :
W pr και 6 hW λέγοντες | Η [ημων] 7 hRT όωμεν
9 αληθινοί : h W pr οι

1 μετα : pr και Ιαζ \ — ως Ιαζ1 | — και η dvv. Primas.
7 αγαλλιωμεΰα Qa(f 8 καΰ~. και λαμπρ. Ιαζ 9 — τον
γαμον Ν*Ρα

649

APOGALYPSIS IOANNIS. 19,1—10.

19 POst haec audivi quasi vocem turbarum 19 Ps 10M«
multarum in caelo dicentium:
Alleluia: Salus, et gloria, et virtus Deo no-
stro est : quia vera , et iusta iudicia sunt 2 2 ng 9,7.
eius, qui iudicavit de meretrice magna, quae P n^m.
corrupit terram in prostitutione sua, et Ot7k%0.'
vindicavit sanguinem servorum suorum de
manibus eius.

Et iterum dixerunt: Alleluia. Et fumus eius 3 **

ascendit in saecula saeculorum. Et ceciderunt 4 5,u.'i3 β,ι.
seniores vigintiquattuor, et quattuor animalia, ps 47,95 ιοβ,4β.
et adoraverunt Deum sedentem super thro-
num, dicentes: Amen: Alleluia. Et vox de
throno exivit, dicens:

Laudem dicite Deo nostro omnes servi eius:
et qui timetis eum pusilli, et magni.

Et audivi quasi vocem turbae magnae, et sicut 6 Dn 10,6.
vocem aquarum multarum , et sicut vocem ψ& ffij :
tonitruorum magnorum, dicentium : A£9£ jg1^5.

Alleluia: quoniam regnavit Dominus Deus 11,15.17.

noster omnipotens. Gaudeamus, et exulte- 7 p8 118,24.
mus: et demus gloriam ei: quia venerunt 21 '2,9,
nuptiae Agni, et uxor eius praeparavit se.

Et datum est illi ut cooperiat se byssino 8 p8 45,14.15.
splendenti, et candido. Byssinum enim iusti- 18 e1'10,
ficationes sunt Sanctorum.

Et dixit mihi: Scribe: Beati, qui ad COe- 9 L 14,15.
nam nuptiarum Agni vocati sunt: et dixit

mihi: Haec verba Dei vera sunt. Et cecidi 10 22 8.9.

Act 10,25.26.
12,11.17.

voc. magnam t. | tubarum A | Sal. ] Laus φ A
2 quia iud. $fö(F™) \ eius ] tuis A

5 oinnes [gentes] servi

6 tubae QAF | tonitruum (tho- JP -trum Al)

8 byssinum splendens ([et] φ candidum

9 dicit Ms (2° ίΑ φ) I (— Beati) | > vera dei
verba d. £F

649

19,11-18. APOGALYPSIS IOANNiS.

ι ρ 1,11. ante pedes eius, ut adorarem eum. Et dicit
mihi: Vide ne feceris: conservus tuus sum,
et fratrum tuorum habentium testimonium
Iesu. Deum adora. Testimonium enim Iesu
EzM.Ps96,i3. 11 est Spiritus prophetiae. Et vidi caelum 20
6,2' is i°4.6. apertum, et ecce equus albus, et qui sedebat
2 Mace 3,25-, Sllper eum , vocabatur Fidelis, et Verax, et
Dn ιο,ο. 12 cum iustitia iudicat, et pugnat. Oculi autem
i,i4; 2,18.3,12. ejug sicut flamma ignis, et in capite eius dia-
demata multa, habens nomen scriptum, quod
is 03,1.2. j 1,1. 13 nemo novit nisi ipse. Et vestitus erat veste
aspersa sanguine: et vocatur nomen eius,
i7,i4. 14 Verbum Dei. Et exercitus qui sunt in caelo,
sequebantur eum in equis albis, vestiti byssino
12,5. pfi 2,9. i5 albo , et mundo. Et de ore eius procedit

14,19.20. - ,. .

is 11,4; β3,3. gladius ex utraque parte acutus: ut m ipso
Joel 4,^! percutiat Gentes. Et ipse reget eas in virga
g1? S; i'errea : et ipse calcat torcular vini furoris
Dt 10,17. 16 irae Dei omnipotentis. Et habet in vestimento,
17,14. 6,15. et m foemore suo scriptum: Rex regum, et

Dominus dominantium.
ez 39,4.17-20. 17 Et vidi uiium Angelum stantem in sole,
et clamavit voce magna, dicens omnibus avi-
bus, quae volabant per medium caeli : Venite,
β,ΐό. ] 8 et congregamini ad coenam magnam Dei: ut
manducetis carnes regum, et carnes tribuno-
rum, et carnes fortium, et carnes equorum, et

11 vocatur F | Ver. ] + vocatur | — cum I
iustitiam F

12 — autem F \ — in et eius 2°

13 vestem aspersam | sanguinemjF1 | vocabatur

14 sequebatur _F2 | byssinum album mundum

15 ipsius I — ex u. parte | eos | > ferrea virga F

16 in 2° ] super F

17 - et 'Λ°

650

Αποκαλνψις Ιωανον 19,ιι— is.

έμπροσθεν των ποδών αύτον προοκυνήοαι αύτφ. .ιρι,π.
καί λέγει μοί' δρα μ,ή· ούνόουλός σον είμι και
των άδελφών οον των εχόντων την μαρτνρίαν
Ίηοοϋ' τφ $εφ προοκύνηοον. ή γαρ μαρτυρία
Ίηοον έστιν το πνεύμα της προφητείας.

Εζ 1,1.

9 \ ί * « SftP 18»15·

\8 Και ειδον τον ovpavbv ψεωγμένον, και ιδον ιπ· 11 β,2. ι,β; β,ι
πος λευκός, και 6 καθήμενος έπ' αύτόν καλούμενος 2 Mace 8,25·
πιοτός και άληΰινός, και εν δικαιοσύνη κρίνει PaM^ia.
και πολεμεϊ. οί δε δφ&αλμοϊ αντον φλόξ itvpog, ^ο^ιο,β.
καί έπϊ την κεφαλήν αύτον διαδήματα πολλά,
έχων όνομα γεγραμμένον δ ούδείς οιδεν ει μη
αύτός, καί περιβεβλημένος ίμάτιον βεβαμμένον 13 is es,i.a. j ι
αϊματι, και κέκληται τό όνομα αύτον 6 λόγος
τον ΰεον. καί τα οτρατεύματα τα έν τφ ού- 14 s. ιτ,ι*.
ρανφ ήκολούΦει αύτφ έφ' ϊπποις λευκοϊς, ένδεδυ-
μένοι βύοοινον λευκόν καΰαρόν. καί έκ τον ατό- 15 ρ2; δ2\|;27· *'
ματος αύτον έκπορεύεται ρομφαία όξεϊα, Ινα έν J* 'J?'20.' β9 <
αύτη ηατάΖη τα ε^νη · καί αύτός ηοιμανεΐ αντονξ sap ίβ,ΊβΓ'
έν $άβδω σιάϊΐρα' και αύτός ηατει τψ λψδν τον l°i9,27. '
οίνου τον ϋνμον της όργής tov &εον τον νίαντο- έ "ί*.*
κράτορος. καί έχει έπϊ τό ίμάτιον και έπϊ τον i6j>tio,i7.
μηρόν αύτον όνομα γεγραμμένον ΒΑΣΙΛΕΥΣ 17,14.' ι τ β.

ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΚΥΡΙΩΝ.

Και είδον ένα άγγελον έοτώτα έν τφ ήλίω, 17 εζ S9,4.i7~

* * y 2 I ,- ST Ζ Mt 24,28.

και εκραξεν εν φωνή μεγαλχ) λέγων παβιν τοις
δρνέοις τοις πετομένοΐξ έν μεοουρανήματί' δεντε
ύυνάχϋητε sis νό δεΐπνον τό μέγα τον ΰεον, ϊνα 18 β,ΐδ.
φάγψε οάρκας βασιλέων και οάρκας χιλιάρχων
και ύάρχας ίύχνρών και οάρκας ΐππων και των

11 καλούμενος : [Η] W post πιατος 12 φλοξ : h pr ως
13 βεβαμμένον (sie et h*1) : Η φεραντιομενον h88T περιρεραμ-
μενον hM ερραμμενον * cjj ρεραμμενον | Η ο Αογος τ. ft.
R Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ 14 τα 2° : [R]-T 1 βνοα. λενκον :
h λευκοβνσοινον 17 εν 2° : [Η]— Κ,

12 όνομα : pr ονόματα γεγραμμενα και, Qa 15 οξεία : pr
όιστομος Qa 17 ενα : άλλον Χα

650

19,19— 20,4. Αποχαλνψις Ιωανον

καθη μένων έπ' αύτών, καί οάρκας πάντων ελευ-
θέρων τε καί δούλων καί μικρών καί μεγάλων.
Ρβ 2,2. 19 Και είδον τό θηρίον καί τονς βασιλείς τ% γής
,7?'ΐ7,ΐ2-ΐ4ΐ καί τά στρατεύματα αύτών σννηγμένα ποιήσαι
ιβ,ΐ4. ιβ. τ^ν πο>χεμθν μετ& %0y χαθημένου έπί του Ιππου
βη 19,24. 20 καί μετά του στρατεύματος αυτού, και έπιάσθη
εζ 88,22. το θηρίον καί μετ' αύτοϋ ό ψευδοπροφήτης ό
U 18,12ο,ιο! ποιήσας τά σημεία ενώπιον αύτοϋ, έν οις έπλάνη-
Dn 7,ιι.2β. αεν το^ς λαβόντας τό χάραγμα του θηρίου και
τους προσκυνοϋντας τη είκόνι αύτοϋ* ζώντες έβλή-
θησαν οί δύο είς την λίμνην τοϋ πυρός της χαιο-
Εέ 89,17.20. 21 μένης εν &είω. καί οί λοιποί άπεκτ άνθησαν έν
τα φομφαία τοϋ καθημένου έπί τοϋ Ιππου τ#
έξελθούση έκ τοϋ στόματος αύτοϋ, καί πάντα τά
ορνεα έχορτ άσκησαν έχ των σ αρχών αύτών.
9,ι. 2 ρ 2,4. 20 Καί ειδον άγγελον καταβαίνοντα έκ τοϋ ού-
Jd 6' ρανοϋ, έχοντα την κλειν της άβύσσου καί άλυσιν
i8,i.zch8,i. 2 μεγάλην έπί την χείρα αύτοϋ. καί έκράτησεν
τον δράκοντα, ό όφις ό αρχαίος, δς έστιν Διάβο-
λος καί ό Σατανάς, καί έδησεν αύτόν χίλια έτη,
2 Th 2,9.ιο. 3 ικαί έβαλεν αύτόν είς την άβυσσον, και έκλεισεν
καί έσφράγισεν έπάνω αύτοϋ, Ινα μη πλανηση
έτι τά έθνη, άχρι τελεσθη τά χίλια έτη9 μετά
β,θ. 4 ταϋτα δει λυθηναι αύτόν μικρόν χρόνον. Και
>η 7r?'22,8ol ειόον &ρόνονς, καί έχσ&ι6αν έπ' αύτούς, χαι χρίμα
έδό{Ηι αύτοϊς, και τάς ψυχάς τών πεπελεκισμένων
διά την μαρτυρίαν Ίησοϋ καί διά τον λόγον τοϋ
θεοϋ, και οϊτινες οϋ προσεκύνησαν τό θηρίον ούδε
την εικόνα αύτοϋ και ούκ έλαβον τό χάραγμα
έπί τό μέτωπον και έπί την χείρα αύτών καί

1 Κ β,2.

18 KR επ αντους 19 αυτών : W αυτόν 20 h κ. ο μετ
αυτού, 20,2 h τον οφιν τον αρχαιον I ος : Τ δ | Διαβ.
(TW όιαβ.) : Τ pr ο | Η και Ό 3 Τ αυτόν λυϋηναι

18 επ αντοις η | — και 7° Qa 19 — τον ΡΙαζ
20 μετ : pr οι Λα pr ο et — ο 1° Qa | την εικόνα Ν*α |
την καιομενην Qaf 20,1 εν τη χειρι no 3 πλάνα Qa \
— ετι la | μετα : pr χαι Ιαζ
651

APOGALYPSIS IOANNIS. 19,19—20,4.

sedentium in ipsis, et carnes omnium libero-

rum, et servorum, et pusillorum, et magno-

rum. Et vidi bestiam, et reges terrae, et 19 ps 2,2.

exercitus eorum congregatos ad faciendum lejuäe/'

praelium cum illo, qui sedebat in equo, et

cum exercitu eius. Et apprehensa est bestia, 20 &u 19,24.

et cum ea pseudopropheta : qui fecit signa εΛ0^.

coram ipso, quibus seduxit eos, qui accepe- ^io.13'11"*7'

runt characterem bestiae, et qui adoraverunt Dn

imaginem eius. Vivi missi sunt hi duo in

stagnum ignis ardentis sulphure: Et ceteri 21 ez 39,17.20.

occisi sunt in gladio sedentis super equum,

qui procedit de ore ipsius: et omnes aves

saturatae sunt carnibus eorum.

ET vidi Angelum descendentem de caelo, 20 2 Γ 2^·
habentem clavem abyssi, et catenam magnam Jd 6'
in manu sua. Et apprehendit draconem, ser- 2 Gns,i.zeu$;^
pentem antiquum, qui est diabolus, et sata- 12'9,
nas, et ligavit eum per annos mille: et misit 3 2x112,9.10.
eum in abyssum, et clausit, et signavit super
ilium ut non seducat amplius gentes, donee
consummentur mille anni: et post haec opor-
tet ilium solvi modico tempore. Et vidi 4 Dn 7,9.22.27.
sedes, et sederunt super eas, et iudicium da- ik q^'.
tum est illis: et animas decollatorum propter
testimonium Iesu , et propter verbum Dei,
et qui non adoraverunt bestiam, neque
imaginem eius, nec acceperunt characterem
eius in frontibus, aut in manibus suis, et

18 et 6° 8° ] ac 19 — et 4° F | exercitum A*

20 ea ] illo | pseudoprophetae F \ car- |
> qui et I adorant | ardentis [et] | sulphore F

21 equum [et] qui
20,1 descentem

2 dracho- F | serp. [ilium] ant. | (illud)

3 clusit Λ I — et 4"

4 (— est) I car- | [eius] 2° g

651

20,5-13.

APOCALYPSIS IOANNIS.

vixerunt, et regnaverimt cum Christo mille
ι κ 15,23. 5 annis. Ceteri mortuorum non vixerunt, donec
ι Th 4,i6, consummentur mille anni : * Haec est resurr ectio 21
is 6ΐ,β. 6 prima. Beatus, et sanctus, qui habet partem
5'10, in resurrectione prima: in his secunda mors
non habet potestatem : ' sed erunt sacerdotes
Dei et Christi, et regnabunt cum illo mille
7 annis. Et cum consummati fuerint mille
ez 7,2; 38,2. 8 anni, solvetur satanas de carcere suo, 'et ex-
ez, 38,9.15. .^.^ ^ se(jucej. Gentes, quae sunt super quat-

tuor angulos terrae, Gog, et Magog, et congre-
Hb 1,6. ' gabit eos in praelium , quorum numerus est
Sto«7'jit;78?j& 9 sicut arena maris. Et ascenderunt super la-
* „! <Sg titudinem terrae, et circuierunt castra sancto-

Ez üo,"2 ; o9,o. '

zch 12,9. mm , et civitatem dilectam. Et descendit
Gn 19,24. 10 ignis a Deo de caeio, et devoravit eos: et
ίθ,δο.^,ιοΐπ! Diabolus, qui seducebat eos, missus est in
stagnum ignis, et sulphuris, ubi et bestia, et
pseudopropheta cruciabuntur die ac nocte in
saecula saeculorum.
0JsS'i*ll Et vidi thronum magnum candidum, et

Dn 2,35 ; 7,9. ° 7

-■vbiujjb. sedentem super eum, a cuius conspectu fugit
2 ρ 3,7.ιο.ΐ2.' terra , et caelum , et locus non est inventus
Ρβ 28,4; 62,i3; 12 eis. Et vidi mortuos magnos, et pusillos
jfivo. stantes in conspectu throni , et libri aperti
8^Dph74,8! sunt: et alius Liber apertus est, qui est
B 2'6· vitae : et iudicati sunt mortui ex his , quae
scripta erant in libris secundum opera ipso-
i j 5,28.29. 13 rum. et dedit mare mortuos, qui in eo erant:
et mors, et infernus dederunt mortuos suos,

6 resurrectionem F | sunt £®AI< 7 Et] Sed A \ sol-
vitur F 8—10 (<£ inc. ν. 8 Et ascend. 9 Et descend.
ίο et pseudopr.) 8 exivit et cougregavit %AF \ proel-
et $ I har- 9 circumierunt 10 sulphoris £A |
et 3° ] est F I pseudoproplietae QF -tis Α \ , et
crucial). Ii aspectu F \ locus [eius] \ ab eis
13 inferus | — suos

652

Αποκαλνψις Ιωανον 20r5— 13.

εζηοαν καί έβαοίλενοαν μετά τον Χριοτοϋ χίλια

ετη. οί λοιποί των νεκρών ουκ εζηοαν άχρι τελε- 5 ι κ i5,2s.

οϋη τα χίλια ετη. Αντη ή άνάοτααις ή πρώτη. 1 Th 4,1θ'

μακάριος και άγιος ό εχων μέρος εν τη άναοτάαει 6 ΐβ βι,β.
τη πρώτη* έπί τούτων ο δεύτερος ΰάνατος ονκ έχει
έξονοίαν, άλλ' εοονται ίερεΧς τον &εον καί τον Χρί-
οτοϋ, και βαοιλεύοονοιν μετ αύτον [τά] χίλια ετη.

Και δταν τελεοΰη τά χίλια ετη, λνΰήοεται 7

ό οατανάς έκ της φνλακης αντον, καί έξελενοε- 8 εζ 7,2 ; 88,2.

λ , * α , , „ Εζ 38,9.15.

ται πλανηοαι τα εττνη τα εν rats τεαβαρύιν
γωνίαις της γης, τον Τώγ χαϊ Μαγώγ, ονναγα-
γειν αντονς εις τον πόλεμον, ων ό άριΦμος αύ~

των ώς ή άμμος της ΰαλάοοης. και άνέβηοαν 9 Hb ι,β.

irti το πλάτος της γης, καί έκύκλενοαν την παρ- ρΙ e^^sfe

εμβολην των άγιων καί την πόλιν τψ ήγαιτη- E^is^'ll]

μένην χαϊ χατέβη πνρ έχ τον ονρανον χαϊ χατέ- Zch 12'9·
φαγεν αντούς* καί ό διάβολος ό πλανών αντονς 10 βη 10,24.

έβλήΰη εις την λίμνην τον πνρος χαϊ &είου, δπον 5ό,2ο!'ι4,ιο.ι
καί το ΰηρίον καί ό ψενδοπροφήτης , καί βα-
σανιοΰήοονται ήμέρας καί νυκτός είς τονς αιώνας
των αιώνων.

ΚαΧ ειδον &οόνον μέγαν λενκον καί τον xaftw- Iii« β,ι.

> » , ι » » > _ , ν Dn 2,85; 7,9

μενον επ αντον ον απο τον ηρούωπον εφνγεν ρ8 114,7.3.

η γη κοΧ ό ούρανός, καί τόπος ονχ ευρέθη αντοΐς. fP235 "

Mt 25,31 ~4β.
.10.12

καί ειδον τονς νεκρούς, τονς μεγάλονς καί τονς 12 pß 28,4 ? β2,ι
μικρούς, έοτώτας ένώπιον τον ϋρόνον, χαϊ βιβλία jrif%.
ψοίχ^ησαν καί a/Uo βιβλίον ήνοίχΰη, δ έοτιν της g£ Pb°4,8.
ζωής- καί εκρίθησαν οί νεκροί έκ τών γεγραμμέ- R 2»6·
νων έν τοις βιβλίοις χατά τά εργα αντών. καί 13 j 5,28.29.
έδωκεν ή Φάλαοοα τονς νεκρούς τονς έν αύτη,
καί ό θάνατος καί ό φδης έδωκαν τονς νεκρούς

5 οι λοιποί : h pr και 6 Τ αλλα \ [τα] : TR— W
9 πνρ : h-j- απο του ΰεον 10 ΰειον : hT pr του 11 KSL
[επ αυτόν

4 χίλια : pr τα Qa$ 5 — 01 ... ετη Να 7 οταν
τελεοΰη : μετα Qa 8 — τα 2° Να | Μαγωγ : pr τον QaC?
-f- και Ha 9 εκνκλωοαν Natf 10 — και 3° NaC
652

20, 14— 21,8. Αποκαλνψίς ίωανόν

τους έν αύτοϊς, και έκρίΌ'ηοαν έκαστος χατά τά
ι κ ΐ5,2β.54β. 14 £ργα αντών. καϊ ό θάνατος και ό $όης έβλήΰη-
ααν εις την λίμνην τοϋ πυρός, ούτος ό θάνατος
Dn 12,1. 15 ό δεύτερος έοτιν, ή λίμνη τοϋ πυρός, και ει τις
9,δο. Mt25',4i! ούχ εύρεση έν xr\ βίβλω t% £(*% γεγραμμένος,

έβλήΰη εις την λίμνην τοϋ πυρός,
3β5,ΐ7; ββ,22. 21 Καί εϊδον ovpavöv χαινον χαϊ γψ χαινψ' ό γαρ
2 Ρ204ΐ! πρώτος ουρανός και ή πρώτη γη άπήλΰαν, και ή

2 Ψάλασοα ούκ έοτιν έτι. και τψ πάλιν τψ αγίαν
Ιερουσαλήμ καινην ειόον καταβαίνουοαν έκ τοϋ
ούρανοϋ άπό τοϋ $εοϋ, ητοιμαομενην ώξ ννμφψ

3 χεχοσμημέι>ψ> τφ άνόρϊ αυτής, και ηκουοα φωνής
μεγάλης έκ τοϋ θρόνου λεγούοης* Ιδον ΰχψϊ\
τοϋ ΰεοϋ μετά των άνΰρώπων, χάϊ σχψώσει μετ
αντών, χα\ αντοϊ λαοί αντον εύονται, χαϊ αύτός

7,ΐ7. 4 ό Φεός μετ* αντών εαται, χα\ εξαλείψει πάν όά-

3 25,8; 36,10; » - » λ «ν ~ > ~ < < Q. '

Θ5,ΐ9.ΐ7. xpvov εχ των οφθαλμών αυτών, και ο ττανατος
Jr 8ΐ,ΐ6. QßK ιοται ιτι^ 0%τε n£vfros 0ϋτε χρανγη ούτε πό-

18 β' Ρβ^Σ" 5 V0S ε°ταο ετι% δτι τά πρώτα απήλθαν, και <
β,ι;ι9',θ! εϊπεν 6 χα^ήμενοξ έπϊ τώ &ρόνω' ίδον χαινά

2 Κ 5,17 1 Γ 4 -

ποιώ πάντα, και λέγει* γράψον, δτι ούτοι οί
ιβ 55,1. 6 λόγοι πιοτοι και άληΰινοί είοιν. και εϊπέν μοι*
ι,8. 22*17.* γέγοναν. έγω τό άλφα και το ώ, ή αρχή και το
τέλος, έγω τω άιψώντι όώοω έκ τής πηγής τον \
2ρΓ89'27* ^ υόατοξ της ζωής δωρεάν, ό νικών κληρονομήσει
2,7. zch 8,8.' ταϋτα, και εύομαι αντω &εδς χαϊ αντος εαται \
Gn 19,24. 8 μοι νίός- τοις όε δειλοις και άπίοτοις και έβόε- \

Ιβ 30,83. λ μ \ ~ \ r \

εζ 88,22. λυγμενοις και φονεϋοιν και πόρνοις και φαρ-

Η 10,38.39.

a^KoTYö! 2Ί^ W απν^ον 3 ανθρώπων : W. | hW λαος \

' ' Τ εοται μετ αυτών | fin hW-f αντων &εος 4 εκ : h

απο I Τ— ο | οτι : [R]— Η J h απηλ&εν W απηλΰον
5 λέγει : h-f μοι 6 εγω 1° : W+ ειμι | Η Ώ R Ω Τ
ω W ώ I όωσω : Τ+ αντω

13 εόωκεν Λα | αντων : αντον Qa 14 — οντος .
πνρος 1.18α 15 τω βιβλιω Qa 21,5 ftgovov : ονρανον JPQaf
4 εξαλ. : -j- ο &εος Λίζ ·\- an αντων Qa 6 γεγονα ti*PQ

7 κληρονομ. : όωσω αντω Qa \ αντω : αντων Αία

8 απιοτοις : -+- και αμαρτωλοις Qa

653

ArOCALYFölS lOANNlS. 20,14—21,8.

qui in ipsis erant: et iudicatum est de singu-
lis secundum opera ipsorum. Et infernus, et 14 ι κ 15,26.54 8.
mors missi sunt in stagnum ignis. Haec est
mors secunda. Et qui non inventus est in 15 dü 12,1.
Libro vitae scriptus, missus est in stagnum fvo9,Mt 25,41.
ignis. ET vidi caelum novum, et terram 21 is 65,17·, 66,22.
novam. Primum enim caelum, et prima terra lofii!'13'
abiit, et mare iam non est. Et ego Ioannes
vidi sanctam civitatem Ierusalem novam de-
scendentem de caelo a Deo , paratam , sicut
sponsam ornatam viro suo. Et audivi vocem 3 zcii2,io. ΐββ,β.
magnam de throno dicentem: Ecce taberna- fchrMef'35'
culum Dei cum hominibus, et habitabit cum J 1,u'
eis. Et ipsi populus eius erunt, et ipse Deus
cum eis erit eorum Deus: et absterget Deus 4 7,17.
omnem lacrymam ab oculis eorum: et mors l865^9.;i73.5'10;
ultra non erit, neque luctus, neque clamor, ne- Jr 31,16#
que dolor erit ultra, quia prima abierunt. Et 5 ise,i: 43,19.
dixit qui sedebat in throno: Ecce nova facio i^föfi.
omnia. Et dixit mihi : Scribe, quia haec verba 2 κ 5'17,
fidelissima sunt, et vera. Et dixit mihi : Fac- 6 is 55,1.
turnest, ego sum α, et ω: initium, et finis. Ego ι,ί 22,'i7.
sitienti dabo de fönte aquae vitae, gratis. Qui 7 2 sm 7,14.
vicerit, possidebit haec, et ero illi Deus, et ille 2,7.8zch 8,8.
erit mihi filius. Timidis autem, et incredulis, et 8 βη i9,24.
execratis, et homicidis, et fornicatoribus, et Ve- Ez 38,22.

Η 10,38.39.
22,15. 20,14.

14 iuferus | > mors sec. est | fin + stagnum E 5'5, Ko1 3'5,
ignis (+ in st. ign. A (-f ignis))

15 > est inv.

21,2 — ego Ioannes I > civ. s. Hierus.

nov. vidi | , a Deo p.| | a viro F1^)

3 habitavit Λ -tat F

4 quia ] quae

5 dicit Scribe

6 Et ego \° F 1 vivae | — gratis F ·

7 — vers AI

8 excaecatis A exsecr- F \ venif- A benef- -F1

653

21,9-18.

APOCALYPSIS IOANNIS.

neficis, et idololatris, et omnibus mendacibus,
pars illorum erit in stagno ardenti igne, et
sulphure : quod est mors secunda.
lv 26,2i. 9 Et venit unus de Septem Angelis habenti- 22

15,1.6.7. i9,7. pjjj^^ p}enas septem plagis novissimis, et

locutus est me cum, dicens: Veni, et ostendam
is 52,i. 10 tibi sponsam , uxorem Agni. Et sustulit me
^mlfs. in spiritu in montem magnum, et altum, et
ostendit mihi civitatem sanctam Ierusalem de-

s.23. is 58,8; 11 scendentem de caelo a Deo, habentem clari-
tatem Dei: et lumen eius simile lapidi pre-
tioso tamquam lapidi iaspidis, sicut crystallum.

ez 48,81-35. 12 Et habebat mumm magnum, et altum, haben-
tem portas duodecim: et in portis Angelos
duodecim, et nomina inscripta, quae sunt no-

13 min a duodecim tribuum filiorum Israel. Ab
Oriente portae tres: et ab Aquilone portae
tres: et ab Austro portae tres: et ab Occasu

14 portae tres. Et mums civitatis habens funda-
menta duodecim, et in ipsis duodecim nomina

ez io,3.5. 15 duodecim Apostolorum Agni. Et qui loque-
batur mecum, habebat mensuram arundineam
auream, ut metiretur civitatem, et portas eius,

ez 43,ΐθ; 16 et mumm, et civitas in quadro posita est, et
48,i6.i7. longitudo eius tanta est quanta et latituclo : et
mensus est civitatem de arundine aurea per
stadia duodecim millia: et longitudo, etaltitudo,

17 et latitudo eius aequalia sunt. iEt mensus est mu-
mm eius centum quadraginta quattuor cubito-

18 mm, mensura hominis, quae est angeli. Et erat
structura muri eius ex lapide iaspide : ipsa vero

,9 idolatris | sulpliore A 9 fial. | — et 3° 11 — et |
iaspidi A* 12 habens | — et in port. a. XII F |
angulos A I scripta 13 — et 1° 2° 3° [g]F \ > occasu
et austro %A u — duodec. 3° ® | agni ] pr et [&}F
2"> har- (it 16) -dinem F 16 — eius F j — aurea |
— et 5° I > lat. et ait. (— et alt. F) 17 murus

654

Αποκάλυψες Ιωανον 21,9— 18*

μακοϊς καϊ είόωλολάτραις και πασιν τοις ψευδέ-
σιν τό μέρος αύτών έν τη λίμνη τή %αιομένΐβ
πυρϊ %αί &είω, δ έστιν 6 θάνατος 6 δεύτερος.
Ι Και ήλ$εν εις εκ τών έπτά άγγέλων των 9 lv 26,21. ,

s , , , ~ , ~ « , 15,1.6.7. 19,'

εχόντων τας επτα φιαλας των γεμοντων των επτα
πληγών των έσχάτων, καϊ έλάλησεν μετ έμοϋ
λέγων δεϋρο, δείξω σοι την νύμφην την γυναίκα
τον άρνίον. χαΐ άπψεγκέν με έν πνεύματι έπϊ 10 ΐβ 52,ι.
ορος μεγα και νψηλον, χαϊ εδειξεν μοι τψ πόλιν ut 4,β. ,
τψ αγίαν Ιερουσαλήμ καταβαίνονοαν έκ του ου- 2'
ρανοϋ άπο του ΰεοϋ, έχονσαν τψ δόίαν τον &εον' 11 s.2s. is 6β,ί
ό φωστήρ αύτής όμοιος λίν^φ τιμιωτάτω, ώς λί$ω
ίάσπιδι κρυοταλλίζοντί' έχουσα τείχος μέγα και 12 εζ 48,3i-se
υψηλον, εχονοα πυλώνας δώδεκα, και επι τοις
πυλώσιν άγγέλονς δώδεκα, και ονόματα έπιγε-
γραμμένα, α έοτιν τών δώδεκα φνλών υίών'Ιύραίίλ.
άπο ανατολής πυλώνες τρεις, χαϊ άπδ βορρά πν- 13
λώνες τρεις, καϊ άπο νότου πυλώνες τρεις, και
άπο όυύμών πυλώνες τρεις, καϊ το τείχος της 14
πόλεως έχων ΰεμελίους δώδεκα, καϊ έπ' αυτών
δώδεκα ονόματα τών δώδεκα άποστόλων τον άρ-
νίον. Και δ λαλών μετ έμοϋ ειχεν μέτρον χά- 15 εζ 40,3.5.
λαμον χρνσονν , ϊνα μέτρηση την πόλιν και τονς
πυλώνας αυτής και τό τείχος αυτής, και ή πόλις 16 εζ 43,ιβ;
τετράγωνος κείται, και τό μήκος αντης δοον τό
πλάτος, και έμέτρηοεν την πόλιν τφ καλάμω
έπι οταδίων δώδεκα χιλιάδων* τό μήκος καϊ τό
πλάτος και τό ϋψος αντής loa έοτίν. καϊ έμέτρψ 17
ύεν το τείχος αντής έκατόν τεοοεράκοντα τεσσά-
ρων πηχών, μέτρον άνϋρώπον, δ έοτιν άγγέλον.
χαϊ ή ένδώμησις τον τείχους αντής ϊαΰπις, και 18

9 W τας γεμονσας 13 νότου . . . όυομων : W δυομων . . .
νότου 14 W έχον 16 οοον : W-f- *cu | hRW οταόιους

9 των γεμ. των : γεμουοας Q \ (— την γυναίκα Koennecke)
10 πόλιν : -j- vyv μεγαλην Ιαζ 12 έοτιν : -}- (τα) ονόματα
Q)a 15 — και το τείχος αυτής Qa 18 και 1° : -|- ην Qa$
654

21,19— 22,2, Αποκαλνψίς Ιωανον

ή πόλις χρνοίον καΰαρόν δμοιον ύάλω καΰαρφ.

ΐβ 54,11.12. 19 οι θεμέλιοι τοϋ τείχους τής πόλεως παντϊ λίΌ^ω
τιμίω κεκοομημένοι* δ θεμέλιος δ πρώτος ϊαοπις,
ο δεύτερος οάπφειρος, δ τρίτος χαλκηδών, 6 τε-
20 ταρτος ομάραγδος, 1 ό πέμπτος οαρδόνυξ, ό έκτος
βάρδων, 6 έβδομος χρνοό?*ι$ος, δ όγδοος βήρνλ-
λος, δ ένατος τοπάζιον, δ δέκατος χρυοόπραοος,
δ ενδέκατος ϋάκινΰος, δ δωδέκατος άμέϋνατος.
22,2.21 κάί οι δώδεκα πυλώνες δώδεκα μαργαρϊται* άνά
εις έκαοτος τών πυλώνων ην έξ ένδς μαργαρίτου.
και ή πλατεία της πόλεως χρυοίον καΰαρον ως

α 4,13 Lxx. 22 ϋαλος διαυγής. Και ναδν ουκ ειδον εν αύτη*
δ γαρ κνριος δ &εος δ παντοκράτωρ ναός αυτής

ί. ΐβ 24,23 ; 23 έοτιν , και το άρνίον. και ή πόλις ου νοείαν

60,1.19 8. * _ ~ , ~ ^ \ ' « , *

εχει τον ηλιον ονοε της σελήνης, ινα φαινωσιν
αυτή* η γαρ δδζα τον &εον εφώτισεν αϋτήν, και
J9,28; 138,4. 24 ό λύχνος αϋτής το άρνίον. xal πεοιπατησονσιν

Is 60,3.5. , wQ λ λ ~ > , ~ , α _ ·> *

τα εννη οια τον φωτός αυτής, xai ot βασιλείς της
ΐ8 βο,ιι. 25 γης φέρονσιν την όόίαν αϋτών εις αυτήν* xal οι
πυλώνες αϋτής ον μη χλεισ&ώσιν ημέρας, vvi γαρ
26 οϋκ έοται έκει* και οϊσονσιν την δόζαν και την
2,i.Dni2,i. 27 τιμήν τών ε^νών είς αϋτήν. και ον μη είσέλ&ΐβ
,15. Ph 4,3. εις αντην παν χοινον και [ο] ποιων ροελυγμα και
ψευδός, ει μή οι γεγ ραμμένοι εν τω βιβλίω της ζωης
zciTue! 22τοϋ όρνιου. Και εδειξέν μοι ποταμον νάατος 66
Joel 4,ΐ8. ζωης λαμπρδν ως κρύοτ άλλον , έχπορενόμενον έκ
tu Εζ47,*2. 2 τοϋ θρόνου τοϋ ΰεοϋ και τοϋ άρνίου. εν μέσω
τής πλατείας αύτής και τον ποταμον εντεν^εν
η 2,9; s,22. χαϊ έχεϊ&εν ίνλον ζωης ποιοϋν καρπούς δώδεκα,
κατά μηνα εκαοτον άποδιδοϋν τον χαρπδν αντον,

22 ναος : W pr ο 27 [ο] : RT—W 22,1.2 Η αρνιού I
εν μεοω τ. πλατ. αντης' 2 hT ποιων | hßT αποόιόονς

19 οι : pr και Η*αζ 20 αμεϋυοος Ια 23 φαινωονν : + εν
49αζ I αυτή · η γαρ : 'αντή γαρ η (Ja 24 όοξαν : -f- και (την)
τιμήν (Ο)αζ' 26 fin + ινα εισελ&ωσιν Q 22,1 μοι : +
καϋαρον 1Ϊ

655

APOGALYPSIS IOANNIS. 21,19—22,2.

civitas aurum mundum simile vitro mundo.
Et fundamenta muri civitatis omni lapide pre- 19 ΐβ 54,11.12.
tioso ornata. Fundamentum primum, iaspis:
secundum, sapphirus: tertium, calcedonius:
quartum, smaragdus: 1 quintum, sardonyx: sex- 20
tum, sardius: septimum, chrysolithus : octa-
vum, beryllus: nonum, topazius: decimum,
chrysoprasus : undecimum, hyacinthus: duo-
decimum , amethystus. Et duodecim portae, 21 22,2.
duodecim margaritae sunt, per singulas: et
singulae portae erant ex singulis margaritis:
et platea civitatis aurum mundum, tamquam
vitrum perlucidum. Et templum non vidi in 22 Am 4,18 Lxx:
ea. Dominus enim Dens omnipotens templum
illius est, et Agnus. Et civitas non eget sole, 23 22,5. is 24,23
neque luna ut lu'ceant in ea. nam claritas lK*^'13'1
Dei illuminavit earn, et lucerna eius est Agnus.
Et ambulabunt gentes in lumine eius : et reges 24 p3 89,28.
terrae afferent gloriam suam , et honorem in Is 60'3,5,
illam. Et portae eius non claudentur per 25 iy^h 14 ,
diem: nox enim non erit illic. Et afferent 26""'*
gloriam, et honorem gentium in illam. Non 27 is 52,1. Dn 12,1
intrabit in earn aliquod coinquinatum , aut lo.isi'pL 4,3.
aborninationem faciens, et mendacium, nisi qui
23scripti sunt in libro vitae Agni. ET ostendit 22 Gn 2,9; 3,22.
mihi fluvium aquae vitae, splendidum tamquam zthu'l'
crystallum, procedentem de sede Dei et Agni.
In medio plateae eius, et ex utraque parte flu- 2 21,21. Ez47,ii
minis lignum vitae, afferens fructus duodecim,
per menses singulos reddens fructum suum,

22^ flumen F { vivae [ chry- F 2 (platea) I
— et iy F singula reddentia g^A^F (-os r-es A*)

655

22,3-13. APOGALYPSIS IOANNIS.

zch i4,n. 3 et folia ligni ad sanitatem Gentium. Et
] omne maleclictum non erit amplius : sed sedes

.s i7,i5; 42,3. Dei, et Agni in illa erunt, et servi eins servi-
21'μΛ1,8'. 4 ent Uli - Et videbunt faciem eius: et nomen
is βο,ΐ9. δ eius in frontibus eorum. Et nox ultra non
d/vS! erit: et non egebunt lumin e lucernae, neque
lumine solis , quoniam Dominus Deus illurni-
nabit illos, et regnabunt in saecula saeculorum.
Dn 2,28. 6 Et dixit mihi : Haec verba fidelissima m

Nu 27, 16. . . „ ; _ ...

,ι. ι κ 14,32. sunt, et vera. Et Dominus Deus spintuum
prophetarum misit Angelum suum ostendere
c is 4o,io. 7 servis suis quae oportet üeri cito. Et ecce

2.20. 3,11 ; 1,3. . . , . * _r . ,. ,

vemo velociter. Beatus, qui custodit verba
ι ι»ιΐο. 8 prophetiae libri huius. Et ego Ioannes, qui
audivi, et vidi haec. Et postquam audissem,
et vidissem, cecidi ut adorarem ante pedes
5 9 angeli, qui mihi haec ostendebat: et dixit

mihi: Vide ne feceris: conservus enim tuus
sum, et fratrum tuorum prophetarum, et eorum,
qui servant verba prophetiae libri huius :
30,4. 10 Deum adora. Et dicit mihi : Ne signa-
. ' ' iJb! veris verba prophetiae libri huius: tempus
Dn 12,10. 11 enim ρ rope est. Qui nocet, noceat adhuc: et
qui in sordibus est, sordescat adhuc: et qui
iustus est, iustificetur adhuc : et sanetus, saneti-
" 'j'r n\io. 12 iicetur adhuc. Ecce venio cito , et merces
!* 4o,io/ 'r 2,6. niea mecum est, reddere unicuique secundum
s 44,β; 48,12.13 opera sua. Ego sum α, et ω, primus, et

1,17. Η 13,8.

3 sed ] et

5 (— non 2°) I lumen bis A | — lucernae JF |
— lum. 2° [g] I inluminat (-avit F)

6 > et vera sunt | spiritum %F omnipoteus A
8 — Et 1° AF I haec, $&A (hoc) | (adorem)
.9 dicit I — enim | — prophetiae

9.10 — Deum . . . huius F

11 et iustus iustitiam faciat adhuc

13 — sum

Αποκαλνψις Ιωανον 22,3—13,

xol τα φνλλα τον ξύλου είς &εραπείαν τών έΰνών,

{ χαϊ παν χατά&εμα ονχ εσται ετι. και δ Φρόνος 3 zch 14,11.

του Φεον και του άρνίον έν αύτη εοται, και οι

δούλοι αύτοϋ ?*ατρεύοονοιν αύτφ, και οψονται 4 ρ8 17,16; 42,s

τό πρόσωπον αντον, και το δνομα αύτοϋ έπι των m/s,!'3 ; 14,1

μετώπων αύτών. και νύς οϋκ εοται έτι, χαϊ ονχ 5 ιβ βο,ΐ9.

έχουοιν χρείαν φωτός λύχνου και φωτός ήλίου, Dn27,i8.2°7.

δτι χνριος δ &εδς φωτίσει έπ' αύτούς, χαϊ βασιλεν-

σονσιν εις τον ς αιώνας των αιώνων.

£ Και εϊπέν μοί' ούτοι οί λόγοι πιοτοι και άλη- 6 Dn 2,2s.

ϋινοί, και δ κύριος δ ΰεδς των πνευμάτων των I^Vkaim

προφητών άπέοτειλεν τον άγγελον αύτοϋ όειξαι 21»5; 19>η·ΐ3.

ο τοις δούλοις αύτοϋ α δει γενέσθαι έν τάχει. και 7 ι8 4ο,ιο.

ίδον έρχομαι ταχύ. μακάριος δ τηρών τους λόγους 12·20·8,π;|>ί
της προφητείας τοϋ βιβλίου τούτου.

Κάγώ Ίωάνης ό άκούων και βλέπων ταύτα, και 8 ιθ,ιο.

δτε ήκονοα και έβλεψα, έπεσα προοκυνηοαι έμπρο- 1 J i,U3m
ο$εν των ποδών τοϋ άγγέλου τοϋ δεικνύοντος μοι
ταύτα, και λέγει μοί' δρα μή· ούνδουλός οού είμι 9
και τών αδελφών οου τών προφητών και τών τη-
ρούντων τους λόγους τοϋ βιβλίου τούτου* τφ Φεφ

ι προσκύνηοον. Και λέγει μοι* μη σφράγισης 10 ιο,4.

τους λόγους της προφητείας τοϋ βιβλίου τούτου* ?,3.8'26; 12,4

ό χαψος γαρ έγγύς έοτιν. δ άόιχών άόιχησάτω 11 Dn 12,10.
έτι, και δ ρυπαρός ρυπανΰήτω έτι, και δ δίκαιος

δικαιοούνην ποιηοάτω έτι, και δ άγιος άγιαοΰήτω ΐβ4ο,ιο.

,TJI ' ,r , , . <Γ, , ,n Pa 28,4; 62,18

ετι. Ισου έρχομαι ταχυ , χαι ο μισ&ος μου μετ 12 jr 17,10.

έμοϋ, άποόονναι εχάστω ώς το έργον έοτιν αν- β22^3, 8,11'
τον. εγώ τό άλφα και τό ώ, ό πρώτος χαι δ 13ΐβ44,β; isyis

. ' 1,8.11.17.

5 φωτός 2° : Η φως | Ε,Τ φωτιει | Η \επ] 6 h— ο 1° β Η 13'8,
6.7 Η ταχει · και Ιόου ερχ. ταχυ · 8 hie eti Η (ut Τ) Ιωάννης \
Τ ο βλεπ. κ. ακονων τ. | hW εβλεπον \ Τ όεικνυντος 11 h
ρνπαρενϋητω 11 — 14 Η ετι. — Ιόου . . . τέλος. — Μακ.
13 Η 9 Ω Β, Ω Τ ω W ώ | h- ο bis

5 ετι : εκεί 1ζ \ ονχ εξονσιν χρ. Λ \ — φωτός 1° PQlaf
β λέγει Qa 9 — και 3° 1α \ λογούς : -}- της προφητείας 38
11 όικαιωΰητω 38.79 vgcl 12 εοτιν : εσται Qui

656 42

22, u— 2i. Αποκαλνψις Ιωανον

*Ά 2,49ΐΊ82; 14 £<*%wtog, ή άρχη και το τέλος, μακάριοι οί nhv-
νοντες τάς ύτολάς αύτών , Ινα έοται ή έξονοία
αύτών επί το ξνλον τ% ζωΐ}§ και τοις πνλώοιν
ι 2β e'io* 15 ΜοέλΦωοιν εις την πόλιν. έξω οί κύνες και οί
φαρμακοϊ και οί πόρνοι και οί φονεΐς και οί
είδωλολάτραι και πας φιλών και ποιών ψεύδος.
Iii ιο'- 16 Έγώ Τηαονς έπεμψα τον άγγελόν μου μαρ-
ΐ4,ΐ2. ' τνρήααι νμΧν ταύτα έπι ταις έκκληοίαις. έγώ
MnuL2m?! είμι η ρίζα και το γένος Δανείδ, δ άοτηο ό λαμ-
1 2'28, προς δ πρωινός.

zch ΐ4,8. 17 Και το πνεύμα και ή νύμφη λέγουοιν έρχου.
\ δδ,ί. J 7^7! και δ άκούων είπάτω · έρχον. και δ διψών sp-
χέσ&ω, δ ΰέλων λαβέτω νδωρ ζωΐ]ξ δωρεάν.
ΐδ,ι.β. 18 Μαρτυρώ έγώ παντί τφ άκονοντι tovg λόγους
Dt *' U.i*!1 5 της προφητείας του βιβλίου τούτου ' εάν τις
έιιι&η έπ' αντά, έπι&ήοει δ $εδς επ9 αυτόν τάς
an 2,9; 8,22. 19 πληγάς τά$ γεγραμμένας εν τω βιβλίω τούτω· και
έάν τις άφέλ% aito τών λόγων του βιβλίου της
προφητείας ταύτης, άφελει δ ϋεδς το μέρος αυ-
τού άπό τον ξνλον t% ζωής και εκ της πόλεως
της αγίας, τών γεγραμμένων εν τφ βιβλίω τούτω.
ι κ π,2β; 20 Λέγει δ μαρτυρών ταύτα* ναί, έρχομαι ταχύ.
Αμήν, έρχου κύριε Τηοον.

2 τη s,i8. 21 Ή χάρις τού κυρίου Ίηοού μετά πάντων.

Κ 16,24. "

15 Τ ποιων κ. φίλων 16 επι : h\V εν \ W προϊνος
17 h— το et η 18 Τ επ αντον ο ΰεος 21 Ιηοον : H-f-
[Χριοτον] \ πάντων : Hit των άγιων

14 πλννοντες . . . αντων : ποιονντες τας εντολας αντον Qpl?
16 — επι 1.4α 18 — επ αντον Α* \ τας 1° : + επτα Qa
19 — εκ Λα 20 fin -|- χρίστε Η*4α 21 μετα παντοιν των
άγιων Qa \ fin -f αμην XQplG

657

APOGALYPSIS IOANNIS. 22,14-21.

novissimus, principium, et finis. Beati, qui 14 Gn 2,9; 3,22;
lavant stolas suas in sanguine Agni : ut sit
potestas eorum in ligno vitae, et per portas
intrent in civitatem. Foris canes, et venefici, 15 21,8.27.
et impudici, et homicidae, et idolis servientes, 1 K 6'9'10,
et omnis, qui amat, et facit mendacium.
p Ego lesus misi Angelum meum , testi- 16 \^f\0.
iicari vobis haec in Ecclesiis. Ego sum radix,
et genus David, Stella splendida, et matutina. nV 24,17.

Et spiritus, et sponsa dicunt*. Veni. Et 17zchi4,s.
qui audit, dicat: Veni. Et qui sitit, veniat: ll'%,f. jtJsj,
et qui vult, accipiat aquam vitae, gratis.

Gontestor enim omni audienti verba pro- 18 15,1.6.
phetiae libri huius: Si quis apposuerit ad Dt2V9. *v
haec, apponet Deus super ilium piagas scri-
ptae in libro isto. Et si quis diminuerit de 19 gü 2,9; 3,22.
verbis libri prophetiae huius, auferet Deus
partem eius de libro vitae, et de civitate
sancta, et de his, quae scripta sunt in libro isto.

dicit qui testimonium perhibet istorum. 20
Etiam venio cito: Amen. Veni Domine Iesu.

Gratia Domini nostri Iesu Christi cum 21
omnibus vobis. Amen.

14 — in sang. Agni j — sit A1 | per p. ) portis |
civ. [sanctam]. 15 benef- F \ inpudicitiae et — et
homic. F 16 testinciari A1 | (ecclesias) 17 sp. dicit F \
— et 4° A 5° 18 enim ] ego | audenti F j

huius. ζ&Α I apponit d. A 19 demin- %A \ — libri A |
ligno v. 20 Dicet F \ istorum. ] — . %?&A \ (— Am.

V. D. I.) 21 — vobis I - Amen [$\®F

Subscr. Exp^apocalypsis sancti Iohannis feliciter-F
uictor famulus xpi et eius gratia episc. capuae legi apud
basilicam consta . . . ianarn d. XIII. kal. maias ind.
nona q . . η ρ c basili u c cos

Iterate legi ind. X. die prid. iduum april _F2

Explicit liber apocalypsis sancti Iohannis apostoli et

euangelistae deo gratias pro A Expliciunt apocalypsis
amen, al g me

Explicit Apocalypsis Iohannis Apostoli

657 42

Gollatio Evangelii secundum Matthaeum

a Frid. Blass editi

cum

Novo Testamento Graeco Stutgardiano.

Ad editionem nonam appendix.

Cum exemplaria editionis nostrae tertiae
impressa essent et bibliopegarum manibus tra-
dita, ab editore mihi transmissum est Evange-
lium secundum Matthaeum cum variae lectionis
delectu edidit Fridericus Β i a s s (Lipsiae, B. Gr.
Teubner MCMI). incidi in lectiones, quas ipse
in apparatum meura inferiorem recipiendas con-
stitueram et, nescio quo casu, omiseram, ut 7,14
τί pro δτι (quam angusta κ2 Β2 latt syrcu) ; totum
contuli, societasque biblica hanc collationem im-
primendam statuit.

Differt ergo celeb errimus philologus Halensis
ab editione Stutgardiana in orthographicis, scribens
ι pro ει, velut Λανίδ, Όζίας, Ίωοίας, Ίωακίμ,
Έλιακίμ, Άχίμ , Νεφΰαλίμ, Ηλίας, Χοραζίν,
τραπεζίταις, ραββί, Νινεν ιται , Γε^οημανί,
Ιεριχώ, Πιλάτος, ήλί, Ιδέα;
ει pro ι Καισαρείας, όανείσαοΦαι ;
quoad accentus: θαμάρ, Άβια, Ίωαΰάμ, Άχάζ,
Έλεαζάρ, Μαναοοή, Βηΰφαγή, Ταμά;
ΰλϊψις ; ίδον τινές; είοίν etc (12,30; 13,56;
18,20; 22,30); πρός οε 14,28; 25,39; ν έφελκ.
πάοιν 2,16; 23,20; βλέπονοιν 18,10; βαοτάοαοιν
20,12; είοι 15,14; οντω 3,15; quoad initiales
Μαμων$; δ χρωτός 24,23; 26,68; 27,22; έρριψαν,

658

ερριμμένος ; ονμπνίγειν, ονλλαλεϊν, παλιγγενεσία,
μή γε, μή τι, άρα γε, τουτέστιν; Ηλίας, Ήααίας,
Ιερεμίας,

Fortasse haud inutile erit praemonere lec-
tores, in constituendo textu editorem Halensem
plus quam manuscriptis biblicis auctoritatis tri-
buisse citationibus patrum (cf. 7,15 δέρμασιν pro
ένδύμασιν e Tertulliano [et Justino]) et versionibus
(cf. 1δ,27 καϊ ζϋ e versionibus syriacis additum,
quod aliis rectius καί σώζονται transferri videbi-
tur; cf. Lc 3,10. 12. 14); sed de talibus ipsius
editoris praefatio adeunda est.

1,5 Έσρων bis 5 Βοοζ bis | Ωβηδ bis 6 [τον βαο.] *) 7.8 = W

10 Μανασσή, Μανααοή \ = W 11 = hF 12 [Μετα δε
τ. μ. Β.] Ιεχονιας όε | 16 — τον 1° 18 — Ιησού
20 = hRT 24 = RW

2,2 εστίν 3 — ο βαο. 4 — παρ αυτών 6 [ουδαμώς] |
— γαρ 7 ηκριβασεν 8 [ακρυβως] 9 επάνω του πανόίου

11 ειδ. : ευρον 13 = h 16 ηκριβασεν 19 [κατ οναρ] |
[εν Αιγ.] 21 ηλϋεν 22 βασιλ. : + επι 23 = Τ

3.1 [όε] 3 [γαρ] \ [εν&. π. τ. τρ. α.] 4 — αυτού 1° 5 περί-
χωρος : πέραν 6 — ποταμω 7 [επι το βαπτ.] 9 — εν
εαυτ. \ δυνατός 11 [οπ. μ. ερχ.] \ [εστίν] \ [και πυρι]

12 — αυτού 3° 16 [βαπτ. . . . ύδατος]

4,4 [αλλ επι, παντι ρηματι $εου] 5 ιστησιν 7 ου πειραοεις
ΙΟ — ο Ιησούς 13 Ναζαρεύ· 16 κ. οι καθήμενοι 17 τοτε : -\-
γαρ \ λέγειν : -f ou | = h 21 — τον τ. Ζεβ. | — τον αδ.
αυτού 22 — ευϋεως | — αυτών 23 περιηγ. ολην την
Γαλιλαιαν 24 εξηλϋεν \ Συριαν : συνοριαν \ [συνεχομ.]

5.2 — αυτω 4.5 == -| hr )- Τ 9 = W 10 [οτι . . . ουρανών]
et in marg. lit. minusc. — δικ. , οτι αυτοί έσονται τέλειοι,
και μακάριοι οι δεδιωγμενοι ένεκα εμου , οτι εξουσι τόπον
οπου ου διωχΰησονται 11 διωξωσιν υμας και ονειδισωσιν

I [ψευόομ.] 15 — αυτόν 16 οπως βλέποντες ΰαυμαζωσιν
και *δοξαζωσιν *) 18 εως αν 1° : εαν 20 — οτι 21 etc = Β,
22 αυτού 1° : -\- [εικη] 24 — εκει \ καταλλαγηϋΊ 28 = Τ
29 και μη : η , it 30 | βλ. εις γ. : εν γεεννη 30 εις γ. απ. :

*) Blass quam plurimas lectiones uncis inclusit, de qui-
bus utrum ad ipsum autorem pertinerent, incertus haesit.

*) Asterisco notat Blass lectiones coniecturales ; v. 7,25 ;
16,23; 17,27; 22,31; 25,1; 26,50; 27,46.

659

εν γεεννη 31 βιβλιον αποστασιου 32 υμιν ος αν απόλυση
I αν 36 [ομοσης] 37 όε νμων το ναι ναι και το ου ου

(cf h1") 39 ραπισει | · = Τ 42 — απο σου 45 αγαΰ.

χαι πονηρ. και τον υετον αυτού βρέχει
6,1 — όε 1 = Τ 6 [αου] 1° \ — αου 2° 8 αιτ. αυτ. :

ανοιξαι το άτομα 10 ελΦετω W 14 — τα παραπτ. αυτ.

15 υμων : υμιν et — τα παρ. υμων 18 = hW | [τω εν

τω κρ.] \ [ο βλ. εν τ. κρ.] 19.20 [θησαυρούς] 21 — εοτιν
I [αου] 1° 2° I — εσται 22 — Τ 23 [εοτιν] 25 = Τ
I — υμων 2° | ουχί πλ. εοτ. η ψυχή 27 — μερίμνων

28 και : οτι et — τι 32 [ο ου ρ.] 33 [πρωτ.] \ βαα. : -{-
των ουρανών \ [και τ. όικαιοο.] | — αυτού 34 εαυτή

7,6 — υμων \ = W 8 = hW 9 — αν&ρωπος 11 [όοματα]
I [όθ)οει α. τ. α. α.] 12 — ουν \ — RW | — ούτως
13 οτι ] τι , it 14 | = Η | απερχόμενοι 14 — η πυλη

15 όερμαοιν 18 ενεγκ. : ποιειν bis [19] 24 — τούτους \
ομοιώσω αυτόν 25 — και 1° 2° 3° , it 27 | *προσεπαισαν
26 — τούτους

8,1 καταβαντι όε απο 3 = R | [αυτ. η λεπρ.] 4 προσενεγκε
5.8 χιλιαρχος 6 — κύριε 8 [ο παις μ.] 9 ανϋ'ρ. ων, υπο
εξουσ. εχων υπ \ [και] λεγ. 11 μετα : εις κο?*πους \ [εν τ.
β. τ. ουρ. ] 12 — Η hr f- Τ | εις το σκ. τ. εξ. : εξω \
[εκει . . . od.] 13 χιλιαρχω 15 [της χειρ.] 19 — γραμ-
ματεύς 21 [των μαΰητ.] 22 = Τ 23 = HR |
— αυτω 2° 29 — ωόε 30 ου μακράν

9,3 = Τ 5 — και 9 — εκειΰεν | επι το τελ. καϋ·. 10 και
ανακειμενων εν \ — και 2° | [ελ#.] 11 [ο όιό. υμ.]

12 = Η 13 όικ. καλ. 16 [αίρει . . . γιν.] 17 [ει όε . . .
συντηρ.] 18 — αυτοις \ εις ελΦων | — οτι Τ 21 [μόνον]
22 = Τ 27 — εκειϋεν \ ~ Κ 28 — ο Ιησ. 29 ομ-
αατων 31 [αυτόν] [34] — Ά

10,ί [μα#. αυτ.] \ εξουσ. εκβαλλειν τα πνεύματα τα ακάθαρτα
και 2 - και 2° 3 Λεββαιος -( h1 > Τ 4 — ο 2° 5 — Τ
7 — οτι 8 — νεκρ. εγ. 11 — η κωμην \ [εως αν εξελΰ·.]

13 — W 14 οσοι . . . όεξωνται . . . ακουσωσι \ — της
οικ. η I — εκείνης 19 [πως η] \ λαλήσετε \ εν . . . λαλ. :
ο λόγος εν ανοίξει τον στόματος υμων 21 τεκνον : -f εις
ΰανατον 23 — εν τη πολει ταύτη \ εις την ετ. : εκ πόλεως
εις πολιν \ — γαρ \ — του W 24 — αυτού 25 ο όουλ. :
τ 03 όουλω \ = hW j = Ε/Γ 28 τον κ. ιμυχ. κ. σω. όυν.

29 εις την παγιόα 32.33 = Τ 34 ειρ. ηλ&. βαλ. \ [βαλ.
ειρ.] 35 ανύρ. : υιον 42 = HU J [μόνον] \ — hr

11,1 — αυτού 2 — αυτού 4 Ιωανη α βλεπ. κ. ακ. 5 και
λεπροί 6 — εστίν \ = HR. 10 — εγω | — σου 2°

16 γεν. ταυτ. : βααιλειαν των ουρανών \ — ταις \ α προσφ.

660

t. ετ. : και 20 — αντον \ Βηΰοαϊδα 23 αι εν οοι γεν,
24 — νμιν 27 — μου | [τις επιγιν.]
12,1 επορενετο 2 — εν οαββατω 4 ο : ους 5 ανεγν. εν
τ. ν. : οιδατε | — τοις οαββαοιν | εν τω ιερω οι ιερείς
11 — εοται et αν&ρωπος ος | — εν 13 — uy«?£ IS = Τ

22 = Κ I — τον κωφον 23 — πάντες | όχλοι λε*/οντες

RT 28 — ε/ω 55 -— hW 34 λαλεί : εκβαλλει

35 εκβαλλει 2° : λαλεί 37 των λόγων : τον στόματος 1° 2°
38 [αυτω] | = W 39 — αυτοις 40 [ην] 43 όε ε§ελ&.
το ακ. nv. \ πορεύεται 44 — RW 45 ειοερχεται εις
αντον και εοται j [τη πον.] 46 μητ. αντον κ. οι αδελφοί
ειοτ. [47] = hRW 48 — αντω \ και : η | — ειαιν \
= W 49 = Τ I — αντον 50 ποιη \ [τον εν ονρ.]

13,1 — της οικίας 3 οπειραι 5 αλλα ] α , it 7.8 | [επεσεν]
, it 7.8 7 = hT 10 — αντω 11 — των ουρανών 13 = HR
14 πληρονται 15 εκαμμνσαν [μηποτε επιστρεψωαιν, και
ίαοομαι αντονς], — ergo ιόωοιν . . . οννωοιν και 16 = W
17 = Τ I [οτι] 15 τοντο εοτ. το . . . σπαρεν 50 το ...
οτιαρεν τοντο εοτιν · , it 22.23 | εν&εως 21 εν&εως εακανδαλιοΰη

23 ος δη : και τοτε 24 ιδιω αγρω 25 — αντον 28 [ο δε]
\ = Η 29 [ονλλεγ. τα ζιζ.] | [αυτοις] 30 — αυτα 1° 2°
j — εις I δεομάς όεομάς | = Κ | ·— μου 55 ανξηαη |
ελ#ειν] et [και] 55 αλλην . . . αυτοις : αλλη παραβολή

14,5 [αντος] 3 — εό^σεν και | — Φίλιππου 5 οτι : επει
ö γενεοιων δε αγομένων 7 αν 8 [ωδε επι πινάκι] 10 τον
Ιω. 12 αντο 13 = hT 14 [εξελ&ων] \ οχλ. πολ. \
περι αντων 15 [ηδη] \ = KR \ [εις τ. κωμας] 16 = Τ
I — αντοις 17 [ωδε] 18 — ωδε 19 — τονς άρτους
20 [των κλασμ.'] 21 [ανόρες] | — ωσει 22 — Τ | — Χ
I — αντον 26 = Τ 27 εν&εως | = Τ 28 — αντω
1 [κύριε] 29 ο Πετρ. \ — hR 34 επι . . . Γενν. ι εις την
γην Γεννηοαρ 35 [αντον] | [εκείνον] \ [ολην] j — εκεινην
I — παντας 36 — αντον \ [μόνον] j εοωΰηοαν
15,5 — αυτοις 4 ειπεν : ενετειλατο 5 ώφελήύ·ης 6 — αυτού
1° 2° I τον λογ. : την εντολην 8 [απέχει] 11 — τούτο
κ. τ. α. 15 — μου 14 = hT 17 ειοερχομενον 22 [Χαναν.]
\ = h 55 — αυτού 26 — καΑον | δούναι 27 — y«£
I fin -f- και ^ 55 — αποκρ. ο I. \ — αυτ^ 55 — εκε*
50 [και ετ. π.] 31 = kW I = # | — και 1° 2° | = hT
55 Ι^σ. ειπεν τοις μαΰηταις αντ. | — ηδη 35 — τοοουτοι
ωατε 34 = RT 56 [επτα] 57 = RT 38 [ανόρες]
661

16,2 [οι] 2 — αντοις 2.3 οψιας . . . όννασϋε Uteris min-
oribus inter cancellos [] 3 fin — Η 4 [και μοιχ.)

5 ελΰοντος εις το π. επελ. οι μαΦηται 6 — Ιησ. 7 οι
όε : τοτε \ — λεγοντ. 8 = Τ 10 = RT 11 ειπον · προσ-
έχετε απο 12 = RW | αλλ W 13 — αυτόν 14 ειπον

I άλλοι : οι 17 — όε ο Ιηο. \ — αντω \ — τοις 18 — οτι
I επί· την πετραν 19 καγω όε οοι j — της βαοιλειας
20 = hRT 21 — Ιηο. Χρ. (cf h) | όεικνυναι 22 Π. λέγει
[αντω] επίτιμων (cf hW) | [οοι] 23 οπίσω * σον \ [αλλα
τα τ. αν&ρ.] 24 — ο Ιτ?σ. 2£ — ολον | — αυτόν 27 τα
εργα 28 — οτι
\7,8 — αντων \ αντ. [τον Ιηοονν] cf hRT 11 έρχεται αποκατά-
στησαν 12 [ηόη] 13 — οι μα&. \ — τον βαπτ. 14 — αντον
15 [κνριε] | = hRT 17 [εως π. a. v.] 18 [ο παις] 19 [τω
Ιηο.] 20 απιστιαν \ [γαρ] \ — εν&εν εκει 22 Αναστρε-
φόμενων 26 [αντ. ο Ιηο.] 27 π. βαλε αγκιοτ. [εις την &αλ.]
I — ανοιξ. το οτ. α. | * ενρησει

18.1 ήμερα 5 — εν 6 [τ. πιστ. εις εμε] | περι : εις 7 [το
οκανό.] 8 — σον 2° | [αυτόν] \ η όνο 2° : και \ [το αιων.\
9 [και β. α. σ.] 10 — [h] | [μον τ. εν ονρ.] 12 — Τ 1 |
πορεν&εις επι τα ορη 14 [μον τον εν ονρ.] | εις 15 αμαρτ. :
+ εις σε 16 — h 17 = ßW | [και] 1° 18 [νμιν\
19 — [αμην] Τ 21 — αντω 22 — 0 Ιηο. \ αλλ 23 [βασιλει]
24 = Τ 25 — αντον \ — ο κνριος 26 — οοι 27 — ο κνρ.
τ. ό. εκ. 28 ·— εκείνος 29 — σοι 30 ηΰελησεν 31 — W

I [τα γενόμενα] \ αυτών \ [π. τ. γ.] 32 — αντω \
[εκεινην] 34 — ον | — nav | — αντω 35 και ν. ποι.
ο π. μον [ο ονρ.]
19,-2 — εκει 4 = RT | — an αρχής | — αντονς 5 — και
ειπεν \ ένεκεν 6 μια σαρξ 8 — οτι 9 = hW 11 [τον
λογον] i = Η 12 [εννονχοι] 2° 3° 13 επετιμων 14 [Ιησονς]
15 [αντοις] 18 = hT | = hRT 22 = Τ 23 — αντον

I όνσκολ. πλονσ. 24 — εστίν \ ειοελΰειν ante καμ. ροη. |
= hRT I τον Φεου : των ουρανών 25 [λεγ. . . . σωΰ.]

26 — εστίν 28 — Ιησ. 29 οικιαν η αγρονς

20.2 μετ αντων \ — αντον 5 [οι όε an.] \ = W | — ωραν

6 [εξελΰ.] 7 — οτι 9 = RT | — ωραν 10 — ε λέοντες
12 = hW 13 = W 14 όε : + «at I ~ ™ εσχατω 16 [οι] 1° 2°
17 Και αναβαινων hRT | [ο Ιησ.] \ — εν τη οόω 21 — αντη

I — ούτοι \ σου 1° post όεξιων ροη 22 — αυτοί 23 [μου] 2°
I = HR 24 τοτε ηγανακτ. οι ό. \ — αόελφ. 25 — οιόατε
οτι I — αυτών 2° 26 παρα όε νμιν ονκ εσιαι όντως \
ο'&ελων εν ν. γεν. μεγ. <οι^τος> εστω πάντων όιακ. 27ο&ελων |
— εν νμιν \ εστω πάντων έσχατος 28 fin = hr Uteris
minoribus in marg. και 1° : -\- μη \ ελ. είναι : ελαττω&ηναι

662

I [ειοερχ. δε και·] 30 = Τ j = hT , it 31 31 εκραζον j

— κύριε 33 ημων οι οφΰ·. 34 — ο Ι??σ. | — W

21, ί ijr/^v et ηλϋ-εν \ εις 3° : προς I [τοτε ο Ιηο.] 2 — αντοις
j _ ευϋνς 3 εν&εως 7 επ αντον \ — αυτών 2° 8 — εαυτών
9 — αυτόν | = Τ 12 ο Ιηο. \ εξεβ. : + εκ του ιερού ' τον
Όεου I — εν τω ιερω , it 14 16 — οτι 18 = h 19 — μιαν \

— εν αυτή 19.20 — η συκη 23 — διόαακοντι 25 ην : εατιν j
= hRT 27 — R 25 προοελϋ. . . . etit. : λέγει τω πρωτω \
[τεκνον] | [οημερον] 29—31 = RT 50 = Τ 5ί τον
π. το I [οτι] | — οι et at 52 [και αι n.] \ ουόε ιδ.
μετ. 33 — εν αυτω 34 — πρ. τ. γ. | — αυτού 2°
35 — αυτού \ ον όε ελι$. ον όε απεκτ. 36 [αυτοις]
37 — προς αυτούς 41 — αυτούς \ — αυτω 42 — εν
ταις γραφ. | υμων 43 [του ϋεου] [44] = Τ

22. 1 [αντοις] \ — λέγων 2 ποιων et — και 1° ν. 3 4 — μου
χο 2° 6 — αυτού 7 τας πόλεις α. [ενεπρ.] 8 — αντον

I — εατιν 10 — εκείνοι \ οοονς \ — τε \ γάμος 11 [τονς
ανακ.] \ — εκει 12 [εταίρε] 13 [ο βαα.] \ άρατε αντον
ποδών και χειρών και \ [αντον] 14 [ειοιν] 16 — αυτω
j — αυτών 17 — ειπον ουν ημιν 20 — και 1° 21 — ουν
I τω Καιοαρι 22 — W 23 — αυτω j οι λεγ. \ αναατ. :
ζωην των νεκρών 24 — αυτού 1° 2° , it 25 | — και αναοτ.
ϋπ. τ. αδ. αυτ. 25 γαμηοας 27 — πάντων 28 τη αναοτ, :
τω τέλει 30 αναοτ. : ζωη των νεκρών j — τω 31 αναοτ. :
*ζωης \ — υμιν 32 = RW 34 ιδοντες 35 — νομικός
37 [εν 1° . . . οου 4°] 38 αυτη πρ. κ. μεγ. εντ. 39 — αντ\γ
40 — ολος 43 κυρ. αυτ. καλεί 46 ωρας
23,5 ειπωοιν : λεγωοιν \ ποιηοατε κ. τηρ. : ποιείτε 4 αυτοί . . .
αυτών : τω όε δακτ. 6 τας πρωτοκλιοιας 7 ραββι ραββι

8 κληΰ. ραβ. '. καλεοητε διδαοκαλον επι της γης \ διό. :
4- ο εν τοις ουρανοις \ αδελφ. : μαϋηται 9 fin + πάντες
δε υμεις αδελφοί εοτε [10] 13 — δε [16—22] 23 βαρέα

j = Τ 24 — HS» 25 γεμ. ακα'&αροιας [ε§ αρπαγ. και
αδικίας] 26 [πρώτον] \ — αυτού 27 = hW 1 == hT
34 — εγω \ [και εξ . . . υμων] 35 εκκεχυμενον \ — τον
1° 3° I [νιον Βαραχ.] 36 πάντα [ταύτα] 37 αντην : σε

I = W 38 — υμιν 39 υμιν απ αρτι, ον μη με ιδ. εως

24.2 [αποκρ.] \ — ου 1° S — αυτω 4 — αυτοις 6 — εοτιν

9 — των εΰνων 10 — και 1° 17 — αυτού 21 [τοτε] \
ουόε μη 22 [εκειναι] 1° 26 — εοτιν 27 φαίνει 28 [εαν η]

I [ου ναχ&.] \ και οι 30 [και κο%\ π. αι φ. τ. γ.] \ οψεοϋε
31 [οαλπιγγ.] ί = hRW i — αυτού 33 = Τ 34 = Ε,Τ
[35] 37 = Τ 38 = Τ I [αχρι . . . κιβ.] 39 = HR 40 όνο
εοοντ. 43 = W 45 — εοτιν | διδοναι 46 — αντον
47 — οτι 43 — Τ 49 — αντον

663

25,1 ελαβον et *εξελ$ειν | = Τ | απαντήσω 2.3 αι π. δε
ηααν φρον. και αι π. μωραι, αιτινες λ. 4 — εαυτών 7 — εκειναι
I αντων 8 ειπον 9 — hT 14 [αυτού] 15 [και] 1° |
[εδωκεν] 16 [και εποιηοεν] cf Τ 18 [αίτε?.#ων] 20 — τά-
λαντα 3° 4° I επεκερδηοα , it 22 21 επει επ , it 23 22 — τά-
λαντα 3° 55 [απελν\] | [εν τη γη] 26 — αυτω 27 — ονν
29 — παντι 32 εριφίων 33 — αυτόν 34 [αυτού] 35 εποτ.
με : εδωκατε μοι πιειν , it 42 36 αο&ενης 38 ειδομεν αε
39 η ποτε οε ειδ. 40 — ο βαοιλ. 41 οι κατηρ. \ δ ητοι-
μααεν ο πατήρ μου (= Η hr \-)

26,1 — παντας | — αυτού 7 αλαβ. μ. εχ. β. \ εξεχεεν 10 — αυτοις
I — γαρ 11 τους πτ. γαρ παντ. 15 = W 20 = W
22 — αυτω | — εις \ ·— ειμι 23 — την χείρα 24 — ο
αν&ρ. εκ. 26 αυτών δε εοϋιοντ. \ [ο Ιηο.] 28 — γαρ \
μου : -f το I εκχυνομενον 29 — τούτου \ αμπ. : -f ταύτης
I «ως αν πιω αυτο καιν. μ. υ. εν 31 — ο Ι^σ. 55 — αντω
54 — εν I πριν αλεκτοροφωνιας 35 — ET 56 — αυτόν |
— εκει 39 = Τ | — εστίν 40 προς αυτούς 41 προοευχ. μη
ειοελΰειν 42 — λέγων \ — μου 44 [πάλιν] | — πάλιν (2°)
47 — Και I [πολνς] 45 — αυτόν | = Τ 45 — ευΰεως
50 — Ι??σ. I εταίρε : * αΓρε 51 = W | — αυτού 1°

52 — αου 53 — αρτι \ πλειους 58 = Τ 59 ο δε
αρχιερευς 60 δυο : + ψ ευ δ ο μάρτυρες 61 = ET 62 = HR
63 — Ιηο. 64 — 0 Ιηο. \ υμιν απ αρτι, 65 [νυν]
66 = Ε,Τ 72 [on . . . ανΰρ.] 73 — και ου \ = hr
74 = ET 75 — οτι

27,5 — και πρεοβ. 4 = ET 6 ειπον 10 = h Ii — ο τ?/εμ.
15 απεκρινετο 14 — προς 16 ειχεν 17 — αντοις [ vatv;
25 αυτόν, 21 [απο τ. δυο] \ ειπον 22 ποιηοωμεν 23 — λε-
γοντες 24 — hT 55 ενεδυοαν et — - περιε®. αυτω 29 [πλεξ.]
I εϋηκαν \ ενεπαιζον 33 — λεγόμενος 35 == hET
56 — εκει 57 — αντον 2° | [ούτος εστ. Ι^σ.] 40 = hW
45 vw : -j- αυτόν 44 — ovv 45 [επι π. τ. y?7v] 46' Ήλι
ηλι λαμα * αζαφΰανί 47 — οτι 48 — εξ αυτών \ — τε
49 = hT I οωοαι 50 — πάλιν 51 — Τ | — εως κ. ε.
δυο I ερρα/^σαν 55 [ε^εΑ-Φ. . . . αυτού] 54 = Τ 55 — απο
I [τω I. α. τ. Γ.] 56 — εν αις ην | -—του \ — hEW
5.9 = Τ 60 — αντο 61 ·— εκεί | Μαρία 64 "— τ??ς
66 τ. τα<ρ. σςορ. τ. λ. : οφρ. τ. ταφ.

28,1 = KR 2 — και 2° 5 — λευκον 5 — ο άγγελος
6 [ουκ ε. ωδε] \ — γαρ 7 [ταχυ πορ.] \ — απο τ. νεκρ.
\ — ιδου 8 [μεγάλης] \ — αυτού 9 απηντηοεν 10 — ο
Ζ??(Τ. 11 = Τ 15 — τε 14 [τοντο] 15 = hE ! [παρά
Ιουδ.] I — Τ 15 = Τ 15 ίτορενεσ#ε ! = Τ

664

Addere hie liceat nonnulla quibus supra in praefatione
spatium commodum deerat.

1. Prodiit a. 1902 Evangelium secundum Johannem,
cum variae lectionis delectu edidit Fridericus Blass.
Lipsiae, Teubner. Plenam eollationem praecedenti
similem institui; qualem in usum verti possit, cogi-
tandum erit, quando de redintegrando apparatu decerni
potest, postquam editio Sodeniana lucem aspexerit.

2. Eodem anno secunda recensionis Weissianae editio
publicata est, sic intitulata: Das Neue Testament.
Handausgabe von D. Bernhard Weiss. Zweiter Band.
Die Paulinischen Briefe und der Hebräerbrief (694 ρρ.)·
Dritter Band. Apostelgeschichte — Katholische Briefe
— Apokalypse (VI. 534 pp.), et a. 1905 Erster Band.
Die vier Evangelien (VIII. 616 pp.).

Consulto omisi in apparatu meo lectiones quas
erroneas esse partim ab ipso editore edocebar; mutavi
textum et apparatum , ubicumque e maioritatis prin-
eipio mutandi erant.

3. Versuum divisio abhinc a quarta editione plene congruit
cum ea quam H. v. Soden, Die Schriften des Neuen
Testaments I, 484 s. praescribit. Discrepat a Stepha-
nica anni 1551 quinque tantum in locis Lc 24,45 s,
Act 2,47 s, 24,19 SS, 1 Κ 7,33 s, Phil 1,16 s.

4. Pro quinta impressione loci paralleli revisi et aueti
sunt ; in sexta — editionis graecae , quae quintain
editionis graeco-germanicae praec6ssit — perplurimi
additi; cf. e. g. Mt 3,16; 4,5.8; Lc 1,5; 2,8.12. — Quae
ad editionem septimam, octavam, nonam accesserint,
vide in praefatione.

Maulbronnae, 20. Febr. 1903; 25. Jul. 1904; 16. Febr. 1906
17. Jun. 1908; 14. Oct. 1909; 8. Febr. 1912.

Eb. Nestle.

665

Vertag der Privileg. Württ. Bibelanstalt in Stuttgart.

Novum Testamentum Graece ed. D. Eb. Nestle. Editio

undecimarecognita. 1920. Taschenausgab. 24 °,m. Karten.

— Leinen, halbsteif, Rotschnitt (No. 491) . Mk. 1000.—

— Doppelleinen, biegsam, Rotschnitt, extradünnes Papier
(No. 493) Mk. 1600.— ;:

— In 10 einzeln. Bändchen, m. Futteral (No. 508) Mk. 1700.— '

Novum Testamentum Graece ed. D. Eb. Nestle. Editio

undecimarecognita. 1920. Taschenausgab. 24°, m.Karten.
Mit Schreibpapier durchschossen, Text extradünnes Papier.

— Leinen, halbstf. Decke, Rotschnitt (No. 511) Mk. 3500.—

Novum Testamentum Graece ed. D. Eb. Nestle. Editio
nona recognita. 1912. Gross 8° -Ausgabe, auif
Schreibpapier gedruckt mit sehr breitem Rand,

mit Karten.

— Halbfranzband, Rotschnitt (No. 495). Vergriffen!

Teile des griechischen Neuen Testaments ed. D. Eb,

Nestle. Taschenausgabe 24°:
Novi Testamenti pars prior — Evangelia et Acta — Leinen,;

halbsteife Decke, Rotschnitt (No. 496) . . Mk. 700. -I
Novi Testamenti pars posterior — Epistolae et Apocalypsis —

Leinen, halbsteife Decke, Rotschnitt (No. 497) Mk. 700.—]

Evangelium secundum Matthaeum (No. 498), Marcum (No.499),
Lucam (No. 500), Johannem (No. 501), Acta aposto-
lorum (No. 502), Epistola Pauli ad Romanos (No. 503)^
Epistolae Pauli ad Gorinthios (No. 504), Epistolaej
Pauli ad Galatas, Ephesios, Philippenses, Colossenses,j
Thessalonicenses (I. II), ad Timotheum (I. II), Titum,j
Philemonem (No. 505), Epistolae catholicae una cuml
epistola ad Ebraeos (No. 506), Apocalypsis Johannis!
(No. 507). Preis eines jeden Bändchens Mk. 160.— . Sämt-
liche 10 Bändchen in Futteral (No. 508) . Mk. 1700.-J

Verlag der Privileg. Württ. Bibelanstalt in Stuttgart.

Novum Testamentum Latine. Textum Vaticanum cum
apparatu critico ex editionibus et libris manu scriptis
collecto imprimendum curavit D. Eb. Nestle. Editio
quarta recognita. 1921. Taschenausgabe 24°, mit
Karten.

— Leinen, halbsteif, Rotschnitt (No. 525) . . Mk. 1000.—

— Doppelleinen, biegsam, Rotschnitt (No. 526) „ 1300. —

Novum Testamentum Graece et Latine. utrumque

textum cum apparatu critico ex editionibus et libris manu
scriptis collecto imprimendum curavit D. Eb. Nestle.
Editio sexta recognita. 1921. Taschenausgabe 24°,
mit Karten.

— Leinen, halbsteif, Rotschnitt (No. 528) . . Mk. 1300.—

— Doppelleinen, biegsam, Rotschnitt (No. 529) „ 2000.—

Novum Testamentum Graece et Germanice. Neues

Testament griechisch und deutsch, bearbeitet von
D. Eb. Nestle. Elfte Auflage, 1921. Taschenausgabe
24°, mit Karten.

— Leinen, halbsteif, Rotschnitt (No. 516) . . Mk. 1300.—

— Doppelleinen, biegsam, Rotschnitt (No. 518) „ 2000.—

— Leder, biegsam, Goldschnitt (No. 519) 1 z Zt

— in 2 Leinenbändchen mit Rotschnitt
und Futteral (No. 520)

vergriffen !

Neues Testament mit Psalmen, deutsch. Neu durch-
gesehener Luthertext, Versziffern und Parallelstellen
am Rand, am Fuss jeder Seite die Abweichungen des
alten Luthertextes von 1545, Luthers Randglossen etc.,
bearbeitet von D. Eb. Nestle. Zweite Auflage, 1915.
Taschenausgabe 24°, mit Karten.

— Leinen, halbsteif, Farbschnitt (No. 522) . Mk. 1000.—

— Doppelleinen, biegsam, Rotschnitt (No. 523) „ 1200.—

Verlag der Privileg. Württ. Bibelanstalt in Stuttgart.

Deutsche Bibelausgaben mit neu durchgesehenem Text.

(Mit und ohne Apokryphen zu haben.)

StuttgarterPerl-Bibe[,24°.(i4Xi0cm,Perischrift.) Kleinste
Taschenbibel in deutscher Schrift und mit Parallelstellen;
auf extradiinnem Papier. Dicke 20 mm.

— Leinen, biegsam, Rotschnitt (Nc. 601) . Mk. 1600.— I

— Leder, biegsam, Farbschnitt (No. 601a) . -„ 4000. —

— Leinen, biegsam, Goldschnitt (No. 602) . „ 2800.—

— Saffian, biegsam, Rotgoldschnitt (No. 603) . „ 5000 —

— Saffian, Schutzkl., Rotgoldschn. (No. 604) . „ 7000.—

Stuttgarter Taschen-Bibel, i6^(i7Xiicm,Koioneischrift.)

— Halbleinen, steif, Farbschnitt (No. 91) . „ 1000.—

— Leinen, Goldkreuz, Goldschnitt (No. 92 a) . „ 2600.—

— Saffian, biegsam, Goldschnitt (No. 96) . . „ 5000.—

Stuttgarter Taschenbibe! *uf extradünnem Papier, 16°.

(17 X 11 cm, Kolonelschrift.) Dicke 25 mm.

— Leinen, biegsam, Rotschnitt (No. 101) . . „ 2000. — I

— Leinen, biegsam, Goldschnitt (No. 103) . „ 3500— ;

— Leder, biegsam, Rotschnitt (No. 101a) . „ 4600.— :

— Saffian, biegsam, Goldschnitt (No. 84) . . „ 6400,-

— Saffian, m. Schutzkl.. Rotgoldschn. (No. 86) „ 8000.—

Stuttgarter Kleinoktav-Bibel (21X13cm,kleinePetitschrift). I

— Halbleinen, Goldtitel, Marmorschn. (No. 1) Mk. 1200.—

— Halbleinen, Goldtitel, Traubibel (No. 2) . „ 1400.—

— Halblein., Goldkreuz, Marmorschn. (No. 2a) „ 1800.—

— Leinen, Goldkreuz, Goldschnitt (No. 3) . „ 4000.—

— Halbleder, Goldkreuz, Goldschnitt (No. 3 a) „ 5200.—
Feine Ausgabe auf extradünnem Papier (Dicke 25 mm).

— Leinen, halbsteif, Rotschnitt (No. 609) . Mk. 3000.—

— Doppelleinen, biegsam, Goldschn. (No. 610) „ 4000.—

— Saffian, biegsam, Goldschnitt (No. 611) . „ 9000.—

Verlag der Privileg. Wiirtt. Bibelanstalt in Stuttgart.

Stuttgarter Grossoktav-Bibel (24χΐ6 cm, Garmondschrift).

— Halbleinen, Goldtitel, Marmorschn (No. 31) Mk. 2000.—

— Halbleinen, Goldkreuz, Farbschnitt (No. 33) „ 2200.—

— Leinen, Goldkreuz. Goldschnitt (No. 48) . „ 4600 —

— Halbleder, Goldkreuz, Goldschnitt (No. 51) „ 6800. -

— Künstlerband, Saffian, Goldschnitt (No. 54) „ 12000.-

StuttgarterKieinquart-Bibel mitgrossem Druck (27x20cm,

Ciceroschrift). Auf Wunsch auch mit Widmung fur
silberne oder goldene Hochzeit.

— Halbleinen, Goldkreuz, Farbschn. (No. 441) Mk. 4000.—

— Halbleinen, Goldkreuz, Goldschn. (No. 445) „ 6000.—
-- Halbleder, Goldkreuz, Goldschn. (No. 446) „ 9000.—

— Künstlerband, Leder, Goldschnitt (No. 455) „ 16000.—
Die Bibel mit 200 Bildern nach Schnorr yon Oarolsfel(U

Stuttgarter Ausgabe. Grossoktav-Format. (24χΐ6 cm,
Garmondschrift.) Gewicht 2 kg.

— Halbleinen. Goldtitel, Farbschnitt (No. 650) Mk. 2600.—

— Halbleder, Goldkreuz, Goldschn. (No. 651 a; „ 7000.—
Biblia Hebraica. Adjuva^tibus professoribus G. Beer,

F. Buhl, G. Dalman, S. R. Driver, Μ. Lohr, W. Nowack,
J. W. Rothstein, V. Ryssel ed. I). Rudolf Kittel. Editio
altera emendatior stereotypica, iterum recognita. 1913.
Lexikonformat 22X15 cm.

— In 2 Halbleinenbänden (No. 810) . . . Mk. 4000.—

Daraus in Einzelheften:
Heft 1 Genesis (No. 815); Heft 2 Exodus et Leviticus
(No. 816); Heft 3 Numeri et Deuteronomium (No. 817);
Heft 4 Libri Josuae et Judicum (No. 818); Heft 5 Liber
Samuelis (No. 819); Heft 6 Liber Regum (No. 820);
Heft 7 Liber Jesaiae (No. 821); Heft 8 Liber Jeremiae
(No. 822); Heft 9 Liber Ezechiel (No. 823); Heft 10
XII prophetae (No. 824); Heft 11 Liber Psalmorum
(No. 825); Heft 12 Proverbia et Job (No. 826); Heft 13
Quinque Volumina (No. 827); Heft 14 Daniel, Esra,
Nehemia (No. 828); Heft 15 Chronica (No. 829). Preis

eines jeden Heftes . Mk. 240. —

Das Buch Ruth, griechisch, als Probe einer kritischen Hand-
ausgabe der Septuaginta, herausgegeben von I). Alfred
RahJfs., broschiert Mk. 80.—

Verlag der Privileg. Würft. Bibelanstalt in Stut

Die Heilige Schrift (Miniatur-Bibel) Taschenaus;
Nach dem Urtext und mit Berücksichtigung der besten j
Setzungen herausgegeben von Franz Eugen Scillae *
16. Auflage, bearbeitet von K. Linder und E. Kapf

In handlichem Taschenformat 2OXHV2 cm. 733 S
Nonpareilleschrift. Dicke 16 mm. Gewicht 300 Gr

— Leinen, biegsam, „Farbschnitt (No. 800) . Mk. 24

— Leder, biegsam, Farbschnitt (No. 800 a) . „ 46

— Leinen, biegsam, Goldschnitt (No. 801) . „ 35

— Saffian, biegsam, Goldschnitt (No. 802) . „ 60

Das Neue Testament übersetzt und mit Anmerkunge
gleitet von Dr. Heinrich Wiese. Mit Paraiielsteller
D. Eh. Nestle und einer Zeittafel von D. Th. Zahn.

Anmerkungen enthalten kurze Erklärungen, andere
Text abweichende berechtigte Uebersetzungen \^iu.
arten.) Vierte, verbesserte Auflage. 624 Seiten. F
schrift. Taschenformat 12X18 cm. Gewicht 370 Gra

— Halbleinen, biegsam, Farbschnitt (No. 536) . Mk. IOC

— Leinen, biegsam, Farbschnitt ^Q$o. 537) . ., 130

Stuttgarter Jubiläumsbibei mit Erklärungen. Neu du

gesehener Luthertext. Lexikon-Oktavformat 26X18
Bibeltext in Garmondschrift, Anmerkungen in Ρ
schrift. Dicke nur 5 cm. Gewicht 2500 Gramm.

— Halbleinen, Goldtitel, Farbschnitt (No 691) Mk. 400 !
- — Leinen, Goldtitel, Goldschnitt (No. 693) . „ 600»

— Halbleder, Goldkreuz, Goldschn. (No. 694) „ 800<

— Saffian, Goldkreuz, Goldschnitt (No. 697) „ 1600<

Tägliche Andachten aus der Heiligen Schrift. (
jeden Tag ein Schriftabschnitt, Gebet und Lied.) 1

durchgesehener Luthertext. Oktavformat 22 X 14
366 tägliche Andachten aus dem Alten und Neuen Tes
ment und Anhang für Festzeiten. Umfang 400 Seil
Gewicht 600 Gramm.

— Halbleinen, Goldtitel, Farbschnitt (No. 375) Mk. 100C

— Halbleinen, Goldtitel, Goldschnitt (No. 376) „ 160C
— — Hauptpreisliste mit Druckproben kostenfrei. 1

Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Texts

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Novum Testamentum graece et latine"

See other formats